NIEUWSBRIEF. Jaargang 11, nummer 2 juni 2010

NIEUWSBRIEF Jaargang 11, nummer 2 – juni 2010

Inleiding door HPV-voorzitter Peter Teeuwen Voor de meesten van ons gaat de vakantie beginnen. Die van mij zit erop. Een rondreis met de caravan door Italië bracht ons naar veel prachtig erfgoed. De mozaïeken van Ravenna, de barok in Lecce en de kunst in Rome en Florence. Een leerzame reis. Het opvallende en mooie is dat zelfs het eten in Italië tot het historisch erfgoed wordt gerekend. De recepten worden van moeder naar moeder doorgegeven en elke familie heeft haar specialiteiten. Van Spaghetti di Mamma tot Limoncello di Mamma. Zij koesteren alles wat ze van waarde vinden uit hun historie. En daar draait het natuurlijk om. En soms zijn ze te lui om het af te breken en laten het maar liggen. Kunnen ze later nog zien. In hoeverre doen wij dat?? Wij vinden het vaker interessanter met nieuwe dingen bezig te zijn. Het oude heeft afgedaan en gaat in de prullenbak of wordt afgebroken. Pas als wij iets heel ouds hebben, gaat het historisch besef een rol spelen. Toch begint erfgoed bij waarderen van wat we gisteren maakten!!! En dan niet te vlug wegdoen. Soms kan een oud gebouw nog prima dienst doen en kunnen we op die manier iets moois behouden. Maar meestal bepaalt het geld wat er gebeurt. Is nieuwbouw goedkoper dan renovatie? Wat levert het ons financieel?? De dingen die niet in geld zijn uit te drukken tellen meestal niet mee? Langzaam leren we dat, dingen die niet in geld uit te drukken zijn, toch waarde kunnen hebben! St. Annaterrein, Vredeskerk, Witte Huizen, Gemeentehuis, Dingusgebouw, Beukenrode en zo is er nog veel meer te noemen. Ik wens jullie allemaal een fijne vakantie!!

Recente financiële ondersteuningen 1. Stg. Behoud en Restauratie Beeldenschat St. Petrus Banden Kerk -onderzoek ramen Joep Nicolas 2. Stichting Heemkundig Genootschap Castenray voor boek ‘De Castenrayse Vennen’ 3. Stichting Heemkundig Genootschap Castenray voor monument

€ 500,€ 750,€ 750,-

Venrays Verleden V Berichtje van de redactie De redactie heeft inmiddels een vijftal interessante artikelen voor Venrays Verleden V ontvangen. Aan een zestal artikelen wordt op dit moment gewerkt. Het de bedoeling dat deel vijf uit de reeks met zoveel mogelijk illustraties een aantrekkelijk lees- en kijkboek over Venrays Erfgoed wordt. Wij doen hierbij dus geen oproep meer voor aanvullende artikelen voor deel vijf van Venrays Verleden. Wel kunnen wij natuurlijk altijd artikelen gebruiken voor een van de volgende delen. De deadline voor de huidige publicatie is september/oktober 2010. De publicatie zal in mei 2011 verschijnen.

Project oorlogskinderen afgesloten Het project ‘Herinneringen aan mijn Joods zusje/broertje’ is afgesloten. De Kring Venray van het Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap heeft de door filmmaker Marijn Poels vastgelegde interviews op een digitale schijf ontvangen. De elf interviews zijn afgenomen door journalist René Poels in het kader van een landelijk project van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het overheidsproject had de naam ‘Erfgoed van de Oorlog’ en de getuigenverhalen worden bewaard in een speciaal digitaal archief in Den Haag, dat geraadpleegd kan worden door wetenschappers, onderzoekers, journalisten en studenten. Tevens is het de bedoeling dat de interviews te zijner tijd digitaal worden opgeslagen in het archief van het Historisch Platform Venray. Het zijn boeiende en soms aangrijpende verhalen van oorlogskinderen die via verzetsvrouw Hanna van de Voort tijdens de Tweede Wereldoorlog van de ene op de andere dag een Joods broertje of zusje kregen. De interviews gaan nog een belangrijke rol spelen bij een door Marijn Poels te maken documentaire, waarbij enkele scènes uit deze verhalen gereconstrueerd worden. De documentaire gaat naar verwachting dit najaar in première.

Venrays postkantoor wordt mogelijk gesloopt Er zijn plannen om het Venrayse postkantoor in september 2010 te sluiten. ING heeft alle bankactiviteiten overgenomen en de overige posthandelingen worden ondergebracht bij enkele supermarkten. De postbussen krijgen een plek bij Van den Munckhof op industrieterrein Keizersveld. Wat er met het door de Maastrichtse architect Koenen ontworpen gebouw uit 1950 gaat gebeuren is nog onzeker. Mogelijk wordt het geveld door de sloophamer. Het vorige postkantoor, dat tijdens WO II zwaar beschadigd werd, stond om de prachtige architectuur en het statige karakter heel hoog aangeschreven bij de Venrayse bevolking. Het huidige gebouw heeft aanvankelijk dan ook heel wat stof doen opwaaien, maar allengs raakte men er aan gewend. Hopelijk komt er, mocht het gebouw gesloopt worden, een markant gebouw met een monumentale uitstraling voor in de plaats. De centrale locatie vlakbij het Henseniusplein zou daardoor historische allure krijgen, wat het prachtige centrum zeer zou verrijken. Heel even kon men in Venray het oude en het nieuwe postkantoor naast elkaar aanschouwen.

Menu 2010 Op 9 en 10 oktober vindt in Venray ‘Menu 2010’ plaats. Kunstenaars, musici en theatermakers uit binnen- en buitenland verzorgen samen met Venrayse verenigingen een spectaculair programma. Het hoofdthema van het evenement vormt de voedselproductie, omdat deze eerste editie van de ‘Biënnale’ in het teken staat van de Floriade 2012. Behalve op het prachtige Schouwburgplein zijn er ook activiteiten in de lokale zalen en zaaltjes. Het Historisch Platform Venray bekijkt óf en op welke wijze aan het festival kan worden deelgenomen. Menu is een tweejaarlijkse Noord-Limburgse culturele manifestatie die wellicht ook na de Floriade wordt voortgezet.

Sloop witte huizen De witte huizen aan de Hoenderstraat, de oudste huizen van Venray, worden waarschijnlijk gesloopt. Het college van B en W heeft besloten de vervallen huizen van de gemeentelijke monumentenlijst te halen, zodat de eigenaar de bouwval kan slopen en er nieuwbouw in oude sfeer voor in de plaats kan zetten. Uit historisch oogpunt is het erg jammer dat de witte huizen verdwijnen, maar van de andere kant moeten we ook reëel zijn en willen inzien dat de jarenlange verloedering een schandvlek vormde in Venrays prachtige centrum. Niets doen en de huidige, onaanvaardbare situatie laten voortduren, was geen optie meer. En nu maar hopen dat het betreffende gedeelte van de Hoenderstraat met het beeldbepalende Dingus-pand in de toekomst een sfeervol geheel met een historische uitstraling gaat worden.

Tijdelijke bestemming voor Sint Annapaviljoens? In 1907 stichtten de Zusters van Liefde uit Gent in Venray het krankzinnigengesticht Sint Anna. Als locatie koos men een bosrijk stukje aan de rand van het centrum van Venray. Het terrein met prachtige bomen en stuifduinen werd omgevormd tot een schitterend park met statige lanen en fraaie gebouwen. Nu, ruim 100 jaar later, hebben deze gebouwen hun voormalige functie verloren en zijn er tijdelijk diverse instellingen in ondergebracht. Ook het Historisch Platform Venray heeft op het terrein haar Erfgoedhuis bij het voormalige ketelhuis. Voor het gehele terrein is een stedenbouwkundig plan ontwikkeld met een paar honderd woningen, maar omdat het economische tij nog tegenzit, zijn er vooralsnog geen partijen gevonden om het plan ten uitvoer te brengen. De GGZ, eigenaar van het terrein, is nu in onderhandeling met het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) over de vestiging van enkele honderden, er is sprake van 1200, asielzoekers op het terrein. Het grote aantal even buiten beschouwing gelaten, is het op zich geen slechte zaak dat de monumentale gebouwen en hun omgeving opgeknapt en voor bewoning geschikt gemaakt worden. En zeker wanneer daardoor een halt wordt toegeroepen aan alle vernielingen die de laatste tijd plaatsvonden. Of verhuur aan het COA consequenties zal hebben voor ons Erfgoedhuis, moeten we afwachten. Het is niet denkbeeldig dat ‘ons’ gebouw niet nodig is voor de asielzoekers en we ook na de eventuele verhuur op onze plek kunnen blijven zitten. Mocht een en ander doorgaan, dan is het de bedoeling dat de verhuur aan het COA geldt voor tien jaar. Het HPV-Erfgoedhuis op het Sint Annaterrein te Venray.

Zilveren munt uit Venray gevonden HPV-voorzitter Peter Teeuwen ontdekte bij een zoektocht op internet een bijzondere munt. Het betrof een door amateurarcheoloog Gerard Terpstra in de omgeving van Zaltbommel gevonden zilveren munt die rond 1400 geslagen werd. Graaf Reinoud IV (1365-1423) liet deze munt in Venray slaan. Hieruit blijkt dat Venray al rond 1400 een belangrijke plaats was. Reinoud was in die tijd leenheer van Venray en omstreken en van ± 1396 tot 1402 werden in Venray een aantal munten geslagen. Documentatie hierover is nauwelijks bekend. In 1402 werd Reinoud IV hertog van Gelre en vanaf toen liet hij de munten slaan in Nijmegen en Arnhem. De zilveren Venrayse munt krijgt een vaste plaats in museum ’t Freulekeshuus, waar hij bezichtigd kan worden.

BRONSGRUŪN BUUKSKE - ediesie Venrodse streektaal Ien naovolging van ’n del ândere Veldeke – kringe, die al ieërder de woordeliest van Toine Ambaum hebbe vertaald ien eur aege dialekt, c.q. streektaal, wille ok weej, Veldeke Venroj, nie aachterbliēve. Ge mot deze uutgaaf ziēn as ’n schriēfhulp vur ’t Venrods. Al jaore bliekt ‘r behoefte te bestaon vur ’n woordebuukske Nederlands-Venrods, waorien ’n del veul vurkommende weurd, de vervoēging van ’n del waerkweurd en ’n gedieëlte van de spelling werre behândeld. ’t Buukske, wat zeker nie kompleet is, is vur die meense, die de Venraodse streektaal ’n waerm hárt toewdrage. Dat weej de Nederlands spraekende mieërderhejd ien Venroj zoeë wied gaon kriēge dat die maense spontaan zulle aoverschakele naor ’t Venrods, is ’n drooëmbeeld. Dat we án alle uutvalswege van de gemaent schólklasjes kunne gaon bowwe waor ienburgeringskurzusse werre gegaeve vur de neeje Venrodse börgers kunne we ok wel vergaete. Már wat we nie vergaete is dat ’n grooët dieël van òs Venrojjers òs Roojs dialekt nog âltied spraekt en schrieft en dat weej òs de leaste jaore òp ’n toewnemende belangstelling vur ’t Venrods meuge verheuge, zeker vanuut de kaerkdörpe. Daenk hierbeej án de karnevalsverieëneginge, tenieëlverieëneginge en de schriēvers en dichters, die zich vur liefhebbereej ien eure vreejen tied bezig hâlde mit òzze mojje taal. Vur degene waorbeej, naodat ze dit buukske durgenome hebbe, geïentressieërd zien geworre, verwiēze weej gaer naor ’t Venrods Woordeboēk en ’t Venrods Spraekwoordeboēk en ândere buukskes uutgegaeve dur Veldeke – Venroj. De uutgave van dit buukske wille weej gaer ien owgustus prizzentieëre. Frits Linssen en Wim Baken zulle de nuuëdege aanvullinge en advieze gaeve.

Kunststof replica Antonius Abt boven Schellepörtje Op woensdag 14 april jl. werd door burgemeester Hans Gilissen een kunststof kopie van het Sint Antonius Abtbeeldje in de nis boven het ‘Schellepörtje’ in de oude kloostermuur langs het Kerkpad geplaatst. Het oorspronkelijke beeldje, beschikbaar gesteld door de Zusters Ursulinen, dateert uit ± 1500 en was te kostbaar om in de nis te laten staan. Tot ongeveer 1965 kon dat nog. De mensen hadden toen nog respect voor andermans goed en zeker voor religieuze objecten. Het beeldje heeft tot die tijd in de nis achter kippengaas gestaan. In 1965 verhuisde het naar Museum ’t Freulekeshuus. In ± 1985 liet de Stichting Kruisen en Kapellen Venray een kopie in klei maken door Venraynaar Piet Theuws, cursist aan de Vrije Academie. Evenals een aantal leden van de Stichting Kruisen en Kapellen was ook Piet Theuws bij de plaatsing van het kunststof beeldje door burgemeester Gilissen. Kunststof is minder kwetsbaar dan klei en door de kleuren, die hetzelfde zijn als bij het kleibeeldje, is het verschil niet te zien. Nadat voorzitter Koos Swinkels enige uitleg had gegeven met betrekking tot het beeldje, kon het in de nis achter plexiglas worden geplaatst.

Links: Koos Swinkels geeft uitleg over de Heilige Antonius Abt, terwijl burgemeester Gilissen aandachtig toehoort. Rechts: Burgemeester Hans Gilissen heeft het kunststof beeldje in de nis boven ’t Schellepörtje geplaatst.

Koninklijke onderscheidingen voor Leonie Cals en Harry Linskens Op 29 april jl. ontvingen onder meer Leonie Cals en Harry Linskens een Koninklijke onderscheiding uit handen van burgemeester Hans Gilissen. Beiden zetten zich al vele jaren in voor het behoud van een belangrijk stuk historisch erfgoed en werden derhalve benoemd tot Lid in de Orde van Oranje Nassau. Leonie Cals viel de Koninklijke onderscheiding ten deel voor de vele functies die ze bekleedde, waarbij ze zich op uiteenlopende terreinen voor de Venrayse gemeenschap verdienstelijk maakte en nog steeds maakt. Wij kennen haar vooral van haar inzet voor het behoud van onze gemeentelijke monumenten. Vele jaren gaf ze leiding aan de monumentencommissie in onze gemeente. Deze commissie werd in 2002 samengevoegd met de welstandscommissie, waaruit weer de Stichting Venray Monumentaal, lid van het HPV, voortkwam. Ook in deze stichting bekleedt Leonie vanaf het begin een bestuursfunctie. Bij de jaarlijkse Open Monumentendag onderscheidt Leonie zich door haar grote inbreng in de organisatie. Harrie Linskens heeft een grote passie voor oude klederdrachten. In 1983 was hij medeoprichter van de folkloristische dansgroep De Hakkespits en enkele jaren geleden bracht hij zijn collectie klederdrachten onder in de Stichting Pelerine en Toer, evenals De Hakkespits lid van het HPV. Harrie zet zich vooral in voor het behoud van de Noord-Limburgse klederdrachten door het geven van lezingen en het organiseren van exposities. Verder restaureert hij oude kleding en legt hij zijn kennis vast in diverse artikelen over de oude klederdrachten. Zijn collectie van 66 oude kanten mutsen en 20 oude toeren mag met recht zeer belangrijk cultuurhistorisch erfgoed genoemd worden. Het bestuur van het Historisch Platform Venray feliciteert Leonie en Harry van ganser harte met de welverdiende Koninklijke onderscheiding.

Onthulling Henscheniusbeeld op sfeervol plein Vaat ’69 Cultuur heeft voor de tweede keer binnen een jaar tijd een belangrijke bijdrage geleverd aan de aankleding van de Venrayse pleinen. Werd in juli 2009 al de pomp op de Grote Markt geplaatst, op zaterdag 17 april van dit jaar werd op het Henseniusplein/Schouwburgplein een beeld van Henschenius onthuld. Een glunderende Gerrit Kateman, lid van Vaat ’69, nodigde HPV-voorzitter Peter Teeuwen uit om een en ander te vertellen over de persoon Henschenius en over de Henscheniusbeelden die in het centrum van Venray gestaan hebben. Vervolgens was het de beurt aan deken Smeets om symbolisch het beeld te onthullen door het weghalen van de Nederlandse driekleur voor de naamplaquette op de sokkel. Daarmee is Venray officieel weer een parel rijker en mag Vaat ’69 Cultuur terugzien op een geslaagde activiteit, waarbij een facet van Venrays historie op treffende wijze in beeld is gebracht.

HPV-voorzitter Peter Teeuwen aan het woord.

Deken Smeets heeft de naamplaat onthuld. Rechts Gerrit Kateman.

Het fraaie beeld van Henschenius op de robuuste sokkel. Links deken Smeets.

Schuttersdag ’t Zandakker Gilde Sint Jan Zondag 2 mei werd voor Schutterij ’t Zandakker Gilde Sint Jan uit Venray een bijzondere dag. Voor de eerste keer in haar roemrijke historie werd de in de Grote Kerk gehouden Schuttersmis rechtstreeks uitgezonden op de Nederlandse televisie. Velen hebben kunnen genieten van de prachtige uniformen en de kerktraditie van de schutterij. Na de plechtige Eucharistieviering werd het koningspaar thuis afgehaald en vervolgens vond op de schuttersweide aan de Loonsedijk het jaarlijkse Koningschieten plaats. Echter niet nadat deken Smeets en wethouder Ike Busser de ‘oude’ koning ontdaan hadden van zijn koningsattributen. Het was de tamboermaître van de schutterij, de heer Huub Stevens, die de eer voor zich opeiste en zich de nieuwe koning van ’t Zandakker mag noemen. Huub, die tevens bestuurslid is, vormt samen met zijn echtgenote Petra het Koningspaar 2010/2011. Zij mogen zich op zondag 4 juli presenteren op het Oud Limburgs Schuttersfeest te Grubbenvorst. Aan dit grootste culturele evenement in Limburg nemen ruim 160 schutterijen uit Nederlands en Belgisch Limburg deel. We wensen onze Venrayse schutterij daar alle succes toe.

Open Monumentendag 2010 Deze zal plaatsvinden op 11 en 12 september en heeft als thema De smaak van de 19e eeuw. In hetzelfde weekend vindt ook Culirooy plaats, een culinair evenement. Het programma van de opening van de Open Monumentendag staat nog niet definitief vast, maar zal plaatsvinden in samenwerking met Culirooy op de zaterdagmiddag. Tijdens de opening zal aandacht besteed worden aan de monumenten uit 19e eeuw in Venray, waaronder de schaapskooien. Ook willen wij de aanwezigen kennis laten maken met de smaak van vergeten groenten.

Boek over Molen Nooit Gedacht Merselo Op zondag 9 mei werd onder grote belangstelling het boek ‘Leven van de wind’ gepresenteerd. Het beschrijft het verhaal van de uit 1867 stammende molen Nooit Gedacht te Merselo en de vijf generaties Michels, de bekende molenaarsfamilie. Sinds de bouw van de molen en de aankoop ervan in 1881 door Mathijs Michels heeft de agrarische sector een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Gebeurde vroeger vrijwel al het werk met de hand, sinds de mechanisatie in de landbouw en het gebruik van kunstmest is er veel veranderd. Grootschaligheid en specialisatie werden de trefwoorden en volledig geautomatiseerde mengvoederfabrieken namen het werk van de molenaar over. De molen bleef als een icoon uit het verleden en een beeldbepalend monument voor Merselo werkeloos achter en een kommervol bestaan leek zijn deel te worden. Totdat de molen in 1987 voor een symbolisch bedrag werd overgedragen aan de Stichting Nooit Gedacht. Deze wist de molen in 1995 gerestaureerd te krijgen, maar vervolgens gebeurde er weinig opzienbarends. Totdat de stichting in 2007 nieuw leven werd ingeblazen met de komst van enkele nieuwe leden. Sindsdien staat molen Nooit Gedacht volop in de belangstelling en laat men geen mogelijkheid onbenut om de molen in al zijn glorie onder de aandacht van velen te brengen. Het door molenaarsdochter Teja Michels geschreven boek over de molen en de molenaarsfamilie Michels past uiteraard perfect in dat streven. Het eerste exemplaar van het boek ‘Leven van de wind’ werd door auteur Teja Michels aangeboden aan burgemeester Hans Gilissen van de gemeente Venray, die vol lof was over de activiteiten van de Stichting Molen Nooit Gedacht. Het ruim 100 pagina’s tellende boek is te koop voor € 22,50 via [email protected] , in de Venrayse boekhandels, bij de VVV en uiteraard bij de molen te Merselo. Boven: Teja Michels, de schrijfster van het boek en onder burgemeester Hans Gilissen van de gemeente Venray met het eerste exemplaar. Hij was vol lof over het werk van de stichting.

525 Jaar Gilde Sint Antonius-Abt Blitterswijck Op zondag 18 juli organiseert het Sint Antonius-Abt Gilde uit Blitterswijck een internationale Gildedag bij gelegenheid van het 525-jarig bestaan van het gilde. In de Middeleeuwen kende men tientallen ambachtsgilden, koopmansgilden, schuttersgilden en kerkelijke gilden. In feite was een gilde een belangenorganisatie van mensen met hetzelfde beroep of hetzelfde belang. Zo’n gilde behartigde de belangen van haar leden en bood hen bescherming. Als schutspatroon had men een heilige, zoals Sint Antonius-Abt in Blitterswijck. In katholieke streken onderhield men in de parochiekerk het gildealtaar dat gewijd was aan de schutspatroon. Vroeger hadden de gildeleden onder meer als taak het beschermen van kerkelijke goederen en landerijen. Ook zetten ze zich in voor de bescherming van de bezittingen van de burgers. Tegenwoordig houden ze een traditie in ere en zijn het folkloristische organisaties. In hun kleurige kostuums houden ze wedstrijden in vendelzwaaien, kruisboogschieten, trommelen en standaardrijden. Daarnaast hebben sommige gilden een schutterij, waarmee ze deelnemen aan schietwedstrijden. Zuidelijker dan Blitterswijck treffen we in Limburg geen gilden meer aan. Daar zijn het louter schutterijen die de oude tradities in stand houden. Deze zijn ontstaan uit de vroegere burgerwachten die gewapend met de handboog, de voetboog of de buks de stad of het dorp beschermden tegen een vijandelijke aanval of bij een oproer. Ook boden ze hulp bij een uitgebroken brand. Op Hemelvaartsdag, 13 mei jl., presenteerde het Blitterswijckse Gilde zich in vol ornaat bij de viering van 450 Jaar Bisdom Roermond te Venray.

Project ‘De Castenrayse Vennen’ De Stichting Heemkundig Genootschap Castenray geeft op zaterdag 10 en zondag 11 juli 2010 uitvoering aan het project over de Castenrayse Vennen. Dit staatsnatuurreservaat van 86 ha ligt vlakbij de dorpskern van Castenray. Het gebied strekt zich voor een deel uit over de gemeente Horst aan de Maas, maar het grootste deel van dit zeer fraaie moerasgebied is gelegen in de gemeente Venray. In 1997 werd in het gebied een bijna 4 km lange wandelroute uitgezet, ‘De Castenrayse Vennenroute’, die begint op het Castenrayse dorpsplein. Door het gebied lopen eveneens de Maasgaardenroute (10 km) en de Gortmeuleroute (14 km). Het natuurgebied kent een rijke historie. In het verleden werd er turfslijk gebaggerd en de moerkuilen die daardoor ontstonden, zijn nu begroeid met slangewortel, waterviolier en koningsvaren. Ook werden er veel ‘schânse’ gehaald die men gebruikte om de oven en de sopketel te stoken. Maar bij de meeste ouderen is het gebied bekend als vis- en schaatswater. Jan Strijbos, voorzitter van de Stichting Heemkundig Genootschap Castenray, heeft een 252 pagina’s tellend boek geschreven over de Castenrayse Vennen dat op zaterdag 10 juli gepresenteerd wordt. De eerste exemplaren van het boek worden overhandigd aan burgemeester Kees van Rooij van de gemeente Horst aan de Maas en aan burgemeester Hans Gilissen van de gemeente Venray. Ook wordt op 10 juli een monument onthuld dat herinnert aan de schaatsperiode in de Castenrayse Vennen. Verder is er in gemeenschapshuis De Wis te Castenray een expositie over het gebied die ook nog op zondag 11 juli van 10.30-17.00 uur te bezichtigen is. Eind mei werd op basisschool De Stek al een project over het natuurgebied uitgevoerd. Het programma op zaterdag 10 juli begint om 14.00 uur in het Castenrayse gemeenschapshuis aan de Matthiasstraat.

‘De Castenrayse Vennen’ • Een 256 pagina’s tellend boek met harde, glanzend gelamineerde kaft. • Genaaid gebonden, A4- formaat (21,0 x 29,7 cm) • Ruim 500 foto’s, landkaartjes en tekeningen. • Beperkte oplage van 300 stuks • Prijs € 35,00. Moet het boek opgestuurd worden dan komen er € 5,verzendkosten bij. • Het boek kan besteld worden door overmaking van het juiste bedrag op rekening 12.81.37.517 t.n.v. Heemkunde Castenray onder vermelding van uw naam en adres.

Oude foto Peel en Maas We roepen nog een keer alle HPV-organisaties op om oude foto’s met beschrijving voor de rubriek ‘Oude foto’ in Peel en Maas te mailen naar [email protected] Werkgroep Rooynet/HPV (Jan Derikx; Peter Teeuwen; Jan Strijbos)

Jaarprogramma 2010 Veldeke Venroj 22 junie: Muzeejum St. Servatius 14 owgustus: Kruudwis 19/26 september: Kiwani’s buūkmernt 2 oktoeëber: Hellege mis

26 oktoeëber: Aetaovend 7 nòvvember: Venródse aovend 14 dezember: Aovend mitwaerkende meense

Tentoonstellingen en activiteiten in 2009 van ’t Freulekeshuus Venray ♦ 9 april 2010 t/m 12 september 2010: Expositie ‘De Peel in Beeld’ ♦ 11 en 12 september: Open Monumentendagen ♦ 24 september t/m 14 januari 2011: Van Toeten en Blazen – 150 Jaar Harmonie Euterpe Het museum is geopend op woensdag, zaterdag en zondag van 14.00-17.00 uur. Groepen op afspraak. Bezoekadres: Eindstraat 8 5801 CR Venray tel.: 0478-583880 e-mail: [email protected]

Gildes Geijsteren en Blitterswijck grote verrijking voor gemeente Venray Tijdens de viering van het 450-jarig bisdomjubileum door het dekenaat Venray/Gennep op 13 mei, Hemelvaartsdag, presenteerden zich onder meer de gildes uit Geijsteren en Blitterswijck in vol ornaat. Het werd zowel tijdens de plechtige Eucharistieviering in de Grote Kerk te Venray, als op het grasveld bij de kerk een buitengewoon kleurrijk schouwspel. Beide gildes gaven voor de verzamelde geestelijkheid en enkele honderden toeschouwers een indrukwekkende show vendelzwaaien ten beste. Met tromgeroffel en trompetgeschal defileerden de gildes vervolgens langs het enthousiaste publiek. Als Historisch Platform Venray zijn we heel blij met de beide zeer oude gildes binnen onze gemeente, die met al hun traditie een grote aanwinst zijn voor het culturele leven in Venray. De Venrayse Schutterij ’t Zandakker Gilde Sint Jan maakt reeds deel uit van ons Platform en we hopen op korte termijn ook het in 1472 opgerichte Koninklijk St. Willibrordusgilde uit Geijsteren en het in 1485 opgerichte St. Antonius-Abt Gilde uit Blitterswijck als HPV-leden te mogen verwelkomen.

Noord-Limburgse folklore in nood De folkloristische dansgroep de Hakkespits wordt in haar voortbestaan bedreigd. Er is een groeiend tekort aan dansleden met als gevolg dat de uitvoering van optredens onder druk is komen te staan. De optredens zijn in toenemende mate moeilijk te realiseren, zowel binnen als buiten onze regio en die in het buitenland. Om de optredens te kunnen blijven doen op ’n verantwoorde wijze, hopen de Hakkespitsers dat ze er leden bij krijgen. Nieuwe mensen die van dansen houden en de Venrayse cultuur een warm hart toedragen. De groep bestaat reeds meer dan 25 jaar en ze zijn bekend in Venray e.o., in Nederland en ver daarbuiten. Menig land hebben ze al bezocht. Alom werden en worden de prachtige kostuums bewonderd en de Noord-Limburgse dansen gewaardeerd. Het repertoire bestaat uit dansen van rond 1900. Ze worden uitgevoerd in dracht met ondersteuning van muzikanten. Momenteel telt de groep 8 dansparen en 4 muzikanten. Tot op heden is de vereniging in staat gebleken te kunnen oefenen en op te treden met muzikale ondersteuning van live muziek. Dat is bijzonder plezierig, het geeft de nodige ontspanning en vrolijkheid. De groep Hakkespitsers wil heel graag nieuwe leden opnemen. Zij zullen u met plezier en gemotiveerd de dansen aanleren, u kennis laten nemen van een stukje volkscultuur en tekst en uitleg geven over de toenmalige plaatselijke dracht en gebruiken. Hebt u zich dit eenmaal eigen gemaakt, dan kunt u deelnemen aan de diverse optredens die wij verzorgen. De oefenavonden zijn één maal per 14 dagen op een maandagavond om 20.30 uur in wijkcentrum de Kiosk in de wijk ‘t Brukske te Venray.

Het zou erg jammer zijn als dit stuk folklore uit Noord-Limburg verloren zou gaan. Als er dames en heren, mannen of vrouwen interesse hebben en die het belangrijk vinden dat de Hakkespits als folkloristische dansvereniging blijft voortbestaan, kom dan eens kijken op ’n oefenavond (deze worden vermeld in Peel en Maas). U kunt ook telefoneren naar onderstaand telefoonnummer voor informatie of een afspraak. Hans Stevens tel.: 0478-584243.

Cultuurhistoricus Harry Vriens overleden Na een kortstondig ziekbed is zaterdag 15 mei 2010 de cultuurhistoricus Harry Vriens uit Well overleden. Harry Vriens, geboren in 1931, was docent Beeldende Vorming aan het Marianumcollege te Venlo en doceerde kunst- en cultuurgeschiedenis aan de Volksuniversiteit van Venray. Hij genoot in deze regio grote bekendheid vanwege zijn vele lezingen en rondleidingen, waarbij kunst, historie, cultuur en architectuur centraal stonden. Verbluffend was zijn veelzijdigheid op dit gebied. Hij gaf lezingen over het onderwerp architectuur, maar deed dat ook met speels gemak over de kunstgeschiedenis en de diverse stromingen en stijlen in de kunst. Zo verraste hij in februari 2009 iedereen met een boeiende lezing over de Limburgse School. De kerkarchitectuur had zijn bijzondere aandacht waarbij hij een grote voorliefde aan de dag legde voor de Grote Kerk van Venray, de St Petrus’ Banden Kerk, waarover hij 1998 een boekje schreef dat nog steeds verkrijgbaar is. Hij deed onderzoek naar de Venrayse architect Piet van Bergen en diens werk en attendeerde daarbij op de heel bijzondere Venrayse baksteenarchitectuur. Hij stelde een gids samen voor een stadswandeling met een toelichting op diverse monumentale panden. Hij was medeauteur van het boek over de 100-jarige geschiedenis van de Venrayse psychiatrie en beschreef uitvoerig de architectuur en de bouwfilosofie van deze inrichtingen. Ook gaf hij rondleidingen over het monumentale Annapark. Zijn laatste bijdrage aan de Venrayse cultuurhistorie was een uitvoerige studie naar en beschrijving van de architectuur en de bouwkunst van Sint Paschalis, het voormalige noviciaat van de Broeders van Liefde te Oostrum. Helaas heeft hij de verschijning van het boek niet meer mogen meemaken. Harry Vriens heeft met zijn kennis en innemende persoonlijkheid bij veel mensen de belangstelling voor het culturele erfgoed gewekt en versterkt en aldus bijgedragen aan het historisch besef. Daarvoor zijn we hem grote dank verschuldigd. Voor zijn verdiensten ontving hij ’t Silveren Swaentje. Twan van Els

RooyNet Instructie voor leden Rooynet Op de vraag van Marcel van Ewijk over de keuze van één openingsbladzijde op Rooynet ofwel kiezen voor een kleine website (5 of 6 bladzijden) reageerde slechts een viertal verenigingen positief op de tweede optie. Inmiddels hebben wij deze vier, maar ook nog andere verenigingen de bijbehorende instructie gegeven om deze bladzijden te kunnen beheren. Er blijkt bij de meeste verenigingen een duidelijke behoefte te bestaan om te kiezen voor de uitgebreidere vorm. Instructies gaan door. Digigroep De vrijwilligers onder de digigroep hebben weer heel wat werkzaamheden verricht. Een grote klus is klaar: alle gegevens van het St. Josephklooster uit Venray liggen digitaal vast en worden nu in eerste instantie bewerkt voor

opslag. Het gehele digitale archief wordt én aan de zusters in Tegelen teruggegeven én in het Venrayse gemeente archief opgeslagen. Cultuurnota Het HPV werkt aan onderdelen van de cultuurnota. Alle verenigingen worden benaderd om mee te werken aan een grote inventarisatie. Voor een ‘virtueel museum’ wil men graag de ‘top tien’ van alle verenigingen. Rooynet Er zijn weer diverse noodzakelijke, kleine technische aanpassingen gemaakt. Zo zijn de aktes van de genealogie weer te downloaden. Rooynet wordt met name in de provincie Limburg, maar nu ook daarbuiten, goed bekeken. In Horst aan de Maas, Kerkrade en Gulpen wordt hard gewerkt. De eerste resultaten zijn (intern) zichtbaar. Maar ook Bergen, Gennep en Milsbeek hebben zich bij Pictura gemeld. Pol Hustings

WWW.ROOYNET.NL – het digitale geheugen van de gemeente Venray

Boek over St. Paschalis Oostrum De Stichting Historische Kring Oostrum en Spraland brengt een boek uit over het voormalige juvenaat en noviciaat St. Paschalis te Oostrum. Het is een publicatie over de uitzonderlijke architectuur van het gebouw: de triomfboogarchitectuur, ontworpen door architect Jos Bekkers. Het boek besteedt veel aandacht aan de bijzondere kunstschatten die door de verschillende kunstenaars o.l.v. de architect vervaardigd zijn: beeldhouwwerk van Kees Smout, prachtige gebrandschilderde ramen van Karel Trautwein en Pieter Geraedts en uitzonderlijke siersmeedkunst en sierschilderwerken van Jan Kriege. Verder geeft het een uitgebreide documentatie en gedetailleerde beschrijving van de kunstzinnige betekenis van dit gebouw als geheel en de daarin aanwezige kapel door unieke bijdragen van de helaas onlangs overleden cultuurhistoricus Harry Vriens uit Well. Het boek is rijkelijk geïllustreerd met werkelijk unieke en prachtige foto’s uit het heden en verleden! Met recht luidt de titel van dit boekwerk dan ook: Noviciaat St. Paschalis Bron van inspiratie in woord en beeld * Paschalis, een verborgen klooster in een open boek! ^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^ Uitgave van de Stichting Historische Kring Oostrum en Spraland Harde kaft, 85 blz, gebonden ISBN 987-90-9025426-5 In de boekhandel: € 19,95 vanaf medio oktober 2010. Bij voorinschrijving vóór 1 augustus 2010: € 15,00 door overboeking op bankrekening 1177.78.605 ten name van Project Paschalis. Secretariaat van de Stichting Historische Kring Oostrum en Spraland: Jan Janssen Stationsweg 138A 5807 AD Oostrum 0478-583555 [email protected] of via antwoordstrook: naam:……………………………………………………………………….. adres………………………………………………………………………… Postcode en woonplaats…………………………………………………….. Aantal exemplaren…………………………………………………………..

Informatiefolder Historisch Platform Venray Wilt u meer weten over het Historisch Platform Venray, lees dan de informatiefolder die in maart 2010 is geïntroduceerd. De informatiefolder geeft inzicht in de structuur, de doelstelling en de kernactiviteiten van het HPV. De folder is gratis te verkrijgen via het HPV-secretariaat; in het Erfgoedhuis op het St. Annaterrein; in de studiezaal van het Gemeentearchief; in museum ’t Freulekeshuus; in museum De Peelstreek; in de bibliotheek en bij het VVV-kantoor.

Grenspaal mobiel Ten behoeve van lezingen en exposities is een replica van een oude grenspaal van de Peellimieten door Bernard Ploegmakers mobiel gemaakt. Momenteel staat de mobiele grenspaal in het Heemhuis te Deurne, waar binnenkort een expositie plaatsvindt.

Convenant over Monumentenzorg Reeds eerder meldden we dat de Stichting Venray Monumentaal en de Gemeente Venray een convenant sloten, maar over de inhoud waren ons toen nog niet alle details bekend. In het convenant zijn de volgende zaken vastgelegd: De SVM zal de gemeente gevraagd en ongevraagd advies geven over onderwerpen op gebied van monumenten en monumentenzorg. Daarbij valt mede te denken aan: 1. Komen met een voordracht voor actualisatie van de gemeentelijke monumentenlijst; 2. Het documenteren en visualiseren van de bestaande- en nieuwe monumentenlijsten (zowel rijks- als ook gemeentelijke monumenten) zodat deze bijvoorbeeld ook via internet toegankelijk worden. Hierbij worden bestaande gemeentelijke verplichtingen met Rooynet gerespecteerd; 3. Het op verzoek van de gemeente organiseren van de jaarlijkse Open Monumentendag; 4. Het verzorgen van een lezingen/bijeenkomsten voor monumenteigenaren en belangstellenden over onderwerpen in het kader van de monumentenzorg; 5. Het herkenbaar maken van de monumenten in het straatbeeld van de gemeente. 6. Het in samenwerking met de gemeente en/of andere belanghebbenden opstellen en uitvoeren van plannen voor het in stand houden van –en/of exploiteren van bestaande (gemeentelijke) monumenten, inclusief de daarbij behorende kostenbegroting en financieringen. De gemeente Venray zal binnen haar beleid, verordeningen en regelingen: 1. De SVM in het kader van de voorbereidingsprocedure om advies en deskundige inbreng vragen bij het opstellen van beleidsnotities, evaluaties en verordeningen die te maken hebben met monumentenzorg; 2. Subsidie toekennen aan projecten in het belang van de Venrayse monumentenzorg of cultuurhistorie, waarvoor uitgewerkte projectvoorstellen ieder moment kunnen worden ingediend; 3 Voor specifiek aan één of meerdere monumenten toe te wijzen activiteiten, welke SVM ontplooit, zal de gemeente bezien of en zo ja tot welk niveau hiervoor een bijdrage ter beschikking kan worden gesteld respectievelijk de gemeente haar expertise zal inbrengen. Wethouder Patrick van der Broeck (links) en voorzitter Martin Litjens van de Stichting Venray Monumentaal ondertekenen het convenant.

Hebt u een item of een mededeling voor de volgende Nieuwsbrief, geef dit dan even door aan de redactie. De volgende Nieuwsbrief verschijnt in september 2010. Deze Nieuwsbrief is een uitgave van het Historisch Platform Venray. Voor informatie over deze Nieuwsbrief kunt u zich wenden tot de redactie. Redactie en samenstelling: Jan Strijbos, bestuurslid Communicatie en Voorlichting Castelostraat 32 5811 AP Castenray Tel.: 0478-571677 e-mail: [email protected]

Bestuursvergaderingen: Elke 2e dinsdag van de maand, van 09.00 tot 11.30 uur in het Erfgoedhuis, Noordsingel 39, Warande 8, Sint Anna 5801 GJ Venray. Agendapunten kunnen ingediend worden bij secretaris Jan Manders, [email protected] Ledenvergaderingen in 2010: maandag 8 maart Castenray maandag 7 juni Leunen maandag 30 augustus Merselo maandag 29 november De Kemphaan, Kennedyplein Venray Aanvang: 19.30 uur.