Geloven is verbonden zijn. Verslag Ledenvergadering. Geloof in bedrijf: familie Dunnink. Op de koffie bij: Jan Overeem

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs

Jaargang 11, nummer 1, maart 2014

em

Op de koffie bij: Jan Overe

Geloven is verbonden zijn Verslag Ledenvergadering

Geloof in bed

rijf: familie D u

nnink

Redactioneeltje Bij het schrijven van deze rubriek is het buiten stralend weer. De lente komt er al echt aan! De vrolijke omslag van deze uitgave geeft hiervan al een voorproefje. Het mooie weer geeft energie en zin om van alles weer te gaan ondernemen. Ondernemen doet ook familie Dunnink, maar anders dan voorheen. Zij maakten gebruik van de Stoppersregeling. Heftig, maar het heeft ook nieuwe perspectieven gegeven. In deze uitgave vindt u diverse interviews en verslagen van bijeenkomsten, in het bijzonder het verslag van de ledenvergadering. Tijdens deze vergadering is Jan Overeem als nieuwe voorzitter en Elbert Wijnne als nieuwe secretaris aangetreden. Fijn dat nieuwe mensen hun krachten willen geven om het CCA verder op- en uit te bouwen! In alles Gods zegen toegewenst. Om nader kennis te maken met de nieuwe voorzitter zijn we maar even op de koffie gegaan. Een boeiend gesprek volgde. U kunt het lezen vanaf pagina 4. In het volgende nummer van de CC-Aandacht hopen we nader kennis te maken met Elbert Wijnne.

Geloof in bedrijf Familie Dunnink Ze hebben nu zestig zeugen en 450 vleesvarkens; voor 2013 was dat anders. Jouk en Hannie Dunnink uit het Drentse Koekange doen mee aan de Stoppersregeling en krompen hun bedrijf met eenvierde in. “Het was een moeilijke beslissing,” vertelt Jouk. “Maar voor ons is het goed.”

Jouk kocht in 1983 de boerderij in Koekange, rechts van Meppel. “Dat was altijd al het plan. In mijn jonge jaren had ik verschillende banen, onder andere bij een accountantskantoor en op kantoor bij een veevoederbedrijf waar ik veel leerde over de technische kant van een varkenshouderij. Daarna heb ik nog verschillend werk gedaan; zes verschillende werkgevers in negen jaar,” lacht Jouk. “Overuren maken, hard werken en weinig uitgeven. Zo kon ik in 1983 deze boerderij kopen. Een varkenshouderij, want ik had geen zin in koeien melken.” Cijfers Hannie kwam er later bij. Ze ontmoetten elkaar in Assen. Jouk: “Zaterdagmiddag houd ik altijd vrij om te toeren. Dat is echt mijn vrije middag. Eens reed ik naar Assen waar ik in een restaurantje Hannie tegenkwam. We hielden contact en later trouwende we.”

Hannie houdt zich bezig met de administratie van de varkenshouderij. “Ik heb vroeger op de afdeling boekhouding gewerkt, dat gaat me makkelijk af,” vertelt ze. Jouk is ook goed met de cijfers. “Ik regel de technische kant van het bedrijf, de mestboekhouding bijvoorbeeld. Het is fijn om met Hannie de financiële zaken te bespreken. Ze weet veel en daardoor is ze een goed klankbord.” Als vrijwilliger draait hij mee in Thuisadministratie. Deze organisatie helpt mensen die hun financiën niet op de orde hebben. “Ik ga bij mensen langs en help met het op een rijtje zetten van de in- en uitgaven. Je helpt een naaste en de cijfers liggen me wel.” Jouk geniet vooral van de vrijheid die je als eigen baas hebt. “Als ik tot negen uur in bed wil liggen, kan dat. Als ik niet goed met iemand kan samenwerken, zoek ik een ander. Dat vind ik ook prettig.” Hannie houdt van het landelijk wonen. “De rust is fijn, alhoewel ik ook best in een rijtjeshuis kan wonen.”

Stoppen Vorig jaar besloten Jouk en Hannie mee te doen met de Stoppersregeling. “Dat betekent dat we in 2020 moeten stoppen met de varkens,” vertelt Jouk. “We hebben geen kinderen, er is geen opvolger en op vijftig meter afstand staat een burgerwoning wat uitbreiden moeilijk maakt. We verwachten dat het bedrijf niet veel waard is als we stoppen. Van grote investeringen zien we waarschijnlijk niets terug.” Bedrijven die meedoen aan de Stoppersregeling moeten aan bepaalde voorwaarden voldoen. Dat heeft het bedrijf gerealiseerd door in elk hok een vleesvarken minder te huisvesten. Daarnaast is een deel van de voerligboxen verwijderd. De overige boxen bleven open waardoor groepshuisvesting ontstaat. Ook is de roostervloer deels gedicht met een rubbermat. Het afgeslankte bedrijf zorgt nog steeds voor genoeg brood op de plank. Jouk: “We hebben het bedrijf vrij van hypotheek en redden het prima met zestig zeugen en 450 vleesvarkens. Grote investeringen om aan de eisen van de overheid te voldoen, hoeven we niet meer te doen.” In 2020 is Jouk 64 jaar. “Dan moeten we nog drie jaar overbruggen tot de AOW, maar dat komt goed.”

... door het bij God neer te leggen krijg je een stuk rust...

Jouk en Hannie Dunnink

2

Rust Jouk en Hannie betrekken God bij de beslissingen die ze nemen. Ook bij het deelnemen aan de Stoppersregeling. “We vonden het erg lastig. Door het bij God neer te leggen, krijg je een stuk rust en na een

tijdje weet je dat het goed is.” Dan lachend: “Alhoewel ik ook wel eens twijfel hoor!” De buurt, waarvan nog weinig mensen een kerk bezoeken, weet dat Jouk en Hannie christen zijn. “Ze merken dat we op zondag niet werken, dat geldt niet voor iedereen hier,” vertelt Jouk. “Laatst was er een boer die met zijn auto in het land reed en vast kwam te zitten. Het was zondag en daarom wilde hij mij niet vragen; hij wist dat ik niet werkte op zondag. Eerst ging hij naar de buren, maar die waren niet thuis. Toen vroeg hij de boer daarnaast,” Jouk maakt een brede armzwaai de andere kant op, “met een schep probeerde hij wat, maar hij kreeg het niet voor elkaar. Uiteindelijk ben ik naar hem toe gegaan en heb ik de auto met de trekker losgetrokken.” Op zondag wordt op varkenshouderij Dunnink alleen het hoognodige gedaan. Door de week is het echtpaar aardig druk. Hannie is scriba en Jouk verzorgt de boekhouding van de gereformeerde kerk vrijgemaakt in Koekange. Vakantie Hoe het leven er na 2020 uitziet, is niet een vraag die Jouk en Hannie veel bezighoudt. Hannie: “We kunnen nu wel plannen maken, maar het leven kan heel anders lopen.” Jouk kan zich nog niet voorstellen hoe een bestaan zonder varkens eruit ziet. “Nu werk je in een cyclus van drie weken: speenweek, dekweek en geboorteweek. Als dat ophoudt… misschien haal ik de inrichting er wel uit en ga ik caravans stallen. Ik weet het nog niet.” Met een blik op Hannie: “Wat ik nog wel zou willen, is eens samen op vakantie of gewoon een weekendje weg.” Hannie knikt. “Dat hebben we nog nooit gedaan. Dat lijkt me wel leuk.”

Stoppersregeling Per 1 januari 2013 moesten alle varkenshouderijen aan het Varkensbesluit 2013 voldoen. Dit vraagt forse investeringen.

De

Stoppersrege-

ling is een soort gedoogbeleid voor varkenshouders die nog niet willen, kunnen of twijfelen om te stoppen. Varkenshouders kunnen zo tot 2020 doorboeren zonder grote investeringen voor emissiebeperking, zoals een luchtwasser. De uitstoot van ammoniak moet wel onder het wettelijk maximum blijven. Dat kan door het inkrimpen van het aantal varkens, het plaatsen van schuine wanden in de mestput of het verlagen van het ruweiwitgehalte in het voer. Duidelijk is dat met deze maatregelen een bedrijf minder inkomen genereert.

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs 3

Uw partner voor: - Ventilatiesystemen - Elektro installaties - Klimaatadvies - Luchtwassing - zon PV systemen

Op de koffie bij..

Wij bedanken al onze relaties voor het gestelde vertrouwen in onze organisatie in de afgelopen 40 jaar.

Riool verstopt? Bel 0342 - 42 56 78!

Jan Overeem

Jan Overeem

Vlak vóór de Algemene Leden Vergadering van het CCA op 4 maart 2014 staat de koffie klaar bij Jan Overeem, een ervaren en bevlogen varkensboer en bestuurder. Hij is voorgedragen als nieuwe voorzitter voor het landelijk bestuur van CCA. Jan stelt zichzelf aan u voor.

Ruim 28 jaar ben ik nu getrouwd met Alie. Mijn vrouw en ik hebben vier kinderen en vier kleinkinderen. Bij onze twee zoons en twee dochters zit momenteel geen bedrijfsopvolger, maar dat is voor mij geen issue. Ik zie nog voldoende uitdagingen op ons varkensbedrijf met een kleine 1.000 zeugen; bovendien heb ik nog heel wat jaren te gaan tot mijn pensioen. Vijf jaar geleden hebben wij op de huidige locatie tussen Nijkerk en Voorthuizen nieuw gebouwd. Dat is op 2 km afstand van de oude locatie, met 300 zeugen en enkele vleesvarkens, waar geen uitbreiding mogelijk was. Naast het bedrijf heb ik altijd veel bestuurswerk gedaan. Dat was onder andere bij de voercoöperatie ”De Vallei”, toen ”Rijnvallei” en tegenwoordig “AgruniekRijnvallei” en in het kerkenwerk. In het kerkenwerk heb ik veel scribaats- en secretariswerk gedaan. Dat gaat mij goed af, met hulp van mijn vrouw, die veel notulen heeft uitgetypt. Ik schrijf zelf ook vrij gemakkelijk, in mijn ogen niet altijd goed gestructureerd maar wel met oog voor een persoonlijke noot. Daarnaast ben ik lid van het bestuur van de LTO-Vakgroep Varkenshouderij, waar ik de portefeuilles ‘Mest en mineralen’ en ‘Diervoeders’ behartig. Ik vind het mooi om me te verdiepen in mijn dossiers en er overleg over te plegen. Dat is ook nodig om het voor boeren werkbaar te houden. Gemiddeld besteed ik één à twee dagdelen per week en de nodige avonduren aan het LTO-werk. Dit werk kan ik onder andere doen doordat er voor drie dagen per

4

week een medewerker op het bedrijf is. Maar ik ga pas de weg op, naar een vergadering, als alles onder controle is. Ik ben iemand van ‘Ochtendstond heeft goud in de mond’, dus het tijdstip van opstaan laat ik afhangen van het moment dat ik in de auto moet stappen. Destijds heb ik meegewerkt aan de fusie van de CBTB, de ABTB en de drie afdelingen van de Gelderse Maatschappij van Landbouw in deze regio. Daaruit ontstond toen de GLTO, helaas ‘zonder identiteit’. Ik ben vanaf het begin lid geweest van CBTB-Contact, het latere CCA. Tot voor kort kwam ik weinig op CCA-bijeenkomsten, maar dat wil ik gaan veranderen in mijn nieuwe functie. Het is belangrijk om te weten wat er in de regio gaande is en leeft. Onlangs heb ik samen met onderzoeker Karel de Greef gesproken op een bijeenkomst van het CCA in Barneveld. Het is belangrijk dat er een plek voor bezinning is voor de relatie tussen Christenzijn en boerenbedrijf. Als Christen ben je rentmeester van een stukje aarde en het is belangrijk om daarin gevoed te worden. Mijn visie voor het CCA is: 1) blijven doen wat goed gaat; 2) verbeteren wat minder goed gaat; en 3) nieuwe initiatieven en uitdagingen onderzoeken. Wat dat laatste betreft, het is belangrijk dat elke organisatie, of het nu een kerk, voercoöperatie of CCA is, beweeglijk is, dus inspeelt op de veranderende tijdgeest, zonder de kern uit het oog te verliezen. Als Christen en als varkenshouder vind ik het belangrijk om het vizier naar buiten

4ja0ar

te richten en me te verdiepen in wat er bij de burgers leeft. Een groot deel van de Tweede Kamerleden woont in de Randstad en heeft geen idee hoe varkens gehouden worden of voedsel geproduceerd wordt. Dat moeten we hen en de andere burgers weer laten zien. Op het Ministerie van Economische Zaken worden soms besluiten genomen met weinig kennis van zaken. Dat lijkt dikwijls een politieke zaak, want met de inhoudelijke beleidsmedewerkers is vaak goed te praten. In verband met hygiëne laten veel varkenshouders geen bezoekers meer toe in de stallen en moeten ‘kijkers’ het doen met webcambeelden. Maar binnen bepaalde grenzen moeten burgers, met name ook kinderen, fysiek contact maken met de varkens, een biggetje vasthouden en de beesten ruiken. Ik heb diverse mensen op het bedrijf rondgeleid, onder andere een meisje dat een wens mocht doen, maar ook leden van ‘Wakker Dier’. Zulke organisaties scherpen ons als boeren aan; ze vervullen dus wel degelijk een rol, al is hun manier van communiceren niet altijd prettig. Ons bedrijf doet mee aan het Beter Leven – Eén ster-keurmerk van de Dierenbescherming/VION/Albert Heijn. Daarnaast ben ik een van de vier initiatiefnemers van “Vallei Boert Bewust” (www.valleiboertbewust.nl). Het streven is om eind 2015 100 bedrijven uit verschillende sectoren in de Vallei gecertificeerd te hebben. Voor elke tak, te beginnen bij varkens maar inmiddels ook bij melkvee, pluimvee en kalveren is een certificatie-

schema door de deelnemers per sector zelf opgesteld. Zij kunnen punten scoren op bijvoorbeeld diergezondheid, dierenwelzijn en duurzaamheid. De certificatieschema’s zijn bijgesteld door burgers uit te nodigen op de bedrijven en hen te laten aangeven wat voor hen belangrijk zou zijn. De audits worden gedaan door iemand van buiten de agrarische sector. Het is nu de uitdaging om van de 20 bestaande certificaten naar het streefgetal van 100 te komen en om vanaf 2016, als er geen subsidie meer beschikbaar is, verder door te groeien. Op deze manier willen we de burgers laten zien wat we doen en dat we dat ook goed doen! Het is dus een stukje PR richting de burgers, om goodwill bij hen te versterken. Hopelijk gaat dit ook leiden tot een goede boterham!

Gevraagd naar een boodschap voor de lezers van CC-Aandacht, is mijn antwoord: ‘Als nu ieder CCA-lid zijn of haar Christelijke buurman/-vrouw-agrariër lid maakt van CCA, dan versterken we het bestaansrecht van het CCA. Vergeet daarbij met name niet de jonge, gelovige bedrijfsopvolgers. Ieder CCA-lid kan op die manier een ambassadeur van onze vereniging zijn! Jan, hartelijk dank voor het gesprek en de koffie. We wensen je een zegenrijke tijd bij het CCA toe in je nieuwe functie van voorzitter én ambassadeur!

DAG EN NACHT SERVICE

WWW.TEEUWISSEN.COM • • • • • • •

Snelle ontstoppingsdienst speciaal voor particulieren Rioolinspectie met behulp van camera Vetvangers legen (vetafvoer) Aanleg en reparatie van riolen Reiniging hoofdriolen en straatkolken Stankoverlast opzoeken zonder breekwerk Reinigen en legen van olie-afscheiders

Mercuriusweg 39 3771 NC Barneveld Bestevaer 50 1271 ZA Huizen

Tel. (0342) 42 56 78 Fax (0342) 42 56 77 Postbus 117 1270 AC Huizen

Tel. (035) 525 23 19 Fax (035) 524 09 82

Voor boekhouding, advies en begeleiding

Het is belangrijk dat er een plek voor bezinning is voor de relatie tussen Christen-zijn en boerenbedrijf. Bel met Gerrit Westerlaken: 06- 1371 5658 www.peetersadvies.com, [email protected] tel: 0161-416770 fax: 416265 Groenestraat 18, 4849 PT Dorst

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs 5

Verslag ledenvergadering CCA op dinsdag 4 maart 2014 in “De Hofstee” te Stroe 2013 een lichte stijging zien.

Om even over half acht heet waarnemend voorzitter Henny Roelofsen de aanwezigen van harte welkom, hij leest enige verzen uit Mattheüs 21 en uit het dagboek Doornse Levenskunst. Hij plaatst enige kanttekeningen bij het thema HOOP, heb je op het Heil gehoopt? Hoop betekent ombuigen in de goede richting. Aansluitend gaat de voorzitter voor in gebed. Mevrouw Marja Bassa-Selles zond bericht van verhindering. Het agendavoorstel voor deze vergadering zal gevolgd worden. Het verslag van de op 19 maart 2013 gehouden ledenvergadering wordt ongewijzigd goedgekeurd. Dank aan Marja Bassa voor het samenstellen van dat verslag. Vervolgens passeert het door Arie van der Vliet samengestelde jaarverslag over het jaar 2013 de revue. De voorzitter geeft een toelichting op de rol van de extern functionaris die vorig jaar bij een aantal bestuursvergaderingen aanwezig was. Ook dit verslag wordt door de vergadering goedgekeurd. Administrateur Arie van der Vliet geeft een toelichting op het overzicht van inkomsten en uitgaven over het jaar 2013 en op de balans per 31 december 2013. Het vermogen is toegenomen met € 698, de begroting voor 2013 sloot af met een tekort van € 700. Vanuit de vergadering komt de vraag of het ledencontactblad ook in een digitale versie verspreid kan worden. Het bestuur zal deze vraag meenemen. Een aantal vragen met betrekking tot de gepresenteerde cijfers wordt beantwoord. Het ledental laat over

6

Namens de kascommissie brengt Elbert Wijnne verslag uit, boeken en bescheiden zijn gecontroleerd en de gepresenteerde cijfers geven een aansluiting te zien met de in de administratie vastgelegde gegevens. De kascommissie stelt voor om de penningmeester te déchargeren voor het gevoerde beleid. De vergadering neemt dit voorstel over. De heer Wijnne heeft twee jaar deel uitgemaakt van de kascommissie. Hij is nu aftredend. De heer Van de Vliert uit Scherpenzeel is bereid om volgend jaar samen met de heer Brons uit Barneveld de kascommissie te vormen. De administrateur geeft een toelichting op de begroting voor 2014, de raming voor de contributie is aan de voorzichtige kant. De overige posten zijn zo reëel mogelijk begroot. De begroting sluit af met een tekort van € 2400,00. Dit tekort is, in samenhang met het vermogen van het CCA per 31 december 2013, aanvaardbaar. De vergadering keurt de begroting goed, de contributie voor 2014 zal niet verhoogd worden. Vanuit de vergadering wordt gemeld dat beurzen goede ontmoetingsplekken zijn om de CCA meer bekendheid te geven. Bert Smit deelt mee dat onderzocht wordt of er mogelijkheden zijn om aan de beurs Agrotechniek Holland (ATH) die in september in Biddinghuizen gehouden wordt, wellicht in combinatie met de CAH te Dronten, deel te nemen. De bestuursleden Teus Spijker en Frans Hoogendoorn zijn aftredend en herkiesbaar. Vanuit de vereniging zijn er geen tegenkandidaten gesteld. Hoogendoorn en Spijker worden voor een nieuwe termijn benoemd. In de voorjaarsledenvergadering van 2012 werd afscheid genomen van Bernard Huinink

als voorzitter. Vorig jaar maart werd afscheid genomen van Marianne Vonk Noordegraaf als secretaris. In de tussenliggende periode heeft Henny Roelofsen als waarnemend voorzitter gefungeerd. Gelukkig kan vanavond in de beide vacatures voorzien worden. De heren Jan Overeem uit Nijkerk en Elbert Wijnne uit Barneveld zijn bereid gevonden om respectievelijk als voorzitter en secretaris het bestuur te gaan versterken. Er zijn geen tegenkandidaten genoemd. Beide heren worden unaniem verkozen. Met enige welgekozen woorden draagt Henny Roelofsen de voorzittershamer, die binnen de bestuursvergaderingen gelukkig niet gehanteerd hoeft te worden, aan de nieuwe voorzitter over en wenst hem kracht en inzicht toe bij het fungeren als voorzitter van het CCA. De nieuwe voorzitter bedankt Henny voor zijn inzet als waarnemend voorzitter gedurende de afgelopen jaren. Als dank daarvoor krijgt Henny een enveloppe met inhoud aangeboden. Ook Elbert wordt welkom geheten binnen het bestuur. Elbert is op 10 februari vader geworden van een welgeschapen zoon Beerd. Vanuit het CCA ontvangen de jonge ouders een attentie ter gelegenheid van deze geboorte. In de komende bestuursvergaderingen zullen de taken herverdeeld worden. Op 6 maart houdt het GMV (Gereformeerd Maatschappelijk Verbond) haar ledenvergadering in de Vijverhoeve te Zwolle. Het bestuur heeft in de laatste vergadering van 2013 opdracht gegeven om de website te laten herzien. De nieuwe contouren van de website, waarin de nieuwe huisstijl van het CCA goed tot uitdrukking komt, worden door Bert Smit gepresenteerd. De komende weken zal de verdere vormgeving van de site plaats vinden. Er komt dan ook een mogelijkheid voor de regio’s om zelf berichten op de site te plaatsen.

Vanuit gewest Utrecht West wordt gevraagd of het ook mogelijk is om de agenda, die jaarlijks verschijnt, van een ringbandje te voorzien. Nagevraagd zal worden of dit technisch kan en wat het prijskaartje is dat daar aan hangt. Voorgesteld wordt om ook de ANBI status van het CCA en meer adresgegevens van de regionale contactpersonen in de agenda op te nemen. Dit verzoek zal meegenomen worden in het voorbereidingstraject voor de agenda voor het jaar 2015. Geconstateerd werd dat de invulling van het middagprogramma van de in november 2013 gehouden landelijke dag niet bij alle aanwezigen waardering genoot. Binnen het bestuur is dit aspect in de gehouden vergaderingen besproken. Een punt van aandacht in de voorbereiding van de toekomstige landelijke dagen. Na een korte pauze houdt de heer IJsbrand Snoeij, eigenaar van zorgboerderij ’t Paradijs in Barneveld en tevens voorzitter van de coöperatie Boer en Zorg een inleiding over het thema “Sociale landbouw midden in onze samenleving”. IJsbrand Snoeij is bereid gevonden om een samenvatting van zijn inleiding beschikbaar te stellen voor plaatsing in CC Aandacht. Elders in dit nummer treft u die samenvatting aan. Voorzitter Overeem bedankt de heer Snoeij voor zijn interessante presentatie en biedt ook hem een attentie aan. De voorzitter besluit het officiële gedeelte van de vergadering met het uitspreken van een dankgebed. Aansluitend is er nog gelegenheid om onder het genot van een hapje en een drankje na te praten met de inleider en met de leden van het CCA-bestuur. Iedere aanwezige verlaat De Hofstee met een aantal bloembollen als aandenken aan deze geanimeerd verlopen voorjaarsledenvergadering. Barneveld, 5 maart 2014 Arie van der Vliet

Samenvatting inleiding IJsbrand Snoeij Sociale landbouw middenin de samenleving Boerderij ’t Paradijs Boerderij ’t Paradijs is een biologisch landbouw- en zorgbedrijf ten westen van Barneveld. De boerderij is gelegen in een gebied genaamd ‘Het Paradijs’, ook wel genoemd ‘de parel van Barneveld’. Centraal staat de zorg en het welzijn van ouderen met dementie (dagopvang), kinderen met een vorm van autisme (begeleiding en weekendopvang) en volwassenen met een psychische hulpvraag of afstand tot de arbeidsmarkt. De boerderij is een biologisch agrarisch bedrijf met 6000 leghennen, 1 ha. tuinderij met teelt van groenten en aardbeien. Er worden zoogkoeien en varkens gehouden voor productie van vlees en natuurbeheer (10 hectare). Op de boerderij werken 20 medewerkers (13 fte), 60 vrijwilligers en vele stagiaires van diverse opleidingen. Kernwaarden Landbouw en zorg blijken een geweldige combinatie. Onderzoek naar de kwaliteiten van zorgboerderijen toont aan dat de omgang met dieren, planten, de groene omgeving, de rol van de boer(in), de sociale gemeenschap, de structuur en zinvol werk van toegevoegde waarde zijn voor deelnemers. Landbouw en zorg Het aantal zorgboerderijen is vooral de laatste 10 jaar enorm gestegen. Anno 2014 zijn er naar schatting rond de 1400 zorgboerderijen. De verhouding tussen landbouw en zorg op zorgboerderijen is heel divers. De federatie landbouw en zorg Nederland zorgt voor de belangenbehartiging en landelijke Pr van zorgboerderijen en voorziet in een kwaliteitssysteem. Er zijn circa 18 regionale verenigingen waar zorgboeren ervaringen uitwisselen en elkaar stimuleren. Daarnaast zijn er ongeveer 6 samenwerkingsverbanden van zorgboerderijen actief die contracten hebben afgesloten met zorgkantoren, waardoor het mogelijk is om de zorg op boerderijen uit AWBZ middelen te bekostigen.

Ontwikkelingen in de samenleving op het gebied van zorg en welzijn Mede onder invloed van de noodzaak tot bezuinigen zitten we in onze samenleving in een omslag van een verzorgingsstaat naar een participatiestaat. We gaan naar een samenleving waarin de eigen kracht van de burgers en hun sociale netwerk centraal staat. Minder bemoeienis van de overheid en meer regie bij de mensen. Diverse zorg- en welzijnstaken gaan over van de rijksoverheid naar de gemeenten omdat zij het beste zicht hebben op de lokale situatie. De vraag van de burger naar ondersteuning bepaalt de inzet van de professionals. We zien ook dat steeds meer mensen langer thuis willen blijven wonen. Identiteit van de boerencultuur In de zorglandbouw staan natuur en cultuur in verbinding met elkaar. Steeds meer boerderijen leggen de verbinding tussen de boerderij, het produceren van voedsel, en de samenleving, omdat er behoefte is naar het zien en beleven van de productie, het boerenleven. Mensen hebben in een samenleving die steeds sneller gaat en globaler wordt behoefte een lokale geborgenheid en betrokkenheid.. Daarover gaat het bij de landbouw en zorg: het scheppen van waarde(n) voor de gemeenschap, de samenleving. Dit is denken en werken vanuit een gezond financieel belang en vanuit een belang vanuit de samenleving. Kunnen we met dit beeld een nieuwe identiteit geven aan de boerencultuur? Een mooi beeld dat daarbij past is het “zaaien”. Zonder zaaien gebeurt er niets. Zonder zaaien, geen oogst. Daarnaast is meer nodig voordat er vruchten of groente geoogst kunnen worden: voeding, water en zonlicht. We leveren inspanningen om te kunnen oogsten en geven ons hart en onze kennis. Dit is ook een mooi beeld voor de ontwikkeling van ons als mens en voor deelnemers op zorgboerderijen.

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs 7

Geloven is verbonden zijn Geloven is vertrouwen , is verbonden zijn in Jezus Christus met God en met elkaar. In de bijbel is het leven en geloven ook nauw verbonden met een agrarische maatschappij. Agrariërs kennen een sterke verbondenheid met hun bedrijf, met hun grond. Voor oudere boeren was het vroeger nog wel eens slikken als je bij de ruilverkaveling je eigen grond kwijtraakte. Ik voel nog steeds een band met de grond van mijn boerenfamilie. Grond waar ik vroeger op gewerkt heb. Ik moet nog wel eens denken aan de tranen van mijn schoonvader toen het paard weg moest, waarmee hij dagelijks melk reed en op het land werkte. Al weer zo lang geleden en het raakt me nog steeds. Agrariër zijn is verbonden zijn en heeft daarom ook zoveel met geloof te maken. Verbonden zijn met God, dat is een verlangen dat bij God zelf weg komt. God heeft de mens geschapen als een relationeel wezen. Hij schiep de mens om in relatie, in verbondenheid met Hem en elkaar te leven. Het is dus Gods verlangen om een diepe relatie met de mens aan te gaan en dat de mensen in een goede relatie met elkaar zouden leven . Zo riep God Abraham en ging met hem een verbond aan. Dat gaat dus om leven in verbondenheid tussen God en Abraham (Gen. 17 : 7 – 10). En zo bevrijdde God zijn volk Israël uit Egypte en ging met hen een verbond aan (Ex 19 : 5 ; 24 : 6 – 8). Het doel is dat zij in verbondenheid met God en elkaar zouden leven.Wanneer het volk na veertig jaar op het punt staat het beloofde land in te trekken wordt dit verbond nog weer geüpdated. Zo veel betekent het voor God verbonden te zijn met zijn volk. (Deut 29 : 1). Israël verbreekt steeds het verbond. Het is voor ons zondige mensen niet voor te stellen, dat dit verbond het grote verlangen van de heilige God blijft. Hij gaat zich op een nieuwe manier verbinden met Israel en nu ook met de andere mensen. . Dit wordt dus het nieuwe verbond. Prachtige woorden: ‘’Het nieuwe verbond’’. Maar wat houdt dat in? Wel Jezus heeft deze prachtige woorden in een menselijk lichaam eerst voorgeleefd. Hij heeft zich eerst verbonden aan zijn discipelen en toen heeft Hij hen laten zien wat Gods bedoeling is: ‘’Leven in verbondenheid met de Vader en als Gods kinderen met elkaar’’. Hij presenteert ook een nieuwe naam voor

8

God. Een persoonlijk Vader in de hemel. Een naam die verbondenheid uitdrukt tussen een Vader en een kind. Het gaat dus niet alleen om het sterven van de Here Jezus. Zijn leven is ook van groot belang. In het voorleven van die nieuwe verbondenheid met God was de mens er nog niet. De zonde had zo’n grote kloof gebracht tussen de heilige God en de mens, tussen hemel en aarde. Een kloof die door geen mens te dichten was. En in die kloof heeft God een kruis geplaatst. Daar werden hemel en aarde verbonden. Daar werd Jezus als het Lam geofferd voor onze zonden. Dat is een benaming uit de agrarische wereld. Bijna alle offers die gebracht werden kwamen uit de agrarische wereld. In de opstanding toonde Hij niet alleen dat onze zonden, in het geloof in Hem, vergeven worden, maar ook dat God in Jezus Christus opnieuw met ons in verbondenheid wil leven. Wat is dat schitterend: ‘’Een nieuw verbond’’. En telkens als wij het heilig avondmaal vieren klinken daar die woorden: ‘’Deze beker is het nieuwe verbond in mijn bloed’’ (Luc 22 : 20). Het gaat hierbij om meer dan vergeving van zonde. Het gaat verder dan dat. Het heeft alles te maken met Gods grote verlangen om in verbondenheid met ons mensen te willen leven en dat wij in verbondenheid met elkaar leven. Dat mogen wij gedenken op Goede vrijdag en vieren met Pasen. Dat geeft ons agrariërs, die samen het CCA vormen een reden tot

Asbestverwijdering

bestaan. Juist het agrarisch beroep, of moet ik zeggen deze manier van leven, is een vorm die sterk verbonden is aan onze Schepper. Degene die al ons werk en inspanning moet zegenen. Zonder zijn zegen is al onze inspanning tevergeefs. Het is goed dat juist in onze moderne manier van bedrijfsvoering steeds weer te beseffen. Juist daarom is het zo goed dat wij ook bid- en dankdag houden. We volgen daarin onze God, die Israël veel feesten gaf. Die feesten hadden steeds een godsdienstige en bijna altijd een agrarische betekenis. Israël werd er steeds weer bij bepaald hoe zeer zij wat het eeuwige leven en het dagelijks leven van God afhankelijk waren. Zo zijn belangrijke heilsfeiten tot stand gekomen op godsdienstige agrarische feesten door God ingesteld (Lev. 23). Zo is Jezus dus op een oogstfeest opgestaan en is de Heilige Geest op een oogstfeest uitgestort. Ik wil graag even met u delen waarom dit mij zo aanspreekt. Waarom ik hier zo vol van ben. Ooit heb ik het voorrecht gehad om een agrarisch beroep, dat ik met heel mijn hart beoefende, in te mogen ruilen voor dat van predilant en docent aan bijbelscholen. Maar ik ben in mijn hart een agrarier gebleven. En nu mag ik de bijbel, dit prachtige boek met zo’n sterke agrarische inslag uitleggen in de prediking en op de bijbelschool. Als agrarisch theoloog mag ik iets verstaan vanhoe zeer de bijbel een boek van verbondenheid is en hoe onze Schepper een God van verbondenheid is. Hoezeer geloof een zaak van verbondenheid is. Hoe mooi het is om een bijdrage te mogen leveren aan het blad CCAandacht een blad van verbonden christen agrariërs. Mensen die God en onze maatschappij dienen in het produceren van voedsel. Ds Piet Passchier, Veenendaal

Wat denkt u dat het kost? Vraag informatie bij: gecertificeerd verwijderaar

Sloopwerken Tel: (0342) 420 5 40. Barnseweg 124 3771 RP Barneveld. Tevens leveren en leggen wij uw nieuwe golfplaten.

GRIP OP VOER

SPECIALIST IN:

Met De Samenwerking als partner heeft u grip op voer. Met de adviezen

OPTIVOERMENGSELS

van onze voorlichters brengt u het eigen ruwvoer tot meerwaarde.

RANTSOENBEREKENING

Tezamen met onze kwaliteitsvoeders komt u zo tot het beste bedrijfs-

BEMESTINGSADVIES

DIERVOEDERS

resultaat.

samenwerking

MESTSTOFFEN

VoederWaarde.nl

RUWVOEDERS

De Samenwerking is een van de deelnemers aan dit project wat staat

MELKQUOTUM

voor openheid van samenstelling voor de afnemer en garanties op de

MAÏS EN GRASZADEN

voederwaarde. Al met al grip op voer.

PRODUCTIERECHTEN

Nieuwsgierig geworden wat De Samenwerking voor u kan betekenen?

BEMESTINGSPLAN

Kijk eens op onze website www.desamenwerking.nl of bel voor meer

BEX-BEREKENING

informatie naar 0182 - 502344.

BEDRIJFSONTWIKKELING

zichtbaar resultaat

Communicatiemogelijkheden met uw producent, leverancier en vraagbaak: C.L.V. DE SAMENWERKING U.A. - PROVINCIALEWEG OOST 36 - POSTBUS 1 - 2850 AA HAASTRECHT TEL. (0182) 50 23 44 - FAX (0182) 50 28 27 - [email protected] - WWW.DESAMENWERKING.NL

Verslag Achterhoek Plus Kracht medewerker kan veel betekenen voor het agrarisch bedrijf Mensen met een arbeidsbeperking kunnen al gauw € 10.000 verdienen voor een veehouder. Dit was de boodschap tijdens de jaarlijkse thema-avond van Contact Christen Agrariërs op woensdag 5 februari in De Radstake in Varsseveld. Gerjo Pennings uit Aalten, stagiaire bij PPP-Agro Advies, verzorgde een presentatie over het project ‘Anders Begaafden’ in de Achterhoek. In samenwerking met re-integratiebureau BW-Oost uit Doetinchem wordt het mogelijk gemaakt om mensen met een arbeidsbeperking (anders begaafden) bij de veehouder aan het werk te helpen. Vooraf wordt een dergelijke arbeidskracht op een leerboerderij opgeleid tot Plus Kracht, die dan bekend wordt gemaakt met werknemersvaardigheden en de vele werkzaamheden op het veehouderijbedrijf. Gedacht kan dan worden aan het ligboxen schoonmaken, koeien opdrijven, voeren of een draad verzetten in de wei. Stel dat dit de veehouder per dag een half uur extra geeft om de puntjes op de i te zetten, dan geeft dit niet alleen meer arbeidsplezier, maar ook harde euro’s in de portemonnee. Onder de belangstellenden werden veel ervaringen uitgewisseld en tips aangedragen, hoe om te gaan met een Plus Kracht op het bedrijf. Maar ook tijdens pauzes in het gezin. Begeleiding door ervaren job-coaches hierin is erg belangrijk. Communicatie, geduld en begrip is van cruciaal belang voor het succesvol samenwerken met anders begaafden. Uitkeringsinstantie UWV en de overheid stimuleren het in dienst nemen van mensen met een arbeidsbeperking. Onder andere door de WAJONG-regeling, loondispensatie, belastingvoordeel en het wegnemen van risico’s. Mensen met een arbeidsbeperking kunnen dus een belangrijke rol vervullen in de samenleving en op het veehouderijbedrijf. Door ieder zijn talenten en kwaliteiten te helpen benutten kan men zich ontwikkelen en voelt men zich gewaardeerd. Meer info: Gerjo Pennings ([email protected]) of Henk Knipping ([email protected])

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs 9

Huiskamerbijeenkomsten en kerkelijke themabijeenkomsten: wie doet er mee? Regio Noord In de afgelopen maanden hebben we GMVC en CCA in Regio Noord (Groningen, Friesland, Drenthe en Noordoostpolder) weer vier huiskamerbijeenkomsten gehouden. Het zijn mooie avonden bij een van de leden thuis, met een rondleiding over het bedrijf maar ook met een gesprek over hoe je je geloof handen en voeten geeft op je bedrijf. In andere regio’s worden ‘Mannaavonden’ georganiseerd, waarin een nummer van Manna wordt besproken. Mocht u in uw eigen regio ook een huiskamerbijeenkomst of manna-avond willen houden, neem dan contact op met uw regionale werkgroep of met de beleidsmedewerker.

Colofon

Agenda

CC-Aandacht, jaargang 11 - nr 1, maart 2014 CC-Aandacht is een informatiemagazine voor leden en donateurs van het Contact Christen Agrariërs (CCA). De CC-Aandacht verschijnt vier keer per jaar. Het CCA is een christelijke agrarische vereniging met een missie! Het CCA ontwikkelt en ondersteunt activiteiten met als doel christenagrariërs te helpen hun levensovertuiging vorm te geven m.b.t. partner, bedrijf en omgeving.

16-04  Bedrijfsbezoek bij ‘Kalverhouderij Beekzicht’ Scherpenzeelseweg 45, 3772 MD in Barneveld  Thema: Communicatie binnen het boeren bedrijf (binnen huwelijk en gezin en ook mbt bedrijfsopvolging) Spreker: Dik Veefkind is 45 jaar en woont met zijn gezin in het Noord-Hollandse Heerhugowaard. Dik is ruim 12 jaar betrokken bij de (financiële) agrarische advisering. Daarnaast is hij trainer, coach en mediator. Sinds 2005 is hij betrokken bij het CCA als ondernemerscoach en trainer. We beginnen deze avond om 19.30 uur.

Redactie Henny Roelofsen (interim) mw. M. Vonk Noordegraaf - Jansen (hoofdredactie en coördinatie) Drukwerk en distributie Drukkerij Van Dijk, Meppel

Iedereen van harte welkom!

Vormgeving Ons Ontwerp, Barneveld Redactieadres CCA mw. M.F. Vonk Noordegraaf-Jansen Beijerscheweg 15 2821 NC Stolwijk E [email protected]

Themabijeenkomst Andelst-Zetten In januari jl. mochten we als CCA ook meewerken aan een bijeenkomst van een kerkelijke gemeente over ‘Landbouw in Bijbels perspectief’. De Hersteld Hervormde Gemeente van Andelst-Zetten had deze avond georganiseerd na een prikkelend artikel over dit onderwerp van haar predikant in het Reformatorisch Dagblad. Ds. M. van Reenen leidde deze avond en lichtte vervolgens zijn visie op het thema toe zoals hij dat ook in het RD had verwoord. Vervolgens ging de beleidsmedewerker van het CCA in op dilemma’s die agrariërs ervaren in hun streven naar goed rentmeesterschap. Er onstond daarna een levendige discussie in de zaal, waarin vele visies en ervaringen uit de praktijk werden gedeeld. Het was een waardevolle avond. Mocht u samen met uw eigen kerkenraad ook eens een dergelijke avond willen organiseren, neem dan contact op met uw predikant en met uw regionale contactpersoon.

Secretariaat Antwoordnummer 75 3770 VB BARNEVELD T 0342-424113 E [email protected]

Aan- en verkopen v Onteigeningen v Planschades v Taxaties v Goed rentmeesterschap:

E: [email protected] I:

Dé balans tussen People, Planet en Profit Contactpersoon: ing. M.G. Visscher Assen Zwolle T: 0592 309 109 T: 038 8700186

USE THIS LINE FOR POSITIONING - THEN REMOVE

12 PT. BLEED AREA

Onze granny’s stellen zich voor. Kijk op www.adoptagranny.nl.

Het beste dichtbij

Goede leefbaarheid Veel courante eieren Efficiënt

Nijkerk T 033 422 1510 Eindhoven T 040 238 0777 E [email protected] W www.abzdiervoeding.nl

12 PT. BLEED AREA

U zoekt iemand om voor te zorgen?

10

www.noorderstaete.com

Arnhem T: 026 4438495

Contributie, donaties, giften, legaten Bankrek.nr. NL 48 RABO 0300721404 T.n.v. Contact Christen Agrariërs Graaf van Lyndenlaan 25 3771 JB Barneveld o.v.v. contributie, donatie, gift, legaat Website www.cca-nederland.nl Contactpersonen CCA-regio’s: Alblasserwaard: dhr. J.W. den Boer T 0184-692728 Achterhoek: dhr. B.J. Huinink T 0315-298386 Barneveld: Jan Visser T 0318-482569 Bennekom: dhr. C.J.D. van Baren T 0318-523440 Elburg: mevr. J. ten Hove-van ‘t Veen T 0525-621724 Friesland/Noordoostpolder: Sjoerd Roelevink T 0511-421016 Gouda: mevr. M.F. Vonk Noordegraaf T 0182-583653 Groningen: dhr. G.J. Renkema T 0594-502754 Noord Brabant: dhr. G. Westerlaken T 0161-750800 N-Holland: D. Veefkind T 072 - 5722002 Overijssel: dhr. T.J. Spijker T 0521-589662 Putten: mevr. H. Ruiter T 0341-354609 Utrecht Oost: dhr. J.H. de Kruif T 033-2861309 Utrecht West: dhr. H. Hoogendoorn T 0346-241624 Zeeland: Dhr. R.W. Baas T 0111- 401489 Vijfheeren landen e.o.: T 0345-643291 Mevr. M. Bassa-Selles

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs 11

Paasmorgen O Heer! Wat een morgen toen Gij vol majesteit het graf verliet dat uw gemarteld lichaam had geborgen en eng’len juichten in een overwinningslied! O Heer! Wat een morgen toen wachters vol ontzetting zijn gevlucht en zij het wonder achter leugentaal verborgen en voordeel trokken uit hun vals gerucht. O Heer! Wat een morgen toen vrouwen stonden bij het open graf en vol van schrik hun aangezicht verborgen totdat een engel hen uw boodschap gaf. O Heer! Wat een morgen toen Gij Maria Magdalena hebt gezocht, haar hebt verlost van twijfel en van zorgen en zij U als Levende aanschouwen mocht! O Heer! Wat een morgen toen Petrus uw vergiffenis ontving waar hij zich in zijn wanhoop dacht verworpen om zijn drievoudige verloochening. O Heer! Wat een morgen wanneer Gij zegt: “De dood is er niet meer!” en ik, voor eeuwig in uw hart geborgen, zal ingaan tot de vreugde van mijn Heer! Nel Benschop