Observatorium voor Toerisme te Brussel
JAARVERSLAG 2009 EDITIE 2010
toerristische overnachtingen culturele die enstten traansport profiel van de reiziger
Foto’s van de omslag Europees Parlement – © OPT / J.-P. Remy ‘L’Art de la Fugue’ (gastenkamers) – © OPT / J.-P. Remy Hallepoort – © OPT / J.-P. Remy Berlaymont – © OPT / J.-P. Remy ‘Festival Couleur Café’ – © OPT / J.-P. Remy Flageyplein – © OPT / J.-P. Remy Foto’s van de binnenpagina’s P. 9, 12, 13: ‘L’Art de la Fugue’ (gastenkamers) – © OPT / J.-P. Remy P. 10, 15, 20, 23, 25, 26, 29, 36: Crowne Plaza Brussels Europa – © OPT / J.-P. Remy P. 16: The Dominican Brussels Hotel – © OPT / J.-P. Remy P. 18, 19, 24: Brussels Welcome Hotel – © OPT / J.-P. Remy P. 30: Europees Parlement – © OPT / J.-P. Remy P. 35: Schuman – © OPT / J.-P. Remy P. 38: Grote Markt, Stadhuis – © OPT / J.-P. Remy P. 39: Hallepoort – © OPT / J.-P. Remy P. 40: Mini-Europa – © OPT / J.-P. Remy P. 41: Atomium – © OPT / J.-P. Remy P. 42: Tour & Taxis – © OPT / J.-P. Remy P. 43: Koninklijke serres van Laken – © OPT / J.-P. Remy P. 49: Brussels South Charleroi Airport – © OPT / J.-P. Remy P. 54: Koninklijke Sint-Hubertusgalerijen – © OPT / J.-P. Remy P. 55: Kunstberg – © OPT / J.-P. Remy P. 4, 11, 14, 17, 21, 28, 37, 44, 45, 46, 47, 48, 52: Fotolia P. 8, 22, 27, 31, 32, 33, 34, 50, 51, 53: Photo Disc & Photo Alto
toeristische overnachtingen I. toeristische overnachtingen
8
meeting industry II. meeting industry
26
JAARVERSLAG 2009 EDITIE 2010
culturele diensten III. culturele diensten transport IV. transport
38 44
V. profiel van de reiziger profiel van de reiziger
54
De publicaties en de persberichten van het Observatorium voor Toerisme te Brussel zijn sedert november 2001 beschikbaar op het internet: www.observatoriumtoerisme.irisnet.be of www.observatoiretourisme.irisnet.be.
12de uitgave van het jaarverslag van
het Observatorium voor Toerisme te Brussel In 2009 is het toerisme sterk getroffen door de financiële crisissen. De Brusselse hotelsector heeft zijn activiteit zien dalen: 1,4% minder overnachtingen. Hierbij moet worden aangestipt dat de vrijetijdsovernachtingen gestegen zijn met 7%, maar dat het zakentoerisme met 8% is gedaald. Rekening houdend met de economische situatie, deed Brussel het goed in vergelijking met andere Europese steden. Niet de hele MICE-sector is echter getroffen door de crisis. We zien immers dat de PCO‘s 385 vergaderingen/congressen hebben georganiseerd. Dat is een stijging met 115%. Wat het aantal vergaderingen van meer dan 300 personen betreft, staat Brussel volgens de criteria van de Union of International Associations (UIA) op de 1ste plaats in Europa. Voor vergaderingen van minder dan 50 personen daarentegen is Brussel volgens de criteria van het International Congress & Convention Association (ICCA), gezakt naar de 21de plaats. Het aantal bezoekers van de musea en attracties is in 2009 met 1,9% gestegen. De indicatoren voor 2010 lijken zeer positief: er is beterschap op komst!
Peter De WILDE Administrateur-generaal, Toerisme Vlaanderen Patrick BONTINCK Directeur generaal, Brussel Internationaal – Toerisme & Congres Viviane JACOBS Directeur generaal, Office de Promotion du Tourisme de la Wallonie et de Bruxelles
JAARVERSLAG 2009
Inhoud INLEIDING I.
4
TOERISTISCHE OVERNACHTINGEN
1
Het aanbod
8
1.1
Het hotelaanbod
8
1.2
Het jeugdlogiesaanbod
9
1.3
Het gastenkameraanbod
9
1.4
Het apparthotelaanbod
9
1.5
Het toeristisch logiesaanbod volgens aantal etablissementen (hotels, jeugdherbergen en gastenkamers) per gemeente
2
De bezettingsgraad
2.1
Totaal aantal overnachtingen (behalve de gastenkamers)
2.2.2 Totaal aantal hotelovernachtingen per gemeente van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
11
Beurzen & Salons
31
5.1
Terugkerendesalons en beurzen in Brussel
31
2.2.4 Aantal overnachtingen in hotels naar land van herkomst 19
5.2
Profi el van de bezoekers aan het MoOD Salon 31
6.
Analyse van de MICE-cliënteel van Brussel en de perceptie van de stad
2.2.5 Aantal overnachtingen in hotels naar land van herkomst en naar doel van het verblijf 20 2.2.6 Aantal overnachtingen per maand en per doel van het verblijf 21 2.2.7 Aantal overnachtingen per maand en per markt 22 Het jeugdlogies
2.3.1 Overnachtingen in jeugdlogies naar land van herkomst
23 23
2.3.2 Seizoenspreiding met betrekking tot de overnachtingen in jeugdlogies 24 De gastenkamers
2.4.1 Overnachtingen in gastenkamers naar land van herkomst
11
2.1.2 Totaal aantal overnachtingen van 1999 tot 2009
2.4.2 Seizoenspreiding met betrekking tot de overnachtingen in gastenkamers 25
12
2.4.3 Profi el van het klienteel van gastenkamers
24
2.1.5 Totaal aantal overnachtingen in enkele Europese steden
1
Het aanbod aan vergaderzalen
26
2
De internationale vergaderingen
26
2.1
Aantal vergaderingen van internationale verenigingen (UIA - Union of International Associations) in de belangrijkste steden 26
13
2.1.7 De drie belangrijkste buitenlandse markten in enkele Europese steden 14 2.1.8 Indruk van de internetgebruikers over enkele Europese steden
15
2.2
16
Overnachtingen in hotels
2.2.1 Aantal overnachtingen per categorie (aantal sterren) 16
2.1.1 Aantal vergaderingen van internationale verenigingen in de belangrijkste steden 27 2.2
3
International Congress & Convention Association (ICCA) 28 Congresorganisatoren
6.2
Welke type vergaderinfrastructuur bezitten de ondervraagde bedrijven/ organisaties? 33
6.3
Welke zijn de redenen voor de vergaderingen buitenshuis ?
28
33
6.4
Welke zijn de keuzemotivaties voor de bestemming (meervoudige keuze)? 33
6.5
Type evenement
34
6.6
Van welke type infrastructuur werd door de respondenten gebruik gemaakt?
34
De keuze voor een hotel om een vegadering te organiseren
34
6.8
Kent u ?
35
6.9
Zou u binnenkort vergaderingen plannen in ?
35
6.7
II. MEETING INDUSTRY
2.1.6 Binnenlandse en buitenlandse overnachtingen in enkele Europese steden 14
Wat is de aard van de ondervraagde organisatie / vennootschap? 33
25
2.1.4 De drie belangrijkste buitenlandse markten voor de belangrijkste Belgische steden 13
33
6.1
24
2.1.1 Totaal aantal overnachtingen van 1999 tot 2009
2.1.3 Totaal aantal overnachtingen in de belangrijkste Belgische steden 12
30
5
2.4 11
Special venues
2.2.3 Bezettingsgraad in hotels voor enkele Europese steden 18
2.3 9
17
4
6.10 De kwaliteit van de infrastructuren volgens verschillende criteria: 36 6.11 Heeft u ook de overnachtingen georganiseerd? Indien ja, in welke hotelklasse?
36
6.12 Kwaliteit van de hotels in Brussel
36
6.13 Koos u een organisator voor die vergadering (P.C.O., D.M.C. of eventorganisator)?
36
6.14 Van welke van de door hen aangeboden diensten heeft u gebruik gemaakt?
36
6.15 De verschillende activiteiten voor of na de vergaderingen
37
6.16 Toegekend budget voor deze vergadering
37
6.17 De perceptie van Brussel als MICEbestemming 37
06
Observatorium voor Toerisme te Brussel
III. CULTURELE DIENSTEN
V. PROFIEL VAN DE REIZIGER
IV. TRANSPORT
1
Het aanbod
38
1
Luchttransport
1.1
Musea en toeristische attracties
38
1.1
Nationale Luchthaven van Brussel 44
1.2
Geleide cultuurbezoeken
38
2
De bezoekerscijfers
39
1.1.1 Aantal passagiers en transitpassagiers op de Nationale Luchthaven van Brussel van 1999 tot 2009 44
2.1
Musea en toeristische attracties
39
2.1.1 Jaarlijkse bezoeken aan musea en attracties in 2009
39
2.1.2 Maandelijkse bezoeken aan musea en attracties in Brussel 39 2.1.3 De indeling naar aantal bezoekers aan musea en attracties
40
44
1.1.2 Aantal passagiers per maand
44
1.1.3 Aantal passagiers per zones
45
1.1.4 Top 20 van de bestemmingen per aantal passagiers 1.1.5 Aantal vliegbewegingen op de Nationale Luchthaven van Brussel
46
1.1.6 Aantal vluchten: top 20 van de bestemmingen
46 47
40
2.2
41
1.1.8 Toegang tot de luchthaven
47
1.1.9 Het profi el van de passagiers
48 49
2.2.1 Aantal rondleidingen en aantal bezoekers in 2002 tot 2009
41
1.2
2.2.2 Aandeel van de talen die tijdens de rondleidingen gebruikt worden
41
1.2.1 Aantal passagiers en aantal vluchten op Brussels South Charleroi Airport 49
3
Brussels South Charleroi Airport
1.2.2 Aantal vluchten op Brussels South Charleroi Airport
49
1.2.3 Profi el van de reizigers
50
Eenmalige en terugkerende evenementen in Brussel
42
3.1
Eenmalige evenementen
42
3.2
Terugkerende evenementen (toegang mits betaling)
2
Spoorwegtransport
51
42
2.1
Internationaal verkeer: Thalys
51
Terugkerende evenementen (gratistoegang)
43
2.1.1 Aantal passagiers met Thalys vanuit en naar Brussel
3.3
2
3
1.1.7 De hotellerie op het grondgebied van de gemeente Zaventem
Recreatievetoerisme
54
Profiel
54
Kenmerken van het verblijf
54
Geraadpleegde informatiebronnen 54
45
2.1.4 Verdeling van de nationale en internationale bezoekers van de federale musea Culturele rondleidingen
1
Activiteiten
54
Zakentoerisme
55
Profiel
55
Kenmerken van het verblijf
55
Activiteiten
55
Jongerentoerisme
55
Profiel
55
Kenmerken van het verblijf
55
Geraadpleegde informatiebronnen 55
Verklarende woordenlijst
56
51
2.1.2 Aantal passagiers op de Thalys lijnen van en naar Brussel per maand 51 2.1.3 Profiel van de cliënteel
52
2.2
53
Internationaal verkeer: Eurostar
2.2.1 Aantal passagiers met de Eurostar van en naar Brussel
53
2.2.2 Aantal passagiers op de Eurostar lijnen van en naar Brussel per maand
53
2.3
Internationaal verkeer (zonder Thalys en Eurostar)
53
07
Observatorium voor Toerisme te Brussel
I. Toeristische overnachtingen 1. Het aanbod 1.1. Het hotelaanbod Aantal sterren
Aantal erkende hotels
Aantal kamers
Maximale capaciteit (aantal bedplaatsen)
99999
19
3.935
7.900
9999
41
5.820
11.689
999
47
3.942
7.884
99
33
1.016
2.067
9
13
298
584
Andere
12
291
582
TOTAAL
165
15.302
30.706
Bron : Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie. De rubriek « andere » bevat de niet-erkende hotels.
Evolutie van het aantal hotels, kamers en de maximale capaciteit 40.000
250
Aantal hotels
30.000 25.000
150
20.000 100
15.000 10.000
50
Aantal kamers / Aantal personen
35.000 200
5.000
0
0 1999
2000
Bron : ADSEI
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Aantal hotels Aantal kamers Maximale capaciteit
Opmerking • De Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (ADSEI) heeft als opdracht de gegevens bij te houden betreffende de aankomsten, overnachtingen, herkomstplaatsen en soort verplaatsing van de klanten van alle toeristische logementen gelegen op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. • Aan de aanbodzijde telt zij één keer per jaar het aantal instellingen op het Brusselse grondgebied.
10
Observatorium voor Toerisme te Brussel
toeristische overnachtingen
1.2. Het jeugdlogiesaanbod Aantal etablissementen
Maximale capaciteit (aantal bedplaatsen)
5
930
Bron: Logies voor jongeren 2009
1.3. Het gastenkameraanbod Aantal aanbieders
Aantal kamers
Maximale capaciteit (aantal bedplaatsen)
78
141
296
Erkende gastenkamers Bron: Franse Gemeenschapscommissie (erkenning 2009)
1.4. Het apparthotelaanbod Aantal geïnventariseerde ondernemingen
Aantal appartementen/flats (raming)
100
6.500
Bron : Observatorium voor Toerisme te Brussel
Opmerking • Het Observatorium voor Toerisme heeft door middel van passieve prospectie (internet en gouden gids) het potentieel van de Brusselse appartementhotels op niet-exhaustieve wijze onderzocht. • In totaal telden wij 100 vennootschappen die appartementen, flats en/of kamers verhuren. Slechts 38 van hen deelden ons hun verhuurcapaciteit voor appartementen mee. Vervolgens hebben wij door middel van de regel van drie een raming gemaakt van de Totaale capaciteit.
11
Observatorium voor Toerisme te Brussel
toeristische overnachtingen
1.5. Het toeristisch logiesaanbod volgens aantal etablissementen (hotels, jeugdherbergen en gastenkamers) per gemeente Gemeente
Hotels
Jeugdherbergen
Gastenkamers
Totaal
Brussel
89
4
16
109
Sint-Gillis
19
3
22
Sint-Joost-ten-Noode
12
3
15
Elsene
10
3
13
Schaarbeek
7
10
17
Anderlecht
7
4
11
Etterbeek
5
6
11
Evere
4
1
5
Sint-Lambrechts-Woluwe
3
3
6
Ukkel
2
5
7
Watermaal-Bosvoorde
2
3
5
Sint-Pieters-Woluwe
2
5
7
Vorst
1
2
3
Ganshoren
1
2
3
Jette
1
3
4
Oudergem
0
7
7
Sint-Agatha-Berchem
0
1
1
Koekelberg
0
0
0
Sint-Jans-Molenbeek TOTAAL
0
1
1
2
165
5
78
248
Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie en Observatorium voor Toerisme te Brussel (voor hotels en jeugdherbergen) en Franse Gemeenschapscommissie (voor de Gastenkamers)
12
Observatorium voor Toerisme te Brussel
toeristische overnachtingen
2. De bezettingsgraad De frequentering van de overnachtingsmogelijkheden wordt getoond : • globaal, • hotels, • jeugdherbergen, • en gastenkamers.
2.1. Totaal aantal overnachtingen (behalve de gastenkamers) 2.1.1. Totaal aantal overnachtingen van 1999 tot 2009 % 2008-2009 6.000.000 5.271.014 4.836.476
4.717.667
5.000.000
4.686.350 4.793.357 4.418.679
4.496.895 4.000.000 4.268.734
5.099.264
4.650.013
5.197.256
-1,4%
3.000.000
2.000.000
1.000.000
0 1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie
- Na 3 jaar groei is het aantal overnachtingen in Brussel tussen 2008 en 2009 met 1,4% gedaald. - Dat verlies komt vooral voor rekening van het zakentoerisme, met een daling met 5% voor de categorie “seminaries, congressen, ...” en met 14% voor de categorie “andere beroepsdoeleinden”. - Het vrijetijdstoerisme is tussen 2008 en 2009 met 7% gestegen.
13
Observatorium voor Toerisme te Brussel
toeristische overnachtingen
2.1.2. Totaal aantal overnachtingen van 1999 tot 2009 Vergelijking van de curven: recreatieve overnachtingen, overnachtingen voor conferenties, congressen en seminaries en overnachtingen voor andere beroepsdoeleinden. % 2008-2009 3.000.000
2.500.000
+ 7%
2.527.366
2.000.000
1.837.928
- 5% 1.500.000
1.000.000
- 14%
831.962
500.000
0 1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Recreatieve overnachtingen Meetings Andere beroepsdoeleinden
Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie
2.1.3. Totaal aantal overnachtingen in de belangrijkste Belgische steden 6.000.000
+22% 5.000.000 4.000.000 3.000.000 2.000.000
+11%
+15% +27%
1.000.000
+56%
0 Brussel
Antwerpen
Brugge
Gent
Luik
1999 2009
Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie
- Brussel is de voornaamste toeristische bestemming in België. - Op 10 jaar tijd kent Brussel de 2de grootste stijging aan overnachtingen na Luik. - Deze groei is het sterkst op de Franse markt (+55%).
14
Observatorium voor Toerisme te Brussel
toeristische overnachtingen
2.1.4. De drie belangrijkste buitenlandse markten voor de belangrijkste Belgische steden Steden
Brussel
Markten
Overnachtingen
%
Frankrijk
698.294
14%
Verenigd Koninkrijk
499.390
10%
Duitsland
415.323
8%
Nederland
433.991
30%
Duitsland
115.917
8%
Verenigd Koninkrijk
97.925
7%
Verenigd Koninkrijk
350.743
24%
Nederland
170.804
12%
Antwerpen
Brugge
Gent
Luik
Frankrijk
165.899
12%
Nederland
184.835
25%
Verenigd Koninkrijk
74.592
10%
Duitsland
72.583
10%
Frankrijk
75.027
21%
Verenigd Koninkrijk
31.680
9%
Duitsland
21.047
7%
Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie
- De binnenlandse markt is de belangrijkste voor Brussel en Luik en de tweede voor Antwerpen, Brugge en Gent.
2.1.5. Totaal aantal overnachtingen in enkele Europese steden 20.000.000
+99%
18.000.000 16.000.000
+88%
14.000.000
+35%
12.000.000 10.000.000
+29% +36%
8.000.000
+11% +56%
6.000.000 4.000.000
+23% +22%
+43% +302% 1999
2.000.000 0
2009 Berlijn
Barcelona
Praag
Wenen
Munchen Amsterdam Boedapest Stockholm Brussel Kopenhagen Dubrovnik
Bron: European Cities Tourism in TourMis
Het groeipercentage van overnachtingen in Brussel over 10 jaar is samen met dat Amsterdam een van de zwakste.
Opmerking • Tourmis verzamelt de toeristische gegevens die verspreid worden door de nationale diensten voor statistiek. • Sommige bestemmingen, zoals Amsterdam en Stockholm, hebben echter hun eigen regionale statistieken.
15
Observatorium voor Toerisme te Brussel
toeristische overnachtingen
2.1.6. Binnenlandse en buitenlandse overnachtingen in enkele Europese steden Dubrovnik Kopenhagen Brussel Stockholm Boedapest Amsterdam München Wenen
Aandeel binnenlandse overnachtingen Aandeel buitenlandse overnachtingen
Berlijn 0
20 %
40 %
60 %
80 %
100 %
Bron : TourMis
2.1.7. De drie belangrijkste buitenlandse markten in enkele Europese steden Steden Berlijn
Wenen
München
Amsterdam
Stockholm
Boedapest
16
Markten
Overnachtingen
Italië
718.856
Verenigd Koninkrijk
703.757
V.S. Amerika
587.841
Duitsland
2.212.105
Italië
580.695
V.S. Amerika
533.488
V.S. Amerika
597.412
Italië
517.690
Verenigd Koninkrijk
340.789
Verenigd Koninkrijk
1.355.800
V.S. Amerika
856.300
Duitsland
617.200
Duitsland
308.235
Verenigd Koninkrijk
253.244
Noorwegen
182.865
Duitsland
511.101
Verenigd Koninkrijk
417.094
Italië
345.808
Observatorium voor Toerisme te Brussel
toeristische overnachtingen Brussel
Frankrijk
698.294
Verenigd Koninkrijk
499.390
Duitsland
415.323
Zweden
349.653
Noorwegen
342.407
V.S. Amerika
303.431
Kopenhagen
Dubrovnik
Verenigd Koninkrijk
286.738
Frankrijk
186.095
Duitsland
129.247
Bron : TourMis
Over het algemeen is de Britse markt aan het dalen in deze verschillende Europese steden, behalve in Dubrovnik.
2.1.8. Indruk van de internetgebruikers over enkele Europese steden Het internet is niet alleen een onmisbaar instrument geworden voor promotie en boekingen, maar wordt ook meer en meer een kwaliteits- of liever adviesreferentie voor de internetgebruikers. Zoover, een reizensite, heeft een instrument ontwikkeld om de verschillende bestemmingen te vergelijken volgens een aantal criteria zoals algemene indruk, sfeer in de stad, cultureel aanbod en uitgangsleven. Algemene indruk 8,9
10
8,7
8,6
8,5
8,4
8,4
Cultureel aanbod
8,1
8
8
7,7
7,7
10
9
9
8
8
7
7
6
6
5
5
4
4
3
3
2
2
1
1
0
ag Pra
n
ne We
na
lo rce Ba
st
n
rlij
Be
ape
d Bu
l
m en lm rda cko nch ste Sto Mü Am
k
sse
Bru
D
ni rov ub
n
9,2
9
n
ag Pra
0
age
ne We
h pen
Ko
8,9
na
lo rce
Ba
8,8
8,3
8,3
8,3
8,2
8,1
8
7,8
7,8
7,7
9 8
7
7
6
6
5
5
4
4
3
3
2
2
1
1
A
na
m rda B
elo arc
n
rlij
Be
n
che
n Mü
Opmerking
lm cko Sto
n
ne We
ag Pra
l
age
Ko
h pen
st
k
n
sse
Bru
D
ni rov ub
ape
d Bu
9,1
10
8
te ms
dap
Bu
8,7
8,6
8,6
m en lm rda cko nch ste Sto Mü Am
8,4
8,4
l
k
vni bro
sse
Bru
8
Du
n
age
enh
Kop
Sfeer in de stad 7,8
9
0
est
n
rlij
Be
Uitgangsleven 8,4
10
8,7
0
na
am
d ter
s Am
8,8
lo rce
Ba
8,7
n
rlij
Be
8,8
8,5
en
lm cko Sto
nch
Mü
8,5
8,4
n
ag Pra
ne We
8
7,9
l
sse
Bru
7,7
est
k
en
hag
en Kop
7,7
vni bro
Du
dap
Bu
Bron : Zoover
Het aantal observaties is als volgt: Amsterdam (583), Barcelona (1.050), Berlijn (760), Brussel (276), Boedapest (384), Kopenhagen (123), Dubrovnik (191), München (304), Praag (779), Stockholm (136) en Wenen (371).
17
Observatorium voor Toerisme te Brussel
toeristische overnachtingen
2.2 Overnachtingen in hotels
Aantal aankomsten
(1)
Aantal overnachtingen
(1)
2009
% 2009-2008
2.619.455
-2,4%
4.912.840
-1,9%
Gemiddelde verblijfsduur Bezettingsgraad per kamer
1,9 (2)
Gemiddelde netto-prijs per kamer
66,90% (2)
REVPAR (2)
-4,9
100,30 €
-9,10%
67,10 €
-15,30%
Bron: (1) Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (2) Mkg Hospitality
2.2.1. Aantal overnachtingen per categorie (aantal sterren)
Aantal overnachtingen
2.500.000
2.000.000
1.500.000
1.000.000
500.000
2008 2009
0 5 sterren
4 sterren
2 sterren
Aankomsten
Overnachtingen
%
5 sterren
643.092
1.199.110
24%
4 sterren
1.031.907
1.944.695
40%
3 sterren
723.534
1.367.959
28%
2 sterren
152.601
284.064
6%
1 ster
41.428
69.982
1%
Andere
26.893
47.030
1%
TOTAAL
2.619.455
4.912.840
100%
Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie
18
3 sterren
1 ster
Andere
Observatorium voor Toerisme te Brussel
toeristische overnachtingen
2.2.2. Totaal aantal hotelovernachtingen per gemeente van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest
en millions / in miljoen > 1,0 0,50 - 1,0 0,50 - 0,25 0,25 - 0,10 < 0,10
Cartografische bron Articque
Brussel Sint-Joost-ten-Noode
Aankomsten
Overnachtingen
Aandeel overnachtingen (%)
1.327.018
2.543.389
58%
285.791
523.355
12%
Sint-Gillis
207.142
364.495
9%
Elsene
153.087
289.744
7%
Anderlecht
80.424
158.503
3%
Schaarbeek
47.354
99.399
3%
Evere
63.189
107.215
3%
Etterbeek
49.213
82.490
2%
Sint-Lambrechts-Woluwe
25.847
43.923
1%
Andere
380.390
700.327
2%
TOTAAL
2.619.455
4.912.840
100%
Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie
Opmerking De categorie “Andere” vertegenwoordigt de volgende gemeentes: Vorst, Ganshoren, Jette, Sint-Jans-Molenbeek, Ukkel en Watermaal-Bosvoorde. Deze gemeentes werden niet afzonderlijk weergegeven omdat ze minder dan drie etablissementen bezitten.
19
Observatorium voor Toerisme te Brussel
toeristische overnachtingen
2.2.3 Bezettingsgraad in hotels voor enkele Europese steden 100% 90%
-0,5% -5,1%
Bezettingsgraad
80%
-4,5%
70%
-1,3% -4,9%
-4% -4,6%
-7,4% -0,9%
-5,5% -4,7% -7,2% -6,6% -7,7%
-9,6%
60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
js
den
i Par
Lon
n
ne We
n
rlij
Be
l
sse
Bru
en
nch
Mu
e
Lill
me
m rda
Ro
te ms
e nèv
Ge
A
aag
nH
De
2009
% 2009-2008
Londen
81,40%
-0,5
Parijs
70,90%
-5,1
Wenen
69,20%
-4,5
Berlijn
67,80%
-1,3
Brussel
66,90%
-4,9
Munchen
66,90%
-4
Lille
65,80%
-4,6
Rome
65,40%
-0,9
Amsterdam
64,90%
-7,4
Genève
63,60%
-5,5
De Haag
62,30%
-4,7
Praag
58,80%
-7,2
Barcelona
58,50%
-6,6
Madrid
58,20%
-7,7
Boedapest
53,40%
-9,6
ag Pra
na
lo rce
Ba
st
d
dri
Ma
2008 2009
ape
ed Bo
Bron : Mkg Hospiatlity
Alle bezettingsgraden in de Europese steden gaan achteruit. Brussel staat op de 5de plaats wat betreft percentage hotelbezetting in 2009.
Opmerking Mkg Hospitality verzamelt de gegevens over de bezettingsgraad, de gemiddelde prijs en RevPAR voor de hotels gelegen in Brussel en omgeving. Samen gaat het om 72 hotels en 11.333 kamers.
20
Observatorium voor Toerisme te Brussel
toeristische overnachtingen
2.2.4. Aantal overnachtingen in hotels naar land van herkomst 900.000
14%
800.000 700.000
14%
600.000
-18%
500.000 -2%
400.000
4%
-5% -3%
300.000
14%
200.000 -14%
100.000 0
lgië
Be
ijk and gd nkr itsl eni ijk Fra Ver ninkr Du Ko
nje
Spa
d ka lan eri der Am . Ne S V.
2009
%
België
826.276
17%
Frankrijk
646.831
13%
Verenigd Koninkrijk
485.967
Duitsland
385.582
Spanje
lië
Ita
an
Jap
-2%
1%
n
ede Zw
nd
rla
itse Zw
1%
ina
-1%
n
Ch
rke
De
a nem
-3%
n
e Pol
-3%
nd nla eke i r G
-13%
nd
sla
Ru
-3%
da
a Can
2009
%
Bulgarije
18.445
0%
Litouwen
12.736
0%
10%
Slowakije
10.059
0%
8%
Cyprus
9.659
0%
336.873
7%
Malta
8.258
0%
Nederland
325.994
7%
Slovenië
7.966
0%
Italië
231.997
5%
Estland
6.588
0%
Zweden
66.470
1%
Letland
5.651
0%
Denemarken
51.208
1%
Totaal EU
3.802.104
77%
Polen
48.353
1%
V.S. Amerika
273.501
6%
Griekenland
46.282
1%
Japan
83.603
2%
Portugal
40.690
1%
Zwitserland
64.682
1%
Ierland
39.305
1%
China
51.544
1%
Roemenië
37.157
1%
Rusland
45.944
1%
Finland
36.855
1%
Canada
41.888
1%
Oostenrijk
33.392
1%
Noorwegen
37.547
1%
Luxemburg
31.100
1%
India
29.021
1%
0%
ug
t Por
Tsjechië
26.978
1%
Turkije
27.828
1%
Hongarije
25.432
1%
Rest van de wereld
455.178
9%
Totaal buitenlanders
4.086.564
83%
TOTAAL
4.912.840
100%
al
2008 2009
Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie
21
Observatorium voor Toerisme te Brussel
toeristische overnachtingen
2.2.5 Aantal overnachtingen in hotels naar land van herkomst en naar doel van het verblijf
400.000
Recreatieve verplaatsing 139%
350.000
112% -20%
300.000 250.000 204%
200.000
28%
150.000
33% 115%
100.000
-1% 6%
50.000 0
51% 127% 80%
ijk nkr Fra
lgië
Be
gd eni ijk Ver ninkr Ko
nje
Spa
and
itsl
Du
d lan der Ne
lië
Ita
.A V.S
me
rik
a
ina
an
Jap
Ch
n
ede Zw
da
nd
a Can
sla
Ru
-45%
79%
en ark
n
e Pol
D
m ene
170% 60%
jk
nri
ste
Oo
n ege orw o N
2001 2009
Verplaatsing in het kader van een conferentie, congres of seminaire
400.000 350.000
-35%
247%
300.000
-37%
250.000 200.000
21%
150.000
-10%
-86% 10%
63%
100.000
3%
31% -25%
50.000 0
lgië
Be
22
a ijk gd rik and and eni ijk nkr erl itsl me d u A e Ver ninkr Fra . D N V.S Ko
nje
Spa
lië
Ita
28%
n
en ark
ede Zw
D
m ene
19%
an
Jap
n
e Pol
19%
gen we r o No
-46%
da
a Can
74%
ina
Ch
49%
nd
sla
Ru
-2%
ijk
nr ste Oo
2001 2009
Observatorium voor Toerisme te Brussel
toeristische overnachtingen
Elk ander type van beroepverplaatsing
250.000 200.000
-70%
-24% -27%
150.000 100.000
-9% -15%
-33% -28%
50.000
-47% -38%
0
lgië
Be
ijk gd and nkr eni ijk itsl Fra Ver ninkr Du Ko
nje
Spa
d lan der Ne
lië
Ita
.A V.S
me
rik
a
n
ede Zw
-5%
22%
n
e Pol
jk
nri
ste
Oo
-70%
an
Jap
-22% -17% -58%
da
a Can
nd
en ark
sla
Ru
D
m ene
-25% -11%
n ege orw o N
ina
2008 2009
Ch
Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie
De voornaamste markten zijn: - Vrijetijdstoerisme: Frankrijk, Verenigd Koninkrijk en Spanje - Voor MICE: Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en de Verenigde Staten - Voor andere professionele redenen: Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk.
2.2.6. Aantal overnachtingen per maand en per doel van het verblijf 500.000 450.000 400.000 350.000 300.000 250.000
Totaal aantal overnachtingen Recreatieve overnachtingen Overnachtingen voor congres, seminarie of conferentie Overnachtingen voor andere beroepsdoeleinden
200.000 150.000 100.000 50.000 0 Januari
Februari
Maart
April
Mei
Juni
Juli
Augustus September Oktober November December
Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie
De drie drukste maanden afhankelijk van de reismotivatie (in dalende volgorde) zijn: - vrije tijd: augustus, december en juli - conferenties, congressen en seminaries: oktober, september en mei - andere professionele redenen: september, mei en oktober.
23
Observatorium voor Toerisme te Brussel
toeristische overnachtingen
2.2.7 Aantal overnachtingen per maand en per markt
70.000
70.000
60.000
60.000
50.000
50.000
40.000
40.000
30.000
30.000
Frankrijk Verenigd Koninkrijk Duitsland Nederland
20.000 10.000 0 J
F
M
A
M
J
J
A
S
O
N
20.000 10.000
Spanje Italië
0
D
J
F
M
A
M
J
J
A
S
O
N
D
70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000
V.S. Amerika Japan China
10.000 0 J
F
M
A
M
J
J
A
S
O
N
D
10.000
10.000
9.000
9.000
8.000
8.000
7.000
7.000
6.000
6.000
5.000
5.000
4.000
4.000
3.000 2.000 1.000 0 J
F
M
A
M
J
J
A
S
Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie
24
Zwitserland Polen Oostenrijk Rusland Tsjechië
3.000
Denemarken 2.000 Zweden Noorwegen 1.000 Finland 0 O
N
D
J
F
M
A
M
J
J
A
S
O
N
D
Observatorium voor Toerisme te Brussel
toeristische overnachtingen 2.3. Het jeugdlogies 2009
% 2009-2008
Aantal aankomsten
162.250
0,3%
Aantal overnachtingen
284.416
8,6%
Gemiddelde verblijfsduur in aantal overnachtingen
1,75
Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie
300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0 1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2.3.1. Overnachtingen in jeugdlogies naar land van herkomst 60.000 3% 50.000 7%
40.000
4%
30.000
22%
20.000 14%
27% 0%
10.000 0
ijk nkr Fra
lgië
Be
nd
sla
it Du
nje
Spa
d gd ika lan eni ijk er der e Ver inkr .S. Am N Kon V
2009
24%
lië
Ita
9%
da
a Can
12%
an
Jap
12%
-9%
n
e Pol
nd
rla
itse Zw
-3%
n
ede Zw
%
21%
52%
ijk
nr ste Oo
en ark
D
m ene
28%
ina
Ch
-26%
nd
sla
Ru
21%
35% ë gen chi we r Tsje o No
2009
%
Frankrijk
51.463
18%
Polen
4.754
2%
België
41.054
14%
Zwitserland
3.861
1%
Duitsland
29.741
10%
Zweden
3.687
1%
Spanje
26.484
9%
Oostenrijk
3.684
1%
Verenigd Koninkrijk
13.423
5%
Denemarken
4.452
2%
V.S. Amerika
14.880
5%
China
3.291
1%
Nederland
11.064
4%
Rusland
950
0%
Italië
10.044
4%
Tsjechië
1.307
0%
Canada
6.746
2%
Noorwegen
Japan
6.262
2%
Rest van de wereld TOTAAL
541
0%
46.728
16%
284.416
100%
2008 2009
Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie
25
Observatorium voor Toerisme te Brussel
toeristische overnachtingen
2.3.2 Seizoensspreiding met betrekking tot de overnachtingen in jeugdlogies 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 Januari
Februari
Maart
April
Mei
Juni
Juli
Augustus September October November December
Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie
De drukste maanden zijn mei tot augustus en de maand oktober.
2.4. De gastenkamers 2009
% 2009-2008
Aantal aankomsten
3.950
-19%
Aantal overnachtingen
12.012
-33%
Gemiddelde verblijfsduur in nachten
3,04
Bron : Bed & Brussels
2.4.1. Overnachtingen in gastenkamers naar land van herkomst 5.000 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0
lgië
Be Bron : Bed & Brussels
26
ijk nkr Fra
and
itsl
Du
lië
Ita
d gd nd lan rla eni ijk ser t i Ver inkr Nede Zw Kon
nje
Spa
da
a Can
.A V.S
me
rik
a
2008 2009
Observatorium voor Toerisme te Brussel
toeristische overnachtingen 2.4.2. Seizoenspreiding met betrekking tot de overnachtingen in gastenkamers 1.800 1.600 1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0 Januari
Februari
Maart
April
Mei
Juni
Juli
Augustus September October November December
Bron : Bed & Brussels
2.4.3. Profiel van het cliënteel van gastenkamers Het Observatorium voor Toerisme in Brussel heeft bij het bedrijf Mageco een telefonische enquête besteld over het profiel van de klanten in de Brusselse gastenkamers. De enquêtes zijn telefonisch afgenomen in het Frans, Nederlands en Duits. 300 personen werden ondervraagd.
Jaar
Beroep
35%
35%
31%
30% 25%
25%
21%
20%
20%
20% 15%
15% 10%
10%
5% 0% ar 0 ja
0%
15% 8% 5%
5% ar
ar
ar
0 ja
0 ja
5 40-
4 30-
3 18-
17%
17%
15% 9%
5%
32%
30%
0 ja
6 50-
ar
0 ja
7 60-
Samenstelling van het gezelschap
ar
ar
0 ja
8 70-
e
end
0 ja
di Be
9 80-
Alleen Met z’n tweeën Met familie
d eel ige cht eer kra son and on r t i s e s f eer p n L r e e Zel p Ge Kad
Redenen voor verplaatsing
22%
t den Stu
eid
Arb
en der
An
Professionele doeleinden Toeristische bedoelingen Anderen
5% 43%
3%
1%
0%
26%
68%
35%
Motieven bij de keuze van het verblijf
Tevredenheid over verblijf in Brusselse B&B
25% 20% 20% 20% 15%
15% 10%
e et d ers ct m won a t n Con i
11%
57% 9% 5%
5% 0%
13%
js Pri Ori
gin
eit alit
4%
2%
1%
35% 6% 1%1%
t o le ek ng ats tei ren tra g ag rpl ari pla tel lici Ande we Cen iggin Im Erv en et ho Pub d e i l e G h in bijh Na
Zeer goed Goed Gemiddeld Gemakkelijk Onvoldoende
Bron : Studie over het profiel van klanten in gastenkamers in Brussel - Mageco in opdracht van de Commission Communautaire de la Region Bruxelles-capitale 2010
27
Observatorium voor Toerisme te Brussel
II. Meeting Industry 1. Het aanbod van vergaderzalen Ondernemingen Zalen in MICE hotels(1)
102
Zalen met cultureel of historisch karakter
45
Zalen voor conferenties
42
Zalen in de museum
25
Zalen voor exposities en salons
24 (2)
Brussels Special venues associations (BSV) :
20
Zalen in de Cultureel centrum
18
Zalen in de theaters
16
Zalen in de jeugdlogies
5
Zalen in de kastelen
3
Andere
11
TOTAAL
311
Bron: Brochure « Let’s meet in Brussels 2010 »
2. De internationale vergaderingen 2.1 Aantal vergaderingen van internationale verenigingen (UIA - Union of International Associations) in de belangrijkste steden 800 700
-1%
600 -34%
500 30%
400
15%
300 200
72%
84%
-29% 12%
100
2008 2009
0 Singapore
Brussel
Parijs
Wenen
Genève
Berlijn
Seoul
Barcelona
Bron: UIA – International Meetings Statistics 2009
In 2009 bekleedt Brussel de 1ste plaats in Europa en de 2de plaats in de wereld voor het aantal vergaderingen van internationale organisaties
(1) In de catalogus “Let’s meet in Brussels”, worden er 42 hotels vermeld zonder een identificatie van het aantal vergaderzalen. (2) De “Special venues” zijn vergaderzalen die zich in een gebouw met cultureel of historisch karakter bevinden.
28
Observatorium voor Toerisme te Brussel
meeting industry
Opmerking De UIA houdt in zijn statistieken rekening met de bijeenkomsten die worden georganiseerd en/of onder patronage staan van internationale organisaties die opgenomen zijn in het “Yearbook of international organisations” en in de “International Congress calender”. De criteria voor deze bijeenkomsten zijn: • Minstens 300 deelnemers • 40 % buitenlanders • Minstens 5 nationaliteiten • Minimumduur: 5 dagen
2.1.1. Aantal vergaderingen van internationale verenigingen in de belangrijkste steden 600 500 400
395
300
316 311
200 125
100 0 1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Brussel Parijs Wenen Londen
2009
Bron: UIA – International Meetings Statistics 2009
Brussel is 1ste van alle Europese steden met 395 vergaderingen. Dat is een marktaandeel van 3,4% op wereldvlak.
2.1.2. Aantal internationale vergaderingen in de belangrijkste Belgische steden Steden
Aantal internationale vergaderingen
%
Brussel
395
84%
Gent
21
4%
Antwerpen
9
2%
Brugge
7
1%
Leuven
12
3%
Luik
4
1%
Andere
22
5%
België
470
100%
Bron: UIA – International Meetings Statistics 2009
29
Observatorium voor Toerisme te Brussel
meeting industry
2.2. International Congress & Convention Association (ICCA) Opmerking De gegevens van de ICCA bevatten enkel data van organisaties die aan de volgende criteria voldoen: • Minstens 50 deelnemers • Op recurrente wijze georganiseerd worden • Vergadering met deelnemers uit minstens drie verschillende landen
180 160 140 120 100 80 60
Wenen Barcelona Parijs Londen Brussel
40 20 0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Bron: Statistics Report – International Association and Corporate Meetings Market 2009– ICCA Data
Brussel staat op de 21ste plaats met 73 vergaderingen volgens de criteria van ICCA. Wenen is 1ste met 160 vergaderingen, Barcelona 2de met 135 vergaderingen Parijs 3de met 131 vergaderingen. Londen staat 16de met 83 vergaderingen.
3. Congresorganisatoren Opmerking Het onderzoek werd door en bij de BAPCO-leden gevoerd. De BAPCO verzamelt de agentschappen die met de organisatie van congressen verbonden worden, die PCO’s genoemd worden. 12 leden hebben de vragenlijst beantwoord. De cijfers dekken de periode van 2000 tot 2009.
30
Observatorium voor Toerisme te Brussel
meeting industry Aantal vergaderingen die tussen 2000 en 2009 gerealiseerd werden 700 642 600 500 400
381 292
300
385
208 200
132
100 82
92
89
82
0 39 2000
45
45
2001
2002
42 2003
98
150
2005
Totaal aantal vergaderingen georganiseerd Aantal vergaderingen in Brussel
80
57
40 2004
179
2006
2007
2008
2009
Bron : BAPCO
In 2009 hebben de BAPCO-leden 385 congressen georganiseerd in Brussel. Dit vertegenwoordigt 60% van het totale aantal georganiseerde vergaderingen
Aandeel per land van herkomst van de vergaderingen
Duur van de vergaderingen 2 dagen 24%
Spanje 3% Zweden 3% Frankrijk 5% V.S. Amerika 2% Italië 2% België 67%
3 dagen 12%
4 dagen 9% > dagen 13 13%
Andere 18%
1 dag 42%
Type van MICE vergaderingen Evenementen 3%
Aantal vergaderingen per maand Andere 4%
120 100 80 60
68%
Meetings 93%
40 20 0 i
uar
Jan
ri rua Feb
art
Ma
ril
Ap
i
Me
i
Jun
i
Jul
ber
us
ust
g Au
tem
Sep
er ber ber ob cem vem Oc t De No
Aantal vergaderingen per type cliënteel Internationales vereniging 10%
Europese 68% instellingen 56%
Farmaceutische instellingen 18%
Nationale verenigingen 4% Universitaire sector 2% Overheidssector 1% Andere 9%
31
Observatorium voor Toerisme te Brussel
meeting industry
4. Special venues Opmerking Enquête gehouden door en bij de leden van de vereniging Brussels Specials Venues (BSV). Momenteel hebben we al 15 antwoorden(3) op 24. Aantal meetings in 2009 : 1.177
Type van MICE vergaderingen
18%
45%
16%
40% Aantal vergaderingen
Aantal vergaderingen
Aantal vergaderingen per maand
14% 12% 10% 8% 6%
35% 30% 25% 20% 15%
4%
10%
2%
5%
0%
J
F
M
A
M
J
J
A
S
O
N
D
0%
Meeting
Evenementen
Andere
Aantal vergaderingen per type cliënteel 40% Aantal vergaderingen
35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Bedrijf
Agentschap Verenigingen Institutioneel
Andere
Bron : BSV
(3) Volgende accommodaties hebben geantwoord : AA Dock, Area 42, Bibliothèque Solvay, Bruxelles en scène, Concert Noble, Conference Centre, Flagey, De Munt, Le Claridge, MCE, Mini Europe, Museum voor Natuurwetenschappen, Paleis voor Schone Kunsten, Square en Tour & Taxi.
32
Observatorium voor Toerisme te Brussel
meeting industry
5. Beurzen & Salons 5.1. Terugkerende salons en beurzen in Brussel Naam
Plaats
Datum
Type
Aantal bezoekers
Batibouw
Brussels Expo
Van 28 tot 08 maart 2009
Gemengde beurs
330.000
European Motor Show Brussels
Brussels Expo
Van 17 tot 25 januari 2008
Publieksbeurs
325.000
Voedingssalon
Brussels Expo
Van 03 tot 18 oktober 2009
Publieksbeurs
158.000
AGRIBEX
Brussels Expo
Van 01 tot 06 december 2009
Gemengde beurs
130.000
Brussels Holiday Show
Brussels Expo
Van 05 tot 09 februari 2009
Publieksbeurs
105.000
Foire du Livre
Tour et Taxis
Van 05 tot 09 maart 2008
Publieksbeurs
75.000
Modelma
Brussels Expo
Van 13 tot 15 maart 2009
Publieksbeurs
55.000
Antiques & Fine Arts Fair
Tour et Taxis
Van 23 tot 1st februari 2009
Publieksbeurs
38.000
Zenith
Brussels Expo
Van 17 tot 21 november 2009
Publieksbeurs
33.000
Mobicar
Brussels Expo
Van 24 oktober tot 1st november 2009
Publieksbeurs
36.000
Creativa
Brussels Expo
Van 12 tot 15 maart 2009
Publieksbeurs
35.000
ART Brussels
Brussels Expo
Van 24 tot 29 april 2009
Publieksbeurs
31.500
Eurantica Brussels
Brussels Expo
Van 20 maart tot 19 mei 2009
Publieksbeurs
28.000
Horeca Life
Tour et Taxis
Van 04 tot 06 oktober 2009
Gemengde beurs
25.000
European Seafood
Brussels Expo
Van 28 tot 30 april 2009
Vakbeurs
23.000
Megavino
Brussels Expo
Van 16 tot 19 oktober 2009
Publieksbeurs
22.000
Life²
Brussels Expo
Van 13 tot 15 maart 2009
Publieksbeurs
21.000
Estetika Autumn
Brussels Expo
Van 03 tot 05 oktober 2009
Vakbeurs
20.000
Estetika Spring
Brussels Expo
Van 14 tot 16 maart 2009
Vakbeurs
14.000
MoOD
Brussels Expo
Van 08 tot 11 september 2009
Vakbeurs
13.000
Brussels Dog Show
Brussels Expo
Van 12 tot 13 december 2009
Publieksbeurs
10.000
EMIF
Tour & Taxis
Van 18 tot 19 maart 2009
Vakbeurs
10.000
CM2
Brussels Expo
Van 18 tot 20 maart 2008
Vakbeurs
10.000
B&B EXPO
Brussels Expo
Van 14 tot 15 maart 2009
Publieksbeurs
9.000
Brussels-Innova
Brussels Expo
Van 19 tot 21 november 2009
Vakbeurs
7.000
Second Place
Brussels Expo
Van 25 tot 29 september 2009
Publieksbeurs
4.000
Bron: Observatorium voor Toerisme te Brussel
5.2. Profiel van de bezoekers aan het MoOD Salon Opmerking Het Observatorium voor Toerisme te Brussel heeft het bedrijf Research Solution gevraagd een profiel op te stellen van de bezoekers en de exposanten van de MoOD Salon. De studie vond plaats van 8 tot 10 september 2009. Via persoonlijke interviews werden er 292 personen ondervraagd, van wie 233 bezoekers en 28 exposanten.
33
Observatorium voor Toerisme te Brussel
meeting industry
Nationaliteit 16%
Klantenbinding 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
15%
14%
13%
12%
11%
10%
10%
7,5%
8%
6%
6%
6%
6%
and
Ita
4% 2% 0%
lgië
Be
gd eni Ver
rijk ink Kon
ijk nkr Fra
nje
d lan der Ne
Spa
D
lië
sl uit
e
Azï
89%
11% Ja
Neen
Gemiddelde verplaatsingstijd 2,9 dagen
Type van overnachtingen 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
Vervoersmiddelen voor heenreis naar Brussel
89% Auto 27%
Hotel
6%
2%
Bij de vrienden en familie
Gastkamers
Vervoersmiddelen in Brussel
Huurvervoer 4% Taxi 24%
Auto 26%
Vliegtuig 48%
Randactiviteiten
Openbaar vervoer 44%
Stadsrondrit 23%
Museum en/of tentoonstelling 3%
Shopping 32%
Bron: studie: Profiel van de bezoekers en exposanten van de MoOd Salon met betrekking tot Brussel (uitgave 2009) van Research Solution.
34
Trein 24%
Restaurant 58%
Observatorium voor Toerisme te Brussel
meeting industry 6. Analyse van de MICE-cliënteel van Brussel en de perceptie van de stad Opmerking Het Observatorium voor Toerisme heeft bij telemarketingbureau Phonecom een onderzoek besteld over de perceptie van Brussel als MICE-bestemming. Dit onderzoek werd vorig jaar uitgevoerd en het leek ons interessant om het te vernieuwen. Het onderzoek werd gevoerd bij 100 instellingen: 51 in Belgïe, 15 in V.S. Amerika, 14 in Frankrijk, 9 in Verenigd Koninkrijk, 6 in The Nederland en 6 in Duitsland. Al deze instellingen hadden in 2009 contact opgenomen met Brussel Internationaal.
6.1. Wat is de aard van de ondervraagde organisatie / vennootschap? Type
Aantal vergaderingen per jaar
Bedrijf
47%
1-5
Vereniging
23%
Agentschap
30%
TOTAAL
100%
Omvang van de vergaderingen 21%
1-100
25%
6-10
17%
101-500
38%
11-50
32%
501-1000
16%
51-100
14%
>1001
15%
101-500
9%
Geen oordeel
6%
501-1000
2%
>1001
4%
6.2. Welke type vergaderinfrastructuur bezitten de ondervraagde bedrijven/organisaties? 51% van de ondervraagden bezitten een vergaderzaal.
6.3. Welke zijn de redenen voor de vergaderingen buitenshuis ? Plaatsgebrek in de onderneming
32%
De keuze van de klant
30%
Het internationale karakter van de vergadering
12%
De toegankelijkheid voor de deelnemers
11%
Om het imago van de onderneming te versterken
6%
Dit komt ten goede aan de werksfeer
6%
Andere
4%
6.4. Welke zijn de keuzemotivaties voor de bestemming (meervoudige keuze)? 25%
23%
20% 15%
15%
15%
12%
11%
10%
8%
8%
6%
5%
Onder « andere » begrijpen we : attractiviteit van bestemming, nabijheid, …
2% 0%
sel
ng
li tel
rus
tie
i Pos
B van
o Eur
pes
s e in
gen
on edr
g Op
eid
ze keu
g
lin eve anb
arh
Be
sc
ba hik
A
ng ari Erv an it v
de
ng
eni
erl stv
js Pri
e der
An
n
die
e alit Kw
35
Observatorium voor Toerisme te Brussel
meeting industry
• 65% van de respondenten hebben voor Brussel gekozen De redenen om niet voor Brussel te kiezen, bevatten volgende elementen: • de vergadering werd uitgesteld, • gebrekkige beschikbaarheid, • de vergadering werd in een andere Europese stad gehouden omdat er een toerbeurt afgesproken is, • de keuze van de klant, • te duur. In het algemeen zijn Barcelona, Parijs en Amsterdam de grootste concurrenten van Brussel. In 2009 werd Parijs verkozen door wie niet voor Brussel gekozen had. Naast Brussel blijven de andere Belgische steden ernstige concurrenten.
6.5. Type evenement Vergaderingen/Seminaries
32%
Incentive
19%
Conventie/Congres/Conferentie
8%
Speciaal evenement
30%
Beurzen & Salons
7%
Andere
4%
6.6. Van welke type infrastructuur werd door de respondenten gebruik gemaakt? 80%
75%
70% 60% 50% 40%
32%
30% 20%
20% 10%
3% 0% Zaal in een hotel
Special venues
Congrescentrum
Andere
6.7. De keuze voor een hotel om een vergadering te organiseren
36
Om verplaatsingstijd te besparen
33%
Om een betere prijs te bedingen
27%
Op vraag van de klant
13%
Omdat u geen andere locaties kent om uw vergaderingen te organiseren De enige mogelijkheid
11%
Andere
11%
6%
Onder « andere » begrijpen we : “de infrastructuur”, “nood aan een grote ruimte”, “uitstraling van het gebouw” en “hangt van het evenement zelf af”.
Observatorium voor Toerisme te Brussel
meeting industry
6.8 Kent u ? 100% 90% 80% 70% 60%
55%
50%
54%
45%
46%
40% 30% 20% 10%
Ja Neen
0% Square
Specials venues
6.9 Zou u binnenkort vergaderingen plannen in ? 45%
42%
40% 35%
32% 33%
30%
30%
25%
23%
25%
20% 15%
15% 10%
Square Specials venues
0% Ja
Neen
Vraag van de klant
Andere
Volgende redenen werden hiervoor aangehaald: • Ja voor Square, want grote zaal, mooi gebouw, indien beschikbaar, gemakkelijk bereikbaar, moeilijk om andere zalen te vinden, enkel als de hotelzalen niet beschikbaar zijn en goede atmosfeer. • Neen voor Square, want te duur. • Ja voor ‘special venues’, want mooie zalen, gunstige prijs/kwaliteitverhouding, gemakkelijk bereikbaar. • Neen voor ‘special venues’, want te duur en te klein.
37
Observatorium voor Toerisme te Brussel
meeting industry
6.10. De kwaliteit van de infrastructuren volgens verschillende criteria: Uitstekend
Goed
Middelmatig
Zwak
Geen mening
Kwaliteit van de vergaderzalen
14%
75%
6%
0%
5%
Kwaliteit van de antwoorden op de vragen
18%
74%
6%
2%
0%
Kwaliteit en efficiëntie van de diensten
31%
62%
6%
0%
2%
Beschikbaarheid van het personeel
28%
65%
6%
0%
2%
Prijs-kwaliteitverhouding
18%
65%
15%
0%
2%
Kwaliteit van de uitrusting
18%
75%
3%
0%
3%
Kwaliteit van het restaurant
15%
69%
9%
0%
6%
Kwaliteit van de infrastructuren (Totaal)
20%
70%
7%
0%
3%
90%
6.11. Heeft u ook de overnachtingen georganiseerd? Indien ja, in welke hotelklasse? Ja
63%
999
20%
9999
55%
99999
25%
Neen
37%
6.12. Kwaliteit van de hotels in Brussel Uitstekend
Goed
Middelmatig
Zwak
Geen mening
Kwaliteit en efficiëntie van de diensten
20%
73%
7%
0%
0%
Kwaliteit van de kamers
29%
61%
10%
0%
0%
6.13. Koos u een organisator voor die vergadering (P.C.O., D.M.C. of eventorganisator)? PCO
17%
Congresbureau
50%
6.14. Van welke van de door hen aangeboden diensten heeft u gebruik gemaakt?
38
Opzoeken van vergaderzalen
47%
Opzoeken van een hotel
38%
Opzoeken van activiteiten voor of na het congres
16%
Observatorium voor Toerisme te Brussel
meeting industry
6.15. De verschillende activiteiten voor of na de vergaderingen 30%
25% 22%
25% 20%
18%
18%
15%
13%
10% 4%
5% 0%
ele tur
ie
en lev
t rea
Rec
Cul
t dri ron s d Sta
ven
s
ctie
le cht Na
sea
ttra /a
G
Mu
n roe
kad
er
6.16. Toegekend budget voor deze vergadering Minder van 500€
2%
501€ - 10.000€
43%
Meer van 10.001€
51%
Weet het niet
5%
6.17. De perceptie van Brussel als MICE-bestemming Kwaliteit / prijs
6,6
5,0
Groene stad
5,8
6,7
Aantrekkelijke stad
6,8
Veiligheid
6,9
6,5
7,4
6,9 7,2
Netheid
7,3 7,5
Kwaliteit lokaal transport Dienstverlening aan organisaties
7,2
7,8 7,9 8,0
Kosmopolitische stad
7,9 8,3
Shoppingmogelijkheden
8,0 8,1
Kwaliteit en verscheidenheid van hotels en zalen
8,0 7,6
Onthaal Culturele leven
8,1 7,8
Kwaliteit van de conferentiediensten
8,1 8,0 8,2 8,4
Bereikbaarheid per vliegtuig, auto of trein Gastronomie
7,7
8,3
Brussel bezocht Brussel niet bezocht
8,4 8,5
Business- en vergaderbestemming 0
2
4
6
8
10
39
Observatorium voor Toerisme te Brussel
III. Culturele diensten 1. Het aanbod 1.1. Musea en toeristische attracties In Brussel zijn er 80 musea, 3 attracties, 1 bezoekerscentrum en 1 multidisciplinair centrum.
1.2. Geleide cultuurbezoeken Verenigingen
Aantal verenigingen
Aantal circuits
Type bezoek
Gidsen G.B.B.
1
28
Traditionele bezoeken
Voir et Dire Bruxelles
5
316
Brussel anders De Zomerwegen
Brusselse Platform voor Stadstoerisme
12
197
Stadsrondrit en van het klassieke bezoek tot het gespecialiseerde bezoek
Bron: Brochures van de verenigingen
2. De bezoekerscijfers 2.1. Musea en toeristische attracties 2.1.1. Jaarlijkse bezoeken aan musea en attracties in 2009 (globale cijfers) – panel van 15 musea en attracties 3.000.000 2.500.000
2.728.516
2.712.133 +1%
2.508.768
2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 0 2007
2008
2009
Opmerking Het merendeel van de musea en de attracties beschikken over een (plek voor de) ticketverkoop behalve het « Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis” wat gratis is.
40
Observatorium voor Toerisme te Brussel
culturele diensten
Panel van musea en attracties: Museum Alice en David Van Buuren, Archeologische Site van de Coudenberg, Atomium, Belgisch Centrum van het Beeldverhaal, Belvue Museum, Editions Brel, Hallepoort, Hortamuseum, Jubelparkmuseum, Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis, Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, Mini Europa, Musea van het Verre Oosten, Museum voor Natuurwetenschappen van België, Muziekinstrumentenmuseum, Oceade.
2.1.2. Maandelijkse bezoeken aan musea en attracties in Brussel – panel van 15 musea en attracties (berekening in de index – Basis = 2008) 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000
2008 2009
0 Januari Februari
Maart
April
Mei
Juni
Juli
2008
2009
% 2009-2008
Januari
201.876
145.784
-28%
Februari
198.013
210.158
6%
Maart
232.177
183.235
-21%
April
231.580
264.643
14%
Mei
249.358
237.080
-5%
Juni
211.131
220.688
5%
Juli
280.754
290.432
3%
Augustus
336.601
328.239
-2%
September
181.561
185.550
2%
Oktober
213.373
237.028
11%
November
186.686
217.459
16%
December
189.023
208.220
10%
2.712.133
2.728.516
+1%
TOTAAL
Augustus September October November December
41
Observatorium voor Toerisme te Brussel
culturele diensten
2.1.3. De indeling naar aantal bezoekers van musea en attracties Deze methode heeft het voordeel dat elk museum en elke toeristische attractie zich kan positioneren in het toeristische landschap en toch zijn cijfers vertrouwelijk kan houden. Minder dan 10.000
Tussen 10.001 en 100.000
Tussen 100.001 en 250.000
> 250.000
3 musea 3 attracties
8 musea 3 attracties
3 musea 3 attracties
2 musea 2 attracties 1 multidisciplinair centrum
Brussel in de kijker
BELvue Museum
Belgisch Centrum van het Beeldverhaal
Bozar
Aquariologisch Centrum
David en Alice van Buuren Museum
Sint-Gorikshallen
Atomium
Museum voor het Stedelijk Vervoer te Brussel
Museum van de Stad Brussel – Broodhuis
Oceade
Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België (Inclusief Magritte Museum)
Constantin Meunier Museum Hortamuseum
Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis
Mini-Europe
Antoine Wiertz Museum
Hallepoort
Jubelparkmuseum
Museum voor Natuurwetenschappen van België
Betovering
Planetarium
Muziekinstrumentenmuseum
Museum van de Nationale Bank van België Archeologische Site van de Coudenberg Musea van het Verre Oosten Stichting Jacques Brel Nationale Basiliek van het HeiligHart te Koekelberg Bron: Observatorium voor Toerisme te Brussel
42
Observatorium voor Toerisme te Brussel
culturele diensten
2.1.4. Verdeling van de nationale en internationale bezoekers van de federale musea
Woont niet in België Woont in België
Bron: Publieksobservatorium van de federale wetenschappelijke instellingen – Permanente enquête in de federale musea van Brussel: Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België , Museum voor Natuurwetenschappen van België, Jubelparkmuseum en Muziekinstrumentenmuseum.
2.2. Culturele rondleidingen 2.2.1. Aantal rondleidingen en aantal bezoekers in 2002 tot 2009 2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Totaal aantal rondleidingen
5.781
6.040
7.196
9.205
10.167
8.331
8.047
7.374
Totaal aantal bezoekers
-
-
237.412
293.624
259.440
286.892
258.808
241.747
Bron: Gidsen G.B.B., “Voir et Dire Bruxelles” en Brussels Platform voor Stadstoerisme (Brukselbinnenstebuiten, Culturama, Klare Lijn, La Fonderie, Seniorcentrum en Vizit).
2.2.2. Aandeel van de talen die tijdens de rondleidingen gebruikt worden Frans
45%
Engels
17%
Duits
17%
Nederlands
14%
Spaans
2%
Italiaans
2%
Andere
1%
Bron: Gidsen G.B.B en « Voir et Dire Bruxelles »
43
Observatorium voor Toerisme te Brussel
culturele diensten
3. Eenmalige en terugkerende evenementen in Brussel 3.1. Eenmalige evenementen Aantal bezoekers in 2009
Titel van de tentoonstelling
Plaats
Datum
200.000
Dit is onze Aarde
Tour & Taxis
Van 10 september 2009 tot 2 mei 2010
111.000
Zoon van de hemel - Europalia China
BOZAR
Van 10 oktober 2009 tot 24 januari 2010
70.500
Cobra
KMSKB
Van 7 november 2008 tot 15 februari 2009
60.000
Boeddha's glimlach. 1600 jaar boeddhistische kunst in Korea
BOZAR
Van 10 oktober 2008 tot 18 januari 2009
56.000
Van Van Dyck tot Belloto
BOZAR
Van 20 februari tot 24 mei 2009
35.400
De zijderoute en Brokaat uit Nanjing Europalia China
Jubelparkmuseum
Van 23 oktober 2009 tot 7 februari 2010
27.500
The State of Things. Brussels/Beijing
Bozar
Van 18 oktober 2009 tot 10 januari 2010
23.222
Vegetal City
Jubelparkmuseum
Van 3 april tot 30 augustus 2009
22.000
Sophie Calle
BOZAR
Van 27 mei tot 13 september 2009
18.000
Sexties
BOZAR
Van 25 september 2009 tot 03 januari 2010
14.000
Het belgisch stripverhaal: een kruisbestuiving
KMSKB
Van 27 maart a 28 juni 2009
10.140
Het Orchideeënpaviljoen
KMSKB
Van 14 oktober 2009 tot 31 januari
10.113
Delvaux en de oudheid
KMSKB
Van 23 oktober 2009 tot 31 januari 2010
9.500
Repromotion – Jan De Cock
BOZAR
Van 25 juni tot 13 september 2009
3.2. Terugkerende evenementen (toegang mits betaling)
44
Aantal bezoekers in 2009
Titel van het evenement
Plaats
Maand
Duur in dagen
78.000
Couleur Café
Tour & Taxis
Van 26 tot 28 juni 2009
3
70.000
Brussels Summer Festival
Diverse plaatsen in de binnenstad
Van 14 tot 23 augustus 2009
10
60.000
Internationaal Festival van de Fantastische Film
Tour & Taxis
Van 9 tot 21 april 2009
13
47.000
Memorial Van Damme
Koning Boudewijn Stadion
Op 4 september 2009
1
45.500
Festival Anima
Flagey
Van 20 tot 28 februari 2009
9
26.000
Nuits Botanique
Botanique en Koninklijk Circus
Van 8 tot 16 mei 2009
9
Observatorium voor Toerisme te Brussel
culturele diensten
24.300
Kunstenfestivaldesarts
Een twintigtal theaterzalen en andere plaatsen in de stad
Van 30 april tot 23 mei 2009
22.000
Brosella
Groentheater
Van 11 tot 12 juli 2009
2
20.000
Festival van de Kortfilm Brussel
Verschillende bioscopen
Van 30 maart tot 10 april 2009
12
18.000
Nocturnes van de Brusselse Musea
53 musea
Op donderdag van september tot december 2009
13
18.000
Biennale Art Nouveau
In 4 Brusselse buurten
WE in oktober
8
ste
24
11.000 bezoekers / 30.000 rondleidingen
Museum Night Fever
Musea in Brussel
1 maart 2009
1
10.000
Ommegang
Van de Zavel tot de Grote Markt
Van 01 tot 03 juli 2009
2
3.3. Terugkerende evenementen (gratistoegang) Aantal bezoekers in 2009
Titel van het evenement
Plaats
Maand
Duur in dagen
2,0 miljoen
Winterpret
Verschillende plaatsen in de stad
Van 27 november 2009 tot 3 januari 2010
32
1,3 miljoen
Kermis van Brussel
Zuidlaan
Van 9 juli tot 24 augustus 2009
47
500.000
Brussel-Bad
Akenkaai
Van 17 juli tot 23 augustus 2009
31
250.000
Brussels Jazz Marathon
Verschillende plaatsen in de stad
Van 29 tot 31 mei 2009
3
200.000
Bezoek aan Koninklijk Paleis
Koninklijk Paleis
Van juli tot september 2009
4
120.000
Euroferia Andaluza
Atomium
Van 04 tot 07 juni 2009
100.000
Nuit Blanche
Verschillende plaatsen in de stad
3 oktober 2009
1
100.000
Irisfeest
Centrum van Brussel
9 en 10 mei 2009
2
100.000
Opendeurdag in het Europees Parlement
Schuman
9 mei 2009
1
27.000
20 km van Brussel
Centrum van Brussel
31 mei 2009
1
15.000
Bier weekend
Grote Markt
21 en 22 augustus 2009
3
Bron: Observatorium voor Toerisme
45
Observatorium voor Toerisme te Brussel
IV. Transport 1. Luchttransport 1.1. Nationale Luchthaven van Brussel 1.1.1. Aantal passagiers en transitpassagiers op de Nationale Luchthaven van Brussel van 1999 tot 2009 % 2008-2009 25 20
-8%
15
-11%
16,99 15,01
10 5
18% 0 1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
1,89
Bestemmingspassagiers (in miljoen) Transit passagiers (in miljoen) Totaal passagiers (in miljoen)
2009
Bron: Brutrends 2009 – Brussels Airport
1.1.2. Aantal passagiers per maand 2.000.000 1.821.776
1.800.000 1.600.000
1.741.365
1.498.658
1.564.709
1.520.854
1.400.000
1.241.822
1.200.000 1.000.000
1.623.386
1.544.144
1.262.159 1.136.822 1.016.367 1.027.885
800.000 600.000 400.000 200.000 0 Januari
Februari
Bron : Brutrends 2009 – Brussels Airport
46
Maart
April
Mei
Juni
Juli
Août
September October November December
Observatorium voor Toerisme te Brussel
transport 1.1.3. Aantal passagiers per zones 14 -11%
Aantal passagiers (in miljoenen)
12 10 8 6 4
-4%
2
-5% 0%
2008 2009
15%
-62%
115%
Midden-Oosten
Verre Oosten
Centraal en Zuid-Amerika
0 Europese Unie
Niet - Europa
Afrika
Noord-Amerika
Aantal passagiers (in miljoenen)
2009
%
Europese Unie
10,7
63%
Niet - Europa
2,2
13%
Afrika
1,9
11%
Noord-Amerika
1,2
7%
Midden-Oosten
0,3
2%
Verre Oosten
0,17
1%
Centraal en Zuid-Amerika
0,43
3%
16,97
100%
TOTAAL Bron: Brutrends 2009 – Brussels Airport – transit inbegrepen
1.1.4. Top 20 van de bestemmingen per aantal passagiers
800.000 700.000
-9% -18% -5%
600.000
-12%
-4%
500.000
-3%
-9%
-5%
-7%
-14%
-10%
400.000 300.000 -8%
200.000
-14%
0%
10%
0%
-13%
-7%
-13%
100.000
5%
2008 2009
0
d
dri
Ma
den
Lon
na
me
Ro
B
elo arc
e nèv
Ge
fur
nk Fra
Europa
t
n
laa
Mi
ya
tal An
n
ne We
n
bo
sa Lis
stir ork ton ada ng w Y Mona urgh shi Ne H a W
v Avi Tel
go
ica
Ch
rba
Dje
a
anc
abl Cas
bai
m Mu
nto
o Tor
Buiten Europa
47
Observatorium voor Toerisme te Brussel
transport
Europa
2009
%
Buiten Europa
2009
%
Madrid
613.176
4%
New York
570.512
3%
Londen
574.497
3%
Monastir
160.413
1%
Rome
484.604
3%
Hurghada
155.556
1%
Barcelona
459.731
3%
Washington
155.556
1%
Genève
434.493
3%
Tel Aviv
140.724
1%
Frankfurt
420.074
2%
Chicago
135.275
1%
Milaan
406.939
2%
Djerba
133.474
1%
Antalya
405.930
2%
Casablanca
126.563
1%
Wenen
403.334
2%
Mumbai
120.996
1%
Lissabon
395.348
2%
Toronto
115.040
1%
Bron: Brutrends 2009 - Brussels Airport
1.1.5. Aantal vliegbewegingen op de Nationale Luchthaven van Brussel Type vlucht
2009
%
2009-2008
Lijnvluchten
200.900
87%
-8%
Cargo
11.100
5%
-33%
Algemene luchtvaart
12.800
6%
-22%
Militaire vluchten
6.900
3%
8%
231.700
100%
-10%
TOTAAL Bron: Brutrends 2009 - Brussels Airport
1.1.6. Aantal vluchten: top 20 van de bestemmingen 12.000 -12% 10.000 8.000 3%
6.000
-8%
-5% -17% -14%
-5%
-15% -11% -15% -2%
4.000
9%
2.000
-3%
-7%
-12% -14% -8%
-4% -0,1% 0,6%
0
den
Lon
n
laa
Mi
n
che
n Mü
fur
nk Fra
t
d
dri
Ma
Europa
48
n
ne We
n
rlij
Be
e nèv
Ge
n
me
age
Ro
Ko
h pen
ir viv ork nca ast w Y Tel A sabla on M Ne Ca
rba
Dje
a
had
rg Hu
Buiten Europa
ch
ke rra Ma
nto
o Tor
ai
mb
Mu
ton
ng
shi Wa
2008 2009
Observatorium voor Toerisme te Brussel
transport
Europa
2009
%
Buiten Europa
2009
%
Londen
9.864
4%
New-York
3.513
3%
Milaan
6.216
3%
Tel Aviv
1.458
1%
München
6.186
3%
Casablanca
1.210
1%
Frankfurt
6.117
3%
Monastir
1.125
1%
Madrid
5.596
3%
Djerba
996
1%
Wenen
5.299
2%
Hurghada
975
1%
Berlijn
4.980
2%
Marrakech
773
1%
Genève
4.917
2%
Toronto
740
1%
Rome
4.770
2%
Mumbai
731
1%
Kopenhagen
4.683
2%
Washington
728
1%
Bron: Brutrends 2009 – Brussels Airport (alleen maar passagiersvluchten)
1.1.7. De hotellerie op het grondgebied van de gemeente Zaventem Aankomsten
Overnachtingen
Verblijfsduur
Bezettingsgraad
2004
80.194
105.302
1,3
70,66%*
2005
73.500
96.030
1,3
67,86%
2006
80.268
99.001
1,2
70,46%
2007
79.675
100.778
1,3
-
2008
87.552
111.457
1,3
66,4%
2009
90.614
112.458
1,2
59,3%
Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie Hotelbarometer - Observatorium voor Toerisme te Brussel – (*) van juni tot december 2004.
1.1.8. Toegang tot de luchthaven 3.500.000
3.222.781 -4%
3.000.000
3.100.206
2.500.000
2.308.624
-8%
2.000.000
2.118.474
1.500.000 1.000.000 589.000 -18%
500.000
485.000 0 2004
2005
2006
2007
2008
Toegang met de trein Toegang met de wagen Toegang per taxi
2009
Bron : Brutrends 2009 – Brussels Airport
49
Observatorium voor Toerisme te Brussel
transport
1.1.9. Het profiel van de passagiers Leeftijd
Meer dan 54 jaar 45-54 jaar 35-44 jaar
25-34 jaar 0-24 jaar
17%
22%
Redenen voor verplaatsing
Toerisme 66%
18%
21%
22% Zakelijk 34%
Aandeel per reisklasse
Frequentie in aantal vluchten (heen en terug per jaar)
Economisch Business - First
1
7%
15%
2-4
45%
93% 5-10 10 en meer
Omvang reisgezelschap
Nationaliteit
Alleen
52% Internationaal 54%
Met z‘n tweeën In groep > 2 personen
Bron : Brutrends 2009 - Brussels Airport
50
32%
16%
Belgen 46%
20% 24%
Observatorium voor Toerisme te Brussel
transport 1.2. Brussels South Charleroi Airport 1.2.1. Aantal passagiers en aantal vluchten op Brussels South Charleroi Airport van 1999 tot 2009 % 2008-2009 4.000.000
3.937.187
3.500.000 2.957.026
3.000.000
33% 2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 0 1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
1.2.2. Aantal vluchten op Brussels South Charleroi Airport van 1999 tot 2009 % 2008-2009 90.000 81.726
79.487
80.000
3% 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Bron : Brussels South Charleroi Airport
51
Observatorium voor Toerisme te Brussel
transport
1.2.3. Profiel van de reizigers
Opmerking • Studie in opdracht van OPT en uitgevoerd door Ipsos. • Studie uitgevoerd face-to-face. Van 01 tot 07/04/2010 werden 4972 passagiers bevraagd. 72% reizigers van BSCA hebben Brussel bezocht
Recurrentie bij reizigers die in Brussel verblijven
Nationaliteit Noord Europa
Centraal en Oost Europa
11%
Verenigd Koninkrijk 6% en Ierland 1% % 6% 21% Frankrijk
6 keer en +
Italië
8% 17%
33% 18%
36% 22%
1 keer
7%
2-5 keer
27%
67%
Spanje en Portugal
Leeftijdsgroep
Beroep van de reizigers die in Brussel verblijven
55 jaar en +
Niet actief
32% 93%
Actief
7%
Bezoek familie / vrienden
52
Andere Zaken
2% 3% 6% 39%
Receatie
49%
34 jaar en -
9% 28%
68%
Redenen van de verplaatsing
Student
35-54 jaar
63%
Observatorium voor Toerisme te Brussel
transport 2. Spoorwegtransport 2.1. Internationaal verkeer: Thalys 2.1.1. Aantal passagiers met Thalys vanuit en naar Brussel van 1999 tot 2009 4.500.0000 4.000.0000 3.674.501
3.500.0000 3.000.0000
2.987.000
3.193.647
2.500.0000 2.638.000 2.000.0000 1.500.0000 1.000.0000 500.0000
239.000 0 110.000 1999 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
261.246 90.755 2009
Totaal Parijs Keulen Amsterdam
Bron: NMBS – Thalys International
Andere herkomst/ bestemmingen
2009
% 2009/08
Aachen
34.057
Rotterdam
15.726
2%
Den Haag
13.042
0%
Bron: NMBS – Thalys International
2.1.2. Aantal passagiers op de Thalys lijnen van en naar Brussel per maand 400.0000 350.0000
339.249
333.633
300.0000 296.045
337.071 298.190
293.082
250.0000
354.755
303.731
324.913
266.420
293.320 234.092
200.0000 150.0000 100.0000 50.0000 0 J
F
M
A
M
J
J
A
S
O
N
D
Bron: NMBS – Thalys International
53
Observatorium voor Toerisme te Brussel
transport
2.1.4. Profiel van de reiziger Leeftijd
Bestemming 39% is minder dan 35 jaar oud
Frankrijk
34%
79% van de reizigers zijn actief
België
31%
Nederland
10%
Duitsland
7%
Andere besteming
Reden voor de verplaatsing
Receatie
Zaken
Bron: NMBS – Thalys International
54
18%
Verdeling van de door de reizigers geboekte klassen
52%
48%
Comfort 1
Comfort 2
28%
72%
Observatorium voor Toerisme te Brussel
transport 2.2. Internationaal verkeer: Eurostar 2.2.1. Aantal passagiers met de Eurostar van en naar Brussel van 1999 tot 2009 3.000.000 2.635.301 2.275.449
2.500.000
2.000.000
1.500.000
1.000.000
500.000
Totaal 261.424 Brussel - Londen
Brussel - Rijsel
0 1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Bron : NMBS
2.2.2. Aantal passagiers op de Eurostar lijnen van en naar Brussel per maand 300.0000 276.646 250.0000
235.031
220.416
206.425
213.422 200.0000
273.308
236.265
240.732
205.986
200.301
200.089
150.0000 126.680 100.0000
50.0000
0 J
F
M
A
M
J
J
A
S
O
N
D
Bron : NMBS
2.3. Internationaal verkeer (zonder Thalys en Eurostar) 2006
2007
2008
2009
624 010
852.657
1.798.469
2.545.034
Internationaal ticket
1 539 111
4.251671
953.539
903.260
TOTAAL
2 163 121
5.104.328
2.752.008
3.448.294
Internationaal TGV
Bron : NMBS
De NMBS verkocht 14.786.938 binnenlandse vervoerbewijzen, waaronder 278.056 B-Dagtrips. De niet-schoolabonnementen vertegenwoordigen 63.470.484 verplaatsingen en de schoolabonnementen 9.610.860.
55
Observatorium voor Toerisme te Brussel
V. Profiel van de reiziger Dit hoofdstuk presenteert drie korte beschrijvingen van reizigersprofielen met bestemming Brussel: recreatieve bezoeken, zakenbezoeken en jongerentoerisme. De drie studies werden door het WES uitgevoerd, in opdracht van Toerisme Vlaanderen.
Recreatievetoerisme Profiel • 9 van de 10 Nederlanders die Brussel bezoeken zijn jonger dan 55 jaar, terwijl meer dan 40% van de Duitse toeristen ouder is dan 55 jaar. • De Japanners en de Amerikanen vertegenwoordigen een vrij jonge markt. • We kunnen de zakenreizigers opsplitsen in twee groepen, ongeacht het land van herkomst van de respondenten: enerzijds de kaderleden, de ondernemers en de vrije beroepen en anderzijds de bedienden. • Iets minder dan de helft van de ondervraagden heeft een universitair diploma.
Kenmerken van het verblijf • 95% van de toeristen reist naar Brussel zonder kinderen. • De gemiddelde verblijfsduur in Vlaanderen of in Brussel is 3,2 overnachtingen. • De belangrijkste vervoermiddelen zijn: het vliegtuig (39%), de auto (19%), de Thalys en de Eurostar (15%) en de autocar (15%). • 65% van de toeristen reserveert zijn verblijf en vervoer voor het vertrek, 15% reserveert enkel het verblijf, 8% enkel het vervoer en 12% reserveert niets.
Geraadpleegde informatiebronnen • Meer dan 4 toeristen op 5 hebben voor hun vertrek een informatiebron geraadpleegd: • Internet (36%), reisgidsen (33%) en reisbureaus (22%). • Een vijfde van de toeristen haalt informatie uit de media (kranten, tijdschriften en televisie).
Activiteiten • De belangrijkste activiteiten in Brussel zijn een wandeling in de stad (31%), de monumenten, het patrimonium en de bezienswaardigheden bezoeken (14%). Bron: Vlaanderen Vakantieganger - Toerismecahier Reizen - Toerisme Vlaanderen 2005
56
Observatorium voor Toerisme te Brussel
profiel van de reiziger
Zakentoerisme Profiel • 58% van de respondenten is ouder dan 40 jaar • 20% van de respondenten is afkomstig uit België/Luxemburg en 38% uit de buurlanden. • 73% van de ondervraagde zakenreizigers is universitair
Kenmerken van het verblijf • De gemiddelde verblijfsduur van buitenlandse zakenreizigers in Brussel is 4,7 dagen. • De vervoermiddelen zijn het vliegtuig (54%), de trein (Thalys of Eurostar) (12%), de auto (12%). • 92% van de zakenreizigers logeert in een 3- of 5-sterrenhotel. • Ze reizen alleen (46%) of met een deelnemer aan de vergadering (52%). Slechts 2% wordt vergezeld van iemand die niet aan de vergadering deelneemt.
Activiteiten • Vrijetijdsactiviteiten (39%) en een toeristisch bezoek (16%). Bron : Reizen met kennis van zaken - Toerismecahier Reizen - Toerisme Vlaanderen 2004/05 Bron : Jongerenonderzoek - Toerisme Vlaanderen 2008.
Jongerentoerisme Profiel • Het studieniveau van de respondenten is 38% secundair onderwijs, 26% bachelor en 36% universitair. • Hun statuut is: 42% studenten, 36% bedienden en 14% kaderleden of vrij beroep.
Kenmerken van het verblijf • 20% van de respondenten maakt een rondreis in Europa, 19% maakt een citytrip en 8% maakt een rondreis in België. • Ze reizen alleen (15%), met een andere persoon (55%), of met vrienden (29%). • Ze verplaatsen zich hoofdzakelijk met de trein (Thalys, Eurostar) 43%, de auto (25%), het vliegtuig (15%).
Geraadpleegde informatiebronnen De belangrijkste informatiebronnen zijn het internet (76%), reisgidsen (76%) en vrienden en familie (21%). Bron : Jongerenonderzoek - Toerisme Vlaanderen 2008.
57
Observatorium voor Toerisme te Brussel
Verklarende woordenlijst • Een aankomst is een persoon geregistreerd bij zijn aankomst in een logement (1 aankomst = 1 persoon). • Een overnachting betekent een nacht doorgebracht in een logement door een bezoeker. • Een plezierovernachting omvat de bezoekmotieven vakantie en vrije tijd.
• De bezettingsgraad van de kamers is het aantal bezette kamers gedeeld door het aantal beschikbare kamers vermenigvuldigd met 100 (in %).
• Een toeristische attractie is een bestemmingsplaats die op permanente wijze speciaal is ingericht en op regelmatige wijze geëxploiteerd wordt als centrum van natuurlijk, cultureel of recreatief belang, met als doel op professionele wijze en zonder voorafgaande boeking toeristen, recreanten en lokale bezoekers te onthalen. De toeristische attractie bestaat uit een geheel van geïntegreerde activiteiten en diensten, die duidelijk identificeerbaar zijn. De toegang wordt gecontroleerd. De tarieven en openingstijden worden gepubliceerd en nageleefd.
• De gemiddelde prijs is de prijs waarvoor de kamer wordt verkocht (btw inbegrepen).
• Een transitpassagier is een passagier die nog niet op zijn bestemming is aangekomen.
• Een zakenovernachting omvat de bezoekmotieven conferentie, congres of seminarie enerzijds en andere professionele redenen anderzijds.
• RevPAR is het inkomen per beschikbare kamer. • Een vergadering is een bijeenkomst van een zeker aantal personen op een plaats om overleg te plegen of om een bepaalde activiteit uit te voeren. • Een congres is de regelmatige bijeenkomst van grote groepen individuen, doorgaans om van gedachten te wisselen over een bepaald onderwerp. Een congres duurt vaak meerdere dagen. • Een beurs of salon is een activiteit georganiseerd voor gerichte leveranciers van producten, uitrustingen en diensten om demonstraties en promoties te houden voor een bepaalde markt. • Een PCO, Professional Congres Organisator, heeft de rol van coördinator en consultant, verantwoordelijk voor de logistieke, technische, administratieve en financiële aspecten in het kader van de organisatie en voorbereiding van vergaderingen. • ‘Special venues’ zijn zalen gelegen in een historische of culturele plaats.
58
• Een museum is een permanente instelling zonder winstoogmerk in dienst van de gemeenschap en haar ontwikkeling, open voor het publiek, die onderzoek doet naar de materiële getuigen van de mens en zijn omgeving, en die deze getuigen verwerft, bewaart, bekendmaakt en meer bepaald tentoonstelt.
Observatorium voor Toerisme te Brussel
Nota .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. .............................................................................................................................................................................................................................................................................................
59
Observatorium voor Toerisme te Brussel
Nota .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. .. .. .............................................................................................................................................................................................................................................................................................
60
JAARVERSLAG 2009
Observatorium voor Toerisme te Brussel
EDITIE 2010
DE PARTNERS VAN HET OBSERVATORIUM : Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie BAPCO Bed & Brussels Brussels Airport Brussels Hotels Association Brusselse Museumraad City Tours FBAA Federatie Horeca Brussel Gidsen Brussel België Logies voor jongeren MIVB NMBS Stichting voor kunsten Taxi Stop TO Incomings Toeristische Attracties Voir et Dire Bruxelles
MET DE MEDEWERKING VAN : Publieksobservatorium van de federale wetenschappelijke instellingen Onthaal en Promotie Brussel Mageco Phonecom Research Solution
CONTACT : Béatrice Walgraeve Charleroise Steenweg, 111 1060 Brussel T. : 02/504 02 36 F. : 02/513 69 50 E-mail :
[email protected] http://www.observatoriumtoerisme.irisnet.be