RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK NTC-PO NTC-po Nederlandse School De Oranje Sampan
Plaats BRIN nummer Onderzoeksnummer Datum onderzoek Datum vaststelling
: : : : :
Aberdeen, Hong Kong 28JX|C1 253845 6 november 2013 24 januari 2014
Pagina 2 van 17
INHOUDSOPGAVE 1
INLEIDING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
2
KWALITEITSPROFIEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
3
BESCHOUWING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
4
VERVOLG VAN HET TOEZICHT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Pagina 3 van 17
Pagina 4 van 17
1
INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs bezocht NTC-po Nederlandse School De Oranje Sampan te Hong Kong in het kader van een kwaliteitsonderzoek (KO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de indicatoren van kwaliteitsaspecten op grond van het door de inspectie gehanteerde Toezichtkader PO/VO 2011. Bij dit kwaliteitsonderzoek doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om indicatoren die betrekking hebben op de kwaliteitszorg, het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alle indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit deze zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Doorgaans is dit alleen bij onafhankelijk onderzoek door derden het geval. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan geen documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben.
De opzet van het onderzoek Het kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten: • Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn; • Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd;
Pagina 5 van 17
•
• •
Schoolbezoek, waarbij in groep 3, groep 4, groep 5 en groep 8 de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal; Gesprekken met de voorzitter van het bestuur en de directeur van de school over de kwaliteit van de indicatoren; Gesprekken met het bestuur, leerlingen, leraren en ouders.
Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met de voorzitter van het bestuur en de directeur van de school. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 geeft de inspectie een beschouwing over de geconstateerde kwaliteit in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In de rapporten van schooljaar 2013-2014 is hierin voor iedere bezochte ntcschool apart informatie opgenomen over de aanpak en de gevolgen van de bezuinigingen op het Nederlands onderwijs in het buitenland vanaf januari 2014. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.
Pagina 6 van 17
2
KWALITEITSPROFIEL Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan indicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De met een * gemarkeerde indicatoren zijn bepalend voor de vaststelling van het vervolgtoezicht. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Opbrengsten 1.1*
1.2*
1
2
3
De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.
•
De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.
•
Leerstofaanbod
1
2
4
5
3
4
2.1*
Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen.
•
2.2*
De leerinhouden voor Nederlandse taal worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8.
•
2.3
De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan.
•
Tijd
1
2
3
3.1
De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd.
•
3.3
De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt.
•
3.4
Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen blijft beperkt.
•
4
Pagina 7 van 17
Schoolklimaat
1
2
3
4.1
De ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt.
•
4.2
De leerlingen voelen zich aantoonbaar veilig op school.
•
4.7
Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan.
•
Didactisch handelen
1
2
3
5.1*
De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof.
•
5.2*
De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer.
•
5.3*
De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten.
•
Afstemming
1
2
3
6.1
De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.
•
6.2
De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.
•
6.3
De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.
•
Begeleiding
1
2
3
7.1*
De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen.
•
7.2
De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen.
•
7.5
De school gebruikt de informatie van scholen en instellingen waar de leerlingen vandaan komen voor de begeleiding van de leerlingen.
•
Zorg
1
2
3
8.1
De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben.
•
8.2
Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen.
•
8.3*
De school voert de zorg planmatig uit.
•
8.4
De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg.
•
Kwaliteitszorg 9.2
De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen.
1
2
3
4
4
4
4
4
4
•
Pagina 8 van 17
Kwaliteitszorg
1
2
3
9.3
De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces.
•
9.4
De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten.
•
9.5
De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces.
•
Wet- en regelgeving
4
Ja Nee
N1B
In de schoolgids is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde onderdelen
N2B
In het schoolplan is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde onderdelen
•
N4A
Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima
•
•
Pagina 9 van 17
Pagina 10 van 17
3
BESCHOUWING Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het primair onderwijs op NTC-po Nederlandse School De Oranje Sampan te Hong Kong en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectieonderzoeken. Voor een goed begrip wordt eerst de uitgangssituatie beschreven.
Uitgangssituatie De Oranje Sampan verzorgt op Hong Kong Island Nederlandse taal en cultuur (NTC) onderwijs voor leerlingen in de basisschoolleeftijd. De lessen vinden na afloop van de dagschool plaats in het gebouw van South Island School. Dit is een internationale school voor voortgezet onderwijs. Alle lessen worden tegelijkertijd gegeven. Daarvoor maakt De Oranje Sampan gebruik van dertien lokalen. Een van de lokalen richt de school in als computerruimte. Daar maken de leerlingen, op de laptop, oefeningen die bij de methode aansluiten of gericht zijn op speciale onderwijsbehoeften van de groep. Ook is er een lokaal beschikbaar, dat tijdens de lessen door hulpouders als bibliotheek ingericht is. Aan het begin van het schooljaar telde de school 104 leerlingen, die over tien groepen zijn verdeeld. Met ingang van 1 januari aanstaande zal er nog een extra kleutergroep worden opgezet. Daarvoor is inmiddels een leraar gevonden. De school laat uitsluitend richting-1 en richting-2 leerlingen toe. Naar schatting 60 procent van de leerlingen heeft Nederlands als eerste taal. Het team van Oranje Sampan bestaat uit elf leraren. Eén van hen verzorgt de ICT-lessen en heeft geen eigen groep. Drie leraren hebben een onderwijsbevoegdheid. Daarnaast zijn er twee intern begeleiders en een directeur aan de school verbonden. Sinds kort is ook een officemanager voor de school werkzaam. Zij is verantwoordelijk voor de administratieve taken en praktische zaken. In vrijwel elke groep is tijdens de les een assistent aanwezig. In twee groepen zijn dit Nederlandse jongeren die in het kader van hun opleiding aan de internationale school op deze wijze hun maatschappelijke stage vervullen. De overige assistenten zijn veelal moeders van leerlingen. De directeur en een groot deel van de leraren, inclusief een intern begeleider, en
Pagina 11 van 17
assistenten zijn dit schooljaar op de Oranje Sampan gestart. Van het driekoppige bestuur zijn twee leden eveneens onlangs toegetreden. Het aantal wisselingen is dit schooljaar iets extremer dan anders, maar het is kenmerkend voor de school. Het is het gevolg van het groot aantal expats dat aan de school verbonden is. Zij hebben vaak contracten voor drie tot vier jaar. Aanpak en gevolgen bezuinigingen De bezuinigingen van de Nederlandse overheid baren het bestuur grote zorgen. Bijna de helft van de inkomsten valt weg en dit is moeilijk op te vangen. Voor dit schooljaar betekent het dat de school eindigt met een flink begrotingstekort. Het bestuur heeft haar hoop gevestigd op een gunstige uitspraak van de bezwaarprocedure. Daarnaast hoopt zij sponsoren te vinden. De school heeft reeds enkele maatregelen genomen om de uitgaven terug te dringen. Twee van de drie geplande cultuurdagen komen bijvoorbeeld te vervallen. Het bestuur heeft onlangs een vragenlijst naar de ouders verzonden om mee te denken over passende maatregelen om de bezuinigingen op te vangen. Ook zal een bijeenkomst worden belegd om hierover met de medewerkers van gedachten te wisselen. Daarna zal het bestuur beslissen welke andere maatregelen nog genomen zullen worden. Een punt van zorg is ook het eventueel wegvallen van de ondersteuning van de Stichting NOB. De school zou dit schooljaar een nieuw schoolplan opstellen en in grote lijnen is dit in concept gereed. Het wegvallen van de subsidie zorgt echter voor een nieuwe discussie over het hoe en wat van de school. In overleg met ouders en personeel zal het bestuur de komende maanden beslissen of de missie ongewijzigd blijft of dat deze verandert en over wat de gevolgen hiervan zijn voor het financieringsmodel en de inhoud van het schoolplan. Daarnaast wil de school, ondanks alles, een onderwijsinhoudelijk kwalitatief goed jaar draaien. In de afgelopen periode hebben de drie NTC-scholen in Hong Kong inhoudelijke samenwerking gezocht. Dit heeft geleid tot uitwisseling van ideeën, afstemming over de keuze van methoden. Door de bezuinigingen staat de ideeënvorming over verdergaande vormen van samenwerking momenteel op een laag pitje.
Algemeen beeld De inspectie komt tot de conclusie dat De Oranje Sampan voldoende kwaliteit levert. Zij kent aan de school een basisarrangement toe. Hiermee spreekt de
Pagina 12 van 17
inspectie haar vertrouwen uit in de verdere ontwikkeling van de kwaliteit van het onderwijs op de school, mits de school de bezuinigingen weet op te vangen. De resultaten van de leerlingen zijn van voldoende niveau. Het leerstofaanbod is in grote lijnen op orde evenals het pedagogisch en didactisch handelen van de leraren. Tijdens de lessen heerst er een prettige sfeer en de leerlingen werken hard. De school heeft echter onvoldoende onderwijstijd gepland en de kwaliteitszorg kan verder versterkt worden. Hieronder licht de inspectie haar oordeel toe.
Toelichting Opbrengsten De inspectie beoordeelt in het basisonderwijs twee soorten opbrengsten: de eindopbrengsten die betrekking hebben op de resultaten van leerlingen voor aspecten van Nederlandse taal aan het eind van het basisonderwijs en de opbrengsten tijdens de schoolloopbaan van leerlingen. Zij kijkt daarbij naar technisch en begrijpend lezen, spelling en woordenschat. De school volgt de resultaten nauwgezet en uit de gegevens blijkt dat de leerlingen voldoende vooruit gaan. Alleen bij spelling en woordenschat blijven de resultaten enigszins achter. Voor Nederlandse scholen in het buitenland is dat een herkenbaar beeld. Onderwijspraktijk Vrijwel alle indicatoren die betrekking hebben op de onderwijspraktijk beoordeelt de inspectie positief. Kenmerkend voor de lessen zijn de taakgerichtheid en de betrokkenheid van de leerlingen en de respectvolle omgang tussen leraren en leerlingen en tussen de leerlingen onderling. Door een nauwgezette voorbereiding van de lessen en sterk klassenmanagement slagen de leraren er goed in aan te sluiten op de onderlinge verschillen tussen de leerlingen. De taakgerichtheid van de leerlingen is hoog, maar vooral de jongere leerlingen kunnen nog moeilijk omgaan met uitgestelde aandacht. Het leerstofaanbod is in grote lijnen op orde. Toch vraagt dit nog enige aandacht. In de kleutergroepen heeft de school een jaarplanning die gecentreerd is rond thema’s. Het is niet duidelijk of het aanbod dekkend is voor de tussendoelen voor beginnende geletterdheid. Om er voor te zorgen dat deze toch allemaal aan bod komen dient de leraar een planning en registratie bij te houden.
Pagina 13 van 17
Voor elk leerjaar is een jaarplanning beschikbaar en het dagprogramma wordt daarvan afgeleid. Per leerjaar zijn lespakketten gemaakt met informatie en materialen die voor een les nodig zijn. Nieuwe leraren kunnen met behulp van deze pakketten onderbouwd aan de slag. Na elke les informeren de leraren de ouders digitaal over het verloop van de les, het aanbod en het huiswerk voor de volgende keer. De informatie gaat veelal vergezeld van foto’s die tijdens de les zijn gemaakt. Op deze wijze stimuleert de school de betrokkenheid van ouders bij de school en bij het leren van hun kind(eren). De school heeft evenals tijdens het vorige inspectiebezoek onvoldoende onderwijstijd gepland. De school ziet geen kans om het aantal lesuren uit te breiden omdat de leerlingen op de dagschool lange dagen maken en het vervoer van de dagschool naar de NTC-school met veel reistijd gepaard gaat. De leerlingen krijgen twee uur Nederlandse les en daarnaast maken zij thuis opdrachten. Daar is ongeveer een uur per week mee gemoeid. Ook organiseert de school culturele activiteiten, maar zoals gezegd wordt daar dit jaar op bezuinigd. De uitleg van de leraren is over het algemeen voldoende duidelijk. De methoden die de school hanteert zijn binnenkort aan vervanging toe. In de gebruikte methoden is er wat weinig aandacht voor interactie en de nieuwste inzichten met betrekking tot woordenschatonderwijs. De school heeft het voornemen om binnen twee jaar tot vervanging over te gaan. De leraren nemen de methodegebonden toetsen en de methodeonafhankelijke toetsen systematisch af. Zij analyseren de gegevens en zo nodig passen zij het handelen in de groep aan. Zo nodig stellen de leraren handelingsplannen voor zorgleerlingen op. Het is van belang dat de school haar zorgbeleid helder formuleert en in overeenstemming brengt met de praktijk. Daar blijkt, terecht, dat niet de D en E scores leidend zijn voor verdere diagnose, maar de ontwikkelingscurve van de leerlingen. Ook kan de school duidelijker omschrijven wat zij onder een zorgleerling verstaat en welke maatregelen zij neemt, wanneer zij constateert dat een leerling extra aandacht nodig heeft. Uit het gesprek dat de inspectie met enkele ouders voerde komt naar voren dat zij veel waardering hebben voor de school. Hun kinderen gaan over het algemeen met veel plezier naar de Nederlandse lessen. De leraren zijn serieus en betrokken en zij bereiden de lessen goed voor. Ze zijn blij met het aantal bevoegde leraren en de kleine klassen. Verder hebben ze veel waardering voor
Pagina 14 van 17
de inspanningen van het bestuur dat in de afgelopen jaren steeds professioneler is geworden. De ouders zeggen wel meer behoefte te hebben aan informatie over de vorderingen van hun kind. Niet voor alle ouders is de betekenis van de toetsresultaten duidelijk. Daarnaast zit er soms veel tijd tussen de toetsafname en het oudergesprek daarover. Ook zouden ze meer informatie over de financiële situatie van de school op prijs stellen. De ouders maken zich zorgen over het voortbestaan van de school. Een hogere financiële bijdrage zal voor veel ouders lastig zijn. Daarnaast signaleren de ouders dat het ‘duwen en trekken' is om de posten in de school en in het bestuur bemand te krijgen. Kwaliteitszorg De school kan de kwaliteitszorg op onderdelen aanscherpen. De grote vraag is hoe het bestuur zicht krijgt op de kwaliteit van de opbrengsten en het onderwijsleerproces. De verantwoording daarover is een volgend aandachtspunt. De school onderneemt wel een aantal acties om zicht op de kwaliteit te krijgen. Zo zet zij ouderenquêtes en ‘het terugkeeronderzoek’ in. De school brengt de resultaten van het onderwijs in beeld, op het niveau van de individuele leerling, de groep en de school. Omdat het bestuur niet in specifieke en meetbare termen formuleerde welke doelen zij, bijvoorbeeld voor de opbrengsten, per domein nastreeft, is een zinvolle evaluatie echter niet goed mogelijk. De school borgt de kwaliteit van het onderwijs, door de afspraken en verworvenheden die betrekking hebben op het onderwijsleerproces vast te leggen.
Pagina 15 van 17
Pagina 16 van 17
4
VERVOLG VAN HET TOEZICHT Bij dit kwaliteitsonderzoek heeft de inspectie ook de naleving van een aantal wettelijke voorschriften over de door het bestuur vastgestelde schoolgids en het schoolplan onderzocht, zoals die voor scholen in Nederland gelden. Op basis hiervan concludeert de inspectie dat de school niet aan deze wettelijke bepalingen voldoet. Vanwege het wegvallen van de subsidie en de bezinning op de ontstane situatie is er geen actueel schoolplan beschikbaar en in de schoolgids ontbreekt informatie over de resultaten van het onderwijs. De inspectie verwacht dat in de eerstvolgende uitgave van de schoolgids deze omissie wordt hersteld. Ten aanzien van het schoolplan verwacht de inspectie dat de school een schoolplan inlevert per 1 augustus 2014, mits de school blijft bestaan. In de tussentijd kan worden volstaan met een door het bestuur vastgestelde bijlage bij het huidige schoolplan met de acties van het bestuur om het onderwijs te continueren. De inspectie ontvangt deze bijlage graag binnen zes weken na vaststelling van dit rapport. De bevindingen van dit kwaliteitsonderzoek leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een kwaliteitsonderzoek. In de tussenliggende periode kan de school in de steekproef vallen van de jaarlijkse bevraging van de eindopbrengsten.
Pagina 17 van 17
