Vennootschapsbelasting overheidsondernemingen Wat komt er op ons af?
Joop Kluft, PriceWaterhouseCoopers Ton Waars, Gemeente Den Haag/Fiscaal Advies Team 24 november 2014 VNG-congres Gemeentefinanciën
Wat gaan we doen? Korte geschiedschrijving Wetsvoorstel Samenwerking koepels, ministerie van Financiën en Belastingdienst Wat betekent dit voor de gemeente op korte en langere termijn?
1996
2012/13
2014
2015
2016/17
• 2012: vervolgnotitie MinFin “Belastingplicht overheidsbedrijven” • Activiteiten van de overheid die in de private sector tot vpb-heffing zouden leiden, moeten vpb-plichtig worden • Level playing-field • Indirecte ondernemingsvariant -> verplicht uitzakken van vpb-activiteiten in NV of BV • Consultatieronde MinFin o.a. gemeente Den Haag • 2013: EC -> “het duurt te lang” -> dienstige maatregelen nemen • Stas Fin -> aankondiging -> invoering vpb-plicht per 1 januari 2016
1996
2012/13
2014
2015
2016/17
• 2014: consultatiefase concept-wetsvoorstel • Concept wettekst en concept memorie van toelichting • Reactie: cie rijksbelastingen van de LVLB en VNG • Prinsjesdag 2014: • Definitieve tekst wetsvoorstel bekend • Technische briefing MinFin voor VNG, IPO en UvW: raamafspraken • Behandelschema Tweede Kamer: • Uiterlijk 21/11: nota nav het verslag • Week 51: wetgevingsoverleg (15 december) • Week 51 of week 3: stemmingen Tweede kamer
1996
2012/13
2014
2015
2016/17
• Wet treedt in werking • Voorbereiding invoering vennootschapsbelastingplicht
• Implementatiejaar • Openingsbalansproblematiek • Organiseren aangifte doen: • Centraal beleggen -> Den Haag: FAT
1996
2012/13
• 2016: 1e belastingjaar
• 2017: indienen 1e aangifte
2014
2015
2016/17
En wat zijn de hoofdlijnen?
Vooraf …. voorbehoud behandeling Tweede Kamer
En wat zijn de hoofdlijnen? (2) • Belastingplichtig: publiekrechtelijke rechtspersonen voorzover zij een onderneming drijven => belastingplicht ligt op niveau van de gemeente als geheel => indien meerdere ondernemingen => geacht tezamen één onderneming te vormen
Met uitzondering van de Staat: belastingplichtig zijn de ondernemingen gedreven door de Staat • Drijven van een onderneming • Vrijstellingen
Belastingplicht voor ondernemingen Wanneer?
1. Organisatie van arbeid en kapitaal 2. Deelname economische verkeer 3. Winst streven/winst maken 4. In concurrentie -> “bescheiden bestaan” NB. Passief vermogensbeheer (bijv. vastgoed) => geen onderneming
De materiele onderneming(en) De directe ondernemingsvariant: •
wat zijn mogelijk belaste activiteiten?
•
waar zijn deze activiteiten ondergebracht
(organisatiemodel) •
afbakening! -> samenhangende activiteiten
•
één aangifte voor de gemeentelijke onderneming(en)
Onderneming A
Onderneming B
Onderneming C
Wel of geen belastingplicht; algemeen Duurzame organisatie van arbeid en kapitaal
nee
ja Deelname aan economische verkeer
nee
GEEN BELASTING PLICHT
ja
Worden voordelen beoogd of structurele overschoten behaald?
nee
(Potentiele) concurrentie met andere belastingplichtigen
ja
Onderneming
nee
ja
ja
Belastingplicht o.g.v. art. 4
ja
Is bescheiden bestaan mogelijk?
BELASTINGPLICHT
nee
Wel of geen belastingplicht; normaal vermogensbeheer Duurzame organisatie van arbeid en kapitaal
nee
ja Deelname aan economische verkeer
nee
GEEN BELASTING PLICHT
ja
Worden voordelen beoogd of structurele overschoten behaald?
nee
(Potentiele) concurrentie met andere belastingplichtigen
ja
Onderneming
nee
ja
ja
Belastingplicht o.g.v. art. 4
ja
Is bescheiden bestaan mogelijk?
BELASTINGPLICHT
nee
Actief vermogensbeheer
Normaal passief vermogensbeheer Verhuren van panden en grond Beleggen
Ondernemerschap
Houden van aandelen Verstrekken van leningen aan derden Immateriële vaste activa
Aan de hand van welke vragen kan dit onderscheid gemaakt worden?
Wel of geen belastingplicht; collectief goed; ophalen huisvuil door gemeente Duurzame organisatie van arbeid en kapitaal
nee
ja Deelname aan economische verkeer
nee
GEEN BELASTING PLICHT
ja
Worden voordelen beoogd of structurele overschoten behaald?
nee
(Potentiele) concurrentie met andere belastingplichtigen
ja
Onderneming
nee
ja
ja
Belastingplicht o.g.v. art. 4
ja
Is bescheiden bestaan mogelijk?
BELASTINGPLICHT
nee
Wel of geen belastingplicht; ingenieursbureau Duurzame organisatie van arbeid en kapitaal
nee
ja Deelname aan economische verkeer
nee
GEEN BELASTING PLICHT
ja
Worden voordelen beoogd of structurele overschoten behaald?
nee
(Potentiele) concurrentie met andere belastingplichtigen
ja
Onderneming
nee
ja
ja
Belastingplicht o.g.v. art. 4
ja
Is bescheiden bestaan mogelijk?
BELASTINGPLICHT
nee
Wel of geen belastingplicht; parkeergarages (rendabel)(rendabele) Duurzame organisatie van arbeid en kapitaal
nee
ja Deelname aan economische verkeer
nee
GEEN BELASTING PLICHT
ja
Worden voordelen beoogd of structurele overschoten behaald?
nee
(Potentiele) concurrentie met andere belastingplichtigen
ja
Onderneming
nee
ja
ja
Belastingplicht o.g.v. art. 4
ja
Is bescheiden bestaan mogelijk?
BELASTINGPLICHT
nee
Wel of geen belastingplicht; multimedia Duurzame organisatie van arbeid en kapitaal
nee
ja Deelname aan economische verkeer
nee
GEEN BELASTING PLICHT
ja
Worden voordelen beoogd of structurele overschoten behaald?
nee
(Potentiele) concurrentie met andere belastingplichtigen
ja
Onderneming
nee
ja
ja
Belastingplicht o.g.v. art. 4
ja
Is bescheiden bestaan mogelijk?
BELASTINGPLICHT
nee
Vrijstellingen 1.
Aantal vrijstellingen •
2.
Objectief versus subjectief in eerder voorstel
Dit betekent, dat wanneer belastingplicht is vastgesteld (een deel van) de winst wordt vrijgesteld indien voldaan is aan de voorwaarden voor deze vrijstelling •
3.
Vrijstelling is van rechtswege van toepassing.
Wetsvoorstel kent optiemogelijkheid: belastingplichtige kan verzoeken de toepassing van de vrijstellingen achterwege te laten.
•
Geldt dan voor alle vrijstellingen en voor alle ondernemingen gezamenlijk => mogelijk dode letter
Vrijstelling van toepassing? 1a. Interne activiteiten
IDC
of
DSB/IBDH
BV 100% gemeente
1b. Quasi-inbesteding
= belast
BV 100% gemeente
Derde
Vrijstelling van toepassing? (2) 2.
Overheidstaken-vrijstelling voor activiteiten verricht in verband met uitoefening van een overheidstaak of van een publiekrechtelijke bevoegdheid, tenzij “in concurrentie treden” • Wat is een overheidstaak? • Taak opgelegd bij (grond)wet • Voor Wet OB 1968 gehandeld “als overheid”
• Open norm • VNG wil een lijst bij de wet:
aangewezen overheidsactiviteiten
Vrijstelling van toepassing? (3) 3. Samenwerkingsverbandvrijstelling
• Activiteiten worden verricht voor de onmiddellijk of middellijk in het samenwerkingsverband deelnemende rechtspersonen • Activiteiten niet zouden leiden tot belastingplicht indien verricht door deelnemende rechtspersonen zelf • Door rechtspersonen wordt naar evenredigheid van de afname van de activiteiten bijgedragen in de kosten van het samenwerkingsverband Bijvoorbeeld …..
Wanneer vrijgesteld? (3) 4. Activiteiten ihkv een samenwerkingsverband (Wet gemeenschappelijke regelingen)
Rotterdam
Amsterdam
Den Haag/SZW
30%
30%
25%
Utrecht
15%
Coöperatieve Vereniging Wigo4it
= belast
Derde
Samenwerking…, maar niet via samenwerkingsverband
Gemeente LeidschendamVoorburg
DSB
Dienstverleningsovereenkomst
GEEN vrijstelling; echter… Geen belastingplicht indien geen onderneming
(Directe) onderneming en nu de vrijstelling; schematisch
BELASTINGPLICHT Vrijstelling interne activiteiten van toepassing?
nee
Vrijstelling overheidsactiviteiten van toepassing?
nee
Vrijstelling samenwerkingsverband en van toepassing?
Vpb beta len
ja
Toerekenen kosten en opbrengsten
kosten en opbrengsten belast
Kosten en opbrengsten vrijgesteld
Geen vpb betalen
nee
Verbonden partijen
WOM Vestia
N.B. : de belastingdienst verwacht 5.000 nieuwe vpb-plichtige entiteiten!
Verbonden partijen (2) • Uitgangspunt: gemeentelijke samenwerking niet fiscaal belemmeren • Vrijstellingen voor: • quasi-inbesteding • samenwerking ihkv Wet Gemeenschappelijke Regelingen • Geen vrijstelling voor dienstverleningsovereenkomsten
• Voor de vpb niet alleen verbonden, ook gelieerde partijen
Verbonden partijen (3) • Wanneer vrijstellingen niet van toepassing zijn en vpb heffing kan aan de orde komen => onder meer aandacht voor: • Juridische structuur • Financiering • Overeenkomsten met de verbonden partijen •…
Raamafspraak Ministerie, Belastingdienst en koepelorganisaties Startbijeenkomst 12 november 2014
Stuurgroep
Marketing
Fiscale rechtszekerheid
Sub-wg
Implementatie
Toezicht
• Producten/aandachtspunten: • Plan van aanpak (gereed 31/10) • Ontwikkeling handreiking • Onder meer aandacht voor grondbedrijven • Q & A’s • Onderwerpen/aspecten die in de uitvoering aandacht krijgen
• Onderwerpen/aspecten die “uitgekristalliseerd” moeten zijn voor 2016
Aanpak Den Haag • Benoem een “trekker/verantwoordelijke” In Den Haag: Fiscaal Advies Team
• Aanpak: • 1-op-1 gesprekken: gemeentelijke dienst, het FAT en BSD/Fin Inventarisatiegesprekken op basis van voorwerk FAT • Benoem een verantwoordelijke binnen de dienst voor de vpb als gesprekspartner voor het FAT • Kennis van de gemeentelijke dienst en de activiteiten • Periodieke terugkoppeling aan het controlersoverleg • Start: november
Aanpak Den Haag (2) • Start met het in kaart brengen van de gemeentelijke organisatie: • Waar vinden welke activiteiten plaats? • Welke activiteiten vormen een onderneming/ondernemingen? Afbakening! • Waar zitten “de plussen en de minnen”? • Welke verbonden partijen hebben wij (NV’s, BV’s, verenigingen, stichtingen)? • Welke samenwerkingsverbanden hebben wij en wat doen zij?
