Situering Ontstaan Evoluties: decreet Preventieve Gezinsondersteuning Uitgangspunten Goedkeuring van het decreet

JAARVERSLAG 2013

INHOUDSOPGAVE Situering .................................................................................................................................................................. 3 Ontstaan ............................................................................................................................................................. 3 Evoluties: decreet Preventieve Gezinsondersteuning ........................................................................................ 4 Uitgangspunten .............................................................................................................................................. 4 Goedkeuring van het decreet ......................................................................................................................... 4 Concrete realisaties West-Limburg ................................................................................................................ 5 Werking ................................................................................................................................................................... 7 Individuele gesprekken ....................................................................................................................................... 7 Cijfers totaal aantal individuele gesprekken ................................................................................................ 10 Verstrekken van basisinformatie en algemene opvoedingsvragen ............................................................. 12 Verstrekken van pedagogisch advies ........................................................................................................... 15 Groepsaanbod .................................................................................................................................................. 18 Doel groepsaanbod ...................................................................................................................................... 18 Cijfers groepsaanbod.................................................................................................................................... 19 Info- en vormingsavonden ........................................................................................................................... 22 Interactieve groepsouderswerking .............................................................................................................. 24 Ontmoetingen .............................................................................................................................................. 26 Project Babbelschatten ................................................................................................................................ 26 Vroegtijdige detectie van opvoedingsonzekerheid en opvoedingsproblemen ................................................ 28 Preventief gezinsondersteunende maatregelen in kader van bedrijfssluitingen ............................................. 29 Bekendmaking .................................................................................................................................................. 30 Week van de Opvoeding .............................................................................................................................. 30 Informatiedragers ........................................................................................................................................ 31 Ludieke acties ............................................................................................................................................... 31 Omkadering........................................................................................................................................................... 32 Samenwerking op Vlaams niveau ..................................................................................................................... 32 Expertisecentrum Opvoedingsondersteuning (EXPOO) ............................................................................... 32

Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013

I

Sectoroverleg Opvoedingswinkels ............................................................................................................... 32 Samenwerking op provinciaal niveau ............................................................................................................... 32 Provinciaal Steunpunt Opvoedingsondersteuning ....................................................................................... 32 Limburgs Netwerk Opvoedingsondersteuning ............................................................................................. 33 Forum voorschoolse projecten .................................................................................................................... 33 Samenwerking op (boven)lokaal niveau ........................................................................................................... 33 Deelnemende lokale besturen ..................................................................................................................... 33 Samenwerkingsprotocol Opvoedingswinkel Beringen ................................................................................. 34 Beleidsgroep ................................................................................................................................................. 34 Inhoudelijke stuurgroep ............................................................................................................................... 35 Team ................................................................................................................................................................. 35 Teamleden .................................................................................................................................................... 35 Teamoverleg ................................................................................................................................................. 35 Gevolgde vormingen door teamleden ......................................................................................................... 36 Samenwerking met Opvoedingswinkel Zuid-Limburg .................................................................................. 36 Bijlagen .................................................................................................................................................................. 37 Cijfergegevens .................................................................................................................................................. 37 Basisinformatie ............................................................................................................................................. 37 Pedagogisch adviseren ................................................................................................................................. 39 Woonplaats gezinnen per locatie ................................................................................................................. 41 Groepsaanbod .............................................................................................................................................. 42

Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013

II

SITUERING Met het vierde werkingsverslag van Opvoedingswinkel West-Limburg beëindigen we ook de eerste vier jaren van ons samenwerkingsverband. Het was niet altijd gemakkelijk om rond opvoedingsondersteuning onze visie te ontwikkelen en uit te dragen, én gelijktijdig te pionieren in het dagdagelijkse ‘runnen’ van een opvoedingswinkel in 8 en later 9 gemeentes. Tevens hoorde het bij onze taken om de nieuwe tendensen in het werkveld ‘opvoedingsondersteuning’ aandachtig te volgen en waar nodig mee in te vullen. Het betekende een hele opgave voor ons team en niet altijd konden medewerkers deze extra uitdagingen aan. Wij geven toe dat een aantal onzekerheden ons parten speelde binnen onze werking. Toch mogen we stellen dat de drie pijlers van ons aanbod namelijk het individuele adviesgesprek, de informatie momenten met een gastspreker en de interactieve sessies in kleinere groepen steeds steviger in ons aanbod verankerd worden. Vooral de laatste vorm, ons aanbod voor kleine groepen, hebben wij in 2013 extra in de verf gezet. Dat begint nu, in 2014, zijn vruchten af te werpen. Wij merken dat het concept ‘opvoedingswinkel’ steeds meer bekend raakt zowel bij ouders en opvoedingsverantwoordelijken in gezinnen binnen onze regio, als bij de organisaties in ons netwerk. Voor ons is dit een signaal dat onze opvoedingswinkel een volwaardige dienst gezinsondersteuning mag zijn waar ouders en opvoedingsverantwoordelijken welkom zijn met vragen over ontwikkeling van kinderen en met hun zorgen over opvoeding van kinderen van 0 tot 18 jaar. Heel speciaal willen wij er ook over waken dat onze dienst voor al zijn aanbod zeker ook toegankelijk wordt en blijft voor doelgroepen. Kansarme ouders en opvoedingsverantwoordelijken hebben recht op een ernstig luisterend oor, ondersteuning bij het formuleren van hun vraag en hulp bij het zoeken naar een antwoord of aanpak die bij hun gezin past. Dit verslag is een weergave van de werking van de Opvoedingswinkel West-Limburg van werkjaar 2013. Verschillende partners vragen ons een jaarlijks verslag op basis van het kalenderjaar. De wijziging van werkingsverslag naar jaarverslag zullen wij in de toekomst blijven aanhouden.

ONTSTAAN In opvolging van het Vlaams decreet opvoedingsondersteuning1 heeft de provincie Limburg een financiële impuls voorzien voor die regio’s waar lokale overheden een samenwerkingsovereenkomst afsluiten voor de realisatie van een aanbod opvoedingsondersteuning. Het Zorgcircuit kinderen en jongeren West-Limburg wenst, als platform, naast Kind in Nood een antwoord te bieden op opvoedingsvragen en opvoedingsonzekerheid met de realisatie van een ‘Opvoedingswinkel West– Limburg’. De gemeenten Halen, Ham, Herk-de-Stad, Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren, Leopoldsburg, Lummen en Tessenderlo vertegenwoordigen zich hiervoor in het Zorgcircuit kinderen en jongeren West– Limburg. Deze gemeenten financieren samen met de provincie Limburg de Opvoedingswinkel West-Limburg. VZW Molenberg stuurde de uitbouw, realisatie en opvolging van Opvoedingswinkel West-Limburg aan. Op 1 november 2013 treedt de gemeente Beringen toe in het samenwerkingsverband. Op 1 juni 2014 viert de opvoedingswinkel haar 4-jarig bestaan.

1

Decreet van 13 juli 2007 houdende de organisatie van opvoedingsondersteuning (B.S. 14.VIII.2007)

Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 | Situering

3

EVOLUTIES: DECREET PREVENTIEVE GEZINSONDERSTEUNING UITGANGSPUNTEN Het decreet 'Preventieve Gezinsondersteuning' is ontstaan vanuit de vaststelling dat (aanstaande) gezinnen met kinderen in Vlaanderen door verschillende en soms zeer verscheiden actoren en sectoren worden ondersteund. De preventieve gezinsondersteuning, die zich richt op het bevorderen van welzijn en gezondheid, speelt hierin een cruciale rol. Preventieve gezinsondersteuning bestaat uit drie pijlers: preventieve gezondheidszorg, opvoedingsondersteuning en het bevorderen van sociale cohesie. Dat een veelheid aan actoren zich inzet in het domein van de preventieve gezinsondersteuning is een grote kracht, maar het potentieel wordt op dit moment niet voldoende benut omwille van de versnippering en verkokering. Daarnaast blijkt uit de evaluatie van het decreet opvoedingsondersteuning dat opvoedingsondersteuning pas haar volledig potentieel zal bereiken als het aangeboden wordt op plaatsen waar ouders met kinderen al komen, het lokaal vorm gegeven wordt en het ingebed is in een breder geheel. De verdienste van het decreet opvoedingsondersteuning is dat opvoedingsondersteuning op de maatschappelijke agenda geplaatst is. Opvoedingsondersteuning is daarom een belangrijk onderdeel van het aanbod voorzien in het nieuwe decreet preventieve gezinsondersteuning. Het decreet opvoedingsondersteuning is bijgevolg opgeheven en zijn ambities zijn ingeschoven in het nieuwe decreet. Belangrijk speerpunt om alle intenties in dit nieuwe decreet te kunnen realiseren, wordt de organisatie van 'het Huis van het Kind'. Dit concept wil als netwerk en/of fysieke vindplaats, de sectoren/actoren aansluiting op elkaar laten vinden en tot een gecoördineerd, complementair, niet overlappend en doelmatig aanbod te komen. Het gaat om een huis dat per regio kan verschillen en dat niet overal hetzelfde aanbod hoeft te hebben. Maar dat wel telkens dé lokale informatie- en ondersteuningsplaats voor ouders wordt. Bedoeling is dat een 'Huis van het Kind' aan de basis wordt georganiseerd met een invulling zoals die lokaal gewenst wordt. Minstens moet er een consultatiebureau van K&G zijn. Verder vormt opvoedingsondersteuning binnen dit concept een belangrijke pijler, naast preventieve gezondheidszorg en een aanbod op psychosociaal vlak.

GOEDKEURING VAN HET DECREET Het decreet inzake de organisatie van preventieve gezinsondersteuning werd op 20 november 2013 goedgekeurd door het Vlaams Parlement. 2 De website van huizen van het kind vermeldt alle informatie in verband met het decreet en de uitvoeringsbesluiten. Deze zijn in werking getreden vanaf 1 april 2014. Op termijn komen er in heel Vlaanderen Huizen van het Kind. Met ‘de Huizen van het Kind’ wordt erkend dat de noden van en het aanbod naar gezinnen lokaal verschillend zijn. In elke gemeente, of over verschillende gemeenten heen, kan het aanbod worden samengebracht.

2

http://www.huizenvanhetkind.be/hk/Regelgeving/ Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 | Situering

4

Iedereen die gezinnen ondersteunt, kan zijn aanbod integreren in een samenwerkingsverband Huis van het kind. Zo ontstaat een samenhangend geheel van opvoedingsondersteuning, preventieve gezondheidszorg, nood aan sociale steun,… De Huizen van het Kind kunnen een krachtig instrument zijn in de strijd tegen kinderarmoede. Vermits het zich richt naar alle gezinnen, kan het een rol spelen bij ondersteuning van kwetsbare gezinnen. Hierbij is het belangrijk om samen met relevante partners een aanbod te creëren die deze ondersteuning in de praktijk kunnen aanbieden. Op die manier vervullen de Huizen van het Kind een belangrijke rol in het lokale beleid en in hun strijd tegen kinderarmoede. Het initiatief voor een Huis van het Kind kan zowel komen van een lokaal bestuur als een lokale actor die relevant is voor de preventieve gezinsondersteuning. Elk initiatief moet in samenwerking verlopen met het lokaal bestuur. Indien geen initiatief wordt genomen vanuit een lokaal initiatief, neemt het lokaal bestuur het initiatief op zich. Ten opzichte van voorgaande versies, zijn er belangrijke wijzigingen opgenomen in het huidige decreet: 1. 2. 3.

4.

Leeftijdsgrens: waarin voorheen werd gesproken van minderjarigen (0-18j), wordt in het huidige decreet de leeftijdsgrens gelegd van 0 tot 24 jaar. Het aanbod voor (aanstaande) gezinnen met kinderen en jongeren, wordt nu uitgebreid naar een aanbod voor de kinderen en jongeren zelf. Het werkingsgebied: in een vorige versie werd een koppeling gemaakt tussen het werkingsgebied van het consultatiebureau van K&G en dat van het Huis van het Kind. Deze territoriale koppeling wordt losgelaten, maar de consulten moeten worden opgenomen in het samenwerkingsverband. Het werkingsgebied bevat dus minimaal het werkingsgebied van een consultatiebureau en overstijgt nooit de zorgregio niveau kleine stad. Samenwerking met overlegplatformen: hierbij worden 2 expliciete linken gelegd: het Lokaal Overleg Kinderopvang en het Intersectoraal Overleg Jeugdhulp.

CONCRETE REALISATIES WEST-LIMBURG Het samenwerkingsverband waarop de Opvoedingswinkel West-Limburg steunt, sluit goed aan bij de visie die men voorstaat binnen het concept Huizen van het Kind. Door de investering in dit samenwerkingsverband is heel wat voorbereidend werk geleverd in de aanloop naar het decreet preventieve gezinsondersteuning en deze Huizen van het Kind. Verruiming en verdieping van dit samenwerkingsverband is nodig, maar er is een goede basis gelegd om op verder te bouwen. Een aantal gemeenten binnen het samenwerkingsverband hebben op lokaal vlak reeds heel wat geïnvesteerd waardoor we binnen West-Limburg een paar inspirerende voorbeelden hebben van wat deze Huizen van het Kind kunnen inhouden. Met het oog op het informeren van de verschillende nieuwe equipes binnen de lokale besturen heeft er op 5 februari 2013 een informatieve vergadering plaats. Bedoeling is om het globale idee van het decreet preventieve gezinsondersteuning voor te stellen aan de verschillende lokale besturen, lokale en regionale partners van het zorgcircuit West-Limburg, alsook om een eerste concept te lanceren over een mogelijke invulling van het ‘Huis van het Kind’ in West-Limburg.


5

Deze vergadering is tevens de aftrap van een ‘Denktank’ om dit concept verder in te vullen, aangepast aan de lokale noden, alsook aan de bovenlokale behoeften van West-Limburg. Deze Denktank bestaat zowel uit leden van de inhoudelijke stuurgroep als de beleidsgroep. Inhoudelijk neemt Katrijn Kelchtermans, diensthoofd Steunpunt Opvoedingsondersteuning en Jeugdwelzijn, de procesbegeleiding voor haar rekening. Een eerste samenkomst heeft plaats op 21 februari 2013. Er volgen nog 2 bijeenkomsten van de denktank waarna het proces even vertraagt door lokale verkiezingen en het opstellen van de beleids- en beheerscyclus (BBC) in de lokale besturen.. In het najaar 2013 besluiten we om het proces rond de vorming van de Huizen van het Kind verder te concretiseren binnen de inhoudelijke stuurgroep. De verdere uitwerking van deze Huizen van het Kind, alsook de overgang naar het decreet houdende de organisatie van preventief gezinsondersteunende maatregelen is tijdens het werkjaar 2013-2014 van grote invloed op de werking van de Opvoedingswinkel West-Limburg.


6

WERKING De Opvoedingswinkel West-Limburg wil een laagdrempelig initiatief zijn voor alle opvoedingsverantwoordelijken die betrokken zijn bij de opvoeding van kinderen tussen 0 en 18 jaar en richt zich op lichte opvoedingsvragen. Met opvoedingsverantwoordelijken worden zowel ouders, grootouders, enz. bedoeld alsook vrijwilligers, professionelen. Onder lichte opvoedingsvragen worden opvoedingssituaties begrepen die spanning opleveren, maar nog hanteerbaar zijn. In de meeste situaties gaat het om alledaagse, herkenbare opvoedingsvragen die nog niet zo lang bestaan en niet complex van aard zijn. Opvoedingsondersteuning bestaat uit al die activiteiten die tot doel hebben om ouders steun te bieden bij het opvoeden. Het richt zich niet zozeer op het kind zelf, maar vooral op ouders en opvoeders en op de context waarbinnen opvoeding plaats vindt. De opdrachten die binnen de Opvoedingswinkel West-Limburg worden opgenomen, zijn gebaseerd op het decreet Opvoedingsondersteuning 2007. Hieronder volgt een inhoudelijke toelichting bij de wijze waarop deze diverse opdrachten hebben vorm gekregen tijdens dit werkjaar.

INDIVIDUELE GESPREKKEN SPREEKUREN EN LOCATIES Het verstrekken van individueel pedagogisch advies is vanaf de start van Opvoedingswinkel West-Limburg één van de kernopdrachten. De achterliggende visie hierbij is dit aanbod zo dicht mogelijk bij de inwoners van de gemeenten te brengen door op vaste ogenblikken spreekuren te organiseren, waarop ze spontaan kunnen binnenlopen. Tijdens voorgaande werkjaren zijn we tot de vaststelling gekomen dat er weinig gebruik gemaakt wordt van de mogelijkheid om spontaan binnen te lopen voor een gesprek. De meeste opvoedings-verantwoordelijken maken vooraf telefonisch of per mail een afspraak. Om deze reden werd op een heel aantal locaties al overgestapt om het spreekuur (gedeeltelijk) op afspraak te laten doorgaan. Een andere organisatie van het individueel pedagogisch advies biedt de mogelijkheid om een ruimere invulling te geven aan het concept ‘opvoedingsondersteuning’. Met deze ervaring is in de Inhoudelijke Stuurgroep van 24 juni 2013 besloten om geen vast spreekuur meer aan te bieden vanaf september 2013. Met ingang van 1 november 2013 is Beringen toegetreden tot het samenwerkingsverband van Opvoedingswinkel West-Limburg. Vanaf deze datum bieden wij de mogelijkheid tot individueel pedagogisch advies in Beringen.

Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 | Werking

7

Locaties en spreekuur tot 1 september 2013 Halen 

elke tweede maandag van de maand, van 13 tot 19 uur, enkel na afspraak Sociaal Huis, Sportlaan 2b

Ham  

maandag: 09u00-10u00 enkel op afspraak; maandag: 10u00-12u00 vrijblijvend dinsdag: 18u00-20u00 enkel na afspraak Kindercentrum, Stipstraat 1, Ham (vanaf september 2012) Herk-de-Stad  vierde maandag van de maand van 12u30 tot 18u30, enkel na afspraak Sociaal Huis, Dr. Vanweddingenlaan 21 Heusden-Zolder  maandag van 17u00-19u00 enkel na afspraak Spelotheek, Minderbroederstraat 10  vrijdag van 9u00-10u00 enkel na afspraak Spelotheek, Minderbroederstraat 10  Enkel na afspraak BKO 't Klim-Op-Ke, Kerkenblookstraat 7 Houthalen-Helchteren  woensdagvoormiddag van 10 tot 12u enkel na afspraak Nieuw Administratief centrum NAC, Pastorijstraat 30 (vanaf september 2012)  woensdagnamiddag enkel na afspraak Spelotheek–Buurthuis Meulenberg, Bremstraat 45 Perron Oost te Houthalen-Oost, Kastanjestraat 7A (extra locatie voor spreekuren vanaf september 2012) Leopoldsburg  eerste dinsdag van de maand 16 tot 18u, vrijblijvend IBO Schuif-af, Tramstraat 41  elke woensdag van 9 tot 12u, vrijblijvend Sociaal Huis, Tramstraat 43 Lummen  eerste en derde maandag van de maand van 13 tot 19u, enkel na afspraak Wijngaardstraat 8 Tessenderlo  maandag van 17u00-19u00 enkel na afspraak  woensdag van 9u00-12u00 vrijblijvend Site Russelberg, Gerhagenstraat 58/1

Locaties en spreekuur vanaf 1 september 2013 Vanaf 1 september werkt Opvoedingswinkel West-Limburg enkel nog op afspraak. De locaties worden aangehouden. Om afspraken te maken, wordt rekening gehouden met de beschikbaarheid van de locaties. Met de omschakeling proberen wij ouders een afspraak te bezorgen die best in hun agenda past. Vanaf 1 november is Beringen mee in het samenwerkingsverband gestapt. Om de tijd van de opvoedingsconsulenten zo efficiënt mogelijk te kunnen inzetten, hebben we gekozen om de afspraken te clusteren. Het uitgangspunt hierbij is om over de hele regio bijna elke dag bereikbaar te zijn voor een gesprek.


8



 



Maandag: o Voormiddag: Ham, Leopoldsburg o Namiddag: Kanton o Avond: Heusden-Zolder, Kanton, Tessenderlo Dinsdag: o Avond: Ham, Leopoldsburg Woensdag o Voormiddag: Houthalen-Helchteren, Tessenderlo, Leopoldsburg o Namiddag: Houthalen-Helchteren Donderdag o Namiddag: Beringen

Wij ervaren dat sommige locaties flexibeler kunnen gebruikt worden dan anderen. Hierdoor kunnen wij in deze gemeentes afspraken maken op andere tijdstippen dan voorgenoemde momenten. Afspraken gaan door op volgende locaties:     





 

Beringen SAC Beringen, Mijnschoolstraat 88 Halen Sociaal Huis, Sportlaan 2b Ham Kindercentrum, Stipstraat 1 Herk-de-Stad Sociaal Huis, Dr. Vanweddingenlaan 21 Heusden-Zolder Spelotheek, Minderbroederstraat 10 BKO 't Klim-Op-Ke, Kerkenblookstraat 7 Houthalen-Helchteren Nieuw Administratief centrum NAC, Pastorijstraat 30 Spelotheek–Buurthuis Meulenberg, Bremstraat 45 Perron Oost te Houthalen-Oost, Kastanjestraat 7A Leopoldsburg IBO Schuif-af, Tramstraat 41 Sociaal Huis, Tramstraat 43 Lummen Wijngaardstraat 8 Tessenderlo Site Russelberg, Gerhagenstraat 58/1


9

CIJFERS TOTAAL AANTAL INDIVIDUELE GESPREKKEN 3 In 2013 heeft Opvoedingswinkel West-Limburg 191 gesprekken geregistreerd met een opvoedingsvraag. Hierbij werden 90 gesprekken basisinformatie geregistreerd en 101 gesprekken pedagogisch adviseren waarvan 71 eerste gesprekken. Ingeplande gesprekken, waarvan de ouders niet naar het gesprek zijn gekomen, werden in 2013 niet geregistreerd. Met de vernieuwde werking van de opvoedingswinkel en het clusteren van de afspraken, registreren wij van de gezinnen zowel de locatie van gesprek, als de woonplaats. In bijlage kan je een gedetailleerd overzicht terugvinden van het aantal gesprekken per locatie en de woonplaats van het gezin. Registratie ‘locatie onbekend’ gaat hoofdzakelijk over gesprekken basisinformatie via mail of telefoon. In vergelijking met voorgaande werkingsjaren, blijft het totaal aantal gesprekken gelijklopend. Bij het aantal gesprekken basisinformatie is een lichte stijging merkbaar, wat zich vertaalt in een lichte daling van het aantal gesprekken pedagogisch adviseren. Figuur 1 Totaal aantal gesprekken naar locatie 35 30 25 20

31

33

32

27 23

24

15

15 10

6

5 0

3

Een gedetailleerd overzicht met absolute cijfergegevens vind je terug in bijlage. Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 | Werking

10

Figuur 2: Totaal aantal gesprekken naar woonplaats gezin 35 29

30 25

28 22

21

24

22

20 15

11

11

11

10

6

5

1

2

1

1

1

0

Figuur 3: Evolutie naar voorgaande werkjaren 250 200 150

2010-2011 2011-2012

100

2012-2013 2013

50 0 Totaal Basisinformatie

Totaal Pedagogisch adviseren

Totaal aantal contacten


11

Figuur 4: Evolutie van het aantal gesprekken per locatie 70 60 50 40 30

2010-2011

20

2011-2012

10

2012-2013

0

2013

VERSTREKKEN VAN BASISINFORMATIE EN ALGEMENE OPVOEDINGSVRAGEN Om niet-professionele en professionele opvoedingsverantwoordelijken voldoende informatie te kunnen aanbieden en algemene opvoedingsvragen te kunnen beantwoorden, is het belangrijk om een ruim aanbod te hebben aan boeken, folders, literatuurlijsten, toegang te hebben tot kwalitatieve websites rond opvoeding en ontwikkeling (o.m. www.groeimee.be, www.expoo.be). Deze informatie wordt zo actueel mogelijk gehouden. Op basis van deze middelen wordt informatie verstrekt tijdens korte gesprekken (persoonlijk, mail en telefoon). De tip van de maand (aangeleverd door EXPOO) kent een ruime verspreiding via diverse informatiedragers (bv. gemeentelijke infobladen, gemeentelijke websites, eigen website…). Om in te spelen op de behoefte aan informatie voorzien we op diverse locaties en/of evenementen in een toepasselijke infostand (bv. bij infoavonden). Een andere belangrijke wijze om deze opdracht vorm te geven zijn die infomomenten die de Opvoedingswinkel West-Limburg samen met de lokale partners organiseert. Hierop komen we later terug (zie groepsaanbod).

CIJFERGEGEVENS BASISINFORMATIE 4 In het totaal heeft de Opvoedingswinkel 90 vragen geregistreerd als een vraag naar basisinformatie of algemene opvoedingsvraag. Van de opvoedingsverantwoordelijken worden de meeste vragen voorgelegd door moeders. Wanneer opvoedingsverantwoordelijken contact met ons opnemen, trachten we om de vraag te verhelderen en de nodige informatie te verstrekken in een persoonlijk contact. In de meeste situaties komt deze aanpak tegemoet aan de wens van de vraagsteller. Een aantal opvoedingsverantwoordelijken verkiezen om telefonisch of per mail verder geholpen te worden.

4


12

Figuur 5 Totaal aantal contacten basisinformatie en algemene opvoedingsvragen per locatie 25 20 20 15

13

13 10

10

11

10

8 5

5 0

Figuur 6 Evolutie aantal gesprekken basisinformatie per locatie 30 25 20 15 10 5 0

2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013


13

Figuur 7 Basisinfo: Kanaal

Figuur 8 Basisinfo: Aard van de vraag

Contact In Winkel

26%

Informatie over de werking van de opvoedingswinkel

Telefonisch

28%

58%

Mail

3%

1% 3%

68%

Opvoedingsvraag

Figuur 10 Basisinfo: Aanbod

Figuur 9 Basisinfo: Verhouding opvoedingsverantwoordelijken 4%

Informatie over een voorziening

6%

14%

Beide Ouder(figuren)

71%

Andere Informatiemateriaal Meegegeven Eigen Infotheek Geraadpleegd Follow Up Contact

7%

Stiefouder

6%

4%

12% 7%

Vader

12%

Folder Meegegeven

4%

Moeder

8%

Grootouder Andere

Doorverwijzing Naar Ander Aanbod Zelf Informatie Gegeven

58%

Geen Gegevens

Figuur 11 Basisinfo:Thema opvoedingsvraag 2%

Figuur 12 Basisinfo: Doorverwijzing naar welke hulpverlening

Lichamelijke Ontwikkeling

3%

11%

0%

Verstandelijke Ontwikkeling

Clb

7%

Sociale Ontwikkeling/ Omgeving

9%

34%

Doorverwijzing Naar Hulpverlening

Cggz

14%

Emotionele Ontwikkeling

0%

Spel En Vrijetijds Besteding

21% 14% 4% 2%

Opvang En School

65%

14%

Voorzieningen Vaph Voorzieningen Bjb

0%

Aww

Opvallend Gedrag

K&g (ckg, Dgop, Vk)

Aanpak Opvoeding/ Ouderschap

Andere Hv

Overige opvoedingsvragen


14

Figuur 13 Basisinfo: Geslacht kind

Figuur 14 Basisinfo: Leeftijd kind

0-2 jaar Aantal jongens 40%

1%

28%

19%

19%

6-12 jaar

Aantal meisjes 16% 32%

Niet geregistreerd

3-5 jaar

13-17 jaar 12%

33%

Vanaf 18 jaar Niet geregistreerd

VERSTREKKEN VAN PEDAGOGISCH ADVIES Bij het bieden van pedagogisch advies bij specifieke opvoedingsvragen wordt getracht om in één of meerdere gesprekken (Max. 5) inzicht te krijgen in de vraag. Bedoeling is vervolgens om samen met de ouders de opvoedingssituatie terug hanteerbaar te maken zodat ze er zelf opnieuw mee verder kunnen.

CIJFERGEGEVENS PEDAGOGISCHE ADVIES 5 Tijdens dit werkjaar maken heel wat opvoedingsverantwoordelijken gebruik van de mogelijkheid om samen met een consulente een antwoord te zoeken op hun opvoedingsvragen. In totaal hebben er in 2013 101 gesprekken pedagogisch advies plaatsgevonden. Hiervan waren er 71 eerste gesprekken. Net zoals bij de gesprekken basisinformatie, komen het vaakst moeders of beide ouders op gesprek. Voor 16% van de gesprekken wordt aangegeven dat het om een maatschappelijk kwetsbaar gezin gaat. We bereiken 33% allochtonen in onze gesprekken. Naar leeftijd en geslacht krijgen we het vaakst vragen (69%) over kinderen in de kleuter- en basisschoolleeftijd (3-12j), de opvoedingsvraag gaat vaker over een jongen (59%). Naar gezinssamenstelling komen 66% tweeoudergezinnen (biologische ouders), in een gezinssamenstelling van 4 gezinsleden(53%).

5


15

Figuur 15 Totaal aantal contacten pedagogisch adviseren per locatie 25 20

20

19

15

19 13

13

11 10 5 5 1 0

Figuur 16 Evolutie aantal gesprekken pedagogisch adviseren per locatie 60 50 40 30 20 10 0

2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013


16

Figuur 17 PA: Cliënt 2%

Figuur 18 PA: Gezinsgrootte 1%

0%

0% 0% 6%

Moeder

6%

1 gezinslid 2 gezinsleden

Vader

23%

13%


62%

3 gezinsleden

7%

Stiefouder

12%

15%

4 gezinsleden 5 gezinsleden

Grootouder

6 gezinsleden

53%

Geen Gegevens

7 gezinsleden Andere Niet geregistreerd

Figuur 19 PA: Gezinssamenstelling

0%

0% 6%

0%

Figuur 20 PA: Inschatting zwaarte opvoedingssituatie

Twee Ouder Gezin (eigen Biologische Ouders) Eenouder Gezin Nieuw Samen Gesteld Gezin

15%

0% 0% 0%

14%

Alledaagse opvoedingsvragen Opvoedingsspanning

21%

Opvoedingscrisis

Adoptiegezin Opvoedingsnood Pleeggezin

13% 66%

0%

Overige

Andere Gezinsvorm

65%

Onbekend

Onbekend Niet geregistreerd

Niet geregistreerd

Figuur 22 PA: Geslacht kind

Figuur 21 PA: Leeftijd kind 0% 14%

1% 16%

3-5 jaar 6-12 jaar 13-17 jaar

34%

0%

0-2 jaar

35%

Vanaf 18 jaar

Aantal jongens 41% Aantal meisjes 59% Niet geregistreerd

Geen leeftijd aangeduid


17

Figuur 23 PA: Maatschappelijk kwetsbaar gezin

14%

Figuur 24 PA: Autochtoon/Allochtoon

Ja

16%

33%

Autochtoon

Nee

Allochtoon Niet geregistreerd

70%

67%

Figuur 25 PA: Thema opvoedingsvraag 3%

Lichamelijke ontwikkeling

8%

3% 7%

26%

Verstandelijke ontwikkeling Sociale ontwikkeling/omgeving Emotionele ontwikkeling Spel- en vrijetijdsbesteding

20% Opvang en school

20%

Opvallend gedrag

8%

5%

Aanpak opvoeding/ouderschap Overige opvoedingsvragen

GROEPSAANBOD DOEL GROEPSAANBOD Het doel van het groepsaanbod is enerzijds voorlichtings-, opleidings-, vormings- of trainingsactiviteiten in verband met opvoeding binnen het bereik van opvoedingsverantwoordelijken te brengen. Anderzijds willen we ontmoetingen tussen opvoedingsverantwoordelijken stimuleren met nadruk op het creëren van sociale netwerken en het bespreekbaar maken van het opvoeden van kinderen bij brede groepen van opvoedingsverantwoordelijken. Concreet geven wij kansen door het inrichten van infoavonden (éénmalige voorlichtingsmomenten voor grotere groepen) en ervaringsgerichte ouderwerkingen (bij nieuwe en bestaande groepen). Wij zijn occasioneel of structureel aanwezig bij ontmoetingsmomenten van bestaande groepen. In samenwerking met andere partners organiseren wij ook trainingen en vormingen rond thema’s binnen opvoeding.


18

CIJFERS GROEPSAANBOD 6 In 2013 heeft Opvoedingswinkel West-Limburg 41 ontmoetingsmomenten geregistreerd, waarbij we in totaal 799 deelnemers hebben bereikt. Bij ongeveer de helft van het aantal ontmoetingsmomenten is de begeleider een consulente van de opvoedingswinkel. Het aanbod op specifieke doelgroepen was in 2013 hoofdzakelijk gericht op maatschappelijk kwetsbaren en allochtone gezinnen. Voor de evolutie van het aantal deelnemers in figuur 32, moeten we opmerken dat deze informatie niet beschikbaar is voor 2010-2011. Eveneens voor de evolutie van het aantal ontmoetingen en het aantal deelnemers per gemeente (figuur 34 & 35) is deze informatie beschikbaar vanaf 2012. Het aantal ontmoetingsmomenten en deelnemers is verminderd t.o.v. van voorgaand werkjaar. Dit is te verklaren doordat een aantal rode-loperacties geregistreerd werden als ontmoetingsmoment (o.a. in HeusdenZolder en Houthalen-Helchteren). In 2013 zijn vooral in de Week van de Opvoeding eveneens rode loperactiviteiten doorgegaan, maar deze zijn niet langer geregistreerd onder ontmoeting, maar meegenomen als bekendmakingsacties. In de cijfers voor Leopoldsburg is het project Babbelschatten mee opgenomen.

Figuur 26 Aantal ontmoetingsmomenten per gemeente 16

14

14 11

12 9

10 8 6 4 2

3

2

1

1

0

6


19

Figuur 27 Aantal deelnemers groepsaanbod 250

220 192

200

144

150 96

95

100

45

50

7 0

Figuur 28 Groepsaanbod: Werkvorm

Figuur 29 Groepsaanbod: Uitvoerder aanbod

Voorlichtingsmoment

0% 7% 39% 34%

Medewerker OVW

Ervaringsgerichte groepsouderwerking

21% Vrijwilliger

Ontmoetingsmomenten

51%

Partner

28%

Training Of Cursus

Andere uitvoerder

20%

Andere Werkvorm

0%

Figuur 30 Groepsaanbod: Vooropgestelde doelgroep

Opvoedingsverantwoord elijken

9% 38% 32%

Figuur 31 Groepsaanbod: Specifieke doelgroep 0%

0%

Vaders

éénoudergezinnen

38%

48% Moeders

21%

Intermediairen

10%

Nieuw samengestelde gezinnen Grootouders Maatschappelijk kwetsbare gezinnen Allochtone gezinnen Andere Niet geregistreerd

4%


20

Figuur 32 Evolutie aantal deelnemers

Figuur 33 Evolutie aantal ontmoetingsmomenten

1400 1200 1000 800 600 400 200 0

70 60 50 40 30 20 10 0 2010-2011 2011-2012 2012-2013

2013

2010-2011 2011-2012 2012-2013

Figuur 34 Evolutie aantal ontmoetingen per gemeente 16 14 12 10 8 6 4 2 0

2012-2013 2013

Figuur 35 Evolutie aantal deelnemers per gemeente 350 300 250 200 150 100 50 0

2012-2013 2013


21

2013

INFO- EN VORMINGSAVONDEN De doelstelling is om in elke gemeente minstens één voorlichtingsactiviteit te organiseren, rekening houdend met de lokale inhoudelijke behoeften en actualiteit. Op deze manier streeft Opvoedingswinkel West-Limburg er naar om regionaal een gevarieerd aanbod aan thema’s rond opvoeding en ontwikkeling aan te bieden, rekening houdend met de verschillende leeftijdscategorieën van kinderen en jongeren. Op een info- of vormingsavond wordt telkens een spreker uitgenodigd, die met voldoende wetenschappelijke achtergrond en op een competente, interessante wijze het onderwerp voor een gevarieerd publiek kan brengen. Tijdens of na de lezing is er voldoende gelegenheid om vragen te stellen, zodat het geheel ook interactief een meerwaarde kan hebben. Naast het voorlichtingsaspect, vormen dergelijke infoavonden een informeel ontmoetingsmoment voor opvoedingsverantwoordelijken. De inhoud geeft immers geregeld een aanzet tot een gesprek over ‘opvoeding in de praktijk’. Het doet opvoedingsverantwoordelijken stilstaan bij hun eigen situatie. Hierdoor treden heel wat vragen op de voorgrond. Na de infoavonden wordt de mogelijkheid voorzien om verdere vragen te stellen bij één van de medewerksters van de Opvoedingswinkel. Vaak zijn ook heel wat ‘professionals’ aanwezig op deze avonden, wat de bekendheid van de Opvoedingswinkel ten goede komt. In 2013 is verder gewerkt met de verspreiding van de vormingskalender, die wordt opgesteld voor het voor- en najaar. De vormingskalender wordt tweemaal per jaar verspreid onder de gezinsoudsten van de kleuter- en basisscholen van de gemeenten in het samenwerkingsverband. Daarnaast wordt de vormingskalender digitaal over het netwerk verspreid. Op deze manier wordt het aanbod ruim onder de aandacht gebracht van de opvoedingsverantwoordelijken in de gehele regio. Dit biedt hen de gelegenheid om over de grenzen van hun eigen gemeente heen informatie rond opvoedingsthema’s in te winnen. Daarnaast zorgt dit er ook voor dat de lokaal georganiseerde initiatieven een groter deelnemersaantal krijgen. Ook draagt deze herhaalde verspreiding van de vormingskalender bij tot een ruime bekendmaking van de Opvoedingswinkel. De lokale bekendmaking van de initiatieven wordt ondersteund door het aanleveren van tekst en info. Naast het verzamelen van de nodige informatie om tot deze vormingskalender te komen, neemt de Opvoedingswinkel nog heel wat andere taken in dit geheel op zich. Verschillende partners spreken de Opvoedingswinkel aan als inspiratiebron voor interessante sprekers en/of boeiende thema’s voor dergelijke infomomenten. In sommige situaties legt de consulent tevens de nodige contacten met de spreker. Maar van groot belang zijn de contacten met lokale en regionale partners om tot een afstemming te komen in het regionale aanbod zodat de diversiteit in dit aanbod gegarandeerd kan worden. Partners mogen hun aanbod mee laten opnemen in de vormingskalender wanneer het aanbod openstaat voor alle opvoedingsverantwoordelijken in de regio. Concrete realisaties: 

21 januari 2013 Positief Opvoeden?! Het werkt! Spreker Agnes Vankriekelsvenne Organisatie van Opvoedingswinkel West-Limburg en lokale bestuur Houthalen-Helchteren en Heusden-Zolder.



Maandag 4 februari 2013 om 19u30 Gevoelens en emoties bij jonge kinderen Spreker: Bart Moens Een organisatie van CKO Ham-Tessenderlo en Opvoedingswinkel West-Limburg.


22



Donderdag 7 februari 2013 om 20 u Onze kinderen veilig online Organisatie van Gezinsbond afdeling Leopolsburg-Heppen en Basisschool de Heppening.



Dinsdag 11 maart 2013 om 20u “(Her)ken je kind.” Opgroeien met een etiketje. Spreker: Anne Hermans Een organisatie van VBS De Lettertrein Tessenderlo, de Gezinsbond, VCLB West-Limburg en de Opvoedingswinkel West-Limburg



Dinsdag 12 maart 2013 om 20u Omgaan met de gevoelens van kinderen (6-12j) Spreker: Bart Moens Een organisatie van gemeentebestuur Houthalen-Helchteren en Opvoedingswinkel West-Limburg i.s.m. Gezinsbond, Landelijke kinderopvang, Femma en KWB.



Woensdag 5 juni 2013 om 20u Wanneer is mijn kind (kleuter)schoolrijp? Spreker: David Vanhaelen Een organisatie van CKO Ham en Tessenderlo, Opvoedingswinkel West-Limburg



Woensdag 16 oktober 2013 om 20u Veerkracht bij kinderen… (z)onder stress Spreker: Lieve Swinnen Een organisatie van Bibliotheek Herk-de-Stad, LOK Herk-de-Stad en Opvoedingswinkel WestLimburg



Dinsdag 12 november 2013 om 19u30 Pubers: Hun blik op de toekomst Spreker: Rik Prenen Een organisatie van gemeente Houthalen-Helchteren, Opvoedingswinkel West-Limburg en Project Bedrijfssluitingen, e.a.



Dinsdag 19 november 2013 om 20u Grenzen stellen in de opvoeding. Moeten kinderen vandaag nog luisteren? Spreker: Mauritz Wysmans Een organisatie van OOKSO Ham Tessenderlo en de Opvoedingswinkel West-Limburg



Dinsdag 19 november 2013 om 19u30 De jeugd is tegenwoordig. Spreker: Pedro De Bruyckere Een organisatie van de dienst Samenleven pijler Diversiteit en educatie van de stad Beringen.



Maandag 25 november 2013 om 19u45 Welke gevolgen heeft een scheiding op je kind? Spreker: Manu Keirse Een organisatie van LOK Heusden-Zolder en de Opvoedingswinkel West-Limburg


23



Woensdag 4 december 2013 om 19u30 Angst bij kinderen Spreker: Bart Moens Een organisatie van LOK Leopoldsburg en de Opvoedingswinkel West-Limburg

INTERACTIEVE GROEPSOUDERSWERKING Dit werkingsjaar hebben we stilgestaan bij de rol die we op vlak van vorming kunnen opnemen. Voorbije werkjaren nam Opvoedingswinkel West-Limburg eerder een signalerende, ondersteunende en organiserende rol op zich, naast de bekendmaking van vormingsinitiatieven in de regio. Bij vraag naar groepswerkingen werd eerder ad hoc ingespeeld. Om diverse redenen willen we op een meer structurele manier een inhoudelijk aanbod creëren. Het stimuleren van ontmoetingen tussen opvoedingsverantwoordelijken wordt in het werkveld steeds meer naar voor geschoven als een belangrijke methodiek. Daarnaast sluit een dergelijk aanbod vaak meer aan bij de vraag van de opvoedingsverantwoordelijken en wordt dit ook meer als laagdrempelig ervaren dan een individueel gesprek. Met de goede voorgaande ervaringen in het ad hoc aanbod, en de terugkerende vragen naar inhoudelijk aanbod, hebben we in 2013 een aantal thema’s uitgewerkt. Vanaf september 2013 bieden wij de interactieve groepsouderwerking aan voor opvoedingsverantwoordelijken. Dit is een werking in een relatief kleine groep (Max. 15 personen) met een duur van ongeveer 2 uur. Een inhoudelijk thema wordt aangereikt, aan de hand van oefeningen ed. wordt aan de slag gegaan met ouders onder begeleiding van een consulent van de opvoedingswinkel. Deze werking richt zich vooral naar ouders, maar kan ook aangeboden worden aan intermediairen, zoals begeleiding in de kinderopvang of onthaalouders. Bij deze werking trachten we het uitwisselen van eigen ervaring als ouder evenals verdieping van deze eigen expertise centraal te stellen. Het aanbod kan zowel onder de vorm van een éénmalige bijeenkomst, als in een reeks worden gegeven. Samen met Opvoedingswinkel Zuid-Limburg werden een aantal thema’s uitgewerkt, daarnaast kunnen we een aanbod op maat voorzien. Volgende thema’s zijn beschikbaar:  Grenzen stellen/straffen en belonen  Druk, druk, druk… Werk, gezin & opvoeding  Zelfvertrouwen  Emoties  Structuur  Pubers  Babbelschatten  Ouderintervisie (in functie van tijd en gevolgde opleiding opvoedingsconsulenten)  Opvoedspel Groepswerking voor opvoedingsverantwoordelijken  





13 januari 2013: Grenzen stellen Kleuterparticipatie School De Schakel, Houthalen- Helchteren, Agnes Vankriekelsvenne 26 februari 2013: Straffen en belonen. Geannuleerd wegens te weinig inschrijvingen. Wijk Standaard Houthalen-Helchteren (in samenwerking met Jeugdwelzijnswerk), Agnes Vankriekelsvenne 7 maart 2013: Grenzen stellen Kleuterparticipatieproject Mozaïekschool Houthalen-Helchteren (in samenwerking met schoolopbouwwerk) , Agnes Vankriekelsvenne & Petra Bloemen 14 oktober 2013 Opvoedspel. Annulatie voor 4 en 25 november Asielcentrum De Bark , Heusden-Zolder, Sonja Mevissen Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 | Werking

24





 

17 oktober 2013 Opvoedspel. Annulatie voor 21 november en 12 december door ziekte. Ondersteuning project Hupsakee, Heusden-zolder, Sonja Mevissen 7, 14 en 21 november 2013 Grenzen stellen, Straffen en belonen. Geannuleerd op vraag Inzetje, verplaatst naar februari 2014 IN-Zetje, Beringen, Petra Bloemen 12 november 2013 Druk, druk, druk. Werk, gezin en opvoeding Ouders IBO De Petteflet, Beringen, Petra Bloemen 11 december 2013 Opvoeden met succes Kleuterparticipatie School De Schakel, Houthalen-Helchteren, Sonja Mevissen

Groepswerking voor intermediairen    

6 mei 2013 Straffen en belonen, sessie 1 IBO Schuif-af, Leopoldsburg, Petra Bloemen 11 mei 2013 Straffen en belonen IBO ’t Sjamajeeke, Lummen, Petra Bloemen 14 oktober 2013 Straffen en belonen, sessie 2 IBO Schuif-af, Leopoldsburg, Petra Bloemen 7 november 2013 communicatie naar ouders teams KDV Onki en buurtgerichte BKO ‘Klimopke’, Sonja Mevissen

Rekentaalbad Tessenderlo De uitwerking en uitvoering van het ‘Rekentaalbad’-project in Tessenderlo vermelden we hier eveneens. Dit project is direct gericht op de reken- en taalstimulering van kinderen uit de laatste kleuterklas. In 2012 heeft Opvoedingswinkel West-Limburg de organisatie en coördinatie opgenomen in samenspraak met het lokale bestuur van Tessenderlo. In principe richt de Opvoedingswinkel zich enkel op de rechtstreeks ondersteuning van ouders. Werking rechtstreeks met kinderen behoort niet tot de opdracht van Opvoedingswinkel WestLimburg. Dit maakt dat wij besloten hebben om in 2013 niet opnieuw de organisatie op ons te nemen. Dit jaar is er geen uitvoering geweest van het ‘Rekentaalbad’ in Tessenderlo. In 2014 wil men deze werking opnieuw opstarten in de paasvakantie. Opvoedingswinkel West-Limburg zal een bekendmakingactie doen op de afsluitdag. Triple P Vanuit CKG Molenberg wordt in West-Limburg de training ‘Triple P’ (Positive Parenting Program) aangeboden. Tijdens dit programma kunnen ouders hun ervaringen delen, veel informatie over opvoeding krijgen en samen vaardigheden inoefenen. Dit aanbod ligt in het verlengde van het preventieve aanbod dat er binnen de Opvoedingswinkel West-Limburg gerealiseerd wordt. In nauwe samenwerking met CKG Molenberg heeft de Opvoedingswinkel West-Limburg ingezet op de bekendmaking van dit aanbod alsook een aantal opvoedingsverantwoordelijken doorverwezen. Triple P wordt mee opgenomen in onze vormingskalender en zo verspreid over de regio. Begeleiding is Heidi Braeken van CKG Molenhof. In 2013 is het aanbod doorgegaan op volgende data en locaties:  Heusden-Zolder 25 april, 2 mei, 16 mei, 23 mei en 20 juni  Beringen 8 oktober, 22 oktober, 5 november, 12 november en 10 december Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 | Werking

25

ONTMOETINGEN Informele steun is een belangrijke steunbron voor ouders. Binnen de werking van de Opvoedingswinkel willen we ons dan ook inzetten om ouders deze steunbron ten volle te laten ontdekken. Om die reden maakt de Opvoedingswinkel het aanbod van ontmoeting tussen opvoedingsverantwoordelijken in de regio bekend. Op vraag van partners trachten we deze ontmoetingsgroepen te ondersteunen. Concrete realisaties  



Ontmoetingsgroep Turkse moeders. Basisschool De Heppening Leopoldsburg, 16 april 2013 Naar aanleiding van de infoavond rond ‘omgaan met emoties bij jonge kinderen’ organiseert de Opvoedingswinkel West-Limburg een ludiek ‘mini’-ontmoetingsmoment voor ouders bij het ophaalmoment bij de Buitenschoolse kinderopvang in Ham en Tessenderlo. Langs deze weg wordt gepeild of ouders de behoefte voelen over dit thema in gesprek te gaan met andere ouders. Ontmoeting bij RIMO Meulenberg Houthalen-Helchteren: 21 oktober, 5 november, 19 november, 3 december & 17 december 2013

PROJECT BABBELSCHATTEN In het kader van ontmoetingen neemt het project ‘Babbelschatten’ een bijzondere plaats in binnen de Opvoedingswinkel West-Limburg. Eind 2011 krijgt Opvoedingswinkel West-Limburg van mevrouw Ingrid Lieten, Vlaams minister armoedebestrijding, groen licht om van start te gaan met POKO, proeftuintjes ontmoeting kans(arme) ouders met als praktijkvertaling ‘de Babbelschatten’. Binnen dit project is niet de inbreng van de professional het uitgangspunt maar wel de eigen inbreng en expertise van de ouders/opvoedingsverantwoordelijken. Na een fase van voorbereiding start het project in april 2012 in 4 West-Limburgse gemeenten: Ham, Houthalen-Helchteren, Heusden-Zolder en Leopoldsburg. Om de veertien dagen wordt voorzien in een ontmoetingsmoment met als focus de SCHAT van: ontmoeting, de communicatie / uitwisseling, het kind en zichzelf! Tijdens een evaluatiemoment in juni 2012, samen met de partners van Opvoedingswinkel Zuid-Limburg, worden de mogelijkheden en knelpunten van het project besproken. Om de methodiek ten volle te kunnen exploreren, bijsturen en implementeren wordt besloten om het aantal ontmoetingsgroepen te verminderen. Op deze manier kan er eveneens op een meer kwalitatieve manier ingezet worden op lokale toeleiding en netwerking. In West-Limburg valt in samenspraak de keuze op de gemeente Leopoldsburg. Vanaf half augustus 2012 gaat Babbelschatten wekelijks door in de BKO Schuif-af op maandagvoormiddag. De opkomst blijft onzeker, doch blijven steeds dezelfde mensen terugkomen. Omwille van de vrijblijvende manier van werken zijn ze vaak op dezelfde dag aanwezig, maar zijn ze er niet op hetzelfde moment. Al deze deelnemers spreken ook een verschillende taal wat het communiceren met elkaar bemoeilijkt. In 2012 is geïnvesteerd om ouders rechtstreeks te bereiken:  In samenspraak met Kind en Gezin wordt tijdens een tweetal zittingen van de regioverpleegkundige op het consultatiebureau ‘mini babbelschatjes’ georganiseerd en uitgereikt.  Via het Sociaal Huis, waar de projectmedewerker over een lokaal beschikt, kunnen de maatschappelijk werkers van het OCMW rechtstreeks informatie vragen of geven.  Deelname aan activiteiten van speelpleinwerking van de Jeugddienst en van de sportdienst  Bekendmaking via Buurtopbouwwerk “Ons Centrum” Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 | Werking

26

De consulent van de opvoedingswinkel voor Leopoldsburg verzorgt de netwerking voor Babbelschatten, gericht naar toeleiders. Naar aanleiding van het einde van het projectjaar organiseert Babbelschatten op 3 december 2012 een afsluitend netwerkmoment. Dit netwerkmoment biedt de mogelijkheid om stil te staan bij de realisaties van het project en eventuele aanbevelingen voor de toekomst. Op 10 december 2012 vindt een evaluatiegesprek plaats met een kabinetsmedewerker van minister Lieten. Het kabinet geeft een gunstig advies en biedt de mogelijkheid om de resterende projectmiddelen verder in te zetten. Op 10 januari 2013 wordt dit advies officieel bekrachtigd waardoor het project Babbelschatten weer vorm kan krijgen in Leopoldsburg. Het belang van netwerking om mogelijke toeleiders goed te informeren en te betrekken op het project, blijft ook erg belangrijk bij de heropstart van het project. Hierin is blijvend geïnvesteerd. Er is intensieve samenwerking met het Sociaal Huis en er zijn contacten gelegd met de dienst Nieuwkomers. Ook de banden met de regioverpleegkundige Kind en Gezin Leopoldsburg zijn aangehaald. Om ouders opnieuw warm te maken voor het project, alsook om de drempel te verlagen, wordt besloten op een meer aanklampende manier te werken. Huisbezoeken in samenwerking met de maatschappelijk werkers van het Sociaal Huis weet de ouders terug te overtuigen de stap naar het ontmoetingsmoment te zetten. De onthaalmedewerker experimenteert verder met pakketten van het Provinciaal Educatief Centrum, volgt een cursus “opzetten oudercursussen” bij EXPOO en bezoekt vergelijkbare projecten (Inzetje Beringen) om inspiratie op te doen voor het eigen project. Daarnaast worden deelnemers gestimuleerd om mee te gaan naar activiteiten die zich ook richten tot kansarmen. Er volgt o.m. een bezoek aan het Reuzenhuis. Gedurende deze gehele periode heeft TAO (Team Advies en Ondersteuning inzake kansarmoede en sociale uitsluiting) steeds ingestaan voor de coaching en ondersteuning van de projectmedewerker.

Einde juli 2013 zijn de middelen van het project Babbelschatten opgebruikt. In Leopoldsburg blijft de vraag naar het opzetten van ontmoetingsmomenten voor deze doelgroep ondanks het wankele evenwicht waarop het project balanceert naar wel of niet rendabel. Het laatste trimester van 2013 verzorgen wij wekelijks dit ontmoetingsmoment onder de vleugels van de Opvoedingswinkel West-Limburg. Helaas verlaagt het deelnemersaantal zodanig dat wij einde december 2013 besluiten om de werking stop te zetten. Er zijn binnen de werking van de Opvoedingswinkel te weinig mogelijkheden om aanklampend te werken naar de doelgroep. De methodiek zal wel ingezet worden bij vormingsmomenten in kleinere groepen in de gehele regio. Het draaiboek is uitgeschreven en bedeeld aan al onze partners tijdens de eerste Inhoudelijke Stuurgroep van 2014. Het inhoudelijke en financiële verslag is aan de diensten bij de Vlaamse gemeenschap overgemaakt.


27

VROEGTIJDIGE DETECTIE VAN OPVOEDINGSONZEKERHEID EN OPVOEDINGSPROBLEMEN Opvoedingsondersteuning wil in een vroeg stadium ondersteuning bieden aan opvoedingsverantwoordelijken om gespecialiseerde vormen van hulpverlening te vermijden. Om die reden is het belangrijk dat mogelijke doorverwijzers een goed beeld hebben van de werking van de Opvoedingswinkel West-Limburg. Zo kunnen zij de opvoedingsverantwoordelijken met opvoedingsvragen gericht toeleiden. In sommige situaties is het aanbod van de Opvoedingswinkel echter ontoereikend. Verwijzing is noodzakelijk wanneer de gewenste hulp de eigen competenties overschrijdt. Hierbij is kennis van de sociale kaart onontbeerlijk. Vragen en problemen van ouders zijn heel gevarieerd, zowel in aard als ernst van de problematiek. Soms blijkt al bij een eerste contact dat ouders elders beter geholpen kunnen worden, bijvoorbeeld omdat men daar over specifieke deskundigheid beschikt of omdat de problemen een intensievere vorm van ondersteuning vragen. Soms blijkt pas na enkele gesprekken dat men beter af is met een andere vorm van hulp, of heeft men tijd nodig om aan het idee te wennen. In kader van toeleiding en doorverwijzing is het belangrijk om een degelijk netwerk uit te bouwen met diverse partners die elk vanuit hun eigen invalshoek met opvoeding en gezinnen te maken krijgen. Zowel lokaal als regionaal is het belangrijk om met deze partners contacten te leggen en ieders aanbod op elkaar af te stemmen. Hierbij moet worden nagegaan op welke domeinen het mogelijk is om samen te werken of elkaar aan te vullen. Wanneer we kijken naar de evoluties in het kader van de ‘Huizen van het Kind’ zal dit een speerpunt blijven binnen de werking van de Opvoedingswinkel West-Limburg.

Om die redenen is er ook dit werkjaar blijvend geïnvesteerd in:  Het onderhouden van contacten met lokale en regionale preventieve en hulpverlenende diensten om het begrip ‘opvoedingsondersteuning – Opvoedingswinkel West-Limburg’ te verankeren. Wij denken aan Kind en Gezin, Kind in Nood en CLB’s, kinderopvangorganisaties, Gezinsbond,…  Deelname aan lokale overlegmomenten, o Ad Hoc – ter voorstelling Opvoedingswinkel bv. op een LOP o Ad Hoc samenwerkingsinitiatieven bv. (bekendmakings)acties in kader van drugspreventie Houthalen-Oost… o Structureel zoals het LOK (lokaal overleg kinderopvang) in verschillende gemeenten, zorg+overleg Lummen, lokale werkgroep opvoedingsondersteuning Heusden-Zolder, OOKSOoverleg Ham-Tessenderlo…  Organiseren van en/of deelname aan Lokale overlegmomenten Opvoedingsondersteuning  Het voorstellen van de Opvoedingswinkel West-Limburg aan diverse diensten en scholen.


28

PREVENTIEF GEZINSONDERSTEUNENDE MAATREGE LEN IN KADER VAN BED RIJFSSLUITINGEN De bedrijfssluitingen waarmee we momenteel in Limburg geconfronteerd worden, zorgen voor de nodige (opvoedings)stress binnen heel wat gezinnen. Om tegemoet te komen aan deze noden en behoeften heeft minister Vandeurzen middelen vrij gemaakt om het hulpaanbod van het CAW, het CGG en de preventieve gezinsondersteuning tijdelijk te versterken. Begin 2013 zijn aan VZW Molenberg middelen toegekend voor de aanwerving van 3 medewerkers die voor deze doelgroep gerichte gezinsondersteunende maatregelen uitbouwen voor de regio Zuid-Limburg, WestLimburg en Maasland. Ilse Nelis is vanaf 18 maart 2013 voor 80% tewerkgesteld voor regio West-Limburg. In West-Limburg zijn Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren en Beringen de gemeenten waarop de focus wordt gelegd. Vanuit een brede bevraging in de periode maart-april 2013 zijn volgende acties opgesteld: 

 

Aanbod voor ouders: o Het aanbieden van pedagogisch advies in de gemeenten o Infoavonden m.b.t. de economische crisis:  12 november 2013: ‘Pubers, hun blik op de toekomst?’ te Houthalen – 37 aanwezigen  22 januari 2014: ‘Stress bij kinderen’ te Beringen – 114 deelnemers  29 september 2014: ‘Emoties bij kinderen – mag ik triest zijn?’ te Heusden Aanbod voor bedrijven: bekendmaking project en voorstelling aanbod, aanbod op vraag (infoavond, ontmoetingsmoment, vorming,…) bv. toelichting van het project bij Ford (i.s.m. CAW, CGG, VDAB). Aanbod voor professionelen: o Sensibiliseren van de problematiek en mogelijke gevolgen bv. CLB, LOP secundair en lager onderwijs, Rimo… o Aanbieden van vorming  Vorming ‘oplossingsgericht werken met jongeren’: 20 + 27 november 2013 – 2 x 11 deelnemers  Vorming ‘creatieve gesprekstechnieken in de klas’: 30 januari 2014 (20 deelnemers) + 14 februari 2014

Hiernaast is er veel aandacht besteed aan het uitbouwen van een netwerk ter bekendmaking van het project en dit zowel op lokaal als bovenlokaal niveau.  Lokaal: OCMW, huisartsen, schoolopbouwwerk, Arktos, jac, VCLB,GoCLB, LOP, lager en secundair onderwijs, buurtopbouwwerk (Stebo/Rimo), wijkoverleg, Dienst Welzijn, Lokale Economie…  Bovenlokaal: VDAB, LOGO, vakbonden (ACV, ABVV, ACLVB), vkw Limburg, outplacementkantoren, vzw Kinderrechtencoallitie… Binnen West-Limburg zijn verschillende organisaties actief met oudergroepen. Vanuit het project wordt in samenwerking met Opvoedingswinkel deze oudergroepen versterkt door het inzetten van thema’s. Deze thema’s worden op maat uitgewerkt, naargelang de noden van de ouders. Enkele voorbeelden hiervan zijn het ondersteunen van de oudergroepen:   

Diyanet te Heusden (december 2013: 1 bijeenkomst, 6 ouders + kinderen) Rimo te Houthalen (periode oktober 2013- januari 2014: 8 bijeenkomsten, 68 aanwezigen) Jeugdwelzijnswerk (periode november 2013-januari 2014: 4 bijeenkomsten, 22 aanwezigen).


29

In december 2013 wordt op parlementair niveau voor een verschuiving gekozen. In de toekomst zal het team Bedrijfssluiting bestaan uit de medewerkers van het CGG en CAW. Bij het uitbouwen van de gezinsondersteunende maatregelen gaat in dit project nu bijzondere aandacht naar:   

Ondersteuning aan jonge gezinnen en aanstaande ouders, op maat van de gezinsnoden Het versterken van kwetsbare gezinnen en kwetsbare aanstaande ouders in het kader van het bestrijden van kansarmoede Het uitbouwen van bruggen naar welzijn en gezondheid, via onder meer netwerking en tijdige toeleiding.

Het project wordt volledig mee geïntegreerd in de Opvoedingswinkel West-Limburg met extra aandacht voor kwetsbare gezinnen en kwetsbare aanstaande ouders. Het draagt dan ook bij in de acties, succeservaringen en preventieve gezinsondersteuning in Opvoedingswinkel West-Limburg oog houdend op de eigen doelstellingen.

BEKENDMAKING Bekendmaking blijft een belangrijk aandachtspunt binnen de werking van de Opvoedingswinkel West-Limburg. We stellen immers vast dat ‘herhaling’ een kernelement is om de bekendheid van de Opvoedingswinkel te garanderen. Tijdens dit werkjaar is hierin geïnvesteerd door gebruik te maken van de reeds gekende kanalen      

Aanwezigheid op diverse overlegmomenten (LOK, LOP,...) Voorstelling van de opvoedingswinkel tijdens infoavonden, vormingsmomenten Gebruik te maken van digitale infokanalen Gebruik te maken van lokale infokanalen (gemeentelijk infoblad, gemeentelijke website…) Aanwezigheid op evenementen met activiteiten voor gezinnen (afweging inzet/resultaat) …

Ook in het gezamenlijk overleg met de Opvoedingswinkel Zuid-Limburg (zie verder: omkadering) is dit een thema dat hoog op de agenda staat. Naast het zoeken van manieren waarop ouders als toeleiders kunnen kennismaken met de werking van de Opvoedingswinkel, komt het thema ‘laagdrempeligheid’ vaak naar boven. De kernvraag waarop we een antwoord trachten te zoeken is de manier waarop we de beeldvorming over opvoedingsondersteuning / opvoedingswinkel kunnen bijsturen. In de contacten met de ouders stellen we namelijk vast dat ouders zichzelf vaak als ‘falend’ zien, wanneer ze de stap naar de Opvoedingswinkel zetten. We willen dit beeld graag omdraaien naar een zoekende ouder. Deze wijziging in beeldvorming verkrijgen of op zijn minst hierin stappen zetten, blijft een uitdaging. Een greep uit de bekendmakingsacties wordt hier verder voorgesteld.

WEEK VAN DE OPVOEDING Het thema voor de week van de opvoeding 2013 is: ‘Opvoeden, natuurlijk’. Met dit thema wordt getoond dat opvoeden spontaan en natuurlijk verloopt ondanks de vele informatie en zelfs tegenstrijdige uitspraken in de pers en andere media. Ouders mogen weer ‘gewoon’ opvoeden. Daarnaast kan dit thema ook een aanleiding zijn om met gezinnen de natuur in te trekken en/of met natuurmaterialen te werken/spelen. Vanuit de provincie Limburg worden rode lopers aangeleverd en gadgets om uit te delen (Zonnebloemzaadjes in verpakking met ‘maak het mee’ logo). De rode lopers werden via de opvoedingswinkel aangevraagd en verspreid over onze regio.


30

Opvoedingswinkel West-Limburg heeft tijdens deze week voor een aantal acties gezorgd om opvoeding mee in de kijker te zetten. In navolging van voorgaande jaren werden infostandjes voorzien op verschillende locaties bv. bibliotheken, sociaal huis, sporthal,… Daarnaast is in samenwerking met een aantal lokale partners een rodelopermoment voor ouders voorzien. In elke gemeente trachten we één rode-loper moment mee te bemannen op een drukbezocht tijdstip. Bij breng en haalmoment worden ouders aangesproken om een ludieke activiteit te doen (bv. Een complimentenmuur, krachtenbingo,..). Dit jaar hebben we op verschillende locaties een fotomoment met tekstballon georganiseerd. Kinderen en ouders werden gevraagd om een compliment voor elkaar in een tekstballon te schrijven, hiervan werd een foto getrokken. De foto kon nadien via de website van Opvoedingswinkel West-Limburg worden afgehaald. Daarnaast is tijdens de week van de opvoeding een kleurwedstrijd voor kinderen georganiseerd. Kleurplaten zijn verspreid via de buitenschoolse kinderopvang in de regio. Kleine prijzen werden per gemeente voorzien. Voor de tweede keer sponsort de provincie Limburg “het gezond ontbijt” tijdens de week van de opvoeding. De Gezinsbond omkadert en verzorgt de nevenactiviteiten, de Opvoedingswinkel heeft binnen haar netwerk partners aangesproken die kansarme gezinnen rechtstreeks kunnen toeleiden naar dit evenement in Koersel op 19 mei. Het spreekt voor zich dat wij enthousiast aanwezig waren. Door deze kleine, ludieke maar zichtbare acties kan het beeld uitgedragen worden van de Opvoedingswinkel als een dienst waar je zonder aarzelen gebruik van kan maken. Niet alleen draagt dit bij tot de bekendheid van de Opvoedingswinkel maar biedt dit moment heel wat mogelijkheden voor ouders om elkaar te ‘ontmoeten’.

INFORMATIEDRAGERS Opvoedingswinkel West-Limburg gebruikt verschillende informatiedragers ter bekenmaking van de verschillende activiteiten. Via de website en facebook proberen we inhoudelijke en praktische informatie zo toegankelijk mogelijk te verspreiden. Via facebook proberen we de drempel naar vragen zoveel mogelijk te verlagen. Af en toe krijgen we via deze weg vragen voor een afspraak, over het vormingsaanbod, enz. Informatie over opvoeding kan zo op een eenvoudige manier gedeeld worden met anderen. Het vormingsaanbod wordt digitaal op verschillende manieren verspreid, naast de website & facebook, maken wij gebruik van UitinVlaanderen, Het Belang van Limburg en groeimee.be om ons aanbod te verspreiden.

LUDIEKE ACTIES Naar aanleiding van de informatieavond ‘omgaan met gevoelens van jonge kinderen’, worden voorafgaand aan de infoavond de ouders reeds geprikkeld om even stil te staan bij emoties van hun kinderen. In de opvangplaatsen van Ham en Tessenderlo worden ze uitgenodigd om op flappen hierover reeds wat op te schrijven. Na de infoavond is de consulente aanwezig tijdens een tweetal ophaalmomenten. Op basis van de materialen (foto’s, smiley’s…) uit nieuwe methodiek van het Steunpunt Opvoedingsondersteuning ‘omgaan met gevoelens’ wordt getracht ouders elkaar te laten ontmoeten rond dit thema.


31

OMKADERING SAMENWERKING OP VLAAMS NIVEAU EXPERTISECENTRUM OPVOEDINGSONDERSTEUNING (EXPOO) Het Expertisecentrum OpvoedingsOndersteuning is een realisatie van Kind & Gezin en het agentschap Jongerenwelzijn en heeft een tweevoudige opdracht. Enerzijds tracht EXPOO kennis en knowhow inzake opvoedingsondersteuning te verzamelen, verrijken en te verspreiden. Anderzijds heeft EXPOO tot doel het werkveld opvoedingsondersteuning praktisch te ondersteunen met methoden, technieken en instrumenten. Essentieel in de visie van het expertisecentrum is de netwerkgedachte: EXPOO stelt zich op als een vraaggericht functionerend open netwerk met inbreng van relevante partners.

SECTOROVERLEG OPVOEDINGSWINKELS Door de toekenning van het Kwaliteitslabel vanuit Kind en Gezin en het Agentschap Jongerenwelzijn aan de Opvoedingswinkel West-Limburg, maakt de Opvoedingswinkel eveneens formeel deel uit van dit Vlaams Netwerk van Opvoedingsondersteunende Initiatieven. Op regelmatige tijdstippen komen deze initiatieven samen voor een sectoroverleg, geleid en begeleid door Kind en Gezin. Ook hier is er ruimte om ervaringen en goede praktijken uit te wisselen. Daarnaast biedt dit platform mogelijkheden om voeling te houden met de tendensen binnen opvoedingsondersteuning. Beleidsbeslissingen worden er gecommuniceerd en besproken en tenslotte biedt het platform de kans beleidsaanbevelingen te formuleren. Het sectoroverleg en overleg met EXPOO vindt plaats op dezelfde dag en dit ongeveer één keer per trimester. De Opvoedingswinkel West-Limburg probeert hieraan op regelmatige basis deel te nemen.

SAMENWERKING OP PROVINCIAAL NIVEAU PROVINCIAAL STEUNPUNT OPVOEDINGSONDERSTEUNING Het decreet voorziet een steunpunt opvoedingsondersteuning in elke provincie en één in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. De steunpunten hebben de opdracht om in samenwerking met de Vlaamse coördinatoren opvoedingsondersteuning:  intergemeentelijke of regionale samenwerking rond opvoedingsondersteuning te faciliteren  initiatieven inzake opvoedingsondersteuning, gelegen buiten de centrumsteden, in staat te stellen om te starten  goede praktijkvoorbeelden te bundelen en ervaringsuitwisseling mogelijk te maken. Daarnaast hebben de steunpunten de opdracht om, in overleg met EXPOO, mee te zorgen voor de provinciale verspreiding van informatie en materiaal voor iedereen die professioneel of op vrijwillige basis opvoedingsondersteuning biedt. Voor de opstart van een opvoedingswinkel in een samenwerkingsverband van gemeenten, is er gedurende 4 jaren een provinciale subsidie voorzien vanuit het departement Welzijn.

Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 | Omkadering

32

LIMBURGS NETWERK OPVOEDINGSONDERSTEUNING Het Steunpunt is de drijvende kracht achter het Limburgs Netwerk Opvoedingsondersteuning, waar ook de Opvoedingswinkel West-Limburg deel van uitmaakt. De lokale , bovenlokale initiatieven en partners in kader van opvoedingsondersteuning ‘ontmoeten elkaar’ op geregelde tijdstippen. Het Limburgs netwerk volgt de Vlaamse ontwikkelingen en signaleert knelpunten uit het werkveld. Uitwisseling van ervaring en goede praktijken is een vast agendapunt. Partners in dit netwerk zijn: vertegenwoordigers van het Steunpunt Opvoedingsondersteuning, Kind en Gezin, CAW, organisatoren consultatiebureaus, Gezinsbond, Integrale Jeugdhulp, VCO’s, Opvoedingswinkel HeusdenZolder, Opvoedingswinkel Genk, Opvoedingswinkel Hasselt, Opvoedingswinkel Maasland, Opvoedingswinkel Noord-Limburg, Opvoedingswinkel Beringen, Opvoedingswinkel Haspengouw, Opvoedingswinkel West-Limburg en Opvoedingswinkel Zuid-Limburg. Het steunpunt opvoedingsondersteuning organiseert op regelmatige basis ontmoetingen tussen opvoedingsconsulenten van alle Opvoedingswinkels in Limburg. Tijdens deze ontmoetingen staat casuïstiek centraal. Omwille van tijdsdruk binnen de verschillende Opvoedingswinkels is de opkomst van de intervisie gering. Om die reden kiest men voor een andere formule van intervisie namelijk lunchmeetings met een open aanbod. Thema’s worden gekozen op basis van behoeften binnen het LNOO.

FORUM VOORSCHOOLSE PROJECTEN Dit forum is een overlegorgaan voor onthaalmedewerkers en begeleiders van ontmoetingsgroepen voor kansarme gezinnen met kinderen van 0 tot 3 jaar. Het biedt ondersteuning voor nieuwe initiatieven en er is kans om ervaringen uit te wisselen. Dit overleg vindt 3 keer per jaar plaats telkens op een andere locatie zodat de deelnemers ook inspiratie kunnen opdoen rond het inrichten van ontmoetingsruimtes.

SAMENWERKING OP (BOVEN)LOKAAL NIVEAU DEELNEMENDE LOKALE BESTUREN Opvoedingswinkel West-Limburg is een samenwerking van de lokale besturen van Ham, Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren, Leopoldsburg, Tessenderlo en het Kanton bestaande uit Lummen, Herk-de-Stad en Halen. (Vanaf 1 november 2013 ook het lokale bestuur van Beringen, zie verder). Door het ondertekenen van de samenwerkingsovereenkomst engageren de participerende besturen zich tot het aanduiden van een beleidsverantwoordelijke en een lokale coördinator opvoedingsondersteuning. Ook stellen ze de gemeentelijke communicatiemiddelen open ter bekendmaking van de samenwerking en ze voorzien in een locatie waar de spreekuren van de Opvoedingswinkel West -Limburg kunnen doorgaan. De participerende lokale besturen hebben elk een lokale coördinator opvoedingsondersteuning aangeduid. Deze personen hebben volgende opdrachten:  op regelmatige basis een lokaal overleg opvoedingsondersteuning organiseren, met het oog op een aanbod aan opvoedingsondersteuning dat op lokale behoeften en kenmerken is afgestemd;  coördineren van de opvoedingsondersteuning op lokaal niveau in breder verband en rapporteert daarover aan het lokaal overleg opvoedingsondersteuning. Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 | Omkadering

33

Het lokaal overleg opvoedingsondersteuning vervult minstens de volgende opdrachten:  het lokaal sociaal beleidsplan en de evaluatie ervan voorbereiden met betrekking tot de opvoedingsondersteuning;  acties uit het lokaal sociaal beleidsplan ontwikkelen rond opvoedingsondersteuning op basis van afstemming en samenwerking  zorgen voor informatievertrekking en sensibilisatie rond het opvoeden van kinderen en de vroegtijdige detectie van opvoedingsonzekerheid of opvoedingsproblemen;  meewerken aan de afstemming op bovenlokaal niveau van het aanbod opvoedingsondersteuning. Op een aantal plaatsen is dit lokaal overleg opvoedingsondersteuning gekoppeld aan het LOK. Daarnaast heeft er per gemeente geregeld overleg plaats tussen de verantwoordelijke opvoedingsconsulent en de lokale coördinator opvoedingsondersteuning om kort op de bal te spelen i.f.v. de plaatselijke situatie en mogelijke opportuniteiten.

SAMENWERKINGSPROTOCOL OPVOEDINGSWINKEL BERINGEN Naar aanleiding van een aantal aanbevelingen bij de toekenning van het kwaliteitslabel is in 2011 een samenwerkingsprotocol gesloten tussen Opvoedingswinkel West-Limburg en Opvoedingswinkel Beringen. Vanuit Opvoedingswinkel Beringen wordt deelgenomen aan de inhoudelijke stuurgroep alsook aan de Denktank Huizen van het Kind. Vanuit Opvoedingswinkel West-Limburg wordt deelgenomen aan het Lokaal Overleg Opvoedingsondersteuning Beringen alsook aan de werkgroep socio-emotionele steun. Omwille van besparingsmaatregelen heeft de Opvoedingswinkel Beringen de deuren moeten sluiten. Per 1 november 2013 is de gemeente Beringen toegetreden tot Opvoedingswinkel West-Limburg. Er is al gewerkt rond bekendmaking (o.a. nieuwe flyer met vermelding Beringen per 1 januari 2014), netwerking (gezinsraad) en vormingen. Ook lopen er consulten in het SAC op donderdag namiddag.

BELEIDSGROEP De beleidsgroep van Opvoedingswinkel West-Limburg komt minstens 1 maal per jaar samen en heeft tot doel de werking van de Opvoedingswinkel West-Limburg op te volgen en verzekert de inbreng vanuit de lokale besturen op strategisch en beleidsmatig vlak. Jaarlijks wordt er een gedetailleerd werkingsverslag opgemaakt en voorgesteld aan de beleidsgroep betreffende het voorgaande werkingsjaar. In de beleidsgroep van Opvoedingswinkel West -Limburg zetelen volgende personen:  Beleidsverantwoordelijke van elk deelnemend bestuur  Directeur vzw Molenberg  Afgevaardigde van de Integrale Jeugdhulp  Afgevaardigde van het Agentschap Jongerenwelzijn, Vlaams coördinator opvoedingsondersteuning  Opvoedingsconsulenten Opvoedingswinkel West-Limburg  Uitbreiding is mogelijk met afgevaardigden van diensten die een insteek (financiële of personele middelen) voorzien in de Opvoedingswinkel West-Limburg.  Andere Leden betrokken naar hun specifieke kennis.


34

INHOUDELIJKE STUURGROEP De inhoudelijke stuurgroep heeft enerzijds als doel alle taken van de opvoedingswinkel mee op te volgen en anderzijds deze mee inhoud te geven. De inhoudelijke stuurgroep tracht hiertoe een 3 à 4-tal keer per jaar samen te komen. In de inhoudelijke stuurgroep zetelen volgende personen:  Directie Molenberg vzw  Vlaams coördinator opvoedingsondersteuning  Lokale coördinatoren opvoedingsondersteuning  Andere relevante partners gemeenten  Coördinator en opvoedingsconsulenten van de Opvoedingswinkel West-Limburg  Het Steunpunt Opvoedingsondersteuning  Vertegenwoordigers vanuit diverse organisaties actief in de regio: partners integrale jeugdhulp, Gezinsbond, Kind en Gezin, CAW, CLB,…  Kind en preventie In 2013 is de inhoudelijke stuurgroep actief geweest in het zoeken naar de concrete uitwerking van de Huizen van het Kind.

TEAM TEAMLEDEN   



Agnes Vankriekelsvenne coördinator–consulente Opvoedingswinkel West-Limburg (in dienst 1/09/2012- uit dienst 01/09/2013) (50%) Petra Bloemen consulente (50%) Sonja Mevissen o projectmedewerker Babbelschatten tot 31/07/2013 o consulente (in dienst 01/01/2013) (50%), vanaf 01/09/2014 (100%) Ilse Nelis projectmedewerkster preventief gezinsondersteunende maatregelen ‘bedrijfssluitingen’ (in dienst 18/03/2013) (80%)

TEAMOVERLEG Het streefdoel is om wekelijks een teamoverleg te organiseren. Dit is nodig om enerzijds praktische afspraken te maken, anderzijds om de algehele werking van Opvoedingswinkel West-Limburg te bewaken en kwaliteit te bieden in de dienstverlening. In het afgelopen werkjaar zijn we overgeschakeld van 3 halftijdse opvoedingsconsulenten naar 1 voltijdse en 1 halftijdse, aangevuld met de projectmedewerkster i.k.v. project bedrijfssluitingen. Tijdens het teamoverleg is er hoofdzakelijk geïnvesteerd in het wegwijs raken binnen de werking van de Opvoedingswinkel alsook in het afstemmen op elkaar. Daarnaast heeft ook het uitstippelen van een visie waarvoor de Opvoedingswinkel West-Limburg wil staan, rekening houdend met de verschillende evoluties binnen het landschap van opvoedingsondersteuning de


35

nodige tijd gevraagd. Inspelen op de behoefte om het aanbod te diversifiëren, doet ook de vraag stellen op welke manier aanwezige krachten zo efficiënt mogelijk ingezet kunnen worden. Een belangrijk thema tijdens dit overleg is ook het evalueren van de nieuwe organisatie van de Opvoedingswinkel West-Limburg, zoals deze in werking is gegaan vanaf september 2013. Doelstelling is het de Opvoedingswinkel minder persoonsgebonden te maken en meer te kunnen presenteren als dienst.

GEVOLGDE VORMINGEN DOOR TEAMLEDEN Om de visie en methodiek af te stemmen op meest recente inzichten, hebben de opvoedingsconsulenten een aantal vormingsmomenten gevolgd  

   

22/01/2013, 29/01/2013, 01/02/2013 Sven Bussens en Els Merlevede Opzetten oudercursussen. 25/01/2013 Studiedag CGG/LITP. Samenspel met kleuren in de preventieve gezinsondersteuning. Concrete inzichten en handvaten tot het realiseren van gezinsempowerment voor kwetsbare gezinnen en gezinnen met een migratiegeschiedenis 8 en 29 mei 2013: Vorming Pedagogische adviesgesprekken, Expoo 21 juni 2013: Inspiratiedag Micha De Winter, Provincie Limburg 7 oktober 2013: Forumdag ontmoetingen, Expoo 10 december 2013: Vlaams congres opvoedingsondersteuning “Borrelen en bruisen”, Expoo.

SAMENWERKING MET OPVOEDINGSWINKEL ZUID-LIMBURG Beide opvoedingswinkels werken binnen een vergelijkbare context. Hierdoor zijn er heel wat raakpunten en herkenbare werkpunten. Om een breder forum te hebben om deze zaken te bespreken, alsook om tot een gefundeerde visie te komen, zal er regelmatig overleg zijn. Ook de nood aan intervisie wordt tijdens deze overlegmomenten opgenomen. In 2013 zijn wij samengekomen op volgende dagen: 18 januari, 15 maart en 20 augustus. Wij willen ook in 2014 een aantal intervisiedagen vastleggen.


36

BIJLAGEN CIJFERGEGEVENS BASISINFORMATIE

Totaal aantal contacten basisinformatie en algemene opvoedingsvragen Ham Heusden-Zolder Kanton (Lummen, Halen, Herk-de-Stad) 2010-2011 6 11 10 2011-2012 15 17 10 2012-2013 10 24 14 2013 8 20 13

HouthalenHelchteren 2 11 13 13

Totaal aantal contacten basisinformatie en algemene opvoedingsvragen Leopoldsburg Tessenderlo Beringen 2010-2011 9 11 2011-2012 3 21 2012-2013 8 11 2013 10 11 10

Onbekend 1 2 2 5

Kanaal

Thema opvoedingsvraag

Contact In Winkel

50

Telefonisch

24

Mail

12

Lichamelijke Ontwikkeling

14

Verstandelijke Ontwikkeling

4

Sociale Omgeving

12

Ontwikkeling/

Aard van de vraag

Emotionele Ontwikkeling

27

Informatie over een voorziening 6

Spel En Vrijetijdsbesteding

3

Informatie over de werking van 26 de opvoedingswinkel

Opvang En School

5

Opvallend Gedrag

19

Opvoedingsvraag

67 Aanpak Ouderschap

Opvoeding/


44 3

Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 | Bijlagen

37

Verhouding opvoedingsverantwoordelijke

Aanbod

Moeder

48

Vader

4

Andere Informatiemateriaal 5 Meegegeven


8

Eigen Infotheek Geraadpleegd

5

Follow Up Contact

8

Stiefouder

3

Grootouder

2

Andere

1

Geen Gegevens

2

Folder Meegegeven

Doorverwijzing Aanbod

Naar

8

Ander

Zelf Informatie Gegeven Doorverwijzing Hulpverlening

9 66

Naar

13

Verhouding Leeftijd - Geslacht kind Leeftijd Kind Geslacht Kind Aantal

Doorverwijzing naar welke hulpverlening? Clb

1

0 - 2 jaar

M

3

Cggz

2

0 - 2 jaar

V

10

Voorzieningen Vaph

0

4

Voorzieningen Bjb

0

0 - 2 jaar 3 - 5 jaar

M

15

Aww

0

3 - 5 jaar

V

5

K&g (ckg, Dgop, Vk)

2

10

Andere Hv

9

3 - 5 jaar 6 - 12 jaar

M

3

6 - 12 jaar

V

5

6 - 12 jaar

3

13 - 17 jaar

M

4

13 - 17 jaar

V

7

13 - 17 jaar

3

Vanaf 18 jaar

M

0

Vanaf 18 jaar

V

1

Vanaf 18 jaar

0

Geen leeftijd aangeduid M Geen leeftijd aangeduid V

0

Leeg

16

1


38

PEDAGOGISCH ADVISEREN

Totaal aantal contacten pedagogisch adviseren Ham Heusden-Zolder 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013

21 19 15 19

48 28 23 11

Kanton (Lummen, Halen, Herk-de-Stad) 19 23 16 20

Totaal aantal contacten pedagogisch adviseren Leopoldsburg Tessenderlo 2010-2011 11 12 2011-2012 16 12 2012-2013 12 17 2013 13 13

Beringen

HouthalenHelchteren 26 32 23 19

Onbekend 0 1 2 1

5

Gezinssamenstelling

Cliënt Moeder

43

Vader

8

Twee Ouder Gezin Biologische Ouders)


16

Eenouder Gezin

9

Stiefouder

1

Nieuw Samengesteld Gezin

11

Grootouder

0

Adoptiegezin

0

Geen Gegevens

0 1

Pleeggezin Andere Gezinsvorm

0 0

Onbekend

0

Niet geregistreerd

4

Andere

(eigen

47

Gezinsgrootte 1 gezinslid

0

2 gezinsleden

4

3 gezinsleden

11

4 gezinsleden

38

5 gezinsleden

5

6 gezinsleden

9

7 gezinsleden

0

Totaal

67

Niet geregistreerd

4


39

Maatschappelijk Kwetsbaar

Autochtoon

Allochtoon

Ja

11

4

7

Nee

50

38

12

Niet geregistreerd Totaal

10

3

3

71

45

22

Thema opvoedingsvraag

Verhouding Leeftijd - Geslacht kind

Lichamelijke ontwikkeling

19

Verstandelijke ontwikkeling

8

Sociale ontwikkeling/omgeving

17

Emotionele ontwikkeling

47

0

Spel- en vrijetijdsbesteding

11

Leeftijd Kind

Geslacht Kind

Aantal

0 - 2 jaar

M

7

0 - 2 jaar

V

4

0 - 2 jaar 3 - 5 jaar

M

17

Opvang en school

19

3 - 5 jaar

V

8

Opvallend gedrag

46

0

Aanpak opvoeding/ouderschap

61


8

3 - 5 jaar 6 - 12 jaar

M

11

6 - 12 jaar

V

13

6 - 12 jaar

0

13 - 17 jaar

M

7

13 - 17 jaar

V

3

13 - 17 jaar

0

Vanaf 18 jaar

M

0

Vanaf 18 jaar

V

0

Vanaf 18 jaar Geen leeftijd aangeduid Geen leeftijd aangeduid Leeg

0 M V

0 1 0

Inschatting zwaarte opvoedingssituatie Alledaagse opvoedingsvragen

15

Opvoedingsspanning

46

Opvoedingscrisis

0

Opvoedingsnood

0

Overige

0

Onbekend

0

Niet geregistreerd

10


40

WOONPLAATS GEZINNEN PER LOCATIE Ham Totaal aantal gesprekken 27 Woonplaats Ham Beringen Halen Laakdal Meerhout Tessenderlo

21 1 1 2 1 1

Kanton (Halen, Lummen, Herk-de-Stad) Totaal aantal gesprekken 33 Woonplaats Lummen 8 Halen 10 Herk-de-Stad 11 Beringen 3 Kortenaken 1

Heusden-Zolder Totaal aantal gesprekken 31 Woonplaats Heusden-Zolder 28 Beringen 3

Leopoldsburg Totaal aantal gesprekken 23 Woonplaats Leopoldsburg 22 Beringen 1

Houthalen-Helchteren Totaal aantal gesprekken 32 Woonplaats Houthalen-Helchteren 28 Heusden-Zolder 1 Lummen 3

Tessenderlo Totaal aantal gesprekken 24 Woonplaats Tessenderlo 23 Ramsel-Herstelt 1

Beringen Totaal aantal gesprekken 15 Woonplaats Beringen 14 Diest 1


41

GROEPSAANBOD

Totaal aantal ontmoetingsmomenten

2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013

Aantal ontmoetingsmomenten 15 20 58 41

Totaal aantal ontmoetingsmomenten per gemeente Ham Heusden-Zolder 2012-2013 10 15 2013 3 9

Totaal aantal ontmoetingsmomenten per gemeente Houthalen-Helchteren Leopoldsburg 2012-2013 12 14 2013 11 14

Totaal aantal deelnemers per gemeente Ham Heusden-Zolder 2012-2013 195 314 2013 95 192

Totaal aantal deelnemers per gemeente Houthalen-Helchteren 2012-2013 314 2013 220

Leopoldsburg 106 144

Aantal deelnemers 602 1200 799

Kanton(Lummen, Halen, Herk-de-Stad) 2 2

Tessenderlo 5 1

Beringen 1

Kanton(Lummen, Halen, Herk-de-Stad) 183 96

Tessenderlo 88 45

Beringen 7

Werkvorm Voorlichtingsmoment

16

Ervaringsgerichte groepsouderwerking

8

Ontmoetingsmomenten

14

Training Of Cursus

0

Andere Werkvorm

3


42

Uitvoerder

Vooropgestelde doelgroep

Medewerker OVW

32

Opvoedingsverantwoordelijken 36

Vrijwilliger

0

Vaders

20

Partner

18

Moeders

30

K&G

0

Intermediairen

9

CAW

0

OCMW

0

Andere

18 Specifieke doelgroep Ja

Ontwikkelingsfase kind/jeugdige Baby's En Peuters

28

Basisschool Leeftijd

23

Pubers En Adolescenten

6

éénoudergezinnen

0

Nieuw samengestelde gezinnen

0

Grootouders Maatschappelijk gezinnen Allochtone gezinnen

0 kwetsbare

20 5

Andere

2

Niet geregistreerd

25

Nee


43

Situering Ontstaan Evoluties: decreet Preventieve Gezinsondersteuning Uitgangspunten Goedkeuring van het decreet

Recommend Documents