Dichterbij Cultuur verbindt Samen bereiken we meer Het nieuwe veehouden Piggy's Palace Bathmen is MVO Kunst en ondernemerschap Samen sterker staan Culturele initiatieven Omgeving Salland in bloei Magazine voor leden van Rabobank Salland - najaar 2012
Anja Boons, Stichting Muziekschool Heeten
1429
Salland
Nu de overheid zich steeds meer terugtrekt, wordt ondernemerschap in de culturele sector steeds belangrijker. In een coöperatieve vorm heeft het alleen maar voordelen: aandacht voor de lange termijn, voor solidariteit en duurzaam ondernemerschap. Het draait immers niet om het snelle geld, maar om de toekomst. We nemen als coöperatieve bank onze verantwoordelijkheid en stimuleren ondernemerschap in de culturele sector. Uiteraard staan we ondernemers heel concreet bij met raad en daad, we zijn tenslotte al jarenlang succesvol in coöperatief ondernemen. In deze editie van Dichterbij kijken we naar ondernemers die zich bezighouden met kunst, cultuur en ander 'creatief ondernemerschap'. Met onder andere aandacht voor muziek (Muziekschool Heeten pag. 14), kunst (Kunstenlab pag. 20, Circle Art Next pag. 36), creatie en recreatie (Burgerweeshuis Deventer pag. 13, Theater Olst-Wijhe pag. 15) staat deze Dichterbij vol met culturele initiatieven. Veel leesplezier! Ed den Besten, directievoorzitter
1429
Exclusiefvooru! Kijkvoordelokaleenlandelijke aanbiedingenachterinhet magazine!Meerinformatievindtu op:www.rabobank.nl/dichterbij.
INHOUD
2 RABOBANK SALLAND WELKOM
3 RABOBANK CULTUREEL ONDERNEMERSCHAP
INHOUD 04 06 10 12 16 17 18 20 23 24 27 28 30
1429
32 34 36 42 43
Interessante nieuwtjes & weetjes Waarom het werkt als leden de baas zijn 50+ wordt zzp'er. Waarom niet? Cultureel ondernemerschap in Salland SaldoSparen: sparen wat u overhoudt Column: fiscale zaken door Bert Faber Denk op tijd aan die appel voor de dorst Kunstenlab Deventer St. Wesseling-van Breemen Deventer Piggy's Palace Bathmen Samen voor Salland op 13 september Nijland Products Heeten Vooroordelen over kunstenaars. Kloppen ze eigenlijk? Praktische financiële tools Rabobank Sponsort: CSI Salland 2** Circle Art Next: kunst van ver dichtbij Vind het object in het Sallandse en win! Contact met de Rabobank: telefoon, e-mail en bezoekadressen
4 RABOBANK NIEUWS & WEETJES
NIEUWS MEDISCHE HULP
DAG VAN DE DIALOOG Doet u (ook) mee aan de Dag van de Dialoog? Geef u op en schuif aan in Deventer, Raalte of Olst. In november, in zo’n 85 plaatsen verspreid door Nederland, komen mensen die elkaar veelal niet kennen met elkaar in dialoog. Ze maken kennis met elkaar, met de dialoog én met verschillende plaatselijke locaties. De 'dialoog' is een gesprek waarin ruimte is voor ieders ideeën en ervaringen. In een dialoog ontstaan nieuwe betekenissen en inzichten.
1429
In Deventer vindt de Dag van de Dialoog plaats op donderdag 8 november, met als onderwerp: "De IJssel en ik, waartoe beweegt de IJssel jou?" In Raalte is er op 15 november een dag over: "Samen leven, samen eten." Voor meer informatie en inschrijven ga naar www.nederlandindialoog.nl en klik op uw woonplaats.
Op lastige momenten is het fijn om een extra steuntje in de rug te hebben. Als u bij een arts zit en u ontvangt de diagnose. Als u aan uw medicijnen moet denken of als u vragen hebt over een medische term. Met de Zorg App kunt u zo veel mogelijk halen uit het contact met uw zorgverlener. U kunt deze onder meer gebruiken voor het voorbereiden van vragen, naluisteren van een gesprek of herinneren aan medische afspraken. Daarnaast bevat de app bijsluiters van medicijnen. De Interpolis Zorgassistent is voor iedereen gratis te downloaden, zowel voor Android als iPhone.
BELEEF NEDERLAND ÉCHT! Op BijTeun.nl brengt u de leukste adresjes op het platteland. Van kamperen bij de boer tot boerengolfen tussen de koeien. BijTeun.nl vindt u het grootste gespecialiseerde aanbod in Nederland. Ook kunt u hier terecht voor gezellige evenementen, interessante arrangementen en (win)acties. Onderweg? Download de app ‘Regio Tips’. BijTeun is ook te vinden op Twitter en Facebook.
SW4D 2012 Van 23 t/m 26 oktober 2012 is de Sallandse Wandelvierdaagse. Rabobank Salland is hoofdsponsor van dit evenement dat dit jaar voor de vijfde keer wordt georganiseerd. Iedere dag staan mooie plekken in Salland centraal: Wijhe, Heino, Luttenberg en Heeten. Voor kinderen is er een Kids route van 8 km per dag. Volwassenen kunnen kiezen uit routes van 20, 30 of 40 km. Meer informatie vindt u op www.sw4d.nl.
TEKST: RABOBANK SALLAND BEELD: RABOBANK
ZorgApp
5 RABOBANK NIEUWS & WEETJES
& WEETJES U EN LEDENMAGAZINE DICHTERBIJ
U waardeert Dichterbij met een gemiddeld rapportcijfer van 7,3. Ook de ledenaanbiedingen worden goed gewaardeerd. Uiteraard is er ruimte voor verbetering. U geeft aan graag meer te willen lezen over financiële producten als sparen, beleggen en hypotheken. Daarnaast is het de wens om meer praktische financiële tips, informatie over ontwikkelingen in de financiële wereld, het reilen en zeilen van Rabobank Salland, lokale activiteiten en nieuwtjes en meer over ondernemers uit de regio te lezen.
1429
De verkregen resultaten bieden ons handvatten om Dichterbij in de toekomst nog beter op uw wensen af te stemmen. Wij danken u hartelijk voor uw reacties.
WIE GEEF JE EEN PRIJS? Dichterbij vroeg Franca van Winkel naar haar ervaringen als lid van de beoordelingscommissie voor de Herman Wijffels Innovatieprijs. Wat vindt u het belangrijkste aspect voor ondernemers? ‘Erkenning en veel aandacht in de media, wat nog jaren een positieve invloed geeft. Veel prijswinnaars zijn succesvol of hard op weg dat te worden.’ En voor de Rabobank? ‘Adviseurs en directie zijn hartstikke trots op hun klant. We krijgen een meer dan professionele band met de ondernemers, omdat we getuige zijn van het proces van vallen en opstaan tot de prijsuitreiking. Adviseurs zijn soms net zo gespannen als genomineerden!’
TEKST: MARTINE VAN VOORNVELD BEELD: RABOBANK, STEDELIJK MUSEUM: MIKE KELLEY - SWITCHING MARYS, COURTESY GAGOSIAN GALLERY
Wat vindt u van de Dichterbij? Van 2 t/m 19 maart 2012 hebben we een online onderzoek gehouden onder de lezers van ons ledenmagazine. Het bereik, de waardering en het effect van de Dichterbij zijn hierbij onderzocht. We delen graag de resultaten. Magazine Dichterbij Salland wordt over het algemeen goed gewaardeerd. Het bereik en de leesintensiteit zijn hoog. Bijna 75% van de lezers leest minimaal de helft van de artikelen en u voelt zich als Dichterbij-lezer nauw betrokken bij Rabobank Salland.
6 RABOBANK COÖPERATIEF BANKIEREN
'Altijdingesprekblijven' Solidebankierenvoor klantensamenleving Coöperatief bankieren doe je niet voor aandeelhouders, maar voor de klanten en de samenleving. Doel? Iedereen die kan en wil laten meedoen aan het economische leven. Slim samenwerken met klanten is daarbij een goed middel. Dichtbij én wereldwijd.
P 1429
Patrick, Jack en Ger Schilder. Vissers uit Volendam, klanten van de Rabobank. Vorig jaar wonnen ze de Herman Wijffels Innovatieprijs, waarmee de Rabobank duurzame oplossingen stimuleert. De drie broers losten een groot probleem op voor de visserij: ongewenste bijvangst. Een innovatie die een belangrijke bijdrage levert aan de verduurzaming van de visserij. TOEGEVOEGDE WAARDE De Rabobank helpt de broers om hun vinding succesvol te maken. Met diensten en producten, met kennis, met contacten, door samen te werken. Kortom: door coöperatief te bankieren. ‘In slim samenwerken met onze klanten ligt ook onze toegevoegde waarde’, vindt Bouke de Vries van Kennis en Economisch Onderzoek Rabobank Nederland. ‘Wij streven naar producten met een hoge kwaliteit en de juiste prijs. Maar echt onderscheid maak je als bank door met de klant in gesprek te gaan over het realiseren van zijn ambities en behoeftes. Dat kan met producten en diensten, maar ook door informatie en studies beschikbaar te stellen of een ondernemer in contact te brengen met de netwerken van de bank.’ Een ander belangrijk onderscheidend element van de Rabobank vindt De Vries het langetermijndenken. ‘Wij staan met een groot aantal banken heel dicht bij onze klanten, investeren actief in persoonlijke relaties en luisteren
goed naar wat er speelt. Daarom ook blijft de Rabobank achter klanten staan als het slecht gaat, zo lang als dat verantwoord is voor de klant en de bank. Bijvoorbeeld bij de EHEC-crisis, waar we bedrijven gelegenheid gaven om de gure tijden te overleven.’ LEDEN ZIJN EIGENAAR Samen bereik je meer dan alleen, zo luidt het coöperatieve motto van de Rabobank. ‘Het is de reden van ons bestaan en tegelijk onze visie op de toekomst’, aldus Dirk Duijzer, directeur Coöperatie en Duurzaamheid bij Rabobank Nederland. ‘We verbinden ons met de klant, maar ook met de samenleving waarvan we deel uitmaken, met de toekomst en met de aarde waarop we leven.’ De leden van de Rabobank spelen in die verbinding een cruciale rol, zegt hij. ‘Door de leden staan we dicht bij onze klanten en dicht bij de samenleving. Wij focussen op de reële economie. Dat heeft ons tot een van de veiligste en meest solide banken ter wereld gemaakt. Onze leden zorgen ervoor dat we geen gekke dingen doen. Zij hebben een belang in het bedrijf, zijn de eigenaren, dus op het moment dat je iets fout doet, krijg je dat direct terug op je bord. Anderzijds geldt ook dat als je het goed doet, je het vertrouwen beter vasthoudt.’
1429
8 RABOBANK COÖPERATIEF BANKIEREN
1429
‘WELKETALENTENENIDEALEN HEBBENMENSENINDEREGIO?' GEEN WONDERMIDDEL Coöperatieve banken hebben zich goed staande weten te houden tijdens de kredietcrisis. Daardoor, en door het feit dat de Verenigde Naties 2012 uitgeroepen hebben tot het Jaar van de Coöperatie, heeft de ondernemingsvorm veel aandacht gekregen. En zijn er veel nieuwe coöperaties opgericht. ‘Het model werkt goed in barre tijden’, zegt De Vries. ‘Je hebt een gezamenlijk belang, namelijk zorgen dat het weer beter gaat. Door samen te werken, kun je problemen te lijf gaan die je alleen niet aan kunt. Maar de coöperatie is geen wondermiddel.’ Duijzer onderschrijft dat. ‘De coöperatie is geen softe organisatievorm, het is een stevig model. Als coöperatieve bank kunnen wij alleen iets voor mensen betekenen die zelf in beweging komen, die zelf initiatieven nemen. Voor hen kunnen wij partner zijn, de klant vooruit helpen en de samenleving duurzaam verbeteren.’ Duijzer verwijst naar Friedrich Wilhelm Raiffeisen, een kleine 150 jaar geleden de grondlegger van de coöperatie. ‘Hij stimuleerde mensen om zelfbewust te gaan ondernemen, het ging hem om het bevorderen van zelfhulp. Zijn motto was: wie niet werken wil, zal ook niet eten.
betrokken is bij de aanpak van de wereldwijde voedselproblematiek. ‘We zijn internationaal de toonaangevende bank op het gebied van food en agri. We hebben ongelooflijk veel kennis en expertise in huis, die we graag willen delen.’ Bij de aanpak om de problemen op te lossen, speelt de coöperatieve organisatievorm een belangrijke rol. ‘Aan de onderkant van de voedselketen helpen we boeren in ontwikkelingslanden om een beter bestaan op te bouwen. Door zich in coöperaties te organiseren, staan ze sterker. Wij helpen de coöperaties met micro- en handelsfinancieringen, kennis en technische assistentie. Door betere technologieën te gebruiken, kunnen ze duurzamer produceren en krijgen ze een betere toegang tot de markt. Het is ons doel als coöperatieve bank iedereen te laten participeren in het economische leven. En om maatschappelijke infrastructuur te creëren om dat mogelijk te maken. Aan de andere kant van de keten werkt de Rabobank daarom ook nauw samen met grote multinationals, aldus Duijzer. ‘Zij hebben er belang bij om hun producten efficiënter en kwalitatief beter te produceren en hebben enorm veel kennis die ze kunnen overdragen. Het gaat om de hele keten.’
DICHTBIJ EN VER WEG Hoe bankier je nu coöperatief in de praktijk? Voor de Rabobank bestaat dat soms uit zaken dicht bij huis, zoals de broers Schilder in Volendam. Maar net zo goed internationaal, op VN-niveau. In het kader van het Jaar van de Coöperatie zit Bouke de Vries namens de Rabobank in een adviescommissie met coöperaties uit de hele wereld. ‘Wij bekijken hoe een coöperatie als ondernemingsvorm problemen kan helpen oplossen. Een daarvan is de voedselzekerheid: de wereldbevolking groeit naar negen miljard mensen in 2050. Omdat mensen ook nog eens meer gaan eten door de wereldwijde toename van de welvaart, is er in 2050 ongeveer zeventig procent meer voedsel nodig. Om dat te produceren, is een efficiënter en vooral duurzamer voedselsysteem nodig.’ Volgens Duijzer is het logisch dat de Rabobank nauw
WAT IS UW IDEE OVER COÖPERATIEF BANKIEREN? In het kader van het VN Jaar van de Coöperatie heeft de Rabobank de speciale site www.rabobank.com/ forum geopend. Hier verzamelen we ideeën over coöperatief bankieren en over de rol van de Rabobank in de verduurzaming van de voedselketens. Hebt u daar een goed idee over? Ga naar de site en laat het ons weten. ‘Coöperatief bankieren gaat niet over geld, maar over het mobiliseren van talenten.’ ‘Samen ondernemen
COÖPERATIEF BANKIEREN. DAT IS HET IDEE.
9 RABOBANK COÖPERATIEF BANKIEREN
ONDERZOEKENDE HOUDING NODIG Bovenstaande zijn fragmenten uit enkele reacties van medewerkers, klanten en andere geïnteresseerden die hun mening over coöperatief bankieren en de rol van de Rabobank in de verduurzaming van de voedselketens op www.rabobank.com/forum hebben achtergelaten. Inmiddels staan er tientallen reacties op de site. Statements, ervaringen, betogen, pleidooien. Zo houdt een medewerker een pleidooi voor coöperatief bankieren met een onderzoekende houding. ‘We denken soms te snel dat het wel goed zit en vergeten daardoor onszelf, de organisatie en de klant vragen te stellen. Betrokkenheid is essentieel, omdat dit het klantbelang kan versterken. Coöperatief bankieren is niet de klant afvinken door een standaardlijstje met gesloten vragen, maar ook open vragen stellen die verder gaan dan alleen een financiering. Coöperatief bankieren kan daarom niet zonder betrokken, autonoom denkende en vragende bankiers.’ Een andere mooie bijdrage komt van een klant van de bank. ‘Regelmatig ontmoet ik mensen die hun nek uitsteken met mooie projecten die een bijdrage leveren aan de samenleving. Als ze daarover praten, word je al gauw meegenomen in hun enthousiasme. Helaas wordt dit enthousiasme in de bestaande structuren lang niet altijd ondersteund. (..) Ik vind het tijd voor een
structurele aanpak. Instituten zouden de handen ineen moeten slaan door met elkaar te definiëren wat lokaal nodig is. Welke uitdagingen zijn er en welke talenten en idealen leven er bij mensen in de regio? Voor de Rabobank ligt hier een schone taak. De pareltjes van nieuwe initiatieven komen vroeg of laat langs om een financiering te regelen. Wat doe je dan? Bekijk je het initiatief vanuit een (financiële) koker of heb je oog voor de potentie?’ WIJ VOOR ELKAAR Een inspirerende visie geeft ook Louise Fresco, lid van de raad van commissarissen van Rabobank Nederland. Zij schrijft onder meer: ‘Juist omdat coöperaties de nadruk leggen op onderlinge afhankelijkheid en solidariteit, zijn ze actueler dan ooit voor het denken over een nieuw economisch bestel. Na de desillusie van het ‘graaikapitalisme’ en het ‘ieder voor zich’, wordt het nieuwe motto ‘wij voor elkaar’. Samen staan we sterk, voor publieke en private belangen. Dit past wonderwel in het hele politieke spectrum. De stevige zelfredzaamheid zou de rechtse partijen moeten aanspreken, de warme solidariteit de linkse. Daar zou toch iets moois uit te brouwen zijn voor Nederland.’ Kom naar www.rabobank.com/forum voor inspiratie en laat uw eigen ideeën over coöperatief bankieren achter!
TEKST: MARC VAN DE VEN BEELD: EDWIN WALVISCH
1429
voor een duurzame wereld. Ik zie dat als de essentie van de Rabobank.’ En: ‘Voor mij is coöperatief bankieren het verwezenlijken van dromen van klanten; waarbij transparantie, gelijkwaardigheid, verbinding en diversiteit centraal staan. Hierdoor handel je namelijk vanuit vertrouwen, dit geeft vrijheid en vrijheid geeft wederzijdse verantwoordelijkheid.’
10 RABOBANK LIEVER ZZP
Loondienst?Ikniet! Leeftijdgeenbezwaarbij starteneigenbedrijf De economische crisis leidt tot een opvallende toename aan zzp’ers. Op ikgastarten.nl krijgen zij een steuntje in de rug: ‘Er zijn genoeg mensen die je graag willen helpen.’ Dat leeftijd geen belemmering hoeft te zijn, bewijzen succesvolle 55+starters.
I 1429
In een krappe arbeidsmarkt biedt zelfstandig ondernemerschap nieuwe kansen, vooral voor ervaren professionals. Albert Nieborg (55) startte vorig jaar zijn adviesbureau All-In. ‘Ik heb dertig jaar ervaring als boekhouder in de ICT. Door reorganisatie werd mijn functie overbodig. Noodgedwongen ben ik, op advies van mijn coach, voor mezelf begonnen. Op internet kwam ik al snel bij ikgastarten.nl. Het is een attractieve, toegankelijke website die voorziet in de informatiebehoefte van starters. Inmiddels geef ik zelf cursussen aan startende ondernemers. Want ondernemen is echt wat anders dan je vak uitoefenen. Een bouwvakker kan alles van metselen en timmeren weten, maar acquisitie is een aparte tak van sport. Mijn tip? Zorg dat je de juiste kennis vergaart en bedenk dat je niet alleen bent. Er zijn genoeg mensen die je graag willen helpen om een succes van je onderneming te maken.’ SPECTACULAIRE GROEI Het aantal ‘zelfstandigen zonder personeel’ (= zzp’ers) groeide het afgelopen decennium spectaculair: van 200.000 in 2002 naar 739.000 in 2011. De toename is het grootst in de zakelijke dienstverlening. Verreweg de grootste groep ondernemers start vanuit een vaste baan. Er zijn 90.000 zzp’ers die zogenoemde hybride ondernemers zijn; zij combineren het ondernemerschap met een dienstverband. Ook starten steeds meer
mensen hun onderneming vanuit een uitkeringssituatie. Opvallend: ruim een kwart van de zzp’ers is 55 jaar of ouder. En dat aantal neemt alleen maar toe. Zelfstandig ondernemen vereist lef, doorzettingsvermogen, vakkennis en ondernemersgeest. Hans Schepers, marketing manager online bij de Rabobank: ‘De Rabobank heeft altijd oog gehad voor startende ondernemers. Lokale banken organiseren veel activiteiten voor deze belangrijke groep. Omdat we starters ook online gericht en continu willen helpen, zijn we in 2009 begonnen met ikgastarten.nl, een ‘one stop shop’ waar starters alles kunnen vinden wat ze willen weten. En we zijn actief op social media zoals Twitter, LinkedIn en Facebook.’ VIND JE NICHE Hugo Lingeman (56) dook met bedandbreakfastmarketing.nl in de niche van online dienstverlening aan eigenaren van een bed & breakfast. ‘Ik heb jarenlang bij de KLM en vervolgens bij een internetbedrijf gewerkt. Tijdens de vorige crisis verloor ik mijn baan. Ik speelde al langer met het idee om voor mezelf te beginnen, de omstandigheden hebben de besluitvorming versneld. Ik had de mazzel dat ik in mijn KLM-tijd met mijn toenmalige partner een bed & breakfast ben begonnen en al websites maakte voor vrienden die ook een bed & breakfast hadden.
Lynne Konigsberger (62) startte na een succesvolle managementcarrière Coaching in Change. ‘Ik heb bijna veertig jaar ervaring in groeps- en veranderprocessen en geniet een uitstekend pensioen. Ik ben eigenlijk een zzp’er met een sterretje en het levende bewijs dat je ook op je 62e nog een relevante maatschappelijke en inhoudelijke bijdrage kunt leveren. Ik onderneem voor mijn plezier, maar neem het wel serieus. Want ook voor kleine ondernemers geldt: het is wel een bedrijf. Mijn belangrijkste advies aan starters? Denk goed na over je niche en start een website waarop je duidelijk maakt wat je toegevoegde waarde is.’
Ikgastarten.nl biedt functionele tools en concrete tips voor de opstartfase van een onderneming. Deze zomer is de site geoptimaliseerd en is de look & feel aangepast aan het mediagebruik van de doelgroep. Alle facetten van het zelfstandig ondernemerschap komen aan bod; van het ondernemingsplan, ICT, financiën, marketing en verkoop tot verzekeringen en juridische en fiscale zaken. De inhoud wordt samengesteld in samenwerking met de MT Media Groep, uitgever van Management Team en Sprout, waardoor er actualiteiten en steeds nieuwe inspirerende blogs en verhalen van experts te vinden zijn. Verdiepende dossiers en zogenaamde ‘How to’s’ reiken daarnaast oplossingen aan voor specifieke problemen en uitdagingen. PRAAT MEE Wilt u de redactie van ikgastarten.nl helpen met wat ze nog meer voor starters kan betekenen? Bijvoorbeeld een spreekuur op Facebook? Tips voor tweets, thema’s om verder uit te diepen? Geef uw mening op ikgastarten.nl of twitter.com/ikgastarten.
TEKST: URSULA WOPEREIS BEELD: JAN EVERHARD/HOLLANDSE HOOGTE
1429
Daarnaast deed ik ook nog consultancyklussen, rijp en groen door elkaar. Sinds vorig jaar richten mijn zakelijk partner en ik ons volledig op de bed & breakfast business. Mede door de crisis, is de branche booming. Het mooiste vind ik dat je als ondernemer eigen baas bent en zelf kunt bepalen wat en hoe je het doet. Wat wij willen? Mooie dingen maken, waar we zelf in geloven.’
12 RABOBANK DOSSIER
Cultureelondernemen 'Kunstencultuurcreëren nieuweperspectieven' Cultuur is een belangrijk bindmiddel in de samenleving. Rabobank heeft een eigen visie op de economische mogelijkheden van deze sector. Niet simpelweg geld geven – wat afhankelijkheid creëert – maar ondernemerschap stimuleren.
1429
DOELGERICHT HELPEN Culturele ondernemers hebben een bepaald doel dat Rabobank wil helpen bereiken. 'De manier van samenwerken sluit nauw aan bij de wijze waarop de Rabobank bankiert', zo stelt Crielaard. Ze noemt de Rabo Foundation, die in ontwikkelingslanden microkredieten verschaft, zodat mensen een bedrijf kunnen opbouwen en er uiteindelijk een situatie ontstaat dat ze de bank niet meer nodig hebben. ‘Geld geven, creëert afhankelijkheid. Zaken ontwikkelen via
een partnership, creëert uiteindelijk onafhankelijkheid.’ LANGE TERMIJN Sleutelwoorden bij de partnerships die de Rabobank aangaat, zijn: aandacht voor de lange termijn, solidariteit en duurzaam ondernemerschap. ‘Er moet sprake zijn van een vorm van langetermijninvestering. Waar gaan wij heen en welke rol kan de Rabobank daarin spelen?’ Crielaard ziet daarbij voor de bank een belangrijke rol weggelegd in het bij elkaar brengen van culturele partijen en het creëren van bewustwording. CULTUUR IN SALLAND In Salland kennen we verschillende culturele initiatieven. Een aantal wordt door Rabobank Salland gesteund of gefinancierd, zoals Poppodium Burgerweeshuis Deventer, Stichting Muziekschool Heeten en Theaters Olst Wijhe. In samenwerking met deze culturele ondernemingen wil Rabobank Salland het culturele gedachtegoed in de leefomgeving stimuleren en een bijdrage leveren aan de Sallandse samenleving. Hoe ondernemen zij in tijden waar de kunst- en culturele subsidies onder druk staan? Op de volgende pagina's leest u de verhalen van deze culturele ondernemers.
TEKST: PINK COMMUNICATIE BEELD: ILSE DE VRIES
D
‘De Rabobank hecht veel waarde aan de rol van cultuur in onze maatschappij. Cultuur is een bindmiddel in de samenleving. Het vormt een brug tussen mensen onderling en tussen mensen en hun omgeving. Kunst en cultuur creëren nieuwe perspectieven. Om die reden geeft de Rabobank op uiteenlopende wijze ondersteuning aan de cultuursector.’ Aan het woord is Heleen Crielaard, manager Merk & Markt Rabobank Nederland. Ze benadrukt dat de ondersteuning niet hetzelfde is als het geven van een som geld aan kunstenaars of culturele instellingen. ‘Natuurlijk zien we dat de overheid zich steeds meer terugtrekt uit de culturele sector. Maar het is niet zo dat wij dat compenseren door simpelweg geld over te maken. Wij vinden het van belang om, zowel landelijk als lokaal, partnerships op te bouwen met culturele ondernemers.’
13 RABOBANK SALLAND DOSSIER
‘DEVENTER NOG LEUKER MAKEN’
BurgerweeshuisDeventer
1429
Mano Scherpbier, directeur van Poppodium Burgerweeshuis Deventer, levert graag een positieve culturele bijdrage aan de gemeente Deventer. ‘We organiseren per jaar zo’n 300 activiteiten, concerten en dancefeesten in het oude historische Burgerweeshuis. Een bijzondere, authentieke locatie in Deventer. Met rond de 500 bezoekers per optreden, is er volop aandacht voor verschillende genres en artiesten.' 'Naast de activiteiten in het Burgerweeshuis zijn we actief met cultuureducatie en de ondersteuning van lokale muzikanten. Ook op andere locaties organiseren
we activiteiten, zoals in de Lebuïnuskerk en de Deventer Schouwburg.’ ‘Deventer nog leuker maken voor de jongere doelgroep, met breed toegankelijke pop-culturele activiteiten, is ons uitgangspunt.’ Dat contact met de jongere doelgroep is wat de Rabobank aan het Burgerweeshuis verbindt. ‘Met Rabobank Salland hebben we een sponsorrelatie. De Rabobank wil graag de relatie met de jongere generatie versterken. Daarin zijn wij goede partners.’ Voor meer informatie: www.burgerweeshuis.nl
14 RABOBANK SALLAND DOSSIER
‘KINDEREN OPNIEUW KENNIS LATEN MAKEN MET MUZIEK’
1429
MuziekschoolHeeten Stichting Muziekschool Heeten-Centrum van de Kunsten geeft privé-, instrumentale en vocale lessen aan muziekliefhebbers van alle leeftijden. Dit jaar start de muziekschool een bijzonder project voor kinderen: ‘Ontdek muziek’. Anja Boons, directeur, vertelt: ‘Een probleem waar veel muziekverenigingen mee kampen, is de leegloop onder de jongere doelgroep. Op de lagere scholen worden (bijna) geen muzieklessen meer gegeven als gevolg van bezuinigingen. Daardoor komen steeds minder kinderen met instrumenten in aanraking en is er dus geen toekomstige aanwas voor verenigingen. Samen met een aantal
muziekverenigingen in Raalte willen we hier verandering in brengen. We hebben het project op poten gezet om kinderen op de basisscholen kennis te laten maken met instrumenten.’ Rabobank Salland steunt het project door deels de aanschaf van instrumenten te bekostigen. ‘Met financiële steun van de Rabobank en de samenwerking met de lokale muziekscholen, fanfares, verenigingen, basisscholen en buitenschoolse opvang, hopen we dat het project succesvol wordt en dat kinderen worden besmet met het muzikale virus.’ - www.muziekschoolheeten.nl
15 RABOBANK SALLAND DOSSIER
THEATERS OLST WIJHE: 'VERRASSEND DICHTBIJ’
1429
TheatersOlstWijhe Op twee locaties, het Capellenborg in Wijhe en het Holstohus in Olst, programmeert Theaters Olst Wijhe een verscheidenheid aan voorstellingen. Voorzitter Martijn Sweitser vertelt: ‘Dankzij de samenwerking op deze locaties kunnen we een brede programmering in stand houden en verrassend dichtbij zijn. We zijn een toegankelijk theater dat door ruim 60 vrijwilligers wordt gerund. Een plek voor ontmoeting met betaalbare toegangsprijzen, een combinatie van grote namen, lokaal talent en voorstellingen in streektaal.' 'Ons project Meet & Match levert daarbij mooie
maatschappelijke ondernemersinitiatieven op. Zo was een actie in samenwerking met het Weijtendaal dit voorjaar een groot succes. Ouderen konden tegen sterk gereduceerd tarief naar het theater. Dat krijgt zeker navolging dit seizoen!' Komend seizoen kan bovendien elke bezoeker met de theatertaxi naar het theater komen. 'We willen een nieuw ‘dorpsgevoel’ creëren. Daarin heeft het theater een belangrijke verbindende rol.’ Zie www.theatersolstwijhe.nl en bekijk ook de speciale ledenaanbieding achterin deze Dichterbij!
16 RABOBANK PRODUCT
RaboSaldoSparen Sparenwatuoverhoudt Houdt u de ene maand meer over dan de andere? En vindt u het belangrijk om wát u overhoudt te sparen? Met Rabo SaldoSparen gaat het automatisch! Door te sparen, investeert u in uw toekomst. Maar de ene maand lukt het beter om een bedrag opzij te zetten dan de andere. Met Rabo SaldoSparen spaart u automatisch, maar er blijft geld over op uw betaalrekening. Het bedrag dat u aan het einde van een periode overhoudt, bijvoorbeeld vlak voor uw salaris weer wordt gestort, kan automatisch worden overgeboekt naar uw spaarrekening. Maar nooit meer dan u hebt opgegeven. Zo wordt wat u kúnt sparen ook gespaard.
DIRECT REGELEN SaldoSparen kunt u aanvragen via uw eigen bank of via de website. U kunt het sparen wijzigen of stopzetten via uw eigen bankkantoor. En wilt u het gespaarde bedrag toch gebruiken? Dan boekt u het terug naar uw betaalrekening. www.rabobank.nl/saldosparen.
TEKST: INEKE WESTGEEST BEELD: RABOBANK
1429
BEPAAL GRENZEN U bepaalt zelf een minimumbedrag dat u op uw betaalrekening wilt houden en een maximaal bedrag om te sparen. De Rabobank bekijkt iedere maand op een afgesproken datum of elke vier weken wat het saldo op dat moment is op uw betaalrekening. Is dat meer dan het afgesproken minimumbedrag, dan boekt de bank dat geld over.
17 rabobank FISCAAL
Cultuur uit box 3 vermogen. Kortom, een leuke jaarlijkse belastingbesparing van € 1.900 (€ 1.200 + € 700). Na hun laatste museumbezoek hoorden Thijs en Sonja echter over een wijziging van de wet, waarmee de vrijstellingen in box 3 voor sociaal-ethische beleggingen, culturele beleggingen en beleggingen in durfkapitaal – en de drie hieraan gerelateerde heffingskortingen – per 1 januari 2013 worden afgeschaft. Het fiscale voordeel van Thijs en Sonja gaat hierdoor in 2013 verloren. Sonja vertelde hierover tijdens het buurtfeest. Ans, haar buurvrouw, schrok. Zij heeft groene beleggingen en maakt gebruik van de vrijstelling voor groene beleggingen in box 3 en de hieraan gerelateerde heffingskorting. Na bestudering van de wetswijziging blijkt echter dat de vrijstelling voor groene beleggingen in box 3 in 2013 gehandhaafd blijft. De heffingskorting voor groene beleggingen wordt bevroren op het niveau van 2012 en zal ook in latere jaren 0,7 procent bedragen en dus niet worden afgebouwd naar 0 procent in 2014, zoals eerst het plan was. Een stimulans voor Ans om haar groene beleggingen in 2013 aan te houden. Wellicht een idee voor Sonja en Thijs?
Sr. fiscalist bij Rabobank Nederland Bert Faber
tekst: Bert Faber
‘Niets is blijvend, behalve kunst’, zei eens een beroemd kunstenaar. Dat deze uitspraak niet geldt voor fiscale regelingen, weten we allemaal. Maar wijzigingen op dit gebied hebben indirect ook effect op de culturele sector. Naast een aanpassing van het hoge btw-tarief naar 21 procent (vanaf 1 oktober 2012), bespaart de overheid met ingang van volgend jaar op fiscale faciliteiten voor cultuur. Dit is het best uit te leggen aan de hand van een voorbeeld. Ik stel u daarom voor aan Thijs en Sonja en hun buren Kees en Ans. Na een drukke werkweek bezoeken Thijs en Sonja in de weekenden vaak musea. Daar hoorden zij van de vrijstellingen in box 3 voor culturele (en groene) beleggingen en de gerelateerde heffings kortingen. Ze besluiten in 2011 om ieder voor € 50.000 te beleggen in een cultuurfonds. Thijs en Sonja benutten op deze manier in 2012 de vrijstelling in box 3 van maximaal € 56.420 (2012) per persoon, waardoor zij hierover geen 1,2 procent belasting in box 3 meer hoeven te betalen. Daarnaast gebruikten zij de extra heffingskorting van 0,7 procent (2012) over het op 1 januari als culturele belegging vrijgestelde
18 RABOBANK PENSIOEN
10tipsvooruwinkomen Denkenaanlater: pluktustraksdieappel? Nadenken over uw inkomen na pensionering? Daar kunt u niet vroeg genoeg mee beginnen. Met tijdige maatregelen houdt u zelf de regie. Voor u een afspraak maakt voor een persoonlijk gesprek, alvast tien tips om over na te denken.
T
TIP 1: STA ER ÉÉN KEER PER JAAR EVEN BIJ STIL Voorkom dat u later moet zeggen: ik had geen tijd om het te regelen. Kies een vast moment, bijvoorbeeld de week waarin u jarig bent, om even stil te staan bij uw inkomen later. Bedenk dat u daarvoor steeds meer zelf in actie moet komen. De AOW en de werknemerspensioenen komen steeds meer onder druk te staan.
1429
TIP 2: VRAAG ADVIES OVER DE MOGELIJKHEDEN Er kan meer dan u misschien denkt. Voor het inkomen voor later zorgen, is meer dan alleen een lijfrente afsluiten. Behalve fiscale zijn er ook niet-fiscale mogelijkheden. En hebt u al overwogen om uw woningschuld geheel of gedeeltelijk af te lossen? Hoe minder lasten u later hebt, hoe meer u dan van uw inkomen overhoudt. Onbekendheid met de mogelijkheden en onzekerheid over de economie bemoeilijken het om keuzes te maken. TIP 3: LEVENSSTIJL NA UW PENSIONERING Wilt u op uw 65ste, 66ste, 67ste of nog later stoppen met werken? Hebt u de mogelijkheid van deeltijdpensioen overwogen? Hoe wilt u wonen? Welke activiteiten wilt u ondernemen en welke uitgaven hangen daarmee samen? Het kan lastig zijn om dit in te schatten. Voorbeeldberekeningen kunnen u op weg helpen.
TIP 4: BEGIN OP TIJD MET REGELEN Hoe later u daarmee start, hoe moeilijker het is om voor een goed inkomen voor later te zorgen. Begin daarom zo snel mogelijk met opbouwen, bijvoorbeeld door te sparen of te beleggen. En door uw woningschuld geheel of gedeeltelijk af te lossen, is de overwaarde van uw woning na uw pensionering mogelijk een appeltje voor de dorst. Ook kunt u ervoor kiezen genoegen te nemen met een iets minder riante oudedagsvoorziening. TIP 5: BRENG LIJN AAN IN UW PENSIOENOPBOUW Veertig jaar voor dezelfde baas werken, is tegenwoordig een uitzondering. Het wordt juist aantrekkelijk gevonden om regelmatig te switchen. Ook carrièreonderbrekingen komen vaak voor. Misschien hebt u een sabbatical genomen of een tijdje als zelfstandige gewerkt. Dergelijke stappen kunnen gevolgen voor uw pensioenopbouw hebben. Het is verstandig de waarde van uw pensioenaanspraken op een rijtje te laten zetten. TIP 6: DENK AAN DE GEVOLGEN VAN EEN SCHEIDING Bij een scheiding verdeelt u de gemeenschappelijke bezittingen. Dit geldt ook voor de oudedagsvoorziening die u hebt opgebouwd (tenzij dit bijvoorbeeld door huwelijkse voorwaarden is uitgesloten). De verdeling van oudedagsvoorzieningen is aan strikte regels gebon-
Voor ondernemers:
1429
TIP 7: VERZEKER UW INKOMENSRISICO'S Om een inkomen voor later op te bouwen, hebt u inkomen nodig, ook als u arbeidsongeschikt bent. Bedenk ook wat er gebeurt als het inkomen van uw partner wegvalt. Kunt u dan zelf nog voor een goede oudedagsvoorziening zorgen? Dit kan een reden zijn om bijvoorbeeld het overlijdensrisico te verzekeren. TIP 8: DENK AAN UW FISCALE OUDEDAGSRESERVE Ondernemers met een eenmanszaak of een vennootschap onder firma kunnen met de fiscale oudedagsreserve (FOR) binnen het eigen bedrijf voor de oudedagsvoorziening sparen. Als u daarvoor kiest, is het verstandig ook daadwerkelijk een bedrag te reserveren. Anders is er op het moment dat de FOR vrijvalt, geen geld om de lijfrente aan te kopen. De FOR kan dan niet voor inkomensaanvulling worden gebruikt.
TIP 9: KEN DE VERKOOPWAARDE VAN UW BEDRIJF Het is van belang de verkoopwaarde van uw bedrijf realistisch in te schatten. Stel die verkoopwaarde ook regelmatig bij. Zo voorkomt u teleurstellingen op het moment van bedrijfsoverdracht. Bedenk ook dat een soepele bedrijfsoverdracht lang niet altijd vanzelfsprekend is. Soms is een bedrijf niet verkoopbaar of voor een veel lagere prijs dan gedacht. TIP 10: STOP NIET ALLES IN UW BEDRIJF Het is belangrijk dat u als ondernemer, zodra het kan, iets opzijzet voor uw inkomen voor later. In de praktijk reserveren ondernemers wel, maar laten ze het geld in de onderneming zitten. Dit kan een gevaarlijke strategie zijn. Als het met het bedrijf verkeerd gaat, is mogelijk ook het inkomen voor later weg. Het is aan te raden om een persoonlijk advies in te winnen over inkomensvoorzieningen die zowel zakelijk als privé passen.
TEKST: PETER VAN STEEN BEELD: IRIS LOONEN/HOLLANDSE HOOGTE
den en kan zorgen voor een hiaat in de pensioenopbouw. Uw bank kan u hier persoonlijk over adviseren.
20 RABOBANK SALLAND KUNST & CULTUUR
Ondernemenmetpassie Dekunstenaarscoach Het Kunstenlab koppelt ondernemers aan kunstenaarscoaches. Met elkaar wordt gekeken naar de ware oorsprong, doelen en visie van ondernemer en bedrijf. Samen tot vernieuwde inzichten komen vanuit de oorspronkelijke passie; dat is het uitgangspunt.
1429
MAATSCHAPPELIJKE THEMA’S ‘Het Kunstenlab is de afgelopen zeven à acht jaar steeds meer een netwerkorganisatie geworden. We worden vanuit diverse hoeken benaderd. Vanuit de overheid maar ook vanuit het bedrijfsleven en kennisorganisaties. We spreken meerdere talen en dat werkt in deze tijd goed, ondanks de moeilijke tijden voor de culturele sector.’ Met verschillende lokale en regionale projecten wil het Kunstenlab de link leggen tussen de kunstenaars, maatschappelijke thema’s en beleidsterreinen. Koen: ‘We werken vanuit de overtuiging dat kunst in het algemeen en kunstenaars in het bijzonder een rol kunnen vervullen. We zoeken de verbinding tussen kunst, ruimtelijke ordening en de kwaliteit van de openbare ruimte. Denk aan de
herinrichting van wijken, zoals de voormalige Vogelaarwijk, maar ook aan de samenwerking tussen kunst en het economische bedrijfsleven. Dit laatste doen we met het project “Ongezouten”, waarin een poule van gecertificeerde kunstenaarscoaches met hun denkbeelden en visie aan het werk gaan om ondernemers tot nieuwe initiatieven te laten komen en het creatieve klimaat in de onderneming te versterken.’ PROJECT ONGEZOUTEN In ‘Ongezouten’ participeren MKB-Deventer, TAUW, Saxion Hogescholen, Directeurenoverleg Cultuur (DOC) en Gemeente Deventer. Het Kunstenlab fungeert bij het project als matchmaker tussen verschillende partijen. ‘De ondernemer benadert ons met een bepaalde behoefte of vraagstuk en wij koppelen hieraan een kunstenaarscoach die naar eigen inzicht en door gesprekken de ondernemer helpt zaken op een andere manier te bekijken. Een goed initiatief met inmiddels al 35 trajecten!’, aldus Koen. DE KUNSTENAARSCOACH In totaal bestaat het coachingstraject uit vijf gesprekken, waarbij de kunstenaar optreedt als coach. Jan ter Heide, kunstenaarscoach en docent bij Saxion, vindt in deze samenwerking grote voldoening. ‘Het werk als kunstenaarscoach past heel erg goed bij me. Ik
TEKST: PINK COMMUNICATIE BEELD: ILSE DE VRIES
H
Het Kunstenlab (voorheen Centrum Beeldende Kunst Deventer) is in 1998 ontstaan uit een fusie tussen de Kunstuitleen Kunstuitkijk en Nieuw Rollecate. Met onder andere tentoonstellingen op het gebied van hedendaagse beeldende kunst, een kunstuitleen, een servicebureau voor kunstenaars en de organisatie van diverse (educatieve) projecten, is het Kunstenlab een gevarieerde organisatie met een grote doelgroep. Koen Bril, projectleider bij het Kunstenlab, vertelt: ‘We willen kunst verweven in het dagelijks leven en de maatschappij.’
1429
22 RABOBANK SALLAND KUNST & CULTUUR
'BUNDELINGVANKRACHTEN' heb inmiddels drie trajecten gedaan en vind het helemaal fantastisch om iets te kunnen betekenen voor ondernemers. Met mijn kunstzinnige achtergrond en sociale studie valt alles heel goed samen.’ OPRECHTE INTERESSE De kunstenaarscoach maakt geen kunstwerk voor de ondernemer. Het gaat echt om de samenwerking en manier van denken bij het coachingstraject. Jan: ‘Het idee is om vanuit mijn kunstenaarschap en oplossingsgerichtheid de ondernemer te confronteren met een andere manier van denken. De ondernemer zit ergens mee en met de "persoon" als uitgangspunt, help ik de ondernemer op weg om doelen weer helder te krijgen en zichzelf opnieuw te ontdekken. Als kunstenaar ben je "vrij in je hoofd" en als je het gevoel doorgeeft dat er meer mogelijkheden zijn, kan dit voor verrassend nieuwe inzichten zorgen.’
1429
ERVARINGEN ‘Als kunstenaarscoach moet je niet bang zijn om de confrontatie met de ondernemer aan te gaan. De
mensen die meedoen zijn gemotiveerd en daardoor open en eerlijk. In mijn rol is vooral luisteren enorm belangrijk. De vraag àchter de vraag zien te vinden door te kijken, te luisteren en met humor iemand te benaderen. Fantastisch wat er dan kan gebeuren!’, vertelt Jan gepassioneerd. ‘Ik wil mensen de ruimte geven om na te denken. Ik help door kritisch te zijn, te confronteren en prikkelende vragen te stellen. Als kunstenaar sta ik buiten de ondernemersbelangen en kan daardoor scherp zijn, maar ook gevoelig en invoelend. Een bijzondere positie waarin je ziet dat er werkelijk iets gebeurt bij de ondernemer.’ REFLECTIE OP ONDERNEMEN Hans Kostense van Energiekracht heeft een kunstenaarscoach van het Kunstenlab ingehuurd. Hans: ‘Ik was op zoek naar nieuwe inzichten. Je kunt dan een gewone coach inhuren, maar ik heb er bewust voor gekozen om een kunstenaarscoach in te huren’, aldus Hans. ‘Ik zocht een stukje reflectie op de vraag of ik met mijn project op het goede spoor zat of dat ik andere wegen kon bewandelen. De kunstenaarscoach denkt buiten de geijkte paden. Het leuke hieraan is dat hij heel verfrissend kijkt naar jouw business. Hij denkt mee, hoort aan en komt met nuttige tips.’ DE KERN VAN DE ZAAK ‘In het ondernemerschap kan je blik erg gericht zijn op je dagelijkse werkzaamheden. Landelijk ligt de focus in mijn vakgebied heel erg op energie maatwerkadvies en de technische kant van aanpassingen in huis. Mijn intuïtie zei me dat dit uitgangspunt niet de goede manier van werken is. Door meerdere gesprekken met de kunstenaarscoach kwam ik er achter dat ik heel erg de focus had op een specifiek element in energiebesparing. Dit heb ik toen bijgedraaid. Het huis van de mensen en de techniek staan niet meer centraal, maar juist de mens zelf.’ Hans vervolgt: ‘Creativiteit heb je soms nodig om tot nieuwe inzichten te komen. De coach dwong mij mezelf te focussen op de kern van de zaak en heeft mijn denkproces versneld. Het gaf mij bijzondere nieuwe inzichten waar ik mee verder kan!’
23 RABOBANK SALLAND PROFIEL
Warm hart voor Deventer
Stichting Wesselingvan Breemen Stichting Wesseling-van Breemen biedt hulp en bijstand op cultureel, medisch en sociaal terrein in de gemeente Deventer. Penningmeester Micha Stolzenburg (47) vertelt.
‘Stichting Wesseling-van Breemen stimuleert initiatieven en goede doelen in de gemeente Deventer. De Stichting, in 1968 opgericht door het kinderloze echtpaar Wesseling-van Breemen, heeft vijf bestuurders en wordt ondersteund vanuit de gemeente. Met zo’n 50 uitkeringen per jaar bieden we bijzondere financiële steun in de stad en dorpen.’
Voor Micha is het vrijwilligerswerk voor de Stichting erg leerzaam en uniek. ‘Ik wil graag iets goeds doen voor de stad Deventer. Mijn penningmeesterschap geeft mij hiervoor de kans. Ik krijg veel inzichten op maatschappelijk en cultureel gebied. We vormen met vijf bestuursleden uit allerlei gelederen een degelijke stichting met een warm hart voor de gemeente Deventer, de stad en de omliggende dorpen. De ambtelijk secretaris van de Stichting is Clemens Hogenstijn. Een inspirerende persoonlijkheid die o.a. veel boeken heeft geschreven. Om met zulke mensen te mogen samenwerken is een enorme zegen.’
TEKST: PINK COMMUNICATIE BEELD: ILSE DE VRIES
1429
De uitkeringen van de Stichting zijn erg divers. ‘We doen jaarlijks uitkeringen aan bijvoorbeeld muziekverenigingen, kunstprojecten en de Sinterklaasstichting. We zijn een calvinistische stichting zonder strijkstok. De ambtelijk secretaris controleert of de uitgaven kloppen met de doelstellingen van de stichting en ook de boekhouding wordt verzorgd door de gemeente.’ De Stichting doet sinds kort ook actief aan fondsenwerving en samen met de Rabobank is een succesvol beleggingsbeleid opgezet. ‘Om alle uitkeringen te kunnen voldoen zijn we afhankelijk van de beleggingsopbrengsten vanuit het vermogen van de familie Wesseling-van Breemen en schenkingen via bijvoorbeeld testamenten. Met de financiële steun willen we Deventer een bijzondere stimulans geven, zoals de familie dit ook heeft gewild.’
24 RABOBANK SALLAND ONDERNEMER IN BEELD
Hetnieuweveehouden Piggy’sPalaceBathmen Bij de trotse varkenshouders Erik en Paula Stegink hebben de varkens het goed. Met maatschappelijk verantwoord ondernemen hoog op de prioriteitenlijst, werkt de familie Stegink met haar team hard aan de varkenshouderij anno nu: het nieuwe veehouden.
1429
M
Met Piggy’s Palace is de familie Stegink in 2011 een innovatief systeem van veehouden gestart. Een systeem dat meerwaarde biedt voor de ondernemer, het dier, het landschap, het milieu, de burger en consument. Erik Stegink vertelt: ‘Met Piggy’s Palace creëren we een nieuwe vorm van veehouden voor de varkenshouderij.’
"Het nieuwe veehouden" verder vormgegeven, met het Piggy’s Palace systeem als resultaat. Het concept is ingekleed met een lokale landschapsarchitect en dankzij veel goodwill uit de buurt is het ons gegund met het nieuwe bedrijf te starten. We gaan hiermee voor kwaliteit in plaats van opschaling.'
INNOVATIE: HET NIEUWE VEEHOUDEN ‘Tijdens de bedrijfsverplaatsing van ons varkensbedrijf in 2009, zijn we gaan nadenken over nieuwe initiatieven. We besloten om vijf locaties voor vleesvarkens in Duitsland te openen en hiermee deel te nemen aan het zogenaamde Tesco Welfare programma. Een programma dat meer welzijnseisen aan haar leveranciers stelt. We leveren nu volgens die eisen onze varkens via de Duitse slachterij aan de Tesco supermarktketens.’ In 2011 vormde het leertraject "Het nieuwe veehouden" het startpunt voor verdere ambitieuze plannen voor de varkenshouderij in Bathmen. ‘Samen met vijf andere varkenshouders, het topje van de innovatieve varkenshouders van Nederland, keken we naar de varkenshouderij in de toekomst. We dachten na over het zetten van serieuze stappen op het gebied van duurzaamheid, met Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen als uitgangspunt. Samen met de begeleiders van het leertraject, voerfabrikanten en accountant, hebben we
TEAM VAN SPECIALISTEN In de projectgroep presenteerde iedereen een bepaald idee. Daarbij werd een tijdspad vastgesteld om de MVO-ontwikkelingen binnen het bedrijf vorm te geven en de nieuwe vorm van veehouden te realiseren. ‘Een spannende uitdaging’, vertelt Erik. ‘Als ondernemer heb je daarbij duidelijk ondersteuning nodig van stakeholders. Zo boog de Wageningen Universiteit zich bijvoorbeeld over de kwaliteit van het vlees. Met voerspecialisten kijken we naar een bepaalde smaak voor het voer, tot het gewenste resultaat is bereikt. De accountant houdt de cijfers in de gaten en de stalinrichter beoordeelt of de dieren optimaal kunnen leven. Alles met als uitgangspunt het beste resultaat voor de ondernemer, het dier, landschap en milieu én burger en consument als uitgangspunt.’ MILIEU- EN DIERVRIENDELIJK De varkens bij Piggy’s Palace worden op milieu- en diervriendelijke manier in het Sallandse landschap
1429
gehuisvest. Tijdens de realisatie van Piggy's Palace is inzichtelijk gemaakt hoeveel dieren er per hectare kunnen worden gehouden zonder de belasting op het milieu en landschap te vergroten. ‘Onze varkens lopen vrij rond op één hectare land. Voeding en water zijn optimaal beschikbaar. De varkens zijn volop in de gelegenheid om zich natuurlijk te gedragen. Ze kunnen wroeten en beschikken over een hooiberg, voerkeuken, biggenbar en modderpoel.' DIERENWELZIJN Naast het hebben van een natuurlijke leefruimte, is ook de gezondheid van de varkens een belangrijk aandachtspunt. Erik: 'Er worden geen ingrepen gedaan op het lichaam van het dier. De staarten worden niet gecoupeerd, de varkens worden niet gecastreerd, er wordt naaldloos geïnjecteerd en de varkens worden niet behandeld met antibiotica. Bij calamiteiten kunnen we varkens opsluiten en als het nodig is kunnen we dieren afzonderen. We hanteren ook het ‘All in All out’ systeem. Waarbij alle dieren tegelijk op de wagen worden geladen en bij hun eindbestemming worden
afgeleverd. Dit voorkomt het versleep van dierziekten zoveel mogelijk.' MVO ALS UITGANGSPUNT 'We bieden onze varkens in de dierenverblijven een prettig en milieubewust onderkomen. Met meer ruimte, speeltjes, licht, koeling, een houtkachel, geen gasaansluiting en zonnecollectoren die voor 35% voorzien in de stroomvoorziening. Met de best mogelijke isolering, grondverwarming en koelinstallatie hebben wij vanaf 2009 een goede basis gelegd in de stal om met ons bedrijf meer MVO te opereren.’ RUIMTE VOOR DE VARKENS De varkens bij Piggy’s Palace hebben het goed. ‘De "Zwien'nbarg" (hooiberg) functioneert als onderkomen voor de varkens. Hier voert de varkenshouder controles uit en worden de varkens, via een outdoor voersysteem, individueel en naar behoefte gevoerd. Ook zorgt de speciale dierherkenning ervoor dat de varkens de verschillende velden en akkers kunnen bewandelen.’
iedereen tussen 12 en 18 uur terecht. Ongeveer duizend belangstellenden bezochten deze zaterdagmiddag het bedrijf, waarbij de bijzondere vorm van veehouden kon worden ervaren. Ook is het concept met de andere deelnemers van het leertraject geëvalueerd op deze dag. Er is gekeken naar de plannen en de realisatie tot nu toe. Erik besluit: ‘Totaal zijn er zes MVO programma’s gestart vanuit het leertraject "Het nieuwe veehouden". Samen kijken we wat er goed en fout gaat. Je loopt in sommige gevallen bijvoorbeeld tegen de wet- en regelgeving aan en vergunningsregels zijn nog wel eens tegenstrijdig. Samen met het netwerk kijken we naar de toekomst. Samen willen we "Het nieuwe veehouden" nog succesvoller maken en een bijdrage leveren aan een duurzaam bestaan van mens, dier en milieu.’
1429
MEER INFORMATIE? ZIE: WWW.PIGGYPALACE.NL. EVALUATIE EN PROMOTIE Op 30 juni 2012 was het Open Dag bij Piggy’s Palace. Bij de locatie aan de Bettinkdijk te Bathmen kon
TEKST: PINK COMMUNICATIE BEELD: MARCEL DE GRAAF
PIPAPORC VLEES PiPaPorc vlees (PIggy’s PAlace varkens) is een conceptnaam voor het varkensvlees dat geproduceerd is in de unieke formule op het varkensbedrijf van de familie Stegink. ‘PiPaPorc is een unieke vleessoort van speenbiggen met sterren segmentatie op onderdelen als ham, rug en schouder. Hoogwaardig en diervriendelijk. Een unieke smaakbeleving voor mens en dier.’ PiPaPorc vlees is landelijk verkrijgbaar. Erik vertelt: ‘We hebben een distributiesysteem opgezet, waarbij we een samenwerking hebben met Ganzeboom Vlees. Zo wordt PiPaPorc vlees door heel Nederland gedistribueerd. Met meerdere stakeholders en een marketingbedrijf zijn we op zoek naar meer mogelijkheden om in regionaal verband dit nieuwe concept neer te zetten. Een arbeidsintensief proces, maar wel met rendement.’
27 RABOBANK SALLAND SAMEN VOOR SALLAND
13september SamenvoorSalland Dat Rabobank Salland een coöperatieve bank is, weet u ongetwijfeld. In 2012 gebruiken wij ons coöperatieve karakter om diverse organisaties in Salland te helpen. HANDEN UIT DE MOUWEN Op donderdagmiddag 13 september steken 200 Rabobankmedewerkers en leden van de ledenraad hun handen uit de mouwen bij bijna twintig projecten verspreid over Salland. WAT GAAN WE DOEN? Bij organisaties zoals De Parabool, Zozijn, het Wereldhuis en de Voedselbank gaan we bijvoorbeeld tuinieren, klussen, schoonmaken, spelletjes spelen en wandelen.
1429
ONZE BEREIKBAARHEID Maatschappelijke betrokkenheid staat centraal, maar het klantbelang uiteraard ook! Daarom blijft onze bank op donderdagmiddag 13 september telefonisch en per e-mail bereikbaar. Onze kantoren zijn deze middag gesloten. Meer informatie leest u op www.salland.rabobank.nl.
TEKST: RABOBANK SALLAND BEELD: RABOBANK SALLAND
DICHTBIJ EN BETROKKEN We vinden het belangrijk onze maatschappelijke betrokkenheid te tonen. ‘Dichtbij’ en ‘betrokken’ zijn voor onze bank niet voor niets belangrijke kernwaarden: die brengen wij door deze Samen-voor-Salland vrijwilligersmiddag graag in praktijk.
28 RABOBANK SALLAND ONDERNEMER IN BEELD
NijlandProducts Fietsenmakenals vormvankunst Willy Nijland heeft het fietsen maken tot een ware kunstvorm verheven. Vanuit de fietsenwinkel van zijn ouders in Heeten, is Nijland Products uitgegroeid tot een bedrijf dat over de hele wereld bijzondere fietsen exporteert.
1429
GROTE DIVERSITEIT Toen Willy het stokje van zijn vader overnam, wachtte hem een bijzondere ondernemingsvorm. ‘Het fietsen maken kende ik van huis uit, maar pas later heb ik het vak tot mijn specialisme gemaakt. We zijn gestart met de driewielerfietsen, maar uiteindelijk hebben we nu een hele lijn van fietsen. Van driewielers tot speciale kinderfietsen en van lage instapfietsen, bakfietsen en tandems, tot recreatie, sport- en spelfietsen. Voor ieder wat wils, maar vooral voor de niche markt.’ MAATSCHAPPELIJK DOEL ‘Minder valide mensen mobiel maken’, dat is wat Willy met zijn bedrijf wil. ‘Door dit vak uit te oefenen, creëer je plezier voor een ander en dat hangt samen met mijn eigen plezier voor het vak. Ik kan iets bijdragen aan de samenleving met het maken van bijzondere
fietsen. In de revalidatietak zijn we heel sterk op het gebied van speciale kinderfietsen. Elektrische fietsen voor kinderen met een spier- of hartprobleem, waarmee de kindjes zelf naar school kunnen fietsen. Dat is prachtig.’ HERMAN WIJFFELS INNOVATIEPRIJS Nijland Products heeft de unieke Berkelbike in productie. Een product dat zo’n tien jaar geleden de Herman Wijffels Innovatieprijs heeft gewonnen. Willy: ‘We hebben deze fiets mede helpen ontwikkelen. Het is een fiets voor mensen met een dwarslaesie, waarbij met software, ingebouwd in een speciale broek, wordt gezorgd dat deze mensen weer in staat zijn te fietsen en hun benen te (laten) bewegen. Een bijzondere techniek waarvan we nu het volledige product in productie hebben.’ SUCCESVOLLE ONDERNEMERSFAMILIE Naast de verkoop van fietsen in binnenland, zijn de fietsen van Nijland Products ook in het buitenland te vinden. ‘50% van onze omzet komt uit export. Vooral onze bakfietsen gaan de hele wereld over.' Ook Henri, de broer van Willy, is bedreven in de fietsenmakerij (Nijland Funcycles). Een echte ondernemersfamilie die het fietsen maken tot een ware kunstvorm heeft verheven.
TEKST: PINK COMMUNICATIE BEELD: ILSE DE VRIES
W
Willy Nijland heeft vanaf 1990 met Nijland Products (www.nijland.com) een succesvol vervolg gegeven aan het fietsenmakersbedrijf van zijn ouders. ‘Mijn vader maakte eens een driewielfiets voor een minder valide jongen uit het dorp. Dat is de aanleiding geweest om met deze bijzondere vorm van fietsen maken verder te gaan’, vertelt Willy. ‘Toen de vraag naar de driewieler steeds groter werd, ben ik samen met mijn ouders en mijn vrouw Annet de uitdaging aangegaan.’
1429
30 RABOBANK KUNST & GELD
Issubsidieoverbodig? Misverstandenover kunstengeld Ze maken mooie dingen, maar van geld verdienen hebben ze minder kaas gegeten. Dat is wat veel mensen denken over cultureel ondernemers. Veel te kort door de bocht, volgens het onderzoek van arbeids- en organisatiepsycholoog Daniëlle Kleijweg.
1429
WAT IS DE SLEUTEL TOT ECONOMISCH SUCCES? ‘Mijn onderzoek laat zien dat economisch succes (winst, groei, etc.) samenhangt met drie dingen. Dat is behalve de subsector ook de balans tussen passie voor de kunst en andere zaken. Leven de cultureel ondernemers voor de kunst of worden ze geleefd door de kunst? In het eerste geval is er sprake van ‘harmonieuze passie’: een gezonde dosis liefde voor de kunst. Economisch succes is ten slotte afhankelijk van het belang dat de ondernemer hieraan hecht. Er zullen altijd creatieven zijn – vooral dus in de kunstensector – voor wie artistiek succes zwaarder weegt dan economisch succes.’
MAAR LANG NIET ALLE CULTUREEL ONDERNEMERS ZIJN DUS ARMLASTIG. ‘Zeker niet. Vooral in de creatieve dienstverlening en media- en entertainmentwereld vind je veel voorbeelden van creatieven die goed boeren. Dit type levert de economie veel op. Denk aan internetbedrijven, de game-industrie en andere broedplaatsen van innovatie en kruisbestuiving met andere succesvolle sectoren, de IT bijvoorbeeld.’ DUS DE OVERHEID KAN DE SUBSIDIEKRAAN MET EEN GERUST HART DICHTDRAAIEN? ‘Voor de hele creatieve sector economisch zelfredzaam is, moet er nog veel veranderen. Met name échte “kunstenaars” moeten een betere balans vinden tussen kunst maken en omzet draaien, tussen passie en ondernemerschap. Dus ook tijd vrijmaken voor acquisitie, innovatie en strategische samenwerking. De overheid verwacht dit. Veel kunstenaars zijn intrinsiek gemotiveerd en hebben een aversie tegen alles wat “moet”. Ze gaan voor artistiek succes: grotere naamsbekendheid, waardering voor het werk en persoonlijke groei. Geld verdienen komt op de tweede plaats, terwijl zij geld goed kunnen gebruiken om meer mensen enthousiast te maken voor kunst in het algemeen. Als dit bewustzijn groeit, is een cursus “ondernemen voor beginners” misschien niet eens nodig.’
TEKST: ELS MEIJERS BEELD: MILAN VERMEULEN
K
KUNSTENAARS GEVEN TOCH NIET OM GELD? ‘De meeste cultureel ondernemers die ik heb onderzocht, geven wel degelijk om geld. Ze streven niet alleen naar artistiek succes maar ook naar economisch succes. Dit geldt voor sommige creatieven meer dan voor andere, moet ik erbij zeggen. Ondernemers uit de subsectoren creatieve dienstverlening en media & entertainment boeken meer winst en hogere groeicijfers dan beeldhouwers, acteurs, videokunstenaars, componisten, etc. Dit is het type waar mensen aan denken bij het woord ‘kunstenaar’. In die zin klopt het vooroordeel wel enigszins.’
1429
32 RABOBANK .NL
Digitaal gereedschap EErr iiss o op p iinternet nternet eeen en o overvloed vervloed aaan an iinformatie nformatie ttee vvinden. inden. M Maar aar w wat at is nuttig, wat kunt u echt gebruiken? Op Rabobank.nl denken we vvooral ooral p praktisch. raktisch. D Daarom aarom vvindt indt u eerr vveel eel o online nline ttools ools d die ie u h helpen elpen om uw financiële zaken zowel privé als bedrijfsmatig zo efficiënt m ogelijk ttee rregelen. egelen. Z ie h et aals ls u wd agelijkse d igitale g ereedschap. mogelijk Zie het uw dagelijkse digitale gereedschap. THUIS Rabobank op uw mobiele telefoon Handig, een overzicht van alle apps en mobiele diensten die ik kan gebruiken op mijn smartphone. mobiele diensten
O jee, een stuk maand over...
Betaalpakket omzetten
Aan het eind van de maand is mijn geld vaak op, maar waar is het gebleven? Gebruik de budgetplanner; die geeft u een beeld van uw maandelijkse inkomsten en uitgaven en rekent u voor wat u per maand tekortkomt of overhoudt.
Ik wil niet betalen voor diensten die ik niet gebruik. Gelukkig kan ik ieder moment zelf een ander pakket kiezen. pakket omzetten
budgetplanner
Hoera, 18 jaar!
Zakgeld? Mijn zoon van 6 wil zakgeld, is dat niet te jong? Veel nuttige tips over wat u kunt doen om uw kinderen spelenderwijs bewust te maken van geldzaken, ingedeeld op leeftijd. opvoeden
?
Ik mag stemmen en mijn rijbewijs halen. Maar moet ook mijn eigen zorgverzekering regelen. Zou er nog meer zijn waar ik nu zelf aan moet denken? Doe de online check en ontdek wat je als achttienjarige allemaal moet weten en regelen. 18 check
33 RABOBANK .NL Al deze ‘tools’ vindt u op www.rabobank.nl, na het intypen van het vermelde trefwoord in het zoekveld rechtsbovenin.
Doe de test! Hoezo, waar ik NIET goed in ben? Het geheim van succesvol ondernemen: uw zwakke punten. Ja, u leest het goed: de eerste winst die u als ondernemer kunt maken, is het herkennen en accepteren van de dingen waar u minder goed in bent. Investeer 15 minuten in uzelf en doe de Rabo E-Scan.
ZAKELIJK
?
Bent U StartProof?
?
Mijn idee is super, maar ik zie op tegen het schrijven van zo’n plan...
E-scan
Het schrijven van een ondernemingsplan kan lastig zijn. Wij helpen u op weg met Rabo StartProof. U geeft antwoord op een aantal vragen en daarna kunt u direct een basisplan downloaden. Vervolgens vult u het plan aan met uw eigen gegevens en u bent klaar voor de start. StartProof
’s Lands wijs, ’s lands eer Mijn Chileense zakenpartner kust mij op de wang, hoort dat? Als u een vrouw bent, is dat in Chili heel normaal. Hoe de zakelijke cultuur in een bepaald land is en het antwoord op allerlei andere vragen, vindt u in de factsheets. Ze zijn er over meer dan dertig landen. Factsheets
Kijk en vergelijk Ik denk dat ik het beter doe dan mijn vakgenoten, maar is dat wel zo? Met Benchmark Online vergelijkt u online uw bedrijfsprestaties met die van uw branchegenoten. Waar doet u het goed en waar kunt u beter maatregelen nemen? Benchmark online
Risico’s mijden of nemen? Ik wil zakelijk niets missen, maar liever ook geen spijt krijgen. Ondernemen is kansen zien en grijpen, maar ook risico's lopen. De Interpolis RisicoScan Verzekeren laat zien welke risico's uw bedrijf loopt en wat u hiertegen kunt doen. Risicoscan Interpolis
TEKST: vdbj_ BEELD: Joris Fiselier Infographics
?
34 RABOBANK SALLAND SPONSORING
RabobankSponsort CSISalland2** Van 4 tot en met 7 oktober wordt het eerste CSI Salland gehouden. Een internationaal tweesterren springconcours met lokaal en regionaal talent, in Manege Bartels te Mariënheem. Met Rabobank Salland als hoofdsponsor belooft het een unieke wedstrijd te worden.
S 1429
Stichting CSI Salland is opgericht door HV De Heemruiters, Stichting Manege Bartels en EQ International, met het idee een paardenevenement van internationale allure te organiseren. Jeroen Bakker, voorzitter van De Heemruiters vertelt: ‘We zijn een allround hippische vereniging voor paarden en pony’s. Samen met een club enthousiaste vrijwilligers wilden we de stap maken naar een echt grote wedstrijd en iets betekenen voor Salland. Toen is het idee voor CSI Salland ontstaan. Een wedstrijd waarbij topniveau wordt afgewisseld met spannende rubrieken voor landelijke ruiters. We streven hierbij naar een logische afstemming met belangrijke omringende nationale wedstrijden als de Sallandse Ruiterdagen, Jumping Indoor Luttenberg en Bathmen te Paard.’ REGIONAAL EN INTERNATIONAAL TALENT CSI Salland vindt plaats op vier dagen en heeft een brede programmering. Jeroen: ‘We willen met deze wedstrijd springruiters van internationale allure naar Salland brengen, maar ook aansluiting zoeken met regionaal en nationaal talent. De internationale ruiters kunnen straks vier paarden meenemen voor verscheidene rubrieken, waarvan de finales op zaterdag en zondag plaatsvinden.' Zondagmiddag wordt de Grote Prijs van Salland verreden. Op vrijdagavond vindt de Sallandse Avond plaats, met onder andere een
optreden van Erwin Nyhoff. 'We rijden dan de finales van de Roelofsen Raalte Salland Cup voor paarden en pony’s. Om deze trofee wordt gestreden door regionale ruiters die het zelf vaak fantastisch vinden om deel te nemen aan een wedstrijd met wel 20 nationaliteiten.' De donderdagavond staat geheel in het teken van dressuur. Adelinde Cornelissen, de Nederlandse dressuuramazone die afgelopen jaar nummer één stond op de wereldranglijst en net terug is van de Olympische Spelen in Londen waar ze individueel zilver en met het team brons won, geeft op deze avond een clinic met onder andere een kür op muziek. Daarnaast zal zij zelf ook rijden. 'Het is geweldig om iemand met haar staat van dienst te kunnen zien rijden en horen spreken over haar sport. We zetten daarnaast "paradepaardjes" uit eigen regio in als ambassadeur om aandacht te genereren voor het CSI. Jonge ambitieuze ruiters uit het Rabo Talententeam die te zien zijn op de posters en die de naam CSI Salland op nationale en internationale wedstrijden uitdragen.’ AMBASSADEURS Hendrik-Jan Schuttert (22) en Dominique Roelofsen (22) zijn beiden jonge succesvolle ruiters afkomstig uit Salland. Met een grote nationale en internationale sportcarrière in het verschiet en ambassadeur van CSI Salland. Hendrik-Jan vertelt: ‘Ik ben zelf internationaal
ORGANISATIE Als ambassadeurs vervullen Hendrik-Jan en Dominique ook een rol binnen de organisatie. Hendrik-Jan: ‘Als ervaren ruiter maak je veel wedstrijden mee en ben je bewust van de faciliteiten die nodig zijn om een evenement succesvol te laten verlopen voor jou als ruiter. We bespreken samen met de organisatie het programma en de faciliteiten. Vanuit verschillende
invalshoeken kunnen we het geheel samen tot een succes maken.’ Dominique vult aan: ‘Manege Bartels heeft een mooie grote binnenhal met goede bodem. Deze factoren zijn steeds belangrijker voor wedstrijden. Er is een grote keus aan wedstrijden, dus dergelijke factoren in combinatie met een goed programma zijn belangrijk voor het slagen van het evenement. Kom dus vooral kijken, beleef de gezelligheid en maak contact met elkaar.’ INTERESSANT Het evenement is ook voor sponsoren, bedrijven en zakenrelaties interessant. Jeroen: ‘Er zijn uitgebreide paarden-, ruiter- en publieksfaciliteiten en er is ruimte voor bedrijven om hippische- en aanverwante producten te promoten en te verkopen. We willen de bezoekers bedienen en daarnaast ook de ondernemers betrekken. Een evenement voor en door Salland. Met Rabobank Salland als hoofdsponsor belooft het een succesvol geheel te worden. Wij kijken er naar uit!’ MEER INFORMATIE: WWW.CSISALLAND.NL.
TEKST: PINK COMMUNICATIE BEELD: ILSE DE VRIES
1429
springruiter en bezoek regelmatig (internationale) concoursen. Als ambassadeur promoot ik CSI Salland op de wedstrijden waar ik kom. Ik heb veel contact met andere ruiters en wil graag dat zij ook enthousiast worden over deelname aan CSI Salland, zodat we op hoog niveau kunnen springen.’ Dominique rijdt al vanaf haar zesde jaar paard en is inmiddels ook in de top van de internationale springpaardensport beland. ‘Wij kwamen altijd met onze pony’s naar de Sallandse Ruiterdagen. CSI Salland is nu ook bijna een thuiswedstrijd voor mij. De mensen herkennen mij als jonge ruiter uit de buurt en ik voel me enorm bij het evenement betrokken.’
36 RABOBANK SALLAND KUNST & ONDERNEMEN
Kunstvanverdichtbij CircleArtNext Karin Nikkessen en Arne Keuning exposeren, verhuren en verkopen kunst vanuit hun huis in Diepenveen. Met Circle Art Next tonen zij kunst uit binnen- en buitenland en vertellen het verhaal achter de kunstwerken en de kunstenaars.
1429
LACQUER PAINTINGS Arne, die in zijn dagelijkse leven werkzaam is als internetondernemer, zegt: ‘We willen mensen met onze exposities boeien en interesseren voor kunst. Enkele Vietnamese kunstenaars gebruiken de bijzondere, eeuwenoude techniek ‘Lacquer Painting’, waarbij de kunstwerken worden opgebouwd uit verschillende laklagen die tussendoor geschuurd en met verschillende materialen worden ingelegd voor een bijzonder effect. Door ons huis open te stellen en in te richten met bijvoorbeeld Vietnamese Lacquer Paintings, komen mensen in aanraking met andere kunsttechnieken.’ HET VERHAAL ACHTER DE KUNST Karin en Arne zijn op reis geweest naar Vietnam om de kunstenaars te ontmoeten die zij vertegenwoordigen en in Europa onder de aandacht willen brengen. Karin:
‘We kunnen dankzij onze reizen en contacten veel vertellen over de kunstenaars en het verhaal achter het kunstwerk. We hopen binnenkort weer een reis te maken naar Vietnam om zo nieuwe en upcoming kunstenaars te ontmoeten.’ CULTUREEL ONDERNEMERSCHAP Sinds kort exposeert Circle Art Next ook elders. Karin: ‘We hebben een aantal exposities gehouden in Bergen (N-H) tijdens de ”Kunsttiendaagse”. In een etalage aan de Dorpsstraat te Diepenveen laten we ook zien wat Circle Art Next o.a.in haar collectie heeft. We vinden het erg leuk om gaandeweg het ondernemerschap te “leren”. Hoe wij ons willen presenteren, maar vooral ook hoe wij ons enthousiasme en onze inspiratie kunnen houden. Daarbij hebben we plannen voor een grote verbouwing om in ons huis de functies van wonen, werken en kunst tentoonstellen te integreren. Zo kunnen bezoekers regelmatig nieuwe kunstwerken komen bekijken. In het weekend van 15 september houden we een speciale “Verbouwingsexpositie”, waarbij een deel van de kunstwerken wordt tentoongesteld en te koop en te huur is tegen aantrekkelijke prijzen.' WWW.CIRCLE-ART-NEXT.NL / FACEBOOK.COM/CIRCLEARTNEXT
TEKST: PINK COMMUNICATIE BEELD: ILSE DE VRIES
M
Met kunstminnende ouders zijn Karin en Arne met de liefde voor kunst opgegroeid. Karin, lerares op een basisschool, vertelt: ‘We houden al meer dan vijf jaar exposities aan huis. We zijn begonnen met het exposeren van kunstwerken uit de kunstverzameling van mijn vader aan belangstellenden. We besteden veel zorg aan hoe kunst in een huiselijke omgeving tot zijn recht kan komen. Door de enthousiaste reacties hebben we besloten vaker exposities aan huis te organiseren.’
1429
38 RABOBANK VOORDEEL GELDIG TOT 30-11-'12 TENZIJ ANDERS VERMELD
SPECIAAL Met korting naar het theater Voor de lezers van de Dichterbij heeft Theaters Olst Wijhe een mooie aanbieding samengesteld. Tot 1 januari 2013 krijgt u als lid 25% korting op de aankoopprijs van maximaal twee toegangskaarten voor een voorstelling in Theaters Olst Wijhe.
Houdt u van ontwerpen, valt u graag op én houdt u van fietsen? Beick biedt hét alternatief voor de standaardfiets. Creëer online een fiets waarvan er maar één bestaat. Met de slimme online configurator op de website van Beick kunt u gelijk aan de slag. Uitgangspunt is een solide basisframe waaraan u stap voor stap uw eigen onderdelen toevoegt. Kies uw eigen type stuur, zadel, banden, bagagedrager, verlichting, enzovoorts. U ontwerpt uw droomfiets uit meer dan vijf miljoen mogelijke variaties, met keuze uit vijftien kleuren en dessins. Tijdens het ontwerp ziet u direct hoe de prijs van uw fiets is opgebouwd. Na aankoop kunt u uw Beick altijd updaten met nieuwe onderdelen of andere kleuren. Alle Beick-onderdelen bestaan uit hoogwaardige materialen: een aluminium frame, Shimano-onderdelen, banden van Schwalbe en zadels van Selle Royal of Brooks. Dit biedt garantie voor jarenlang fietsplezier. Gaat er toch iets stuk, dan biedt Beicks mobiele reparatieservice de oplossing aan huis. Leden van de Rabobank profiteren nu van een aantrekkelijke korting van € 100 bij aankoop van een Beick-fiets. Bestel uw Beick op www.beick.nl en vul in het bestelproces de volgende kortingscode in: Rabobank2012. Een unieke Beick is er al vanaf € 399. Meer weten? Kijk snel op www.rabobank.nl/dichterbij.
Veel plezier! www.theatersolstwijhe.nl
TEKST: VDBJ_ BEELD: PURPLE PROOF
1429
Creëer een unieke fiets
Bestel uw toegangskaarten online via www.theatersolstwijhe.nl en kies voor het Rabobank tarief. Lever vervolgens de coupon op pagina 44-45 uit deze Dichterbij in op de avond van de voorstelling.
MEER LEDENVOORDEEL OP WWW.RABOBANK.NL/DICHTERBIJ
VOOR U KORTING BIJ MUSEUM DE LAARMAN IN LUTTENBERG
1429
Waar kun je nou beter "de schatten van de aarde" tentoonstellen dan in een landbouwmuseum? Dat moeten de Luttenbergers van De Laarman hebben gedacht. Vanaf 1 september draait alles in het museum om geld, geld en nog eens geld. Terwijl regeringsleiders hun best
doen om de euro te redden, zetten de Luttenbergers de munt alvast tussen de museumstukken. Alle ontwerpen voor euro’s zijn hier in september te bewonderen, net als de talrijke herdenkingsmunten uit de eurozone. Maar dat is lang niet alles. In Luttenberg ligt een schat aan andere pecunia. Veilig achter 3 mm dik plexiglas kunnen bezoekers
geld uit 180 landen bewonderen. Daar zitten biljetten tussen van dictators zoals Saddam Hoessein tot aan biljetten van Bill Clinton. Ook zijn in Luttenberg onalledaagse biljetten te zien uit Afrika, vaak met kleurige afbeeldingen van dieren. De presentatie van alle munten en biljetten is speciaal. In vitrines wordt het geld zoveel mogelijk gekoppeld aan de actualiteit uit het desbetreffende land. Zo is er bijvoorbeeld aandacht voor de tsunami’s in Azië en de moord op John F. Kennedy. Ook bijzondere Nederlandse munten liggen op tafels. Voor kinderen komt er een geldvang- machine. En als klap op de vuurpijl mag elke bezoeker vijf munten uitzoeken en mee naar huis nemen. Zolang de voorraad strekt, zoals dat heet. ‘Maar die voorraad is enorm groot’, meldt de organisatie geruststellend. LEDENAANBIEDING In september is het museum open van dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 tot 16.00 uur en op zaterdag en zondag van 13.00 tot 16.00 uur. De toegang bedraagt €5,- per persoon. Als lid van Rabobank Salland ontvangt u, inclusief uw gezinsleden, een korting van €2,per persoon. De entree is hiermee €3,- per persoon. Kinderen onder de 12 jaar mogen, onder begeleiding, gratis naar binnen. Lever hiervoor bij de kassa de coupon in op pagina 44-45 van deze Dichterbij. www.delaarman.nl
TEKST: PINK COMMUNICATIE BEELD: RABOBANK SALLAND
Het rijkste museum..?
40 RABOBANK VOORDEEL GELDIG TOT 30-11-'12 TENZIJ ANDERS VERMELD
SPECIAAL CSI Salland
1429
Op zaterdag 13 oktober 2012 van 10.00 – 12.00 uur. Beleef het laatste vochtige heideterrein van Salland en ga mee met de Landschap Overijssel excursie in het bijzondere Boetelerveld bij Raalte. Op zaterdagochtend 13 oktober 2012 kunt u, met uw eventuele gezinsleden, gratis deelnemen aan deze exclusieve excursie. Kristian van Oene, terrreinbeheerder van het Boetelerveld laat u de mooiste plekjes zien. Mogelijk ziet u in deze vogeltrektijd grote groepen vogels overtrekken, hoort u de bijzondere verhalen over de geschiedenis en komt u oog in oog te staan met de grote grazers die dit unieke gebied beheren. Landschap Overijssel beheert ruim 50 natuurterreinen in Overijssel, waaronder de Luttenberg, het Boetelerveld en de Lemelerberg. Landschap Overijssel werkt samen met o.a. boeren en buitenlui om het streekeigen karakter van het Sallandse buitengebied voor u mooi te houden. De excursie gaat over onregelmatig en nat terrein en is daardoor niet geschikt voor rolstoelen, kinderwagens en mensen die wat minder goed ter been zijn. Wij raden u aan hoge waterdichte laarzen te dragen. Wilt u deelnemen aan de excursie? Geef u dan uiterlijk 1 oktober op via www.salland.rabobank.nl > ledenaanbiedingen. www.landschapoverijssel.nl
TEKST: VDBJ_ BEELD: PURPLE PROOF
Ontdek het Boetelerveld
Van 4 tot en met 7 oktober wordt CSI Salland georganiseerd in Manege Bartels in Mariënheem. Het internationale tweesterren concours, waarbij topniveau wordt afgewisseld met spannende rubrieken voor landelijke ruiters, zou in maart dit jaar plaatsvinden. Door de uitbraak van het virus Rhinopheunomie onder paarden, moest het evenement helaas afgelast worden. Maar Hippische Vereniging De Heemruiters, Stichting Manege Bartels en organisatiebureau EQ International hebben de organisatie weer opgepakt en de voorbereidingen zijn in volle gang. Rabobank Salland is sponsor en daarom krijgt u 10% korting op de toegangsprijs van de finale op zondag 7 oktober: de Grote Prijs van Salland. Ga naar www.salland.rabobank.nl > ledenaanbiedingen, print de coupon uit en vul deze in. U kunt de coupon inleveren bij de kassa van CSI Salland.
MEER LEDENVOORDEEL OP WWW.RABOBANK.NL/DICHTERBIJ
VOOR U
Gewoon makkelijk bellen Vrijkaarten SIMPELE MOBIEL MET GROTE TOETSEN
BRAAKHEKKE BATHMEN
De Fysic FM-9700 bewijst dat comfort, techniek en elegant design hand in hand gaan in deze praktische gsm. Dit unieke toestel is voorzien van een (video)camera, bluetooth, een mediaspeler en zelfs een Micro SD-kaartingang. De combinatie met de grote toetsen, grote cijfer-/letterweergave in het beeldscherm en de overzichtelijke menustructuur maken de FM-9700 tot een complete gsm én een klasse apart in comfortabel telefoneren. Het toestel is er in wit of rood en wordt geleverd inclusief bureauhouder/lader en met een Rabomobiel simpakket met € 10 beltegoed. Voor Rabobankleden nu € 119. Kijk op www.rabobank.nl/dichterbij.
Als sponsor verloten wij 30 vrijkaarten voor het Cultuurhuus Braakhekke in Bathmen. We hebben kaarten voor: - Simone Awhina ‘Ode aan de liefde’ 30 september 15.00 uur - Blue Dew ‘Tales for The Ever-Young’ 14 oktober 15.00 uur - Piepschuim ‘In veel te strakke broeken’ 18 januari 2013 20.30 uur - Helligen Hendrik ‘Vôt’ 16 maart 2013 20.30 uur Heeft u interesse in de kaarten? Stuur dan uiterlijk 24 september een e-mail met uw naam, adresgegevens en de titel van de voorstelling naar
[email protected]. Maximaal 2 kaarten per persoon. Over de uitslag wordt niet gecorrespondeerd. www.cultuurhuusbraakhekke.nl
Gratis voor leden
1429
Speciaal voor u als lid van Rabobank Salland ligt de agenda voor het jaar 2013 klaar. U kunt deze vanaf 1 november ophalen bij een van onze kantoren. Ook ligt er een kalender klaar. Voor zowel de agenda’s als kalenders geldt: beschikbaar zolang de voorraad strekt. www.salland.rabobank.nl
TEKST: VDBJ_ BEELD: PURPLE PROOF
AGENDA EN KALENDER 2013
WINNEN
42 RABOBANK RAAD DE PLAATS
Raad de plaats EN WIN EEN DESIGN BANK
1429
Onder de juiste inzendingen verloten wij de witte ‘Bubble Club’ bank van Philippe Starck uit onze campagne 'bankzaken regelen vanaf de bank'. Deze industriële design bank is volledig van kunststof en daardoor geschikt voor zowel binnen als buiten. U kunt uw antwoord tot 31 oktober inzenden. Begin november nemen wij contact op met de winnaar. Over de uitslag wordt niet gecorrespondeerd. De winnaar vermelden wij op onze website www.salland.rabobank.nl.
PRIJSVRAAG: RABOBANK SALLAND
Ergens in Salland is bovenstaande foto genomen. Weet u waar? Geef de juiste plaats en omschrijving van de locatie door via
[email protected] of Rabobank Salland, afdeling MCC, postbus 163, 7400 AD Deventer onder vermelding van ‘Prijsvraag Dichterbij’.
43 RABOBANK SALLAND SERVICEPAGINA
CONTACT Telefoon: Particulieren (0572) 33 88 88 Bedrijven (0572) 33 85 00 Maandag t/m vrijdag 08.00 - 22.00 uur, zaterdag en zondag 09.00 - 17.00 uur E-mail:
[email protected] [email protected]
colofon Redactieadres Postbus 163, 7400 AD Deventer Redactie Marketing & Communicatie Rabobank Salland Pink Communicatie Concept vdbj_ Bloemendaal Aanbiedingen Purple Proof BV, Soest
Internet: www.salland.rabobank.nl
Vormgeving Studio Nico Swanink, Haarlem
Bezoekadressen: Bathmen, Dorpsstraat 8 Openingstijden: maandag t/m vrijdag 9.00 - 12.00 uur Colmschate, Salomonszegel 1 Openingstijden: maandag t/m donderdag 9.00 - 18.00 uur, vrijdag 9.00 - 20.00 uur Deventer, K. de Groteplein 11 Openingstijden: maandag t/m vrijdag 13.30 - 17.00 uur Deventer, Singel 9 Openingstijden: maandag t/m vrijdag 9.00 - 18.00 uur, donderdag 9.00 - 20.00 uur Heeten, Dorpsplein 3-5 Openingstijden: maandag t/m vrijdag 9.00 - 12.00 uur Heino, Marktplein 8 Openingstijden: maandag t/m vrijdag 9.00 - 12.00 uur Olst, A. Geertsstraat 41 Openingstijden: maandag t/m vrijdag 13.30 - 17.00 uur Raalte, Domineeskamp 3 Openingstijden: maandag t/m donderdag 9.00 - 18.00 uur, vrijdag 9.00 - 20.00 uur Wijhe, Oranjelaan 10 Openingstijden: maandag t/m vrijdag 13.30 -17.00 uur
Druk & handling Sonodruk, Heino
NIETS IN DEZE UITGAVE MAG WORDEN OVERGENOMEN OF GEKOPIEERD ZONDER SCHRIFTELIJKE TOESTEMMING VAN DE RABOBANK. DE RABOBANK EN VDBJ_ BESTEDEN UITERSTE ZORG AAN DE BETROUWBAARHEID EN ACTUALITEIT VAN ALLE GEPUBLICEERDE DATA. ONJUISTHEDEN KUNNEN ECHTER VOORKOMEN. DE RABOBANK EN VDBJ_, ALSMEDE DE AAN HEN GELIEERDE ONDERNEMINGEN EN TOELEVERANCIERS, ZIJN NIET AANSPRAKELIJK VOOR ONJUISTHEDEN OF ENIG HANDELEN OP GROND VAN DE IN DIT BLAD GEGEVEN ADVIEZEN OF GEDANE MEDEDELINGEN EN AANBIEDINGEN. DE AANBIEDINGEN ZIJN, TENZIJ ANDERS VERMELD, GELDIG VAN 7 SEPTEMBER - 30 NOVEMBER 2012.
Voordelen van het lidmaatschap: 1> 2> 3>
4>
1429
5>
SPECIALE LEDENPRODUCTEN WAARONDER LEDENCERTIFICATEN. EXCLUSIEVE AANBIEDINGEN MET KORTINGEN OP PRODUCTEN EN DIENSTEN. BETROKKENHEID BIJ MAATSCHAPPELIJKE ACTIVITEITEN. OP VERZOEK VAN LEDEN SPEELT DE RABOBANK EEN ACTIEVE ROL IN DE SAMENLEVING DOOR PROJECTEN EN ACTIVITEITEN MOGELIJK TE MAKEN. KENNIS EN NETWERKEN: UITNODIGINGEN VOOR THEMABIJEENKOMSTEN, SEMINARS, STUDIES EN PUBLICATIES EN TOEGANG TOT DIVERSE NETWERKEN (O.A. VAN ONDERNEMERS). INVLOED EN ZEGGENSCHAP. DE RABOBANK NODIGT LEDEN ACTIEF UIT IN GESPREK TE GAAN MET DE BANK: IN LEDENPANELS, KLANKBORDGROEPEN EN DE JAARLIJKSE LEDENVERGADERING KRIJGEN WE ONGEVRAAGDE EN GEVRAAGDE ADVIEZEN VOOR DE BESTE FINANCIËLE DIENSTVERLENING.
DE RABOBANK GAAT ZORGVULDIG OM MET PERSOONSGEGEVENS. MEER WETEN? ZIE PRIVACY STATEMENT RABOBANK OP WWW.RABOBANK.NL OF VRAAG ERNAAR BIJ UW RABOBANK. DICHTERBIJ IS GEMAAKT VAN EN VERPAKT IN MILIEUVRIENDELIJK MATERIAAL.
1429 NAAM: ADRES: POSTCODE: WOONPLAATS:
1429
AANBIEDINGEN
THEATERS OLST WIJHE
MUSEUM DE LAARMAN NAAM: ADRES: POSTCODE EN WOONPLAATS: AANTAL PERSONEN:
Het verhaal achter de WOO Bottle Candle De WOO Bottle Candle wordt gemaakt in Indochina van gebruikte wodka- en wijnflessen, bijenwas en hoogwaardige parfum. Deze bijzondere kaars zorgt voor een hele keten aan werkgelegenheid. De WOO Bottle Candle wordt samengesteld door verschillende kleine organisaties van vuilnisvrouwen, glassnijders en graveerders, bijen- en kruidenboeren, kaarsenmakers, natuurlijke verpakkingmakers en anderen. Met uw aankoop steunt u het werk van WOO.
AANBIEDINGEN
Theaters Olst Wijhe MET KORTING NAAR THEATERS OLST WIJHE Tot 1 januari 2013 krijgt u als lid 25% korting op de aankoopprijs van maximaal twee toegangskaarten voor een voorstelling van Theaters Olst Wijhe. Bestel uw kaarten online en kies voor het Rabobank tarief. Lever deze coupon in op de avond van de voorstelling. www.theaterolstwijhe.nl
Museum De Laarman KORTING OP DE ENTREE IN SEPTEMBER Vanaf 1 september kunt u de tentoonstelling 'de schatten van de aarde' bekijken in museum De Laarman in Luttenberg. Als lid ontvangt u, inclusief uw gezinsleden, een korting van €2,per persoon. Lever deze coupon in bij de kassa. www.delaarman.nl
Speciale aanbieding: WOO Bottle Candle Geniet van de kracht van deze speciale kaars. Met uw aankoop steunt u via WOO het talent van mensen die dit hard nodig hebben.
€47,50
i.p.v. €
56,75
Ter introductie in Nederland heeft WOO een speciale aanbieding: De Bottle Candle large (tot 100 branduren) en de Bottle Candle medium (tot 50 branduren) inclusief verzendkosten nu voor een introductieprijs van € 47,50 i.p.v. € 56,75. Bestel via www.rabobank.nl/dichterbij of bel 035-7600036. De aanbieding is geldig t/m 31 december 2012.
Dialoog Wie Mechtild Paauwe Waar Diepenveen Wat Ontwerper en coach Lid sinds 2010 Over Kunstsector Mechtild is betrokken bij de nieuwbouw van het Rabobank-kantoor in Deventer. Zij hielp bij de ontwikkeling van bijzondere kunstwerken die uitgaan van het gedachtegoed “Dichtbij, Betrokken en Toonaangevend”. ‘Dat de Rabobank een coöperatieve bank is, kwam ik te weten door de opleiding Kunstenaars Innovatie en Strategie, waarin o.a. Rabobank Nederland businesspartner was. Met de coöperatie als onderwerp heb ik verschillende gesprekken gevoerd met mensen van Rabobankvestigingen. Het coöperatieve gedachtegoed vind ik mooi en verrassend en daar mag, mijns inziens, meer reclame voor gemaakt worden. De Rabobank kan er trots op zijn en daarom ben ik graag lid van deze bank!’
1429
Rabobank. Een bank met ideeën.
Mechtild won in 2011 de =MEER innovatieprijs voor cocreatie. Op 6 november 2012 vindt de prijsuitreiking van de =MEER innovatieprijs 2012 plaats. Zie ook www.kunstenlab.nl > programma voor meer informatie en aanmelden.
www.rabobank.nl/dichterbij