Toerisme in Kerncijfers editie 2013
“Toerisme in kerncijfers” is het kleine broertje van onze jaarlijkse publicatie “Toerisme in cijfers”. In één oogopslag willen we hierin de belangrijkste trends en bevindingen over het internationale toerisme en de toerismestromen van, naar en in onze regio op een rijtje zetten. In 2012 kende Vlaanderen 29 miljoen overnachtingen en 11 miljoen aankomsten. In deze publicatie kom je te weten waar deze toeristen logeerden, wanneer ze onze bestemming bezochten ze, waarom ze naar Vlaanderen komen en wie ze zijn. Ook een duiding van het aanbod en het economisch belang van de toeristische sector in Vlaanderen wordt onder de loep genomen, vermits onze sector toch 6,9 miljard euro toeristische consumptie genereert. Toerisme Vlaanderen voert geregeld nieuwe onderzoeken uit en publiceert maandelijks de nieuwste aankomst- en overnachtingscijfers online. Via www.toerismevlaanderen.be/cijfers blijf je steeds op de hoogte van de laatste nieuwe toerismecijfers en -onderzoeken.
Peter De Wilde administrateur-generaal Toerisme Vlaanderen
Evolutie van het internationaal toerisme 1980-2012
Evolutie van het internationaal toerisme 1950-2012
(in miljoen aankomsten)
opgesplist naar continent (in miljoen aankomsten)
Toerisme is en blijft een groeiende sector, met enkele periodes van vertraagde groei: 600 1200 1000 800 600 400 200
Europa
aanslagen van 11 september 2001
500
daling in 2003 onder
400
invloed van het SARS-virus in Azië In 2012 werd voor de eerste
+274%
keer de kaap van 1 miljard
300 azië en pacific
aankomsten overschreden in het jaar 2009 voelen we
200
de gevolgen van de crisis
amerika midden-oosten
100 0 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
afrika
Bron: UNWTO
Bron: UNWTO
2012
2010
2008
2006
2002
2004
2000
1998
1996
1992
1994
1990
1988
1986
1982
1984
1980
1978
1976
1972
1974
1970
1968
1966
1962
1964
1960
1958
1956
1952
2010 en 2011 worden echter gekenmerkt door een sterk herstel
1954
1950
0
2012 - Aantal aankomsten en overnachtingen
2012 - Verdeling van de overnachtingen
in vlaanderen
in de kunststeden
overnachtingen % aankomsten % gemiddelde verblijfsduur (nachten) 23.174.362 80% 5.966.708 20% 29.141.070 100% 35.489.617
8.153.523 72% 3.159.999 28% 11.313.522 100% 14.045.202
2,8 1,9 2,6 2,5
31%
kust
17%
37%
kunststeden
52%
32%
vlaamse regio’s
31%
aankomsten
overnachtingen
Vlaams Gewest Brussels Gewest Vlaanderen België
Bron: Algemene Directie Statistiek
Antwerpen
Brugge
Brussel
Gent
Leuven
Mechelen
16%
16%
55%
8%
3%
2%
1,8 mln
1,7 mln
6,0 mln
0,9 mln
0,4 mln
0,2 mln
Bron: Algemene Directie Statistiek
2012 - Verdeling van de overnachtingen
2012 - Seizoenspreiding van de overnachtingen
in de Vlaamse regio’s
in Vlaanderen
Randstedelijk gebied Antwerpen-Mechelen
1%
33%
20% 1,8
6%
Brugse ommeland 5%
leiestreek
KUNSTSTEDEN antwerpse kempen
waasland
meetjesland
westhoek
mil
3%
1% 3%
3,0
mil
2%
3%
1,3
mil
4%
limburgse kempen
14%
scheldeland
VLAAMSE REGIO’S
kust
maasland
2% 2%
vlaamse ardennen
groene gordel
hageland haspengouw
1%
voeren
2%
Hasselt en omgeving
Bron: Algemene Directie Statistiek
De verdeling van de overnachtingen doorheen
doorheen het jaar. Aan de kust vindt 36%
Vooral in de wintermaanden is het commer-
het jaar verschilt erg van bestemming tot
van alle overnachtingen plaats in de maanden
ciële verblijftoerisme aan zee beperkt, terwijl
bestemming. Toerisme aan de kust en in de
juli en augustus, in de Vlaamse regio’s is dat
in de Vlaamse regio’s wel nog redelijk wat
Vlaamse regio’s is erg seizoensgebonden, de
32%. In de kunststeden zijn de twee zomer-
overnachtingen plaatsvinden.
bezetting in de kunststeden is eerder stabiel
maanden goed voor 19% van het jaartotaal.
Bron: Algemene Directie Statistiek
2012 - Overnachtingen in Vlaanderen
2012 - Overnachtingen in Vlaanderen naar logiesvorm
naar herkomstland
en naar motief overnachtingen naar logies
51%
12%
7%
6%
België
Nederland
Duitsland
Frankrijk
14.748.717
3.640.046
1.932.739
1.878.084
62%
8%
Hotels
12%
Campings
Vakantieparken
18%
Logiesvormen voor doelgroepen
Overnachtingen naar motief
6%
2%
2%
Verenigd Koninkrijk
Spanje
V.S. Amerika
1.675.389
643.191
643.094
72%
Ontspanning en vakantie
Bron: Algemene Directie Statistiek
Bron: Algemene Directie Statistiek
17%
Conferentie, congres en seminarie
11%
Andere beroepsdoeleinden
2012 - Totale bruto bezettingsgraad hotels
KUNSTSTEDEN
Toeristisch logiesaanbod in Vlaanderen
toeristisch logiesaanbod in Vlaanderen
(aantal inrichtingen)
(capaciteit, in personen)
Trend Aandeel 2011 2012 2011-2012 2012
Trend Aandeel 2011 2012 2011-2012 2012
Hotels
Hotels
1.492 1.500 +0,5% 62%
Campings
237
Vakantieparken
kust
Responsgraad in kamers aan de kust:
VLAAMSE REGIO’S
2005 21%
Responsgraad in kamers in de kunststeden:
Responsgraad in kamers in de Vlaamse regio’s:
51%
2012
14 -6,7%
1%
600
658
+9,7%
27%
2.344
2.403
+2,5%
100%
Campings
47.748 46.820 -1,9% 19%
Vakantieparken
26.702 23.682 -11,3%
Logies voor doelgroepen 63.509 Vlaanderen
67.753
+6,7%
10% 28%
240.303 244.604 +1,8% 100%
Evolutie toeristisch logiesaanbod in Vlaanderen
(aantal inrichtingen)
(capaciteit, in personen)
Trend Aandeel 2011 2012 2011-2012 2012
Trend Aandeel 2011 2012 2011-2012 2012
Kust
Kust
Vlaanderen
433 1.420 491
429 -0,9% 18% 1.463
+3,0%
61%
511 +4,1% 21%
2.344 2.403 +2,5% 100%
22%
Bron: Toerisme Vlaanderen Hotelbarometer
231 -2,5% 10%
43%
Evolutie toeristisch logiesaanbod in Vlaanderen
Kunststeden
2012
2005 16%
Vlaanderen
Vlaamse regio’s
2012 68%
2005 54%
Logies voor doelgroepen
15
102.345 106.349 +3,9%
Bron: Algemene Directie Statistiek
Vlaamse regio’s Kunststeden Vlaanderen
59.988 58.266 -2,9% 24% 114.114
116.897
+2,4%
48%
66.200 69.441 +4,9% 28% 240.303 244.604 +1,8% 100%
2011 - Totale tewerkstelling in de
2013 - steunpunt vakantieparticipatie
toeristische sector in jobs in vlaanderen Loontrekkenden Zelfstandigen Accommodatie
19.344
Voeding en drankverstrekkers
73.421
Personenvervoer
49.797
95.947
38.661
Reisbureaus, reisorganisatoren, reserveringsbureaus en aanverwante activiteiten
Individuele vakanties
8.490
Diensten voor cultuur
24.858
Diensten voor sport- en recreatie
28.823
12.729
In 2013 maakten iets meer dan 110.000
Kleinhandel van landspecifieke, karakteristieke toerismegoederen
3.276
Niet-toerismekarakteristieke bedrijven
1.893
Totaal
209.902
4.894
4.327 51.390
6.173
totaal: 111.341
zelfstandige tewerkstelling en 6,1% van de loontrekkende tewerkstelling.
Bron: RSZ, RSVZ, RSZPPO
Vakantieparticipatie om op uitstap of vakantie te gaan.
261.292
De brede toeristische sector (inclusief personenvervoer) is goed voor 7,4% van de
Vlamingen gebruik van het Steunpunt
Bron: Steunpunt Vakantieparticipatie
2011 - Gemiddelde Bestedingen recreatieve verblijfstoerist per persoon per nacht (in euro)
kust
kunststeden
Vlaamse regio’s
Logies
27 43 40
Maaltijden, drank en voeding
24
52
25
Attracties en ontspanning
2
9
2
Shopping
9 34 5
Verplaatsingen ter plaatse
1
4
3
Andere uitgaven
0
0
1
Totaal
2010 - Economisch gewicht toerisme in Vlaanderen
12,2 miljard
6,9 miljard
Toeristische industrie *
Toeristische consumptie **
5% van Totale toegevoegde waarde
2,8% van Totale toegevoegde waarde
62 142 76 * Geeft weer wat de toegevoegde waarde is van de hele sector die als toeristisch gedefinieerd wordt, ongeacht of de uiteindelijke output door toeristen wordt geconsumeerd. ** Geeft weer wat de toegevoegde waarde is van de output van alle sector waarvan de output kan gerelateerd worden aan toeristische consumptie.
Bron: Toerisme Vlaanderen, Vlaanderen Vakantieganger en Westtoer
Bron: Toeristische Satelliet Rekeningen, Studiedienst van de Vlaamse Regering
2011 - Recreatieve verblijfstoerist Een toerist in de kunststeden is gemiddeld 8 jaar jonger dan een toerist aan de kust.
Toeristen in de Vlaamse regio’s zijn vaker op vakantie met vrienden en kennissen.
Nog 50% van de toeristen gebruiken hun auto om de kunststeden te bereiken; gezien het internationale karakter van de kunststeden gebruikt 23% het vliegtuig. Britten en Nederlanders bezoeken de kust vooral vanwege de gezellige vakantiesfeer.
Toeristen in de Vlaamse regio’s zijn het meest tevreden over hun vakantie.
Meer dan 75% van de toeristen aan de kust en in de Vlaamse regio’s zijn herhaalbezoekers (waren de laatste 3 jaar er al eens op vakantie).
Informatie over de bestemming wordt vooral ‘online’ gezocht.
In de kunststeden geven de Fransen het meest uit (174 euro/ nacht/persoon); daarvan gaat 51 euro naar shopping.
Belgen in de kunststeden boeken hun vakantie meestal rechtstreeks bij de logiesuitbaters; toeristen uit het buitenland vaak via bemiddeling (via bookingssites).
70% van de Spaanse toeristen in de kunststeden komt met het vliegtuig, waarvan 65% via de luchthaven van Zaventem.
Bron: Toerisme Vlaanderen, Vlaanderen Vakantieganger en Westtoer
Cruises in Vlaanderen
luchtvaart in Vlaanderen
400000
In millions 25
350000
totaal
300000
20
250000
eu
200000
15
150000 100000
10
50000 5
0 2008
non-eu
2009
2010
2011
2012 0 2001
Evolutie aantal cruises Antwerpen,
Evolutie aantal passagiers cruises Antwerpen,
Zeebrugge, Oostende
Zeebrugge, Oostende
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Brussel Airport vervoerde in 2012 19 miljoen commerciële passagiers. Dit is een stijging met 1% t.o.v. van 2011 11 miljoen van deze passagiers had een Europese bestemming, 3 miljoen had een niet-Europese bestemming en 5 miljoen een verdere overzeese bestemming.
Bron: Toerisme Vlaanderen obv gegevens van de havens van Antwerpen, Zeebrugge en Oostende
Bron: Brussels Airport
2012 - Meeting- en congressector in Vlaanderen aanbod: venues
top 3 meeting bestemmingen brussel
vlaamse regio’s
21%
40%
singapore
aantal: aantal: 200 200
brussel
1
2 aantal: aantal:
wenen
3
Top 3 internationale meeting steden in de wereld
273 273 brussel
29%
381 381
aantal: aantal: 93 93
Bron: Toerisme Vlaanderen
kunststeden*
aantal: aantal:
10%
wenen
2
1
parijs
3
Top 3 internationale meeting steden in de europa
kust * exclusief Brussel
Bron: Union of International Association (UIA)
Op wereldvlak neemt Brussel de tweede plaats in op het vlak van het aantal internationale associationmeetings, dit na de nummer één Singapore. In Europa staat Brussel zelfs op de eerste plaats met 556 georganiseerde associationmeetings in 2012.
definities 1 Vlaanderen = Vlaams + Brussels Gewest 2 Gegevens met betrekking tot het verblijfstoerisme zijn geteld door de Federale Overheidsdienst Economie – Algemene Directie Statistiek, in commerciële logiesinrichtingen (hotels, campings, vakantieparken, jeugd- en sociaal logies voor volwassenen), inclusief commercieel huurlogies aan de kust. Niet inbegrepen zijn: gastenkamers (tenzij met hotelvergunning), niet commercieel huurlogies, huurlogies in het binnenland, tweede verblijven en vaste staanplaatsen op campings. Het aantal aankomsten komt grosso modo overeen met het aantal verblijfstoeristen. Met dat verschil dat elke toerist als een ‘aankomst’ wordt geteld telkens hij of zij een nieuwe logiesaccommodatie benut. Het aantal overnachtingen is gelijk aan de som van alle verblijfsnachten die met deze aankomsten gepaard gaan. De weergegeven aankomsten en overnachtingen betreffen elk verblijfsmotief (zowel vakantie- als zakelijk motief). 3 De bruto bezettingsgraad wordt berekend op basis van het aantal verhuurde kamers ten opzichte van het aantal te huur gestelde kamers. Een bruto bezettingsgraad houdt geen rekening met sluitingsdagen van hotels of tijdelijk niet-verhuurbare kamers. 4 Logies voor doelgroepen heeft zowel betrekking op jeugdtoerisme als sociaal logies voor volwassenen. 5 Zelfstandigen gaat om de categorieën Horeca, Vermakelijkheden, Foorkramers en Vrije beroepen in de kunst.
contact Toerisme Vlaanderen Kennisbeheer
[email protected] 02 504 03 00
Meer onderzoeken, statistieken en een uitgebreide definitie vind je op www.toerismevlaanderen.be/cijfers. Verantwoordelijke uitgever: Peter De Wilde, Toerisme Vlaanderen, Grasmarkt 61, 1000 Brussel Wettelijk Depot: D/2013/5635/25/1
