infomr
2
Zie ook: www.infomr.nl
Juni 2015
Tijdschrift voor medezeggenschapsraden • Een uitgave van de Algemene Onderwijsbond
‘Steeds interessanter’ Natasja van Baaren ziet professionalisering
Voorzichtig met de personeelscarrousel pagina 4
Voortdurend strijdbaar in Enschede pagina 12
#Onderwijs2032 moet nu op de mr-agenda pagina 20 maart 2015
infomr
1
Aanvullende informatie en uitgebreide zoekfunctie
Alle artikelen uit 8 jaargangen
Benut de kracht van medezeggenschap:
www.infomr.nl
2
infomr
maart 2015
Inhoud
11. Het ambitiegesprek
19. Opr-servicepakket
4. In de draaimolen
De kaarten komen op tafel voor betere
Het mr-servicepakket heeft nu een
samenwerking.
variant voor de ondersteuningsplanraad.
leuk, maar de AOb waarschuwt: dat gaat
12. Medezeggenschapsles
20. #Onderwijs2032
zomaar niet.
De aanhouder wint in een rauw conflict:
De brede dialoog over de toestand van
ontslag wegens mr-werk is taboe.
het onderwijs in 2032 begint in de mr.
Zorgen om groepsgrootte, fusie-
15. Meer voor elkaar
22. Werkkostenregeling
perikelen en meer nieuws uit het land.
Grote en kleine mr-successen.
Een kans om het leuker te maken.
8. Mijn mr
18. De werkvloer
23. Afgehamerd
Medezeggenschap volgens
Vraag en antwoord over mr-kwesties.
Interessante uitspraken over geschillen.
Overplaatsen om te vernieuwen lijkt
6. Nieuws uit het land
Marcel Janse.
Vijf vragen aan:
Colofon
Natasja van Baaren
Infomr verschijnt vier maal per jaar en is een uitgave van de Algemene Onderwijsbond voor de personeelsgeleding van medezeggenschapsraden.
Ze staat voor groep 7 van kbs De Oosthoek in Bleiswijk.
Het blad wordt verzonden ter attentie
Natasja van Baaren (46) is bezig aan haar tweede jaar in
van de mr op elke school voor primair
de mr.
en voortgezet onderwijs. Bij de AOb geregistreerde mr-leden ontvangen
Stond je te springen om in de mr te gaan?
Infomr op hun huisadres.
“Eerlijk gezegd was ik in eerste instantie niet heel erg gemoti-
Extra abonnementen: € 24 per jaar.
veerd. Het kost tijd in de avonduren. Ik merk ook bij collega’s
Opgave via
[email protected]
dat ze dat onhandig vinden, zeker als ze zelf kleine kinderen hebben.”
Redactie-adres Redactie Infomr,
Maar…?
AOb, Postbus 2875, 3500 GW Utrecht
“Ik vind het steeds interessanter worden. Ik merk dat we als mr een professionaliserings-
[email protected], 0900-463 62 62
slag maken. Er is hier een hele open en prettige sfeer en onze directie is erg laag-
www.infomr.nl
drempelig en goed te benaderen. Toch willen we als mr ook voor een deel zonder
Hoofd- en eindredactie
directie vergaderen, om ons in alle vrijheid een mening te vormen over een onderwerp.
Miro Lucassen
Hoe goed de verhoudingen ook zijn: je praat toch anders als de directie er bij is.”
Anka van Voorthuijsen RedactieraadMarcel Koning,
Wat motiveert je als mr-lid?
Perry van Liempt, Saskia van der
“We zijn erg bezig met de kwaliteit van het onderwijs door anders te kijken naar onze
Schaaf, Robert Sikkes
eigen school. Als leerkracht zit je er middenin, ben je druk met de dagelijkse gang van
Foto’s Joost Grol, Rob Niemantsverdriet
zaken. Als mr-lid kijk je met meer afstand. Ouders hebben het in de mr ook niet over
Tekening Frits Verschuren
hun eigen kind, maar zien het nut voor het algemeen.”
Opmaak Typetank Druk Senefelder Misset
Waar zijn jullie nu druk mee?
Advertentie-exploitatie Recent,
“De cao natuurlijk. En elk jaar houden we een enquête onder ouders, leerkrachten en
Postbus 17229, 1001 JE Amsterdam,
kinderen. De uitkomsten bespreken we in het team en in de mr. Op een evaluerende
020 330 89 98,
[email protected]
ouderavond aan het eind van het schooljaar maken we duidelijk hoe we de gesignaleerde punten gaan aanpakken of al aangepakt hebben.”
De inhoud van Infomr wordt met de grootst mogelijke zorgvuldigheid
Heb je een tip voor andere mr-leden?
samengesteld. Aan de beschrijving van
“We hebben een jaarplanning en een activiteitenprogramma: wat zijn onze speerpunten
wetten en regelingen kunnen echter
als mr. Dat werkt heel goed.”
geen rechten worden ontleend.
juni 2015
infomr
3
Voorzichtig aan met de personeelscarrousel Tekst Anka van Voorthuijsen Beeld Typetank
Het lijkt handig en praktisch, de vrijheid om personeel over te plaatsen van de ene school naar de andere. Maar in de praktijk zitten daar wel wat haken en ogen aan, merkt de AOb nu de carrousel van leerkrachten op allerlei plekken begint te draaien.
op advies van de arbo- of bedrijfsarts gebeurt bijvoorbeeld. Er is niks tegen vrijwillige mobiliteit. Maar afdwingen is een heel ander verhaal.” Van Liempt kreeg onlangs te maken met een bestuur in het primair onderwijs dat de ‘directeurencarrousel’ wil invoeren. “Daarin wordt dan afgesproken dat alle directeuren, bijvoorbeeld eens in de vijf jaar, van plek wisselen. Een
Het onderwijs staat bepaald niet bekend als een
ten of een uitgebreide (bovenschoolse) vervan-
enorme stoelendans, waarvoor de instemming
sector met veel arbeidsmobiliteit: leerkrach-
gerspool. Sinds enige tijd is het begrip ‘carrou-
van de gmr verplicht is.” Waarbij je je als gmr
ten werken vaak lang op één en dezelfde school
sel’ erg populair, constateert Perry van Liempt,
overigens goed af moet vragen of je die wel wilt
en staan soms jarenlang voor dezelfde groep.
AOb-consulent voor medezeggenschapsra-
geven, zegt Van Liempt. “Wat betekent zo’n
Maar vooral in regio’s met krimp, verwachten
den in de regio Zuid. Af en toe een frisse wind,
stoelendans voor de continuïteit op scholen?”
besturen momenteel meer flexibiliteit van het
mensen die verkassen, goed mobiliteitsbeleid
En ook al heeft de gmr instemming aan derge-
personeel. Bij kwantitatieve boventalligheid
is natuurlijk positief, stelt hij. “Maar iedereen
lijk mobiliteitsbeleid verleend, dat wil nog niet
vinden zij het handig als personeel kan ver-
moet zich natuurlijk wel aan de cao houden.
zeggen dat directeuren zomaar op een andere
schuiven van de ene school naar de andere.
Die biedt genoeg mogelijkheden in artikel 10
stoel kunnen gaan zitten, benadrukt hij. “Een
Bij een herplaatsing is het van belang om crite-
punt 6.”
directeur gaat van één school weg en komt te
ria vast te stellen: wie schuift waar naar toe en
werken op een andere school. Daarmee is dui-
waarom? Her en der komt dat punt aan de orde
Instemming
voor de personeelsgeleding van de betrokken
Wanneer er financiële redenen zijn voor ver-
die gaan volgens artikel 16 lid 1 over aangele-
medezeggenschapsraden. Overplaatsing geldt
schuivingen, is het natuurlijk alleen maar goed
genheden die van belang zijn voor alle scho-
soms niet alleen voor de groepsleerkracht, ook
als het bestuur mensen aan het werk kan hou-
len of voor de meerderheid van scholen, in de
de ‘directeurencarrousel’ duikt al op. Een
den. Bij problemen op een school is het ook fijn
plaats van de medezeggenschapsraad van die
draaimolen dus, waarin je als personeelslid
als elders een functie onder hetzelfde bestuur
scholen.”
rondgezwierd wordt en uit moet stappen op de
beschikbaar komt die tot ieders tevredenheid
Maar het is de mr van een school die advies-
tijd en plaats die het bestuur goed uitkomt.
is. Van Liempt: “In principe moet er natuurlijk
recht heeft bij aanname en vertrek van de
Om krimp en groei soepeltjes op te kunnen
instemming zijn van een werknemer, behalve
schoolleiding. Zo staat het in de Wms, artikel
vangen werken veel scholen en besturen al met
als er sprake is van formatietekort, een conflict-
11.h en in uitspraken van de geschillencommis-
een flexibele schil van tijdelijke arbeidskrach-
situatie, disfunctioneren of als de overplaatsing
sie is dat bevestigd. Van Liempt: “Aanstelling of
4
infomr
juni 2015
delijk dat het geen zaak is voor de gmr, want
IN UI
T
IN
ontslag schoolleiding moet aan de mr worden voorgelegd. In de praktijk wordt die stap weleens overgeslagen en mr-leden weten soms niet dat ze recht hebben om daar advies over
Mr-advies legt gewicht in de schaal
uit te brengen.”
In het voorjaar van 2014 kreeg de Landelijke Commissie voor Geschillen WMS een
Van Liempt benadrukt dat afspraken over een
adviesgeschil omtrent ontslag en aanstelling van een directeur voorgelegd. De betrok-
directeurencarrousel de rol van de mr niet uit-
ken mr vond dat het bevoegd gezag te lichtvaardig met de negatieve adviezen van de
schakelen. “Als je dat als bestuur wilt, is het
mr omtrent het ontslag en de aanstelling was omgesprongen.
altijd een tweetrapsraket: instemming van de
Voor het ontslag gold dat niet, oordeelde de commissie uiteindelijk, nadat alle stukken
gmr is nodig met het beleid, en daarna advies
waren gelezen en de partijen waren gehoord. Het bevoegd gezag had dat ontslag uit-
van de betreffende mr per benoeming. Die
gebreid toegelicht en de mr zelfs nog uitgenodigd voor een gesprek over de redenen,
kan vinden dat de continuïteit op school in het
maar de mr wees dat voorstel af. “Het bevoegd gezag heeft in redelijkheid in afwijking
geding is bijvoorbeeld.”
van het advies van de mr tot zijn besluit kunnen komen.”
Veel medezeggenschapsraden nemen genoe-
Maar wat betreft de benoeming van de nieuwe directeur, had de mr helemaal gelijk,
gen met een plek in de benoemings-advies-
vond de commissie. “De adviesaanvraag en de nadere motivering bieden nauwelijks
commissie als er een functie in de schoolleiding
inzicht in de overwegingen van het bevoegd gezag.” Eindresultaat: het ontslagbesluit
vrij komt, weet Van Liempt. “Maar dan denk je
kon in stand blijven, maar het benoemingsbesluit van de nieuwe directeur niet.
er te licht over. En dat geldt zowel voor de mr als voor de directeur.” H juni 2015
infomr
5
r m s ieuw
N r m euws
i N r ws m
Nieu
Waar houden medezeggenschapsraden zich mee bezig? Groot en klein medezeggenschapsnieuws uit het hele land. Tips voor deze rubriek zijn welkom bij:
[email protected]
Gratis quickstart geeft medezeggenschap een slinger Loopt het nog steeds niet helemaal lekker met de medezeggenschap op je school maar weet je niet waar ’m dat in zit of wat eraan te doen valt? Het is dankzij extra budget van het ministerie van OCW mogelijk om gratis één dagdeel praktische hulp te krijgen van een professional op medezeggenschapsgebied. Tot 1 november kunnen medezeggenschapsraden in po én vo vier uur lang op de eigen school gebruik maken van die service. Er komt dan een gekwalificeerde trainer/adviseur langs die verbonden is aan één van de onderwijsbonden of besturenraden. Voorafgaand aan de bijeenkomst is er een intakegesprek met de trainer zodat tijdens de bijeenkomst gewerkt kan worden aan onderwerpen die de betrokken mr zelf heeft aangedragen. Het kan tijdens zo’n training bijvoorbeeld gaan om hele praktische zaken zoals het maken van een jaarplanning of een communicatieplan, maar ook om de vraag hoe de medezeggenschap beter kan functioneren op de eigen school. Tijdens
Zorgen om groepsgrootte? Praat erover
het tweede deel van de bijeenkomst schuift de bestuurder aan, wat het mogelijk maakt om als
Medezeggenschapsraden moeten aan de bel
naar 23,3 leerlingen per klas. Volgens Dekker
mr en bestuur de wederzijdse ambities duidelijk
trekken als ze zich zorgen maken over de groeps-
is er echter geen sprake van een toegenomen
uit te spreken.
grootte. Het is belangrijk om hier binnen de
groepsgrootte. Bovendien vindt de staatssecre-
Om in aanmerking te komen voor deze gratis
eigen school goed op te letten, erover te praten
taris dat scholen mogelijkheden genoeg hebben
service moet een bijeenkomst plaats kunnen vin-
en als mr eventueel een voorstel te doen voor
om zelf keuzes te maken om de werkdruk te ver-
den voor 1 november 2015, moet het merendeel
nieuwe afspraken. Het is echter niet nodig dat
lagen en dat de advies-en instemmingsrechten
van de mr-leden erbij aanwezig willen zijn en het
de ouder- en leerling geleding in de mr instem-
van de mr op dit punt ‘voldoende geborgd zijn
bevoegd gezag moet bereid zijn om het tweede
mingsrecht krijgen op het formatieplan. De per-
in de WMS.’
deel van de training actief mee te doen.
soneelsgeleding heeft dat wel, en dat voldoet.
Volgens AOb-voorzitter Walter Dresscher moe-
De gratis service vindt plaats in het kader van
Dat vindt staatssecretaris Sander Dekker, blijkt
ten lerarenteams zelf afspraken maken over de
de campagne Versterking Medezeggenschap.
uit zijn antwoord op vragen die de Tweede
groepsgrootte. Een ervaren leerkracht kan mis-
Opgeven voor de Quickstart Medezeggenschap
Kamerfractie van D66 onlangs stelde over de
schien makkelijk een klas draaien met 28 leerlin-
kan zolang er ruimte is maar uiterlijk tot 1 okto-
toegenomen werkdruk op scholen. De partij
gen. Een klas met veel zorgleerlingen zou kleiner
ber 2015 via www.infowms.nl onder het menu
reageerde op een bevinding van de AOb, die
kunnen zijn, schreef hij dit voorjaar in een brief
Versterking medezeggenschap; klik daar op
vaststelde dat de gemiddelde groepsgrootte
aan de Tweede Kamer.
Ondersteuning.
van het wenselijke 23 leerlingen is gestegen
6
infomr
juni 2015
r
Hoger beroep om afwijzen fusie In de zuidwesthoek van Friesland vecht de mr van basisschool Mids de Marren (Gaastmeer) al jaren voor het voortbestaan van de dorpsschool, die momenteel 23 leerlingen telt. De mr stemde niet in met een voorgenomen fusie met een andere basisschool 5 kilometer verderop, die net als Mids de Marren onder het bestuur valt van de overkoepelende stichting Palladura. De Landelijke Commissie voor geschillen Wet medezeggenschap op scholen (LCG Wms) gaf de mr gelijk: de raad had zich terecht onthouden van instemming. Palladura komt nu niet met een nieuw voorstel, maar tekende hoger beroep aan. De zaak bij de Ondernemingskamer dient op 28 mei. Op infomr.nl publiceren we eventuele nieuwe ontwikkelingen.
Passend onderwijs: follow the money Hoeveel extra geld en hoeveel formatie komt er naar jouw school of jullie bestuur in het kader van passend onderwijs? De route die het budget
Samensmelten zonder fusietoets
aflegt tussen samenwerkingsverband en school is soms lang en niet erg transparant. Komt het
Een kindcentrum, een alles-in-een-school, een
bestaande spelregels’ aldus de bestuurder over
geld op de plaats waar het moet zijn, dat is
brede school: de namen verschillen maar overal
deze aanpak.
natuurlijk waar het allemaal om draait. Hoeveel
ontstaan nauwe samenwerkingsverbanden
Het gaat om een katholieke basisschool (Jeroen
geld is er precies beschikbaar vanuit het samen-
tussen kinderopvang en primair onderwijs.
Bosch) en een openbare (De Vlieger). De mr
werkingsverband? Zet het bestuur nog extra
In de wijk Hintham in Rosmalen (gemeente
van De Vlieger voelt zich nogal overvallen door
eigen geld en middelen in om leerlingen met
Den Bosch) wil het bestuur van Signum twee
de snelheid waarmee alles verloopt. “We willen
een ondersteuningsvraag te helpen?
basisscholen, buitenschoolse opvang en kin-
meedenken en advies geven. De communicatie
De mr en de gmr hebben ieder op verschillende
deropvang ook samenvoegen. Het heeft echter
kan beter, neem ons in vertrouwen”, klonk het
momenten instemmings- dan wel adviesrecht
geen zin in ‘de rompslomp van een fusie’, stelde
op de meest recente mr-vergadering. Op zich
op de besteding van het geld dat via passend
bestuurder Jan Timmers onlangs in het Brabants
staat de mr wel positief ten opzichte van de
onderwijs naar de scholen komt. Om hier
Dagblad.
samensmelting van de twee scholen, de cultu-
meer duidelijkheid over te geven is er nu een
Signum heeft daarom een truc bedacht, legde
ren komen al aardig overeen. Maar de commu-
handreiking ‘Passend onderwijs en bestuursfor-
hij uit. De twee scholen zitten namelijk al bij
nicatie, zowel in- als extern, kan beter, vindt de
matieplan schoolbestuur’, te downloaden via
elkaar in het Educatief Centrum Hintham. Eén
mr. De beide scholen hebben nu al vakanties,
www.medezeggenschap-passendonderwijs.nl.
van de scholen ‘sterft af’ - welke is nog niet
vrije dagen en studiedagen op elkaar afgestemd,
Mr-leden kunnen daarin precies zien hoe het
besloten - waarna docenten en leerlingen over-
die vallen samen. Ook de viering van feesten
beleid van het samenwerkingsverband door-
stappen naar de andere. Kinderen kunnen nu al
als sinterklaas, kerst en carnaval en kinderboe-
werkt op het beleid van het schoolbestuur. Als
niet meer specifiek bij de ene of de andere wor-
kenweek gebeurt gezamenlijk, zodat dit minder
(p)(g)mr kun je zo stap voor stap de ondersteu-
den aangemeld. Nieuwkomers worden centraal
uren binnen het taakbeleid kost.
ningsgelden en de beschikbare formatie volgen.
verdeeld over de twee. ‘Je maakt gebruik van de
juni 2015
infomr
7
Mijn mr: Marcel Janse
Samen optrekken, maar ook kritisch afstand houden Tekst Anka van Voorthuijsen Beeld Rob Niemantsverdriet
Marcel Janse zit in de gmr van Respont: “Mijn collega’s weten me in deze tijd goed te vinden. Als gmr-lid weet ik meer dan gemiddeld over het beleid.”
mee wil kijken en of ik het beleid kan vertalen
de Dienst Ambulante Begeleiding (Qwestor)
naar hun persoonlijke situatie.”
voor leerlingen in het po, vo en het mbo in heel
Taakbeleid
Zeeland extra ondersteuning.
De nieuwe cao primair onderwijs zorgt voor
Tuitende oren
veel onrust onder de collega’s: “Vooral de
Van de 25 zetels in de gmr zijn er tien vacant;
veranderingen in het taakbeleid en de school-
het is vooral moeilijk om ouders/verzorgers van
vakanties liggen moeilijk. Iedereen legt me het
leerlingen in het speciaal onderwijs te vinden
vuur na aan de schenen.”
voor zo’n bovenschoolse medezeggenschaps-
Datzelfde merkt zijn collega Willemien
raad. Leerkracht Ineke Wijkhuijs is al jaren
Hij omschrijft het gmr-werk als ‘een feestje’.
Hoekstra, die vanuit Qwestor, de dienst ambu-
voorzitter van de gmr en omschrijft zichzelf als
Marcel Janse, sinds ruim een jaar lid van de gmr
lante begeleiding, in de gmr zit. “Ik leg dan
‘bevlogen’. Wijkhuijs: “Ik moet er eigenlijk niet
van Respont en in het dagelijks leven docent
altijd nog maar eens uit dat ik maar één stem
aan denken dat ik er ooit uit zou moeten. Toen
aan het OdyZeeCollege in Kloetinge, vindt het
heb. Ik krijg de laatste tijd heel veel praktische
ik vijf jaar geleden met de gmr begon zat ik
een zeer waardevolle invulling van zijn taak-
vragen, over de BAPO, de werkkostenregeling;
echt met tuitende oren, ‘waar gáát dit allemaal
uren, zegt hij. “Dat je naast het lesgeven méér
de onderwerpen op onze gmr-agenda komen
over?’ Nu kan ik langzamerhand overal over
kan betekenen voor de organisatie en je colle-
voor veel collega’s nu heel dichtbij.”
meepraten.”
ga’s, dat geeft mij een goed gevoel.”
De leden van de gmr van Respont komen uit
Respont heeft financieel een paar zware jaren
Eerlijkheidshalve voegt hij eraan toe dat die
alle hoeken van Zeeland naar vergaderingen
achter de rug en er is flink gereorganiseerd.
naaste collega’s niet altijd even geïnteresseerd
toe, die afwisselend op één van de aangeslo-
Er is nu orde op zaken, vindt Wijkhuijs: ”Wat
zijn in wat er in de gmr precies wordt bespro-
ten scholen plaats vinden. Respont heeft 13
er nu staat, kan betaald worden.” Hoekstra
ken, maar de laatste tijd is dat flink veranderd.
scholen, verspreid over de Bevelanden/Tholen,
nuanceert meteen; “Voor dit jáár, ja. We zijn
“We hebben hier in Zeeland natuurlijk met
Walcheren en Zeeuws-Vlaanderen. Er zijn vier
toch nog steeds bezig met de vraag hoe we het
krimp te maken. Respont heeft een sociaal plan
scholen voor speciaal basisonderwijs, drie scho-
hoofd boven water kunnen houden.”
en er is onrust over de effecten van de invoe-
len voor praktijkonderwijs en zes scholen voor
Dat heeft overigens weinig met het beleid van
ring van passend onderwijs. Dan ben je als
(voortgezet) speciaal onderwijs. Er werken bij
Respont te maken, benadrukken de drie: “De
gmr-lid degene die meer dan gemiddeld van
Respont 380 mensen (285 fte) voor 1560 leer-
krimp in de regio, passend onderwijs: daar
het beleid af weet en vragen collega’s of ik even
lingen. Daarnaast verzorgen medewerkers van
heb je geen invloed op, dat komt – deels – ‘van
8
infomr
juni 2015
boven’. Maar we praten wel graag mee over de keuzes die Respont heeft. Hoe ga je om met detachering en payrolling, met wie willen we gaan samenwerken, wat levert dat op? Hoe pak je een reorganisatie aan, daarover overleggen we met de bonden. Vorige keer is er gereorganiseerd op basis van vrijwilligheid, maar wij kunnen ons voorstellen dat er in een volgende ronde meer gestuurd wordt, gericht op het behouden van kwaliteit.” Deze gmr heeft graag een vinger in de pap, dat blijkt uit alles.
In de klei Binnen Respont is er een open sfeer tussen directie en gmr, vinden Wijkhuijs, Janse en Hoekstra. “We worden goed en tijdig geïnformeerd over de lopende zaken.” De voorzitter: “We hebben als gmr ook twee keer per jaar contact met de raad van toezicht, op verzoek van de leden van deze raad zelf; zij willen graag ‘de voeten in de klei houden’.” Ineke Wijkhuijs: “We worden in een vroeg stadium meegenomen door de leiding, krijgen stukken op tijd, er is tussentijds vaak nog informeel contact van de beide gmr-voorzitters met de voorzitter van het college van bestuur, de lijntjes zijn hier kort. Wat we zeggen wordt gehoord en meegenomen en we worden er niet op aangekeken. We trekken echt samen op.” Dat kan tevens een valkuil zijn, beseffen ze alle drie. “Als gmr moet je natuurlijk altijd wél die stap naar achteren even doen: je moet afstand blijven houden. Er kan loyaliteit zijn, maar als gmr heb je de taak om kritisch te zijn, daar moet je alert op blijven.” Voor het gmr-werk staat 40 uur per jaar, één uur per week in z’n normjaartaak, zegt Marcel, maar hij vindt dat bij lange na niet genoeg. Het
‘Je wilt alert zijn op keuzes die de stichting maakt‘
doorlezen van de stukken voor een vergadering vergt zeker 3 à 4 uur, de gmr vergadert dit jaar minimaal 7 keer. “Je wilt het goed doen, je kun-
mair onderwijs en de vertaalslag die Respont
werkweken van 40 uur), leiden bij al het perso-
nen verantwoorden naar je achterban, dingen
wil maken wat betreft het taakbeleid. Respont
neel en dus ook binnen de gmr, tot veel onrust
niet zomaar laten gebeuren en alert zijn op de
heeft te maken met twee cao’s, de cao po voor
en onbegrip. “Maar dit is een van de afspraken
keuzes die de stichting wil maken.”
het sbo en het (v)so en de cao vo voor het prak-
waarmee de bonden namens jullie hebben
tijkonderwijs. Respont streeft naar ‘harmoni-
ingestemd”, benadrukt Marco Westerhout
Harmonisering
sering’ van de arbeidsvoorwaarden binnen de
namens het stafbureau, terwijl hij de dikke cao
De vergadering van deze avond staat bijna
stichting. De maatregelen in de nieuwe cao die
in zijn hand heeft.
helemaal in het teken van de nieuwe cao pri-
de werkdruk in het po moeten verminderen (40
Respont heeft op basis van de nieuwe cao g
juni 2015
infomr
9
’Misschien kun je niet alles blijven doen wat je altijd deed’
en de wens tot harmoniseren van het taakbeleid een eigen ‘kader’ opgesteld. Een element daarvan is de plaatsgebonden uitvoering van het werk. Het voorstel is dat werknemers op hun werkdagen op school aanwezig zijn van 08.15 tot 16.15 uur met daarin opgenomen een pauze van een half uur tussen 10.00 en 14.00 uur. Dat voorstel valt niet goed: “Het is een harnas waar we in worden gedwongen.” Dat is niet de bedoeling, licht cvb-voorzitter Theo Hut namens het bestuur toe: “Op schoolniveau
‘Het is beter als binnen één stichting dingen niet overal anders zijn afgesproken’
kun je het aanpassen, rekening houdend met de lestijden van de school, zodat je een werk-
Tips van deze gmr:
bare situatie krijgt.” Bespreekpunt is het inplan-
• Bereid de stukken voor de vergadering
nen van een pauze, de ervaring is dat dat lastig
goed voor, zodat je weet waar het over
te regelen is in de praktijk van alledag.
gaat en je daarover een mening kunt
Hut: “We willen een aantal dingen Respont-
kunnen ouders/verzorgers taken overnemen.”
breed beter op elkaar afstemmen, ook omdat
Ook die opmerking valt niet helemaal goed,
er soms personeel schuift van de ene naar de
maar Hut houdt voet bij stuk: “Jullie zijn alle-
de hoogte bent van je rechten en
andere school. Dan is het beter dat binnen
maal professionals. Praat erover. Maak keuzes.”
verantwoordelijkheden.
één stichting dingen niet overal anders zijn
Dat zijn ‘kader’ als een harnas wordt opgevat,
afgesproken. Maar iedere school, elk team, elke
zit hem duidelijk niet lekker. Misschien scheelt
directeur heeft ook een eigen verantwoorde-
het als het stuk een ‘richtlijn’ gaat heten, oppert
lijkheid. Op schoolniveau moet kritisch gekeken
de gmr. Ineke Wijkhuijs: “Het ervaren van werk-
worden naar de omvang en de hoeveelheid van
druk heeft ook te maken met het gegeven of
de taken die naast het lesgeven nog uitgevoerd
je als werknemer de vrijheid hebt om het één
kunnen worden. Misschien kun je niet alles blij-
en ander zelf in te vullen.” Hut laat zich zien als
• Lidmaatschap van de gmr geeft een
ven doen wat je altijd deed.”
een bestuurder die wil weten hoe het er op de
extra, waardevolle dimensie aan je
Meteen volgt de voorspelbare reactie: ‘Moeten
werkvloer aan toe gaat. “Laten we het nu punt
dagelijks werk.
we de Kerstviering en Sinterklaas dan maar
voor punt even nalopen, dan weet ik precies
afschaffen?’ Hut: “Dat is niet aan mij. Misschien
waar jullie pijn zit.” H
10
infomr
vormen. • Zorg dat je als gmr-lid goed op
• Stel je als gmr-lid betrokken op, maar blijf kritisch kijken naar wat er speelt en gebeurt binnen de organisatie. • Houd als gmr-lid goed contact met je collega’s, zodat je weet wat die mensen bezighoudt.
juni 2015
Ambitiegesprek, probeer het eens Tekst Marcel Koning Beeld Typetank
Goede samenwerking is de kern van geslaagde medezeggenschap, maar zulke samenwerking komt niet altijd vanzelf tot stand. Zowel de mr als de overlegpartner kunnen er meer uithalen als ze eens iets nieuws proberen: het ambitiegesprek.
Bijvoorbeeld: wat hebben wij van de ander nodig om onze positie en opdracht waar te kunnen maken? En in de sfeer van samenwerking: wat kunnen wij de ander bieden om diens positie/opdracht te verwezenlijken? In de uitwerking van de kernvraag gaat het al snel over communicatie, aanspreekbaarheid, deskundigheid en faciliteiten. En daarom is het vooral voor de medezeggenschapsraad belangrijk om
Aan de regels en rechten ligt het niet. De Wet
het ambitiegesprek goed voor te bereiden: de
medezeggenschap op scholen legt de basis voor
mr-leden moeten het met elkaar eens zijn voor-
goede medezeggenschap, maar de praktijk is
dat ze afspraken met de overlegpartner kunnen
weerbarstig. Mr-leden klagen over gebrek aan
maken. De mr kan het gesprek alleen voeren
informatie, ze krijgen te laat adviesaanvragen
als vooraf duidelijk is welke onderwerpen aan
van hun overlegpartner, ze voelen zich niet seri-
de orde zullen komen en wat voor afspraken de
eus genomen. Aan de andere kant van de tafel
raad wil maken met de overlegpartner.
horen we directeuren en bestuurders klagen
Op de website infowms.nl staat een toolkit
dat hun mr vooral naar procedures kijkt, zich
vol handreikingen over de praktijk van goede
te afwachtend opstelt, te veel oog heeft voor
medezeggenschap. Ze rusten allemaal op de
details en niet meedenkt met het grote geheel.
drie pijlers van het advies: samenwerking, ver-
Op scholen waar dit ongenoegen leeft, moddert
betering van de deskundigheid van mr-leden en
de medezeggenschap voort. Er wordt verga-
een actieve relatie tussen mr en achterban. Bij
derd, de mr brengt adviezen uit en stemt in met
alle drie heeft de overlegpartner zeker zo veel
voorstellen, met wat pech loopt een agenda-
belang: goede medezeggenschap zorgt voor
punt uit op een geschil. Zulke medezeggen-
draagvlak voor het afgesproken beleid en daar
schap mist kansen en dat komt vooral doordat
wordt elke school beter van.
de samenwerking te wensen over laat. Goede samenwerking van bevoegd gezag en
Quickstart voor de mr
mr is de kern van geslaagde medezeggenschap.
Ambities? Het project Versterking mede-
Daarom is samenwerken de rode draad in het
zeggenschap verzorgt mr-workshops op
gezamenlijke advies Goede medezeggenschap.
school en kan kosteloos een mr-quickstart
En daar staat een belangrijk nieuwtje in: laat de
aanbieden dankzij subsidie van het ministerie
mr en diens overlegpartner elk jaar een ambitie-
van Onderwijs. Een gekwalificeerde trainer
gesprek voeren. Praat los van de gewone agen-
bespreekt eerst de situatie van de mr en
da over de vraag hoe medezeggenschap op de
begeleidt aansluitend het eerste ambitiege-
school echte meerwaarde krijgt, zowel voor de
sprek met de bestuurder. Elke mr kan zich
mr en diens achterban als voor het bevoegd
opgeven voor een quickstart, zolang de voor-
gezag.
op tafel te leggen. Scholen zijn vrij om dit wel
raad strekt: ga op www.infowms.nl naar het
Zo’n gesprek heeft natuurlijk alleen zin als
of niet te doen. Ze kunnen er ook een andere
menu Versterking medezeggenschap en klik
beide partijen het aandurven om de kaarten
naam aan geven of de kernvraag anders stellen.
op Ondersteuning.
juni 2015
infomr
11
Lessen in eerlijke medezeggenschap
Tekst Miro Lucassen Beeld Typetank
Kees Evers (62) verloor zijn baan als gevolg van zijn activiteiten in de medezeggenschapsraad, wist via de rechter terug te keren en stelt zich wederom kandidaat voor de mr op zijn school. Opnieuw heeft hij een strijdbare agenda, want de zaken die hij in 2011 aan de orde stelde zijn nog niet veranderd. “Als iemand mij hindert door de regels te overtreden, word ik heel fel.”
En dan word ik heel fel.” Met die opstelling is hij een uitzondering, beseft de voormalige gmr-voorzitter. Met het accepteren van de gevolgen en het volhouden in zijn verzet al helemaal: “Een gezin kun je dit niet aandoen, maar ik ben alleen. En ik dacht: ik red me wel. Toch is het heel krap geweest. De school gaf na mijn gedwongen ontslag onjuiste informatie aan het UWV en daardoor zat ik drie maanden zonder inkomen. Collega’s en familie hebben me erdoorheen geholpen.”
Waarom gaat het soms helemaal mis tussen
geven om deze moeilijke situatie op te lossen.”
een medezeggenschapsraad en de bestuurder,
Maar binnen een jaar zaten de nieuwe bestuur-
zoals het Stedelijk Lyceum in Enschede over-
der en een gmr-afvaardiging bij de rechter, was
Gegokt
kwam? Voormalig gmr-voorzitter Kees Evers
een ander deel van de gmr afgetreden en haal-
De medezeggenschap in het onderwijs heeft
heeft daar wel ideeën over: “Dat gebeurt als
den de conflicten rond de medezeggenschap
een wankele basis, vindt Evers. De wet geeft
er ernstige problemen aan de orde zijn en als
op Het Stedelijk de lokale pers en de vakbladen.
rechten en mogelijkheden, maar eist ook dat elk
het niet lukt constructief te praten. Maar vooral
Van de gebruikelijke lieve vrede in medezeg-
overleg is gericht op het bereiken van overeen-
als een van de overlegpartners zich niet aan de
genschapsland was in Enschede weinig meer te
stemming. Koste wat kost proberen mr-leden de
regels houdt.”
merken. En, net zo ongebruikelijk: een deel van
lieve vrede te bewaren en besturen spelen daar-
Op het Stedelijk Lyceum kwamen deze drie
de gmr bleef strijden, ook toen de zaak verve-
op in. “De goede niet te na gesproken, maar
ingrediënten samen in 2009, toen na een
lende persoonlijke gevolgen kreeg.
door heel wat besturen wordt medezeggen-
tumultueuze periode een nieuwe bestuurder
Evers wenste net als enkele betrokken ouders
schap niet serieus genomen. Dat hoeft ook niet,
aantrad. Die moest puinruimen: de school zat
niet te wijken, terwijl andere personeelsleden
want het bestuur heeft veel middelen om het
als gevolg van een mislukt experiment met
de druk niet langer aankonden en de zaak op
personeel onder druk te zetten. Ze winnen altijd.
hoge tekorten en de vorige bestuurder had het
hun beloop lieten. “Ik was gekozen in een func-
Maar in dit geval heeft de bestuurder gegokt en
vertrouwen van de raad van toezicht en de gmr
tie. Daarbij kan het gebeuren dat een andere
verloren. Daar ben ik best trots op. De uitspraak
verloren. De unaniem gekozen nieuwe baas zou
partij je hindert, dat mag. Maar hier ging het
versterkt de positie van medezeggenschaps-
het zwaar krijgen, besefte de gmr. “We heb-
hinderen tegen alle regels in. De bestuurder gaf
raden die hun poot stijf willen houden.”
ben expliciet gezegd dat we hem niet in de weg
toe dat hij tegen de wet in handelde, maar was
De Centrale Raad van Beroep, de hoogste
zouden gaan zitten. We wilden hem de ruimte
niet van plan om daar iets aan te veranderen.
rechter in arbeidsconflicten, laat er geen
12
infomr
juni 2015
misverstand over bestaan: mr-leden moeten
wel aandurven om zich steviger op te stel-
de ouders zich daar meldden. Eigenlijk pakt
vrijmoedig kritiek kunnen geven om hun werk
len in discussies met de overlegpartner, zoals
dit schoolbestuur keer op keer een koekje van
goed te doen. Als een mr-lid wordt ontslagen,
ondernemingsraden dat wel doen. Katin-
de tafel zonder daarvoor gestraft te worden.
mag er geen aanwijzing zijn dat het lidmaat-
ka Slump, die in de zaak rond de Enschedese
Andere bestuurders zien dat. Zij denken: zo
schap van een medezeggenschapsorgaan
school optrad als advocaat van de oudergele-
doe je dat dus. Wat er ook gebeurt, er zijn geen
daarbij een rol speelt. En bij een menings-
ding van de mr, waarschuwt voor te hoge ver-
consequenties voor de bestuurder. En dus kan
verschil mag een mr-lid stevige bewoordingen
dit morgen op een andere school weer net zo
gebruiken, ook naar de buitenwereld.
gebeuren.”
Omzichtig
Modder
De meeste medezeggenschapsraden opereren
Kees Evers’ ontslag is door de rechter terug-
in de praktijk juist uiterst omzichtig. Ze doen er alles aan om conflicten te vermijden, onder andere uit vrees voor persoonlijke consequenties. “Ontslag in verband met mr-werkzaamheden komt vaker voor. Kees Evers is echt niet de enige”, zegt AOb-advocaat Frans Lathouwers
gedraaid, de school moet hem weer in dienst
‘Bestuur heeft veel middelen om personeel onder druk te zetten’
nemen. Bij het verschijnen van dit blad zou hij weer voor de klas kunnen staan om economieles te geven. Tenminste, als het lukt om alle vuiltjes uit het verleden op te ruimen. Tijdens de procedure is er nogal wat modder over Evers
die in de ontslagzaak voor Evers optrad. “Zo’n
uitgestort. “Ik wil best weer samenwerken met
verband is echter meestal lastig aan te tonen.
de mensen die daaraan hebben meegedaan,
Gelukkig brengt deze uitspraak de ontslagbe-
maar dan moeten we wel eerst praten.”
scherming van mr-leden op hetzelfde niveau als
De school hoeft er niet op te rekenen dat deze
geldt voor leden van ondernemingsraden. In
economieleraar zijn activiteiten beperkt tot les-
een mr-discussie over schoolaangelegenheden
wachtingen: “De uitspraak is geweldig, maar
geven, teamvergaderingen en huiswerk nakij-
mag een mr-lid zich kritisch opstellen en stelli-
kijk in deze zaak ook naar de betrokkenen
ken: “Er komen nieuwe mr-verkiezingen en ik
ge taal gebruiken, ook bewoordingen die je in
die we niet horen. Het ministerie van Onder-
stel me zeker kandidaat. Ik heb dit allemaal niet
de relatie tussen werknemer en werkgever zou-
wijs en de Inspectie hebben alle overtredin-
gedaan om in een hoekje te zitten wachten op
den worden aangerekend. Bestuurders moe-
gen van de medezeggenschapsregels door de
verbeteringen. Iemand maakt nog steeds op
ten in de medezeggenschap tegen een stootje
vingers gezien. De vo-raad zegt niets over de
zijn eigen manier misbruik van de medezeg-
kunnen.”
strijdigheid met hun code voor goed bestuur.
genschap en als mijn collega’s op me stemmen,
Toch is het maar de vraag of mr-leden het nu
De raden van toezicht gaven niet thuis toen
ga ik dat gewoon weer aanpakken.” n
juni 2015
infomr
13
cO
nT
juni
2009
1
maart
2010
ding van de gmr als het schoolbestuur gaan in
nieuwe gmr aan met Kees Evers als
beroep bij de Ondernemingskamer.
Gmr krijgt samenvatting van bezuinigingsplan voorgelegd. Bestuurder wijst verzoek om inzage in de
2010
Meerderheid van verdeelde gmr besluit dat alle leden moeten aftreden om nieuwe verkiezingen
te houden. Evers en ouderleden verzetten zich hiertegen: de meerderheid kan de ande-
1
april
2011
Uitspraak Ondernemingskamer:
Beroep over het ontslagverbod uit de Wet
de oude gmr is niet opgehouden
medezeggenschap op scholen:
te bestaan en de school moet de
gemaakte juridische kosten vergoeden.
tatiegeschil in bij de LCG WMS over gebrekkige informatie en vergoeding van juridische
15
Het Stedelijk ontslaat Evers ‘om
benadeling hun werkzaamheden uitoefenen.
2011
redenen van gewichtige aard’.
Gezien deze beschermende strekking mogen
juli
20
september
2011
geen hoge eisen worden gesteld aan het verSchoolbestuur verwerpt bezwaar
band tussen de beëindiging van de betrekking
van Evers tegen zijn ontslag; Evers
van een (voormalig) lid van een medezeggen-
gaat met steun van de oudergele-
schapsraad en het uitoefenen van aan het lid-
ding in beroep bij rechtbank.
21
2010
11 juli
2012
Tussenuitspraak rechtbank Alme-
komen dat betrokkenen terughoudend zijn bij
lo: bestuur moet ontslagredenen
de vervulling van hun rol als lid van een mede-
onderbouwen.
zeggenschapsorgaan en zich niet met de nodige vrijmoedigheid durven uiten. In het
Nieuwe gmr treedt aan; Evers en andere leden oude gmr erkennen deze niet, de verkiezingen zijn niet
rechtmatig tot stand gekomen.
11
november
2010
maatschap van een medezeggenschapsorgaan verbonden taken. Alleen zo kan worden voor-
kosten.
oktober
[Dit] strekt [ertoe] te voorkomen dat leden van medezeggenschapsorganen onder vrees voor
ren niet dwingen tot aftreden. De oudergeleding dient met steun van Evers een interpre-
Medezeggenschapsfatsoen Uit de uitspraak van de Centrale Raad voor
voorzitter.
gmr voor om een geschil aan te spannen.
21
cT
Op Het Stedelijk Lyceum treedt een
financiële gegevens af. Voorzitter Evers stelt
april
rA
7
november
2012
Uitspraak rechtbank Almelo: het
verlengde hiervan moet worden aangenomen
ontslag is niet terecht, maar de
dat uit de beschermende strekking van het
gevolgen blijven in stand omdat de
ontslagverbod eveneens voortvloeit dat een
arbeidsverhouding is verstoord. Evers tekent
(voormalig) lid van een medezeggenschapsraad
beroep aan omdat het ontslag is veroorzaakt
grote vrijheid geniet bij het uiten van kritiek en
door zijn gmr-werk. Hij wil terugkeren.
in de wijze waarop hij die formuleert. N
LCG WMS stuurt de bestuurder terug naar de gmr van Evers om de kostenvergoeding en andere kwes-
ties te bespreken. De bestuurder weigert met
12
maart
2015
Uitspraak Centrale Raad van Beroep: Het Stedelijk heeft Evers ontslagen vanwege zijn mr-werk en dat mag
de groep Evers te praten. Zowel de oudergele-
niet. De school moet hem weer in dienst nemen.
14
info.mr infomr
juni 2015
Meer voor
elkaar
Grote en kleine successen uit de praktijk van medezeggenschap
Zo persoonlijk kan het persoonlijk budget zijn In de cao voortgezet onderwijs staat dat
Binnen Het Hooghuis kunnen we alle varianten
je de school bij wijze van spreken moeten slui-
iedere leerkracht recht heeft op een per-
toepassen. De ene collega koppelt de uren aan
ten als iedereen dat tegoed tegelijk opneemt.
soonlijk budget van 50 uur, te besteden
een vrije BAPO-dag, de ander laat ze uitbetalen
We weten allemaal dat het zo ver niet moet
naar eigen inzicht. Maar wat zijn werkba-
als bijdrage aan de kosten van kinderopvang.
komen en ook niet zal komen. Ik ben ook voor-
re afspraken om dat persoonlijk budget te
En er is ook iemand die er de spreekwoordelijke
zitter van de gmr en daar hebben wij gepleit
laten aansluiten bij de situatie van het team
skivakantie mee mogelijk heeft gemaakt.”
voor de inrichting van een soort rekeningcourant: een manier om te regelen dat je niet
en de school? En hoe zorg je er met elkaar voor dat er inderdaad werkdrukverlaging
“Door intern in te vallen, vangen we met elkaar
allemaal vier jaar hoeft te wachten, maar ook al
ontstaat? Op scholengroep Het Hooghuis
de gevolgen van de opname van deze uren op.
eerder zo’n langere periode verlof kunt opne-
met acht locaties in Oss, Heesch en Raven-
Dat werkt zo: de leiding krijgt te horen hoe en
men. Daar wordt nog over gesproken.”
stein regelen de medewerkers dat gewoon
wanneer een collega zijn 50 uur wil inzetten.
in goed overleg. Voorzitter Ton Siebers ver-
Dan volgt er overleg en daaruit wordt duide-
“Toen dit in de cao kwam, zijn we in een vroeg
telt hoe de afspraken over de inzet van dit
lijk of iemand tegen betaling de lessen over kan
stadium bijgepraat door de AOb over het wet-
verlof voor duurzame inzetbaarheid tot
nemen of dat ze kunnen uitvallen. Is er intern
telijk kader. Zo konden we goed voorbereid de
stand zijn gekomen.
niemand, dan kan een externe invaller worden
discussie in en met het college van bestuur was
aangetrokken. Dat overleg levert altijd resul-
al snel overeenstemming bereikt. Zij kwamen
“Zo heel bijzonder vind ik het eigenlijk niet,
taat op. Ik hoor daar weinig wanklanken over
met een voorstel, wij hebben wat bijstellingen
maar de zaken zijn inderdaad bij ons zo gere-
uit onze acht vestigingen. Voor zover ik weet
aangedragen.
geld dat de leraren daar tevreden mee zijn. De
heerst er algemene tevredenheid.” “Ons advies voor andere mr-leden? Kijk in de
leiding staat open voor onze suggesties en van “Als mensen besluiten om de uren op te sparen,
cao wat er staat over dit verlof, kies je aanvlieg-
kunnen ze een tegoed van 200 uur opbouwen.
route en denk net als wij in oplossings-
“Uit de cao valt al een heel scala aan mogelijk-
Wanneer iedereen dat zou doen, ontstaat er
richtingen.”
heden te halen voor de inzet van die 50 uur.
over vier jaar inderdaad een probleem. Dan zou
de werkvloer hoor ik geen wanklanken.”
maart juni 2015
info.mr infomr
15
Bij Foto Koch altijd keuze uit twee foto’s Traditioneel
Puur
Bel voor een aantrekkelijke kennismakingsaanbieding 16
infomr
035 - 538 maart 4114 2015
Traditioneel
Puur
Naast de klassieke portretfoto maken we ook altijd een pure foto, waar kinderen ‘losser’ opstaan. Met ‘puur’ bedoelen we dat we het kind in verschillende natuurlijke poses vastleggen. Ieder kind is anders en heeft een eigen houding. Verlegen, stoer, open, spontaan.
maart 2015
infomr
17
De werkvloer Vragen, opmerkingen, problemen met het werk op school? De medezeggenschapsraad kan zich ermee bemoeien. Vragen voor deze rubriek zijn welkom op
[email protected]
1 • Doorgaan met dezelfde raad van toezicht? Tijdens een borrel raakte de secretaris van
Het hangt van eerder gemaakte afspraken af
open gesprek te houden met raad van toezicht
onze gemeenschappelijke medezeggen-
hoe het verlengen van de zittingstermijn van
en eventueel het bestuur. In dat gesprek kunt
schapsraad onlangs aan de praat met de
een raad van toezicht in zijn werk gaat. Vaak
u samen verkennen wat de toekomstplannen
voorzitter van de raad van toezicht. Die had
regelen de statuten van het bestuur dit, of is
van de toezichthouder zijn. U kunt aan de orde
een mededeling: de zittingstermijn loopt af,
er een reglement dat iets zegt over zittings-
stellen wat er moet gebeuren als een volgend
maar de raad wil verder in de huidige samen-
termijnen en aftreden. Het kan geen kwaad om
moment van aftreden is aangebroken en op
stelling. Op zich doet de huidige raad van
met een rooster van aftreden te werken, zodat
welke wijze de gmr een rol kan spelen bij de
toezicht het goed, maar hoe past deze wens
steeds een deel van de raad wordt voorzien van
evaluatie. De gmr die een lid heeft voorgedra-
bij het recht van de gmr om een voordracht
‘vers’ bloed. In dat geval is ook steeds duidelijk
gen, zou op een gegeven moment in elk geval
te doen?
of de zetel vrijkomt waarvoor de gmr recht van
moeten kunnen bespreken of de voorgedragen
voordracht heeft.
persoon de verwachtingen heeft waargemaakt,
Nu er in uw geval op het eerste gezicht weinig
en wat er eventueel moet gebeuren om de situ-
duidelijk is, adviseren we u om allereerst een
atie te verbeteren.
Volgens ons college van bestuur kan er per
De wetgeving is er op het eerste gezicht niet
zijn voor de combinatie. De afzonderlijke vesti-
school een medezeggenschapsraad actief
duidelijk over, maar bij de landelijke commis-
gingen kunnen kiezen voor een deelraad. Een
zijn, of die school nu een eigen brin-nummer
sie voor geschillen WMS is deze kwestie al
college van bestuur dat meerdere scholen met
heeft of niet. Klopt dat eigenlijk wel?
behandeld. De jurisprudentie is duidelijk: voor
eigen brin-nummers onder zijn hoede heeft,
de inrichting van de medezeggenschap is het
hoort voor het geheel een gemeenschappelijke
brin-nummer leidend. Vallen er meer scholen
medezeggenschapsraad in te stellen. Ook de
onder deze ene bekostiging, dan moet er een mr
Onderwijsinspectie hanteert dit uitgangspunt.
Volgens onze directie stelt de regering min-
In de cao voor het voortgezet onderwijs heb-
maar bewandelt blijkbaar een eigen route. We
der geld beschikbaar per leerling en daarom
ben werkgevers en de vakbonden afgesproken
adviseren u om uw overlegpartner te wijzen op
is het onvermijdelijk te bezuinigen op de
dat de werkdruk omlaag gaat. Dat is ook de
de wettelijke voorschriften over onderwijstijd
lessentabel: in 4 jaar tijd zou er 20 procent
bedoeling van de overheid, die via de wet op de
en het transitieplan. U kunt samen met de gmr
af gaan, te beginnen met 10 procent in het
Onderwijstijd het verplichte aantal uren in het
contact opnemen met de afdeling Scholing van
komende jaar. Ook is er een taakstelling
voortgezet onderwijs vermindert. Bezuinigen is
de AOb voor begeleiding en ondersteuning bij
vanuit het centraal bureau om de financiën
dus geen doelstelling, zowel van de wet als van
alle te maken keuzes rondom het transitieplan.
op orde te brengen. Onze gmr heeft de
de cao-partners.
Dat geldt ook wanneer het bestuur door andere
bezuinigingen niet besproken, wat kunnen
Elke verandering in de lessentabel hoort evenals info.mr andere maatregelen rond onderwijstijd te zijn
ontwikkelingen dusdanig in financiële nood verjuni 2009 keert dat er toch bezuinigingen moeten worden
beschreven in het transitieplan. Uw directie
gerealiseerd.
2 • School of brin?
3 • Lessentabel in gevaar
wij als mr doen? 18
had dit plan al aan de mr moeten voorleggen,
18
infomr
juni 2015
Servicepakket nu ook voor ondersteuningsplanraad Tekst Miro Lucasssen Beeld Typetank
Het mr-servicepakket van de AOb is voortaan ook beschikbaar in een variant voor ondersteuningsplanraden. Bij de soms complexe taak van opr-leden over passend onderwijs biedt de AOb opr-leden onbeperkte toegang tot de helpdesk, vier uur gratis advisering en/of rechtsbijstand en diverse andere voordelen.
rug gebruiken. Tot de zomer is hulp beschikbaar via het landelijk steunpunt medezeggenschap passend onderwijs met tijdelijke subsidie van het ministerie van Onderwijs. Daarna moet het onderwijsveld de ondersteuning zelf organiseren. Scholing en ondersteuning van opr-leden is een vanzelfsprekend onderdeel hierbij. Net als elke mr heeft ook de opr een faciliteitenregeling waarbij het samenwerkingsverband noodzake-
Op het eerste gezicht kan een ondersteunings-
lijke kosten vergoedt op basis van een activitei-
planraad het makkelijk hebben: de leden komen
tenplan.
alleen in actie als er iets verandert aan het
De AOb heeft de invoering van passend onder-
ondersteuningsplan van het samenwerkings-
wijs nauwlettend gevolgd en AOb-trainers
!
verband dat het passend onderwijs onder zijn hoede heeft. En zo’n verandering kan tot 2018 duren als het eerste ondersteuningsplan perfect
hebben daarbij veel medezeggenschapsraden begeleid en geadviseerd. De opgedane kennis is gebundeld in het mr-servicepakket voor onder-
functioneert.
steuningsplanraden. Dit pakket is nu beschik-
De praktijk is natuurlijk anders. De ‘operatie pas-
baar voor dezelfde abonnementsprijs als mede-
send onderwijs’ begon vorig jaar met de oprich-
zeggenschapsraden in het voortgezet onderwijs
ting van nieuwe samenwerkingsverbanden en
betalen: € 595 (exclusief btw) per jaar. Voor dat
de bijbehorende ondersteuningsplanraad. De
bedrag ontvangt de opr:
meeste raden hadden nog maar net met elkaar kennis gemaakt of ze moesten in vliegende vaart hun eerste ondersteuningsplan beoordelen. Daarin staat hoe de extra zorg en opvang in hun gebied zijn georganiseerd en waar ouders en
• Onbeperkt contact met de mr-helpdesk per
?
e-mail en telefoon • Vier uur gratis advisering/rechtsbijstand • Extra exemplaar tijdschrift Info.mr • Automatische toezending van (digitale)
leerlingen terecht kunnen. Maar de werkelijk-
nieuwsbrieven
heid past niet altijd bij de goede voornemens, ontdekten diverse scholen al. De gemiddelde ondersteuningsplanraad heeft genoeg aanlei-
Voor minder dan € 50,- per maand verzekert de
ding om de gang van zaken te evalueren en met
opr zich van deskundige bijstand op alle terrei-
het bestuur van het samenwerkingsverband te
nen waar de leden het zelf niet direct weten. De
bespreken welke bijstellingen het ondersteu-
AOb-deskundigen kennen de details of zoeken
ningsplan nodig heeft.
ze uit. Ondersteuningsplanraden die zich snel aanmelden, kunnen als kennismakingsvoordeel
Zowel de opr als het swv-bestuur moeten stap voor stap uitvinden welke oplossingen in hun
werkingsverband ook zaken moet doen met de
tot 1 augustus gratis een beroep doen op de
gebied de beste zijn. Zo’n proces verloopt
aangesloten scholen. Daar hebben zowel elk
diensten van het servicepakket, wat het eerste
het best in samenwerking, zoals mr-leden dat
schoolbestuur als elke mr én gmr iets te zeggen
jaar nog voordeliger maakt. H
gewend zijn. Wel is de situatie bij passend
over onderdelen van het aanbod.
onderwijs ingewikkelder, omdat het samen-
Opr-leden kunnen dus best een steuntje in de
juni 2015
infomr
www.aob.nl/mrservice 19
Perfect podium voor discussie
Onderwijs 2032? Zet het nu op de mr-agenda Tekst Anka van Voorthuijsen Beeld Typetank
Hoe ziet het onderwijs eruit in 2032? Welke skills hebben leerlingen nodig voor de toekomstige arbeidsmarkt en wat betekent dat voor het werk van leerkrachten? Staatssecretaris Sander Dekker wil daar graag een brede dialoog over. Die kan beginnen in de medezeggenschapsraad, vindt rayonbestuurder Albert Krist van de Algemene Onderwijsbond.
wijs? Hoe dwingend moet zo’n lesrooster zijn en hoeveel wil je nog in klassenverband werken? Hoe ga je om met ict?” Het schoolplan moet natuurlijk vanuit onderwijskundige idealen worden opgesteld en de mr is de goede plek om daar over te praten: met de professionals, de docenten, maar natuurlijk ook met de ouders en de leerlingen: wat verwachten die van de school?
De tijd dat leerkrachten tijdens een les van 50
den als je dat wilt. Gebruik die mogelijkheden.
Als er klachten zijn: dit is het moment om alles
minuten ‘een verhaal van 40 minuten af ston-
Nu de nieuwe wet Onderwijstijd in augustus in
tegen het licht te houden en te bespreken.
den te draaien’ zijn allang voorbij, merkt Krist
werking treedt en de 40 maatwerkuren over-
“Je moet nu de kansen pakken. Afspraken en
op alle scholen die hij bezoekt. “Natuurlijk past
boord zijn gegooid, moet je op school echt die
gewoonten op een rijtje zetten en bekijken hoe
die aanpak heel soms, maar dat is de uitzon-
inhoudelijke discussie gaan voeren: wat willen
je het verder wilt. Door de nieuwe wet veran-
dering.” Toch ziet hij scholen die nog kramp-
we precies met ons onderwijs?”
dert er van alles, dus je zult er ook over móeten
achtig vasthouden aan klassikale lessen, waar
En pak het dan wel eerlijk aan, adviseert hij: eerst
praten met elkaar. Hoe wil je het onderwijs
nog stevige schotten tussen de verschillende
over de inhoud praten, het nieuwe onderwijs-
vormgeven op jouw school, waar wil je, om te
vakken staan en waar ‘gepersonaliseerd leren’
kundig plan ter instemming voorleggen aan de
beginnen, bijvoorbeeld in 2020 staan?”
niet aan de orde is. Veel scholen vinden het wel
mr, en pas daarna kijken hoe je dat voor elkaar
makkelijk om vast te houden aan het bekende,
kunt krijgen, bijvoorbeeld door aanpassing van
Stappenplan
de lessentabel, en af en toe eens met een uurtje
het taakbeleid. “Je kunt vaststellen dat je klassen
Krist realiseert zich dat veranderingen op de
te schuiven. Maar het moet echt anders, bena-
meer wilt samenvoegen en muren weg wilt
meeste scholen ‘niet via revolutie, maar via
drukt Krist.
halen: dat is inhoudelijk belangrijk en dat staat
evolutie’ verlopen, zegt hij. “Prima. Maak maar
voorop. Daarna moet je zorgen dat de profs hun
een stappenplan. Probeer het eerst bij een paar
werk goed kunnen doen: door als directie voor
vakken uit.” Scholen zijn soms bouwkundig niet
“Paul Rosenmöller heeft het onderwijs laatst
goed materiaal te zorgen, door opleidingen en
geschikt voor een nieuwe manier van lesgeven.
opgeroepen: ga ermee aan de slag. Op de site
cursussen te faciliteren.”
Veel scholen zijn krap gebouwd. Er is een mini-
Eindtermen van de VO-raad staat dat ook. Sinds de commis-
maal aantal vierkante meters beschikbaar voor
sie Dijsselbloem (2008, red.) is er veel meer vrij-
Klassenverband
heid gekomen: je moet als school aan de eind-
De medezeggenschapsraad is een perfect
stapje kijken hoe je dat aan kunt passen als je
termen voldoen, en hoe je dat doet mag je zelf
podium om die discussie te starten, vindt Krist.
meer in domeinen wilt werken en de structuur
weten. Je kunt je als school in alles onderschei-
“Welke kant wil je als directie op met je onder-
met vaste klassen wilt doorbreken. “Hoe kun je
20
infomr
juni 2015
leerlingen en personeel. Je moet stapje voor
met thema’s werken die door de verschillende
over. Je moet de ruimte die de cao je biedt, ook
vakken heen lopen? Het gaat in deze wereld
wel gebruiken en pakken. En niet denken: ik doe
vooral om verbanden zien. Daar moet je als
maar niks want dan heb ik het ook niet zo druk.
school aan werken en dat verplicht je tot meer
Met zo’n houding moet je ook niet verbaasd zijn
onderling overleg, je moet de inhoud van je
dat de directie je als een klein kind gaat behan-
lessen op elkaar afstemmen, meer in teams gaan
delen.”
werken.”
Voltallige mr:
Franse gans
Praat met elkaar
Waar gaat de mr over? • Instemmingsrecht op
Er is extra geld voor gepersonaliseerd leren
wijziging van het schoolplan
Krist pleit voor meer ‘vakcollegiaal overleg’ op
beschikbaar via het sectorakkoord. Maar,
(lessentabel, spreiding
scholen. “Vroeger had je natuurlijk de secties
benadrukt Krist ook: als je als school andere
van lessen over 37,8
die met elkaar overlegden, dat is op veel scho-
dingen wilt en meer wilt gaan doen, moet er
onderwijsweken, andere
len verdwenen. Maar met elkaar praten over
waarschijnlijk ook iets af: het gaat om keuzes
lesvormen, klassengrootte).
de inhoud en aanpak van je onderwijs keert
maken. “We zijn in het onderwijs te vaak een
gelukkig weer terug: gewoon een middag per
Franse gans met een trechter op z’n bek waar
Personeelsgeleding mr:
week bij elkaar zitten heeft zin. Deel met elkaar
steeds maar meer in wordt gepropt.” Daar moet
• Adviesrecht over invloed die
wat je hoort over hoe ze het op andere scholen
je als mr dus op letten, vindt de bestuurder. “Als
wijzigingen hebben op het
doen. Iedereen is altijd maar bang voor extra
je iets nieuws in wilt voeren dan moet er geld
taakbeleid
werkdruk, maar als je goed met elkaar overlegt
voor zijn, en er moet tijd voor zijn. Zo simpel is
en het loopt lekker, zorgt dat vooral voor meer
het. Als je iets overneemt van een andere school
Personeelsgeleding mr:
tevredenheid.”
omdat het zo ontzettend leuk is en goed werkt,
• Instemming eventueel
Krist ziet veel docenten die te weinig ruimte
prima, maar dan moet er dus wel iets anders áf.
opeisen, zegt hij. “Je bent een professional, je
Zoals Goethe zei: In der Beschränkung zeigt sich
bent hbo-opgeleid. Dan beslis je toch zélf welke
erst der Meister.” H
gewijzigd formatieplan.
opleiding je wilt doen in de 83 uren die je voor scholing beschikbaar hebt? Ook al vindt de
Zie ook: www.onsonderwijs2032.nl
directie iets anders handig, daar gáán ze niet juni 2015
infomr
21
Werkkostenregeling Een kans om het leuker te maken Tekst Miro Lucassen Cartoon Frits Verschuren
Mobieltje van de zaak, een paar cent extra per gereden kilometer, bedrijfsfitness en een fiscaal voordelige fiets: sommige werkgevers spannen zich in voor meer arbeidsvreugde bij hun personeel. De nieuwe werkkostenregeling geeft de medezeggenschapsraad ruimte om de baas aan te moedigen.
waar hij aan toe is. “Budget onbekend? Dat is dus geen antwoord”, zegt consulent Van Liempt. In een recent verschenen brochure over de werkkostenregeling somt de AOb precies op wat er allemaal wel en niet onder de afspraken kan vallen. Werkgebonden mobieltjes en tablets, bedrijfsfitness, ov-abonnementen en arbovoorzieningen zijn sowieso belas-
Alles wat de werkgever teruggeeft in ruil
buiten de fiscale bemoeienis blijven: een
tingvrij. Ze tellen dus ook niet mee bij het
voor de arbeidskracht van werknemers is vol-
mobiele telefoon, een tablet, een laptop, een
bepalen van de grens van 1,2 procent van
gens de Belastingdienst een vorm van loon,
fiets, voorzieningen om thuis te werken,
de totale loonsom. Wel onder die limiet val-
zelfs de koffie en thee in de lerarenkamer.
een kerstpakket, kilometervergoedingen en
len extra kilometervergoedingen (19 cent is
Gelukkig valt dat soort loon in natura niet
vakbondscontributie. Maar er zijn grenzen
belastingvrij), aanschaf van een fiets, kerst-
altijd onder de belastingheffing; de fiscus
en daarom hoort dit onderwerp thuis op de
pakket, vergoeding van internetkosten voor
rekent geen extra toeslag op fatsoenlijk sma-
agenda van de medezeggenschapsraad.
thuis, personeelsfeesten en vakbondscontri-
kende warme dranken.
“Zeker als er al afspraken waren, moet de mr
butie. En om het nog iets minder gemakkelijk
Met dank aan de nieuwe werkkostenregeling
goed opletten”, zegt mr-consulent Perry van
te maken, tellen ook onkostenvergoedingen
kunnen werknemer en werkgever afspraken
Liempt van de AOb. “Er komen aardig wat
die de cao voorschrijft mee voor het budget
maken over nog meer voorzieningen die
vragen binnen over de beleidskeuzes die de
van 1,2 procent van de loonsom.
scholen maken.”
De medezeggenschapsraad heeft recht op
De mr die met de werkkostenregeling aan de
informatie over de uitvoering van de werk-
slag gaat, moet er allereerst achter komen
kostenregeling en alles daaromheen. “Ga
om welk budget het nu eigenlijk gaat.
pas akkoord met veranderingen als alle
Volgens de wet mag de werkgever 1,2 procent
informatie op tafel ligt”, waarschuwt con-
van de totale loonsom besteden aan speci-
sulent Van Liempt. “Bij een school die een
fieke fiscaal vriendelijke afspraken. Dat gaat
dubbeltje meer kilometervergoeding wilde
om de totale lonen, dus het salaris van de
geven, bleek dat al meer geld op te slokken
directeur en de conciërge tellen beide mee
dan de fiscale ruimte. Het zou een naheffing
voor het budget. De individuele vergoedin-
van de fiscus opleveren én voor alle andere
gen en verstrekkingen mogen niet veel van
personeelsleden was helemaal niets meer
elkaar afwijken: een kerstpakket bijvoor-
mogelijk binnen de ruimte. Vanwege cao-af-
beeld is voor iedereen gelijk.
spraken moest deze werkgever de fiscaal
Wordt de grens van 1,2 procent van de loon-
vriendelijke betaling van de vakbondscontri-
som per ongeluk of met opzet overschreden,
butie voor zijn eigen rekening nemen.” H
dan volgt een pittige aanslag: de werkgever zal over al het meerdere nog eens 80 pro-
Een stappenplan met uitgebreide infor-
cent belasting af moeten dragen. Dat wil
matie staat in de nieuwe brochure
niemand meemaken en dus is het ook in het
Werkkostenregeling van de AOb.
belang van de werkgever om precies te weten 22
infomr
juni 2015
Komen directie of schoolbestuur en de medezeggenschapsraad er niet uit, dan kan een conflict worden voorgelegd aan de Landelijke Commissie Geschillen WMS. In elk nummer van infomr publiceren we enkele interessante zaken.
Grabbelen in ongebruikte vakantierechten Leerlingen vrij, leerkrachten vrij, schoolgebouw
Dat is te veel, vindt het bestuur, nu de vakantie
De geschillencommissie denkt er al net zo over:
toch nog open. Dat kan alleen omdat voor
van leerkrachten is versoberd. Het zou 12 uur
het voorstel van het bestuur is onvoldoende
ondersteunend personeel een verlofregeling
moeten worden en ook de optie om verlof te
gemotiveerd: versobering van arbeidsvoorwaar-
in uren geldt, niet in dagen. Dat aantal uren is
sparen moet fors verminderd.
den van leerkrachten heeft niets te maken met
minder dan de totale vakanties bij elkaar. Het
Tot drie keer toe wijst de personeelsgeleding
de verlofregels voor ander personeel. En dat het
lot van de oop’er; soms verplicht vrij op dagen
van de mr deze plannen af: het voorstel is te
bevoegd gezag niet heeft bekeken of zijn plan
dat het niet uitkomt, dan weer aan het werk op
mager en zelfs in strijd met de wet, omdat een
wettelijk wel mogelijk is, levert eveneens een
dagen dat het vrije leven lokt. Een compensatie-
leidinggevende ongebruikte vakantie-uren af
zware onvoldoende op.
regeling verzacht een deel van dat leed: op een
zou kunnen pakken door simpel te zeggen dat
LCG WMS 106623, 24 april 2015
middelbare school gaat het om 24 uur per jaar.
het gewenste verlof nu niet uit komt.
Touwtrekken om gevulde spaarpot Een potje met ruim 71.000 euro op de bank,
de geschillencommissie, omdat het fusiebestuur
zonderingen op de regel. Zodra de tablets zijn
ofwel 130 euro per leerling, gespaard via de vrij-
zich achter de oudervereniging schaart: geen
aangeschaft, mag het resterende kapitaal naar
willige ouderbijdrage. De oudergeleding van de
uitzonderingen toegestaan bij de negentien
de oudervereniging en daarmee is de uitzon-
mr beheert het geld, maar na een besturenfusie
scholen onder zijn beheer.
deringspositie van die ene school binnenkort
zijn er kapers op de kust. Een nieuw opgerichte
Tweederde deel van zo’n spaarpot is ook een
verleden tijd.
oudervereniging claimt het kapitaal, ook het
heel mooi begin voor een nieuwe ouderver-
gedeelte dat de mr en de directie hadden gere-
eniging, vindt de commissie. In bijzondere
serveerd om tablets voor de school te kopen. Na
omstandigheden zoals op deze school hoort het
drie maanden correspondentie komt de zaak bij
bestuur oog te hebben voor verdedigbare uit-
LCG WMS 106681, 23 april 2015
Ouders hebben stem in nieuwe rekenmethode De proefperiode met een nieuwe digitale
de professionals: de directie en het team. Bij de
op het schoolplan, en daarmee is een nieuwe
rekenmethode voor de basisschool is al in volle
geschillencommissie komen er nog meer argu-
rekenmethode een agendapunt voor de volle-
gang als de oudergeleding van de medezeg-
menten tevoorschijn: de nieuwe methode sluit
dige medezeggenschapsraad, inclusief ouders.
genschapsraad de vinger opsteekt: zo’n nieuwe
beter aan bij de onderwijskundige uitgangspun-
Op deze school is het de hoogste tijd voor een
methode is een wijziging van het schoolplan
ten en de mr heeft eigenlijk al ingestemd door
goed gesprek.
en dus dient de mr instemming te verlenen. De
akkoord te gaan met het laatste schooljaarplan.
ouders willen meepraten voor de volgende stap
Met de wet in de hand is de commissie snel
wordt gezet. Het bestuur weigert dit, omdat
klaar: methodes horen vermeld te staan in het
de keuze van een methode hoort te liggen bij
schoolplan, de mr heeft instemmingsrecht
juni 2015
infomr
LCG WMS 106563, 10 februari 2015
23
Met jouw inzet en onze kennis van medezeggenschap krijg je meer voor elkaar samen maken we het allerbeste onderwijs Als beginnend mr-lid heb je een nieuwe rol, als belangenbehartiger van ouders en teamleden en als gesprekspartner van het bestuur. Om je mr-taken goed te vervullen wil je weten wat je rol, je positie en je rechten zijn. Hoe krijg je snel inzicht in je advies- en instemmingsbevoegdheden? De cursus Basis medezeggenschap voor po en vo van AOb scholing verheldert de hoofdlijnen van de Wet medezeggenschap op scholen (WMS). Tevens krijg je instrumenten aangereikt waarmee je als mr het bestuur beïnvloedt. Na deze cursus beheers je alle beginselen van het mr-werk en oefen je op een effectieve manier invloed uit op het beleid. Meer weten of direct inschrijven? Ga dan naar www.aobscholing.nl.
bekijk nu ons cursusaanbod medezeggenschap op aobscholing.nl
neem contact met ons op
[email protected] 0900 463 62 62
