Ondersteuningsaanbod volwassenenonderwijs 2013-2014 Bijlage bij Begeleidingsplan 2012-2015
pedaGOgische begeleidingsdienst Emile Jacqmainlaan 20 1000 Brussel
Aanbod begeleiding volwassenenonderwijs 2013-2014
Inhoudsopgave Inleiding ............................................................................................................................... 2 1
Trajectbegeleiding in het centrum ........................................................................ 4
1.1 1.2 1.3 1.4
Trajectbegeleiding kwaliteitszorg ............................................................................................. 4 Trajectbegeleiding vormgeven aan een professionaliseringsbeleid ........................................ 5 Trajectbegeleiding omvorming HBO5 ....................................................................................... 6 Trajectbegeleiding competentiegericht leren en evalueren ..................................................... 8
2
Centrumoverstijgend aanbod ..............................................................................10
2.1 2.2
2.3
Collegiale visitatie .................................................................................................................. 10 Lerende netwerken ................................................................................................................ 11 2.2.1 Lerend netwerk coördinatoren studiegebied Talen ................................................ 11 2.2.2 Lerend netwerk coördinatoren studiegebied Nt2 .................................................... 12 2.2.3 Lerend netwerk coördinatoren studiegebied ICT ................................................... 13 2.2.4 Lerend netwerk kwaliteitscoördinatoren ................................................................. 14 2.2.5 Lerend netwerk TA/TAC in het volwassenenonderwijs .......................................... 15 Centrumoverstijgende vakgroepen Turks en Arabisch .......................................................... 16
3
Vormingen .............................................................................................................17
3.1 3.2 3.3
Vormingen op maat ................................................................................................................ 17 Uitbouw expertisebank ........................................................................................................... 18 Toll-net: e-leren en gecombineerd onderwijs ......................................................................... 19
4
Thematische bijeenkomsten rond recente ontwikkelingen ...............................20
5
Opvolgen van doorlichtingen ..............................................................................21
Pedagogische begeleidingsdienst GO!
1
Aanbod begeleiding volwassenenonderwijs 2013-2014
Inleiding Het begeleidingsplan van de pedagogische begeleidingsdienst (PBD-GO!) bestaat uit een algemeen deel en een deel met concretiseringen per schooljaar en per onderwijsniveau.
Het algemeen deel Het algemeen deel geldt voor drie schooljaren, van september 2012 tot en met augustus 2015. Dit algemeen deel bevat de missie en de visie van de begeleidingsdienst. Vertrekkend vanuit die visie en het decreet betreffende de kwaliteit van het onderwijs definiëren we onze kerntaken. Naast deze kerntaken, die het grootste deel van onze reguliere werking bepalen, werken de pedagogisch begeleiders mee aan de strategische projecten van het GO!. Het algemeen deel beschrijft de klemtonen die de begeleidingsdienst in deze drie jaren wil leggen.
De concretiseringen per schooljaar en per onderwijsniveau Dit deel bevat de concretisering volwassenenonderwijs voor het schooljaar 2013-2014. In het decreet op het volwassenenonderwijs van juni 2007 en in het decreet betreffende de kwaliteit van het onderwijs van mei 2009 worden de opdrachten voor de pedagogische begeleidingsdienst m.b.t. de ondersteuning van de centra in het volwassenenonderwijs geformuleerd. Deze opdrachten hebben o.m. betrekking op het ondersteunen van centra: bij de realisatie van hun agogisch project; bij het bevorderen van hun onderwijskwaliteit en bij hun ontwikkeling tot professionele lerende organisatie door o.a. ondersteuning van netwerkvorming, ondersteuning van leidinggevenden, deskundigheidsbevordering van de personeelsleden, versterking van het beleidvoerend vermogen, ondersteuning van de kwaliteitszorg, ondersteuning van het nascholingsbeleid …; bij onderwijsvernieuwing; na een doorlichting; bij de realisatie van (specifieke) eindtermen en basiscompetenties. Deze opdrachten realiseren we o.m. via een jaarlijks gevarieerd ondersteuningsaanbod. In deze brochure beschrijven we: 1. het aanbod op centrumniveau – de trajectbegeleiding; 2. het centrumoverstijgende aanbod – de collegiale visitatie, de lerende netwerken en de centrumoverstijgende vakgroepen; 3. het concept van de vormingen; 4. de thematische bijeenkomsten rond recente ontwikkelingen; 5. de begeleiding na doorlichting. De begeleiders volwassenenonderwijs realiseren daarnaast samen met de pedagogische begeleidingsdiensten van de andere koepels en met het Vocvo een gezamenlijk ondersteuningsaanbod dat openstaat voor alle centra van alle koepels en het GO!
Samenstelling van het begeleidingsteam VO Het begeleidingsteam bestaat uit 3 begeleiders. Het team wordt aangestuurd door een coördinator. Gezamenlijk doen ze aan centrumbegeleiding. Al deze begeleiders beschikken over een sokkel van begeleidingscompetenties die hen in staat stellen de meeste vragen rond centrumontwikkeling en onderwijskwaliteit op te nemen. Elke begeleider is bovendien bevoegd voor een aantal studiegebieden en het aanspreekpunt voor een aantal specifieke thema’s. De specifieke deskundigheid van elke begeleider zorgt voor complementariteit binnen het team.
Pedagogische begeleidingsdienst GO!
2
Aanbod begeleiding volwassenenonderwijs 2013-2014
Voor vragen die te maken hebben met vorming kan het team afspraken maken met GO! Nascholing. Voor eventuele vragen waarvoor de competentie in het team ontbreekt, kunnen specialisten uit het begeleidingsteam secundair onderwijs worden aangesproken.
Hilde De Meyer
Coördinatie + SLO
gsm 0473 83 84 49 Koen Bollaert
Opleidingen hoger beroepsonderwijs
gsm 0497 45 64 28 Chris du Pont gsm 0497 43 19 95
Opleidingen vreemde talen en Nt2, opleidingen algemene vorming Thema’s: talenbeleid, e-leren, tweedekansonderwijs, geletterdheid
Marleen Mast gsm 0486 29 00 78
Opleidingen hoger beroepsonderwijs, opleidingen harde en zachte sector, ICT Thema’s: systeembegeleiding, kwaliteitszorg, relatie onderwijsarbeidsmarkt
Pedagogische begeleidingsdienst GO!
3
Aanbod begeleiding volwassenenonderwijs 2013-2014: Trajectbegeleiding in het centrum
1
Trajectbegeleiding in het centrum
1.1
Trajectbegeleiding kwaliteitszorg
Verduidelijking
Een goed uitgebouwd kwaliteitszorgsysteem is niet enkel een decretale verplichting, het ondersteunt de directeur ook in het voeren van zijn beleid. Het centrum is vrij een eigen kwaliteitszorgsysteem uit te bouwen of een commercieel kwaliteitszorgsysteem aan te kopen. De pedagogische begeleidingsdienst kan centra ondersteunen bij de keuze van een kwaliteitszorgsysteem. De pedagogische begeleidingsdienst kan de implementatie van een kwaliteitszorgsysteem begeleiden.
Doelgroep
Directeurs, middenkader, kwaliteitscoördinatoren
Doelstellingen
De deelnemers kunnen:
hun visie op kwaliteitszorg uitwerken; de verschillende aandachtsgebieden binnen een kwaliteitszorgsysteem onderscheiden; met kennis van zaken een keuze maken voor een kwaliteitszorgsysteem; een kwaliteitszorgsysteem in gebruik nemen; de werking van hun kwaliteitszorgsysteem monitoren en bijsturen.
Acties
1 intakegesprek met vastleggen van wederzijdse verwachtingen en afspraken. Een aantal reflectiemomenten in functie van de visie op kwaliteit, de aandachtsgebieden binnen een kwaliteitszorgsysteem, keuze van een kwaliteitszorgsysteem, implementatie van een kwaliteitszorgsysteem, werking van een kwaliteitszorgsysteem, controle op de werking van een kwaliteitszorgsysteem.
Tijdsinvestering voor het centrum
We gaan voor een intensieve begeleiding en doorlopen met het centrum het hele proces. Dat betekent concreet dat we samen een vergaderlijn afspreken en dat de we op zo veel mogelijk vergaderingen aanwezig zijn. We organiseren mee de uitvoering en de opvolging van het plan. We werken ook samen aan visie, instrumenten, prioriteitenplan … en geven feedback. Het aantal dagen is dus afhankelijk van de situatie in het centrum.
Pedagogische begeleidingsdienst GO!
4
Aanbod begeleiding volwassenenonderwijs 2013-2014: Trajectbegeleiding in het centrum
1.2
Trajectbegeleiding vormgeven aan een professionaliseringsbeleid
Verduidelijking
Elk centrum beschikt verplicht over een nascholingsplan. Dit kadert binnen het professionaliseringsbeleid van het centrum. Professionalisering is immers meer dan nascholen alleen. We focussen ons op het uitbouwen van verschillende mogelijkheden inzake interne professionalisering (lessen bijwonen, intervisie, hospiteren …). Ook aanvangsbegeleiding kadert hier bijvoorbeeld in. We bereiden momenteel een thematisch cahier voor binnen de begeleidingsdienst waarmee we centra willen helpen hun visie op professionalisering scherp te stellen. Hieraan koppelen we praktische instrumenten, maar geven we ook duiding over hoe volwassenen leren.
Doelgroep
Directeurs, middenkader en mentoren
Doelstellingen
De deelnemers kunnen:
Acties
een professionaliseringsplan opstellen voor hun CVO;
de nascholingsbehoeften voor het centrum en de personeelsleden vaststellen;
kwaliteitsvolle instrumenten gebruiken bij de aanvangsbegeleiding;
een professionaliseringsbeleid vormgeven binnen hun centrum.
Alle centra krijgen een cahier waarmee ze zelfstandig een professionaliseringsbeleid kunnen uitwerken. Binnen een traject kunnen we een screening doen van het bestaande nascholingsplan en aanpassingen begeleiden. We maken ook steeds de link met het beleidsplan en het kwaliteitsplan. Binnen een traject kunnen we het beleid inzake aanvangsbegeleiding van een centrum verder uitbouwen. Het opstarten van een lerend netwerk van mentoren kan op vraag opgericht worden. We kijken samen op welke manier we beginnende docenten kunnen ondersteunen. Tevens bieden we mogelijkheid tot het volgen van interessante nascholingen op maat (bv. videocoaching via het Centrum voor Nascholing).
Tijdsinvestering voor het centrum
Op maat van het centrum.
Pedagogische begeleidingsdienst GO!
5
Aanbod begeleiding volwassenenonderwijs 2013-2014: Trajectbegeleiding in het centrum
1.3
Trajectbegeleiding omvorming HBO5
Verduidelijking
Voor elke opleiding HBO5, moet in het kader van de toets nieuwe HBO5-opleiding en in het kader van de macrodoelmatigheidstoets, een omvormingsdossier ingediend worden bij de NVAO respectievelijk de Commissie HBO. Voor een aantal opleidingen krijgen de omvormingsdossiers stilaan vorm, centra zijn volop aan het schrijven. De pedagogische begeleidingsdienst wil de centra verder ondersteunen door tussentijds feedback te geven op de inhoud van de verschillende onderdelen van het omvormingsdossier.
Doelgroep
Kwaliteitscoördinator Redacteurs omvormingsdossiers Opleidingscoördinator
Doelstellingen
De kwaliteitscoördinator en/of opleidingscoördinator kan/kunnen:
Acties
een inhoudelijk sterk omvormingsdossier opstellen volgens de criteria van de NVAO; een inhoudelijk sterk dossier opstellen volgens de criteria van de Commissie HBO; een systeem van interne kwaliteitszorg opzetten op het niveau van de opleiding.
1 Samenwerking met hogescholen Vanuit de pedagogische begeleidingsdienst en vanuit de dienst onderwijsorganisatie en –personeel willen we de centra ondersteunen bij het ontwikkelen en opstellen van een samenwerkingsverband tussen een centrum en hogeschool. 2 Trajectbegeleiding De omvormingsdossiers krijgen inhoudelijk vorm binnen de centra. De pedagogische begeleidingsdienst geeft per onderdeel gerichte inhoudelijke feedback. 3 Lerend netwerk HBO5-coördinatoren Op vraag van de centra kan een lerend netwerk worden opgericht per opleiding. Op deze manier kunnen centra leren van elkaar en feedback geven op de omvormingsdossiers. 4 Competentiegericht leren en evalueren Een HBO5-opleiding is arbeidsmarktgericht en moet competentiegericht worden ingericht. Naast een algemene duiding over deze aanpak bestaat de mogelijkheid om samen een opleiding te screenen en het proces van competentiegericht leren te ondersteunen.
Tijdsinvestering voor het centrum
1 Op maat van het centrum. 2 Feedback gebeurt per mail, telefonisch of tijdens een overleg.
Pedagogische begeleidingsdienst GO!
6
Aanbod begeleiding volwassenenonderwijs 2013-2014: Trajectbegeleiding in het centrum
3 3 halve dagen/jaar. 4 Op maat van het centrum: 3 halve dagdelen (intake, vorming en visie, per opleiding maken van competentiegerichte taken, terugkomdag/opvolging op maat).
Pedagogische begeleidingsdienst GO!
7
Aanbod begeleiding volwassenenonderwijs 2013-2014: Trajectbegeleiding in het centrum
1.4
Trajectbegeleiding competentiegericht leren en evalueren
Verduidelijking
Opleidingen organiseren vanuit een visie op leren behoort tot de core business van een centrum. Bouwstenen van een actuele visie op leren in het volwassenenonderwijs zijn onder meer inspelen op kenmerken van het leren van volwassenen en competentiegericht leren. Leerplangericht werken en evalueren vanuit die visie zijn daarbij constante uitdagingen. Daarom willen we op vraag van centra samen met de directie en het hele team een visie op leren en evalueren uitwerken en stapsgewijs implementeren binnen de verschillende opleidingen. Met een stuurgroep bepalen we eerst de strategie, werken we een visietekst uit, zoeken we draagvlak, concretiseren we de visie in een kijkwijzer en starten we met de structurele en stapsgewijze implementatie. We hebben aandacht voor o.m. de volgende punten: competentiegericht lesgeven en evalueren; permanente en gespreide evaluatie; breed evalueren; ontwikkelen of bijsturen van een eenvoudig rapporteringsysteem; mogelijkheden van portfolio; … Een centrum kan dit van bij de aanvang centrumbreed aanpakken (alle opleidingen) of via groepen van opleidingen instappen (talen, harde/zachte sector of algemene vorming).
Doelgroep
Directeurs, middenkader, opleidingscoördinatoren en docenten
Doelstellingen
De deelnemers kunnen:
Acties
een visie op leren en evaluatiebeleid ontwikkelen en uitschrijven; de eigen situatie op het gebied van evaluatiebeleid in kaart brengen aan de hand van een kijkwijzer op maat van het centrum; een draagvlak creëren voor het evaluatiebeleid; een competentiegericht evaluatiesysteem kiezen of ontwikkelen; een visie op leren en het bijbehorend evaluatiesysteem op een planmatige en systematische wijze implementeren.
Een visie ontwikkelen en uitschrijven. Een beginsituatieanalyse maken. Draagvlakactiviteiten organiseren. Implementatiestrategieën uitwerken. De implementatie organiseren en opvolgen.
Pedagogische begeleidingsdienst GO!
8
Aanbod begeleiding volwassenenonderwijs 2013-2014: Trajectbegeleiding in het centrum
Tijdsinvestering voor het centrum
We gaan voor een intensieve begeleiding en doorlopen met het centrum het hele proces. Dat betekent concreet dat we samen een vergaderlijn afspreken en dat we op zo veel mogelijk vergaderingen aanwezig zijn. We organiseren mee de uitvoering en de opvolging van het plan. We werken ook samen aan visie, instrumenten, prioriteitenplan … en geven feedback. Het aantal dagen is dus afhankelijk van de situatie in het centrum.
Pedagogische begeleidingsdienst GO!
9
Aanbod begeleiding volwassenenonderwijs 2013-2014: Centrumoverstijgend aanbod
2
Centrumoverstijgend aanbod
2.1
Collegiale visitatie
Verduidelijking
Als pedagogische begeleidingsdienst hebben we onder meer als taak om kwaliteitszorg van instellingen te ondersteunen, netwerkvorming te bevorderen en onderwijsinnovaties aan te reiken. Bij collegiale visitatie komen speciaal daartoe gevormde teams – bestaande uit directeurs, middenkader, docenten, cursist(en) en vakspecialist(en) uit de sector – van drie of vier centra, op vrijwillige basis beurtelings bij elkaar op bezoek om gerichte vragen te stellen en informatie te verzamelen over de kwaliteit van het bezochte centrum en de inspanningen die dit centrum levert om die kwaliteit te verbeteren. Ze geven hierover een waardeoordeel en doen aanbevelingen om de kwaliteit van het werk in het gevisiteerde centrum verder te ontwikkelen en te verbeteren. Het finale doel van een collegiale visitatie is dat het waardeoordeel en de aanbevelingen van het (externe) visitatieteam de aanzet zijn tot verbeter- en borgingsacties in het gevisiteerde centrum (interne kwaliteitszorg van het gevisiteerde centrum) en eveneens in de centra van de visiterende leden (het 'kijken-bij-de-buren’effect); extern en intern reiken elkaar aldus de hand. In het schooljaar 2011-2012 zijn we gestart met drie projecten ‘collegiale visitatie’. We focusten op de opleiding fotografie, meubelmaker en hotelbedrijf. Een tweede focus binnen de collegiale visitatie is kwaliteitszorg. In 2012-2013 gingen we hiermee verder. In het schooljaar 2013-2014 werken we de lopende projecten af. We starten graag met enkele nieuwe visitaties. Op vraag van de centra kiezen we een opleiding. Bij de selectie van centra houden we best rekening dat de betrokken centra geen nabije concurrenten zijn.
Doelgroep
Team van directeur, adjunct-directeur of coördinator of TA/TAC, docenten en cursist(en)
Doelstellingen
De deelnemers kunnen:
de kwaliteit van een opleiding beschrijven; verbeteracties voorstellen aan het gevisiteerde centrum; leren van elkaar en de kennis en inzichten meenemen naar hun centrum.
Acties
1 halve dag nascholing. 2,5 dagen collegiale visitatie (met overnachting).
Tijdsinvestering voor het centrum
3 dagen: 0,5 dag nascholing + 2,5 dagen visitatie (gedurende 3 schooljaren).
Pedagogische begeleidingsdienst GO!
10
Aanbod begeleiding volwassenenonderwijs 2013-2014: Centrumoverstijgend aanbod
2.2
Lerende netwerken
2.2.1
Lerend netwerk coördinatoren studiegebied Talen
Verduidelijking
Het lerend netwerk voor taalcoördinatoren behandelde de voorbije schooljaren onderwerpen zoals het profiel en de taken van de taalcoördinator, evaluatievormen, -instrumenten en -methodieken voor moderne vreemde talen en het ontwikkelen van valide toetsen.De ondersteuningswebsite (https://sites.google.com/site/netwerktaalcooerdinatoren/) werd verder uitgebouwd. In het schooljaar 2013-2014 plannen we opnieuw drie bijeenkomsten, kiezen we nieuwe doelen en gaan we verder met de realisatie van eerder gekozen doelen. De begeleidingsdienst neemt daarbij graag verder de rol van facilitator en procesbewaker van het netwerk op.
Doelgroep
Taalcoördinatoren
Doelstellingen
De deelnemers:
kunnen in overleg bepalen wat hun leer- en ondersteuningsbehoeften zijn; kunnen in overleg bepalen aan welke producten of instrumenten ze nood hebben; kunnen doelen formuleren voor het lerend netwerk; kunnen prioriteiten bepalen; kunnen een netwerkplan opstellen; kunnen de doelstellingen van het netwerkplan opvolgen en helpen realiseren; kunnen de binnen het netwerk opgedane kennis en expertise toepassen binnen hun eigen centrum; kennen de andere taalcoördinatoren.
Acties
Expertise en kennis delen. Aan intervisie doen. Visie en coördinatie-instrumenten ontwikkelen. Praktijkvoorbeelden bekijken en uitwisselen. Deelnemen aan workshops. Informatie verzamelen en delen op de netwerkwebsite. Cases bespreken.
Tijdsinvestering voor het centrum
Het netwerk komt drie keer per jaar samen in het Centrum voor Nascholing GO! te Jette of op locatie in een centrum.
Pedagogische begeleidingsdienst GO!
11
Aanbod begeleiding volwassenenonderwijs 2013-2014: Centrumoverstijgend aanbod
2.2.2
Lerend netwerk coördinatoren studiegebied Nt2
Verduidelijking
Het lerend netwerk voor Nt2-coördinatoren behandelde de voorbije schooljaren reeds een aantal belangrijke thema’s zoals het profiel en de taken van de Nt2-coördinator, cursistenevaluatie en trajectbegeleiding. Daarnaast werd een website opgezet om informatie en expertise te delen (https://sites.google.com/site/lerendnetwerknt2/) en ontwikkelden we een aantal instrumenten. Het netwerk wordt in het schooljaar 2013-2014 voortgezet. De concrete agenda voor volgend schooljaar wordt tijdens de allereerste netwerkbijeenkomst door de netwerkleden geactualiseerd. Zaken die op de agenda kunnen staan zijn onder meer: maatwerk, buitenschoolse activiteiten, taalstages, geïntegreerd leren …
Doelgroep
Nt2-coördinatoren
Doelstellingen
De deelnemers:
kunnen het belang van het Nt2-onderwijs als de essentiële hefboom binnen de maatschappelijke integratie van anderstaligen duiden en verduidelijken; kunnen een praktijkgerichte visie op Nt2-onderwijs concretiseren door eigen ervaringen en materiaal uit te wisselen; kunnen het Nt2-onderwijs in hun centrum organiseren op een planmatige en participatieve wijze; kunnen het Nt2-beleid van hun centrum bijsturen en verbeteren; zijn op de hoogte van recente evaluaties in het Nt2-onderwijs; kunnen vernieuwingen op het gebied van Nt2 introduceren en ondersteunen in hun centrum; kennen de andere Nt2-coördinatoren.
Acties
Expertise en kennis delen. Aan intervisie doen. Visie en coördinatie-instrumenten ontwikkelen. Praktijkvoorbeelden bekijken en uitwisselen. Deelnemen aan workshops. Informatie verzamelen en delen op de netwerkwebsite. Cases bespreken.
Tijdsinvestering voor het centrum
Het netwerk komt drie keer per jaar samen in het Centrum voor Nascholing GO! te Jette of op locatie in een centrum.
Pedagogische begeleidingsdienst GO!
12
Aanbod begeleiding volwassenenonderwijs 2013-2014: Centrumoverstijgend aanbod
2.2.3
Lerend netwerk coördinatoren studiegebied ICT
Verduidelijking
Vanuit meerdere centra kwam de vraag om eigen ervaringen en kennis in verband met concrete vraagstukken binnen het studiegebied ICT te delen en/of af te toetsen met anderen om op die manier van elkaar te kunnen leren. Vandaar dat we menen dat het nuttig is het lerend netwerk voor coördinatoren van het studiegebied ICT verder te zetten, waarbij de deelnemers elkaar niet als concurrenten ervaren maar als collega’s die met dezelfde uitdagingen en vragen te maken hebben. De ondersteuningswebsite (https://sites.google.com/site/lerendnetwerkict/) wordt verder uitgebouwd. De pedagogische begeleidingsdienst treedt op als facilitator en procesbewaker.
Doelgroep
Coördinatoren studiegebied ICT (opgelet: we bedoelen hier niet de ICT-coördinatoren van de centra)
Doelstellingen
De deelnemers kunnen: in overleg bepalen wat hun leer- en ondersteuningsbehoeften zijn; in overleg bepalen aan welke producten of instrumenten ze nood hebben; doelen formuleren voor het lerend netwerk; prioriteiten bepalen; een netwerkplan opstellen; de doelstellingen van het netwerkplan opvolgen en helpen realiseren; de binnen het netwerk opgedane kennis en expertise toepassen binnen hun eigen centrum.
Acties
Tijdsinvestering voor het centrum
Het netwerk komt drie keer per jaar samen in het Centrum voor Nascholing GO! te Jette of op locatie in een centrum.
Pedagogische begeleidingsdienst GO!
Expertise en kennis delen. Aan intervisie doen. Visie en instrumenten ontwikkelen. Praktijkvoorbeelden bekijken en uitwisselen. Cases bespreken. Informatie verzamelen en delen op de netwerkwebsite. Themabijeenkomsten. Uitnodigen van sprekers.
13
Aanbod begeleiding volwassenenonderwijs 2013-2014: Centrumoverstijgend aanbod
2.2.4
Lerend netwerk kwaliteitscoördinatoren
Verduidelijking
Conform hun decretale opdracht hebben de centra geïnvesteerd in de uitbouw van een kwaliteitszorgsysteem. In de meeste centra is een kwaliteitscoördinator aanwezig. Aangezien er geen specifieke vooropleiding bestaat voor deze job en aangezien de job in vele gevallen intern wordt opgevuld, is het belangrijk dat we voorzien in opleiding en netwerking. Samen met de centra kunnen we enkele zelfevaluatie-instrumenten, vragenlijsten, methodieken, beleidsplannen, EVC-procedures … bespreken. Binnen dit netwerk willen we materiaal delen, materiaal ontwikkelen, aan intervisie doen, ervaringen uitwisselen, recente wetenschappelijke inzichten bespreken … Het is de bedoeling zowel aan een beginnende kwaliteitscoördinator, alsook aan ervaren kwaliteitscoördinatoren steun te geven.
Doelgroep
Kwaliteitscoördinatoren
Doelstellingen
De deelnemers kunnen:
hun visie op kwaliteitszorg uitwerken; de verschillenden aandachtsgebieden binnen hun kwaliteitszorgsysteem onderscheiden; met kennis van zaken een keuze maken voor een kwaliteitszorgsysteem; een kwaliteitszorgsysteem in gebruik nemen; de werking van hun kwaliteitszorgsysteem monitoren en bijsturen.
Acties
Voorstellen van een kwaliteitszorgsysteem. Praktijkvoorbeelden bekijken en uitwisselen. Expertise delen. Visie en instrumenten ontwikkelen. Aan intervisie doen.
Tijdsinvestering voor het centrum
3 halve dagen
Pedagogische begeleidingsdienst GO!
14
Aanbod begeleiding volwassenenonderwijs 2013-2014: Centrumoverstijgend aanbod
2.2.5
Lerend netwerk TA/TAC in het volwassenenonderwijs
Verduidelijking
Met het lerend netwerk voor de TA/TAC in het volwassenenonderwijs willen we dit ambt in zijn volle waarde appreciëren en ondersteunen. Binnen de harde en zachte sector zijn er tal van items waarvoor de TA/TAC een coördinerende rol heeft en een kerntaak vervult binnen het centrum: veiligheidsbeleid, evaluatiebeleid binnen de praktische vakken, werkplekleren, ondersteuning nieuwe docenten … Binnen het lerend netwerk stellen we samen een werkagenda op.
Doelgroep
Technisch adviseurs, technisch adviseur-coördinators
Doelstellingen
De deelnemers kunnen:
in overleg bepalen wat de leer- en ondersteuningsbehoeften van de TA/TAC zijn; in overleg bepalen aan welke producten of instrumenten de TA/TAC nood hebben; doelen formuleren voor het lerend netwerk; prioriteiten bepalen; een netwerkplan opstellen; de doelstellingen van het netwerkplan opvolgen en helpen realiseren; de binnen het netwerk opgedane kennis en expertise toepassen binnen hun eigen centrum.
Acties
Themabijeenkomsten. Expertise en kennis delen. Cases bespreken. Praktijkvoorbeelden bekijken en uitwisselen. Aan Intervisie doen. Het uitnodigen van sprekers.
Tijdsinvestering voor het centrum
Het netwerk komt drie keer per jaar samen in het Centrum voor Nascholing GO! te Jette of op locatie in een centrum.
Pedagogische begeleidingsdienst GO!
15
Aanbod begeleiding volwassenenonderwijs 2013-2014: Centrumoverstijgend aanbod
2.3
Centrumoverstijgende vakgroepen Turks en Arabisch
Verduidelijking
Op vraag van de centra wil de pedagogische begeleidingsdienst opnieuw enkele centrumoverschrijdende vakgroepvergaderingen organiseren voor de docenten Turks en Arabisch. De vakgroepen formuleren zelf hun doelstellingen en realiseren ze in samenwerking met de begeleidingsdienst. We streven ernaar om de vakgroepen zelfstandig te maken zodat ze in de volgende jaren hun werking verder kunnen uitbouwen.
Doelgroep
Docenten Arabisch en Turks. Ook docenten die nog niet eerder deelnamen zijn welkom.
Doelstellingen
Acties
Tijdsinvestering voor het centrum
De deelnemers kunnen:een efficiënte vakgroepwerking opzetten en continueren; een aantal methodieken aanwenden die de samenwerking en de professionalisering bevorderen; jaardoelstellingen formuleren; een vakgroepplan maken, uitvoeren en opvolgen; het vakgroepplan evalueren en bijsturen.
Kiezen van een voorzitter en een secretaris (de tweede en de derde vakgroepvergadering worden gezamenlijk door voorzitters en begeleider voorbereid). Toepassen van een aantal samenwerkingsvormen zoals intervisie, actieonderzoek, … Kiezen van jaardoelstellingen. Maken van een vakgroepplan. Uitvoeren en opvolgen vakgroepplan. Evalueren van het vakgroepplan. Intervisie. Uitwisselen van expertise en informatie. Ontwikkelen van een ondersteuningswebsite.
Drie vakvergaderingen verspreid over het jaar. De eerste vergadering is gezamenlijk voor beide talen in het nascholingscentrum te Jette.
Pedagogische begeleidingsdienst GO!
16
Aanbod begeleiding volwassenenonderwijs 2013-2014: Vormingen
3
Vormingen
3.1
Vormingen op maat
Verduidelijking
Vanuit het leren van volwassenen weten we onder meer dat volwassenen behoefte hebben aan professionalisering waar en wanneer hen dat het beste uitkomt. Vaak is dat dan ook in de centra zelf en niet in het verre Brussel of op een andere locatie. Volwassenen willen ook graag dingen leren die ze concreet kunnen toepassen in hun dagelijkse praktijk. Hier willen we als begeleidingsdienst graag op inspelen. Daarom kunnen centra bij ons terecht voor vormingen die aansluiten bij hun behoeften. Daarvoor werken we in de eerste plaats zelf vormingen uit, maar we willen ook docenten inschakelen die de bij ons gevolgde vormingen in hun klaspraktijk hebben uitgetest. Daarnaast zouden we graag de experts van de centra zelf in kaart willen brengen en ze zichtbaar willen maken in een expertisedatabank (zie 3.2). Een vierde spoor is het aanbieden van vormingen door externe experts. Zie onder meer het nascholingsaanbod van GO! Nascholing: http://www.g-o.be/sites/portaal_nieuw/subsites/NascholingGo/Aanbod20122013/Pages/Nascholing.aspx.
Doelgroep
Directeurs, coördinatoren, docenten
Doelstellingen
De aanwezige expertise binnen de centra honoreren en inzetten voor de deskundigheidsbevordering van alle centra. Het vormingsaanbod voor het volwassenenonderwijs gevoelig uitbreiden. Vormingen op maat in de centra aanbieden. Expertise van individuele docenten en bij uitbreiding van de centra uitbreiden door hen vormingen te laten geven.
Acties
Uitwerken van vormingen op maat en aansluitend bij de noden en behoeften. Coördineren van het vormingsaanbod. Monitoren van de kwaliteit en in overleg bijsturen van de bestaande vormingen. Bijeenbrengen van de nascholers voor overleg en uitwisseling van ervaringen.
Tijdsinvestering voor het centrum
Afhankelijk van de vraag. We proberen de vormingen te beperken tot een drietal uur. Langere vormingen worden dan samengesteld uit verschillende modules van drie uur.
Pedagogische begeleidingsdienst GO!
17
Aanbod begeleiding volwassenenonderwijs 2013-2014: Vormingen
3.2
Uitbouw expertisebank
Verduidelijking
Onze centra zijn centra van expertise. Directeurs, middenkader, docenten en (ook) cursisten beschikken elk apart over specifieke expertise. Wanneer je die systematisch in kaart zou brengen en samen leggen, vormen ze een schatkamer van ervaring, kennis en competenties waarop andere centra een beroep zouden kunnen doen, bijv. voor doelgericht advies. Om deze resources beter te benutten, nemen de begeleidingsdienst en GO! Nascholing het initiatief om de centra te bevragen en de informatie te bundelen in een databank. In een volgende fase zou dan, wie dat wil, als professional op incidentele basis kunnen benaderd worden door de begeleidingsdienst/GO! Nascholing. Op die manier kunnen de centra snel een expert vinden uit het eigen netwerk die de organisatie verder kan helpen.
Doelgroep
Directeurs, middenkader en coördinatoren
Doelstellingen
De deelnemers: krijgen zicht op de aanwezige expertise binnen de deelnemende centra van het GO!; benutten maximaal de binnen de centra aanwezige expertise; verhogen de mate van ‘excellence’ van onze centra; krijgen toegang tot de expertisebank in een volgende fase.
Acties
Lanceren van een ‘call for expertise’ binnen de centra. Opstellen van een model van expertisedatabank.
Pedagogische begeleidingsdienst GO!
18
Aanbod begeleiding volwassenenonderwijs 2013-2014: Vormingen
3.3
Toll-net: e-leren en gecombineerd onderwijs
Verduidelijking
Sinds drie jaar werken de pedagogische begeleidingsdiensten nauw samen met Toll-net op het gebied van e-leren en gecombineerd onderwijs. Zo werden bestaande initiatieven zoals de Toll-cursus en de Toll-shops aangepast en bijgestuurd in de richting van competentieontwikkelend leren en evalueren. We ontwikkelden samen een didactisch model om e-materiaal te ontwikkelen en we richtten e-leren-community’s op voor een aantal opleidingen. Naast de ondersteunende website is er de vernieuwde Toll-cursus en een uitgebreid aanbod Toll-shops. De bestaande community’s krijgen een vervolg en we roepen er nieuwe in het leven. Voor het overige kan je ook een beroep doen op Toll-net voor een uitgebreid aantal workshops op maat: daarvoor werd een pool van lesgevers aangelegd. We hebben ook een proefproject ‘ondersteuning van opleidingen aan gevangenen’. Alle informatie over het aanbod vindt u terug op de website waar u zich ook kan abonneren op de nieuwsbrief: http://www.toll-net.be/.
Doelgroep
Docenten, beleidsmedewerkers, coördinatoren en directeurs die zich willen verdiepen in e-leren en gecombineerd onderwijs. Er is voor elk wat wils.
Pedagogische begeleidingsdienst GO!
19
Aanbod begeleiding volwassenenonderwijs 2013-2014: Thematische bijeenkomsten rond recente ontwikkelingen
4
Thematische bijeenkomsten rond recente ontwikkelingen
Verduidelijking
Naar aanleiding van concrete actuele dossiers (zoals conceptnota’s, ontwerpen van decreet, wijzigend landschap VO …) is het van belang om kort op de bal te kunnen spelen en efficiënt positie in te nemen. Daarom brengen de begeleidingsdienst en OOP in dergelijke gevallen de directeurs samen om van gedachten te wisselen, een draagvlak te creëren, input te verzamelen voor standpuntontwikkeling en onderhandelingen …
Doelgroep
Directeurs en adjunct-directeurs
Doelstellingen
Acties
Punctueel te bepalen
Tijdsinvestering voor het centrum
Afhankelijk per dossier
Informeren van het onderwijsveld Gedachtewisseling in functie van standpuntbepaling en onderhandelingsstrategie Draagvlak creëren
Pedagogische begeleidingsdienst GO!
20
Aanbod begeleiding volwassenenonderwijs 2013-2014: Opvolgen van doorlichtingen
5
Opvolgen van doorlichtingen
Verduidelijking
Elk centrum kan na een doorlichting een beroep doen op de begeleidingsdienst voor ondersteuning. De aanvraag voor ondersteuning verloopt volgens een procedure. Zie: http://www.go.be/sites/portaal_nieuw/GOsmartweb/VO/pedagogischeondersteuning/proceduredoorlichting/Pages/default.aspx. De ondersteuning na een advies 1 of 2 wordt opgenomen door het begeleidingsteam. De ondersteuning van een advies 3 heeft een heel eigen procedure waarbij de raad van bestuur van de scholengroep betrokken wordt. De ondersteuning na een advies 3 begint met het opstellen van een verbeteringsplan. Aan de hand van dit verbeteringsplan wordt een ad hoc team samengesteld die de ondersteuning op zich neemt.
Doelgroep
Directeurs, adjunct-directeurs, coördinatoren en docenten
Doelstellingen
De ondersteuning heeft niet alleen als doel de werk- of knelpunten die de inspectie gaf weg te werken maar ook het centrum als geheel te versterken. Daarvoor kan het begeleidingsteam vakken op processen die niet in de focus van de inspectie zaten meenemen in de ondersteuning.
Acties
Tijdsinvestering voor het centrum
Afhankelijk van het doorlichtingsverslag.
Bespreking van het doorlichtingsverslag met een begeleider en desgevallend samen de aanstiplijst invullen. Trajectbegeleiding met verschillende interventies.
Pedagogische begeleidingsdienst GO!
21