prof. dr. mr. E.J.W. Heithuis dr. R.P. van den Dool m.m.v. mr. dr. Q.WJ.C.H. Kok drs. IJ. de Nies
Compendium vennootschapsbelasting Negende druk
Deventer - 2010
INHOUDSOPGAVE
Voorwoord / V Lijst van gebruikte afkortingen / VII Overige te raadplegen literatuur / IX 1
Inleiding / 1
1.1 1.2 1.3 1.4 1.5
Vennootschapsbelasting / 1 Klassieke stelsel / 1 Ontwikkelingen binnen Nederland / 3 Ontwikkelingen binnen de Europese Unie / 5 Rechtsgrond / 8
2
Subjectieve belastingplicht /11
2.1 2.2 2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.2.1 2.3.2.2 2.3.2.3
Inleiding /11 Vestigingsplaats als aangrijpingspunt voor de belastingplicht /11 Binnenlands belastingplichtige lichamen /15 Inleiding; fictie van art. 2 lid 5 Wet VPB 1969 / 15 Onbeperkt belastingplichtige lichamen /15 NV's en BV's / 1 5 Open commanditaire vennootschappen /17 Andere vennootschappen met een in aandelen verdeeld kapitaal; vreemdrechtelijke rechtsvormen /18 Coöperaties en verenigingen op coöperatieve grondslag / 20 Onderlinge waarborgmaatschappijen e.a. / 20 Woningcorporaties / 21 Fondsen voor gemene rekening / 21 Beperkt belastingplichtige lichamen / 22 Verenigingen, stichtingen en andere niet-publiekrechtelijke rechtspersonen / 22 Overheidsbedrijven / 25 Buitenlands belastingplichtige lichamen / 28 Inleiding / 28 Verenigingen en andere rechtspersonen / 29
2.3.2.4 2.3.2.5 2.3.2.6 2.3.2.7 2.3.3 2.3.3.1 2.3.3.2 2.4 2.4.1 2.4.2
XI
Inhoudsopgave
2.4.3
2.6 2.6.1 2.6.2 2.6.2.1 2.6.2.2 2.6.2.3 2.6.2.4 2.6.2.5 2.6.2.6 2.6.2.7 2.6.3 2.6.3.1 2.6.3.2
Open commanditaire vennootschappen en andere vennootschappen / 29 Doelvermogens / 30 Nieuwe belastingplichtigen / 30 Inleiding / 30 Europees Economisch Samenwerkings Verband / 30 Europese naamloze vennootschap / 31 Europese coöperatieve vennootschap / 32 Openbare vennootschap met rechtspersoonlijkheid / 33 Vereniging of stichting tot instandhouding van een maatschappelijke onderneming / 34 Subjectieve vrijstellingen / 34 Inleiding / 34 Vrijstellingen van art. 5 Wet VPB 1969 / 35 Natuurschoonwetlichamen / 35 Pensioen- en VUT-fondsen / 36 Instellingen van weldadigheid of van algemeen nut / 36 Landbouwbedrijven en schade- en uitvaartverzekeraars / 37 Ziekenhuisverplegingsfondsen en ziektekostenverzekeraars / 37 Bedrijfsverenigingen / 37 Openbare leeszalen en bibliotheken / 38 Vrijstellingen van art. 6 Wet VPB 1969 / 38 Lichamen van algemeen maatschappelijk belang / 38 Lichamen van sociaal belang / 39
3
Objectieve belastingplicht / 41
3.1 3.2 3.3 3.3.1 3.3.2 3.3.2.1 3.3.2.2 3.4 3.4.1 3.4.1.1 3.4.1.2 3.4.1.3 3.4.2 3.4.2.1 3.4.2.2
Inleiding / 41 Uitgangspunt winstbepaling zelfstandige entiteiten / 42 Het fiscale kapitaalbegrip / 44 Algemeen / 44 Informeel kapitaal / 45 In de vermogenssfeer / 46 In de kostensfeer / 46 Winstbegrip / 48 Algemeen / 48 'Gezamenlijke voordelen, onder welke naam en welke vorm ook' / 48 Boekjaar / 49 Functionele valuta / 49 Twee winstbegrippen / 50 Het totaalwinstbegrip / 50 Toerekening aan jaren door middel van goed koopmansgebruik (jaarwinst) / 51 Totaalwinst / 52 Euro=eurostelsel / 52 Berekening totaalwinst; vermogensvergelijking / 52
2.4.4 2.5 2.5.1 2.5.2 2.5.3 2.5.4 2.5.5 2.5.6
3.5 3.5.1 3.5.2
XII
Inhoudsopgave
3.5.3
3.11 3.11.1 3.11.2 3.11.3
Gemiste voordelen, de redelijk denkend ondernemer en gemengde kosten / 53 Objectieve vrijstellingen / 55 Vijf vrijstellingen in de Wet VPB 1969 / 55 Kwijtscheldingswinstvrijstelling / 56 De systematiek van art. 9 en 10 Wet VPB 1969 / 57 Jaarwinstbepaling / 57 Algemeen / 57 Goed koopmansgebruik en bestendige gedragslijn / 57 Balanscontinuïteit / 58 De beginselen van goed koopmansgebruik / 59 Realisatiebeginsel / 59 Voorzichtigheidsbeginsel / 60 Eenvoudsbeginsel / 61 Stelselwijziging / 62 Al dan niet verplichte stelselwijziging en incidenteel fiscaal voordeel / 62 Foutenleer / 64 Toestand op balansdatum / 64 De fiscale balans / 64 Waarderingsmethoden / 64 Vorderingen / 65 Voorraden / 65 Onderhanden werk / 66 Bedrijfsmiddelen / 66 Het begrip 'bedrijfsmiddel' / 66 Waardering van bedrijfsmiddelen en afschrijvingen / 67 Investeringsaftrek / 70 Deelnemingen / 70 Schulden, voorzieningen en pensioenverplichtingen / 71 Fiscale reserves / 73 Algemeen / 73 Kostenegalisatiereserve / 73 Herinvesteringsreserve / 75 Herbestedingsreserve voor lichamen van algemeen maatschappelijk of sociaal belang / 76 Eindafrekening / 77 Algemeen / 77 Verplaatsing vestigingsplaats uit Nederland / 78 Algemene eindafrekening; vangnetbepaling / 80
4
Objectieve belastingplicht; aanvullende bepalingen / 81
4.1 4.2
Inleiding / 81 Dooruitdelingsfaciliteit dividendbelasting, 'at arm's length'-beginsel en doorstroomlichamen / 82 Vermindering dividendbelasting / 82
3.6 3.6.1 3.6.2 3.7 3.8 3.8.1 3.8.1.1 3.8.1.2 3.8.1.3 3.8.1.4 3.8.1.5 3.8.1.6 3.8.2 3.8.2.1 3.8.2.2 3.8.3 3.9 3.9.1 3.9.2 3.9.3 3.9.4 3.9.5 3.9.5.1 3.9.5.2 3.9.5.3 3.9.6 3.9.7 3.10 3.10.1 3.10.2 3.10.3 3.10.4
4.2.1
XIII
Inhoudsopgave
4.2.2 4.2.3 4.3 4.3.1 4.3.2 4.3.2.1 4.3.2.2
4.3.3 4.3.3.1 4.3.3.2 4.3.3.3 4.3.3.4 4.3.3.5 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.8.1 4.8.2 4.8.3 4.9
'At arm's length'-beginsel / 83 Niet-aftrekbare renten en royalty's van doorstroomlichamen / 85 Kapitaalverkeer tussen aandeelhouders) en lichaam / 87 Algemeen / 87 De aftrekmogelijkheden van art. 9 Wet VPB 1969 / 88 Winstaandelen ten behoeve van het personeel / 88 Winstaandelen ter zake van overgenomen concessies, octrooien, enz. / 89 Winstdelingen voor de verzekeringnemers bij een verzekeringsmaatschappij / 90 Oprichtingskosten en kosten in verband met wijziging van het kapitaal / 90 Winstaandelen die toekomen aan coöperaties en beherende vennoten van open commanditaire vennootschappen / 91 Een redelijke rente over het eigen vermogen / 92 De coöperatie en coöperatieve vereniging / 93 Bijzondere aftrekposten voor lichamen van algemeen maatschappelijk belang / 95 Niet-aftrekbare uitgaven van art. 10 Wet VPB 1969 / 96 Algemeen / 96 Winstuitdelingen / 97 Belastingen / 97 Gebruikelijk loon / 98 Werkruimte directeur-aandeelhouder / 98 Uitgereikte aandelen en toegekende (werknemers)opties /100 Winstbepaling woningcorporaties /101 Wederverkoop van ter tijdelijke belegging ingekochte aandelen / 101 Commissarisbeloning /102 Giften / 103 Algemeen /103 Afbakening zakelijke giften /103 Aftrekbaarheid niet-zakelijke giften /104 Afgezonderd particulier vermogen /104
5
Eigen vermogen versus vreemd vermogen; renteaftrek /107
5.1 5.2 5.2.1
Inleiding /107 Herkwalifïcatie van geldleningen in kapitaal /109 Verschillende behandeling van kapitaal en geldleningen in de Wet VPB 1969 / 109 Jurisprudentie Hoge Raad; schijnlening, deelnemerschapslening en bodemloze put /110 De schijnlening nader beschouwd; 'onzakelijke lening' /112 De deelnemerschapslening nader beschouwd /116 De bodemlozeputlening nader beschouwd /117 Renteloze en laagrentende geldleningen met een onbeperkte looptijd of een looptijd van langer dan tien jaar /118
4.3.2.3 4.3.2.4 4.3.2.5 4.3.2.6 4.3.2.7 4.3.2.8
5.2.2 5.2.3 5.2.4 5.2.5 5.3
XIV
Inhoudsopgave
5.3.1 5.3.2 5.4 5.4.1 5.4.2 5.4.3 5.4.4 5.4.4.1 5.4.4.2 5.4.5 5.4.5.1 5.4.5.2 5.4.5.3 5.4.5.4 5.4.5.5 5.4.6 5.4.7 5.5 5.5.1 5.5.2 5.5.3 5.5.3.1 5.5.3.2 5.5.3.3 5.5.3.4 5.5.3.5 5.5.4
Algemeen; korte historie /118 Ratio van art. 10b Wet VPB 1969 /119 Winstdrainage /120 Algemeen /120 Grondfiguren van de winstdrainage /120 Voorgeschiedenis; fraus legis en jurisprudentie Hoge Raad /124 Wettelijke reparatie in art. 10a Wet VPB 1969 /125 Plaatsing in wettelijke systematiek; fraus legis? /125 Enkele algemene aspecten van art. 10a Wet VPB 1969 /126 De 'besmette transacties' van art. 10a Wet VPB 1969 /130 Alleen specifieke rechtshandelingen /130 Winstuitdeling, teruggaaf van gestort kapitaal en kapitaalstorting /130 De interne verhanging en externe acquisitie /131 Andere situaties waarin art. 10a Wet VPB 1969 van toepassing is /133 Het tegenbewijs; zakelijkheidstoets en compenserende heffing /137 Samenloop met fiscale eenheid en juridische splitsing en fusie /142 Begrippen 'verbonden lichaam' en 'verbonden natuurlijk persoon' /142 Thin capitalisation /144 Algemeen / 144 Korte historie /144 'Thin capitalisation'-maatregel van art. lOd Wet VPB 1969 / 145 Inpassing in het systeem /145 Groepsbegrip (art. 2:24b BW) /146 Vaste ratio en concernratio / 148 Plafondbepaiing / 149 Definitie begrippen 'vreemd vermogen' en 'eigen vermogen' /150 'Thin cap'-regels raken schuldeiser niet / 152
6
Deelnemingsvrijstelling /155
6.1 6.2 6.2.1 6.2.2 6.2.2.1 6.2.2.2 6.2.2.3
Inleiding; ne-bis-in-idembeginsel /155 Het begrip 'deelneming' /158 Algemeen /158 Het omvangscriterium /160 Ten minste 5% van het nominaal gestorte kapitaal /160 Soort aandelen, certificaten en opties op aandelen /161 Lidmaatschapsrechten van coöperaties en commanditaire participaties in open CVs /164 Samenhang met bijzondere regimes van de vrijgestelde en fiscale beleggingsinstelling /164 De beleggingsdeelneming /165 Vereisten /166 Fictieve beleggingen /167 Kwalificerende beleggingsdeelnemingen /169 Reële-heffingstoets /169 Bezittingentoets / 172 Jaarlijkse herwaarderingsverplichting /175
6.2.2.4 6.2.3 6.2.3.1 6.2.3.2 6.2.3.3 6.2.3.4 6.2.3.5 6.2.3.6
XV
Inhoudsopgave
6.2.3.7 6.2.4 6.2.4.1 6.2.4.2 6.2.4.3 6.2.5 6.3 6.3.1 6.3.1.1 6.3.1.2 6.3.2 6.3.2.1 6.3.2.2 6.3.2.3 6.3.3 6.3.4 6.3.4.1 6.3.4.2 6.3.4.3 6.3.4.4 6.3.4.5 6.4 6.4.1 6.4.2 6.4.3 6.4.3.1 6.4.3.2 6.4.3.3 6.4.4 6.4.5 6.5 6.5.1 6.5.2 6.5.2.1 6.5.2.2 6.5.3 6.6 6.6.1 6.6.2 6.6.3 6.6.4 6.6.4.1
XVI
De deelnemingsverrekening /176 Meesleep- en meetrekregeling; aflopende deelneming /181 Meesleepregeling; winstbewijzen en deelnemerschapsleningen /181 Meetrekregeling; aandelen, winstbewijzen en deelnemerschapsleningen /182 Aflopende deelneming /184 Sfeerovergang; compartimenteringsleer /185 De vrijgestelde voordelen /186 Voordelen 'uit hoofde van' de deelneming /186 Het algebraïsche begrip 'voordelen' /187 'Alle voordelen'; zowel dividenden als verkoopresultaten /187 Dividenduitkeringen /188 Verkapt of vermomd dividend /188 Meegekocht dividend /188 Winstbonus- en agiobonusaandelen en claims /189 Kosten verband houdend met de deelneming /190 Andere voordelen uit hoofde van de deelneming /191 Voordelen uit opties op aandelen /191 Voordelen uit 'earn-out'-regelingen en balansgaranties /193 Voordelen uit zogenoemde deelnemerschapsleningen /195 Valutakoersresultaten /195 Voordelen uit valuta-afdekkingsinstrumenten /196 Omzetting afgewaardeerde vorderingen in aandelenkapitaal en aanverwante rechtsfiguren /197 Vorderingen versus deelnemingen / 197 Korte historie /198 Huidige regime van art. 13ba Wet VPB 1969 /199 Algemeen /199 Relevante rechtshandelingen / 200 Opwaarderingsreserve / 201 Vervreemding van de schuldvordering en aanverwante figuren / 203 Samenloop met Iiquidatieverliesregeling / 206 Omzetting van een verlieslijdende vaste inrichting in een deelneming / 206 Onderscheid vaste inrichting en deelneming in het buitenland / 206 Incorporatie van verlieslijdende vaste inrichting in een deelneming / 208 Hoofdsysteem van art. 13c Wet VPB 1969 / 208 Antimisbruikbepalingen / 210 Samenloop met Iiquidatieverliesregeling / 211 De Iiquidatieverliesregeling / 211 Inleiding / 211 Achtergrond van de Iiquidatieverliesregeling / 212 Voorwaarden voor een liquidatieverlies / 213 Omvang van het liquidatieverlies / 213 Voor de deelneming opgeofferde bedrag / 214
Inhoudsopgave
6.6.4.2 6.6.5 6.6.6 6.6.7
Totaal van de liquidatie-uitkeringen / 215 Het tijdstip van verliesneming / 217 Liquidatie tussenhoudstervennootschap / 219 Aandelenfusie, splitsing en juridische fusie / 221
7
Fusies en splitsingen / 223
7.1 7.2 7.2.1 7.2.2 7.2.3 7.2.3.1 7.2.3.2 7.2.4 7.3 7.3.1 7.3.2 7.3.3 7.3.3.1 7.3.3.2 7.3.3.3 7.3.3.4 7.3.4 7.3.5
Inleiding / 223 Aandelenfusie / 224 Algemeen / 224 Voor de faciliteit kwalificerende aandelenfusie / 226 Voorwaarden voor toepassing van de faciliteit / 227 Niet gericht op ontgaan of uitstellen van belastingheffing / 227 Zekerheid vooraf / 229 Inhoud van de faciliteit; doorschuiving fiscale boekwaarde / 229 Bedrijfsfusie / 229 Algemeen / 229 Tegenprestatie en belastinglatentie / 231 Voorwaarden voor toepassing van de faciliteit / 234 Materiële onderneming / 234 Niet gericht op ontgaan of uitstellen van belastingheffing / 234 Zekerheid vooraf / 235 Relatie met Iiquidatieverliesregeling / 235 Tijdstip van overdracht; terugwerkende kracht / 235 Bedrijfsfusiefaciliteit van rechtswege; voorwaarden en indeplaatstreding / 236 Bedrijfsfusiefaciliteit op verzoek / 238 Standaardvoorwaarden / 238 Voorwaarde 1: Onderlinge vorderingen en schulden / 238 Voorwaarde 2: Verrekening van verliezen, buitenlandse resultaten en bronbelasting / 239 Voorwaarde 3: Overdragende vennootschap bezit aandelen in overnemende vennootschap / 240 Voorwaarde 4: Overdragende vennootschap houdt art. 13c-deelneming in overnemende vennootschap / 241 Voorwaarde 5: Latent liquidatieverlies / 241 Voorwaarde 6: Deelnemingsvrijstelling na bedrijfsfusie / 242 Voorwaarde 7: Overdragende rechtspersoon is stichting of vereniging / 242 Voorwaarde 8: Overnemende vennootschap is in buitenland gevestigd / 243 Juridische splitsing / 243 Algemeen / 243 Splitsing met fiscale afrekening / 247 Spiitsingsfaciliteit van rechtswege / 248 Indeplaatstreding; doorschuif fiscale boekwaarden / 248 Voorwaarden / 250
7.3.6 7.3.6.1 7.3.6.2 7.3.6.3 7.3.6.4 7.3.6.5 7.3.6.6 7.3.6.7 7.3.6.8 7.3.6.9 7.4 7.4.1 7.4.2 7.4.3 7.4.3.1 7.4.3.2
XVII
Inhoudsopgave
7.4.3.3 7.4.3.4 7.4.3.5 7.4.4 7.4.4.1 7.4.4.2 7.4.4.3 7.4.4.4 7.4.4.5 7.4.4.6 7.4.4.7 7.4.4.8 7.4.4.9 7.4.4.10 7.4.5 7.4.5.1 7.4.5.2 7.5 7.5.1 7.5.2 7.5.3 7.5.3.1 7.5.3.2 7.5.3.3 7.5.3.4 7.5.4 7.5.4.1 7.5.4.2 7.5.4.3 7.5.4.4 7.5.4.5 7.5.4.6 7.5.4.7 7.5.5 7.5.5.1 7.5.5.2
XVIII
Niet gericht op ontgaan of uitstellen van belastingheffing / 252 Zekerheid vooraf / 255 Relatie met Iiquidatieverliesregeling / 255 Splitsingsfaciliteit op verzoek / 255 Standaardvoorwaarden / 255 Voorwaarde la: Onderlinge vorderingen en schulden / 256 Voorwaarde l b : Vorderingen op verbonden lichamen / 256 Voorwaarde 2: Verrekening van verliezen, buitenlandse resultaten en bronbelasting / 257 Voorwaarde 3: Afsplitsende rechtspersoon bezit aandelen in verkrijgende rechtspersoon / 258 Voorwaarde 4: Afsplitsende rechtspersoon houdt art. 13c-deelneming in verkrijgende rechtspersoon / 259 Voorwaarde 5: Latent liquidatieverlies / 259 Voorwaarde 6: Deelnemingsvrijstelling na afsplitsing / 260 Voorwaarde 7: Afsplitsende rechtspersoon is stichting of vereniging / 261 Voorwaarde 8: Verkrijgende rechtspersoon is buiten Nederland gevestigd / 261 Fiscale positie aandeelhouders splitsende rechtspersonen / 262 Aandeelhouder verdwijnende vennootschap / 262 Aandeelhouder verkrijgende vennootschap / 264 Juridische fusie / 264 Algemeen / 264 Fusie met fiscale afrekening / 267 Fusiefaciliteit van rechtswege / 268 Indeplaatstreding; doorschuif fiscale boekwaarden / 268 Voorwaarden / 270 Niet gericht op ontgaan of uitstellen van belastingheffing / 272 Zekerheid vooraf / 273 Fusiefaciliteit op verzoek / 273 Standaardvoorwaarden / 273 Voorwaarde 1: Onderlinge vorderingen en schulden / 274 Voorwaarde 2: Verrekening van verliezen, buitenlandse resultaten en bronbelasting / 275 Voorwaarde 3: Fuserende rechtspersoon bezit aandelen in andere fuserende rechtspersoon / 276 Voorwaarde 4: Fuserende rechtspersoon houdt art. 13c-deelneming in andere fuserende rechtspersoon / 276 Voorwaarde 5: Latent liquidatieverlies / 276 Voorwaarde 6: Verkrijgende rechtspersoon is buiten Nederland gevestigd / 277 Fiscale positie aandeelhouders fuserende rechtspersonen / 277 Aandeelhouder verdwijnende vennootschap / 277 Aandeelhouder verkrijgende vennootschap / 280
Inhoudsopgave
8 8.1 8.2 8.2.1 8.2.2 8.2.2.1 8.2.2.2 8.2.2.3 8.2.3 8.3 8.3.1 8.3.2 8.3.3 8.3.4 8.3.5 8.3.5.1 8.3.5.2 8.4 8.4.1 8.4.2 8.4.3 8.4.4 8.5 8.6 8.7 8.7.1 8.7.2 8.7.3 8.7.4 8.8
Geruisloze terugkeer uit de BV / 281
8.9 8.9.1 8.9.2 8.9.3
Inleiding / 281 Terugkeerfaciliteiten in de fiscale wetgeving / 281 In vogelvlucht / 281 Omzetting meervoudige VPB- en AB-claim in enkelvoudige IB-claim / 283 Doorschuiving fiscale boekwaarden / 283 AB-claim vóór de terugkeer wijkt af van IB-claim na de terugkeer / 285 Terugkeerreserve / 286 Faciliteiten alleen op verzoek / 286 Eisen gesteld aan de terugkeerfaciliteit / 287 Voortzettingseis en rechtsvorm na de terugkeer / 287 Aandeelhouderseis / 288 Ontbindingseis / 288 Ondernemingsvermogenseis / 289 Toegestane lichamen / 290 NV of BV of vergelijkbare buitenlandse lichamen / 290 In Nederland gevestigd of vaste inrichting in Nederland / 290 Gevolgen voor compensabele verliezen / 291 Algemeen / 291 Verplichte herwaardering activa en passiva / 291 Verhoging boekwaarde en fiscale reserves / 291 Na de terugkeer resterende compensabele verliezen / 292 Waardebepaling aandelen en onderneming / 293 Positieve of negatieve terugkeerreserve / 294 Nadere voorwaarden / 295 Algemeen / 295 Schulden en vreemd vermogen / 296 Lijfrente- en pensioenverplichtingen / 297 Vordering en schulden russen BV en voortzetters / 298 Gevolgen voor de voortzettende aandeelhouders in de inkomstenbelasting / 299 Enkele tijdsbepalingen / 300 Het overgangstijdstip / 300 Terugwerkende kracht / 300 Verzoek tot toepassing van de faciliteit / 301
9
Fiscale eenheid / 303
9.1 9.2 9.3 9.4 9.4.1
Inleiding / 303 Karakter van de fiscale eenheid / 304 Voor- en nadelen van de fiscale eenheid / 305 Vereisten voor het aangaan van een fiscale eenheid / 307 Op verzoek; beperkte terugwerkende kracht van maximaal drie maanden / 308 Bezitsvereiste van ten minste 95% / 308 Middellijk aandelenbezit en verschillende soorten aandelen / 309
9.4.2 9.4.2.1
XIX
Inhoudsopgave
9.4.2.2 9.4.3 9.4.4 9.4.5 9.4.6 9.4.7 9.5 9.5.1 9.5.2 9.6 9.6.1 9.6.2 9.6.3 9.6.4 9.6.4.1 9.6.4.2 9.6.4.3 9.6.5 9.7 9.7.1 9.7.2 9.7.3 9.8 9.8.1 9.8.2 9.8.2.1 9.8.2.2 9.8.3 9.8.4 9.8.5 9.8.6 9.9 9.9.1 9.9.1.1 9.9.1.2 9.9.1.3 9.9.2 9.9.2.1 9.9.2.2
XX
Economische en juridische eigendom / 310 Samenvallende boekjaren / 313 Dezelfde winstbepalingen bij moeder- en dochtermaatschappij / 313 Vestigingsplaatseisen voor de moeder- en dochtermaatschappij / 314 Kwalificerende rechtsvorm / 316 Geen voorraadaandelen / 317 Einde van de fiscale eenheid / 318 Gevallen waarin de fiscale eenheid eindigt / 318 Voeging en ontvoeging in hetzelfde boekjaar / 319 De gevolgen bij voeging in een fiscale eenheid / 320 Waardesprong als gevolg van de voeging in een fiscale eenheid / 320 Dochtermaatschappij sluit boekjaar af / 322 Door de dochtermaatschappij te volgen gedragslijn / 322 Entreeheffingen van art. 15ab Wet VPB 1969 / 323 Herwaardering van aandelen in de dochtermaatschappij / 323 Verrekening van op het voegingstijdstip aanwezige latente liquidatieverliezen / 324 Onderlinge vordering/schuldverhoudingen tussen moeder- en dochtermaatschappij / 325 Samenloop met de innovatiebox / 326 Belastingheffing tijdens het bestaan van een fiscale eenheid / 326 Gevolgen van het gevoegd zijn in een fiscale eenheid / 326 Toepassing kwijtscheldingswinstvrijstelling / 327 Voorkoming van buitenlandse winstbelasting / 329 Verbreking van de fiscale eenheid / 330 Aanvang nieuw boekjaar voor dochtermaatschappij / 331 Fiscale indeplaatstreding / 331 Gevolgen voor herinvesteringsreserve / 332 Waardering van de deelneming en bepaling van het opgeofferde bedrag / 334 Onderlinge vordering/schuldverhoudingen tussen moeder- en dochtermaatschappij / 335 Ontvoeging in het zicht van liquidatie / 336 Oneigenlijk gebruik in relatie tot art. 13d Wet VPB 1969 / 338 Samenloop met de innovatiebox / 338 Vertekening van verliezen van vóór en na de fiscale eenheid / 339 Verrekening van verliezen van vóór het voegingstijdstip (voorvoegingsverliezen) / 339 Verrekening van voorvoegingsverliezen met nieuw opgerichte dochtermaatschappij / 342 Fictieve winstsplitsing / 342 Transacties binnen de fiscale eenheid / 343 Verliesverrekening over het ontvoegingstijdstip / 345 Verrekening van voorvoegingsresultaten / 345 Verrekening van fiscale-eenheidsresultaten / 345
Inhoudsopgave
9.9.3
9.10.1 9.10.2 9.10.2.1 9.10.2.2 9.10.2.3 9.10.3 9.10.4 9.11 9.11.1 9.11.2 9.12 9.12.1 9.12.2
Toepassing van de inhaalregeling, doorschuifregeling en stallingsregeling van vóór en na de fiscale eenheid / 347 Antimisbruikbepaling ter zake van binnen de fiscale eenheid overgedragen vermogensbestanddelen / 348 Algemeen / 348 Voorwaarden voor toepassing van art. 15ai Wet VPB 1969 / 349 De besmette transactie / 350 Beëindiging van de fiscale eenheid / 351 Sanctietermijnen / 352 Inhoud van de sanctie van art. 15ai Wet VPB 1969 / 353 Bijzondere regels in relatie tot de herinvesteringsreserve / 354 Fiscale eenheid met een buitenlands belastingplichtige / 356 Fiscale eenheid met een buitenlandse dochtermaatschappij / 356 Fiscale eenheid met een buitenlandse moedermaatschappij / 357 Enkele aanvullende regels in de Invorderingswet 1990 / 358 Verrekening van belastingschulden met belastingvorderingen / 359 Hoofdelijke aansprakelijkheid voor de vennootschapsbelastingschuld / 360
10
Nederlands inkomen bij buitenlands belastingplichtigen / 361
10.1 10.2 10.2.1 10.2.2 10.2.3 10.2.4 10.3 10.3.1 10.3.2 10.3.3 10.3.3.1 10.3.3.2 10.3.3.3 10.3.3.4 10.3.3.5 10.3.4 10.3.4.1 10.3.4.2 10.4
Inleiding / 361 Regelingen ter voorkoming van dubbele belasting / 362 Algemeen / 362 Methoden ter voorkoming van dubbele belasting / 363 Verdragswoonplaats / 364 Diverse inkomensbestanddelen / 365 Het Nederlands inkomen / 366 Algemeen / 366 Belastbaar Nederlandse bedrag / 366 Winst uit onderneming / 367 Algemeen / 367 Begrip 'vaste inrichting' / 367 Begrip 'vaste vertegenwoordiger' / 368 Bepaling omvang winst uit onderneming / 369 Ander Nederlands inkomen / 370 Inkomen uit aanmerkelijk belang / 371 Algemeen / 371 Definitie 'aanmerkelijk belang' / 372 Vervoersondernemingen / 373
11
Verliesverrekening / 375
11.1 11.1.1 11.1.2 11.2 11.2.1
Achterwaartse en voorwaartse verliesverrekening / 375 De termijnen / 375 Enkele formele regels / 377 Beperking verliesverrekening voor houdster- en financieringsüchamen / 378 Inleiding; het Bosal-arrest van het HvJ EG / 378
9.10
XXI
Inhoudsopgave
11.2.2 11.2.3 11.3 11.3.1 11.3.2 11.3.3 11.3.3.1 11.3.3.2 11.3.3.3
Kwalificatie als houdster- of financieringslichaam / 379 De beperking van de verliesverrekening / 379 De handel in verlieslichamen / 380 Algemeen; het fenomeen van de handel in verrekenbare verliezen / 380 Korte historie; art. 20 lid 5 (oud) Wet VPB 1969 / 383 Art. 20a Wet VPB 1969 / 384 Aandeelhouderstoets; wijziging van het uiteindelijke belang in het verlieslichaam / 385 Werkzaamhedentoets; beleggingstoets en inkrimpingstoets / 389 Overige aspecten van art. 20a Wet VPB 1969 / 392
12
Tarief en wijze van heffing / 395
12.1 12.2 12.3 12.4 12.5
Algemeen vennootschapsbelastingtarief van 25,5% / 395 Nihiltarief voor fiscale beleggingsinstellingen / 397 Extra heffingen bovenop het algemene vennootschapsbelastingtarief / 397 Wijze van heffing / 398 Vertekening van voorheffingen / 400
13
Bijzondere regelingen / 403
13.1 13.2 13.2.1 13.2.2 13.2.3 13.2.4 13.3 13.3.1 13.3.2 13.3.2.1 13.3.2.2 13.3.2.3 13.4 13.4.1 13.4.2 13.4.2.1 13.4.2.2 13.4.2.3 13.4.2.4 13.4.3 13.4.3.1 13.4.3.2
Inleiding / 403 Innovatiebox / 404 Inleiding / 404 Bijzonder tarief van 5% / 404 Voorwaarden / 405 Voorbeelden / 407 Handel in herinvesteringsreservelichamen / 408 Algemeen; wat is het misbruik? / 408 De regeling van art. 12a Wet VPB 1969 / 409 Aandeelhouderstoets / 410 Beleggingstoets / 411 Antimisbruikmaatregel / 411 Bijzondere regimes voor vrijgestelde en fiscale beleggingsinstellingen / 412 Inleiding / 412 Het vrijgestelde beleggingsinstellingenregime (VBI-regime) / 412 Achtergrond van een nieuw deluxe beleggingsinstellingenregime / 412 Het nieuwe VBI-regime in kort bestek; subjectieve vrijstelling / 413 Voorwaarden voor het nieuwe VBI-regime / 413 Aanpalende regels in de vennootschaps- en inkomstenbelasting / 414 Het fiscale-beleggingsinstellingenregime (FBI-regime) / 414 Achtergrond van het fiscale-beleggingsinstellingenregime / 414 De kern van het bijzondere regime; 0%-tarief en doorstootverplichting / 415 Voorwaarden voor statusverkrijging / 417 Voor uitdeling beschikbare winst; herbeleggings- en afrondingsreserve / 418
13.4.3.3 13.4.3.4
XXII
Inhoudsopgave
13.4.3.5 13.5 13.5.1 13.5.2 13.6 13.6.1 13.6.2 13.6.2.1 13.6.2.2
Statusovergangen / 419 Omzetting van rechtspersonen / 420 Inleiding / 420 Afrekeningsficties in art. 28a Wet VPB 1969 / 420 Bijzonder regime voor verzekeringsondernemingen / 422 Inleiding / 422 Besluit winstbepaling en reserves verzekeraars / 423 Aanvullende regels; premiereserve / 423 Egalisatie- en calamiteitenreserve / 423 Trefwoordenregister / 425
XXIII
