Tijdschrift Psychologie Nijmegen December 2009 Blut! Elkie in t Ven op de sofa De kredietcrisis: Hoe ging het vorige keer? Column van Jules Ellis

HersenSPINsels Tijdschrift Psychologie Nijmegen December 2009

Blut! Elkie in ‘t Ven op de sofa De kredietcrisis: Hoe ging het vorige keer? Column van Jules Ellis

Vidacto is een groeiende, innovatieve dienstverlener op het gebied van Human Resource Management (HRM). Onze diensten bestaan uit advies, training, coaching en assessments. We richten ons op het topsegment van het bedrijfsleven, de zorg en de overheid. We verzorgen onze diensten op individueel niveau en ook op teamen organisatieniveau. Gedrag binnen organisaties is ons centrale thema. Onze consultants hebben een (A&O) Vidacto B.V. De la Reijstraat 9 6814 AD Arnhem Postbus 1126 6801 BC Arnhem Tel. 026 - 44 35 351 www.vidacto.nl

psychologische achtergrond en zijn sterk bedrijfsgericht ingesteld. We verstaan ons vak en we kennen het vak van onze opdrachtgevers. Deze combinatie maakt dat we onze diensten leveren aan opdrachtgevers die kwaliteit en professionaliteit hoog in het vaandel hebben. Vidacto werkt door het gehele land en houdt kantoor in Arnhem.



INHOUD

Door de stijgende huizenprijzen durfden de hypotheekverstrekkers het wel aan hen een hypotheek te bezorgen. Niet zo slim bleek achteraf. - p 7

Een student mailde me dat men vindt dat ik hard werk en me ‘een vrouw gunt’. Alles goed en wel, maar als die vrouw ook zo gezellig is in bed, waar moet ik dan in hemelsnaam nog slapen? - p 11 Helaas is op een gegeven moment je glas leeg, zijn alle mensen om je heen goed aan het tanken en hebben wij nog geen man gevonden die ons wil sponsoren voor ons zo dappere en bijna onmogelijke doel. - p 19

Inhoudsopgave Thema p.7 p.10 p.17 p.18 p.22 p.32 p.34 p.35

Let’s talk about.. In het brein DE-café Reportage In ‘n dozijn Achtergrond Hersenspinsels Gedicht

Interviews p.14 Op de sofa: Elkie in ‘t Ven p.26 Psychologie: HBO versus WO

Columns p.4 A Priori p.11 Ellis; De baas in huis p.25 Somers; Transformatie p.29 Beerens; Middeleeuwse praktijken En verder: p.6 SPiN-pagina p.12 Collegerecensie p.17 Recept p.20 Tips p.30 Hotspots

DECEMBER 2009 3

A PRIORI Ook ik ben weleens blut geweest. Gigantisch blut. Ik had Mysteryland en bungeejumpen verkozen boven eten en studieboeken en daardoor leefde ik de 2 weken daarna op 10 euro. Ik weet dat er studenten zijn die hier prima 2 weken van kunnen eten, maar ik kan dat niet. Ik eet alleen in noodsituaties Aldi brood en pasta met enkel tomatensaus kan ik ook niet langer dan 3 dagen achter elkaar verteren. Ik besloot dat ik creatief moest gaan worden met het beetje geld dat ik nog had. Ik spitte mijn voorraad eten obsessief door en vond nog genoeg zakjes saus en blikjes groenten. Ik maakte er rare combinaties van, wat de ene keer verrassend goed uitpakte en de andere keer was het zo smerig dat een huisgenoot mij haar laatste restje eten met een medelevende blik toeschoof. Ik sprokkelde stiekem alle lege flessen van mijn 15 huisgenoten bij elkaar om in te leveren en kocht er stie

kem sigaretten van. Gelukkig ben ik niet de enige die deze problemen kent. Onze nieuwe redactie kent vele creatieve breinen en ik kan jullie hun technieken natuurlijk ook niet onthouden. Zo kijkt Rick regelmatig onder zijn bank waar blijkbaar nog genoeg eten ligt. Judith, Estelle en Renske zetten hun glimlach vaak op in cafés zodat ze hun drank zelf niet hoeven te betalen. En ten slotte doen Stan en Simone zich overal voor als journalist zodat ze gratis binnen kunnen komen. Inmiddels heb ik weer geld en dat is heel erg fijn. Geen Aldi brood voor mij. Toch als ik opnieuw zou moeten kiezen tussen bungeejumpen of eten, zou ik uit volle borst schreeuwen dat ik weer voor bungeejumpen zou kiezen. Aldi brood is vreselijk smerig, maar 2 weken overleef je wel, geloof me. Tekst: Mara

COLOFON

HERSENSPINSELS: Jaargang 2, nr 1, december 2009. Het tijdschrift wordt mede mogelijk gemaakt door studievereniging SPiN en verschijnt 5 keer per jaar. Hoofdredactie: Mara Somers Redactie: Judith van der Slik, Rick Baggermans, Stan Veldkamp, Estelle Tonk, Renske Roorda & Simone ten Kate Penningmeester: Stan Veldkamp Medewerkers: Susanne van Eck Columnisten: Jules Ellis, Anouschka Beerens & Mara Somers 4 HERSENSPINSELS

Fotografie: Ida van Mazijk & Lotte van der Zanden Illustraties: Lotte van der Zanden & het internet Voorpagina: Ida van Mazijk Achterpagina: Mara Somers Lay-out: Simone ten Kate Ontwerp: Timo Pisart Met dank aan: Joeri & Timo Pisart Redactieadres: SPiN t.a.v. Hersenspinsels, Montessorilaan 3, A.00.05a, 6525 HR, Nijmegen Telefoon: (024) 3612588 e-mail: [email protected]

— HOOFDSTUK 54 —

Waarin de student zich er makkelijk van afmaakt. Geen beter leven dan een studentenleven. Leuke vrienden, een feestje hier, een reisje daar. En, oh ja, je moet ook nog een beetje studeren natuurlijk. Kortom: je hebt het druk met van alles en nog wat. Het regelen van je studieboeken is dan misschien wel het laatste waar je je druk over wilt maken. Gelukkig bestel je via selexyz.nl snel en gemakkelijk al je studieboeken en ben je verzekerd van de complete en up-to-date boekenlijsten van de meeste studies in Nederland. Bovendien profiteer je ook nog eens van allerlei leuke en aantrekkelijke acties. Goed geregeld toch?

Al je studieboeken compleet en up-to-date op selexyz.nl

SPiN-PAGINA

SPiNvol leven November en December. De perfecte maand om jezelf in een muffig hok op te sluiten met een kop thee en een treurig boek: de winterdip lijkt onvermijdelijk. Maar niet als het aan SPiN ligt!

H

Donders instituut, waar allerhande neurologische onderzoeksmethoden worden besproken.

et beste tegen de sneeuwdepressie is uiteraard vanzelfsprekend: ga er op uit en werk aan je sociale netwerken. Hoe? Bij het Landelijke Psychologie Symposium over Sociale Netwerksites uiteraard, 26 November in Utrecht. Hyves, Facebook, Myspace, alles komt voorbij. Het wordt georganiseerd voor leden van vele studieverenigingen psychologie, waaronder SPiN. En de entree is gratis, dus een puik moment om wat bij te leren.

Word het je allemaal te veel? 8 december is er een lezing met documentaire over post traumatische stress stoornis, redelijk toepasselijk met zo’n volle agenda. Gelukkig is ook deze informatieve gelegenheid geheel gratis, dan hoef je tenminste geen tijd vrij te maken om geld te verdienen.

Natuurlijk is die theorie belangrijk, maar de praktijk vele malen meer. Oefen 1 December je verleidtechnieken met de cursus paaldansen. Anderhalf uur, voor slechts enkele euro’s, wat wil een mens nog meer?

Om uiteindelijk van 8 tot 17 januari in de sneeuw af te koelen van al deze heftige activiteiten kan je mee op reis naar Les Deux Alpes met ski’s of snowboard, voor slechts €340,- euro (incl. reis, onderdak, eten, activiteiten én skipas).

Dit toepassen bij het SPiN-feest, dunkt mij. Woensdag 2 December ga je als Kerstbal of Kerstmuts naar de Van Buren en dans je je rot. Zo kom je ook nog eens bij van al het overdonderende hersengekraak van dinsdag 1 December door de gratis excursie naar het FC

SPiN sleurt je zo uit je winterdepressie: het leven biedt genoeg voor iedereen. Voor meer informatie, meer activiteiten en meer genot ben je altijd welkom op de SPiN-kamer en http://www. spin-nijmegen.com. Tekst: Joeri Pisart

6 HERSENSPINSELS

LET’S TALK ABOUT

Kredietcrisis Je kan het nieuws of Man Bijt Hond niet aanzetten of het komt wel voorbij. Minder buitenlandse vakanties, gratis kappers en de enige bank die floreert in deze tijd: de voedselbank. Maar hoe begon het ook alweer? Let’s talk about… de kredietcrisis.

“

Wat? Heb je nog geen stereo in je toilet? Kom maar. Wat? Heb je nog geen toilet in je stereo? Kom maar. Lenen, lenen, betalen, betalen.”. Zo ging het liedje van Youp van ’t Hek uit zijn show Man Vermist uit 1982. Hij speelt een bankmedewerker die mensen overhaalt te lenen om ridicule dingen aan te schaffen. Vijfentwintig jaar later, in de zomer van 2007, leidt juist dit gedrag ertoe dat de kredietcrisis ontstaat. Grappig, hoe zoiets ouderwets zo ontzettend actueel kan zijn. Vanaf 2001 zit de Amerikaanse economie in de lift. Vooral daar waar het de woningmarkt betreft gaat het goed. Er worden veel hypotheken uitgeschreven en de huizenprijzen stijgen. Als de huizenprijzen stijgen, zo dacht men, dan kunnen we nog wel een nieuwe hypotheek aanvragen voor vrije besteding (consumptie). Zo geschiedde. Door deze uitermate plezierige economische omstandigheden gaan de banken risicovollere hypotheken afsluiten om nog meer geld binnen te halen. Risicovol voor zowel de verstrekker als de ontvanger. Onderdeel hiervan waren de hypotheken die verstrekt werden aan de zogenaamde “subprimes”. Onder subprimes vallen mensen die weinig inkomen en weinig kapitaal hebben. Hierdoor zijn ze minder goed in staat om

hun hypotheek af te lossen, maar door de stijgende huizenprijzen durfden de hypotheekverstrekkers het wel aan hen een hypotheek te bezorgen. Niet zo slim bleek achteraf.

Tot nu toe niets aan het handje. Maar wanneer en waarom ging het dan mis? Door verschillende onduidelijke oorzaken stagneerden de huizenprijzen met stijgen, dit was medio 2006. In juli 2007 beginnen de problemen als de subprime hypotheken niet meer afgelost kunnen worden. Het aantal gemiste aflossingen neemt toe en dat is niet positief. Sommige huizen dienen gedwongen verkocht te worden. De prijs die de banken hiervoor ontvangen is lager dan waarop de hypoDECEMBER 2009 7

LET’S TALK ABOUT theek gebaseerd is. Dit betekent dat het onderpand van de hypotheek - het huis niet voldoende is om de kosten te dekken. De eerste banken komen in de problemen. Deze zogenaamde subprime crisis bleek slechts het begin van het einde. Later kwam er ook problemen bij de hypotheken waarvan men dacht dat ze betrouwbaar waren. Meer banken komen in de problemen en de overheid moet bijspringen. Verder komt de kredietcrisis richting Europa omdat Europese banken belegd hadden in Amerikaanse hypotheken. Dit was heel beknopt het begin van de crisis, maar wat zijn nou de psychologische gevolgen van zo’n crisis? Over deze crisis in het bijzonder is natuurlijk nog maar weinig onderzoek gedaan omdat deze nog niet zo lang aan de gang is. Wat men uit de reeds uitgevoerde onderzoeken kan concluderen, is dat het afnemen van iemand zijn economisch vermogen ertoe leidt dat men niet alleen angstiger wordt maar ook bozer. Om verder te speculeren over de mogelijke psychologische gevolgen van de crisis gaan we kijken naar verschillen tussen armen en rijken. In onderzoek gebruikt men niet altijd de begrippen arm en rijk, maar vaak Socioeconomic status (SES) om mensen met elkaar te vergelijken. De SES is gebaseerd op het inkomen, opleidingsniveau en werk(ervaring) van een persoon of gezin. Een lage SES is vergelijkbaar met arm, een hoge SES is vergelijkbaar met rijk. Als men rijke landen vergelijkt met arme landen, dan ziet men grote verschillen in levensverwachting. Zo sterven er meer kinderen in arme landen, le8 HERSENSPINSELS

ven de mensen daar gemiddeld korter en ongezonder. Binnen de rijke landen blijken de rijkere mensen langer te leven en minder ziek te zijn dan de armere mensen. Er is een directe verhouding tussen hoeveel men verdient en hoe gezond men is. Maar waarom zijn mensen in een lagere SES klasse dan zo slecht af als het op gezondheid aankomt? De eerste theorie verklaart dat mensen met een lagere SES een slechtere gezondheid hebben omdat ze ongezonder leven. Het leven van deze mensen is vaak zwaar en een ongezonde levensstijl kan ze helpen om ermee om te gaan, bijvoorbeeld roken tegen de stress. Mensen met een lage SES ervaren meer stress, dit zorgt niet alleen voor verkeerde coping strategieën, maar heeft ook andere gevolgen zoals een verhoogde bloeddruk. Verder leven ze eerder in een omgeving die hun gezondheid niet ten goede komt, bijvoorbeeld in een vochtig huis. En tot slot is vaak de toegang tot gezondheidszorg beperkt. Een tweede theorie zegt juist dat armoede relatief is. Hoe gezond je bent ligt er dan dus aan met wie je jezelf vergelijkt. Verschillende onderzoeken duiden erop dat juist de grote van inkomensverschillen - het verschil tussen rijk en arm - invloed heeft op gezondheid in plaats van de rijkdom van een land of gebied als geheel. Men kan zich dan afvragen of de kredietcrisis wel invloed heeft op onze geestelijke gesteldheid aangezien de crisis zowel de rijken als de armen aanpakt. Hoe dan ook, het is veilig om te veronderstellen dat het voor iedereen fijner is als ze kunnen kopen wat ze echt nodig hebben, zonder te “lenen, lenen, betalen, betalen”. Tekst:Rick Foto’s: Ida

DECEMBER 2009 9

EN IN HET BREIN

GELD Gratis af te halen: een accountant met goede connecties. Nauwelijks gebruikt, in zeer goede staat. Kantoor gevestigd in de voorkant van mijn brein...

“

Money talks, money talks... Dirty cash, I want you, dirty cash, I need you oh oh!” Klinkt bekend? Je zou kunnen zeggen dat dit het refrein is van een beschadigd brein... Geld zegt het gezonde brein namelijk helemaal niet zo veel. Toen Darwin de evolutietheorie poneerde, kwam het woord “geld” daar niet in voor en dat is niet voor niets. Het is een te recent fenomeen om een gespecialiseerd hersengebied voor te hebben. Dat wil echter niet zeggen dat ons brein niets snapt van geld. Integendeel! Onderzoek heeft aangetoond dat meerdere gebieden actief worden wanneer het een (geldelijke) beloning betreft. Daarvoor zijn vele weinig natuurgetrouwe onderzoeksparadigma’s ontwikkeld. Hierbij valt te denken aan het type vragen: “Heb je liever 50 euro nu of 100 euro over een maand?”. Wat zou jij kiezen? Een gewetensvraag wellicht, maar ach, zo’n situatie doet zich in de realiteit toch nooit voor.

Het wordt hierbij ondersteund door de ventromediale cortex, waar het een onderdeel van is. Dit gebied wordt ook wel de accountant met de goede connecties genoemd. Het bepaalt niet enkel de waarde van de opties, maar is tevens verbonden met het limbisch systeem en de sensorische cortex. Deze gebieden zijn verantwoordelijke voor respectievelijk onze emoties en zintuiglijke indrukken (perceptie, tast, etc.).

Desondanks leren dit soort vragen ons veel over het brein. Zo blijkt dat de orbitofrontale cortex, een gebied vlak achter je oogkassen, zich hevig druk maakt bij een dergelijke vraag. Het kent een subjectieve waarde toe aan beide opties, gebaseerd op persoonlijke voorkeur.

Je kunt je voorstellen dat iets met zulke grote connecties niet beschadigd mag raken... De gevolgen? Emotionele en zintuiglijke informatie wordt niet of verkeerd gebruikt om economische beslissingen op te baseren. Oftwel: dagdag DSB. Tekst: Suzanne Illustratie: Lotte

10 HERSENSPINSELS



COLUMN - ELLIS

de baas in huis

T

oen Toolz nog niet van mij was en alleen maar bij me logeerde, legde ze de eerste ochtend voor mijn neus een drol op de gang. Ik redeneerde dat het mijn taak was om haar op te voeden en leerde haar dus flink mores. De volgende ochtend lag er weer een drol. Ik riep haar streng bij me. Ze rende hard voor me weg, sprong op de bank, en verborg haar kopje onder de deken. “Ik ben er niet”. Wat kun je dan nog? Ik zwoer dat ik haar nooit meer zo streng zou straffen. Enfin, nu zijn we 6 jaar verder, en je snapt wie er inmiddels de baas in mijn huis is. Als ik van de bank opsta om koffie in te schenken gaat ze snel op de plek liggen die ik zo handig voor haar verwarmd heb. En denk maar niet dat ik daarna weer mag gaan zitten. Een grom kan ik krijgen. Gelukkig heb ik nog mijn natuurlijke overgewicht op dieren, dus ik laat me gewoon vallen. Ze is schrander genoeg om haar leven te redden door snel weg te rollen uit de baan van mijn massazwaartepunt, dit onder het uitbrengen van een verontwaardigd geluid waarin ik soms vaag de woorden “flikker op, gek!”meen te herkennen. En dan liggen we daar ingeklemd op de bank, allebei hopend dat de ander snel weg gaat. Dat win ik meestal nog wel, maar in bed gaat het anders. Aanvankelijk gaat ze schijnbaar gedwee

aan mijn voeteneinde liggen, zoals je van een hond verwacht. Maar als ik de volgende dag wakker word lig ik steevast op de smalst mogelijke strook aan de rand van het bed geperst, terwijl Mevrouw de Koningin languit gestrekt de rest van het tweepersoonsbed in gebruik heeft. Hoe flikt ze h’m dat toch? Een student mailde me dat men vindt dat ik hard werk en me ‘een vrouw gunt’. Alles goed en wel, maar als die vrouw ook zo gezellig is in bed, waar moet ik dan in hemelsnaam nog slapen? Ho, stop! Ik mag niet verder schrijven: We moeten eten! En wel nu direct s.v.p. Dat kan ze goed uitleggen. Ze zit op mijn schoot met haar neus tegen mijn neus en kijkt hypnotiserend in mijn ogen. Als ik langs haar heen naar het beeldscherm probeer te kijken, beweegt ze haar hoofd mee zodat ik hoe dan ook alleen nog maar in haar ogen kan kijken. Wat kun je dan nog? DECEMBER 2009 11



COLLEGERECENSIE

Universiteit Twente Terug van weg geweest: Collegerecensie. Dit keer is Enschede aan de beurt. Ditmaal weer de vraag: was Nijmegen wel de goede keuze?

D

e campus van de Universiteit Twente (UT) is in principe gewoon een klein dorp. Als je niet kijkt naar de grote hoeveelheden fietsen en het grote aantal studenten dat er rondloopt, waan je je in een dorp dat van alle gemakken is voorzien. Als je van sport houdt heb je niets te klagen. Je hoeft niet eens een brug over te lopen of een weg over te steken om alle sporten te kunnen beoefenen die je maar kunt bedenken. Ook kun je op de campus op kamers

wonen en om de hoek is een supermarkt voor de nodige boodschappen. Het tweedejaars college ging over Onderwijspsychologie en is een inleiding op de nieuwe master van de Universiteit Twente: Instructie, Leren & Ontwikkeling, oftewel: Learning Sciences, een mengelmoes van cognitieve psychologie, ontwikkelingspsychologie, neuropsychologie, onderwijskunde en informatica. Het college vond plaats in Agora in de Vrijhof. Op het eerste gezicht meer een bioscoopzaal dan een collegezaal en dat is niet zo gek. Van origine is het namelijk een theaterzaal. De collegezalen waar normaal les werd gegeven zijn al 2 jaar in verbouwing. Ondanks zijn theatrale uitstraling is het ten strengste verboden er te eten. De Japanees die hier toezicht op houdt is dan ook de beroerste niet om je ontbijt van je af te pakken als je deze net wil gaan eten. Qua sfeer onder studenten is het erg vergelijkbaar met Nijmegen. Ook hier hebben mensen van het stappen op de donderdagavond gehoord en dat is goed te merken aan de brakke uitstraling van velen en de grote hoeveelheid laatkomers. Ook is hier en daar een Duits accent te ho-

12 HERSENSPINSELS



COLLEGERECENSIE

eten in de Mensa niet veel beter, eigenlijk ronduit hetzelfde. De Universiteit Twente lijkt wat voorzieningen betreft niet op de RU en is in dat opzicht beter voorzien. Het college was vernieuwend, maar niet origineel (ook te volgen in Groningen). Het eten was niet veel beter dan dat van de Refter, dus al met al een 7 voor de UT. ren; de helft is Duits. De colleges (je krijgt er maar liefst 2 achter elkaar) worden gegeven door Pascal Wilhelm & Marjolein van Klink. Een beetje research vertelt me dat Pascal Wilhelm in 2005 de prijs voor ‘Beste UT-docent’ heeft gekregen en dat is niet voor niets geweest. Deze relatief jonge docent kan duidelijk uitleggen en is heerlijk om naar te luisteren. Ook de jonge Marjolein van Klink is ook een goede verteller. Al met al een leuk college.

De masters in Enschede zijn: - Arbeid & Organisatie - Cognitie en Media - Consument en Gedrag - Instructie, Leren en Ontwikkeling - Veiligheid en Gezondheid - Geestelijke Gezondheidsbevordering Tekst & Foto’s: Renske

Om de dag compleet te maken moet er natuurlijk een maaltijd worden genuttigd in de Mensa. Wie kent die dagen niet dat koken er bij in schiet en een Reftermaaltijd genuttigd moet worden. Hoe is dat op de UT? De maaltijden van de Mensa kosten inclusief een toetje 5,20. Net als in de Refter is er elke dag een ander menu. Het enige verschil is dat je hier je maaltijd zelf samen kunt stellen. Vandaag was het: kibbeling, rundersaucijs of vegetarische champignons in bierbeslag (aha?), met als sausje ravigottesaus of jus. Als groente waren er doperwten of koolrabistrips, met aardappelpuree of gekookte aardappels en rauwkostsalade (zonder extra geld te betalen!). Verder verschilden de toetjes niet veel van die in de Refter. Qua smaak is het DECEMBER 2009 13

O P DE SOFA

“Ik was het magere scharminkel onder de Nicaraguanen.” Cursuscoördinator van Academische Vaardigheden en docente Elkie in ’t Ven praat over haar werk binnen Stichting Mundico, een stichting die zich inzet voor de armen in Nicaragua en schetst de situatie zoals ze daar is.

N

aast eerstejaars aanleren hoe ze een onderzoek volgens APA-normen moeten schrijven, de cursus academische vaardigheden opgezet te hebben en vooral heel veel mailen met uitnodigingen voor panelgesprekken om de vakken te beoordelen, zet Elkie in ’t Ven zich in voor Stichting Mundico. “Toen we begonnen hadden we geen idee wáár we aan begonnen. Ik heb de stichting samen met 3 vriendinnen opgericht en één van hen had gelukkig ontwikkelingsstudies gedaan en zij was de enige die überhaupt iets wist van ontwikkelingswerk. We hadden geen idee wat we moesten doen.” Er was dus een idealistisch en mooi plan, maar uiteindelijk ging het hele project van start: “Oorspronkelijk is de stichting bedoeld om 150 arme kinderen in een wijk in Granada, een stad in Nicaragua, een warme maaltijd te bieden en dat idee is sindsdien uitgegroeid tot een sociaal centrum waar kinderen gezondheidszorg, onderwijs en voeding krijgen.” Bij een ontwikkelingsland is Nicaragua misschien niet het allereerste land dat in je opkomt. Toch is de situatie daar zo dat ontwikkelingswerk hier ook 14 HERSENSPINSELS

als geroepen kwam. “Ik ben wel vaker in wat armere landen geweest, maar ik was nog nooit in Nicaragua geweest. Het viel me op dat de mensen daar eigenlijk best dik zijn. Dat is eigenlijk heel erg logisch, omdat ze alleen maar rijst en bonen eten en daar zitten veel koolhydraten in. Dat is ook alles wat ze eten, dus ze zijn wel ondervoed. Ik werd daar ‘the skinny one’ genoemd, heel bizar. Ik was het magere scharminkel onder de Nicaraguanen.” Ze merkte in het sociaal centrum dat de kinderen en de ouders geen idee hadden hoe ze op een creatieve manier met hun voedsel om moesten gaan, er zijn wel voedingsstoffen in het land, maar ze worden gewoon niet gebruikt. Mango’s liggen op straat weg te rotten en niemand komt op het idee dat je daar

O P DE SOFA

misschien jam of marmelade van kunt maken en dat je ze überhaupt kan eten. Het ontbreekt de Nicaraguanen aan probleemoplossend vermogen. “Dat merkte ik ook toen ik de kindjes van het sociaal centrum vroeg om een ruimtewezen te tekenen. Ze weten niet dat ze dat zelf kunnen verzinnen, het houdt gewoon op bij: dat kan ik niet, want ik heb het nog nooit gezien.”

Karakterschets:

Ze zeggen weleens van Nicaraguanen dat ze geboren worden, volwassen worden, een stoel kopen, erop gaan zitten en wachten tot ze dood gaan. De mensen zijn passief geworden door alle ellende die de afgelopen jaren over het land heen is gekomen. De dictatuur, de revolutie en de natuurrampen hebben er onder andere voor gezorgd dat het land zo goed als plat ligt. “Ze hebben gewoon absoluut niet geleerd om op een creatieve manier na te denken, ze worden totaal niet gestimuleerd. Kinderen moeten vaak ook werken, ze verkopen kauwgompjes op straat, ze moeten koken en hout sprokkelen om vuur te maken thuis. Daar-

Hoogtepunt in privé leven: De kindjes van mijn broer, het is fantastisch en heel bijzonder om tante te zijn.

Naam: Elkie in ’t Ven

Geboortedatum: 4 mei 1980 Hobby’s: Mundico, eten, zowel koken als uit eten gaan, lezen en reizen

Hoogtepunt op werkvlak: De eerste evaluatie van Academische Vaardigheden was erg positief en dat is erg fijn als je dat vak zelf opgezet hebt. Ook dat ik deze baan heb gekregen is een hoogtepunt voor mij. Een kroon op alles wat ik tijdens mijn studie heb gedaan. DECEMBER 2009 15

O P DE SOFA

naast moeten kinderen uit grote gezinnen vaak voor hun jongere broertjes en zusjes zorgen. Er is gewoon heel weinig tijd en ruimte voor hen om zich te ontplooien.” In het sociaal centrum wordt geprobeerd deze gedachtegang te veranderen, ze proberen de kinderen een probleemoplossend vermogen bij te brengen, zodat ze later als volwassenen flexibeler met hun problemen om kunnen gaan. “We laten zien dat een maaltijd uit meer dan rijst en bonen bestaat, we laten zien wat een goede maaltijd is en wat voor voedingsstoffen er in het land te vinden zijn. Daarnaast zijn er tekenlessen en handenarbeidlessen om de kinderen te stimuleren om creatief te laten denken.”

16 HERSENSPINSELS

Elkie zou haar werk als docent echter niet opgeven om fulltime bezig te zijn met Stichting Mundico. “Het is prachtig om een keer mee te maken en het is heel erg leuk dat we eigen baas zijn en zelf bepalen welke koers we varen, maar het is uiteindelijk maar een druppeltje op een gloeiende plaat wat je kunt bereiken en dat is frustrerend.” Wil jij Mundico helpen om dat druppeltje een regenbui te laten worden? Doe dan mee aan activiteiten tijdens de RAG week 2010. Tijdens deze week zal het opgebrachte geld onder andere naar Stichting Mundico gaan. Tekst: Mara Somers

S TUDENTENRECEPT Als je net op kamers woont, of juist al een hele tijd, is het soms moeilijk om elke dag een voedzame, gezonde maaltijd op tafel te zetten. Daarom nieuw in HersenSPiNsels: Het Studentenrecept. Makkelijk, voedzaam en zo mogelijk ook nog Aldi goedkoop! Super-snelle-röstitaart (4 personen) Bereidingstijd: 10 minuten Kosten: €1,15 p.p. Ingrediënten: • 600 gram kant en klare rösti-rondjes (Een zak diepvries rösti). • 2 losgeklopte eieren. • cajun kruiden (maar peper en zout kan ook). • 1 prei in dunne ringen



• • • • •

3 eetlepels geraspte kaas. 3 Vleestomaten of vier normale tomaten in plakken. 1 pakje mozzarella in plakken Olijfolie of boter om de schaal mee in te vetten. Ovenschaal.

Verwarm de oven voor op 200 graden. Meng de losgeklopte eieren met ongeveer 1 grote eetlepel Cajun-kruiden (of naar eigen smaak peper en zout toevoegen). Sop de rösti-rondjes één voor één door het ei-mengsel en leg ze vervolgens in de ingevette ovenschotel zodat ze de bodem bedekken. Leg de prei, kaas, tomaten en mozzarella daar in deze volgorde boven op. Zet de taart tot slot 20 minuten in de oven en... smikkelen maar! Tekst: Judith

DE-CAFÉ

In elke Hersenspinsels stellen wij onze medestudenten een vraag, ditmaal: “Hoe overleef jij als je blut bent?” “Lenen bij de IB en op dezelfde manier door gaan.” “Proefpersoonuren maken voor geld. Het liefst een EEG-studie of een waarbij je iets moet slikken, die leveren het meeste geld op. ” “Toen ik net op kamers woonde en weinig geld had nam ik wel eens wat mee van de Refter. Gewoon suiker, zout en servetten hoor, geen servies of zoiets.”

“Toen ik een keer echt blut was ben ik gewoon met vijf euro uit gegaan. Het is wel handig om dan van te voren goed inkopen te doen bij de Aldi, in te drinken en dan goed aangeschoten pas laat op de avond te gaan. ” Tekst: Judith DECEMBER 2009 17

RE PORTAGE

UITGAAN ZONDER GELD In elke HersenSPiNsels wordt een uitspraak uit het DE-café in de praktijk getest. Dus daarom deze keer: hoe te overleven als je geen geld hebt, platzak of blut bent?

O

ké, geen geld dus hè? En met geen geld bedoel je dan ook écht dat je geen geld hebt om tandpasta te kopen, een origineel verjaardagscadeau voor een goede vriend kan er deze keer helaas ook niet af en uitgaan? Het kan gewoon niet! Dit laatste leek ons echter toch té erg. Uitgaan heb je nodig om te ontspannen, je sociale contacten te onderhouden en verder moet het gewoon gebeuren omdat het moet gebeuren. Tja. Van de gouden tips uit DE-Cafe gaan wij er deze keer dan ook een uitproberen die te maken heeft met zo goedkoop mogelijk uitgaan. En dus gaan wij uit met maar 5 euro. Omdat dit op het eerste oog nogal onmogelijk lijkt, betrekken we de rest van de tip er ook bij: Koop in bij de Aldi, drink goed in en ga laat op de avond.

Woensdag 28 oktober; Halloweenparty van Spin. De Aldi inkopen liggen braaf op ons te wachten in de koelkast en we hebben er zin in! Geen outfit deze keer maar vijf euro is dan ook vijf euro. Wanneer de avond vordert gaat de ‘Kaapse Pracht’ er steeds beter in. Mooi, want de bedoeling is dat we op het hoogtepunt van de avond goed aangeschoten binnen komen vallen, om drinken omdat je even niks beters te doen hebt tegen te gaan. 6 Glazen en €1,79 verder is het inmiddels kwart voor 1. Het hoogtepunt is bereikt, tijd om te gaan dus. In de Billabong aangekomen krijgen we na vertoon van onze

SPIN-sticker gratis een enorme stempel op onze pols gedrukt. We worden vervolgens wel verzocht om onze jassen en tassen bij de garderobe te hangen. Oke, dat kost dus wel alweer een hele euro! Gelukkig wordt 18 HERSENSPINSELS

RE PORTAGE

deze tegenslag meteen goed gemaakt met een mierzoet groen welkomstdrankje dat op alcohol lijkt en ook nog prima smaakt. Aangezien we nog €2,20 te besteden hebben halen we toch ook zelf maar even wat drinken. En dat valt ook al mee, €1,70 voor een biertje of wijntje. En eigenlijk hebben we het best naar ons zin zo; leuke mensen, zelf lekker aangeschoten en de muziek klinkt ook goed. Helaas is op een gegeven moment je glas leeg, zijn alle mensen om je heen goed aan het tanken en hebben wij nog geen man gevonden die ons wil sponsoren voor ons zo dappere en bijna onmogelijke doel “Maar we zijn van hersenspinsels, voor een reportage, ja, een reportage! Nee? Ook geen biertje? Wijn? Cola dan?!”. Natuurlijk zijn wij allemaal onafhankelijke, zelfstandige, geëmancipeerde vrouwen, maar als je met vijf euro gaat stappen moet je nou eenmaal creatief zijn. Misschien is het Psy-

feest dan gewoon niet zo geschikt om een avond goed in te nemen zonder uit te geven: hoeveelheid mannen is hier toch wat laag in verhouding tot de vrouwen. Helaas dus. Ach, we troosten onszelf met de gedachte dat drank toch meer kapot maakt dan je lief is (zie de huidige- en ex-voorzitter: Joerie was wel nuchter ja!) en dat wij van de vijf euro nog steeds €0,50 in onze zak hebben zitten. Volgende keer beter toch? En dan misschien een keer naar een feestje met een grote hoeveelheid verscheurende mannen en een gering aantal vrouwen; het Beest feest? Tekst & Foto’s: Judith DECEMBER 2009 19



TIPS

OM JE VINGERS BIJ AF TE LIKKEN Wat ben je zonder zintuigen? In elke HersenSPiNsels zullen we tips behandelen die een lust zijn voor één van je zintuigen. Ditmaal zullen we zaken bespreken die je tong liefkozend zullen strelen: proeven. Restaurant Zarzuela

Spaans/Mexicaans restaurant Zarzuela ligt in Nijmegen Oost op de Daalseweg 359. In het midden van sombrero’s, kaarslicht, Spaanse melodieën en wijnflessen ontdek je voor ongeveer 15 euro voor een hoofdgerecht wat de Spaanse en Mexicaanse keuken eigenlijk écht inhoudt. Tussen 17.00 en 18.00 kun je hier voor 9 euro erachter komen hoe de enchilada’s die je altijd zelf maakt eigenlijk zouden moeten smaken. En één dag in het weekend brengt een gitarist je in Spaanse extase. En dat allemaal in Nijmegen Oost. Genieten.

French Press

Fransozen, die weten hoe het hoort. ‘French Press’ is de benaming voor een apart koffiezetapparaat. Het bijzondere: elektriciteit is overbodig! Kook water, gooi het samen met uw ruwgemalen koffiebonen in het stijlvolle en handzame ‘geval’, wacht eventjes en persen maar. Heerlijk vers, en de avontuurlijk ingestelde student kan er natuurlijk ook honing of zelfs thee- en muntblaadjes bij gooien. Het schoonmaken is ietwat hels te noemen, het eindproduct echter goddelijk. 20 HERSENSPINSELS



TIPS

Zit jij door de crisis ook al met een bruine boterham met kaas op de bank?

Niet getreurd! Want na wekenlange decadente vreetbuien is er vast nog wel iets over, til je bank maar eens op. Als ik bij mij thuis de bank optil moet ik eerst een muis verjagen en een vermiste sok (die ik na het aanschouwen niet meer mis) verwijderen maar dan ligt daar mijn Bugle. Toegegeven, ze smaken beter vers uit de zak, maar dat zijn details.

Lekker theeleuten

Ook vaak last van een gebrek aan inspiratie bij het bedenken van een origineel cadeau voor een vriend/vriendin? Dan hebben wij een leuke tip voor je! In café van Buren kun je naast uitgaan ook een High Tea houden. Niet alleen gezellig maar ook erg lekker natuurlijk, met o.a. sandwiches, panini’s, zoete hapjes, jus d’orange en niet te vergeten thee. Per persoon 15 euro, dus nog betaalbaar ook!

Delícia – Portugese en Braziliaanse delicatessen

Voor net dat beetje extra voor een etentje, een date of een avondje gewoon genieten, zit er in de paraplufabrieken een heerlijk Portugees, Braziliaans winkeltje; Delícia. Naast kazen, worstjes, olijfolie, likeuren en heerlijke wijnen (korting met studentenkaart) hebben ze ook specials als caloriearme light wijn, bacalhau (gedroogde en gezouten stokvis) en voor een euro heb je ingevroren vruchtenpulp om een vitaminerijke shake van te maken. Heerlijk, en écht een ideaal alternatief voor fruit dat altijd te snel bederft. Buiten dat moet je als echte

Nijmegenaar natuurlijk gewoon een keer bij de paraplufabrieken geweest zijn. Voor adres, openingstijden en meer: www.delicía-shop.nl DECEMBER 2009 21



IN ‘N DOZIJN

IN ‘N DOZIJN Stereotypen: een overdreven beeld van de werkelijkheid. Elke editie neemt Hersenspinsels een type onder de loep. Deze keer: uitkeringsgenieters. Een onverzorgde veertiger met stoppelbaard die op zijn elfendertigste met een kratje Schultenbräu in een geleend winkelkarretje naar huis slentert: denk jij dan aan een uitkeringsgenieter? Uit een simpele rondvraag blijkt dat iedereen wel een bepaald beeld heeft van mensen met een uitkering,

en dat beeld komt ernstig dicht bij de bovenstaande schets. Volgens velen staan zij toch verdacht vaak, laat opgestaan, maar toch niet uitgeslapen, bij de low budget bierschappen in de supermarkt. Ook denken we ze vaak doelloos rondfietsend of op een plastic stoeltje in de voortuin met een blikje in de hand kijkend naar voorbijgaand woon-werkverkeer te spotten. Al merken we wel op dat het een stereotype beeld is, het geeft toch aan hoe deze bevolkingsgroep in onze ongecensureerde gedachte wordt gezien. Natuurlijk wordt heel vaak gezegd dat ze op onze belastingcenten zitten te teren. Verder passeren beschrijvingen als ‘alleenstaande moeders met korte broeken en warrig haar’ met eventueel radicale uitdijingen de revue. Maar uitkeringsgenieters zijn niet alleen bebaarde veertigers en mode-ongevoelige moeders, ook jongeren melden zich bij Sociale Zaken. In de omschrijving van jongeren met een uitkering vallen vaak de termen, lui, sneaky en profiteur. Er worden ook positievere eigenschappen genoemd, maar wel met een cynisch ondertoontje. “Het zijn prima gezellige mensen op een feestje met gratis drank”. Er bestaat twijfel over de vraag

22 HERSENSPINSELS



IN ‘N DOZIJN

of sommigen geen hoger budget binnenslepen dan ze werkelijk verdienen. Bovenal worden jongeren ervan verdacht een slim spelletje te spelen. Dat zij bijvoorbeeld wel officieel arbeidsongeschikt zijn, maar op de een of andere manier toch een hogere uitkering krijgt dan waar ze recht op hebben. Of ze genieten van een uitkering, en verdienen bij met zwartwerk. Volgens de wet is dit uitkeringsfraude en in principe wordt dit afgekeurd, maar velen van ons hebben er in bepaalde situaties begrip voor om op deze manier het hoofd boven water te houden. En de ‘always look on the bright side of life-man’ ziet zwart bijwerken niet als een probleem, want zo hebben zij meer geld om uit te geven en dat is goed voor de economie. “En zo kom je natuurlijk ook aan de arbeiders die zich bekommeren om de lekke leidingen van studenten met een bekrompen budget”. Het beeld lijkt vooral bepaald te worden door het asociale en frauderende aandeel. Want uit de rondvraag bleek het portfolio van een uitkeringsgenieter het volgende in te houden. De naam is Sjonnie of Anita, het uiterlijk is hoe het hen uitkomt en de bezigheden zijn zwartwerken, niksen en zinloos rondfietsen.

Vooropgesteld staat dat velen eigenlijk helemaal geen uitkering willen, maar het hebben omdat het niet anders kan. Ook kan met zekerheid worden gezegd dat niet elke uitkeringsgerechtigde werkloos is. Het merendeel verdient, legaal, bij, maar er wordt ook zwart bijverdiend. Er worden steeds meer middelen ingezet om fraude op te sporen of te voorkomen. Het is helmaal hip zelfs; er zijn telefoonnummers speciaal om vermoedens van fraude te melden. Toch wordt er nog steeds voor tientallen (of honderden?) miljoenen gefraudeerd. Echter, ondanks legale of illegale bijverdiensten zitten de meesten er niet als een koning bij. In het politieke debat is de groep uitkeringsgerechtigden vaak discussievoer. Burgemeester Job Cohen van Amsterdam zei in september dat

Wat is nu werkelijk waar van deze stereotypen, komen ze rechtstreeks voort uit de werkelijkheid of is het een verdraaiing van de feiten? Moet je een stoppelbaard hebben en minstens anderhalve krat Aldi-bier per week zuipen om in de rij voor een uitkering te staan, of hebben we een verkeerd beeld van mensen met een uitkering? Het staat vast dat het hebben van een uitkering blijkbaar niet gunstig is voor je aanzien. Maar wat staat er nog meer vast? DECEMBER 2009 23



IN ‘N DOZIJN

degenen die personen van het andere geslacht geen hand geven en daardoor geen baan krijgen hun uitkering kunnen verliezen. De landelijke politiek lijkt er al voorstander van te zijn om vrouwen die door het dragen van een boerka geen baan kunnen vinden de uitkering te korten of in het uiterste geval stop te zetten. Een kwartiertje googelen wijst uit dat als je uiteindelijk voor een uitkering in aanmerking komt, het hebben ervan nare gevolgen met zich meebrengt. Om een voorbeeld te noemen: vakanties van eerdere jaren opsparen en vervolgens zes weken op vakantie naar Frankrijk kan gevolgen hebben voor de uitkering. De economische crisis komt ook hier weer terug. Het totale banenverlies in de Verenigde Staten sinds het uitbreken van de crisis wordt geschat op vijf miljoen. De aanvragen voor werkloosheidsuitkeringen zijn dan ook in 26 jaar niet meer zo hard gestegen. Ook in Nederland stijgen de aanvragen als gevolg van de crisis. In het derde kwartaal van dit jaar zijn er 38.000 meer werkloosheidsgerelateerde uitkeringen aangevraagd dan het kwartaal ervoor. In dat kwartaal werd één miljard euro aan uitkeringen uitgegeven. Met het faillissement van DSB dreigen zelfs schaatsers werkloos te worden, aangezien de DSB hun werkgever was. Ondanks hun werkloze status zullen zij 24 HERSENSPINSELS

De schoonmaakster: “Ik vind dat mensen met een uitkering best weinig geld ontvangen. Mensen met een uitkering zijn van alle leeftijden. Ik vind het wel onterecht dat jongeren een hogere uitkering kunnen krijgen dan bijvoorbeeld een alleenstaande of iemand met kinderen”. “ Jongeren moeten eigenlijk gewoon kunnen werken. Ik ben 64 jaar en ik werk ook nog, dus dan moeten jongeren ook kunnen werken”. waarschijnlijk geen werkloosheidsuitkering krijgen. Hiervoor is het namelijk noodzakelijk dat je beschikbaar bent voor ander betaald werk. Maar met de Olympische Spelen voor de boeg zullen zij geen zin hebben in een carrièreswitch naar vakkenvuller. Nou, laten we even relativeren. Volgens de heersende meningen hanteren uitkeringsgenieters een eigen stijl qua uiterlijk. Het zijn niet de rijksten der aarde en kunnen wel een extraatje gebruiken. Het merendeel houdt zich netjes aan de regels en enkelen frauderen. Ze houden wel van een goedkoop biertje en staan later op dan de werkende medemens. In dit opzicht zijn het net studenten. Tekst & Foto’s: Stan



I

COLUMN - SOMERS

TRANSFORMATIE

k rook. En op sigarettenpakjes staan teksten om je van het roken te weerhouden. Normaal gesproken kan ik teksten als ‘Roken is dodelijk’ en ‘Rokers sterven een langzame, pijnlijke dood’ prima relativeren. Maar wanneer ik mijn sigaret aan wil steken en de tekst lees: ‘Roken veroudert uw huid’, moet ik toch even slikken. Ik ben nu tweeëntwintig en de eerste aanzet tot een rimpel begint duidelijk te worden in mijn voorhoofd. Over een jaar is het een echte en beginnen de kraaienpootjes waarschijnlijk ook al rondom mijn ogen te verschijnen. Ik word ouder en het besef dat ook ik de eeuwige jeugd niet heb sijpelt langzaam mijn brein binnen. Terwijl ik nog helemaal niet klaar ben met zijn zoals ik nu ben. Ik verander. Ik moet onvrijwillig transformeren. En steeds als ik zo ongeveer gewend ben aan mijn nieuwe vorm, steeds als ik zo min of meer geaccepteerd heb dat ik ben zoals ik ben, dan ben ik alweer anders.

Ik word op straat nooit meer aangesproken met ‘jij’, maar altijd met ‘u’ en ‘mevrouw’. Ik zeur over de gewelddadige tekenfilms op tv, omdat in ‘mijn tijd’ de televisie gesierd werd met geweldige programma’s als Madelief, Dinobabies en Ovide en zijn vriendjes. Ja, ik kan me zelfs nog goed herinneren dat mijn moeder hysterisch werd van onze eerste draadloze telefoon en achterin de tuin ging staan en euforisch schreeuwde: “Ik kan zelfs hier bellen, is het niet fantastisch?” De wereld om me heen transformeert en

mijn lichaam doet enthousiast mee. Ik vrees de dag dat mijn eierstokken beginnen te klapperen en dat ik hevige voortplantingsdrang krijg. Ik vrees de dag dat ik niet langs de Miss Etam kan lopen zonder een quasi modieuze spijkerrok tot op de knie te hebben gekocht. Ik vrees de dag dat ik een hevige drang voel om mijn haar af te knippen en rood te verven. Maar bovenal vrees ik de dag dat ik een onweerstaanbare neiging krijg om een labrador te nemen die mijn doorzonwoning met vooren achtertuin en mijn Volvo stationcar compleet maakt. Ik prijs mezelf gelukkig met de gedachte dat je niet perse zo hoeft te worden. Daarbij zijn kraaienpootjes stiekem best sexy. Dus ik steek gewoon nog een sigaret op en geniet van het ouder worden. Tegelijkertijd doe ik mezelf een belofte. Nee, meer dan een belofte. Het is mijn levensmotto.Ik zal nooit een labrador, een doorzonwoning en een Volvo stationcar nemen. Ik zal nooit een quasi modieuze spijkerrok van de Miss Etam aanschaffen en mijn haar kort knippen en rood verven. Nooit. Laat die kraaienpootjes maar komen. DECEMBER 2009 25



INTERVIEW

Psychologie: HBO versus WO Hoe Psychologie op de universiteit in z’n werk gaat, hoeven we jullie niet meer te vertellen, maar hoe zit Psychologie op HBO niveau eigenlijk in elkaar? Zit je daar minder vaak met je neus in de boeken en hou je je met heel andere dingen bezig dan op de universiteit, of is er ook veel overlap? Nienke Herder zit in haar laatste jaar op het Saxion en vertelt over haar ervaringen.

H

oe zit de studie globaal in elkaar? “In het eerste jaar maak je kennis met de 5 opleidingen waarbij je in kan stromen. Verder krijg je veel psychologie (o.a. inleiding in de psychologie en cognitieve sociale psychologie) en communicatieve vaardigheidstraining. Aan het eind van het eerste jaar kies je je richting. Ik heb voor Psychodiagnostisch Werk gekozen omdat je bij deze opleiding de meeste psychologie kreeg en dit sprak me erg aan. In het tweede jaar krijg je vakken die ingaan op psychologische tests afnemen, scoren en interpreteren. Ook maak je kennis met de theoretische achtergrond van tests. In het derde jaar ga je hier verder op in en kies je een minor van een half jaar. Het vierde

26 HERSENSPINSELS

jaar bestaat uit een half jaar stage en een half jaar afstuderen.” Heb je er over nagedacht om na het behalen van je P, op universitair niveau Psychologie te gaan doen? “Ik heb hier inderdaad over nagedacht. Ik heb veel opendagen bezocht en er lang over nagedacht. Uiteindelijk heb ik besloten om verder te gaan op het HBO omdat het mij goed beviel en ik later alsnog een master zou kunnen volgen.” In hoeverre zie jij verschil tussen HBO psychologie en WO psychologie? “ Op de universiteit krijg je veel meer



INTERVIEW

theorie en ga je er ook dieper op in. Op het HBO blijft het bij de basis, dat vind ik wel jammer. In het eerste jaar kregen we nog redelijk veel theorie op een goed niveau, maar de laatste jaren van mijn opleiding werd dat minder. Een nadeel van de universiteit vind ik dat je in de bachelor helemaal geen stage loopt, je kunt je dan eigenlijk geen goed beeld vormen van de praktijk en je weet ook niet of je er geschikt voor bent.” Je loopt nu stage tot en met januari. Wat houdt je stage in? “Ik loop stage bij GGZ Nijmegen circuit ouderen. Daar neem ik NPO’s (neuropsychologisch onderzoek) af bij voornamelijk oudere mensen. Het doel is om te kijken of er sprake is van cognitieve achteruitgang, dat onderzoeken we met verschillende tests. Daarna scoor ik de tests

en maak het verslag. Tijdens mijn stage word ik begeleid door twee GZ-psychologen. Verder wordt er tijdens besprekingen veel informatie uitgewisseld over cliënten die zijn opgenomen met psychische en cognitieve problemen. De therapeuten, activiteiten begeleider, psycholoog en arts delen observaties met elkaar zodat er gewerkt kan worden aan de behandeldoelen. Daarnaast ga ik op bezoek bij mensen in de thuissituatie en neem daar ook NPO’s af. Je krijgt zo een goed beeld van de cliënt omdat je gelijk ziet hoe hij/ zij woont. Verder kijk ik mee met de werkzaamheden van mijn begeleiders maar ik krijg ook de gelegenheid om mee te kijken met andere disciplines.” Heb je bijzondere dingen op je stage meegemaakt? “Ik vind het erg bijzonder om nu contact te hebben met mensen die bekend zijn met een ziektebeeld. Deze stage is mijn eerste kennismaking met de praktijk en ik had dit dus nog nooit meegemaakt. Je hebt er wel over gelezen in de boeken maar in de praktijk is het toch anders. Je ziet dan ook wat voor impact een ziekte heeft op de DECEMBER 2009 27



INTERVIEW

omgeving van de patiënt. Wat tot nu toe de meeste indruk op mij heeft gemaakt is een vrouw met een waanstoornis. Ze is constant wantrouwig en kan zich niet ontspannen. Ze dacht bijvoorbeeld dat men haar ergens van verdacht omdat haar bed op een andere manier verschoond was.” In hoeverre merk je dat je je opgedane kennis van de afgelopen jaren kunt toepassen op je stage? “Helaas hebben we tijdens de studie weinig aandacht besteed aan de oudere doelgroep waar ik nu stage loop. Dit vind ik wel jammer want veel dingen zie ik nu pas voor het eerst. Algemene zaken die ik heb geleerd op het HBO zoals je houding tijdens een testafname en algemene kennis van psychologie en psychopathologie komen nu wel van pas.”

28 HERSENSPINSELS

Wat zijn je plannen na deze opleiding en waar zie jij jezelf werken in de toekomst? “Ik hoop in mei afgestudeerd te zijn. Om me nog verder te ontwikkelen wil ik een master sociologie gaan volgen aan de universiteit van Amsterdam. In de toekomst zie ik mijzelf waarschijnlijk werken in een groot bedrijf of bij de overheid.” Echt verassend is het niet: HBO psychologie verschilt behoorlijk veel van psychologie op de universiteit. Op het HBO moet je na je eerste jaar al een richting kiezen terwijl wij ons daar de eerste 2 jaar nog niet druk over hoeven te maken. Aan de ene kant is dat best snel maar zo kun je wel meteen gaan voor de richting die je het meest aanspreekt. Ook loop je in het 3e jaar stage, dus als HBO’er ben je beter voorbereid op de praktijk dan als WO’er maar is er wel minder diepgang op theoretisch gebied. Dus boodschap aan de boekenwurmen onder ons: blijf lekker veilig op de uni! Tekst: Estelle



COLUMN - BEERENS

wandelende kerstbomen

S

nert! Weer tentamen! Er is weer een ultimatum in zicht gekomen, een dag als geen ander, een dag met tentamen. Opeens leef je in een andere wereld, alles draait om het halen van je tentamen en de tijd wordt opeens opgedeeld in ‘ervoor’ en ‘erna’. Alsof het een wereldoorlog is die op je stoep staat. ‘Ervoor’ moet je zwoegen, zwoegen, en nog eens zwoegen totdat de migraine de pan uit swingt of totdat je je ineens beseft dat je al een half uur voor je uit aan het staren bent. De tijd gaat ‘ervoor’ of veel te snel of veel te langzaam. Omdat het soms te snel gaat, besluit je je toevlucht te nemen naar gemaksvoedsel. Dit stopt op het moment dat je denkt ‘nog 1 keer rijst en ik ga gillen!’ Ook gaat de tijd soms veel te langzaam. Zo kwam ik laatst na een dag verbannen te zijn geweest op mijn studentenkamer met enkel droog brood, water en een studieboek ineens weer buiten om richting sportcentrum te fietsen. Als een wandelende kerstboom met mijn losse fietslampjes al her en der flikkerend op mijn kleding bevestigd, zette ik een voet over de drempel en zag dat het nog licht was. Drommels! Al mompelend tegen mezelf, want dat doet een mens als die lang genoeg alleen wordt gelaten, haalde ik ze er allemaal maar weer eraf en sprong

ik op mijn fiets. Wat is de perceptie van tijd toch fascinerend. ‘Erna’ val je ineens in een gat van uitzichtloze verveling. Want hoewel je tijdens het leren altijd 100 andere leukere activiteiten kunt bedenken, zoals breien en topografie leren (ja, zelfs dat lijkt dan dolle pret), lijkt het allemaal toch niet genoeg plezier per tijdseenheid te brengen als het erop aan komt. En wat moet je dan in hemelsnaam met jezelf aan? Het moge duidelijk zijn; de tijden van het voortdurend op je horloge kijken en de gedetailleerde planning zijn voorbij. Het afkicken begint. DECEMBER 2009 29



HOTSPOTS

30 HERSENSPINSELS



HOTSPOTS

TRIAVIUM Behoefte aan iets anders dan studeren en kroegen? Schaatsbaan Triavium, de grootste Walk-In Fridge van Nijmegen verwelkomt je. Het Triavium ligt in het verre Dukenburg, tegenover Winkelcentrum Dukenburg. Bus en/of trein zijn dus aanbevolen. Voor ongeveer tien euro sta je met schaatsen aan op het ijs. Ook is er de mogelijkheid via het Universitair Sportcentrum een schaatscursus in het Triavium te volgen. Dit jaar is voor het eerst de actie ‘donderdagavond, studentenavond’, maar studenten zijn deze avond nog steeds een minderheid. De toon op de ringbaan wordt voornamelijk gezet door oude lichamen in strakke pakjes die als snelheidsduivels de binnenste ring van de baan bezetten. De Funbaan kan uitstekend functioneren voor het ontdooien van je schaatstechniek. Je wordt hier namelijk warm verwelkomd door pluchen pinguïns en schaatsrekjes. De ijshockeybaan, die alleen ’s middags open is, is de derde en leukste baan. Hier kun je ook vanaf de tribune toekijken naar wedstrijden van de Nijmegen Devils. Het café komt eigenlijk neer op een doodnormaal sportcafé, waar een doorgewinterde student al snel heimwee krijgt naar het centrum. Een avondje Triavium is niet te doen om de sfeer, maar de voorzieningen zijn top. Je zult hier niet elke donderdag staan, maar af en toe je schaatstechniek testen of een goede winteravond inluiden kan hier prima. Tekst: Stan & Simone Foto’s: Ida DECEMBER 2009 31

A CHTERGROND

DE RECESSIE VAN DE JAREN ‘30 ‘De Recessie’ is eigenlijk niet meer dan een telkens terugkerend thema in de wereldeconomie. We zitten er nu middenin (of zijn we er al bijna uit?), maar hoe was dat in de jaren ’30? Een terugblik.

Z

warte Donderdag, 24 oktober 1929, was de dag waarop het mis ging in Amerika. Het grootste gedeelte van de economie was gebaseerd op geleend geld, waarvan het merendeel in banken was geïnvesteerd die in crisis verkeerden. Opeens wilde iedereen zijn spaargeld terug, wat dus eigenlijk niet kon, waardoor velen hun spaargeld verloren. Mensen gingen bezuinigen en dat had op zijn beurt weer invloed op de industrie, die failliet ging. Omdat de banken failliet waren, kon de industrie geen geld lenen, dus moest er bezuinigd worden op personeel. De ontslagen arbeiders zagen hun koopkracht tot nul dalen. De landbouw had zijn productie gebaseerd op de nood in Europa, ten gevolge van de Eerste Wereldoorlog. Maar toen dit niet meer nodig bleek, kampte de landbouw met grote overproductie. De prijzen daalden en schulden gingen omhoog. Plattelandsbanken waren afhankelijk van de grote banken, maar die waren helaas al failliet. De boeren dachten: ‘Goh, de prijs is gedaald, dus we moeten meer gaan produceren!’ Niet zo slim bleek. Het gevolg: overproductie, die werd verbrand. 32 HERSENSPINSELS

Uiteindelijk was er geen evenwicht meer en het vertrouwen bij de consument was ver te zoeken. Men stopte het geld liever onder stoelen en banken, dus steeg de rente bij de geldbanken. Er ontstond een soort vicieuze cirkel, waarin de consument probeerde te profiteren van de prijsdalingen en veel productie overbodig bleek, waardoor banen verloren gingen en ga zo maar door. Maar dit was allemaal vooral in Amerika. Ondertussen werd Nederland ook hard getroffen door de recessie, vooral omdat de overheid inflatie wilde voorkomen. Veel mensen werden ontslagen. Je kon destijds aan iemands fiets zien of iemand werkloos was. Iedereen was verplicht een plaatje aan hun fiets te hangen wanneer diegene fietsenbelasting betaalde, omdat werklozen dit niet hoefden werd er een gaatje in hun plaatje geboord. Armoede kan schuld en schaamte met zich meebrengen, sommige mensen komen terecht in een sociaal isolement. In tijden van financiële onzekerheid zijn mensen snel geneigd zich te keren tot radicale partijen. Dit was voor-

A CHTERGROND

namelijk te zien in Duitsland, de armoede was daar erg groot. Men hoopte op een krachtige regering die de werkloosheid en armoede kon oplossen. Hitler beloofde deze mensen een oplossing te geven, het ledental van de NSDAP, de partij van Hitler, groeide tot bijna 14.000.000 in juli 1932. De werkloosheid werd voornamelijk opgelost door de bevolking banen aan te bieden in fabrieken waar oologsspullen werden gemaakt. Het geld om de mensen hiervoor te betalen haalde hij uit andere landen, die hij daarna zou aanvallen. Destijds had niemand voorzien dat Hitler van Duitsland een imperium wilde maken. Men had zo’n grote behoefte aan banen dat men blind was voor het gevolg van een dergelijk strenge regering. Stukje bij beetje werd een wereldoorlog voorbereid en zonder dat de bevolking het doorhad, droeg zij daaraan bij. Pas na de Tweede Wereldoorlog zou de Nederlandse economie daadwerkelijk opbloeien.

Hitler en Stalin.” Zal er een nieuwe Wereldoorlog uit moeten breken om de economie weer op peil te brengen? Of is er een makkelijkere uitweg en lost deze recessie ooit wel een keer op? Tekst: Renske

Zou dit dichterbij zijn dan we denken? Cultuurfilosoof Thomas van der Dunk vergeleek Wilders met Hitler: “Met zijn brallerige oproep om miljoenen mensen te deporteren is Wilders definitief ontspoord. De laatste twee die zoiets binnen Europa in praktijk brachten waren DECEMBER 2009 33



HERSENSPiNSELS

Her•sen•spin•sel het; o -s verzinsel In elke vervelende situatie zijn er hele vervelende mensen die nog vervelendere dingen verzinnen. Een vervelende situatie zoals een recessie kan er echter ook voor zorgen dat sommige mensen bijzonder creatief worden. Met onderstaande hersenspinsels kan ik je helaas geen rijkdom bezorgen, maar wel een creatieve kijk op de recessie. en die e ding n open w en op mense k n e b b k e a h m t ruk te we nie ld dat bben om ind e g n a e h “V “Het wa t nodig s mijn b we nie iet mogen.” ed n r ijk te w e orden m oeling slapend die w aar ik k niet vatt on de sla en.” “A bank is a place that will lend you money if ap you can prove that you don’t need it.” Bob Hope ess. happin apg “Er zijn mensen die van hun n i r b oh ys t alwa dollars are n lars.” ’ n fortuin niets anders bezitten s e o dol ey d lion dan de vrees het te verliezen.” “Mon with ten mil nine million h e t l i Peop ple w Rivanol an peo pier th rown tB Why is Hobar lemon ju “It’s a recession when your neighice mad vour, w e with a hil rtificial bor loses his job; it’s a depression real lem e dishwashing flaliquid is ons? made w when you lose yours.” Truman ith

auto p niet je Verkoo pen. ko kunnen

om

te benzine

“Geld moet rollen, het liefst mijn kan

t op.”

“I ha v of m e enoug y lif e, un h money Mas on less I buy to last m e som ethin the rest “The only thing I like about rich people g.” J acki e is their money.” Nancy Astor e th f o d en e th at month and u have.” money each how little yo “Save a little at d se ri rp su ’ll be year and you s in k as Ernest H 34 HERSENSPINSELS



GE DICHT

Geen kleingeld meer dat in mijn zakken rinkelt Weken sinds ik voor het laatst heb gewinkeld Enkel het bier vloeit nog in overvloed Maar dat zwerverbier doet mij geen goed Na lange tijd zat ik in de kroeg met een kompaan Dirk Scheringa bood me daar een biertje aan Helaas had ik de kleine letters niet gelezen Nu is mijn hypotheek over de K2 gerezen Uit schaamte voor het behoren tot de top Verbrandde ik mijn driedelig pak plus strop Vol van hoop trok ik mijn zwerverskloffie aan En ben voor het eerst naar de voedselbank gegaan Reeds is de kroeg buiten mijn budget gevallen En zal ik niet meer dronken tegen vrouwen lallen Geen hand verdwijnt meer onder blouse of rok Maar kijk ik thuis eenzaam naar New Kids on the Block

Tekst: Rick DECEMBER 2009 35

Halloweenfeest Heksen, vampiers, zombies, bebloede slachtoffers en satanaanbidders waanden zich op woensdag 28 oktober in een volle Billabong die voor deze gelegenheid was omgetoverd tot een duister walhalla. Het was een goede gelegenheid om iets teveel te drinken en foute flirtmanoeuvres in werking te zetten. Met Halloween kun je immers als vampier ongegeneerd en op legitieme wijze continu leuke mensen in hun nek bijten. Toch? Tekst: Mara