SAMEN STERK IN VERS IDEEËNGIDS LOKALE VERSSAMENWERKING
1
INHOUD
2
Voorwoord
3
1. Samenwerking loont
4
2. Vormen van verssamenwerking
6
3. Starten met verssamenwerking
8
4. Inspiratie voor opvallende gezamenlijke acties 4.1 Zien, ruiken en proeven doet verkopen 4.2 Wie spaart, komt terug 4.3 Inspirerende thema’s 4.4 Zorg dat je in beeld bent 4.5 Eindeloze mogelijkheden 4.6 Kom in actie
14 14 20 24 27 31 35
5. Valkuilen bij samenwerking
40
6. Aan de slag
42
www.verssamenwerking.nl
VOORWOORD In een tijd van hevige concurrentie moeten zelfstandige ondernemers zich optimaal onderscheiden en waar mogelijk de krachten bundelen. Dat geldt voor alle ondernemers in de detailhandel, maar niet in de laatste plaats voor ondernemers in versbranches. Verssamenwerking is een kans om uw marktpositie te versterken. De brancheorganisaties ADN (AGF-detaillist), KNS (slagers), NBOV (bakkers) en NBPW (poeliers) hebben samen met het Hoofdbedrijfschap Detailhandel het initiatief genomen voor deze Ideeëngids lokale verssamenwerking. Hiermee willen we laten zien dat verssamenwerking mogelijkheden biedt om kosten te besparen en vooral omzet te verhogen. De gids bevat informatie over de vormen van verssamenwerking, een stappenplan voor het starten van verssamenwerking, een overzicht van diverse gezamenlijke acties die u kunt ontwikkelen, succesfactoren, valkuilen en veel praktijkvoorbeelden.
Deze Ideeëngids is tot stand gekomen op basis van praktijkervaringen. Een groot aantal ondernemers heeft vanuit hun kennis en ervaring een waardevolle bijdrage geleverd. De gids ligt nu bij veel versspecialisten. U heeft dus een mooie aanleiding om samen de mogelijkheden van verssamenwerking te bespreken. Heeft u vragen, tips voor andere ondernemers of wilt u hulp bij verssamenwerking, neem dan contact op met uw brancheorganisatie. De adressen en telefoonnummers vindt u achterin deze gids. Voor meer informatie kunt u ook surfen naar www.verssamenwerking.nl. Ik wens u veel succes met de start of de verdere uitbouw van samenwerking met uw collega versondernemers. Bert Kolkman, voorzitter HBD
3
1
SAMENWERKING LOONT Wat is verssamenwerking? Slagers, bakkers, groentemannen, poeliers en andere versspecialisten hebben veel gemeen. Het zijn specialisten die hun klanten een breed assortiment dagverse producten, kwaliteit, service en advies bieden. Het zijn vakmensen die nog persoonlijke aandacht voor hun klanten hebben. Door samen te werken kunnen versspecialisten elkaar aanvullen en versterken. Samen staan zij sterker. Waarom meedoen aan verssamenwerking? Verssamenwerking is een kans. In een tijd waarin de concurrentie hevig is, moeten zelfstandige ondernemers zich nóg beter onderscheiden. Verssamenwerking kan het verschil maken. Want verssamenwerking zorgt voor meer klanten en meer klantentrouw. Het kan de omzet en het rendement verhogen. Er zijn in uw omgeving waarschijnlijk meer versondernemers gevestigd. Wij dagen u uit om aan de hand van deze gids de voordelen van samenwerking met hen te bespreken. In deze gids vindt u handige tips om van verssamenwerking een succes te maken.
4
www.verssamenwerking.nl
Kosten besparen en winst verhogen Samenwerking leidt vaak tot kostenbesparing én rendementsverbetering. Kostenbesparing bijvoorbeeld door gezamenlijk advertentieruimte in te kopen. U deelt een pagina in de lokale krant. U bent voordeliger uit, want u deelt gezamenlijk de opmaakkosten. Doordat u samen meer ruimte afneemt, wordt bovendien het millimetertarief goedkoper. U kunt samen ook een vuist maken naar de krant. Bijvoorbeeld bij het onderhandelen over een vaste plek in de krant. Dat vergroot de herkenbaarheid van uw advertentie.
bepaald door 5 G’s: Gemak, Gezond, Genieten, Gezellig en Goedkoop. Goedkoop wordt minder belangrijk als aan de vier andere G’s beter wordt voldaan. Samenwerkende versondernemers kunnen goed inspelen op de 5 G’s. Door klanten te blijven boeien, komen ze terug in uw winkel. Organiseer bijvoorbeeld culinaire workshops, maak een weekendmenu waarvan alle ingrediënten bij de verschillende versspecialisten te koop zijn. Bied klanten korting: kopen zij bij de bakker, dan krijgen zij bij de slager korting en andersom. In deze gids vindt u volop mogelijkheden om de voordelen voor de klant zichtbaar te maken.
Voordelen voor de klant Verssamenwerking speelt in op de huidige behoeften van de consument. De keuzes die consumenten maken bij het kopen van voeding worden vooral
Foto: NBOV.
5
5 12
2
VORMEN VAN VERSSAMENWERKING Verssamenwerking kunt u zo complex of eenvoudig maken als u zelf wilt. U kunt samen goedkoper adverteren, samen een wekelijkse aanbieding maken of samen verpakkingsmateriaal inkopen. Welke vorm van samenwerken bij u past, hangt af van uzelf én van degene waarmee u wilt samenwerken. Maak het niet te ingewikkeld, zeker niet in het begin. Samenwerking groeit vanzelf als het een succes blijkt. Er zijn 4 vormen van samenwerking. In de praktijk zijn ‘mengvormen’ ook mogelijk. Vormen van samenwerking 1. U maakt gezamenlijk reclame, maar behoudt uw eigen uitstraling. 2. U maakt gezamenlijk reclame onder een uniforme uitstraling, bijvoorbeeld onder het logo van ‘de Versroute’. 3. U werkt met een andere versondernemer samen onder één dak. U hebt een eigen winkelpand, maar een gezamenlijke voorgevel. 4. U werkt samen onder één dak in een gezamenlijk pand.
6
www.verssamenwerking.nl
1. Eigen uitstraling U wilt uw eigen identiteit behouden. Uw eigen uitstraling, imago en naamsbekendheid zijn zodanig dat u zich alleen onder uw eigen naam wilt profileren. U kunt ook met behoud van eigen identiteit goed samenwerken en van elkaar profiteren. In deze vorm van samenwerking zoekt u elkaar op om kosten te besparen of uw omzet te verhogen. Zoals het gezamenlijk inkopen van advertentieruimte of het uitdelen van voordeelbonnen voor aankopen bij verscollega’s. U maakt uw klanten attent op verscollega’s en vice versa. 2. Uniforme uitstraling In deze samenwerkingsvorm kiest u voor een gezamenlijke herkenbare identiteit, bijvoorbeeld een ‘Versroute’ logo. Overeenstemming over het kwaliteits- en prijsniveau in de diverse verswinkels is voor deze vorm belangrijk. Daarnaast biedt deze vorm van samenwerking tal van mogelijkheden om samen verkoopstimulerende activiteiten te ondernemen. U adverteert bijvoorbeeld onder de titel ‘De versaanbieding van de week’. De opmaak (en ruimte) is voor iedereen gelijk, maar iedere versspecialist vult zijn eigen advertentieruimte zelf in met eigen aanbiedingen.
3. Eigen winkelpand, gezamenlijke voorgevel Dit is een meer complexe vorm van samenwerken. Goede afspraken, die duidelijk zijn vastgelegd, zijn onontbeerlijk. Deze vorm gaat verder dan samen promotie maken en klanten werven. Het gaat dan ook om zaken als gezamenlijke uitstraling van het pand, inrichting en presentatie. 4. Alles onder één dak De versondernemers in deze samenwerkingsvorm hebben een gezamenlijke naam en logo en promoten zichzelf ook als een eenheid. Dit is de meest vergaande vorm van samenwerking. Diverse versondernemers huren samen een pand en maken afspraken over de inrichting en presentatie. De samenwerkingsconstructie wordt officieel vastgelegd.
7 12
3
STARTEN MET VERSSAMENWERKING U bent overtuigd van de voordelen van samenwerken en u wilt graag beginnen. Of u werkt zeer beperkt samen, maar wilt dat graag intensiever doen. Hoe pakt u dat aan? U wilt niet direct ingewikkelde contracten aangaan. Waar begint u? Met onderstaand stappenplan pakt u verssamenwerking goed aan. 1. Eerst denken dan doen Breng voor u zelf in kaart wat u van samenwerking verwacht. Wat wilt u winnen? Wat hebt u te bieden? Wat zijn uw sterke en minder sterke kanten? In welke vorm wilt u samenwerken? Zet eerst alles voor uzelf op een rijtje. 2. Selecteer de juiste partner Als u uw eigen ideeën over verssamenwerking in beeld heeft gebracht, kunt u de juiste partners zoeken. Bepaal uw selectiecriteria. Waar moet een mogelijke partner aan voldoen? Hoe ziet zijn/haar assortiment er uit, zijn/haar kwaliteitsniveau, wat is zijn/haar visie op ondernemerschap?
8
www.verssamenwerking.nl
Branchecultuur Verdiep u in de kenmerken van andere versbranches. Ieder vak heeft zijn eigen cultuur. Zo is de bakker erg vroeg op om zijn producten te bereiden. Hij is meestal niet degene die zelf de producten in de winkel verkoopt. De groenteman werkt met dagprijzen. Het is voor hem of haar lastig om aanbiedingen vroegtijdig bekend te maken. Als u samen wilt werken, moet u zich verdiepen in de kenmer-
ken van de branche van uw collega’s. Praat erover. Met begrip voor elkaar komt u een heel eind. Branche kengetallen Om goed te kunnen samenwerken, is het handig om te weten hoe de exploitatie van uw verscollega’s eruit ziet. In onderstaand overzicht krijgt u een globaal zicht op de verschillen in omzet, brutowinst en kosten in enkele versbranches.
Exploitatiebeeld 2004 (in % van de netto-omzet, exclusief BTW) (Bron: CBS / raming EIM en Beko Dienstverlening (bakkers) – uit Branches in Detail 2005 (HBD)
Brood- en banketbakkers
Netto omzet Inkoopwaarde Brutowinst Kosten: Personeel * Huisvesting Overige kosten Bedrijfsresultaat
Groentezaken
100 28 72 60 36 5 19
Slagers
14 4 11 12
Poeliers
100 63 37 29
100 58 42 33 17 5 11
8
100 56 44 31 11 7 12
9
13
* Noot: De personeelskosten worden onder andere beïnvloed door de rechtsvorm. Een BV rekent het ondernemersloon tot de personeelskosten, terwijl bij een eenmanszaak het ondernemersloon onderdeel is van het bedrijfsresultaat.
Meer informatie over branchegegevens: www.hbd.nl (branche-informatie).
9
9 12
Zoek de klik Samenwerken met de buurman ligt het meest voor de hand. Als het echter niet klikt met de buurman, geef het dan niet direct op. Het is mogelijk dat het wel lukt met versspecialisten iets verder weg. Neem de ondernemers binnen uw winkeliersvereniging of ondernemers op de warenmarkt bij u in de buurt (uit andere versbranches) onder de loep. Kijk verder in uw wijk, dorp of stad. Voor succesvolle samenwerking hoeft u niet altijd dicht bij elkaar te zitten. Het gaat erom dat u partners vindt waarmee het klikt. Partners die op dezelfde wijze en met hetzelfde enthousiasme een succes willen maken van samenwerking. 3. Inventariseer wensen Zodra u de juiste partner(s) heeft gevonden, inventariseert u de wensen van alle partners. Wat wilt u samen oppakken? Heeft u een gezamenlijk budget? Heeft u hetzelfde idee over de investeringen? Steek samen uw licht op bij andere versondernemers. Kijk bij anderen in de keuken en zie wat wel en wat niet werkt. Trek vervolgens samen een plan. 4. Maak duidelijke afspraken Om problemen in de toekomst te voorkomen, is het goed om afspraken vast te leggen op papier. Zo kunt u afspraken maken over de samenwerkingsvorm. Een complete samenwerking in één pand vraagt
10
natuurlijk om goede juridische afspraken over de samenwerkingsvorm, de huur, de energiekosten, over bouw-, verbouw- en inrichtingsplannen. Maar ook minder vergaande vormen van samenwerken vragen om duidelijke afspraken. Leg bijvoorbeeld afspraken vast rondom het gezamenlijke advertentiebudget, taakverdeling en verrekening van de kosten. 5. Taakverdeling Maak een duidelijke taakverdeling. Zo voorkomt u dat er straks maar één van de partners heel actief is en anderen ‘meeliften’. Samenwerken doe je sámen, dus iedereen levert een bijdrage. Zet ook de taakverdeling en de verantwoordelijkheden op papier en houd elkaar aan de afspraken. 6. Open zijn naar elkaar Ga niet achterover zitten, denk niet dat het allemaal vanzelf gaat. Nu gaat het pas echt beginnen. Neem initiatief, overleg veel met elkaar, durf (opbouwende) kritiek te geven en te ontvangen. Kijk met een open blik naar uzelf en uw partners. 7. Continue evalueren en aanpassen U gaat vast en zeker tegen dingen aanlopen die beter of anders moeten. Blijf alert, pas zaken aan indien nodig, verander afspraken als ze niet meer werken, blijf continue evalueren. Regelmatig overleg voeren en verbeterpunten op de agenda zetten,
www.verssamenwerking.nl
houdt u en uw collega’s scherp. Prik bijvoorbeeld een vaste dag in de maand in de agenda’s. 8. Houd het simpel – begin klein Samenwerking hoeft niet groot te beginnen. Probeer samen een actie, begin met een gezamenlijke folder of advertentie. Maak het niet direct te ingewikkeld. Draai een keertje ‘proef’. Evalueer deze activiteit en bouw de samenwerking daarna stapsgewijs uit. 9. Over de drempel en GAAN! Nu bent u aan zet. Ga een kop koffie drinken met de versondernemer(s) waar u mee wilt samenwerken. Neem deze gids mee. Veel versspecialisten ontvangen deze gids. U hebt een mooie aanleiding voor een gesprek. In hoofdstuk 4 vindt u diverse ideeën voor opvallende acties.
‘In de AGF-branche is gebleken dat samenwerking tussen groentemannen onder elkaar belangrijke toegevoegde waarde heeft. Van elkaar leren, elkaar adviseren en bepaalde dingen samen doen, zoals reclame en cursussen. De stap naar samenwerking met collega versondernemers uit het eigen winkelgebied is daar eigenlijk een logisch vervolg op. Samenwerking met collega versondernemers kan leiden tot een breder aanbod voor de consument, groter bereik van het aantal potentiële klanten en verbetering van het imago van speciaalzaken. De kansen zijn groot, nu is het zaak dat lokale ondernemers het oppakken en er hun voordeel mee doen. Met behulp van deze handleiding en uw brancheorganisatie kunt u aan de slag.’ Mark Heemskerk, directeur ADN.
11
Top 10 succesfactoren verssamenwerking 1. Begin klein. Probeer samenwerking eens uit door samen een activiteit te organiseren of samen te adverteren. 2. Zoek de ‘klik’ tussen u en uw collega’s. Kies partners uit die zich op dezelfde doelgroep richten met dezelfde kwaliteitsuitstraling. 3. Heb begrip voor elkaar, voor elkaars werkwijze en problemen. 4. Verdiep u in de bedrijfscultuur van uw collega’s. Maak op een positieve manier gebruik van de verschillen tussen u en uw collega’s. 5. Schep duidelijkheid over de investeringen van gemeenschappelijke activiteiten en de verrekening daarvan. Zet afspraken duidelijk op papier.
12
6. Communiceer veel met elkaar, vertrouw elkaar. Wees bereid om concessies te doen, sta open voor uw collega’s. 7. Gun uw collega’s omzet, dan gunnen zij dat u ook. 8. Werk als gelijkwaardige partners samen. Zorg voor een goede balans in de samenwerking; creatieven, denkers en doeners. Maak ieders taken helder. 9. Zorg ervoor dat u uw verwachtingen van de samenwerking vooraf met uw collega’s bespreekt. Dat voorkomt achteraf teleurstellingen. 10. Blijf u zelf.
www.verssamenwerking.nl
1. Eerst denken dan doen Breng voor u zelf in kaart wat u van samenwerking verwacht. Wat wilt u winnen? Wat hebt u te bieden? Wat
zijn uw sterke en minder sterke kanten? In welke vorm wilt
Checklist afspraken maken u samenwerken? Zet eerst alles voor uzelf op een rijtje.
Leg ‘gelijkwaardigheid’ vast. Hoeveel en wat besteedt elke partner aan samenwerking? Leg een lijst van voorgenomen activiteiten vast. Maak afspraken over de onderlinge communicatie (hoe vaak vergaderingen, e-mailverkeer). Hoe worden beslissingen genomen? Maak een taakverdeling en leg verantwoordelijkheden vast. • Leg per activiteit vast wie het aanspreekpunt is. Voor de pers, voor (gezamenlijke) inkoop, voor een website, etc. Stel een mediabudget vast op het gebied van: • adverteren (opmaak- en advertentiekosten); • presentatie van de winkels; • drukwerk. Leg vast hoe verrekening van kosten plaatsvindt. Gaat iemand voorfinancieren? Binnen hoeveel dagen wordt hij terugbetaald of wordt er vooraf gestort op een gezamenlijke rekening waaruit alle betalingen worden gedaan?
13
4
INSPIRATIE VOOR OPVALLENDE GEZAMENLIJKE ACTIES In dit hoofdstuk vindt u een overzicht van acties uit de praktijk. Door gebruik te maken van de checklists kunt u ideeën direct oppakken.
1
ZIEN, RUIKEN EN PROEVEN DOET VERKOPEN
Productdemonstraties zijn een unieke mogelijkheid om nieuwe en bestaande klanten aan u te binden. Als versondernemer speelt u direct in op de zintuigen van de klant. Als klanten (nieuwe) producten ruiken en proeven, zijn zij sneller geneigd tot kopen. Ook toont u uw vakmanschap op een andere wijze en brengt u uw klanten op nieuwe ‘eet-ideeën’. U en uw verscollega’s hebben alle ingrediënten in huis om verrassende demonstraties te houden. Naast demonstraties in uw eigen winkel kunt u samen met uw verscollega’s natuurlijk ook groots uitpakken in de vorm van een ‘Verstheater’.
14
www.verssamenwerking.nl
In de winkel Proeven De meest eenvoudige maar altijd succesvolle activiteit is een proeverij in uw eigen winkel. Dit kan heel eenvoudig door op schalen het (nieuwe) product te presenteren. U kunt gebruik maken van uw eigen productaanbod, maar door samen te werken met andere versondernemers kunt u veel meer variëren. Doe er gelijk een leuke gezamenlijke aanbieding bij. Of maak er een ‘proefestafette’ van. Op drie achtereenvolgende dagen presenteert telkens een van de samenwerkende versspecialisten in zijn eigen winkel een product. De producten in de estafette heeft u vooraf natuurlijk op elkaar afgestemd. Of laat eens uw producten proeven in de winkel van uw verscollega en omgekeerd.
Presenteren Nog meer aandacht trekt u door een aparte presentatietafel of kraam op te stellen in uw winkel waar u de producten van uzelf of met uw verscollega’s samen presenteert. U kunt op deze wijze ook de diverse ingrediënten van de producten tonen. Daarnaast biedt de tafel ruimte voor de presentatie van aanbiedingen. Bereiden Nog een stapje verder gaat u wanneer u ook de bereiding van het product in uw winkel kunt laten zien. Een gesprek komt eenvoudig tot stand. U leert de klant over kwaliteit en bereiding. De geur doet vervolgens verkopen. Benader ook eens uw leveranciers. Zij zijn waarschijnlijk graag bereid om mee te werken.
15
Buiten de winkel Een demonstratie op een unieke locatie is weer eens iets heel anders. Zorg ervoor dat het een bijzonder evenement wordt waar klanten nog lang over praten! Verstheater Het verstheater is een bewezen succesvol concept van een aantal versondernemers. Zij huren samen een zaal in een theater of een andere unieke locatie in de buurt. Klanten en potentiële klanten ontvangen een uitnodiging. Op de locatie worden acts, demonstraties en optredens verzorgd die te maken hebben met het productaanbod van de diverse versondernemers. Een waar culinair festijn. Winkelstraat of -plein Natuurlijk kunt u ook kiezen voor een productdemonstratie in uw eigen winkelstraat of op een centraal plein in uw stad of dorp. Stem de juiste plaats af met uw collega’s en richt samen een kraam
Uit de praktijk
in. Door veel aandacht te besteden aan presentatie in combinatie met aantrekkelijke aanbiedingen, kunt u goede resultaten behalen. Thema Samen met uw verscollega’s koppelt u een thema aan de productdemonstraties. Denk bijvoorbeeld aan het thema Italiaans of Indisch, de Aspergedagen of Warme Winter Week. Zowel bij u als bij uw collega’s zijn de winkels ingericht volgens het thema, worden er demonstraties gehouden en staan er schalen met hapjes. Chefkok Een extra impuls aan uw productdemonstraties kunt u geven door een chefkok in te huren die zijn culinaire kunsten met uw producten vertoont. U kunt kiezen voor een nationale beroemdheid, maar het kan net zo goed de kok zijn van een gerenommeerd restaurant bij u in de buurt. De kok laat zien wat
Kooklokaal ‘Ons kooklokaal is een groot succes. Twee jaar geleden heb ik (slager) in samenwerking met een groenteman en een kaas/notenwinkel het initiatief genomen om een kookworkshop te organiseren waarin onze producten werden gebruikt. Steeds vaker kregen we deze vraag van onze klanten. Door hiervoor reclame te maken in onze winkels en via contacten met zakelijke klanten hebben we in ons kooklokaal veel vrijgezellenfeesten, verjaardagen, kinderfeestjes en bedrijfsfeesten. De producten die het kooklokaal gebruikt zijn allemaal afkomstig uit onze winkels.’
16
www.verssamenwerking.nl
je allemaal kan doen met de heerlijke verse producten van de diverse versondernemers. Kooklessen of gastlessen Een echte klantenbinder is het aanbieden van kooklessen. Samen met uw verscollega’s biedt u een kookavond aan voor de (vaste) klanten. Dit kan eventueel tegen een kleine vergoeding. De klanten gaan zelf aan de slag met uw producten en die van uw verspartners. U koppelt aan de kook-
Uit de praktijk
lessen een thema. Denk ook verder dan gezamenlijk koken. Werk bijvoorbeeld samen met een wijninkoper en koppel aan de kookles een wijnproeverij. Workshops Om contact met uw klanten te versterken, kunt u gezamenlijk een workshop organiseren. Kinderen kunnen toetjes of gebakjes maken, ouders kunnen meedoen aan een workshop ‘varieer met gehakt’ of ‘maaltijdsalades & dressing’.
Thema herfst ‘Wij zijn door een bevriende slijterij uit ons dorp uitgenodigd om tijdens een wijnproeverij een presentatietafel te plaatsen. Het thema was herfst. De slijter heeft een selectie van wijnen gemaakt die bij het seizoen paste. De kaashandel presenteerde krachtige kazen en de slager bijpassende vleessoorten. De groenteman bood soep aan, passend bij het seizoen, zoals pompoensoep en paddestoelensoep. Vanzelfsprekend voorzagen we de tafels van mooie herfstdecoraties. De bezoekers konden smulpakketten kopen met versproducten en bijpassende wijnen. Verder gaven we advies over welke producten lekker smaken met de verschillende wijnen. Ook lieten we zien hoe je lekker kunt koken met wijn en onze producten.’
Uit de praktijk
Kookdemonstraties ‘Wij doen ieder jaar mee aan de jaarlijkse kerstmarkt. Wij hadden vorig jaar samen met onze verscollega’s een kookgilde uitgenodigd dat kookdemonstraties gaf in onze kraam. Zij gebruikten daarbij diverse verse producten uit onze winkels. De bezoekers aan de kerstmarkt hebben genoten van heerlijke hapjes. Daarnaast kreeg iedere klant bij aankoop van verse producten een receptenboekje voor makkelijke kerstmenu’s cadeau. Natuurlijk hadden wij ook onze stoofpeertjes in de aanbieding. Onze bijzondere bereidingswijze is inmiddels een begrip geworden in ons dorp.’
17
Checklist verstheater Ga met uw verscollega’s om de tafel en bedenk het centrale thema voor het verstheater. Denkt u hierbij aan de seizoenen, landen, actuele gebeurtenissen, bijzondere evenementen in uw stad of dorp, feestdagen. Selecteer de product[en] die passen bij het thema van het verstheater. Zorg voor een gevarieerd aanbod waarbij iedere verscollega aan bod komt. Denk met elkaar na over hoe de producten het beste gepresenteerd kunnen worden. Vergeet niet dat het een theater is, waar de gasten iets speciaals verwachten. Maak van uw productdemonstraties dus ware acts. Zorg daarbij ook dat er voor ieder wat wils is. Vergeet daarbij de kinderen niet. Denk na over een geschikte locatie en vraag offertes aan. Stem de overige catering [en prijs] af met de locatie, zoals bijvoorbeeld de drankjes. Vraag na of de locatie mogelijkheden heeft voor koeling, stroom, gas, water [en afvoer]. Stem de grootte en bereikbaarheid van de locatie af op het te verwachten aantal klanten. Bespreek ook de details met een locatie zoals garderobe en parkeergelegenheden. Zijn er andere gelijktijdige evenementen? Maak afspraken over het opruimen en weer ophalen van de apparatuur. Leg de locatie definitief vast. Bepaal [én bestel of huur] de benodigde apparatuur, zoals kookstel, rechaud, gas, water, afvoer, prullenbak e.d.
18
www.verssamenwerking.nl
Bepaal [én bestel of huur] decoratie artikelen, bijvoorbeeld bij een Mexicaans thema: cactussen, sombrero’s, Mexicaanse vlag e.d. Bepaal de presentatiematerialen, zoals servies, dienbladen, kraam, representatieve kleding. Huur eventueel een chefkok in om productdemonstraties te verzorgen. Maak in uw winkels reclame voor het evenement door middel van posters en flyers. Geef uw klanten een gratis uitnodiging mee. Wilt u nog meer doen aan promotie, denk dan aan een advertentie in de krant, een radiospot op een lokaal of regionaal station, sandwichborden, informatie op uw website, reclame op de bus, een speciale huis-aan-huis verstheaterkrant. Om de kosten in de hand te houden kunt u ook een mediapartij betrekken bij de organisatie van uw evenement. Informeer de lokale en regionale pers. Nodig ze uit voor een culinaire perspresentatie. Bepaal het definitieve programma en de inhoud van de demonstraties en verdeel de taken op de dag zelf onder de versondernemers. Zorg voor traffic naar uw winkels in vervolg op het evenement. Deel bijvoorbeeld [voordeel]bonnen uit die bezoekers kunnen inleveren in uw winkels. Bestel de verse ingrediënten voor de diverse demonstraties. Informeer en instrueer uw personeel. Draai proef. Zorg voor een goede follow up van de dag. Evalueer de dag met uw collega’s. Bekijk de resultaten van de bonnenactie en zet de verbeterpunten op papier, zodat u daar bij een volgende keer rekening mee kunt houden.
19
4
2 WIE SPAART, KOMT TERUG! Het is een cliché, maar sparen is nog steeds succesvol bij het Nederlandse publiek. Sparen bij de slager en de bakker en de poelier en de groenteman levert aanzienlijk sneller resultaat op dan uitsluitend sparen bij één versondernemer. Zegels of stempels - korting Een eenvoudig op te zetten spaarsysteem voor uw klanten is een spaarkaart met een zegel- of stempelsysteem. U maakt met de andere versondernemers een spaarkaart waarop bijvoorbeeld 25 zegels geplakt dienen te worden. Bij elke 10 euro besteding ontvangt de klant 1 zegel. Als het boekje vol is, ontvangt de klant 5 euro korting op zijn aankoop. De waarde van elke zegel bedraagt dan 2% van de omzet. Het is belangrijk dat u vooraf duidelijk afspreekt hoe de verrekening plaatsvindt. Dat kan heel eenvoudig door één persoon verantwoordelijk te maken voor de in- en verkoop van de zegels. Het werkt als volgt: één persoon (‘de zegelhouder’) koopt de zegelrollen in en de anderen kopen het gewenste aantal zegelrollen vervolgens bij hem of haar. De ‘zegelhouder’ beheert het ‘potje zegelgeld’. Op het moment dat een klant een bonnenboekje inlevert, wordt er uitbetaald
20
www.verssamenwerking.nl
uit het ‘potje zegelgeld’. Houd er rekening mee dat een deel van de kosten betrekking heeft op de zegels en de bonnenboeken. Zegels of stempels – cadeaus Dit spaarsysteem werkt exact hetzelfde als bovenstaand voorbeeld. Echter met het verschil dat consumenten kunnen sparen voor cadeaus. U kunt denken aan de bekende pannensets, servies, kookboeken, cadeaubonnen, enzovoort. Vraag eens aan
Uit de praktijk
uw klanten waar zij voor willen sparen. Dat kan uitstekende ideeën opleveren. Thema sparen Sparen kunt u breed oppakken. U kunt het aantrekkelijk en origineel maken door in te spelen op een actualiteit of een feestelijke gebeurtenis, zoals Pasen. Het Pasen-spaarsysteem werkt als volgt. Bij elke versondernemer krijgt de klant gratis één gekleurd ei. Als de klant bij 4 of 6 versondernemers
Spaarsysteem ‘Een aantal maanden na de opening van onze vernieuwde winkelstraat hebben wij met de verscollega’s eenmalig een spaarkaart geïntroduceerd. Op de kaart stonden de logo’s van de verschillende verswinkels. De klant kreeg bij besteding van € 5,- een stempel. Bij iedere verswinkel moesten klanten één stempel halen en een rebus maken. Ons doel was de klant bij iedere winkelier tenminste eenmaal te laten binnenkomen. Het moest laagdrempelig blijven. Er werden 1000 kaartjes uitgegeven en na anderhalve week hadden 250 mensen de gestempelde kaart met opgeloste rebus ingeleverd. Uit alle ingeleverde kaarten hebben we een winnaar getrokken. Zij ontving een reischeque van € 250,-.’
21
winkelt, heeft de klant een gratis doosje eieren bij elkaar gespaard. Bent u niet met zoveel versondernemers? Dan deelt u per bezoek 2 of 3 eieren uit. Rond de kerstdagen kunt u dit ook doen met kerstballen. Bij iedere versondernemer ontvangen de klanten een kleine kerstbal. Als ze alle versondernemers hebben bezocht, krijgen de klanten er een klein kerstboompje bij cadeau. Met Sinterklaas kunnen ze sparen voor een lekkernijenmand. Een luxe gevulde mand met pepernoten, zoetigheden, luxe hapjes en dergelijke. Wanneer klanten in de week voor 5 december bij alle versondernemers een totaalbedrag van bijvoorbeeld € 35,- uitgeven, kunnen ze op vertoon van de diverse kassabonnen een mand meenemen.
Uit de praktijk
U kunt ook een eigen thema verzinnen. Bijvoorbeeld sparen met boekenzegels voor kinderboeken of met vakantiezegels voor een zonnebrandpakket. Misschien is er wel een bijzondere dag in uw dorp of wijk waaraan u een thema kunt koppelen. Fresh Points Een ander spaarinitiatief is Fresh Points. Deze organisatie biedt een uniform spaarsysteem. De klant hoeft niet overal stempels of zegels te halen, maar spaart bij iedere ondernemer die lid is van ‘Fresh Points’. Fresh Points is een spaarsysteem voor versdetaillisten. De klant krijgt een spaarpas en kan de punten cashen of een cadeau uitzoeken uit het cadeauaanbod. Neem voor meer informatie over spaaracties contact op met uw brancheorganisatie.
Fresh Points ‘Sinds een jaar doe ik samen met enkele verscollega’s mee met het Fresh Points spaarsysteem. Mijn klanten zijn er enthousiast over. Per bestede euro kunnen ze voor 3 eurocent een Fresh Point kopen. De spaarpunten worden bijgeschreven op een speciale spaarpas. 1000 Fresh Points of wel een inleg van € 30,-, levert mijn klant contant € 46,- op. Met dat bedrag kunnen ze mooie producten uitzoeken in een catalogus op internet, zoals reischeques, kaartjes voor dagattracties, speelgoed en keukenspullen. Ik heb er zelf geen extra werk van, omdat alles elektronisch wordt geregeld. Omdat mijn verscollega’s ook meedoen, is het voor de consument extra aantrekkelijk om te sparen. Ik merk dat ze ook vaker terugkomen in de winkel.’
22
www.verssamenwerking.nl
1. Eerst denken dan doen Breng voor u zelf in kaart wat u van samenwerking verwacht. Wat wilt u winnen? Wat hebt u te bieden? Wat
Checklist sparen
zijn uw sterke en minder sterke kanten? In welke vorm wilt u samenwerken? Zet eerst alles voor uzelf op een rijtje.
Selecteer gezamenlijk en in goed overleg het thema waarvoor u de klant wilt laten sparen. (in deze checklist gaan we uit van sparen voor cadeaus) Bepaal vooraf hoe u onderling gaat verrekenen. Bepaal het spaarpercentage. Bijvoorbeeld: voor elke 10 euro besteding ontvangt de klant 1 zegel. De waarde van de zegel vertegenwoordigt 2%. Wanneer de spaarkaart (25 zegels) vol is, vertegenwoordigt deze 5 euro. Daarvoor koopt u producten in, bijvoorbeeld een pannenset. Bij twee volle spaarkaarten heeft de klant bijvoorbeeld al een wokpan. Bepaal de spaarperiode. Bepaal welke cadeaus u graag wilt aanbieden en hoeveel u nodig heeft. U kunt dit uitrekenen aan de hand van uw dagomzet/spaarperiode/spaarpercentage = het aantal zegels. Benader een (lokale) pannen- of messenleverancier. Onderhandel. Wat kunt u voor elkaar doen om een korting te bedingen? Naast een volume-afname kunt u misschien korting bedingen door voor de leverancier te adverteren in de winkel (bijvoorbeeld met een showtafel). Of via free publicity de actie bekendheid geven en de leverancier met naam en toenaam noemen in persberichten. Evalueer de actie. Beviel het percentage, was het de juiste periode? Was de spaarkaart snel genoeg vol? Is de actie voor herhaling vatbaar? Kijk goed of u spaaracties kunt inkopen bij organisaties die daarin gespecialiseerd zijn. Dat levert mogelijk minder financiële risico’s op.
23
4
3 INSPIRERENDE THEMA’S Mensen willen variatie. Niet teveel tegelijk, maar variatie is wel erg belangrijk. U kunt daar eenvoudig op inspelen met de organisatie van themaweken. De wereld biedt u tal van mogelijkheden. Wat denkt u van een Spaanse, Italiaanse of Mexicaanse week? Of verras uw klanten en kies voor onbekendere landen en streken. Speel zoveel mogelijk in op actualiteiten, zoals de Tour de France of het WK voetbal. Italiaans thema De groenteman heeft Italiaanse salades, de slager Scallopini en de bakker heeft een Ciabatta of ander Italiaans gekruid brood in de aanbieding. De decoratieartikelen bij een Italiaanse week zijn bijvoorbeeld een Italiaanse vlag, flessen wijn, wijnranken, kleuren rood/wit/groen, rauwe pasta in glazen flessen, landkaart van Italië, Italiaanse muziek, postermateriaal van de Toren van Pisa of Rome. Koppel aan het thema een spaaractie of een prijsvraag. De winnaar krijgt een scooter van een bekend Italiaans merk, kaartjes voor een Italiaanse opera of een concert van Eros Ramazotti. Medewerking wordt verleend door de plaatselijke dealer van Fiat, Lancia of Alfa Romeo.
24
www.verssamenwerking.nl
Spaans thema Denk eens verder dan Paëlla! Wat vindt u bijvoorbeeld van een tapasweek? Van de gehaktballetjes van de slager, kippenvleugels van de poelier tot een groentespiesje bij de groenteman en knoflookbrood bij de bakker. De decoratieartikelen bij een Spaanse week zijn bijvoorbeeld een Spaanse vlag, stier, kleuren geel/rood/zwart, Spaanse muziek, flessen wijn, castagnetten, flamenco kledij en sinaasappels. Nodig een Spaanse flamenco-danseres uit die uw Spaanse thema luister bijzet in uw winkel of winkelstraat. Of verloot een vliegticket naar Barcelona. Frans thema De ‘Boeuf Bourgignon van de slager’, ‘Coq au vin’ van de poelier, een mediterraanse groenteschotel van de groenteman en een overheerlijk Frans stokbrood bij de bakker. Vanzelfsprekend kunt u uw aanbod uitbreiden binnen het thema. Graag zelfs! De decoratieartikelen bij een Franse week zijn bijvoorbeeld de Eifeltoren, een mand met stokbrood/ croissants, flessen wijn en glazen, Tour de France, baret, Parijs, enzovoort. Denk ook eens aan een eigen Tour de France: u kunt samen met uw collega’s een leuke fietstocht of speurtocht uitzetten langs de mooiste plekjes in uw omgeving. Natuurlijk zitten
uw verswinkels op de route. En voor deze gelegenheid breidt u de samenwerking uit met een tweewielerspecialist. Mexicaans thema De slager heeft vleespannenkoekjes (burrito’s), de poelier kippannenkoekjes (enchilada’s), de groenteman heeft verse guacomole (avocado’s) en een mexicaanse paprikasalade. De bakker vult dit aan met een Mexicaans kaasbrood. De decoratieartikelen bij een Mexicaanse week zijn bijvoorbeeld sombrero’s, Mexicaanse vlag, voetbalshirts, nacho’s, kleuren groen/wit/rood, avocado’s, enzovoort. Kleed uw personeel helemaal in de sfeer van het Mexicaanse thema aan. Denk daarbij aan kleurige capes en sombrero’s. Algemene thema’s De thema’s hoeven uiteraard niet beperkt te blijven tot landen. Brainstorm met uw verscollega’s. U zult verbaasd zijn over de vele bruikbare ideeën. Enkele themavoorbeelden: Olympische Spelen, Vurige Valentijnsdag, Fit & Gezond week, Boerenweek. Of speel in op de seizoenen: organiseer een ‘Warme Winterweek’ of ‘Zotte Zomerdag’. Of een stuntweek, zoals de ‘Dolle Dwaze Versdagen’.
‘Verssamenwerking is volgens de NBPW belangrijk om verschillende redenen: delen van kennis/ervaring en versterken van elkaars positie. Samen maak je meer mogelijk. De NBPW gaat ondernemers verder helpen met workshops verssamenwerking.’ Jan Willem de Jong, secretaris NBPW.
25
1. Eerst denken dan doen Breng voor u zelf in kaart wat u van samenwerking verwacht. Wat wilt u winnen? Wat hebt u te bieden? Wat
zijn uw sterke en minder sterke kanten? In welke vorm wilt
Checklist Spaanse weeku samenwerken? Zet eerst alles voor uzelf op een rijtje. Ga met uw verscollega’s om de tafel zitten en brainstorm over het thema Spanje. Alles wat u bedenkt bij Spanje schrijft u op een bord. Als dit onvoldoende resultaat oplevert, selecteert u één woord uit de lijst en gaat daar verder op brainstormen. Deze lijst biedt u inspiratie voor het assortiment en het decoreren van de winkels. Bepaal het assortiment. Overleg open en eerlijk. Accepteer kritiek. De producten moeten qua kwaliteit en samenstelling goed bij elkaar aansluiten. Bepaal het gezamenlijke decoratiebudget. Spanje: wijn/sherry, voetbal, Spaanse gitaar, flamenco, castagnetten, stier, kleuren rood/geel/zwart. Bepaal het gezamenlijke PR- of advertentiebudget. Met een leuke actie kunt u de pers benaderen. Dit kan veel gratis publiciteit opleveren (free publicity). Bijvoorbeeld voor de verloting van een vliegticket naar Barcelona. Bepaal de thema periode. Bekijk of het thema goed aansluit bij de tijd van het jaar en de beleving van de consument. Na of juist voor de zomerperiode; voorproeven of nagenieten met de Spaanse week bij uw versondernemers. Evalueer de actie. Beviel het thema? Was het de juiste periode? Gelijkwaardigheid in producten en aankleding? Is zo’n thema voor herhaling vatbaar? Zo ja, plan een nieuw thema!
26
www.verssamenwerking.nl
4
4 ZORG DAT JE IN BEELD BENT Adverteren Gezamenlijk adverteren heeft u snel terugverdiend! Het voordeel zit niet alleen in de opmaakkosten. U neemt samen meer millimeters af, waardoor de millimeterprijs daalt. Gezamenlijk adverteren kunt u op verschillende wijzen doen. • U koopt samen 1 of een 1/2 pagina en maakt ieder uw eigen advertentie. • U koopt samen 1 of een 1/2 pagina, maar laat deze opmaken als een ‘verspagina’. Elke versondernemer komt met zijn eigen boodschap maar wel in een bepaald stramien. Dit vergroot de herkenbaarheid naar de doelgroep.
27
Huis-aan-huis Praat eens met de redactie van een huis-aan-huisblad of u samen een interessant onderwerp kunt oppakken in de krant. U kunt ook samen met versondernemers een speciale leaflet maken die huis-aan-huis wordt verspreid. Probeer het eens uit en zie hoe het bevalt. Maak samen een leuke aanbieding rondom een speciale gelegenheid. Kom op Valentijnsdag met een Love-steak met Zwoele Aardappels en sluit af met een Verleidelijke Valentijnstaart.
Uit de praktijk
Verskrant Als de verssamenwerking bevalt, kunt u overwegen om een Verskrant samen te stellen. De Verskrant kan als bijlage worden uitgegeven bij uw lokale krant. U moet wel voldoende interessante informatie bieden naast uw eigen aanbiedingen en winkelpresentatie. Een aantal suggesties: • interview met een bekende klant (burgemeester, voorzitter winkeliersvereniging, chefkok, etc.); • de 10 meest gestelde vragen over… (bijvoorbeeld kip, witlof of bewaartips en bereidingswijzen); • recepten; • mooie smulfotografie.
Versroute ‘We hebben een aantal jaren geleden een Versroute in ons dorp opgezet. Deze route ondersteunden we met een website. Zo konden onze klanten bestellingen plaatsen bij de deelnemers aan de Versroute. Deze versondernemers waren een slager, bakker, groenteman en een kaasspecialist. Zo kon de klant op een efficiënte manier boodschappen doen bij onze winkels. Helaas moesten we om technische redenen deze faciliteit op onze site stoppen. Vanzelfsprekend bevat de website nog wel goede informatie over de winkels. Daarnaast is er ook een receptenlink die aansluit op de aanbieding van de week. Jammer genoeg zijn er bij het opzetten van de website, technisch te veel zaken mis gegaan. Daarom twee belangrijke tips voor ondernemers die ook samen een website op willen zetten: denk van te voren goed na over de inhoud van de website en zoek een betrouwbare, professionele en technische partner. Het heeft veel tijd gekost om de website samen op te zetten, maar toen hij eenmaal online was, merkten we direct resultaat. We hebben in onze winkels veel reclame gemaakt voor de site.’
28
www.verssamenwerking.nl
Website Voor elke website is het belangrijk om de doelstelling vooraf vast te leggen. We onderscheiden drie typen internetcommunicatie: presentatie, interactie en transactie. Presentatie betekent in de meeste gevallen een presentatie van de winkels met veel fotografie en basisinformatie over uw (gezamenlijke) assortiment en vestigingen. Interactie is het uitlokken van communicatie met uw (potentiële) klanten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een receptenportaal waar de klant zijn waardering kan geven voor bepaalde gerechten. Transactie is het bieden van de mogelijkheid om direct te kopen. Wanneer u samen een website wilt ontwikkelen, bedenk dan eerst uw doel voordat u aan vormgeving en inhoud begint. Brancheorganisaties bieden u hierbij professionele ondersteuning.
‘Het is voor MKB-ondernemers verstandig de handen ineen te slaan en niet op alle fronten zelf het wiel uit te vinden. Leren van elkaar en samenwerken kan leiden tot mooie resultaten, mits alle betrokken ondernemers natuurlijk hetzelfde doel voor ogen hebben en dezelfde kant op willen. De NBOV ondersteunt brood- en banketbakkers bij het zoeken naar mogelijkheden om verssamenwerking op te pakken. Dat kan via persoonlijk advies, hulp bij de organisatie van activiteiten en publicitaire ondersteuning.’ Sandra Wewer, Marketingcommunicatiemanager, NBOV.
29
1. Eerst denken dan doen Breng voor u zelf in kaart wat u van samenwerking verwacht. Wat wilt u winnen? Wat hebt u te bieden? Wat
zijn uw sterke en minder sterke kanten? In welke vorm wilt
Checklist samen adverteren u samenwerken? Zet eerst alles voor uzelf op een rijtje.
Stel uw gezamenlijke advertentiebudget samen. Houd er rekening mee dat u ook ontwerp- en/of opmaakkosten moet betalen voor uw advertenties. Sommige kranten bieden dit inclusief de advertentiekosten aan. Stel het stramien van uw advertentie samen. Bepaal of ieder onder eigen identiteit adverteert of onder een gezamenlijk logo (bijvoorbeeld ‘de Versroute’). Bepaal ook de inhoud van de advertentie: beeld/foto, aanbieding/prijs, periode van de aanbieding, logo en adresgegevens. U kunt tevens een bon opnemen in de advertentie waarmee klanten voordeel kunnen behalen. Dan ziet u meteen de respons op uw reclameactiviteit. Selecteer de kranten die aansluiten op uw doelgroepen. Dit zijn over het algemeen de huis-aan-huis bladen of regionale kranten. Neem contact op met de advertentieverkoper van één of meerdere kranten. Praat met de redactie over redactionele aandacht voor uw winkels in het nummer waarin de advertentie verschijnt of over een zogenaamde advertorial (redactionele advertentie). Optimaliseer het effect van de advertentie door de aanbieding uit de krant herkenbaar in uw winkels te plaatsen.
“Verssamenwerking moet gebaseerd zijn op vertrouwen en het maken van goede afspraken tussen de betreffende versdetaillisten. Evenredige inbreng op basis van omzet en rendement is bepalend voor het succes. Verkoopkansen creëren naar elkaar stimuleert aanloop van klanten. Naast eigen identiteit naar buiten zorgen voor herkenning van de verssamenwerking middels uniform beeldmerk. Ondersteuning door brancheorganisaties altijd raadzaam om er voor iedereen een succes van te maken”. Ton Lindeman, hoofd PR & Voorlichting Koninklijke Nederlandse Slagersorganisatie.
30
www.verssamenwerking.nl
4
5 EINDELOZE MOGELIJKHEDEN Receptenboek Als versondernemer weet u wat de klant lekker vindt. U hebt speciale marinades, kruiden of andere recepten die gegarandeerd een succes zijn. Deel uw ervaringen en recepturen met elkaar. Maak er eventueel een mooi receptenboek van. Geef echter niet al uw ‘geheimen’ prijs. U kunt de recepten in eenzelfde stramien opzetten en er zo mogelijk foto’s van de gerechten bijvoegen. Goede fotografie van gerechten is overigens niet eenvoudig. U kunt een grafische vormgever of een reclamebureau inschakelen. U kunt ook gebruik maken van de receptenboekjes die worden uitgegeven door organisaties in uw sector. Neem daarvoor contact op met uw brancheorganisatie.
31
Recept van de week in een verskalender Wat eten we vandaag? Dat is bij veel van uw klanten een dagelijks terugkerende vraag. Help uw klant en stel samen met uw verscollega’s een wekelijkse verskalender op. Per dag is er een ander menu met een korte beschrijving van de bereiding ervan. De aanbiedingen in uw winkel stemt u af op de recepten. Daarnaast biedt deze verskalender ruimte voor de klant om de wekelijkse boodschappen of afspraken op te schrijven. De nieuwe kalenders hangen in alle winkels, maar kunnen ook worden verspreid als huisaan-huis mailing. Samen nieuwe doelgroepen aanboren Samen kunt u scholen en bedrijven benaderen. U kunt een gezamenlijk pakket aanbieden, bijvoorbeeld gezamenlijke catering. Denk eens aan een lunchpakket voor het bedrijfsleven, van belegde broodjes tot een koud buffet. Gebruik elkaars netwerk.
32
Sponsoring Sponsor met elkaar een sportief evenement, bijvoorbeeld een plaatselijke hardloopwedstrijd of een kinderspeeldag. De associatie met gezondheid en lekker eten is snel gemaakt. Zorg ervoor dat er rondom het evenement voldoende reclame wordt gemaakt voor de diverse verscollega’s. Organiseer bijvoorbeeld productdemonstraties rondom het evenement. Let ook op goede doelen, bijvoorbeeld de jaarlijkse Unicef-loop. Blijf wel selectief. Versmanden U biedt ze wellicht al aan: de fruitmand, broodmand, worstmand of kaasmand. Allemaal erg lekker, maar wel een beetje eenzijdig. Stel heerlijke versmanden samen met producten uit alle verswinkels. Houd hierbij wel rekening met de houdbaarheid en de temperatuur! De manden zijn door klanten te bestellen bij u en al uw verscollega’s. Denk aan themamanden of manden voor een speciale gelegenheid. Maak een affiche of flyer voor op de toonbank en verras uw klanten met een originele en veelzijdige aanbieding.
www.verssamenwerking.nl
Gezondheid Gezondheid is de trend van dit moment. Verschillende versbranches spelen actief in op voorlichting over de voedingswaarde en gezondheid van de producten. Maak gezamenlijk een thema van dit onderwerp. Er is fraai voorlichtingsmateriaal beschikbaar van het Voedingscentrum of van uw brancheorganisatie. Bel uw brancheorganisatie voor meer informatie.
Uit de praktijk
Gelegenheidsmenu Kerst is het moment waarop Nederland zelf grootschalig kookt. Als verspartners speelt u daarop in. U stelt diverse volledige menu’s samen. De klant kiest het menu en kan bij één van de versondernemers het volledige menu ophalen en afrekenen. Denk ook aan andere feestdagen. Een paasmenu, een vaderdagmenu, een valentijn-lovemenu. Het aantal mogelijkheden is eindeloos.
De verstas ‘Samen met de bakker, slager, poelier en groenteman hebben we een leuke kortingsactie bedacht. We hebben 250 boodschappentassen van een goede kwaliteit laten bedrukken in een hippe kleur. Op de tas staan onze logo’s en de tekst ‘de verstas’. Bij iedere besteding van € 5,- ontving de klant een bon. Per winkel moesten minimaal 5 bonnen worden verzameld in de actieperioade van 2 maanden. Bij inlevering van 25 bonnen, 5 per versondernemer, kreeg de klant de tas gratis mee. De actie werd een groot succes en levert ons nog steeds goedkope reclame op. Veel klanten doen namelijk nog altijd boodschappen met de verstas.’
Uit de praktijk
Kerstmenu ‘Ik heb een groentewinkel en werk samen met de slager en de poelier aan een kerstmenu. Klanten hebben het in december druk. We leveren samen extra service door de klant van ‘gemak’ te voorzien. Wij stellen voor de kerstdagen drie menu’s op. Het A-menu is een zeer uitgebreid menu met diverse gangen, het B-menu bestaat uit een voor- en een hoofdgerecht met bijbehorende groenten en salades, het C-menu bestaat uit een triade van verrassende stamppotten met kalkoen, spek of worst. Het enige dat onze klanten nog moeten doen is de maaltijden opwarmen of in de oven doen. Bij besteding van € 50,- of meer geven we een kersttafellaken en servetten cadeau. We doen dit nu al een aantal jaren en merken dat we onze klanten hiermee een dienst bewijzen. Eind oktober liggen de bestelformulieren al in onze winkels. We maken daarnaast ook reclame in het huis-aan-huisblad.’
33
1. Eerst denken dan doen Breng voor u zelf in kaart wat u van samenwerking verwacht. Wat wilt u winnen? Wat hebt u te bieden? Wat
zijn uw sterke en minder sterke kanten? In welke vorm wilt
Checklist recept van de uweek samenwerken? Zet eerst alles voor uzelf op een rijtje.
Bedenk samen met uw verscollega’s een aantal recepten. U kunt ervoor kiezen om alleen een hoofdmaaltijd samen te stellen. Maar een 3-gangen menu is natuurlijk ook mogelijk. Bedenk in een keer een serie ‘recepten van de week’. Speel in op de seizoenen, feestdagen of op bijzondere evenementen (zoals sinterklaasintocht, optochten, wielerronde) in uw stad of dorp. Maak gebruik van de websites van organisaties in uw sector, bijvoorbeeld: www.groentenenfruit.nl, www.degroenteman.nl, www.brood.net, www.warmebakkers.nl, www.vlees.nl, www.poelier.nl. Elke ondernemer selecteert zijn producten en geeft de verkoopprijs aan - en de aanbieding! Stel een promotiebudget vast. Kies de communicatiemiddelen. Presentatie van het ‘recept van de week’ via: a. (school)bord in elke winkel; b. buitenbord bij elke winkel; c. ‘Recept van de week’ kaarten op de toonbank/in display; d. lokale advertentie in huis-aan-huis blad; e. wekelijkse verskalender. Instrueer uw personeel wekelijks. Persoonlijke verkoop van een ‘recept van de week’ is belangrijk om het continue onder de aandacht te houden. Evalueer na 3 maanden. Wat zijn verbeterpunten? Bevallen de gekozen communicatiemiddelen? Na afloop van een jaar kunt u eventueel een receptenbundel samenstellen op basis van de gepasseerde ‘recepten van de week’.
34
www.verssamenwerking.nl
4
6 KOM IN ACTIE! Actiebonnen U kunt met diverse verscollega’s actiebonnen uitgeven voor producten van collega’s. De bakker geeft zijn klanten een bon voor een scherpe aanbieding of voor een gratis product bij de slager. Die geeft weer een bon voor een product bij de groenteman enzovoort. Voorwaarde is wel dat de aanbieding scherp is. Ook kunt u het aanbod afstemmen op een periode. Bijvoorbeeld in het wildseizoen deelt de poelier een bon uit voor de rode kool van de groenteman. En de groenteman heeft bij de rode kool een aanbieding voor hazenpeper van de poelier!
35
Uit de praktijk
Actiebonnen ‘Drie keer per jaar hebben we een actie met 5 versspecialisten. Iedere versspecialist geeft aan zijn klanten bonnen voor gratis producten van één van de andere collega’s. Zo geeft de bakker een bon voor een gratis pond zuurkool aan de klanten, de slager reikt een bon uit voor een stokbrood bij de bakker, etc. Het gaat steeds om een klein cadeautje van een van de deelnemende ondernemers. We rouleren per actie wie een bon uitreikt. Deze actie hebben we nu al vijf maal ingezet in de slappe periodes en is zeer succesvol gebleken. Klanten komen misschien voor het cadeautje, maar nemen bijna altijd nog iets extra’s mee.’
Cadeaubon Veel mensen vinden het moeilijk om voor elke verjaardag een origineel cadeau te bedenken. U kunt een cadeaubon in het leven roepen. De gever koopt een bon voor een bepaald bedrag en de ontvanger komt voor dat bedrag producten uitzoeken. Dit kunt u ook samen doen met uw verscollega’s. Bijvoorbeeld een cadeaubon voor een barbecue. De producten worden vooraf bepaald (vlees van de slager, kip van de poelier, salade van de groenteman, stokbrood van de bakker) voor een bedrag van 25 euro, 50 euro of 75 euro. Maak vooraf duidelijke afspraken over de verrekening. Dat kan als één persoon verantwoordelijk is voor de cadeaubonnen. De anderen kopen cadeaubonnen bij hem in. Als er een
36
cadeaubon wordt ingeleverd, kan het geld uit het ‘potje cadeaubonnen’ worden gehaald. Een andere mogelijkheid is dat iedere ondernemer een bepaald bedrag op de bon zet. Als de cadeaubon voor uw deel wordt ingeleverd, vinkt u dat af. Uw klant hoeft op deze manier zijn cadeaubon niet in een keer op te maken. Kassabonnenactie De kassabon is een bron van inspiratie voor leuke, eenvoudige acties. Vraag uw klanten om hun naam op de achterzijde te schrijven. Zet een gezamenlijke bus neer. Elke week worden er producten verloot. Dat kunnen pannen, messen of een broodrooster zijn, maar ook producten uit uw eigen winkel.
www.verssamenwerking.nl
Uit de praktijk
Kassabonnenactie ‘Wij hebben een originele methode bedacht voor sponsoring. De penningmeester van de verenigingen in de buurt verzamelt kassabonnen en levert deze eens per jaar in. De vereniging krijgt 1% van het totaalbedrag aan kassabonnen. Dat geld is bestemd voor de vereniging. Zo hoeven verenigingen ons niet steeds opnieuw te vragen of we bijvoorbeeld een team willen sponsoren. We sponsoren iedereen en gaan nooit over het sponsorbudget heen omdat dat gekoppeld is aan de omzet. Niet alleen sportverenigingen kunnen meedoen aan deze actie. Ook goede doelen uit de buurt of bijvoorbeeld de jeugdsoos maken gebruik van onze kassabonnenactie. Naast tevreden klanten levert deze actie ook gratis publiciteit op.’
‘Verssamenwerking moet gebaseerd zijn op vertrouwen en het maken van goede afspraken tussen de betreffende versdetaillisten. Evenredige inbreng op basis van omzet en rendement is bepalend voor het succes. Verkoopkansen creëren naar elkaar stimuleert aanloop van klanten. Naast eigen identiteit naar buiten zorgen voor herkenning van de verssamenwerking middels uniform beeldmerk. Ondersteuning door brancheorganisaties altijd raadzaam om er voor iedereen een succes van te maken.’ Ton Lindeman, hoofd PR & Voorlichting KNS.
37
1. Eerst denken dan doen Breng voor u zelf in kaart wat u van samenwerking verwacht. Wat wilt u winnen? Wat hebt u te bieden? Wat
zijn uw sterke en minder sterke kanten? In welke vorm wilt
Checklist actiebonnen...u samenwerken? Zet eerst alles voor uzelf op een rijtje.
Ga met uw partner om de tafel zitten en denk na over recepten waarin u producten op elkaar kunt laten aansluiten. Bijvoorbeeld hachee en rode kool, gerookte kip en salade, wildgerechten en stoofpeertjes, barbecuevlees en diverse soorten stokbrood. Maak een tijdspad. Wanneer loopt de actie? Denk aan de voorbereidingstijd en aan publiciteit. Stel uw aanbieding vast en bepaal hoe verrekening plaatsvindt. Stel uw actiebudget samen. Houd rekening met het drukken of printen van de actiebonnen en uw publiciteit. Maak actiebonnen met de aanbieding. Dus bij de slager liggen bijvoorbeeld bonnen voor korting op rode kool, en bij de groenteman liggen bonnen voor korting op de hachee. Bepaal uw publiciteitsaanpak, zoals het plaatsen van een gezamenlijke advertentie. Instrueer uw personeel en plaats de actie herkenbaar in de winkels.
38
www.verssamenwerking.nl
...uw eigen actiepagina
39
5
VALKUILEN BIJ SAMENWERKING De succesformule voor goede samenwerking kunnen we u helaas niet bieden. Er is geen vaste formule voor. Elk bedrijf, elke ondernemer, elk mens en elke situatie is anders. Maar u kunt vooraf wel goed nadenken over valkuilen die u tegen zult komen. Wat zijn ‘valkuilen’ bij verssamenwerking? Geen ondernemersmentaliteit Volgens ondernemers met ervaring is verssamenwerking alleen succesvol als er naast een ‘klik’ tussen de verscollega’s ook sprake is van de juiste ondernemersmentaliteit. De wil om iets nieuws te proberen. Durf risico’s te nemen. Kies niet te snel uw partner uit. Als u twijfels heeft over een potentiële partner, zoek dan nog even verder. Elkaar geen omzet gunnen De groenteman maakt groentesoep met veel groente, de slager met veel vlees. De keuze is aan de klant. Je bent geen concurrent van elkaar. Je moet elkaar succes en
40
www.verssamenwerking.nl
omzet gunnen. Bij slagers gebeurt het nog wel eens dat ze bij drie rookworsten gratis zuurkool meegeven. Gun je collega die aanbieding. Of koop producten bij elkaar in. Geen kritiek kunnen accepteren Samenwerken betekent open staan voor een ander, dus ook open staan voor kritiek. Anderen kijken vaak met een verhelderende blik naar uw zaak. Ze kunnen u nieuwe of andere inzichten geven. Zet trots opzij. Wees eerlijk en sta open voor (opbouwende) kritiek. Onvoldoende of geen overleg Iedereen is druk met de dagelijkse werkzaamheden. Dat is in de praktijk meer dan 50 uur per week. Eén van de eerste zaken die u uit uw agenda schrapt zijn vergaderingen. Begrijpelijk, maar onverstandig als het om verssamenwerking gaat. Regelmatig overleg is noodzakelijk om iedereen betrokken, scherp en gemotiveerd te houden. Laat dit niet verwateren! Onvoldoende voorbereiding Maak niet te snel keuzes. Neem de tijd om u te oriënteren en voor te bereiden. Zoek een partner
met wie het klikt en bereidt u samen gedegen voor. Neem een kijkje bij diverse vormen van verssamenwerking. Breng in kaart wat daar goed en fout gaat en kom uiteindelijk tot een aanpak die bij u en uw partner(s) past. Een goede voorbereiding is het halve werk!
Top 5 van valkuilen 1. Samenwerken omdat het de buurman is, terwijl je geen ‘klik’ hebt. Verschil in ondernemersmentaliteit. 2. Elkaar zien als concurrent. De ander geen omzet gunnen. 3. Kwalitatief (te) grote verschillen tussen de bedrijven. 4. Te snel willen, onvoldoende voorbereiding en overleg. 5. Afwachtende houding. Geen goede afspraken over de financiën en organisatie.
41
6
AAN DE SLAG U bent enthousiast van start gegaan met verssamenwerking. U en uw collega’s werken goed samen en uw acties zijn succesvol. Maar er komt een moment dat het misschien even niet goed loopt. Bijvoorbeeld omdat de inspiratie of de ideeënstroom zijn opgedroogd. Wat doet u dan? Hoe blijft u voldoende gemotiveerd om samenwerking levendig en succesvol te houden? Benader uw brancheorganisatie Uw brancheorganisatie helpt u graag met het opzetten of stimuleren van verssamenwerking. De bedrijfsadviseurs van uw brancheorganisatie zijn betrokken bij de ontwikkeling van deze versgids en hebben ervaring op het gebied van verssamenwerking. Kijk voor meer informatie op www.verssamenwerking.nl. Kijk eens buiten uw branche U kunt ook inspiratie of goede adviezen krijgen van ondernemers buiten de versbranches. Andere detaillisten werken ook samen. Zoals een kapper die kleding voor
42
www.verssamenwerking.nl
zijn personeel krijgt van een lokale modezaak. In ruil daarvoor plaatst hij paspoppen in zijn kapsalon. Bovendien is zijn personeel wandelende reclame voor de kledingzaak. Kortom, denk eens buiten de gebaande paden! Combineer bijvoorbeeld een modeshow met kookdemonstraties. Brainstormen Evalueer acties en bedenk nieuwe acties met behulp van ‘creativiteit’-technieken. Dat gaat als volgt. Spreek met elkaar af over welk onderwerp of thema u ideeën wilt verzamelen. Maak dat zo concreet mogelijk. Alle deelnemers mogen 10 minuten nadenken. Zij schrijven elk hun ideeën op papier. Er zijn geen kaders aangegeven. Dus geld, tijd en personeel tellen even niet. Om veel ideeën te krijgen, begint u alle associaties op te schrijven van het gekozen thema. Kruip ook in de huid van een andere ondernemer. Na 10 minuten vertelt u uw ideeën aan de groep, zonder dat u wordt onderbroken of dat er commentaar wordt geleverd. Als iedereen zijn of haar ideeën heeft geventileerd, mag u aangeven welke ideeën u aanspreken en welke niet. Samen met uw collega’s maakt u een top 5 of top 10 met de beste ideeën. Vervolgens plaatst u er kaders bij. Is het haalbaar? Welk budget is er? Hebben we
voldoende tijd om het te realiseren? Hebben we voldoende personeel? Deze techniek kan verrassende resultaten opleveren. Studiedag Organiseer met uw verscollega(‘s) een ‘studiedag’. U bezoekt andere versondernemers die ook samenwerken. Vooraf stelt u een programma samen. Stel veel vragen. Wat is goed bevallen en wat niet? Wat zijn leuke acties? Collega versondernemers kunnen een bron van inspiratie zijn. Maak er vooral ook een leuke dag van! Bezoek beurzen Er zijn voldoende beurzen die u op leuke en nuttige ideeën kunnen brengen. Kijk verder dan uw eigen vakgebied. Ga eens mee met uw buurman naar zijn vakbeurs, samen krijgt u wellicht nieuwe inzichten. Contact opnemen met leverancier[s] Nodig een leverancier uit waarmee u goede ervaringen heeft op het gebied van acties. Een leverancier kijkt weer anders naar de mogelijkheden die er zijn. Een andere invalshoek werpt vaak een frisse blik op de zaak!
43
Colofon De Ideeëngids lokale verssamenwerking is een uitgave van het Hoofdbedrijfschap Detailhandel i.s.m. AGF-Detailhandel Nederland (ADN), Koninklijke Nederlandse Slagersorganisatie (KNS), Nederlandse Brood- en banketbakkers Ondernemers Vereniging (NBOV), Nederlandse Bond van Poeliers en Wildhandelaren (NBPW). Ontwikkeling en vormgeving: Verhoef & Co (Emmen). Met dank aan de volgende ondernemers: Hans Beekenkamp (Beekenkamp Poelier), Arb Bol (Bol Primeurshop), Henk van Dongen (Van Dongen Poelier), Else & Jan Dros (AGF-speciaalzaak Jan Dros), Frans Hazenberg (bakkerij Frans Hazenberg), Jan & Agaath de Jong (Jan de Jong Slagerij), Niek Kaptein (Bakkerij Niek Kaptein), Jos & Ria Leegwater (Slagerij in Verstriade), Leo Lommers (AGF-speciaalzaak Lommers), Ton Martens (Poeliersbedrijf Ton Martens), Ton Rademaker (Rademaker ‘s Poeliersbedrijf), Arjan Roodenrijs (Bakkerij Van der Pluijm-Roodenrijs), Gert Stronkhorst (Slagerij Stronkhorst), Jan en Ina Mager (Slagerij Traiteur Jan Mager), Hans Swierts (AGF Lubbers), Jeroen Bakker (Bakkerij) en Arjan Kolkman (Bakkerij Kolkman). Foto’s cover: Vakblad AGF, Verhoef & Co. Uitgave: Februari 2006. Als sectorinstituut ondersteunt het HBD de gehele detailhandel. Het HBD vervult een functie als kenniscentrum; maakt maatschappelijke ontwikkelingen en overheidsbeleid helder en hanteerbaar en stimuleert de professionaliteit in de sector. In het HBD werken samen: MKB-Nederland, Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel (CVAH), FNV Bondgenoten en CNV Dienstenbond. Publicaties van het HBD zijn te bestellen: - via internet: www.hbd.nl/publicaties - per e-mail:
[email protected] - per fax: HBD-bestelservice: 070 338 57 11 - telefonisch: bij de HBD-bestellijn: 0800 023 02 05 (gratis) Een overzicht van alle HBD-publicaties is te vinden op de website www.hbd.nl. Deze publicatie kunt u hier ook downloaden. Copyright © 2006 Hoofdbedrijfschap Detailhandel Het HBD hecht veel belang aan de verspreiding van kennis over de detailhandel. U mag dan ook gedeelten uit deze publicatie overnemen, mits met bronvermelding. Het integraal reproduceren van de inhoud van deze publicatie is echter alleen toegestaan met schriftelijke toestemming van het HBD. Hoewel aan de samenstelling van deze uitgave de grootst mogelijke zorg is besteed, kunnen de uitgevers geen aansprakelijkheid aanvaarden voor (de gevolgen van) eventuele onjuistheden in de tekst of het ontbreken van informatie.
44
www.verssamenwerking.nl
Interessante links www.verssamenwerking.nl
Handige adressen:
www.versroute.nl
AGF Detailhandel Nederland [ADN] Prins Mauritsplein 1a 2582 NA Den Haag Tel: 070 – 351 21 06 Fax: 070 – 351 21 99 www.agfdetailhandel.nl
www.vershof.nl www.lekker.nl www.freshpoints.nl www.verspunt.nl www.groentenenfruit.nl www.degroenteman.nl www.brood.net www.warmebakkers.nl www.vlees.nl www.poelier.nl www.wildplaza.nl
45
Nederlandse Brood- en banketbakkers Ondernemers Vereniging [NBOV] Gerbrandyweg 8 Postbus 332 2800 AH Gouda Tel: 0182 – 69 30 30 Fax: 0182 – 69 30 69 www.nbov.nl Nederlandse Bond van Poeliers en Wildhandelaren [NBPW] Steekterweg 78b Postbus 350 2400 AJ Alphen aan den Rijn Tel: 0172 – 490 490 Fax: 0172 – 424 230 www.nbpw.nl Koninklijke Nederlandse Slagersorganisatie [KNS] Diepenhorstlaan 3 Postbus 1234 2280 CE Rijswijk Tel: 070 – 390 63 65 Fax: 070 – 390 44 59 www.knsnet.nl Hoofdbedrijfschap Detailhandel [HBD] Postbus 90703 2509 LS Den Haag Tel: 070 – 338 56 66 Fax: 070- 338 57 11 www.hbd.nl
www.verssamenwerking.nl