Samen sterk in lezen en mediawijsheid
De cijfers • 1,5 miljoen volwassen Nederlanders zijn laaggeletterd
• Dat is bijna 1 op de 10 Nederlanders • Veel kinderen hebben bij binnenkomst op de basisschool een achterstand van 2.000 woorden
• 25% van de basisschoolleerlingen verlaat de school met een taalachterstand van 2,5 jaar
Ouders en taal De taal van de ouders is het meest bepalend voor de taalontwikkeling van een kind.
Sociale achtergronden Veel kinderen horen thuis te weinig woorden • Een kind uit een gezin met ongeschoolde/laaggeschoolde ouders hoort ca. 615 woorden per uur • Een kind uit een gezin met ouders met een redelijk opleidingsniveau hoort ca. 1.251 woorden per uur • Een kind uit een gezin met hoog opgeleide ouders hoort ca. 2.153 woorden per uur
Bron: Betty Hart & Todd Risley (1995), Meaningful Differences in the Everyday Experience of Young American Children
Ontwikkeling woordenschat op de basisschool
taalrijk gezin taalarm gezin
Bron: Appel, R., Kuiken, F. & Vermeer, A. (2001), Nederlands als tweede taal in het basisonderwijs.
Gevolgen • Taalachterstand is niet meer in te halen • Woordenschatonderwijs levert slechts 400-800 woorden per jaar
• Kinderen uit taalzwakke gezinnen vormen de risicogroep
Woordenschatonderwijs • niet voldoende om achterstand in te lopen • er is meer nodig: vrij lezen? • wat gebeurt er eigenlijk met onze woordenschat als we een tekst lezen?
Vrij lezen, een remedie?
Bron: Cunningham & Stanovich (2001), ‘What reading does for the mind’, Journal of Direct Instruction, 1/2, 137-149.
Ruim baan voor vrij lezen! Met 15 minuten lezen per dag, lees je 1 miljoen woorden per jaar en groeit de woordenschat met ca. 1.000 woorden per jaar
Bron: Nagy, W., R. Anderson & P. Herman (1987), ‘Learning word meanings from context during normal reading’. American Educational Research Journal, 24, 237-270; Anderson, R., P. Wilson & L. Fielding (1988), ‘Growth in reading and how children spend their time outside of school.’ Reading Research Quarterly, 23, 285-303
Met plezier in lezen... • Gaan leerlingen meer lezen
• Worden ze beter in lezen
• Worden ze beter in taal
• Kunnen ze beter leren
Vrij lezen is ook goed voor • • • •
Begrijpend lezen Schrijfstijl Spelling Kennis van grammatica
= een sterke basis voor de schoolcarrière en een voorwaarde om te kunnen participeren in de huidige maatschappij
Bron: Krashen, Stephen (1993), The Power of Reading: Insights from the Research.
Samen sterker! Leerlingen op scholen met een schoolbibliotheek halen hogere toetsscores voor taal
Bron: Onderzoek Keith Lance USA onder 2,6 miljoen leerlingen op 8.700 scholen
Hoe samenwerken? een voorbeeld…
https://www.youtube.com/watch?v=iU2YS_QkI L4
Structuur aanbrengen
De Bibliotheek op school LEZEN & opbrengstgericht werken
Thuis en op school De Bibliotheek faciliteert het lezen thuis en op school. Want kinderen moeten altijd aan goede boeken kunnen komen.
Expertise • Met een leesconsulent heeft de school de expertise van de bibliotheek in huis. Lezen op school wordt bevorderd • Uw eigen leescoördinator wordt ondersteund en bijgeschoold
Digitaal portaal • Catalogus- en uitleensysteem voor schoolbibliotheek met directe koppeling openbare bibliotheek (schoolWise) • Leesbevordering door boekentips / digitale etalages, bijhouden leeslogboek, toppers • Docentenportal waarmee lees- en leengedrag van kinderen wordt gemonitord • Toegang tot betrouwbare want geselecteerde digitale content (mediawijsheid) • Mediawijsheid ook door aanvullende programma's (vanaf januari 2015)
Digitaal Portaal
schoolWise startpagina
Betrouwbare informatie Bio-industrie
op school / bibliotheek / filmpjes- / websites
Monitor Maakt het mogelijk om precies te zien wat de effecten zijn van onze samenwerking op o.a.: • leengedrag • leesgedrag • leesplezier • leescultuur thuis • leesbevorderende activiteiten op school d.m.v. digitale vragenlijsten voor leerlingen, leerkrachten en leesconsulent / leescoordinator
Monitor
Monitor
Monitor
Monitor
Netwerk en Beleid • Bibliotheek, school(-bestuur) en gemeente werken als netwerk aan een gedeelde visie en leggen de doelen beleidsmatig vast. • Teamoverleg • Bijeenkomst leescoordinatoren
Leesplan Samen stellen we jaarlijks een activiteiten-plan leesbevordering en informatievaardigheden op, gebaseerd op geformuleerde doelen.
Activiteiten in doorgaande lijn
Voorbeeld activiteiten • • • • • •
Rode Draad Poëzie Bibliotheekbezoeken Landelijke acties als Kinderboekenweek Activiteiten vanuit school …
Samenvattend
Meerwaarde • • • • • • •
Samen kinderen meer en beter laten lezen Opleiding en ondersteuning leescoördinator Expertise van de bibliotheek in de school Digitaal portaal Structureel opbrengstgericht samenwerken Gezamenlijk beheer van de actuele collectie Lees- en informatievaardigheden worden vergroot
Vragen?
Vragen? Zie: www.debibliotheekopschool.nl of neem contact op met een van de volgende contactpersonen
Contact • www.debibliotheekhaarlemmermeer.nl • Ruth Koning
[email protected]
• Hilde Eradus
[email protected]
• Algemeen
[email protected]
