nieuwe wegen naar succes

geheimen van moeder natuur ontrafeld:

op het spoor van nieuwe soorten

magazine voor bedrijf en techniek van sandvik coromant coromant

#3/2009

de stille productiviteitsbevorderaar canadian TOOL AND die verslaat CRISIS sparen met een pip

niets verbaast EMU in argentinië

nieuwe wegen naar succes

Eduardo Vorchheimer, CEO van de Argentijnse fabriek EMU.

redactioneel

Concurrerend zijn is alles doorlopend werken aan hun concurrentiepositie. Wie daar het best in slagen, zijn de winnaars. In deze diepe recessie heeft overleven alles te maken met de mate waarin we productiekosten weten te beperken. Cruciaal is het beperken van productiekosten over de hele linie op de langere termijn. Het beperken van de kosten op korte termijn – ook in combinatie met kortingen, die per saldo toch al een zeer beperkt effect hebben – is niet toereikend. Daarom wil ik voorstellen dat u het Sandvik Coromant-programma probeert, waarmee u kosten bespaart en tegelijkertijd uw concurrentievermogen op de lange termijn verbetert.

Alle ondernemingen moeten

in ons programma kunnen onze specialisten u bijstaan bij het analyseren van uw productieproces om vast te stellen waar kosten te besparen zijn. Even belangrijk is het dat ze u tonen hoe u uw bewerkingsprocessen kunt optimali-

seren, waardoor u tijd en middelen vrijmaakt. Ze kunnen u bovendien op een breed terrein van advies dienen, zodat u kunt doen wat goed voor u is. dat hebben we ook gedaan voor Smith International in Texas. Onze technici hebben een programma gedraaid toen de economie op een hoogtepunt verkeerde. Toen de recessie inzette, maakten die verbeteringen het mogelijk om een deel van de uitbestede onderdelenproductie terug te halen. Dat was niet mogelijk

“Kostenbesparing op korte termijn is ontoereikend.” geweest met het proces dat ze tot die tijd gebruikten. Lees meer over Smith International en over een kostenbesparingsprogramma op pagina 6. de sleutel tot succes varieert echter per

bedrijf. EMU, een Argentijnse toeleverancier voor de auto-industrie, heeft veel ervaring met het veranderen en verbeteren van zijn productieproces, niet alleen om aan de eisen van klanten te voldoen, maar ook om niet te afhankelijk te worden van een enkele branche. Deze diversificatie heeft het bedrijf een goede positie bezorgd, ondanks de huidige recessie. Lees er meer over op pagina 7.

samir soudah

Ik wens u veel genoegen bij het lezen!

Kenneth V Sundh President Sandvik Coromant

PS 1: Silent Tools, ons unieke antitrillingsconcept, is een integraal onderdeel van tal van nieuwe bewerkingsmachines geworden. Het kan de tijd waarin een investering zichzelf terugverdient, sterk bekorten. Zie het artikel op pagina 24.

2 

metalworking world

PS 2: De Japanse professor Masahiko Inami

heeft de droom van ieder kind uitgevonden: een onzichtbare jas. Zijn uitvinding kan zelfs parkeren gemakkelijker maken. Lees er meer over op pagina 29.

inhoud

ken straiton

29

metalworking world #3/2009

Technologie

13 stabiele verbeteringen

34

14 zachte landing

4 7

De unieke iLock-interface verbetert de stabiliteit van verscheidene snijgereedschapsconcepten en stelt nieuwe normen voor veiligheid, standtijd en productiviteit.

De fabricage van vliegtuigonderstellen is technisch veeleisend. Betrouwbaarheid en robuustheid zijn eerste vereisten, naast strenge gewichts- en kosteneisen.

23 verbeter uw spaanbeheersing

Veel problemen bij het afsteken en groefsteken hebben te maken met een niet-effectieve spaanbeheersing en een slechte bereikbaarheid. Dit kan worden verholpen met de nieuwe CoroTurn HP-gereedschappen.

34 de aluminiumkampioen

Met de nieuwe CoroMill 790 vingerfrees wordt het voor- en nabewerken van aluminium efficiënter en kan een hogere componentkwaliteit worden bereikt.

38 moeilijke onderdelen makkelijk gemaakt Vliegtuigmotoren zitten vol moeilijk te bewerken componenten, maar met de juiste gereedschappen is de fabricage niet moeilijk.

metalworking Nieuws Nieuwe manier van inkomsten genereren in argentinië

16

canadian toOL AND die geeft crisis het nakijken

24

stilte, het geluid van productiviteit

29

kinderdromen worden werkelijkheid

30

het rechercheteam van de natuur

36

metalworking outlook

30 16

Metalworking World is een magazine voor bedrijf en techniek van AB Sandvik Coromant,

811 81 Sandviken, Zweden. Tel.: +46 (26) 26 60 00. Metalworking World verschijnt driemaal per jaar in het Amerikaans en Brits Engels, Chinees, Deens, Duits, Fins, Frans, Hongaars, Italiaans, Japans, Koreaan, Nederlands, Pools, Portugees, Russisch, Spaans, Thai, Tsjechisch en Zweeds. Het magazine is gratis voor klanten van Sandvik Coromant over de hele wereld, en wordt uitgegeven door Spoon Publishing in Stockholm, Zweden. ISSN 1652-5825.

martin adolfsson

Hoofdredacteur en verantwoordelijke conform de Zweedse publicatiewetgeving: Pernilla Eriksson. Accountmanager: Christina Hoffmann. Redactiemanagement: Johan Andersson. Art director: Erik Westin. Technisch redacteur: Christer Richt. Sub Assistent-redacteur: Valerie Mindel. Coördinator: Beate Tjernström. Taalcoördinator: Sergio Tenconi. Layout taaledities: Nina Körnung. Nederlandse vertaling en redactie: Jan Tazelaar/ Wilma de Hoog. Prepress: Markus Dahlstedt. Coverfoto: Eduardo Gil. Ongevraagde artikelen worden niet gepubliceerd. Tekst in deze uitgave mag uitsluitend na verkregen toestemming worden overgenomen. Verzoeken daartoe dienen te worden gericht aan de redactiemanager van Metalworking World. Redactionele uitspraken en opinies in Metalworking World zijn niet per definitie die van Sandvik Coromant of de uitgever. Alle correspondentie en vragen met betrekking tot het magazine zijn welkom bij: Metalworking World, Spoon Publishing AB, Kungstensgatan 21B, 113 57 Stockholm, Zweden. Tel.: +46 (8) 442 96 20. E-mail: [email protected]. Vragen over de distributie: Beate Tjernström, Sandvik Coromant. Tel.: +46 (26) 26 67 35. E-mail: [email protected] Gedrukt in Zweden door Sandvikens Tryckeri. Gedrukt op MultiArt Matt 115 gram en MultiArt Gss 200 gram van Papyrus AB, gecertificeerd conform ISO 14001 en ingeschreven bij EMAS. Coromant Capto, CoroMill, CoroCut, CoroPlex, CoroTurn, CoroThread, CoroDrill, CoroBore, CoroGrip, AutoTAS, GC en iLock zijn handelsmerken van Sandvik Coromant.

Een gratis exemplaar van Metalworking World? E-mail uw adres naar [email protected].

Metalworking World is een informatief magazine. De aangeboden informatie is van algemene aard en dient niet te worden opgevat als advies of uitgangspunt bij het nemen van beslissingen in specifieke gevallen. Het gebruik van de verschafte informatie geschiedt op eigen risico van de gebruiker. Sandvik Coromant is niet aansprakelijk voor rechtstreekse, incidentele, gevolg- of indirecte schade van welke aard dan ook, welke in verband kan worden gebracht met het gebruik van de in Metalworking World gepubliceerde artikelen. metalworking world  

3

nieuws

milieuvriendelijker motoren Nieuw materiaal. Momenteel stoot de gemiddelde personenauto in de Europese Unie 160 gram kooldioxide per kilometer uit, maar dat gaat spoedig veranderen. Vanaf 2012 wordt de emissienorm voor nieuwe auto’s in de EU verlaagd tot 120 gram per kilometer. Dat is dus een vermindering van 25 procent. In de aanloop naar de nieuwe regelgeving proberen veel bekende autoproducenten in Europa kleinere auto’s te maken en de grote steeds zuiniger te maken. “De eisen worden steeds hoger”, zegt Jürgen Zörner, manager bewerkte eindproducten in de Oostenrijkse gieterij Georg Fischer Automotive. Zijn bedrijf heeft een nieuw materiaal voor spruitstukken ontwikkeld dat de hogere temperaturen in milieuvriendelijker motoren aankan. In 2007 presenteerde George Fischer SiMo1000, een materiaal dat tegen de hogere temperaturen is opgewassen en 34 procent minder nikkel bevat. Dat laatste is gunstig omdat nikkel duur is. De uitdaging was tot op heden

echter dat het nieuwe materiaal moeilijk te bewerken is. George Fischer ging te rade bij het Sandvik Coromant Automotive Application Center even buiten Stuttgart. Het was de bedoeling om SiMo1000 te testen, het beste proces te ontwikkelen voor het bewerken van de pijpen en het gat te boren waarmee het 4 à 6 kilo wegende spruitstuk aan de motor is bevestigd. SiMo1000 werd medio 2007 grondig getest. Op grond van de resultaten kwam het team van Sandvik Coromant met een nieuw gereedschap voor dit materiaal, gebaseerd op de CoroDrill 880. Het kan worden Een spruitstuk van het nieuwe uitgerust met een 10-millime- SiMo1000. ter boor en kan vijf bewerkingen

uitvoeren – alles van het afbramen van randen tot boren – zonder de wisselplaten te vervangen. Wat Georg Fischer overtuigde was dat het slijtagepatroon gelijkmatig en continu was, waardoor het risico op stilligtijd minimaal was. Dat is een belangrijke overweging voor toeleveranciers in de auto-industrie, waar de kostendruk hoog is. In de fabriek van Georg Fischer in Herzogenburg worden machines aangepast aan het nieuwe gereedschap, dat sinds het eerste kwartaal van 2009 langzaam maar zeker wordt ingevoerd. Het heeft een compleet nieuw werkterrein geopend: kasten voor turboladers. De prototypes worden momenteel getest door verscheidene fabrikanten van turboladers. “We voorzien een mooie toekomst voor de SiMo1000”, aldus Zörner.

Canada organiseert jeugdcompetitie scholing. Elke twee jaar komen honderden vakbekwame jongelui vanuit de hele wereld bijeen op de WorldSkills International om zich met elkaar te meten op verschillende vakgebieden en zichzelf te toetsen aan hoge internationale normen. De 40e WorldSkills-competitie wordt dit jaar in de eerste week van september 2009 gehouden in Calgary, Canada. Er doen deelnemers uit 51 landen en regio’s aan mee.

4 

metalworking world

“Hoewel er in verschillende landen verschillend tegenaan gekeken wordt, is het deelnemen aan een WorldSkills International competitie zonder meer een hoogtepunt in je carrière”, aldus Jennifer Laraway, directeur mediarelaties en communicatie voor WorldSkills Calgary 2009. Sandvik Coromant is sponsor van het wedstrijdonderdeel metaalbewerking en stelt gereedschappen en kennis beschikbaar.

“Het was lastig omdat het materiaal inductiegehard is.” Roberto Bovino, supervisor bewerkingsafdeling CTD. lees meer op pagina 16.

klinkende innovatie R&D. Jarenlang zijn gitaarsnaren gemaakt van koolstofstaal, een materiaal dat snel zijn toonzuiverheid verliest. Maar inmiddels is er een nieuw tijdperk aangebroken, want Sandvik Materials Technology heeft een nieuw soort roestvrijstaal voor gitaarsnaren ontwikkeld. Tests wijzen uit dat snaren van het nieuwe staal veel duurzamer zijn dan de traditionele snaren, die door zweet roesten en vrij snel ‘doodgaan’. “Ik heb maandenlang op de mijne gespeeld en ze werken echt”, aldus Phil Etheridge, marketingmanager voor de nieuwe snaren en begaafd gitarist. Verschillende producenten van muziekinstrumenten hebben al belangstelling getoond voor het nieuwe staal, dat goed voldoet op akoestische en elektrische gitaren. “Het staal kan ook worden gebruikt voor snaren op andere instrumenten, zoals violen en mandolines”, zegt hij. Phil Etheridge

nasa

vijf vragen aan:

… Jeff Wallace, manager bewerkingstechnologie voor de lucht- en ruimtevaartsector bij Mori Seiki in de VS. Lucht- en ruimtevaart. De lucht- en ruimtevaartindustrie blijft zich ontwikkelen, en fabrikanten staan daardoor constant voor nieuwe uitdagingen met lastig te bewerken materialen.

r&D. Boeing

werkt samen met NASA en anderen aan een Blended Wing Body-vliegtuig, dat 400 tot 600 passagiers moet gaan vervoeren en daarmee in dezelfde klasse valt als de Boeing 747. Het ‘rog’-ontwerp heeft een betere aerodynamica, is zuiniger en maakt minder lawaai. Het wordt gebouwd van composieten en kunststof en wordt ook veel lichter dan huidige toestellen.

een kans op inspiratie vakbeurzen. Vanaf eind september zet Sandvik Coromant de deuren van zijn Productivity Centers in Europa open om bedrijven te helpen nieuwe manieren te vinden om de economische recessie het hoofd te bieden. Het doel is het uitwisselen van ideeën en het bespreken van uitdagingen en kansen met fabrikanten, om verbeteringen in de markt te kunnen benutten. “We nemen dit jaar niet deel aan de vakbeurs EMO 2009”, aldus manager marketing communications Virgine Geoffrion van Sandvik Coromant Europa. “In plaats daarvan organiseren we een aantal open dagen in onze Productivity Centers met als thema ‘De uitdaging voor uw bedrijfstak’. “Onze specialisten staan klaar om

vragen te beantwoorden en de nieuwste applicaties en oplossingen te demonstreren, die efficiënt zijn en permanent kosten en bewerkingstijden beperken”, zegt ze. “Door deze evenementen te bezoeken kunnen klanten zich ervan verzekeren dat ze klaar zijn voor de uitdagingen die in het verschiet liggen.” Er zijn diverse Productivity Centers in Europa. Neem voor informatie over de centra die open huis houden contact op met uw plaatselijke vertegenwoordiger van Sandvik Coromant, of kijk op www.coromant. sandvik.com.

1. Hoe bekijken fabrikanten in de huidige economische crisis investeringen in machines? “Steeds meer fabrikanten denken aan hi-techoplossingen om de recessie in de bewerkingsindustrie het hoofd te bieden. Onze vijfassige bewerkingscentra en multifunctionele machines worden steeds populairder.” 2. Wat zijn de grootste uitdagingen waar u voor staat in de lucht- en ruimtevaartsector? “De onderdelen van gasturbines en andere componenten in de lucht- en ruimtevaart zijn Jeff Wallace voornamelijk gemaakt van ‘superlegeringen’ – nikkellegeringen, titanium en roestvrijstaal. Die zijn moeilijk te bewerken. Bij het zoeken naar nieuwe technologie om die problemen op te lossen zijn gereedschapslevensduur en de kosten per onderdeel de bepalende factoren.” 3. Hoe werkt Mori Seiki met Sandvik Coromant samen op deze terreinen? “We zitten in een cyclus: Sandvik Coromant ontwikkelt nieuwe bewerkingstechnologie en wij proberen die technologie in de praktijk te benutten. Tegelijkertijd ontwikkelt Mori Seiki nieuwe bewerkingstechnologie, die de gereedschapstechnologie naar een volgend niveau opstuwt. 4. Wat is de volgende grote uitdaging voor fabrikanten in de lucht- en ruimtevaartsector? “Kosten beperken, door middel van innovatieve gereedschapsoplossingen en zeer robuuste bewerkingscentra. 5. Wat wordt de volgende grote innovatie op het gebied van bewerkingsgereedschappen in de lucht- en ruimtevaart? “We zien verscheidene stapsgewijze veranderingen die ons naar een nieuw productiviteitsniveau tillen. Een belangrijke innovatie is de ontwikkeling van grote bewerkingsplatforms met een gemeenschappelijk basisplatform. Deze machines zijn aan te passen aan een breed scala van toepassingen, maar hebben bepaalde onderdelen gemeen, wat de totale kosten drukt.”

Wist u dat …

… voor het bouw een compleet vlieg en van 1,2 miljoen gaten gtuig zo’n eboo moeten worden? rd

metalworking world  

5

nieuws

Het Amerikaanse Smith International benut zijn toegenomen productiviteit om kosten te besparen.

De RA300-frees betekende een grote productiviteitsverbetering voor de fabricage van herstelgereedschap.

“we halen productie terug” smith international is een wereldwijde leverancier van producten aan de olie- en gasindustrie voor boor- en hersteloperaties. In 2006, toen de vraag over de hele wereld toenam, moest het bedrijf de productie van een bepaald onderdeel op een nieuw aangeschafte machine opvoeren.

Smith moest de bewerkingstijd voor dit onderdeel terugbrengen van 50 naar 25 uur om aan de eisen van de klanten te kunnen blijven voldoen. “Om te beginnen brachten we het aantal processen voor het onderdeel terug van zeven naar één, maar nog steeds kostte het

een manier om kosten te besparen Smith is slechts een van de vele voorbeelden van hoe een bedrijf het Productivity Improvement Program (PIP) van Sandvik Coromant kan benutten om kosten te besparen, aldus Björn Pettersson, senior manager verkoop bij Sandvik Coromant. “Bij Smith zie je waar het bij productiviteitsverbetering allemaal om draait: flexibiliteit”, zegt hij. “Daardoor kon Smith kosten besparen tijdens de hausse en tijdens de recessie een passende manier vinden om

6 

metalworking world

die het hoofd te bieden.” “Als een bedrijf een terugval van 10 procent in het orderboek meemaakt, kunnen we een PIP uitvoeren om vast te stellen hoe we de kosten met 20 procent kunnen drukken”, zegt Pettersson. “Met kleine veranderingen kun je de bewerkingsprocessen optimaliseren, en de vrijgekomen tijd en middelen aan andere zaken besteden. We gaan om de tafel zitten en pakken samen de uitdagingen aan.”

frezen de meeste tijd”, aldus Ray Stafford, supervisor gereedschapsproductie bij Smith. Onder leiding van verkooptechnicus Neil Munson bekeek een vertegenwoordiger van Sandvik Coromant het freesproces en voerde een Productivity Improvement Program (PIP) uit. “We zochten gereedschap dat ons meer CIM (cubic inches per minute) zou opleveren”, aldus Ray Stafford Stafford. “Sandvik Coromant leverde ons een RA300-frees, die ons 14 uur bespaart op het meest tijdrovende freesproces.” (Een RA300 is een frees met ronde wisselplaten, die over de hele wereld bekend staat als de CoroMill 300.) Alles bij elkaar kwam de productiviteitsverbetering neer op een kostenbesparing van ongeveer 770.000 Amerikaanse dollar per jaar. “Tijdens de hausse moesten we

een groot deel van onze productie uitbesteden om aan de vraag te kunnen voldoen”, legt Stafford uit. “Sinds het uitbreken van de huidige crisis hebben we een groot deel van die productie moeten terughalen naar onze eigen fabriek. Dat zou niet mogelijk zijn geweest als we de productiviteit voor dit onderdeel niet hadden opgevoerd.” Maar de kostenbesparingen houden daarmee niet op. Onlangs stelde programmeur Adrian Martinez van Smith vast dat de efficiency nog verder kon worden opgevoerd door de aanvoer- en spaanafvoersnelheden op te voeren. “Verbazend genoeg verlengt dat de levensduur van de RA 300”, aldus Martinez. “Niemand anders levert een frees die zo lang meegaat.”

eduardo gil

Eduardo Vorchheimer, CEO van EMU.

Transformators

Buenos Aires, Argentinië. Gedurende zijn hele bestaan heeft fabrikant EMU zichzelf doorlopend getransformeerd om nieuwe zakelijke markten aan te boren. Toen in 2008 de economische crisis toesloeg, was het bedrijf op alles voorbereid. “We begrepen al vroeg dat we niet afhankelijk moesten zijn van de automobielsector”, aldus eigenaar Eduardo Vorchheimer. ❯❯ metalworking world  

7

Metalurgicos Unidos (EMU) is een belangrijke leverancier van op maat gemaakte onderdelen voor de automobielindustrie. Het bedrijf maakt onderdelen die variëren van 200 gram tot 500 kilogram. EMU werd in 1930 opgericht onder de naam Bock & Cia (zie kader) en werd medio jaren vijftig overgenomen door de huidige eigenaars, de familie Vorchheimer. De fabriek van EMU is een van de weinige grote fabrieken binnen de stadsgrenzen van Buenos Aires. De meeste zware industrie in de streek is gevestigd in de gordel van bedrijventerreinen die rond de stad ligt. “De fabriek ligt strategisch nabij de ringweg rond Buenos Aires en 20 à 40 minuten verwijderd van de grote autoklanten”, aldus EMU-eigenaar Eduardo Vorchheimer. Het bedrijf begon ooit met de productie van bronzen onderdelen voor boilers voor de consumentenmarkt. Daarna ging EMU zich toeleggen op kleine partijen schroefonderdelen, zoals bouten, koppelstukken en fittings. Die werden veelal met de hand gedraaid of gefreesd in de kleine werkplaats. Maar in de afgelopen vijftien jaar heeft EMU geïnvesteerd in het moderniseren en stroomlijnen van de fabriek met gloednieuwe

CNC-systemen, zoals horizontale bewerkingscentra, multispindeldraaibanken, CMM- en verticale bewerkingscentra. EMU heeft ook de fabriek vergroot tot 3750 vierkante meter om plek te maken voor de groeiende productie van het bedrijf, dat van één CNC-machine in 1993 is doorgegroeid naar 53 stuks vandaag de dag. “Dat is een grote stap geweest op weg naar de status van middelgroot bedrijf”, zegt Vorchheimer. “Steeds meer grote klanten beginnen ons te kennen en weten van de goede kwaliteit van het werk dat we in onze fabriek leveren.”

eduardo gil

❯❯ het middelgrote bedrijf Establecimientos

EMU werd toeleverancier van grote automerken als Toyota, Volkswagen, Ford en General Motors, en was dan ook goed voorbereid op de hausse op de binnenlandse Motorsteunen, slechts een automarkt die in 2002 losbarstte. Het van de onderdelen die in de personeelsbestand werd tot honderd uitgefabriek van EMU worden gemaakt. breid. Daartoe behoorden enkele hoogopgeleide technici en vier ingenieurs. Ook werd een derde ploegendienst ingevoerd. “Toen ik in 2002 bij EMU kwam werken, begon de economische situatie in Argentinië juist te kenteren”, zegt Leopoldo Ojea, bedrijfsdirecteur van EMU. Ojea werkte vijftien jaar bij de chemiereus DuPont in Brazilië en Argentinië voordat hij leiding ging geven aan EMU. “We waren goed voorbereid ❯❯

eduardo gil

Leopoldo Ojea, bedrijfsdirecteur van EMU.

8 

metalworking world

eduardo gil

EMU had hulp nodig om al zijn machines zo efficiënt mogelijk te benutten.

al experimenterend vooruit EMU wilde voor bepaalde bewerkingen zo snel, gemakkelijk en veilig mogelijk gereedschapswisselingen uit kunnen voeren. Het bedrijf had genoeg zware apparatuur: automatische schroefmachines met een of meer spindels, automatische freesbanken, tangentiale en centrumloze slijpmachines, CNC-draaibanken met enkele en dubbele spindels en verticale en horizontale bewerkingscentra. Wat ontbrak was een integraal concept, gericht op optimale productie- en tijdbesparing per bewerkingscentrum bij het bewerken van componenten van 200 gram tot 500 kilogram.

“We moesten ons meer openstellen voor verandering op elke terminal, en Sandvik Coromant heeft ons daar goed bij geholpen”, aldus EMU-directeur Leopoldo Ojea. Na anderhalf jaar intensief topoverleg tussen ingenieurs van EMU en Sandvik Coromant en een periode van experimenteren met verschillende freesgereedschappen, gereedschaphouders en wisselplaten konden de processen geïnstalleerd en gedigitaliseerd worden. “Zo bereikten we consensus in het team”, aldus EMU fabrieksmanager Alejandro Nasca. In totaal werden meer dan negen processen verbeterd. Er

werden hoogwaardige gereedschappen aangeschaft zoals de CoroMill 490, Coromant Capto en GC1020 wisselplaten, die werden ingezet bij de productie van stuurinrichtingen voor auto’s. “De vierzijdige wisselplaten van de CoroMill 490 beperkten de snijkrachten”, aldus Ariel Arciello, verkoopingenieur van Sandvik Coromant Argentina. “Het snelwisselsysteem Coromant Capto verbeterde de stabiliteit en beperkte trillingen, en GC1020 was al een bekende wisselplaatsoort.” De resultaten zijn voortreffelijk. Uit een recent onderzoek van beide partijen blijkt dat EMU in de laatste achttien maanden dankzij de

productiviteitsverbeteringen aanzienlijke besparingen heeft gerealiseerd. Bovendien werden ongeveer 6400 manuren per jaar uitgespaard, wat een indrukwekkend getal is voor een bedrijf met slechts honderd werknemers. Fabrieksmanager Nasca herinnert zich een paar van de eerste tests, waarbij de engineers probeerden de bewerkingstijd voor een operatie met 30 seconden te bekorten. “Voorheen kostte die ons 370 seconden. Met de nieuwe procedures wisten we dat terug te brengen tot 335”, zegt hij. “Maar het was ook de Coromant Capto koppeling die de nodige stijfheid leverde en tijd bespaarde.”

metalworking world  

9

❯❯ op de auto-hausse, maar we wisten dat we

moesten diversifiëren, want we waren in die tijd voor 95 procent afhankelijk van de toelevering aan de automobielsector”, zegt hij. “En om te diversifiëren hadden we meer flexibiliteit in onze terminals nodig.” EMU wendde zich tot Sandvik Coromant

“Om te diversifiëren hadden we meer flexibiliteit in onze terminals nodig.” Leopoldo ojea, bedrijfsdirecteur van emu

Argentina voor hulp. “We bespraken een aantal knelpunten met hen, en een technisch team van Sandvik Coromant kwam ons drie maanden lang bijstaan”, aldus Ojea. Sandvik Coromant Argentina werkte samen met engineers en technici van EMU nieuwe en productievere bewerkingslijnen uit. “Een team van negen mensen – drie van Sandvik Coromant en zes van EMU – kwam vanaf medio 2007 regelmatig bijeen, eerst om doelstellingen te definiëren en daarna om verschillende opties te testen”, aldus verkoopengineer Ariel Arciello van Sandvik Coromant Argentina. “Uiteindelijk installeerden ze eind 2009 de nieuwe gereedschappen en programma’s.”

Een van de verbeteringen die het team uitwerkte, was een compleet bewerkingsproces voor stuurinrichtingen van auto’s. “We bestudeerden het complete proces, waarbij drie verschillende machines betrokken waren, en werkten een nieuwe methode uit om de totale productietijd te bekorten”, aldus Arciello. “De resultaten hebben onze stoutste dromen overtroffen (zie kader).” Dat is met name belangrijk omdat de economische crisis zich ook doet voelen in Argentinië, waar na zes jaar met een gemiddelde jaarlijkse groei van bijna 9 procent voor het fiscale jaar 2009 een groei van minder dan 2 procent wordt voorzien. Maar de mensen van EMU blijven optimistisch, en met reden. De diversificatie waarnaar Ojea verwijst, begint al vruchten af te werpen. Het bedrijf levert nu ook boorapparatuur, service en onderhoud aan maatschappijen die aardolie en gas winnen in zuid-Argentinië. EMU produceert ook onderdelen voor landbouwwerktuigen voor de plaatselijke vertegenwoor- ❯❯

eduardo gil

eduardo gil

De EMU-fabriek is een van de weinige grote fabrieken binnen de stadsgrenzen van Buenos Aires.

10 

metalworking world

eduardo gil

In de 3750 vierkante meter grote fabriek van EMU staan 53 CNC-machines.

CNC-celopzichter Elias Saavedra start een machine op.

Over EMU de binnenlandse auto-industrie slim benutte om uit te groeien tot een van de belangrijkste leveranciers van metaalbewerkingsproducten en maatwerk voor de grote automerken. De fabriek in de wijk Villa Pueyredon van Buenos Aires is een moderne faciliteit van meer dan 3750 vierkante meter. EMU wil zich in de toekomst nog verder diversifiëren en is al actief op het gebied van landbouwwerktuigen, olie- en gaswinningsapparatuur en zelfs orthopedische artikelen en gebitsprotheses.

eduardo gil

eduardo gil

EMU werd in 1930 opgericht onder de naam Bock & Cia. Het bedrijf produceerde met vier werknemers op zijn draaibanken en kleine freesbanken bronzen koppelstukken voor de huisverwarmingsindustrie. Vanaf 1943 ging EMU zich toeleggen op auto-onderdelen, en vandaag de dag is het de oudste nog bestaande Argentijnse toeleveranciers van de originele Ford en GM fabrieken. Medio jaren vijftig begon het bedrijf onder de nieuwe eigenaars, de familie Vorchheimer, aan een modernisering die de opleving van

Motorsteunen. metalworking world  

11

eduardo gil eduardo gil

EMU maakt ook uitlaatspruitstukken voor de automobielindustrie.

❯❯ digers van fabrikanten daarvan, voor raceauto-

organisaties en zelfs voor fabrikanten van tandprotheses en orthopedische artikelen. Argentijnen weten beter dan wie ook wat een economische crisis is. Ze hebben er de afgelopen eeuw elke tien à vijftien jaar mee te maken gehad. “We zijn in Argentinië beter voorbereid (om een recessie te overleven) dan vrijwel elk ander land”, aldus Vorchheimer. “We hebben al zoveel economische voorspoed en tegenslag meegemaakt dat het een vast onderdeel vormt van onze strategieën, planning en financiering.”

sloeg een crisis genadeloos toe in Argentinië. Het land was failliet, de overheid bevroor alle banktegoeden en de Argentijnen konden vier maanden lang niet bij hun geld. Het was het ernstigste staatsbankroet in de wereldgeschiedenis. Op het hoogtepunt van de economische ineenstorting heerste er bijna 32 procent werkloosheid en leefde 60 procent van de

in 2001–2002

12 

metalworking world

CNC-operator Cristian Fichera werkt aan een serie uitlaatspruitstukken.

bevolking onder de armoedegrens (in het verleden was dat 6 à 7 procent). “Als we de crisis van 2001 hebben overleefd, kunnen we deze nieuwe crisis zeker te boven komen, misschien zelfs beter dan voorheen”, zegt Vorchheimer. “De crisis van 2001 heeft ons geleerd om flexibel en proactief naar nieuwe producten en markten op zoek te gaan. We ontwikkelen innovatieve bewerkingsprocessen met hypermoderne nieuwe machines. We hebben een kans in deze crisis en ook een zeer bekwaam team dat ons kan helpen om de kosten ten opzichte van de concurrentie in de hand te houden.” Sandvik Coromant gaat een hoofdrol spelen in de toekomst van het bedrijf. Dezelfde werkgroep die innovaties heeft gecreëerd waarvan de auto-onderdelenproductie bij EMU heeft geprofiteerd, werkt nu aan het herprogrammeren van machines voor projecten in de landbouwsector en de olie- en gaswinning. Joe Goldman

emu

De uitdaging in het kort De eis:

EMU moest minder afhankelijk worden van de automobielindustrie. Dit kon door de machines flexibeler te maken, zodat er meer verschillende werkstukken op gemaakt konden worden.

De oplossing:

Snijmethodes veranderen en hoogwaardige gereedschappen installeren, zoals de CoroMill 490, Coromant Capto en GC1020-wisselplaten.

het resultaat:

Aanzienlijke kostenbesparingen tijdens de eerste achttien maanden en een tijdbesparing van zo’n 6400 uur op jaarbasis. Dat heeft het mogelijk gemaakt om nieuwe zakelijke sectoren aan te boren, zoals de landbouw en de olie- en gaswinning.

eduardo gil

Het volledige productieproces voor stuurinrichtingen werd verbeterd.

Technologie door christer richt

Consistentie cruciaal bij draadsnijden Uitdaging: nieuwe prestatie- en resultaatniveaus bereiken bij draadsnijden. Oplossing: Unieke nieuwe gereedschapsstabiliteit en wisselplaatsoort.

Consistentie is de sleutel tot de beste kwaliteit en productiviteit bij het snijden van draad. Als de kwaliteit van de draad niet consistent hoog is tijdens de productie, verloopt de bewerking niet kosteneffectief. Stilligtijd en afgekeurde werkstukken leiden tot een afname van de productiviteit en een laag rendement, ongeacht de fabricagesituatie. Kwaliteit hangt rechtstreeks samen met de standtijd. Als de snijkant niet volgens een consistent patroon slijt, is de draadkwaliteit het eerste dat daaronder lijdt. De snijkant staat bloot aan zeer hoge temperaturen en druk tijdens het snelle bewerkingsproces. Een voorspelbare, consistente levensduur is daarom cruciaal. De Productiviteit moet hoog zijn,

anders houdt het draadsnijden andere draaibewerkingen op. Als het aantal voor het draadsnijden vereiste bewerkingen niet consistent is met de juiste snijdiepte, zal de belasting excessief zijn en leiden tot voortijdige defecten.

De CoroThread 266, met iLock interface, nu met de toevoeging van 16 millimeter wisselplaten.

Of sprake is van consistentie, kan vrijwel altijd worden herleid tot de stabiliteit van het gereedschap of de applicatie en snijgegevens van het gereedschap. De ontwikkeling van de iLock interface ter verbetering van de stabiliteit heeft geleid tot nieuwe veiligheidsniveaus, een langere standtijd en een hogere productiviteit. Bij het draadsnijden houdt de CoroThread 266 de wisselplaat volstrekt roerloos in positie. Bij het snijden van draad is dat een belangrijke doorbraak gezien het gevaar voor instabiliteit.

Voor de beste kwaliteit en productiviteit bij het draadsnijden is het belangrijk dat de wisselplaat niet op zijn zitting beweegt en niet vervormt onder invloed van hitte. Hij moet bestand zijn tegen snijkrachten vanuit alle richtingen om foutloze flankhoeken, puntradii en parallelisme te realiseren.

plastische vervorming van de

wisselplaat bij hoge temperaturen is de grootste bedreiging bij het snijden van draad. Vervorming bekort de standtijd en gaat ten koste van de snelheid. De nieuwste ontwikkeling op het gebied van wisselplaatsoorten om dit tegen te gaan is GC1125, een soort die is geoptimaliseerd voor het snijden van draad in alle materialen. GC1125 is het resultaat van recente ontwikkelingen op het gebied van de fijnkorrelige substraattechnologie en biedt een nog grotere hardheid bij hoge temperaturen. Dat garandeert een langere standtijd en maakt het mogelijk om het vaak onderbenutte productiviteitspotentieel van hogere snijsnelheden te benutten.

samenvatting De unieke iLock interface verbetert de stabiliteit voor diverse snijgereedschapconcepten en biedt nieuwe niveaus van veiligheid, een langere standtijd en een hogere productiviteit. Nu in het CoroThread 266-programma kleinere wisselplaten verkrijgbaar zijn, zijn de voordelen van de nieuwe consistentieniveaus realiseerbaar bij alle vormen van draadsnijden.

metalworking world  

13

Technologie Door Elaine McClarence

veilig landen dankzij best practice het ontwerpen en fabriceren van vliegtuigonderstellen is technisch veeleisend. Zeer belangrijk zijn een hoge betrouwbaarheid en sterkte, en ook de eisen aan gewichts- en kostenbesparing zijn bijzonder streng. Onder druk van deze eisen zijn bestaande materialen zoals de ultrasterke staalsoorten 300M en Aermet 100 doorontwikkeld, wordt steeds meer titanium voor grote constructieonderdelen gebruikt, en worden steeds vaker composieten gebruikt voor onderdelen die relatief gering belast worden. De materialen die voor onderstellen worden gebruikt, zijn lastig te bewerken. Ze vergen niettemin precisie, een goede oppervlakte-afwerking en een minimale spaanproductie. Onderstellen zijn grote vliegtuigonderdelen met een complexe vorm en een lange bewerkingstijd. Een extra eis is het beperken van spanningen. Vooral oppervlakteverharding en de verspreiding van scheuren moet worden vermeden. Een andere belangrijke kwestie is trilling. Vooral bij grote onderdelen kunnen trillingen leiden tot een slechte oppervlakte-afwerking. Alle onderstellen hebben diepe kottergaten voor integrale onderdelen en schokbrekende faciliteiten om klappen bij het landen op te vangen. Typische componenten van onderstellen zijn tappen, zuigers/cilinders/stuurbeugels, weerstandsstangen, torsiestangen,

14 

metalworking world

getty images

Uitdaging: hoe te voldoen aan de technische eisen die de fabricage van vliegtuigonderstellen stelt. Oplossing: volg de best practice-aanpak voor elk onderdeel.

tuimelaars en assen. Voor elk ervan zijn bewerkingsoplossingen vereist die gericht zijn op de gewenste eigenschappen. Voor stabiele en rendabele productieprocessen moet het juiste bewerkingsgereedschap worden gekozen. De productie van onderstellen verloopt tegenwoordig volgens flexibele en gestroomlijnde fabricageprincipes. Productiecellen die bestaan uit draaibanken, bewerkingscentra en multitaskmachines ondersteunen productie-installaties die

geoptimaliseerd zijn via een beperkte doorvoer. biedt een totaal bewerkingspakket voor de productie van onderstellen, met daarin gereedschappen voor diepkotteren, frezen van buitendiameterprofielen, kortkotteren en, met Silent Tools, het inwendig draaien van diepe kottergaten. Grote producenten hebben fors geïnvesteerd in nieuwe multitaskmachines die geschikt zijn voor Silent Tool

Sandvik Coromant

boorbaren voor inwendig bewerken en andere gereedschappen voor uitwendige draai- en freesbewerkingen. Silent Tools is de meest gebruikte oplossing voor diep kotteren, en beperkt trillingen bij boorbaardiameters die variëren van 80 tot 300 millimeter – wat niet ongewoon is bij de productie van onderstellen. De uitsteeklengtes bedragen vaak 10 tot 14 keer de lengte/diameterverhouding of langer. Gewoonlijk worden met carbide versterkte Silent Tool boorbaren gebruikt voor uitsteeklengtes boven tienmaal de diameter. Maar aangezien de stijfheid van carbide leidt tot een geringere radiale deflectie, zijn grote verbeteringen ook al mogelijk bij uitsteeklengtes van achtmaal de diameter. materialen zoals titanium en hard Aermet 100 (58 Rockwell C), waarbij de snijsnelheid relatief gering is, beperkt een met carbide versterkte Silent Tool boorbaar het aantal processtappen tot een enkele voordraaien nadraaibewerking met een perfecte integratie van radii en stappen. In vergelijking met een stalen gedempte baar is een met carbide versterkte Silent Tool boorbaar driemaal zo stijf. Dat betekent minder tangentiale en radiale krachten, minder bewerkingen en een grotere precisie. Ook is er minder afval en gaat het gereedschap langer mee. Silent Tool boorbaren zijn gestaag doorontwikkeld en verbeterd, bijvoorbeeld met een snel wisselsysteem voor snijkoppen (CoroTurn SL) en het gebruik van een hogedruk-koelmiddel om het afvoeren van spanen te vergemakkelijken.

bij veeleisende

het correct bevestigen van de

boorbaar is van groot belang; met de stabiliteit van de machine en de turret en het gewicht van de boorbaar moet bij het opzetten rekening worden gehouden. Veronachtzaming leidt tot trilligen en bekort de levensduur. Bij het bevestigen van een boorbaar op een tafeldraaibank, de meest gebruikte bewerkingsmachine voor onderstellen, is de correcte keuze van het gewicht en het formaat van het gereedschap van vitaal belang.

praktijkgeval: grote tijdbesparing voor grote component Dit 1 ton wegende werkstuk is een primair onderdeel van het hoofdonderstel van een groot verkeersvliegtuig. Het is in twee fasen (voordraaien en nadraaien) gemaakt op Tacchi tafeldraaibanken. De lengte bedraagt 3500 millimeter en de diameter 220 millimeter. Het materiaal is A300M, een laaggelegeerde vacuümgesmolten, zeer sterke staalsoort (280 à 305 ksi). Het complete onderstel is ongeveer 4 meter lang.

De gereedschapsoplossing Gereedschap: CoroTurn SL quick change (220 millimeter CR) met een uitsteeklengte van 12,5 keer de diameter. Wisselplaten: Voordraaien en nadraaien – DNMG 15408-PR 4225 (voorgehard); nadraaien – DNGA 150408 7025 (gehard). Machine-instelling: Axiale snijdiepte 1 tot 5 millimeter. Werkstuksnelheid: 93 m/min. Materiaalverwijdering: 0,2 à 0,4 mm/ omw.

Andere soorten machines die steeds belangrijker worden, zijn multitaskmachines, waarmee meer onderdelen van het onderstel in één keer kunnen worden voltooid. Sandvik Coromant heeft de directe integratie van een Silent Tool boorbaar in dergelijke machines bevorderd. De automatische gereedschapswisseling en grotere stabiliteit zorgen voor meer flexibiliteit. De vraag naar lichtere en sterkere onderstellen groeit, evenals de eis om de productiekosten omlaag te brengen. Daarom heeft Sandvik Coromant freesdraaien opgenomen in de traditionele profieldraai-applicatie. Dat bespaart veel bewerkingstijd en maakt polijsten overbodig, aangezien de oppervlakte-afwerking van de freesdraai-applicatie aan strenge eisen voldoet.

meer weten? bezoek www.aero-knowledge.com

CoroTurn SL met 220 mm CR en een uitsteeklengte van 12,5 keer de diameter.

Daarmee is de bewerking van een onderstel per dienst mogelijk. Voorheen kostte de productie van een onderstel drie diensten. Op jaarbasis wordt aldus 960 uur aan productietijd en 76.830 dollar aan kosten bespaard.

samenvatting Vliegtuigonderstellen vervullen drie primaire functies: het vliegtuig dragen op de grond, een stabiel chassis vormen voor het taxiën, starten en landen, en schokken opvangen tijdens het landen. De grootste verkeersvliegtuigen wegen zo’n 170 ton, en onderstellen moeten dan ook volgens de strengste normen worden geconstrueerd om aan deze functie-eisen te voldoen. Voor deze grote en complexe componenten volgt Sandvik Coromant een best practice-benadering, waarbij gereedschapsoplossingen op maat worden ontwikkeld om de bewerking van elke component te optimalisere.

metalworking world  

15

Winnen in Winnipeg

Winnipeg, Canada. Canadian Tool & Die Ltd weet ondanks de huidige recessie een jaarlijkse groei van 20 procent te handhaven. Het geheim schuilt in een klantgerichte benadering en het bieden van oplossingen met behulp van intelligente technologie.

een CT-scan (computed tomography) heeft ondergaan, weet dat dat geen pretje is. Je ligt op een harde, smalle tafel die de scanner in schuift. Je moet doodstil blijven liggen tijdens de scan, want elke beweging kan vage beelden opleveren, en je leven kan afhangen van wat het apparaat aantreft in je organen, bloedvaten, botten en weefsels. “Het laatste dat de patiënt dan wil horen, zijn alarmerende geluiden”, aldus Frank Capasso, vicepresident van Canadian Tool & Die Ltd (CTD). Het bedrijf maakt de metalen fundering die dit stukje precisietechniek moet dragen. De klant is Siemens Healthcare, een grote toeleverancier van de gezondheidszorg. CT-apparaten begeven het zelden, en dat is ten dele te danken aan het werk van CTD, een familiebedrijf dat in Winnipeg in de Canadese provincie Manitoba zetelt. “Er zitten nogal wat onderdelen in een CT-machine”, merkt

wie ooit

16 

metalworking world

president/CEO James Umlah op. Umlah heeft het bedrijf in 2004 overgenomen van zijn stiefvader, Johnnie Gatschuff. “Maar het is net als met een auto. Als het chassis niet deugt, heb je niets aan alle aardigheidjes zoals ABS en GPS. Er mag simpelweg nooit iets kapot

Schuivende fundering voor CT-scanner.

gaan aan de fundering van die medische apparaten.” CTD begeeft zich sinds vijf jaar op de medische markt. “Ik vind het spannend dat we dit soort producten zijn gaan maken”, aldus Capasso, die al 38 jaar voor het bedrijf werkt. CTD is gespecialiseerd in producten voor veeleisende branches en afgelegen locaties. Het bedrijf heeft een reputatie hoog te houden op het gebied van robuuste onderdelen die het te velde nooit mogen begeven. “We zijn een bewerkingsbedrijf voor andere bewerkingsbedrijven”, legt Umlah uit. “We maken elk product dat een fabrikant van ons vraagt.” veruit de grootste markt van het bedrijf is de Noord-Amerikaanse markt voor landbouwwerktuigen, met spelers als John Deere, Case en New Holland Equipment. CTD maakt naven, wielen, spindels en andere componen- ❯❯

martin adolfsson

“Uiteindelijk kan iemand altijd een goedkopere versie vinden van wat wij maken, maar we zorgen er wel voor dat ze nooit dezelfde oplossing voor dezelfde prijs kunnen vinden.” James Umlah, president en CEO

Lasser Edwin Dominquez met een wiel voor een lanbouwwerktuig. metalworking world  

17

martin adolfsson

Deze inductiegeharde stalen pennen voor hydraulische cilinders vergden een volkomen nieuwe bewerkingsmethode.

deze historische stad aan de Red River ten tijde van de pelshandel is Winnipeg uitgegroeid tot een belangrijk transportknooppunt in Noord-Amerika. Het is ook het centrum van Canada’s graanhandel en de productie van landbouwapparatuur. “Winnipeg en Manitoba zijn twee verborCTD is “de begunstigde van outsourcing”, gen juwelen in de wereld wat ondernemen zegt hij, want vrijwel alles wat het bedrijf betreft”, zegt Umlah. “Het weer is misschien maakt, werd voorheen door klanten zelf niet optimaal, maar een beter reservoir van vervaardigd. “De meeste van hen hebben zich hoogwaardig en hardwerkend personeel vind lang tegen outsourcing verzet omdat de componenten te cruciaal waren voor hun eigen je nergens.” Hij omschrijft de werkplaats als een ‘Verenigde Naties’ met talrijke werkneproductie.” mers van de Filippijnen en uit India. CTD levert ook aan een groeiende markt in Capasso kwam op zijn de mijnbouw- olie- en gasindustrie zestiende bij het bedrijf terecht, en de markt voor industriële en voordat hij een fatsoenlijke medische apparatuur. Boortorens schoolopleiding had afgemaakt, op het Texaanse platteland zijn en heeft letterlijk elk baantje afhankelijk van de hydraulische gehad voordat hij uiteindelijk cilinders van CTD. Stilligtijd kost opklom tot zijn huidige topposiin deze industrie kapitalen. “Als tie. CTD heeft ook in tijden van een hydraulische cilinder lekt of neergang nooit iemand hoeven defect raakt, komt de hele winning ontslaan, hoewel volgens Umlah plat te liggen”, zegt Umlah. “de muren soms drie keer achter De 30.000 vierkante meter elkaar werden gewit.” grote fabriek van het bedrijf ligt in De sterkste kant van CTD is zuid-Winnipeg, ongeveer 2400 James Umlah, president en het vermogen om hoogwaardige kilometer ten noordwesten van CEO van Canadian Tool & en kosteneffectieve producten op ❯❯ Toronto. Vanaf de stichting van Die.

❯❯ ten voor grote landbouwtrekkers, zaaimateri-

eel, gewasbesproeiingsapparatuur en andere machinerie. “Waarschijnlijk worden onze producten in elk land ter wereld gebruikt waar ze aan landbouw doen”, aldus Umlah.

inductiegeharde pen voor optimale prestaties Toen Canada’s grootste leverancier van zwaar materieel Canadian Tool & Die Ltd (CTD) benaderde voor de productie van inductiegeharde stalen pennen voor hydraulische cilinders, “stonden we voor een dilemma”, zegt vicepresident Capasso van CTD. Weldco-Beales Manufacturing Ltd eiste optimale prestaties voor zijn TwistAbucket-technologie die wordt gebruikt in 25 meter hoge graafmachines in Europa, Canada en de VS. Voor de slijtvastheid moesten de pennen aan de buitenkant inductiegehard worden; de binnenkant moest zacht blijven voor de flexibiliteit. De uitdaging: CTD moest een gat boren door de inductiegeharde pennen met een tolerantie van +/– 0,025 mm. De pen was 457 mm lang en mat 102 mm in diameter. Het gat moest een diameter van 44,7 mm hebben. “Omdat de buitenkant van de pennen ongeveer tweemaal zo hard

18 

metalworking world

was als de binnenkant, konden we er niet zomaar gaten in boren. We moesten eerst de harde laag van de boven- en onderkant verwijderen”, legt Capasso uit. “Omdat een handslijper geen gelijkmatige afwerking oplevert, moesten we het onderdeel machinaal bewerken.” Capasso en een team van Sandvik Coromant Canada zagen af van profieldraaien met een volhardmetalen vingerfrees omdat dat te veel tijd

zou kosten. Maar Tom Groot, de technisch vertegenwoordiger van Sandvik Coromant in Winnipeg, besefte dat als je een gat door een rond onderdeel boort, het zijprofiel een radius is. “Daarna kwam ik op het idee om de inductiegeharde mantel te verwijderen door die te frezen met een 102-mm RA210 style plungefrees en de nieuwe GC1010-wisselplaat.” Het procesontwikkelingsteam van Sandvik Coromant tekende het onderdeel in 3D en mat de radius op. Die bleek iets minder dan 51 mm te zijn. Groot stelde voor om met een 102-mm RA210 plungefrees en de nieuwe GC1010-wisselplaat het geschulpte deel aan weerszijden van de pen te frezen om het geharde staal

Tom Groot, technisch vertegenwoordiger van Sandvik Coromant.

te verwijderen. “Toen we de geharde huid hadden verwijderd, kwamen we uit bij gewoon staal, waarvoor we standaard bewerkingstechnieken konden gebruiken” legt Groot uit. Het onderdeel kon vervolgens 90 graden gedraaid worden op het horizontale bewerkingscentrum, waarna het gat geruimd kon worden met de CoroDrill 880. Het gat werd ten slotte met de vereiste tolerantie van +/- 0,025 mm afgewerkt met het fijnkottergereedschap R825. De nieuwe R210 GC1010-wisselplaat heeft de bewerkingstijd met 25 procent bekort. “Het is een uitstekende oplossing”, zegt supervisor Roberto Bovino van de bewerkingsafdeling van CTD. “We zijn erg tevreden over de kwaliteit van de wisselplaat.” Capasso voegt toe: “De technische ondersteuning van Sandvik Coromant was onovertroffen.”

martin adolfsson

Mechanische stempels worden voor tal van bewerkingen gebruikt, zoals het ponsen van bout- en naafgaten in velgen.

metalworking world  

19

martin adolfsson

Ondanks de huidige crisis blijft Canadian Tool & Die Ltd groeien. Dit is lasser Chris Hew.

20 

metalworking world

“We zien onszelf niet zozeer als een fabrikant van bewerkte componenten, maar als een bedrijf dat oplossingen levert.” James Umlah, PRESIDENT en CEO

metalworking world  

21

martin adolfsson

Bewerkte spindels.

Productieplanner Rebecca Randall en CNC-operator Ruben Pabalan.

Frank Capasso, vicepresident productie bij CTD.

“De technische ondersteuning van Sandvik Coromant was onovertroffen.” 

over Canadian tool & Die

Frank Capasso, CTD vicepresident productie

❯❯ tijd te leveren. “Uiteindelijk kan iemand altijd

een goedkopere versie vinden van wat wij maken”, aldus Umlah, “maar we zorgen er wel voor dat ze nooit dezelfde oplossing voor dezelfde prijs kunnen vinden.” Capasso en Umlah schrijven het succes van CTD mede toe aan de productiviteitsverbetering die Sandvik Coromant biedt. “Sandvik Coromant begrijpt dat we een bedrijf zijn dat klanten oplossingen biedt”, voegt Umlah eraan toe. “Uiteindelijk moeten we daarbij zelf tegen de laagst denkbare kosten produceren. Dat doen we via intelligente technologie en ontwerpen.” Sandvik Coromant heeft CTD een nieuw snijgereedschap ontwikkeld (de nieuwe R210 GC1010 wisselplaat) voor een fabrikant van zware apparatuur die op Antarctica wordt

samen met

22 

metalworking world

gebruikt. “We hadden een speciaal soort wisselplaat nodig”, zegt Roberto Bovino, de supervisor van de bewerkingsafdeling. “Het was lastiger dan het leek omdat het materiaal inductiegehard is” (zie kader). Ondanks de economische crisis werft CTD nieuwe klanten en weet het jaarlijkse 20 procent te groeien. “De vraag naar landbouwproducten blijft relatief sterk”, zegt Umlah. Manitoba’s economie is ook een van de meest veelzijdige en stabiele in Canada. De sterke klantgerichtheid van het bedrijf in sterke en zwakke tijden werpt ook zijn vruchten af. “We zien onszelf niet zozeer als een fabrikant van bewerkte componenten”, aldus Umlah, “maar als een bedrijf dat oplossingen levert. Daarom klikt het zo goed tussen ons en Sandvik Coromant.” gail helgason

De Canadian Tool & Die Ltd (CTD) Group is een wereldwijde toeleverancier voor de productie van landbouw- en industriële machines. Tot de belangrijkste producten behoren velgen, wielen, spindels, hydraulische cilinders en maatwerk. CTD is een familiebedrijf, dat in 1947 is opgericht door Johnnie Gatschuff. Het hoofdkantoor en de grootste fabriek bevinden zich in Winnipeg. Andere fabrieken staan in West St. Paul-Winnipeg en Winkler, Manitoba. Andere expertisegebieden zijn de mijnbouw, bewerkingsgereedschappen, medische apparatuur, olie- en gaswinning en de bouw. De CTD Group biedt werk aan 400 mensen. Het verloop is gering en het bedrijf biedt een uitgebreid pakket trainingen en andere voordelen. Dochterondernemingen zijn een fabriek voor maatwerk, BMW MachineWorks (West St. Paul-Winnipeg), een gieterij, Integra Castings (Winkler) en PowerPin (makers van trekhaken) in Fort Qu’Appelle, Saskatchewan.

Technologie door Turkka Kulmala

groefproblemen aan de kant Uitdaging: verbeter spaanbeheersing en elimineer toegangsproblemen bij afsteek- en groefsteekbewerkingen. Oplossing: werk samen met een betrouwbare partner voor optimale gereedschappen en geavanceerde applicatiekennis. bij het maken van gasturbines komen veel draaibewerkingen kijken, met complexe afsteek- en groefsteekbewerkingen in moeilijke materialen zoals roestvrij staal en hittebestendige superlegeringen (HRSA). De grootste problemen hierbij zijn de geringe toegankelijkheid en de slechte spaanbeheersing. Conventionele methodes voor het verbeteren van de spaanafvoer, zoals de aanvoerbeweging regelmatig stoppen, zijn niet bevorderlijk voor de productiviteit. De nieuwe CoroTurn HP (high pressure) gereedschappen van Sandvik Coromant bieden echter een efficiënte en productieve oplossing die de spaanbeheersing naar een nieuw niveau kan tillen. Een straal koelmiddel onder druk wordt op de snijkant gericht en vormt een hydraulische wig die de wisselplaat koelt, de spanen optilt en ze effectief afvoert. De zeer grote nauwkeurigheid en hoge druk – tot 80 bar – verbeteren de spaanbeheersing aanzienlijk, wat een groot voordeel is bij inwendige afsteek- en groefsteekbewerkingen, zoals vaak het geval is bij de fabricage van gasturbines. CoroTurn HP-gereedschappen kunnen tot 20 procent hogere snijsnelheden aan en gaan tot 50 procent langer mee. Ze voor­komen verstoppingen in de spaanafvoer en maken het gebruik van automatische wisselsystemen voor werkstukken en gereedschappen mogelijk. het CoroTurn SL70 blad- en adaptorsysteem combineert de toevoer van HP-koelmiddel met gereedschappen die zijn ontworpen om het andere probleem bij afsteek- en groefsteekbewerkingen het hoofd te bieden: toegankelijkheid. De

De nieuwe CoroTurn HP (high pressure) gereedschappen zijn uiterst nauwkeurig bij een hoge druk.

De CoroCut wisselplaten zijn ontworpen voor het steken van T-groeven, tegendraaien en in- en uitloopdraaien.

traditionele oplossing voor dit probleem in vliegtuigmotoren is een gespecialiseerd of aangepast gereedschap, dat vaak wordt geleverd door kleine slijperijen. Het CoroTurn SL70-systeem van Sandvik Coromant omvat standaardgereedschappen met een specifieke vrijloop. De goede toegankelijkheid is gebaseerd op de ovale vorm van de CoroTurn SL70-koppeling en op het brede scala aan rechte en haakse schachten en lange en korte snijbladen.

HP-koelmiddelsysteem, de CoroTurn SL 70-bladen en adaptors en nieuwe CoroCut-wisselplaten een complete oplossing voor productief afsteken en groefsteken van complexe vormen in moeilijke materialen.

heeft ook een standaardprogramma van rechte en haakse CoroCut-wisselplaten, vierkant en met een volle-radiusvorm. Deze wisselplaten zijn ontworpen voor het steken van T-groeven, tegendraaien en in- en uitloopdraaien, waarvoor een zeer goede toegankelijkheid is vereist. Ze passen allemaal in standaard CoroCut-houders, dus gespecialiseerde gereedschappen zijn niet langer nodig. In combinatie met geavanceerde toepassingskennis vormen het CoroTurn

Sandvik Coromant

samenvatting Veel problemen bij afsteken en groefsteken hangen samen met een ineffectieve spaanbeheersing en een slechte toegankelijkheid. Nauwkeurige toediening van koelmiddel onder hoge druk is een effectieve oplossing voor verspaningsproblemen. De nieuwe standaardwisselplaten, bladen en adaptors van Sandvik Coromant bieden een productieve en economische oplossing voor toepassingen die een goede bereikbaarheid vergen, en maken in veel gevallen het gebruik van speciale of aangepaste gereedschappen overbodig.

metalworking world  

23

stilte graag!

investeringen sneller terugverdienen als Silent Tools standaard op nieuwe machines is geïnstalleerd Sinds begin jaren zestig stelt het unieke Silent Tools-concept fabrikanten in staat om trillingen te vermijden bij het werken met grote uitsteeklengtes. Het concept is geïntegreerd in veel nieuwe frees- en draaibanken en multitaskmachines, waardoor investeringen sneller worden terugverdiend. “Het bedrijf dat een bepaald onderdeel wil

maken, koopt tegenwoordig niet alleen het bewerkingsgereedschap, maar ook het proces”, aldus Nils Ruud, marketingmanager voor Sandvik Coromant Silent Tools in Trondheim, Noorwegen. De meeste fabrikanten hebben al eens ondervonden hoe trillingen ongewenste neveneffecten kunnen hebben, zoals een slechte oppervlakte-afwerking, ontoereikende nauwkeurigheid, verminderde productiviteit, en extra slijtage en lawaai van wisselplaat en bewerkingsgereedschap. “Dat maakt het proces minder efficiënt en de kwaliteit slechter”, zegt Ruud. “En het gaat ook ten koste van het rendement op de investering.”

24 

metalworking world

De Noorse uitvinder Lauritz Omdat de makers van bewerAndreassen creëerde in 1969 met kingsgereedschap oplossingen de gedempte boorbaar een voor de snijproblemen én de revolutie in de draaiwereld. machines willen aandragen, Sindsdien is het draaigereedschap integreren ze steeds vaker Silent verbeterd en strekt het toepassingsTools in hun machines. bereik zich uit tot freesbewerkin“Voor mij ligt de zaak simpel”, gen en fijn- en ruwkotteren. Het zegt Ruud. “Het gaat om een unieke concept, dat tegenwoordig betrouwbaar en voorspelbaar Nils Aksel Ruud bekend staat als Silent Tools, proces als je op de grens van het omvat een intern dempmechanisfysiek mogelijke werkt. Anders me dat trillingen tot een minimum reduceert. moet je de procesparameters vertragen, de Met Silent Tools kunnen gebruikers trillingen aanvoer- en bewerkingssnelheid terugbrenaanzienlijk reduceren zonder de procesparagen en andere processen toevoegen die tijd meters tot onproductieve niveaus te verlagen. kosten. Dat is een verlies van productiviteit, “De vraag naar Silent Tools is zeer waardoor de terugverdientijd langer wordt.”

kjell eriksson

35

Verspaningssnelheid (cm3/min)

30

25

20

15

10

5

Kotterbaren:

Kort, gedempt



Lang, gedempt

Hardstaal

Silent Tools vergroot uw productiviteit en biedt de beste kwaliteit bij het werken met grote uitsteeklengtes. Deze grafiek toont de productiviteit voor verschillende soorten 25-mm boorbaren.

Extra lang, gedempt

Wolfraamlegering

0 3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Lengte/diameterverhouding

De Silenttechniek Silent Tools is een familie producten voor intern draaien, frezen, kotteren en boren. Al deze producten hebben een vooringesteld dempsysteem. Zodra trillingen optreden, reageert de gepatenteerde demper op deze ongewenste beweging en vlakt het gedrag van de gedempte gereedschaphouder af. Desgewenst kunnen speciale gedempte boorbaren worden vervaardigd om tegemoet te komen aan specifieke klantenwensen. De producten van het draaiprogramma variëren in diameter van 10 tot 600 millimeter.

toepassingsafhankelijk”, legt Ruud uit. “Op sommige terreinen heb je het echt nodig voor een goede procesbeheersing, zoals bij diepkotteren, intern draaien en bij het frezen met lange uitsteeklengtes. “Als je aan het begin waar nodig een gedempt gereedschap of een Silent Tool in je draai- of freesproces opneemt, bevorder je de productiviteit”, hij, “en je wordt sdf sdf sdf sdf vervolgt sdf sdfsdfsdf sdfsdfsdfsd tegelijkertijd concurrerender.” fsdf sdf sd sdf sdtoepassingsgebied sd fsdf Een belangrijk voor de dsf sdf sd fsfsd Silent Tools-technologie is de lucht- en ruimtevaartindustrie. Hier is Sandvik

Coromant ‘s werelds belangrijkste leverancier van draaigereedschappen voor het interne draaiwerk voor onderstellen. Een andere toepassing is het maken van assen van straalmotoren. Op beide terreinen worden Silent Tools op een nieuwe en ‘gedurfde’ manier gebruikt, zegt Ruud. “Tegenwoordig”, zegt hij, “praten fabrikanten over slim fabriceren of over complete bewerkingen om de insteltijd en het aantal klembewerkingen te beperken. Het uiteindelijke doel is productiever worden. Fabrikanten zoeken materieel dat

gereedschap die de meest geavanceerde toepassingen biedt en Silent Tools met andere nieuwe eigenschappen aanbiedt”, aldus Ruud. “Het kan bijvoorbeeld een variabele uitsteeklengte zijn die wordt bepaald door de controller, of sensors voor op het gereedschap die de controller in staat stellen om de diameter diep in de component te meten en te vergelijken. De zaken worden steeds geavanceerder, zelfs in ons, meer conventionele deel van deze bedrijfstak.” Silent Tools is nog steeds niet bekend

“Je bevordert de productiviteit en je wordt tegelijkertijd concurrerender.” ze helpt om die filosofie in hun eigen omgeving toe te passen.” Multitaskmachines worden steeds algemener. Daarmee kun je een component draaien, frezen, bevestigen en klemmen, en alle interne en externe bewerkingen in een enkele setup doen. Dat betekent dat alle gereedschappen tegelijkertijd geïnstalleerd moeten zijn om stilligtijd voor herladen tot een minimum te beperken. Het Silent Tools programma is steeds vaker in zulke machines geïntegreerd. “Dat is meer de manier waarop we nu werken, dicht bij de maker van bewerkings-

genoeg, maar volgens Ruud vindt de uitvinding steeds meer ingang voor toepassingen waarbij bedrijven dieper willen werken of verder willen reiken. “Als onderdeel van de Sandvik Coromantfamilie kunnen we distributeurs en vertegenwoordigers over de hele wereld bereiken met informatie over en aanbevelingen voor hoe ze hun productiviteit en concurrentievermogen kunnen opvoeren door de juiste gereedschappen te gebruiken“, zegt Ruud. “Voor veel toepassingen en fabricagebedrijven is Silent Tools de logische eerste keus. Henrik Emilsson metalworking world  

25

Richard surman

Laatste inspectie van zuigbuizen bij de fabriek van de Amerikaanse leverancier van oliewinningsproducten Cameron in Roemenië.

weldadige stilte

Campina, Roemenië. In 2005 nam de Amerikaanse fabrikant van oliewinningsapparatuur Cameron een fabriek in Roemenië over. Het bedrijf moderniseerde de productie en schoolde het personeel bij. Een succesvolle gereedschapsoplossing werd de standaard voor de hele groep. Bij de nadering van het plaatsje Campina, zo’n 100 kilometer ten noorden van Boekarest, aan de voet van de Karpaten, vallen direct de kleine, vrolijk gekleurde jaknikkers op. Het laat zien dat het land een belangrijke Europese olieproducent is, met een lange traditie van olie- en gaswinning. Het plaatsje zelf is de thuisbasis van Cameron Romania SA, een grote fabrikant van boren en productiematerieel, zoals zuigbuizen, afsluiters, onderdelen voor boorputten en onderwaterpompen

26 

metalworking world

voor de aardolie- en aardgasindustrie. De fabriek werd in 2005 door de Amerikaanse Cameron Corporation overgenomen van de Roemeense Precision Castparts Corporation. De fabriek vervaardigt al ruim een eeuw gespecialiseerd materieel voor de olie- en gaswinning. Roemenië was een van de eerste landen ter wereld die op een industriële schaal aardolie won; de eerste put in Roemenië werd in 1861 geboord met houten staken en grondboren.

Behalve een goed ontwikkelde energiesector bezit Roemenië een gevestigde industriële metaalbewerkingstraditie. Het land produceert componenten voor stoomturbines en windmolens, lagers, auto-onderdelen, onderdelen voor de lucht- en ruimtevaart, de spoorwegen, en voor de nationale olie- en gasindustrie. De overname van de fabriek door Cameron ging gepaard met een forse investering in mensen, gereedschappen, machines en

richard surman

De fabriek in Campina heeft momenteel achthonderd mensen in dienst. Hier worden afsluiters voor de oliewinning verplaatst.

Sorin Stefan, manager productie-engineering bij Cameron in Roemenië.

faciliteiten. Er werd een intensief trainingsprogramma in het bedrijf geïnitieerd om mensen te leren omgaan met CNC-machines. Er staan er inmiddels zo’n zestig in het bedrijf. Als gevolg van productwijzigingen, nieuwe materialen en gereedschappen en een dynamische marketing-aanpak zijn diverse divisies van de Cameron Corporation nu afnemer en is er een externe markt ontstaan. Tot de klanten behoren Petrom, Roemenië’s integrale olie- en gasgroep, Turkeneft, de nationale Turkmeense oliemaatschappij, Saudi Aramco en PDO Oman. Sorin Stefan, manager productie-engineering bij Cameron, werkt sinds 1975 in de fabriek. Hij zegt dat de producten nu overal te vinden zijn, “van de woestijnen van Oman en Saoedi-Arabië tot de wateren van de Rode Zee en de Arabische Golf.” “Het zijn vijandige en soms corrosieve omgevingen, waar de hoogste mate van betrouwbaarheid vereist is”, zegt Stefan. Hij legt uit hoe het bedrijf het bewerken van metaal benadert: “We profiteren van de best practice-filosofie van Cameron en hanteren hier voor de metaalbewerking een ‘kook-

boek’-benadering. Die omvat veiligheid, onderhoud, de operatie, de gereedschappen en inspecties. Zo verbeteren we doorlopend de kwaliteit van ons werk.” Stefan voegt eraan toe dat “alleen het beste materiaal in aanmerking komt.” Daarom werkt het bedrijf al jaren met Sandvik Coromant-gereedschappen. “Het is een dynamische en zeer productieve relatie”, zegt hij. Een resultaat daarvan is dat ‘chatter’ verholpen is. Chatter is een netelig probleem dat kan optreden bij het kotteren van diepe gaten. Hoe groter de uitsteeklengte, hoe sterker trillingen worden overgebracht op de punt van het gereedschap. Dat leidt tot chatterpatronen op het oppervlak van het werkstuk, een verlies van dimensionale precisie en een slechte oppervlakte-afwerking. Sandvik Coromant verkoopmanager Constantin Stefan herinnert zich hoe Cameron op zoek was naar een oplossing voor het trillen van het gereedschap. “Cameron had last van extreme slijtage van het snijgereedschap, van een slechte oppervlakte-afwerking en veel herrie bij het bewerken. Ik nam

contact op met het Sandvik Coromant Silent Tools-team in Noorwegen. Steinar Heggset, de productspecialist voor Silent Tools, bezocht Cameron en liet ons kennismaken met het assortiment en de voordelen van Silent Tools.” Al snel werd de Silent Tools gedempte baar over de hele wereld bij de divisies van Cameron in gebruik genomen als onderdeel ❯❯

CAMERON romania SA In 2005 nam Cameron US de voormalige Precision Castparts Corporation in Roemenië over en deed meteen grote investeringen in mensen, productiemiddelen en productontwikkeling. Het bedrijf heeft momenteel achthonderd medewerkers in Campina. Met de lancering dit jaar van een nieuwe faciliteit in het nabije Ploiesti – een investering van ongeveer 63 miljoen dollar – zal de totale personeelsbezetting oplopen tot 1100. De omzet bedroeg in 2007 bijna 120 miljoen dollar.

metalworking world  

27

CNC draaibankoperator Stoica Lucian installeert een dempbaar in zijn machine.

❯❯ van het best practice-beleid. Het leidde tot

minder materiaalverspilling op de werkvloer, een hogere productiviteit en minder lawaai.

Roemenië was een van de eerste landen ter wereld die grootschalig aardolie wonnen. De eerste put in Roemenië werd in 1861 geboord met houten staken en een grondboor.

Sorin Stefan van Cameron zegt dat zijn bedrijf de uitdagingen van de huidige economische crisis wel degelijk voelt. “We moeten concurrerend blijven en oplossingen blijven bieden aan de olie- en gasindustrie”, zegt hij. “Dit is geen gemakkelijke tijd, maar door onze procedures te verbeteren, bijvoorbeeld met Silent Tools, kunnen we onze productiviteit verhogen, minder materiaal verspillen en de werkomgeving voor onze CNC-operators veraangenamen.” Stefan noemt de grote voordelen van Cameron: productkwaliteit, sublieme technische oplossingen, een uitstekend ondersteunend aftersalesnetwerk en een goede staat van dienst op het gebied van het verbeteren van oliewinning. Die geven Cameron volgens hem “een voorsprong in een markt waar de concurrentie groeit.” Het handhaven van een positie als leidende fabrikant van olie- en gasproducten betekent volgens Stefan “anticiperen op de wensen van klanten met verbeteringen in productiviteit en kwaliteit.”  Richard Surman

stabiele snede “Toen Cameron US Precision Castparts overnam, werkten we al samen met het bedrijf”, aldus Constantin Stefan van Sandvik Coromant. “Onze relatie duurt nu ongeveer 17 jaar. Inmiddels is het bedrijf een van onze grootste klanten hier in Roemenië. We leveren een heel assortiment kottergereedschappen en wisselplaten aan Cameron Romania: CoroTurn 107, CoroTurn SL en T Max P Ceramic wisselplaten.” In 2005 maakte Cameron zich zorgen over de invloed die het trillen van gereedschap had op afgewerkte oppervlakken. “Onze uitdaging”, zegt Stefan, “was het elimineren van de trillingen, vooral bij het kotteren van diepe gaten, waarbij de grote uitsteeklengte van het snijgereedschap een ongewenste tekening op het oppervlak veroorzaakte. De oppervlaktekwaliteit leed eronder en het bewerken ging met onaangenaam veel lawaai gepaard.” Het antwoord bleek te bestaan uit Silent

28 

metalworking world

Tools, de unieke antitrillingsgereedschappen van Sandvik Coromant. “Een team van Silent Tools-specialisten stelde voor om hun gedempte baren te installeren”, aldus Stefan. De installatie daarvan was zo’n succes dat Cameron ze meteen in gebruik nam in Campina en ze ook opnam in het best practice-beleid van Cameron in de rest van de wereld. Sorin Balaban, een specialist van Sandvik Coromant die fabrikanten terzijde staat bij hun bewerkingsinvesteringen, gaat in op de dempbaartechnologie. “De beste oplossing voor het elimineren van ongewenste trillingen in lange boorbaren is het gebruik van Silent Tools. Dit systeem absorbeert passief trillingen van het bewerkingsproces in de boorbar.” Balaban wijst erop dat het belangrijk is om de snijkoppen aan te passen aan de gedempte baren om tot optimale prestaties van het hele gereedschap te komen.

Verkoopmanager Constantin Stefan van Sandvik Coromant (rechts) met Marin Viorel (links) en Ilie Gabriel van Cameron.

tussendoor

Tekst: Carol Akiyama foto: ken straiton

Masahiko Inami, 37, is een vooraanstaande autoriteit op het gebied van interactieve technologie en robotica, en professor aan de Graduate School of Media Design van de Keio Universiteit in Tokio, een nieuw onderzoekscentrum dat media-innovators van wereldformaat voortbrengt.

De onzichtbare man

De dromen uit onze kindertijd komen uit met dr. Inami’s wonderpak. Pakken die je onzichtbaar maken, horen thuis in strips en sf-verhalen, dus het is geen wonder dat Masahiko Inami in 2003 voor zijn optische camouflagepak van het blad Time de onderscheiding ‘Coolest Invention of the Year’ kreeg. Optische camouflage maakt gebruik van retroreflectieve technologie, een op projectie gebaseerd systeem van versterkte realiteit, dat bestaat uit een projector en een retroreflectief scherm. Degene die doorzichtig moet worden gemaakt, krijgt een mantel van

6 

metalworking world

retroreflectief materiaal. Daarop wordt vervolgens de achtergrond van de desbetreffende persoon geprojecteerd, zodat hij zelf onzichtbaar wordt. Natuurlijk wordt niemand echt onzichtbaar met Inami’s uitvinding. Het lijkt alleen maar zo. Maar optische camouflage is meer dan een kinderspelletje. “Er zijn tal van praktische toepassingen van het concept denkbaar”, aldus Inami. “We werken samen met de auto-industrie aan auto’s waarin het interieur dankzij retroflectief materiaal transparant

kan lijken. Daarmee wordt parkeren een peulenschil omdat de chauffeur een monitor heeft waarop hij een onbelemmerd zicht heeft.” Hij hoopt ook op revolutionaire medische toepassingen voor zijn uitvinding. “Het zou een geweldig voordeel zijn voor endoscopische operaties”, legt hij uit, “als je het menselijk lichaam transparant zou kunnen maken, afgezien van het skelet en de inwendige organen.” Voor hem biedt de realiteit van onze vijf zintuigen een eindeloos

terrein vol onderzoeksmogelijkheden. Zo heeft hij een robotarm ontwikkeld, de SmartTool, die het verschil in elektrische weerstand van oppervlakken meet. Met deze techniek is bijvoorbeeld de exacte grens tussen olie en water, of tussen eiwit en eigeel te bepalen en daarmee is het wellicht op een dag mogelijk om een kankergezwel te verwijderen op een plaats waar mensenhanden niet bij kunnen. Het werk van Inami speelt zich af op het grensvlak tussen sciencefiction en werkelijkheid.

junglegeheimen

getty images

Het zijn de rechercheteams van Moeder Natuur. Ze gaan naar de meest afgelegen streken om kwetsbare soorten te beschermen.

30 

metalworking world

getty images

uit gekapte teekspin wa) ate es oid cin Atewa (Ri sinds het Teekspinnen bestaan al miljoen jaar 300 dan er me Carboon, djevol han geleden. Slechts een te zijn Ze . nog t taa bes soorten enwouden vinden in de ongerepte reg Westvan Centraal-Amerika en in uit Atewa Afrika. De gekapte teeksp deze nen bin rt soo uwe is een nie ontdekt. groep. Hij werd in 2008

roofsabelspr inkhaan (Amy ttosa inse ctivora) Deze verwant van de sprinkhaan plant zich op een heel bij zondere manier voort. Het vrouwtje laat haar eieren op de grond vallen. “D e eitjes zien eruit als zaden. Mieren verzamelen ze samen met echte zad en en brengen ze naar hun ondergron dse nesten”, aldus wetenschapper Pio tr Naskrecki, die dit insect in 2008 in he t regenwoud van Atewa, zuid-Ghana ontdekte. “De jonge sabelsprinkh anen komen daar uit het ei en worde n tegen rovers beschermd door de mieren om hen heen.”

De negentiende eeuw was het tijdperk van de grote ontdekkingen, waarin vermetele avonturiers de zeven zeeën doorkruisten op zoek naar onbekende plaatsen en de flora en fauna die er voorkwam. Deze doeners werden evenzeer gedreven door ijdelheid als door hun dorst naar kennis, maar ze hebben veel licht op tal van nieuwe werelden geworpen. Dit soort verkenningstochten is niet meer zo in de mode, aldus Bruce Beehler, een moderne uitgave van zo’n pionier. “Ik denk dat veel mensen het idee hebben dat er niets meer te ontdekken valt”, zegt hij. “Maar niets is minder waar.” Beehler, die als wetenschapper en ornitholoog is verbonden aan Conservation International, heeft een grote carrière opgebouwd met het onderzoeken van afgelegen gebieden om de natuur in kaart te brengen. “We vinden nieuwe, zeldzame en spectaculaire soorten”, zegt hij. “Het

helpt politici inzien dat ze een bosgebied soms beter niet kunnen ontginnen, maar er een nationaal park van maken.” Beehler zegt dat de wereld volgens een algemene schatting 3 tot 30 miljoen soorten telt. Daarvan zijn er slechts anderhalf miljoen benoemd en beschreven. In de tropische Andes, het westelijk Amazonegebied, West-Afrika en Indonesië wachten waarschijnlijk nog miljoenen soorten op ontdekking, plus een ware farmacopee aan geneeskrachtige stoffen die een oplossing voor tal van ziekten kunnen bieden. Beehler, die is gepromoveerd in de tropische biologie aan Princeton University in de Amerikaanse staat New Jersey, heeft zelf een nieuwe soort ontdekt en een naam gegeven: een vogel uit de familie van de geelwang-honingeter die hij Melipotes carolae heeft gedoopt, naar zijn vrouw Carol. Beehler vond de vogel in Nieuw Guinea. “Dat overkomt me niet vaak. Ongeveer eens per 35 jaar”, grijnst Beehler. nieuwe soorten is iets gemakkelijker voor zijn collega Piotr Naskrecki, een Poolse taxonoom die nu verbonden is aan Harvard University in Massachusetts. Naskrecki heeft jarenlang insecten bestudeerd, vooral in ❯❯

het ontdekken van

metalworking world  

31

Melipotes carolae De unieke kenmerken van deze geelwang-honingeter zijn de twee hangende kwabben aan weerszijden van de kop. De vogel werd in 2005 door de wetenschapper Bruce Beehler ontdekt en gedocumenteerd in de Papoea-provincie westelijk Nieuw Guinea. De vogel is buiten dit kleine gebied nooit aangetroffen.

Bruce Beehler, wetenschapper en ornitholoog van Conservation International, verkent zijn hele leven al afgelegen gebieden.

❯❯ West-Afrika. “Er valt nog zoveel te ontdekken in de

insectenwereld”, zegt hij. “Als je op zoek gaat in het West-Afrikaanse regenwoud of in vrijwel elk ander ongerept tropisch gebied, weet je zeker dat je een aantal nieuwe soorten gaat aantreffen. Maar het identificeren en indelen van deze superdiverse fauna kost veel tijd.” Deze wetenschappers zijn twee van slechts enkele honderden veldonderzoekers over de hele wereld, die af en toe hun dagelijkse bezigheden opzij zetten om op zoek te gaan naar nieuwe soorten. Die expedities worden Rapid Assessment Programmes (RAP) genoemd. “Het is een rechercheteam van wetenschappers”, aldus Beehler. “Het woord ‘rapid’ betekent dat we maar een maand onderweg zijn en binnen een jaar rapport proberen uit te brengen.” Maar ‘rapid’ heeft ook een andere betekenis, zegt hij. Het slaat ook op snelle interventie. We moeten overheden bewust maken van de rijkdommen van hun land voordat ze activiteiten als houtkap toestaan, die de biodiversiteit kunnen verwoesten. Naskrecki: “We willen voorkomen wat ‘centinela-uitroeiing’ wordt genoemd, dat is de verdwijning van soorten die nog moeten worden gedocumenteerd door de wetenschap.”

32 

metalworking world

Deze vorm van uitsterven is genoemd naar de Centinelabergketen in Ecuador, waar wetenschappers in 1978 negentig voorheen onbekende plantensoorten ontdekten, een overstelpende hoeveelheid in termen van nieuwe soorten. Voordat iemand echter de vondsten van de wetenschappers gedegen kon uitwerken, was het gebied in akkerland veranderd en was de unieke inheemse flora voor eeuwig verloren gegaan. “Dat gebeurt op een enorme schaal”, aldus Naskrecki. Voor Beehler en Naskrecki geeft dit hun werk een grote urgentie. Maar het reizen naar de verste uithoeken van de wereld heeft natuurlijk ook een grote eigen bekoring. “Het is puur genieten”, aldus Beehler. “Dit zijn de mooiste plekken ter wereld. Ze zijn schoon, fris en vredig.” De wetenschappers hebben echter te maken met heel wat politieke hangijzers. “We verzamelen weefsels om in onze labs te analyseren”, zegt Beehler. “Maar als buitenlander moet je soms rekening houden met politieke gevoeligheden. Kwesties als wetenschappelijk imperialisme en biopiraterij. De schatten van de regenwouden over de hele wereld behoren de landen toe waarin die wouden liggen, en die zijn vaak arm. We zouden

Albericus sp.

Een nieuwe Mallomys

Dit Paielakikkertje wordt aangemerkt als een ‘potentieel nieuwe soort’, want het onderzoek ernaar moet nog worden gepubliceerd. Met zijn lange armen en vingers is hij tamelijk uniek. Hij is op meer dan vijf meter boven de grond gevonden in de bomen in een gedeelte van Nieuw-Guinea met een grote biodiversiteit.

Mallomys is een knaagdiersoort binnen de familie van de Muridae. In 2005 vond Bruce Beehlers team een nieuw lid van de familie, een reusachtige rat van 1,4 kilo. Of eigenlijk vond de rat hen; hij snuffelde in het kamp rond, op zoek naar etensresten.

gericht op duurzaamheid

graag supergeneesmiddelen willen ontdekken, maar we willen ook zeker weten dat de opbrengsten van zulke wondermiddelen ten goede komen aan de bevolking en hun land.” Zullen de onverkende plekken niet ooit helemaal op zijn? “De witte plekken worden inderdaad schaars”, erkent Beehler, “maar er valt nog een hoop te ontdekken.” De meeste van die witte plekken zijn te vinden in geïsoleerde berggebieden in streken zoals Indonesië en in de regenwouden van Zuid-Amerika. “Zuid-Amerika is de plek waar ornithologen jaarlijks de meeste nieuwe vogelsoorten ontdekken”, aldus Beehler. Dit soort onderzoek is niet goedkoop. Naskrecki erkent dat het vinden van mensen en fondsen voor RAP-tochten soms niet meevalt. “Als je bedenkt hoeveel onbekende soorten er nog bestaan, hebben we meer taxonomen en veldbiologen nodig”, zegt hij. “Maar er zijn maar heel weinig vacatures voor dit soort werk, en erg goed verdienen doet het ook niet.” henrik ek

De Dow Jones-duurzaamheidsindexen volgen de financiële prestaties van de grote, op duurzaamheid gerichte bedrijven over de hele wereld. De Sandvik Group behoort daartoe. “We richten ons specifiek op ons verbruik van grondstoffen en energie en onze CO2-uitstoot”, aldus Bo Berglund, verantwoordelijk voor het sociale gezicht van de Sandvik Group. In 1862, toen Göran Fredrik Göransson Sandvik oprichtte, stond hem onder meer een bedrijf voor ogen dat zou meegroeien met het plaatsje Sandviken en omstreken. “In dat opzicht kun je zeggen dat wat we tegenwoordig duurzaamheid noemen, altijd een onderdeel is geweest van de Sandvik-cultuur”, zegt Berglund. “We handhaven dezelfde hoge normen binnen de hele groep en willen geen misbruik maken van de zwakke wetgeving op bepaalde plekken in de wereld.”

getty images

De Sandvik Group wil duurzaamheid bevorderen en zijn invloed op het milieu verminderen. Deze inspanningen hebben een plek op twee Dow Jones-duurzaamheidsindexen opgeleverd. In het jongste duurzaamheidsrapport noemt Sandvik diverse doelen die het bedrijf zich gesteld heeft om de invloed op het milieu te beperken. Dit zijn een paar voorbeelden: •Verminder de CO2-uitstoot (relatief omzetvolume) met 10 procent tot 2012. •Verminder het energiegebruik (relatief omzetvolume) met 10 procent. •Vervang gechloreerde oplosmiddelen door andere technieken tot eind 2010. “We hebben zo’n 150 verschillende productie-units over de hele wereld”, aldus Berglund. “Het is aan hen om manieren te vinden om hun bedrijfsvoering te verbeteren conform deze doelen. En het is aan mij en mijn team om hun inspanningen te volgen.” Dankzij deze inspanningen heeft de Sandvik Group zich in 2008 een plek verworven op twee gerenommeerde Dow Jones-indexen, de Sustainability World Index en de EURO STOXX Sustainability Index.

metalworking world  

33

Technologie Door Christer richt

Een nieuwe kijk op aluminium frezen

Uitdaging: bereik nieuwe prestatie- en resultaatniveaus bij het bewerken van aluminium lucht- en ruimtevaartcomponenten met indexeerbare wisselplaten. Oplossing: een nieuwe technologie voor het ontwerpen en produceren van snijgereedschap dat de oppervlakte-afwerking verbetert en zuiniger is met energie.

het bewerken van aluminium onderdelen zoals casco’s voor de lucht- en ruimtevaart, waarbij sprake is van voor- en nabewerken van holtes, hoeken en randen, vergt een materiaalverwijderaar die borg staat voor een goede afwerking. Dit is van oudsher een gebied geweest voor zeer snelle stalen en volhardmetalen routers (met scherpe, zeer positieve snijkanten), maar sinds enige tijd komen ook frezen met indexeerbare wisselplaten in aanmerking. Die gereedschappen zijn sterk en flexibel, en economisch in het gebruik. Ze hoeven bovendien niet geslepen te worden en maken een zeer hoog verspaningstempo mogelijk. Bij het bewerken van aluminium boden indexeerbare wisselplaten tot op heden echter nog niet de relatief geringe snijkrachten en de soepele aanslag die de helix van een vast freesgereedschap biedt. Omdat indexeerbare wisselplaten met veel hogere snijsnelheden werken, was er altijd veel meer energie nodig. met name bij nabewerkingen van

aluminium werden de snijkanten van de indexeerbare wisselplaten vaak snel bot. Dat had een ploegeffect waarbij spanen eerder breken. Door de snijkrachten hadden kleine tot middelgrote frezen de

34 

metalworking world

neiging zijdelings af te buigen waardoor sneden op wanden afweken. Sandvik Coromant ontwikkelde een nieuwe slijp- en meettechnologie en -fabricage voor het gereedschap. Nieuwe R&D-methodes met diepteberekeningen, FEM-simulaties en tests voor de wisselplaatgeometrie leidden tot een unieke combinatie van wisselplaatkenmerken: • Een geoptimaliseerde spaanhoek die de randen scherper maakt, met behoud van sterkte.

• Een meer geleidelijke snijkant die de aanvankelijke schok van de aanslag vermindert. • Een spaanvormende geometrie die leidt tot meer wrijvingscontact en een betere beheersing van de verspaningsrichting. • Een primaire losfase die trillingen dempt. Er zijn geavanceerde modellen ontwikkeld en toegepast en sommige wisselplaatkenmerken zijn zelfs gepatenteerd.

De CoroMill 790 is een zeer geavanceerde vingerfrees voor voor- en nabewerken van aluminium, maar met een PVD-gecoate wisselplaat kan hij ook zeer goed worden gebruikt als nabewerkingsgereedschap bij radiaalfrezen van staal.

Geavanceerde modellen leiden tot nieuwe techniek

Van oudsher bieden frezen met indexeerbare wisselplaten diverse voordelen boven vaste frezen bij middelgrote en grote werkstukken, maar ze krijgen vaak relatief botte snijkanten en zijn niet erg nauwkeurig. Door de botte snijkanten worden spanen eerder afgescheurd dan netjes afgesneden, hetgeen leidt tot inferieure prestaties en resultaten. De unieke nieuwe CoroMill 790 indexeerbare wisselplaten zijn ontwikkeld voor een nieuwe wijze van frezen.

Chip, gecreëerd met behulp van de nieuwe CoroMill 790 indexeerbare wisselplaat.

Geavanceerde rekenmodellen, simulatie- en fabricagetechnieken liggen ten grondslag aan de scherpere rand van de nieuwe CoroMill 790 indexeerbare wisselplaten.

Een voorbeeld is de toepassing van de primaire 0,1 millimeter brede losfase (die voorheen niet exacter kon zijn dan 0,6 millimeter) die onder een hoek van 1 graad achter de rand van de wisselplaat ligt. Deze fase is uniek en fungeert als buffer die trillingen in de kiem smoort. Hoewel dit belangrijke kenmerk zorgvuldig werd ontwikkeld en gesimuleerd in relatie tot de wisselplaatgeometrie en de freesdiameter, leverde het een fabricageprobleem voor de wisselplaten op. De radiale snijkracht is verantwoordelijk voor een groot deel van de afbuiging van gereedschap bij radiaal nafrezen. De zorgvuldig ontworpen primaire losfase bleek een belangrijk stabiliserend effect te hebben doordat hij de kracht-amplitude breekt die het gevolg is van gereedschapschatter. In combinatie met de grotere spaanhoek en de scherpere snijkant was de krachtvermindering aanzienlijk. De tangentiële snijkracht bepaalt de

energievraag van het gereedschap. Bovendien betekent het feit dat aluminium een laag smeltpunt heeft, dat temperaturen in het snijgebied nooit een hoogte zullen bereiken die bedreigend is voor hardmetalen wisselplaten, waardoor dus zeer hoge snijsnelheden mogelijk worden. Hogere spindelsnelheden leiden echter ook tot een hogere energievraag, dus elk krachtbeperkend effect is van aanzienlijke waarde. De nieuwe wisselplaatgeometrie heeft geleid tot een aanzienlijke krachtvermindering. De axiale snijkracht, die neerwaarts gericht is tegen het oppervlak dat onder de vingerfrees bewerkt is en dus kritisch is voor dunwandige structuren, werd eveneens aanzienlijk beperkt. Een specifiek pluspunt van de CoroMill 790 frees was de mogelijkheid van zeer hoge verspaningssnelheden. Het veilige en nauwkeurige iLock-concept van de locatie en de koppeling van wisselplaten voldoet aan de eisen van hogesnelheidsbewerking die bij aluminium de regel is.

Typische aluminium lucht- en ruimtevaartcomponent die geschikt is voor bewerking met de CoroMill 790.

samenvatting Vingerfrezen met indexeerbare wisselplaten voor de bewerking van aluminium waren vatbaar voor verbeteringen, zoals een scherpere en positievere snijkant, een gunstiger aanslag, verbeterde spaanvorming en minimale snijkrachten. Zonder de nieuwe R&D en wisselplaatfabricagetechnologie was de nieuwe generatie wisselplaatsnijkanten voor de CoroMill 790 vingerfrees er echter nooit gekomen. Het voor- en nabewerken van aluminium is geoptimaliseerd en er kan een betere componentkwaliteit efficiënter worden gerealiseerd.

metalworking world  

35

nader bekeken

lichter, sterker

Windenergie: Naarmate rotorbladen groter worden, moeten fabrikanten een manier vinden om het gewicht te beperken bij gelijkblijvende sterkte. Composietonderdelen vormen een mogelijk antwoord.

R&D. Met composieten proberen fabrikanten gewicht te besparen en functionaliteit te verbeteren. Hier een paar voorbeelden waarin composieten een grote rol spelen.

vleugels en staartvlakken

Winglets

doosconstructie vleugels

Lucht- en ruimtevaart: De luchtvaartindustrie streeft naar meer laadvermogen en minder vervuiling. Vliegtuigen gaan voor ruim de helft uit composieten bestaan.

36 

metalworking world

motoromkapping en neus

lastig te bewerken Koolstofversterkte kunststof is sterker dan staal, lichter dan aluminium en even stijf als titanium, maar is zoals veel andere composieten moeilijk te bewerken. Diverse verbeteringen kunnen worden aangebracht om toleranties en productiviteit te vergroten. Kijk op www.coromant.sandvik.com en lees er meer over.

medische HOTSPOT hogesnelheidstreinen: Composieten zijn zeer geschikt voor carrosseriedelen van hogesnelheidstreinen omdat ze licht zijn en geschikt zijn voor aerodynamische vormen.

geneeskunde. Ziekenhuizen, vooral in Europa en de VS, werken steeds vaker samen om de kosten van medische apparatuur te drukken. Dat betekent dat de producenten van medische technologie nieuwe en efficiëntere productiemethodes moeten ontwikkelen, vooral voor producten van weerbarstige Ludger Schnieder materialen zoals titanium en geavanceerde legeringen. In het stadje Tuttlingen in zuid-Duitsland zijn zo’n 300 medische-technologiebedrijven gevestigd, die samen meer dan 30.000 soorten chirurgische instrumenten produceren. Dit gebied is een belangrijke leverancier voor de hele wereld.

Ludger Schnieder, woordvoerder van het non-profit kenniscentrum MITT in Tuttlingen, zegt dat sommige bedrijven zeer groot zijn – bijvoorbeeld Aesculap, de wereldberoemde producent van chirurgische instrumenten en implantaten met zo’n 2000 medewerkers, en Karl Storz, de belangrijkste producent van endoscopen en OK-systemen – maar dat negen van de tien bedrijven minder dan twintig werknemers hebben. “Daarom is het belangrijk om een platform te hebben waarop ze kennis kunnen delen en hun krachten kunnen bundelen om de inkoopprijzen te drukken en totaaloplossingen te bieden voor klanten over de hele wereld”, zegt hij.

Sandvik Coromant speelt hierbij een rol. “Sandvik Coromant heeft de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in medische technologie, zowel in specifieke producten als in proceskennis”, aldus marketingmanager Kenneth Sundberg van Sandvik Coromant Germany. “In het gebied rond Tuttlingen bieden we specialistische kennis vooral via onze plaatselijke distributeur Otto Bitzer, die al tientallen jaren actief is in de medische industrie.” De wereldmarkt voor medische technologie beloopt naar schatting 260 miljard dollar; Europa neemt daar 30 procent van voor zijn rekening, en Duitsland 30 procent van het Europese aandeel.

Kjell Eriksson

warmte wisselen

auto-industrie: Autofabrikanten moeten zowel de vervuiling als het verbruik terugdringen. Het gewicht van een auto kan met zo’n 400 kilo (30 procent) worden verminderd door composieten te gebruiken. •De slagvastheid van composieten maakt deze materialen ideaal voor carrosseriedelen.

Partnerschap. Kurgankhimmash is een toeleverancier die gespecialiseerd is in de productie van componenten voor de chemische industrie, de gas- en oliewinning en warmtewisselaars. Het bedrijf is gevestigd in Kurgan, een stad in centraalRusland, niet ver van het Oeralgebergte. Eind 2007 stond het productieteam in Kurgankhimmash voor de uitdaging de beste manier te vinden voor het boren van gaten in pijpenroosters voor vijf verschillende fabrikanten van boorgereedschappen.

“We zochten de beste totaaloplossing in termen van snelheid, kosten en gatkwaliteit”, aldus waarnemend hoofdingenieur Alexander Dragalin van Kurgankhimmash. Tijdens het proces testte het team de CoroDrill 880. Begin 2008 werd een grote order geplaatst voor warmtewisselingsapparatuur, en het team was er klaar voor. “We moesten in korte tijd een groot aantal kwalitatief hoogwaardige gaten in lastige diameters en lengtes boren”, zegt Dragalin. Met de CoroDrill 880 wist het team de taak uit te voeren. Alle componenten waren snel klaar en hadden de gewenste kwaliteit. Dragalin: “De vertegenwoordigers van Sandvik Coromant boden ons de snelst mogelijke operationele ondersteuning. We hebben nu een vruchtbare samenwerking als we vragen hebben over onze andere boor- en freesmachines.”

Het Russische bedrijf Kurgankhimmash was in 2008 klaar voor het efficiënt produceren van warmtewissaars.

Tom Erixon, de nieuwe president van Sandvik Coromant

Nieuwe president voor Sandvik Coromant Per 1 september is Tom Erixon benoemd tot nieuwe president van Sandvik Coromant. Erixon volgt Kenneth V. Sundh op, die is benoemd tot executive vicepresident van Sandvik Tooling. Erixon (48) is voorheen president geweest van Sandvik Hard Materials, een ander productgebied binnen Sandvik Tooling, en heeft topfuncties bekleed binnen de Boston Consulting Group en de Sandvik Group. Hij heeft Rechten gestudeerd aan de universiteit van Lund en heeft een MBA behaald aan het IESE in Barcelona.

metalworking world  

37

de oplossing

De hardste die er is

De juiste hoek CoroCut hoekwisselplaten

Schoepenkransen van titanium hebben groeven en tulpgroeven die moeten worden bewerkt. CoroCut-hoekwisselplaten zijn ontwikkeld voor het steken van moeilijk te bereiken groeven. Ze zijn leverbaar in een aantal standaardvormen, dus speciale gereedschappen zijn niet vereist.

ans r k n epe o h sc

Componenten van straalturbines behoren tot de moeilijkst te bewerken onderdelen, maar fabrikanten kunnen beschikken over de nieuwste bewerkingskennis en de beste gereedschappen voor de bewerking ervan. Op deze pagina’s ziet u zeven van de belangrijkste onderdelen van een straalmotor. meer weten? bezoek www.aero-knowledge.com as

el nt a m ine b r tu

38 

stilte graag!

cool blijven

Silent tools

HPC en UHPC

De lengte en het inwendige ontwerp van een as vormen de ideale uitdaging voor Silent Tools gedempte baren. Het programma is verkrijgbaar voor diameters tot 250 millimeter en uitsteeklengtes tot 14 keer de diameter; afmetingen waar conventioneel gereedschap niet toereikend voor is.

Bij het bewerken van de titaniummantel rond de turbine is het belangrijk om de snijtemperatuur laag te houden. De hogedruk- en ultrahogedruk-koelsystemen van Sandvik Coromant zijn exact gericht op het punt waar het koelmiddel maximaal effect sorteert. Dat garandeert een goede spaanbeheersing, een langere standtijd en een hogere productiviteit.

metalworking world

hogesnelheidsbewerking

CBNE Plura

keramische draaifrezen

Flankfrezen (grote axiale snijdiepte) is de snelste optie in situaties waarin de blisk, de CAM-software en het gereedschap dat mogelijk maken. Het standaardprogramma van conische radius-vingerfrezen is specifiek daarvoor ontworpen. De vingerfrezen bieden een grote stabiliteit en grote reikwijdte.

Kjell Eriksson

veilige flexibiliteit

BLISK

Bij het bewerken van turbinemantels moeten doorgaans grote hoeveelheden moeilijk te bewerken materiaal (Inconel en Waspalloy) worden verwijderd. Met keramische draaifrees-wisselplaten is 20 à 30 keer de snelheid van volhardmetaal mogelijk (zij het met lagere voedingen). Het resultaat is meer productiviteit.

antel TURBINEm

ns En BLISK TURBINEkra

productiviteit in balans CoroMill 316

Voor schulpfrezen in een turbinekrans van een superlegering is de CoroMill 316 de ideale keus voor geringe snededieptes met krappe toleranties. Bij het voordraaien van de sleuf in een titanium blisk is puntfrezen met de CoroMill 316 radiusfrees met uitwisselbare wisselplaten de oplossing die de beste balans tussen productiviteit en rendement biedt.

TURBINE kr an s

l oe sp

als stabiliteit vereist is

makkelijk Complex draaien

gedempte bladen

SL70

Een van de uitdagingen bij het maken van een spoel is de diepte van de inwendige kamers, veelal tot 150 mm diep. De gedempte bladen van de Coromant Capto gereedschaphouder vormen een stabiele oplossing die trillingen minimaliseert. Bladen met een lengte van meer dan viermaal hun breedte hebben een gepatenteerde demping, die een viermaal grotere snijdiepte mogelijk maakt dan zonder demping mogelijk is.

Het flexibele modulaire SL70-gereedschapssysteem met ronde wisselplaten is een optie voor profieldraaien en uitsparingen bewerken. Het SL-systeem kan worden gebruikt voor keramiek en volhardmetaal, van voor– tot nadraaien. Dit is ideaal voor turbinekransen, zeer complexe werkstukken van moeilijk te bewerken legeringen.

metalworking world  

39

Print n:o C-5000:538 DUT/01 © AB Sandvik Coromant 2009:3

Presentatie van de nieuwste CoroMill® collectie. Wegens het succes van de CoroMill 490 hebben we de CoroMill lijn uitgebreid met de CoroMill 316, een vingerfrees met verwisselbare snijkoppen voor een brede reeks toepassingen en de CoroMill 345, een hoogwaardige vlakfrees voorzien van wisselplaten met 8 snijkanten. De CoroMill collectie frezen biedt nu voor ieder wat wils. Alle frezen zijn ontworpen met het oog op lagere componentkosten en een hogere productiviteit en winst. Wat kan de CoroMill lijn voor uw productie betekenen? U zult versteld staan! Neem contact met ons op en laat u verrassen.

Think smart | Work smart | Earn smart.

www.sandvik.coromant.com