Charaka: Compendium (Samhita)

versie 1-3-2004

pg 1

Ayurvedische auteurs Caraka / Charaka: Compendium (Samhita) Volledige titel: Agniveśa’s verhandeling verfijnd en van verklarende aantekeningen voorzien door Caraka en bewerkt door Dridhabala. Auteur: (Wuyastik: The Roots of Ayurveda: 3) Caraka (bet.: de wandelaar) wordt genoemd aan het eind van ieder hoofdstuk als de editeur van het onderricht dat Atreya aan Agniveśa heeft gegeven. Hij wordt in een Chinese tekst van 472 (met Buddhha-verhalen), die een vertaling is van een Sanskriettekst, genoemd als hofarts van koning Kanişka (1e helft 2e eeuw in Noord Afghanistan). Hij wordt genoemd als medicus in het Bower manuscript (6e eeuw). (Ninivaggi: An Elementary Textbook of Ayurveda: 16) Caraka is afkomstig van Kashmir en is werkzaam aan de universiteit van Taxila rond 760 BC. (Persaud: Handboek Ayurveda: 56) Caraka is afkomstig van Kashmir en is werkzaam aan de universiteit van Taxila rond 760 BC. Ontstaanstijd: (Wuyastik) De vermoedelijke ontstaanstijd is 3e – 2e eeuw BC. De tekst is geëditeerd/herzien door Caraka in 2e eeuw. In 4e of 5e eeuw heeft Dridhabala het werk gecompleteerd. Hij wordt m.n. genoemd in de delen 6, 7 en 8. (Ninivaggi) De ontstaanstijd is 1000 BC of vroeger, en Caraka’s redactie (eventueel vervaardigd door een groep volgelingen van Caraka) rond 760 BC. (Persaud) De Agnivvesh Tantra, die het onderricht van Atreye Punarvasu heeft bevat, is door orale traditie bewaard gebleven en door Charaka bewerkt en aangevuld neergeschreven. Halverwege hfdst. 6 is hij gestopt en in de 3e eeuw heeft Dridhabala, ook van Kashmir, het werk afgemaakt. Inhoud: Het werk bestaat uit 120 hoofdstukken in proza en poëzie, verdeeld over 8 delen. Persaud (57) geeft een uitvoerig overzicht van de hoofdstukken van het boek. 1. sūtra-sthana – aforismen, spreuken: Over pharmacologie, voeding, leefwijze, sommige klachten en behandelingen, dokters en kwakzalvers, en verschillende onderwerpen uit de filosofie etc. 2. nidāna-sthana – diagnose: Over de oorzaken van de acht belangrijkste ziekten. 3. vimāna-sthana – maatregelen: Over diverse onderwerpen zoals smaak, voeding, algemene pathologie en medische studies. 4. śārīra-sthana – m.b.t. het lichaam: Over filosofie, anatomie en embryologie. 5. indriya-sthana – zintuigen: Over diagnose, prognose en de zintuigen 6. cikitsā-sthana – behandeling: Over therapie, rasanaya’s en afrodisiaca. 7. kalpa-sthana – bereiding: Over farmacologie. 8. siddhi-sthana – succes: Over verdere algemene behandeling en purificatie. Recente uitgaven: Sharma (1981-94): met Engelse vertaling. Sharma & Dash (1976-2001): met Engelse vertaling. Samenvattingen: Rây & Gupta (1980): in Engelse vertaling. Opmerking: Maakt deel uit van de Brihat Trayi (‘grote triade’).

© Maaike Mulder – Alle rechten voorbehouden. Zie www.agniveda.com voor meer informatie.

versie 1-3-2004

pg 2

Suśruta: Compendium (Samhita) Auteur: (Wuyastik: The Roots of Ayurveda: 63) Suśruta zou zijn onderricht hebben gekregen van Dhanvantari (koning van Kasi = Varanasi) en dat hebben opgeschreven. De taalkundige Kātyāna (ca 250 AD) spreekt in zijn werk soms over hem: “Dit is een uitspraak van Suśruta”, zegt hij dan. Hij wordt genoemd als medicus in het Bower manuscript (6e eeuw). (Ninivaggi: An Elementary Textbook of Ayurveda: 16) Suśruta van Varanasi leefde in de 7e eeuw BC. (Persaud: Handboek Ayurveda: 72) Er is sprake van twee Suśruta’s, een Oudere en een Tweede. De Oude zal in de 10e eeuw BC hebben geleefd, de tweede zou een andere naam zijn van Nagarjuna, een boeddhist (aanvankelijk hindoe) uit de 4e eeuw BC, die verschillende boeken op zijn naam heeft staan en ook de Susruta Samhita heeft bewerkt tot de vorm die wij kennen. Ontstaanstijd: (Wuyastik) De vermoedelijke ontstaanstijd is enkele eeuwen BC. De tekst is herzien door Nāgārjuna vóór 500 AD. Hij heeft o.a. deel 6 toegevoegd. (Ninivaggi) Deze tekst dateert van rond 660 BC. Inhoud: Het werk, in proza en poëzie, met veel aandacht voor de chirurgie, bestaat uit 6 delen. Persaud (75) geeft een uitvoerig overzicht van de hoofdstukken van het boek. 1. sūtra-sthana – aforismen, spreuken: Over algemene zaken als de oorsprong en organisatie van de medische wetenschap, medische training, theorie van therapeutische substanties, leefwijze, chirurgie en de behandeling van wonden, en de diagnose en verwijdering van splinters. 2. nidāna-sthana – diagnose: Over symptomen, pathologie, prognose en chirurgie. 3. śārīra-sthana – m.b.t. het lichaam: Over filosofie, embryologie en anatomie. 4. cikitsā-sthana – behandeling. 5. kalpa-sthana – bereiding: Over vergiften. 6. uttara-sthana – slot: Over oogheelkunde, de zorg voor kinderen, klachten toegeschreven aan duivelse aanvallen, tandheelkunde, en andere zaken. Recente uitgaven: P.V. Sharma (1999-2001): met Engelse vertaling. Samenvattingen: Rây & Gupta (1980): in Engelse vertaling. Singhal & Patterson (1993): in Engelse vertaling. Opmerking: Maakt deel uit van de Brihat Trayi (‘grote triade’).

Vāghbata: The Heart of Medicine (Astānga hŗdayam) Auteur: (Wuyastik: The Roots of Ayurveda: 193) We weten weinig over de auteur. Hij was afkomstig uit Sind, waarschijnlijk een streek ten noorden van Karachi. Hij werd door zijn vader onderwezen en ook door Avalokita, een Boeddhistische leraar. In de 13e eeuw doen verhalen over hem de ronde, maar dat is fictie. (Persaud: Handboek Ayurveda: 78) Sommigen beweren dat er sprake is van twee Vagbhata’s, die allebei een werk geschreven zouden hebben. Anderen zien de werken als van één persoon.


versie 1-3-2004

pg 3

Ontstaanstijd: (Wuyastik) De vermoedelijke ontstaanstijd van de Heart (de naam betekent ‘achtvoudig hart’) is rond 600 AD. Een 7e-eeuwse Chinese pelgrim vermeldt dat het werk door artsen in het hele land India gebruikt wordt. (Persaud: 78) Geschreven in de 6e eeuw. Inhoud: (Wuyastik) Het belangrijkste medische werk voor een ayurvedisch student. In versvorm. Uit zijn werk blijkt dat de auteur Susruta en Caraka grondig heeft bestudeerd. Zijn doel was eenheid te brengen in het totaal van beschikbare medische kennis. Hij heeft dat gedaan op een grondige, goed gestructureerde, maar wijdlopige manier. (Ninivaggi: 21) Dit werk is in proza geschreven! Persaud (79) geeft een overzicht van de indeling van het boek 1. sūtra – aforismen, spreuken 2. śārīra – m.b.t. het lichaam 3. nidāna – diagnose 4. cikitsā – behandeling. 5. kalpa – bereiding 6. uttara – slot Recente uitgaven: Hilgenberg & Kirfel (1941): een Duitse vertaling Srikantha Murthy (1991-95): met Engelse vertaling. Samenvattingen: Vogel (1965): met Engelse vertaling. Opmerking: Maakt deel uit van de Brihat Trayi (‘grote triade’). Vāghbata: The Tome of Medicine (Astānga sangraham) Auteur: (Wuyastik: The Roots of Ayurveda: 195) zie boven. Sommigen menen dat de Tome het werk is van anonieme navolgers van Vāghbata Ontstaanstijd: (Wuyastik) Men neemt aan dat de Tome (betekenis van de naam is ‘achtvoudige verzameling’) is ontstaan na de Heart. Inhoud: (Wuyastik) De relatie tussen de twee werken van Vāghbata is niet duidelijk. De Tome is langer en gedeeltelijk in proza. Heart en Tome worden ook wel Vāghbata I en Vāghbata II genoemd. Ze hebben veel gemeen. Passages uit Heart worden soms in proza in Tome weergegeven. Daardoor is de Tome soms wat duidelijker. (Ninivaggi: 21) Dit werk is in poëzie geschreven!

Mādhava: Nidana Auteur: (Wuyastik: xxvi) Ontstaanstijd: (Wuyastik: xxvi) Dit werk is geschreven circa 700 AD. (Ninivaggi: 22) Geschreven tussen 700 en 1100 AD. Inhoud: Een overzicht van de diagnostische procedures, ingedeeld naar de ziekten. Latere auteurs hebben deze volgorde aangehouden. Beroemd werk, m.n. in Arabische landen. Hij is de


versie 1-3-2004

pg 4

eerste die uitgebreid schrijft over reuma, darmzweren, urticaria en neurologische ziekten. Het werk bevat 1522 verzen en 69 hoofdstukken. Recente uitgaven: Srikantha Murthy (1987) Jan Meulenbeld (1974); in het Engels. Samenvattingen: Opmerking: Maakt deel uit van de ‘kleine triade’.

Sārńgadhara/ Sarangadhara: Compendium (Samhita) Auteur: (Wuyastik: The Roots of Ayurveda: 255) Over het leven van deze auteur weten we niets. Ontstaanstijd: (Wuyastik) De vermoedelijke ontstaanstijd is rond 1300 AD. Inhoud: Sinds zijn ontstaan een zeer populaire tekst. De farmaceutisch industrie ontleent er in de 20e eeuw nog (of opnieuw) recepten aan. De populariteit is te danekn aan de beknoptheid en helderheid van de tekst, maar ook aan het feit dat er nieuwe behandelingen instaan: over polsdiagnose, het gebruik van metalen als medicijn en het gebruik van opium en andere ‘vergiften’. Een handzaam boek voor dokters in de dagelijkse praktijk. Het werk bevat 2600 verzen en 32 hoofdstukken, verdeeld over drie delen. Deel I: algemeen (polsdiagnose, spijsvertering, anatomie, voeding, lijst van ziekten); Deel II: medicijnen; Deel III: behandeling. Recente uitgaven: Samenvattingen: Opmerking: Maakt deel uit van de ‘kleine triade’.

Bhāvamiśra: Bhavaprakasha Auteur: (Wuyastik: xxvi) Ontstaanstijd: (Wuyastik) Dit werk is geschreven in de 16e eeuw. (Ninivaggi: 22) Idem. Inhoud: Het werk bevat een beschrijving van nieuwe kruiden, mineralen, leefregels, verjongingstherapieën en een bespreking van sexuele aandoeningen, m.n. syphilis. Uitgebreide beschrijving van de lever, van ojas en van contraceptiva. Het werk bevat 10831 verzen, verdeeld over drie delen. Deel I: inspectie; Deel II: ziekten en hun behandeling; Deel III: rejuvenatie en afrodisiaca. Recente uitgaven:


versie 1-3-2004

pg 5

Samenvattingen: Opmerking: Maakt deel uit van de ‘kleine triade’.

Kaśyapa: Compendium Auteur: (Wuyastik: The Roots of Ayurveda: 163) Over de auteur is niets bekend. Ontstaanstijd: (Wuyastik) De vermoedelijke ontstaanstijd is 7e eeuw. Een korte tekst “De regels voor medicijnen voor vrouwen, toegelicht door de wijze Kaśyapa” is in een Chinese vertaling uit de 10e eeuw overgeleverd. Het lijkt afkomstig uit het Compendium. Gezien het archaische taalgebruik, lijkt de tekst enkele eeuwen ouder. Inhoud: Er zijn slechts twee manuscripten van het werk bewaard, en deze ook nog fragmentarisch. Het eerste bestaat uit 38 palmbladen, is gevonden in 1898, is gekopieerd door de Fransman Cordier en is sindsdien weer spoorloos. Het tweede bestaat ook uit een aantal palmbladeren die niet op elkaar aansluiten. Deze tekst is uitgegeven door Pandit Hemarāja. De tekst is in de vorm van dialogen tussen Kaśyapa en een leerling. Het werk behandelt voornamelijk de ziekten van vrouwen en kinderen en de behandeling daarvan. In één hoofdstuk wordt vermeld hoe de tekst ooit verdwenen is, later weer gevonden en toen herzien door een van K’s afstammelingen, Vātsya. Recente uitgaven: Hemarāja Sarman (1988): in Hindi? Samenvattingen: Tewari (1986,1990 + 1996?): met Engelse vertaling


Charaka: Compendium (Samhita)

Recommend Documents