Onderwijsprofiel obs Aldoende
Bron: Passend Onderwijs Haarlemmermeer Versie: 2015
Het onderwijsprofiel Passend onderwijs Haarlemmermeer Een onderwijsprofiel van iedere school bestaat uit een basiszorg, een breedtezorg en een dieptezorg (zie landelijk referentiekader). In het Samenwerkingsverband Haarlemmermeer spreken we van een plus-, basis- en een breedteaanbod. Eventueel formuleren de scholen een diepteaanbod. De onderwijsprofielen van de PO, SBO en SO scholen leveren gezamenlijk het dekkend netwerk binnen ons Samenwerkingsverband op. Het onderwijsprofiel geeft zicht op het onderwijsaanbod voor alle leerlingen in een school. Het onderwijsprofiel moet een zichtbare kwaliteit van onderwijs waarborgen. Een goed gedifferentieerd onderwijsaanbod op de basisschool zorgt ervoor dat veel leerlingen thuisnabij onderwijs kunnen volgen en slechts een beperkt aantal leerlingen een beroep hoeft te doen op het diepteaanbod. Het onderwijsprofiel is een instrument in handen van de schooldirecteur om het onderwijsaanbod gericht te verbeteren. De vaste onderdelen van het onderwijsprofiel zijn: Hoofdstuk 1
Visie/ Missie/ eigenheid van de school/ouders
Hoofdstuk 2 2.1 Planmatig werken 2.2 De leerresultaten 2.3 Leerstofaanbod 2.4 De bewaking van de leertijd 2.5 Didactisch handelen & instructievaardigheden 2.6 Het pedagogisch klimaat 2.7 Het klassenmanagement We sluiten aan bij de begrippen in het waarderingskader van de inspectie en bij de vele kwaliteitsinstrumenten. Het zijn die elementen uit het primair proces die direct invloed hebben op de leerresultaten van de leerlingen. Het onderwijsprofiel hangt op deze wijze sterk samen met het onderwijskundig deel van het schoolplan en de onderdelen uit het kwaliteitssysteem van de school. Op iedere school is in het onderwijsprofiel beschreven hoe de school deze onderwijskwaliteit definieert en monitort. De vaste onderdelen van het onderwijsprofiel zijn voor al onze scholen gelijk. De onderdelen moeten beschreven worden in concreet waarneembaar gedrag. Het gedrag is meetbaar en beschreven in termen van ‘wat zie ik’. We vinden dat iedere school of ieder schoolbestuur zelf de elementen uit het onderwijsprofiel inhoudelijk vorm moet geven en eventueel een eigen ambitieniveau moet formuleren. Het betekent dat de onderwijsprofielen qua vorm vergelijkbaar zijn, maar qua inhoud per school en per bestuur moeten verschillen om te komen tot een dekkend netwerk.
Onderwijsprofiel juli 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
2
Hoofdstuk 1: Visie, Missie & Eigenheid van de school Missie Aldoende is een openbare basisschool, dat betekent dat iedereen welkom is ongeacht geloof- of levensovertuiging. Onze missie is om een stabiele omgeving te bieden waar de leerlingen zich veilig voelen en met plezier naar toe komen. Dit vormt volgens ons de basis om tot leren te komen. Wij hebben hoge verwachtingen van onze leerlingen en hebben daarbij oog voor de persoonlijke achtergrond van iedere individuele leerling. Visie Om onze missie uit te kunnen voeren, moet ons onderwijs hierop ingericht zijn. De visie heeft tot doel een handvat te zijn om onze missie uit te kunnen voeren. ,,Aldoende leren, beter presteren!” We willen onze leerlingen zelfvertrouwen en leerpleziergeven door hen zelf te laten werken en te laten ontdekken. We hanteren vele verschillende uitdagende en activerende werkvormen, zoals: samenwerken, zelfstandig werken, groepsopdrachten, groep doorbrekende activiteiten, werkstukken maken, projecten, excursies en gastlessen. We streven naar onderwijs dat uitdagend en boeiend is, onder meer door de leerlingen werk te laten doen dat aansluit bij hun eigen niveau, door aantrekkelijk en up-to-date lesmateriaal en enthousiaste leerkrachten. Daarnaast willen we onze leerlingen zoveel mogelijk al doende laten ervaren. Zo maken we uitstapjes op het gebied van cultuur- en natuureducatie. U kunt hierbij denken aan het bezoeken van een museum of een voorstelling op school, een bezoek aan de kinderboerderij of moestuintjes. We stimuleren onze leerlingen om geleidelijk aan steeds zelfstandiger te werken. Dit doen we door middel van een doorgaande lijn van groep 1 t/m 8. Zo werken de kinderen aan het einde van groep 8 met een weektaak. We leren onze leerlingen zo om zelf hun werk te plannen en verantwoordelijk te zijn voor hun eigen werk. Daarbij speelt de leerkracht een activerende en coachende rol. Op Aldoende werken we met de Kanjertraining, hiermee behouden we de veilige en goede sfeer in de groepen en in de school. We hebben oog voor elkaar en zijn ons bewust van onderlinge verschillen en gaan daar respectvol met elkaar mee om. Om dit te borgen liggen deze afspraken vastgelegd in ons ‘pestprotocol’. Ouders ontvangen regelmatig informatie over de ontwikkeling van hun kind. Dit doen we door middel van de rapporten, 10-minutengesprekken en het ouderportaal van ParnasSys. Naast deze vaste momenten zijn de leerkrachten op Aldoende makkelijk benaderbaar voor ouders. Ook zijn de ouders betrokken bij de Medezeggenschapsraad, de Ouderraad en bij verschillende activiteiten en uitstapjes. Onze kenmerken - Aandacht voor individuele leerlingen - Werk dat aansluit op het eigen niveau - Veilige en goede sfeer - Makkelijk benaderbaar voor ouders - Activiteiten met leerlingen van verschillende leeftijden door elkaar - Musicals van groep 1 t/m 8
Onderwijsprofiel juli 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
3
Hoofdstuk 2: Concretisering van de visie, missie & eigenheid van de school. 2.1 Planmatig werken: Opbrengstgericht werken en verbetertrajecten/schoolontwikkelingen In dit hoofdstuk beschrijft de school de volgende punten (n.a.v. de 5 indicatoren inspectie): 1. Welk systeem van instrumenten en procedures wordt gebruikt voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen, ook na verwijzing naar VO. De leerresultaten worden gevolgd door middel van methode gebonden toetsen, de Cito-toetsen en observaties van de leerkracht. In groep 1/2 worden de leerlingen tevens gevolgd via de Horeb (Handelingsgericht observeren registreren evalueren van basisontwikkeling). In groep 8 wordt de NIO (Nederlands Intelligentietoets Onderwijsniveau) afgenomen, bij twijfel of wanneer er behoefte is aan meer inzicht, en de eindtoets. De sociaal-emotionele ontwikkeling volgen we middels KANVAS (Kanjer volg- en adviessysteem) van de Kanjertraining. Alle vorderingen worden bijgehouden in ParnasSys. 2. Hoe de leraren systematisch de vorderingen van hun leerlingen volgen, plannen en analyseren. Onze cyclus leerlingenzorg hebben wij weergegeven in onderstaand schema.
Onderwijsprofiel juli 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
4
3. Hoe de school de effecten van de zorg na gaat en zo nodig bijstuurt. Dit doen we d.m.v. methode gebonden toetsen, Cito-toetsen en dagelijkse observaties. Hier wordt naar gekeken tijdens de groepsbesprekingen en tijdens het evalueren van de groepsplannen, OPP’s of individuele handelingsplannen. Het bijsturen gebeurt daarna bij het opstellen van een nieuw groepsoverzicht en een bijbehorend groepsplan. 4. Wanneer de school systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten evalueert. Dit doen we twee keer per schooljaar n.a.v. de Cito-toetsen: de leerkrachten presenteren de resultaten per groep per vakgebied aan elkaar. Ook maakt de schoolleiding samen met de intern begeleider twee keer per schooljaar een schoolanalyse. Hierbij wordt gekeken naar de opbrengsten per jaargroep, per schooljaar en per groep. Aan het einde van het schooljaar analyseren we de uitkomsten van de Cito-eindtoets in groep 8. Aan de hand van de uitkomsten worden er zorgsignalen vastgesteld en stelt de directie een plan van aanpak op voor het komende halve schooljaar. 5. Wanneer de school het onderwijsleerproces evalueert. Dit doen we meerdere keren per schooljaar door klassenobservaties m.b.v. kijkwijzers en door het brengen van flitsbezoeken. 1x per twee jaar worden via ParnasSys de volgende vragenlijsten uitgezet: zelfevaluatie personeel, personeelstevredenheid, oudertevredenheid en leerlingtevredenheid.
Onderwijsprofiel juli 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
5
2.2 Leerresultaten Het is onze ambitie om op of boven het landelijk gemiddelde te scoren. Vanwege de groepsgrootte van onze klassen geeft het echter geen goed inzicht om per groep onze schoolnormen vast te stellen. Omdat we kleine groepen hebben geeft dit geen evenwichtig beeld. Twee keer per schooljaar analyseren we onze leerresultaten. Deze opbrengstanalyses van de resultaten worden meegenomen voor de verbeterplannen. Over de uitstroom naar het VO kunnen wij aangeven dat ieder kind goed terecht komt in het voortgezet onderwijs. Schooljaar 2014-2015 zag dat er als volgt uit, bij een uitstroom van 9 leerlingen: Bij een uitstroom van 9 leerlingen. Praktijkonderwijs VMBO basis VMBO kader VMBO theorie (MAVO) HAVO VWO
0% 22,2% 11,1% 33,3% 22,2% 11,1%
Beroepsonderwijs totaal Theorieonderwijs totaal
33,3% 66,6%
2.3 Leerstofaanbod Het onderwijsaanbod wordt beschreven in methodieken en materialen. Het basisaanbod van de school impliceert tevens ondersteuning bij dyslexie en dyscalculie In het breedte en (het mogelijke) diepteaanbod staat hoe de school intensiveert voor leerlingen met extra onderwijsbehoeften. Wat doet de school anders voor (hoog) begaafde leerlingen en/of leerlingen met sociaal-emotionele problemen? Het aanbod wordt beschreven voor technisch lezen, begrijpend lezen, spelling, rekenen & sociale competentie. Taal Plus
Basis
Breedte
Begrijpend lezen Plus
Basis
Groep 1 Groep 2 - Spelletjes van Veilig Leren Lezen - Letterdoos - Leesboekjes start groep 3 - Kleutersetje spelletjes van Schatkist - Methode: Schatkist - Methode: Wat zeg je? - Methode: Spreekbeeld - Ontwikkelingsmaterialen uit de taalkast - Verteltassen - Woordenschatkoffer - Werkhoeken: huishoek, poppenhuis, bouwhoek, zand- en watertafel - Tijdens de ‘Arbeid naar keuze’; werk- en themales - Kringgesprekken; grote en kleine kring - SchoolTV - Werkbladen - Computer: Bas - Taalplacemat - Kleutersetje Schatkist verhaal
3
4
5
- Veilig Leren Lezen ‘raket’ en ‘zon’ - Veilig Leren Lezen ‘maan’
- Op een hoger niveau lezen
6
7
8
- Op een hoger niveau lezen
- Nieuwsbegrip XL - CITO oefenboekjes begrijpend lezen - Boeken uit de boekenhoek en/of bibliotheek
- Woordenschatkoffer
- Ajodact woordenschat
- Tekstverwerken - Zipmix
Breedte
- Veilig Leren Lezen ‘ster
Onderwijsprofiel juli 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
- Zuidvallei
7
Technisch lezen Plus
Basis
3
4
5
6
7
8
-
Veilig - Estafetteloper Leren Lezen ‘raket’ en ‘zon’ - Veilig - Estafette Leren - Boeken uit de boekenhoek en/of bibliotheek Lezen: ‘maan’ - Spreekbee ld - Duo lezen; VLL-boekjes groep 3
- Voorlezen in groep 1/2 - Boekbespreking
Breedte
-
Spelling
3
Veilig Leren Lezen ‘ster’
-
Extra lezen uit Vloeiend en Vlot van Estafette Extra lezen aan de instructietafel en/of met de onderwijsassistent In groep 3/4 een leesmap mee naar huis Extra kopieerbladen uit Estafette Bij dyslexie: WOEF-stick, daisyspeler
4
5
6
-
Spelling op Maat (inclusief oefen-software)
- Taal in blokjes - Huiswerk Spelling op Maat - Dictee dagelijks opschrijven - www.bloon.nl Breedte
8
- Woordenlijst van circa 20 woorden - Puzzelen met werkwoordspelling
Plus
Basis
7
- Taal in blokjes werkbladen
- Huiswerkbladen en kopieerbladen Spelling op Maat - Dictee dagelijks opschrijven - Kopieerbladen Spelling in de lift
Onderwijsprofiel juli 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
- Woordenlijst van circa 15 woorden - Puzzelen met werkwoordspelling - Woordenlijst van circa 10 woorden - Taalactief - Puzzelen met werkwoordspelling
8
Rekenen Plus
Basis
Breedte
Groep 1 Groep 2 - Met sprongen vooruit - Werkbladen - Ontwikkelingsmateriaal - Schatkist - Wereld in getallen - Met sprongen vooruit - Werkbladen - Ontwikkelingsmaterialen - Computer: Bas tel je mee? - Werkhoeken: bouwhoek, constructie, poppenhoek, winkeltje - Kringgesprekken - Aanbod op maat tijdens de ‘Fluistertijd’ - SchoolTV - Arbeid naar Keus/werkles - Schatkist - Werkbladen - Met sprongen vooruit - Ontwikkelingsmateriaal
Rekenen
3
Plus
- Wereld in getallen ***-opdrachten - Wereld in getallen pluswerkboek
4
- Rekentijgers
Basis
Breedte
-
5
6
7
8
- Tellers en noemers
- Verhoudingen - Wiskundelijn
- Meten = weten
Wereld in getallen **-opdrachten Wereld in getallen basisboek Oefensoftware Wereld in getallen
- Eenmaal andermaal voor de tafels - Tafelcd - Tafeldiploma - Wereld in getallen *-opdrachten - Wereld in getallen bijwerkboek - Redactiesommen - Meten = weten - Maatschrift Alles telt - 100%
Onderwijsprofiel juli 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
9
- Tellers en noemers
Sociale competentie Plus Basis
1
2
3
4
5
6
7
8
- Kanjertraining - Kleur! - Kanvas
Breedte
Onderwijsprofiel juli 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
10
2.4 De bewaking van de leertijd (per vakgebied) De leertijd wordt beschreven in gestelde leertijd (roostertijd) in aantal uren per week. De leertijd wordt verder verfijnd in gerealiseerde en effectieve leertijd in termen van percentages van de gestelde leertijd. De gerealiseerde leertijd is het percentage van de roostertijd dat daadwerkelijk aan het vak besteed wordt. De effectieve leertijd is een percentage van de gerealiseerde leertijd waarop de leerlingen daadwerkelijk met de les bezig zijn. Hoeveel uur staat er per vakgebied op het rooster? Hoeveel tijd is er minder of extra voor de leerlingen in het plus c.q. breedteaanbod
Begrijpend 1* lezen Plus Basis Zorg
2*
3
4
6,5 *
5
1,5
1,5
6
1,5
7
8
1,5
1,5
1,5
(* betreft hier Taal voor kleuters)
Technisch 1* lezen Plus Basis Zorg
Spelling Plus Basis Zorg
1*
Rekenen Plus Basis Zorg
1*
2*
3
-
4
6,5/8,5
2*
3 1,5
2*
3
2*
0,5
3
0,5
0,5
Onderwijsprofiel juli 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
0,5
1,5
5
6
1,5
8 5
7
0,5
2,5
8
7
5
5
2,5
1,5
6
5
8
7
1,5
5
4
3
6
1,5
5
7
3
5
4
2,5
6
5
4
-
Sociale 1* competentie Plus Basis Zorg
5
5
8
0,5
0,5
11
2.5 Didactisch handelen & instructievaardigheden We sluiten aan bij de opvattingen van de Inspectie die het als volgt omschrijft: “Het didactisch handelen van de leerkracht is gericht op het ontlokken en bevorderen van leerprocessen waarbij de leerkracht sturing geeft aan het leerproces en de eigen keuzes van leerlingen. Zo vraagt de leerkracht zich voortdurend af welke hulp, opdracht of aanwijzing gegeven kan worden om leerlingen te helpen tot leren te komen.” Uitgangspunt bij het didactisch handelen is het werken met een instructiemodel. Daarnaast is het van belang dat de leerkracht afstemt op het niveau van de leerlingen.
Wat is jullie visie op didactisch handelen? Hoe geven jullie het didactisch handelen vorm? Werkt de school met een instructiemodel? Zo ja, welke? Welke fasen worden er binnen de les onderscheiden? Wat wil je terugzien per lesfase? Wat moet iedere leerkracht iedere les laten zien en aan de orde laten komen? Plus
Na de (in)oefening maken de leerlingen hun werk zelfstandig.
Basis
We werken met het effectieve instructiemodel: 1. Dagelijkse terugblik, voorkennis activeren 2. Doel, wat gaan we nu leren 3. Presentatie/instructie 4. (in)oefening 5. Individuele verwerking 6. Evaluatie (van het doel, zie nr.2) Na de (in)oefening krijgen de leerlingen extra instructie. En oefent verder samen met de leerkracht. Hierbij wordt verder gegaan met de opdrachten onder begeleiding, ook wordt er waar mogelijk concreet materiaal bij gebruikt.
Zorg
Onderwijsprofiel juli 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
12
2.6 Het pedagogisch klimaat: Pedagogisch handelen (algemeen) & gedrag. Wat is jullie visie op het pedagogisch klimaat? Hoe geven jullie het pedagogisch handelen vorm? Gedrag Rondom het omgaan met (on)gewenst gedrag zijn afspraken op een rij gezet. Deze afspraken worden nageleefd door alle leerkrachten en hebben betrekking op alle leerlingen.
Afspraken, van toepassing op alle leerlingen
00: Omgaan met gedrag Vanuit de Kanjertraining gaan we op school als volgt met elkaar om: - We vertrouwen elkaar - We helpen elkaar - Niemand speelt de baas - Niemand lacht uit - Niemand doet zielig
01: Pedagogisch handelen gericht op de relatie Basis De leerkracht staat om 08.20 in de klas om zijn/haar groep te verwelkomen. De leerkracht hanteert consequent het pestprotocol. De leerkracht voert gesprekken, op basis van gelijkwaardigheid, met individuele leerlingen om de leerling te leren kennen. De Kanvas vragenlijst wordt 2x per jaar afgenomen bij alle leerlingen Leerlingen van groep 6,7 en 8 vullen 2x per jaar de leerling lijst van deze observatie in.
Zorg
De leerkracht signaleert onzekerheid bij de leerling in leer- en gedragssituaties en ondersteunt de leerling in zijn behoefte aan veiligheid en acceptatie door dingen samen en/of voor te doen. De leerkracht koppelt een tweetal leerlingen aan elkaar die elkaar ondersteunen in het werk.
Onderwijsprofiel juli 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
13
02: Pedagogisch handelen gericht op de competentie Basis De leerkracht spreekt zijn vertrouwen uit in de leerlingen in het omgaan met elkaar. Hij gaat hierbij uit van hoge, maar realistische verwachtingen. De leerkracht laat zien, dat hij het gewenste gedrag heeft opgemerkt in woord en gebaar. Bijvoorbeeld door een duim op te steken. De leerkracht sluit elk dag af met positieve feedback op het gewenst gedrag, gericht op het werk dat de leerlingen hebben gedaan (product gericht). De leerkracht sluit elk dag af met positieve feedback op de inzet van de leerlingen en op het sociaal emotioneel functioneren (proces gericht). De leerkracht spreekt met de leerlingen over hun kwaliteiten om hen bewust te maken van hun mogelijkheden. Zorg De leerkracht bespreekt met een leerling zijn gedragsmogelijkheden en ondersteunt hem door vertrouwen uit te spreken in zijn capaciteiten. De leerkracht schrijft het bereiken van gewenst gedrag toe aan de inzet van de leerling zelf. De leerkracht vergelijkt de leerling met zichzelf.
03: Pedagogisch handelen gericht op de autonomie Basis De leerkracht daagt alle leerlingen uit om aan het woord te komen en geeft de leerlingen de ruimte om hun gedachten en gevoelens onder woorden te brengen. De leerkracht herinnert de leerlingen via complimenten aan de opgestelde gedragsregels. De leerkracht laat de leerlingen mee denken en mee beslissen over (bijvoorbeeld feestelijke) activiteiten in de groep. De leerkracht creëert onderwijsleersituaties, bijvoorbeeld een kringgesprek, waarin leerlingen elkaar de ruimte geven voor een eigen inbreng, en waardeert die positief. De leerkracht zorgt voor werkvormen, die ervoor zorgen dat de leerlingen vorm kunnen geven aan hun eigen keuzes. Hierbij staan de leerstijlen van de kinderen centraal. De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe zij om kunnen gaan met leerlingen in de groep die extra onderwijsbehoeften hebben en maakt hierover afspraken. De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe hij/zij vorm geeft aan het omgaan met verschillen tussen leerlingen wat betreft zelfstandigheid en het dragen van verantwoordelijkheid. Zorg
De leerkracht bespreekt met de leerlingen het verantwoordelijk zijn voor elkaar. De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe zij zelfstandig hun problemen kunnen oplossen. De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe hij omgaat met verschillen tussen leerlingen wat betreft zelfstandigheid en het dragen van verantwoordelijkheid.
Onderwijsprofiel juli 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
14
2.7 Klassenmanagement Wat is jullie visie op klassenmanagement? Hoe geven jullie het klassenmanagement vorm? Klassenmanagement bestaat zoveel mogelijk uit structureren van ruimte, tijd en activiteit zodat de leerkracht de geplande activiteiten uit kan voeren. We onderscheiden hierbinnen de organisatie van de fysieke ruimte en de organisatie van de ruimte rondom het lesgeven, waarbij het leerkrachtgedrag en de leerkrachtvaardigheden een belangrijke rol spelen. 01: Ruimte Plus - Plek waar door de leerlingen zelf verrijkingsmateriaal gepakt kan worden Basis
Zorg
02: Tijd Plus Basis
Zorg
- Stoplichten - Time-timer - GIP-blokjes - Instructietafel - Rustige werkplekken - Ronde lopen - Dagritmekaarten (gr. 1/2 ) en pictogrammen (gr. 3 t/m 8) - Vaste plekken voor werk dat klaar is / niet af is - Kiesbord (groep 1 t/m 4) - Rustige werkplek (evt met Study Budy) - Computerhoek in de klas
- Eerder beginnen met de verwerking - De leerkracht geeft de start en afsluiting van de les aan - Fluistertijd groep ½ - Kleine kring in groep 1/2 - Verlengde instructie - Pre-teaching
03: Activiteit Plus - Beginnen na korte instructie Basis
- (Interactief) voorlezen door de leerkracht en leerlingen uit groep 7/8 - Duo-lezen
Zorg
- Koptelefoon voor demping omgevingsgeluiden - Koppelen aan andere leerling
Onderwijsprofiel juli 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
15