n
r
1
2
B&I presenteert… Poll, het nieuwsblad van team Beleidsonderzoek en Informatiemanagement, kortweg B&I. Je vindt in Poll artikelen over onderzoek dat door B&I is gedaan: de ondernemersenquête, het Medewerkerstevredenheidsonderzoek en internetpanels over werken op afspraak bij de publieksbalie, over de wijkkranten en over vuurwerkoverlast . Verder een artikel over hoe ouderen in Purmerend wonen. En een beknopte samenvatting van een onlangs verschenen publicatie over bevolkingsontwikkeling, toegesneden op Purmerend. Last but not least een uitnodiging voor een congres over data! Wij wensen je veel leesplezier.
Recent verschenen • Op afspraak werken? Voor gemeentelijke diensten en producten. • Ondernemersenquête Purmerend, Beemster, Waterland • Tevredenheidonderzoek Wmo over 2013 • Wijkkranten: bereik, beoordeling, digitaal of schriftelijk? • Enquête vuurwerk en vuurwerkoverlast in Purmerend • Evaluatie klachtenprocedure (213a-onderzoek) • Staat van Purmerend 2014 • Jeugd, alcohol en regelgeving in Purmerend • Tevredenheid medewerkers over afhandeling ICT-handelingen
Werk in uitvoering • Beeldkwaliteit openbare ruimte in Purmerend. • De effectiviteit van buurttoezicht op jeugdoverlast. Evaluatieonderzoek 2012-2014 • Evaluatie regionale samenwerking in Zaanstreek-Waterland ten behoeve van de drie decentralies (een coproductie met Zaanstad) • Resultaten woononderzoek Purmerend 2014 • Data-analyse in verband met de decentralisaties.
Permanent beschikbaar • Purmerend in cijfers digitaal www.purmerend.nl/cijfers Alle producten van team B&I zijn te vinden op: www.purmerend.nl/stadsgegevens
-
n
o
v
e
m
b
e
r
2
0
1
4
Ondernemersenquête geeft inzicht Bedrijven in Purmerend, Beemster en Waterland zijn over het geheel genomen tevreden met het vestigingsklimaat in hun gemeente. De betrokkenheid bij de samenleving is groot en een aanzienlijke groep is lokaal gehecht. De economische verwachting is licht positief. Wel zijn er nog steeds weinig vacatures. De gemeenten Purmerend, Beemster en Waterland willen een goed ondernemersklimaat bieden aan bedrijven. In 2013 is een ondernemersenquête gehouden om inzicht te krijgen in de meningen en wensen van de ondernemers. Vestigingsklimaat ruim voldoende Over het geheel genomen krijgt het vestigingsklimaat een ruime voldoende. Ook de bedrijfsomgeving en de prettigheid van de gemeente als vestigingsplaats krijgen een voldoende. Veel ondernemers voelen zich betrokken bij hun buurt (de helft) en bij de gemeente (een derde). De meeste bedrijven hebben geen verhuisplannen. En als ze die wel hebben, willen ze meestal in de eigen gemeente blijven. Het grootste pluspunt van de regio Waterland vinden ondernemers dat de regio centraal gelegen en toch rustig is. Een derde van de onder nemers voelt zich betrokken bij de regio.
Economische verwachting licht optimistisch Positief is daarnaast dat de balans van de economische verwachting licht optimistisch
is: het aandeel dat positieve verwachtingen heeft, is groter dan het aandeel dat negatieve verwachtingen heeft. Wel hebben veel bedrijven de laatste jaren mensen moeten ontslaan vanwege economische redenen. Er zijn nog steeds weinig vacatures: 6% heeft vacatures.
Potentie maatschappelijk verantwoord ondernemen Bedrijven blijken vaak al bepaalde doelgroepen zoals stagiaires in dienst te hebben. En zo nee, dan is 45% daar eventueel wel toe bereid. Wel is het zo dat de bereidheid (veel) kleiner is bij de moeilijkere doelgroepen: langdurig werklozen en kwetsbare groepen. De meerderheid van de bedrijven doet aan een of meer vormen van maatschappelijk
n
r
verantwoord ondernemen. Vooral energiebesparing en recycling worden genoemd. En bijna de helft doet op een of meer manieren iets voor de samenleving zoals sponsoren in geld of natura.
Lokale gehechtheid geeft kans Er lijkt dus zeker een aanzienlijke groep lokaal gehechte bedrijven te zijn in de drie gemeenten. Dit kan een potentieel zijn voor lokale initiatieven. In Purmerend is de gehechtheid wat minder, dit zal te maken hebben met het meer stedelijke karakter. In het rapport zijn diverse aandachtspunten opgenomen. Jolanda Rozemeijer
1
2
-
n
o
v
e
m
b
e
r
2
0
1
Congres Data van Purmerend en Beemster 9 december Hoe denken de mensen in een wijk over de fietspaden? Wat is de gemiddelde prijs van de huizen in een straat? In welke buurt vinden de meeste inbraken plaats? Bij het nemen van beslissingen is goede informatie nodig. De gemeente heeft en ontwikkelt instrumenten om ambtenaren en bestuurders te voorzien van dit soort informatie. Op 9 december organiseren team B&I en team Concerndata het Congres Data van Purmerend en Beemster. Het congres vindt plaats van 13.00 tot 15.00 uur in de raadzaal en
Kleine meerderheid oudere huis houdens woont in sociale huurwoning
vergaderzalen van het Stadhuis. U kunt op het congres bijvoorbeeld uw straat opzoeken in Straatkubus, een uurtje landmeten met onze landmeters, in een workshop écht ervaren hoe belangrijk beveiliging en privacy is of kijken of het nieuwe schuurtje van uw buren niet stiekem groter is uitgevallen. Voor meer informatie en aanmelden kunt u terecht op intranet (zie Projecten / activiteiten) en LinkedIn (zoek op Congres Data van Purmerend en Beemster). Saskia Hofstede
huurwoning woont is duidelijk hoger dan bij de jongere huishoudens.
57% woont in eengezinswoning Iets meer dan de helft van de oudere huishoudens in Purmerend woont in een sociale huurwoning. Iets minder dan de helft woont in een koopwoning. Als het een huurwoning is, gaat het bij zes van de tien om een appartement, als het een koopwoning is, gaat het meestal om een eengezinswoning. De meeste ouderen willen niet verhuizen. Degenen die wel willen verhuizen, zoeken meestal een huurappartement. Inleiding Er is veel informatie beschikbaar over wonen in Purmerend. Door koppelingen van basisregistraties (BAG, WOZ en BRP) is er o.a. te zien wie er in wat voor soort woningen wonen. Daarnaast geeft een groot woononderzoek in de metropoolregio (in 2013) inzicht in verhuisbewegingen en verhuiswensen. Huisvesting van ouderen is een steeds terugkerend onderwerp op de politieke agenda. In dit artikel leveren we achtergrondinformatie die behulpzaam kan zijn.
Iets meer dan helft 65+ in sociale huurwoning Iets meer dan de helft van de 65+ huishoudens woont nu in een sociale huurwoning, namelijk 54%. 4% woont in een particuliere huurwoning. 42% woont in een koopwoning. Het percentage dat in een sociale
2
4
Iets meer dan de helft van de 65+ huishoudens woont in een een gezinswoning. Woont men echter in een sociale huurwoning dan is dit meestal (61%) een appartement. Van de 65+huishoudens die in een
Woningen bewoond door 65+ -huishoudens
n
r
1
2
-
n
o
v
e
Tabel : Woningen bewoond door huishoudens in diverse leeftijdsgroepen, Purmerend
leeftijd oudste persoon in huishouden 18 tot 45 45 tot 64 65+ totaal
sociale huurwoning 32% 29% 54% 37%
particuliere huur 5% 3% 4% 4%
koop 62% 68% 42% 59%
percentages van 9.876 14.320 10.064 34.260
Bron: koppeling WOZ BRP. Eigenlijk is de benaming sociale huurwoning niet geheel juist. Het betreft corporatiewoningen. Een heel klein deel hiervan behoort inmiddels niet meer tot de sociale huursector.
koopwoning wonen, woont nog geen kwart (23%) in een appartement.
Verhuiswens: van koop naar huur en van eengezins naar appartement Van de 65+ huishoudens wil 62%
Werken op afspraak?
m
b
e
r
2
0
1
4
beslist niet binnen twee jaar verhuizen. Van de overigen willen de meesten “eventueel wel, misschien” (23%) verhuizen en een klein deel “beslist wel” (6%). De belangrijkste verhuisredenen zijn “woning is niet gelijkvloers” en “wil kleiner wonen”. Het overgrote deel van de 65+ers die willen verhuizen, wenst een huurappartement. Als zij verhuizen komen er eengezinswoningen in de koop- en in de huursector vrij. Bert Mentink
Alleen werken op afspraak?
Als de gemeente de werkwijze verandert in alleen nog werken op afspraak, dan heeft 30% van de leden van het internetpanel daar bezwaar tegen. Zij zien het als klantonvriendelijk en wensen flexibiliteit. Hoe gaan we in de toekomst om met klanten die een product of dienst willen afnemen? Blijft de ‘vrije inloop’ bestaan? Of gaan we alleen werken op afspraak? Dit zijn vragen die teams met klantcontacten zichzelf stellen, nu zij bezig zijn met het opstellen van het dienstverleningsconcept Gemeente plein. De mening van de Purmerender hierover is gepeild via het internetpanel.
Twee derde deel geen probleem met alleen werken op afspraak; 30% heeft bezwaar Twee derde van de panelleden heeft geen probleem met werken op
afspraak, of geen voorkeur. Zij zien voornamelijk een tijdwinst door het wegvallen van wachttijden. Dertig procent heeft bezwaren. Zij hechten voornamelijk aan flexibiliteit en zij vinden het drempelverhogend en klantonvriendelijk als er geen vrije inloop meer zou zijn. Een combinatie
van afspraak en vrije inloop heeft voor een deel de voorkeur. Opvallend is dat onder 15- t/m 44-jarigen meer bezwaar is tegen de werkwijze met alleen afspraken dan onder 45-plussers. Jolanda Rozemeijer
Overlast vuurwerk vooral buiten oudjaarsnacht Bijna een kwart van de internetpanelleden is vóór een verbod op vuurwerk op oud jaarsnacht. Nog eens 35% is voor een ver bod, maar dan wel met een professionele vuurwerkshow. Van de panelleden steekt 16% zelf vuurwerk af. Bij een vuurwerk show zou slechts een klein deel hiermee stoppen. Overlast van vuurwerk ervaren de panelleden overigens vooral in de periode voor en na oudjaarsnacht, wanneer vuur werk al verboden is.
Publiek debat
Houding ten aanzien van vuurwerk verdeeld
In Nederland is elk jaar sprake van een publiek debat over de wenselijkheid van een vuurwerkverbod. Zo ook in Purmerend. Een vuurwerkverbod kan alleen via landelijke wetgeving. De gemeente kan wel vuurwerkvrije zones instellen. Daarnaast kan de gemeente een vuurwerkshow aanbieden. Dit vanuit de gedachte dat mensen dan tijdens de jaarwisseling minder vuur werk afsteken. Het internetpanel is naar hun mening gevraagd over deze zaken.
De mate waarin het panel van Purmerend voor een vuurwerkverbod is, komt overeen met het landelijke beeld: 22% is zonder meer voor een verbod. Nog eens 35% is ook voor een verbod, maar dan alleen in combinatie met een vuurwerkshow. 37% is zonder meer tegen een verbod.
Tweederde deel voor vuurwerkvrije zones Een behoorlijke meerderheid van het panel (63%) is voorstander van het
3
n
r
1
2
-
n
o
v
e
m
b
e
r
2
0
1
4
Bent u voor of tegen een verbod op afsteken van vuurwerk?
aanwijzen van één of meer vuur werkvrije zones, bijvoorbeeld bij bejaardencentra. Een klein deel (15%) is tegen. Eveneens bijna twee derde deel (64%) is voorstander van een vuurwerkshow; 14% is tegen. Een vijfde deel zegt een eventuele vuurwerkshow te gaan bezoeken.
Beperkt deel stopt met afsteken Van de panelleden steekt 16% zelf vuurwerk af. Een klein deel (11%) van deze groep zegt hiermee te stoppen wanneer een vuurwerkshow wordt aangeboden. Ruim een derde deel twijfelt hier nog over.
Overlast op andere momenten De tolerantie ten aanzien van vuurwerk tijdens de jaarwisseling is behoorlijk groot. Een minderheid (21%) ervaart overlast. Tegelijkertijd blijkt dat de meeste overlast wordt ervaren in de weken voor en na de jaarwisseling. Daartegen helpt geen vuurwerkshow. Maar ook een vuurwerkvrije zone helpt
dan niet. Het is immers al verboden om in de weken voorafgaand aan de jaar wisseling vuurwerk af te steken. Het enige dat hiertegen helpt, is handhaving.
Landelijke keuze Al met al lijkt een effectief beleid tegen
vuurwerkoverlast vooral mogelijk door landelijk afgedwongen beperkingen aan de verkoop (of een algeheel verkoopverbod) aan particulieren. Dat is een politiek-bestuurlijke vraag voor het Rijk. Jolanda Rozemeijer
Purmerend krimpt in toekomst Tot 2040 blijft de bevolking in Nederland nog groeien. Alleen: niet overal. De groei concentreert zich vooral in de vier grote steden: Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht. De gemeenten met de sterkste krimp liggen diep in het zuiden en hoog in het noorden. Maar ook voormalige groeikernen krijgen te maken met afname van de bevolking. Zo ook Purmerend. Aldus het Planbureau voor de Leefomgeving en het CBS in hun onlangs uitgebrachte ‘De Nederlandse bevolking in beeld’. In 24 ‘infographics’ geven zij een beeld van het verleden, heden en toekomst.
gevolg dat in de groeikern de bevolking vergrijst en de potentiële beroepsbevolking (20 jaar tot AOWleeftijd) afneemt. Ontwikkeling bevolking
Grote stad nu populair bij gezinnen De grote stad is niet geschikt voor gezinnen met kinderen. Dat was lange tijd het imago. Hierdoor was de stad meer het domein van (alleenstaande) jongeren. Startende gezinnen vertrokken naar plaatsen in de omgeving. Kleinere steden werden voor de opvang aangewezen: de groeikernen. Purmerend is hier een van. Dit traditionele beeld is duidelijk aan vervanging toe. De grote stad is populair. De afgestudeerde student vertrekt niet meer, het geboortecijfer neemt toe, de instroom blijft op peil. Bovendien bieden de herstructureringswijken en Vinex-wijken meer ruimte aan jonge gezinnen in de stad. Denk bij Amsterdam maar aan IJburg en de ontwikkeling van Noord. Als gevolg gaan minder jonge gezinnen naar groeikernen. Aan de andere kant vertrekken daar nog wel steeds de jongeren naar de grote stad voor studie en werk. Met als
4
Bron: Planbureau voor de leefomgeving
n
r
1
2
-
n
o
v
e
m
b
e
r
2
0
1
4
Doorstroming bevolking
De groeikern vergrijst Met het veranderen van de bevolkingssamenstelling moeten gemeenten goed kijken of de voorzieningen aansluiten bij de behoefte. Ouderen vanaf 75 jaar kunnen zich doorgaans minder vaak en ver verplaatsen. Zij raken daardoor steeds meer afhankelijk van de directe woonomgeving. De schoon heidsspecialist in de stad wordt ingeruild voor de kapper in de wijk. Scholen, kinderopvang, sportclubs, enzovoort, op alles heeft de vergrijzing effect.
Woningbouw voor stellen en alleenstaanden Een groot deel van de bestaande woningvoorraad wordt bewoond door mensen die de komende jaren de pensioen gerechtigde leeftijd bereiken; de babyboomgeneratie. Oudere mensen zijn over het algemeen honkvast en blijven wonen waar zij hun gezinnen hebben grootgebracht. Hier komen dus weinig woningen beschikbaar voor jonge stellen en gezinnen. Over enkele decennia komen de huizen wel vrij. Jolanda Rozemeijer
Bron: Planbureau voor de leefomgeving
Medewerkers tevreden(er) In het algemeen zijn de medewerkers van de gemeente Purmerend tevreden over hun baan en de organisatie. Ten opzichte van 2009 denken zij positiever over de diverse aspecten van het werk. Per afdeling en team wisselen de aandachtspunten. Voor alle afdelingen gelden de aandachtspunten: de wijze waarop de organisatie wordt geleid en de resultaat gerichtheid van de gemeentelijke organisatie. Dit blijkt uit het Medewerkertevreden heidsonderzoek (MTO) 2014 dat door B&I is gedaan. De respons op het on
derzoek onder alle medewerkers van de gemeente Purmerend bedroeg maar liefst 77%. Een goed resultaat.
Tevredenheid met aspecten; hele organisatie
Veel tevredenheid Medewerkers van de gemeente Purmerend zijn in het algemeen tevreden over hun baan en over de organisatie. De relatie met de collega’s, de mate van zelfstandigheid en de inhoud van het werk worden het best beoordeeld.
Veel verbeteringen Ten opzichte van 2009 is er veel verbeterd. Uit het eerste MTO in 2009 kwamen zeven aandachtpunten voor de hele organisatie. In 2011 waren dit er vier. Van deze vier zijn er in 2014 twee overgebleven: de wijze waarop de organisatie wordt geleid en de resultaatgerichtheid van de gemeentelijke organisatie. Voor enkele afdelingen is ook de begeleiding bij ziekteverzuim een aandachtpunt.
Teamuitkomsten De uitkomsten zijn ook per team gegeven en worden in de teams besproken. Ze fungeren als aanleiding om verder te praten over de werk omstandigheden. Het advies is om per team 2 á 3 speerpunten te kiezen die met gerichte acties verbeterd kunnen worden. Jolanda Rozemeijer
5
n
r
1
2
-
n
o
v
e
Wijkkrant papier of digitaal? Driekwart van de internetpanelleden hecht belang aan het bestaan van de wijkkrant. De wijkkrant is een belangrijke bron voor wijkinformatie. Bij toenemende verspreidingskosten wil de helft van de panelleden dat de wijkkrant digitaal wordt. De andere helft wil dat een papieren versie blijft bestaan. Digitalisering en bezuinigingen In tijden van digitalisering en bezuinigingen is bekeken of ook de wijkkrant digitaal kan gaan. Een directe aanleiding was de te verwachten toename van verspreidingskosten. Het wijkmanagement wilde hierover de mening van de lezers peilen. Hiervoor is het internetpanel ingezet.
30.000 euro per jaar toenemen, wil 13% nog steeds een gelijke verspreidingsmethode als nu van de papieren krant. Ruim een derde (36%) wil de papieren versie maar dan met een goedkopere verspreidingswijze, bijvoorbeeld samen met een andere krant of door vrijwilligers. De helft (49%) kiest voor de overstap naar een digitale wijkkrant.
Wijkkrant belangrijke bron Bijna iedereen kent de wijkkrant; velen (78%) hechten belang aan het bestaan. De krant krijgt als waardering een ruim voldoende (7,1). De wijkkrant is teza men met huis-aan-huisbladen de be langrijkste bron om op de hoogte te blijven van wijknieuws. De digitale bronnen als de wijkwebsites spelen nagenoeg geen rol. Ten opzichte van 2011 is het belang daarvan ook niet toegenomen.
De helft wil digitaal, de helft wil papier Als per 2015 de verspreidingskosten van de huidige wijkkrant met mogelijk
Tijd nog niet rijp De enquête is gehouden onder leden van het internetpanel. Rekening houdend met Purmerenders die minder affiniteit hebben met computers en internet (en dus niet in het panel zitten) zal het percentage in totaal Purmerend zeer waarschijnlijk lager uitkomen. Dus minder dan de helft. Daarmee lijkt het moment nog niet rijp om over te gaan op alleen een digitale wijkkrant. Inmiddels is besloten de papieren versie voorlopig te behouden. Jolanda Rozemeijer
m
b
e
r
2
0
1
Meerwaarde door bepalen topiclist met geïnterviewden Evaluatieonderzoek bestaat vaak uit interviews met betrokkenen aan de hand van een ‘topiclijst’. Meestal wordt deze lijst door de onderzoeker in overleg met een kleine groep betrokkenen gemaakt. In deze aanpak zit enige sturing. Om dit te voorkomen kun je ook eerst aan de mensen die je gaat interviewen vragen waarover zij vinden dat de evaluatie moet gaan. Dit is gedaan bij de Evaluatie samenwerking Bagbeheer regio Waterland. De gemeente Purmerend voert in opdracht van 7 gemeenten de Basisregistratie Adressen en Gebouwen(BAG) uit. Daartoe hebben de 7 gemeenten in 2009 een overeenkomst gesloten. Deze loopt in 2014 af. In de overeenkomst was de afspraak opgenomen dat de samenwerking zou worden geëvalueerd. Hier was ook behoefte aan. Team B&I heeft deze evaluatie uitgevoerd. In plaats van de topiclist van tevoren vast te stellen met een kleine groep, hebben we gekozen voor een opzet met twee (groeps-) gesprekken per gemeente. Het eerste gesprek is gebruikt om te bepalen waarover de evaluatie moest gaan. Het tweede gesprek was het daadwerkelijke evaluatiegesprek. Het voeren van twee gesprekken in plaats van een per gemeente lijkt inefficiënt, maar door de aandacht eerst te richten op de te bespreken onderwerpen bereik je dat de evaluatie over de juiste dingen gaat. Bovendien ontstaat meer betrokkenheid en diepgang. De extra tijd die we ‘aan de voorkant’ in de evaluatie staken, heeft zich zeker terugverdiend. Bert Mentink
Colofon POLL is een uitgave van team Beleidsonderzoek en Informatiemanagement van de gemeente Purmerend en verschijnt drie keer per jaar. | Eindredactie: Monique van Diest | Redactieadres: Team B&I, Postbus 15, 1440 AA Purmerend | Telefoon: (0299) 452499 | E-mail: beleids
[email protected] | www.purmerend.nl/stadsgegevens / Ontwerp: LassooyDesign BNO, Wormerveer | Opmaak: H&R Communicatieve Vormgeving, Purmerend
6
4
