Sociale en politieke aspecten
van een verdeelde wereld
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Deze colleges:
• Inhoud (zie hiernaast) • Accent: Beleid en organisaties • Iconen
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Vier benaderingen
Functie
Vier vragen
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid
Vier benaderingen
Functie
Vier vragen
Benaderingswijzen maatschappijleer:
1 Politiek-juridisch (overheid, politiek, beleid)
Beleid en organisaties
2. Sociaal-economisch (ongelijkheid, belangen)
Politieke partijen
4.Verandering en vergelijking
Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
3. Sociaal-cultureel (gedrag, cultuur, opvattingen)
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen
Vier benaderingen
Functie
Vier vragen
Overigens: Mens & maatschappij …:
…betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen… …een actueel maatschappelijk verschijnsel… …overeenkomsten, verschillen en veranderingen in cultuur… …andermans leefwijze …opvattingen en leefwijzen… …betekenis voor de samenleving…
Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
…het Nederlandse politieke bestel…bij politieke processen betrokken kunnen zijn
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid
Vier benaderingen
Functie
Vier vragen
Functie maatschappijleer:
• Algemene ontwikkeling • Actualiteit
Beleid en organisaties
• Sociale en politieke vorming: oorzaken en gevolgen
Politieke partijen
• Democratisch burgerschap
Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
• Sociale wetenschappen
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid
Vier benaderingen
Functie
Vier vragen
Centrale vragen: 1. Wat is het Nederlandse beleid en welke organisaties zijn daarbij betrokken?
(politiek-juridisch en sociaal-economisch) Beleid en organisaties
2. Wat zijn de opvattingen van politieke partijen over Noord-Zuid-verhoudingen? (politiek-juridisch)
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
3. Hoe denken en gedragen mensen zich t.a.v. Noord-Zuid-verhoudingen?
(sociaal-cultureel) 4. Hoe werken beeldvorming en beïnvloeding bij Noord-Zuid-verhoudingen? (sociaal-cultureel)
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag
1. Wat is het Nederlandse beleid en welke organisaties zijn daarbij betrokken?
• Quiz • Buitenlands beleid en ontwikkelingssamenwerking • Systematiek ontwikkelingssamenwerking:
• Bilaterale hulp • Multilaterale hulp • Medefinanciering
• Particulier • Casus: Suriname
Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Quiz
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Hoofdindeling: • Buitenlands beleid • Ontwikkelingssamenwerking
• Europees beleid
Casus
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Ontwikkelingssamenwerking Gouvernementeel
Non-gouvernementeel
Bilaterale hulp
Medefinanciering
Multilaterale hulp
Particuliere hulp
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Algemene kenmerken
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Van ontwikkelingshulp… (eenzijdig, paternalistisch, gebonden)
…naar ontwikkelingssamenwerking (tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
gelijkwaardigheid, ongebonden)
Casus
Algemene kenmerken
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Motieven: • Politiek-strategisch
Beleid en organisaties
• Economisch-commercieel
Politieke partijen
• Bureaucratisch
Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Casus
• Ethisch-humanitair
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
Algemene kenmerken
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Vanuit ontwikkelingstheorie (H 3): • Groeitheorieën • Self-reliance, NIEO (Tinbergen, Pronk)
• Pro-poor-growth (Herfkens, Van Ardenne, Knapen)
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
Algemene kenmerken
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Vanuit ontwikkelingstheorie (H 3): • Groeitheorieën • ??? (Lilianne Ploumen)
Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
Algemene kenmerken
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Beleidsdoel Nederland: Duurzame armoedebestrijding door • Uitroeien armoede en honger
• Basisonderwijs voor alle kinderen • Gelijkheid mannen en vrouwen • Vermindering kindersterfte (tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden) • Verlaging moedersterfte • Bestrijding armoedeziektes (HIV, AIDS) • Waarborgen duurzaam milieu
Beeld en beïnvloeding
• Minder schuld • Meer technologieoverdracht
Conclusie
Casus
Algemene kenmerken
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Beleidsdoel Nederland:
Thema’s:
• veiligheid en ontwikkeling • groei en verdeling
gelijkwaardigheid, ongebonden) • meer rechten en kansen voor(tweezijdig, vrouwen en meisjes • duurzaamheid, klimaat en energie.
Algemene kenmerken
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Beleidsdoel Nederland:
Beleidsaccenten huidige kabinet:
• Relevantie • Het strategische belang voor Nederland
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
Algemene kenmerken
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Concrete middelen: • Geld
• Goederen • Diensten
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
Algemene kenmerken
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Concrete middelen:
Geld recentelijk:
0,8% van het BNP= € 4,7 miljard (2010)
(tweezijdig, Geld heden/toekomst (plan kabinet Rutte) gelijkwaardigheid, ongebonden) • 0,7% van het BNP (2014, bezuiniging: € 750 miljoen) • 2014: € 3,7 miljard • € 260 miljoen naar Europese fondsen
Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Casus
• Vanaf 2017: € 1 miljard bezuiniging
Algemene kenmerken
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Verdeling begroting
Ontwikkelingssamenwerking Beleid en organisaties
Politieke partijen
Gouvernementeel
Non-gouvernementeel
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden) Bilaterale hulp: + 50%
Medefinanciering: + 25%
Multilaterale hulp: + 25%
Particuliere hulp
Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Algemene kenmerken
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Soorten hulp: • Gebonden versus ongebonden
• Noodhulp vs. structurele hulp • Projecthulp vs. Programmahulp • ODA-hulp vs. non-ODA-hulp(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
Bilateraal
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Verdeling begroting
Ontwikkelingssamenwerking Beleid en organisaties
Gouvernementeel
Non-gouvernementeel
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
Politieke partijen
Bilaterale hulp
Medefinanciering
Multilaterale hulp
Particuliere hulp
Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Bilateraal
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Kern: • 33 partnerlanden • Armoede (LIC en LMIC)
Beleid en organisaties
• (Kans op) behoorlijk bestuur
Politieke partijen
• 3 Profielen
Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Casus
• Toegevoegde waarde • Afbouw
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
Bilateraal
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Plan kabinet Rutte: • aantal partnerlanden verkleinen naar 15
• strategisch belang, armoedebestrijding
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
Bilateraal
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Partnerlanden
Beleid en organisaties
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Moldavië
Kosovo
Bilateraal
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Partnerlanden
Mali Kaapverdië Senegal Burkina Faso Ghana Benin Congo Burundi Zuid-Afrika
(tweezijdig, gelijkwaardigheid,
Egypte Sudan Ethiopië Uganda Rwanda Kenia Tanzania ongebonden) Zambia Mozambique
Bilateraal
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Partnerlanden
Georgië Palestijnse autoriteit Afghanistan Pakistan Jemen
Mongolië Bhutan Bangladesh Vietnam Indonesië
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
Bilateraal
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Partnerlanden
Columbia Suriname Bolivia
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
Multilateraal
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Verdeling begroting
Ontwikkelingssamenwerking Beleid en organisaties
Gouvernementeel
Non-gouvernementeel
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
Politieke partijen
Bilaterale hulp
Medefinanciering
Multilaterale hulp
Particuliere hulp
Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Multilateraal
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Reden: • Problemen met wereldwijde aanpak
• Grotere samenhang
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
Multilateraal
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Europese Unie: • Europees Ontwikkelingsfonds
• Europese noodhulp • Gemeenschappelijk buitenlands- en veiligheidsbeleid
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
Multilateraal
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Verenigde Naties: • IMF
• Wereldbank • UNHCR
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden) • UNFPA (Nederland grootste donor) • UNDP
Medefinanciering
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Verdeling begroting
Ontwikkelingssamenwerking Beleid en organisaties
Gouvernementeel
Non-gouvernementeel
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
Politieke partijen
Bilaterale hulp
Medefinanciering
Multilaterale hulp
Particuliere hulp
Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Medefinanciering
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid
Quiz
Buitenlands beleid
• 1. …
• 2. …
Politieke partijen
• 4. …
Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Casus
MFO’s/NGO’s: voorwaarden:
Beleid en organisaties
Opvattingen en gedrag
Ontwikkelingssamenwerking
• 3. …
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
Medefinanciering
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Quiz
Buitenlands beleid
• Oxfam Novib • ICCO
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden) • HIVOS • Cordaid
Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Casus
Organisaties:
Politieke partijen Opvattingen en gedrag
Ontwikkelingssamenwerking
Particulier
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Verdeling begroting
Ontwikkelingssamenwerking Beleid en organisaties
Gouvernementeel
Non-gouvernementeel
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
Politieke partijen
Bilaterale hulp
Medefinanciering
Multilaterale hulp
Particuliere hulp
Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Particulier
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid
Quiz
Buitenlands beleid
• Kerken
• Milieuorganisaties
Politieke partijen
• Buurtcomités
Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Casus
Civil Society:
Beleid en organisaties
Opvattingen en gedrag
Ontwikkelingssamenwerking
• Vakbonden
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
Particulier
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Overige initiatieven, b.v.: • Medisch comité Vietnam
• Stichting Nederlandse Vrijwilligers • Programma Uitzending Managers
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Casus: Suriname A Moni Doro
Beleid en organisaties
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Een belaste relatie: lessons learned Evaluatie ontwikkelingsrelatie Nederland-Suriname, 1975-2000
Kijkopdracht
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Casus: Suriname
Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus: Suriname
Ontwikkelingshulp 3,6 à 3,7 miljard gulden (!)
Conclusies:
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden) • Onzakelijke beoordeling geldbestemming • Zinloze megaprojecten • Groei Surinaams overheidsapparaat • Afhankelijkheid toegenomen i.p.v. afgenomen
Beeld en beïnvloeding
Conclusie
Casus
Inhoud Maatschappijleer en Noord-Zuid
Quiz
Buitenlands beleid
Ontwikkelingssamenwerking
Casus
Quiz: resultaten
Beleid en organisaties
Politieke partijen Opvattingen en gedrag Beeld en beïnvloeding
Conclusie
(tweezijdig, gelijkwaardigheid, ongebonden)
