Sectoranalyse Horeca 2012

HIER FOTO INVOEGEN BREEDTE 210mm x HOOGTE 99mm

Sectoranalyse Horeca 2012

Arbeidsmarkt en tewerkstelling

©2012 Guidea - Kenniscentrum voor Toerisme en Horeca vzw Deze informatie werd met de grootste zorg samengesteld. Guidea, het Kenniscentrum voor Toerisme en Horeca vzw stelt zich echter niet aansprakelijk voor de juistheid van de aangeboden informatie. In geen geval is Guidea, het Kenniscentrum voor Toerisme en Horeca aansprakelijk voor enige directe of indirecte schade als gevolg van of in verband met de aangeboden informatie uit deze publicatie.

i

Synthese ________________________________________________ 1 1 Trends in de economie______________________________________ 1 2 Werkzaamheid _____________________________________________ 2 2.1 Werknemers _________________________________________________ 2 2.2 Zelfstandigen ________________________________________________ 4 2.3 Studentenjobs _______________________________________________ 5 2.4 Tewerkstellingsvooruitzichten____________________________________ 5 2.5 Arbeidsduur, uurregeling en tijdelijke arbeid ________________________ 5

3 Werkzoekenden ___________________________________________ 6 3.1 Niet werkende werkzoekenden __________________________________ 6 3.2 In- en uitstroom van werkzoekenden ______________________________ 6

4 Vacatures en opleidingen VDAB ______________________________ 6 4.1 Vacatures VDAB _____________________________________________ 6 4.2 Opleidingen VDAB ____________________________________________ 6 4.3 IBO ________________________________________________________ 6

5 Werknemersstromen _______________________________________ 7

Trends in de economie _____________________________________ 9 1 Bruto Binnenlands Product (BBP) ___________________________ 10 2 Ondernemingen in de horecasector __________________________ 11 3 Faillissementen in de horecasector __________________________ 13 4 Oprichtingen in de horecasector ____________________________ 16 5 Tijdelijke werkloosheid in de horecasector ____________________ 18 6 Uitgaven per huishouden___________________________________ 20

Werkzaamheid ___________________________________________ 23 1 Aantal werknemers in de horecasector _______________________ 24 1.1 Overzicht __________________________________________________ 25 1.2 Aantal werknemers in alle sectoren in België _______________________ 29 1.3 Aantal werknemers in de horecasector ___________________________ 30 1.4 Werknemers per subsector ____________________________________ 31 1.5 Werknemers per dimensiegrootte van de onderneming _______________ 32 1.6 Werknemers per dimensiegrootte van de onderneming en per subsector _ 34 1.7 Werknemers per statuut _______________________________________ 36

© 2012 Guidea – Arbeidsmarkt, sectorfoto horeca

ii

1.8 Werknemers per statuut en per subsector _________________________ 37 1.9 Werknemers per geslacht _____________________________________ 38 1.10 Werknemers per geslacht en per subsector _______________________ 39 1.11 Werknemers per regime ______________________________________ 40 1.12 Werknemers per regime en per subsector ________________________ 41 1.13 Werknemers per leeftijdscategorie ______________________________ 42 1.14 Werknemers per leeftijdscategorie en per subsector ________________ 44 1.15 Gemiddeld brutokwartaalloon in de horecasector per statuut _________ 46 1.16 Gemiddeld brutokwartaalloon in de horecasector per statuut en per subsector ________________________________________________ 46 1.17 Gemiddeld brutokwartaalloon in de horecasector per statuut en per geslacht ________________________________________________________ 47 1.18 Loonkloof tussen mannen en vrouwen ___________________________ 48

2 Aantal zelfstandigen in de horecasector ______________________ 49 2.1 Overzicht __________________________________________________ 50 2.2 Aantal zelfstandigen in alle sectoren in België ______________________ 53 2.3 Aantal zelfstandigen in de horecasector___________________________ 55 2.4 Aantal zelfstandigen in de horecasector per aard van bezigheid ________ 56 2.5 Aantal zelfstandigen in de horecasector per geslacht ________________ 57 2.6 Aantal zelfstandigen in de horecasector per aard van bezigheid en per geslacht _________________________________________________ 58 2.7 Aantal zelfstandigen in de horecasector per leeftijdscategorie __________ 60 2.8 Aantal zelfstandigen in de horecasector per aard van bezigheid en per leeftijdscategorie __________________________________________ 61 2.9 Aantal startende en stoppende zelfstandigen in de horecasector in de gewesten ________________________________________________ 63

3 Tewerkstelling van studenten met een studentencontract _______ 65 4 Tewerkstellingsvooruitzichten in de horecasector ______________ 66 5 Arbeidsduur, werken op onregelmatige uren en tijdelijke arbeid __ 68 5.1 Werknemers ________________________________________________ 68 5.1.1 Gewone gemiddelde wekelijkse werktijd _______________________ 68 5.1.2 Effectieve gewone arbeidsduur op weekbasis __________________ 69 5.1.3 Werken op onregelmatige uren ______________________________ 70 5.1.4 Tijdelijke arbeid en types tijdelijke tewerkstelling ________________ 75 5.2 Zelfstandigen _______________________________________________ 77 5.2.1 Gewone gemiddelde wekelijkse werktijd _______________________ 77


iii

5.2.2 Effectieve gewone arbeidsduur op weekbasis __________________ 78 5.2.3 Werken op onregelmatige uren ______________________________ 79

Werkzoekenden __________________________________________ 85 1 Niet werkende werkzoekenden ______________________________ 85 2 In- en uitstroom van werkzoekenden _________________________ 87

Vacatures en horecaopleidingen VDAB ______________________ 89 1 Vacatures VDAB __________________________________________ 89 1.1 Ontvangen vacatures _________________________________________ 90 1.2 Ontvangen vacatures per subsector______________________________ 92 1.3 Belangrijkste beroepen, vacatures en knelpuntberoepen______________ 93

2 Opleidingen VDAB ________________________________________ 96 2.1 Aantal beëindigde opleidingen bij de VDAB ________________________ 96 2.2 Individuele beroepsopleiding in de onderneming (IBO) _______________ 99

Werknemersstromen _____________________________________ 103 1 Sectorale dynamiek ______________________________________ 104 1.1 In- en uitstroomgraad ________________________________________ 104 1.2 Werknemersdynamiek naar leeftijd _____________________________ 106

2 Instroom _______________________________________________ 107 2.1 Instroom naar statuut van oorsprong ____________________________ 107 2.2 Instroom naar statuut van oorsprong en leeftijd ____________________ 109

3 Uitstroom _______________________________________________ 110 3.1 Uitstroom naar statuut van bestemming __________________________ 110 3.2 Uitstroom naar statuut van bestemming en leeftijd__________________ 111

4 Werknemersstromen tussen paritaire comités ________________ 112 4.1 Instroom van andere paritaire comités naar PC 302 ________________ 112 4.2 Uitstroom van PC 302 naar andere paritaire comités ________________ 113

Toelichting van de bronnen _______________________________ 115 Bijlage: Evolutiereeksen werknemers _______________________ 121 Aantal werknemers __________________________________________ 121 Aantal werknemers in de horecasector per subsector ________________ 122 Aantal werknemers in de horecasector per geslacht _________________ 126


iv

Aantal werknemers in de horecasector per regime __________________ 127 Aantal werknemers in de horecasector per regime en per geslacht______ 128 Aantal werknemers in de horecasector per statuut __________________ 130 Aantal werknemers in de horecasector per dimensiegrootte van de onderneming _________________________________________ 131

Bijlage: Evolutiereeksen zelfstandigen ______________________ 133 Aantal zelfstandigen __________________________________________ 133 Aantal zelfstandigen in de horecasector per aard van bezigheid ________ 134 Aantal zelfstandigen in de horecasector per geslacht ________________ 135 Aantal zelfstandigen in de horecasector per leeftijdscategorie _________ 136 Aantal starters in de horecasector _______________________________ 138 Aantal stoppers in de horecasector ______________________________ 138


1

Synthese In dit rapport wordt een analyse gemaakt van de horeca-arbeidsmarkt in Vlaanderen op basis van gegevens beschikbaar bij diverse officiële bronnen. Achtereenvolgens wordt in verschillende hoofdstukken aandacht besteed aan de huidige economische situatie, de werkzaamheid, werkzoekenden, vacatures en opleidingen bij de vdab en werknemersstromen. Achteraan in dit rapport wordt nog toelichting gegeven bij de gebruikte bronnen in dit rapport. Nieuw dit jaar zijn de bijlagen waar in tabellen lange termijn evoluties worden aangeboden. Voor werknemers wordt er een reeks weergegeven van 2001 tot 2011, voor zelfstandigen van 2003 tot 2011.

1 Trends in de economie Vooraleer te focussen op de arbeidsmarkt, willen we eerst dieper ingaan op de economische situatie in Vlaanderen. De vraag en het aanbod van de arbeid wordt immers in grote mate bepaald door economische ontwikkelingen. Inzicht in economische ontwikkelingen vertelt ons heel wat over de toekomstige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Dit doen we aan de hand van enkele indicatoren. Een eerste belangrijke conjunctuurindicator is het Bruto Binnenlands Product. De economische crisis was vooral zichtbaar in België in de tweede helft van 2008 en 2009. In het crisisjaar 2009 is de economie met 2,7% gekrompen ten opzichte van 2008. In 2010 was een herstel merkbaar: het bruto binnenlands product steeg in 2010 met 2,2% ten opzichte van 2009. Daarmee herstelt de Belgische economie zich iets sterker dan de Europese. In 2011 en 2012 is er verder groei maar beperkter dan het vorig jaar. In het eerste kwartaal van 2012 stijgt het Belgische BBP met 0,5% in vergelijking met het overeenstemmende kwartaal van vorig jaar. Ten opzichte van het vorige kwartaal is de groei nog kleiner (+0,3%). Het aandeel van de horeca in het BBP bedraagt bij benadering 1,66% in 2010. In 2009 ging het om 1,64%, in 2008 om 1,77%. Een tweede conjunctuurindicator is het aantal ondernemingen. Sinds 2008 gaat het aantal ondernemingen zowel in Vlaanderen als op nationaal vlak in stijgende lijn. Vlaanderen telt in 2011 33.992 horecaondernemingen. Ten opzichte van 2010 is dit een lichte stijging in absolute aantallen met 22 ondernemingen. Procentueel betekent dit dat het aantal ondernemingen in 2011 stabiel gebleven is ten opzichte van 2010. Enkel in de subsector ‘vakantieverblijven’ is er een stijging van 10%, in absolute cijfers een stijging van 68 ondernemingen. Meer detail over ondernemingen vindt u in het rapport ‘Horecaondernemingen 2012’. Een derde belangrijke conjunctuurindicator is het aantal faillissementen. Sinds 2008 gaat het aantal faillissementen in de horeca zowel in Vlaanderen als op nationaal vlak in stijgende lijn. In 2010 is er een kleine afname (daling van tien faillissementen) wat aansluit bij de heropleving van de economische situatie. In 2011 zien we terug een stijging van het aantal faillissementen. Er zijn 1.042 faillissementen in de horecasector in Vlaanderen in 2011. Dit is een stijging van 11% ten opzichte van 2010. Toen telden we nog 936 faillissementen in Vlaanderen. Het hoogste aantal faillissementen vinden we terug in de subsector ‘restaurants’ (549 faillissementen), gevolgd door de subsector ‘drinkgelegenheden’ (428 faillissementen). Ten opzichte van 2010 vinden we in deze beide subsectoren een stijging van het aantal faillissementen met 10%. Vooral drinkgelegenheden worden getroffen: 41% van alle faillissementen treffen een drinkgelegenheid, terwijl slechts 32% van alle ondernemingen een drinkgelegenheid is. We kunnen hier dus spreken van een oververtegenwoordiging. De grootste stijging van het aantal faillissementen vinden we bij de catering.


2

Een volgende indicator is het aantal oprichtingen. Opvallend is de daling van het aantal oprichtingen in 2011. In 2011 zijn er 3.076 oprichtingen wat lager is dan het aantal in 2008, 2009 en 2010. Ondanks deze afname van het aantal oprichtingen en de stijging van het aantal faillissementen blijft het aantal ondernemingen stijgen. Een verklaring hiervoor is te vinden in het aantal oprichtingen dat nog altijd groter is dan het aantal stopzettingen. Hierdoor blijft het aantal ondernemingen toenemen. Een vijfde indicator en voorspeller van de toekomstige evolutie van de werkgelegenheid is de tijdelijke werkloosheid: de evolutie loopt quasi parallel met de evolutie van de conjunctuur. Ook hier zien we in het crisisisjaar 2009 een stijging van het aantal dagen economische werkloosheid. Vanaf het tweede kwartaal van 2010 is er terug een daling. In 2011 zijn er in Vlaanderen 310.889 dagen economische werkloosheid geteld. Dit is een daling van 11,9% ten opzichte van 2010. Een laatste indicator zijn de gemiddelde uitgaven per huishouden die gaan naar horeca. In 2010 gaat gemiddeld 5,67 % van het huishoudbudget naar horeca, een daling ten opzichte van 2009. Voor 2011 zijn er nog geen beschikbare cijfers.

2 Werkzaamheid 2.1 Werknemers In 2011 werken 69.092 werknemers in de Vlaamse horecasector. De evolutie van het aantal werknemers volgt ook in belangrijke mate de evolutie van de economische situatie. In het crisisjaar 2009 is er een daling van het aantal werknemers, gevolgd in 2010 door een herstel. In 2011 stellen we opnieuw een daling vast met 357 werknemers. Ten opzichte van 2006 is er een toename van 344 werknemers in de horecasector in Vlaanderen. Op nationaal niveau merken we een sterkere stijging van het aantal werknemers: ten opzichte van 2006 zijn er in 2011 4.937 werknemers meer aan het werk in de horecasector. Zo merken we in Brussel (+1.341 werknemers), maar vooral in Wallonië (+3.252 werknemers) wel een stijging van het aantal werknemers. Tabel: Overzicht loontrekkende werknemers in de horecasector -2011n % Vlaanderen België Vlaanderen 1 Totaal aantal 69.092 123.730 100% Gewesten Vlaanderen Wallonië Brussel Subsector Hotels Vakantieverblijven Kampeerterreinen Overige accommodatie Restaurants Catering Drinkgelegenheden Dimensiegrootte 1 tot 4 werknemers 5 tot 9 werknemers 10 tot 19 werknemers 20 tot 49 werknemers 50 of meer werknemers

België 100%

----

69.092 26.739 27.899

----

56% 22% 23%

8.736 2.416 294 125 40.007 8.082 9.432

17.278 3.747 451 692 68.969 17.308 15.285

13% 4% 0% 0% 58% 12% 14%

14% 3% 0% 1% 56% 14% 12%

15.721 15.026 14.583 11.596 12.166

28.383 24.893 22.819 19.534 28.101

23% 22% 21% 17% 18%

23% 20% 18% 16% 23%

1

De cijfers van de RSZ geven normaliter het aantal arbeidsplaatsen op basis van de hoofdzetel van de onderneming weer.


3

n

%

Vlaanderen

België

Vlaanderen

België

62.593 6.499

109.017 14.713

91% 9%

88% 12%

32.973 36.119

61.317 62.413

48% 52%

50% 50%

23.570

45.226

34%

37%

34.949

65.672

51%

53%

10.573

12.832

15%

10%

4

108.846

100%

100%

4.673

6.719

8%

6%

20-29 jaar

19.293

35.005

31%

32%

30-39 jaar

13.618

26.059

22%

24%

40-49 jaar

13.011

23.073

21%

21%

50-64 jaar

10.570

16.958

17%

16%

751

1.032

1%

1%

Arbeiders/bedienden Arbeiders Bedienden Geslacht Man Vrouw Arbeidsregime Voltijds Deeltijds

2

Specialen

3

Leeftijdscategorie <20 jaar

>64 jaar Gemiddeld bruto kwartaalloon

61.916

Vlaanderen

België

6.023 euro

6.079 euro

Bron: RSZ, gecentraliseerde statistiek, situatie op 30/06/2011 Bewerking door GUIDEA

Per subsector vinden we het grootste aantal werknemers terug bij de restaurants (58%). Bij hotels en andere logiesaanbieders samen werkt 17% van de horecawerknemers. 12% werkt in de catering en 14% werkt in de drinkgelegenheden. Sinds 2001 is de verdeling van de werknemers over de subsectoren gewijzigd. Het aandeel werknemers dat in een restaurant tewerkgesteld wordt neemt in Vlaanderen toe van 53% in 2001 tot 58% in 2011. Het aandeel dat in drinkgelegenheden werkt daalt van 17% in 2001 tot 14% in 2011. Dit kan grotendeels verklaard worden door de veranderende verdeling van ondernemingen over de subsectoren. Ook daar zien we een groter wordende groep restaurants (45% in 2010 naar 52% in 2011), en een kleiner wordende groep drinkgelegenheden (42% in 2010 naar 32% in 2011). Traditioneel stelt de horecasector meer vrouwen dan mannen te werk. Toch merken we al enkele jaren, dat de verdeling evolueert naar een vijftig-vijftig verdeling. In 2011 werkten er in Vlaanderen nog 52% vrouwen en 48% mannen in de horeca. Opmerking daarbij is dat vrouwen wel vaker deeltijds werken: 6 op 10 vrouwen versus 4 op 10 mannen. De loonkloof tussen mannen en vrouwen in de horeca voor voltijdse werknemers in bruto-uurlonen ligt vrij hoog met 12%. Bij de verdeling van werknemers over de leeftijdscategorieën valt op dat de horecasector een groot aandeel jongeren tewerkstelt: 39% is jonger dan 30 jaar. Het aandeel tewerkgestelden ouder dan 50 jaar ligt eerder laag met 18%. Ter vergelijking: in de volledige economie bedraagt het aandeel jongeren 22% en het aandeel ouderen 25%.

2

De deeltijdse prestaties betreffen de prestaties van de werknemer die gemiddeld slechts een gedeelte presteert van de arbeidstijd van de referentie persoon (voltijds werknemer). 3 De groep ‘specialen’ bevat vooral loontrekkenden die werken via gelimiteerde prestaties (extra’s in de horeca). 4 Werknemers per leeftijdscategorie: deze statistieken geven het aantal unieke werknemers naar leeftijdscategorieën weer volgens de hoofdverblijfplaats van de werknemer.


4

2.2 Zelfstandigen Daarnaast telt de Vlaamse horeca in 2011 25.028 zelfstandigen. Sinds 2008 neemt het aantal zelfstandigen toe, zowel in Vlaanderen als op nationaal niveau. Tabel: Aantal zelfstandigen in de horecasector -2011n Vlaanderen Totaal aantal 25.028 Gewesten Vlaanderen Wallonië Brussel Vlaamse provincies West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Antwerpen Vlaams-Brabant Limburg Aard van bezigheid Hoofdbezigheid 5 Bijkomende bezigheid 6 Actief na pensioen Geslacht

België 38.973

% Vlaanderen 100%

België 100%

----

25.028 11.787 2.158

----

64% 30% 6%

6.596 5.943 5.149 3.534 3.806

------

26% 24% 21% 14% 15%

------

19.640 4.231 1.157

30.827 6.271 1.875

78% 17% 5%

79% 16% 5%

13.745 11.283

21.928 17.045

55% 45%

56% 44%

<25 jaar 25 tot 35 jaar 35 tot 50 jaar 50 tot 65 jaar >65 jaar

831 4.303 11.148 7.671 1.075

1.295 6.544 17.185 12.160 1.789

3% 17% 45% 31% 4%

3% 17% 44% 31% 5%

Starters/stoppers Starters Stoppers

2.856 1.773

4.765 2.908

---

---

Man Vrouw Leeftijd

Bron: RSVZ Bewerking door Guidea

Voor 78% van de zelfstandigen in de horecasector in Vlaanderen, is de horeca-activiteit hun hoofdbezigheid. Daarnaast oefent 17% een horecafunctie uit als bijkomende activiteit. 5% is actief na hun pensioen.

5

Zelfstandige in bijberoep: Dit is het geval als men samen met de zelfstandige activiteit nog een andere beroepsbezigheid uitoefent voor een werkgever. Of, als men als zelfstandige ook een loonvervangend inkomen krijgt uit een andere, weggevallen beroepsactiviteit als werknemer of ambtenaar. 6 Zelfstandige actief na pensioen(leeftijd): Hier moet de zelfstandige rekening houden met een aantal voorwaarden. Zo zijn de inkomsten uit de beroepsbezigheid begrensd.


5

Op lange termijn is de verdeling naar aard van bezigheid geëvolueerd: In 2003 was 86% (ofwel 19.489) nog zelfstandige in hoofdbezigheid, in 2011 is dit aandeel gedaald tot 78% (ofwel 19.640). In 2003 was 11% (ofwel 2.388) zelfstandige in bijkomende bezigheid, in 2011 is dit aandeel toegenomen tot 17% (ofwel 4.231). Waar we bij de werknemers een grote groep jonge werknemers (<30 jaar) aantreffen, zien we bij de zelfstandigen net een omgekeerde leeftijdsverdeling. 35% van de Vlaamse zelfstandigen in de horecasector is ouder dan 50 jaar. 20% is jonger dan 35 jaar. In 2011 zijn er 2.856 starters in de Vlaamse horecasector. Dit is sinds 2008 een stijging met 697 starters. In 2011 zijn er 1.773 stoppers in de Vlaamse horecasector. Dit is sinds 2008 een stijging met 439 stoppers. We merken met andere woorden een stijging van het aantal stoppers sinds de crisis eind 2008-2009, maar deze wordt voorlopig nog ruim overtroffen door het aantal nieuwe starters, waardoor het aantal zelfstandigen de afgelopen jaren bleef toenemen.

2.3 Studentenjobs Wat het aantal studentenjobs betreft zijn er grote verschillen tussen de vier kwartalen. In het derde kwartaal (zomer) van 2011 zijn er nationaal in de horeca 40.191 arbeidsplaatsen voor studenten. In het eerste kwartaal 17.817, in het tweede kwartaal 26.453 en in het vierde kwartaal 22.643. Het aantal studentenjobs in de vier kwartalen van 2011 is daarmee groter dan het aantal in 2010.

2.4 Tewerkstellingsvooruitzichten Volgens de “Barometer voor de tewerkstellingsvooruitzichten” van Manpower hebben werkgevers in de horecasector negatieve rekruteringsintenties voor het vierde kwartaal van 2012 (seizoensgezuiverde prognose = -4).

2.5 Arbeidsduur, uurregeling en tijdelijke arbeid In de Belgische Enquête naar de arbeidskrachten bij huishoudens vinden we informatie over arbeidsduur, werken op onregelmatige uren en tijdelijke arbeid. Voltijdse werknemers in de horeca in Vlaanderen in 2011 presteren per week gemiddeld 40 uren en 33 minuten. Deeltijdse werknemers presteren gemiddeld 19 uren en 4 minuten. Vrouwelijke werknemers geven vaker aan minder dan 37 uren per week te werken (67% bij de vrouwen, 36% bij de mannen), terwijl 51% van de mannen aangeeft 37 tot 40 uren per week te werken (ten opzichte van 30% bij de vrouwen). Verder is er bij de Vlaamse vrouwen in vergelijking met de mannen een grotere proportie die nooit ’s avonds, ’s nachts, op zaterdag of op zondag werkt. 83% van de horecawerknemers in Vlaanderen heeft vast werk in 2011, 17% heeft tijdelijk werk. Zelfstandigen in Vlaanderen in 2011 die voltijds werken in de horecasector presteren per week gemiddeld 65 uren en 37 minuten. Een ruime meerderheid van de mannen en vrouwen, respectievelijk 85% en 77%, geven aan meer dan 40 uren per week te werken. Ook bij de Vlaamse zelfstandigen geven meer vrouwen in vergelijking met de mannen aan nooit ’s avonds of ’s nachts te werken. Iets minder vrouwen geven aan op zaterdag en zondag altijd te moeten werken.


6

3 Werkzoekenden 3.1 Niet werkende werkzoekenden In 2011 zijn er gemiddeld 8.981 niet-werkende werkzoekenden in Vlaanderen in de groep “hotel- en keukenpersoneel”. Ten opzichte van 2010 is er een afname met -2,8%. De afname is het grootst bij de vrouwen.

3.2 In- en uitstroom van werkzoekenden In het eerste kwartaal van 2012 leren we dat de uitstroom vanuit de sector naar werkloosheid groter is dan de instroom naar de sector vanuit werkloosheid. Er zijn dus meer werknemers die de sector verlaten en werkzoekend worden, dan dat er werkzoekenden zijn die werk vinden in de sector. Bovendien stijgt de uitstroom naar werkloosheid terwijl de instroom vanuit werkloosheid daalt ten opzichte van het jaar ervoor.

4 Vacatures en opleidingen VDAB 4.1 Vacatures VDAB In 2011 zijn er in totaal 11.502 ontvangen VDAB-vacatures in de horecasector. In 2010 waren er nog 9.707 ontvangen vacatures bij de VDAB in de horecasector. Het vacaturepeil maakt dus een sprong met een stijging van 18,5% ten opzichte van 2010. Deze stijging is hoger dan de stijging (17,2%) over alle sectoren heen. Het grootste aantal ontvangen VDAB-vacatures in de horecasector in 2011 is gesitueerd in WestVlaanderen. Het gevraagde studieniveau is eerder laag en in 40% van de gevallen wordt een ervaring verwacht van minder dan zes maanden. Het grootste aandeel ontvangen vacatures is afkomstig van de restaurants, gevolgd door de hotels. In 2011 vinden we 53% van de ontvangen vacatures bij de restaurants en 20% bij de hotels. De grootste stijging van het aantal vacatures daarentegen vinden we bij de kampeerterreinen (39%), kantines en catering (21%) en hotels (19%).

4.2 Opleidingen VDAB In 2011 werden bij de VDAB 1.592 horecaopleidingen beëindigd. 73% van deze opleidingen zijn opleidingen voor keukenpersoneel, 11% zijn opleidingen voor zaalpersoneel en 16% zijn opleidingen voor ander horecapersoneel. Daarnaast werden bij de VDAB 539 horecawebopleidingen beëindigd.

4.3 IBO In 2011 telt de horecasector 839 individuele beroepsopleidingen (IBO) in de onderneming. Hiermee staat de horecasector op de derde plaats na de bouwsector en kleinhandel.


7

5 Werknemersstromen De horecasector kent een grote dynamiek en jobmobiliteit: de instroom, uitstroom en interne mobiliteit ligt hoger dan gemiddeld over alle sectoren. We baseren ons hiervoor op een studie van het WSE die betrekking heeft op de werknemerstransities tijdens de jaren 2006, 2007 en 2008. Tussen eind 2007 en eind 2008 is ongeveer één derde van alle werknemers vertrokken en vervangen door andere werknemers. Tussen eind 2007 en eind 2008 hebben 18.162 loontrekkende werknemers die eind 2007 actief waren in Vlaanderen de horecasector verlaten. Dit komt neer op een uitstroomgraad van 30,3%. Omgekeerd was er een instroomgraad van 28,5%. 16.658 werknemers stroomden de sector in. Hiernaast is er ook nog de interne mobiliteit van werknemers: werknemers die zowel eind 2007 als eind 2008 actief waren maar in de tussenliggende periode mobiel geweest zijn. In 2008 is 14,5% van de werknemers intern mobiel geweest. Bij jongeren is zowel de instroom- (48%) uitstroomgraad (50%) als interne mobiliteitsgraad (19%) het hoogst. 18% van de nieuwe werknemers in 2007 stroomt PC 302 in vanuit een ander paritair comité. 29% van de werknemers die PC 302 uitstroomt, stroomt naar een ander paritair comité. De instroom vanuit werk, waarmee we zowel instroom vanuit de ene sector naar de andere als instroom vanuit de uitzendsector bedoelen, is heel wat lager (25%) dan het gemiddelde in andere sectoren (48%).


8


9

Trends in de economie Vooraleer te focussen op de arbeidsmarkt, willen we eerst dieper ingaan op de economische situatie in Vlaanderen. De vraag en het aanbod van de arbeid wordt immers in grote mate bepaald door economische ontwikkelingen. Inzicht in economische ontwikkelingen vertelt ons heel wat over de toekomstige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Eerst bespreken we een aantal conjunctuurindicatoren zoals het Bruto Binnenlands Product en meer specifiek voor de horecasector het aantal ondernemingen, het aantal faillissementen, het aantal oprichtingen, en het aantal dagen economische werkloosheid. Deze indicatoren geven een beeld van de algemene conjuncturele toestand en hebben een voorspellende waarde voor de toestand op de arbeidsmarkt. Bovendien lijkt horeca een sector te zijn die snel met een conjuncturele beweging mee evolueert (bron: Graydon, publicaties 01/03: faillissementen, p. 2; www.graydon.be). Tenslotte geven we cijfers uit het huishoudbudgetonderzoek, namelijk de gemiddelde uitgaven per huishouden die gaan naar horeca.


10

1 Bruto Binnenlands Product (BBP) Het bruto binnenlands product of BBP van een land of van een regio is de marktwaarde van alle goederen en diensten die op één jaar tijd worden geproduceerd. Het is een veel gebruikte maatstaf voor de welvaartscreatie van een land of regio. Grafiek: Evolutie van de economische groei op jaarbasis (België en EU-27; Q1 2000 – Q1 2012)

Bron: Nationale Bank van België (Bewerking Departement WSE)

Bovenstaande grafiek geeft de evolutie van de economische groei per kwartaal ten opzichte van het kwartaal in het voorgaande jaar voor België en de EU-27. Het gaat hierbij om seizoensgezuiverde en voor kalendereffecten gecorrigeerde veranderingspercentages ten opzichte van de overeenstemmende periode van het voorgaande jaar van het Bruto Binnenlands Product (BBP) naar 7 volume in kettingeuro’s (referentiejaar 2005). (Bron: Steunpunt WSE) Ons land werd vooral getroffen door de economische crisis in de tweede helft van 2008 en in 2009: • De groei van het Belgisch BBP op kwartaalbasis (ten opzichte van het vorige kwartaal) is stilgevallen in het derde kwartaal van 2008. • In het vierde kwartaal van 2008 was er een negatieve groei van -2,1%. • In het crisisjaar 2009 is de Belgische economie met 2,7% gekrompen ten opzichte van het voorgaande jaar. Gemiddeld in de EU-27 kromp de economie dat jaar met 4,2%. • Het bruto binnenlands product steeg in 2010 met 2,2% ten opzichte van 2009. Daarmee herstelde de Belgische economie zich iets sterker dan de Europese. Gemiddeld in de EU-27 groeide de economie in 2010 met 2,0%. • In 2011 was de groei zowel in België (2,0%) als in de EU-27 (1,6%) minder sterk dan in 2010. • In het eerste kwartaal van 2012 stijgt het Belgische BBP met 0,5% in vergelijking met het overeenstemmende kwartaal van vorig jaar. Ten opzichte van het vorige kwartaal is de groei beperkter (+0,3%). Gemiddeld in de EU-27 bedraagt de economische groei in het eerste kwartaal van 2012 slechts 0,1% in vergelijking met de overeenstemmende periode één jaar eerder. (bron: Steunpunt WSE). Het aandeel van de horeca in het BBP bedraagt bij benadering 1,66% in 2010 (BBP in kettingeuro's, referentiejaar 2009) (Bron: Nationale Bank van België). In 2009 ging het om 1,64%, in 2008 om 1,77%.

7

Om de volumegroei van het bbp en zijn componenten te meten is het nodig om uit de waarde-evolutie het effect van de prijsveranderingen te elimineren, door de prijzen a.h.w. “constant” te houden.


11

2 Ondernemingen in de horecasector Tabel: Aantal horecaondernemingen per gewest -2008/20112008 2009 2010 2011 Vlaanderen 33.864 33.932 33.970 33.992 Wallonië 16.193 16.278 16.314 16.468 Brussel 6.300 6.421 6.526 6.626 Totaal 56.358 56.631 56.810 57.086 2008 60% 29% 11%

2009 60% 29% 11%

2010 60% 29% 11%

2011 60% 29% 12%

100%

100%

100%

100%

Vlaanderen Wallonië Brussel Totaal

Bron: FOD Economie - ADSEI Bewerking door Guidea

Er zijn in Vlaanderen: 8 • In 2010 33.970 horecaondernemingen • In 2011 33.992 horecaondernemingen

Tabel: Aantal horecaondernemingen per subsector in België -2008/20112008 2009 2010 2011 Hotels 1.913 1.921 1.920 1.920 Vakantieverblijven 917 1.040 1.152 1.277 Kampeerterreinen 471 463 448 437 Overige accommodatie 263 240 227 217 Restaurants 29.578 29.897 30.092 30.371 Catering 4.754 4.859 5.009 5.091 Drinkgelegenheden 18.462 18.211 17.962 17.773 Totaal

Hotels Vakantieverblijven Kampeerterreinen Overige accommodatie Restaurants Catering Drinkgelegenheden Totaal

56.358

56.631

56.810

57.086

2008 3% 2% 1% 0% 52% 8% 33% 100%

2009 3% 2% 1% 0% 53% 9% 32% 100%

2010 3% 2% 1% 0% 53% 9% 32% 100%

2011 3% 2% 1% 0% 53% 9% 31% 100%


8

In 2008 gebeurt de indeling in (sub)sectoren op basis van de nieuwe nace-bel 2008 indeling. De omschakeling is echter niet evident. Dit heeft tot gevolg dat nog niet van alle ondernemingen gekend is waar de hoofdzetel van de onderneming gevestigd is. De cijfers dienen nog met de nodige voorzichtigheid geïnterpreteerd te worden.


12

Tabel: Aantal horecaondernemingen per subsector in Vlaanderen -2008/20112008 2009 2010 2011 Hotels Vakantieverblijven Kampeerterreinen Overige accommodatie Restaurants Catering Drinkgelegenheden Totaal

1.084 546 226 142 17.263 3.031 11.572 33.864

1.100 622 223 135 17.387 3.106 11.359 33.932

1.104 711 219 130 17.444 3.218 11.144 33.970

1.095 779 214 127 17.523 3.301 10.953 33.992


2008 3% 2% 1% 0% 51% 9% 34% 100%

2009 3% 2% 1% 0% 51% 9% 33% 100%

2010 3% 2% 1% 0% 51% 9% 33% 100%

2011 3% 2% 1% 0% 52% 10% 32% 100%


De verdeling over de verschillende subsectoren is vrij gelijklopend tussen Vlaanderen en België. Tabel: Evolutie van het aantal ondernemingen in de horecasector in Vlaanderen per subsector -2009/20112009 2010 2011 2011 t.o.v. 2010 n n n n % Hotels 1.100 1.104 1.095 -9 -1% Vakantieverblijven 622 711 779 68 10% Kampeerterreinen 223 219 214 -5 -2% Overige accommodatie 135 130 127 -3 -2% Restaurants 17.387 17.444 17.523 79 0% Catering 3.106 3.218 3.301 83 3% Drinkgelegenheden 11.359 11.144 10.953 -191 -2% Totaal horeca 33.932 33.970 33.992 22 0% Bron: FOD Economie - ADSEI Bewerking door Guidea

In 2011 zijn er in de horecasector in Vlaanderen 22 ondernemingen meer dan in 2010. Procentueel betekent dit dat het aantal ondernemingen in 2011 stabiel gebleven is ten opzichte van 2010. In de verschillende subsectoren blijft het aantal ondernemingen vrij stabiel. Enkel in de subsector vakantieverblijven zien we in 2011 een toename in het aantal ondernemingen met 10% ten opzichte van 2010. Deze stijging kunnen we vooral toewijzen aan het toenemend aantal gastenkamers. Meer detail over het aantal ondernemingen vindt u in het rapport ‘Horecaondernemingen 2012’.


13

3 Faillissementen in de horecasector Een derde belangrijke conjunctuurindicator is het aantal faillissementen. Bij opleving van de economie daalt het aantal faillissementen, bij achteruitgang stijgt het aantal faillissementen. We geven het aantal faillissementen op jaarbasis weer. Hierdoor worden cyclische schommelingen, waarbij gewoontegetrouw de maanden mei, juli en augustus lagere cijfers tonen en de maanden maart, september en oktober systematisch hogere, afgevlakt (bron: Graydon, publicaties 02/06/2010: faillissementen, p.3; www.graydon.be). Tabel: Aantal faillissementen in de horecasector in de gewesten -2008/20112008 2009 2010 2011 Vlaanderen 835 1.007 936 1.042 Wallonië 456 466 504 579 Brussel 301 325 348 366 Totaal 1.592 1.798 1.788 1.987


2008 52% 29% 19% 100%

2009 56% 26% 18% 100%

2010 52% 28% 19% 100%

2011 52% 29% 18% 100%


Er gingen in Vlaanderen: • in 2010 936 horecaondernemingen failliet • in 2011 1.042 horecaondernemingen failliet Tabel: Aantal faillissementen in de horecasector per subsector in België -2008/20112008 2009 2010 2011 Hotels 30 30 23 31 Vakantieverblijven 1 3 6 12 Kampeerterreinen 3 1 6 0 Overige accommodatie 1 1 2 3 Restaurants 957 1.093 1.015 1.091 Catering 39 48 56 68 Drinkgelegenheden 561 622 680 782 Totaal

1.592

1.798

1.788

1.987


2008 2% 0% 0% 0% 60% 2% 35% 100%

2009 2% 0% 0% 0% 61% 3% 35% 100%

2010 1% 0% 0% 0% 57% 3% 38% 100%

2011 2% 1% 0% 0% 55% 3% 39% 100%



14

Tabel: Aantal faillissementen in de horecasector per subsector in Vlaanderen -2008/20112008 2009 2010 2011 Hotels Vakantieverblijven Kampeerterreinen Overige accommodatie Restaurants Catering Drinkgelegenheden Totaal

18 0 1 0 484 18 314 835

15 1 0 1 590 30 370 1.007

9 5 4 2 500 28 388 936

18 8 0 1 549 38 428 1.042


2008 2% 0% 0% 0% 58% 2% 38% 100%

2009 1% 0% 0% 0% 59% 3% 37% 100%

2010 1% 1% 0% 0% 53% 3% 41% 100%

2011 2% 1% 0% 0% 53% 4% 41% 100%


In 2011 is 53% van de 1.042 failliete horecaondernemingen in Vlaanderen een ‘restaurant’, 41% is een ‘drinkgelegenheid’. 4% van de faillissementen vindt plaats in de subsector ‘catering’ en 2% in de ‘hotels’.

Tabel: Evolutie van het aantal faillissementen in de horecasector in Vlaanderen per subsector -2008/20119 2008 2009 2010 2011 2011 t.o.v. 2010 n n n n % Hotels 18 15 9 18 9 Vakantieverblijven 0 1 5 8 3 Kampeerterreinen 1 0 4 0 -4 Overige accommodatie 0 1 2 1 -1 Restaurants 484 590 500 549 49 10% Catering 18 30 28 38 10 36% Drinkgelegenheden 314 370 388 428 40 10% Totaal 835 1.007 936 1.042 106 11% Bron: FOD Economie - ADSEI Bewerking door Guidea 10

Het aantal faillissementen in de horecasector in Vlaanderen kent in de periode tussen 2008 en 2009 een opwaartse beweging. In 2010 is er een daling in het aantal Vlaamse faillissementen van 7% (of 71 faillissementen) t.o.v. 2009. In 2011 is er echter opnieuw een forse stijging tot 1.042 faillissementen, een stijging van 11% t.o.v. 2010. 9

‘Hotels’ en andere logiesmogelijkheden zijn weggelaten omwille van te lage aantallen. Voor de jaren 2008 en 2009 zijn de cijfers herberekend van de (oude) nace-bel nomenclatuur 2003 naar de (nieuwe) nace-bel nomenclatuur 2008 volgens een probabilistische methode. Dit maakt een evolutie mogelijk over meerdere jaren.

10


15

Grafiek: Evolutie van het aantal faillissementen in de horecasector 0%

Restaurants

5%

10%

15%

20%

11

25%

in Vlaanderen -2011 t.o.v. 201030%

35%

10%

Catering

Drinkgelegenheden

36%

10%


Ten opzichte van 2010 zien we in 2011 de volgende evoluties in de subsectoren: • Bij de ‘restaurants’ neemt het aantal faillissementen toe met 10%. • Bij de ‘catering’ neemt het aantal faillissementen toe met 36%. • Bij de ‘drinkgelegenheden’ neemt het aantal faillissementen toe met 10%.

11

40%

‘Hotels’ en andere logiesmogelijkheden zijn weggelaten omwille van te lage aantallen.


16

4 Oprichtingen in de horecasector Een volgende conjunctuurindicator is het aantal oprichtingen. Tabel: Aantal oprichtingen in de horecasector per gewest -2008/20112008 2009 2010 Vlaanderen 3.211 3.183 3.257 Wallonië 1.761 1.695 1.777 Brussel 632 710 723 12 Totaal 5.715 5.689 5.869


2008 56% 31% 11% 100%

2009 56% 30% 12% 100%

2010 55% 30% 12% 100%

2011 3.076 1.792 735 5.683 2011 54% 32% 13% 100%


In 2011 zijn er in de horecasector in Vlaanderen in totaal 3.076 oprichtingen. Dit maakt dat één op twee oprichtingen in de horecasector in Vlaanderen plaatsvindt. Ten opzichte van 2008 is het aantal oprichtingen in Vlaanderen gedaald.

Tabel: Aantal oprichtingen in de horecasector per subsector in Vlaanderen -2008/20112008 2009 2010 2011 Hotels Vakantieverblijven Kampeerterreinen Overige accommodatie Restaurants Catering Drinkgelegenheden

45 121 7 2 1.540 314 1.182

61 98 6 2 1.534 310 1.172

58 113 6 1 1.567 337 1.175

53 91 4 1 1.504 313 1.110

Totaal

3.211

3.183

3.257

3.076

2008

2009

2010

2011

1% 4% 0% 0% 48% 10% 37%

2% 3% 0% 0% 48% 10% 37%

2% 3% 0% 0% 48% 10% 36%

2% 3% 0% 0% 49% 10% 36%

100%

100%

100%

100%

Hotels Vakantieverblijven Kampeerterreinen Overige accommodatie Restaurants Catering Drinkgelegenheden Totaal Bron: FOD Economie - ADSEI Bewerking door Guidea

12

Een klein deel van de oprichtingen is nog niet toegekend aan een bepaald gewest. Hierdoor ligt het totaal voor België iets hoger dan de som van de regio’s.


17

Tabel: Evolutie van het aantal oprichtingen in de horecasector in Vlaanderen per subsector -2009/201113 2009 2010 2011 2011 t.o.v. 2010 n n n n % Hotels 61 58 53 -5 -9% Vakantieverblijven 98 113 91 -22 -19% Kampeerterreinen 6 6 4 -2 Overige accommodatie 2 1 1 0 Restaurants 1.534 1.567 1.504 -63 -4% Catering 310 337 313 -24 -7% Drinkgelegenheden 1.172 1.175 1.110 -65 -6% Totaal horeca 3.183 3.257 3.076 -181 -6% Bron: FOD Economie - ADSEI Bewerking door Guidea

In 2011 zijn er in de horecasector in Vlaanderen 181 oprichtingen minder dan in 2010, ofwel een daling van 6%. Naargelang de subsector zien we verschillen in de evolutie van het aantal oprichtingen. Ten opzichte van 2010 zijn er: • 19% minder ‘vakantieverblijven’ opgericht in 2011. • 9% minder ‘hotels’ opgericht in 2011.

13

‘’Kampeerterreinen’ en ‘Overige accommodaties’ zijn weggelaten omwille van te lage aantallen.


18

5 Tijdelijke werkloosheid in de horecasector Een vijfde conjunctuurindicator en dus een voorspeller van de toekomstige evolutie van de werkgelegenheid is de tijdelijke werkloosheid (bron: RVA). Wanneer de tijdelijke werkloosheid daalt, stijgt de werkgelegenheid en omgekeerd. De evolutie van de conjunctuur loopt bovendien quasi parallel met de evolutie van de tijdelijke werkloosheid. We focussen hier op de tijdelijke werkloosheid 14 omwille van economische redenen, omdat deze de invloed van de crisis weergeeft . We spreken van tijdelijke werkloosheid als de uitvoering van de arbeidsovereenkomst tijdelijk wordt opgeschort met behoud van de contractuele band. Zo kan de onderneming het hoofd bieden aan een 15 tijdelijke vermindering of onderbreking van de bedrijfsactiviteit .

Tabel: Het aantal dagen economische werkloosheid in de horecasector per kwartaal in Vlaanderen ste de -1 kwartaal 2007 t.e.m. 4 kwartaal 2011Andere vormen Economische van tijdelijke Totaal werkloosheid werkloosheid Kwartaal 1 ‘07 106.755 5.558 112.313 Kwartaal 2 ‘07

74.681

3.565

78.245

Kwartaal 3 ‘07

45.626

3.989

49.615

Kwartaal 4 ‘07

76.565

3.324

79.888

Totaal 2007

303.625

16.435

320.061

Kwartaal 1 ‘08

115.759

4.660

120.419

Kwartaal 2 ‘08

74.528

3.063

77.591

Kwartaal 3 ‘08

44.962

4.156

49.118

Kwartaal 4 ‘08

76.747

4.774

81.521

Totaal 2008

311.995

16.653

328.648

Kwartaal 1 ‘09

131.599

6.297

137.896

Kwartaal 2 ‘09

89.385

4.653

94.038

Kwartaal 3 ‘09

58.171

5.102

63.272

Kwartaal 4 ‘09

83.484

5.377

88.861

Totaal 2009

362.639

21.428

384.067

Kwartaal 1 ‘10

132.254

5.999

138.252

Kwartaal 2 ‘10

87.782

5.053

92.835

Kwartaal 3 '10

52.668

4.359

57.027

Kwartaal 4 '10

80.065

5.090

85.155

Totaal 2010

352.768

20.501

373.269

Kwartaal 1 '11

119.368

7.243

126.611

Kwartaal 2 ‘11

74.513

3.811

78.324

Kwartaal 3 '11

44.986

5.314

50.300

Kwartaal 4 '11

72.022

5.776

77.798

310.889

22.145

333.034

Totaal 2011 Bron: RVA Bewerking door Guidea

14

De tijdelijke werkloosheid komt voornamelijk voor bij arbeiders. Door de crisis werd besloten om tijdelijke werkloosheid ook voor bedienden toe te laten. Aangezien in de horecasector in Vlaanderen 91% (2010) als arbeider werkt, vermoeden we dat deze uitbreiding een beperkte invloed zal hebben op het aantal tijdelijk werklozen in de horecasector. 15 Deze kan meerdere oorzaken hebben: bv. economische redenen, slechte weersomstandigheden, technische storingen, overmacht, jaarlijkse vakantie, staking of lock-out.


19

In bovenstaande tabel geven we het aantal dagen economische werkloosheid in de horecasector in 16 Vlaanderen per kwartaal. Binnen de horecasector oefent het seizoen een invloed uit op het aantal dagen tijdelijke werkloosheid: • Het eerste kwartaal telt het meeste aantal dagen. • Het derde kwartaal telt het minste aantal dagen. Vanaf het eerste kwartaal van 2009 is er een toename van het aantal dagen economische werkloosheid (stijging van 13,7% t.o.v. het eerste kwartaal van 2008). In het tweede kwartaal van 2010 komt de ommekeer en is er opnieuw een daling te zien in het aantal dagen economische werkloosheid (daling van 1,8% t.o.v. het tweede kwartaal van 2009). In 2011 zijn er in Vlaanderen 310.889 dagen economische werkloosheid geteld. Dit is een daling van 11,9% ten opzichte van 2010. Grafiek: Evolutie van het aantal dagen economische werkloosheid in de horecasector in Vlaanderen ste de -1 kwartaal 2007 t.e.m. 4 kwartaal 2011-

140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 2007

2008

2009

Dagen economische werkloosheid

2010

2011

Trendlijn

Bron: RVA Bewerking door Guidea

16

We werken met het aantal dagen en niet met het aantal personen. Naarmate de crisis verergert is het immers mogelijk dat de werkgever besluit om zijn werknemers langer tijdelijk werkloos te maken. Werken met het aantal dagen tijdelijke werkloosheid geeft daarom de impact van de crisis preciezer weer.


20

6 Uitgaven per huishouden Een laatste belangrijke indicator zijn de gemiddelde uitgaven per huishouden die gaan naar horeca. De FOD Economie schat elk jaar, via het huishoudbudgetonderzoek, de uitgaven van de Belgische huishoudens op basis van een representatieve steekproef. In de enquête wordt o.a. gevraagd naar de gemiddelde uitgaven per huishouden die gaan naar horeca. Tabel: Gemiddelde uitgaven per huishouden en per jaar in euro in Vlaanderen (%) -2008/20102008 2009 2010 Voeding, dranken, tabak 15,31% 14,95% 15,10% Kleding en schoeisel 4,67% 4,81% 4,76% Bruto huur 18,17% 19,55% 19,01% Verwarming, verlichting, water 5,44% 6,30% 6,13% Inrichting en onderhoud van huis en tuin 6,21% 6,46% 6,89% Gezondheid 4,65% 4,98% 4,60% Vervoer en communicatie 16,08% 15,16% 15,93% Cultuur, onderwijs en vrije tijd 7,99% 7,56% 7,93% Lichaamsverzorging en persoonlijke 2,39% 2,52% 2,36% artikelen Horeca 5,69% 5,72% 5,67% Restaurants en cafés 5,30% 5,47% 5,36% Hotel 0,39% 0,25% 0,31% Toeristische reizen 5,62% 4,01% 3,83% Financiële diensten, verzekeringen 4,92% 5,00% 4,93% Overige 2,86% 2,98% 2,85% Bron: FOD Economie – ADSEI Bewerking door Guidea

Gemiddeld gaat er 5,67% van het huishoudbudget in 2010 naar de horeca. Dit gaat dan om uitgaven in restaurants en cafés, in hotel en soortgelijke huisvestingsdiensten in België. Daarnaast gaat 3,83% van het huishoudbudget in 2010 naar toeristische reizen. Dit gaat dan om de uitgaven verbonden aan reizen naar het buitenland en volledig verzorgde toeristische reizen in België. De gemiddelde uitgaven voor toeristische reizen liggen in Vlaanderen in 2009 en 2010 lager dan in 2008. Dit is vooral te wijten aan een daling in de besteding aan reizen naar het buitenland.


21

Grafiek: Gemiddelde uitgaven in de horecasector per huishouden en per jaar in Vlaanderen (%) -2005/2010-

7,00% 6,50% 6,00%

6,00% 5,78%

5,69%

5,69%

5,72%

5,67%

2007

2008

2009

2010

5,50% 5,00% 4,50% 4,00% 2005

2006

Horeca Bron: FOD Economie – ADSEI Bewerking door Guidea

De gemiddelde uitgaven van het huishoudbudget in de horecasector schommelt tussen 2005 en 2010. In 2006 werd er 6% van het huishoudbudget gespendeerd in de horeca. Sinds 2007 liggen de uitgaven iets lager op afgerond 5,7%.


22


23

Werkzaamheid Om een beeld te krijgen van het aantal werkenden in de horecasector in Vlaanderen geven we in dit hoofdstuk een overzicht van het aantal werknemers, het aantal zelfstandigen en het aantal studentenjobs tewerkgesteld in de Vlaamse horeca. De data betreffen het jaar 2011. Daarnaast is het ook interessant een beeld te krijgen van de toekomstige evoluties in tewerkstelling. De Manpower Barometer geeft ons een idee van de recruteringsvooruitzichten voor het vierde kwartaal van 2012. De conclusies zijn gebaseerd op een rondvraag bij een representatieve steekproef van werkgevers uit Vlaanderen, Wallonië en Brussel. Tenslotte bespreken we cijfers over arbeidsduur, werken op onregelmatige uren en tijdelijke arbeid bij werknemers en zelfstandigen. Deze gegevens halen we uit de EAK, de Enquête naar de arbeidskrachten, uitgevoerd door de FOD Economie.


24

1 Aantal werknemers in de horecasector Op de volgende pagina’s vindt u in een overzicht de kerncijfers in verband met de loontrekkende werknemers in de horecasector voor België en Vlaanderen. Daarna vindt u meer gedetailleerde tabellen. 17

Nog meer detail is te vinden in onze online database ‘Horeca in Cijfers’ : • Aantal werknemers per provincie en per gemeente; • Aantal werknemers in Wallonië en Brussel. Deze digitale weg maakt het mogelijk om de beschikbare informatie continu te actualiseren en uit te breiden. Voor de cijfers over de loontrekkende werkgelegenheid in de horecasector doen we een beroep op de cijfers van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ). We verkiezen de gecentraliseerde statistieken: het bedrijf – en dus ook zijn werknemers – wordt ingedeeld in de sector van zijn hoofdactiviteit. De geografische indeling gebeurt op basis van de locatie van de hoofdzetel. De RSZ bepaalt het aantal arbeidsplaatsen door per werkgever een telling te maken van het aantal werknemers in dienst. Personen met meerdere jobs bij verschillende werkgevers worden dus meermaals geteld. Enkel bij de cijfers over werknemers per leeftijdscategorie wordt hiervan afgeweken. Bij deze cijfers gaat het om unieke werknemers. De geografische indeling gebeurt op basis van de hoofdverblijfplaats van de werknemer. Het gemiddeld brutokwartaalloon wordt berekend door het, bij de RSZ aangegeven, brutoloon per kwartaal te delen door het aantal voltijdsequivalenten. De afbakening van de horecasector gebeurt op basis van de nace-bel 2008 nomenclatuur.

17

Te bereiken via de website: www.guidea.be > cijfers en publicaties > online cijferdatabase


25

1.1 Overzicht In totaal werken in 2011 in België, over alle sectoren heen, 3.503.421 werknemers. 123.730 werknemers of 3,5% werkt in de horecasector. Dit aandeel is sinds 2008 ongewijzigd. 69.092 werknemers (56%) werken in de Vlaamse horecasector. Dit is een daling van 357 werknemers t.o.v. 2010. Grafiek: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector in Vlaanderen -2006/2011-

90.000 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000

2006 Vlaanderen 68.748

2007 68.703

2008 69.116

2009 68.511

2010 69.449

2011 69.092

Bron: RSZ, gecentraliseerde statistiek, situatie op 30/06 Bewerking door Guidea

In het crisisjaar 2009 is er een daling van het aantal werknemers, gevolgd in 2010 door een herstel. In 2011 stellen we opnieuw een daling vast van het aantal werknemers.


26

Tabel: Overzicht loontrekkende werknemers in de horecasector -2011n % Vlaanderen België Vlaanderen Totaal aantal

België

18

123.730

100%

100%

----

69.092 26.739 27.899

----

56% 22% 23%

8.736 2.416 294 125 40.007 8.082 9.432

17.278 3.747 451 692 68.969 17.308 15.285

13% 4% 0% 0% 58% 12% 14%

14% 3% 0% 1% 56% 14% 12%

15.721 15.026 14.583 11.596 12.166

28.383 24.893 22.819 19.534 28.101

23% 22% 21% 17% 18%

23% 20% 18% 16% 23%

62.593 6.499

109.017 14.713

91% 9%

88% 12%

32.973 36.119

61.317 62.413

48% 52%

50% 50%

23.570 34.949

45.226 65.672

34% 51%

37% 53%

10.573

12.832

15%

10%

69.092

Gewesten Vlaanderen Wallonië Brussel Subsector Hotels Vakantieverblijven Kampeerterreinen Overige accommodatie Restaurants Catering Drinkgelegenheden Dimensiegrootte 1 tot 4 werknemers 5 tot 9 werknemers 10 tot 19 werknemers 20 tot 49 werknemers 50 of meer werknemers Arbeiders/bedienden Arbeiders Bedienden Geslacht Man Vrouw Arbeidsregime Voltijds 19 Deeltijds Specialen

20

18

De cijfers van de RSZ geven normaliter het aantal arbeidsplaatsen op basis van de hoofdzetel van de onderneming weer 19 De deeltijdse prestaties betreffen de prestaties van de werknemer die gemiddeld slechts een gedeelte presteert van de arbeidstijd van de referentie persoon (voltijds werknemer). 20 De groep ‘specialen’ bevat vooral loontrekkenden die werken via gelimiteerde prestaties (extra’s in de horeca).


27

n

% Vlaanderen 100%

Vlaanderen 21 61.916

België 108.846

4.673

6.719

8%

6%

20-29 jaar

19.293

35.005

31%

32%

30-39 jaar

13.618

26.059

22%

24%

40-49 jaar

13.011

23.073

21%

21%

50-64 jaar

10.570

16.958

17%

16%

751

1.032

1%

1%

Leeftijdscategorie <20 jaar

>64 jaar Gemiddeld bruto kwartaalloon

Vlaanderen

België

6.023 euro

6.079 euro

België 100%

Bron: RSZ, gecentraliseerde statistiek, situatie op 30/06/2011 Bewerking door GUIDEA

•

In 2011 werkt 56% van de horecawerknemers in Vlaanderen, 22% in Wallonië en 23% in Brussel.

•

In 2011 werkt 58% van de horecawerknemers in Vlaanderen in een ‘restaurant’. 14% werkt in een ‘drinkgelegenheid, 13% in een ‘hotel’, 12% in de ‘catering’ en 4% in een ‘vakantieverblijf’. In Vlaanderen ligt, in vergelijking tot het nationaal gemiddelde, het aandeel werknemers in ‘vakantieverblijven’, ‘restaurants’ en ‘drinkgelegenheden’ iets hoger. Het aandeel werknemers in ‘hotels’, ‘overige accommodatie’ en ‘catering’ ligt iets lager.

•

In 2011 werkt 23% van de werknemers in Vlaanderen in een horecaonderneming met één tot vier werknemers. 22% werkt in een horecaonderneming met vijf tot negen werknemers, 21% in een horecaonderneming met tien tot negentien werknemers en 17% in een horecaonderneming met 20 tot 49 werknemers. De overige 18% werkt in een horecaonderneming met 50 of meer werknemers. De verdeling van de werkgelegenheid per dimensiegrootte is voor Vlaanderen en België nagenoeg gelijk. Nationaal werken wel meer werknemers in een onderneming met 50 werknemers of meer (23% t.o.v. 18% voor Vlaanderen). Vlaanderen stelt op zijn beurt meer werknemers in een onderneming met tien tot negentien werknemers te werk (21% t.o.v. 18% voor België).

•

In 2011 is 91% van de werknemers in de Vlaamse horeca arbeider. Dit percentage ligt iets boven het nationale gemiddelde (88%). De overige 9% zijn bedienden.

•

In 2011 is in Vlaanderen 52% van de loontrekkende werknemers in de horecasector vrouw en 48% man. In Vlaanderen ligt het aandeel tewerkgestelde vrouwen in de horeca iets boven het nationale gemiddelde, 52% versus 50% in België.

21

Werknemers per leeftijdscategorie: deze statistieken geven het aantal unieke werknemers naar leeftijdscategorieën weer volgens de hoofdverblijfplaats van de werknemer.


28

•

In 2011 werkt 34% van de werknemers voltijds in de Vlaamse horeca. Het aandeel deeltijdse werknemers bedraagt 51%. Het aandeel ‘specialen’ bedraagt 15%. Het aandeel voltijdse en deeltijdse werknemers ligt iets lager dan het nationale gemiddelde. Het aandeel ‘specialen’ ligt hoger dan het nationale gemiddelde.

•

In 2011 bedroeg het berekende gemiddeld brutokwartaalloon voor een horecawerknemer in Vlaanderen 6.023 euro. In België is dit 6.079 euro.

•

In 2011 is 31% van de horecawerknemers in Vlaanderen tussen 20 en 29 jaar oud. Dit percentage ligt iets lager dan het nationale gemiddelde (32%). 22% is tussen 30 en 39 jaar oud. Dit percentage ligt in Vlaanderen ook iets lager dan het nationale gemiddelde (24%). 21% is, net als het nationale gemiddelde, tussen 40 en 49% jaar oud. 17% is 50 jaar of ouder. Dit percentage ligt in Vlaanderen iets hoger dan het nationale gemiddelde (16%).


29

1.2 Aantal werknemers in alle sectoren in België Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in alle sectoren in België -2009/2011Sectie Omschrijving 2009

2010

2011

20.040

20.019

23.436

3.059

2.985

2.979

A

Landbouw, bosbouw en visserij

B

Winning van delfstoffen

C

524.427

505.867

504.974

17.393

17.990

18.009

15.498

15.595

15.914

211.430

212.629

216.005

482.206

485.823

491.542

H

Industrie Productie en distributie van elektriciteit, gas, stoom en gekoelde lucht Distributie van water; afval- en afvalwaterbeheer en sanering Bouwnijverheid Groot- en detailhandel: reparatie van auto’s en motorfietsen Vervoer en opslag

226.932

224.158

222.650

I

Verschaffen van accommodatie en maaltijden

119.907

122.508

123.730

J

Informatie en communicatie

K

Financiële activiteiten en verzekeringen

L

R

Exploitatie van en handel in onroerend goed Vrije beroepen en wetenschappelijke en technische activiteiten Administratieve en ondersteunende diensten Openbaar bestuur en defensie; verplichte sociale verzekeringen Onderwijs Menselijke gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening Kunst, amusement en recreatie

S

Overige diensten

T

Huishoudens als werkgever van huishoudelijk personeel

U

Extraterritoriale organisaties en lichamen

D E F G

M N O P Q

Totaal

97.311

94.595

94.564

133.299

130.968

131.450

14.806

19.158

19.444

136.471

137.618

140.228

260.436

322.770

347.891

218.419

216.581

213.517

382.740

387.205

388.439

442.297

419.118

431.165

31.219

31.883

32.550

73.835

77.966

79.030

3.215

3.228

3.250

2.598

2.602

2.654

3.417.538

3.451.266

3.503.421



30

1.3 Aantal werknemers in de horecasector Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per gewest -2009/20112009 2010 2011 Vlaanderen Wallonië Brussel Totaal

68.511 24.731 26.665

69.449 25.790 27.269

69.092 26.739 27.899

119.907

122.508

123.730

2009

2010

2011

57% 21% 22%

57% 21% 22%

56% 22% 23%

100%

100%

100%



Grafiek: Evolutie aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per gewest -2006/2011-

75.000 65.000 55.000 45.000 35.000 25.000 15.000 Vlaanderen Wallonië Brussel

2006 68.748 23.487 26.558

2007 68.703 23.931 26.818

2008 69.116 24.418 27.351

2009 68.511 24.731 26.665

2010 69.449 25.790 27.269


2011 69.092 26.739 27.899

31

1.4 Werknemers per subsector België Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per subsector in België -2009/20112009 2010 2011 Hotels Vakantieverblijven Kampeerterreinen Overige accommodatie Restaurants Catering Drinkgelegenheden Totaal


16.727 4.024 476 650 66.888 15.998 15.144

16.964 4.080 501 669 68.817 16.319 15.158

17.278 3.747 451 692 68.969 17.308 15.285

119.907

122.508

123.730

2009

2010

2011

14% 3% 0% 1% 56% 13% 13%

14% 3% 0% 1% 56% 13% 12%

14% 3% 0% 1% 56% 14% 12%

100%

100%

100%


Vlaanderen Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per subsector in Vlaanderen -2009/20112009 2010 2011 Hotels Vakantieverblijven Kampeerterreinen Overige accommodatie Restaurants Catering Drinkgelegenheden

8.517 2.728 317 140 39.741 7.288 9.780

8.449 2.783 337 134 40.580 7.490 9.676

8.736 2.416 294 125 40.007 8.082 9.432

Totaal

68.511

69.449

69.092

2009

2010

2011

12% 4% 0% 0% 58% 11% 14%

12% 4% 0% 0% 58% 11% 14%

13% 3% 0% 0% 58% 12% 14%

100%

100%

100%




32

1.5 Werknemers per dimensiegrootte van de onderneming België Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per dimensiegrootte van de onderneming in België -2009/20112009 2010 2011 1 tot 4 werknemers 5 tot 9 werknemers 10 tot 19 werknemers 20 tot 49 werknemers 50 tot 99 werknemers 100 tot 199 werknemers 200 tot 499 werknemers 500 tot 999 werknemers 1000 werknemers en meer Totaal

1 tot 4 werknemers 5 tot 9 werknemers 10 tot 19 werknemers 20 tot 49 werknemers 50 tot 99 werknemers 100 tot 199 werknemers 200 tot 499 werknemers 500 tot 999 werknemers 1000 werknemers en meer Totaal

27.938 25.028 21.805 17.817 6.200 4.601 5.790 1.277 9.451

28.014 25.244 22.424 19.134 6.458 4.522 5.731 1.342 9.639

28.383 24.893 22.819 19.534 6.376 4.100 6.918 1.292 9.415

119.907

122.508

123.730

2009

2010

2011

23% 21% 18% 15% 5% 4% 5% 1% 8%

23% 21% 18% 16% 5% 4% 5% 1% 8%

23% 20% 18% 16% 5% 3% 6% 1% 8%

100%

100%

100%



33

Vlaanderen Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per dimensiegrootte van de onderneming in Vlaanderen -2009/20102009 2010 2011 1 tot 4 werknemers 5 tot 9 werknemers 10 tot 19 werknemers 20 tot 49 werknemers 50 tot 99 werknemers 100 tot 199 werknemers 200 tot 499 werknemers 500 tot 999 werknemers 1000 werknemers en meer

15.900 15.677 14.148 10.847 3.909 1.306 3.713 507 2.504

15.781 15.600 14.419 11.725 3.274 1.767 3.632 507 2.744

15.721 15.026 14.583 11.596 3.344 1.338 4.571 538 2.375

Totaal

68.511

69.449

69.092

2009

2010

2011

23% 23% 21% 16% 6% 2% 5% 1% 4%

23% 22% 21% 17% 5% 3% 5% 1% 4%

23% 22% 21% 17% 5% 2% 7% 1% 3%

100%

100%

100%

1 tot 4 werknemers 5 tot 9 werknemers 10 tot 19 werknemers 20 tot 49 werknemers 50 tot 99 werknemers 100 tot 199 werknemers 200 tot 499 werknemers 500 tot 999 werknemers 1000 werknemers en meer Totaal



34

1.6 Werknemers per dimensiegrootte van de onderneming en per subsector België Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per dimensiegrootte van de onderneming en per subsector in België -2011Vakantie- KampeerOverige DrinkgeleHotels Restaurants Catering verblijven terreinen accommodatie genheden 1 tot 4 wns 1.084 327 173 71 19.715 1.433 5.580 5 tot 9 wns 1.756 209 180 225 17.263 1.578 3.682 10 tot 19 wns 2.847 325 50 336 14.154 1.786 3.321 20 tot 49 wns 3.668 574 48 60 10.958 2.030 2.196 50 tot 99 wns 2.661 521 0 0 1.812 876 506 100 tot 199 wns 2.167 230 0 0 596 1.107 0 200 tot 499 wns 1.876 405 0 0 1.583 3.054 0 500 tot 999 wns 0 0 0 0 538 754 0 1000 wns en meer 1.219 1.156 0 0 2.350 4.690 0 Totaal

17.278 Hotels

1 tot 4 wns 5 tot 9 wns 10 tot 19 wns 20 tot 49 wns 50 tot 99 wns 100 tot 199 wns 200 tot 499 wns 500 tot 999 wns 1000 wns en meer Totaal

6% 10% 16% 21% 15% 13% 11% 0% 7% 100%

3.747

451

692

68.969

17.308

15.285

Vakantie- KampeerOverige DrinkgeleRestaurants Catering verblijven terreinen accommodatie genheden 9% 38% 10% 29% 8% 37% 6% 40% 33% 25% 9% 24% 9% 11% 49% 21% 10% 22% 15% 11% 9% 16% 12% 14% 14% 0% 0% 3% 5% 3% 6% 0% 0% 1% 6% 0% 11% 0% 0% 2% 18% 0% 0% 0% 0% 1% 4% 0% 31% 0% 0% 3% 27% 0% 100%

100%

100%



100%

100%

100%

35

Vlaanderen Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per dimensiegrootte van de onderneming en per subsector in Vlaanderen -2011Vakantie- KampeerOverige DrinkgeleHotels Restaurants Catering verblijven terreinen accommodatie genheden 1 tot 4 wns 600 186 83 19 11.002 727 3.104 5 tot 9 wns 902 102 142 36 10.547 1.045 2.252 10 tot 19 wns 1.995 175 21 50 8.916 1.214 2.212 20 tot 49 wns 1.994 399 48 20 6.164 1.506 1.465 50 tot 99 wns 1.204 293 0 0 972 476 399 100 tot 199 wns 425 105 0 0 285 523 0 200 tot 499 wns 397 0 0 0 1.583 2.591 0 500 tot 999 wns 0 0 0 0 538 0 0 1000 wns en meer 1.219 1.156 0 0 0 0 0 Totaal

8.736 Hotels

1 tot 4 wns 5 tot 9 wns 10 tot 19 wns 20 tot 49 wns 50 tot 99 wns 100 tot 199 wns 200 tot 499 wns 500 tot 999 wns 1000 wns en meer Totaal

7% 10% 23% 23% 14% 5% 5% 0% 14% 100%

2.416

294

125

40.007

8.082

9.432

Vakantie- KampeerOverige DrinkgeleRestaurants Catering verblijven terreinen accommodatie genheden 8% 28% 15% 28% 9% 33% 4% 48% 29% 26% 13% 24% 7% 7% 40% 22% 15% 23% 17% 16% 16% 15% 19% 16% 12% 0% 0% 2% 6% 4% 4% 0% 0% 1% 6% 0% 0% 0% 0% 4% 32% 0% 0% 0% 0% 1% 0% 0% 48% 0% 0% 0% 0% 0% 100%

100%

100%



100%

100%

100%

36

1.7 Werknemers per statuut België Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per statuut in België -2009/20112009 2010 2011 Arbeiders Bedienden

106.090 13.817

108.360 14.148

109.017 14.713

Totaal

119.907

122.508

123.730

2009

2010

2011

88% 12%

88% 12%

88% 12%

100%

100%

100%

Arbeiders Bedienden Totaal


Vlaanderen Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per statuut in Vlaanderen -2009/20112009 2010 2011 Arbeiders Bedienden

62.491 6.020

63.257 6.192

62.593 6.499

Totaal

68.511

69.449

69.092

2009

2010

2011

91% 9%

91% 9%

91% 9%

100%

100%

100%




37

1.8 Werknemers per statuut en per subsector België Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per statuut en per subsector in België -2011Vakantie- KampeerOverige DrinkgeleHotels Restaurants Catering verblijven terreinen accommodatie genheden Arbeiders 12.088 2.551 328 511 64.265 14.508 14.766 Bedienden 5.190 1.196 123 181 4.704 2.800 519 Totaal 17.278 3.747 451 692 68.969 17.308 15.285 Vakantie- KampeerOverige Restaurants verblijven terreinen accommodatie 70% 68% 73% 74% 93% 30% 32% 27% 26% 7% 100% 100% 100% 100% 100%

Hotels Arbeiders Bedienden Totaal

Catering 84% 16% 100%

Drinkgelegenheden 97% 3% 100%


Vlaanderen Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per statuut en per subsector in Vlaanderen -2011Vakantie- KampeerOverige DrinkgeleHotels Restaurants Catering verblijven terreinen accommodatie genheden Arbeiders 6.278 1.683 204 59 38.092 7.068 9.209 Bedienden 2.458 733 90 66 1.915 1.014 223 Totaal 8.736 2.416 294 125 40.007 8.082 9.432 Vakantie- KampeerOverige Restaurants verblijven terreinen accommodatie 72% 70% 69% 47% 95% 28% 30% 31% 53% 5% 100% 100% 100% 100% 100%

Hotels Arbeiders Bedienden Totaal



Catering 87% 13% 100%


38

1.9 Werknemers per geslacht België Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per geslacht in België -2009/20112009 2010 2011 Mannen Vrouwen Totaal

Mannen Vrouwen Totaal

57.872 62.035

59.629 62.879

61.317 62.413

119.907

122.508

123.730

2009

2010

2011

48% 52%

49% 51%

50% 50%

100%

100%

100%


Vlaanderen Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per geslacht in Vlaanderen -2009/20112009 2010 2011 Mannen Vrouwen

31.694 36.817

32.483 36.966

32.973 36.119

Totaal

68.511

69.449

69.092

2009

2010

2011

46% 54%

47% 53%

48% 52%

100%

100%

100%




39

1.10 Werknemers per geslacht en per subsector België Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per geslacht en per subsector in België -2011Vakantie- KampeerOverige DrinkgeleHotels Restaurants Catering verblijven terreinen accommodatie genheden Mannen 7.980 1.118 246 240 36.267 8.288 7.178 Vrouwen 9.298 2.629 205 452 32.702 9.020 8.107 Totaal 17.278 3.747 451 692 68.969 17.308 15.285 Vakantie- KampeerOverige Restaurants verblijven terreinen accommodatie 46% 30% 55% 35% 53% 54% 70% 45% 65% 47% 100% 100% 100% 100% 100%

Hotels Mannen Vrouwen Totaal

Catering 48% 52% 100%



Vlaanderen Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per geslacht en per subsector in Vlaanderen -2011Vakantie- KampeerOverige DrinkgeleHotels Restaurants Catering verblijven terreinen accommodatie genheden Mannen 3.642 635 163 38 20.286 3.928 4.281 Vrouwen 5.094 1.781 131 87 19.721 4.154 5.151 Totaal 8.736 2.416 294 125 40.007 8.082 9.432 Vakantie- KampeerOverige Restaurants verblijven terreinen accommodatie 42% 26% 55% 30% 51% 58% 74% 45% 70% 49% 100% 100% 100% 100% 100%

Hotels Mannen Vrouwen Totaal



Catering 49% 51% 100%


40

1.11 Werknemers per regime België Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per regime in België -2009/20112009 2010 2011 Voltijds Deeltijds Specialen Totaal

Voltijds Deeltijds Specialen Totaal

41.582 63.990 14.335

43.038 65.156 14.314

45.226 65.672 12.832

119.907

122.508

123.730

2009

2010

2011

35% 53% 12%

35% 53% 12%

37% 53% 10%

100%

100%

100%


Vlaanderen Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per regime in Vlaanderen -2009/20112009 2010 2011 Voltijds Deeltijds Specialen

21.890 34.555 12.066

22.554 34.842 12.053

23.570 34.949 10.573

Totaal

68.511

69.449

69.092

2009

2010

2011

32% 50% 18%

32% 50% 17%

34% 51% 15%

100%

100%

100%

Voltijds Deeltijds Specialen Totaal



41

1.12 Werknemers per regime en per subsector België Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per regime en per subsector in België -2011Vakantie- KampeerOverige DrinkgelegenHotels Restaurants Catering verblijven terreinen accommodatie heden Voltijds 11.360 1.458 263 377 21.027 7.600 3.141 Deeltijds 4.788 2.072 178 313 40.972 7.409 9.940 Specialen 1.130 217 10 2 6.970 2.299 2.204 Totaal

17.278

3.747

451

692

68.969

Vakantie- KampeerOverige Restaurants verblijven terreinen accommodatie 66% 39% 58% 54% 30% 28% 55% 39% 45% 59% 7% 6% 2% 0% 10%

Hotels Voltijds Deeltijds Specialen Totaal

100%

100%

100%

100%

100%

17.308

15.285

Drinkgelegenheden 44% 21% 43% 65% 13% 14%

Catering

100%

100%


Vlaanderen Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per het regime en per subsector in Vlaanderen -2011Vakantie- KampeerOverige DrinkgelegenHotels Restaurants Catering verblijven terreinen accommodatie heden Voltijds 5.290 827 182 52 12.493 2.746 1.980 Deeltijds 2.831 1.408 103 72 21.524 3.344 5.667 Specialen 615 181 9 1 5.990 1.992 1.785 Totaal

8.736

2.416

294

125

40.007

Vakantie- KampeerOverige Restaurants verblijven terreinen accommodatie 61% 34% 62% 42% 31% 32% 58% 35% 58% 54% 7% 7% 3% 1% 15%

Hotels Voltijds Deeltijds Specialen Totaal

100%

100%

100%

100%

100%



8.082

9.432

Drinkgelegenheden 34% 21% 41% 60% 25% 19%

Catering

100%

100%

42

1.13 Werknemers per leeftijdscategorie België Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per leeftijdscategorie -2008/20112008 2009 2010 2011 <15 jaar 1 3 2 1 15-19 jaar 8.740 7.960 7.383 6.718 20-24 jaar 17.882 17.957 18.555 18.606 25-29 jaar 15.716 15.493 16.239 16.399 30-34 jaar 13.040 12.775 13.069 13.524 35-39 jaar 13.171 12.950 12.823 12.535 40-44 jaar 11.908 11.745 11.825 12.194 45-49 jaar 10.306 10.395 10.657 10.879 50-54 jaar 7.592 7.873 8.283 8.600 55-59 jaar 4.774 5.108 5.423 5.764 60-64 jaar 2.069 2.237 2.477 2.594 65 jaar en ouder 900 935 971 1.032 Onbekend 1 1 0 0 Totaal 106.100 105.432 107.707 108.846

<15 jaar 15-19 jaar 20-24 jaar 25-29 jaar 30-34 jaar 35-39 jaar 40-44 jaar 45-49 jaar 50-54 jaar 55-59 jaar 60-64 jaar 65 jaar en ouder Onbekend Totaal

2008 0% 8% 17% 15% 12% 12% 11% 10% 7% 4% 2% 1% 0% 100%

2009 0% 8% 17% 15% 12% 12% 11% 10% 7% 5% 2% 1% 0% 100%

2010 0% 7% 17% 15% 12% 12% 11% 10% 8% 5% 2% 1% 0% 100%

22

in België

2011 0% 6% 17% 15% 12% 12% 11% 10% 8% 5% 2% 1% 0% 100%

Bron: RSZ, situatie op 30/06 Bewerking door Guidea

22

Statistieken m.b.t. de leeftijdscategorieën van werknemers zijn opgebouwd volgens de hoofdverblijfplaats van de werknemer (en niet volgens vestigingsplaats van de onderneming).


43

Vlaanderen Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per leeftijdscategorie in Vlaanderen -2008/20112008 2009 2010 2011 <15 jaar 1 3 1 15-19 jaar 6.462 5.876 5.374 4.673 20-24 jaar 10.446 10.600 10.766 10.689 25-29 jaar 8.201 8.163 8.609 8.604 30-34 jaar 6.748 6.564 6.795 6.989 35-39 jaar 6.940 6.817 6.734 6.629 40-44 jaar 6.757 6.638 6.581 6.706 45-49 jaar 6.093 6.122 6.245 6.305 50-54 jaar 4.755 4.876 5.088 5.243 55-59 jaar 3.026 3.232 3.476 3.643 60-64 jaar 1.366 1.442 1.608 1.684 65 jaar en ouder 670 684 704 751 Onbekend 0 0 0 0 Totaal 61.465 61.017 61.981 61.916


2008 0% 11% 17% 13% 11% 11% 11% 10% 8% 5% 2% 1% 0% 100%

2009 0% 10% 17% 13% 11% 11% 11% 10% 8% 5% 2% 1% 0% 100%

2010 0% 9% 17% 14% 11% 11% 11% 10% 8% 6% 3% 1% 0% 100%

2011 8% 17% 14% 11% 11% 11% 10% 8% 6% 3% 1% 0% 100%



44

1.14 Werknemers per leeftijdscategorie en per subsector België Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per leeftijdscategorie en per subsector in België -2011Vakantie- KampeerOverige DrinkgeleHotels Restaurants Catering verblijven terreinen accommodatie genheden <15 jaar 0 0 0 0 0 1 0 15-19 jaar 394 36 5 1 4.960 617 705 20-24 jaar 1.869 258 30 29 12.661 1.540 2.219 25-29 jaar 2.524 357 38 59 9.741 1.683 1.997 30-34 jaar 2.240 326 23 64 7.557 1.771 1.543 35-39 jaar 2.130 359 38 75 6.609 2.002 1.322 40-44 jaar 2.061 504 52 83 5.998 2.306 1.190 45-49 jaar 1.926 527 61 110 5.155 2.047 1.053 50-54 jaar 1.404 510 73 123 3.940 1.673 877 55-59 jaar 974 295 38 59 2.713 1.055 630 60-64 jaar 436 118 27 36 1.195 454 328 65 jaar en ouder 130 28 18 11 508 169 168 Onbekend 0 0 0 0 0 0 0 Totaal

16.088 Hotels


0% 2% 12% 16% 14% 13% 13% 12% 9% 6% 3% 1% 0% 100%

3.318

403

650

61.037

15.318

12.032

Vakantie- KampeerOverige DrinkgeleRestaurants Catering verblijven terreinen accommodatie genheden 0% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 1% 0% 8% 4% 6% 8% 7% 4% 21% 10% 18% 11% 9% 9% 16% 11% 17% 10% 6% 10% 12% 12% 13% 11% 9% 12% 11% 13% 11% 15% 13% 13% 10% 15% 10% 16% 15% 17% 8% 13% 9% 15% 18% 19% 6% 11% 7% 9% 9% 9% 4% 7% 5% 4% 7% 6% 2% 3% 3% 1% 4% 2% 1% 1% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100%

100%

100%



100%

100%

100%

45

Vlaanderen Tabel: Aantal loontrekkende werknemers in de horecasector per leeftijdscategorie en per subsector in Vlaanderen -2011Vakantie- KampeerOverige DrinkgeleHotels Restaurants Catering verblijven terreinen accommodatie genheden <15 jaar 15-19 jaar 196 32 3 0 3.464 439 539 20-24 jaar 1.025 186 21 6 7.131 956 1.364 25-29 jaar 1.214 240 29 21 5.102 909 1.089 30-34 jaar 1.065 216 13 12 3.912 947 824 35-39 jaar 1.024 236 23 18 3.523 1.096 709 40-44 jaar 1.049 384 30 12 3.235 1.303 693 45-49 jaar 997 403 39 19 2.960 1.304 583 50-54 jaar 771 378 56 26 2.406 1.079 527 55-59 jaar 521 242 26 14 1.726 701 413 60-64 jaar 249 85 19 10 812 307 202 65 jaar en ouder 87 23 14 8 364 137 118 Onbekend 0 0 0 0 0 0 0 Totaal

8.198 Hotels


2% 13% 15% 13% 12% 13% 12% 9% 6% 3% 1% 0% 100%

2.425

273

146

34.635

9.178

7.061

Vakantie- KampeerOverige DrinkgeleRestaurants Catering verblijven terreinen accommodatie genheden 1% 1% 0% 10% 5% 8% 8% 8% 4% 21% 10% 19% 10% 11% 14% 15% 10% 15% 9% 5% 8% 11% 10% 12% 10% 8% 12% 10% 12% 10% 16% 11% 8% 9% 14% 10% 17% 14% 13% 9% 14% 8% 16% 21% 18% 7% 12% 7% 10% 10% 10% 5% 8% 6% 4% 7% 7% 2% 3% 3% 1% 5% 5% 1% 1% 2% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100%

100%

100%



100%

100%

100%

46

1.15 Gemiddeld brutokwartaalloon in de horecasector per statuut België Tabel: Gemiddeld brutokwartaalloon in de horecasector per statuut in België -2009/20112009 2010 2011 Arbeiders Bedienden

5.390 7.979

5.467 7.977

5.643 8.207

Totaal

5.834

5.892

6.079


Vlaanderen Tabel: Gemiddeld brutokwartaalloon in de horecasector per statuut in Vlaanderen -2009/20112009 2010 2011 Arbeiders Bedienden

5.417 8.005

5.479 7.916

5.658 8.162

Totaal

5.791

5.828

6.023


1.16 Gemiddeld brutokwartaalloon in de horecasector per statuut en per subsector België Tabel: Gemiddeld brutokwartaalloon in de horecasector per statuut en per subsector in België -2011Vakantie- KampeerOverige DrinkgeleHotels Restaurants Catering verblijven terreinen accommodatie genheden Arbeiders 5.782 5.973 5.937 5.884 5.534 5.904 5.590 Bedienden 8.437 8.360 7.980 8.559 7.466 8.961 7.067 Totaal 6.713 6.948 6.601 6.597 5.718 6.574 5.669 Bron: RSZ, gecentraliseerde statistiek, situatie op 30/06 Bewerking door Guidea

Vlaanderen Tabel: Gemiddeld brutokwartaalloon in de horecasector per statuut en per subsector in Vlaanderen -2011Vakantie- KampeerOverige DrinkgeleHotels Restaurants Catering verblijven terreinen accommodatie genheden Arbeiders 5.789 5.997 6.059 5.670 5.581 5.922 5.582 Bedienden 8.277 8.387 8.050 8.297 7.881 8.410 7.223 Totaal 6.628 6.959 6.770 7.055 5.751 6.415 5.653 Bron: RSZ, gecentraliseerde statistiek, situatie op 30/06 Bewerking door Guidea


47

1.17 Gemiddeld brutokwartaalloon in de horecasector per statuut en per geslacht België Tabel: Gemiddeld brutokwartaalloon in de horecasector per statuut en per geslacht in België -2009/20112009 2010 2011 Arbeiders Mannen Vrouwen

5.483 5.281

5.555 5.360

5.733 5.531

Bedienden Mannen Vrouwen

8.710 7.287

8.811 7.200

8.969 7.488


Vlaanderen Tabel: Gemiddeld brutokwartaalloon in de horecasector per statuut en per geslacht in Vlaanderen -2009/20112009 2010 2011 Arbeiders Mannen Vrouwen

5.519 5.305

5.571 5.374

5.757 5.543

Bedienden Mannen Vrouwen

8.704 7.394

8.677 7.264

8.940 7.497



48

1.18 Loonkloof tussen mannen en vrouwen Verschillen in gemiddelde brutolonen tussen mannen en vrouwen kan je op verschillende manieren berekenen. Zo kan je de gemiddelde bruto-uurlonen vergelijken. Je kan ook de gemiddelde brutomaandlonen vergelijken. Beide gegevens hier gelden voor voltijdse werknemers.

Tabel: Gemiddelde bruto-uurlonen en loonkloof van voltijdse werknemers in de horecasector (20082009, op basis van nacecodes, ondernemingen met minstens tien werknemers) 2008 2009 Uurloon Uurloon Uurloon Uurloon Loonkloof Loonkloof vrouwen mannen vrouwen mannen Hotels en restaurants €11,78 €13,51 13% €12,48 €14,17 12% Alle sectoren €16,11 €18,00 11% €16,60 €18,38 10% Bron: Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen 23

In de tabel vind je de loonkloof , berekend voor alle werknemers op basis van bruto-uurlonen. In 2009 verdiende een vrouw in de horecasector gemiddeld 12,48 euro per uur, bij mannen was dit 14,17 euro. De loonkloof in bruto-uurlonen in de horeca bedraagt 12%, in alle sectoren in dit iets lager, namelijk 10%. De lonen in de horecasector liggen, in vergelijking met andere sectoren, vrij laag. Ook voor mannen. Toch is er nog een loonkloof van 12%. Door de berekening o.b.v. bruto-uurlonen wordt het effect van de verschillen in arbeidsduur geneutraliseerd. Als je de loonkloof zou berekenen o.b.v. brutojaarlonen, dan zou je zien dat de loonkloof hoger ligt. Want, er is een verschil tussen mannen en vrouwen in arbeidsduur. Vrouwen werken in het algemeen vaker deeltijds dan mannen. Het is wel zo dat in de horecasector ook heel wat mannen deeltijds werken. T.o.v. 2008 is de loonkloof in 2009 gedaald, zowel in de horecasector als in alle sectoren. Tabel: Gemiddelde brutomaandlonen en loonkloof van voltijdse werknemers in de horecasector (2009, op basis van paritair comité, ondernemingen met minstens tien werknemers) 2008 2009 Maandloon Maandloon Maandloon Maandloon Loonkloof Loonkloof vrouwen mannen vrouwen mannen PC 302 ---€2.056 €2.202 7% Alle sectoren €2.682 €3.022 11% €2.785 €3.105 10% Bron: Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen

In 2009 verdienden vrouwen in de horecasector gemiddeld 2.056 euro per maand. Bij mannen ligt dit iets hoger, namelijk op 2.202 euro. Vrouwen in de horecasector verdienden dus gemiddeld 146 euro per maand minder. In 2009 bedraagt de loonkloof van de brutomaandlonen voor de voltijdse werknemers in de horecasector 7%. Voor alle sectoren is de loonkloof iets groter, namelijk 10%. In 2009 verdienden vrouwen in alle sectoren gemiddeld 320 euro minder dan mannen. Voor alle sectoren kunnen we de cijfers van 2009 met die van 2008 vergelijken. Zo is de loonkloof in alle sectoren met één procentpunt gedaald t.o.v. 2008.

23

Loonkloof = (loon mannen-loon vrouwen)/ loon mannen


49

2 Aantal zelfstandigen in de horecasector Op de volgende pagina’s vindt u in een overzicht de kerncijfers in verband met de zelfstandigen de horecasector voor België en Vlaanderen. Daarna vindt u meer gedetailleerde tabellen.

24

in

25

Nog meer detail is te vinden in onze online database ‘Horeca in Cijfers’ : • Aantal zelfstandigen per provincie en per gemeente; • Aantal zelfstandigen in Wallonië en Brussel. Deze digitale weg maakt het mogelijk om de beschikbare informatie continu te actualiseren en uit te breiden. Voor de gegevens over de zelfstandigen in de horecasector doen we een beroep op de gegevens van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ). Deze instantie gebruikt een activiteitenindeling los van de nace-bel codes. De horecasector valt hier onder de subbedrijfstak 407. De regionale indeling gebeurt bij de RSVZ op basis van de woonplaats van de zelfstandige. Dit stemt niet noodzakelijk overeen met de plaats waar de beroepsactiviteit wordt uitgeoefend, maar dit laatste gegeven is door de RSVZ niet gekend.

24 25

De statistieken geven het aantal verzekeringsplichtigen. Dit is de som van het aantal zelfstandigen en helpers. Te bereiken via de website: www.guidea.be > cijfers en publicaties > online cijferdatabase


50

2.1 Overzicht In totaal werken in 2011 in België, over alle sectoren heen, 960.072 zelfstandigen. 38.973 zelfstandigen of 4,1% werkt in de horecasector. 25.028 zelfstandigen actief in de horecasector (64%) werken in 2011 in Vlaanderen. Grafiek: Aantal zelfstandigen in de horecasector -2006/2011-

45.000 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0

2006 Vlaanderen 21.896

2007 21.867

2008 21.702

2009 22.695

2010 24.878

2011 25.028


Het aantal zelfstandigen in de horecasector daalde tussen 2006 en 2008 van 21.896 tot 21.702. In 2009 zien we een toename van 993 zelfstandigen. Deze stijging zet zich verder in 2010 en 2011.


51

Tabel: Aantal zelfstandigen in de horecasector -2011n Vlaanderen Totaal aantal

België

% Vlaanderen

België

25.028

38.973

100%

100%

----

25.028 11.787 2.158

----

64% 30% 6%

6.596 5.943 5.149 3.534 3.806

------

26% 24% 21% 14% 15%

------

19.640 4.231 1.157

30.827 6.271 1.875

78% 17% 5%

79% 16% 5%

13.745 11.283

21.928 17.045

55% 45%

56% 44%

831 4.303 11.148 7.671 1.075

1.295 6.544 17.185 12.160 1.789

3% 17% 45% 31% 4%

3% 17% 44% 31% 5%

2.856 1.773

4.765 2.908

---

---

Gewesten Vlaanderen Wallonië Brussel Vlaamse provincies West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Antwerpen Vlaams-Brabant Limburg Aard van bezigheid Hoofdbezigheid 26 Bijkomende bezigheid 27 Actief na pensioen Geslacht Man Vrouw Leeftijd <25 jaar 25 tot 35 jaar 35 tot 50 jaar 50 tot 65 jaar >65 jaar Starters/stoppers Starters Stoppers Bron: RSVZ Bewerking door Guidea

26

Zelfstandige in bijberoep: Dit is het geval als men samen met de zelfstandige activiteit nog een andere beroepsbezigheid uitoefent voor een werkgever. Of, als men als zelfstandige ook een loonvervangend inkomen krijgt uit een andere, weggevallen beroepsactiviteit als werknemer of ambtenaar. 27 Zelfstandige actief na pensioen(leeftijd): Hier moet de zelfstandige rekening houden met een aantal voorwaarden. Zo zijn de inkomsten uit de beroepsbezigheid begrensd.


52

Een profielschets: • In 2011 werkt 64% van de zelfstandigen in Vlaanderen, 30% in Wallonië en 6% in Brussel.

•

In 2011 werkt 26% van de Vlaamse zelfstandigen in West-Vlaanderen, 24% in OostVlaanderen, 21% in Antwerpen, 15% in Limburg en 14% in Vlaams-Brabant.

•

In 2011 werkt 78% van de zelfstandigen in Vlaanderen in de horeca als hoofdbezigheid. 17% is zelfstandige in bijberoep. 5% is actief als zelfstandige na het bereiken van de pensioenleeftijd. De verdeling van de zelfstandigen per aard van bezigheid is voor Vlaanderen en België nagenoeg gelijk.

•

In 2011 is in Vlaanderen 55% van de zelfstandigen in de horecasector man en 45% vrouw. In Vlaanderen ligt het aandeel vrouwelijke zelfstandigen in de horeca iets boven het nationale gemiddelde, 45% versus 44% in België.

•

In 2011 is 45% van de Vlaamse zelfstandigen tussen 35 en 50 jaar oud. 31% is tussen 50 en 65 jaar oud. 17% is tussen 25 en 35 jaar oud. Een minderheid is ouder dan 65 jaar of jonger dan 25 jaar. Deze leeftijdsverdeling is gelijkaardig aan die voor België.

•

In 2011 zijn 2.856 zelfstandigen van start gegaan in de Vlaamse horecasector. 1.773 zelfstandigen zijn gestopt. Op nationaal vlak zien we eveneens meer starters dan stoppers.


53

2.2 Aantal zelfstandigen in alle sectoren in België Tabel: Aantal zelfstandigen in alle sectoren in België -2010/2011Code RSVZ Omschrijving

2010

2011

101

Groentekwekers

2.234

2.158

102

Tuinbouwers

12.312

12.744

103

Wijnbouwers

157

153

104

Landbouwers, pachters, e.a.

52.589

51.262

105

Bosexploitatie

1.864

1.848

106

Diverse landbouwactiviteiten

6.968

6.806

130-136,161-166

Bestuurders van de landbouw

3.636

4.280

201

Zeevisserij

67

76

202

Zoetwatervisserij

74

76

230-235, 261-262

Bestuurders van de visserij

489

463

301

Mijnnijverheid

155

146

302

Steengroefnijverheid

303

Metaalnijverheid

304

328

325

9.605

9.783

Keramieknijverheid

164

161

305

Glasnijverheid

237

227

306

Chemische nijverheid

410

375

307

Voedingsnijverheid

14.282

13.843

308

Textielnijverheid

1.457

1.436

309

Kledingnijverheid

1.685

1.672

310

Bouwnijverheid

65.401

66.593

311

Hout-en meubelnijverheid

13.073

13.284

312

Huid-en ledernijverheid

946

932

313

Tabaksnijverheid

30

30

314

Papiernijverheid

213

204

315

Boekdruknijverheid

1.736

1.679

316

Kunst-en precisienijverheid

10.925

11.631

317

Vervoer

10.052

10.217

318

Binnenschippers

1.562

1.532

319

Sleepbootexploitanten

65

65

320 330-335, 361-379

Security en bewaking nijv. en amb. Bestuurders van de nijv. en amb.

401

45

50

69.774

72.904

Groothandel

7.006

7.487

402

Kleinhandel

66.825

64.067

403

Groot-en kleinhandel

3.316

3.557

404

Banken

1.797

1.701

405

Verzekeringen

10.565

10.263

406

Tussenpersonen

43.046

41.998

407

Horecasector

38.796

38.973

408

Vermakelijkheden

6.852

6.816

409

Foorkramers

1.338

1.309

410

Marktkramers, leurders

7.306

7.214


54

Code RSVZ

Omschrijving

2010

2011

411

Marketing en verkoop

412

Security en bewaking handel

550

792

77

115

430-435, 461-470

Bestuurders van de handel

148.220

149.097

501

Artsen, chirurgen

27.330

27.139

502 503

Tandartsen

7.082

7.048

Apothekers

3.851

3.737

504

Dierenartsen

4.259

4.301

505

Para-medici

44.167

46.224

506

Privé-onderricht

13.187

13.546

507

Wetenschap

1.382

1.354

508

Letteren

8.225

8.685

509

Kunst (voor 1/7/2003)

5.707

5.386

510

Kunst (vanaf 1/7/2003)

6.512

7.473

514

Advocaten

16.484

16.804

515

Notarissen

1.472

1.459

516

Gerechtsdeurwaarders

797

809

517

Landmeters, ingenieurs, accountants, experts

10.506

10.394

518

Architecten

15.628

15.896

519

Diverse intellectuele beroepen

41.959

43.130

530-535, 561-579

Bestuurders van de vrije beroepen

31.015

36.270

601

Schoonheidszorg

30.510

30.862

602

Diverse beroepen van manuele aard

36.855

35.911

630-635, 661-662

Bestuurders van de diensten

9.625

10.976

000

Diversen

4.361

6.694

030-035, 061

Bestuurders van diversen

4.032

5.630

943.175

960.072

Totaal Bron: RSVZ Bewerking door Guidea

In 2010 zijn er drie nieuwe categorieën bij de zelfstandigen. Dit zijn 320- security en bewaking in de nijverheid en ambachten (productie), 411- marketing en verkoop en 412- security en bewaking in de handel. In 2010 en 2011 werkte 4,1% van alle zelfstandigen in de horecasector.


55

2.3 Aantal zelfstandigen in de horecasector Tabel: Aantal zelfstandigen in de horecasector in de gewesten -2008/20112008 2009 2010 2011 Vlaanderen Wallonië Brussel

21.702 11.112 2.025

22.695 11.482 2.072

24.878 11.761 2.157

25.028 11.787 2.158

Totaal

34.839

36.249

38.796

38.973

2008

2009

2010

2011

62% 32% 6%

63% 32% 6%

64% 30% 6%

64% 30% 6%

100%

100%

100%

100%

Vlaanderen Wallonië Brussel Totaal Bron: RSVZ Bewerking door Guidea

Grafiek: Aandeel zelfstandigen in de horecasector over de gewesten -2005/2011-

100% 80% 60% 40% 20% 0%

2005 Vlaanderen 62% Wallonië 31% Brussel 6%

2006 62% 31% 6%

2007 62% 31% 6%

2008 62% 32% 6%

2009 63% 32% 6%

2010 64% 30% 6%



2011 64% 30% 6%

56

2.4 Aantal zelfstandigen in de horecasector per aard van bezigheid België Tabel: Aantal zelfstandigen in de horecasector per aard van bezigheid in België -2008/20112008 2009 2010 2011 Hoofdbezigheid Bijkomende bezigheid Actief na pensioen(leeftijd)

28.564 4.798 1.477

29.488 5.214 1.547

31.117 5.931 1.748

30.827 6.271 1.875

Totaal

34.839

36.249

38.796

38.973

2008

2009

2010

2011

82% 14% 4%

81% 14% 4%

80% 15% 5%

79% 16% 5%

100%

100%

100%

100%

Hoofdbezigheid Bijkomende bezigheid Actief na pensioen(leeftijd) Totaal Bron: RSVZ Bewerking door Guidea

Vlaanderen Tabel: Aantal zelfstandigen in de horecasector per aard van bezigheid in Vlaanderen -2008/20112008 2009 2010 2011 Hoofdbezigheid Bijkomende bezigheid Actief na pensioen(leeftijd)

17.917 2.923 862

18.495 3.283 917

19.848 3.963 1.067

19.640 4.231 1.157

Totaal

21.702

22.695

24.878

25.028

2008

2009

2010

2011

83% 13% 4%

81% 14% 4%

80% 16% 4%

78% 17% 5%

100%

100%

100%

100%

Hoofdbezigheid Bijkomende bezigheid Actief na pensioen(leeftijd) Totaal Bron: RSVZ Bewerking door Guidea


57

2.5 Aantal zelfstandigen in de horecasector per geslacht België Tabel: Aantal zelfstandigen in de horecasector per geslacht in België -2008/20112008 2009 2010 2011 Mannen Vrouwen

19.231 15.608

20.184 16.065

21.657 17.139

21.928 17.045

Totaal

34.839

36.249

38.796

38.973

2008

2009

2010

2011

55% 45%

56% 44%

56% 44%

56% 44%

100%

100%

100%

100%



Vlaanderen Tabel: Aantal zelfstandigen in de horecasector per geslacht in Vlaanderen -2008/20112008 2009 2010 2011 Mannen Vrouwen

11.595 10.107

12.235 10.460

13.532 11.346

13.745 11.283

Totaal

21.702

22.695

24.878

25.028

2008

2009

2010

2011

53% 47%

54% 46%

54% 46%

55% 45%

100%

100%

100%

100%




58

2.6 Aantal zelfstandigen in de horecasector per aard van bezigheid en per geslacht België Tabel: Aantal zelfstandigen in de horecasector per aard van bezigheid en per geslacht in België -2008/20112008 2009 2010 2011 Hoofdbezigheid

28.564

29.488

31.117

30.827

Mannen Vrouwen

15.312 13.252

16.004 13.484

16.947 14.170

16.933 13.894

Bijkomende bezigheid Mannen Vrouwen

4.798

5.214

5.931

6.271

3.243 1.555

3.446 1.768

3.875 2.056

4.069 2.202

Actief na pensioen(leeftijd)

1.477

1.547

1.748

1.875

676 801

734 813

835 913

926 949

2008

2009

2010

2011

Mannen Vrouwen

54% 46%

54% 46%

54% 46%

55% 45%


68% 32%

66% 34%

65% 35%

65% 35%

Actief na pensioen(leeftijd) Mannen Vrouwen

46% 54%

47% 53%

48% 52%

49% 51%

Mannen Vrouwen

Hoofdbezigheid



59

Vlaanderen Tabel: Aantal zelfstandigen in de horecasector per aard van bezigheid en per geslacht in Vlaanderen -2008/20112008 2009 2010 2011 Hoofdbezigheid

17.917

18.495

19.848

19.640

Mannen Vrouwen

9.264 8.653

9.688 8.807

10.483 9.365

10.447 9.193


2.923

3.283

3.963

4.231

1.945 978

2.116 1.167

2.539 1.424

2.719 1.512


862

917

1.067

1.157

386 476

431 486

510 557

579 578

2008

2009

2010

2011

Mannen Vrouwen

52% 48%

52% 48%

53% 47%

53% 47%


67% 33%

64% 36%

64% 36%

64% 36%


45% 55%

47% 53%

48% 52%

50% 50%

Hoofdbezigheid



60

2.7 Aantal zelfstandigen in de horecasector per leeftijdscategorie België Tabel: Aantal zelfstandigen in de horecasector per leeftijdscategorie in België -2008/20112008 2009 2010 2011 <25 jaar 25-34 jaar 35-49 jaar 50-64 jaar 65 jaar en ouder

1.091 6.070 15.980 10.382 1.316

1.186 6.221 16.512 10.918 1.412

1.308 6.557 17.390 11.887 1.654

1.295 6.544 17.185 12.160 1.789

Totaal

34.839

36.249

38.796

38.973

2008

2009

2010

2011

3% 17% 46% 30% 4%

3% 17% 46% 30% 4%

3% 17% 45% 31% 4%

3% 17% 44% 31% 5%

100%

100%

100%

100%

<25 jaar 25-34 jaar 35-49 jaar 50-64 jaar 65 jaar en ouder Totaal Bron: RSVZ Bewerking door Guidea

Vlaanderen Tabel: Aantal zelfstandigen in de horecasector per leeftijdscategorie in Vlaanderen -2008/20112008 2009 2010 2011 <25 jaar 25-34 jaar 35-49 jaar 50-64 jaar 65 jaar en ouder

712 3.842 10.187 6.217 744

753 3.951 10.538 6.642 811

843 4.291 11.384 7.371 989

831 4.303 11.148 7.671 1.075

Totaal

21.702

22.695

24.878

25.028

2008

2009

2010

2011

3% 18% 47% 29% 3%

3% 17% 46% 29% 4%

3% 17% 46% 30% 4%

3% 17% 45% 31% 4%

100%

100%

100%

100%

<25 jaar 25-34 jaar 35-49 jaar 50-64 jaar 65 jaar en ouder Totaal Bron: RSVZ Bewerking door Guidea


61

2.8 Aantal zelfstandigen in de horecasector per aard van bezigheid en per leeftijdscategorie België Tabel: Aantal zelfstandigen in de horecasector per aard van bezigheid en per leeftijdscategorie in België -2008/20112008 2009 2010 2011 Hoofdbezigheid

28.564

29.488

31.117

30.827

<25 jaar 25-34 jaar 35-49 jaar 50-64 jaar 65 jaar en ouder

893 4.896 13.583 9.137 55

982 4.942 13.969 9.531 64

1.058 5.066 14.576 10.292 125

1.039 4.945 14.252 10.459 132

Bijkomende bezigheid <25 jaar 25-34 jaar 35-49 jaar 50-64 jaar 65 jaar en ouder

4.798

5.214

5.931

6.271

198 1.174 2.395 1.030 1

204 1.279 2.539 1.190 2

250 1.491 2.809 1.376 5

256 1.599 2.930 1.478 8

Actief na pensioen(leeftijd)

1.477

1.547

1.748

1.875

0 0 2 215 1.260

0 0 4 197 1.346

0 0 5 219 1.524

0 0 3 223 1.649

2008

2009

2010

2011


3% 17% 48% 32% 0%

3% 17% 47% 32% 0%

3% 16% 47% 33% 0%

3% 16% 46% 34% 0%


4% 24% 50% 21% 0%

4% 25% 49% 23% 0%

4% 25% 47% 23% 0%

4% 25% 47% 24% 0%

Actief na pensioen(leeftijd) <25 jaar 25-34 jaar 35-49 jaar 50-64 jaar 65 jaar en ouder

0% 0% 0% 15% 85%

0% 0% 0% 13% 87%

0% 0% 0% 13% 87%

0% 0% 0% 12% 88%


Hoofdbezigheid



62

Vlaanderen Tabel: Aantal zelfstandigen in de horecasector per aard van bezigheid en per leeftijdscategorie in Vlaanderen -2008/20112008 2009 2010 2011 Hoofdbezigheid

17.917

18.495

19.848

19.640


574 3.138 8.702 5.469 34

606 3.139 8.948 5.765 37

650 3.260 9.540 6.323 75

625 3.173 9.233 6.534 75


2.923

3.283

3.963

4.231

138 704 1.483 598 0

147 812 1.586 737 1

193 1.031 1.839 897 3

206 1.130 1.913 978 4


862

917

1.067

1.157

0 0 2 150 710

0 0 4 140 773

0 0 5 151 911

0 0 2 159 996

2008

2009

2010

2011


3% 18% 49% 31% 0%

3% 17% 48% 31% 0%

3% 16% 48% 32% 0%

3% 16% 47% 33% 0%


5% 24% 51% 20% 0%

4% 25% 48% 22% 0%

5% 26% 46% 23% 0%

5% 27% 45% 23% 0%


0% 0% 0% 17% 82%

0% 0% 0% 15% 84%

0% 0% 0% 14% 85%

0% 0% 0% 14% 86%

Hoofdbezigheid



63

2.9 Aantal startende en stoppende zelfstandigen in de horecasector in de gewesten Tabel: Aantal startende zelfstandigen in de horecasector in de gewesten -2008/20112008 2009 2010 2011 Vlaanderen Wallonië Brussel

2.159 1.487 201

2.312 1.437 265

3.263 1.637 317

2.856 1.602 307

Totaal

3.847

4.014

5.217

4.765

2008

2009

2010

2011

56% 39% 5%

58% 36% 7%

63% 31% 6%

60% 34% 6%

100%

100%

100%

100%


Tabel: Aantal stoppende zelfstandigen in de horecasector in de gewesten -2008/20112008 2009 2010 2011 Vlaanderen Wallonië Brussel

1.334 864 130

1.264 896 135

1.646 968 166

1.773 959 176

Totaal

2.328

2.295

2.780

2.908

2008

2009

2010

2011

57% 37% 6%

55% 39% 6%

59% 35% 6%

61% 33% 6%

100%

100%

100%

100%



64

België Tabel: Aantal startende en stoppende zelfstandigen in de horecasector in België -2008/20112008 2009 2010 2011 Starters Stoppers

3.847 2.328

4.014 2.295

5.217 2.780

4.765 2.908


Grafiek: Aantal starters en stoppers in de horecasector in België -2005/20115.500 5.000 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0

2005 Starters 3.526 Stoppers 2.277

2006 3.796 2.418

2007 3.948 2.536

2008 3.847 2.328

2009 4.014 2.295

2010 5.217 2.780

2011 4.765 2.908


Vlaanderen Tabel: Aantal startende en stoppende zelfstandigen in de horecasector in Vlaanderen -2008/20112008 2009 2010 2011 Starters Stoppers

2.159 1.334

2.312 1.264

3.263 1.646

2.856 1.773


Grafiek: Aantal starters en stoppers in de horecasector in Vlaanderen -2005/20115.500 5.000 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0

2005 Starters 2.166 Stoppers 1.368

2006 2.316 1.447

2007 2.344 1.530

2008 2.159 1.334

2009 2.312 1.264

2010 3.263 1.646

2011 2.856 1.773



65

3 Tewerkstelling van studenten met een studentencontract Het aantal studenten wordt weergegeven in aantal arbeidsplaatsen. Dit cijfer wordt bekomen door per werkgever het aantal tewerkgestelde studenten gedurende het kwartaal te tellen. Het gaat om statistische informatie over studentenjobs (geen onderwerping aan de sociale zekerheid maar met een 28 solidariteitsbijdrage). Enkel cijfers voor België zijn beschikbaar . We merken vrij grote schommelingen tussen de vier kwartalen, met de meeste studentenjobs in het derde kwartaal (zomerperiode). Dit is ook logisch te verklaren: tijdens de zomer zijn de meeste studenten vragende partij om een centje bij te verdienen. Omwille daarvan kiezen we ervoor om een cijferoverzicht te geven per kwartaal. Belangrijk om op te merken is dat een arbeidsplaats over meerdere kwartalen kan lopen. Sommeren heeft in dit geval dus weinig zin. Grafiek: Aantal studentenjobs in de horecasector per kwartaal in België -Q1 2008/Q4 2011-

45.000

40.191

40.000 28.961

30.000

26.453

25.000

22.186

20.000 15.000 10.000 5.000

36.074

32.963

35.000

22.643

18.300 17.951

13.679 12.188 9.948

14.905

17.817

14.050

11.507

0 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 2008

2009

2010

2011

Bron: RSZ, gecentraliseerde statistiek Bewerking door Guidea

In 2011 vinden we de meeste studentenjobs in de horecasector in het derde kwartaal (40.191 arbeidsplaatsen). Gevolgd door het tweede kwartaal (26.453) en het vierde kwartaal (22.643). De minste studentenjobs vinden we in januari, februari en maart (17.817). In 2011 merken we een verdere toename in het aantal arbeidsplaatsen voor studenten in de horecasector. Zo zijn er 40.191 arbeidsplaatsen in het derde kwartaal van 2011, in 2010 was dit nog 36.074 (stijging met 11%). Ook in het eerste, tweede en vierde kwartaal van 2011 zien we een toename met respectievelijk 27%, 19% en 26% ten opzichte van 2010.

28

Detail naar gewest en provincie is niet langer beschikbaar bij de RSZ.


66

4 Tewerkstellingsvooruitzichten in de horecasector Op basis van de Manpower Barometer krijgen we een idee van de rekruteringsintenties in de nabije toekomst in horeca. de

De Manpower Barometer voor de tewerkstellingsvooruitzichten voor het 4 kwartaal van 2012 in België is gebaseerd op een rondvraag bij een representatieve steekproef van 750 werkgevers in Brussel, Vlaanderen en Wallonië. Alle respondenten hebben op dezelfde vraag geantwoord: “Hoe zal de totale werkgelegenheid in uw onderneming zich het komende kwartaal – dus tot het einde van december 2012 – ontwikkelen in vergelijking met het huidige kwartaal?” In het rapport gebruikt Manpower de term “Nettotewerkstellingsprognose”. Deze waarde berekenen ze door van het percentage werkgevers die een stijging van de totale werkgelegenheid verwachten, het percentage werkgevers die een daling verwachten af te trekken. Het resultaat is dus een nettosaldo van tewerkstellingsvooruitzichten dat positief of negatief kan zijn. Op deze prognose wordt een seizoenszuivering uitgevoerd. Deze seizoensgezuiverde gegevens zijn op lange termijn betrouwbaarder. Volgens de seizoensgezuiverde prognose verwachten de werkgevers uit 5 van de 10 gepeilde activiteitensectoren een stijging van hun personeelsbestand voor het vierde kwartaal 2012. De rekruteringsintenties in de horeca zijn daarentegen negatief, met een nettotewerkstellingsprognose van -4. Grafiek : Nettotewerkstellingsvooruitzichten alle sectoren in België -vierde kwartaal 2012-

Bron: Manpower Barometer voor de tewerkstellingsvooruitzichten België


67

Grafiek : Nettotewerkstellingsvooruitzichten horeca in België -vierde kwartaal 2012-

Bron: Manpower Barometer voor de tewerkstellingsvooruitzichten België

Volgens de seizoensgecorrigeerde gegevens rapporteren de werkgevers van de horecasector een nettotewerkstellingsprognose van -4. Dit resultaat stemt overeen met een lichte daling van 2 punten op kwartaalbasis en met een gematigde daling van 6 punten op jaarbasis. Niet gecorrigeerd voor seizoensinvloeden, bereikt de nettotewerkstellingsprognose de zeer pessimistische waarde van -8. Dit cijfer vertegenwoordigt zowel op kwartaalbasis als op jaarbasis een forse daling van respectievelijk 9 en 8 punten.


68

5 Arbeidsduur, werken op onregelmatige uren en tijdelijke arbeid In de Belgische Enquête naar de Arbeidskrachten bij huishoudens vinden we informatie over arbeidsduur, werken op onregelmatige uren en tijdelijke arbeid. Eerst bespreken we de werknemers, daarna de zelfstandigen.

5.1 Werknemers 5.1.1 Gewone gemiddelde wekelijkse werktijd Tabel: Gewone gemiddelde werktijd bij horecawerknemers in uren per woonplaats per gewest -2011Vlaanderen Wallonië Brussel België Voltijds loontrekkenden

40 uren 33 min.

39 uren 38 min.

39 uren 13 min.

40 uren 03 min.

Deeltijds loontrekkenden

19 uren 04 min.

20 uren 07 min.

20 uren 28 min.

19 uren 33 min.

Bron: FOD Economie - Afdeling Statistiek, Enquête naar de arbeidskrachten 2011, NACE_2008=55 of 56 Bewerking door Guidea

Voltijdse werknemers in de horecasector presteren per week gemiddeld 40 uren en 3 minuten. Deeltijdse werknemers presteren per week gemiddeld 19 uren en 33 minuten. Bij de voltijdse werknemers ligt de gemiddelde wekelijkse werktijd het hoogst in Vlaanderen, bij de deeltijdse werknemers ligt de gemiddelde wekelijkse werktijd het hoogst in Brussel.

Tabel: Evolutie gewone gemiddelde werktijd bij horecawerknemers in uren per woonplaats in Vlaanderen -2007/20112007 2008 2009 2010

2011

Voltijds loontrekkenden

41 u 50 min

40 u 40 min

40 u 16 min

39 u 47 min

40 u 33 min

Deeltijds loontrekkenden

18 u 55 min

19 u 12 min

18 u 37 min

18 u 54 min

19 u 04 min


De gemiddelde werktijd bij horecawerknemers is bij voltijds loontrekkenden van 2007 t.e.m. 2010 lichtjes gedaald. In 2011 zien we een stijging van de gemiddelde werktijd t.o.v. 2010. Bij deeltijds loontrekkende nam de gemiddelde werktijd in 2008 lichtjes toe om in 2009 terug te dalen tot onder het niveau van 2007. In 2010 is de gemiddelde werktijd voor een deeltijds loontrekkende opnieuw gelijk aan 2007. In 2011 neemt de gemiddelde werktijd nog iets toe.


69

5.1.2 Effectieve gewone arbeidsduur op weekbasis In de onderstaande tabel wordt de spreiding van de gewerkte uren op weekbasis weergegeven. Werknemers die “weet niet” geantwoord hebben, zijn niet opgenomen in de tabel. Tabel: Aantal loontrekkenden per geslacht per effectieve gewone arbeidsduur op weekbasis (%) -2011Vlaanderen België Mannen

Vrouwen

Totaal

Mannen

Vrouwen

Totaal

1-20 uren

24%

43%

34%

26%

41%

34%

21-36 uren

12%

24%

18%

13%

23%

18%

37-40 uren

51%

30%

40%

51%

32%

41%

> 40 uren

13%

2%

7%

10%

4%

7%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

Totaal


• • • •

34% van de horecawerknemers in Vlaanderen werkt 1 tot 20 uren per week. 18% van de horecawerknemers in Vlaanderen werkt 21 tot 36 uren per week. 40% van de horecawerknemers in Vlaanderen werkt 37 tot 40 uren per week 7% van de horecawerknemers in Vlaanderen werkt 41 uren of meer per week.

Er zijn enkele verschillen tussen mannen en vrouwen. Het aandeel vrouwen dat in Vlaanderen minder dan 37 uren op weekbasis werkt is hoger: • 67% van de vrouwen werkt minder dan 37 uren per week, voor mannen ligt dit percentage lager (36%). • 51% van de mannen werkt 37 tot 40 uren per week, voor vrouwen ligt dit percentage lager (30%). De resultaten voor België liggen in dezelfde lijn.

Tabel: Evolutie aantal loontrekkenden per geslacht per effectieve gewone arbeidsduur in Vlaanderen op weekbasis (%) -2007/20112007 2008 2009 2010 2011 M

V

M

V

M

V

M

V

M

V

1-20 uren

22%

45%

16%

43%

28%

37%

22%

43%

24%

43%

21-36 uren

13%

18%

10%

22%

14%

20%

15%

23%

12%

24%

37-40 uren

49%

33%

58%

32%

52%

38%

52%

31%

51%

30%

> 40 uren

15%

4%

16%

4%

6%

5%

11%

2%

13%

2%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

Totaal


Over de jaren heen merken we enkele schommelingen in de arbeidsduur per geslacht. Zo schommelt het aantal mannen dat meer dan 37 uren per week werkt over de jaren heen. In 2008 was er een stijging van 9 procentpunten bij de mannen (tot 58%) die tussen de 37 en 40 uren werken per week. In 2009 volgt er een daling die daarna stabiel blijft.


70

5.1.3 Werken op onregelmatige uren Definities In de volgende tabellen vindt u terug in hoeverre de loontrekkende werknemers in de horecasector op onregelmatige uren werken. Dit betekent avondwerk, nachtwerk, zaterdagwerk, zondagwerk of thuiswerk. • ’s Avonds = effectieve arbeidsduur presteren tussen 19u en 23u • ’s Nachts = effectieve arbeidsduur presteren tussen 23u en 05u • Zaterdag- en zondagwerk werden niet gedefinieerd. De respondenten waren vrij om hier hun eigen interpretatie te geven. Antwoordmogelijkheden: • Nooit = 100% niet • Soms = minder dan 50% van de werkdagen • Gewoonlijk = 50% van de werkdagen of meer • Altijd = 100% wel Eerst brengen we de resultaten van de EAK 2011 en daarna bekijken we hoe de resultaten van de EAK evolueren sinds 2007. In de grafieken definiëren we de categorie ‘ja’ als de som van de percentages voor de antwoordmogelijkheden ‘soms’, ‘gewoonlijk’ en ‘altijd’.


71

Avondwerk Tabel: Frequentie avondwerk bij horecawerknemers in Vlaanderen en België per geslacht (%) -2011Vlaanderen België Mannen

Vrouwen

Totaal

Mannen

Vrouwen

Totaal

Nooit

24%

39%

32%

30%

45%

37%

Soms

29%

29%

29%

27%

26%

27%

Gewoonlijk

22%

18%

20%

19%

16%

17%

Altijd Totaal

25%

14%

19%

25%

13%

19%

100%

100%

100%

100%

100%

100%


• • • •

32% van de horecawerknemers in Vlaanderen werkt nooit ’s avonds. 29% van de horecawerknemers in Vlaanderen werkt soms ’s avonds. 20% van de horecawerknemers in Vlaanderen werkt gewoonlijk ’s avonds. 19% van de horecawerknemers in Vlaanderen werkt altijd ’s avonds.

In Vlaanderen zijn er verschillen tussen mannen en vrouwen: • Bij de vrouwen is er een grotere proportie die nooit ’s avonds werkt (39% versus 24% bij de mannen). • Bij de mannen is er een grotere proportie die altijd ’s avonds werkt (25% versus 14% bij de vrouwen). De resultaten voor België liggen in dezelfde lijn. Grafiek: Evolutie avondwerk bij horecawerknemers in Vlaanderen per geslacht (%) -2007/2011100% 80% 60% 40% 20% 0% Man Vrouw

2007 83% 52%

2008 79% 50%

2009 78% 55%

2010 77% 55%

2011 76% 61%

Avondwerk

29


29

•

Vanaf 2007 neemt het avondwerk bij mannen lichtjes af. In 2007 werkte 83% ’s avonds, in 2011 zakt dit tot 76%.

•

Het avondwerk bij vrouwen, neemt de afgelopen jaren toe. Van 52% in 2007 tot 61% in 2011.

Antwoordcategorie: • Ja = werkt soms, gewoonlijk of altijd ‘s avonds


72

Nachtwerk Tabel: Frequentie nachtwerk bij horecawerknemers in Vlaanderen en België per geslacht (%) -2011Vlaanderen België Mannen

Vrouwen

Totaal

Mannen

Vrouwen

Totaal

Nooit

66%

81%

74%

69%

83%

76%

Soms

25%

13%

19%

20%

12%

16%

Gewoonlijk

4%

4%

4%

5%

4%

4%

Altijd

5%

2%

3%

6%

2%

4%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

Totaal


• • • •

74% van de horecawerknemers in Vlaanderen werkt nooit ’s nachts. 19% van de horecawerknemers in Vlaanderen werkt soms ’s nachts. 4% van de horecawerknemers in Vlaanderen werkt gewoonlijk ’s nachts. 3% van de horecawerknemers in Vlaanderen werkt altijd ’s nachts.

In Vlaanderen zijn er verschillen tussen mannen en vrouwen: • Bij de vrouwen is er een grotere proportie die nooit ’s nachts werkt (81% versus 66% bij de mannen). • Bij de mannen is er een grotere proportie die soms of altijd ’s nachts werkt (respectievelijk 25% versus 13% en 5% versus 2%). De resultaten voor België liggen in dezelfde lijn.

Grafiek: Evolutie nachtwerk bij horecawerknemers in Vlaanderen per geslacht (%) -2007/2011100% 80% 60% 40% 20% 0% Man Vrouw

2007 35% 17%

2008 34% 14%

2009 31% 17%

2010 34% 16%

2011 34% 19%

Nachtwerk

30


30

•

Het nachtwerk bij mannelijke horecawerknemers daalt sinds 2007, maar in 2010 is er opnieuw een stijging merkbaar. In 2010 en 2011 zegt 34% nachtwerk te verrichten.

•

Het nachtwerk bij vrouwelijke horecawerknemers is in 2011 met 2 procentpunten gestegen t.o.v. 2007.

Antwoordcategorie: • Ja = werkt soms, gewoonlijk of altijd ‘s nachts


73

Zaterdagwerk Tabel: Frequentie zaterdagwerk bij horecawerknemers in Vlaanderen en België per geslacht (%) -2011Vlaanderen België Mannen

Vrouwen

Totaal

Mannen

Vrouwen

Totaal

Nooit

17%

28%

22%

22%

31%

27%

Soms

19%

17%

18%

20%

20%

20%

Gewoonlijk

19%

28%

24%

19%

26%

23%

Altijd Totaal

45%

27%

36%

38%

23%

31%

100%

100%

100%

100%

100%

100%


• • • •

22% van de horecawerknemers in Vlaanderen werkt nooit op zaterdag. 18% van de horecawerknemers in Vlaanderen werkt soms op zaterdag. 24% van de horecawerknemers in Vlaanderen werkt gewoonlijk op zaterdag. 36% van de horecawerknemers in Vlaanderen werkt altijd op zaterdag.

In Vlaanderen zijn er verschillen tussen mannen en vrouwen: • Bij de vrouwen is er een grotere proportie die nooit op zaterdag werkt. • Bij de mannen is er een grotere proportie die gewoonlijk of altijd op zaterdag werkt. De resultaten voor België liggen in dezelfde lijn.

Grafiek: Evolutie zaterdagwerk bij horecawerknemers in Vlaanderen per geslacht (%) -2007/2011100% 80% 60% 40% 20% 0% Man Vrouw

2007 88% 73%

2008 87% 68%

2009 85% 69%

2010 82% 69%

2011 83% 72%

Zaterdagwerk

31


31

•

Het zaterdagwerk bij mannelijke werknemers is sinds 2007 gedaald. Het ‘ja-percentage’ daalt van 88% in 2007 tot 82% in 2010. In 2011 zien we een lichte toename tot 83%.

•

Bij de vrouwen is het zaterdagwerk ook afgenomen. Het daalt van 73% in 2007 tot 69% in 2010. Ook hier zien we een toename in 2011 tot 72%.

Antwoordcategorie: • Ja = werkt soms, gewoonlijk of altijd op zaterdag


74

Zondagwerk Tabel: Frequentie zondagwerk bij horecawerknemers in Vlaanderen en België per geslacht (%) -2011Vlaanderen België Mannen

Vrouwen

Totaal

Mannen

Vrouwen

Totaal

Nooit

33%

45%

39%

39%

48%

44%

Soms

16%

17%

16%

19%

17%

18%

Gewoonlijk

17%

20%

19%

15%

19%

17%

Altijd Totaal

33%

18%

25%

27%

16%

21%

100%

100%

100%

100%

100%

100%


• • • •

39% van de horecawerknemers in Vlaanderen werkt nooit op zondag. 16% van de horecawerknemers in Vlaanderen werkt soms op zondag. 19% van de horecawerknemers in Vlaanderen werkt gewoonlijk op zondag. 25% van de horecawerknemers in Vlaanderen werkt altijd op zondag.

In Vlaanderen geven de mannen aan vaker op zondag te werken: • Bij de vrouwen is er een grotere proportie die nooit op zondag werkt. • Bij de mannen is er een grotere proportie die gewoonlijk of altijd op zondag werkt. Bij de mannen werkt in Vlaanderen, in vergelijking met België, een grotere proportie altijd op zondag (33% versus 27% voor België), een kleinere proportie werkt nooit op zondag (33% versus 39% voor België).

Grafiek: Evolutie zondagwerk bij horecawerknemers in Vlaanderen per geslacht (%) - 2007/2011100% 80% 60% 40% 20% 0% Man Vrouw

2007 76% 55%

2008 75% 53%

2009 75% 54%

2010 76% 62%

2011 67% 55%

Zondagwerk

32


32

•

Bij de mannen bleef het zondagwerk van 2007-2010 stabiel. In 2011% zien we een daling tot 67%.

•

Bij de vrouwen evolueert het zondagwerk in 2011 opnieuw naar het niveau van 2007.

Antwoordcategorie: • Ja = werkt soms, gewoonlijk of altijd op zondag


75

5.1.4 Tijdelijke arbeid en types tijdelijke tewerkstelling Tijdelijke arbeid versus vast werk Het aandeel tijdelijke arbeid bij de loontrekkenden geeft weer welk aandeel van de loontrekkende werknemers geen contract van onbepaalde duur hebben of vastbenoemd zijn bij de overheid. Tabel: Tijdelijke arbeid versus vast werk bij horecawerknemers in Vlaanderen en België (%) -2011Vlaanderen België Mannen

Vrouwen

Totaal

Mannen

Vrouwen

Totaal

85%

82%

83%

84%

82%

83%

Vast werk Tijdelijk werk Totaal

15%

18%

17%

16%

18%

17%

100%

100%

100%

100%

100%

100%


• •

83% van de horecawerknemers in Vlaanderen heeft vast werk. 17% van de horecawerknemers in Vlaanderen heeft tijdelijk werk.

De resultaten voor mannen en vrouwen liggen in dezelfde lijn, net zoals de resultaten voor België.

Grafiek: Evolutie tijdelijke arbeid versus vast werk bij horecawerknemers in Vlaanderen (%) -2007/2011100%

100%

80%

80%

60%

60%

40%

40%

20%

20%

0% Vast werk Tijdelijk werk

2007 92% 8%

2008 92% 8%

2009 86% 14%

2010 86% 14%

2011 85% 15%

0% Vast werk Tijdelijk werk

2007 86% 14%

Vast/tijdelijk werk mannen

2008 89% 11%

2009 90% 10%

2010 91% 9%

2011 82% 18%

Vast/tijdelijk werk vrouwen


•

Het percentage mannen met vast werk in de horecasector neemt af. T.o.v. 2007 is er in 2011 een afname met 7 procentpunten.

•

Het percentage vrouwen met vast werk in de horecasector neemt toe tot 2010. In 2011 zien we een daling met 9 procentpunten.


76

Tijdelijke arbeid per type 33

Onderstaande tabel geeft aan welke vormen tijdelijke arbeid meestal aanneemt . Tabel: Tijdelijke arbeid per type bij horecawerknemers in België (%) -20112011 Uitzendkracht

11%

Dienstencheque / PWA

1%

Opleiding, stage, leercontract

6%

Studentenarbeid (met studentencontract)

24%

Arbeidsovereenkomst van bepaalde duur of voor een bepaald werk

39%

Andere arbeidsovereenkomst van bepaalde duur Gelegenheidswerk zonder formele arbeidsovereenkomst Totaal

4% 14% 100%


• • • • • • •

33

39% van de tijdelijke werknemers heeft een arbeidsovereenkomst van bepaalde duur of voor een bepaald werk. 24% van de tijdelijke werknemers verricht studentenarbeid. 14% van de tijdelijke werknemers doet gelegenheidswerk zonder formele arbeidsovereenkomst. 11% van de tijdelijke werknemers werkt als uitzendkracht. 6% van de tijdelijke werknemers werkt in het kader van een opleiding, stage of leercontract. 4% van de tijdelijke werknemers heeft een andere arbeidsovereenkomst van bepaalde duur. 1% van de tijdelijke werknemers werkt in het kader van dienstencheques/PWA.

Voor tijdelijke arbeid per type zijn er geen resultaten voor Vlaanderen beschikbaar


77

5.2 Zelfstandigen 5.2.1 Gewone gemiddelde wekelijkse werktijd Tabel: Gewone gemiddelde werktijd bij zelfstandigen in uren per woonplaats per gewest -2011Vlaanderen Wallonië Brussel België Voltijds

65 uren 37 min.

64 uren 39 min.

56 uren 28 min.

64 uren 25 min.

Geen representatieve cijfers beschikbaar

Deeltijds


Zelfstandigen die voltijds werken in de horecasector presteren per week gemiddeld 64 uren en 25 minuten. De gemiddelde wekelijkse werktijd ligt bij Vlaamse zelfstandigen het hoogst, bij de zelfstandigen van het Brusselse het laagst.

Tabel: Evolutie gewone gemiddelde werktijd bij zelfstandigen in uren per woonplaats in Vlaanderen 2008/20112008 2009 2010 2011 Voltijds

66 u 36 min

65 u 29 min

65 u 47 min

65 u 37 min


De gemiddelde werktijd van zelfstandigen in Vlaanderen schommelt in de periode tussen 2008 en 2010 tussen 65 en 66 uur.


78

5.2.2 Effectieve gewone arbeidsduur op weekbasis In de onderstaande tabel wordt de spreiding van de gewerkte uren op weekbasis weergegeven. Zelfstandigen die “weet niet” geantwoord hebben, zijn niet opgenomen in de tabel.

Tabel: Aantal niet-loontrekkenden per geslacht per effectieve gewone arbeidsduur op weekbasis (%) -2011Vlaanderen België Mannen

Vrouwen

Totaal

Mannen

Vrouwen

Totaal

3% 3% 9% 85%

8% 6% 9% 77%

5% 4% 9% 81%

5% 3% 11% 81%

8% 6% 12% 74%

6% 4% 11% 79%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

1-20 uren 21-36 uren 37-40 uren > 40 uren Totaal


• • • •

5% van de niet-loontrekkenden in Vlaanderen werkt 1 tot 20 uren per week. 4% van de niet-loontrekkenden in Vlaanderen werkt 21 to 36 uren per week. 9% van de niet-loontrekkenden in Vlaanderen werkt 37 tot 40 uren per week. 81% van de niet-loontrekkenden in Vlaanderen werkt 41 uren of meer per week.

De verdeling tussen mannen en vrouwen in Vlaanderen is vrij gelijklopend. In Vlaanderen is er een grotere proportie niet-loontrekkenden die aangeeft meer dan 40 uren per week te werken (81% versus 79% in België).

Tabel: Evolutie aantal niet-loontrekkenden per geslacht per effectieve gewone arbeidsduur in Vlaanderen op weekbasis (%) -2007/20112007 2008 2009 2010 2011 M

V

M

V

M

V

M

V

M

V

1-20 uren

1%

7%

1%

7%

2%

5%

2%

5%

3%

8%

21-36 uren

3%

3%

2%

5%

1%

9%

37-40 uren

2%

6%

4%

9%

10%

4%

10%

6%

3%

6%

3%

4%

9%

9%

> 40 uren

94%

83%

93%

79%

88%

82%

85%

85%

85%

77%

Totaal

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%


•

Het percentage mannen dat meer dan 40 uren werkt per week, neemt af. In 2010 zakt het percentage met 9 procentpunten t.o.v. 2007.

•

Het percentage vrouwen dat hoogstens 36 uren per week werkt was in 2007 10%. In 2008 is dit 12% en in 2009 is dit 14%. In 2010 zakken we opnieuw naar het niveau van 2007 met 11%. In 2011 zien we weer een toename tot 14%.


79

5.2.3 Werken op onregelmatige uren In de volgende tabellen vindt u terug in hoeverre de zelfstandigen in de horecasector op onregelmatige uren werken. Dit betekent avondwerk, nachtwerk, zaterdagwerk, zondagwerk of thuiswerk.

Avondwerk Tabel: Frequentie avondwerk bij niet-loontrekkenden in Vlaanderen en België per geslacht (%) -2011Vlaanderen België Nooit Soms Gewoonlijk Altijd Totaal

Mannen

Vrouwen

Totaal

Mannen

Vrouwen

Totaal

5% 7% 28% 60%

12% 20% 17% 52%

8% 12% 23% 56%

9% 11% 23% 57%

13% 21% 17% 49%

16% 11% 20% 62%

100%

100%

100%

100%

100%

100%


• • • •

8% van de niet-loontrekkenden in Vlaanderen werkt nooit ’s avonds. 12% van de niet-loontrekkenden in Vlaanderen werkt soms ’s avonds. 23% van de niet-loontrekkenden in Vlaanderen werkt gewoonlijk ’s avonds. 56% van de niet-loontrekkenden in Vlaanderen werkt altijd ’s avonds.

In Vlaanderen geven de niet-loontrekkende vrouwen, vaker dan mannen, aan minder ’s avonds te werken: • Er zijn meer vrouwen die nooit (12% versus 5% mannen) ’s avonds werken. • Er zijn minder vrouwen die altijd (52% versus 60% mannen) ’s avonds werken.


80

Grafiek: Evolutie avondwerk bij niet-loontrekkenden in Vlaanderen per geslacht (%) -2007/2011-

100% 80% 60% 40% 20% 0% Man Vrouw

2007 95% 90%

2008 96% 89%

2009 95% 88%

2010 89% 85%

2011 95% 88%

Avondwerk

34


34

•

Het avondwerk bij mannen die niet-loontrekkende zijn in de horecasector blijft tussen 2007 en 2009 stabiel. In 2010 is er een daling van 6 procentpunten naar 89%. In 2011 zien we een stijging tot het niveau van 2007, nl. 95%.

•

Het avondwerk bij vrouwen neemt lichtjes af met 2 procentpunten tussen 2007 en 2009. In 2010 is er een daling met 3 procentpunten tot 85%. Ook hier zien we in 2011 een toename, nl. tot 88%.

Antwoordcategorie: • ja = werkt soms, gewoonlijk of altijd ‘s avonds


81

Nachtwerk Tabel: Frequentie nachtwerk bij niet-loontrekkenden in Vlaanderen en België per geslacht (%) -2011Vlaanderen België Nooit Soms Gewoonlijk Altijd Totaal

Mannen

Vrouwen

Totaal

Mannen

Vrouwen

Totaal

34% 31% 19% 16%

51% 24% 10% 14%

42% 28% 15% 15%

43% 27% 15% 15%

55% 24% 8% 14%

48% 26% 12% 14%

100%

100%

100%

100%

100%

100%


• • • •

42% van de niet-loontrekkenden in Vlaanderen werkt nooit ’s nachts. 28% van de niet-loontrekkenden in Vlaanderen werkt soms ’s nachts. 15% van de niet-loontrekkenden in Vlaanderen werkt gewoonlijk ’s nachts. 15% van de niet-loontrekkenden in Vlaanderen werkt altijd ’s nachts.

In Vlaanderen zijn er verschillen tussen mannen en vrouwen: • De niet-loontrekkende vrouwen geven vaker aan nooit nachtwerk uit te oefenen (51% versus 34% bij de mannen). • De niet-loontrekkende mannen geven iets vaker aan altijd nachtwerk uit te oefenen (16% versus 14% bij de vrouwen) De verdeling in België, is gelijklopend met de verdeling in Vlaanderen, vooral bij de vrouwen. Bij de mannen zijn er in volledig België iets meer mannen die aangeven nooit nachtwerk uit te voeren. Grafiek: Evolutie nachtwerk bij niet-loontrekkenden in Vlaanderen per geslacht (%) -2007/2011-

100% 80% 60% 40% 20% 0% Man Vrouw

2007 63% 55%

2008 63% 53%

2009 63% 45%

2010 54% 51%

2011 66% 49%

Nachtwerk

35


35

•

Het nachtwerk bij niet-loontrekkende mannen die niet-loontrekkende zijn in de horecasector blijft tussen 2007 en 2009 stabiel. In 2010 is er daling met 9 procentpunten. In 2011 is er een stijging tot 66%.

•

Het nachtwerk bij vrouwen daalt in 2010 ten opzichte van 2007 met 4 procentpunten tot 51%. Deze daling zet zich verder in 2011.

Antwoordcategorie: • Ja = werkt soms, gewoonlijk of altijd ‘s nachts


82

Zaterdagwerk Tabel: Frequentie zaterdagwerk bij niet-loontrekkenden in Vlaanderen en België per geslacht (%) -2011Vlaanderen België Nooit Soms Gewoonlijk Altijd Totaal

Mannen

Vrouwen

Totaal

Mannen

Vrouwen

Totaal

3% 1% 14% 82%

4% 5% 13% 78%

4% 3% 13% 80%

6% 5% 12% 77%

7% 7% 12% 74%

6% 6% 12% 76%

100%

100%

100%

100%

100%

100%


• • • •

4% van de niet-loontrekkenden in Vlaanderen werkt nooit op zaterdag. 3% van de niet-loontrekkenden in Vlaanderen werkt soms op zaterdag. 13% van de niet-loontrekkenden in Vlaanderen werkt gewoonlijk op zaterdag. 80% van de niet-loontrekkenden in Vlaanderen werkt altijd op zaterdag.

De resultaten voor niet-loontrekkende mannen en vrouwen zijn in Vlaanderen vrij gelijklopend. De resultaten voor België liggen in dezelfde lijn.

Grafiek: Evolutie zaterdagwerk bij niet-loontrekkenden in Vlaanderen per geslacht (%) -2007/2011-

100% 80% 60% 40% 20% 0% Man Vrouw

2007 95% 92%

2008 93% 88%

2009 96% 95%

2010 88% 89%

2011 97% 96%

Zaterdagwerk

36


36

•

Het zaterdagwerk bij mannen daalt in 2010 tot 88%. In 2011 stijgt het zaterdagwerk tot 2 procentpunten boven het % van 2007.

•

Ook bij zien we in 2011 een toename t.o.v. 2007, namelijk met 4 procentpunten.

Antwoordcategorie: • Ja = werkt soms, gewoonlijk of altijd op zaterdag


83

Zondagwerk Tabel: Frequentie zondagwerk bij niet-loontrekkenden in Vlaanderen en België per geslacht (%) -2011Vlaanderen België Nooit Soms Gewoonlijk Altijd Totaal

Mannen

Vrouwen

Totaal

Mannen

Vrouwen

Totaal

12% 2% 16% 71%

16% 8% 9% 67%

13% 5% 13% 69%

15% 6% 12% 66%

18% 9% 10% 63%

16% 7% 11% 65%

100%

100%

100%

100%

100%

100%


• • • •

13% van de niet-loontrekkenden in Vlaanderen werkt nooit op zondag. 5% van de niet-loontrekkenden in Vlaanderen werkt soms op zondag. 13% van de niet-loontrekkenden in Vlaanderen werkt gewoonlijk op zondag. 69% van de niet-loontrekkenden in Vlaanderen werkt altijd op zondag.

In Vlaanderen is er bij de vrouwen een lager percentage dat aangeeft altijd op zondag te werken (67% versus 71% bij de mannen). Het aandeel zelfstandigen in Vlaanderen dat altijd op zondag werkt ligt hoger dan het nationaal gemiddelde (69% versus 65% voor België).

Grafiek: Evolutie zondagwerk bij niet-loontrekkenden in Vlaanderen per geslacht (%) -2007/2011-

100% 80% 60% 40% 20% 0% Man Vrouw

2007 87% 87%

2008 89% 83%

2009 84% 85%

2010 83% 81%

2011 88% 84%

Zondagwerk

37


37

•

Het zondagwerk bij mannen stijgt in 2008 met twee procentpunten om in 2009 te dalen naar een lager niveau dan in 2007. In 2010 is er een verdere daling met 1 procentpunt van het zondagwerk tot 83%. In 2011 is er een toename tot één procentpunten boven het % van 2007.

•

Bij vrouwen zien we eveneens schommelingen in het zondagwerk. In 2011 situeert het zondagwerk zich 3 procentpunten onder het niveau van 2007.

Antwoordcategorieën: • Nee = werkt nooit op zondag • Ja = werkt soms, gewoonlijk of altijd op zondag


84


85

Werkzoekenden 1 Niet werkende werkzoekenden De Vlaamse werkloosheid wordt geoperationaliseerd aan de hand van de inschrijving als 38 niet-werkende werkzoekende (nwwz) bij de VDAB . De groep van nwwz bestaat uit de uitkeringsgerechtigde volledig werklozen (uvw’s), de schoolverlaters in wachttijd, de vrij ingeschreven niet-werkende werkzoekenden en andere verplicht ingeschreven niet-werkende werkzoekenden (onder andere OCMW). De meting van de nwwz vindt plaats op het einde van elke maand (bron: departement WSE). Het verloop van het aantal nwwz schommelt sterk omwille van seizoensinvloeden. Zo is er ondermeer tijdens de zomermaanden steeds een sterke toename van het aantal werkzoekenden: de werkzoekende schoolverlaters. We verkiezen daarom om in deze publicatie enkel een jaargemiddelde 39 weer te geven . 40

De VDAB geeft het aantal nwwz naar beroepsgroep voor arbeiders en bedienden . De indeling gebeurt steeds op basis van het hoofdberoep van de werkzoekende. Het hoofdberoep is het voorkeurberoep dat door de werkzoekende wordt opgegeven. Bij de arbeiders vinden we de groep ‘hotel- en keukenpersoneel’.

38

Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding Meer cijfers per maand zijn te vinden op de website van de VDAB (http://vdab.be/trends/sectoren.shtml). 40 Cijfers via ARVASTAT (http://arvastat.vdab.be) 39


86

Tabel: Niet-werkende werkzoekenden hotel- en keukenpersoneel per geslacht in Vlaanderen -2008/2011Horeca 2011 Horeca 2009 Horeca 2010 2011 tov 2010 n % n % n % n % Hotel- en keukenpersoneel 8.496 100% 9.236 100% 8.981 100% -255 -2,8% Mannen 4.006 47% 4.466 48% 4.415 49% -51 -1,1% Vrouwen 4.490 53% 4.770 52% 4.565 51% -205 -4,3% Bron: VDAB Bewerking door Guidea

In 2011 zijn er in deze categorie 8.981 werkzoekenden, waarvan 51% vrouwen en 49% mannen.

Grafiek: Evolutie van het aantal niet-werkende werkzoekenden hotel- en keukenpersoneel per geslacht in Vlaanderen -2011 t.o.v. 2010%

-5%

-4%

Mannen

Vrouwen

-3%

-2%

-1%

0%

-1,1%

-4,3%

Ten opzichte van 2010 is er een afname van 1,1% nwwz mannen met als hoofdberoep hotel- en keukenpersoneel. Bij de vrouwen is er een afname van 4,3%.


87

2 In- en uitstroom van werkzoekenden In een sector als de horeca is de kans zeer reëel dat dezelfde persoon in hetzelfde jaar meerdere perioden van werkloosheid en werk doormaakt. Deze persoon kan dus in verschillende maanden worden meegeteld. De instroom- en uitstroomcijfers van werkzoekenden van en naar de horecasector interpreteren we daarom beter als aantal einde contracten en als aantal aanwervingen, in plaats van 41 als aantal personen .

Tabel: Gemiddelde maandelijkse instroom in werkloosheid vanuit werk in horeca en uitstroom uit werkloosheid naar werk in de horecasector in Vlaanderen -Q1 2007/Q1 2012Gemiddeld aantal per maand Jaargroei Instroom in Uitstroom uit Instroom in Uitstroom uit Kwartaal werkloosheid vanuit werkloosheid naar werkloosheid vanuit werkloosheid naar horeca horeca horeca horeca 2007-I 732 890 2007-II 632 899 2007-III 851 837 2007-IV 864 718 2008-I 721 844 -1,50% -5,17% 2008-II 657 804 +3,96% -10,57% 2008-III 868 750 +2,00% -10,39% 2008-IV 938 757 +8,56% +5,43% 2009-I 900 755 +24,83% -10,55% 2009-II 653 828 -0,61% +2,99% 2009-III 914 818 +5,30% +9,07% 2009-IV 922 702 -1,71% -7,27% 2010-I 826 855 -8,22% +13,25% 2010-II 654 920 +0,15% +11,11% 2010-III 916 829 +0,22% +1,34% 2010-IV 867 786 -5,97% +11,97% 2011-I +3,15% -0,35% 852 852 2011-II -1,38% -0,65% 645 914 2011-III 892 796 -2,66% -3,98% 2011-IV 894 803 3,15% 2,12% 2012-I 875 799 2,70% -6,26% Bron: Departement WSE Bewerking door Guidea

In het eerste kwartaal van 2012 is ten opzichte van het eerste kwartaal van 2011: • Het aantal mensen dat instroomt in de werkloosheid vanuit horeca gestegen. • Het aantal mensen dat uitstroomt uit de werkloosheid naar de horeca gedaald. Bekijken we de kwartalen wat meer in detail dan zien we dat in het eerste kwartaal van 2011 het aantal mensen (absoluut) dat instroomt in de werkloosheid vanuit horeca even groot als het aantal mensen dat uitstroomt uit de werkloosheid naar de horeca. In het tweede kwartaal van 2011 is het aantal mensen (absoluut) dat uitstroomt uit de werkloosheid en werk vindt in de horeca groter. Maar sinds het derde kwartaal van 2011 zijn de rollen opnieuw omgekeerd, en is het aantal mensen dat instroomt in werkloosheid vanuit horeca groter dan het aantal mensen dat uistroomt uit de werkloosheid naar horeca. 41

De horecasector wordt hier afgebakend op basis van nace-code. Je kan de instroom van werkzoekenden berekenen die bij het begin van de maand als werkzoekende zijn ingeschreven en die op de laatste dag van de maand aan het werk zijn volgens DIMONA. De koppeling met de nace-codes geeft aan in welke sector en welke activiteit de werkzoekende is ingestroomd.


88

Grafiek: Instroom in de werkloosheid vanuit werk in de horeca 43 werk in horeca in Vlaanderen -Q1 2007/ Q1 2012-

42

en uitstroom uit de werkloosheid naar

2.900 2.700 2.500 2.300 2.100 1.900 1.700 1.500 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 2007

2008

2009

2010

2011

Uitstroom uit werkloosheid naar horeca Instroom in werkloosheid vanuit horeca Trendlijn uitstroom uit werkloosheid naar horeca Trendlijn instroom in werkloosheid vanuit horeca Bron: Departement WSE Bewerking door Guidea

42 43

Het aantal mensen werkzaam in de horeca dat in de loop van de maand werkzoekend wordt Het aantal werkzoekenden dat in de loop van de maand instroomt in de horeca


2012

89

Vacatures en horecaopleidingen VDAB 1 Vacatures VDAB In dit eerste deel wordt een beeld gevormd van de toestand en de evolutie van het aantal ontvangen vacatures in de horecasector. We kijken hiervoor naar de ontvangen VDAB-vacatures. De voornaamste beperking bij het VDAB-bestand is dat deze slechts een deel van de totale vacaturemarkt omvat. Werkgevers kunnen vacatures ook verspreiden via andere kanalen zoals jobsites, uitzendkantoren of mond-aan-mond-reclame. De vacaturemarkt wordt in dit hoofdstuk beschreven aan de hand van het totaal aantal ontvangen vacatures uit het Normaal Economisch Circuit (NEC) zonder interimopdrachten. Het omvat de 44 45 vacatures uit het AMI-systeem en Jobmanager uit de vaste en tijdelijke circuits (uitgezonderd interim). In de vaste circuits gaat het om jobs met een contract voor onbepaalde of lange duur, jobs die werken en leren combineren en jobs ter vervanging van het brugpensioen. De tijdelijke circuits omvatten arbeidsovereenkomsten voor korte duur, studentenjobs en tijdelijke jobs in de horeca. Voor de vacaturegegevens gebruiken we jaarcijfers. Deze cijfers zijn weinig onderhevig aan seizoensschommelingen, omdat er gewerkt wordt met cumulatieve cijfers over de laatste 12 maanden.

44

‘AMI-systeem’ is een arbeidsmarktinformatiesysteem dat door VDAB-consulenten wordt gebruikt om vacatures te beheren en op te volgen. Werkzoekenden met een geschikt profiel worden doorverwezen naar de vacatures en de invulling van de vacatures wordt opgevolgd. 45 ‘Jobmanager’ is een computersysteem waarmee werkgevers op zelfstandige basis online vacatures kunnen plaatsen en beheren. De werkzoekenden kunnen autonoom de vacatures raadplegen op de VDAB-website.


90

1.1 Ontvangen vacatures In onderstaande tabel worden de kenmerken van de ontvangen vacatures in de horecasector weergegeven. De onderverdeling wordt gemaakt naar vestigingsplaats van de onderneming, studieniveau en gevraagde ervaring. Tabel: Kenmerken van de ontvangen vacatures in de horecasector in Vlaanderen zonder de uitzendsector -2009/2011Horeca 2011 Horeca 2009 Horeca 2010 Alle sectoren 2011 n % n % n % n % Totaal aantal vacatures 8.215 100% 9.707 100% 11.502 100% 307.423 100% Vestigingsplaats bedrijf West-Vlaanderen 3.111 38% 3.365 35% 4.466 39% 53.192 17% Oost-Vlaanderen 1.269 15% 1.401 14% 1.753 15% 63.373 20% Antwerpen 1.452 18% 2.139 22% 2.338 20% 82.916 28% Vlaams-Brabant 886 11% 1.034 11% 1.174 10% 41.330 13% Limburg 812 10% 950 10% 902 8% 31.113 10% Buiten Vlaanderen 685 8% 818 8% 869 8% 35.499 12% Studieniveau 46 Laag 5.933 72% 7.857 81% 9.184 80% 153.434 53% 47 Midden 1.699 21% 1.478 15% 1.764 15% 54.016 17% 48 Hoog 583 7% 372 4% 554 5% 99.973 30% Gevraagde ervaring <6 maanden 4.455 54% 4.479 46% 4.557 40% 150.048 50% 6 maanden - 2 jaar 2.783 34% 3.354 35% 4.175 36% 83.155 27% +2 jaar 977 12% 1.874 19% 2.770 24% 74.220 23% Bron: VDAB/ Departement WSE Bewerking door Guidea

In 2009 was er een terugval van het aantal vacatures, waarschijnlijk voor een groot deel toe te wijzen aan de crisis. De horecasector herstelt zich vervolgens in 2010. We zien dit in de toename van het aantal vacatures in de horecasector. Ook in 2011 neemt het aantal vacatures verder toe.

•

Het grootste aantal ontvangen vacatures in de horecasector vinden we in 2011 bij de horecaondernemingen met een vestigingsplaats in West-Vlaanderen (39%). Ook Antwerpen (20%) en Oost-Vlaanderen (15%) hebben een groot aantal ontvangen vacatures in 2011. Vlaams-Brabant en Limburg vertegenwoordigen een kleiner aandeel in het aantal vacatures: respectievelijk 10% en 8%. De verdeling van het aantal vacatures in de horecasector naar vestigingsplaats verschilt met de verdeling over alle sectoren heen. Gemiddeld genomen, over alle sectoren heen, is het grootste aantal vacatures afkomstig van ondernemingen met een vestigingsplaats in Antwerpen (28%), gevolgd door Oost-Vlaanderen (20%) en West-Vlaanderen (17%).

46

•

Het gevraagde studieniveau voor de ontvangen vacatures in de horecasector is eerder laag (80%). Slechts 5% van de vacatures verwacht een hoog opleidingsniveau. Het verwachte opleidingsniveau ligt in alle sectoren gemiddeld hoger dan in de horecasector.

•

De horecasector wijkt voor gevraagde ervaring af van het gemiddelde over alle sectoren heen. In de meeste horecavacatures wordt een ervaring verwacht van minder dan 6 maanden (40% versus 50% over alle sectoren heen).

de

Max. secundair onderwijs 2 de de Secundair 3 of 4 graad 48 Hoger onderwijs 47

graad + wanneer geen min. studieniveau vermeld werd door de werkgever


91

Tabel: Het aandeel ontvangen vacatures in de horecasector t.o.v. het totaal aantal vacatures in Vlaanderen zonder de uitzendsector -2008/20112008 2009 2010 2011 n % n % n % n % Totaal alle sectoren 269.122 100% 217.588 100% 262.280 100% 307.423 100% Horecasector 9.615 3,6% 8.215 3,8% 9.707 3,7% 11.502 3,7% Bron: VDAB/ Departement WSE Bewerking door Guidea

In 2011 zijn er in totaal 307.423 vacatures in Vlaanderen. 11.502 (3,7%) zijn vacatures in de horecasector.

Grafiek: Evolutie van het aantal ontvangen vacatures in de horecasector en alle sectoren in het normaal economisch circuit zonder interimopdrachten –2011 t.o.v. 2010-

%

0

5

Horecasector

Alle sectoren

10

15

20

25

18,5

17,2

Bron: VDAB/ Departement WSE Bewerking door Guidea

Ten opzichte van 2010 was er in 2011 een stijging van 18,5% in het aantal ontvangen horecavacatures. Over alle sectoren heen was de stijging iets kleiner namelijk 17,2%.


92

1.2 Ontvangen vacatures per subsector Tabel: Evolutie van het aantal ontvangen vacatures in de horecasector in het normaal economisch circuit zonder interimopdrachten per nace-code -2009/2011Horeca 2009 Horeca 2010 Horeca 2011 2011 tov 2010 n % n % n % n % Totaal aantal vacatures 8.215 100% 9.707 100% 11.502 100% 1.795 +18% Hotels 1.579 19% 1.965 20% 2.338 20% 373 +19% Kampeerterreinen 523 6% 556 6% 775 7% 219 +39% Restaurants 4.460 54% 5.232 54% 6.104 53% 872 +17% Drankgelegenheden 802 10% 802 8% 895 8% 93 +12% Kantines en catering 851 10% 1.152 12% 1.390 12% 238 +21% Bron: VDAB/ Departement WSE Bewerking door Guidea

In de horecasector vinden we: • 53% van de openstaande vacatures bij de ‘restaurants’ • 20% van de openstaande vacatures bij de ‘hotels’. • 12% van de openstaande vacatures bij de ‘kantines en catering’. • 8% van de openstaande vacatures bij de ‘drankgelegenheden’. • 7% van de openstaande vacatures bij de ‘kampeerterreinen’. Grafiek: Evolutie van het aantal openstaande vacatures in de horecasector in het normaal economisch circuit zonder interimopdrachten per nace-code -2011 t.o.v. 20100%

%

10%

20%

Hotels

30%

40%

19,0%

Kampeerterreinen

Restaurants

Drankgelegenheden

Kantines en catering

50%

39,4%

16,7%

11,6%

20,7%

Bron: VDAB/ Departement WSE Bewerking door Guidea

Zoals hiervoor reeds vermeld is er in 2009 een terugval van het aantal vacatures, met daarna opnieuw een toename 2010. Ook in 2011 neemt het aantal vacatures verder toe. In 2009 was de terugval in het aantal vacatures het grootst in de ‘kantines en catering’ en de ‘hotels’. Dit zijn dan ook de sectoren die in 2010 de grootste heropleving in aantal openstaande vacatures kennen. In 2011 is de toename van het aantal vacatures het grootst bij: • Kampeerterreinen: +39% • Kantines en catering: +21% • Hotels: +19%


93

1.3 Belangrijkste beroepen, vacatures en knelpuntberoepen Tabel: Overzicht van de belangrijkste beroepen waarvoor vacatures ontvangen werden in de horecasector (Vlaams Gewest, 2011) knelpunt Vlaams HorecaPer beroep met minstens 5 jobs in 2011 Aandeel in 2010 Gewest sector Keukenhulp ja 2220 1164 52,4% Restaurantkelner ja 1169 977 83,6% Chef de partie - hulpkok ja 1121 802 71,5% Drankkelner brasserie, taverne, bistro, cafe, tea-room ja 1121 785 70,0% Zaalmeisje - zaaljongen ja 1059 706 66,7% Keukenmedewerker fastfood - sneldienstrestauratie 615 513 83,4% Afwasser 736 510 69,3% Keukenverantwoordelijke - chef-kok ja 736 503 68,3% Helper zaal 1247 427 34,2% Kamerpersoneel ja 580 425 73,3% Barman 569 423 74,3% Klassieke (professionele) schoonmaker ja 7225 380 5,3% Verkoper 17284 327 1,9% Hotelreceptionist - dag ja 542 259 47,8% Hotelreceptionist - nacht ja 421 247 58,7% Zaalmedewerker fast-food, sneldienstrestauratie 262 198 75,6% Hulpkelner ja 445 194 43,6% Receptionist 2438 182 7,5% Kok traiteurdienst - onderchef keuken - sous-chef ja 338 153 45,3% Frituurbakker 209 141 67,5% Keukenhulp - collectiviteiten 556 129 23,2% Keukenchef-gerant ja 226 121 53,5% Filiaalhouder of handelszaakbeheerder ja 2379 113 4,7% Hotelmeester - maitre d'hotel ja 153 97 63,4% Animator toeristische centra 373 79 21,2% Chauffeur distributie ja 734 68 9,3% Buffetmedewerker 93 63 67,7% Administratieve bediende 8466 62 0,7% Productiearbeider 3162 57 1,8% Klusjesman gebouwen 744 56 7,5% Helper in de diensten- of vermaaksector 1027 56 5,5% Rangkelner ja 61 52 85,2% Particuliere Schoonmaker ja 15666 41 0,3% Winkelverkoper - aanvuller - kassier 5160 40 0,8% Redder (strand en zwembad) ja 310 40 12,9% Filiaalassistent - eerste verkoper - rayon verantwoordelijke ja 1396 39 2,8% Commercieel bediende 4853 38 0,8% Mecanicien-hersteller van fietsen ja 145 36 24,8% Chauffeur koerierdienst 418 35 8,4% Sanitair installateur - loodgieter ja 560 34 6,1% Kok grootkeuken 186 34 18,3% Gouvernante 51 33 64,7% Uitvoerend bediende 3166 29 0,9% Zaalhulp - collectiviteiten 94 29 30,9%


94

Per beroep met minstens 5 jobs in 2011 Bestuurder lichte vrachtwagen - vaste wagen (max. 7,5 ton) Banketbakker - pasteibakker - patissier Directieassistent van de algemene directie Kassier Nachtportier Schoonheidsspecialist(e) Croupier Kok (vreemde gerechten) Organisator evenementen - beurzen - tentoonstellingen popconcerten, ... Verkoopsverantwoordelijke - sales-manager Technisch-administratief bediende Onderhoudsmecanicien en hersteller machines en industriele installaties Pizza-bakker Kwaliteitscontroleur Algemeen verantwoordelijke profit sector Boekhouder Bediende in de boekhouding Onthaalhostess - toerisme Klantendienstmedewerker - verkoopsassistent Onderhoudsarbeider van gebouwen Handlanger (licht werk) Concierge - huisbewaarder Monitor opvoeder - spelleider Onderhoudselektricien Steward - horeca Luchtverkeersleider Marketingsverantwoordelijke, -manager Personeelsverantwoordelijke Productieverantwoordelijke Bediende planning en logistiek Lader, losser Kinesitherapeut Magazijnbediende Airhostess - steward Medewerker toeristische sector Helper bakker of snoepgoed Orderpicker - distributiesector Dagportier Ingenieur Danser Hulpboekhouder Reclame- en publiciteitsmedewerker - promoteam Tuinier Bestelwagenbestuurder Beenhouwer - spekslager Auditor (boekhouding - interne controle) Hygiëneconsulent voor de horeca- en voedingssector Verantwoordelijke interne communicatie Directiesecretaris

knelpunt in 2010 ja ja

Vlaams HorecaAandeel Gewest sector 485 25 5,2% 187 25 13,4% 706 23 3,3% 797 22 2,8% 25 20 80,0% 2377 20 0,8% 44 19 43,2% 23 17 73,9% 175

16

9,1%

ja

2176 1883

16 16

0,7% 0,8%

ja

2826

16

0,6%

28 569 279 2157 1852 299 3370 323 177 81 1023 1076 16 18 575 311 1160 1601 502 1076 999 55 63 132 2108 22 3248 14 582 2193 569 344 1016 370 29 118 593

16 15 15 13 13 13 13 12 12 11 10 10 10 9 8 8 8 8 8 7 7 7 7 7 7 7 6 6 6 6 6 6 6 5 5 5 5

57,1% 2,6% 5,4% 0,6% 0,7% 4,3% 0,4% 3,7% 6,8% 13,6% 1,0% 0,9% 62,5% 50,0% 1,4% 2,6% 0,7% 0,5% 1,6% 0,7% 0,7% 12,7% 11,1% 5,3% 0,3% 31,8% 0,2% 42,9% 1,0% 0,3% 1,1% 1,7% 0,6% 1,4% 17,2% 4,2% 0,8%

ja

ja

ja ja ja ja

ja

ja

ja ja

ja


95

Per beroep met minstens 5 jobs in 2011

knelpunt in 2010

Secretaris Bediende ticketting - reisbureau Accountmanager Marktverkoper -standwerker Bouwvakarbeider - diverse specialiteiten

Vlaams HorecaAandeel Gewest sector 434 5 1,2% 41 5 12,2% 2293 5 0,2% 252 5 2,0% 1144 5 0,4%

Bron: VDAB

Voor 98 beroepen in de horecasector werden in 2011 minstens 5 vacatures ontvangen. 37 van de 98 49 beroepen zijn knelpuntberoepen .

49

Sinds 2008 zijn de criteria om de knelpunten te bepalen gebaseerd op het vervullings-percentage, de vervullingstijd en de looptijd van de vaste + tijdelijke circuits. (bron: knelpuntanalyses VDAB)


96

2 Opleidingen VDAB 2.1 Aantal beëindigde opleidingen bij de VDAB Tabel: Aantal beëindigde horecaopleidingen bij de VDAB -2009/2011Horeca 2009 Horeca 2010 n % n % 50 Aantal beëindigde opleidingen 1.916 100% 1.589 100% Keukenpersoneel 1.055 55% 1.147 72% Zaalpersoneel 465 24% 296 19% Ander horecapersoneel 396 21% 146 9% Alle secties Vlaanderen 149.069 88.322 Horeca t.o.v. alle secties Vlaanderen 1,29% 1,80%

Horeca 2011 n % 1.592 100% 1.163 73% 179 11% 250 16% 85.335 1,87%

Bron: VDAB Bewerking door Guidea

In 2011 beëindigden 1.592 cursisten een horecaopleiding bij de VDAB. 73% van deze opleidingen zijn opleidingen voor keukenpersoneel, 11% zijn opleidingen voor zaalpersoneel en 16% zijn opleidingen voor ander horecapersoneel. In 2011 zijn 1,87% van alle VDAB-opleidingen horecaopleidingen. Sinds 2010 zijn webopleidingen niet langer opgenomen in de rapportering van het aantal beëindigde opleidingen. Ten opzichte van 2010 is er in 2011 een kleine toename van het aantal beëindigde horecaopleidingen. Tabel: Aantal beëindigde horeca-webopleidingen bij de VDAB -2010/2011Horeca 2011 Horeca 2010 n % n % Aantal beëindigde webopleidingen 590 100% 539 100% Keukenpersoneel 8 1% 12 2% Zaalpersoneel 234 40% 176 33% Ander horecapersoneel 348 59% 351 65% Bron: VDAB Bewerking door Guidea

In bovenstaande tabel wordt het aantal beëindigde horeca-webopleidingen bij de VDAB weergegeven. In 2011 zijn 2% van deze webopleidingen opleidingen voor keukenpersoneel, 33% zijn opleidingen voor zaalpersoneel en 65% zijn opleidingen voor ander horecapersoneel.

50

In 2010 zijn webopleidingen niet langer opgenomen in de rapportering van het aantal beëindigde opleidingen.


97

Tabel: Aantal beëindigde horecaopleidingen bij de VDAB per provincie -2009/2011Horeca 2009 Horeca 2010 n % n % Aantal beëindigde opleidingen 1.916 100% 1.589 100% Antwerpen 238 12% 261 16% Vlaams-Brabant 50 3% 48 3% 51 Centrale diensten 284 15% 0 0% Limburg 157 8% 175 11% Oost-Vlaanderen 96 5% 75 5% West-Vlaanderen 932 49% 846 53% 52 Regionale dienst Brussel 159 8% 184 12%

Horeca 2011 n % 1.592 100% 241 15% 82 5% 0 0% 196 12% 86 5% 741 47% 246 15%


In 2011 werd 47% van de horecaopleidingen beëindigd in West-Vlaanderen. 15% werd beëindigd in Antwerpen en 15% bij regionale dienst Brussel. Alle webopleidingen worden steeds geregistreerd onder de centrale dienst. Tabel: Aantal beëindigde horecaopleidingen bij de VDAB per statuut van de cursist -2009/2011Horeca 2009 Horeca 2010 Horeca 2011 n % n % n % Aantal beëindigde opleidingen 1.916 100% 1.589 100% 1.592 100% Werkzoekenden 1.545 97% 1.515 95% 96% 1.841 53 Leerlingen 26 2% 35 2% Werknemers 75 4% 18 1% 42 3% Bron: VDAB Bewerking door Guidea

In 2011 werd 95% van de opleidingen beëindigd door werkzoekenden. 2% werd beëindigd door leerlingen en 3% door werknemers, een minderheid. Ten opzichte van vroegere jaren is er in 2010 voor gekozen om werkzoekenden en leerlingen van elkaar te scheiden. Tot 2009 werden deze twee groepen nog samengenomen. Tabel: Aantal beëindigde horeca-webopleidingen bij de VDAB per statuut van de cursist -2010/2011Horeca 2011 Horeca 2010 n % n % Aantal beëindigde webopleidingen 590 100% 539 100% Werkzoekenden 318 54% 347 64% Leerlingen 4 1% 2 0% Werknemers 268 45% 190 35% Bron: VDAB Bewerking door Guidea

51

Bij de centrale diensten gaat het vooral over webleercursussen die centraal beheerd worden Regionale Dienst Brussel = naam VDAB in Brussel 53 In 2010 wordt er een onderscheid gemaakt tussen werkzoekenden (excl. leerlingen) en leerlingen. Voor de vergelijkbaarheid van de cijfers dien je dus werkzoekenden + leerlingen van 2010 te vergelijken met werkzoekenden van de gegevens voordien. 52


98

Tabel: Aantal beëindigde horecaopleidingen bij de VDAB per samenwerkingsvorm -2009/2011Horeca 2009 Horeca 2010 Horeca 2011 n % n % n % Aantal beëindigde opleidingen 1.916 100% 1.589 100% 1.592 100% Eigen beheer 1.153 60% 832 52% 710 45% In samenwerking met derden 763 40% 760 48% 879 55% Bron: VDAB Bewerking door Guidea

In 2011 werd 52% van de opleidingen in eigen beheer georganiseerd. In 48% van de beëindigde opleidingen werd er samengewerkt met derden. Alle webopleidingen zijn in eigen beheer georganiseerd.


99

2.2 Individuele beroepsopleiding in de onderneming (IBO) “De individuele beroepsopleiding in de onderneming (IBO) is een opleidingsvorm waarbij een werkzoekende door een werkgever wordt opgeleid op de werkvloer. De werkgever betaalt geen loon of RSZ, enkel een productiviteitsvergoeding, verplaatsingskosten en een verzekering tegen arbeidsongevallen. De werkzoekende krijgt een premie bovenop zijn uitkering, waardoor het inkomen vergelijkbaar is met een nettoloon. Na deze opleiding van 1 tot 6 maanden is het bedrijf verplicht de werkzoekende een contract van onbepaalde duur te geven.” (Bron: Departement WSE/VDAB) Tabel: Aantal IBO’s per sector (Vlaams Gewest, 2011) Sector Bouw Kleinhandel Horeca Groothandel en handelsbemiddeling Vervaardiging van transportmiddelen Informaticatechnologie Consultancy en wetenschappelijke activiteit Overige diensten aan personen Garagewezen Vervaardiging van metaalproducten Overige zakelijke dienstverlening Transport Primaire sector Vervaardiging van dranken, voeding en tabak Onderhoud van gebouwen, tuinen en landschap Uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling Vervaardiging van (elektrische) apparaten e Houtindustrie en vervaardiging van meubelen Maatschappelijke dienstverlening Logistiek Grafische nijverheid Telecommunicatie Gezondheidszorg Financiële diensten Textiel en kleding Vervaardiging van bouwmaterialen Recreatie, cultuur en sport Informatie en media Overige industrie Afval en recyclage Rubber- en kunststofnijverheid Belangenvertegenwoordiging Vervaardiging van informatica en elektronis Onderwijs Post

n

%

3.058 1.381 839 731 705 604 544 483 429 369 262 254 240 229 226 224 195 156 156 123 121 108 88 87 81 81 75 73 63 44 39 38 36 26 23

25% 11% 7% 6% 6% 5% 4% 4% 4% 3% 2% 2% 2% 2% 2% 2% 2% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0%


100

Sector Chemische industrie Metallurgie Toerisme Openbaar bestuur Energie en water Verplichte sociale verzekering Eindtotaal

n

%

19 17 12 6 4 2 12.251

0% 0% 0% 0% 0% 0% 100%


In 2011 deed de bouwsector (3.058) het vaakst beroep op IBO als opleidingsvorm. Op de tweede plaats komt de kleinhandel met 1.381 IBO-contracten, op de derde plaats komt de horeca met 839 IBO-contracten.

Tabel: Het aandeel IBO-opleidingen in de horecasector t.o.v. het totaal aantal IBO-opleidingen in Vlaanderen -2009/20112009 2010 2011 2011 t.o.v. 2010 n n n n % Totaal alle sectoren 10.470 11.801 12.251 +450 +3,8% Horecasector 710 737 839 +102 +13,8% Horeca t.o.v. alle sectoren 6,8% 6,2% 6,8% Bron: VDAB Bewerking door Guidea

In 2011 zijn er in totaal 12.251 IBO-opleidingen in Vlaanderen. 839 zijn IBO’s in de horecasector. In 2011 is er, ten opzichte van 2010, een toename van 13,8% in het aantal IBO’s in de horecasector. Over alle sectoren heen was er een toename met 3,8%.


101

Tabel: Kenmerken van de IBO’s in de horecasector in Vlaanderen -2010Horeca n % Totaal aantal IBO’s 737 100% Geslacht Man 365 50% Vrouw 372 50% Studieniveau Laag 396 54% Midden 285 39% Hoog 56 8% Leeftijd <25 jaar 457 62% 25-49 jaar 262 36% 50 jaar en meer 18 2% Kansengroep Allochtonen 132 18% Personen met een handicap 53 7% 50-plussers 18 2%

Alle sectoren n 11.801

% 100%

8.501 3.300

72% 28%

4.367 5.761 1.673

37% 49% 14%

6.548 4.899 354

55% 42% 3%

1.528 799 352

13% 7% 3%


Tabel: Kenmerken van de IBO’s in de horecasector in Vlaanderen -2011Horeca n % Totaal aantal IBO’s 839 100% Geslacht Man 443 53% Vrouw 396 47% Studieniveau Laag 462 55% Midden 311 37% Hoog 66 8% Leeftijd <25 jaar 505 60% 25-49 jaar 302 36% 50 jaar en meer 32 4% Kansengroep Allochtonen 199 24% Personen met een handicap 67 8% 54 Laaggeschoolden 463 55% 55 Ouderen 32 4%

Alle sectoren n 12.251

% 100%

8.830 3.421

72% 28%

4.374 6.028 1.849

36% 49% 15%

6.892 5.001 358

56% 41% 3%

1.846 828 4363 349

15% 7% 36% 3%


54

ste

de

De som van lager onderwijs en 1 graad secundair onderwijs en 2 graad secundair voor de horecasector en alle sectoren, verschilt lichtjes van de kansengroep laaggeschoolden. Dit verschil ontstaat door kleine verschillen in het tijdstip waarop de kenmerken van de werkzoekende worden bepaald. 55 Het aantal IBO’s in alle sectoren voor 50-jarigen en ouder bedraagt 358. Dit ligt hoger dan de 349 bij kansengroep ouderen. Dit verschil ontstaat door kleine verschillen in het tijdstip waarop de kenmerken van de werkzoekende worden bepaald.


102

•

In de horecasector hebben in 2011 iets meer mannen (53%) dan vrouwen (47%) een IBOopleiding gevolgd. De verdeling van het aantal IBO’s in de horecasector per geslacht verschilt met de verdeling over alle sectoren heen. Gemiddeld genomen, over alle sectoren heen, vinden we het grootste aantal IBO-opleidingen terug bij mannen (72%).

•

Het studieniveau van de personen die een IBO-opleiding in de horecasector volgden, is eerder laag (55%). Over alle sectoren heen is er een lager percentage (36%) met een laag studieniveau.

•

De meeste deelnemers aan een IBO-opleiding in de horecasector zijn jonger dan 25 jaar (60%). 36% is minstens 25 jaar en hoogstens 49 jaar. Over alle sectoren heen zien we een gelijkaardige leeftijdsverdeling.

•

In de horecasector is 24% van de deelnemers aan een IBO-opleiding allochtoon. 8% heeft een arbeidshandicap, 55% behoort tot de kansengroep laaggeschoolden en 4% tot de kansengroep ouderen. Over alle sectoren heen, zien we dat de horecasector beter scoort op IBO-opleidingen voor allochtonen en laaggeschoolden.


103

Werknemersstromen Elk jaar verlaten heel wat werknemers hun baan. Vaak gebeurt dit om elders aan de slag te gaan. Voor een werkgever betekent het verlies van een werknemer steeds een verlies aan ervaring en competenties. Bovendien moet geïnvesteerd worden in een vervang(st)er. Voor de goede werking van de arbeidsmarkt is het echter belangrijk dat werknemers de kans krijgen om door te groeien naar de baan waarin ze zich maximaal kunnen ontplooien en waar ze zelf het meest voldoening uit halen. In dit hoofdstuk bekijken we het werknemersverloop in de sectoren en hoe mobiel werknemers zijn gedurende hun loopbaan. We baseren ons op cijfergegevens van het Steunpunt Werk en Sociale Economie. De sector wordt afgebakend op basis van het paritair comité. Meer specifiek worden via het Datawarehouse Arbeidsmarkt & Sociale Bescherming van de KSZ werknemers gegevens gedurende vijf opeenvolgende kwartalen aan elkaar gekoppeld, zodat de transities die deze werknemers doormaakten gedurende één kalenderjaar in kaart gebracht worden. De data die momenteel beschikbaar zijn, hebben betrekking op de jaren 2006, 2007 en 2008.


104

1 Sectorale dynamiek 1.1 In- en uitstroomgraad Om een zicht te krijgen op de dynamiek in een sector, brengen we in kaart hoeveel werknemers een bepaald paritair comité in- en uitstromen. Grafiek: Brutostromen in PC 302 (Vlaams Gewest - 31/12/2007 tot 31/12/2008) 0

20.000

40.000

60.000

Loontrekkend 31/12/07

60.013

Uitstroom

18.162

Intern mobiel

8.581

Instroom

16.658

Loontrekkend 31/12/08

58.509

Bron: Departement WSE op basis van Datawarehouse AM & SB bij de KSZ Bewerking door Guidea

Grafiek: In- en uitstroomgraad en interne mobiliteitsgraad in PC 302 t.o.v. alle sectoren Gewest - 31/12/2007 tot 31/12/2008) 0

%

5

10

15

20

(Vlaams

30

35 30,3

Uitstroomgraad

16,1

Instroomgraad Interne mobiliteitsgraad

25

56

16,2

28,5

14,5 5,4 Horeca

Alle sectoren


Het paritair comité 302 telde op 31/12/07 60.013 werknemers in het Vlaams gewest. Exact een jaar later is dit 58.509 wat neerkomt op een daling van 1.504 werknemers. Bekijken we de brutostromen meer in detail dan blijkt de achterliggende dynamiek heel wat groter dan de “netto” daling van het aantal werknemers laat uitschijnen. Van de 60.013 werknemers die PC302 telde, verlieten er op één jaar tijd 18.162 werknemers de sector. In de loop van het jaar 2008 heeft 30,3% van alle loontrekkende in het Vlaams Gewest die actief waren eind 2007 de sector horeca 57 verlaten. We noemen dit de uitstroomgraad . 56

Voorlopig zijn er geen mobiliteitsgegevens voor de publieke sector. Werknemers die van de privé-sector overstapten naar de publieke sector worden wel getoond 57 De uitstroomgraad geeft het aandeel werknemers weer dat gedurende het beschouwde jaar een paritair comité verliet (voor een ander paritair comité als loontrekkende of voor een niet-loontrekkend statuut), ten opzichte van het totaal aantal werknemers in het paritair comité op 31/12/2007.


105

Omgekeerd blijkt dat er tussen 2007 en 2008 ook 16.658 werknemers het paritair comité instroomden. Op een totaal van 58.509 werknemers eind 2008 komt dit neer op 28,5%. 58 28,5% trad tot de horecasector toe. Dit is de instroomgraad . Naast de werknemersstromen in en uit het paritair comité geven we ook een beeld van het aantal werknemers dat intern mobiel is. Het betreft hier alle werknemers die zowel op 31/12/07 als op 31/12/08 in het paritair comité 302 actief waren, maar in de tussenliggende periode mobiel geweest 59 zijn . In bovenstaande grafiek zien we dat 8.581 werknemers intern mobiel waren in de loop van het 60 jaar 2008. Uitgedrukt naar de interne mobiliteitsgraad betekent dit een aandeel van 14,5% . In vergelijking met andere sectoren wordt de horecasector gekenmerkt door een hoge instroomgraad en een hoge uitstroomgraad. Tussen eind 2007 en eind 2008 is ongeveer één derde van alle werknemers in deze sectoren vertrokken en vervangen door andere werknemers. Een dergelijke hoge jobmobiliteit kan er op wijzen dat er weinig werknemers hun hele carrière in dezelfde sector blijven werken. “Het grote aantal jongeren dat in de sector werkt, kan hier een verklaring geven. Werkgevers in sectoren met een hoge jobrotatie moeten voortdurend nieuwe werknemers aanwerven en het verlies aan ervaring opvangen. Anderzijds staan de (oudere) werknemers die deze sectoren wensen te verlaten voor de uitdaging om hun carrière soms een compleet andere richting uit te sturen.” (bron: Groepssectorfoto 2009 WSE)

Evolutie van de werknemersstromen in PC 302 in het Vlaams Gewest: evolutie van de uitstroomgraad, instroomgraad en interne mobiliteitsgraad 2005-2006 2006-2007 2007-2008 30,8% 30,3% 30,5% Uitstroomgraad 29,7% 28,5% 29,8% Instroomgraad 15,2% 14,7% 14,5% Interne mobiliteitsgraad Bron: Departement WSE op basis van Datawarehouse AM & SB bij de KSZ Bewerking door Guidea

De instroomgraad en de interne mobiliteitsgraad daalden lichtjes tussen 2005 en 2008.

58

De instroomgraad geeft het aandeel werknemers dat gedurende het beschouwde jaar tot de sector heeft toegetreden, ten opzichte van het totaal aantal werknemers in de sector op 31/12/2008. 59 Het gaat om werknemers die ofwel van werkgever veranderden binnen de sector, ofwel in een speciaal regime werkzaam waren (seizoensarbeid), ofwel tijdelijk in een andere sector of in een niet-loontrekkend statuut zaten. Bij deze laatste groep gaat het om werknemers die tijdelijk hun loopbaan hebben onderbroken om diverse redenen (werkloosheidsperiode tussen twee tijdelijke jobs, kortstondig tijdskrediet, enzovoort). 60 Het betreft hier de verhouding van het aantal werknemers dat gedurende het beschouwde jaar intern mobiel was, ten opzichte van het gemiddeld aantal werknemers op het einde van 2007 en 2008 (60.013 + 58.509 = 59.261 werknemers)


106

1.2 Werknemersdynamiek naar leeftijd De sectorale dynamiek van werknemers verschilt sterk naar leeftijd. Tabel: Uitstroomgraad, instroomgraad en interne mobiliteitsgraad naar leeftijdsklasse in PC 302 (Vlaams Gewest - 31/12/07 / 31/12/08) Horecasector Alle sectoren n % % Uitstroomgraad 18.162 30,3% 16,1% <25 jaar 7.793 48,1% 34,6% 25-49 jaar 8.549 24,8% 13,9% 50 jaar of ouder 1.820 19,4% 12,8% Instroomgraad 16.658 28,5% 16,2% <25 jaar 8.421 50,0% 44,3% 25-49 jaar 6.907 21,1% 13,1% 50 jaar of ouder 1.330 15,0% 6,4% Interne mobiliteitsgraad 8.581 14,5% 5,4% <25 jaar 3.187 19,3% 8,1% 25-49 jaar 4.293 12,8% 4,6% 50 jaar of ouder 1.101 12,1% 2,4% Bron: Departement WSE op basis van Datawarehouse AM & SB bij de KSZ Bewerking door Guidea

In bovenstaande grafiek geven we de in- en uitstroomgraden en de interne mobiliteitsgraad weer naar 61 leeftijdsklasse . 50% van alle werknemers die instromen in horeca is jonger dan 25 jaar. Dit is iets hoger dan het gemiddelde voor alle sectoren (44,3%). De instroomgraad is het laagst bij 50-jarigen of ouder. In vergelijking tot alle sectoren is de instroomgraad voor oudere werknemers groter voor de horecasector (15,0% horeca t.o.v. 6,4% alle sectoren) Ook wanneer we de uitstroomgraden en de interne mobiliteitsgraden bekijken, zien we dat de jongeren er bovenuit steken met een uitstroomgraad van 48,1% en een interne mobiliteitsgraad van 19,3%.

61

Deze graden worden berekend binnen de onderscheiden leeftijdsklassen. Zo wordt bijvoorbeeld de instroomgraad in de leeftijdsgroep min-25-jarigen berekend als het aantal jongere instromers ten opzichte van het totaal aantal jongere werknemers.


107

2 Instroom 2.1 Instroom naar statuut van oorsprong Tabel: Instroom van werknemers naar statuut van oorsprong voor PC 302 en alle sectoren samen (Vlaams Gewest – 31/12/2007 / 31/12/2008) Horeca Alle sectoren n % n % Totale instroom 2007-2008 16.658 100% 270.197 100% Uit ander paritair comité 3.018 18% 102.327 38% 62 Uit uitzendwerk (PC 322) 1.137 7% 28.357 10% Uit zelfstandig statuut 865 5% 11.732 4% Uit vergoede werkloosheid 1.689 10% 26.655 10% Uit werkloosheid met vrijstelling van beschikbaarheid 269 2% 6.237 2% Uit voltijds tijdskrediet/ loopbaanonderbreking 103 1% 3.814 1% Uit pensioen/ brugpensioen 304 2% 2.049 1% Uit leefloon/ financiële hulp 311 2% 2.539 1% Uit statuut van rechtgevend kind voor kinderbijslag 5.421 33% 44.242 16% Uit ander statuut 3.541 21% 42.245 16% Bron: Departement WSE op basis van Datawarehouse AM & SB bij de KSZ Bewerking door Guidea

In bovenstaande tabel bekijken we het statuut van oorsprong van de nieuw ingestroomde werknemers. We maken hierbij de procentuele verdeling van de groep instromers naar statuut. Het gaat dus niet om instroomgraden (zie vroeger). Tussen 31 december 2007 en 31 december 2008 stroomden 16.658 werknemers PC 302 in Vlaanderen in. Deze werknemers stroomden in vanuit verschillende statuten. De top 3 instroom in PC 302 in 2008: • 33% vanuit het statuut van rechtgevend kind voor kinderbijslag. • 21% vanuit een ander statuut. “Ander statuut” is een verzamelnaam van statuten die niet gekend waren in het Datawarehouse AM&SB. Het gaat onder andere over arbeidsongeschiktheid en huishouden, maar ook werkzoekenden in wachttijd. • 18% vanuit een ander paritair comité. Wanneer we vergelijken met het gemiddelde van andere sectoren is het aandeel dat instroomt vanuit een ander PC, vanuit uitzendwerk en vanuit voltijds tijdskrediet of loopbaanonderbreking lager in de horeca: • Vanuit een ander PC (18% versus 38% alle sectoren). • Vanuit uitzendwerk (7% versus 10% alle sectoren). • Vanuit voltijds tijdskrediet of loopbaanonderbreking (1% versus 1% alle sectoren). Wanneer we vergelijken met het gemiddelde van andere sectoren is het aandeel dat instroomt vanuit het statuut van rechtgevend kind voor kinderbijslag, het zelfstandig statuut en het pensioen of brugpensioen hoger in de horeca: • Vanuit het statuut van rechtgevend kind voor kinderbijslag (33% versus 16% alle sectoren). • Vanuit het zelfstandig statuut (5% versus 4% alle sectoren). • Vanuit pensioen of brugpensioen (2% versus 1% alle sectoren).

62

Het gaat uitsluitend om echte uitzendarbeid, waarbij het interimkantoor geldt als werkgever. Studentenarbeid zonder tussenkomst van een interimkantoor valt dus niet onder deze noemer.


108

Grafiek: Instroom uit werk (Vlaams Gewest - 31/12/2007 / 31/12/2008)

Alle sectoren

Horeca

% 2005-2006

0

10 15

2006-2007

17

2007-2008

18

2005-2006 2006-2007 2007-2008

20

30

40

50

60

5 5 7 33

9

36

9

38 Instroom uit ander PC

10 Instroom uit interim


De instroom in een sector kan onderverdeeld worden in twee substromen; de instroom vanuit werk en 63 de instroom vanuit niet-werk . Onder instroom vanuit werk beschouwen we zowel instroom vanuit de ene sector naar de andere als de instroom vanuit de uitzendsector. De instroom vanuit de uitzendsector is echter een apart geval en wordt afzonderlijk weergegeven in de grafiek. Een uitzendkracht werkt immers officieel voor haar/zijn interimbureau, maar werkt in de praktijk bij een extern bedrijf. Uitzendwerk doet vaak dienst als een soort proefperiode en vormt dan een opstap naar vast werk. Indien de werknemer een vast contract krijgt in het bedrijf waar hij werkt maakt hij de overstap van één werkgever(het interimbureau) naar een andere. Het gaat dus om een ander soort jobmobiliteit. (Groepssectorfoto 2009, Steunpunt WSE/Departement WSE) In de grafiek zien we dat de instroom vanuit werk naar horeca heel wat lager is dat het gemiddelde in andere sectoren.

63

De instroom vanuit “zelfstandig statuut” wordt ook bij de instroom vanuit “niet-werk” gerekend. Met de instroom vanuit “werk” wordt dus eigenlijk de instroom vanuit “loontrekkend werk” bedoeld.


109

2.2 Instroom naar statuut van oorsprong en leeftijd Tabel: Instroom volgens statuut van oorsprong en leeftijd voor PC 302 en alle sectoren samen (Vlaams Gewest 31/12/2007-31/12/2008) Horeca Alle sectoren Totaal (n) <25 jaar 25-49jaar >49jaar <25 jaar 25-49jaar >49jaar % Totale instroom 2007-2008 16.658 51% 41% 8% 37% 56% 7% Uit ander paritair comité 3.018 30% 62% 7% 24% 70% 7% Uit uitzendwerk (PC 322) 1.137 38% 56% 6% 39% 56% 4% Uit zelfstandig statuut 865 10% 77% 14% 11% 74% 15% Uit vergoede werkloosheid 1.689 16% 72% 13% 19% 71% 10% Uit werkloosheid met vrijstelling 269 27% 54% 19% 25% 67% 8% van beschikbaarheid Uit voltijds tijdskrediet/ 103 10% 83% 8% 6% 88% 6% loopbaanonderbreking Uit pensioen/ brugpensioen 304 18% 82% 1% 18% 82% Uit leefloon/ financiële hulp 311 43% 51% 6% 40% 55% 6% Uit statuut van rechtgevend kind 5.421 100% 0% 100% 0% 0% voor kinderbijslag Uit ander statuut 3.541 31% 58% 11% 27% 64% 9% Bron: Departement WSE op basis van Datawarehouse AM & SB bij de KSZ Bewerking door Guidea

In de tabel hierboven bekijken we het leeftijdsprofiel van de nieuw ingestroomde werknemers. We maken hierbij de procentuele verdeling van de groep instromers naar leeftijdsklasse. Ook hier mag niet verward worden met de eerder berekende instroomgraden naar leeftijd (zie vroeger). Bekijken we de totale instroom dan blijken de instromers in PC 302 een uitgesproken jong profiel te hebben: • 51% van de ingestroomde werknemers in horeca was jonger dan 25 jaar, terwijl dit slechts 37% is voor het totaal van alle sectoren. • 41% van de ingestroomde werknemers in horeca was tussen 25 en 49 jaar, terwijl dit 56% is voor het totaal van alle sectoren. Het grote aantal instromers vanuit het statuut van rechtgevend kind voor kinderbijslag biedt hier zeker een verklaring. Bekijken we instroom vanuit de verschillende statuten apart dan blijkt de grootste instroom in horeca vooral te gebeuren door werknemers tussen 25 en 49 jaar. Het aandeel dat instroomt tussen 25 en 49 jaar is het grootst bij: • 83% van de instroom uit voltijds tijdskrediet of loopbaanonderbreking is tussen 25 en 49 jaar. • 77% van de instroom uit zelfstandig statuut in horeca is tussen 25 en 49 jaar. • 72% van de instroom uit vergoede werkloosheid in horeca is tussen 25 en 49 jaar.


110

3 Uitstroom 3.1 Uitstroom naar statuut van bestemming Tabel: Uitstroom van werknemers naar statuut van bestemming voor PC 302 en alle sectoren samen (Vlaams Gewest, 31/12/2007 / 31/12/2008) Horeca Alle sectoren n % n % Totale uitstroom 2007-2008 18.162 100% 268.610 100% Naar ander paritair comité 5.222 29% 118.407 44% Naar uitzendwerk (PC 322) 1.696 9% 16.841 6% Naar zelfstandig statuut 1.283 7% 17.829 7% Naar vergoede werkloosheid 2.148 12% 32.380 12% Naar werkloosheid met vrijstelling van 284 2% 4.491 2% beschikbaarheid Naar voltijds tijdskrediet/ loopbaanonderbreking 144 1% 5.223 2% Naar conventioneel brugpensioen 72 0% 9.600 4% Naar pensioen 453 2% 8.637 3% Naar leefloon/ financiële hulp 253 1% 1.559 1% Naar statuut van rechtgevend kind voor kinderbijslag 2.708 15% 7.943 3% Naar ander statuut 3.899 21% 45.700 17% Bron: Departement WSE op basis van Datawarehouse AM & SB bij de KSZ Bewerking door Guidea

In de loop van 2008 kende PC 302 een uitstroom van 18.162 werknemers. Het gaat hier om een vergelijking van twee momentopnames: 31 december 2007 en 31 december 2008. De uitstroom gebeurt naar verschillende statuten. De top 3 van de uitstroomstatuten zijn: • Ander paritair comité (29%). • Ander statuut. “Ander statuut” is een verzamelnaam van statuten die niet gekend waren in het Datawarehouse AM&SB. Het gaat onder andere over arbeidsongeschiktheid en huishouden, maar ook werkzoekenden in wachttijd (21%). • Rechtgevend kind voor kinderbijslag (15%). In vergelijking met alle sectoren samen ligt de uitstroom naar een ander PC, naar conventioneel brugpensioen, pensioen én naar voltijds tijdskrediet of loopbaanonderbreking lager in de horeca: • Uitstroom naar een ander PC (29% versus 44% alle sectoren). • Uitstroom naar conventioneel brugpensioen (0% versus 4% alle sectoren). • Uitstroom naar pensioen (2% versus 3% alle sectoren). • Uitstroom naar voltijds tijdskrediet of loopbaanonderbreking (1% versus 2% alle sectoren) Vooral de uitstroom naar statuut van rechtgevend kind voor kinderbijslag ligt in horeca heel wat hoger dan voor alle sectoren samen: • Uitstroom naar statuut van rechtgevend kind voor kinderbijslag (15% versus 3% alle sectoren) Ook de uitstroom naar uitzendwerk, zelfstandig statuut, vergoede werkloosheid en leefloon ligt iets hoger dan voor alle sectoren samen: • Uitstroom naar ander statuut (21% versus 17% alle sectoren) • Uitstroom naar uitzendwerk (9% versus 6% alle sectoren). • Uitstroom naar zelfstandig statuut (7% versus 7% alle sectoren). • Uitstroom naar vergoede werkloosheid (12% versus 12% alle sectoren). • Uitstroom naar leefloon of financiële hulp (1% versus 1% alle sectoren).


111

3.2 Uitstroom naar statuut van bestemming en leeftijd Tabel: Uitstroom volgens statuut van bestemming en leeftijd voor PC 302 en alle sectoren samen (Vlaams Gewest; 31/12/2007-31/12/2008) Horeca Alle sectoren Totaal (n) <25 jaar 25-49jaar >49jaar <25 jaar 25-49jaar >49jaar % Totale uitstroom 2007-2008 18.162 43% 47% 10% 25% 60% 15% Naar ander paritair comité 5.222 43% 52% 5% 27% 67% 6% Naar uitzendwerk (PC 322) 1.696 43% 50% 7% 31% 63% 6% Naar zelfstandig statuut 1.283 24% 69% 7% 14% 76% 10% Naar vergoede werkloosheid 2.148 20% 67% 12% 22% 67% 11% Naar werkloosheid met 284 21% 49% 30% 28% 51% 21% vrijstelling van beschikbaarheid Naar voltijds tijdskrediet/ 144 17% 78% 5% 11% 81% 8% loopbaanonderbreking Naar conventioneel 72 100% 0% 100% brugpensioen Naar pensioen 453 11% 89% 0 6% 94% Naar leefloon/ financiële hulp 253 42% 52% 6% 37% 57% 5% Naar statuut van rechtgevend 2.708 100% 99% 0% 0% kind voor kinderbijslag Naar ander statuut 3.899 30% 57% 13% 21% 63% 16% Bron: Departement WSE op basis van Datawarehouse AM & SB bij de KSZ Bewerking door Guidea

In de tabel hierboven bekijken we het leeftijdsprofiel van uitgestroomde werknemers in de loop van 2008 in het Vlaams Gewest. We zien ook dat de uitgestroomde werknemers uit PC 302 een opvallend jonger profiel hebben dan de uitgestroomde werknemers uit alle sectoren: • 43% van alle uitgestroomde werknemers in horeca is jonger dan 25 jaar, terwijl dit voor alle sectoren samen 24% is. • 10% van alle uitgestroomde werknemers in horeca is ouder dan 49 jaar, terwijl dit voor alle sectoren samen 15% is. Ook hier biedt het grote aandeel van werknemers naar statuut van rechtgevend kind voor kinderbijslag wellicht een verklaring. Bekijken we nu de uitstroom naar de verschillende statuten, dan zien we dat de uitstroom naar een ander paritair comité en naar uitzendwerk voornamelijk gebeurt door -50 jarigen: • 52% van de uitgestroomde werknemers naar een ander PC is tussen 25 en 49 jaar, 43% is jonger dan 25 jaar. • 50% van de uitgestroomde werknemers naar uitzendwerk is tussen 25 en 49 jaar, 43% is jonger dan 25 jaar. De leeftijd van werknemers die uitstromen naar zelfstandig statuut, naar vergoede werkloosheid en naar voltijds tijdskrediet of loopbaanonderbreking ligt voornamelijk tussen 25 en 49 jaar: • 69% van de uitstroom naar zelfstandig statuut is tussen 25 en 49 jaar. • 67% van de uitstroom naar vergoede werkloosheid is tussen 25 en 49 jaar. • 78% van de uitstroom naar voltijds tijdskrediet of loopbaanonderbreking is tussen 25 en 49 jaar.


112

4 Werknemersstromen tussen paritaire comités 4.1 Instroom van andere paritaire comités naar PC 302 Tabel: Instroom van andere PC naar PC 302 (Vlaams Gewest -31 december 2007 / 31 december 2008)

PC 322 – Uitzendsector PC 218 – Aanvullend Nationaal PC voor Bedienden PC 201 – Zelfstandige kleinhandel PC O/G – Overheid of geen PC PC 119 – Handel in voedingswaren PC 118 - Voedingsnijverheid PC 305 - Gezondheidsdiensten PC 202 - Kleinhandel in voedingswaren PC 121 – Schoonmaak en ontsmettingsondernemingen PC 100 – Aanvullend PC arbeiders PC 311 – Grote kleinhandelszaken

Instroom van ander PC n % 3.039 100% 1.137 37% 378 12% 371 12% 368 12% 124 4% 119 4% 118 4% 113 4% 105

3%

103 103

3% 3%


In bovenstaande tabel geven we het PC weer waar de ingestroomde werknemers voordien aan de slag waren. Er worden enkel cijfers gegeven voor de tien grootste paritaire comités. 37% van alle ingestroomde werknemers is afkomstig uit het PC 322 of de uitzendsector. Mogelijks was een groot aandeel van deze werknemers al in een bedrijf uit PC 302 aan het werk, maar dan met een uitzendcontract. De andere belangrijke paritaire comités zijn het aanvullend nationaal PC voor bedienden, de zelfstandige kleinhandel, de overheid, handel in voedingswaren, voedingsnijverheid, gezondheidsdiensten, kleinhandel in voedingswaren, schoonmaak, aanvullend PC voor arbeiders, en grote kleinhandelszaken.


113

4.2 Uitstroom van PC 302 naar andere paritaire comités Tabel: Uitstroom van PC 302 naar andere PC (Vlaams Gewest -31 december 2007 / 31 december 2008)

PC 322 - Uitzendsector PC O/G – Overheid of geen PC PC 218 – Aanvullend Nationaal PC voor bedienden PC 201 – Zelfstandige kleinhandel PC 305 - Gezondheidsdiensten PC 311 – Grote kleinhandelszaken PC 202 - Kleinhandel in voedingswaren PC 121 – Schoonmaak en ontsmettingsondernemingen PC 119 – Handel in voedingswaren PC 124 – Bouwbedrijf

Uitstroom ander PC n % 5.080 100% 1.696 33% 861 17% 713 14% 527 10% 362 7% 217 4% 214 4% 166

3%

164 160

3% 3%


In de bovenstaande tabel geven we het PC weer waar de uitgestroomde werknemers naar toe gaan. Ook hier worden enkel cijfers gegeven voor de tien grootste paritaire comités. 33% van de werknemers die uitstromen naar een ander PC in 2008 ging naar PC 322. De uitzendsector vormt voor vele werknemers een tussenstap naar een nieuwe, reguliere job. Andere belangrijke paritaire comités van uitstroom zijn overheid, aanvullend nationaal PC voor bedienden, zelfstandige kleinhandel, gezondheidsdiensten, grote kleinhandelszaken, kleinhandel in voedingswaren, schoonmaak en ontsmettingsondernemingen, handel in voedingswaren, en de bouwsector.


114


115

Toelichting van de bronnen Deze publicatie geeft een beeld van de Vlaamse arbeidsmarkt. De cijfers die we hiervoor gebruiken zijn afkomstig van verschillenden officiële instanties. Waar er cijfers specifiek voor de horecasector beschikbaar zijn, worden deze gegeven. We kijken zo veel mogelijk vanuit een Vlaams perspectief. Dit omwille van meerdere redenen: • Enkele bronnen zoals het ‘Departement voor Werk en Sociale Economie’ en de ‘VDAB’ beschikken enkel over cijfers voor Vlaanderen. • Deze publicatie komt er op vraag van de Vlaamse sociale partners.

1 Nace-bel code Guidea maakt zo veel mogelijk gebruik van de nace-bel nomenclatuur om de horecasector af te bakenen. Volgens de nace-bel indeling van 2003 omvat de sector de volgende activiteiten (die vallen onder sectie H: “Hotels en Restaurants”). Nace-bel 2003: 55 Hotels en restaurants 55.1 Hotels 55.2 Overige accommodatie voor kortstondig verblijf 55.3 Restaurants 55.4 Drankgelegenheden 56.1 Kantines en catering

In 2008 werd een nieuwe nace-indeling in gebruik genomen die beter aansluit bij de huidige economische realiteit. Hierdoor ontstaat bij sommige tijdsreeksen een trendbreuk. De verschillende horeca-activiteiten vallen in de nieuwe indeling onder de sectie I: “verschaffen van accommodatie en maaltijden”. Deze bevat de opsplitsing in codes 55 (accommodaties) en 56 (eet-en drinkgelegenheden). Nace-bel 2008: 55 verschaffen van accommodatie 55.1 Hotels en dergelijke accommodatie 55.2 Vakantieverblijven en andere accommodatie voor kort verblijf 55.3 Kampeerterreinen en kampeerauto- en caravanterreinen 55.9 Overige accommodatie 56 Eet- en drinkgelegenheden 56.1 Restaurants en mobiele eetgelegenheden 56.2 Catering en overige eetgelegenheden 56.3 Drinkgelegenheden


116

2 Faillissementen Het aantal faillissementen van ondernemingen is gebaseerd op aangiften van de handelsrechtbanken. Deze sturen de gegevens over de faillissementen door naar de Directie Statistiek. Deze informatie wordt aangevuld met gegevens uit de Kruispuntbank van ondernemingen. De weergegeven situatie is deze op 31 december van het desbetreffende jaar.

3 Ondernemingen, oprichtingen Het aantal ondernemingen en oprichtingen wordt bepaald aan de hand van de btw-plichtigen, die in de kruispuntbank van ondernemingen zijn opgenomen. De weergegeven situatie is altijd deze op 31 december van het desbetreffende jaar. 64

We verkiezen de gecentraliseerde statistieken om meerdere redenen. Zo bestaat de horeca hoofdzakelijk uit kleinschalige ondernemingen, waardoor afwijkingen tussen gecentraliseerde en gedecentraliseerde gegevens eerder beperkt zijn. Bovendien zijn deze gegevens ook iets sneller beschikbaar. De ondernemingsstatistieken moeten met de nodige omzichtigheid worden geïnterpreteerd: • Niet alle ondernemingen zijn btw-plichtig. • De economische activiteit vindt niet altijd plaats op het adres van de maatschappelijke zetel. Denk maar aan een bedrijf met verschillende vestigingen, maar met de hoofdzetel in Brussel. • Tendensen die uit administratieve gegevens worden afgeleid kunnen de weerspiegeling zijn van administratieve wijzigingen.

4 Loontrekkende werknemers Voor de cijfers over de loontrekkende werkgelegenheid in de horecasector doen we een beroep op de cijfers van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ). We verkiezen de gecentraliseerde statistieken: het bedrijf - en dus ook zijn werknemers - wordt ingedeeld volgens de sector van zijn hoofdactiviteit. Bovendien zijn de gecentraliseerde cijfers iets sneller beschikbaar. De cijfers in dit rapport geven de toestand van het tweede kwartaal (30 juni) weer. De telling is een momentopname. De RSZ bepaalt het aantal arbeidsplaatsen door per werkgever een telling te maken van het aantal werknemers in dienst. Personen met meerdere jobs bij verschillende werkgevers worden dus meermaals geteld. Hoewel de cijfers het ‘aantal arbeidsplaatsen’ weergeven, gebruiken we om praktische redenen de term ‘aantal werknemers’ in dit rapport.

64

Eén activiteit (de hoofdactiviteit) en één enkele lokalisatie (de hoofdzetel) wordt in aanmerking genomen. Een onderneming met meerdere vestigingen maar met maatschappelijke zetel in Brussel, zal bij Brussel worden gerekend. Dergelijke onderneming wordt bovendien slechts één keer geteld.


117

5 Zelfstandigen Voor de gegevens over de zelfstandigen in de horecasector doen we een beroep op de gegevens van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ). Deze instantie gebruikt een andere activiteitenindeling, los van de nace-bel codes. De horecasector valt hier onder de subbedrijfstak 407. De regionale indeling gebeurt bij de RSVZ op basis van de woonplaats van de zelfstandige. Dit stemt niet noodzakelijk overeen met de plaats waar de beroepsactiviteit wordt uitgeoefend, maar dit laatste gegeven is door de RSVZ niet gekend. De statistieken geven het aantal verzekeringsplichtigen. Dit is de som van het aantal zelfstandigen en helpers. Een zelfstandige is een persoon die in België een beroepsbezigheid uitoefent zonder hiervoor door een arbeidsovereenkomst of statuut met een werkgever verbonden te zijn. Een helper is een persoon die in België een zelfstandige bijstaat of vervangt in de uitoefening van zijn beroep en dit zonder dat hij door een arbeidsovereenkomst met de zelfstandige verbonden is. Zowel de zelfstandige als de helper zijn verplicht een verzekering te nemen en bijdragen te betalen. In het rapport vind je cijfers terug over de ‘aard van de bezigheid’. De RSVZ onderscheidt drie categorieën: • Zelfstandige in hoofdberoep • Zelfstandige in bijberoep: dit is het geval als men samen met de zelfstandige activiteit nog een andere beroepsbezigheid uitoefent voor een werkgever. Of, als men als zelfstandige ook een loonvervangend inkomen krijgt uit een andere, weggevallen beroepsactiviteit als werknemer of ambtenaar. • Zelfstandige actief na pensioen(leeftijd): hier moet de zelfstandige rekening houden met een aantal voorwaarden. Zo zijn de inkomsten uit de beroepsbezigheid begrensd.

Starters zijn personen van wie verondersteld wordt dat ze in het lopende jaar begonnen zijn, na een periode van niet-aansluiting. Stoppers zijn personen van wie verondersteld wordt dat ze in het lopende jaar gestopt zijn, na een periode van aansluiting. De cijfers in dit rapport geven de toestand op 31 december van het betreffende jaar weer.

6 Enquête naar de arbeidskrachten (EAK) Het Bureau voor de Statistiek van de Europese Gemeenschappen (Eurostat) voert in samenwerking met de nationale instituten voor de statistiek de ‘Belgische Enquête naar de arbeidskrachten bij huishoudens’ uit. In deze enquête komen de omvang, de structuur en de evolutie van de werkgelegenheid en de werkloosheid aan bod. De EAK levert ook een aantal cijfers over de werksituatie van werknemers die je bij andere instanties niet vindt. Voorbeelden zijn gegevens over het opleidingsniveau van werknemers, soorten tijdelijke arbeid, arbeidsduur. Bij de cijfers van de EAK wordt een opsplitsing gemaakt naar de niet-loontrekkenden (zelfstandigen) en de loontrekkenden. Nog enkele bemerkingen: • Het gaat hier om een enquête dus zijn enkel de verhoudingen van belang en niet de absolute waarden. • De resultaten geven een totaalbeeld van de horecasector (geen opsplitsing per subsector) in België en Vlaanderen. • Sommige resultaten moeten voorzichtig geïnterpreteerd worden.


118

7 Werkzoekenden De Vlaamse werkloosheid wordt geoperationaliseerd aan de hand van de inschrijving als niet65 werkende werkzoekende (nwwz) bij de VDAB . De groep van nwwz bestaat uit de uitkeringsgerechtigde volledig werklozen (uvw’s), de schoolverlaters in wachttijd, de vrij ingeschreven niet-werkende werkzoekenden en andere verplicht ingeschreven niet-werkende werkzoekenden (onder andere OCMW). De meting van de nwwz vindt plaats op het einde van elke maand (bron: departement WSE). Het verloop van het aantal nwwz schommelt sterk omwille van seizoensinvloeden. Zo is er ondermeer tijdens de zomermaanden steeds een sterke toename van het aantal werkzoekenden: de werkzoekende schoolverlaters. We verkiezen daarom om in deze publicatie enkel een jaargemiddelde 66 weer te geven . 67

De VDAB geeft het aantal nwwz naar beroepsgroep voor arbeiders en bedienden . De indeling gebeurt steeds op basis van het hoofdberoep van de werkzoekende. Het hoofdberoep is het voorkeurberoep dat door de werkzoekende wordt opgegeven. Tot slot geven we in dit hoofdstuk ook nog de werkzoekendenstromen. Voor deze cijfers kunnen we terecht bij het Departement WSE. Het gaat hier om de instroom in werkloosheid vanuit horeca en de uitstroom uit werkloosheid naar horeca.

8 Vacatures en horecaopleidingen VDAB Voor de vacatures kijken we naar de ontvangen VDAB-vacatures. De voornaamste beperking bij het VDAB-bestand is dat deze slechts een deel van de totale vacaturemarkt omvat. Werkgevers kunnen vacatures ook verspreiden via andere kanalen zoals jobsites, uitzendkantoren of mond-aan-mondreclame. De vacaturemarkt wordt in dit hoofdstuk beschreven aan de hand van het totaal aantal ontvangen vacatures uit het Normaal Economisch Circuit (NEC) zonder interimopdrachten. Het omvat de 68 69 vacatures uit het AMI-systeem en Jobmanager uit de vaste en tijdelijke circuits (uitgezonderd interim). In de vaste circuits gaat het om jobs met een contract voor onbepaalde of lange duur, jobs die werken en leren combineren en jobs ter vervanging van het brugpensioen. De tijdelijke circuits omvatten arbeidsovereenkomsten voor korte duur, studentenjobs en tijdelijke jobs in de horeca. Daarnaast bekijken we ook welke opleidingen de VDAB aanbiedt. We baseren ons hiervoor op cijfers van de VDAB. Er is ook informatie terug te vinden over de individuele beroepsopleiding in de onderneming. (IBO). Voor de cijfers baseren we ons op cijfermateriaal van de VDAB. De individuele beroepsopleiding in de onderneming (IBO) is een opleidingsvorm waarbij een werkzoekende door een werkgever wordt opgeleid op de werkvloer. De werkgever betaalt geen loon of RSZ, enkel een productiviteitsvergoeding, verplaatsingskosten en een verzekering tegen arbeidsongevallen. De werkzoekende krijgt een premie bovenop zijn uitkering, waardoor het inkomen vergelijkbaar is met een nettoloon. Na deze opleiding van 1 tot 6 maanden is het bedrijf verplicht de werkzoekende een contract voor onbepaalde duur te geven.

65

Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding Meer cijfers per maand zijn te vinden op de website van de VDAB (http://vdab.be/trends/sectoren.shtml). 67 Cijfers via ARVASTAT (http://arvastat.vdab.be) 68 ‘AMI-systeem’ is een arbeidsmarktinformatiesysteem dat door VDAB-consulenten wordt gebruikt om vacatures te beheren en op te volgen. Werkzoekenden met een geschikt profiel worden doorverwezen naar de vacatures en de invulling van de vacatures wordt opgevolgd. 69 ‘Jobmanager’ is een computersysteem waarmee werkgevers op zelfstandige basis online vacatures kunnen plaatsen en beheren. De werkzoekenden kunnen autonoom de vacatures raadplegen op de VDAB-website. 66


119

9 Werknemersstromen In een laatste deel bekijken we het werknemersverloop in de sectoren en hoe mobiel werknemers zijn gedurende hun loopbaan. We baseren ons op cijfergegevens van het Steunpunt Werk en Sociale Economie. De sector wordt afgebakend op basis van het paritair comité 302. Meer specifiek worden via het Datawarehouse Arbeidsmarkt & Sociale Bescherming van de KSZ werknemers gegevens gedurende vijf opeenvolgende kwartalen aan elkaar gekoppeld, zodat de transities die deze werknemers doormaakten gedurende één kalenderjaar in kaart gebracht worden. De data hebben betrekking op de jaren 2006, 2007 en 2008.


120


121

Bijlage: Evolutiereeksen werknemers Aantal werknemers Tabel: Aantal werknemers in de horecasector in de gewesten -2001/20112001 2002 2003 2004 2005 Vlaanderen 66.608 69.442 64.553 66.819 71.246 Wallonië 21.055 21.903 21.352 22.271 23.394 Brussel 25.688 25.879 25.767 26.222 26.654 België 113.351 117.224 111.672 115.312 121.294

Vlaanderen Wallonië Brussel België

2001 59% 19% 23% 100%

2002 59% 19% 22% 100%

2003 58% 19% 23% 100%

2004 58% 19% 23% 100%

2005 59% 19% 22% 100%

2006 68.748 23.487 26.558 118.793

2007 68.703 23.931 26.818 119.452

2008 69.116 24.418 27.351 120.885

2009 68.511 24.731 26.665 119.907

2010 69.449 25.790 27.269 122.508

2011 69.092 26.739 27.899 123.730

2006 58% 20% 22% 100%

2007 58% 20% 22% 100%

2008 57% 20% 23% 100%

2009 57% 21% 22% 100%

2010 57% 21% 22% 100%

2011 56% 22% 23% 100%



122

Aantal werknemers in de horecasector per subsector Tabel: Aantal werknemers in de horecasector per subsector in België -2001/20112001 2002 2003 2004 2005 Hotels 16.470 16.873 16.694 17.137 17.614 Overige accommodaties 5.878 6.151 5.906 5.794 5.616 Restaurants 58.047 62.845 59.816 62.382 66.528 Drankgelegenheden 16.760 15.142 14.183 14.699 15.424 Kantines en catering 16.196 16.213 15.073 15.300 16.112 Totaal 113.351 117.224 111.672 115.312 121.294

2006 17.500 5.443 65.304 14.776 15.770 118.793

2007 17.856 5.212 65.843 14.539 16.002 119.452

Bron: RSZ, gecentraliseerde statistiek, situatie op 30/06, nace-bel 2003 indeling Bewerking door Guidea


2008 17.441 4.093 491 649 66.866 16.689 14.656 120.885

2009 16.727 4.024 476 650 66.888 15.998 15.144 119.907

2010 16.964 4.080 501 669 68.817 16.319 15.158 122.508

2011 17.278 3.747 451 692 68.969 17.308 15.285 123.730



123

Tabel: Procentuele verdeling van het aantal werknemers in de horecasector over de subsectoren in België -2001/2011% 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Hotels 15% 14% 15% 15% 15% 15% 15% Overige accommodaties 5% 5% 5% 5% 5% 5% 4% Restaurants 51% 54% 54% 54% 55% 55% 55% Drankgelegenheden 15% 13% 13% 13% 13% 12% 12% Kantines en catering 14% 14% 13% 13% 13% 13% 13% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Bron: RSZ, gecentraliseerde statistiek, situatie op 30/06, nace-bel 2003 indeling Bewerking door Guidea

% Hotels Vakantieverblijven Kampeerterreinen Overige accommodatie Restaurants Catering Drinkgelegenheden Totaal

2008 14% 3% 0% 1% 55% 14% 12% 100%

2009 14% 3% 0% 1% 56% 13% 13% 100%

2010 14% 3% 0% 1% 56% 13% 12% 100%

2011 14% 3% 0% 1% 56% 14% 12% 100%



124

Tabel: Aantal werknemers in de horecasector per subsector in Vlaanderen -2001/20112001 2002 2003 2004 2005 2006 Hotels 8.224 8.628 8.446 8.731 8.951 8.889 Overige accommodaties 4.102 4.271 4.070 4.012 4.028 3.868 Restaurants 35.196 38.480 35.568 37.111 40.276 39.075 Drankgelegenheden 11.162 10.354 9.713 10.033 10.583 9.834 Kantines en catering 7.924 7.709 6.756 6.932 7.408 7.082 Totaal 66.608 69.442 64.553 66.819 71.246 68.748

2007 9.158 3.589 39.121 9.616 7.219 68.703



2008 8.546 2.853 322 154 39.582 8.041 9.618 69.116

2009 8.517 2.728 317 140 39.741 7.288 9.780 68.511

2010 8.449 2.783 337 134 40.580 7.490 9.676 69.449

2011 8.736 2.416 294 125 40.007 8.082 9.432 69.092



125

Tabel: Procentuele verdeling van de werknemers in de horecasector over de subsectoren in Vlaanderen -2001/2011% 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Hotels 12% 12% 13% 13% 13% 13% 13% Overige accommodaties 6% 6% 6% 6% 6% 6% 5% Restaurants 53% 55% 55% 56% 57% 57% 57% Drankgelegenheden 17% 15% 15% 15% 15% 14% 14% Kantines en catering 12% 11% 10% 10% 10% 10% 11% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Bron: RSZ, gecentraliseerde statistiek, situatie op 30/06, nace-bel 2003 indeling Bewerking door Guidea

% Hotels Vakantieverblijven Kampeerterreinen Overige accommodatie Restaurants Catering Drinkgelegenheden Totaal

2008 12% 4% 0% 0% 57% 12% 14% 100%

2009 12% 4% 0% 0% 58% 11% 14% 100%

2010 12% 4% 0% 0% 58% 11% 14% 100%

2011 13% 3% 0% 0% 58% 12% 14% 100%



126

Aantal werknemers in de horecasector per geslacht België Tabel: Aantal werknemers in de horecasector per geslacht in België -2001/20112001 2002 2003 2004 2005 2006 mannen 53.605 55.543 53.241 54.984 57.616 56.748 vrouwen 59.746 61.681 58.431 60.328 63.678 62.045 Totaal België 113.351 117.224 111.672 115.312 121.294 118.793

2007 57.019 62.433 119.452

2008 57.892 62.993 120.885

2009 57.872 62.035 119.907

2010 59.629 62.879 122.508

2011 61.317 62.413 123.730

2007 48% 52% 100%

2008 48% 52% 100%

2009 48% 52% 100%

2010 49% 51% 100%

2011 50% 50% 100%

Tabel: Aantal werknemers in de horecasector per geslacht in Vlaanderen -2001/20112001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 mannen 29.735 31.180 29.081 30.208 32.132 31.229 31.138 vrouwen 36.873 38.262 35.472 36.611 39.114 37.519 37.565 Totaal 66.608 69.442 64.553 66.819 71.246 68.748 68.703

2008 31.671 37.445 69.116

2009 31.694 36.817 68.511

2010 32.483 36.966 69.449

2011 32.973 36.119 69.092

2008 46% 54% 100%

2009 46% 54% 100%

2010 47% 53% 100%

2011 48% 52% 100%

mannen vrouwen Totaal België

2001 47% 53% 100%

2002 47% 53% 100%

2003 48% 52% 100%

2004 48% 52% 100%

2005 48% 52% 100%

2006 48% 52% 100%


Vlaanderen


2001 45% 55% 100%

2002 45% 55% 100%

2003 45% 55% 100%

2004 45% 55% 100%

2005 45% 55% 100%

2006 45% 55% 100%

2007 45% 55% 100%



127

Aantal werknemers in de horecasector per regime België Tabel: Aantal werknemers in de horecasector per regime (voltijds/deeltijds/specialen) in België -2003/20112003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 voltijds 41.769 40.536 40.182 40.730 41.740 42.580 41.582 43.038 45.226 deeltijds 62.078 62.551 58.963 59.850 62.289 63.724 63.990 65.156 65.672 specialen 7.825 12.049 22.149 18.213 15.423 14.581 14.335 14.314 12.832 Totaal 111.672 115.136 121.294 118.793 119.452 120.885 119.907 122.508 123.730

voltijds deeltijds specialen Totaal

2003 37% 56% 7% 100%

2004 35% 54% 10% 100%

2005 33% 49% 18% 100%

2006 34% 50% 15% 100%

2007 35% 52% 13% 100%

2008 35% 53% 12% 100%

2009 35% 53% 12% 100%

2010 35% 53% 12% 100%

2011 37% 53% 10% 100%


Vlaanderen Tabel: Aantal werknemers in de horecasector per regime (voltijds/deeltijds/specialen) in Vlaanderen -2003/20112003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 voltijds 23.023 21.715 21.503 21.616 22.234 22.172 21.890 22.554 23.570 deeltijds 34.949 33.890 31.714 31.984 33.502 34.615 34.555 34.842 34.949 specialen 6.581 11.149 18.029 15.148 12.967 12.329 12.066 12.053 10.573 Totaal 64.553 66.754 71.246 68.748 68.703 69.116 68.511 69.449 69.092


2003 36% 54% 10% 100%

2004 33% 51% 17% 100%

2005 30% 45% 25% 100%

2006 31% 47% 22% 100%

2007 32% 49% 19% 100%

2008 32% 50% 18% 100%

2009 32% 50% 18% 100%



2010 32% 50% 17% 100%

2011 34% 51% 15% 100%

128

Aantal werknemers in de horecasector per regime en per geslacht België Tabel: Aantal mannelijke werknemers in de horecasector per regime en geslacht in België -2003/20112003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 voltijds 24.787 24.162 24.144 24.650 25.345 25.798 25.377 26.426 deeltijds 24.767 25.194 23.373 23.753 24.714 25.479 25.897 26.682 specialen 3.687 5.562 10.099 8.345 6.960 6.615 6.598 6.521 Totaal 53.241 54.984 57.616 56.748 57.019 57.892 57.872 59.629 2010 44% 45% 11% 100%

2011 46% 44% 10% 100%

Tabel: Aantal vrouwelijke werknemers in de horecasector per regime en geslacht in België -2003/20112003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 voltijds 16.982 16.374 16.038 16.080 16.395 16.782 16.205 16.612 deeltijds 37.311 37.357 35.590 36.097 37.575 38.245 38.093 38.474 specialen 4.138 6.487 12.050 9.868 8.463 7.966 7.737 7.793 Totaal 58.431 60.328 63.678 62.045 62.433 62.993 62.035 62.879

2011 17.154 38.437 6.822 62.413


2003 47% 47% 7% 100%

2004 44% 46% 10% 100%

2005 42% 41% 18% 100%

2006 43% 42% 15% 100%

2007 44% 43% 12% 100%

2008 45% 44% 11% 100%

2009 44% 45% 11% 100%

2011 28.072 27.235 6.010 61.317



2003 29% 64% 7% 100%

2004 27% 62% 11% 100%

2005 25% 56% 19% 100%

2006 26% 58% 16% 100%

2007 26% 60% 14% 100%

2008 27% 61% 13% 100%

2009 26% 61% 12% 100%



2010 26% 61% 12% 100%

2011 27% 62% 11% 100%

129

Vlaanderen Tabel: Aantal mannelijke werknemers in de horecasector per regime en geslacht in Vlaanderen -2003/20112003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 voltijds 13.065 12.503 12.500 12.712 13.150 13.187 13.191 13.715 14.522 deeltijds 12.928 12.583 11.560 11.656 12.245 12.958 12.986 13.296 13.572 specialen 3.088 5.098 8.072 6.861 5.743 5.526 5.517 5.472 4.879 Totaal 29.081 30.208 32.132 31.229 31.138 31.671 31.694 32.483 32.973


2003 45% 44% 11% 100%

2004 41% 42% 17% 100%

2005 39% 36% 25% 100%

2006 41% 37% 22% 100%

2007 42% 39% 18% 100%

2008 42% 41% 17% 100%

2009 42% 41% 17% 100%

2010 42% 41% 17% 100%

2011 44% 41% 15% 100%


Tabel: Aantal vrouwelijke werknemers in de horecasector per regime en geslacht in Vlaanderen -2003/20112003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 voltijds 9.958 9.212 9.003 8.904 9.084 8.985 8.699 8.839 9.048 deeltijds 22.021 21.307 20.154 20.328 21.257 21.657 21.569 21.546 21.377 specialen 3.493 6.051 9.957 8.287 7.224 6.803 6.549 6.581 5.694 Totaal 35.472 36.611 39.114 37.519 37.565 37.445 36.817 36.966 36.119


2003 28% 62% 10% 100%

2004 25% 58% 17% 100%

2005 23% 52% 25% 100%

2006 24% 54% 22% 100%

2007 24% 57% 19% 100%

2008 24% 58% 18% 100%

2009 24% 59% 18% 100%



2010 24% 58% 18% 100%

2011 25% 59% 16% 100%

130

Aantal werknemers in de horecasector per statuut België Tabel: Aantal werknemers in de horecasector per statuut (arbeiders/bedienden) in België -2003/20112003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Arbeiders 99.127 102.462 108.598 105.837 106.073 107.187 106.090 108.360 109.017 Bedienden 12.545 12.850 12.696 12.956 13.379 13.698 13.817 14.148 14.713 Totaal 111.672 115.312 121.294 118.793 119.452 120.885 119.907 122.508 123.730


2003 89% 11% 100%

2004 89% 11% 100%

2005 90% 10% 100%

2006 89% 11% 100%

2007 89% 11% 100%

2008 89% 11% 100%

2009 88% 12% 100%

2010 88% 12% 100%

2011 88% 12% 100%


Vlaanderen Tabel: Aantal werknemers in de horecasector per statuut (arbeiders/bedienden) in Vlaanderen -2003/20112003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Arbeiders 58.704 60.876 65.363 62.736 62.579 62.920 62.491 63.257 62.593 Bedienden 5.849 5.943 5.883 6.012 6.124 6.196 6.020 6.192 6.499 Totaal 64.553 66.819 71.246 68.748 68.703 69.116 68.511 69.449 69.092


2003 91% 9% 100%

2004 91% 9% 100%

2005 92% 8% 100%

2006 91% 9% 100%

2007 91% 9% 100%

2008 91% 9% 100%

2009 91% 9% 100%

2010 91% 9% 100%



2011 91% 9% 100%

131

Aantal werknemers in de horecasector per dimensiegrootte van de onderneming België Tabel: Aantal werknemers in de horecasector per dimensiegrootte van de onderneming in België -2003/20112003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 1 tot 4 WN 26.131 26.978 27.596 27.962 28.069 27.747 27.938 28.014 28.383 5 tot 9 WN 21.756 22.811 25.294 24.843 24.953 24.446 25.028 25.244 24.893 10 tot 19 WN 19.684 21.080 22.521 21.715 21.438 22.391 21.805 22.424 22.819 20 tot 49 WN 16.715 17.376 18.421 17.840 18.111 18.133 17.817 19.134 19.534 50 tot 99 WN 6.271 6.114 6.544 6.565 6.274 6.885 6.200 6.458 6.376 100 tot 199 WN 4.206 4.773 5.021 4.306 4.799 4.585 4.601 4.522 4.100 200 tot 499 WN 4.662 4.650 4.614 4.302 4.756 4.725 5.790 5.731 6.918 500 tot 999 WN 6.094 3.728 2.235 2.211 2.283 2.428 1.277 1.342 1.292 1000 WN en meer 6.153 7.802 9.048 9.049 8.769 9.545 9.451 9.639 9.415 Totaal 111.672 115.312 121.294 118.793 119.452 120.885 119.907 122.508 123.730 Bron: RSZ, gecentraliseerde statistiek, situatie op 30/06 Bewerking door Guidea

1 tot 4 WN 5 tot 9 WN 10 tot 19 WN 20 tot 49 WN 50 tot 99 WN 100 tot 199 WN 200 tot 499 WN 500 tot 999 WN 1000 WN en meer Totaal

2003 23% 19% 18% 15% 6% 4% 4% 5% 6% 100%

2004 23% 20% 18% 15% 5% 4% 4% 3% 7% 100%

2005 23% 21% 19% 15% 5% 4% 4% 2% 7% 100%

2006 24% 21% 18% 15% 6% 4% 4% 2% 8% 100%

2007 23% 21% 18% 15% 5% 4% 4% 2% 7% 100%

2008 23% 20% 19% 15% 6% 4% 4% 2% 8% 100%

2009 23% 21% 18% 15% 5% 4% 5% 1% 8% 100%



2010 23% 21% 18% 16% 5% 4% 5% 1% 8% 100%

2011 23% 20% 18% 16% 5% 3% 6% 1% 8% 100%

132

Vlaanderen Tabel: Aantal werknemers in de horecasector per dimensiegrootte van de onderneming in Vlaanderen -2003/20112003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 1 tot 4 WN 15.302 16.045 16.212 16.396 16.299 15.918 15.900 15.781 15.721 5 tot 9 WN 13.865 14.267 16.454 15.607 15.547 15.078 15.677 15.600 15.026 10 tot 19 WN 12.423 13.379 14.855 13.886 13.807 14.351 14.148 14.419 14.583 20 tot 49 WN 10.453 10.820 11.400 10.994 11.142 11.263 10.847 11.725 11.596 50 tot 99 WN 3.581 3.642 3.925 4.220 3.976 4.400 3.909 3.274 3.344 100 tot 199 WN 1.597 1.980 1.870 1.335 1.399 1.419 1.306 1.767 1.338 200 tot 499 WN 3.436 3.373 3.364 3.251 3.700 2.402 3.713 3.632 4.571 500 tot 999 WN 3.896 1.494 1.625 507 507 538 1000 WN en meer 1.819 3.166 3.059 2.833 2.660 2.504 2.744 2.375 Totaal 64.553 66.819 71.246 68.748 68.703 69.116 68.511 69.449 69.092 Bron: RSZ, gecentraliseerde statistiek, situatie op 30/06 Bewerking door Guidea

1 tot 4 WN 5 tot 9 WN 10 tot 19 WN 20 tot 49 WN 50 tot 99 WN 100 tot 199 WN 200 tot 499 WN 500 tot 999 WN 1000 WN en meer Totaal

2003 24% 21% 19% 16% 6% 2% 5% 6% 100%

2004 24% 21% 20% 16% 5% 3% 5% 2% 3% 100%

2005 23% 23% 21% 16% 6% 3% 5% 4% 100%

2006 24% 23% 20% 16% 6% 2% 5% 4% 100%

2007 24% 23% 20% 16% 6% 2% 5% 4% 100%

2008 23% 22% 21% 16% 6% 2% 3% 2% 4% 100%

2009 23% 23% 21% 16% 6% 2% 5% 1% 4% 100%



2010 23% 22% 21% 17% 5% 3% 5% 1% 4% 100%

2011 23% 22% 21% 17% 5% 2% 7% 1% 3% 100%

133

Bijlage: Evolutiereeksen zelfstandigen Aantal zelfstandigen Tabel: Aantal zelfstandigen in de horecasector in de gewesten -2003/20112003 2004 2005 2006 2007 Vlaanderen 22.587 22.495 22.186 21.896 21.867 Wallonië 11.380 11.256 11.039 10.894 10.964 Brussel 2.476 2.366 2.209 2.123 2.037 België 36.443 36.117 35.434 34.913 34.868


2003 62% 31% 7% 100%

2004 62% 31% 7% 100%

2005 63% 31% 6% 100%

2006 63% 31% 6% 100%

2007 63% 31% 6% 100%

2008 21.702 11.112 2.025 34.839

2009 22.695 11.482 2.072 36.249

2010 24.878 11.761 2.157 38.796

2011 25.028 11.787 2.158 38.973

2008 62% 32% 6% 100%

2009 63% 32% 6% 100%

2010 64% 30% 6% 100%

2011 64% 30% 6% 100%



134

Aantal zelfstandigen in de horecasector per aard van bezigheid België Tabel: Aantal zelfstandigen in de horecasector per aard van bezigheid in België -2003/20112003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Hoofdbezigheid 31.437 30.947 30.109 29.404 28.993 28.564 29.488 Bijkomende bezigheid 3.767 3.865 3.980 4.155 4.472 4.798 5.214 Actief na pensioen 1.239 1.305 1.345 1.354 1.403 1.477 1.547 Totaal België 36.443 36.117 35.434 34.913 34.868 34.839 36.249

2010 31.117 5.931 1.748 38.796

2011 30.827 6.271 1.875 38.973

2009 81% 14% 4% 100%

2010 80% 15% 5% 100%

2011 79% 16% 5% 100%

Tabel: Aantal zelfstandigen in de horecasector per aard van bezigheid in Vlaanderen -2003/20112003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Hoofdbezigheid 19.489 19.351 18.973 18.547 18.308 17.917 18.495 Bijkomende bezigheid 2.388 2.398 2.429 2.563 2.743 2.923 3.283 Actief na pensioen 710 746 784 786 816 862 917 Totaal Vlaanderen 22.587 22.495 22.186 21.896 21.867 21.702 22.695

2010 19.848 3.963 1.067 24.878

2011 19.640 4.231 1.157 25.028

2010 80% 16% 4% 100%

2011 78% 17% 5% 100%

Hoofdbezigheid Bijkomende bezigheid Actief na pensioen Totaal België

2003 86% 10% 3% 100%

2004 86% 11% 4% 100%

2005 85% 11% 4% 100%

2006 84% 12% 4% 100%

2007 83% 13% 4% 100%

2008 82% 14% 4% 100%


Vlaanderen

Hoofdbezigheid Bijkomende bezigheid Actief na pensioen Totaal Vlaanderen

2003 86% 11% 3% 100%

2004 86% 11% 3% 100%

2005 86% 11% 4% 100%

2006 85% 12% 4% 100%

2007 84% 13% 4% 100%

2008 83% 13% 4% 100%

2009 81% 14% 4% 100%



135

Aantal zelfstandigen in de horecasector per geslacht België Tabel: Aantal zelfstandigen in de horecasector per geslacht in België -2003/20112003 2004 2005 2006 2007 2008 mannen 19.894 19.868 19.543 19.183 19.189 19.231 vrouwen 16.549 16.249 15.891 15.730 15.679 15.608 Totaal België 36.443 36.117 35.434 34.913 34.868 34.839

2009 20.184 16.065 36.249

2010 21.657 17.139 38.796

2011 21.928 17.045 38.973

2008 55% 45% 100%

2009 56% 44% 100%

2010 56% 44% 100%

2011 56% 44% 100%

Tabel: Aantal zelfstandigen in de horecasector per geslacht in Vlaanderen -2003/20112003 2004 2005 2006 2007 2008 mannen 11.923 11.963 11.843 11.631 11.655 11.595 vrouwen 10.664 10.532 10.343 10.265 10.212 10.107 Totaal 22.587 22.495 22.186 21.896 21.867 21.702

2009 12.235 10.460 22.695

2010 13.532 11.346 24.878

2011 13.745 11.283 25.028

2009 54% 46% 100%

2010 54% 46% 100%

2011 55% 45% 100%


2003 55% 45% 100%

2004 55% 45% 100%

2005 55% 45% 100%

2006 55% 45% 100%

2007 55% 45% 100%


Vlaanderen


2003 53% 47% 100%

2004 53% 47% 100%

2005 53% 47% 100%

2006 53% 47% 100%

2007 53% 47% 100%

2008 53% 47% 100%



136

Aantal zelfstandigen in de horecasector per leeftijdscategorie België Tabel: Aantal zelfstandigen in de horecasector per leeftijdscategorie in België -2003/20112003 2004 2005 2006 2007 2008 <25 jaar 1.148 1.198 1.145 1.056 1.073 1.091 25 t.e.m. 29 jaar 2.854 2.719 2.589 2.396 2.405 2.453 30 t.e.m. 34 jaar 4.653 4.556 4.211 3.932 3.724 3.617 35 t.e.m. 39 jaar 5.582 5.434 5.347 5.211 5.090 4.960 40 t.e.m. 44 jaar 5.913 5.719 5.634 5.548 5.546 5.582 45 t.e.m. 49 jaar 5.626 5.655 5.511 5.376 5.457 5.438 50 t.e.m. 54 jaar 4.573 4.592 4.569 4.708 4.779 4.732 55 t.e.m. 59 jaar 3.263 3.333 3.412 3.428 3.427 3.501 60 t.e.m 64 jaar 1.620 1.675 1.780 1.972 2.077 2.149 65+ 1.211 1.236 1.236 1.286 1.290 1.316 Totaal 36.443 36.117 35.434 34.913 34.868 34.839

<25 jaar 25 t.e.m. 29 jaar 30 t.e.m. 34 jaar 35 t.e.m. 39 jaar 40 t.e.m. 44 jaar 45 t.e.m. 49 jaar 50 t.e.m. 54 jaar 55 t.e.m. 59 jaar 60 t.e.m 64 jaar 65+ Totaal

2003 3% 8% 13% 15% 16% 15% 13% 9% 4% 3% 100%

2004 3% 8% 13% 15% 16% 16% 13% 9% 5% 3% 100%

2005 3% 7% 12% 15% 16% 16% 13% 10% 5% 3% 100%

2006 3% 7% 11% 15% 16% 15% 13% 10% 6% 4% 100%

2007 3% 7% 11% 15% 16% 16% 14% 10% 6% 4% 100%

2008 3% 7% 10% 14% 16% 16% 14% 10% 6% 4% 100%

2009 1.186 2.551 3.670 5.114 5.685 5.713 4.943 3.730 2.245 1.412 36.249

2010 1.308 2.718 3.839 5.216 6.033 6.141 5.227 4.081 2.579 1.654 38.796

2011 1.295 2.676 3.868 5.091 6.004 6.090 5.321 4.207 2.632 1.789 38.973

2009 3% 7% 10% 14% 16% 16% 14% 10% 6% 4% 100%

2010 3% 7% 10% 13% 16% 16% 13% 11% 7% 4% 100%

2011 3% 7% 10% 13% 15% 16% 14% 11% 7% 5% 100%



137

Vlaanderen Tabel: Aantal zelfstandigen in de horecasector per leeftijdscategorie in Vlaanderen -2003/20112003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 <25 jaar 765 809 796 736 743 712 753 25 t.e.m. 29 jaar 1.804 1.724 1.652 1.544 1.568 1.614 1.674 30 t.e.m. 34 jaar 2.983 2.902 2.680 2.487 2.325 2.228 2.277 35 t.e.m. 39 jaar 3.552 3.492 3.459 3.310 3.220 3.126 3.206 40 t.e.m. 44 jaar 3.800 3.721 3.693 3.652 3.590 3.550 3.627 45 t.e.m. 49 jaar 3.471 3.515 3.463 3.460 3.569 3.511 3.705 50 t.e.m. 54 jaar 2.724 2.746 2.740 2.841 2.920 2.926 3.136 55 t.e.m. 59 jaar 1.890 1.937 1.986 2.004 2.007 2.083 2.232 60 t.e.m 64 jaar 923 961 1.014 1.135 1.193 1.208 1.274 65+ 675 688 703 727 732 744 811 Totaal 22.587 22.495 22.186 21.896 21.867 21.702 22.695

<25 jaar 25 t.e.m. 29 jaar 30 t.e.m. 34 jaar 35 t.e.m. 39 jaar 40 t.e.m. 44 jaar 45 t.e.m. 49 jaar 50 t.e.m. 54 jaar 55 t.e.m. 59 jaar 60 t.e.m 64 jaar 65+ Totaal

2003 3% 8% 13% 16% 17% 15% 12% 8% 4% 3% 100%

2004 4% 8% 13% 16% 17% 16% 12% 9% 4% 3% 100%

2005 4% 7% 12% 16% 17% 16% 12% 9% 5% 3% 100%

2006 3% 7% 11% 15% 17% 16% 13% 9% 5% 3% 100%

2007 3% 7% 11% 15% 16% 16% 13% 9% 5% 3% 100%

2008 3% 7% 10% 14% 16% 16% 13% 10% 6% 3% 100%

2009 3% 7% 10% 14% 16% 16% 14% 10% 6% 4% 100%



2010 843 1.813 2.478 3.332 3.974 4.078 3.349 2.511 1.511 989 24.878

2011 831 1.750 2.553 3.236 3.889 4.023 3.490 2.627 1.554 1.075 25.028

2010 3% 7% 10% 13% 16% 16% 13% 10% 6% 4% 100%

2011 3% 7% 10% 13% 16% 16% 14% 10% 6% 4% 100%

138

Aantal starters in de horecasector Tabel: Aantal starters in de horecasector per gewest -2003/20112003 2004 2005 2006 2007 Vlaanderen 2.116 2.089 2.166 2.316 2.344 Wallonië 1.061 1.089 1.182 1.283 1.388 Brussel 179 186 178 197 216 België 3.356 3.364 3.526 3.796 3.948

2008 2.159 1.487 201 3.847

2009 2.312 1.437 265 4.014

2010 3.263 1.637 317 5.217

2011 2.856 1.602 307 4.765

2007 59% 35% 5% 100%

2008 56% 39% 5% 100%

2009 58% 36% 7% 100%

2010 63% 31% 6% 100%

2011 60% 34% 6% 100%

Tabel: Aantal stoppers in de horecasector per gewest -2003/20112003 2004 2005 2006 2007 Vlaanderen 1.217 1.188 1.368 1.447 1.530 Wallonië 658 674 756 834 863 Brussel 128 128 153 137 143 België 2.003 1.990 2.277 2.418 2.536

2008 1.334 864 130 2.328

2009 1.264 896 135 2.295

2010 1.646 968 166 2.780

2011 1.773 959 176 2.908

2008 57% 37% 6% 100%

2009 55% 39% 6% 100%

2010 59% 35% 6% 100%

2011 61% 33% 6% 100%


2003 63% 32% 5% 100%

2004 62% 32% 6% 100%

2005 61% 34% 5% 100%

2006 61% 34% 5% 100%


Aantal stoppers in de horecasector


2003 61% 33% 6% 100%

2004 60% 34% 6% 100%

2005 60% 33% 7% 100%

2006 60% 34% 6% 100%

2007 60% 34% 6% 100%



Sectoranalyse Horeca 2012

Recommend Documents