Terugblik 2011 in cijfers U vindt hier een samenvatting van het jaarverslag 2011. Het volledige jaarverslag kunt u downloaden via www.pensioenfondsricohnederland.nl. Financiële situatie Door de kredietcrisis en de gevolgen daarvan voor de financiële situatie van het fonds, heeft Stichting Pensioenfonds Ricoh Nederland in 2009 een herstelplan bij de toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) ingediend. Op 31 december 2013 moet het fonds weer een dekkingsgraad van 104,5% hebben. De dekkingsgraad is de verhouding tussen het vermogen van het pensioenfonds en de verplichtingen van het fonds op korte en langere termijn. De dekkingsgraad is een momentopname en verandert onder invloed van de economische omstandigheden. Als de dekkingsgraad onvoldoende is, moet het pensioenfonds dit melden bij De Nederlandsche Bank (DNB) en een kortetermijnrespectievelijk langetermijnherstelplan opmaken en indienen. In dit herstelplan staan diverse maatregelen die het fonds daarbij moeten helpen. Voor pensioenfonds Ricoh zijn dat bijvoorbeeld een premieverhoging en het gedurende een aantal jaren niet verlenen van toeslag (tot en met 2013). Door de dalende rente en een sneller stijgende levensverwachting dan voorzien, stegen in de loop van 2010 de verplichtingen harder dan het vermogen van het fonds. Door beide ontwikkelingen heeft het pensioenfonds meer geld nodig om aan zijn lange termijn verplichtingen te voldoen. Eind 2010 waren er aanvankelijk tekenen van herstel. Bij de evaluatie van het herstelplan eind 2010 / begin 2011 bleek echter dat voortzetting van het huidige beleid (dus inclusief de aanvullende maatregelen) niet voldoende zou zijn voor herstel. Het bestuur heeft daarop een aantal varianten doorgerekend en is met de werkgever gaan praten over de benodigde extra maatregelen. Daarop is de reguliere premie in 2011 verder verhoogd naar 25%. Daarnaast stort de werkgever in de komende drie jaren een extra premie van maximaal 0,9%. Hierdoor stijgt de dekkingsgraad naar verwachting naar 104,5% eind 2013 en vervolgens naar 116,6% eind 2023 en voldoet daarmee aan de wettelijke eisen. In de tweede helft van 2011 begon het herstel, ondanks de aanvullende maatregelen, opnieuw verder achter te lopen op het herstelplan. Eind 2011 werd duidelijk dat herstel voor de einddatum van het herstelplan (eind 2013) niet meer mogelijk was zonder nog meer aanvullende maatregelen. Het bestuur heeft de werkgever gevraagd om een extra storting bovenop de al toegezegde extra premies in 2011, 2012 en 2013, maar deze gaf aan dat daar geen ruimte voor was. Omdat het toeslagen- en beleggingsbeleid geen mogelijkheden meer bieden om de dekkingsgraad te verhogen en een verdere premieverhoging niet meer gedragen kan worden door de werkgever en de deelnemers, rest het bestuur niets anders dan het nemen van een kortingsmaatregel. In februari 2012 heeft het bestuur een voorlopige korting van de pensioenen per 1 april 2013 aangekondigd van 8,8%. Het definitieve percentage wordt bekend gemaakt na de evaluatie van het herstelplan eind 2012. Actuele informatie over de dekkingsgraad en het herstelplan van het fonds vindt u op www.pensioenfondsricohnederland.nl. Voorwaardelijke toeslag Zowel eind 2010 als eind 2011 heeft het pensioenfonds een dekkingstekort en is een kortetermijnherstelplan van kracht. Dat betekent dat de pensioenen per 1 januari 2011 en per 1 januari 2012 niet zijn verhoogd, met uitzondering van de onvoorwaardelijke pensioenen.
1
Communicatie Het afgelopen jaar stond pensioen sterk in de belangstelling. Opnieuw is duidelijk geworden hoe belangrijk een goede communicatie over pensioen is. In 2011 is de website van het pensioenfonds vernieuwd en wordt steeds meer gebruikt als medium om snel met de deelnemers te communiceren. Zo wordt maandelijks de actuele dekkingsgraad gepubliceerd. Verder is de communicatiecommissie vooral actief geweest bij de coördinatie van de communicatie naar de deelnemers over het kortingsbesluit, waaronder ook de beantwoording van de individuele deelnemersvragen. Beheerkosten van het pensioenfonds De totale kosten voor het pensioenbeheer betreffen de administratie-, communicatie, advies- en bestuurskosten, evenals de kosten van toezicht en controle. Het totaal deelnemers betreft, volgens richtlijnen AFM, het aantal actieve en pensioengerechtigde deelnemers per 31 december 2011. Uitvoeringskosten Aantal deelnemers Uitvoeringskosten per deelnemer Kosten vermogensbeheer Gemiddeld belegd vermogen Kosten in % van gemiddeld belegd vermogen
€ 583.000 1.641 € 355 € 123.000 € 95.305.567 0,129%
Rendement op de beleggingen Het bestuur richt zich op een goed rendement en houdt daarbij rekening met de risico’s van de diverse beleggingscategorieën. De algemene doelstelling van het fonds is te voldoen aan alle toekomstige pensioenverplichtingen. De middelen verkrijgt het fonds uit de financiering door de werkgever en deelnemers (premie-inkomsten) en uit de inkomsten uit beleggingen. Het bestuur geeft bij de vermogensbeheerder aan hoeveel deze mag beleggen in zakelijke waarden (hoger risico met hoger verwacht rendement) en vastrentende waarden (minder risico met lager verwacht rendement). Het bestuur maakt daarbij steeds de afweging tussen rendement en risico. Ondanks grote onzekerheden op de financiële markten, was 2011 een goed jaar voor de beleggingen van het fonds. Het fonds had een positief rendement van 15,7% voor 2011. Dit is 0,36% lager dan de benchmark. Dit komt in het bijzonder door de goede resultaten van de obligatieportefeuille en dan vooral het langlopende deel er van. Hier tegenover staat dat de pensioenverplichtingen door de dalende rente sterk zijn gestegen. Het totaalrendement van het fonds was 9,98% over de laatste drie jaren. Het belegde vermogen van het fonds steeg van € 92,8 miljoen aan het begin van het jaar naar € 115,7 miljoen aan het einde van 2011. Toekomst pensioen in Nederland In juni 2011 maakten de sociale partners in de Stichting van de Arbeid (STAR) afspraken over de uitwerking van het in juni 2010 gesloten pensioenakkoord. Met dit akkoord deden zij voorstellen over de AOW, de aanvullende pensioenen en de arbeidsmarktpositie van oudere werknemers. Op 23 april 2012 viel het kabinet-Rutte over de begroting voor 2013. Vijf politieke partijen sloten vervolgens een nieuw akkoord over de begroting van Nederland voor 2013. In dit Begrotingsakkoord 2013 (of ‘Lenteakkoord’) zijn nieuwe afspraken gemaakt over o.a. de verhoging van de AOW-leeftijd. Deze wordt versneld ingevoerd. De eerste stap is een verhoging naar 65 jaar en 1 maand in 2013. In 2019 is de AOW-leeftijd al 66 jaar. In 2023 is dat 67 jaar. Daarna wordt opnieuw naar de levensverwachting gekeken. Als die nog steeds stijgt, gaat de AOW-leeftijd waarschijnlijk verder omhoog.
2
In het pensioenakkoord legden de sociale partners ook vast dat de pensioenregelingen schokbestendig moeten worden voor een verdere stijging van de levensverwachting en voor schokken op de financiële markten. Daarom wil de overheid de Pensioenwet aanpassen en de regels over het financieel toetsingskader (wettelijke financiële eisen voor pensioenfondsen) herzien. Deze kunnen dan op 1 januari 2014 van kracht worden. Het pensioenfonds en de werkgever wachten de ontwikkelingen en nieuwe regelgeving met belangstelling af. Wat een en ander voor de pensioenregeling van Ricoh betekent, is vooralsnog niet duidelijk. We informeren u daar uiteraard over zodra er meer bekend is. Vooruitblik 2012 Begin 2012 heeft het bestuur een voorgenomen kortingsbesluit genomen. In dit kader blijft de monitoring van de ontwikkeling van de financiële positie het belangrijkste aandachtspunt van het bestuur in 2012 en 2013. Begin 2013 zal er duidelijkheid zijn over het definitieve percentage. Verder houdt het bestuur de ontwikkelingen bij de aangesloten ondernemingen nauwlettend in de gaten. Zo wordt er o.a. bekeken of de huidige pensioenregeling nog wel de meest passende is. Wel duidelijk is dat er in de komende jaren verschillende zaken gaan veranderen. Het pensioenakkoord zal steeds verder worden geïmplementeerd en dit heeft uiteraard gevolgen voor de pensioenregeling en de uitvoering daarvan. Ook op het gebied van besturen en het toezicht van pensioenfondsen zijn de nodige veranderingen te verwachten. Het bestuur ziet deze veranderingen met vertrouwen tegemoet, en zal extra alert zijn op scholing en deskundigheidsbevordering om de ontwikkelingen op de juiste manier te implementeren.
3
Kerncijfers Aantal deelnemers, gewezen deelnemers en gerechtigden 31-12-2011 Aantal % Deelnemers 1.432 46,9 Gewezen deelnemers 1.415 46,3 Pensioengerechtigden 209 6,8 Totaal 3.056 100,0
Aantal 1.472 1.317 191 2.980
31-12-2010 % 49,4 44,2 6,4 100,0
Premiebijdragen, pensioenuitkeringen, saldo waardeoverdrachten en uitvoeringskosten (x € 1.000) 2011 2010 Periodieke pensioenpremies 10.489 8.544 Saldo waardeoverdrachten 272 386 Pensioenuitkeringen 2.204 2.063 Uitvoeringskosten 583 689 Technische voorzieningen, reserves, belegd vermogen (x € 1.000) en dekkingsgraad in % 31-12-2011 31-12-2010 Technische voorzieningen - voor risico pensioenfonds 124.632 98.560 Stichtingskapitaal en reserves - 8.920 - 5.743 Beleggingen - voor risico pensioenfonds 112.171 91.292 Liquide middelen 1.647 1.597 Herverzekeringsdeel technische voorzieningen 54 Saldo overige activa en passiva 1.840 - 72 Totaal belegd vermogen 115.712 92.817 Aanwezige dekkingsgraad FTK 92,8 94,2 Minimaal vereist vermogen 104,6 104,7 Verdeling beleggingsportefeuille (x € 1.000)
Aandelen
24.340
2011 % 21,7%
Vastrentende waarden Overige beleggingen
87.348 483
77,9 0,4
60.434 511
66,2 0,6
112.171
100,0
91.292
100,0
Beleggingsopbrengsten en kosten vermogensbeheer (x € 1.000) 2011 Directe opbrengsten 92 Indirecte opbrengsten 15.279 Kosten vermogensbeheer 15.371 Beleggingsrendement in procenten (in procenten) Totaal Indexatie - actieve deelnemers - inactieve deelnemers
2011 15,7 1-1-2011 -
30.347
2010 % 33,2
2010 66 6.535 6.601
2010 8,9 1-1-2010 -
4
Organisatie van het pensioenfonds Ons pensioenfonds werkt samen met de volgende partijen: Financiële en deelnemersadministratie Individuele pensioen beleggingsrekeningen Accountant Actuaris Bestuursondersteuning Compliance officer Vermogensbeheerder Herverzekeraar
Syntrus Achmea Pensioenbeheer ING IM KPMG Accountants Mercer Syntrus Achmea Pensioenbeheer De heer D. Brands Vanguard Investments Europe Algemene Levensherverzekering Maatschappij
Bestuur Eind 2011 bestond het bestuur van het pensioenfonds uit de volgende personen: Namens de werkgever J.C. Vloemans (Voorzitter) M.J.L. Wecke Mevrouw M.R. Wagemans Namens de deelnemers A. J.M. de Rond Mevrouw H. Sman* Namens de Ondernemingsraad J. Tuk (secretaris) Namens de pensioengerechtigden W.C. Kortenbout * Mevrouw H. Sman is per 1 april 2012 afgetreden. Er is nog geen nieuw bestuurslid benoemd maar er is inmiddels wel een kandidaat waarvoor de toelatingsprocedure bij DNB loopt. Het verantwoordingsorgaan bestond eind 2011 uit: Namens de werkgevers De heer S. van de Wijdeven Namens de deelnemers De heer R. Overweg Namens de gepensioneerden Mevrouw E. Robaard
Stichting Pensioenfonds Ricoh Nederland p/a/ Syntrus Achmea Pensioenbeheer Postbus 90170 5000 LM Tilburg (013) 462 16 90
[email protected] www.pensioenfondsricohnederland.nl
Disclaimer Hoewel deze samenvatting met de grootst mogelijke zorgvuldigheid tot stand is gekomen, kunt u hieraan geen rechten ontlenen.
5
