Persberichten uit de regio s. Communicatie en het agrarisch bedrijf. Op de koffie bij: Lineke Pennings. Geloof in bedrijf: Familie De Haan

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs

Jaargang 13, nummer 1, maart 2016

ings n n e P e k e ij: Lin b e i f f o k Op de rijf: Geloof in bed aan Familie De H

Persberichten uit de regio’s Communicatie en het agrarisch bedrijf

Redactioneeltje In het voorjaar houdt CCA traditiegetrouw haar algemene ledenvergadering. De uitnodiging en stukken voor die bijeenkomst treft u als bijlagen bij dit nummer van CC-Aandacht aan. Rond deze tijd kunnen we ook weer terug zien op diverse regionale en huiskamerbijeenkomsten. Hopelijk inspireren de persberichten hierover en het jaarverslag 2015 u om het Christelijke geloof in uw leven en op uw bedrijf toe te passen! In dit nummer maken we kennis met een actieve ‘CCA-dochter’, die daar tijdens haar studie al actief over nadenkt. Goede Vrijdag en Pasen hebben onmiskenbaar grote gevolgen voor onze eeuwige bestemming en tegelijk voor ons leven van alledag in het hier-en-nu. Dat laat de voorzitter ons in diepe en doorleefde bewoordingen weten. Wiggele Oosterhoff belicht daarbij aansluitend op originele wijze de verschillen tussen rein en onrein en tussen heilig en onheilig in het licht van Goede Vrijdag en Pasen. Het geloof in een gekruisigde en opgestane Here Jezus kan ook een keuze voor biologische melkveehouderij betekenen, zoals ‘Geloof in bedrijf’ verhaalt. Tenslotte een artikel over het belang van goede communicatie, juist ook bij de overname van het bedrijf of de tuin. De Redactie wenst u een opbouwend en prettig leesuurtje toe!

Geloof in bedrijf Ecoboerderij De Haan pioniert met A2-melk Ecoboerderij De Haan is het enige bedrijf in Nederland dat A2-melk produceert. De boerderij ligt in Ingen, tussen de appelboomgaarden in de Betuwe en wordt bewoond door Matthijs en Corriena de Haan en hun vier kinderen – de vijfde is op komst. ‘Het is druk,’ vertelt Corriena, ‘maar ik zou niet anders willen.’ Matthijs’ vader verhuisde in 1980 naar Ingen omdat zijn boerderij in Diemen ruimte moest maken voor een snelweg. ‘Als enige zoon was de verwachting dat ik de boerderij over zou nemen en dat heb ik gedaan.’ Eerst in maatschap en in 2004 nam hij, samen met zijn vrouw Corriena, heel het bedrijf over. Ze vertelt: ‘Matthijs deed al veel op de biologische manier en we besloten al snel om definitief over te stappen op een biologische bedrijfsvoering. Als je de bijbehorende certificering binnenhaalt, levert de melk meer op.’ Voeding Voeding en gezondheid, die combinatie vindt Matthijs al zijn hele leven interessant. ‘Hoe komt het dat mensen ziek worden en wat heeft voeding daarmee te maken? Ik las erover, woonde

Asbestverwijdering Wat denkt u dat het kost? Vraag informatie bij: gecertificeerd verwijderaar

Sloopwerken Tel: (0342) 420 5 40. Barnseweg 124 3771 RP Barneveld. Tevens leveren en leggen wij uw nieuwe golfplaten.

2

Matthijs, Coriena en dochter

lezingen bij.’ Drie jaar geleden ging hij ook nadenken over A1- en A2-melk. Mensen met een koemelkintolerantie kunnen A2-melk vaak wel verdragen. Over het algemeen is deze melk beter te verteren. Verder zijn er hypothesen die een verband leggen tussen autisme, adhd, diabetes en andere stoornissen in het lichaam en de consumptie van A1-melk. Matthijs en Corriena besloten over te stappen naar de productie van A2-melk. ‘Dat betekende dat ik eerst al onze koeien moest laten testen. Welke melk geven ze? De koeien die geen A2-melk gaven, 90 van de 125, heb ik verkocht. Uit ZuidEngeland haalden we 25 koeien van het ras Guernsey die nog ouderwetse A2-melk geven. Nu melken we dagelijks 50 koeien. De melk verkopen we in de winkel en wat over is gaat naar de fabriek waar ze er A2kaas van maken.’

Winkel Familie De Haan runt een boerderijwinkel aan huis. Hier verkopen ze niet alleen rauwe A2-melk, zo uit de tank, maar ook A2-kaas en allerhande biologische producten, zoals appels, aardappelen, eieren, enzovoort. Mensen komen van heinde en verre om producten te kopen. Het echtpaar merkt dat inmiddels meer boeren geïnteresseerd zijn in het produceren van A2-melk. In China, Australië en Nieuw-Zeeland is er veel vraag naar deze melk. Matthijs’ advies is: ‘Gewoon doen! In Nederland is best ruimte voor deze bedrijfsvoering. Het is wel totaal anders. Het gewone boeren wordt steeds lastiger, wat wij doen is makkelijker.’ Corienna vult aan: ‘Je moet er wel tevreden mee kunnen zijn dat land minder opbrengt en dat je koeien minder produceren. Natuurlijk levert de melk wel meer op per liter.’ Matthijs lacht: ‘Ik hoorde een boer uit Friesland eens zeggen dat je bedrijf zo omgooien is als emigreren op eigen erf; dat herkende ik wel.’ Geloven Het geloof in God speelt een belangrijke rol bij de keuze voor ecologisch boeren. Corienna vertelt: ‘Wij zijn rentmeesters en als rentmeester moet je altijd verantwoording af kunnen leggen over hoe je bezig bent. Kijk maar naar de rentmeester in Lucas 16. Dat is een plicht, maar ook een recht.’ Daarbij krijgt de mens in Genesis de opdracht om met zorg te regeren over alle levende wezens op aarde. De Bijbelse grondslag in hun leven en werk betekent bijvoorbeeld: geen bestrijdingsmiddelen, geen kunstmest, geen antibiotica, geen krachtvoer, een stier bij de koeien – en zonnepanelen op het dak. ‘We willen zo veel mogelijk puur natuur en zo dicht mogelijk terug naar hoe het in het begin bedoeld was.’

‘Het is emigreren op eigen erf’

Keltisch zout Sinds drie jaar krijgt het vee geen graan of maïs meer, maar gras, klaver, hooi, luzerne, suikerbietenpulp en Keltisch zeezout. Dit is onbewerkt zout uit de oceaan met alle mineralen er nog in. In plaats van kunstmest strooit Matthijs Keltisch zeezout en magnesiumchloride over het land. De koeien krijgen het binnen via het gras en varen er wel bij. Het is goed voor hun botstructuur, hun vacht en het vlees en de melk is van betere kwaliteit. Ook verbetert de stofwisseling waardoor het voer beter opgenomen wordt. ‘En de koeien hebben minder last van kwaaltjes.’ In de toekomst wil Matthijs zijn veestapel toch weer iets uitbreiden. ‘Naar zeventig melkkoeien, dat is een mooi aantal met zestig hectare land.’ Ze zijn hard op weg om helemaal zelfvoorzienend te zijn met hun ecoboerderij. ‘Alleen de aanschaf van een elektrische auto staat nog op de planning!’

Meer weten over de bedrijfsvoering van Ecoboerderij De Haan? Kijk op: www.ecoboerderij-dehaan.nl.

Wat is A1- en A2-melk? De laatste eeuw heeft de mens met koeien gefokt, met als doel een koe te krijgen die méér melk produceert. Inmiddels, met de DNA-technieken die we nu hebben, kan bekeken worden of de samenstelling van de melk door de jaren heen veranderd is. Dat is zo. Het gaat dan om de melkeiwitten. Deze melkeiwitten zijn te verdelen in caseïne en wei. Caseïne is weer te verdelen in alpha, kappa en bètacaseïne. Er zijn twee varianten van bètacaseïne, namelijk type A1 en een type A2. De A2-variant zat vroeger in alle melk. Tijdens het fokken van de koeien is er een mutatie ontstaan, met als gevolg het ontstaan van bètacasomorphine-7 (BCM-7). De BCM-7 kan via de darmwand in de bloedbaan terechtkomen en kan bijvoorbeeld een intolerantie veroorzaken. Hoe je aan A2-melk komt? Met behulp van DNA-selectie zoekt men naar koeien die het aloude gen van het Type A2 hebben. Deze geven A2-melk.

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs 3

van de voorzitter

Mooi vooruitzicht!

Op de koffie bij.. ... bij Lineke Pennings

Lineke Pennings

Lineke, wie ben je en wat doe je? Mijn naam is Lineke Pennings, 20 jaar oud en derdejaars studente Dier- en Veehouderij aan de CAH Vilentum in Dronten. Mijn ‘thuis-thuis’, zoals we dat als studenten noemen, bevindt zich in Aalten, in de Achterhoek. Daar hebben mijn vader en oom een melkvee- en vleesvarkenshouderij.

Wat zijn je toekomstdromen en -plannen? Ik mag nu nog 1,5 jaar studeren voordat ik afgestudeerd ben, daarna lijkt het me leuk om een baan te vinden in mineralenmanagement, de KringloopWijzer en/of studiegroep begeleiding. Ik geloof dat God een plan met mijn leven heeft en dat ik wel op de plek kom waar Hij mij wil hebben. Waar ik Hem het beste kan dienen. Ja, het is een grote droom van mij om het bedrijf thuis over te nemen, maar ik zie wel hoe het allemaal loopt. Eerder vond ik het altijd heel lastig als ik niet wist wat de toekomst mij zou brengen; ik ben een beetje een control freak en houd niet van verassingen. Maar nadat ik het EH Basisjaar heb gedaan en 2,5 jaar gestudeerd in Dronten heb ik geleerd om te verwachten en om mijn leven in Gods Handen te leggen; Hij kent mij en ziet mij. Hij zal mij leiden naar de plek waar Hij mij wil hebben en dan zal het goed zijn. Je bent afgelopen zomer op stage in Noord-Ierland geweest? Hoe kwam je daar toe en wat heb je daar beleefd? Ja, dat klopt, als je in Dronten studeert mag je op buitenlandstage en ik heb

4

ervoor gekozen om naar Noord-Ierland te gaan. Waarom Noord-Ierland? Dat is een goede vraag; in 4 HAVO ben ik met school naar Londen geweest. Toen het tijd werd om eens contacten te leggen om een buitenlandstage te zoeken kwam Engeland weer boven drijven. Ik had natuurlijk ook contact op kunnen nemen met familie in Canada of Nieuw Zeeland, maar daar had ik niet zo’n trek in. Ik wilde graag bij een Engelssprekend gezin om zelf ook echt goed Engels te leren spreken. Vandaar dat ik via kerkelijke netwerken uiteindelijk terecht gekomen ben bij de familie Somerville. Zij runnen twee melkveehouderijbedrijven in Noord-Ierland, beide gebaseerd op het Nieuw-Zeelandse ‘low input systeem’. Dus zoveel mogelijk beweiding en een blok afkalfpatroon. Ik heb het super naar mijn zin gehad in Noord-Ierland, ik heb er een heleboel geleerd en ben een hele ervaring rijker! Ik ben allround ingezet; ik mocht de tweede locatie managen, maar ik ben ook helemaal betrokken bij de familie en hun kerkelijke gemeente. Daarnaast heb ik ook de toerist nog uitgehangen; zo heb ik samen met mijn zus Belfast verkend en met de familie Somerville de hoogste berg van Noord-Ierland beklommen.

Je bent in Dronten betrokken bij een Christelijke studentenvereniging. Kun je iets over die vereniging vertellen? Welke rol speel je daar zelf in? Omdat het vanuit mijn ouderlijk huis een heel eind is naar Dronten woon ik op kamers en ben ik lid van de mooiste Agrarische Gereformeerde HBO vereniging van Dronten, namelijk Vis Vitalis (natuurlijk ga ik nu even gebruik maken van de gelegenheid om deze mooie Christelijke studentenvereniging te promoten..). Vis Vitalis is van oorsprong Gereformeerd Vrijgemaakt; tegenwoordig staan wij open voor iedereen. Vis Vitalis is een kleine studentenvereniging; eigenlijk zijn we met z’n allen gewoon een grote vriendengroep. Binnen Vis Vitalis wordt er door (bijna) alle leden commissiewerk verricht. Zo is er bijvoorbeeld de promotiecommissie, maar ook de DenkOmElkaar commissie. Dit is de ‘evangelisatie commissie’; vorig jaar heeft het CCA ook op een verenigingsavond mogen spreken op uitnodiging van deze commissie.

Wat betekent het CCA voor jou? Of wat zou het CCA in de toekomst voor jou en andere jonge boeren en tuinders (in opleiding) kunnen betekenen? Het CCA kende ik vooral van naam; familie van mij is lid van het CCA en zit in het regionale bestuur. Waar het CCA voor mij wel een rol zou kunnen vervullen is een christelijk geluid geven op ethische kwesties waar je als boer en tuinder voor staat. Heel concreet denk ik dan bijvoorbeeld aan een gespreksavond over ‘hoe ver gaan we met fokkerij en veredeling’? Want wanneer proberen wij mensen voor God te spelen als we met fokkerij al zo veel weten en op basis van DNA stieren kunnen selecteren. Persoonlijk vind ik dit moeilijke kwesties. Mijn ervaring is dat op de CAH zelf niet echt ruimte is voor deze vragen, maar deze vragen zijn wel de moeite waard om over te discussiëren. En het CCA is dan de juiste plek. Hoe zou het CCA beter kunnen aansluiten bij de Christen-studenten in Dronten? Ik denk dat vooral naamsbekendheid van belang is. Heel veel studenten kennen het CCA niet namelijk.

Zou je in de toekomst een rol in het CCA willen spelen? Eerst zou ik graag mijn studie afmaken en daarna zie ik wel wat er allemaal op mijn pad komt. Wat betekent het geloof voor jou? Het geloof betekent voor mij mijn basis, het fundament onder mijn leven. Dit fundament is dan ook meteen de reden waarom ik doe wat ik doe. Vanuit Genesis 1 vers 28, de opdracht tot rentmeesterschap, de opdracht om Gods schepping te beheren, probeer ik te doen wat ik doe. Lineke, hartelijk dank voor dit interview en veel zegen op je levensweg!

“Ik heb geleerd om mijn leven in Gods Handen te leggen”

Terwijl ik dit stukje schrijf is het buiten mooi weer aan het worden. Na een lange tijd van veel nattigheid, laat nu de zon zich zien. Iedereen is er blij mee. Je ziet veel bedrijvigheid op het land en in de tuin en zelfs de eerste koeien gaan alweer naar buiten. Wat is het voorjaar altijd weer een mooie periode. In een aantal sectoren zit men ook met smart te wachten op een mooie periode met betere opbrengstprijzen en minder kosten. Ook al is het voorjaar nog zo mooi, als de opbrengsten achterblijven bij de kosten, dan lijkt het al snel weer herfst of winter. Veel bedrijven verkeren in onzekerheid over de fosfaatrechten of de te verwachte opbrengstprijzen van melk, vlees of andere producten. Het is pijn lijden. De vraag is hoe ga je hier als christen mee om. Kunnen we door de “aardse” pijn heen zicht houden op onze Here Jezus? We leven toe naar Pasen. Ook de Here Jezus heeft pijn geleden voor ons. Wel een heel andere pijn, die voor ons eigenlijk niet te beschrijven is, maar wel met uitzicht voor ons. Hij is om onze overtredingen aan het kruishout genageld en geslagen. Wat een lijdensweg is dat geweest. Maar door Zijn lijden is er voor ons hier op aarde uitzicht naar het Hemelse Koninkrijk. Kunnen en durven wij door al onze zorgen op onze bedrijven heen te zien op dat uitzicht? De week voorafgaande aan Pasen is het “Stille Week”. Kunnen we deze dingen dan eens overdenken in alle rust en dan met Pasen het uitzingen: U zij de Glorie? Ik wens u mooie en gezegende Paasdagen toe! Jan Overeem

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs 5

Communicatie en het agrarisch bedrijf: struikelblok of sleutel? Tekst: Dik Veefkind – AgroCoach Communiceren: we doen het allemaal, elke dag. Communicatie is het uitwisselen van informatie. In de agrarische sector is communicatie belangrijk en gaat ook steeds belangrijker worden. Uit een enquête onder de deelnemers van het Rabo Opvolgers Perspectief blijkt dat op het gebied van communicatie er op de agrarische bedrijven en in gezinnen nog veel te leren en voordeel te behalen valt. Eén van de kenmerken van onze agrarische bedrijven is dat er veel wordt samengewerkt. Het doel van deze samenwerkingsverbanden is om gezamenlijk voordeel te behalen door tijd, arbeid en kapitaal zo efficiënt mogelijk in te zetten. Een goede communicatie is hierbij van onmisbaar belang. Bedrijfsovername Een mooi voorbeeld van de rol die communicatie speelt is de situatie waarbij ouders het bedrijf willen overdragen aan zoon of dochter. Als het goed is hebben zij in de jaren voor de bedrijfsoverdracht al intensief met elkaar samengewerkt en onderling goed gecommuniceerd over hun toekomstvisie en de daarbij behorende bedrijfsdoelen. Dit stuk gaat gelukkig op veel bedrijven goed, maar er zijn helaas ook vele situaties bekend waarbij het al fout loopt voordat men aan de overdracht toegekomen is. Dit is logischerwijs geen goed uitgangspunt voor een succesvolle bedrijfsoverdracht. Het valt me op dat bij veel bedrijfsoverdrachten eerst gekeken wordt naar de financiële kant van de zaak. Uiteraard is de fiscale en financiële kant van de overdracht van essentieel belang. Maar het is niet het financiële kapitaal waar u als eerste naar zou moeten kijken. Het begint met het menselijke kapitaal. Zeg maar de onderlinge relaties en verstandhoudingen.

6

En daar komt communicatie om de hoek kijken. Als u in uw situatie niet goed met elkaar overlegt, naar elkaar luistert en doorvraagt, als er geen gezamenlijke visie of doel is en er kan geen begrip worden opgebracht voor een andere zienswijze dan wordt de overdracht op voorhand al een moeilijke zaak. De verantwoordelijkheid voor een goede communicatie ligt bij alle betrokkenen. Daarom: steek eerst tijd, energie en desnoods wat geld in de onderlinge communicatie. Het is de basis voor en de sleutel tot succes. Struikelblok Het lastige maar ook uitdagende binnen een agrarisch familiebedrijf zit vooral in de dubbele rol die je hebt. Je bent zakelijk partner van elkaar, maar er is ook een huwelijks- of familieband. Je werkt op hetzelfde erf en woont onder hetzelfde dak. Als de zakelijke relatie onder druk komt te staan door bijvoorbeeld verschil in toekomstvisie of botsende karakters en er ontstaat een conflict, dan heeft dat in de meeste gevallen ook effect op de familierelatie, en omgekeerd, met alle ongelukkige gevolgen van dien. Als in een relatie het vertrouwen wegvalt en de communicatie fout gaat, dan is dit een struikelblok geworden omdat de relatie niet meer goed functioneert. Mensen komen dan vaak in een cirkel van negativiteit terecht, waar ze zonder hulp van buitenaf niet meer uit komen. Sleutel De ervaring leert dat veel leed te voorkomen is door te leren om goed met elkaar te communiceren. Dat is niet gemakkelijk, want als je in een meningsverschil of conflict betrokken raakt, zit je er in veel gevallen ook emotioneel aan vast. En waar de emotie het gesprek gaat beheersen is het erg lastig om helder en doeltreffend te blijven communiceren. Toch is dat wel te leren. Met een stukje begeleiding en de juiste tips kan er goede communicatie tot

stand komen, de sleutel voor duurzame (echte, blijvende) oplossingen. Hulp zoeken Wat ook helpt in het voorkomen of oplossen van problemen is op tijd deskundige hulp inschakelen. En daar kunnen we nog wel wat stappen zetten. Over het algemeen lopen we niet zo gemakkelijk te koop met onze problemen en is de drempel om ‘iemand van buiten’ te betrekken in de situatie hoog. Er heerst in zekere zin een taboe op problemen. Toch wil ik u aanmoedigen tijdig hulp in te roepen. De praktijk leert namelijk dat op het moment dat ik als coach/mediator bij een situatie betrokken raak, het eigenlijk al aan de late kant is. Ik bedoel daarmee dat de situatie al is geëscaleerd of op het punt staat te escaleren. Het spreekwoord zegt niet voor niets: “Voorkomen is beter dan genezen”. Ziet u zaken fout gaan in uw situatie? Schakel tijdig hulp van buitenaf in. Het kan een hoop ellende en frustratie voorkomen. Meer informatie? Kijk op www.agrocoach.nl P.S. Vanuit het PAC-werk van het CCA wordt, indien van toepassing, doorverwezen naar coaches als Dik. Zie de pagina op de website van het CCA en de folder, die daar ook te downloaden is: www.cca-nederland.nl/ pastoraal-agrarische-coaching

AgroCoach  

Coaching  voor  agrarische  ondernemers:   Bedrijfsontwikkeling   Liquiditeitsplanning   Communiceren  met  elkaar   Begeleiding  bij  overname,  splitsing  of  beëindiging    

Conflictbemiddeling  /  mediation:  

Hulp  bij  het  oplossen  van  ruzie  of  conflicten     Meer  informatie  via:  

www.agrocoach.nl|[email protected]|06-­‐53583325  

(on)rein

(on)heilig

Rein en onrein, het had grote invloed op het dagelijks leven bij de Israëlieten thuis. Vergelijkbaar met internet in onze tijd…

Heilig en onheilig, het speelt een grote rol bij ons leven als christen. Vergelijkbaar met rein en onrein in de tijd van de Bijbel…

Rein en onrein, zo was het dierenrijk door God verdeeld. De reine dieren mochten worden gegeten, de onreine dieren niet. De offergaven voor God moesten reine dieren zijn, van onreine dieren gruwelde God. De hele tempeldienst was erop ingericht. Wanneer een dier dood ging en je raakte het kadaver aan, dan was je onrein. Potten en pannen die in aanraking waren geweest met een kadaver waren onrein.Dat gold ook voor datgene wat in de potten en pannen zat, het was onrein. Veel wet- en regelgeving. Lees Leviticus 11 er maar eens op na. Vergelijkbaar met onze tijd… Lees ook Haggaï 2 eens: Vraag de priesters hierover een uitspraak te doen: Als iemand offervlees bij zich draagt in de plooi van zijn mantel en deze plooi komt in aanraking met brood of met gekookt voedsel, met wijn, olie of met wat voor voedsel dan ook, wordt het voedsel daardoor dan heilig? Nee, antwoordden de priesters op deze vraag. Vervolgens vroeg Haggaï: als iemand die onrein is doordat hij met een lijk in aanraking is geweest, zulk voedsel aanraakt, wordt het daardoor dan onrein? Ja, antwoordden de priesters, het wordt daardoor onrein (vers 11-13). De regel was dus: iets wat onrein is, kan iets wat rein is, onrein maken, iets wat rein is, kan iets wat onrein is, niet rein maken. Dan komt Jezus, op het grote keerpunt in de geschiedenis. Pas de regel over rein en onrein eens op Hem toe… Hij was zonder zonde. Hij was volkomen rein. Hij kwam naar deze wereld, na de zondeval een onrein domein. Hij hing aan het kruis, de meest onreine plaats op aarde. Hij stierf voor onze onreinheid, Hij werd een dood en onrein lichaam. Hij daalde af naar de hel, de meest onreine plaats van het universum. Jezus, onreinheid tot de max… En toch… Jezus stond op, Hij overwon de dood. Hij liet alle onreinheid achter zich, van Hem, van jou, van mij. Weg, zover het Oosten is van het Westen, zover… Bij Jezus is alles anders, Hij die puur rein was, kan onreinheid wel rein maken. Daarvoor kwam Hij juist naar deze aarde, naar jou, naar mij, Hij heeft de wet vervult, ook die over onrein en rein. Het is Goede Vrijdag geweest. Het is Pasen geweest. Jezus heeft jou en mij gereinigd. Onrein is door Hem rein geworden! Alsof het nog niet duidelijk genoeg is. Zegt Hij het zelf tegen Petrus: ‘Wat God rein heeft verklaard, zul jij niet als verwerpelijk beschouwen…’

Heiligen en heidenen, zo is de mensheid vanuit Gods perspectief verdeeld. De heiligen horen bij God. Zij zijn door Hem apart gezet en tot zijn eigendom gemaakt. De heidenen zijn letterlijk god-loos. Zij hebben God als het ware geloosd, bewust of onbewust. Heilig leven, het is een gave en opgave tegelijk. God vraagt van zijn christenen om heilig te leven, goede werken te doen. Het leven dient helemaal op God gericht te zijn. Wanneer een christen zonde doet, dan wordt het leven onheilig. Dat geldt niet voor een deel van het leven, dat geldt voor het hele leven met de Heer. Net als in de tijd van de Bijbel, toen iets wat onrein was, reine zaken, onrein kon maken. Rein en heilig, in de Bijbel worden die twee via de priester met elkaar verbonden. Rein en onrein past meer bij het Oude Testament. Heilig en onheilig past meer bij het Nieuwe Testament. Uit beide testamenten een tekst. Lees Exodus 19 eens: Een koninkrijk van priesters zul je zijn, een heilig volk. Breng deze woorden aan de Israëlieten over (vers 6). En dan 1 Petrus 2: Maar u bent een uitverkoren geslacht, een koninkrijk van priesters, een heilige natie, een volk dat God zich verworven heeft om de grote daden te verkondigen van Hem die u uit de duisternis heeft geroepen naar zijn wonderbaarlijke licht. Eens was u geen volk, nu bent u Gods volk, eens viel Gods ontferming u niet ten deel, nu wordt zijn ontferming u geschonken (vers 9-10). Heilig wordt vaak uitgelegd als apart gezet. Dat klopt, het gaat om het verlossend werk van Jezus Christus. Heilig en apart gezet betekent niet dat wij als christenen ook apart moeten blijven. De opgave van heilig leven is namelijk om de grote daden van God te verkondigen. Hij die uit niets, de hemel en aarde schiep. Hij die uit duisternis, het licht maakte. Hij die zich over mensen, dieren, zijn hele schepping ontfermt. Hij die mensen uit de duisternis naar het licht brengt. Hij die van heidenen, heiligen maakt… Wat een gave! Jezus ging terug naar zijn Vader. Samen stuurden ze de Geest. Hij God, die zelf Heilig is en heet. Heiligheid tot de max… Heilig leven, het is een gave en opgave tegelijk. God geeft het en vraagt het. Hij zegt het meer dan één keer in de Bijbel. Leviticus 20: Zorg ervoor dat jullie heilig zijn, en blijf heilig, want Ik ben de Heer, jullie God (vers 7). 1 Petrus 1: Maar leid een leven dat in alle opzichten heilig is. Er staat immers geschreven: wees heilig want Ik ben heilig (vers 15 en 16). Goede Vrijdag, Pasen, Hemelvaart en Pinksteren. Ze zijn niet los verkrijgbaar, ze horen bij elkaar. Duizend, duizendmaal, o Heer, zij U daarvoor dank en eer! Wiggele Oosterhoff, Dronten (Eerder verschenen in ‘Kerkblad voor het Noorden’, mei 2015)

Duizend, duizendmaal, o Heer, zij U daarvoor dank en eer!

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs 7

Regio Gouda e.o. Grote opkomst ontmoetingsen bezinningsavond CCA-regio Gouda e.o. Een avond met een maaltijd en een boeiende lezing met als thema “Verantwoord geregeld” viel goed in de smaak: Er waren maar liefst 95 leden en belangstellenden! In de lezing van oud-notaris W. van der Heiden uit Streefkerk kwam onder andere aan de orde: • Gebruikersverklaring en pachtcontract; • Erfbelasting besparen en inhoud testament; • Tarieven en vrijstelling erfbelasting; • Levenstestament, wat houdt dat in? Zinvol? • Eventueel huwelijksvoorwaarden maken. Deze regionale CCA-avond werd op donderdag 3 maart 2016 gehouden in ‘het Kwartier’ te Stolwijk en ‘smaakt naar meer’. Wellicht is de combinatie met een maaltijd een tip voor andere regiowerkgroepen! Meer informatie: Heleen Bergacker, E-mail: [email protected]

Persberichten uit de regio’s

Regio Utrecht-West en Noord-Holland Oproep: Natuurboeren hard op zoek naar nieuwe collega’s Natuurboeren zijn hard op zoek naar nieuwe collega’s. Maar die moeten wel aan allerlei eisen voldoen. Tegelijkertijd sluit je je aan bij een sterk merk met een duidelijke visie en een groeiende vraag. Ze zijn biologisch PLUS natuur. Dit is voor CCA-leden en hun opvolgers echt een mooie kans om rentmeesterschap weer te gaan vormgeven! Bovenstaande oproep doet Gerdien Kleijer van LTO Noord naar aanleiding van een avond voor CCA-regio’s Utrecht-West en NoordHolland met Joost Visser over ‘alternatieve landbouw’. Citaat: ‘Zojuist nog weer een mooi gesprek gevoerd met Jan Broenink van www. natuurboeren.nl (www.natuurboeren.nl). Wat zij doen ligt heel erg in lijn met wat Joost Visser vertelde in Kamerik op 15 februari jl. Ik zou me kunnen voorstellen dat het goed is om de aanwezige melkveehouders daar nog op te attenderen.’ Met vriendelijke groet, Projecten LTO Noord, Gerdien Kleijer, Projectleider, Agro Business Park 1 / Postbus 40, 6700 AA Wageningen, T 088 888 66 77

Regio’s Barneveld, Bennekom en Utrecht-Oost Tijd vrij maken om God te dienen Het is belangrijk om prioriteiten te stellen en tijd vrij te maken om God te dienen door dagelijks een moment van bezinning te houden. Een Bijbels dagboek kan ons bijvoorbeeld hierbij helpen. “Leer ons zó onze dagen tellen, dat wij een wijs hart bekomen” (Psalm 90:12). Deze conclusie werd getrokken op een thema-avond over timemanagement voor CCA-leden in de regio’s Barneveld, Bennekom en Utrecht-Oost. Deze avond vond plaats op 24 februari 2016 bij familie Bos in Kootwijkerbroek en werd geleid door Bart Boon. Aan de hand van de Manna 623 dachten wij na en praatten wij samen door over onze tijdsbesteding. Daarbij lazen we onder andere enkele verzen uit Efeze 5, Prediker 8 en 1 Korintiërs 4.

8

We leven in een drukke maatschappij, waarin veel op ons afkomt. Hoe plannen we onze werkzaamheden en activiteiten? Ons bedrijf en ons gezin vragen veel tijd van ons. Sociale media, internet en televisie hebben ook een grote invloed op onze tijdsbesteding. De concrete vraag die wij onszelf stelden. was: “Hoeveel tijd houden we over om ons in de bijbel en in God te verdiepen?” Voor meer informatie: Karin Kok, E-mail: [email protected]

Regio Achterhoek

Regio’s Barneveld, Bennekom en Utrecht-Oost voor pluimvee

Biologische landbouw sluit beter aan bij het bodemleven De huidige landbouw staat met zijn technologische ingrepen ver af van de natuurlijke processen in de bodem. Die natuurlijke processen worden gekenmerkt door grote diversiteit, evenwicht en een zekere ‘traagheid’. Technologische of industriële ingrepen zijn geforceerd en gaan gepaard met grote stofstromen. In dat kader moet het gebruik van kunstmeststikstof afgeraden worden. Deze boodschap bracht Dr. Joost Visser op 3 februari 2016 op een CCA-bijeenkomst van de regio Achterhoek. Het thema was: ‘Gangbare landbouw tegenover de rijkdom van Gods schepping’. Na de Tweede Wereldoorlog was het beleid in Europa sterk gericht op grote productie, met name van de stikstofindustrie, die van oorsprong oorlogsindustrie is. Maar de landbouw, de planten en de regenwormen hebben niet om deze kunstmeststikstof gevraagd! Vanuit onderzoek, met name in het buitenland, is bekend dat stikstof in deze vorm slecht is voor het bodemleven. Planten blijken ook organische stikstof uit bijvoorbeeld stalmest of compost op te kunnen nemen. Deze vormen van bemesting kunnen in combinatie met biologische stikstofvastlegging door vlinderbloemigen voorzien in de stikstofbehoefte van onze gewassen. Deze hypothese lijkt in Nederland stelselmatig genegeerd te worden. Achter die sterk technologische benadering in de huidige landbouw lijkt een levenswijze te zitten die zich kenmerkt door willen ‘(be) heersen’ en ‘controleren’. Maar de mens heeft geen macht over de macroscopische noch over de microscopische wereld, dat wil zeggen de sterrenwereld enerzijds en de wereld van de microben, wortels en kleiplaatjes anderzijds (Psalm 2, Pascal). Nederland kan met biologische landbouw zelfvoorzienend zijn. Dat is een vorm van landbouw die beter aansluit bij de diversiteit en ‘traagheid’ van bodemprocessen, maar dus slechter onder controle te houden is. Dat is lastig voor de moderne mens, die zo graag ‘als God’ wil zijn. Meer informatie: Leo Pennings, E-mail: [email protected]

Rentmeesterschap vraagt duurzame landbouw De moderne landbouw levert problemen op en moet daarom duurzaam worden. Globalisering dwingt de boer tot productie tegen wereldmarktprijzen. Overproductie leidt tot dumpprijzen en voedselverspilling, milieuproblemen en verlies van biodiversiteit. Het dierenwelzijn staat ook op het spel. Als we ons zelf zien als rentmeesters die de aarde van God in bruikleen hebben gekregen, moeten wij onszelf de vraag stellen: ‘Gaan wij vanuit ethisch oogpunt op een verantwoordelijke manier met plant en dier om?’ Spreuken 12:10 in de Bijbel zegt: “De rechtvaardige kent het leven van zijn vee, maar barmhartigheid van goddelozen is meedogenloos”. Het natuurlijk gedrag van het dier moet het uitgangspunt in de landbouw worden. Het dier is een levend wezen en zorgt voor voedsel van hoge kwaliteit.

De Hoop Mengvoeders. De specialist met een hart voor pluimvee.

Op 16 februari 2016 organiseerde het CCA in samenwerking met en op het Groenhorstcollege in Barneveld een studiedag voor studenten en CCA-leden met als titel ‘Vindt in de huidige landbouw uitbuiting plaats van mensen en dieren?’ Prof. Dr. Ir. Henk Jochemsen gaf in de ochtend een boeiend en interactief gastcollege over dit onderwerp. Na de lunch vertelde Jan Couzijnsen op enthousiaste wijze over zijn ervaringen en de mogelijkheden van landbouw in Afrika. Hij heeft jaren in Ethiopië gewoond en gewerkt. In Ethiopië is de landbouw in ontwikkeling. Er zijn goede mogelijkheden om daar een melkvee- of pluimveehouderij op te zetten. Investeerders die open staan voor en zich aan kunnen passen aan de cultuur van de lokale bevolking hebben de grootste kans om succesvol te worden in Afrika. Wat betreft de Nederlandse landbouw, vóór de Tweede Wereldoorlog was de sector religieus geïnspireerd. Het werk werd op een ambachtelijke wijze uitgevoerd. Na de oorlog heeft de landbouw zich ontwikkeld tot een moderne wetenschap. De moderne landbouw is technisch gedreven en industrieel georganiseerd. Landbouwbedrijven worden steeds groter en de productie per dier stijgt ook. Het dier is een productiemiddel geworden, dat goedkoop voedsel produceert. Voor iedereen moet voldoende voedsel voor een betaalbare prijs beschikbaar zijn. Een gezonde levensstijl en goede voeding is het uitgangspunt. Bezinning is nodig of we op de goede weg zijn. Voor meer informatie, mail Karin Kok , E-mailadres: [email protected]

Waar je hart ligt. Daar doe je ongemerkt een stapje extra voor. Dat geldt ook voor ons. Ons hart ligt bij pluimvee. Wij houden van pluimvee. Van alle pluim­ vee. Dat ziet u terug in de kwaliteit van ons voer en de gedrevenheid van onze pluimveespecialisten. En u merkt het vooral aan uw resultaten.

K K K

SPECIALIST IN:

Met De Samenwerking als partner heeft u grip op voer. Met de adviezen

OPTIVOERMENGSELS

van onze voorlichters brengt u het eigen ruwvoer tot meerwaarde.

RANTSOENBEREKENING

Tezamen met onze kwaliteitsvoeders komt u zo tot het beste bedrijfs-

BEMESTINGSADVIES

N

U A

R

N N

A

I

S

E

R

D K

T

Telefoon +31 314 649222 info@dehoop­zelhem.nl www.dehoop­zelhem.nl

E

Wij bedanken al onze relaties voor het gestelde vertrouwen in onze organisatie in de afgelopen 40 jaar.

Riool verstopt? Bel 0342 - 42 56 78! 4ja0ar

GRIP OP VOER

E

DAG EN NACHT SERVICE

DIERVOEDERS

resultaat.

WWW.TEEUWISSEN.COM

MESTSTOFFEN

VoederWaarde.nl

RUWVOEDERS

De Samenwerking is een van de deelnemers aan dit project wat staat

MELKQUOTUM

voor openheid van samenstelling voor de afnemer en garanties op de

MAÏS EN GRASZADEN

voederwaarde. Al met al grip op voer.

PRODUCTIERECHTEN

Nieuwsgierig geworden wat De Samenwerking voor u kan betekenen?

BEMESTINGSPLAN

Kijk eens op onze website www.desamenwerking.nl of bel voor meer

BEX-BEREKENING

informatie naar 0182 - 502344.

BEDRIJFSONTWIKKELING

• • • • • • •

Snelle ontstoppingsdienst speciaal voor particulieren Rioolinspectie met behulp van camera Vetvangers legen (vetafvoer) Aanleg en reparatie van riolen Reiniging hoofdriolen en straatkolken Stankoverlast opzoeken zonder breekwerk Reinigen en legen van olie-afscheiders

zichtbaar resultaat

Communicatiemogelijkheden met uw producent, leverancier en vraagbaak: C.L.V. DE SAMENWERKING U.A. - PROVINCIALEWEG OOST 36 - POSTBUS 1 - 2850 AA HAASTRECHT TEL. (0182) 50 23 44 - FAX (0182) 50 28 27 - [email protected] - WWW.DESAMENWERKING.NL

Mercuriusweg 39 3771 NC Barneveld Bestevaer 50 1271 ZA Huizen

Tel. (0342) 42 56 78 Fax (0342) 42 56 77 Postbus 117 1270 AC Huizen

Tel. (035) 525 23 19 Fax (035) 524 09 82

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs 9

Voorjaarsledenvergadering Contact Christen Agrariërs De voorjaarsledenvergadering zal dit jaar op dinsdag 12 april 2016 op locatie gehouden worden. De mogelijkheid deed zich voor om de vergadering te houden in het Bezoekerscentrum van Joris Zolder aan de Barneveldseweg 49, 6741 LJ Lunteren. Na afloop van de vergadering bestaat er de gelegenheid om Jowis Zolder te bezoeken. De vergadering wordt afgesloten met een hapje en een drankje. Bij deze CC-Aandacht treft u het agendavoorstel, het verslag van de vorige vergadering en het jaarverslag over 2015 aan. Het bestuur van het CCA hoopt op 12 april 2016 veel leden en donateurs te mogen begroeten.

Agenda

Colofon CC-Aandacht, jaargang 13 - nr 1, maart 2016 CC-Aandacht is een informatiemagazine voor leden en donateurs van het Contact Christen Agrariërs (CCA). De CC-Aandacht verschijnt vier keer per jaar. Het CCA is een christelijke agrarische vereniging met een missie! Het CCA ontwikkelt en ondersteunt activiteiten met als doel christenagrariërs te helpen hun levensovertuiging vorm te geven m.b.t. partner, bedrijf en omgeving.

Regio Putten 4 april Bijeenkomst met Elbert Dijkgraaf (SGP) over o.a. schaalvergroting in de agrarische sector met betrekking tot gezinsbedrijven. Hoe groot is een gezinsbedrijf en in hoeverre is schaalvergroting te rijmen met de Bijbel. We zijn vooral benieuwd hoe hij hier als politicus en christen tegen aan kijkt. Locatie: Huize Van Kempen, Veldhoefweg 5, 3882 LS Putten. Meer info: 06-12156312 Tijd: 19:30 – 22:15 uur Regio Alblasserwaard 9 april Werkgroep ‘Bijbel en landbouw’ over ‘waarde van voedsel en waardering van landarbeid’ met Judith Westerink. Locatie: Fam. Slob, Tiendweg 4, 4225 PN Noordeloos. Tijd: 13:30 – 16:30 uur 12 april

Algemene ledenvergadering CCA Locatie: Jowis Zolder, Barneveldseweg 49 a, 6741 LJ Lunteren Tijd: 19:30 – 22:00 uur

11 november

L andelijke dag CCA Hoofdspreker: Henk Jochemsen, hoogleraar Christelijke Filosofie Locatie: De Aker, Putten Tijd: 09:45 – 15:30 uur

Redactie Jan Overeem (voorzitter) mw. M. Vonk Noordegraaf - Jansen (hoofdredactie en coördinatie) Drukwerk en distributie Drukkerij Van Dijk, Meppel Vormgeving Ons Ontwerp, Barneveld USE THIS LINE FOR POSITIONING - THEN REMOVE

12 PT. BLEED AREA

Redactieadres CCA mw. M.F. Vonk Noordegraaf-Jansen Beijerscheweg 15 2821 NC Stolwijk E [email protected]

Uw partner voor: - Ventilatiesystemen - Elektro installaties - Klimaatadvies - Luchtwassing - zon PV systemen

Het beste dichtbij Nijkerk T 033 422 1510 Eindhoven T 040 238 0777 E [email protected] W www.abzdiervoeding.nl

12 PT. BLEED AREA

Met vriendelijke groet, Namens het bestuur Arie van der Vliet

Secretariaat Antwoordnummer 75 3770 VB BARNEVELD T 0342-424113 E [email protected] Contributie, donaties, giften, legaten Bankrek.nr. NL 48 RABO 0300721404 T.n.v. Contact Christen Agrariërs Graaf van Lyndenlaan 25 3771 JB Barneveld o.v.v. contributie, donatie, gift, legaat Website www.cca-nederland.nl

Goede leefbaarheid Veel courante eieren Efficiënt

10

Contactpersonen CCA-regio’s: Alblasserwaard: dhr. J.W. den Boer Achterhoek: L. Pennings Barneveld: Jan Visser Bennekom: dhr. C.J.D. van Baren Elburg: mevr. J. ten Hove-van ‘t Veen Friesland/Drenthe/NOP: A.B. Smit Gouda: dhr. A. Reijn Groningen: dhr. G.J. Renkema Noord Brabant: dhr. G. Westerlaken N-Holland: D. Veefkind Overijssel: dhr. T.J. Spijker Putten: dhr. C. Molenaar Utrecht Oost: dhr. J.H. de Kruif Utrecht West: dhr. H. Hoogendoorn Zeeland: Dhr. R.W. Baas Vijfheeren landen e.o.: Mevr. M. Bassa-Selles

T 0184-692728 T 0315-617295 T 0318-482569 T 0318-523440 T 0525-621724 T 06-30508339 T 0180-632776 T 0594-502754 T 0161-750800 T 072 - 5722002 T 0521-589662 T 06-451546686 T 033-2861309 T 0346-241624 T 0111- 401489 T 0345-643291

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs 11

Want God had de wereld zo lief dat hij zijn enige Zoon heeft gegeven, opdat iedereen die in hem gelooft niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft.