Onderzoek kooporiëntatie Waar winkelen Schiedammers?
Foto: Jan van der Ploeg
Kenniscentrum MVS december 2015
Kooporiëntatie 2015
Pagina |2
Inleiding In november 2015 heeft het Kenniscentrum MVS een onderzoek uitgevoerd naar de kooporiëntatie van Schiedammers, dat wil zeggen: waar winkelen Schiedammers? Uit praktische overwegingen zijn de vragen over dit onderwerp gecombineerd met vragen over de gemeentelijke mededelingen en bekendmakingen. Over dat onderwerp is een separaat rapport gemaakt. De vragenlijst is uitgezet onder 2.741 leden van het Schiedamse internetpanel, waarvan er 1.011 de vragenlijst geheel of gedeeltelijk hebben ingevuld. De respons bedraagt 37%, wat vrij hoog is. Omdat niet elke leeftijdscategorie en elke woonwijk evenredig is vertegenwoordigd, zijn hiervoor wegingsfactoren zijn toegepast. De uitkomsten kunnen als representatief worden beschouwd. Het onderzoek gaat in op zowel non-foodartikelen als dagelijkse boodschappen. Aan de veranderde bestedingen aan non-food ten opzichte van 2010 is een apart hoofdstuk gewijd. Na bespreking binnen het stafoverleg Binnenstad zijn diagrammen toegevoegd over de wijken waar de op de verschillende locaties winkelende Schiedammers wonen en een vergelijking tussen 2010 en 2015 per non-foodartikelgroep.
Uitkomsten Non-food Aan de respondenten is een lijst met non-foodartikelgroepen voorgelegd. Vervolgens is gevraagd waar men de recentste aankoop in deze artikelgroep heeft gedaan: in Schiedam Centrum, elders in Schiedam, in Rotterdam, in Vlaardingen, in een andere gemeente of via internet of postorder. De respondenten hebben geantwoord over in totaal 12.743 aankopen van non-foodartikelen. Artikelgroepen non-food Audio / TV / computer / tablet / cd / dvd / games Boeken / tijdschriften Doe-het-zelfartikelen / gereedschap Ecologische producten / natuurvoeding Fietsen / bromfietsen Foto- / filmapparatuur Goud / zilver / sieraden / uurwerken Huishoudelijke, luxe en geschenkartikelen Kleding Meubels (Mobiele) telefoon en toebehoren Schoenen / lederwaren Speelgoed Sport- / hobbyartikelen Vloerbedekking / gordijnen Was-, droog-, vaatwasmachines, magnetrons, fornuizen
Kenniscentrum MVS
Kooporiëntatie 2015
Pagina |3
Het taartdiagram geeft de procentuele verhoudingen weer van het aantal transacties per locatie. Het staafdiagram daarna geeft deze verhoudingen weer per artikelgroep. Hieruit blijkt dat de locatie sterk verschilt per artikelgroep. Zo kopen de respondenten huishoudelijke artikelen, speelgoed en sieraden vooral in Schiedam Centrum, doe-het-zelfartikelen, gereedschap en (brom)fietsen hoofdzakelijk elders in Schiedam, audio-, video-, foto- en computerapparatuur vooral in Rotterdam, meubels meestal in andere gemeenten en mobiele telefoons en toebehoren vaak via internet. Recentste aankopen per locatie voor alle non-foodartikelgroepen (12.743 aankopen)
Internet / postorder 16%
Schiedam Centrum 19%
Andere gemeente 10%
Elders in Schiedam 20%
Vlaardingen 10%
Rotterdam 25%
Recentste aankopen per locatie per non-foodartikelgroep (12.743 aankopen) Audio / TV / computer Boeken / tijdschr. DHZ / gereedschap Fietsen/brommers Foto- / filmapp. Huish. artikelen Juwelier Kleding Meubels Natuurvoeding Schoenen Speelgoed Sport- / hobbyart. Telefoons Vloerbed. / gordijnen Witgoed
5% 5%
42%
14%
23%
32%
10% 13%
11% 42%
23%
10% 50%
18%
7%
22% 13%
10%
21%
9%
20%
30%
15%
13%
50%
8%
7%
60%
4% 3% 4% 16% 18%
39% 21%
11%
9%
70%
4%
24%
80%
Schiedam Centrum
Elders in Schiedam
Rotterdam
Vlaardingen
Andere gemeente
Internet / postorder
Kenniscentrum MVS
14%
15% 4%
9%
7% 18%
40%
8% 6%
18%
30% 32%
10%
11%
13% 30%
18%
12%
39%
16%
3%
16%
13%
32% 17%
5%
6%
21%
43% 19%
8%
10%
9%
22%
21%
27%
32%
10%
10%
20%
19%
6%
10%
5%
21%
37%
0%
22% 9% 2%2%4%
46% 12% 33%
5%
27%
6% 4%
73%
8%
7%
8%
12%
90%
100%
Kooporiëntatie 2015
Pagina |4
Hierna wordt van elke locatie de top 5 van meest gekochte non-foodartikelgroepen gegeven. Het percentage geeft aan welk deel van de totale aankopen in die artikelgroep is gedaan op die locatie, bijvoorbeeld: van alle recentste kledingaankopen heeft 23% van de respondenten deze in Schiedam Centrum gedaan. Schiedam Centrum 1. Ecologische producten / natuurvoeding 2. Speelgoed 3. Goud / zilver / sieraden / uurwerken 4. Huishoudelijke, luxe en geschenkartikelen 5. Kleding
50% 43% 37% 33% 23%
Elders in Schiedam 1. Doe-het-zelfartikelen / gereedschap 2. Fietsen / bromfietsen 3. Boeken / tijdschriften 4. Huishoudelijke, luxe en geschenkartikelen 5. Ecologische producten / natuurvoeding
73% 46% 32% 21% 21%
Rotterdam 1. Audio / TV / computer / tablet / cd / dvd / games 2. Foto- / filmapparatuur 3. Meubels 4. Schoenen / lederwaren 5. Was-, droog-, vaatwasmach., magnetrons, fornuizen
42% 42% 32% 32% 32%
Vlaardingen 1. Vloerbedekking / gordijnen 2. Was-, droog-, vaatwasmach., magnetrons, fornuizen 3. Audio / TV / computer / tablet / cd / dvd / games 4. Kleding 5. Schoenen / lederwaren
21% 18% 14% 13% 13%
Andere gemeente 1. Meubels 2. Schoenen / lederwaren 3. Kleding 4. Vloerbedekking / gordijnen 5. Goud / zilver / sieraden / uurwerken
39% 15% 11% 11% 10%
Via internet / postorder 1. (Mobiele) telefoons en toebehoren 2. Audio / TV / computer / tablet / cd / dvd / games 3. Was-, droog-, vaatwasmach., magnetrons, fornuizen 4. Foto- / filmapparatuur 5. Boeken / tijdschriften
39% 27% 24% 22% 22%
Kenniscentrum MVS
Kooporiëntatie 2015
Pagina |5
In de taartdiagrammen hierna wordt per locatie weergegeven uit welke wijken het winkelpubliek afkomstig is. Zo maakt het eerste taartdiagram duidelijk dat bijvoorbeeld van de 2.490 aankopen die Schiedammers in Schiedam Centrum hebben gedaan, 21% is gedaan door inwoners van de wijk Nieuwland. Om de percentages in de taartdiagrammen beter te kunnen interpreteren, wordt aan het einde een taartdiagram weergegeven van de hele Schiedamse bevolking per wijk. Schiedam Centrum (2.490 aankopen)
3%
5%
5%
9%
Centrum Oost 18%
12%
West Zuid Nieuwland Groenoord Kethel
21%
18%
Woudhoek Spaland/Svea
9%
Elders in Schiedam (2.521 aankopen)
3% 16%
7%
Centrum Oost 13%
West Zuid
14% 8%
Nieuwland Groenoord Kethel
8% 14% 17%
Woudhoek Spaland/Svea
In vergelijking met de verdeling van de bevolking over de wijken valt op dat in het Centrum relatief veel respondenten winkelen uit het Centrum en de aangrenzende wijken (Oost, West en Nieuwland), en relatief weinig uit de verder gelegen wijken, zoals Woudhoek, Spaland/Sveaparken en Kethel. Elders in Schiedam is het precies omgekeerd: relatief weinig winkelpubliek uit Centrum, Oost, West en Nieuwland en juist veel uit Woudhoek, Spaland/Svealparken, Groenoord en Kethel.
Kenniscentrum MVS
Kooporiëntatie 2015
Pagina |6
Rotterdam (3.117 aankopen)
7%
12%
Centrum
Oost
6%
18%
3%
West Zuid Nieuwland
10%
Groenoord 16%
Kethel Woudhoek
18%
Spaland/Svea
10%
Vlaardingen (1.264 aankopen)
3%
13%
6%
Centrum
Oost 16%
West Zuid
20%
Nieuwland 7%
Groenoord Kethel
8%
14%
Woudhoek Spaland/Svea
13%
Voor Rotterdam en Vlaardingen geldt iets dergelijks. In Rotterdam winkelen veel respondenten uit de dichtbij gelegen wijken (Centrum, Oost en Zuid) en relatief weinig uit verder gelegen wijken, zoals Groenoord, Kethel en Woudhoek. In Vlaardingen winkelen juist meer respondenten uit Woudhoek, Spaland/Sveaparken en Kethel, en weinig uit Centrum, Oost en Nieuwland.
Kenniscentrum MVS
Kooporiëntatie 2015
Pagina |7
Andere gemeente (1.271 aankopen)
11%
6% Centrum 18%
11%
Oost West Zuid Nieuwland
6%
Groenoord 16%
10%
Kethel Woudhoek Spaland/Svea
7%
15%
Internet / postorder (1.998 aankopen)
10%
7% Centrum
9%
16%
Oost West
4%
Zuid Nieuwland
9%
Groenoord 19%
Kethel Woudhoek Spaland/Svea
17% 9%
Bij aankopen in andere gemeenten en op internet verschilt de verdeling over woonwijken minder van die van de hele Schiedamse bevolking dan bij de overige locaties. Wel winkelen in andere gemeenten iets meer respondenten uit Oost en Woudhoek en iets minder uit Nieuwland en Groenoord. Via internet kopen iets meer respondenten uit West en iets minder uit Groenoord. Wat betreft internet biedt de leeftijd van de inwoners mogelijk een verklaring hiervoor: in Groenoord wonen relatief veel ouderen en die maken relatief weinig gebruik van internet (al valt het in absolute termen wel mee).
Kenniscentrum MVS
Kooporiëntatie 2015
Pagina |8
Bevolking per wijk (n=77.139)
11%
6% Centrum Oost
15%
9%
West Zuid
5%
Nieuwland 16% 12%
Groenoord Kethel Woudhoek
8%
Spal./Sveap.
18%
Ter vergelijking toont het bovenstaande taartdiagram de Schiedamse bevolking per wijk (peildatum: 27 november 2015). Al met al lijkt de afstand tot de winkels een forse rol te spelen in de keuze waar Schiedammers hun aankopen in non-food doen: meestal niet te ver van huis.
Dagelijkse boodschappen Dagelijkse boodschappen zijn in dit onderzoek gedefinieerd als artikelen die dagelijks of zeer regelmatig nodig zijn, zoals levensmiddelen. Voor deze boodschappen is aan de respondenten een lijst voorgelegd met veertien winkelgebieden in Schiedam en drie daarbuiten (Rotterdam, Vlaardingen en elders). In deze verdeling valt direct op dat Schiedam Centrum en winkelcentrum Hof van Spaland samen goed zijn voor de dagelijkse boodschappen van bijna de helft van alle respondenten. Verder blijkt dat Rotterdam en Vlaardingen voor de dagelijkse boodschappen veel minder belangrijk zijn dan voor non-foodartikelen. Bij de open antwoorden onder ‘anders, namelijk’ wordt de bezorgservice van Albert Heijn het vaakst genoemd en verder onder meer het pick-up point van Jumbo, de weekmarkt in Schiedam en winkels in Delft en Barendrecht. Van de respondenten doet 81% meer dan de helft van zijn dagelijkse boodschappen in het in de vorige vraag genoemde winkelgebied, 53% doet daar zelfs bijna alle dagelijkse boodschappen. De meeste respondenten doen de dagelijkse boodschappen dus zo veel mogelijk in één winkelgebied.
Kenniscentrum MVS
Kooporiëntatie 2015
Pagina |9
Waar doet het huishouden waartoe u behoort doorgaans de dagelijkse boodschappen? (n=1010) Schiedam Centrum (Hoogstraat, Broersvest, Broersveld, Nwe Passage, Dam, etc.) Winkelcentrum Hof van Spaland Mgr. Nolenslaan Winkelcentrum Laan van Bol'es (Groenoord) Groenelaan Winkelcentrum Geuzenplein (Woudhoek) Winkelcentrum Krona (Sveaparken) Rotterdam Dieselstraat (Oost) Vlaardingen Winkelcentrum De Ketel (Borodinlaan, Groenoord) Overige winkels in Schiedam s-Gravelandseweg Rubensplein / Rembrandtlaan Nieuwlandplein Sint Liduinastraat Elders
1%
2% 2%
2%
1%
0% 0%
1% 2%
3%
26%
4% 5%
8%
9% 23% 12%
Kenniscentrum MVS
Kooporiëntatie 2015
P a g i n a | 10
Welk deel van de boodschappen voor dagelijks gebruik wordt daar gekocht? (n=1008)
4% 15% Bijna alles Meer dan de helft
Ongeveer de helft
53%
Minder dan de helft
28%
Zijn er nog andere plaatsen waar u regelmatig uw dagelijkse boodschappen koopt? (n=1006) (Meer dan één antwoord mogelijk) Winkelcentrum Hof van Spaland
30%
Schiedam Centrum (Hoogstraat, Broersvest, …
25%
Mgr. Nolenslaan
22%
Winkelcentrum Laan van Bol'es (Groenoord)
18%
Vlaardingen
13%
Rotterdam
13%
Winkelcentrum Geuzenplein (Woudhoek)
10%
Groenelaan
9%
Winkelcentrum Krona (Sveaparken)
9%
Winkelcentrum De Ketel (Borodinlaan, Groenoord)
7%
Overige winkels in Schiedam
6%
Dieselstraat (Oost)
4%
Rubensplein / Rembrandtlaan
4%
s-Gravelandseweg
3%
Sint Liduinastraat
3%
Nieuwlandplein
2%
Elders, namelijk:
9%
Tot slot is gevraagd of er nog meer plaatsen zijn waar de respondenten hun dagelijkse boodschappen doen. In de antwoorden op deze vraag is de top 4 hetzelfde als op de vraag waar men doorgaans de dagelijkse boodschappen doet, al zijn de nummer 1 en 2 van positie gewisseld: Hof van Spaland, Schiedam Centrum, Mgr. Nolenslaan en Laan van Bol’es. Op positie 5 en 6 staan Vlaardingen en Rotterdam. Blijkbaar gaan weinig Schiedammers daar doorgaans naartoe, maar is er wel een grotere
Kenniscentrum MVS
Kooporiëntatie 2015
P a g i n a | 11
groep die daar incidenteel de dagelijkse boodschappen doet. In de categorie ‘anders, namelijk’ worden vooral internetwinkels (zoals Albert Heijn en Jumbo) veel genoemd en de weekmarkten in Centrum, Noord en Rotterdam. Binnen Schiedam worden ook genoemd: Parkweg, Oranjestraat, Vierhavenstraat, Aldi op de Borodinlaan, Dirk van de Broek in Sveaparken, Coop op de Rembrandtlaan, Spar op het Stationsplein en groothandel Zegro. Buiten Schiedam worden vermeld: Rotterdam, Vlaardingen, Delft, Maassluis, Brielle, Maasland, Naaldwijk, Rijswijk, Den Haag, Zoetermeer, Leiden, Oud-Beijerland, Steenbergen en Dordrecht.
Kooporiëntatie non-food Natuurlijk besteden Schiedammers niet aan elke non-foodartikelgroep evenveel geld. Zo blijkt uit ander onderzoek dat alleen al naar kleding zo’n 30% van het totale aan non-food bestede bedrag gaat. Het taartdiagram geeft weer welk percentage van het totaalbedrag men uitgeeft aan de verschillende artikelgroepen. Vanwege de vergelijkbaarheid met de vorige meting (uit 2010) gaat het om iets andere artikelgroepen. Relatief bestede bedrag per non-foodartikelgroep
4%
3%
Kleding
2% 2%
Schoeisel/lederw. Radio/TV
4%
30%
4%
Doe-het-zelf Meubels
6%
Vloerbedekking Huish.art. Witgoed
8%
Sport/hobby 11%
8%
Fotoart. Juwelier
9%
9%
Rijwielen
Om de kooporiëntatie voor non-food (het op die locatie bestede bedrag, uitgedrukt als percentage van het gehele aan non-food bestede bedrag) te berekenen, wegen we de aantallen aankopen met het relatief bestede bedrag. Er ontstaat dan een verdeling die afwijkt van de ongewogen verdeling in het taartdiagram op pagina 3. In het staafdiagram op de volgende pagina zijn de ongewogen en gewogen verdelingen naast elkaar gezet. Uit dit staafdiagram is op te maken dat de respondenten in Schiedam vooral zaken kopen waaraan zij een relatief klein deel van hun budget besteden, zoals huishoudelijke en cadeauartikelen, speelgoed, sieraden en ecologische producten. In Rotterdam, Vlaardingen en de overige gemeenten kopen de respondenten juist zaken waaraan zij een relatief groot deel van hun budget besteden, zoals audio-, video- en computerapparatuur, fotoapparatuur, meubels, witgoed, kleding en schoenen.
Kenniscentrum MVS
Kooporiëntatie 2015
P a g i n a | 12
Kooporiëntatie non-food: ongewogen en gewogen met bestede bedrag (n=1011) 30% 25% 20% 15% 25% 10%
20%
18%
20%
28%
18%
5%
10%
12%
10%
12%
16%
14%
0% Schiedam Centrum
Schiedam overig
Rotterdam
Vlaardingen
Ongewogen
Gewogen
Overige gemeenten
Internet / postorder
Kooporiëntatie vergeleken met 2010 Als we de kooporiëntatie onder Schiedammers voor non-foodartikelen van 2015 vergelijken met die van 2010, valt een aantal zaken direct op: De bestedingen in Schiedam Centrum zijn in de afgelopen vijf jaar dramatisch gezakt, van 28% naar 18%. De bestedingen via internet zijn in dezelfde periode enorm toegenomen, van 4% naar 14%. De bestedingen in Vlaardingen zijn gestegen van 9% naar 12%. De bestedingen elders in Schiedam en in Rotterdam en de overige gemeenten zijn nagenoeg hetzelfde gebleven. Kooporiëntatie non-food in 2010 en 2015 35% 30% 25% 20% 15% 10%
29%
28% 18%
19%
28%
18%
5%
9%
12%
11%
14%
12% 4%
0% Schiedam Centrum
Schiedam overig
Rotterdam 2010
Kenniscentrum MVS
Vlaardingen 2015
Overige gemeenten
Internet / postorder
Kooporiëntatie 2015
P a g i n a | 13
Kooporiëntatie per non-foodartikelgroep 2010 Sport/hobby
26%
17%
Speelgoed
32%
50%
Juwelier
20%
45%
Fotoart.
24%
Rijwielen
23%
16%
23%
20%
Vloerbedekking
22%
Meubels
9%
Kleding
8%
34%
11%
20%
30%
50%
9%
8%
8%
7%
8% 12% 1%
35%
2%
10%
31%
40%
7% 2%
17%
12%
34% 10%
8%
30%
34%
32%
11% 3% 11% 2%3%1%
39%
19%
2% 7%
7%
28%
18%
9%
Schoeisel/lederw.
0%
22%
30%
Radio/TV
13%
9%
61%
17%
5% 4%
3% 9% 15%
22%
Witgoed
5%
38%
38%
6%
8%
20%
18%
9%
14%
40%
Huish.art. DHZ
9%
60%
70%
13%
9%
10%
80%
90%
Schiedam Centrum
Elders in Schiedam
Rotterdam
Vlaardingen
Andere gemeente
Internet / postorder
3% 6% 100%
Kooporiëntatie per non-foodartikelgroep 2015 Sport/hobby
19%
17%
Speelgoed
43%
Juwelier 8%
Rijwielen
19%
12%
42%
13%
Huish.art.
21%
5%
Radio/TV
5% 5%
13%
Schoeisel/lederw.
32% 7%
10%
10% 20%
30%
10%
8% 9% 8%
9%
5%
12%
39% 13%
70%
4% 6%
15%
13% 60%
11%
11% 80%
Schiedam Centrum
Elders in Schiedam
Rotterdam
Vlaardingen
Andere gemeente
Internet / postorder
Kenniscentrum MVS
10%
27%
10%
50%
8%
24%
21%
27% 40%
10% 22%
30% 32%
16%
9% 2% 2%4% 14%
18%
23% 0%
10%
18%
42%
6% 18%
Kleding
6%
20%
32%
16% 7%
21%
73%
Witgoed
18%
8% 4%
11%
10%
Vloerbedekking
9%
13% 5%
46%
33%
DHZ
7%
16%
37%
Fotoart.
Meubels
30%
15% 14% 90%
100%
Kooporiëntatie 2015
P a g i n a | 14
Hoewel de daling van de bestedingen in Schiedam Centrum met tien procentpunten precies overeenkomt met de stijging van de bestedingen via internet, is het onjuist om te stellen dat het internet geheel verantwoordelijk is voor de teruggang van bestedingen in het Centrum. Op de vorige pagina zijn de veranderingen per artikelgroep weergegeven. In vergelijking met 2010 hebben de respondenten in 2015 in Schiedam (Centrum en elders in Schiedam) vooral minder besteed aan audio-, video- en computerapparatuur, witgoed en fotoartikelen.1 Het lijkt erop dat zij voor deze artikelen niet alleen zijn uitgeweken naar internet, maar ook naar Rotterdam (waar Schiedammers in 2015 fors meer aan audio/video, witgoed en fotoartikelen hebben besteed dan in 2010), Vlaardingen (vooral witgoed, maar ook audio/video, fotoapparatuur en kleding) en overige gemeenten (vooral schoenen en audio/video, maar ook kleding en meubels).
1
Het ligt voor de hand dat dit samenhangt met het verdwijnen van ketens als Dixons, Free Record Shop en Klein uit het Centrum. Het verdwijnen van deze winkels is vermoedelijk zowel oorzaak als gevolg van de verminderde bestedingen aan deze artikelen in Schiedam.
Kenniscentrum MVS
Kooporiëntatie 2015
P a g i n a | 15
Tot slot Uit dit onderzoek komt het volgende beeld naar voren: In de afgelopen vijf jaar zijn de bestedingen van Schiedammers aan non-foodartikelen in Schiedam Centrum dramatisch gezakt, van 28% naar 18%. De bestedingen via internet zijn in diezelfde periode enorm toegenomen, van 4% naar 14%. De bestedingen in Vlaardingen zijn gestegen van 9% naar 12%. De bestedingen elders in Schiedam en in Rotterdam en de overige gemeenten zijn nagenoeg hetzelfde gebleven. De kooporiëntatie (het op die locatie bestede bedrag, uitgedrukt als percentage van het gehele aan non-food bestede bedrag) verschilt sterk per artikelgroep. Zo kopen Schiedammers huishoudelijke artikelen, speelgoed en sieraden vooral in Schiedam Centrum, doe-het-zelfartikelen, gereedschap en (brom)fietsen hoofdzakelijk elders in Schiedam, audio-, video-, computer- en fotoapparatuur vooral in Rotterdam, meubels meestal in andere gemeenten en mobiele telefoons en toebehoren vaak via internet. Aan de artikelen die Schiedammers het meest in Schiedam kopen besteden zij een relatief klein deel van hun budget. Aan de artikelen die zij vooral elders kopen besteden zij juist een relatief groot deel van hun budget. In vergelijking met 2010 hebben Schiedammers in 2015 in Schiedam vooral minder besteed aan audio-, video- en computerapparatuur, witgoed en fotoartikelen. Het lijkt erop dat zij voor deze artikelen niet alleen zijn uitgeweken naar internet, maar ook naar Rotterdam, Vlaardingen en andere gemeenten. Wat betreft dagelijkse boodschappen, waaronder levensmiddelen, zijn Schiedam Centrum en winkelcentrum Hof van Spaland samen goed voor de boodschappen van bijna de helft van de Schiedammers. Andere populaire winkelgebieden voor dagelijkse boodschappen zijn de Mgr. Nolenslaan en winkelcentrum Laan van Bol’es in Groenoord. De meeste respondenten doen de dagelijkse boodschappen zo veel mogelijk in hetzelfde winkelgebied in Schiedam. Daarnaast doet een deel van hen incidenteel boodschappen in een naburige stad, zoals Vlaardingen of Rotterdam, of elders in de regio. Als we kijken naar de wijk waar de winkelende Schiedammers wonen, dan blijkt niet alleen voor dagelijkse boodschappen, maar ook voor non-food de afstand tot de winkels een forse rol te spelen in de keuze waar men aankopen doen: meestal niet te ver van huis.
Meer informatie over dit onderzoek is verkrijgbaar bij: Kenniscentrum MVS Kees Brandwijk
[email protected] (010) 219 1104
Kenniscentrum MVS