Situering van de watertoets in het Decreet Integraal Waterbeleid Filip Raymaekers VMM – afdeling Operationeel Waterbeheer Voorzitter CIW Werkgroep Watertoets
Situering van de watertoets in het Decreet Integraal Waterbeleid 1. 2. 3. 4.
Situering van de watertoets Evaluatie na 5 jaar werking Aanpassing uitvoeringsbesluit Nieuwe webtoepassing
Deel 1 – Situering van de watertoets 1.2. Juridisch kader • Decreet Integraal Waterbeleid 18 juli 2003, art. 8 – Beoordeling van schadelijke effecten voor het watersysteem
– Watertoets is van toepassing voor vergunningen, plannen en programma’s; adviesvraag optioneel
• Watertoets uitvoeringsbesluit 20 juli 2006 – Richtlijnen voor vergunningverleners, in werking sedert 1/11/2006: o.m. wanneer advies vragen en aan wie
• Decreet IWB art. 8 gewijzigd op 25 mei 2007 – Toepassingsgebied beperkt tot de opgesomde vergunningen en plannen (VR kan deze lijst aanvullen)
• Uitvoeringsbesluit aangepast op 14 oktober 2011
Deel 1 – Situering van de watertoets 1.3. Wat houdt de watertoets in • Beoordeling van schadelijke effecten – Betekenisvol nadelig effect op het milieu (brede scope) – Oppervlaktewater, grondwater, waterafhankelijke natuur
• Referentiekader – Doelstellingen en beginselen van het decreet integraal waterbeleid (ruimte voor water, brongerichte aanpak,…)
• Concreet – Controle op toepassing bestaande (water)wetgeving – Opleggen van specifieke voorwaarden om schadelijke effecten te vermijden, beperken, herstellen of compenseren
Deel 1 – Situering van de watertoets 1.4. Hoe werkt de watertoets Bijzondere aandacht voor waterkwantiteit: • Regenwater brongericht vasthouden (‘zomerstormen’ en grondwater/droogte)
– Hergebruik > infiltratie > bufferen en vertraagd afvoeren (Stedenbouwkundige hemelwaterverordeningen, Vlarem II,
Code van goede praktijk voor aanleg rioolstelsels e.a.) – Erosiebestrijding, bufferstroken, grachtenstelsel e.a.
• Bouwen in overstromingsgebieden (‘winterstormen’) – Minimale bouwpeilen – Compensatie van verlies aan ruimte voor water • in volume (doch let op ‘waterputten’ en ‘watertorens’) • ook in oppervlakte (preventie en adaptatie)
Brongerichte aanpak
Grondwaterproblematiek
Verziltingskaart De Breuck et al., 1974 & 1989
8
Bouwen in overstromingsgebieden
www.manewater.be
Voorbeeld Mechelen Voorbeeld De Gavers
Deel 2 – Evaluatie na 5 jaar werking • Regeerakkoord en beleidsnota – Opdracht voor de CIW
• Eerste evaluatie mei 2010 – Reactie van 253 vergunningverleners, 72 adviesverleners – Erkenning van het nut en de effectiviteit • Bij 14% van alle vergunningen wateradvies gevraagd
• Ruim 8% van de adviezen zijn ongunstig • Ca. 90% van de adviezen worden volledig gevolgd – Efficiëntie kan beter
• Bijkomende evaluatie 2011 na overstromingen (wateradviezen 1164; vergunningen 14 gemeenten)
Overstroming november 2010 Zennevallei Lembeek
Algemene conclusies evaluatie watertoets • De watertoets werkt, maar… – Bij sommige overheden is inhaalbeweging nodig om correct met de watertoets om te gaan – Ruimte voor verbetering zowel bij adviesverleners als bij
vergunningverleners • Preventiebeginsel, voorzorgsbeginsel • Toepassen van de watertoets moet vlotter gaan • Richtlijnen nodig voor het vaststellen van schadelijke effecten,
vlot toegankelijk via webtoepassing • Praktijkgerichte opleidingen – De rol van de initiatiefnemer was tot nu toe te beperkt – Weerstand tegen bouwweigering: hoe bouwen combineren met behoud van ruimte voor water? Flankerend beleid
Flankerend beleid • Informatieplicht voor verkopers, notarissen, makelaars • Aantoonplicht voor initiatiefnemer • Financiële instrumenten voor schadeloosstelling • Campagne overstromingsveilig bouwen en wonen via www.watertoets.be
Flankerend beleid
Aanvaardbaar Onaanvaardbaar
Deel 3. Aanpassing uitvoeringsbesluit (BVR van 14/10/2011, in werking op 1 maart 2012) • Adviesvraag aan waterbeheerder – Huidig besluit: adviesvraag = aanbeveling – Nieuw besluit: adviesvraag = verplichting voor aanvraagdossiers ingediend na 1 maart 2012
• Toepassingsgebied – Oorspronkelijk decreet IWB 2003: watertoets = verplicht voor alle vergunningen, plannen en programma’s – Aanpassing art. 8 decreet IWB in 2007: watertoets enkel verplicht voor bouw-, verkaveling-, natuurvergunning, milieuvergunning (‘voor zover relevant’), RUP, RVK e.a. – Nieuw besluit: aanvullende lijst van watertoetsplichtige vergunningen en plannen bij de decretale lijst (bodemsanering, natuurdecreet, delfstoffen, RVK, M&L)
Deel 3. Aanpassing uitvoeringsbesluit (BVR van 14/10/2011, in werking op 1 maart 2012) • Sterke vereenvoudiging richtlijnen voor vergunningverleners – Huidig besluit: wanneer advies vragen en aan wie op basis van 13 richtlijnen en 7 kaarten in bijlage bij het besluit – Nieuw besluit: wanneer advies vragen en aan wie op basis van 1 richtlijn (besluit art. 3) en 1 geactualiseerde kaart met overstromingsgevoelige gebieden uitgebreid van 300.775 ha naar 356.699 ha
• Andere wijzigingen – Technische aanpassingen wateradvies en waterparagraaf, afstemming op decreetswijziging 2007 • Bv. Alleen de relevante doelstellingen en beginselen van het decreet IWB toetsen
Deel 3. Aanpassing uitvoeringsbesluit (BVR van 14/10/2011, in werking op 1 maart 2012) • Art. 3 §2 Adviesplicht, wanneer advies vragen – Oppervlaktewater advies (waterloopbeheerders) • Ligging in overstromingsgevoelig gebied • Verharding > 1 ha naar waterweg of 1e cat; > 0,1 ha rest • < 50/20/10/5 m van waterloop categorie bev./1/2/3 • Vegetatiewijziging – Grondwater advies (VMM) • Verkaveling met wegenis • Verharding > 1 ha • Ondergrondse constructie > 5 m diep of > 50 m lang – Verwijzing naar mogelijk door minister uit te vaardigen richtlijnen voor vaststellen van schadelijke effecten In de praktijk: nieuwe webtoepassing
Nieuwe watertoetskaart met overstromingsgevoelige gebieden 2011
• Donkerblauw: ROG gecorrigeerd aan DHM + MOGT100 • + overstromingen nov. 2010 • + ROG correcties
• Lichtblauw: NOG excl. bouwzones en colluvia + MVG • + colluvia (modderstromen) • + bouwzones excl. antropogene bodems • excl. opgehoogde haventerreinen
Deel 4. Nieuwe webtoepassing (1/3/2012 online) • Doelgroep – Huidig watertoets instrument: vergunningverleners – Nieuwe webtoepassing: vergunningverleners + adviesverleners + initiatiefnemers
• Inhoud – Huidig instrument: 3 modules • Wanneer advies vragen en aan wie (BVR 2006) • Gewestelijke stedenbouwkundige verordening • Provinciale stedenbouwkundige verordening Vl-Brabant – Nieuwe webtoepassing: meerdere modules • Wanneer advies vragen en aan wie (BVR 2011) • Aanbevelingen voor de waterparagraaf • Aanbevelingen voor het wateradvies • Aanbevelingen voor het ontwerp • …
Vorm en inhoud van een waterparagraaf 1. 2. 3. 4. 5.
Inleidende paragraaf: wettelijk kader Toets van het gezond verstand Situering van de aanvraag: ligging t.o.v. WT kaart(en) Verenigbaarheid met watersysteem (mogelijke effecten) Analyse en beoordeling (art. 4§1 BVR): zie voorbeeldparagrafen webtoepassing 1° Verenigbaarheid met het watersysteem 2° Voorwaarden en maatregelen 3° Inachtneming van relevante doelstellingen en beginselen
6. Besluit met voorwaarden en maatregelen
Vorm en inhoud van een wateradvies 1. Inleidende paragraaf: wettelijk kader 2. Situering van de aanvraag: ligging t.o.v. kaarten 3. Beschrijving project relevant voor water en verenigbaarheid met watersysteem (mogelijke effecten) 4. Analyse en beoordeling (art. 7§1 BVR): zie voorbeeldparagrafen webtoepassing 1° Beschrijving kenmerken watersysteem: zie punt 2 2° Toepasselijke voorschriften waterbeheerplan: idem
3° Gemotiveerde beoordeling van de verenigbaarheid met het watersysteem 4° Voorwaarden en maatregelen 5° Inachtneming van relevante doelstellingen en beginselen
5. Besluit met voorwaarden en maatregelen
Deel 4. Nieuwe webtoepassing (operationeel vanaf 1/3/2012) • Opleidingen – Voor vergunningverleners en adviesverleners en (later) voor ontwerpers – Gebruik webtoepassing met voorbeelddossiers – Inschrijven via www.watertoets.be
