MUSEUM MAGA ZINE GRATIS OSTFRIESLAND OLDENBURGER LAND EMSLAND DRENTHE GRONINGEN FRIESLAND

MUSEUM MAGA ZINE

GRATIS

DRENTHE OSTFRIESLAND GRONINGEN OLDENBURGER LAND FRIESLAND EMSLAND

april

NL D

april

2008 - 2009

“Alles was uns begegnet, lässt Spuren zurück. Alles trägt unmerklich zu unserer Bildung bei” Johann Wolfgang von Goethe

Een nieuw museummagazine. Jaarlijks, al meer dan tien jaar, kunt u in dit blad de actuele presentaties van de musea in Noord-Nederland, en sinds vijf jaar ook die van de Noordduitse musea, vinden. Met ondersteuning van de Eems Dollard Regio is in de loop van 2007 een enquete gehouden onder museumbezoekers aan weerszijden van de grens: hoe denkt de gebruiker over de gids, waar zijn mogelijkheden ter verbetering van de bruikbaarheid? Hoewel iedere respondent zeer te spreken was over het blad, werd een aantal suggesties gedaan om het nog beter te maken. We zullen bekijken hoe de ideeën in de toekomst gerealiseerd kunnen worden. Eén aanbeveling is al voor een deel doorgevoerd: een eerste stap naar tweetaligheid.

De Galerij, Hangend Water, december 2007

DrentheCard 2008 Verrassend veel voordeel bij attracties en musea

www.DrentheCard.nl

DE GALERIJ VAN DE LAWEI IN DRACHTEN Burgemeester Wuiteweg 24 (ingang Gauke Boelensstraat) Postbus 31 , 9200 AA Drachten Tel: 0512-335025, Fax: 0512- 335090 www.lawei.nl, [email protected] Openingstijden woensdag t/m zaterdag 14.00 - 17.00 uur donderdag 18.30 - 20.30 uur en tijdens de pauze van voorstellingen in Schouwburg De Lawei

Graag bevelen wij u de in dit blad vermelde musea aan. Nieuwe musea, oude vertrouwde musea, musea die tijdelijk verhuisd zijn of gaan verbouwen. Adressen,openingstijden, omvangrijke collecties. Laat deze gids een jaar lang uw handleiding zijn voor uw bezoeken aan de musea. Waar u ook bent, er is altijd wel een museum in de buurt, met een collectie of presentatie waar uw belangstelling naar uitgaat. U bent, aam beide zijden van de grens, van harte welkom in onze musea!

De Galerij is voor Friesland een unieke expositieruimte voor hedendaagse kunst. Beeldend kunstenaars uit Noord-Nederland exposeren hedendaagse beeldende kunst. Maar ook kunstenaars uit de rest van Nederland die belangwekkend, vernieuwend of avontuurlijk zijn, en dus voor Friesland interessant zijn om te laten zien, vinden er hun expositieruimte. Vaak hebben de exposities raakvlakken met dat wat op het podium in de schouwburg te zien is. Zie voor het laatste nieuws www.lawei.nl

De Federaties van Musea in Groningen, Friesland en Drenthe, en de Ostfriesische en de Oldenburgische Landschaft en de Landkreis Emsland.

PRONKKOAMER

een adem be n

domfilmavontuur! omfilmavontuu ur! ond nd r e em

Rondomfilmvoorstellingen Sterrenkijkavonden Partycentrum Ruimtevaartexpositie DRIFT 11B - DWINGELOO 0521-593535 WWW.PLANETRON.NL

Gerne empfehlen wir Ihnen die in diesem Heft erwähnten Museen und Sammlungen. Neue Museen oder alt vertraute Einrichtungen, Museen, die vorübergehend umgezogen sind oder gerade umgestaltet werden. Adressen, Öffnungszeiten, umfangreiche Sammlungen. Lassen Sie diese Ausgabe für ein Jahr bei Ihren Besuchen in den Museen und Sammlungen Ihr Begleiter sein. Wo Sie auch sind, es ist immer irgendwo ein Museum mit einer Sammlung oder Präsentation in der Nähe, welches Ihr Interesse findet. Seien Sie auf beiden Seiten der Grenze herzlich willkommen in unseren Museen!

SAAXUMHUIZEN Saaxumhuizerweg 2 9957 NH Saaxumhuizen Tel. 0595 - 42 50 78 www.pronkkoamer.nl Open: za en zo 10.30 - 17.00 uur, Hedendaagse kunst.

Ein neues Museummagazin! Jährlich, bereits seit mehr als zehn Jahren, können Sie in diesem Heft mit aktuellen Darstellungen der Museen der Nord-Niederlande und seit fünf Jahren auch viele norddeutsche Museen finden. Mit Unterstützung der Ems Dollart Region (EDR) wurde im Jahre 2007 eine Umfrage bei den Museumsbesuchern beiderseits der Grenze durchgeführt: Wie denkt der Benutzer über diesen Leitfaden, wo finden sich Verbesserungen für die Verwendbarkeit? Obwohl die Befragten das Heft durchweg sehr positiv bewertet haben, wurden uns einige Anregungen gegeben, um es in Zukunft noch besser zu machen. Wir werden sehen, wie sich die Ideen künftig realisieren lassen. Eine Empfehlung wurde zum Teil schon übernommen: ein erster Schritt zur Zweisprachigkeit der Broschüre.

GRONINGEN NOVO GALERIE / ARTOTHEEK / ATELIER

Die Verbände der Museen in Groningen, Friesland und Drenthe sowie der Ostfriesischen Landschaft, der Oldenburgischen Landschaft und dem Landkreis Emsland.

COLOFON Het Museummagazine 2008 is een uitgave van Das Museumsmagazin(e) 2008 wurde herausgegeben von

Diese Ausgabe ist unter Mithilfe der Ostfriesland Stiftung der Ostfriesischen Landschaft, der Oldenburgischen Landschaft sowie der Landkreise Cloppenburg und Emsland erschienen.

Naberpassage 5, 9712 JV Groningen Tel. 050 - 311 23 01 Email [email protected]

de Federatie van Drentse Musea en Oudheidkamers Postbus 117, 9400 AC Assen tel. (0592) 30 59 34 www.federatiedrentsemusea.nl

Open: ma t/m vr 13.00 - 16.30 uur,

Museumfederatie Fryslân Turfmarkt 12B, 8911 KT Leeuwarden tel. (058) 21 391 85 www.museainfriesland.nl

De gegevens in deze gids zijn gebaseerd op de huidige stand van zaken; er kunnen zich in de loop van het seizoen wijzigingen voordoen. Actuele informatie kunt u vinden onder www.ostfriesischelandschaft.de De redactie is niet aansprakelijk voor foutieve vermeldingen in deze brochure. Die Angaben in dieser Broschüre basieren auf dem heutigen Sachstand, im Laufe dieser Saison können sich jedoch Änderungen ergeben. Aktuelle Informationen finden Sie unter www.ostfriesischelandschaft.de Die Redaktion ist für die Angaben in dieser Broschure nicht verantwortlich.

Wisselende exposities, galerie, artotheek voor bedrijven en particulieren.

Advertentie-acquisitie Nederland: Van Kruijsbergen ProjectMedia v.o.f.

de Federatie van Musea in de Provincie Groningen Lopende Diep 8, 9712 NW Groningen tel. (050) 313 00 52 www.museumhuisgroningen.nl

Coördinatie en eindredactie: Koordination und Endredaktion: Pim Witteveen, Drents Plateau Willem Kuppers, Ostfriesische Landschaft Sabine Gronewold, Ostfriesland Stiftung der Ostfriesischen Landschaft

Ostfriesland Stiftung der Ostfriesischen Landschaft / Museumsverbund Ostfriesland Postfach 1580, 26585 Aurich Tel. +49 4941 1799-50 www.ostfriesischelandschaft.de Oldenburgische Landschaft Gartenstraße 7, 26122 Oldenburg Tel. +49 441 77918-0 www.oldenburgische-landschaft.de Landkreis Emsland Ordeniederung 1, 49716 Meppen Tel. +49 5931 441468

www.emsland.de

Vormgeving en opmaak: Design und Gestaltung: digiTAAL ontwerpen, www.dt.nl oldenburgische

landschaft

Druk: Druck: Senefelder Misset, Doetinchem

INHALT

INHOUD Noord-Nederlandse Galerieën

2

INDEX NEDERLAND

Nord-Niederländische Galerien

2

Index Duitsland

4

Register Deutschland

4

Index Nederland

5

Register Niederlande

5

Musea in de provincie Friesland

10

Museen in der Provinz Friesland

10

Musea in Ostfriesland

30

Museen in Ostfriesland

30

Musea in het Oldenburger land

38

Museen im Oldenburger Land

38

Musea in het Emsland

49

Museen im Emsland

49

Musea in de provincie Drenthe

50

Museen in der Provinz Drenthe

50

Musea in de provincie Groningen

59

Verklaring van de gehanteerde BTB-code: 1 Tot 25 meter afstand van de ingang bestaan geen hoogteverschillen of andere belemmeringen en/of er is een goede hellingbaan 2 Er zijn geen drempels of ze zijn lager dan 2 cm 3 Doorgangen zijn minimaal 85 cm breed 4 Er zijn geen trappen in het gebouw of er is een personenlift, geschikt voor rolstoelgebruikers 5 Een aangepast toilet is aanwezig Voor informatie over de bereikbaarheid van de diverse musea wordt verwezen naar het Informatienummer openbaar vervoer: 0900 9292

Museen in der Provinz Groningen

59

BTB-Code: Vorkehrungen für Besucher mit Behinderungen: Im Museum wurden die folgenden für Besucher mit Behinderungen wichtigen Vorkehrungen getroffen: 1 Bis auf 25 m vom Eingang entfernt gibt es keine Höhenunterschiede oder andere Behinderungen bzw. Gefälle 2 Es gibt keine Schwellen, wenn dann niedriger als 2 cm 3 Die Durchgänge sind mindestens 85 cm breit 4 Es gibt keine Treppen im Gebäude oder es gibt einen Personenaufzug, der von Rollstuhlfahrern benutzt werden kann 5 Es gibt eine Toilette, die für Behinderte geeignet ist Für Informationen über die Erreichbarkeit der Museen verweisen wir auf die Informationsnummer: 0049 421-30897-0 (Weser-EmsBus) und E-mail: http://weser-ems-bus.de

REGISTER DEUTSCHLAND AURICH Historisches Museum Aurich Mühlenfachmuseum Stiftsmühle BAD ZWISCHENAHN Park der Gärten BÖSEL Heimatmuseum „Am Pallert“ BRAKE Schiffahrtsmuseum der oldenburgischen Weserhäfen CAMPEN Ostfriesisches Landwirtschaftsmuseum CAROLINENSIEL Deutsches Sielhafenmuseum CLOPPENBURG Museumsdorf Cloppenburg DELMENHORST Städtische Galerie Delmenhorst Nordwolle Delmenhorst DORNUMERSIEL Zwei-Siele-Museum ELISABETHFEHN Moor - und Fehnmuseum EMDEN Kunsthalle in Emden Segellogger AE 7 Stadt Emden Rettungskreuzer „Georg Breusing“ Ostfriesisches Landesmuseum ESENS August-Gottschalk-Haus/ Jüdisches Museum Museum „Leben am Meer“ Turmmuseum St. Magnus FEDDERWARDERSIEL Nationalpark-Haus Museum Butjadingen FRIEDEBURG Heimatkundliches Museum FRIESOYTHE Postgeschichtliches Museum Friesoythe GEESTE-GROSS HESEPE Emsland Moormuseum HATTEN-SANDKRUG Druckereimuseum Sandkrug

30 30 38 38 38 30 30 39 39 39 31 39 31 31 31 32 32 32 32 40 33 40 49 40

HOOKSIEL Künstlerhaus Hooksiel JADERBERG Künstlerhaus Jan Oeltjen JEVER Blaudruckerei im Kattrepel Feuerwehrmuseum Schlossmuseum Jever JUIST Küstenmuseum Juist LEER Bünting-Teemuseum Heimatmuseum Leer LINGEN Emslandmuseum Lingen LOHNE Industrie Museum Lohne MEPPEN Ausstellungszentrum für die Archäologie des Emslandes MOORDORF Moormuseum Moordorf NORDEN Eisenbahnmuseum der MKO Ostfriesisches Teemuseum mit Museum für Volkskunde Norden TeeMuseum NORDERNEY bade~museum NORDENHAM Museum Moorseer Mühle Museum Nordenham OLDENBURG Edith-Russ-Haus für Medienkunst Horst-Janssen-Museum-Oldenburg Landesmuseum für Kunst und Kulturgeschichte Landesmuseum für Natur und Mensch Stadtmuseum Oldenburg OVELGÖNNE Handwerksmuseum Ovelgönne PEWSUM Burgmuseum/Mühlenmuseum Pewsum

40 41 41 41 41 33 33 33 49 43 49 35 35 35 35 36 43 43 43 44 44 44 44

RASTEDE Palais Rastede RHAUDERFEHN Fehn- und Schiffahrtsmuseum SANDE Küstenschutzausstellung Küsteum SANDE-NEUSTADTGÖDENS Museum im Landrichterhaus SUURHUSEN Geschichtswerkstatt Landarbeiterhaus Suurhusen e. V. „Landarbeitermuseum“ SÖGEL Emslandmuseum Schloss Clemenswerth VAREL - DANGAST Franz Radziwill Haus VECHTA Museum im Zeughaus WANGEROOGE Nationalparkhaus “Rosenhaus” WEENER Heimatmuseum Rheiderland WESTOVERLEDINGEN Museumsbauernhaus Neemann Mühlenensemble Mitling-Mark Ostfriesisches Schulmuseum Folmhusen WIESMOOR Torf- und Siedlungsmuseum WILHELMSHAVEN Nationalparkzentrum Wilhelmshaven Das Wattenmeerhaus Aquarium Wilhelmshaven Küstenmuseum am Bontekai Stiftung Deutsches Marinemuseum ZETEL-BOHLENBERGERFELD Nordwestdeutsches Schulmuseum

45 36

= Museen des Museumsverbundes Ostfriesland

45 36 45 45 36 49 46 46 46 37 37 37 37 38 46 47 47 47 47

ADUARD Kloostermuseum Sint Bernardushof ALLINGAWIER Aldfaers Erf Route AMELAND Amelander Musea, Molens en Vuurtoren ANJUM Museum ‘De Eendracht’ APPINGEDAM Museum Stad Appingedam ASSEN Drents Museum Stoottroepen Museum Prins Bernhard BEARS Uniastate Bezoekerscentrum BELLINGWOLDE Streekmuseum De Oude Wolden BOLSWARD It Gysbert Japicxhûs Oudheidkamer (in het stadhuis) Titus Brandsma Museum BORGER Nationaal Hunebedden Informatiecentrum BORGERCOMPAGNIE Museum Lammert Boerma BOURTANGE Vesting Bourtange DELFZIJL Muzeeaquarium Delfzijl BUITENPOST Botanische tuin ‘De Kruidhof’ BURDAARD Ruurd Wiersma Hûs BURGUM Streekmuseum – Volkssterrenwacht Burgum COEVORDEN Stedelijk Museum “Drenthe’s Veste” DALEN Museummolen “Jan Pol” DIEVER Archeologischcentrum Z.W. Drenthe DOKKUM Museum het Admiraliteitshuis Natuurmuseum Dokkum DRACHTEN Museum Smallingerland Drachten EARNEWÂLD Frysk Lânbou Museum It Kokelhûs fan Jan en Sjut EELDE Museum De Buitenplaats Klompenmuseum Gebr. Wietzes Museum Vosbergen, muziekinstrumenten ERICA Industrieel Smalspoor Museum EXLOO Bebinghehoes EZINGE Museum Wierdenland FRANEKER Kaatsmuseum KNKB Koninklijk Eise Eisinga Planetarium Museum Martena FREDERIKSOORD Museum ‘De Koloniehof’ GORREDIJK Streekmuseum Opsterland GRONINGEN Grafisch Museum Groningen Groninger Museum Nederlands Stripmuseum Universiteitsmuseum Groningen Noordelijk Scheepvaartmuseum/ Niemeyer Tabaksmuseum GROU De Trije Gritenijen Mineralogisch Museum HARKEMA Openluchtmuseum “De Spitkeet” HARLINGEN Gemeentemuseum Het Hannemahuis HEERENVEEN Museum Belvédère Museum Willem van Haren / Ferdinand Domela Nieuwenhuis Museum HAREN Hortus Haren HEILIGERLEE Klokkengieterijmuseum/ Museum ‘Slag bij Heiligerlee’ HINDELOOPEN Het Eerste Friese Schaatsmuseum Hidde Nijland Museum

59 10 10 11 59 50 50 11 59 11 11 12 50 59 60 60 12 12 12 50 51 51 13 13 13 13 15 51 51 52 52 52 60 15 15 15 52 16 60 61 61 61 61 16 16 16 17 17 17 62 62 17 18

HOOGEVEEN Museum de 5000 Morgen HOOGHALEN Herinneringscentrum Kamp Westerbork HOUWERZIJL De Theefabriek JELSUM Dekema State JOURE Museum Joure KLOOSTERBUREN Oldtimermuseum ‘De Ronkel’ KOLLUM Oudheidkamer ‘Mr Andreae’ KORNWERDERZAND Kazemattenmuseum LEEK Nationaal Rijtuigmuseum LEENS Landgoed Borg Verhildersum LEEUWARDEN Fries Museum Museum De Grutterswinkel Natuurmuseum Fryslân Princessehof Leeuwarden, Nationaal Keramiekmuseum Tresoar Verzetsmuseum Friesland LEMMER Stichting Oudheidkamer ‘Lemster Fiifgea’ LUTJEGAST Abel Tasman Kabinet MAKKINGA Museum ‘Oold Ark’ MARSSUM Popta Slot of Heringastate MODDERGAT Museum ’t Fiskershúske NIEBERT Schilder en Bakkerij Museum ‘t Steenhuus NIEUWESCHANS Vestingmuseum Nieuweschans NIEUWOLDA Het Kinderwagenmuseum NIEUW-RODEN Kunstpaviljoen NIJ BEETS Openlucht laagveenderij museum ‘it Damshûs en het Sudergemaal’ NOARDBURGUM Klompenmuseum NOORDHORN Kostuummuseum/galerie De Gouden Leeuw NOORDWOLDE Nationaal Vlechtmuseum NUIS ‘t Rieuw ONSTWEDDE Radio- en Speelgoedmuseum OUDESCHANS Vestingmuseum Oudeschans ORVELTE Informatiepunt Orvelte OUDEMIRDUM Informatiecentrum Mar en Klif PEKELA Kapiteinshuis Pekela PIETERBUREN Koffie- en winkelmuseum RAARD OerKa Irene Verbeek Museum RODEN Speelgoedmuseum “Kinderwereld” Museum Havezathe Mensinge RODERWOLDE Olie- en korenmolen “Woldzigt”, en Nederlands Graanmuseum ROLDE Streekmuseum “Het Dorp van Bartje” RUINEN Museumboerderij “Pasmans Huus” RUINERWOLD Museumboerderij “De Karstenhoeve” SCHOONEBEEK Zandstrooi- en Museumboerderij Zwaantje Hans-Stokman’s Hof SCHOONOORD Openluchtmuseum “Ellert en Brammert” SLOCHTEREN Boerderij Museum Duurswold Landgoed Fraeylemaborg SLOTEN Museum Stedhûs Sleat

53 53 62 18 18 62 18 19 63 63 19 19 19 20 20 20 20 63 21 21 21 63 64 64 53 21 23 64 23 64 65 65 53 23 65 65 23 54 54 54 54 55 55 55 55 67 67 24

SNEEK Fries Scheepvaart Museum Het Nationaal Modelspoor Museum STADSKANAAL Museumspoorlijn S.T.A.R. Streekhistorisch Centrum SURHUISTERVEEN Munt- en Penningkabinet TERSCHELLING Centrum voor Natuur en Landschap en Zee-aquarium Museum ‘t Behouden Huys Visserijmuseum ‘Aike van Stien’ TER APEL Klooster Ter Apel THESINGE Smederij Museum Smidshouk UITHUIZEN Menkemaborg UITHUIZERMEEDEN Oudheidkamer Uithuizermeeden VEENDAM Veenkoloniaal Museum Veendam VEENHUIZEN Gevangenismuseum Veenhuizen VEENKLOOSTER Fogelsangh State Landbouwmuseum De Brink VEENWOUDEN De Schierstins VLEDDER Museum Hedendaagse Grafiek Museum Valse Kunst Museum Hedendaagse Glaskunst/Beeldentuin Miramar Zeemuseum VLIELAND Museum Tromp’s Huys WARFFUM Openluchtmuseum Het Hoogeland WARTEN Musea Súdwâl Warten WERGEA ’t Ald Slot WESTERBORK Museum van Papierknipkunst WESTEREMDEN De Weem WINSCHOTEN Museum Stoomgemaal Noordelijk Bus Museum WOLVEGA Oudheidkamer Weststellingwerf WOMMELS Museum “De striid tsjin it wetter” WORKUM Jopie Huisman Museum Museum Kerkelijke Kunst Warkums Erfskip ZOUTKAMP Visserijmuseum Zoutkamp ZUIDHORN Museum De Verzamelaar ZUIDLAREN Molenmuseum “De Wachter” ZUIDWOLDE Museum “De Wemme” ZWAAGWESTEINDE Oudheidkamer Dantumadeel

24 24 67 67 24 25 25 25 68 68 68 68 69 57 25 26 26 57 57 57 58 26 69 26 27 58 69 69 70 27 27 27 28 28 70 70 58 58 29




Speikeroog

Baltrum

Langeoog




Norderney

Wangerooge

Carolinensiel


Dornumersiel

Fedderwardersiel





Esens


Juist

Hooksiel

Wittmund








Jever


Norden




Wilhelmshaven

Nordenham





Sande Neustadtgödens




Marienhafe Moordorf




Friedeburg


Varel-Dangast





Aurich
Pewsum Schiermonnikoog

Campen


Pieterburen
U Uithuizermeeden
Uithuizen Warffum



Ameland








Moddergat
Anjum






Dokkum


Burdaard Veenwouden Jelsum


Vlieland

Marssum














Franeker Harlingen







Wergea








Noardburgum
Harkema
Burgum
Surhuisterveen




Grou




A7


Haren






Joure


Niebert Nuis


Roden
Nieuw


Eelde

Den Helder

Stavoren



Zuidlaren




Makkinga


Diever


Bellingwolde




A32




Delmenhorst

Wardenburg Hatten-Sandkrug




Bösel


Wildeshausen


Stadskanaal

N34




Cloppenburg


Sögel


Ter Apel
Exloo

Westerbork








Vechta


Schoonoord Löningen

Emmen


Vledder

Frederiksoord


Lohne


Lemmer
Oudemirdum


Ruinerwold


Zuidwolde

Diepholz


Dalen
Coevorden




Schoonebeek


Geeste

Vollenhove Dedemsvaart Hasselt

Kampen




Hardenberg

Bramsche

Ommen Zwolle

Lingen

Nieuwleusen

IJsselmuiden

Hoorn


Meppen


Erica


Ruinen

Steenwijk

Emmeloord








Onstwedde




A31


Rhauderfehn
Friesoythe

Orvelte Wolvega

Enkhuizen

Heerhugowaard


Pekela







Hude

Elisabethfehn

Westoverledingen


Borger


Noordwolde

Meppel

Bergen




Oudeschans

Bourtange


Assen
Rolde

Hooghalen




A7


Hoogevveen

Schagen

A7




Weener





Veendam

Gieten




Bad Zwischenahn

Folmhusen







Winschoten

Norg


Heerenveen

A6


Sloten

Ho Hoogezand-Sappemeer

Roden

Beilen


Hindeloopen

Nieuweschans

Slochteren

Bo orgercompagnie

Drachten


Gorredijk

A7


Workum





Roderwolde

Leek

Veenhuizen


Sneek


Leer

Nieuwolda

Heiligerlee


A7

Nij Beets


Bolsward

Rastede


Oldenburg



Aduard Groningen

Zuidhorn

Allingawier







Westerstede




Vries

Earnewâld

Bears




Delfzijl


Appingedam


Thesinge


Warten





Wommels Kornwerderzand





Jaderberg

Winsum


Ezinge




N335
Kollum Veenklooster

Buitenpost
Lutjegast

Leeuwarden

A31




Noordhorn

Zwaagwesteinde

Brake

Zoutkamp

Houwerzijl

Raard


Terschelling


Westeeremden


Leens


Suurhusen







Zetel-Bohlenbergerfeld


Emden


Kloosterburen




Wiesmoor

Dalfsen Osnabrück

Alkmaar

Ootmarsum

Dronten Tubbergen Vriezenveen

Denekamp

In diverse gebieden in Groningen en Drenthe kunt u gebruik maken van de gezellige ToerBus. De leuke, nostalgische bussen brengen u van camping, hotel of bungalowpark naar attractiepark, museum, stadscentrum of Nationaal Park.

Gezellig

en

gemakkelijk

van uw

vakantieadres

naar

museum...

In Groningen brengt de ToerBus u of naar de Zeehondencrèche in Pieterburen, naar hartje stad Groningen, of naar al het andere moois en leuks wat dit gebied te bieden heeft.

In Drenthe brengt de ToerBus u naar het Dierenpark in Emmen, het Hunebedcentrum in Borger, Nationaal Park Drents-Friese Wold, of naar allerlei andere toeristische attracties en bezienswaardigheden, die dit gebied rijk is.

Informatie over de routes en de dienstregelingen is vanaf eind april verkrijgbaar via: • www.ToerBus.nl • de speciale ToerBusfolder, die verkrijgbaar is bij vele campings, bungalowparken, attractieparken, musea, VVV’s, etc.

Het OV-bureau Groningen Drenthe ontwikkelt, organiseert en beheert het openbaar vervoer en is een samenwerkingsverband van de provincies Groningen en Drenthe en de gemeente Groningen. www.ovbgd.nl

ALLINGAWIER Aldfaers Erf Route Meerweg 4 8758 LC Allingawier www.aldfaerserf.nl [email protected] Tel. 0515-231631 Fax. 0515-231641

Een prachtige wandel- fietsroute van ca 20 km in de Zuidwesthoek van Friesland. Natuur, cultuur, recreatie en nostalgie gaan hier hand in hand. Allingawier: Museumdorp met authentiek ingerichte boerderij met restaurant, drabbelkoekenbakkerij, smederij, expositiekerk, schilderswerkplaats, Woord & Beeldkerk, brandweerhuis, arbeidershuisje, kinderspeelweide, gelegenheid tot gratis roeien etc. Piaam: Natuurhistorisch vogelmuseum, diorama’s vol vogels uit de wijde omgeving en een audiovisuele diapresentatie, expositie van schilderijen, leercomputer voor de kinderen. Exmorra: Grutterwinkel/ dorpsschool/schoenmakerij, antiek drankorgel. Allingawier: Landgoed Allingastate, bezoek en rondleidingen.

Postbus 60 9163 ZM Nes Ameland www.amelandermusea.nl www.excursieameland.nl [email protected] Tel. 0519-542737 Fax. 0519-542136

Molenbuurt 18 9133 MB Anjum Tel. 0519-321926 www.anjumermolen.nl [email protected]

Natuurcentrum Ameland, Standweg 38, Nes Ameland Het Natuurmuseum in Nes toont met haar exposities en aquaria de natuur van het eiland in een notendop en laat u kennis maken met het leven rondom het eiland. Daarnaast organiseert het centrum diverse activiteiten, zowel individueel als in groepsverband. Natuurlijk is een programma op maat ook mogelijk. Vuurtoren Ameland, Oranjeweg 57, Hollum Ameland Het is een unieke ervaring om in Hollum de Amelander vuurtoren te beklimmen en het eiland van bovenaf te aanschouwen. De vuurtorenwachters van welleer ontvangen nu bezoekers en vertellen boeiende verhalen.

AMELAND Amelander Musea, Molens en Vuurtoren Postbus 60 9163 ZM Nes Ameland www.amelandermusea.nl www.excursieameland.nl [email protected] Tel. 0519-542737 Fax. 0519-542136

Landbouw – juttersmuseum ‘’Swartwoude’’, Hoofdweg 1, Buren Ameland Dit museum vertelt het verhaal van de Amelander boeren en hun nevenactiviteiten. U kunt zelf op zoek gaan naar jutters vondsten. De levende have maakt het extra leuk voor kinderen!

Koren- en Mosterdmolen ‘’De Verwachting’’, Molenweg Hollum Ameland Onder de naam ‘’Amelands product’’ is in de molen eigengemaakte mosterd te verkrijgen. Op vaste tijden en als de wind gunstig is kunt u zelf getuige zijn van het mosterdproces!

Cultuur – Historischmuseum ‘’Sorgdrager ’’, Herenweg 1, Hollum Ameland Hier komt u alles te weten over de vroegere walvisvaart en de bijzondere en eigen cultuur van Ameland. Extra speciaal zijn de dialezingen en de rondleidingen door het dorp Hollum.

Korenmolen ‘’De Phenix ’’, Molenweg Nes Ameland Een ander ‘’Amelands product’’ is het eilander roggebrood, gemaakt van rogge gemalen door Korenmolen ‘’De Phenix’’ in Nes. In deze molen krijgt u een muzikale rondleiding! Amelander Brandspuithuuske, Kardinaal de Jong weg, Nes Ameland In het Amelander Brandspuithuuske maakt u kennis met de brandweergeschiedenis van het eiland. U kunt gratis een kijkje nemen in dit monumentje in Nes.

BEARS (FRIESLAND) Uniastate Bezoekerscentrum

Molenmuseum ‘De Eendracht’ is gevestigd in een koren- en pelmolen en herbergt zes zolders kijkgenot. Op de begane grond bevindt zich het VVV-kantoor. Tevens vindt u er een gerestaureerde Kromhout middeldruk motor 40 pk, uit 1920. Op de eerste zolder vinden wisselexposities plaats. Een permanente schelpenexpositie in vitrines en een foto-expo van molens in Fryslân en Dongeradeel op de tweede zolder. De derde zolder is de molen modellenzolder. En op de vierde zolder vindt u molenaarsattributen, boerenspul en timmergereedschap. Het spoorwiel, rondsels, vier assen treft u op de vijfde zolder aan. En vanaf de zesde zolder heeft u een prachtig uitzicht op het Lauwersmeer. Openingstijden 1 apr t/m 31 okt di t/m za 10.00-17.00 uur; 1 nov t/m 31 mrt za 10.00-17.00 uur zo t/m vr gesloten. Toegang volwassenen € 2.00; kind 4 tot 12 jaar € 1.00 ; groepen > 10 p. € 1.50 p.p. BTB -

11

BOLSWARD It Gysbert Japicxhûs

Tsjerkepaed 3 9025 BM Bears Tel. 058-2519263 www.uniastatebears.nl

Het bezoekerscentrum Uniastate te Bears geeft middels een fraaie permanente tentoonstelling over Staten en Stinsen in Friesland op verassende wijze een beeld van bewoners, interieur en tuinarchitectuur in vroegere tijden. Op het Uniastate terrein staat de oude poort en een unieke stalen constructie naar de contouren van Uniastate anno 1723. Vanuit de toren heeft u een pracht uitzicht op het Friese weidelandschap. Op het terrein is een beeldentuin ingericht. De kerk stamt uit de 13e eeuw en heeft een rijk interieur waaronder een fraai houtgesneden preekstoel. Openingstijden 1 apr t/m 1 okt di t/m vr 10.00 t/m 17.00 uur, za en zo 14.00-17.00 uur, groepen op afspraak winterseizoen wo t/m vr 10.0015.00 uur op afspraak Toegang volwassenen € 2.00; kind t/m 10 jaar € 1.00 65+ € 2.00; MK gratis BTB 2.3.

FRIESLAND

AMELAND Amelander Musea, Molens en Vuurtoren

Postbus 60 9163 ZM Nes Ameland www.amelandermusea.nl www.excursieameland.nl [email protected] Tel. 0519-542737 Fax. 0519-542136

FRIESLAND

Openingstijden Museumdorp Allingawier, Allingastate, Exmorra, Piaam 1 apr t/m 31 okt di t/m zo 10.00-17.00 uur. Op beide Paas- en Pinksterdagen is de route geopend. Toegang Museumdorp € 4.25; kind 5 t/m 14 jaar € 2.50; MK geldig; groepen vanaf 20 personen € 3.25 p.p.; fietsdagtocht langs de hele route. Exmorra, Piaam en landgoed Allingastate € 2.50; kind 5 t/m 14 jaar € 1.50; groepen € 2.00 p.p.; MK geldig (behalve op Allingastate) BTB 1.2.3.4.5

10

ANJUM Museum ‘De Eendracht’

AMELAND Amelander Musea, Molens en Vuurtoren

BOLSWARD Oudheidkamer (in het stadhuis) Wipstraat 6 8701 HZ Bolsward Tel. 0515-573990 Fax. 0515-577204 [email protected] www.gysbertjapicx.nl

Jongmastraat 2 8701 JD Bolsward Tel. 0515-578700 Fax. 0515-576688 www.bolsward.nl

Het museum In het geboortehuis van Gysbert Japicx 1603-1666, schrijver en dichter, vindt u zijn levensverhaal en veel informatie over o.a. zijn gedichten en liederen. In 1668 is voor het eerst zijn werk ‘de Friesche Rymlerye’ uitgegeven en in latere jaren opnieuw. Al deze eerste drukken zijn te bezichtigen. Zijn liederen zijn te beluisteren. De Friese taal krijgt ook veel aandacht in een permanente tentoonstelling. De tekstwinkel is uniek. U kunt daar een opdracht plaatsen voor een gedicht of een tekst voor verschillende gelegenheden. Tevens zijn er veel Friese gedichten op voorraad en op kaarten gezet. Tip: Nu ook toeristisch informatie punt voor Bolsward en omgeving.

In het tussen 1614 en 1617 gebouwde stadhuis is in de ruimte boven de ‘vierschaar’ de oudheidkamer ondergebracht. De verzameling laat de historie zien van Bolsward. Bijzonder daarin zijn: de zilveren voorwerpen van de hand van Bolswarder zilversmeden, in Bolsward geslagen munten en ter plaatse in de 18e eeuw vervaardigd aardewerk. Naast de oudheidkamer zijn de representatieve ruimten: burgemeesterkamer, vierschaar en raadzaal te bezichtigen indien deze niet voor werkzaamheden in gebruik zijn. Er is een beschrijving van die representatieve ruimten beschikbaar (tevens in het Fries, Duits, Engels en Frans). Rondleidingen mogelijk op afspraak (tel. 0515-578735) tegen een tarief van € 50,00.

Openinstijden ma 13.30-17.00 uur; di t/m vr 9.00-12.30 en 13.30-17.00 uur; za 13.30-16.00 uur (jul/aug, za 10.00-16.00 uur) Toegang volwassenen € 1.75; kind 6 t/m 16 jaar € 1.00; groepen > 10 p. € 1.50 p.p.; rondleiding op afspraak Exposities Gysbert Japicx schrijver en dichter; Het ferhaal fan de Fryske taal; Fryske taal en Fryheid; Meartaligens BTB 1.2.3.

Openingstijden 1 apr t/m 1 nov ma 14.00-16.00 uur di t/m vr 9.00-12.00 uur en 14.00-16.00 uur 2e paasdag, Hemelvaartsdag en 2e pinksterdag gesloten. Toegang Gratis BTB -

BOLSWARD Titus Brandsma Museum

BUITENPOST Botanische tuin ‘De Kruidhof ’ Grote Dijlakker 11 8701 KV Bolsward Tel. 0515-581799 www.titusbrandsmamuseum.nl

Het Titus Brandsma Museum is gewijd aan Titus Brandsma (18811942), pater Karmeliet, zijn veelzijdig activiteiten (o.a. verzetsheld, hoogleraar, journalist, Friese taalbevorderaar, oprichter van scholen) en zijn huidige betekenis. De permanente expositie toont Brandsma’s leven door persoonlijke eigendommen, foto’s, schilderijen, geschriften, klooster- en gevangeniscel en authentiek stemgeluid.

BURDAARD Ruurd Wiersma Hûs

Diepswal 27 9101 LA Dokkum Tel. 0519-293134 Fax. 0519-220510 www.museumdokkum.nl

De Kruidhof is als botanische tuin van Friesland (3,5 ha) vooral bekend door de uitgestrekte Geneeskruidentuin. Ook de andere 16 kleurige en fleurige tuinen zijn een ware ontdekkingsreis die o.a. leidt langs oude cultuurgewassen, oude fruitrassen, een geurende keukenkruidentuin en een levendige vlindertuin. De Kruidhof heeft een verkooptuin met een rijke collectie vaste planten, deels uit eigen kwekerij. Er is een tuincafé voor koffie met gebak of een lunch en een giftshop voor mooie cadeau-artikelen. Tijdens het seizoen worden diverse evenementen georganiseerd. Kijk daarvoor in de agenda op de website. Op het terrein van De Kruidhof staat het IJstijdenmuseum met bijzondere collecties stenen, fossielen en mineralen. Tevens archeologisch steunpunt. Openingstijden van za 5 apr t/m vr 11 okt 2008 di t/m za 10.00-17.00 uur zo 12.00-17.00 uur, ma gesloten Toegang volwassenen € 4.50; kind 5 t/m 12 jaar € 2.00; 65+ / groepen > 15 personen € 3.25; MK gratis; gids € 15.00 ; (> 15 personen € 1.00 p.p.) Evenementen variabel BTB 1.2.3.4.5

BURGUM Streekmuseum – Volkssterrenwacht Burgum Mounewei 6-7 9111 HB Burdaard Tel. 0519-332334 www.ruurdwiersma.nl

Ruurd Wiersma Hûs, Museum voor naïeve kunst. Wie doet nu zoiets: de wanden en het plafond van zijn woonkamer compleet beschilderen, waarbij iedere wand één van de vier jaargetijden uitbeeldt? Naïeve schilder Ruurd Wiersma (1904 – 1980) koos voor dit alternatieve ‘behang’ na een ontploffing van zijn oliekachel in 1966. Ook de bedsteedeuren, de kolenkit en zijn schoenen ontsnapten niet aan het creatieve penseel van deze oud-melkvaarder. Daarna volgden honderden schilderijen in lakverf op hardboard. De gehele collectie van het museum kunt u ook op onze website bekijken. Openingstijden 1 apr t/m 30 sep di t/m vr 10.00 t/m 11.30 uur en 13.00 t/m 17.00 uur, za en zo 13.30 t/m 17.00 uur Bezoek buiten openingstijden op afspraak Toegang volwassenen € 2.50; kind 4 t/m 12 jaar € 1.00 BTB: 1.3.4.

Menno van Coehoornweg 9 9251 LV Burgum Tel. 0511-465544 www.streekmuseumvolkssterrenwachtburgum.nl

Twee verschillende interessegebieden onder één dak: in het sterrenwachtgedeelte kijken we naar zon, maan, sterren en planeten en daar geven we ook veel uitleg bij. Bij bijzondere hemelverschijnselen zijn we soms zelfs ’s nachts open voor bezoekers! Helaas: we kunnen niet door de wolken heen kijken, maar dan is er altijd een aangepast programma. In het museumgedeelte is er een grote collectie zwerfstenen in de afdeling Geologie. Archeologie en Streekgeschiedenis toont uitgebreide bewoning in de Steentijd, t/m herinneringen aan lokaal beroemde personen. Waaronder Hendrik Bulthuis, de ontwerper van de BM-er. Ook is er een grote collectie Burgumer Zilver. Openingstijden di t/m za 13.00-17.00 uur, ook vr 19.00-22.00 uur Toegang volwassenen € 2.50; kind t/m 12 jaar € 1.50; MK geldig; donateurs gratis Exposities t/m apr 2009, Duivelbanners en Wonderdokters in de Friese Wouden; t/m apr 2009, Buitengewoon Gewoon, de geschiedenis van enkele rijke boerenfamilies. Doorlopend, wisselende thematische tentoonstellingen van grafisch kunstenaar Jaap Rusticus BTB 1.2.3.4.5.

Midden in het historische centrum van Dokkum ligt museum het Admiraliteitshuis. Het museum bevindt zich in een aantal historische panden, waaronder het zeventiende eeuwse gebouw van de Admiraliteit van Friesland en Groningen uit 1618, met een prachtige 17e eeuwse binnentuin. Het museum biedt een bijzonder beeld van 2000 jaar cultuur in Noord-Oost Friesland, waarbinnen Bonifatius een belangrijke plaats inneemt, maar ook oude gebruiksvoorwerpen, volkskunst, schilderijen en Fries aardewerk. Er is een uitgebreide Fries-zilvercollectie, waarvan een groot deel afkomstig is van Dokkumer goud- en zilversmeden. Daarnaast bezit het museum een belangwekkende collectie textiel, waaronder Friese kostuums, floddermutsen en merklappen. Openingstijden di t/m za 13.00-17.00 uur, groepen buiten openingstijden op afspraak Toegang volwassenen € 3.00; kind 6 t/m 16 jaar € 1.75; MK geldig; CJP € 1.00; groepen > 15 = € 2.75 p.p. Exposities Het museum organiseert regelmatig wisselexposities over diverse onderwerpen. BTB 4

13

DRACHTEN Museum Smallingerland Museumplein 2 9203 DD Drachten Tel. 0512-515647 Fax. 0512-541446 www.museumdrachten.nl

Museum Smallingerland Drachten is gevestigd in een voormalig klooster gelegen in het centrum van Drachten. Dit museum geeft een boeiend overzicht van de beeldende kunst van de 20e eeuw t/m nu. De nadruk ligt hierbij op kunstenaars en stromingen die op enegerlei verbonden waren in en rondom Drachten. De cultuurhistorische afdeling laat zien dat Drachten zich heeft ontwikkeld van een klein nijver dorpje tot een grote stad met verschillende industrieën. Openingstijden di t/m za 11.00-17.00 uur, zon- en feestdagen 13.0017.00 uur Toegang volwassenen € 4.00; kind t/m 17 jaar gratis; 65+ € 2.00; MK geldig; CJP € 2.00; groepen > 15 p. € 2.00 p.p. Exposities 14 mrt t/m 25 mei, Harry Boiten 9 mei t/m 31 aug, Aafke Holman 30 mei t/m 31 aug, Jan Kuiper 13 sept t/m 16 nov, Natasja Bennink 29 nov t/m 13 apr 2009, Yn ‘e Line BTB 1.2.3.4.5.

DOKKUM Natuurmuseum Dokkum Kleine Oosterstraat 12 9101 KK Dokkum Tel. 0519-297 318 www.natuurmuseumdokkum.nl

In natuurmuseum Dokkum is de grootste overdekte kijkhut van Nederland. Van hieruit kunt u gluren naar de verschillende diorama’s, o.a. ‘Op het wad’, ‘Bij de terp’ en ‘In het bos’. Naast de wisselexposities zijn er allerlei excursies – samen met het IVN – en activiteiten. Het museum organiseert allerlei doemiddagen, die ruim van te voren in de pers worden aangekondigd. Onze nieuwe zomerexpositie heeft als titel: Zoete insecten: Over bijen en hommels. Bijen en hommels zijn belangrijk in de natuur. Zonder die insecten zouden er minder bloemen zijn. En wij kunnen de gezonde honing, die bijen maken, proeven en eten. Lekker, toch? Openingstijden ma 13.00 t/m 17.00 uur, di t/m vr 10.00 t/m 12.00 uur en 13.00 t/m 17.00 uur. 1 jun t/m 1 sep ook za 14.00 t/m 16.30 uur Toegang volwassenen € 2.50; kind € 1.25; 65+ € 2.00; MK geldig; CJP € 2.00; groepen > 10 = € 2.00 p.p. BTB 1.2.4

FRIESLAND

12

Schoolstraat 29B 9285 PW Buitenpost Tel. 0511-541253 www.dekruidhof.nl

FRIESLAND

Openingstijden medio feb t/m medio nov di t/m za 13.00 t/m 17.00 uur groepen buiten openingstijden op afspraak Toegang volwassenen € 2.50; kind 6 t/m 16 jaar € 1.50; 65+ € 1.50; CJP € 1.50; groepen > 15 p. € 1.50 p.p. Rondleiding op aanvraag (max. 15 p.) € 1.50 p.p. Exposities vanaf 26 feb vernieuwde en uitgebreide tentoonstelling, Titus Brandsma: ‘’Hier sta ik voor, hier ga ik voor’’ 24 mei t/m 16 nov, Bloemkamp cum suis. 400 jaar kloosters in Fryslân BTB 1.2.3.4.5.

DOKKUM Museum het Admiraliteitshuis

EARNEWÂLD Frysk Lânbou Museum Koaidyk 8b 9264 TP Earnewâld Tel. 0511-539420 Fax. 0511-539697 www.frielandbouwmuseum.nl De bezoeker maakt op een levendige manier kennis met 2000 jaar agrarische geschiedenis van Fryslân. Je ziet de leef, werk en woonomstandigheden van een boerengezin tijdens verschillende tijdsperioden zoals de terpentijd, de periode rondom 1870 en voor en na de oorlog. Hoe hielden onze voorouders het hoofd (soms letterlijk) boven water, hoe gingen ze te werk en wat voor problemen kwamen ze tegen in hun strijd een bestaan op te bouwen. Naast de vaste collectie is een gedeelte van het museum ingericht voor wisselexposities en is er een uitgebreide bibliotheek. Op het buitenterrein worden activiteiten en demonstraties georganiseerd. Voor het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs is er een educatief programma. Voor groepen biedt het museum arrangementen. Openingstijden 1 apr – 1 nov ma t/m za 10.00 – 17.00 uur, zo 13.00 – 17.00 uur; 1 nov – 1 april ma t/m za op afspraak, winkel geopend tijdens kantooruren, zo 13.00 -17.00 uur; Schoolvakanties ma t/m za 10.00 – 17.00 uur, zo 13.00 – 17.00 uur; kerstdagen, nieuwjaarsdag, 1e paasdag, 1e pinksterdag gesloten; andere feestdagen: 13.00 -17.00 uur Bouwvakvakantie: werkdagen tot 21.00 uur Toegang volwassenen € 6.00; kind 6 t/m 16 jaar € 3.00; gezinskaart > 3 p. € 15.00; MK geldig; groepen volwassenen >15 p. € 5.00 p.p.; groepen kids > 15 € 2.00 p.p. (begeleiders gratis) Programmagroepen educatie nog te bepalen; Combikaarten met anderen en arangementen/acties € 1.00 korting BTB 1.2.3.4.5.

APPELSCHA Culinair Historisch Kookmuseum

EARNEWÂLD It Kokelhûs fan Jan en Sjut

Culinair Historisch Kookmuseum Het Culinair Historisch Kookmuseum in het Friese veendorp Appelscha is een uniek museum. Aan de hand van een representatief overzicht van de Nederlandse eetcultuur en eeuwenoude kookhistorie in de volkskeuken houdt het kookmuseum de culinaire tradities in stand. Er is een wisselende expositie van keukengerei met verborgen verhalen en unieke keukenmaterialen, veelal handgemaakt. Bijvoorbeeld de aardappelrasp die is gemaakt van een conservenblik en symbool staat voor de vergankelijkheid van het kookgerei in de volkskeuken. De vele voorwerpen worden niet alleen verzameld, maar ook gerubriceerd, geconserveerd en onderworpen aan wetenschappelijk onderzoek. Door het keukengerei tentoon te stellen krijgt u een inzicht in de keukens van onze grootouders. Het kookmuseum is een museum voor drie generaties: kind, ouder en grootouder. Met herinneringen aan eetmomenten, de vaak fijne opgesnoven geur bij onze ouders aan de eettafel.

Wij zijn geopend vanaf dinsdag tot en met zondag vanaf 11.00 tot 17.00 uur en de historische ijssalon tot 21.00 uur,verder alle andere tijden op verzoek. Kookworkshop en ijsworkshop worden dagelijks tussen 11.00 uur tot en met 24.00 uur gegeven. Grote groepen graag even een bericht zodat we rekening kunnen houden met rondleidingen.

It Fliet 14-16 9264 TD Earnewâld Tel. 0511-539222 www.earnewâld.nl

Het museum bestaat uit een kamer met betegelde muren, twee bedsteden en Earnewâldster matten (kokelmatten) op de vloer. Daarnaast is er een ouderwets kruidenierswinkeltje met een zijkamer dat oorspronkelijk een veestalling was en waar men nu uniek turfsnijwerk, voorstellende bijbelse figuren, kan bewonderen. In een andere kamer is oud gereedschap te zien dat gebruikt werd door boeren, vissers, rietsnijders en verveners. In deze kamer heeft ook de “duvel fan Earnewâld gewoond”. Openingstijden jun t/m aug ma t/m zo 14.00-17.00 uur (uitgezonderd vr) op aanvraag geopend voor groepen > 8 p. Toegang volwassenen € 1.25 BTB 1.2.3.4.5.

Entree museum*: € 3,- per persoon, € 2,50 per kind - met rondleiding:, € 5,- per persoon - met rondleiding, koffie/thee en gebak:, € 7,50 per persoon - met rondleiding, koffie/thee en gebak en proeverij: € 10,- per persoon Toeringcar-arrangement: € 5,- per persoon

15

SNEEK Fries Scheepvaart Museum O NTD E K H ET

FR I E S S CH E E P VA A RT M U S E U M 32 E XPOS ITI E RU I MTE S

FRANEKER Koninklijk Eise Eisinga Planetarium Eise Eisingastraat 3 8801 KE Franeker Tel. 0517-393070 www.planetarium-friesland.nl

Honderden scheepsmodellen, schilderijen, zeemanssouvenirs, scheepsinterieurs, instrumenten, gereedschappen en curiosa vertellen de geschiedenis van de Friese scheepsbouw en scheepvaart. Daarnaast vindt u in het museum ook de Sneker

In de woonkamer van zijn grachtenhuis bouwde de wolkammer Eise Eisinga tussen 1774 – 1781 het zonnestelsel op schaal na. Na ruim 225 jaar is dit het oudst werkende planetarium ter wereld waar u nog steeds de actuele stand van de planeten kunt aflezen. Naast instrumenten van amateur-sterrenkundigen uit de 18e en 19e eeuw, besteedt het Planetarium ook aandacht aan modern ruimteonderzoek. Elke bezoeker krijgt uitleg in de planetariumkamer.

Oudheidkamer met prachtige stijlkamers. In de ijszaal proeft u de sfeer van de Friese ijssport en de Elfstedentocht. Ook voor kinderen zijn er diverse activiteiten, zoals bijvoorbeeld ‘schatzoeken in het museum’.

Fries Scheepvaart Museum en Sneker Oudheidkamer

Kleinzand 14, 8601 BH Sneek Telefoon 0515 – 414 057

maandag t/m zaterdag van 10.00 – 17.00 uur zondag van 12.00 - 17.00 uur Op feestdagenn gesloten geesllot ote ten en www.friesscheepvaartmuseum.nl

Museumbezoek en kaatsen/arrangementen Wie meer wil weten over de Friese sport bij uitstek, het ”kaatsen”, is welkom in het Kaatsmuseum. Naast originele kaatsprijzen en collecties eretekens wordt de geschiedenis en het cultuur-historische aspect van het kaatsen weergegeven. Naast het bezoeken van het museum kunt u ook zelf meedoen aan de kaatssport. U kunt namelijk een balletje slaan op het nabij gelegen kaatsveld, onder leiding van een ervaren kaatstrainer. Dit kan, als u in groepsverband komt, en daarvoor een afspraak maakt (0517-380602/ [email protected]). Excursies (vanaf 8 pers.) en arrangementen zijn gedurende het gehele jaar mogelijk. Voor informatie kunt u contact opnemen met de secretaris van het Kaatsmuseum, tel. 0582572590 of e-mail: [email protected]. Openingstijden medio mei t/m sep di t/m za 13.00 - 17.00 uur, op zon- en feestdagen gesloten (wel op afspraak mogelijk) Toegang volwassenen € 2.50; kind t/m 6 jaar gratis; kind t/m 12 jaar € 1.00; 65+ € 1.00; groepen (excursies) € 1.75 p.p. BTB: 1.2.

Culinair Historisch Kookmuseum “de Vleer” • Vaart zz 75 • 8426 AG Appelscha Telefoon: 0516-431145 • www.kookmuseum.nl

14

Voorstraat 2 8801 LC Franeker Tel. 0517-393910/058-2572590 [email protected]

Openingstijden di t/m za 10.00-17.00 uur zo 13.00- 17.00 uur apr t/m okt ook op ma 13.00-17.00 uur Toegang volwassenen € 4.50; kind 4 t/m 13 jaar € 3.75; 65+ € 4.00; CJP € 3.75; groepen > 20 p. € 3.50 p.p. Exposities zomerexpositie: De Maan BTB 1.3.5.

FRIESLAND

Het Culinair Historisch Kookmuseum Wie de drempel van het kookmuseum overstapt, maakt tevens een sprong terug in de tijd. Een mengeling van geuren. Een warm fornuis, geurige bouillon. Volle voorraadkasten.

Een diepe kelder staat vol met goedgevulde weckflessen. Appelmoes, kruisbessen en snijbonen. Weckpotten op kleur en inhoud gesorteerd. Wilde eend, duinkonijn en snoek (ruim 100 jaar oud) keurig naast elkaar. Maar ook wilde morellen en vakkundig ingelegde peren. Geschonken vanuit een emotie. Een blik in grootmoeders keuken leert ons dat conserveren van voedsel voor mensen van haar generatie vaak bittere noodzaak was. Het kookmuseum heeft een leeszaal met een groot Culinair Archief , u kunt de kookboeken ook digitaal bezoeken www.culinairarchief.nl

FRANEKER Kaatsmuseum KNKB

FRANEKER Museum Martena Voorstraat 35 8801 LA Franeker Tel. 0517-392192 Fax. 0517-383219 www.museummartena.nl Museum Martena is gevestigd in het Martenahuis, het beeldbepalende stadskasteel in het centrum van Franeker. De vaste collectie: de universiteit, Anna Maria van Schurman, Historisch Franeker, Porselein, Kooistra’s kermis en Salomo’s oordeel. Op de bel-etage van de Martenastins zijn de vroeg 18e eeuwse schilderijenkamer, keuken en porseleinkamer te bewonderen. Openingstijden di t/m vr 10.00–17.00 uur za, zo en feestdagen 13.0017.00 uur Toegang volwassenen € 5.00; Kind € 2.00; MK geldig; groepen > 9 p. € 4.00 p.p. Tentoonstellingen 8 feb t/m 6 apr Spelen en schrijven van B. Scheppink en H. Bijlstra, kunstenaarsboeken, poppen, schilderijen en elk weekend een poppenvoorstelling. 18 apr t/m 22 jun Bertegrûn, D. Boersma, werken van het landschap rondom Franeker. 11 jul t/m 19 okt B, B en B, werken van B. Bregman en G. Benner uit privé-collectie. Jun, jul en aug Beelden in Fryslân, overzichtstentoonstelling Friese beeldhouwkunst. 1 nov t/m 30 nov Winnaar Coba de Grootstipendium 2007, solotentoonstelling van S. Wiersma 12 dec t/m 2 mrt, Klaas Koopmans en de psychiatrie BTB 1.2.3.4.5.

GORREDIJK Streekmuseum Opsterland Hoofdstraat 59 8401 BW Gorredijk Tel. 0513- 462930 www.museumopsterland.nl

16

GROU Mineralogisch Museum Leechlân 22 9001 ZH Grou Tel. 0566-623636 www.home.zonnet.nl/mineralengrou

Het museum bevindt zich in een boerderij halverwege Grou en Warten. U maakt kennis met de wonderlijke wereld van de mineralen, de belangrijkste bouwstenen van onze aarde. Een wereld vol prachtige kleuren en vormen, boeiend voor jong en oud! Speciale aandacht is er voor edelstenen en fluorescerende mineralen. Openingstijden 5-6 apr - 1 jun, wo t/m zo 11.00-17.00 uur 1 jun - 1 sep, di t/m zo 11.00 - 17.00 uur; 1 sep - 1 nov, wo t/m zo 11.00 - 17.00 uur Toegang volwassenen € 2.50; kind t/m 12 jaar € 1.00; MK geldig; CJP € 1.00 Exposities Gehele seizoen diverse kleine geologische exposities, o.a. fossielen BTB 1.2.3.4.

Stationsweg 1 9001 ED Grou Tel. 0566-623016

Voorstraat 56 8861 BM Harlingen Tel. 0517-413658 Fax. 0517-412664 www.hannemahuis.nl

Historische presentatie van de achttien dorpen in de gemeente Boarnsterhim. Overzicht van leven en werken van de Bruorren Halbertsma, hun betekenins voor de Friese taal en letterkunde en de economie van Grou. Collectie goud, zilver, porselein en textiel. Daarnaast zijn er wisselexposities en dorpswandelingen voor groepen. Openingstijden1 apr t/m 27 sep en kerstvakantie di t/m za 13.3017.00 uur, jan en feb zo 13.30-17.00 uur Toegang volwassenen € 2.00; kind 6 t/m 12 jaar € 0.50; MK geldig; CJP € 1.00; groepen > 10 p. € 1.50 p.p. Exposities 1 apr t/m 17 mei, ‘’Alles út ‘e kast’’ (voorwerpen uit eigen depot), met speciale aandacht voor Dokter Eeltsje Halbertsma. 4 jun t/m 27 sep, ‘’Stinzen en State’’, Rikelju’s wenten yn Midden Fryslân. 17 t/m 31 dec, ‘’Boaijumfynsten’’, Bodemvondsten uit Midden Fryslân BTB 1.2.3.4.5.

Het Hannemahuis schenkt aandacht aan de veelzijdige geschiedenis van Harlingen. De verzameling bevat scheepsmodellen, zilver, tegels en aardewerk, schilderijen, foto’s, archeologisch materiaal en een Vestdijkcollectie. Het museum wordt geheel heringericht en is vanaf medio september 2008 weer geopend. Een vroeg 19e eeuwse kunsthandel wordt gereconstrueerd en een fundament van een jeneverstokerij uit 1760 wordt op een speelse manier tot leven gebracht. Voor kinderen wordt een apart vertrek ingericht. Openingstijden 20 feb t/m 26 mei di t/m za 13.30-17.00 uur 29 mei t/m 16 sep di t/m za 10.00-17.00 uur zo 13.30-17.00 Toegang nog niet bekend BTB 1.2.3.4.5.

HEERENVEEN Museum Belvédère Oranje Nassaulaan 12 8448 MT Heerenveen Tel. 0513-644999 Fax 0513-644998 www.museumbelvedere.nl

Museum Belvédère is een bijzonder vormgegeven museum voor moderne en hedendaagse kunst, prachtig gelegen in Museumpark Landgoed Oranjewoud, bij bos, wei en water. Het museum toont schilderijen van Friese schilders en geestverwanten: werk van Jan Mankes, Boele Bregman, Gerrit Benner, Thijs Rinsema, Thames Oud, Sjoerd de Vries en vele anderen. Openingstijden di t/m zo 11.00-17.00 uur zie voor actuele openingstijden onze website Toegang volwassenen € 5.00; kind 6 tot 12 jaar € 2.50; 65+ € 4.50; MK geldig; CJP € 3.50; groepen > 10 p. € 4.25 p.p. BTB 1.2.3.4.5.

HARKEMA Openluchtmuseum “De Spitkeet” De Dunen 1 9281 KT Harkema Tel. 0512-840431 www.despitkeet.nl

Het themapark (ruim 4 ha) toont o.a. middels een origineel ingerichte Spitkeet, Wâldhúske en een Woningwetwoning hoe mensen tussen 1800-1950 op de arme Friesch-Groningsche Heide leefden. Op het terrein is ook een armenkerkhof. Daarnaast is er een fruithof van oude hoogstamrassen, een pingo, een veldje met vroegere akkerbouwrassen en zijn er Nederlandse landgeiten (origineel ras). Een vaste expositie toont antiek gereedschap, kleding en huisinrichting uit de voorgaande eeuwen. Het ontvangstgebouw is in de vorm van een schaapskooi. Er zijn mogelijkheden voor koffietafels, barbecues, kinderfeestjes etc. Ook zijn wandelingen en fietstochten mogelijk en routekaarten aanwezig. Openingstijden 1 apr t/m 31 okt wo t/m vr 13.00-17.00 uur, za 10.0017.00 uur; 15 jun t/m 14 sep di t/m za 10.00-17.00 uur, zo 13.0017.00 uur Toegang volwassenen € 2.50; kind 4 t/m 12 jaar € 1.50; MK geldig; donateurs gratis (op vertoon van pas) Exposities Archeologisch steunpunt BTB 2.3.4.5.

FRIESLAND

Openingstijden di t/m vr 9.00–17.00 uur, za 13.00–16.00 uur Toegang volwassenen € 3.50; kind 4 t/m 12 jaar € 1.50; MK geldig; CJP geldig; groepen > 10 p. € 2.50 p.p. BTB 1.2.3.5.

HARLINGEN Gemeentemuseum Het Hannemahuis

FRIESLAND

Beleef het museum, duik in het roerige verleden van Domela Nieuwenhuis, P.J.Troelstra en de socialistische bibliotheek, de verschillen tussen arm en rijk en de invloed van de vervening. Ontdek de handel en wandel van de Opsterlander, ga op bezoek in de zilverwerkplaats met zijn zilvercollectie. De Joodse historie in Opsterland wordt belicht en bewonder de zeer uitgebreide archeologische en geologische verzameling uit Noord-Nederland. Het museum maakt hedendaagse wisselende tentoonstellingen. In 2008 kunt u: Kijken bij de Rijken, blik in de kledingkast van Freule Hillegonda, de jaren vijftig herleven in Was- Gehakt en Boendag, laat u meevoeren met Verhalen uit Opsterland en voel de kou in IJs- en IJskoud, de barre winters van weleer.

GROU De Trije Gritenijen

17

HEERENVEEN Museum Willem van Haren / Ferdinand Domela Nieuwenhuis Museum Minckelerstraat 11 8442 CE Heerenveen Tel. 0513-623408 Fax: 0513-645782 www.willemvanharen.nl

Museum Willem van Haren is een verrassend veelzijdig museum. Wisselende exposities, hedendaagse beeldende kunst in de kunstruimte, een beeldentuin en een boeiende vaste presentatie over de cultuurgeschiedenis van Heerenveen en omgeving. De blikvanger van deze presentatie is de indrukwekkende stadsmaquette van Heerenveen in 1830, tot leven gewekt door een uniek multimediaspektakel. Ook de vorstelijke geschiedenis van Oranjewoud komt aan bod. Op de ‘zolder van pake’ viert de nostalgie hoogtij. Onderdeel van Museum Willem van Haren is het Ferdinand Domela Nieuwenhuis Museum, gewijd aan Domela: dominee, vrijdenker, socialist, anti-militarist en anarchist, maar voor alles strijder tegen maatschappelijk onrecht. Openingstijden di t/m vr 11.00-17.00 uur; za en zo 13.00-17.00 uur Feestdagen gesloten Toegang volwassenen € 4.00; kind 6 t/m 17 jaar € 2.00; MK geldig; CJP gratis; groepen > 10 p. € 3.00 p.p. Exposities Kijk voor informatie over tentoonstellingen en activiteiten op www.willemvanharen.nl BTB 1.2.3.4.5.

HINDELOOPEN Het Eerste Friese Schaatsmuseum Kleine Weide 1-3 8713 KZ Hindeloopen Tel. 514-521683 Fax. 0514-521218 www.schaatsmuseum.nl

In het eerste Friese Schaatsmuseum is een grote collectie schaatsen, sleden en oude prenten te zien. Daarnaast is er een Elfstedengeschiedenis met veel foto’s. Het museum beschikt over veel reclamemateriaal van schaatsfabrieken en er zijn werkplaatsen van hout- en ijzerbewerking. Er is een pannenkoekhuis aanwezig en kunt u een kopje koffie drinken waarbij u keuze heeft uit een uitgebreid assortiment gebak. Openingstijden ma t/m za 10.00-18.00 uur; zo 13.00-17.00 uur Toegang volwassenen € 2.50; kind 6 t/m 14 jaar € 1.50; groepen > 15 p. € 1.50 p.p. Exposities Doorlopende tentoonstelling over de Elfstedentocht BTB 1.2.3.4.5.

HINDELOOPEN Hidde Nijland Museum Hindeloopen Dijkweg 1 8713 KD Hindeloopen Tel. 0514-521420 www.museumhindeloopen.nl

Wie kent niet het Hindelooper schilderwerk? Door de schilderkunst ontwikkelde zich in de 18e eeuw een aparte wooncultuur in dit Zuiderzeestadje. In het museum maakt u kennis met het oude Hindeloopen. In een compleet ingericht huis kunt u o.a. het prachtige beschilderde meubilair, de bijzondere, kleurrijke dracht, sieraden, schilderijen en andere rijkdommen uit de 18e eeuw bezichtigen. Door de houtvaart op de Oostzee was de stad in die tijd zeer welvarend. Prenten en schilderijen vertellen over het ontstaan en de ontwikkeling van de stad. Een handelsreis naar de Oostzee kunt u meebeleven in een ‘schip’, dat klaarligt om te vertrekken naar St. Petersburg. Een maquette van de haven van voor de Afsluitdijk en o.a. de visserij tonen de 20e eeuw. Museumwinkel aanwezig. Parkeergelegenheid op 50 m. afstand.

JOURE Museum Joure

KOLLUM Oudheidkamer ‘Mr. Andreae’ Geelgietersstraat 1-11 8501 CA Joure Tel. 0513-412283 Fax. 0513-419653 www.museumjoure.nl

Op de plaats waar Douwe Egberts in de 19e eeuw zijn koffie brandde is nu Museum Joure gevestigd. De zeven gebouwen op het voormalig industrieterrein en het woonhuis van directeur C.J. de Jong aan de Midstraat herbergen diverse collecties: ambachtelijk/industrieel met kopergieterij, klokkenmakerij, zilversmederij, drukkerij (Fries Grafisch Museum) en bakkerij. Op het gebied van koffie, thee en tabak zijn prachtige objecten tentoongesteld in het oude pakhuis. Verder is er de natuurafdeling en de sfeervolle tuin met insectentoren. De nostalgische winkel De Witte Os en het sfeervolle Koffie- en Theehuis zijn zeker een bezoekje waard. Openingstijden di t/m vr 10.00-17.00 uur, za t/m ma 14.00-17.00 uur Toegang volwassenen € 3.50; kind 4 t/m 16 jaar € 1.50; 65+ € 2.50; MK geldig; CJP € 2.00; groepen > 15 p. € 2.50 p.p. BTB 1.2.3.4.5.

Eyso de Wendtstraat 9-11 9291 ES Kollum Tel. 0511-452833

Oudheidkamer Mr Andreae, in het oude postkantoor te Kollum, heeft een vaste expositie van onder andere oude ambachten, klederdrachten en sieraden. Verder vindt u er een grutterswinkeltje, een stijlkamer, een schoollokaal en een fotoatelier. Een koffie- en theeschenkerij is aanwezig. Openingstijden geopend van eind mei t/m eind okt di t/m za 14.0017.00 uur Toegang volwassenen € 2.50; kind t/m 13 jaar € 0.50; 65+ € 1.75; MK geldig; groepen > 5 p. € 1.75 p.p. Exposities Wisselexpositie in 2008: ‘’ Handel en wandel yn ‘e Voorstraat’’, een expositie over de veranderingen in de winkelstraat van Kollum door de jaren heen aan de hand van prentbriefkaarten en foto’s BTB 1.2.3.

Op Kornwerderzand bij de kop van de Afsluitdijk liggen de beroemde Kazematten, grotendeels verscholen onder zand. Binnen de metersdikke muren herleeft de periode voor en van de meidagen 1940. In zeven kazematten wordt de geschiedenis van de mobilisatie en het leven in en om de kazematten verteld. De slaapplaatsen, de telefooncentrale, de stelling keuken en een uitgebreide wapencollectie. Op deze unieke plek werd de Duitse Blitzkrieg een halt toegeroepen daarbij ondersteund door de marine. Openingstijden mei t/m okt op wo en za 10.00-17.00 uur jul en aug ook zo 13.00-17.00 uur Toegang volwassenen € 3.00; kind 5 t/m 15 jaar € 1.50; 65+ € 2.00; MK geldig; veteranenpas geldig; CJP € 2.00; groepen schoolkinderen € 1.00 p.p.; rondleider € 15.00 BTB -

19

LEEUWARDEN Museum De Grutterswinkel Nieuwesteeg 5 8911 DT Leeuwarden Tel. 058-2153427 www.museum-de-grutterswinkel.nl

In Leeuwarden bevindt zich aan de Nieuwesteeg 5 een prachtig bewaarde Grutterswinkel uit het begin van de 20e eeuw. Alsof de tijd heeft stilgestaan, waant u zich terug in grootmoeders tijd. Maar in het 17e eeuwse pand valt meer te zien: een oude bediende kamer in het achterhuis, een wijnkelder. Daarnaast zijn er regelmatig wisselende exposities. Openingstijden di t/m za 10.00-17.00 uur; jun t/m aug ook op ma 13.00-17.00 uur Toegang gratis; rondleiding groepen € 1.50 p.p. (op afspraak) Exposities € 1.50 15 feb t/m 15 jun 2008, ‘’in beeld’’ overzicht expo 15 jaar bestaan 1 jul t/m 18 jan 2009, speelgoed winkeltjes BTB 1.3

Turfmarkt 11 8911 KS Leeuwarden Tel. 058-2555501 www.friesmuseum.nl

Het Fries Museum is hét museum voor kunst, cultuur en geschiedenis en tevens het podium voor moderne en hedendaagse kunst in Friesland. De collecties van het museum zijn zeer divers en het tentoonstellingsprogramma dynamisch. In het Fries Museum is tevens het Verzetsmuseum Friesland gehuisvest. Openingstijden di t/m zo 11.00 t/m 17.00 uur; ma 25 dec en 1 jan gesloten Toegang volwassenen € 6.00; kind t/m 13 jaar gratis; kind 13 t/m 17 jaar € 3.00; MK geldig; CJP € 4.00; woensdag gratis Exposities 20 apr t/m 24 aug, De kleur van Friesland; 7 sep t/m 26 okt, Noorderlicht – Behind Walls; 16 nov t/m 29 mrt 2009, Quilts Meer informatie over het actuele tentoonstellingsprogramma op www.friesmuseum.nl

FRIESLAND

18

Dekema State, gelegen in Jelsum vlak ten noorden van Leeuwarden, is een oorspronkelijk 15e eeuws huis dat geheel in oude glorie is hersteld. De inrichting van het huis, met onder andere portrettengalerij en restanten van bijzondere 16e eeuwse beelden, ademt de sfeer van bewoning door een adelijke Friese familie van rond 1930. Park, tuinen, boomgaard, singels en grachten completeren door hun oorspronkelijke aanleg en bijzondere beplanting het beeld van een eeuwen oud Fries landgoed. Speurtocht en verkleedkleding voor kinderen aanwezig. Picknicken op bestelling. Openingstijden apr t/m okt, za en zo 13.00-17.00 uur 23 jun t/m 16 sep, di t/m zo 13.00-17.00 uur 11 mei en 14 juni gesloten; 27, 28 jun en 12 jul gesloten vanwege huwelijkse voltrekkingen; 12 mei, Kastelendag Living History 14 jun, avondopenluchtconcert Koninklijke Luchtmacht Kapel 12 t/m 14 dec 14.00-18.00 uur, Winterlichtjes openstelling Toegang volwassenen € 3.50; kind 4 t/m 18 jaar € 1.00; 65+ € 2.50; CJP € 2.50; groepen > 20 p. € 2.00 p.p. Minimaal groepstarief buiten opstelling € 40.00; Komt u van ver: bel! Groepen op afspraak ook buiten openstelling. Expositie De ‘’Rembrandt’’ van Dekema State, het verhaal BTB 3.5

LEEUWARDEN Fries Museum Afsluitdijk 5 8752 TP Kornwerderzand Tel. 0515-542565 www.kazemattenmuseum.nl

Dekemawei 5 9057 LC Jelsum Tel. 058-2570020 www.dekemastate.nl

FRIESLAND

Openingstijden 1 apr tot 1 nov ma t/m vr 11.00-17.00 uur za & zon- en feestdagen 13.30-17.00 uur buiten het seizoen op afspraak Toegang volwassenen € 3.00; kind 6 t/m 16 € 1.80; 65+ € 2.25; MK geldig; CJP € 2.00; groepen > 10 p. € 2.25 p.p.; gezinskaart € 7.50 BTB -

KORNWERDERZAND Kazemattenmuseum

JELSUM Dekema State

LEEUWARDEN Natuurmuseum Fryslân Schoenmakersperk 2 8911 EM Leeuwarden Tel. 058-2332244 Fax. 058-2332240 www.natuurmuseumfryslan.nl Het Natuurmuseum Fryslân is een museum voor kinderen, ouders en grootouders, natuurliefhebbers en iedereen die wel eens een potvis van nabij wil zien, een rondje boven Fryslân wil vliegen of over de bodem van een sloot wil lopen. Zelf doen en beleven staan centraal in het museum en maken dit tot het natuurleukste van Nederland! Het thema van het museum is de natuur van Fryslân. Drie verdiepingen vol informatie, bijzondere dieren en planten, opdrachten, proefjes, spelletjes en andere verrassingen nodigen uit om ontdekt te worden. De verrassende manier waarop alles wordt gepresenteerd heeft binnen en buiten de provincie al veel lof geoogst. Beroemd is ‘Friesland onder Water’. Al wandelend tussen kroos en waterplanten ontmoet je er duikende aalscholvers, verscholen snoeken en een gevaarlijk uitziende meerval. Kinderen van 4-8 jaar kunnen op vaste tijden en onder begeleiding een bezoek brengen aan de draak Li-Ming. Openingstijden di t/m zo 11.00-17.00 uur; Koninginnedag, Bevrijdingsdag, Eerste Kerstdag en Nieuwjaarsdag gesloten Toegang volwassenen € 5.00; kind 4 t/m 15 jaar € 4.00; MK geldig; CJP € 4.00; groepen > 9 volwassenen € 4.00 p.p.; groepen > 9 kinderen € 2.00 p.p.; vrienden gratis Exposities 26 apr t/m 26 okt, Hoe tem je een leeuw? 7 nov t/m eind apr 2009, Bodem.nu! BTB: 1.2.3.4.5.

LEEUWARDEN Princessehof Leeuwarden, nationaal keramiekmuseum Grote Kerkstraat 11 8911 DZ Leeuwarden Tel. 058-2948958 Fax: 058-2948968 www.princessehof.nl

Keramiekmuseum Princessehof is wereldberoemd vanwege de collecties Europese en Aziatische keramiek. Opmerkelijk is de moderne en hedendaagse keramiek. Behalve de omvangrijke eigen collectie presenteert het museum tentoonstellingen die een verrassende kijk geven op de veelzijdigheid van keramiek. Het Princessehof is gevestigd in een monumentaal 18e eeuws stadspaleis. In een nieuw en modern interieur worden de prachtige collecties in fraaie presentaties getoond.

LEEUWARDEN Verzetsmuseum Friesland Turfmarkt 11 8911 KS Leeuwarden Tel. 058-2555518 www.verzetsmuseum.nl [email protected]

In het Verzetsmuseum Friesland wordt u betrokken bij de dilemma’s uit de Tweede Wereldoorlog. Het centrale thema van het museum is namelijk Kiezen, Toen & Nu. Daarnaast wordt een chronologisch overzicht gegeven van de geschiedenis 1914 – AnnoNu. Uniek is het open depot waar de bezoeker de verborgen schatten van het museum vrij kan bekijken. Het Verzetsmuseum is ook een plek van herdenking en bezinning. U vind er de namen van de 290 personen die in het Friese verzet zijn omgekomen en de namen van de meer dan 600 uit Friesland verjaagde en vermoorde Joden. Een museum om bij stil te staan. Openingstijden di t/m zo 11.00 t/m 17.00 uur, voor schoolgroepen is het museum ook op maandag open en dagelijks vanaf 9.00 uur. Toegang volwassenen € 6.00; kind 13 t/m 17 jaar € 3.00; CJP € 4.00; MK gratis; vrienden gratis; veteranenpas gratis; onderwijs op afspraak gratis Exposities getekend, tekeningen over de jaren 1940-1945 in Friesland; 13 apr – 31 aug 2008 Luchtoorlog boven Friesland; objecten, foto’s, film en documenten over de luchtoorlog 1940-1945; 27 sep – dec 2008 Activiteiten12 en 13 apr 2008; weekend van de 2e Wereldoorlog BTB 5

Boterhoek 1 8911 DH Leeuwarden Tel. 058-7890789 Fax: 058-7890777 www.tresoar.nl

Lyclamaweg 15 8423 TD Makkinga www.vvvmakkinga.nl

Tresoar is hét centrum voor Friese historie en letterkunde en daarom ook wel ‘de schatkamer’ van het geschreven Friese culturele erfgoed genoemd. En dat is niet voor niets. Tresoar beheert namelijk collecties die grotendeel gebaseerd zijn op de geschiedenis en cultuur in Friesland. Permanente tentoonstellingen: ‘In Hôf fol Sang’, over de highlights van de Friese literatuur en de ‘Troelstra-Samling’, over dichter-politicus Piter Jelles Troelstra en zijn vrouw Nynke van Hichtum. Openingstijden ma t/m vr 9.00 - 17.00 uur Toegang € 1.00 BTB 1.2.3.4.5.

LEMMER Stichting Oudheidkamer ‘Lemster Fiifgea’ Nieuwburen 1 8531 EE Lemmer Tel. 0514-567595

In het museum wordt onder andere aandacht geschonken aan de verveningen in Lemsterland, de Zuiderzeevisserij en de binnenvisserij met de daarmee verbonden bedrijvigheid en het unieke Lemster kerfsnede- aardewerk. Tevens wordt er een grote collectie foto`s van alle dorpen in Lemsterland geëxposeerd en zijn er wisselende tentoonstellingen van diverse aard. Openingstijden di t/m vr 10.00-17.00 uur; groepen op afspraak andere openingstijden mogelijk Toegang volwassenen € 1.50; kind t/m 13 jaar € 0.50; 65+ € 1.50; MK geldig; CJP € 0.75 BTB 1.2.3.4.

MARSSUM Popta Slot / Heringastate Slotleane 1 9034 HM Marssum Tel. 058-2541231 www.poptaslot.nl

De bezoeker gaat terug naar de tijd van het handgereedschap, zoals dat gebruikt werd van 1850 tot 1950. De gereedschappen worden getoond in werkplekken (o.a. van de smid, timmerman, wagenmaker, schilder, slager) en hoe er vroeger mee gewerkt werd. Ook de grupstal, de huiskamer en het zuivelhoekje zijn het bewonderen waard, evenals een uitstalling van scheepsbouwer Bulthuis. Voor de jeugd zijn er oude kinderspelen en een spelletje op de computer is ook mogelijk.

Loop mee met een van onze gidsen en ontdek de rijke en interessante geschiedenis van het Poptaslot, gesticht door de Heringa’s omstreeks 1500 en nagelaten door de rijke advocaat Henricus Popta in 1712. Vanaf die tijd is de Stichting verantwoordelijk over de bezittingen die Popta heeft nagelaten. Het complete erfgoed zoals de State met een inrichting en meubilair uit de 17e en 18e eeuw, tuinen, singels en vrouwengasthuis, is bewaard gebleven. Het slot is alleen met gids te bezichtigen!

Openingstijden eind mrt t/m okt, za 9.30-16.30 uur groepen kunnen het hele jaar terecht op afspraak (mevr. F. Bles 0516-441734) Toegang volwassenen € 1.50; kind 4 t/m 12 jaar € 1.00 Exposities gehele seizoen 1. Van ijzeroer tot oerhard ijzer. Het winnen van ijzer uit een ijzerhoudende oerlaag. 2. Kunstmatige inseminatie bij runderen. In 1935 is in Elsloo het eerste K.I.-kalf van Nederland geboren. Belangrijk hierbij is geweest dierenarts Jan Siebenga. We vertellen graag het verhaal hierover a.h.v. tentoongestelde voorwerpen. 3. Eekschillen. Dit zijn eikenbast schillen die gebruikt werden bij het leerlooien. BTB 1.2.3.4.5.

Openingstijden apr t/m jun en sep t/m okt van di t/m za, rondleiding uitsluitend op afspraak. juli t/m aug van ma t/m za 11.00-16.00 uur, elk heel uur rondleiding. In deze twee maanden is de voortuin vrij toegankelijk en is er een terras op het binnenplein Toegang volwassenen € 4.00; kind t/m 12 jaar € 3.00; 65+ € 3.00; groepen > 20 p. € 2.50 p.p. BTB 3.

21

MODDERGAT ’t Fiskershúske

FRIESLAND

20

MAKKINGA Museum Oold Ark

FRIESLAND

Openingstijden di t/m zo 11.00-17.00 uur; eerste kerstdag, nieuwjaarsdag en koninginnedag gesloten Toegang volwassenen € 8.00; kind t/m 12 jaar gratis; jongeren 13 t/m 18 jaar € 6.00; MK gratis; CJP € 6.00; groepen > 10 p. € 6.00 p.p. In 2008 o.a. te zien - Expressionist in art nouveau, Henri Breetvelt - Liefde & Hebzucht, de passie van de verzamelaar - Inner City, New York in Leeuwarden - Aziatische kunst in Nederland BTB 1.2.3.4.5.

LEEUWARDEN Tresoar

NIJ BEETS Openlucht laagveenderij museum ‘it Damshûs en het Sudergemaal’ Fiskerspaad 4-8a 9142 VN Moddergat Tel. 0519-589454 Fax. 0519-589512 www.museummoddergat.nl [email protected]

In het noordelijkste deel van Friesland, direct aan de Waddenzee, ligt in het beschermde dorpsgezicht van Moddergat museum ’t Fiskershúske. In dit bijzondere openluchtmuseum worden de herinneringen aan de verdwenen kustvisserij en de visserscultuur levend gehouden. Het prachtig gelegen museum bestaat uit vier gerestaureerde vissershuizen en een expositieruimte. Het oudste huisje is uit 1794 en geeft een beeld van de inrichting van een vissershuis langs de waddenkust rond 1850. Museum ‘t Fiskershúske organiseert regelmatig nieuwe wisseltentoonstellingen over uiteenlopende onderwerpen, met accent op de scheepvaart, visserij of het dubbeldorp Paesens-Moddergat. Er zijn rondleidingen, een diavoorstelling en speurtochten voor kinderen. Openingstijden mrt t/m okt, ma t/m za 10.00-17.00 uur In jul en aug is het museum op zo geopend van 13.00-17.00 uur en op ma gesloten Toegang volwassenen € 3.00; kind 6 t/m 16 jaar € 1.75; 65+ € 3.00; MK geldig; CJP € 1.00; groepen > 15 p. € 2.75 p.p. BTB 1.2.3.4.

Domela Nieuwenhuisweg 49 9245 VB Nij Beets Tel. 0512-461599 / 0512-461110 www.damshus.nl

De erbarmelijk werk- en woonomstandigheden in de laagveenderij rond 1900 en de hiermee samenhangende veranderingen van het landschap worden op een levendige wijze getoond. Het Sudergemaal, één van de eerste elektrische gemalen in Friesland demonstreert het waterverzet van de veenpolder. Het is tevens een galarie van schilders van het Friese landschap. Openingstijden it Damshûs 6 mei t/m 1 okt di t/m za 13.30-16.30 uur 11 jun t/m 16 sep ook op zo 13.30-16.30 uur Sudergemaal 6 mei t/m 1 okt vr en za 13.30-16.30 uur 11 jun t/m 16 sep ook op zo 13.30-16.30 uur Toegang volwassenen € 2.00; kind t/m 12 jaar € 1.00; groepen > 20 p. € 1.50 p.p. Activiteiten vaartochten met excursie naar de natuurgebieden De Deelen en de Kraanlânnen BTB 1.3.5.

JOURE Museum Joure

NOARDBURGUM Klompenmuseum Dr. Ypeylaan 8 9257 MR Noardburgum Tel. 0511-472336 Fax. 0511-473400 www.klompen-scherjon.nl

<ÜiˆÊ"ÃÌvÀˆiÃi˜ÊâՓÊi˜ˆi~i˜° /ÜiiÊ"œÃÌvÀˆiâi˜Êœ“ÊÛ>˜ÊÌiÊ}i˜ˆiÌi˜° ؘ̈˜}ÊÀؘ«>VŽÊ՘`Ê Ø˜Ìˆ˜}ÊÀؘ}œ`ÊqÊâÜiˆ“>Ê iV…ÌʜÃÌvÀˆiÈÃV…iÀÊ/ii‡i˜ÕÃð >ÊÃV…“iVŽÌʓ>˜Ê ÓääÊ>…ÀiÊ/ii‡ Àv>…À՘}° ÀiÕi˜Ê-ˆiÊÈV…Ê`À>Õv°



ؘ̈˜}ÊÀؘ«>VŽÊi˜Ê ؘ̈˜}Ê Àؘ}œ`ÊqÊÌÜii“>>Ê…iÌÊÜ>ÀiÊ "œÃÌvÀˆiÃiÊ̅ii}i˜œÌ° >>ÀÊ«ÀœivʍiÊ`iÊÓääʍ>>ÀÊ Ì…ii‡iÀÛ>Àˆ˜}Ê>>˜Ê>v° i˜ˆiÌÊiÀÛ>˜°

ÜÜÜ°LÕi˜Ìˆ˜}‡Ìii°`i

NOORDWOLDE Nationaal Vlechtmuseum

Midden in het vlechtdorp Noordwolde ligt het Nationaal Vlechtmuseum. Een gastvrij, eigentijds museum in het monumentale pand van de oude Rijksrietvlechtschool. U wordt meegenomen naar de tijd dat in dit gebouw het vlechtambacht werd onderwezen. In een wisselende opstelling wordt een collectie nationaal- en internationaal vlechtwerk gepresenteerd; van oud tot hypermodern, van kunstzinnig tot wegwerp.

Openingstijden half apr t/m half okt di t/m vr 14.00-17.00 uur, za 9.00-12.00 uur; zo en feestdagen gesloten Toegang volwassenen € 2.00; kind t/m 12 jaar € 1.50; MK geldig BTB -

Openingstijden di t/m za 11.00-17.00 uur; zo 13.00-17.00 uur 1e Paasdag, 1e Pinksterdag, 1e Kerstdag en Nieuwjaarsdag gesloten Toegang volwassenen € 4.00; kind t/m 12 jaar € 1.50; MK geldig; CJP geldig; groepen > 20 p. € 2.75 p.p. (incl. rondleiding en demonstratie) Tentoonstellingen mrt tot mei: Design van bamboe mei tot sep: East weaves west, Japans en Engels Vlechtwerk sep tot dec: Kinderstoelen 30-31 aug: Europese manden tijdens Nationale Vlechtdagen BTB 1.2.3.4.5.

>À>ÕvÊvÀiսʈV…Ê“ˆV…t

23

22

OUDEMIRDUM Informatiecentrum Mar en Klif De Brink 4 8567 JD Oudemirdum Tel. 0514-571777 www.marenklif.nl

FRIESLAND

Waar zich eens het centrum van de Noordelijke klompenmakers bevond, is nu het Klompenmuseum annex Scherjon’s klompenmakerij gevestigd. Sedert 1850 worden hier nog steeds de ‘Fryske learkeklompen’ gemaakt en beschilderd in de traditionele kleuren. Het museum geeft een goed overzicht over het ontstaan, het gebruik en de fabricage van de klomp. Klompen uit allerlei delen van de wereld zijn hier te bezichtigen.

° ° ° iÀÃ̓>Ê½˜iÊ/>ÃÃi

*HHOJLHWHUVVWUDDW&$-RXUHWHO LQIR#PXVHXPMRXUHQOZZZPXVHXPMRXUHQO

Mandehof 7 8391 BG Noordwolde Tel. 0561-431885 Fax. 0561-430871 www.vlechtmuseum.nl

RAARD OerKa Irene Verbeek Museum De Buorren 8, Terpkerkje van Raard Tel. 050-5201360 Fax. 050-4031852 www.oerka.nl

nog leeg Informatiecentrum Mar en Klif te Oudemirdum is het startpunt voor verkenning van natuur en landschap in Zuidwest Friesland. De permanente tentoonstelling laat u zien hoe het landschap is ontstaan en hoe het daarna door de mens is gevormd. Het informatiecentrum heeft verder een heemtuin en een film- en diazaal waarin doorlopend voorstellingen te bezichtigen zijn. Openingstijden 2 apr t/m 1 nov, ma t/m za 10.00-17.00 uur op afspraak museum op andere tijden geopend Toegang gratis m.u.v. scholen € 1.00 p.p. BTB 1.2.3.4.5.

Windstreken is de titel van de nieuwe en verrassende expositie van de schilder-graficus Irene Verbeek in het OerKa Irene Verbeek Museum. Dit jaar, het 17e jaar van het bestaan van het museum, worden grote olieverfdoeken getoond die gedragen worden door wind, muziek en geluid. Daarnaast zijn er o.a. betonreliëfs, sculpturen en grafisch werk te zien. Op verzoek kunt u ook boeken en dvd’s en werken uit de vaste collectie bekijken. Het museum is sinds 2001 gevestigd in het terpkerkje van Raard (bij Dokkum). Het kerkje met zijn typerende tongewelf heeft daarvoor een verrassende metamorfose ondergaan, die alleen al het bezichtigen waard is. Het interieur is door Irene Verbeek beschilderd in kleuren die aarde en lucht symboliseren. Openingstijden 1 apr t/m 1 nov, vr/za/zo 14.00-17.00 uur het gehele jaar geopend op afspraak: 050-5291360 Toegang volwassenen € 2.50; kind t/m 12 jaar € 1.00 BTB 1.2.3.

SLOTEN Museum Stedhûs Sleat Heerenwal 48 8556 XW Sloten Tel. 0514-531541 Fax: 0514-531898 www.museumsloten.nl

Museum Stedhûs Sleat is het ideale startpunt voor een bezoek aan het kleinste stadje van de Friese elf steden. Het museum is gehuisvest in het voormalige stadhuis van Sloten uit 1759. De geschiedenis van de stad komt tot leven door een multimediapresentatie over ‘Sloten, de ideale stad’ en een theatrale combinatie van historische voorwerpen met bewegend beeld, licht en geluid. Op de museumzolder vindt u een unieke collectie toverlantaarns, toverlantaarnplaatjes en andere optische apparaten, verzameld door oudSlotenaar Peter Bonnet. Nieuw zijn de ‘luistertochten’ waarmee u Sloten en omgeving kunt verkennen.

Dr. Boumaweg 17b 8601 GM Sneek Tel. 0515-430021 www.modelspoormuseum.nl

Modeltreinen vervelen nooit. Je kunt ermee spelen, mee manoeuvreren, mee variëren. En: je kunt ze verzamelen. Sommige mensen gaan daar heel ver in. Zoals de Sneeker antiquair Piet Scheltema. Hij bouwde een unieke collectie op die na zijn dood is uitgebouwd tot meer dan duizend locomotieven, personenrijtuigen en goederenwagens. In het museum vindt u in model een compleet overzicht van de geschiedenis van de spoorwegen in Nederland. Naast de statische modellen zijn er een aantal modelbanen. In verschillende schalen kan de bezoeker hier zelf met treinen rijden. Voor kinderen zijn er meerdere speelbanen. In het Museum worden jaarlijks verschillende thematentoonstellingen en andere activiteiten georganiseerd. Kijk op de website. Het museum is gevestigd in het fraai gerestaureerde station van Sneek. Openingstijden di t/m za 10.00 t/m 17.00 uur; zo 12.00 t/m 17.00 uur feestdagen, vakanties en bijzondere dagen zie website Toegang volwassenen € 5.00; kind 3 tot 14 jaar € 3.00; 65+ € 4.00; MK € 4.00; CJP € 4.00 BTB 1.2.3.4.5.

Burg. Reedekerstraat 11 8881 BZ Terschelling Tel. 0562-442390 Fax: 0562-442534 www.natuurmuseumterschelling.nl

In het museumgedeelte wandelt de bezoeker door de diverse biotopen die het eiland kent. Hij maakt er op een informatieve manier kennis met plant en dier en de wisselwerking tussen mens en natuur in verleden en heden. Voor kinderen zijn er in de presentaties allerlei speelse elementen. Nieuw is de wisseltentoonstelling ‘Dagmenu Terschelling’. Het wad en het eiland kennen een enorme voedselproductie. Mens en dier profiteren hiervan. De mens kan zijn eetgewoontes doorlichten middels een groot voedseltestspel. Doorlopend zijn er grootbeeldvoorstellingen van unieke waddenfilms. Zee-aquaria, in grootte variërend van enkele duizenden liters tot 40.000 liter, brengen de bezoeker oog in oog met het onderwaterleven. Er is een ‘roggen-aai-bak’. Er zijn verschillende taakvellen om gerichter te leren kijken en voor buitenwerkzaamheden kan gebruik worden gemaakt van zogenaamde veldwerkprojecten.

Het Fries Scheepvaart Museum is sfeervol gehuisvest in vijf monumentale panden in hartje Sneek. Honderden scheepsmodellen, schilderijen, scheepsinterieurs, instrumenten, gereedschappen en curiosa vertellen de geschiedenis van de Friese scheepsbouw en scheepvaart. Aan het museum is de Sneker Oudheidkamer verbonden met negen prachtige stijlkamers en een zilverzaal. In de ijszaal komt u alles te weten over de Friese ijssport en de Elfstedentocht. Ook voor kinderen zijn er diverse activiteiten, zoals bijvoorbeeld ‘schatzoeken in het museum’. Openingstijden ma t/m za 10.00- 17.00 uur; zo 12.00- 17.00 uur feestdagen gesloten Toegang volwassenen € 3.00; kind 6 t/m 12 jaar € 1.00; 65+ € 2.50; MK geldig; CJP geldig; groepen > 10 p. € 2.50 p.p. Exposities 5 apr t/m 8 jun, Het Fries Scheepvaart Museum in 1938 21 jun t/m 14 sep, Holland – Friesland: het wegens verbouwing gesloten Nederlands Scheepvaartmuseum op bezoek in Sneek. BTB 1.2.3.5.

SURHUISTERVEEN Munt- en Penningkabinet Jan Binneslaan 9a 9231 CA Surhuisterveen Tel. 0512-305963 www.spavobank.nl

In het unieke Munt- en Penningkabinet wordt de geschiedenis getoond aan de hand van een zeer zeldzame muntcollectie vanaf de Griekse en Romeinse munten tot heden. Gespecialiseerd in de Friese muntslag. Tevens wordt de collectie aangevuld met een aantal numismatische voorwerpen en wisselende exposities. Openingstijden di t/m vr 14.00-17.00 uur Toegang gratis BTB 1.2.3.4.5.

Openingstijden 1 apr tot 1 nov, ma t/m vr 9.00-17.00 uur za/zo en feestdagen 14.00-17.00 uur; 1 nov tot 1 apr za/zo en di 14.00-17.00 uur; kerst- en krokusvakantie alle dagen van 14.00-17.00 uur Toegang volwassenen € 5.00; kind 4 t/m 11 jaar € 3.50; 65+ € 3.50; groepen > 15 p. € 3.50 p.p. BTB 1.2.3.4.5.

25

TERSCHELLING – WEST Visserijmuseum ‘Aike van Stien’ Raadhuisstraat 4 8881 BM Terschelling Tel. 0562-443388 Fax. 0562-442994 www.visserijmuseumaikevanstien.nl

In een historisch pandje is dit visserijmuseum gevestigd. Achterkleinkinderen hebben dit museum opgezet ter nagedachtenis aan hun voorouders die in de visserij werkzaam waren. Er worden verschillende soorten netten en voorwerpen tentoongesteld. Foto’s en video illustreren het geheel. Kinderen kunnen op zolder een zeil hijsen, breeuwen en knopen maken. Voor de kleinsten is er een speeltafeltje en voor de bovenbouw een ABC speurtocht. Openingstijden 1 mei t/m 1 nov ma t/m vr 10.00-12.30 uur en 14.0017.30 uur; 1 nov t/m 1 mei do en za 14.00-17.00 uur ; schoolvakanties elke middag 14.00-17.00 uur; zon- en feestdagen gesloten; groepen op afspraak Toegang volwassenen € 2.00; kind 4 t/m 12 jaar € 1.00 Exposities ‘’Het oog waakt’’, 125 jaar bestaan van het wachthuisje ‘’Het Wakend Oog’’. Geïllustreerd met een film. BTB 1.2.

TERSCHELLING – WEST Museum ’t Behouden Huys Commandeurstraat 32 8881 BB Terschelling Tel. 0562-442389 www.behouden-huys.nl

In twee 17de eeuwse commandeurshuizen is de geschiedenis van Terschelling en zijn bewoners te vinden. In stijlkamers is de sfeer van het wonen omstreeks 1900 te beleven en in de overige ruimten laten vele scheepsmodellen, schilderijen en navigatiemiddelen zien hoe Terschelling eeuwenlang betrokken was bij de zeevaart, de visserij en in het bijzonder de walvisvaart. Een speciaal onderdeel is de ontdekkingstocht van de beroemdste Terschellinger Willem Barentsz die met zijn bemanning in 1597 op Nova Zembla overwinterde. Op een 12 meter breed panoramascherm worden voorstellingen geprojecteerd over onderwerpen van tijdelijke of permanente exposities. Openingstijden zomer- en vakantieperioden ma t/m vr 10.00 t/m 17.00 uur, za en zo 13.00 t/m 17.00 uur 1 nov t/m 1 apr wo en za 13.00 t/m 17.00 uur. Toegang volwassenen € 3.00; kind 5 t/m 12 jaar € 2.00; 65+ € 2.00; CJP € 2.00; groepskorting vanaf > 20 p. BTB 1.

FRIESLAND

SNEEK Het Nationaal Modelspoor Museum

Kleinzand 14 8601 BH Sneek Tel. 0515-414057 Fax. 0515-434155 www.friesscheepvaartmuseum.nl

FRIESLAND

Openingstijden 1 apr t/m 31 okt di t/m vr 11.00-17.00 uur; za en zo 13.00-17.00 uur; feestdagen gesloten Toegang volwassenen € 3.00; kind 6 t/m 17 jaar € 2.00; MK geldig; CJP € 2.25; groepen > 10 p. € 2.50 p.p. Exposities kijk voor informatie op www.museumsloten.nl BTB 1.2.3.4.5.

24

TERSCHELLING – WEST Centrum voor Natuur en Landschap en Zee-aquarium

SNEEK Fries Scheepvaart Museum

VEENKLOOSTER FOGELSANGH STATE Kleasterwei 3 9297 WR Veenklooster Tel. 0511-441970 Fax. 0512-381861 www.fogelsangh-state.nl

Fogelsangh State is een voor het publiek opengesteld particulier historisch buitenhuis. Sedert de bouw in 1646 is het in particuliere handen geweest, is nooit verkocht, maar steeds overgeërfd. Het huis is ingericht als een 19e eeuws buitenhuis dankzij de in bruikleen verworven Van Iddekinge Collectie, eigendom van de Nederlandse Kastelenstichting. De collectie omvat vele duizenden objecten zoals kinderspeelgoed, kleding, meubels, koper, drie prachtige VOC-kisten, oosters porselein en een uniek Amstelservies. Daarnaast hangen familieportretten van de familie Hora Siccama en traditioneel bij het huis behorende inboedelgoederen. Fogelsangh State ligt aan de rand van het Veenkloosterbos een 40 ha groot wandelpark met vele attracties. Openingstijden het huis is geopend 30 apr t/m 31 okt di t/m za 10.0017:00 uur; 15 jun t/m 31 okt ook op zo 13:00 tot 17:00 uur groepen op afspraak Toegang volwassenen € 4.00; kind 6 t/m 12 jaar € 2.00 BTB 1.2.3.4.5.

VEENKLOOSTER Landbouwmuseum De Brink

VEENWOUDEN De Schierstins Kleasterwei 2 9297 WS Veenklooster Tel. 0511-445421 www.landbouwmuseum.nl

In Landbouwmuseum De Brink vindt u een overzicht van de landbouw in Friesland van 1850 - 1950. Ook het dagelijks leven met de verschillende ambachten die men er tegen kwam komen aan bod. Er zijn diverse activiteiten voor kinderen aanwezig. Een gezellige koffiekamer en museumwinkel maken het compleet. Openingstijden 1 apr t/m 1 nov di t/m za 13.15-17.30 uur buiten deze tijden op afspraak Toegang volwassenen € 2.25; kind 4 t/m 12 jaar € 1.00; groepen > 15 p. 10% korting Exposities meer info www.landbouwmuseum.nl BTB 1.2.3.5.

Dorpstraat 99 8899 AD Vlieland Tel. 0562-451600 Fax. 0562-453595 www.trompshuys.nl

Een van de oudste panden op Vlieland (1575) en tevens een van weinige en best bewaarde kunstenaarshuizen van Nederland met een deel van het oeuvre en de inboedel van de Noorse zeeschilderes Betzy Akersloot-Berg (Aurskog 1850-1922 Vlieland). Tevens werken van tijdgenoten, maritieme objecten, bodemvondsten, zilverwerk, klokken en getuigenissen van de dichter – schrijver – scheepsarts Jan Jacob Slauerhoff. Museum Tromp’s Huys organiseert verschillende tentoonstellingen over thema’s die te maken hebben met het maritieme verleden van Vlieland, maar ook kunstenaars en amateurkunstenaars komen aan bod. Er zijn tevens rondleidingen (op aanvraag) en speurtochten voor kinderen. In het hoofdseizoen laten vrijwilligers zien welke Oude Ambachten in het verleden op Vlieland werden uitgeoefend. Openingstijden 1 okt t/m 30 apr di t/m za 14.00-17.00 uur; 1 mei t/m 30 sept di t/m vr 11.00 - 17.00 uur za 14.00 - 17.00 uur Toegang volwassenen € 2.75; kind 4 t/m 12 jaar € 2.00; 65+ € 2.50 Exposities Vlielander Amateurs; Michiel de Ruyter; Beelden van Jettie Deurloo

Ald Slotwei 1-5 9005 NK Wergea Tel. 058-2553152 Fax. 058-2553166 www.aldslot.nl [email protected]

De Schierstins is de enige, originele middeleeuwse verdedigingstoren van noordelijk Nederland. Hier hebben edelen, monniken, doktoren en andere notabelen gewoond. De permanente expositie ‘Ljocht en Skaad’ brengt bezoekers in de wereld van kloosters, kerken en adelijke gebouwen in noordoost Friesland. In de tuin bloeien in het voorjaar diverse stinsenplanten. Openingstijden di t/m za 13.30-17.00 uur Toegang volwassenen € 2.00; schoolgroepen € 1.00 p.p.; groepen > 14 p. € 1.50 p.p.; donateurs gratis buiten openingstijden afwijkende entreeprijs Tentoonstellingen 12 apr t/m 10 mei, schilderijen Theo Onnes 16 mei t/m 21 jun, foto-expositie Lente van Gjalt Dupon 21 jun t/m 23 aug, ‘Achter de Geraniums’ (diverse kunstenaars, ruimtelijke vormgeving) 11 okt t/m 21 nov, Kunstgroep Firenze BTB 1.2.3.4.5.

WARTEN Musea Súdwâl Warten Hellingpaed 3 – 9 9003 LW Warten Tel. 06-27595466 www.warten.nl

In het voormalig armenhuis is een museum ondergebracht. Een kamer herinnert nog aan de oude situatie. Het museum schenkt aandacht aan de geschiedenis van Warten en omgeving. Centraal hierbij staat de binnenvisserij. Vlakbij ligt de Oud Friese Greidboerderij van het historische langhuistype die in oorspronkelijke staat is ingericht. Openingstijden di t/m za 14.00 - 17.00 uur Toegang volwassenen € 3.50; kind t/m 13 jaar gratis Exposities het hele seizoen wisselende exposities BTB 1.2.3.4.5.

WOLVEGA Oudheidkamer Weststellingwerf Zilverlaan 1 8471 DX Wolvega Tel. 0561-615700 www.oudheidkamer-wolvega.nl

De gerestaureerde stijlkamers, ingericht met mooie stijlmeubelen geven een beeld van de inrichting en aankleding in de 17e, 18e en 19e eeuw. Tijdens de rondgang door het museum wordt de geschiedenis van gebouw en bewoners uiteengezet. U zult verrast zijn over de nu bekend geworden geschiedenis, indeling, inventarislijsten en bewoners. Wij vertellen het u graag in Museum ’t Ald Slot. Arrangementen voor damesgroepen, besturen en verenigingen kunnen wij in overleg met u samenstellen. In samenwerking met het Cultuurnetwerk bieden wij scholen en educatief programma aan: Conserveren van voedsel in de 19e eeuw. Ook voor de groepen 6 t/m 8 is het project ‘’Afkes Tiental’’ ontwikkeld. Onderdeel hiervan is het maken van een ingelijste afbeelding van dit gezin. Bezoek op uw locatie is mogelijk.

Van harte welkom, in de grootste korenmolen van Nederland, gelegen aan de Zilverlaan in Wolvega. In dit unieke bouwwerk, stammende uit 1888 is sinds 1955 de oudheidkamer Weststellingwerf ondergebracht. In een gezellige sfeer zijn vele waardevolle artikelen en producten op een verrassende wijze geposeerd. Bij binnenkomst valt al direct de zeer goed bewaarde karnmolen uit 1846 op. Ook is hier onder meer een authentiek kruidenierswinkeltje uit ‘Grootmoedertijd’ ondergebracht. Regelmatig zijn er aantrekkelijke wisseltentoonstellingen. Op de eerste en tweede etage krijgt u een uitstekend beeld van de gebruiksartikelen en sieraden van onze voorouders. Een afgietsel van het Pieter Stuyvesant standbeeld houdt er trouw de wacht.

Openingstijden vanaf Museumweekend 5 en 6 apr a.s. t/m 2 nov, wo t/m zo 14.00-17.00 uur; Kerstweken van 17 t/m 29 dec elke dag van 14.00-17.00 uur; voor groepen afspraken op andere tijden mogelijk; Koninginnedag, hemelvaartsdag en 4/5 mei gesloten Toegang volwassenen € 3.50; 65+ € 2.50; kind 12 t/m 16 jaar € 1.50; MK geldig; groepen > 10 p. € 2.50 p.p.; kind in klasseverband € 1.50 p.p.; Prijs educatieve lessen op afspraak Exposities regelmatig wisselende exposities BTB 1.2.3.4.5.

Openingstijden di t/m vr 10.00-17.00 uur, za 13.00-17.00 uur Toegangsprijzen volwassenen € 1.75; kind t/m 12 jaar € 0.50; MK € 1.25 BTB 3.4.

27

WOMMELS Museum “De striid tsjin it wetter” Ald Hiem 2 8731 BR Wommels Tel. 0515-333249 www.museumwommels.nl

Het museum gevestigd in een oud kaaspakhuis, toont in twee markante exposities de strijd tegen het water. De expositie over het terpenlandschap van ongeveer duizend jaar geleden, is weergegeven door middel van een maquette met terpen en slenken. Archeologische vondsten brengen het leven van toen dichterbij. De andere tentoonstelling gaat over de Slachtedijk. Deze 42 kilometerlange slaperdijk loopt van Oosterwierum tot aan de zeedijk bij Oosterbierum. Kleurenfoto’s die om de kilometer zijn gemaakt en een diaserie geven een goed beeld van de Slachtedijk en de ligging in het landschap. Openingstijden mei tot nov wo t/m za 14.00-17.00 uur groepen op afspraak Toegang volwassenen € 1.50; kind t/m 12 jaar gratis BTB 1.3.5.

FRIESLAND

VLIELAND Museum Tromp’s Huys

Hoofdstraat 1 9269 SW Veenwouden Tel. 0511-472937 Fax: 0511-472937 www.schierstins.nl

FRIESLAND

26

WERGEA Museum ’t Ald Slot’

WORKUM Jopie Huisman Museum Noard 6 8711 AH Workum Tel. 0515-543131 Fax. 0515-543850 www.jopiehuismanmuseum.nl

Het Jopie Huisman Museum toont schilderijen en tekeningen en verzamelingen en bijzonderheden van de kunstschilder, lompen en metaalhandelaar Jopie Huisman. Een bijzonder mens met ontroerend werk. In 2007 hebben we een verrassende expositie van onbekend werk van de schilder en in het kader van 1100 jaar Workum zijn er diverse activiteiten in de stad en rond het museum. Openingstijden vanaf 16 feb dagelijks geopend van 13.00-17.00 uur. Vanaf 1 apr dagelijks van 10.00-17.00 uur en op zon- en feestdagen van 13.00-17.00 uur Toegang volwassenen € 5.00; kinderen € 2.50; 65+ € 5.00; MK geldig; CJP € 2.50; groepen >10 p. € 4.50 p.p. BTB 1.2.3.4.5.

OSTFRIESLAND, Kulturkarte

WORKUM Museum Kerkelijke Kunst Noard 173 8711 AE Workum Tel. 0515-543159 www.kerkelijkekunst.workum.nl

+ULTURKARTE/STFRIESLAND

WORKUM Warkums Erfskip Merk 4 8711 CL Workum Tel. 0515-543155 www.warkumserfskip.tk

3EHENSW~RDIGKEITENIN/STFRIESLANDUNDIM !MMERLANDLADENEIN+ULTURENTDECKEN ,ANDSCHAFTERFAHREN %NDLICHISTSIEDA$IE/STFRIESLANDKARTEMIT(INWEISEN WODENNNUNDIEVIELGEPRIESENEN"ESONDERHEITENDER OSTFRIESISCHEN+ULTURLANDSCHAFTZU½NDENSIND 7IRHABENVIELESCHyNE"EISPIELEAUSGESUCHT.EBEN-USEEN .ATIONALPARKHiUSERN ARCHiOLOGISCHEN$ENKMiLERN ,EUCHTT~RMEN "URGENUND3CHLySSER 'ULFHyFENUND-~HLEN SINDDIE+IRCHENMITIHREN/RGELNAMBESTENWEGGEKOMMEN -ACHEN3IESICHALSOAUFDEN7EG
6IELGIBTESZUENTDECKEN UNDDAZUSOLLEN+ARTEUND"ROSCH~REBEITRAGEN

Openingstijden mei tot half sept, ma t/m za 11.00-17.00 uur Groepen op afspraak, inlichtingen: Mevr. C. Kuipers (0515-543159 b.g.g. 0515-542323) Toegang volwassenen € 2.00; kind van 13 t/m 18 jaar € 1.00; MK geldig; groepen > 8 personen gratis rondleiding BTB 1.2.3.4.5.

 %

29

28

ZWAAGWESTEINDE Oudheidkamer Dantumadeel Sikke Boukesstraat 4 9271 AR Zwaagwesteinde Tel. 0511-443422 / 0511-441807

ASTON

BALL CLOCK

LUMIERE GRANDE

J. M. MASSAUD

GEORGE NELSON

RODOLFO DORDINI

PIET HEIN EEK

ARPER

VITRA

FOSCARINI

EEK & RUIJGROK

B O O M S TA M TA F E L

VOS INTERIEUR IS HÉT INTERIEUR- EN DESIGNCENTRUM IN GRONINGEN. Met een unieke collec tie, samenges teld uit alle Europese topmerken, nieuw talent en veel Vos eigen ontwerp. En dat alles in een krankzinnig mooi gebouw. In ieder geval de Mooiste Woonwinkel van het Noorden en misschien wel van het hele land. Nieuwsgierig? Een regelmatig bezoek is voor mensen die van eigenzinnig en eigentijds wonen houden eigenlijk wel een must. Kom eens naar onze winkel, of kijk alvast op www.vosinterieur.nl.

In 1958 vond de oprichting van de oudheidkamer Dantumadeel plaats. De daarop volgende jaren werden op diverse plaatsen tentoonstellingen gehouden over vele onderwerpen. Sedert 1995 beschikt het bestuur over een eigen, royaal gebouw waarin jaarlijks 3 á 4 tentoonstellingen worden gehouden. Het gebouw, met diverse ruimtes, leent zich uitstekend voor exposities en dergelijke. Openingtijden za en wo 14.00-17.00 uur; groepen op afspraak Toegang; volwassenen € 1.50; kind t/m 12 jaar € 0.50; lauwerspas gratis BTB 1.3.4.

BLOQ HOEKBANK

LOUNGE CHAIR

PA P E R C U P B O A R D

FAB

RODERICK VOS

CHA RLES & RAY EA M ES

STUDIO JOB

F. V A N S E V E R E N

DESIGN ON STOCK

VITRA

MOOOI

INDERA

L A A N CO R P U S D E N H O O R N 10 0

97 28 J R G R O N I N G E N

T + 31 ( 0 ) 5 0 5 24 4 24 4

W W W.V O S I N T E R I E U R . N L

Het museum is gevestigd in de pas gerestaureerde Waag aan de Merk in Workum. Het wordt beheerd door de oudheidkundige vereniging Warkums Erfskip en vanaf april heeft ook de VVV op de benedenverdieping een balie. U kunt in het gebouw de geschiedenis van Workum zien. Schepen, behangsels en nog veel meer. Ook zijn er tijdelijke tentoonstellingen over uiteenlopende onderwerpen (zie www.warkumserfskip.tk). Laat u verrassen! Openingstijden apr tot nov di t/m vr 10.00-17.00 uur zo 13.00-17.00 uur Toegang volwassenen € 2.00; kind t/m 12 jaar gratis; MK geldig; groepen > 10 p. € 0.30 korting p.p. BTB 1.2.3.

FRIESLAND

+ULTURKARTE/STFRIESLAND 3EITEN GEBUNDEN REICHBEBILDERT &ALTKARTEIM!NHANG )3".    ~BERALLIM"UCHHANDEL


Een verrassend museum met o.a. originele Workumer tegelkamer (1797). De collectie Bulthuisbeelden, alsmede schilderijen van wijlen pastoor Janning, kerkelijk zilver en liturgische kleding. Elk jaar een wisselende expositie. Ook de gerestaureerde kerk, met in de zijkapel eeuwenoude houtsnijwerk is te bezichtigen.

BUITENPOST De Kruidhof

AURICH Historisches Museum Aurich Burgstr. 25 26603 Aurich Telefon: +49 4941-18311 Fax: +49 4941-66285 www.museum-aurich.de [email protected]

Wir laden ein in die „Alte Kanzlei“, erbaut um 1530. Besuchen Sie im alten Gemäuer ein junges, modern gestaltetes Museum. Wir zeigen Ihnen Kultur und Geschichte von der Steinzeit bis ins 20. Jahrhundert, den ältesten europäischen Pflug, das einzige Großsteingrab in Ostfriesland, den Upstalsboom als Versammlungsstätte der freien Friesen im Mittelalter, die ostfriesische Residenz und Hauptstadt Aurich und den Alltag in Kriegs- und Nachkriegsjahren.

Oldersumer Str. 28 26603 Aurich Telefon: +49 4941-994290 [email protected]

Stiftsmühle Aurich – hét vakmuseum voor molengeschiedenis, maaltechniek en molenkunde in Oostfriesland

C AMPEN Ostfriesisches Landwirtschaftsmuseum Krummhörner Landstraße 26736 Krummhörn-Campen Telefon: +49 4927-939523 oder +49 4923-8059950 Fax: +49 4923-805827 www.olmc.de [email protected]

Von der muskelbetriebenen zur vollautomatisierten Landwirtschaft. Erleben Sie die technische Revolution in der Landwirtschaft Ostfrieslands zwischen 1850-1950. In vier Gebäuden finden Sie eine umfangreiche Sammlung zum landwirtschaftlichen Arbeitsjahr und Leben auf dem Lande. Unsere kleinen Besucher können mit unserem Museumsschaf Schkoppi Schkopp das Museum aktiv erleben: Mitmachstationen, alte Kinderspiele, Museumsrallye, Suchspiele, Detektivspiel und natürlich ein Trecker zum Klettern. Stöbern Sie in unserem kleinen Museumslädchen „1900“ und entdecken Sie Email- und Porzellangeschirr, Spielzeug und Bücher rund um das Jahr 1900. Öffnungszeiten Osterferien (Nds. u. NRW) sowie 1. Mai - 31. Okt. 2008 Di - Fr u. feiertags 10 - 17; Sa u. So 14 - 17 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 2,80; Kinder, Schüler/Studenten € 1,30; Ab 15 Personen: Erwachsene € 2,-; Kinder, Schüler/Studenten € -,70 BTB 1 Hier maakt u de technische revolutie mee, die zich tussen 1850 en 1950 in de Oostfriese landbouw voltrok

C AROLINENSIEL Deutsches Sielhafenmuseum Pumphusen 3 26409 Wittmund-Carolinensiel Telefon: +49 4464-8693-0 Fax: +49 4464-8693-29 www.dshm.de [email protected]

Die Sielhäfen der tideabhängigen Nordseeküste waren in der Vergangenheit von den Niederlanden bis nach Dänemark lebendige Handelsorte. Die drei denkmalgeschützten Häuser des Museums liegen am historischen Sielhafen, der heute als Museumshafen genutzt wird. In den Ausstellungen wird das historische Leben rund um einen Sielhafen gezeigt: Handelsschifffahrt unter Segeln, Fischerei, Leben an Land, Küstenschutz und Deichbau sind nur einige der Themen in der Dauerausstellung. Eine Vielzahl von Veranstaltungen lassen die Vergangenheit lebendig werden. Öffnungszeiten Ende Mrz. - Anfang Nov. und in den Winterferien tägl. 10 - 18 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 4,-; Kinder bis zum 16. Geburtstag frei; Kurkarteninhaber € 3,75; Gruppen ab 10 Pers. € 3,50 p. P. Ausstellungen 20. Apr. - 2. Nov.: „Grüße aus Riga… Erinnerungen an die Ostseeschifffahrt im 19. Jahrhundert“. Neue Dauerausstellungen ab Frühjahr/Sommer 2008: Küstenfischerei und Tourismus BTB 5

Een plaats waar het hele gezin van alles kan beleven, gewijd aan het leven en werken in een zijlhaven in de tijd van de grote zeilschepen

Eine Besonderheit an der ostfriesischen Küste sind zwei ehemals unmittelbar nebeneinander liegende Sielorte (Dornumersiel und Westeraccumersiel), weil mitten durch sie hindurch die Grenze zwischen Ostfriesland (Herrlichkeit Dornum) und dem Harlingerland verlief (heute Mitgliedsort der Gemeinde Dornum). Das Museum dokumentiert deren interessante wechselvolle Geschichte mit vielen maritimen Objekten und Modellen. Öffnungszeiten Mai - Okt. (sowie in den Ferien von Nds u. NRW) Di, Do, Sa 15.30 - 17.30 Uhr sowie nach Vereinbarung Eintrittspreise freiwillige Spende BTB 1, 2, 3, 4, 5

Zwei-Siele-Museum-Dornumersiel – een klein museum met een collectie over de historie van het dorp met twee spuisluizen

31

EMDEN Segellogger AE 7 Stadt Emden Liegeplatz: im Ratsdelft Postanschrift: Petkumer Str. 220 26725 Emden Telefon: +49 4921-51212 www.heringslogger.de/ www.ostfriesische-museen.de

Anno 1552 findet die Gründung eines neuen Wirtschaftszweiges – der Heringsfischerei – in Emden erstmals Erwähnung. Der Heringsfang trug in den folgenden Jahrhunderten in erheblichem Maße zum Wohlstand der Emder bei. Diese jahrhundertealte Tradition endete 1976. Der Museumslogger AE 7 Stadt Emden zeichnet in seiner Ausstellung die Geschichte der Heringsfischerei anschaulich nach. Zudem ist er der letzte hölzerne Segellogger Deutschlands und entspricht in allen Teilen und Maßen seinem Original von 1873. Filmvorführungen, u. a. der Film „Auf See gekehlt – Auf See gesalzen“ von 1937, ergänzen die Ausstellung an Bord. Öffnungszeiten Apr. - Okt. Mo - Fr 10 - 13 u. 15 - 17 Uhr; Sa, So u. feiertags 11 - 13 Uhr und nach Vereinbarung Eintrittspreise Erwachsene € 2,-; Kinder (ab 6 J.) € -,50; Jugendliche (12-17 J.) € 1,-; Gruppenermäßigung (ab 10 Pers.); Erwachsene € 1,50 p. P.; Jugendliche (12-17 J.) € -,75 BTB 1 Houten zeillogger, tentoonstellingen en filmvertoningen over de „grote haringvisserij“ aan boord in Emden

Hinter dem Rahmen 13 26721 Emden Telefon: +49 4921-975050 Fax: +49 4921-975055 www.kunsthalle-emden.de [email protected] Die „neue“ Kunsthalle: Seit der Neueröffnung im Dezember © K. Krämer, Emden 2007 ist eines der schönsten Museen Norddeutschlands noch attraktiver. Das modernisierte Haus gibt den internationalen Ausstellungen der Kunst des 20. Jahrhunderts den richtigen Rahmen und zieht jährlich rund 100.000 Besucher an. Besonders Kinder und Familien sind willkommen. Shop, Museums-Café „Henri´s“, Schiffsanlegestelle, Grachtenfahrten. Öffnungszeiten Di 10 - 20, Mi - Fr 10 - 17 Uhr, Sa, So und feiertags 11 - 17 Uhr, montags sowie 24., 25. u. 31. Dez. geschlossen Eintrittspreise Erwachsene € 8,-; Kinder bis 15 J. frei; Schüler/ Studenten und Gruppen ab 10 Personen € 6,Ausstellungen bis 30. Mrz. 2008: „Garten Eden – Der Garten in der Kunst des 20. Jahrhunderts“; 12. Apr. - 22. Juni 2008: „David Nash Retrospektive des walisischen Holzbildhauers“; 28. Juni - 14. Sept. 2008 „Sommerzeit: Sammlung Henri Nannen und Schenkung Otto van de Loo“ „Uwe Kowski. Malerei 2005 - 2008“; 20. Sept. – 30. Nov. 2008: „Von Munch bis Beckmann, von Jorn bis Gertsch. 100 Jahre Holzschnitt“; 20. Dez. 2008 - 8. Mrz. 2009: „Joan Mitchell - Weggefährtin von Jackson Pollock“ BTB 1, 2, 3, 4, 5 Een levendige plaats waar mensen en schilderijen elkaar kunnen ontmoeten

OSTFRIESLAND

Hier beleeft u Oostfriese cultuur en Aurichse geschiedenis in de stedelijke residentie van graaf Enno

OSTFRIESLAND

Öffnungszeiten Mrz. - Okt. Di - Sa 11 - 17 Uhr, So 15 - 17 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 2,50; Kinder € 1,50; Gruppen auf Anmeldung auch außerhalb der Öffnungszeiten BTB 3, 5

EMDEN Kunsthalle Emden Ostfreesenstraat 2-4 26553 Dornumersiel Telefon: +49 4933-91810 (Wilters) o. +49 4941-5535 (Runkel) o. +49 4933-2713 (Wiechers) Fax: +49 4933-918117

Sie gilt als ein Wahrzeichen der Stadt Aurich und 150 Jahre alt wird sie in diesem Jahr, die größte Kornwindmühle Ostfrieslands. Die GalerieHolländermühle weist die stattliche Höhe von 29,95 m auf. Nach gründlicher Renovierung wieder voll funktionsfähig, veranschaulicht das Mühlenfachmuseum dem Besucher auf fünf Böden Einblicke in die Geschichte des Windmühlenwesens in Ostfriesland. Modelle, Originalexponate, Schautafeln und vor allem das intakte Mahlwerk vermitteln Wissenswertes über den Weg vom Korn zum Brot, geben Einblicke in die Arbeit und den Beruf des Müllers und zeigen die Einbindung der Mühle in das gesellschaftliche Umfeld. Auf der Galerie hat man einen herrlichen Überblick über die Stadt. Nach alter Sitte wird im ostfriesischen Backhaus auf dem Gelände Brot gebacken. Im alten Müllerhaus lädt die „Kluntje“-Teestube zu einem gemütlichen Ausklang des Museumsbesuches ein.

Öffnungszeiten 9. Feb. - 7. Dez. 2008 Di - So 11 - 17 Uhr (Gruppen auf Anmeldung auch außerhalb dieser Zeiten) Eintrittspreise Erwachsene € 2,50; Kinder, Schüler/Studenten € 1,-; Familien € 5,Ausstellungen neu ab 9. Feb. 2008: „Geest und Stadt“; 16. Feb. - 7. Dez.: „wir sammeln . . . Einblicke in die Sammlungen des Auricher Museums”; 28. Juni - 7. Dez.: „als wir klein waren… Rückblicke in die Kindheit“ BTB 1, 3, 5

30

DORNUMERSIEL Zwei-Siele-Museum

AURICH Mühlenfachmuseum Stiftsmühle Aurich

EMDEN Rettungskreuzer „Georg Breusing“ Liegeplatz: Georg-Breusing-Promenade/ Ratsdelft 26721 Emden Telefon: +49 4921-20541 www.georg-breusing.de [email protected]

Der Seenotkreuzer liegt seit dem 23. Dezember 1988 im Emder Ratsdelft und vermittelt Eindrücke von den Einsätzen der Seenotretter. Das Schiff ist 40 Jahre nach seiner Indienststellung und 25 Jahren Einsatz ab Borkum in betriebsbereitem Originalzustand. Führungen durch das Schiff geben einen Überblick über dieses besondere Fahrzeug. Öffnungszeiten 10. Mrz. - 22. Juni 10.30 - 13 u. 15 - 16.30 Uhr 23. Juni - 31. Aug. durchgehend von 10.30 - 17 Uhr, 1. Sept. - 3. Nov. 10.30 - 13 u. 15 - 16.30 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 2,-; Kinder € -,50; Gruppen nach Vereinbarung BTB 1

Aan boord van een reddingsboot kunt u zich de gevaarlijke acties van de zeeredders heel direct voorstellen

EMDEN Ostfriesisches Landesmuseum Emden Brückstr. 1 26725 Emden Telefon: +49 4921-872058 Fax: +49 4921-872063 www.landesmuseum-emden.de [email protected]

Burgstr. 8 26427 Esens Telefon: +49 4971-5232 www.august-gottschalk-haus.de [email protected]

Das Jüdische Museum - Gedenkstätte und Ausstellung zur neueren Geschichte der ostfriesischen Juden - hat im ehemaligen Gemeindehaus der Esenser Juden, neben den Resten der 1938 von den Nazis zerstörten Synagoge, einen guten Platz gefunden. Im Erdgeschoss des Hauses werden neben der historischen Dokumentation Gegenstände zum religiösen Leben sowie eine Mikwe (Ritualbad) gezeigt.

32

ESENS Museum „Leben am Meer“ Bensersieler Str. 1 26427 Esens Telefon +49 4971-5232 www.leben-am-meer.de [email protected]

Joods museum en gedenkplaats, gewijd aan de geschiedenis van de Oostfriese Joodse bevolking

ESENS Turm-Museum St. Magnus Am Kirchplatz 5 26427 Esens Telefon: +49 4971-919712 Fax: +49 4971-919723 [email protected]

Es besteht ein Zusammenhang zwischen Landschaftsentwicklung menschlicher Besiedlung und Nutzung. Hier in Esens grenzen Marsch und Geest aneinander - Landschaften der ostfriesischen Küste, die vom steigenden Meeresspiegel beeinflusst wurden. Siedlungsfunde im Watt zeugen von einer untergegangenen Marschenlandschaft. Die Stadt vermittelt zwischen beiden Landschaften. Ausstellungen regionsbezogener Kunst ergänzen das museale Angebot.

Auf fünf Etagen des 1845 errichteten Turms der St.-Magnus-Kirche dokumentiert das Museum die Baugeschichte der größten Kirche Ostfrieslands (1848 bis 1854) sowie ihr Inventar. 113 Stufen führen zur Aussichtsebene bei den Glocken vorbei am mechanischen Kirchturmuhrwerk von 1873, einem hölzernen Kutschen-Leichenwagen (1930) und riesigen Orgelpfeifen. Besonders reizvoll: Der weite Ausblick bei den Glocken bis zu den ostfriesischen Inseln.

Öffnungszeiten 8. Mrz. - 31 Okt. Di - So 10 - 17 Uhr u. nach Vereinbarung, mittwochs Führung: 15.00 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 3,50; Kinder bis 14 J. frei; Schüler und Studenten € 1,50; Gruppenermäßigung € 1,50 p.P. BTB 3, 5

Öffnungszeiten Ostern - Herbstferien Di u. Do 15 - 17 Uhr, So 11 - 12 Uhr u. nach Vereinbarung Eintrittspreise auf freiwilliger Basis, Führungen auf Anfrage

Leven aan zee – de strijd met de almaar stijgende zeespiegel

Expositie en interessante weetjes over de grootste kerk van Oostfriesland

Dokumentation der Geschichte des „Friesischen Heerweges“, einer uralten Völkerstraße, aus vor- und frühgeschichtlicher Zeit. Die Entwicklung der Grenzfestung „Friedeburg“ und die Geschichte der Klöster Reepsholt und Hopels. Mit Schulklassen und Gruppen wird nach Absprache ein „Waschtag wie zu Großmutters Zeiten“ durchgeführt oder auch im Backhaus gebacken. Öffnungszeiten Di, Mi, Do 15 - 17, So 10 - 12 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 1,-; Kinder € -,50 BTB 1, 2, 3, 5

Brengt de geschiedenis van de Friese heerweg in beeld

33

LEER Bünting-Teemuseum Brunnenstr. 33 26789 Leer Telefon: +49 491-9250060 Fax: +49 491-9250061 www.tee-museum.de [email protected]

Im Teemuseum haben wir die „Geschichte des Tees“ liebevoll zusammengetragen. Hier finden Sie alle Informationen rund um den Tee. Vom Anbau in den Ursprungsländern; von den Herstellungs- und Verarbeitungsverfahren; vom Prüfen, Mischen und Verkosten. Aber auch vom Teeschmuggel und der Teenot, und natürlich von der ostfriesischen Teekultur. Während „Ihrer“ Teezeremonie erfahren Sie alles über den richtigen Teegenuss. Über die Beschaffenheit des Wassers, die Auswahl des richtigen Tees, die dazugehörende Kanne und vieles mehr. Öffnungszeiten Mo - Fr 10 - 17 Uhr; Sa 10 - 16 Uhr; So 13 - 17 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 2,50; Kinder (bis 10 J.) frei Gruppen zum Teetrinken, Teeverkosten und Vortrag auf Anmeldung BTB 5 Thee - „Oostfriesenthee“: de geschiedenis en de praktijk van het Oostfriese theeritueel direct beleven in het Bünting Teemuseum Leer/Ostfriesland

JUIST Küstenmuseum Juist Loogster Pad 26571 Nordseebad Juist Telefon: +49 4935-1488 o. 990077 Fax: +49 4935-921503 www.juist.de

Das Küstenmuseum im Loog zeigt ganzjährig in elf Räumen Ausstellungen mit folgenden Inhalten: Geomorphologie der südlichen Nordsee, Warfenkultur, Sturmfluten/Deichbau/Küstenschutz, Inselgeschichte, Seebädergeschichte, Schifffahrt/Seezeichen, Fischerei, Seenot/Strandung/Rettung, Erdöl- und Gasgewinnung in der Nordsee. Außerdem werden in zwei weiteren Häusern ganzjährig wechselnde Kunstausstellungen präsentiert. Öffnungszeiten 1. Apr. - 31. Okt. Mo - Fr 9 - 13 u. 14.30 - 17 Uhr; 1. Nov. - 31. Mrz. Di u. Do 14 - 17 Uhr; Sondervereinbarungen möglich Eintrittspreise Erwachsene € 2,50; Kinder € 1,50; FamilienEintrittskarte € 5,-; Gruppenermäßigung € 1,- p. P. BTB 1, 2, 3, 4

In het Küstenmuseum kunt u een denkbeeldige reis langs de Friese Noordzeekust beleven

OSTFRIESLAND

Öffnungszeiten 9. Mrz. - 31. Okt. Di, Do, So 15 - 18 Uhr dienstags: Führung 15.30 Uhr u. nach Vereinbarung Eintrittspreise Erwachsene € 1,50; Kinder (bis 6 J. frei) € -,75 BTB 1, 3, 4, 5

Öffnungszeiten Di - So 10 - 18 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 6,-; ermäßigt € 3,-; Kinder bis 12 J. frei; Familien € 12,-; Gruppen ab 10 Personen € 4,- p. P.; Schulklassen pro Schüler € 1,BTB 1, 3, 5 Het sinds september 2005 heropende en compleet gerenoveerde Europäische Regionalmuseum toont regionaal- en cultuurhistorische thema’s in hun Europese samenhang

Hauptstr. 60 26446 Friedeburg Telefon: +49 4465-219 Fax: +49 4465-942919 www.friedeburg.de [email protected]

OSTFRIESLAND

Erfolgreiche Bilanz 2007: Die Auszeichnung mit dem Museumspreis der Niedersächsischen Sparkassenstiftung Hannover, die Nominierung für den Europäischen Museumspreis, die Museumszertifizierung sowie die Besucherzahl von insgesamt 82.900 Besuchern belegen die qualitätsvolle Arbeit des gesamten Museumsteams. Wir bedanken uns für die vielfältigen Reaktionen und freuen uns, dass die neuen Qualitäten des Hauses von unseren Gästen angenommen sind: Großzügigkeit, Transparenz, Komfort, Service und eine frische Atmosphäre. In spannenden Themenerzählungen können sie Kunst und Kultur einer ganzen Region vom Mittelalter bis in das 20. Jahrhundert im Europäischen Regionalmuseum erkunden.

FRIEDEBURG Heimatkundliches Museum „Friesischer Heerweg“

ESENS August-Gottschalk-Haus/Jüdisches Museum

LEER Heimatmuseum Leer Neue Str. 12-14 26789 Leer Telefon: +49 491-2019 Fax: +49 491-9995754 www.heimatmuseum-leer.de [email protected] Eingerichtet ist das Museum in der Handels- und Hafenstadt Leer in zwei Handelshäusern aus dem 18. Jahrhundert im Herzen der Altstadt. Wir zeigen, wie die Menschen hierzulande wohnten, arbeiteten und sich kleideten. Bei uns entdecken Sie u. a. die letzte 1906 auf einem Fehn gebaute hölzerne ostfriesische Tjalk, einen Handwebstuhl von 1734 aus der Blütezeit der Leinenweberei, eine Goldschmiedewerkstatt und einen Laden für “Colonialwaren & Schiffs-Victualien” aus dem 18. Jahrhundert. Das Heimatmuseum Leer mit seinem Museumshafen ist ein Ort voller Erinnerungen an gelebtes Leben unserer Vorfahren. Hier wird die Geschichte vom Leben und Arbeiten der Menschen in der Handelsund Hafenstadt Leer dokumentiert, weitergegeben, wach gehalten und für die Zukunft bewahrt. Öffnungszeiten Di - Sa 11 - 17 Uhr, So 11 - 14 Uhr Eintrittspreise Kinder (bis 6 J.) frei, (6-12 J.) € 1,-; Schüler (ab 12 J.) / Studenten € 2,-; Erwachsene € 3,-; Führungen für Gruppen (tel. Anmeldung erbeten) € 15,Ausstellungen Ab 9. Mrz. 2008: „Einem geschenkten Gaul schauen wir ins Maul“ Schenkungen an das Heimatmuseum aus 2007; Ab 6. Juli 2008: „Leeraner Meisterstücke“ von 1900 bis heute Wonen en werken, zeevaart en schepen, midden in de oude stadskern

CAROLINENSIEL Deutsches Sielhaven Museum CLOPPENBURG Museumsdorf Cloppenburg

-USEUMSDORF #LOPPENBURG

MOORDORF Moormuseum Moordorf Victorburer Moor 7a 26624 Südbrookmerland-Moordorf Telefon: +49 4942-2734 Fax: +49 4942-5346 www.moormuseum-moordorf.de [email protected]

-USTERWALZEN

!USSTELLUNGEN

34

Pumphusen 3 26409 Wittmund-Carolinensiel telefoon: 0049 4464-8693-0 fax: 0049 4464-8693-29 www.dshm.de [email protected] openingstijden: eind maart tot begin november; kerstvakantie; voor groepen op afspraak toegang ` 4,00; tot en met 16 jaar gratis; groepen ` 3,50 p.p.

-iRZBIS3EPTEMBER !PRILBIS*UNI !PRILBIS/KTOBER *UNIBIS/KTOBER AB*UNI

%RLEBNISTAGE $ER/STERSPAZIERGANG 'ARTENPARTIEIM-USEUMSDORF $EUTSCHER-~HLENTAG 4RECKERTREFFEN (ANDWERKERTAGEIM-USEUMSDORF 4AGDES/STFRIESISCHEN !LT /LDENBURGER0FERDES $IE+ARTOFFELFERIENBEGINNEN

/STERSONNTAG -iRZ BIS-AI 0½NGSTMONTAG -AI *ULI *ULI  

)NFO -USEUMSDORF#LOPPENBURG .IEDERSiCHSISCHES&REILICHTMUSEUM 0OSTFACH #LOPPENBURG % MAILINFO MUSEUMSDORFDE 4ELEFON   &AX   )NTERNETWWWMUSEUMSDORFDE

In urwüchsiger Moorlandschaft stellt das Moormuseum die unvorstellbar schwierige 200-jährige Entwicklung einer ostfriesischen Moorkolonie dar. Das Museum besteht vor allem aus stilecht nachgebauten Lehmhäusern. An den regelmäßig stattfindenden Aktionstagen erhalten Besucher nicht nur Informationen, sondern können sich auch aktiv beim Lehmwaltern oder Mattenflechten beteiligen. Öffnungszeiten 20. Mrz. - 31. Okt. täglich 10 - 18 Uhr; Einlass bis 17 Uhr Eintrittspreise Erwachsene 3,- €; Kinder u. Jugendliche (bis 16 J.) 1,50 €; Gruppenermäßigung - Erwachsene ab 15 Personen 2,50 €; Kinder u. Jugendliche 1,- € Gästeführungen auf Anmeldung (pro Gruppe): Erwachsene 20,- €, Jugendliche 15,- € BTB 1, 2, 3, 4, 5

Het “museum van de armoede” laat die andere kant zien: de strijd om het overleven van de mensen in het veen vanaf 1763

35

EMDEN Ostfriesisches Landesmuseum

NORDEN TeeMuseum

OSTFRIESISCHES LANDESMUSEUM EMDEN Brückstraße 1, 26725 Emden Tel.: + 49 4921 872058 Fax: + 49 4921 872063 www.landesmuseum-emden.de, [email protected] Öffnungszeiten: Di - So 10 - 18 Uhr

Folgende Kabinettausstellungen werden verlängert 29. 06. 2008 Jagd und Pracht - Jagdgewehre des 16. und 17. Jahrhunderts aus der Emder Rüstkammer 31.12. 2008 Von Harnisch und Pike. Eine Mitmach-Ausstellung

Das Ostfriesische Teemuseum bietet einzigartige Einblicke in die weltumspannende Teekultur. Vom Anbau der Teepflanze bis zum Trinkgenuss ist der Weg des Tees nachzuvollziehen. Kostbares Teeporzellan und Teegerätschaften lassen die Bedeutung des Tees in verschiedenen Ländern erahnen. Regelmäßig stattfindende ostfriesische Teezeremonien bieten Einblick in die regionale Tradition. Im Alten Rathaus, einem Renaissancebau, präsentiert sich die Abteilung für Volkskunde. Alte ostfriesische Lebensweise, historisches Norder Silber und die Stadtgeschichte u. a. mit dem Wirken der Firma Doornkaat, lassen vergangene Zeiten lebendig werden. Besonders sehenswert ist der vollständig erhaltene und in seiner Konstruktion für Ostfriesland einzigartige Gewölbekeller ein bemerkenswertes Zeugnis mittelalterlicher Backsteinkunst. Öffnungszeiten Mrz. u. April Di - So 12 - 16.30 Uhr; Mai - Okt. Di - So 10 - 17 Uhr; Juli u. Aug. auch Mo; Nov. - Feb. siehe Aushang u. Veröffentlichung im Internet Eintrittspreise Erwachsene € 3,-; Kinder € 1,50 Ausstellungen 28. Mrz. - 1. Juni 2008: Werkschau Willi ter Hell – Ein vergessener Norder Maler 20. Juni - 2. Nov. 2008: 13x13 im Quadrat - historische Fliesen BTB 5 Internationale theecultuur, met historisch theegerei en porcelein

NORDEN Eisenbahnmuseum der MKO (Museumseisenbahn Küstenbahn Ostfriesland)

Am Markt 33 26506 Norden Telefon: +49 4931-13800 www.teemuseum-norden.de [email protected]

Programm 2008 / 2009 17.02.2008 - 30.03.2008 Gott und die Welt niederländische Grafik des 16. Jahrhunderts 17.02.2008 - 30.03.2008 Handzeichnungen deutscher und niederländischer Meister. Kabinettausstellung 27.04.2008 - 31.08.2008 Von Zeppelin bis Airbus Luftfahrt in Nordwestdeutschland im 20. Jahrhundert 13.07.2008 - 01.02.2008 Funkenzündung – Reloaded Kabinettausstellung 21.09.2008 - 18.01.2009 Gruß aus Emden und Ostfriesland Frühe Ansichtskarten Nov. 2008 - Jan. 2009 Ludolf Backhuysen - Emden 1630 Amsterdam 1708

Am Markt 36 26506 Norden Telefon: +49 4931-12100 Fax: +49 04931-9189647 www.teemuseum.de [email protected]

OSTFRIESLAND

Wij nodigen u van harte uit voor een reis in het verleden - in de tijd van de vrachtzeilschepen, die vanuit Carolinensiel en vanuit vele andere zijlhavens naar Nederland, Engeland, landen aan de Oostzee, het Middellandse Zeegebied en naar de overkant van de oceaan tot in Zuid-Amerika voeren. Scheepvaart met zeilschepen, maritiem handwerk, dijkbouw en kustbeveiliging, en het leven aan land zijn slechts enkele voorbeelden van onderwerpen die in de tentoonstelling het leven in een historische zijlhavenplaats tot de verbeelding laten spreken.

&RISCHGESTRICHEN
-ALERUND -ALERHANDWERKIN*AHRHUNDERT ,ANDSCHAFTSPRiGEND (ISTORISCHE+ULTUR LANDSCHAFTENIM.ORDWESTENENTDECKEN !DELAUFDEM,ANDE¯/ECONOMIEUND (AUSHALTUNGINFEUDALEN:EITEN 4RAGENDE-OMENTE¯+LEIDUNGSST~CKE WECKEN%RINNERUNGEN ,ANDWIRTSCHAFTUND4ECHNIK IM*AHRHUNDERT

NORDEN Ostfriesisches Teemuseum mit Museum für Volkskunde Norden

Sammlung Oswald-von Diepholz zur internationalen Kulturgeschichte des Tees Im ca. 1545 erbauten Wohnhaus von Ubbo Emmius mit historischem Gewölbekeller (Wirtschaftsküche) werden auf drei Etagen die internationale Kulturgeschichte des Tees durch Tee-Möbel, Gemälde, Teegerätschaften aus fünf Jahrhunderten sowie Sonderausstellungen präsentiert. Schwerpunkt sind die kulturellen und historischpolitischen Bezüge zwischen Europa und Asien. Öffnungszeiten Ostern - 4. Nov. 2008 täglich 12 - 18 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 2,50; Kinder € 1,-; Gruppen € 2,- p. P. Laufend kostenlose Kurzführungen; Spezialführungen zu unterschiedlichen Themenbereichen auf Anfrage (auch in englisch, französisch, dänisch, schwedisch), anschließend Teeproben möglich 1000 jaar theecultuur in het 500 jaar oude Ubbo-Emmius-huis

Am Bahndamm 4 (Historischer Lokschuppen) 26506 Norden Postanschrift: Postfach 100246 26492 Norden Telefon: +49 4931-169019 Fax: +49 4931-169065 www.mkoev.de [email protected]

Das Museum besteht aus verschiedenen Abteilungen und umfasst eine Ausstellung von historischen Fahrzeugen und Gleisbaugeräten in der großen Lokomotivhalle, eine Sammlung von Eisenbahnobjekten und alten Dokumenten in einem besonderen Ausstellungsraum, das wieder aufgebaute Stellwerk „Norden Mitte“, sowie einige historische, technische Anlagen auf dem Freigelände hinter dem Lokschuppen. Öffnungszeiten 1. Juni - 19. Okt. So 12 - 16.30 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 1,50; Kinder € -,50; Schüler/Studenten/ Senioren € 1,50; Gruppen ab 10 Personen €1,- p. P.

MKO-spoorwegmseum met exposities over techniek en geschiedenis van de Oostfriese spoorwegen

NORDERNE Y bade~museum

PEWSUM Burgmuseum Pewsum Am Weststrand 11 26548 Norderney Telefon: +49 4932-935422 Fax: +49 4932-840725 www.museum-norderney.de [email protected]

WEENER Heimatmuseum Rheiderland

Mühlenmuseum Pewsum Drostenplatz/Manningastraße 26736 Krummhörn-Pewsum Telefon/Fax: +49 4923-7432 (H. Bensing) o. +49 4923-1483 (M. Mennenga) www.heimatverein-krummhoern.de

Neue Str. 26 26826 Weener Telefon: +49 4951-1828

Häuptlinge und ihre Burgen. In der Burg der Manninga und Cirksena befindet sich heute ein Museum zur Häuptlings- und Burgengeschichte. Im Großen Saal werden Wechselausstellungen präsentiert. Ebenso wie der Saal wird auch der Burginnenhof für musikalische Veranstaltungen genutzt. Mühle und Handwerk. Der Gallerieholländer aus dem Jahr 1843 dient heute als Mühlen- und Handwerksmuseum. Zugleich lädt die Mühle zu einem Blick über die Krummhörn ein.

Öffnungszeiten 10. Mrz. - 2. Nov. Di - So 11 - 16 Uhr; Nov. - Feb. Mi, Sa, So 13 - 16 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 3,-; Kinder bis 8 J. gratis; Schüler/Studenten € 1,50; Gruppenermäßigung ab 10 Personen € 2,50 p. P.; Schüler/Studenten € 1,50 p. P.; Führung f. Gruppen € 25,Ausstellungen Ganzjährig Wechselausstellungen BTB 2, 3, 5

Öffnungszeiten Mai - Okt. Di u. Do 10 - 12.30 u. 15 - 17 Uhr Sa u. So 15 - 17 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 1,50; Kinder € -,75; Familien-Eintrittskarte € 3,50; Gruppenermäßigung auf Anfrage

36

RHAUDERFEHN Fehn- und Schiffahrtsmuseum Rajen 5 26817 Rhauderfehn-Westrhauderfehn Telefon/Fax: +49 4952-903280 [email protected]

Das Fehn- und Schiffahrtsmuseum befindet sich in einer Jugendstilvilla direkt an der Fehnroute im Zentrum von Westrhauderfehn. Im Kanal davor liegt die Tjalk „Engelina“. Träger ist der Heimatverein Overledingerland e. V. Fehnkultur, Schiffbau und Schiff-Fahrt sind die Hauptabteilungen. Museumsführer-Teestube-Museumsshop-Ton-Dia Schau (auch in Niederländisch). Öffnungszeiten Mrz. - Dez. Mi - Sa 10 - 12 u. 14.30 - 17 Uhr So u. feiertags 11 - 12.30 u. 14.30 - 18 Uhr In den Sommermonaten Mai - Sept. auch Di Eintrittspreise Erwachsene € 2,50; Kinder bis 6 J. frei; Senioren € 2,50; Schüler/Studenten € 1,-; Gruppenermäßigung BTB 1, 2, 3, 4, 5

Veen, zee en nog veel meer! Veen- en scheepvaartmuseum Westrhauderfehn

Öffnungszeiten Di, Sa, So 15 - 18 Uhr und nach Vereinbarung Eintrittspreise Erwachsene € 3,-; Kinder € -,50; Gruppenermäßigung ab 20 Personen € 2,- p. P.

OSTFRIESLAND

Geschiedenis van het reizen en baden in het Nordseeheilbad Norderney – de eerste Duitse badplaats aan de Noordzee

Das Heimatmuseum zeigt in seiner umfangreichen Sammlung Stationen der Geschichte des Rheiderlandes über 3000 Jahre: Besiedlungsrelikte aus der römischen Zeit, wirtschaftsgeschichtliche Zeugnisse aus der Ziegelei und vielen Handwerken, die Geräte der Landwirtschaft vom Moor, der Geest und der Marsch, bedeutsame Ausstellungsstücke zur Kirchengeschichte aber auch viele Dinge des täglichen Lebens in dieser Region.

SUURHUSEN Geschichtswerkstatt Landarbeiterhaus Suurhusen e. V. „Landarbeitermuseum“ Smal Joed 5 (gegenüber des schiefsten Kirchturms der Welt!) 26759 Hinte-Suurhusen Telefon: +49 4925-1080 Fax: +49 4925-990027

Das Haus wurde Mitte des 18. Jahrhunderts erbaut und 1768 als Armenhaus genutzt. Heute zeigen die wiederhergestellten Räumlichkeiten die bescheidene und beengte Wohn- und Lebenssituation einer traditionellen ostfriesischen Landarbeiterfamilie um 1900. Die ständige Ausstellung mit Bildern, Texten und Broschüren gibt einen tiefen Einblick in das Leben und die Arbeit einer einfachen Landarbeiterfamilie. Öffnungszeiten Mai - Okt. So 15 – 17 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 1,50; Kinder € -,50; Schüler/Studenten € -,50; Gruppenermäßigung ab 20 Personen

Landarbeiders - Speurtocht naar het leven en werken in het land aan het water

Nordwallschloot 4 26810 Westoverledingen-Grotegaste Telefon/Fax: +49 4955 920040 www.westoverledingen.de [email protected]

Bauernhaus auf dem historischen Dorfplatz beim „Ulenhoff“ (Freizeitpark „Am Emsdeich“): Ausstellung landwirtschaftlicher Geräte; Präsentation alter Handwerke; Leben und Wohnen anno dazumal; Ausstellung „Tante-Emma-Laden“. Öffnungszeiten Apr. - Sept. So 13 - 17 Uhr und nach Vereinbarung Eintrittspreise Erwachsene € 1,50; Kinder € -,50; Gruppen € 1,- p. P.; Führung € 7,50 BTB 1, 3, 4, 5

Boerenhuis met een agrarische expositie en een grutterswinkel

37

WESTOVERLEDINGEN Mühlenensemble Mitling-Mark Marker Mühlenweg 2 26810 Westoverledingen-Mitling-Mark Telefon/Fax: +49 4951-8872 www.westoverledingen.de [email protected]

OSTFRIESLAND

„Reiselust und Badespaß“ vergangener Epochen, dazu die Entwicklung des Nordseeheilbades Norderney, zeigt das 2006 eröffnete „bade~museum“. Schwerpunkte der Dauerausstellung sind: Das Meer, Meeresheilkunde, Seebäder, Reisemöglichkeiten, Reiseaccessoires, Mode/Bademode, Sonnenkult, Badesitten/Strandleben, Souvenirs, Fotografie u. a. Historische Druckwerkstatt. Shop und Erfrischungen auf der Außenterrasse.

WESTOVERLEDINGEN Museumsbauernhaus Neemann

WESTOVERLEDINGEN Ostfriesisches Schulmuseum Folmhusen Leerer Str. 7-9 26810 Westoverledingen-Folmhusen Telefon: +49 4955-4989 Fax: +49 4955-936179 www.ostfriesisches-schulmuseum.de [email protected]

Öffnungszeiten Apr. - Okt. Fr u. So 14.30 - 17.30 Uhr; Gruppen und Mühlenführungen nach Vereinbarung Eintrittspreise Erwachsene € 1,50; Kinder € -,50; Gruppen ab 15 Personen € 1,- p. P.; Führung € 7,50 BTB 3, 4, 5

Hier können Sie was erleben! Ein Schulhaus aus der Kaiserzeit, in dem Sie nach Absprache an einer „Historischen Schulstunde um 1900“ teilnehmen können. Versetzen Sie sich im Fehnhaus in die Wohn- und Arbeitssituation eines Lehrers vor 200 Jahren. Neben den Dauer- und Sonderausstellungen zur Schulgeschichte vervollständigen der Schulgarten und der Spielplatz mit alten Turngeräten die Anlage. Hier kunt u iets beleven! In een school uit de Duitse keizertijd kunt u op afspraak aan een „historische les rond 1900“ deelnemen. Verplaatst u zich in een veenhuis in de leef- en werksituatie van een leraar rond het jaar 1800. Naast de vaste collectie en de tijdelijke expositie over de schoolgeschiedenis, completeren de schooltuin en het schoolplein met oude turntoestellen het complex.

Molencomplex (molenaarswoning en molen) met het museum „Oma’s keuken“

Öffnungszeiten Mi, Fr u. So 15 - 17 Uhr; 1. Dez. - 29. Febr. nur sonntags 15 - 17 Uhr. Gruppen/Historische Schulstunden nach Vereinbarung Eintrittspreise Erwachsene € 2,-, incl. Unterrichtsstunde € 3,50; Kinder € -,50, incl. Unterrichtsstunde € 2,BTB 1, 2, 3, 4, 5

Das Mühlenensemble (Müllerhaus und Mühle): „Omas Küche“, eine einmalige Mühlenmotivsammlung: vollfunktionsfähige GalerieMühle; Brotbackkurse. Ausstellung: „Vom Korn zum Brot“

WIESMOOR Torf- und Siedlungsmuseum Resedaweg 18 26639 Wiesmoor Telefon: +49 4944-912253 o. 91980 Fax: +49 4944-915322 www.torf-und-siedlungsmuseum.de

Iedere dag krijgt u krentenbrood met Ostfriesentee

38

BÖSEL Heimatmuseum „Am Pallert“ Overlaher Str. 10 26219 Bösel Telefon/Fax: +49 4494-758 www.heimatverein-boesel.de

Das kleine Museum zeigt eine Ausstellung alter landwirtschaftlicher Gerätschaften und Haushaltsgeräte sowie Strickerei und Stellmacherei. In der Nähe des Museums befindet sich ein altes Bauernhaus, das in liebevoller Kleinarbeit restauriert wurde (so genanntes „Heimatmuseum“). Im Museum befinden sich eine alte Bauernküche, ein Eheschlafzimmer und ein „Durk“ (Alkoven, Schrankbett). Außerdem ist ein Brotbackhaus nebst Bauerngarten zu besichtigen. Öffnungszeiten So 15 - 18 Uhr sowie nach Vereinbarung Eintrittspreise freiwillige Spende BTB 1, 2, 3, 5

Expositie van oude landbouwgereedschappen en huishoudelijke apparaten, breiwerk en wagenmakerij

Bether Str. 6 49661 Cloppenburg Telefon: +49 4471-9484-0 Fax: +49 4471-9484-74 www.museumsdorf.de [email protected]

Elmendorfer Str. 40 26160 Bad Zwischenahn Telefon: +49 4403-81960 Fax: +49 4403-819666 www.park-der-gaerten.de [email protected]

Lust auf Garten? Dann sind Sie hier goldrichtig: Im Ammerland, wo der Garten zu Hause ist, erwartet Sie eine berauschende Vielfalt an gärtnerischen und kulturellen Attraktionen. Über 90 Themengärten, Pflanzensammlungen und Lehrpfade bieten einen faszinierenden Einblick in die Gartenwelt. Tausende Blumen verbinden als blühender Teppich die verschiedenen Bereiche dieser einzigartigen Gartenschau - Gartenlust pur! Öffnungszeiten 1. Mai - 3. Okt. tägl. 9.30 - 18.30 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 7,50; Besucher bis 18 Jahre frei; Schüler ab 18 Jahre, Kurkarteninhaber Bad Zwischenahns, Auszubildende, Studenten, Wehr- und Zivildienstleistende, Arbeitslose, Schwerbehinderte (ab 80 %) gegen Nachweis € 6,-; Gruppen € 5,- p. P.; Abendticket ab 16 Uhr € 5,BTB 1, 2, 3, 4, 5

Met meer dan 90 thematuinen, plantencollecties en geleide routes biedt het 14 hectare grote “Park der Gärten” een fascinerend kijkje in de cultuur van het tuinieren

BRAKE Schiffahrtsmuseum der oldenburgischen Weserhäfen in Brake e.V. Breite Str. 9 26919 Brake Telefon: +49 4401-6791 Fax: +49 4401-5266 www.schiffahrtsmuseum-brake.de [email protected] Tauchen Sie ein in die spannende Geschichte der Blütezeit des Fernhandels unter oldenburgischer Flagge, als die Großsegler dieser Region auf allen Meeren der Welt beheimatet waren. Das Braker Schiffahrtsmuseum zeigt seine vielfältigen Schätze in zwei historischen Gebäuden. Sie erhalten spannende Einblicke in die schifffahrtsbezogenen Handwerke und den Walfang das 19. Jahrhunderts. Sie können Schiffsmodelle, Navigationsgeräte, seemännische Volkskunst entdecken und die Geschichte der ersten deutschen Flotte und ihres Admirals Carl Rudolph Brommy erleben. Öffnungszeiten Apr. - Okt. Di - So 10 - 17 Uhr; Nov. - Mrz. Di - Sa 11 - 17 Uhr, So 10 - 17 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 2,50; Kinder, Schüler, Studenten € 1,30; Senioren € 2,50; Familien € 5,-; Gruppen ab 15 Personen € 1,80 p. P., ab 30 Personen € 1,60 p. P.; Museumsführung für max. 25 Personen € 19,-; Schulklasse einschl. Lehrer je Schüler € 2,BTB 1, 2, 3, 5 In twee historische momumenten wordt de spannende geschiedenis van de Oldenburgse scheepvaart op een afwisselende manier gepresenteerd

In parkähnlicher Landschaft, eingerahmt von hohen Bäumen und malerischen Bachläufen - so präsentiert sich das Niedersächsische Freilichtmuseum: eine grüne „historische“ Insel mit beeindruckenden ländlichen Baudenkmälern aus den letzten 500 Jahren. Die meisten der über 60 Gebäude stammen aus der alten Kulturlandschaft zwischen Weser und Ems. Im Museumsdorf Cloppenburg wurden sie wieder aufgebaut. Haben Sie Lust auf eine Zeitreise in die Vergangenheit? Wir laden Sie herzlich dazu ein. Öffnungszeiten ganzjährig geöffnet: Mrz. - Okt. 9 - 18 Uhr; Nov. - Febr. 9 - 16.30 Uhr; Heiligabend u. Silvester geschlossen Eintrittspreise Erwachsene € 5,-; Kinder € 2,50; Studenten/Auszubildende, Wehr- und Ersatzdienstleistende, Schwerbehinderte (nur mit Ausweis) € 3,-; Familien-Eintrittskarte Tageskarte € 12,-; Jahreskarte € 30,-; Gruppenermäßigung ab 20 Personen Erwachsene € 3,50; Studenten/Auszubildende, Wehr- und Ersatzdienstleistende, Schwerbehinderte (nur mit Ausweis) € 2,50; Schüler und Jugendliche (im Klassenverband) € 1,50 Heropgebouwde originele boerenhuizen, arbeidershuisjes, molens en werkplaatsen uit de afgelopen 500 jaar geven een compleet beeld van het leven en werken op het platteland en van de cultuur van de boeren

39

DELMENHORST Nordwolle Delmenhorst Nordwestdeutsches Museum für IndustrieKultur Am Turbinenhaus 10-12 27749 Delmenhorst Telefon: +49 4221-2985820 Fax: +49 4221-2985815 www.nordwolle.de [email protected]

Inmitten des europaweit einmaligen Komplexes der ehemaligen Norddeutschen Wollkämmerei und Kammgarnspinnerei (NW&K) erleben Sie eine spannende Entdeckungsreise durch klassische und moderne Industriegeschichte und Industriekultur. Museumsbesuch und Geländerundgang verschaffen vielfältige Eindrücke und Einblicke zu Arbeit und Leben in einer früheren „Stadt in der Stadt“, die in den vergangenen 25 Jahren aus „alt und neu“ für die Zukunft entwickelt wurde. Öffnungszeiten Di – Fr, So 10 - 17 Uhr; Mo, Sa geschlossen Eintrittspreise Erwachsene € 3,-; Schüler/Studenten € 2,-; Kinder € 2,(bis 6 Jahre frei); Senioren € 2,-; Schulklassen € 1,- p. P. BTB 1, 2, 3, 4, 5 Expositie over industriële geschiedenis en stadsgeschiedenis in de voormalige textielfabriek van Nordwolle in Delmenhorst

DELMENHORST Städtische Galerie Delmenhorst Fischstr. 30 27749 Delmenhorst Telefon: +49 4221-14132 Fax: +49 4221-14192 www.staedtische-galerie-delmenhorst.de [email protected]

Idyllisch an der Delme gelegen, residiert die Städtische Galerie Delmenhorst in einer ehemaligen Bürgervilla. Bundesweit beachtet werden die Kunstausstellungen, die hier stattfinden. Die Kunst der Klassischen Moderne, die Malerei des „Blauen Reiter“ und die internationale Avantgarde mit Kandinsky, Klee und Kirchner sind hier zu sehen. Auch die Ausstellungen mit internationaler zeitgenössischer Kunst sind Erlebnisse, die überregional Besucher anziehen. Öffnungszeiten Di - So 11 - 17 Uhr, Do 11 - 20 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 4,-; Kinder € 2,- (bis 12 Jahre frei); Schüler/Studenten € 1,-; Senioren € 3,-; Gruppen p. P. € 3,B 1, 3, 5

De Städtische Galerie Delmenhorst is gevestigd in een voormalige patriciërsvilla. De collectie bevat werken van Feininger, Kandinsky, Macke, Marc, Stuckenberg e.v.a.

OLDENBURGER LAND

Öffnungszeiten Mitte Mrz. - Mitte Okt. täglich 10 - 18 Uhr (auch montags) Eintrittspreise Erwachsene € 1,50; Kinder ab 6 Jahre € -,50 BTB 1, 4, 5

CLOPPENBURG Museumsdorf Cloppenburg – Niedersächsisches Freilichtmuseum

OLDENBURGER LAND

Das Museum zeigt die Moorkolonisation ab 1780 bis zur Urbarmachung des Wiesmoores ab 1906. Eine Museumsbahn fährt die Besucher auf umgebauten Torfloren durch den Landschaftspark zum Museumsdorf. Dieses besteht aus zwei Kolonistenhäusern - in einem werden Trauungen durchgeführt -, einer Schmiede, Schule von 1913, Scheune, Remise, Großgeräte zum Torfabbau, Gattersäge, zwei Fehnschiffen und einem Backhaus. Im Backhaus wird an jedem ersten Samstag des Monats spezielles Kolonistenbrot gebacken und verkauft. Jeden Tag gibt es Krintstuut mit Ostfriesentee.

BAD ZWISCHENAHN Park der Gärten - Die Gartenschau in Bad Zwischenahn

ELISABETHFEHN Moor- und Fehnmuseum Oldenburger Str. 1 26676 Elisabethfehn Telefon: +49 4499-2222 Fax: +49 4499-74477 www.fehnmuseum.de [email protected]

Das Museum liegt an der „Deutschen Fehnroute“ im nördlichen Teil des Oldenburger Münsterlandes zwischen Oldenburg und Leer. Es bietet eine hochinteressante Sammlung und ausführliche Informationen über Moor, Torf und Fehn. Auf dem Museumsgelände befinden sich ein Moorlehrgarten, ein Moortretbecken und eine gemütliche Teestube. Öffnungszeiten 14. Mrz. - 30. Okt. Di - So u. feiertags 10 - 17 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 2,80; Kinder € 1,80; Senioren € 2,80; Schüler/Studenten € 1,80; Familien-Eintrittskarte € 9,20; Gruppen ab 10 Personen: Erwachsene € 2,- Kinder € 1,- p. P.; Führung € 18,BTB 1, 5

Bij ons komt u alles te weten wat u altijd al wilde weten over turf en veen

FEDDERWARDERSIEL Nationalpark-Haus Museum Butjadingen Am Hafen 4 26969 Butjadingen-Fedderwardersiel Telefon: +49 4733-8517 Fax: +49 4733-8550 www.museum-fedderwardersiel.de [email protected]

Het door mensen gemaakte landschap van Butjadingen en de Waddenzee beïnvloeden elkaar wederzijds. Deze wisselwerking krijgt u bij ons te zien: archeologie van de kust, zeewateraquarium, geschiedenis van de haven en het beschermd landschap van de Waddenzee

40

HAT TEN-SANDKRUG Druckereimuseum Sandkrug Astruper Str. 42 26209 Hatten-Sandkrug Telefon: +49 4481-6903 Fax: +49 4401-704829 www.druckereimuseum-sandkrug.de horst.kolter@ druckereimuseum-sandkrug.de

Das Museum zeigt alles vom Handsatz bis zum Druck. Grundstock sind zwei alte Oldenburger Druckereien (1889 und 1913) sowie viele unwiederbringliche Maschinen und Werkzeuge. Ausgestellt auf über 500 qm wird dem Betrachter unter fachmännischer Führung die Arbeitsweise vor der elektronisch-digitalen gezeigt. Öffnungszeiten Di u. Do 10 - 13 u. 15 - 18 Uhr, So 14 - 18 Uhr, Gruppen täglich nach Voranmeldung Eintrittspreise Erwachsene € 2,50; Schüler (6 - 14 Jahre) € 1,25 BTB 1, 2, 3

Lange Str. 1a 26169 Friesoythe Telefon: +49 4491-1442 o. 3434 Fax: +49 4491-919166 www.postgeschichtliches-museum-friesoythe.de [email protected]

Bahnhofstr. 4 26349 Jaderberg Telefon/Fax: +49 4454-8229 www.kuenstlerhaus-jan-oeltjen.de

Gegründet wurde das Postgeschichtliche Museum 1988. Es zeigt die Post- und Kommunikationsgeschichte von ca. 1750 bis in die Gegenwart. Schwerpunkt bildet die postgeschichtliche Entwicklung im alten Amtsbezirk Friesoythe. Auf Wunsch kann auch eine Stadtführung organisiert werden. Angebot: Postgeschichtlicher Spaziergang durch die Stadt Friesoythe zu den historischen Poststandorten von 1800 bis heute. Dauer: ca. 90 min. Öffnungszeiten nach Vereinbarung Eintrittspreise Erwachsene € 2,50; Kinder € 1,-; Schüler € 1,-; Postgeschichtlicher Spaziergang für Gruppen ab 8 Personen € 25,BTB 2

Expositie over de geschiedenis van post en telecommunicatie van 1800 tot heden

HOOKSIEL Künstlerhaus Hooksiel Lange Str. 16 26434 Hooksiel Telefon: +49 4425-81408 Fax: +49 4425-969180 www.kuenstlerhaus-hooksiel.de [email protected] Ausstellungs- und Künstlerstätte: Künstlerstipendien - Ausstellungen Meisterkurse. Stipendiaten wohnen im Künstlerhaus, arbeiten dort, stellen aus und bieten während ihres Aufenthaltes Werkstattgespräche an. In einem Ensemble des Ortskerns (ehem. Schulhaus von 1618 und Spritzenhaus von 1836 sowie einem kleinen, exotischen Garten) finden Besucher und Künstler eine besondere Atmosphäre vor. Weitere Angebote sind Vorträge, Exkursionen, Meisterkurse ehemaliger Stipendiaten, Arbeitsgruppen der Technik der Radierung und des Portrait- und Aktzeichnens. Ab 20. Apr. dauerhafte Installation „Das Fenster neben meinem“ von Thomas Henke und Lorenz Estermann; bis. 29. Juni: Stipendiatin Hildegard Skowasch (Skulptur, Installation); 6. - 20. Juli: Meisterkurs Malerei Henrik Pillwitz; 13. Juli - 16. Nov.: Stipendiatin Patricia Lambertus (Zeichnung und Malerei); 23. Nov. 2008 - 21. Febr. 2009: Ausstellung Heinz Minssen (Zeichnung und Illustration). Öffnungszeiten 1. Nov. - 30. Apr. Di - So 15.30 - 17.30 Uhr, Mi u. So 11 13 Uhr; 1. Mai - 31. Okt. Di - So 16 - 18.30 Uhr, Mi, Do u. So 11 - 13 Uhr Eintrittspreise frei BTB 1, 3, 5

Het museum toont het complete drukkersvak, beginnend bij de met de hand gezette tekst tot aan het drukken

JEVER Blaudruckerei im Kattrepel

Kunstenaars verblijven hier twee tot vier maanden om zichzelf verder te ontwikkelen en exposeren hun werk

Das „Künstlerhaus Jan Oeltjen“ in Jaderberg kümmert sich vorrangig um den Nachlass des 1880 in Jaderberg geborenen Malers und Graphikers Jan Oeltjen. Erst viele Jahre nach seinem Tod wird der künstlerische Nachlass gesichtet und wissenschaftlich aufgearbeitet. Ein zweiter Schwerpunkt sind Ausstellungen mit Arbeiten von Künstler/Innen aus der vergessenen oder verschollenen Generation. In jedem Jahr gibt es aber auch Ausstellungsmöglichkeiten für „Junge Kunst“ aus unserer Region. Konzerte und Lesungen runden das Programm ab. Das Haus ist in der Region zu einer beachteten Einrichtung geworden. Öffnungszeiten bei aktuellen Ausstellungen: Fr - So 15 - 18 Uhr und nach telefonischer Vereinbarung Eintrittspreise frei

In het Künsterhaus Jan Oeltjen wordt de artistieke nalatenschap van Jan Oeltjen en Elsa Oeltjen-Kasimir bewaard; de vereniging presenteert kunst voor de streek in het openbaar

41

JEVER Feuerwehrmuseum Jever Florianstr. 1 26441 Jever Telefon: +49 4461-918484 www.feuerwehrmuseum-jever.de [email protected]

Kattrepel 3 26441 Jever Telefon/Fax: +49 4461-71388 www.blaudruckerei.de [email protected]

„Lebendige Museumswerkstatt“: Handdrucke historischer Muster auf Leinen, Samt und Seide. Färbung mit Indigo wie vor 300 Jahren. Die Muster sind 300 bis 100 Jahre alt und stammen aus den ehemaligen ostfriesischen und norddeutschen Blaudruckereien: ca. 480 Druckstöcke sind vorhanden. Besucher können bei der Arbeit zusehen. Öffnungszeiten Mo - Fr 10 - 13 u. 14 - 18 Uhr, Sa 10 - 14 Uhr u. nach Vereinbarung Eintritt frei

Combinatie van levendige werkplaats en museum: met de hand worden eeuwenoude textielmotieven op linnen, fluweel en zijde gedrukt. In de indigo-kuip wordt de stof geverfd

OLDENBURGER LAND

Öffnungszeiten 1. Nov. - 14. Mrz. Di - So 10 - 16 Uhr; 15. Mrz. - 31. Okt täglich 10 - 18 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 2,50; Kinder (ab 6 Jahre) € 1,20; Rollstuhlfahrer frei; Gruppenermäßigung BTB 2, 3, 5

JADERBERG Künstlerhaus Jan Oeltjen

OLDENBURGER LAND

Das Nationalparkhaus Museum Butjadingen liegt direkt am Kutterhafen von Fedderwardersiel. Die Dauerausstellung mit dem Schwerpunkt Natur- und Kulturlandschaft Butjadingens befindet sich im Gebäude des 1846 erbauten ehemaligen Steueramtes des Großherzogtums Oldenburg. Küste, Kulturlandschaft Butjadingens und Wattenmeer stehen in einem Wechselverhältnis, wir stellen dieses Verhältnis dar: Küstenarchäologie, Regionalgeschichte, Nationalpark und Meerwasseraquarium. Die Besichtigung eines Rettungsschuppens am Hafen ist möglich.

FRIESOY THE Postgeschichtliches Museum Friesoythe

JEVER Schlossmuseum Jever Schlossplatz 26441 Jever Telefon: +49 4461-969350 Fax: +49 4461-9693599 www.schlossmuseum.de [email protected]

Das Feuerwehrmuseum Jever, das einzige des oldenburgischen Feuerwehrverbandes, präsentiert sich mit einer lebendigen und informativen Ausstellung zu Themen wie Meldetechnik, alten Uniformen, Atemschutztechnik, Drehleitern und Oldtimerfahrzeugen. Das Museum ist in einem denkmalgeschützten ehemaligen Güterschuppen untergebracht.

Das Schloss Jever, umgeben von einem idyllischen englischen Garten, zählt zu den schönsten Baudenkmälern in Nordwestdeutschland. Einzigartig und von europäischem Rang ist seine Ausstattung mit der Renaissancedecke und den barocken Gobelins und Ledertapeten. Mit ihren faszinierenden Objekten bietet die Sammlung Einblicke in die Kulturgeschichte Frieslands.

Öffnungszeiten täglich von 14 - 17 Uhr oder nach Vereinbarung Eintrittspreise Erwachsene € 3,-; Kinder € 2,-; Gruppen ab 10 Personen € 2,50 p. P.; Führungen € 15,BTB 2 (außer Eingangstür), 3, 4

Öffnungszeiten ganzjährig geöffnet: Di - So 10 - 18 Uhr; Jul. - Aug. auch Mo Eintrittspreise Erwachsene € 3,50; Kinder (bis einschließlich 13 Jahre) frei; Schüler/Studenten € 1,80; Gruppen ab 13 Pers. € 2,- p. P. BTB 1, 4, 5

Levendige en informatieve expositie over het brandweerwezen in het Oldenburger land

Combinatie van slot met Engelse tuin. Museum met historisch interieur (Renaissance-plafond, gobelins en leren behang) en cultuurhistorische collectie

LOHNE Industrie Museum Lohne

NORDENHAM Museum Moorseer Mühle

w w w. l a n d e s m u s e u m - o l d e n b u r g . n i e d e r s a c h s e n . d e w w w. h o r s t - j a n s s e n - m u s e u m . d e

r 20 08 · Ol de nb ur g 31 . Au gu st bi s 16 . No ve m be

s u m s i n o i s s e r p Ex chte · Horst-Janssen-Museum Oldenburg Landesmuseum für Kunst und Kulturgeschi Oldenburgisches Staatstheater Casablanca-Programmkino · Landesbibliothek Oldenburg ·

Lohne hat etwas Besonderes: 200 Jahre Industriegeschichte und das Industrie Museum Lohne zum Sehen, Staunen, Ausprobieren. Gezeigt wird die Herstellung von Schreibfedern aus Gänsekielen, die Tabakverarbeitung und Zigarrenherstellung, die Pinsel- und Bürstenfabrikation und die Korkenproduktion. Zum Programm des Museums gehören Vorführungen, Aktionen, Sonderausstellungen, Exkursionen und Vorträge. Der Museumstreff bietet Kaffee und Kuchen an.

165 onvergetelijke logeeradressen In de nieuwste editie van de brochure van Erfgoed Logies komt u al bladerend en kijkend maar liefst 165 fantastische logeeradressen in Nederland en Vlaanderen tegen. Sommige erfgoedhuizen tellen niet meer dan één luxueuze suite. Anderen zijn groot genoeg om uw hele familie of vriendenkring een onvergetelijke tijd te bezorgen. Al hebben wel alle erfgoedhuizen met elkaar gemeen dat ze zijn gevestigd in historisch erfgoed. Historisch erfgoed is immers schaars. En moet om die reden in ere worden gehouden. De eigenaren van al die prachtige panden zien het vaak als hun levenswerk om het waardevolle uit het verleden te conserveren voor de toekomst. En vinden het vanzelfsprekend om hun gasten hiervan mee te laten genieten. Sterker: zij zullen er alles aan doen om het hen straks, tijdens hun welverdiende weekendje of weekje weg, aan helemaal niets te laten ontbreken. Vanzelfsprekend staat kwaliteit ook bij onze organisatie hoog in het vaandel. Daarom wordt elk erfgoedhuis vóór deelname aan ons label eerst persoonlijk bezocht. Wij hopen dat deze oerdegelijke mix van ouderwetse gastvrijheid en eigentijdse kwaliteit u mag bekoren. De brochure kan op www.erfgoedlogies. nl online worden besteld.

Erfgoed Logies Brigitte Bormans Valeriusstraat 40 B 1071 MK Amsterdam Tel. +31 (0)20 – 671 54 70 [email protected]

Das Museum Moorseer Mühle ist ein Fachmuseum für regionale Mühlengeschichte und -technik. Es befindet sich auf dem historischen Mühlenplatz von Nordenham-Abbehausen und ist das größte am Originalstandort erhaltene und museal erschlossene Mühlenensemble im nordwestlichen Niedersachsen. In unserer Dauerausstellung vermitteln wir die Themen “Vom Korn zum Brot“ und “Mühlengeschichte der Wesermarsch“.

Öffnungszeiten Di - So 14 - 18 Uhr, Do 14 – 20 Uhr; Gruppen und Schulklassen nach Vereinbarung. Die Galerie Luzie Uptmoor ist zu den Besuchszeiten des Museums geöffnet! Eintrittspreise Erwachsene € 2,-; Kinder € 1,-; Schüler/Studenten € 1,-; Senioren € 2,-; Familien € 4,-; Gruppen (nur in Verbindung mit einer Führung) € 1,- p. P., nach 18 Uhr € 2,- p. P; Führung € 20,- je Stunde BTB 1, 2, 3, 4, 5

Öffnungszeiten 1. Apr. - 31. Okt. Di - So 10 - 17 Uhr; 1. Nov. - 31. Mrz. So 14 - 17 Uhr. Für geführte Gruppen und Schulklassen ist der Besuch außerhalb der Öffnungszeiten nach vorheriger Anmeldung möglich. Eintrittspreise Erwachsene € 2,-; Kinder ab 6 Jahre € 1,-; Ermäßigungsberechtigte € 1,-; Familienkarte € 5,-; Gruppen ab 15 Pers. € 1,50 p. P. BTB 1, 2, 3, 5

200 jaar economische en industriële ontwikkeling op het platteland, met een accent op de werkende mensen en hun sociale leefomstandigheden

Vakmuseum voor regionale molengeschiedenis en maaltechniek, met een werkende Hollandse galerijmolen uit 1903-1904 en een historisch gebouwencomplex

43

42

Butjadinger Str. 132 26954 Nordenham-Abbehausen Telefon: +49 4731-88983 Fax: +49 4731-206280 www.museum-moorseer-muehle.de [email protected]

NORDENHAM Museum Nordenham

OLDENBURGER LAND

© dm-bremen.de

Auftakt zur Moderne

Küstermeyerstr. 20 49393 Lohne Telefon: +49 4442-730380 Fax: +49 4442-730381 www.industriemuseum-lohne.de [email protected]

OLDENBURG Edith-Ruß-Haus für Medienkunst Hansingstraße 18 26954 Nordenham Telefon: +49 4731-269975 Fax:+49 4731-269977 www.museum-nordenham.de [email protected]

Das Museum Nordenham präsentiert sich mit einer lebendigen und informativen Ausstellung zur Geschichte der Stadt am linken Ufer der Unterweser. Kostbare Schaustücke und fein ausgearbeitete Modelle laden Kinder und Erwachsene zum Verweilen ein. Am Beispiel des lokalen Geschehens werden Tendenzen und Auswirkungen der deutschen Geschichte begreiflich gemacht. Anhand der originalen Objekte wird die Wirklichkeit historischer Prozesse belegt. Öffnungszeiten Sommersaison 15. Jun. - 14. Sept. Di - Fr. 10.30 17 Uhr, Sa 14 - 17 Uhr, So 10.30 - 17 Uhr; Vor- und Nachsaison 1. Apr. 14. Jun. u. 15. Sept. - 31. Okt. Di - Sa 14 - 17 Uhr, So 10.30 - 17 Uhr Winteröffnungszeiten 1. Nov. - 31. Mrz. Sa 14 - 17 Uhr, So 10.30 - 17 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 2,-; Kinder ab 6 Jahre € 1,-; Familienkarte € 5,-; Gruppen ab 15 Pers. € 1,50 p. P.; Führung € 20,-; Schulklassen pro Schüler € -,50 BTB 1, 3, 5 De opmerkelijke geschiedenis van de stad aan de Weser, de ontwikkeling van haven en industrie, wonen en vrije tijd, levendig en aantrekkelijk gepresenteerd

Katharinenstraße 23 26121 Oldenburg Telefon: +49 441-2353208 Fax: +49 441-2352161 www.edith-russ-haus.de [email protected]

Mit seinem Schwerpunkt auf die Kunst der neuen Medien stellt das Edith-Ruß-Haus eine Besonderheit im norddeutschen Raum dar. In einem regelmäßig wechselnden Ausstellungsprogramm werden innovative und experimentelle Positionen der Gegenwartskunst gezeigt. Präsentationen, Künstlergespräche, das Stipendienprogramm und die medien(kunst)pädagogischen Workshops fördern den öffentlichen Diskurs zur Medienkunst ebenso wie regionale und überregionale Kooperationen. Öffnungszeiten Di - Fr 14 - 17 Uhr; Sa, So 11 - 17 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 2,50; Kinder € 1,50; Schüler/Studenten € 1,50; Senioren € 1,50; Oldenburger Museumskarte € 6,BTB 1, 2, 3, 5 In wisselexposities worden mediale kunstwerken van kunstenaars of werken over bepaalde thema’s gepresenteerd

OLDENBURG Horst-Janssen-Museum Oldenburg Am Stadtmuseum 4-8 26121 Oldenburg Telefon: +49 441-2352891 Fax: +49 441-2353350 www.horst-janssen-museum.de [email protected] Horst Janssen (1929 - 1995) war ein international bekannter Zeichner, Radierer, Holzschnittkünstler, Plakatkünstler, Illustrator und Autor. Das Horst-Janssen-Museum bietet eine Begegnung mit Werk und Persönlichkeit des Künstlers. Landschaften, Erotik, Porträts, Stillleben und immer wieder Selbstporträts prägen Janssens umfangreiches Schaffen. Neben Werken von Horst Janssen präsentiert das Museum pro Jahr auch 3-4 Sonderausstellungen. Informationen dazu sind auf www.horst-janssen-museum.de zu finden.

44

OLDENBURG Landesmuseum für Natur und Mensch Damm 38-44 26135 Oldenburg Telefon: +49 441-9244300 Fax: +49 441-9244399 www.naturundmensch.de [email protected]

Das Landesmuseum Natur und Mensch zählt zu den ältesten Museen Nordwestdeutschlands. Einmalig und ungewöhnlich ist die Darbietung der Wechselbeziehung zwischen Natur und Mensch. Ausgangspunkt und Forum unserer Präsentationen sind die Landschaften: Moor, Geest, Küste und Marsch zusammen mit der Einzigartigkeit der Hunte im Aquarium. Öffnungszeiten Di - Fr 9 - 17 Uhr, Sa, So 10 - 17 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 3,-; Kinder € 1,50; Schüler/ Studenten € 1,50; Familien: € 5,-; Oldenburger Museumskarte € 6,Ausstellungen 11 februari t/m 15 juni 2008 - Tentoonstelling van de deelstaat Nedersaksen: „Keizer Friedrich II (1194-1250). De wereld en de cultuur van de Middellandse Zee“; ab dem 6. Juli 2008 - “Wo Erde und Himmel sich berühren”. Die Kunst des Vogelmalers Lars Jonsson aus Schweden BTB 3, 4, 5 Moderne lichte expositieruimte, waarin aan de hand van archeologische vondsten en voorwerpen uit de natuur het samenspel tussen mens en natuur in de Noord-West-Duitse regio in beeld wordt gebracht

Damm 1 (Verwaltung) 26135 Oldenburg Telefon: +49 441-2207300 Fax: +49 441- 2207309 www.landesmuseum-oldenburg. niedersachsen.de [email protected]

Breite Str. 27 26939 Ovelgönne Telefon: +49 4401-81955 Fax: +49 4401-704829 www.handwerksmuseum-ovelgoenne.de [email protected]

Karl Schmidt - Rottluff „Dangaster Allee”, 1911 LMO 22.878

Ehemaliges Residenzschloss mit einer Dauerausstellung zur Kulturgeschichte des Landes und Sonderausstellungsbereichen. Augusteum (ab 1867) mit „Galerie Alte Meister“ und ehem. Prinzenpalais mit „Galerie der Kunst des 19. und 20. Jahrhunderts“. Öffnungszeiten Di - Mi, Fr 9 - 17 Uhr; Do 9 - 20 Uhr; Sa u. So 10 - 17 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 3; Kinder € 1,50; Schüler/Studenten € 1,50; Senioren € 1,50; Führungen während der Woche € 30,- zzgl. € 1,50 p. P., am Wochenende € 40,- zzgl. € 1,50 p. P.; Oldenburger Museumskarte € 6,B 1, 3, 4, 5 Permanente expositie over culturele geschiedenis vanaf 1600, wisselende exposities over klassiek-moderne schilderkunst en schilderkunst van de 19de eeuw. Kunsthandwerk en fotografie van de 20ste eeuw en het heden

OLDENBURG Stadtmuseum Oldenburg Am Stadtmuseum 4-8 26121 Oldenburg Telefon: +49 441-2352881 Fax: +49 441-2353145 www.oldenburg.de/stadtmuseum [email protected] Kunst-, Kultur- und Stadtgeschichte. Das Stadtmuseum Oldenburg präsentiert in seinen Dauerausstellungen die historische Entwicklung der Stadt, gibt einen Einblick in die Kunst- und Kulturgeschichte von der Barockzeit bis zum Beginn des 20. Jahrhunderts und wirft einen Blick auf den Oldenburger Maler Bernhard Winter. Die Dauerausstellungen sind in drei historischen Villen eingerichtet, die architektonisch miteinander verbunden sind. In modernen Wechselausstellungssälen werden Ausstellungen zur zeitgenössischen Kunst sowie zur politischen, wirtschaftlichen und sozialen Geschichte der Stadt präsentiert. Öffnungszeiten Di - So 10 - 18 Uhr durchgehend Eintrittspreise Erwachsene € 1,50, ermäßigt € -,75; Führung für Gruppen € 35,- zzgl. ermäßigter Eintritt; Führung für Schulklassen € 25,-, Eintritt frei; Öffentliche Führung Eintrittspreis € 1,50 plus Führung € 1,50 (= € 3 p. P.); Oldenburger Museumskarte € 6,BTB 5 Kunst-, cultuur- en stadsgeschiedenis: het Stadtmuseum Oldenburg brengt de historische ontwikkeling van de stad in beeld, geeft een indruk van kunst en cultuur van de Barok tot aan de Jugendstil, heeft een kostbare verzameling oude schilderijen en werk van de Oldenburgse schilder Bernhard Winter. In twee extra zalen vinden wisselende exposities plaats van moderne kunst en over de politieke, economische en sociale geschiedenis van de stad

Museum für Handwerk und Gestaltung. Das Museum vertritt Handwerk und Handwerksgeschichte der Wesermarsch. Im Obergeschoss der Dauerausstellung wird die Bedeutung von Handwerk und Gestaltung im gesellschaftlichen Wandel dargestellt: Material- und Formgeschichten, Wiederentdeckung des Handwerklichen, auch als Gegenbewegung zur Technisierung unserer Lebenswelten. Wechselnde Ausstellungen und Aktionen zur angewandten Kunst, zum gestaltenden Handwerk, zur Kreativität im Alltag vermitteln den veränderten Stellenwert des Handwerklichen in Alltag und Freizeit. Zum Programm gehören technische Vorführungen, kunsthandwerkliche Aktionen und Kurse. Öffnungszeiten Di - Fr 8.30 - 12.30 Uhr, nachmittags auf tel. Anfrage, So 14 - 18 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 2,-, ermäßigt € 1,-; Kinder € -,75; Gruppenführung auf tel. Anfrage BTB 1, 2 (= z.T. Rampen), 5 De expositie gaat over ambachten en de geschiedenis van de ambachten in de Wesermars

45

SANDE Küstenschutzausstellung Küsteum Altmarienhausen 26452 Sande Telefon: +49 4422-1287 (Schlenkert) o. 1555 (Wübbenhorst) o. 958814 (Gemeinde Sande) Fax: +49 4422-958840 (Gemeinde Sande) www.sande.de [email protected]

Auf dem historischen Anwesen in Sande Altmarienhausen befindet sich eine regional bedeutsame Küstenschutzausstellung. Auf rund 300 qm Ausstellungsfläche wird auf Schautafeln, in Texten, Bildern und Modellen alles gezeigt, was die Lebensbedingungen der Menschen an der Nordseeküste ausmacht: Ohne Küstenschutz ist Leben und Arbeit hinter den Deichen nicht möglich. Öffnungszeiten Mai - Sept. Sa u. So 14 - 18 Uhr sowie nach Vereinbarung Eintrittspreise Eintritt frei; Führungen € 1,- p. P.

De werkplaats van het voormalige slot Marienhausen biedt onderdak aan een tentoonstelling over de bescherming van de kust en de dijkbouw

RASTEDE Palais Rastede Feldbreite 23 26180 Rastede Telefon: +49 4402-81552 Fax: +49 4402-916910 www.palais-rastede.de [email protected]

Das Palais Rastede liegt, umgeben von einer kleinen Parkanlage im Stil des englischen Landschaftsgartens, gegenüber dem Schloss Rastede, der einstigen Sommerresidenz der Großherzöge von Oldenburg. In den historischen Räumen finden regelmäßig Ausstellungen und andere kulturelle Veranstaltungen statt. Öffnungszeiten Mi - Fr, So 11 - 17 Uhr und nach Vereinbarung Eintrittspreise Erwachsene € 2,50; Kinder frei; Schüler/Studenten € 1,50; Gruppen € 1,50 p. P. Ausstellungen 6. Apr. - 15. Juni: Niederländische Landschaften; 29. Juni - 14. Sept.: Klaus Müller-Bochum, Grafik; 12. Okt. - 21. Dez.: Hein Bohlen, Malerei und Grafik

Het Paleis Rastede, de voormalige zomerresidentie van de groothertogen van Oldenburg, heeft regelmatig wisselende tentoonstellingen van beeldende kunst en cultuurgeschiedenis

OLDENBURGER LAND

Museum over het leven en werk van Horst Janssen. Actuele wisselende exposities van internationale grafische kunst

OVELGÖNNE Handwerksmuseum Ovelgönne

OLDENBURGER LAND

Öffnungszeiten ganzjährig geöffnet: Di - So 10 - 18 Uhr (1. Mai, 24. Dez., 31. Dez. geschlossen) Eintrittspreise Erwachsene € 3,50; Kinder € 1,50; Schüler/Studenten € 1,50; Senioren € 3,50; Familien € 7,00; Gruppen ab 8 Pers. € 1,50 p. P.; Oldenburger Museumskarte € 6,-; bei Sonderausstellungen Sonderpreise. BTB 1, 3, 4, 5

OLDENBURG Landesmuseum für Kunst und Kulturgeschichte

SANDE-NEUSTADTGÖDENS Museum im Landrichterhaus Brückstr. 19 26452 Sande-Neustadtgödens Telefon: +49 4422-4199 Fax: +49 4422-958840 www.neustadtgoedens.de [email protected]

Religiöse Vielfalt findet sich noch heute in dem 1544 von niederländischen Glaubensflüchtlingen gegründeten Neustadtgödens. Insgesamt fünf Glaubensgemeinschaften lebten hier und bauten ihre Gotteshäuser. Das Museum im Landrichterhaus ist Ausgangspunkt eines kulturhistorischen Rundgangs durch diesen idyllischen Ort mit seinem historischen Dorfensemble, der schon oft als „schönstes Dorf Frieslands“ prämiert wurde. Öffnungszeiten Apr. - Okt. Di - Fr 14 - 18 Uhr, Sa u. So 10 - 18 Uhr Eintrittspreise Eintritt frei; Ortsführung (ca. 1 Std.) € 25,-; Kostümführung (ca. 1 Std.) € 40,BTB 1, 2, 3

In het voormalige huis van de landrechter komt u van alles te weten over de geschiedenis en het religieuze verleden van Neustadtgödens

VAREL-DANGAST Franz Radziwill Haus

VECHTA Museum im Zeughaus

Sielstr. 3 26316 Dangast-Varel Telefon/Fax: +49 4451-2777 www.radziwill.de [email protected]

Der Maler Franz Radziwill (1895 - 1983) lebte über 60 Jahre in Dangast. Sein Wohnhaus mit Atelier ist ein im Original erhaltenes Künstlerhaus. Hier entstanden über 800 Gemälde sowie eine Vielzahl von Aquarellen und Zeichnungen. Neben der Besichtigung der Räume besteht die Möglichkeit, wechselnde Ausstellungen zu Leben und Werk des Künstlers zu besuchen.

46

WANGEROOGE Nationalparkhaus „Rosenhaus“ Friedrich-August-Str. 18 26486 Wangerooge Telefon: +49 4469-8397 Fax: +49 4469-70299 www.nationalparkhaus-wangerooge.de [email protected]

Ebbe und Flut? – An der Küste allgegenwärtig. Sturmfluten? – Bedrohlich! Vogelzug? – Beeindruckend! Funde am Strand? – Spannend! Neugierig geworden?? Unsere Ausstellung zeigt, welche Bedeutung all dieses für die Insel und das Wattenmeer hat. Das in der Mitte des Ortes Wangerooge gelegene Haus ist auch Treffpunkt für unser vielfältiges Veranstaltungsangebot - ob Wattexkursion, Salzwiesenerkundung, Kindernachmittag oder abendlicher Vortrag. Für jeden Gast gibt es noch Spannendes zu erfahren und zu entdecken. Öffnungszeiten 1. Nov. - 14. Mrz. Di - Fr 10 - 13 Uhr u. 15 - 17 Uhr; Sa, So, feiertags 14 - 17 Uhr; 15. Mrz. - 31. Okt. Di - Fr 9 - 13 Uhr u. 14 - 18 Uhr; Sa, So, feiertags 10 - 12 Uhr u. 14 - 17 Uhr Eintrittspreise freiwillige Spende BTB 1, 2, 3, 5 (Erdgeschoss barrierefrei) Een tentoonstelling waar veel te beleven valt, met een zeewateraquarium en diverse evenementen voor jong en oud. Alles draait om het unieke landschap van de „Nedersaksische Waddenzee“

Geschichte zum Anfassen - im Museum im Zeughaus/Vechta ist Anfassen erwünscht! Rittertum und Mittelalter, Festungswelt, Stadtwelt, Gefängniswelt - das 1997 eröffnete Museum im Zeughaus bietet auf rund 1000 qm eine Fülle historischer Exponate. Die phantasievoll inszenierten Erlebnis- und Erfahrungswelten eröffnen dem Besucher neue Einblicke in die spannende Welt der Geschichte. Werden Sie selbst aktiv! Sonderveranstaltungen: ständig wechselnde Sonderausstellungen. Öffnungszeiten Di - So 14 - 18 Uhr, Gruppen täglich nach Voranmeldung; Cafeteria So 14.30 - 17.30 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 1,50; Kinder € -,75 BTB 1, 2, 3, 4, 5

Voor alle (ge)zinnen: de Middeleeuwen, het gevangeniswezen en de geschiedenis van de vesting worden hier uiterst concreet gepresenteerd

Südstrand 123 26382 Wilhelmshaven Telefon/Fax: +49 4421-5066444 www.aquarium-wilhelmshaven.de [email protected]

WILHELMSHAVEN Nationalparkzentrum Wilhelmshaven Das Wattenmeerhaus Südstrand 110b 26382 Wilhelmshaven Telefon: +49 4421-91070 Fax: +49 4421-910712 www.wattenmeerhaus.de [email protected]

Besuchen Sie Niedersachsens einziges NationalparkZentrum und erleben Sie einen unvergesslichen Tag. Gehen Sie auf eine einzigartige Entdeckungsreise und lassen Sie sich von den Abenteuern der außergewöhnlichen Tier- und Pflanzenwelt jenseits des Deiches in unserer 2500 qm großen interaktiven Erlebnisausstellung sowie von den neuen Aquarien mit Nordseetierarten verzaubern. Kutterfahrten, Watt-Exkursionen, Sonderausstellungen, spezielle Kinder- und Seniorenprogramme machen darüber hinaus einen Besuch des Wattenmeerhauses immer wieder zu einem einzigartigen Erlebnis. Öffnungszeiten Apr. - Okt. tägl. 10 - 18 Uhr; Nov. - Mrz. Di - So 10 - 17 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 6,-; Kinder (6 - 16 J.) € 3,- (unter 6 J. frei); Familien € 13,50; Schüler (ab 17 J.), Studenten € 4,-; Senioren € 4,-; Gruppen ab 10 Pers. € 5,- p. P. BTB 1, 2, 3, 4, 5

In het Nationalparkzentrum Wilhelmshaven beleeft u het unieke ecosysteem van de Waddenzee in een interactieve tentoonstelling met aquaria, echte garnalenboten, een vogelobservatieplaats van maar liefst een eeuw oud en een heuse storm-meemaak-zaal

Eine einzigartige Reise in die Naturlebensräume der Erde. MEER LIVE ERLEBEN Direkt am Wasser des Südstrandes von Wilhelmshaven erleben Sie Großaquarien von zusammen 600.000 Liter Inhalt, Themenaquarien, Spezialaquarien im 0°C-Bereich, Tropenhalle; Interessantes und Wissenswertes zu Biologie, Ökologie, Umwelt-, Natur- und Tierschutz + KINDER-SPIELPALAST + Restaurant + BUDDELSCHIFF-MUSEUM. NEU ab Juni 2007: Apart-Hotel „SEENELKE“ garni, 7 exklusive Appartements mit Meerblick und Balkon, freier Eintritt ins Aquarium. Öffnungszeiten ganzjährig 10 - 18 Uhr (außer 24. Dez.) Eintrittspreise Erwachsene € 8,-; Kinder bis 3 Jahre frei 4 - 15 Jahre € 6,-; Familien-Eintrittskarte € 24,-; Gruppenermäßigung Schulen € 4 pro Schüler BTB 2, 3, 4, 5 In het AQUARIUM WILHELMSHAVEN kunt u als bezoeker zeehonden bekijken, en ook haaien in grote aquaria (naast 250 andere diersoorten). Voor de kinderen is er bij het aquarium het KINDERSPEELPALEIS, met een CAFE/RESTAURANT

47

WILHELMSHAVEN Stiftung Deutsches Marinemuseum Südstrand 125 26382 Wilhelmshaven Telefon: +49 4421-41061 Fax: +49 4421-41063 www.marinemuseum.de [email protected]

Unter dem Motto „Menschen, Zeiten, Schiffe“ zeigt das Deutsche Marinemuseum im historischen Werftgebäude die wechselvolle Geschichte Deutschlands und seiner Marinen. Zu den Höhepunkten des Museumsbesuchs gehört ein Rundgang über die Großexponate im Freigelände: den Zerstörer “Mölders” - Deutschlands größtes Museumskriegsschiff -, ein Unterseeboot und ein Minenjagdboot. Öffnungszeiten 1. Apr. - 31. Okt. tägl. 10 - 18 Uhr; 1. Nov. - 31. Mrz. tägl. 10 - 17 Uhr (24. Dez. geschlossen) Eintrittspreise Erwachsene € 8,50; Jugendliche (6 - 14 Jahre) € 5,-; Schulklassen und Jugendgruppen € 4,- p. P.; Kinder bis zu 5 Jahren frei; Familienkarte € 20,-; Gruppe ab 15 Pers. € 7,- p. P.; Begleitpersonen (eine pro Gruppe) frei. Führungen Gruppe unter 15 Pers. (fester Betrag zzgl. Eintritt) € 20,-; Gruppe ab 15 Pers. p. P. (Eintritt und Führung) € 7,- zzgl. € 2,- p. P. BTB 1, 2, 3, 4, 5 (gilt nicht für die begehbaren Großexponate!) “Mensen, tijden, schepen” is het motto van het Duitse Marinemuseum met zijn begaanbare schepen en zijn permanente expositie over de bewogen geschiedenis van de Duitse marine

WILHELMSHAVEN Küstenmuseum Wilhelmshaven Weserstr. 58 26382 Wilhelmshaven Telefon: +49 4421-400940 Fax: +49 4421-7792785 www.kuestenmuseumwilhelmshaven.de [email protected]

Von Sturmfluten, Deicharbeitern, Häuptlingen, Kaisern, Walen und Containerriesen... eine unkonventionell gestaltete Ausstellung zur Vergangenheit, Gegenwart und Zukunft der Küste wartet auf Sie! Der Themenbogen spannt sich von der Entstehung der Küste bis zur rund 150-jährigen Geschichte der Marinestadt. Erfahren Sie das Schicksal eines 1994 gestrandeten Pottwals, erleben Sie die Dimensionen seines 14 m langen Skeletts und seiner plastinierten Organe in der Ausstellung wal.welten und informieren Sie sich über den Bau des einzigen deutschen Tiefwasserhafens, den JadeWeserPort. Öffnungszeiten Apr. - Okt. tägl. 10 - 18 Uhr; Nov. - Mrz. Di - So 10 - 17 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 4,70; Kinder € 2,10; Schüler/Studenten € 2,10; Senioren € 2,10; Familien € 12,40 BTB 1, 2, 3, 4, 5 Een verrassende tentoonstelling over verleden, heden en toekomst van de kust

OLDENBURGER LAND

Het Franz-Radziwill-huis, dat in 1923 door de kunstenaar Franz Radziwill (1895-1983) zelf verbouwd is, presenteert het atelier en een keus uit het werk. De jaarexpositie vanaf maart 2008 is gewijd aan Radziwills verhouding tot de moderne schilderkunst

Zitadelle 15 49377 Vechta Telefon: +49 4441-93090 Fax: +49 4441-93094 www.vechta.de oder www.mittelalter-zentrum.de [email protected]

OLDENBURGER LAND

Öffnungszeiten Do - Sa 15 - 18 Uhr, So u. feiertags 11 - 18 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 2,50; Kinder bis 6 Jahre frei; Schüler/ Studenten € 2,-; Schulklassen € 1,- pro Schüler; Gruppen ab 15 Pers. € 2,- p. P.; Gruppenführung (nach Vereinbarung) € 35,- zzgl. Eintritt Sonderausstellung 16. Mrz. 2008 – 11. Jan. 2009: „Franz Radziwill und die moderne Welt – Retrospektive zum 25. Todestag“ BTB 1, 3

WILHELMSHAVEN Aquarium Wilhelmshaven

ZETEL-BOHLENBERGERFELD Nordwestdeutsches Schulmuseum Wehdestr. 97 26340 Zetel-Bohlenbergerfeld Telefon: +49 4453-1381 Fax: + 49 4453-938275 www.schulmuseum.de [email protected]

Eine der Attraktionen des Schulmuseums ist die Einrichtung einer Schulklasse um 1900. Des weiteren werden wechselnde Sonderausstellungen sowie eine interessante Tonbildschau zur Schulgeschichte gezeigt. Das Museum ist so eingerichtet, dass der Besucher den Eindruck erhält, die Kinder seien soeben zur Pause hinausgegangen und würden gleich wieder hereinkommen. Man kann in die Hefte und auf den Schiefertafeln schreiben und so ein Stück Vergangenheit unmittelbar erleben. Für Gruppen bieten wir nach vorheriger Absprache eine Unterrichtsstunde im Stile von 1910 an. Öffnungszeiten 1. Apr. - 31. Okt. Di. - So., feiertags 14 - 18 Uhr; Gruppen auch in den Wintermonaten nach Vereinbarung Eintrittspreise Erwachsene € 2,-; Schüler € 1,-; Senioren € 2,-; Kinder unter 6 Jahre frei BTB 1, 2, 3

Historisch schoolgebouw op het platteland met een leslokaal rond 1900; permanente en wisselende exposities over de geschiedenis van het lagere-schoolwezen

BAD ZWISCHENAHN Park der Gärten

GEESTE-GROSS HESEPE Emsland Moormuseum Geestmoor 6 49744 Geeste-Groß Hesepe Telefon: +49 5937-709990 Fax: +49 5937-7099930 www.moormuseum.de [email protected] Ein zentraler Anziehungspunkt im Bourtanger Moor, das mit einstmals 1.200 km2 das größte zusammenhängende Hochmoor Europas bildete, ist das Emsland Moormuseum in Geeste. Das im Zentrum des Internationalen Naturparks Bourtanger Moor im niederländisch-deutschen Grenzgebiet liegende Museum belegt anhand anschaulicher Zeugnisse das Entstehen, die Charakteristik und die wirtschaftliche Nutzung dieser einzigartigen Naturlandschaft. Das Moormuseum verfügt über ein 30 ha großes Außengelände mit einer renaturierten Hochmoorfläche, welche zu Fuß oder mit Hilfe einer Feldbahn (Streckenlänge 3,4 km) zu besichtigen ist.

Tel. 0 44 03 - 81 96 10 • www.park-der-gaerten.de

De ontginning van het veen in al zijn facetten: van moeizaam handwerk tot aan fascinerende reuzenmachines

48

49

MEPPEN Ausstellungszentrum für die Archäologie des Emslandes An der Koppelschleuse 19a 49716 Meppen Telefon: +49 5931-6605 Fax: +49 5931-594185 www.emsland.de [email protected]

Die Dauerausstellung vermittelt die wichtigsten Erkenntnisse der emsländischen Archäologie vom Hausbau der Jungsteinzeit über Bestattungssitten und kultische Gebräuche der Bronzezeit bis zum Siedlungswesen der Germanen der Römischen Kaiserzeit. Ausgestellt sind Originale, Rekonstruktionen und Modelle, die ein lebendiges Bild längst vergangener Zeiten entstehen lassen. Sonderausstellungen und Veranstaltungen zu unterschiedlichen Themen ergänzen das Angebot. Öffnungszeiten 1. Apr. - 31. Okt. Di - Sa 14 - 18 Uhr, So 11 - 18 Uhr; 1. Nov. - 31. Mrz. Di - Sa 13 - 17 Uhr, So 11 - 17 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 3,-; Kinder/Schüler/Studenten € 1,-; Führungen € 15,-/Gruppe zzgl. Eintrittspreis BTB 1, 2, 3, 4, 5

Archeologie wil zeggen: 40.000 jaar geschiedenis beleven van het stenen tijdperk tot aan de vroege Middeleeuwen. Tevens bijzondere wisselexposities

Burgstr. 28b 49808 Lingen Telefon: +49 591-47601 Fax: +49 591-7186824 www.museum-lingen.de [email protected]

Das Museum präsentiert die Geschichte des Lingener Landes vom Mittelalter bis zum Ende des Zweiten Weltkriegs. Dabei widmet sich die Dauerausstellung u. a. den Themen: Kirchengemeinde, jüdische Kultur sowie Bau- und Wohnkultur im Emsland. Auch umfangreiche Bestände an emsländischem Zinn sowie niederländischen Fayencen und Wandfliesen sind zu sehen. Informationen zu allen 19 emsländischen Museen unter www.emsland.de Öffnungszeiten Di - So 14.30 - 17.30 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 1,50; Kinder € 1,BTB 1, 2, 3, 4, 5

Een spannende reis met de tijdmachine door de afwisselende geschiedenis van Lingen en omstreken

SÖGEL Emslandmuseum Schloss Clemenswerth 49751 Sögel Telefon: +49 5952-932325 Fax: +49 5952-932330 www.clemenswerth.de [email protected]

Schloss Clemenswerth, 1737- 47 für den Kurfürsten Clemens August von Köln erbaut, gilt als eines der reizvollsten kulturgeschichtlichen Denkmäler des Spätbarock in Nordwestdeutschland. Heute beherbergen Pavillons und Hauptschloss das Emslandmuseum zur Geschichte des 18. und 19. Jahrhunderts. Mit den Ausstellungen im Forum ist das Emslandmuseum Schloss Clemenswerth gleichzeitig ein Zentrum für moderne Kunst und zeitgenössische Keramik. Öffnungszeiten 1. Apr. - 31. Okt. Di - So 10 - 18 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 4,-; Kinder € 2,-; Gruppen ab 20 Personen: Erwachsene € 3,- p. P.; Schüler/Schulklassen ab 20 Personen € 1,- p. P.

Een juweeltje van de barok in het Emsland: Expositie over de geschiedenis van de 18de en 19de eeuw, alsmede moderne en contemporaine kunst

EMSLAND

Geöffnet vom 1. Mai bis zum 3. Oktober

Öffnungszeiten 1. März - 30. Nov. Di - So 10 - 18 Uhr Museumscafé: Di - So 11 - 18 Uhr Eintrittspreise Erwachsene € 5,-; Kinder € 3,50; Familien (max. 4 Kinder) € 12,-; Jahreskarte € 30,-; Gruppen ab 14 Personen: Erwachsene € 3,50; Gruppe Schüler/Studenten/Behinderte/ALG-Empfänger € 2,50; Führung € 35,-; Feldbahnfahrt: Erwachsene € 2,-; Gruppe Schüler/Studenten/Behinderte/ALG-Empfänger € 1,BTB 1, 2, 3, 4, 5

LINGEN Emslandmuseum Lingen

Assen Drents Museum

Assen Museum Regiment Stoottroepen Prins Bernhard Brink 1 9401 HS Assen telefoon (0592) 377773 www.drentsmuseum.nl

Topattractie in Drenthe Het Drents Museum in Assen is al méér dan 150 jaar een begrip in Drenthe. Het is een toonaangevend museum dat jaarlijks spraakmakende en succesvolle tentoonstellingen organiseert over archeologie, figuratieve kunst en de Art Nouveau/Art Deco. Daarnaast besteedt het museum regelmatig aandacht aan de Drentse cultuurgeschiedenis. De groots opgezette bijzondere activiteiten zijn voor jong en oud altijd uiterst aantrekkelijk en de vaste collectie én het gebouw zelf zijn zonder meer een bezoekje waard!

Borger Nationaal Hunebedden Informatiecentrum Bronnegerstraat 12 9531 TG Borger telefoon (0599) 236374 www.hunebedcentrum.nl

Het Hunebedcentrum is gelegen naast het grootste hunebed van Nederland. In het centrum kunt u het verhaal van de hunebedbouwers zien, horen, ruiken en beleven. Uw bezoek begint met een film over de reis van de steen. Vervolgens kunt u door middel van de nieuwste museumtechnieken, diorama’s op ware grootte, een volledig nagebouwd hunebed met inhoud, een nagebouwd moeras met offers en nog veel meer het leven van de hunebedbouwers beleven. Nog nooit eerder is het verhaal over de oudste monumenten van Nederland op deze manier verteld. Verder is er een winkel en restaurant, die gratis toegankelijk zijn. Openingstijden: ma t/m vr 10.00-17.00 uur, za, zo en feestdagen 11.00-17.00 uur: gesloten op 25 en 31 december en 1 jan 2009 Toegang: kinderen 0-4 jaar gratis; 4-12 jaar € 3,- p.p.; volwassenen € 5,75 p.p.: 65+ € 5,75: MK geldig: CJP € 2,25 (t/m 11 jaar): groepen vanaf 15 pers. volwassenen € 4,50 p.p; kinderen € 2,25 p.p. BTB 1,2,3,4,5

Het Stoottroepen Museum vertelt het verhaal van meer dan vijftig jaar inzet, moed en strijdbaarheid. Het maakt u deelgenoot van de verrichtingen van de Stoottroepen tijdens het verzet in de Tweede Wereldoorlog, de inzet in voormalig Nederlands-Indië en Nieuw-Guinea, en van de ervaringen in Bosnië. De collectie omvat een groot aantal foto’s, wapens, uniformen, schilderijen en films. Videopresentaties op vroegtijdige aanvraag. Wisselexposities. Openingstijden wo en do 13.00-16.00 uur, vrij 13.00-17.00 uur, andere tijden op afspraak Toegang gratis, koffie altijd klaar BTB 2,3,4,5

Coevorden Stedelijk Museum Coevorden Haven 6 7741 JV Coevorden telefoon (0524) 516225 www.museumcoevorden.nl

Openingstijden di t/m vrij 10.00-17.00 uur, za 10.00-15.00 uur Toegang € 3,50; kinderen tot 12 jaar € 1,75; MK geldig; CJP gratis; 65+ € 1,75; groepen vanaf 10 personen € 1,75 p.p. BTB 1,2,3,4

Brink 7 7981 BZ Diever telefoon (0521) 571412 (als centrum open is) www.archeologiewestdrenthe.nl

De koren- en pelmolen “Jan Pol” is één van de hoogste in Drenthe en biedt vanaf de stelling een prachtig uitzicht over Dalen. Niet alleen het molengedeelte is te bezichtigen, maar ook de inrichting als kijk- en doe museum met o.a. op de begane grond diverse gebruiksvoorwerpen uit de prehistorie en het graan malen uit die tijd. Op de eerste verdieping wordt een beeld gegeven van het leven op het platteland rond 1900. Voor ouderen veelal herkenbaar met diverse herinneringen en voor kinderen leerzaam. Daarnaast mogen kinderen volop actief bezig zijn.

Westerveld behoort tot de oudste cultuurlandschappen van Noordwest Europa. Sporen van Neanderthaler bewoning, 15.000 jaar de rendierjagers hier, sporen van 6000 jaar terug Hunebedbewoning en 800 jaar geleden van de Bisschoppelijke Hof Calthorne bij Diever. U ziet het in het centrum, 3D-film ijzertijdbewoning, tocht langs hunebed, grafheuvels en landgoed van Hunebedprofessor van Giffen. Speciale opgraafactiviteiten archeologische vondsten voor kinderen. Het centrum is in de Schultebehuizing, van begin 1500, een prachtig historisch gebouw aan de Brink te Diever.

Openingstijden 1 april-1 november, di, wo, do en za 13.00-16.30 uur. Op afspraak gehele jaar bezoek mogelijk. (excursies en kinderfeestjes). Toegang € 2,00; kinderen tot 6 jaar onder begeleiding gratis; 6-12 jaar € 1,00; 65+ en MK/CJP € 1,00; Vrienden gratis; groepen v.a. 20 personen op afspraak incl. rondleiding € 1,00 p.p. BTB 1,2,3,4 (personenlift naar 1e verdieping), 5

Openingstijden 1 mei – 1 november, iedere dag van 11.00 u tot 17.00 uur. Altijd open tijdens alle schoolvakanties. Toegang € 3,-; 65+ € 2,75; kinderen € 1,50. Voor groepen, bedrijven en instellingen - speciale arrangementen op aanvraag. BTB 1,3

51

Eelde Museum De Buitenplaats Hoofdweg 76 9761 EK Eelde telefoon (050) 3095818 www.museumdebuitenplaats.nl

Museum De Buitenplaats exposeert en verzamelt figuratieve kunst. De nadruk ligt op de figuratieve kunst in Nederland van na 1945. Naast expositiepaviljoen en museumcafé zijn er een (beelden)tuin en het 17e eeuwse Nijsinghhuis, dat periodiek te bezoeken is. Regelmatig zijn er muziekuitvoeringen in het museum. De vestingstad Coevorden is in haar geschiedenis regelmatig veroverd, vernietigd en weer opgebouwd. Dat roemruchte verleden ziet u in het Stedelijk Museum Coevorden. In de drie zalen ontdekt u de geschiedenis van Coevorden. Oude wapens, gereedschappen, tekeningen, schilderijen en een maquette geven een gevarieerd beeld van Koevern, dat teruggaat tot de vroege Middeleeuwen.

Diever Archeologischcentrum Z.W. Drenthe

Tentoonstellingen 2008: In museumpaviljoen: 24 februari t/m 27 april “Ploos van Amstel & Margriet Barends” en “Aanwinsten eigen collectie 2007”, 4 mei t/m 7 september “Bloemen I” en “Kleinsculptuur van Hetty Heyster”, 13 september t/m 2 november ”Jan Steen” In museumtuin: 1 april t/m 7 september “Nederlandse diersculpturen uit de 20ste eeuw”, 13 september t/m 2 november “Beelden van Jan Steen” Openingstijden di t/m zo en Paas- en Pinkstermaandag van 11.0017.00 uur, gesloten Eerste Kerstdag en Oud- en Nieuwjaarsdag en tijdens inrichting nieuwe exposities, de museumtuin is in 2008 geopend van 1 april t/m 2 november. Openstelling Nijsinghhuis in de weken 19, 21, 25, 27, 29, 31, 33 en 38. Toegang als tuin geopend is € 7,-; 4 t/m 11 jaar € 3,50; 65+ / MK / CJP € 7,-; bij gesloten tuin € 5,-; 4 t/m 11 jaar € 2,50; 65+ / MK / CJP € 5,-; groepen vanaf 10 personen 10% korting; Vrienden van het museum gratis; minder validen 50% korting (in museumpaviljoen een trap; tuin niet toegankelijk met rolstoel); Nijsinghhuis € 7,- (niet toegankelijk met rolstoel) BTB 1,2,3,5

DRENTHE

50

Molenwijk 8 Dalen telefoon (0524) 551458, voor afspraken en info (0524) 553528, 551368 http://aolddaoln.multimove.nl/

JWF kazerne Balkenweg 3 9405 CC Assen telefoon (0592) 358163 fax (0592) 358162

DRENTHE

Exposities t/m 9 maart Getekende stilte – Job Graadt van Roggen; 2 februari t/m 31 augustus Go China! Assen-Groningen – Het Terracotta Leger van Xi’an; 22 maart t/m 15 juni vertekend – Hester Schroor; 28 juni t/m 21 september Een wereld in zwart-wit – Bernard Essers; 30 september t/m 11 januari 2009 Lust voor het oog – Wout Muller; 16 december t/m 15 maart 2009 Made in Mokum – Kik Zeiler. Openingstijden di t/m zo 11.00-17.00 uur (op feestdagen ook op maandag), gesloten op 1e Kerstdag en Nieuwjaarsdag. Tijdens GoChina! Assen-Groningen van 10.00-17.00 uur. Toegang € 6,-; 5 t/m 15 jaar € 3,-; t/m 4 jaar gratis; MK geldig, Vrienden gratis; 65+ € 4,-; CJP € 4,-; groepen vanaf 10 personen € 4,p.p.; Sleutel Ontdekkingskamer € 1,50; Schoolgroepen/jeugdgroepen € 2,-. Let op: tijdens Go China! Assen-Groningen geldt een extra toeslag van € 2,- op alle entreeprijzen! BTB 1,2,3,4,5

Dalen Museummolen “Jan Pol”

Eelde Klompenmuseum Gebr. Wietzes Wolfhorn 1a 9761 BA Eelde telefoon (050) 3091181 www.klompenmuseum.nl Klomp goes China! De thema-expositie 2008 geeft een veelzijdig beeld van Chinese ‘klompen’. Ware ‘kunstwerkjes’. Dit is zeker van toepassing op Chinese ‘klompen’. China, zo’n groot land, met zoveel mensen, zoveel gezichten, zoveel cultuur… De expositie ‘Klomp goes China’ schetst op eigen wijze een beeld welke voetbedekkingen er zoal gedragen zijn (en worden) in China. Zoveel mensen, zoveel ‘klompen’, zoveel verschijningsvormen. Van ‘puur’ naar ‘kunstig’. Van sober naar rijk gedecoreerd. De Chinese voetbedekkingen, want het woord klompen is haast niet meer van toepassing lettend op het fraaie uiterlijk, zijn uniek. Uniek in meer dan één opzicht. Niet alleen in het mooi zijn, maar ook omdat menig uitvoering elders in de wereld niet voorkomt. Het museum is dan ook verheugd, dat het naast het exposeren van eigen modellen, schoeisel kan laten zien uit zowel privé-collecties als uit de collectie van het Schoen- en Ledermuseum te Waalwijk. Openingstijden 1 april-1 oktober, di t/m zo 14.00-17.00 uur, groepen op afspraak mogelijk, in maart gesloten Toegang € 3,00; kinderen 6 t/m 12 jaar € 1,50; MK geldig; CJP € 1,-; DrentheCard; groepsarrangementen - prijs op aanvraag BTB 1,2,3,4,5. Het museum heeft het internationaal toegankelijkheidssymbool voor gehandicapten

Eelde Museum Vosbergen, muziekinstrumenten Vosbergerlaan 35 9761 TJ Eelde Telefoon (050) 3081291 www.museumvosbergen.nl

Museum Vosbergen toont muziekinstrumenten in een historisch perspectief en is gevestigd in een statige villa in het fraaie landgoed Vosbergen, onderdeel van de “landgoederengordel Eelde”. De collectie omvat westerse instrumenten (waaronder volksinstrumenten), niet-westerse- en automatische instrumenten. Opmerkelijk zijn o.m. een Griekse aulos (dubbelklarinet) uit ca. 500 v.C., een Romeinse fluit uit ca 200 v.C., Mexicaanse dubbelfluiten uit ca. 100 n.C., barokklarinetten uit ca 1730, een serpent, ophicleïdes, een tromba marina enz. enz. Het museum heeft bovendien een aantrekkelijke galerie en een gezellige koffiekamer met theetuin. Openingstijden vrij t/m zo 10.30-17.00 uur, groepen op afspraak Toegang € 5,- incl. koffie of thee; kinderen 6 t/m 12 jr € 2,50 BTB 3.

Zuiderhoofdstraat 6 - 8 7875 BX Exloo telefoon (0591) 549242 www.bebinghehoes.nl

Eerpels, stoet en lange nachten …. Het leven in een Drentse boerderij in de winter begin 19e eeuw. Wat was er te doen als het vroor en de sneeuw een meter hoog lag? Het museum is gehuisvest in een boerderij uit 1722, in het centrum van het dorp Exloo. De deel en de woonkamer zijn terug gebracht in de sfeer van de jaren ‘30. Tevens kinderboerderij. Openingstijden 1 april tot 1 mei en 1 oktober t/m de Herfstvakantie wo t/m za 10.00-16.00 uur, 1 mei t/m 1 oktober di t/m za 10.00-17.00 uur, juli en augustus ma t/m za 10.00-17.00 uur en zo 13.00-17.00 uur Toegang vanaf 13 jr € 2,25; kinderen 4 t/m 12 jr € 1,-; t/m 4 jaar gratis; 65+ € 2,25; MK vrij; CJP vrij; groepen vanaf 10 pers. € 1,75 p.p. BTB 1,2,3,4,5.

Griendtsveenstraat 140 7887 TK Erica telefoon (0591) 303061 reserveringen voor groepen 06 11111188 www.smalspoorcentrum.nl

Hoofdstraat 9 7902 EA Hoogeveen telefoon (0528) 231530 www.5000morgen.nl

Het Smalspoor te Erica op zijn mooist in een natuurlijke omgeving. Beleef het mee via een rit per smalspoortrein. Vanuit ons nieuwe museumgebouw met statische en dynamische smalspoorexpositie, vertrekt u voor een tocht door een prachtig gebied, grotendeels over een origineel traject,vroeger gebruikt voor turftransport. Tijdens de rit wordt regelmatig gestopt en wordt uitleg gegeven over het smalspoor en het specifieke gebied. Ook wordt gestopt bij en een bezoek gebracht aan de enig overgebleven turfstrooiselfabriek in ons land in originele staat, met de daarbij behorende losinstallatie. Openingstijden van 1 mei t/m 14 september, do en za 10.00 - 16.00 uur, zo 12.00 - 17.00 uur. Pinksterweekend op za 26, zo 27 en 28 mei 10.00 - 17.00 uur. Herfstvakantie: do. 16 en 23 oktober 10.00 16.00 uur, zo. 12 en 19 oktober 12.00 - 17.00 uur. Pinksteren: zo 11 en ma 12 mei historische legervoertuigen. Augustusweekend: za 23 en zo 24 augustus. Programma nog niet bekend. Toegang dagkaart (incl. rondrit) € 4,50, kinderen 6 t/m 12 jaar € 3,00

Frederiksoord Museum De Koloniehof Kon. Wilhelminalaan 87 8382 GC Frederiksoord telefoon (0521) 382712 www.dekoloniehof.nl

Beleef het unieke verleden van het leven, wonen en werken in de koloniën van de Maatschappij van Weldadigheid in museum De Koloniehof. De worsteling van de arme bevolking uit het begin van de 19e eeuw bij het opbouwen van een menswaardig bestaan is op een bijzondere manier in beeld gebracht. Op het buitenterrein een koloniehuisje, akkertjes met gewassen die vroeger werden geteeld, een fraaie beeldentuin en een prachtige doolhof. Vanuit De Koloniehof ontdekt u te voet of per fiets opmerkelijke gebouwen en een mooie omgeving. De geschiedenis ligt er voor het oprapen. Openingstijden april di t/m zo 13.00-16.30 uur, mei t/m september di t/m zo 11.00-16.30 uur, oktober di t/m zo 13.00-16.30 uur. Toegang € 4,00; 4 t/m 12 jr. € 2,50; 65+ € 3,50; MK-gratis; groepen (v.a. 20 pers.) € 3,- p.p. BTB 3,4,5

Museum De 5000 Morgen is een eigentijds museum waarin aan de hand van thema’s een tocht door de geschiedenis van Hoogeveen wordt gemaakt. Daarnaast beschikt het museum over een grote collectie kunstnijverheid, streekdracht en regionale kunst. Daarnaast organiseert het museum een aantal wisselexposities per jaar. Van januari t/m mei 2008 - Hollanders in het veen. De invloed van de Hollands kapitaal en Hollandse regenten op het ontstaan en de ontwikkeling van Hoogeveen tijdens de zeventiende eeuw. Zomerexpositie 2008: Van Mode tot Streekdracht. De invloed van de mode op de ontwikkeling van de streekdracht in de negentiende en begin twintigste eeuw. Najaarsexpositie 2008: Om hen om te vormen tot nutte leden der maatschappij. De armenzorg in Hoogeveen in de lange negentiende eeuw. Openingstijden di t/m zo 13.00-17.00 uur, m.u.v. de feestdagen (voor groepen ook op afspraak) Toegang € 2,-; 6 t/m 12 jaar gratis; 65+ € 1,-; MK geldig; CJP € 1,-; groepskorting € 1,- (meer dan 10 pers.) BTB 1,2,3,4,5

53

Nieuw-Roden Kunstpaviljoen

Hooghalen Herinneringscentrum Kamp Westerbork Oosthalen 8 9414 TG Hooghalen telefoon (0593) 592600 www.kampwesterbork.nl

Expositie “Ralph Prins”, een keuze – 10 mrt t/m 13 mei. Expositie “The holocaust against the Roma en Sinti” 20 mei t/m 1 juli. Expositie “Het transport” – 16 juli t/m sept. Dodenherdenking – 4 mei. Viering bevrijding – 5 mei. Herdenking eerste transport – 15 juli. Kamp Westerbork – wandeltocht - 8 sept. Herdenking Reichskristallnacht – 9 nov. Alle vakanties speciale kinderactiviteiten. Openingstijden ma t/m vrij 10.00-17.00 uur, za en zo 13.00-17.00 uur, juli en augustus za en zo 11.00-17.00 uur Toegang € 5,00; kinderen t/m 7 jaar gratis; 8 t/m 17 jaar en CJP € 2,50; groepskorting v.a. 15 pers. 8 t/m 17 jaar € 2,25 – 18 jaar en ouder € 4,50 BTB 1,2,3,4,5 DRENTHE

Exloo Bebinghehoes

Hoogeveen Museum de 5000 Morgen

DRENTHE

52

Erica Smalspoor Museum Erica

Orvelte Informatiepunt Orvelte Zevenhuisterweg 4b 9311 VB Nieuw-Roden telefoon (050) 5016383 www.kunstpaviljoen.nl

Het echtpaar Kuiper-Tonnis de Graaf wonen in hun passie: museumhuis Kunstpaviljoen. Een totaalkunstwerk van architectuur, interieur, kunst en natuur. Geïnspireerd door het museum Insel Hombroich en het gedachtegoed van mevrouw Kröller Müller creëerden zij in 1999 op het Drentse platteland in Nieuw-Roden hun museumhuis. Het Kunstpaviljoen oogt strak en statig van buiten, maar is intiem en modernistisch van binnen. Het fantastische uitzicht wordt op harmonieuze wijze geïntegreerd in de hedendaagse stijlkamers. Net zoals de ligging op het Drentse platteland is ook de collectie spectaculair. De sinds jaar en dag verzamelde topstukken vormen een voortreffelijke, gevarieerde en voortdurend verrassende collectie. Deze bestaat uit unica of prototypes van Nederlandse kunstenaars en vormgevers, o.a. Piet Hein Eek, Jurgen Bey, Studio Job en Maarten Baas gecombineerd met Amsterdamse School meubelen en Josef Hoffmann – Wiener Werkstätte. In het Kunstpaviljoen willen we laten zien dat kunst niet op een voetstuk hoort, maar onderdeel is van het leven. Het paviljoen is een plek van inspiratie, bezinning en rust. Openingstijden het hele jaar op za en zo 13.00-17.00 uur en op afspraak Toegang € 6,-; t/m 12 jaar gratis; jaarpas € 13,50

Dorpsstraat 3 9441 PD Orvelte telefoon (0593) 322335 www.drentslandschap.nl / www.orvelte.net In Orvelte is nostalgie troef. Hier lijkt het of de tijd er heeft stilgestaan; geen asfalt of moderne straatlantaarns, maar prachtige oude boerderijen en monumentale panden die beheerd worden door de Stichting Het Drentse Landschap. Orvelte biedt de bezoekers de unieke combinatie van een monumentaal dorp met een omgeving die nog vrijwel alle kenmerken vertoont van het oude landschap. Een sfeervolle plek waar veel valt te zien en te genieten. In de boerderijen en andere gebouwen worden naast exposities verzamelingen van ambachtelijke spullen en kunstnijverheid tentoongesteld. In de zomer worden er in het dorp diverse evenementen gehouden. Informatiecentra van Het Drentse Landschap – Stichting Het Drentse Landschap heeft verspreid over de provincie Drenthe 5 informatiecentra waar u meer informatie kunt krijgen over de natuurgebieden in Drenthe. Vanuit de centra vertrekken vaak beschreven wandel- en fietsroutes door het gebied. De informatiecentra zijn dagelijks geopend van 10.00-17.00 uur in de periode 1 april – 1 november. Openingstijden het toeristenseizoen loopt van het vroege voorjaar tot het late najaar. Openingstijden: ma tot en met vrij 10.00-17.00 uur, in het weekend en op feestdagen van 11.00-17.00 uur Toegang het dorp is voor voetgangers vrij toegankelijk. Voor een aantal bezienswaardigheden wordt een gezamenlijke toegangsprijs gevraagd. Bij het informatiepunt kan hiervoor een entreekaart worden verkregen.

Roden Speelgoedmuseum “Kinderwereld” Brink 31 9301 JK Roden telefoon (050) 5018851 www.kinderwereld.net

Oud en antiek speelgoed vanaf ca. 1700 tot na WO II. Kijken en spelen, zowel binnen als buiten! - unieke collectie oud en antiek speelgoed. - spelen binnen in het kruidenierswinkeltje en de knutselkamer, op de speelzolder en met behendigheidsapparaten. - buiten kan jong en oud tollen, hoepelen, steltlopen, blikgooien, touwtjespringen en een ritje maken op de vliegende Hollander en vélocipède of een rondje draaien in de ouderwetse draaimolen. Thematentoonstelling: “Speel je Spel!, Chinese spelen en olympisch speelgoedspektakel met doeactiviteiten!

Roderwolde Olie- en korenmolen “Woldzigt” en Nederlands Graanmuseum Hoofdstraat 58 9315 PC Roderwolde telefoon (050) 5032198

In de linkerzijvleugel van de Olie- en Korenmolen “Woldzigt” is het Nederlands Graanmuseum ingericht met voorwerpen en eindproducten, die betrekking hebben op de verbouw en verwerking van granen en oliehoudende zaden. Naast de vaste expositie wordt er in 2008 een expositie gehouden in samenwerking met het Nederlands Museum Kinderwereld te Roden. Het thema is “Het wiel en alles wat rond is”. Kinderen, vanaf 6 jaar, mogen hun eigen koekjes maken met meel dat gemalen is in de molen. Het koekjes bakken kan alleen in groepsverband (minimaal 5 kinderen) en op afspraak. Openingstijden mei t/m september di t/m za 13.30-17.00 uur, groepen (v.a. 10 pers.) volgens afspraak Toegang € 2,-; 6 tot 12 jaar € 1,50; groepen (volw) meer dan 10 pers. € 1,75; groepen (kind) meer dan 10 pers. € 1,25 p.p. BTB 1,2

Mensingheweg 7 9301 KA Roden telefoon (050) 5015030 www.mensinge.nl

Oosterstraat 16 7963 AC Ruinen telefoon(0522) 471971 (b.g.g. 472155) www.stichtinghistorievanruinen.nl

De museumboerderij geeft door zijn inrichting een idee van het huiselijk leven rond 1900, met in de keuken o.a. bedsteden, een open haardvuur en twee volledig gevulde kabinetten. Op de opkamer is een fraaie collectie oorijzermutsen te zien. Op de deel en in de schuur zijn oude landbouwwerktuigen en een timmerwerkplaats uit begin 1900 te bezichtigen. Tevens trouwlocatie.

In het brinkdorp Roden ligt door grachten, weilanden en bossen omgeven de Havezathe Mensinge. Dit tot 1985 bewoonde huis is één van de boeiendste landgoederen van Drenthe, omdat zowel de omgeving als het huis en het interieur in goede staat bewaard zijn gebleven. Ingericht met fraai meubilair en een grote collectie porselein.

Openingstijden mei en juni di, wo en do 13.30-16.00 uur, juli, augustus en september di, wo, do en za 13.30-16.00 uur, in de herfstvakantie wo 13.30-16.00 uur, juni t/m september 1e zondag v.d. maand 13.30-16.00 uur en op afspraak Toegang € 2,50; 4 t/m 12 jaar € 0,50; 65+ € 2,50; MK € 2,50; CJP € 2,50; donateurs gratis BTB 1,2,3

Voor openingstijden verwijzen we graag naar onze website: www.mensinge.nl Toegang 3,50; kinderen 6 t/m 12 jaar gratis; jeugd 13 t/m 17 jaar 1,50; groepen vanaf 15 personen 2,50 p.p. BTB 1,2,3,4,5

Rolde Streekmuseum “Het Dorp van Bartje” Balloërstraat 2a 9451 AK Rolde telefoon (0592) 242674 www.natuurlijkrolde.nl

55

Schoonebeek Zandstrooi- en Museumboerderij Zwaantje Hans-Stokman’s Hof Burg. Osselaan 5 7761 BS Schoonebeek telefoon (0524) 531702

Doorsnee Drentse boerderij met oudheidkamer en zandtapijt. Een plaggenhut, een schooltje van rond 1930 en een hunebed. Vaste expositie van de historie van Rolde met wandschildering van de etstoelzitting, prehistorische vondsten van Tjerk Vermaning en het nieuwe “Anne de Vries” museum. Openingstijden vanaf Pasen tot 1 oktober dagelijks 9.00-18.00 uur, ’s maandags gesloten - behalve in juli en augustus Toegang gratis, groepen voor rondleiding € 4,- p.p. BTB 1,2,3,4,5

Een gerestaureerde boerderij, waarschijnlijk uit de 17e eeuw. In 1887 verbouwd of uitgebreid. In en om de boerderij zijn voorwerpen, uit vroegere tijden, tentoongesteld. In de keuken ligt een prachtig zandtapijt. Voor groepen worden, op afspraak, zandstrooi demonstraties verzorgd. Openingstijden ma t/m vrij, mei-juni 14.00-17.00 uur, juli-augustus 10.00-17.00 uur en op afspraak Toegang volw. € 2,50; t/m 12 jaar € 2,00, in gezinsverband gratis; 65+ € 2,00; MK € 2,00; €groepen vanaf 20 pers. € 2,- p.p.

Ruinerwold Museumboerderij “De Karstenhoeve” Dokter Larijweg 21 7961 NL Ruinerwold telefoon (0522) 481447 www.karstenhoeve.nl

De Karstenhoeve (Rijksmonument) is een boerderij uit begin 1600, die voor een groot deel nog in originele staat is. Het is een authentieke museumboerderij met een prachtig interieur, tegeltableaus en een schitterend “kabinet”, welke een schatkamer op zich is met veel waardevolle spullen die de bewoners van ZWDrenthe door de eeuwen heen gebruikten. Het voorhuis straalt uit alsof het nog bewoond wordt door de bewoners uit de 17e eeuw. Op de nieuwe zolderruime bevindt zich de expositie “De Breischoele”, met textiel en kleding + alles rond geboorte en doop. Tijdens rondleidingen is er koffie met krentenwegge of perencake. Openingstijden 1 april t/m 30 september di t/m za 10.00-16.00 uur, groepen dienen zich van te voren aan te melden en kunnen evt. buiten het seizoen terecht Toegang € 3,50; tot 12 jaar € 1,50; groepen (v.a. 20) € 3,- p.p. BTB 1,2,5, rolstoel toegankelijk en voorzien van een traplift en ringleiding

Schoonoord Openluchtmuseum “Ellert en Brammert” Tramstraat 73 7848 BJ Schoonoord telefoon (0591) 382421 www.ellertenbrammert.nl

Dit openluchtmuseum geeft een overzicht over het leven en wonen in Zuid Oost Drenthe. Naast de bezienswaardigheden zijn er regelmatig demonstraties van oude ambachten en wordt er voorgelezen in het oude schooltje. Zie voor bijzonderheden de website. Nieuw zijn een kerkje en een prachtig expositiegebouw in de vorm van een armenhuis, waarin o.a. de fototentoonstelling “de Rijkdom van Armoede” te zien is. Openingstijden 22 maart t/m 31 oktober dagelijks 9.00-18.00 uur, kassa sluit 17.00 uur Toegang € 5,00; 65+ en kinderen 4 t/m 11 jaar € 4,00; groepskorting (v.a. 20 pers.) € 0,50,- p.p. BTB 1,2,3,4,5

DRENTHE

54

Ruinen Museumboerderij “Pasmans Huus”

DRENTHE

Openingstijden di t/m vrij 10.00-17.00 uur, za en zo 13.00-17.00 uur, tijdens vakanties basisonderwijs ook op maandag open. Vanaf 1 november tot de kerstvakantie aangepaste openingstijden. Gesloten: 4e dinsdag en woensdag in september, 1e Kerstdag en oud- en nieuwjaarsdag. Toegang € 4,50; 4 t/m 12 jaar € 3,50; 65+ € 4,-; MK geldig; groepen v.a. 20 pers € 0,50 p.p. korting (reserveren); donateurs gratis toegang. BTB 1,2,3,4,5

Roden Museum Havezathe Mensinge

HOOGHALEN Herinneringscentrum kamp Westerbork

Veenhuizen Gevangenismuseum Veenhuizen Oude Gracht 1 9341 AA Veenhuizen telefoon (0592) 388264 www.gevangenismuseum.nl

Kamp Westerbork is het verhaal van de moord op 102.000 keer één mens: een moeder, een vader, een opa, een grootmoeder, een oom, een tante, een broer, een zuster, een zoon, een dochter, een neef, een nicht, een vriend, een vriendin, een buurman, een klasgenootje… Het is ook het verhaal van 5.000 overlevenden.

Herinneringscentrum Kamp Westerbork Oosthalen 8, 9414 TG Hooghalen T (0593) 59 26 00 www.kampwesterbork.nl

HET BOOMKROONPAD DAAR GAAT HET BOS VOOR JE LEVEN! Sinds de opening in 1996 ontvangt Staatsbosbeheer jaarlijks vele duizenden bezoekers bij het unieke Boomkroonpad. Door de inrichting van het Boomkroonpad en de omliggende terreinen kunt u het bos op een geheel eigen wijze beleven. Daarnaast kunnen kinderen naar hartelust spelen en ravotten op de speelweide, hutten bouwen, bruggen bouwen in de bosvijver of lekker luieren in de familieschommel. Het kan allemaal in ons speelbos.

ACTIVITEITEN 2008 In 2008 organiseert Staatsbosbeheer allerlei leuke en spannende activiteiten, zoals ‘Op stap met de boswachter’, creatieve kindermiddagen, kinder-doe-dagen. Ook zijn er elke derde zondag van de maand roofvogeldemonstraties. In de maanden juli en augustus rijdt de bospaardentram dagelijks.

TOEGANGSPRIJZEN & OPENINGSTIJDEN 2008 Volwassenen: 8 3,50 Kinderen (4-12 jaar): 8 1,75 Groepen vanaf 20 personen: groepskorting Van 1 april tot 1 november: dagelijks van 10.00 tot 17.00 uur. Van 1 november tot 1 april: zondag en tijdens de schoolvakanties, van 10.00 tot 16.00 uur.

INFORMATIE

Staatsbosbeheer, het Boomkroonpad, Steenhopenweg 4, 9533 PN Drouwen Telefoon: (0592) 37 73 05 E-mail: [email protected], Website: www.hetboomkroonpad.nl

Man Ray, Max Ernst, Claes Oldenburg, Lichtenstein, Rauschenberg, Rosenquist, Indiana, Domela, Bram van Velde, Appel, Rob Scholte, Käthe Kollwitz, Penck, Beuys, Polke. Topkunstenaars uit NL, D, USA, enz. Er is veel te zien, maar vooral ook veel te horen en te beleven. Kunst met een grote K wordt in de Museums Vledder tot Leut met een grote L. Met kunst kun je veel lol hebben. Kunst is gezelligheid, ontspanning en vermaak. Maar je leert er wél wat, daar in Vledder. Leuk voor groepen die iets te vieren hebben; we maken er een mooi programma van: ook voor uw groep. Reserveren gewenst. Openingstijden Pasen t/m 4 januari 2009 wo t/m zo 11.00-16.00 uur, met Pasen, Pinksteren, Koninginnedag, 5 mei, Kerstmis, Nieuwjaarsdag wél op ma open en op afspraak Toegang combikaart met Museum Hedendaagse Glaskunst en Museum Valse Kunst € 5,-; 65+ en groepen (v.a. 15 pers) € 4,-; t/m 12 jaar € 3; CJP € 1,50; MK en Drenthe kaort geldig; rondleidingen gratis BTB 1,2,3,4,5

Openingstijden: april t/m september di t/m zo 11.00-17.00 uur. oktober t/m maart di t/m zo 13.00 – 17.00 uur. Ma gesloten, behalve in de schoolvakanties. Groepen op afspraak. Toegang: € 6,00; kinderen t/m 4 jr gratis, 5-15jr. € 3,50. MK geldig. CJP/65+/DJI pers. € 4,25. Kijk op www.gevangenismuseum.nl voor meer informatie over groepstarieven. BTB 1,2,3,4,5, rolstoelen aanwezig

57

56

Brink 1 8381 BE Vledder telefoon (0521) 383352 www.museums-vledder.nl

Vledder Museum Valse Kunst Brink 1 8381 BE Vledder telefoon (0521) 383352 www.museums-vledder.nl

DRENTHE

I

Misdaad en straf zijn van alle tijden, maar de manier waarop we straffen is door de eeuwen heen sterk veranderd. In het Gevangenismuseum ontdekt u welke straffen in de verschillende perioden in zwang waren en hoe een strafinrichting er vroeger uit zag. Sommige ruimtes, waaronder een cachot, slaapkooi en een op schaal gemaakte koepelgevangenis zijn nagebouwd. Zo kunt u zelf ervaren hoe het is om hierin te moeten verblijven! Kinderen kunnen met het stripfiguurtje Lange Leo hun eigen TijdReis door het museum maken. Op zondagmiddagen en in de schoolvakanties kunt u, onder leiding van een gids, een rondrit maken door het gevangenisdorp Veenhuizen. In een oude boevenbus! En nu kun je ook nog overnachten in het Gevangenismuseum: en dan niet op water en brood, maar in een aantal voormalige bewaarderswoningen, die zijn omgebouwd tot sfeervolle, luxe vakantiehuisjes. Veenhuizen is een bijzondere plek met een wonderlijke geschiedenis. Rond 1825 werden duizenden bedelaars, landlopers en wezen naar dit “Hollands Siberië” verbannen. Het Gevangenismuseum is gevestigd in één van de drie dwanggestichten die destijds, door de Maatschappij van Weldadigheid, in Veenhuizen zijn gebouwd.

Vledder Museum Hedendaagse Grafiek

Vledder Museum Hedendaagse Glaskunst/Beeldentuin Brink 1 8381 BE Vledder telefoon (0521) 383352 www.museums-vledder.nl

Het enige valse kunst museum ter wereld. ‘The only fake art museum in the world. Das einzige Falsche Kunst Museum der Welt’. Werk van bekende vervalsers, vals én echt. Ook vervalsers maken echt werk, dat ze met hun eigen naam signeren. Maar door met een beroemde naam te signeren brengt het meer op. Een ramp voor de koper, het bedrog kost hem een hoop geld. Alles wat duur is wordt vervalst: merkhorloges, oude munten, dagboeken, keramiek, glas, meubelen, edelstenen, maar vooral ook kunst van bekende kunstenaars. In Vledder vind je vals werk met de signatuur van Mondriaan, Appel, Picasso, Dali, Chagall, Ensor, Klee, Matisse, Heyboer, Slevogt, Nolde, Corinth, Remington, Rodin, e.v.a. Er is werk van meestervervalsers Geert Jan Jansen, Han van Meegeren, David Stein. Er zijn interessante rondleidingen en videopresentaties over vervalsers. Ga kijken en luisteren. Wapen je tegen vervalsers, wordt slimmer dan zij: volg eens zo’n rondleiding.

Mooiere glaskunst vind je nergens. Het beste uit F, I, S, Cz en SF (Frankrijk, Italië, Zweden, Tsjechië en Finland.) De toplanden van Europa. Maar de beste Nederlanders vind je er ook: Copier, Heesen, Meitner, Groot, Stevens, Van den Ham. Grootspraak? In de recent verschenen monografie van de Zweedse topkunstenaar Rolf Sinnemark staat op de laatste bladzijde een opsomming van de museumkollekties waarin zijn werk is opgenomen: Louvre Parijs, Museums Vledder, Hokkaido Museum Sapporo, Victoria & Albert Museum Londen, Smithsonian Cooper Hewitt Museum New-York, Corning Museum of Glass New-York, National Museum of Fine Arts Stockholm, enz. Het nietige Vledder tussen de wereldmuseums. Het staat er écht zo, aan de volgorde is niets veranderd. In de Beeldentuin het werk van de Drentse glaskunstenaar Hermione Velthuis, van Nadjezda Schokker (Amsterdam) en anderen. Museums-Vledder kan een mooi programma bieden: ook voor uw groep. Reserveren gewenst.

Openingstijden Pasen t/m 4 januari 2009 wo t/m zo 11.00-16.00 uur, met Pasen, Pinksteren, Koninginnedag, 5 mei, Kerstmis, Nieuwjaarsdag wél op ma open en op afspraak Toegang combikaart met Museum Hedendaagse Glaskunst en Museum Hedendaagse Grafiek € 5,-; 65+ en groepen (v.a. 15 pers) € 4,-; t/m 12 jaar € 3; CJP € 1,50,-; MK en Drenthe kaort geldig; rondleidingen gratis BTB 1,2,3,4,5

Openingstijden Pasen t/m 4 januari 2009 wo t/m zo 11.00-16.00 uur, met Pasen, Pinksteren, Koninginnedag, 5 mei, Kerstmis, Nieuwjaarsdag wél op ma open en op afspraak Toegang combikaart met Museum Hedendaagse Grafiek en Museum Valse Kunst € 5-; 65+ en groepen (v.a. 15 pers) € 4,-; t/m 12 jaar € 3; CJP € 1,50; MK en Drenthe kaort geldig; rondleidingen gratis BTB 1,2,3,4,5

Vledder Miramar zeemuseum Vledder aan zee Vledderweg 25 8381 AB Vledder telefoon (0521) 381300 www.miramar-zeemuseum.nl

Openingstijden 28 april tot 30 september ma t/m vr 10.00-17.00 uur met knipdemonstraties, Herfstvakantie van 13 t/m 24 oktober en Kerstvakantie van 22 dec t/m 2 jan 2009 ma t/m vr 13.30-16.00 uur óók steeds met knipdemonstraties. Gesloten op za, zon- en feestdagen. Toegang € 2,25; 4 tot 12 jaar € 1,-; 65+ € 2,25; groepen (v.a. 20) € 2,- p.p. Buiten genoemde tijden afspraken voor groepen mogelijk. BTB 1,2,3,4,5

Havenstraat 36 9471 AM Zuidlaren telefoon (050) 4094501, (050) 4090308 www.dewachter.nl

In molen ‘De Wachter’ (1851) is een korenmaalderij, een olieslagerij en een specerijenmaalderij. In het bijgebouw zijn de bakkerij, een oud kruidenierswinkeltje, het molenmaker museum en de smederij gevestigd. In de machinekamer staat een kolengestookte stoomketel met vijf stoommachines. In de bakkerswinkel zijn koffie, frisdranken en molenpannenkoeken verkrijgbaar. Verder zijn er diverse demonstraties en exposities. Openingstijden 26 april t/m 4 oktober wo 13.30-16.30 uur, za 10.0016.30 uur Toegang € 3,00; kinderen 6 - 12 jaar € 2,00; 25 pers. of meer € 2,50 p.p. BTB 3

Openingstijden april tot november di t/m za 10.00-17.00 uur; zo 13.00-17.00 uur, november tot april zo 13.00 - 17.00 uur; groepsbezoek het gehele jaar op afspraak, 1e Paasdag, 1e Pinksterdag en 24 december t/m 1 januari gesloten Toegang € 2,50; korting voor kinderen tot 12 jaar; rondleiding 1 uur à € 1,00 p.p. extra (groepen graag tijdig afspraak maken) Expositie april t/m oktober Een wereld van verschil? Klooster Aduard – Boeddhistische kloosters in China BTB 1,2

Zuidwolde Museum “De Wemme” Burg. Tonckensstraat 49 7921 KB Zuidwolde (Dr) telefoon (0528) 373332 / 06-51267603 www.dewemme.nl

Cultuurhistorisch streek- en handkarrenmuseum “De Wemme”, Museum “De Wemme” is een cultuurhistorisch streek- en handkarren museum met ieder jaar een nieuwe expositie. Het thema voor 2008 is: “Marskramer, markt en middenstand. In het cultuurhistorisch gedeelte wordt aan de hand van winkels en bedrijven uit het midden van de vorige eeuw uitleg gegeven over de ontwikkeling van de middenstand op het platteland. In het handkarrendeel van het museum vindt u de markt, inclusief scharenslijper en straatveger. Openingstijden van het Nationaal Museumweekend t/m laatste zaterdag van oktober di t/m vrij 10.00-17.00 uur, za 13.30-17.00 uur Toegang € 2,50; t/m 12 jaar gratis; MK geldig; groepsprijzen en arrangementen op aanvraag BTB 1,2,3,4,5

Atmosphäre: Kloster Aduard und Chinesische Klöster, wirklich unterschiedliche Welten?

59

BELLINGWOLDE Museum De Oude Wolden Hoofdweg 161 9695 AE Bellingwolde telefoon (0597) 53 15 09 www.museumdeoudewolden.nl

Het museum stelt in de Bruckman-vleugel magisch-realistische werken van de schilder Lodewijk Bruckman (1903-1995) permanent tentoon. De streekgeschiedenis wordt verbeeld in de expositie Smokkelen in de grensstreek. Tevens bezit het museum enkele werken van de Groninger Kunstkring De Ploeg. Er zijn regelmatig wisseltentoonstellingen (zie voor actuele informatie de website) Openingstijden wo t/m vr 10.00-17.00 uur; van 15 mei t/m 31 oktober ook op zo 13.00-17.00 uur Toegang € 2,00; kinderen t/m 11 jaar € 1,00; groepen vanaf 10 personen € 1,80 p.p.; groepen kinderen vanaf 10 personen € 0,80 per kind BTB 1,2,3,4,5

Museum De Oude Wolden, das bedeutet: überraschende Geschichte in Kunst und Kultur erleben.

APPINGEDAM Museum Stad Appingedam Wijkstraat 25 9901 AE Appingedam telefoon (0596) 68 01 68

Museum Stad Appingedam is gehuisvest in een fraai gerestaureerd dubbelpand met een bouwgeschiedenis van vóór de 13e eeuw, waarin de sfeer van de middeleeuwse handelsstad Appingedam tot zijn recht komt. De geschiedenis van Appingedam en de regio Fivelingo worden belicht, waarbij de nadruk ligt op de historische stadsontwikkeling. Openingstijden di t/m vrij 11.00-17.00 uur; za, zo en feestdagen 13.00-17.00 uur; 1 januari en 25 december gesloten Toegang € 2,50; 6-16 jaar, 65+ en groepen vanaf 10 personen € 1,75 p.p.; groepen kinderen in schoolverband € 1,00- p.k.,donateurs gratis; MK en CJP geldig; kinderfeestjesrondom het thema heksen in overleg Exposities 14 maart-11 mei Rood-wit-blauw, chinees porselein ontmoet hedendaagse abstracte schilderkunst; 23 mei-31 augustus Rust zacht, dood, rouwen en begraven en in om Appingedam; 5 september-18 november Fivels Goud, erfgoed van Fivelingo verbeeld; 27 november-11 januari 2009 In Bethlehem’s stal, kerststallen uit Noordwest Europa BTB 4,5 Schatzkammer der Vergangenheit der Stadt Appingedam: Keller, Zimmer und Dachböden erzählen die Geschichte einer Stadt in der Entwicklung.

BORGERCOMPAGNIE Museum Lammert Boerma Borgercompagniesterweg 44-46 9632 TD Borgercompagnie telefoon (0598) 39 33 81 www.museum-boerma.com

Het museum toont verdeeld over 13 vertrekken, waaronder ateliers, werkplaats, expositieruimtes caféruimte en woonkamers, werk en leven van de Groninger kunstenaar Lammert Boerma. Een soort hedendaags Rubens-/Rembrandthuis. Te zien zijn schilderijen, beelden, foto’s, tekeningen, meubilair, toegepaste architectuur, een beeldentuin en een collectie old-timer bromfietsen. Openingstijden 1 april t/m 30 november do, vrij en zo 12.00-18.00 uur; buiten vaste openingstijden op afspraak Toegang € 3,00; tot 16 jaar € 1,50; groepen vanaf 15 personen € 2,50 p.p.; groepen kinderen vanaf 15 personen € 1,25 p.p. Activiteiten incidenteel wisselexposities van diverse kunstenaars; mogelijkheid tot overnachten in een museale kamer; mogelijkheid tot het organiseren van een besloten bijeenkomst of vergadering in een kleine zaal Ein modernes ‘Rembrandthaus’. Der Unterschied: Der Künstler ist für Sie lebendig da.

GRONINGEN

Openingstijden 22 maart – 1 november; di t/m vr 11.00-16.30 uur, za en zo 13.00-16.30 uur, maandag gesloten behalve paasmaandag en pinkstermaandag, in november en december alleen op zondag open en tijdens kerstvakantie en voorjaarsvakantie, open van di - zo 13.00-16.30 uur. Toegang € 4,50; kinderen t/m 12 jaar € 3,00; 65+ € 4,00; MJK geldig; CJP € 2,00; BTB 1,2,3,4,5

Gastvrijheid en de sfeer van een eeuwenoud pand zijn de kenmerken van kloostermuseum Sint Bernardushof. U hoort en ziet het verhaal van de beroemde cisterciënzer abdij aan de hand van de Kroniek van Aduard, die rond 1500 geschreven werd. Ook wordt een bezoek gebracht aan de voormalige ziekenzaal van het klooster, stammend uit de 13e eeuw, waar de schrijn van de Zalige bisschop Emmanuel een plaats heeft gekregen. Geniet ook van de rust in de tuin met een vers kopje koffie.

DRENTHE

Nationale en internationale papierknipkunst. Naast de basiscollectie met o.a. werk van W. Tj. Lever. Deelexposities:, Knipwerk van “broodknipper” Arie Tergant, Gerda Blinkmann, Joke Kooi, klokkenkleedjes en knipwerk van de Westerborker Knipkring. Dit jaar is er de Jubileumtentoonstelling: 25 jaar Knipkunst met knipoog naar de Wereld, van leden van onze landelijke Vereniging. Er wordt ook aan de geschiedenis van de knipkunst en hedendaags knipwerk uitvoerig aandacht besteed. De film “Kijk op de Knipkunst” geeft hiervan een goed beeld.

Zuidlaren Molenmuseum “De Wachter”

Hofstraat 45 9831 RB Aduard telefoon (050) 403 21 09 www.kloostermuseumaduard.nl

Burg. G. van Weezelplein 10 9431 AG Westerbork telefoon (0593) 332924 www.museumvanpapierknipkunst.nl

Sinds 1965 is de zee in Drenthe, door de komst van Miramar. De zeer excentrieke Mej. Warners (1899-1986) kwam met haar collectie hier naartoe op uitnodiging van de burgemeester. Hij wilde met Miramar een impuls geven aan de toeristische ontwikkeling. Zij zwierf de wereld over met een hutkoffer op een kinderwagenonderstel en verzamelde zo de schatten der zee. Het inmiddels geheel vernieuwde Miramar heeft ieder jaar nieuwe tentoonstellingen, films en presentaties over de zee. Voor kinderen is er een speurtocht. Er is een gezellig terras en twee sfeervolle serres om te genieten van een drankje en een hapje. De museumwinkel (gratis toegang) biedt u een gevarieerde keuze aan exclusieve sieraden en schelpen. Een buitengewone belevenis voor jong en oud.

58

ADUARD Kloostermuseum Sint Bernardushof

Westerbork Museum van Papierknipkunst

BOURTANGE Vesting Bourtange

GRONINGEN Groninger Museum

DELFZIJL Muzeeaquarium Delfzijl Willem Lodewijkstraat 33 9545 PA Bourtange telefoon (0599) 35 46 00 www.bourtange.nl

Museumeiland 1 9711 ME Groningen telefoon (050) 366 65 55 www.groningermuseum.nl

Zeebadweg 7a 9933 AV Delfzijl telefoon (0596) 63 22 77 www.muzeeaquarium.nl

60

EZINGE Wierdenland

Openingstijden dagelijks van 10.00-16.30 uur; gesloten Eerste en Tweede Pinksterdag, Eerste en Tweede Kerstdag en Nieuwjaarsdag Toegang € 4,50; kinderen tot 4 jaar gratis; 4-12 jaar € 2,75; groepen vanaf 10 personen € 3,50 p.p.; groepen kinderen vanaf 10 personen € 2,25 p.p BTB 1,2,3,4,5 Ein Meeresaquarium und vier aussergewöhnliche Museen in einem!!

GRONINGEN Grafisch Museum Groningen Torenstraat 12 9891 AG Ezinge (per mei/juni Van Swinderenweg 10, 9891 AD Ezinge) telefoon (0594) 62 15 24 www.wierdenland.nl

Rabenhauptstraat 65 9725 CC Groningen telefoon (050) 525 64 97 www.grafischmuseum.nl

Openingstijden di t/m zo en feestdagen: 10.00-17.00 uur, vrijdag tot 22.00 uur geopend; gesloten 25 december en 1 januari Toegang € 8,00; 5 t/m 15 jaar € 4,00; groepen volwassenen € 7,00 p.p.; groepen kinderen € 1,50 p.p.; MK, CJP geldig; tijdens tentoonstelling GoChina! Assen-Groningen geldt een toeslag van € 2,00 Exposities 2 februari t/m 23 november Go China! Assen-Groningen; 12 december t/m 3 mei 2009 J.W. Waterhouse the modern pre-raphaelite BTB 1,2,3,4,5

Op zoek naar Donald Duck, Suske & Wiske en film- en stripheld Kapitein Rob? Je vindt ze in Het Nederlands Stripmuseum Groningen. In het enige stripmuseum van Nederland stap je binnen bij Jan, Jans en de kinderen, plof je neer tussen stapels stripboeken en kun je zélf stripverhalen leren tekenen! Openingstijden di t/m zo 10.00-17.00 uur; in de schoolvakanties ook op maandag van 13.00-17.00 uur Toegang € 7,95; 3 t/m 11 jaar en 60+-ers € 6,75; groepstarief vanaf € 7,25 p.p.

GRONINGEN

Entdecken, erfahren, geniessen und erobern Sie die Festungstadt Bourtange.

Meest noordelijk gevonden hunebed, bodem vondsten uit Delfzijl en omstreken Geologie (Fluorescerende) stenen, fossielen, kristallen, mineralen Schelpen Indrukwekkende collectie uit de hele wereld Scheepvaart Oude scheepsvoorwerpen, scheepsmodellen, geschiedenis zeehaven en maritieme historie Delfzijl Zee-aquarium Vissen, schaal- en weekdieren uit de Noordzee en Waddenzee in bunker uit de Tweede Wereldoorlog

GRONINGEN

Openingstijden 14 maart t/m 14 november dagelijks van 10.00-17.00 uur; 15 november t/m 13 maart za en zo 12.00-17.00 uur Toegang € 5,50; vanaf 6 jaar € 3,50; groepen op aanvraag Exposities 16 maart t/m 14 november Joodse bewoners langs de grens; Activiteiten 15 maart t/m 14 november ieder weekend living history BTB 1,3,5

Westerhaven 71 9718 AC Groningen telefoon (050) 317 84 70 www.stripmuseum.nl

Het Groninger Museum is inmiddels wereldberoemd. Dit komt door het kleurrijke gebouw maar ook door de boeiende tentoonstellingen en intrigerende collectie. Het bruist er van energie en kunst. Ook de locatie van het museum is ideaal. Het staat tegenover het Centraal Station van Groningen en vlakbij het centrum.

Archeologie

In de vesting Bourtange zijn te bezoeken het museum ‘De Baracquen’, het Synagogaal museum, de stijlkamer ‘De Kapiteinswoning’, de film over de vesting, de expositie ‘De dagen van Roem’, de Rosmolen, de Standerdmolen.

GRONINGEN Het Nederlands Stripmuseum Groningen

Das Groninger Museum, ein außergewöhlich farbenfrohes Gebäude mit aufregenden Ausstellungen und einer Sammlung, von der sich reden lässt.

61

GRONINGEN Universiteitsmuseum Groningen

GRONINGEN Noordelijk Scheepvaartmuseum/ Niemeyer Tabaksmuseum

Oude Kijk in ’t Jatstraat 7a 9712 EA Groningen telefoon (050) 363 50 83 www.rug.nl/museum

Brugstraat 24-26 9711 HZ Groningen telefoon (050) 312 22 02 www.noordelijkscheepvaartmuseum.nl

Het Universiteitsmuseum is een unieke verzamelplaats van vaak eeuwenoude collecties op het gebied van anatomie, zoölogie, volkenkunde, natuurwetenschappen, psychologie.

Wierdenland vertelt de geschiedenis van ruim 2500 jaar bewoning van het Groninger kustgebied. Een geschiedenis die zichtbaar is in de wierden (woonheuvels) en de dijken. De wierde Ezinge, waar rond 1930 belangrijke archeologische vondsten zijn gedaan, ligt in het Nationaal Landschap Middag-Humsterland.

Van ambacht tot industrie. 550 Jaar boekdrukkunst met de nadruk op het “loden tijdperk”. Kijk- en doe-museum voor kinderen. Zelf afdrukken maken op echte persen. Werkmanatelier met authentieke inventaris van H.N. Werkman. Uitleg van de technieken die hij toepaste voor zijn druksels. Wisselende exposities van vooral grafische kunstenaars.

Openingstijden t/m 1 april za en zo 13.00 tot 17.00 uur en op afspraak; vanaf 1 april di t/m vrij, 10.30 tot 17.00 uur en za en zo 13.00 tot 17.00 uur; vanaf mei/juni (nieuwe locatie): di t/m zo 10.30 tot 17.00 uur; vanaf 1 november di t/m vrij 10.30 t/m 17.00 uur en za en zo 13.00 tot 17.00 uur; bezoek op afspraak buiten de reguliere openingstijden is mogelijk Toegang € 3,00 (vanaf mei/juni € 5,00); 6-14 jaar € 1,50 (vanaf mei/ juni € 2,50); groepen volwassenen € 2,50 p.p ((vanaf mei/juni 4,00 p.p.); groepen kinderen € 1,00 p.p. (vanaf mei/juni € 1,50) BTB 1,2,3,4,5

Openingstijden di t/m zo 13.00-17.00 uur Toegang € 3,50; kinderen (jonger dan 4 jaar), 65+ en CJP € 2,50 p.p.; groepen € 2,50 p.p. + € 15,- voor een rondleiding; MK geldig; Exposities (een selectie) In het kader van het Jaar van het Religieus Erfgoed 27 juni t/m 24 augustus Groningse psalmboeken; 7 november t/m 4 januari 2009 Tekeningen van Jaap Kramer; voor meer informatie raadpleeg de website BTB 1,2,3,5

Wierdenland - Zentrum für Wurten und Landschaft.

Drucken Sie wie Werkman es tat.

Openingstijden di t/m zo 13:00-17:00 uur; gesloten op feestdagen Toegang € 2,50; tot 10 jaar gratis; MK geldig; CJP niet geldig; groepen vanaf 8 personen € 1,00 p.p.;groepen kinderen tot 10 jaar gratis; alumni van de RUG gratis op vertoon van hun alumnipas; studenten gratis op vertoon van hun studentenkaart; Alumni RUG-, UMCG-, UM-, ICOM-kaart Exposities 8 februari t/m 14 september The Colours of China, meer dan 100 kostuums uit de Volksrepubliek; t/m 15 mei Lift-Off! 50 jaar Ruimtevaart. In augustus 40 jaar studentenintroductie in Groningen en vanaf het najaar Religieus Erfgoed. Kijk voor meer informatie op de website. Activiteiten voor educatieve programma’s zie www.rug.nl/museum/educatie BTB 1,2,3,4,5 Das Universitätsmuseum zeigt eine Vielzahl von Sammlungen der Groninger Universität, von Anatomie über Ethnologie bis Zoologie.

Het Noordelijk Scheepvaartmuseum laat de geschiedenis zien van de Noord-Nederlandse scheepsbouw en scheepvaart vanaf de Middeleeuwen tot aan de dag van vandaag. Onderwerpen die aan de orde komen zijn bijvoorbeeld turfvaart, leven aan boord, kustvaart, scheepsbouw, visserij, walvisvaart en motorisering. Ook de collectie van het Niemeyer Tabaksmuseum is te zien in het Canterhuis en het Gotisch Huis, twee van de oudste panden in Groningen. Openingstijden di t/m za 10.00-17.00 uur; zo 13.00-17.00 uur; maandagen, 1 januari, 30 april, 28 augustus en 25 december gesloten Toegang € 3,00; 7-15 jaar, 65+ en groepen vanaf 20 personen € 1,60 p.p; groepen kinderen vanaf 20 personen € 1,10 p.p.; MK en CJP geldig; rondleiding op aanvraag € 25,-; het museum verhuurt zalen en er kan in het museum getrouwd worden Exposities 12 april t/m 27 juli Vitaly Bubentsov in Groningen; 13 september t/m 18 januari 2009 De Ploeg en het Wad Das Noordelijk Scheepvaartmuseum: Das Küstenfahrtmuseum schlechthin mit Schiffern, Seeleuten und Schiffsbauern in den allerschönsten hanseatischen Häusern der Stadt Groningen!

HAREN Hortus Haren

HEILIGERLEE Klokkengieterijmuseum Museum ‘Slag bij Heiligerlee’ Kerklaan 34 9751 AN Haren telefoon (050) 537 00 53 www.hortusharen.nl

De Hortus Haren is de grootste botanische tuin van Nederland. Op een oppervlakte van ca. 20 hectare groeien en bloeien planten uit alle streken van Nederland en de rest van de wereld. De Chinese tuin, een levend stukje China met prachtige paviljoens, een waterval en het Meer van de Rode Karpers, de Laarmantuin (wilde plantentuin) met het arboretum (loofbomenbos) of het pinetum (naaldbomenbos) met zijn enorme mammoetbomen. Ook zijn er landentuinen zoals een Engelse tuin en de Keltische tuinen van Ogham.

HOUWERZIJL De Theefabriek

Openingstijden 1 april tot 1 mei di t/m zo 13.00-17.00 uur; 1 mei tot 16 september di t/m za 10.00-17.00 uur en zo 13.00-17.00 uur; 16 september tot 1 november di t/m vrij 13.00-17.00 uur en zo 13.00-17.00 uur Toegang (per museum) € 3,50; 6-18 jaar € 1,50; groepen volwassenen vanaf 10 personen € 3,00; € 5,- volwassenen en € 2,50 p.p. combiprijs beide musea BTB 1,2,3,4,5

Kämpfende Armeen im 16. Jahrhundert. Sie stehen Auge in Auge mit Wilhelm von Oranien, Urfater der Niederlanden.

KLOOSTERBUREN Oldtimermuseum ‘De Ronkel’ Hoofdstraat 15-25 9973 PD Houwerzijl telefoon (0595) 57 20 53 www.theefabriek.nl

Hoofdstraat 46 9977 RE Kloosterburen telefoon (0595) 48 10 11

De Theefabriek is een unieke combinatie van Nederlands enige theemuseum, een sfeervolle theeschenkerij met wellicht de meest uitgebreide theekaart ter wereld en een geurige theewinkel…voorwaar een paradijs voor de theeliefhebber! De Theefabriek is gevestigd in de voormalige kerk en pastorie van het pittoreske dorpje Houwerzijl, in 1989 gekocht voor het symbolische bedrag van 1 gulden (45 eurocent) en nu uitgegroeid tot een ware thee-attractie waar jaarlijks ongeveer 50.000 bezoekers komen. Houwerzijl ligt in het prachtige, rustige Noordwest-Groningen, aan de rand van Nationaal Park Lauwersmeer.

In een oude school, gelegen achter het schoolmeestershuis, bevindt zich het Oldtimermuseum. De collectie bestaat uit oude ronkende motoren uit de jaren twintig, dertig en veertig, dwergauto’s en (brom)fietsen. Tevens een kapsalon uit de jaren dertig en blikken speelgoed. Verder is er een collectie oude muziekinstrumenten en oude radio’s.

Openingstijden 1 april-31 oktober di t/m zo 10.00-17.00 uur; 1 november-31 maart za en zo 10.00-17.00 uur; 2de paas- en pinksterdag 10.00-17.00 uur; december en nieuwjaarsdag gesloten Toegang € 2,50; 4-12 jaar € 1,50; 65+ en groepen vanaf 20 personen € 2,00 p.p. BTB 1,2,3

Openingstijden mei-oktober zo 13.00-17.00 uur; op afspraak zijn andere tijden mogelijk Toegang € 3,00; tot 6 jaar gratis; groepen met korting activiteiten 2e Pinksterdag muziek en diverse activiteiten BTB 1,2,3,4

Die Teefabrik: Teemuseum, Teecafé und Teeladen...ein Paradies für Teegenießer!

Openingstijden 1 april t/m 31 oktober di t/m vrij 10.00-17.00 uur, za en zo 13.00-17.00 uur; 1 november t/m 31 maart uitsluitend bezoek op aanvraag Toegang € 5,00; t/m 17 jaar gratis; groepen volwassenen vanaf 10 personen € 4,00; CJP geldig Evenementen 5 en 6 april museumweekend; 17 en 18 mei 500 jaar Nienoord, met living history: een strijd tussen de Spanjaarden en de legertroep van jonker Wigbold van Ewsum, die erin slaagt om de Nienoordvlag weer op de borg te plaatsen; 18 mei Koetsentocht; 12 en 13 juli menwedstrijden BTB 1,2,3,4,5

Nationales Kutschenmuseum: die größte Droschkensammlung der Welt!

63

LUTJEGAST Abel Tasman Kabinet Kompasstraat 1 9866 AP Lutjegast telefoon (0594) 61 35 76 / (06) 25 29 17 56 www.abeltasman.org

De collectie geeft een beeld van de in Lutjegast (Gr.) geboren zeevaarder Abel Janszoon Tasman (1603-1659). Tasman werd in dienst van de VOC wereldwijd bekend door het in kaart brengen van onbekende landen als Tasmanië (Australië) en Nieuw-Zeeland. De kleine maar gevarieerde collectie bestaat uit kaarten, scheepsmodellen, gebruiksvoorwerpen en een internationale bibliotheek, waarvan het Nederlandstalig deel over Tasman compleet is. Ook is er aandacht voor culturen van de door Tasman bezochte (ei)landen. Bij het Abel Tasman kabinet starten enkele korte routes langs gedenkstenen en door het mooie Staatsbosbeheerlandschap van Tasman’s geboortegrond. Hier herinnert het zwerfstenen kunstwerk De Baak aan eeuwenoude banden met de zee. Openingstijden do t/m za 13.30-16.30 uur Toegang gratis

Auf den Spuren des Entdeckungsreisenden Abel Tasman.

Wierde 40 9965 TB Leens telefoon (0595) 57 14 30 www.verhildersum.nl Op Verhildersum proeft u de sfeer van 1850. De 19de-eeuws ingerichte borg wordt omringd door tuinen, grachten en singels. In het Koetshuis worden wisselexposities gehouden. Ook is de museumwinkel er gevestigd. De Museumboerderij herbergt exposities over landbouw, ambachten en textiel. De landerijen worden ecologisch beheerd. Het Schathoes is een restaurant. Openingstijden 5 april t/m 2 november di t/m zo 10.30-17.00 uur; ma gesloten behalve op feestdagen Toegang € 4,50; 6-12 jaar € 2,50; 65+ € 3,50; groepen vanaf 20 personen € 3,50 (andere kortingskaarten vervallen); CJP en MK geldig tenzij anders aangegeven Exposities Borg 5 april t/m 2 november Zo woonden zij, 19e eeuws borginterieur; Koetshuis 5 april t/m 15 juni Willem Reitsema architect in de Marne; 28 juni t/m 28 september Kant ; 4 oktober t/m 2 november Mijn Seizoen amateurkunsttentoonstelling Museumboerderij Vruchtbaar Verleden 3: Vee. Activiteiten (o.a.) 21 juni Midzomernacht, verjaardagsfeest Kunstkring De Ploeg; 9, 10 augustus Historische dagen; 6,7 september Textielweekend; 1 november Fruitdag; 21,22,23,26,27,28 december Kerstmanifestatie 90 jaar De Ploeg; zie de website voor de overige activiteiten BTB 1,3,4,5 Groningen im Jahre 1850: die lebendige Geschichte von Adligen, Bauern und Bürgern.

GRONINGEN

62

Er is maar één plek ter wereld waar een complete nationale rijtuigverzameling bestaat: Landgoed Nienoord in Leek met het Nationaal Rijtuigmuseum! Het museum werkt samen met de Koninklijke Stallen, de Keizerlijke collectie in Wenen en het Koninklijk museum in Lissabon. Als extra attractie is voortaan het nationaal rijtuigdepot toegankelijk met dagelijkse rondleidingen voor elke museumbezoeker.

Het Klokkengieterijmuseum is gevestigd in het oude bedrijfspand van het klokkengietersgeslacht Van Bergen. Het museum vertelt het verhaal van het ontstaan van een klok. Er zijn rondleidingen, gietdemonstraties, carillionconcerten en regelmatig wisseltentoonstellingen. De collectie is uitgebreid met een speeltrommel voor een carillon voorzien van 12 klokken. Het tegenovergelegen Museum ‘Slag bij Heiligerlee’ gaat terug naar de veldslag op 23 mei 1568, die het begin van de Tachtigjarige Oorlog tegen de Spanjaarden markeert.

Wie die Glocke, so der Klang. Entdecken Sie das Geheimnis des berühmten Glockengießergeschlechts Van Bergen.

LEENS Landgoed Borg Verhildersum Nienoord 1 9351 AC Leek telefoon (0594) 51 22 60 www.rijtuigmuseum.nl www.carriagesofeurope.com

Provinciale weg 46 9677 PD Heiligerlee Provinciale weg 55 9677 PB Heiligerlee telefoon (0597) 41 81 99 www.klokkengieterijmuseum.nl www.slagbijheiligerlee.nl

GRONINGEN

Openingstijden di t/m zo 9.30-17.00 uur; maandagen, 1 januari en 25 december gesloten Toegang wordt per expositie vastgesteld; groepen hebben 20% korting, Activiteiten rondleidingen, verteltheater, wisselende exposities uit China BTB 1,2,3,4,5

LEEK Nationaal Rijtuigmuseum

NIEBERT Schilder en Bakkerij Museum ‘t Steenhuus ‘t Pad 15a 9365 TA Niebert telefoon (06) 25 19 39 72

Schilders- en bakkerijmuseum en stijlkamer anno 1920. Bovenverdieping ingericht met collectie gereedschappen. Schooltje, Grutters- en kapperswinkel en taveerne. Naast de gebruikelijke bakkers- en schilderartikelen dit jaar een wisselexpositie met Frans roze glas, poppen in klederdracht en oude merklappen. Openingstijden 1 mei tot 1 november do, za en zo 13.30-17.00 uur Toegang € 1,50; t/m 12 jaar gratis Activiteiten 3 juni optreden shantykoor Tolbert; 30 en 31 augustus fietstochten BTB 4, 5

Nostalgisches Handwerk in einem mittelalterlichen Gebäude.

NIEUWESCHANS Vestingmuseum Nieuweschans 1e Kanonnierstraat 2 9693 EB Nieuweschans telefoon (0597) 54 22 49 b.g.g. 33 15 47

Een kleine maar overzichtelijke tentoonstelling over de geschiedenis van de vesting Nieuweschans en haar directie omgeving. Middelpunt van de expositie is een grote maquette waarop de vesting van circa 1825 is nagebouwd. Openingstijden di t/m vrij 14.00-16.00 uur, of op afspraak Toegang € 1,00; kinderen € 0,50 Activiteiten uitleg bij de maquette; rondleidingen buiten; bezichtiging kleine synagoge BTB 2

NOORDHORN Kostuummuseum/galerie De Gouden Leeuw Langestraat 48 9804 PL Noordhorn telefoon (0594) 50 38 04 www.degoudenleeuw.nu

De Gouden Leeuw is een gerestaureerde dorpsherberg uit de 18de en 19de eeuw, met een jachtweide, stijlkamer, stijlkeuken en bovenzaal, alle authentiek ingericht. De oorijzerdracht van Friesland, Groningen en Drenthe vormt het centrale thema van de kostuumverzameling. Er is een museumwinkel met antieke sieraden en exclusieve woonaccessoires. Het is een bijzondere ambiance voor intieme feesten. Openingstijden wo t/m za 11.00-17.00 uur; februari gesloten Toegang € 3,50; tot 16 jaar € 1,75; groepen volwassenen € 10,- p.p. met arrangement (2 maal consumptie, diapresentatie en rondleiding) Expositie Borduurwerk, in relatie tot de Noord-Nederlandse streekdrachten Activiteiten iedere eerste donderdag van de maand 11.00-16.00 workshops historisch kostuumnaaien (behalve juli en augustus) BTB 1,2,3 Nordniederländische Regionaltrachten in einem restaurierten Landgasthaus.

Hoofdweg West 25 9944 EA Nieuwolda telefoon (0596) 54 19 41 www.kinderwagenmuseum.nl

Boslaan 3a 9591 BG Onstwedde telefoon (0599) 33 33 20 www.radioenspeelgoedmuseum.nl

Bij de vernieuwde collectie kinderwagens die tentoongesteld wordt, ligt dit jaar het accent op de techniek en de grote veranderingen daarin door de tijden heen. Behalve de nieuwste wagens krijgen de alleroudsten van omstreeks 1850 ruime aandacht. De collectie doopjurken is uitgebreid en er is een aparte hoek ingericht met wagens, kleding en gebruiksvoorwerpen uit het Verre Oosten. Openingstijden 29 maart t/m 30 september wo, za en zo 13.0018.00 uur; voor groepen, na afspraak, ook op andere tijden Toegang € 3,00; 4 t/m 12 jaar € 1,00; groepen normaal entree maar met gratis rondleiding Activiteiten Dit jaar staan poppenwagens en poppen centraal. De invloed van kinderwagens op de modellen van de poppenwagens is duidelijk; ze werden dan ook vaak door dezelfde fabrikant op de markt gebracht. BTB 1,2,3,4,5 Ein Sprung in die Nostalgie für die ganze Familie.

NUIS ‘t Rieuw Oudeweg 15a 9364 PP Nuis telefoon (0594) 64 11 20 (museum) b.g.g.(0594) 64 14 79 (contactpersoon)

In het landbouw- en streekmuseum ’t Rieuw is in het schuurgedeelte van de Coendersborch een vaste expositie werktuigen, gereedschappen en voorwerpen van vóór en uit de beginperiode van de mechanisatie in de landbouw te bekijken. Ook worden wisselexposities gehouden. Openingstijden 1 mei tot 1 november do, za en zo 13.30-17.00 uur Toegang € 1,50; tot 12 jaar gratis; groepen volwassenen reductie Expositie In en om de boerderij BTB 1,2,3

Auf- und Niedergang des agrarischen Gemischtbetriebs.

Een kleinschalig en zeer kindvriendelijk museum met persoonlijke aandacht en rondleiding. Hoofdrolspelers: oude tot zeer oude radio’s, geluidsdragers en speelgoed uit lang vervlogen tijden. Wisselende exposities. Nostalgie ten top. Openingstijden april t/m september di t/m vr 11.00-17.00 uur; za en zo 13.00-17.00 uur oktober t/m maart wo t/m zo 13.00-17.00 uur Toegang € 2,50; kinderen tot 12 jaar € 1,00; 65+ € 2,00; groepen volwassenen vanaf 20 personen € 5,00 korting per groep; groepen kinderen in overleg BTB 2,3,4

Für Jung und Alt ein stimmungsvolles Museum, gefüllt mit nostalgischen Radios, Zügen, Spielzeug, zum Sehen und zum Erleben!

65

PEKELA Kapiteinshuis Pekela Ds. Sicco Tjadenstraat C 95/96 9663 RD Nieuwe Pekela telefoon (050) 313 97 69 / (0597) 64 59 05 www.kapiteinshuis.nl

De enig bewaard gebleven originele kapiteinswoning in de Groninger Veenkoloniën, in 1799 gebouwd voor Kornelis Boon, schipper van de Vrouw Jantje. Na de restauratie in 2006 heeft het gehele pand een museale bestemming gekregen. In het voorhuis zijn de kamer met de te voorschijn gekomen wandbekleding van Harlinger tegels, het ‘kantoortje’ en de kelder in stijl ingericht. Openingstijden 17 april t/m 19 september wo 11.00-17.00 uur; do en vrij 14.00-17.00 uur; de zondagen 4 mei, 1 juni, 6 juli, 3 augustus, 7 september 14.00-17.00 uur; juli en augustus di 14.0017.00 uur; 28, 29 en 30 december 14.00-17.00 uur Toegang € 2,50; 6-12 jaar € 0,50; groepen volwassenen vanaf 12 personen € 1,50 p.p.; donateurs gratis BTB 1,2,3,4

Ein intimes, stilecht eingerichtete Kapitänshaus aus dem Jahre 1799.

OUDESCHANS Vestingmuseum Oudeschans Molenweg 6 9696 XN Oudeschans telefoon (06) 20 44 35 64/ (0597) 53 29 21 www.vesting-oudeschans.nl

De rijke historie van het pittoreske Oudeschans krijgt in het Vestingmuseum nieuwe glans. In het museum worden, naast Oudeschans, ook de omliggende schansen aan beide zijden van de grens belicht. Het is immers het gebied waar de 80-jarige oorlog met Spanje in 1568 begon. De boeiende geschiedenis met veel oorlogsgeweld komt tot leven door de honderden gebruiksvoorwerpen die tijdens archeologische opgravingen in de vesting zijn gevonden. Bijzonder is de collectie schoenen en muiltjes. Openingstijden wo t/m zo 12.00-18.00 uur en op afspraak: telefoon (0597) 65 53 71 of 06 - 204 435 64; voor groepen is er gelegenheid om onder deskundige begeleiding een wandeling te maken door het dorp of over de vestingwallen Toegang € 3,00 Activiteiten arrangementen met ontvangst, rondleiding en museumbezoek zijn mogelijk; prijzen op aanvraag BTB 1,2,3,4,5 Die Festung Oudeschans erzählt ihre spannende Geschichte.

GRONINGEN

64

ONSTWEDDE Radio- en Speelgoedmuseum

GRONINGEN

Ein kleines Museum und ein kurzer Spaziergang zeigen Ihnen die Geschichte der Festung und des Grenzorts Neuschanz.

NIEUWOLDA Het Kinderwagenmuseum

PIETERBUREN Koffie- en winkelmuseum Hoofdstraat 101 9968 AC Pieterburen telefoon (0595) 52 86 41

Het museum, dat gevestigd is in de twee oudste huisjes van Pieterburen, heeft een oude keuken, een kruidenierswinkeltje een fournituren winkeltje en oud kinderspeelgoed. Koffie is verkrijgbaar in de Eettuin. Openingstijden Pasen t/m oktober dagelijks van 12.00-17.00 uur en op afspraak; groepen s.v.p. reserveren Toegang € 1,50 BTB 1,2,3,4

Erleben Sie die Vergangenheit in den zwei ältesten Häusern Pieterburens!

VEENDAM Veenkoloniaal Museum

SLOCHTEREN Boerderij Museum Duurswold Hoofdweg 271 9621 AK Slochteren telefoon (0598) 42 15 73 www.thofje.org

VEENKOLONIAAL

SLOCHTEREN Landgoed Fraeylemaborg Hoofdweg 30 9621 AL Slochteren telefoon (0598) 42 15 68 www.fraeylemaborg.nl

museumplein 5 - www.veenkoloniaalmuseum.nl - 0598 364224

MUSEUM VEENDAM io !

g uniek in de re

Openingstijden 1 maart tot 1 november wo 13.00-17.00 uur, za 10.00-17.00 uur Toegang € 3,00; 6-12 jaar € 1,75; groepen volwassenen € 2,50 p.p. groepen kinderen € 1,50 p.p.; overig op afspraak Activiteit september Oldtimerrit voor ouder auto’s en motoren BTB 1,2,3,4

Eine einmalige Groninger Burg mit einem großzügigen und bemerkenswerten Park.

150 Jahre Landwirtschaftsgeschichte.

67

66 Stillevens en kerkinterieurs uit eigen collectie én een aantal nieuwe werken worden in de herbouwde middeleeuwse pastorie-boerderij, Museum De Weem getoond. Het accent ligt dit jaar op een 15-tal schilderijen waarop voorwerpen van brons, aardewerk en keramiek uit China zijn te zien. Deze oude gebruiksvoorwerpen spelen regelmatig een belangrijke rol in de stillevens van Helmantel. Direct naast het museum staat de 13e eeuwse Andreaskerk die ook te bezoeken is.

Romeins glas en Chinese rok op Spaanse tafel, 122 x 171 cm 2001

“Met een knipoog naar China” HENK HELMANTEL toont eigen werk Museum De Weem, Westeremden

Geopend van 1 mei t/m 27 september 2008 op donderdag t/m zaterdagmiddag hemelvaartsdag en pinkstermaandag van 1 tot 5 uur Groepen op afspraak tel: 0596 - 551415 Abt Emopad 2 9922 PJ Westeremden www.helmantel.nl

Openingstijden 1 maart t/m 31 december di t/m vrij 10.00-17.00 uur; za, zo en feestdagen 13.00-17.00 uur Toegang € 4,50; 6 t/m 12 jaar € 2,00; CJP en groepen vanaf 20 personen € 3,50 p.p; bospark gratis toegankelijk Exposities mei t/m september Chinese topstukken uit de collectie van de Jan Menze van Diepen Stichting; 14 juni t/m 26 oktober Verkooptentoonstelling Beelden in het Bospark; 19 t/m 21 september Culinair Fraeylema

STADSKANAAL Museumspoorlijn S.T.A.R. Stationsstraat 3 9503 AD Stadskanaal telefoon (0599) 65 18 90 www.stadskanaalrail.nl

Museumspoorlijn S.T.A.R. rijdt met diverse historische stoom- en dieseltreinen tussen Veendam-Stadskanaal-Musselkanaal. Met het rolstoelrijtuig is vervoer van groepen rolstoelers mogelijk. Ook kunnen fietsen worden meegenomen. Op emplacement Stadskanaal is een uitgebreide collectie locomotieven, rijtuigen en wagons te bezichtigen. Hier is ook een museum met educatiecentrum en restaurant en souvenirwagen.

GRONINGEN

open: dinsdag-donderdag 11-17 uur, vrijdag-zondag 13-17 uur in juni, juli & augustus óók op maandag 13-17 uur

Museum met 14 uiteenlopende collecties, over het leven op de boerderij in de afgelopen 150 jaar. In de collecties bevinden zich onder andere machines en gereedschappen die werden gebruikt door boer, timmerman en klompenmaker. Het museum is gevestigd in een boerderij die gebouwd is in 1893. Er zijn vele gebruiks- en siervoorwerpen uit grootvaders en grootmoeders tijd. Verder is er een presentatie over de zuivelfabriek Duurswold, die ooit is ontstaan uit een fusie van de melkfabrieken uit Harkstede, Hellum, Noordbroek en Zuidbroek.

De Fraeylemaborg is een van oorsprong middeleeuwse borg, die nu is ingericht met stijlkamers uit de 18e en 19e eeuw. Oranje-Nassau collectie (prenten en ceramiek), Aziatisch porselein, verzameling 19e-eeuwse schilderkunst. Twee vertrekken tonen werk van Gerrit van Houten (1866-1934) en van tijdgenoten van deze kunstenaar. De borg is omgeven door een fraai park in Engelse landschapsstijl.

STADSKANAAL Streekhistorisch Centrum Ceresstraat 2 9502 EA Stadskanaal telefoon (0599) 61 26 49 www.streekhistorischcentrum.nl Ontdek in het Streekhistorisch Centrum de geschiedenis van de Kanaalstreek en Westerwolde. Bezoek de tentoonstelling, bewonder het huis uit 1884 of ga zelf op onderzoek uit in het documentatiecentrum waar de collectie foto’s en dagbladen, die teruggaat tot in de 18e eeuw, raadpleegbaar is. Vanaf de Watertoren naast Huize ter Marse heb je een prachtig uitzicht over de wijde omgeving.

Openingstijden eind april-december; zie voor de rijtijden de dienstregeling op de website of bel naar het station (0599) 65 18 90. Toegang De tarieven zijn afhankelijk van de gekozen rit; groepskortingen mogelijk Activiteiten 11 mei Moederdagrit; 12 mei en 17 augustus Teddyberenexpress; 15 juni Nieuwe haring express; 22 juni Historische legervoertuigen; 20 september Race the Train; 20 en 21 september STAR-dagen; 5, 16, 19, 22, 23 en 26 oktober Herfstritten; 22 en 23 november Sinterklaasexpress; 21 en 26 december Kerstrit; 28 december Eindejaarsrit. Arrangementen onder andere in samenwerking met diverse musea mogelijk; voor groepen zijn ook treinarrangementen mogelijk buiten de dienstregeling om. Zie voor info de website. BTB 1,2,3,4,5

Openingstijden mei t/m oktober (ook voor De Watertoren); di t/m vrij 10.00-17.00 uur en elke eerste zo van de maand 14.00-17.00 uur; oktober-mei di t/m vrij 10.00-17.00 uur en zo 14.00-17.00 uur; op feestdagen en tussen Kerst en Nieuwjaar gesloten; documentatiecentrum op zo gesloten Toegang € 1,50; 4-16 jaar € 1,00; donateurs gratis; MK en CJP geldig; watertoren v.a. 5 jaar € 1,50 Activiteiten van oktober tot mei is er elke zondagmiddag een speciale activiteit. Raadpleeg de website voor het overzicht. Voor scholen is er een nieuw lespakket beschikbaar. BTB 1,2,3,5

Bitte einsteigen für eine Reise in die Vergangenheit!

Haus Ter Marse, eine Villa voller Geheimnisse der Gegend.

TER APEL Klooster Ter Apel

THESINGE Smederij Museum Smidshouk Boslaan 3-5 9560 AC Ter Apel telefoon (0599) 58 13 70 www.kloosterterapel.nl

Klooster Ter Apel: Domus Novae Lucis/Huis van het Nieuwe Licht. In 1465 gesticht door de Orde van het Heilig Kruis. Geregistreerd Museum voor Klooster- en Kerkgeschiedenis & Religieuze Kunst. Galerie I & II voor Hedendaagse Kunst, Concertpodium, Vergader- en Congrescentrum, Huwelijkslocatie. Rustiek gelegen in een oud, ca. 200 ha. groot bos met veel wandelmogelijkheden. UNESCO Top 100 Monument.

Hoek Kerkstraat-Molenweg Thesinge telefoon (050) 302 18 56 / 302 23 31

De smederij is volledig in oude stijl bewaard gebleven. Alle machines, als slijpsteen, boormachine en een veerhamer, worden aangedreven door middel van bovenliggende drijfwerk. Een dubbel smidsvuur en de oude werkbanken, kastjes etcetera, maken het geheel compleet. Vitrines met oude gereedschappen en gebruiksvoorwerpen aanwezig. Openingstijden ma t/m za op afspraak Toegang vrijwillige bijdrage BTB 1,2,3,4

UITHUIZEN Menkemaborg

UITHUIZERMEEDEN Oudheidkamer Uithuizermeeden Menkemaweg 2 9981 CV Uithuizen telefoon (0595) 43 19 70 www.menkemaborg.nl

De Menkemaborg is een volledig ingericht kasteel met tuinen, grachten en singel, die samen een beeld geven van het leven en wonen op een Groninger borg in de 18e eeuw. Zeer bijzonder zijn de barokke schoorsteenmantels, het staatsieledikant, de herenkamer en de keuken. In de formele tuin ook een doolhof en een rozentunnel. Schathuis met pannenkoekenrestaurant. Openingstijden 1 maart t/m 30 september di t/m zo 10.00-17.00 uur; juni t/m september dagelijks 10.00-17.00 uur; 1 oktober t/m 31 december di t/m zo 10.00-16.00 uur; ook geopend op paasmaandag 22 maart en pinkstermaandag 12 mei Toegang € 6,00; 4 t/m 12 jaar € 2,00; groepen vanaf 20 personen € 4,50 p.p.; groepen (school)kinderen vanaf 20 personen € 1,00 p.p.; MK en CJP geldig Expositie 22 maart t/m 31 december Een wereld van verschil. De VOC en de gevolgen voor het 18de eeuwse interieur van de Menkemborg Activiteiten 5 en 6 juli Workshop De Proeftuin door Alma Huisken; 19 september Kaarslichtavond (reserveren); 25 t/m 28 december Sfeervol kaarslicht BTB 1,2,3,5 Eine wunderschöne Burg des 18. Jahrhunderts mit reichem Interieur und stilvollem Garten.

Stationsstraat 18 bis 9982 HA Uithuizermeeden telefoon (0595) 41 21 78

Naast de Rensumaborg vindt u een museum waar de echte liefhebber nog iets ontdekken kan. Tussen oude kunst en rariteitenkabinet toont zich een museum waar veel staat en stof nog aanwezig is. De meest romantische officiële trouwlocatie van het Hoogeland, in het museum, tussen de collectie. U kunt hier ook overnachten met alle comfort en toch het verleden voelen. Openingstijden do t/m zo 10.00-17.00 uur andere dagen en tijden op afspraak Toegang € 1,50; tot 12 jaar gratis; groepstarieven in overleg; diverse arrangementen op afspraak; op verzoek koffie, thee etc. aanwezig Activiteiten leerzame kinderfeestjes; educatie: uitlichten specifieke onderwerpen BTB 1,3

Het Veenkoloniaal Museum presenteert op zeer verrassende wijze “Het verhaal van de Veenkoloniën”. In een geheel vernieuwde opstelling maakt men kennis met pioniers, schippers, zeelieden, kartonarbeiders en de zetmeelindustrie. Voor kinderen is er de Tiemo Tijdloos Themaruimte. Het museum is gehuisvest in Cultuurcentrum Van Beresteyn, recht tegenover het overdekte winkelcentrum van Veendam. Openingstijden di t/m do 11.00-17.00 uur; vrij t/m zo 13.00-17.00 uur; juni t/m augustus ook ma 13.00-17.00 uur Toegang € 4,00; 4-16 jaar € 1,00; CJP € 3,50 p.p.; MK geldig; groepskortingen op aanvraag Exposities tot en met 4 mei Molens aan de muur; t/m 25 mei Lammert Boerma, overzichtstentoonstelling; 8 juni t/m 17 augustus Op nieuwe koers; 22 juni t/m 4 januari 2009 Gestreden Omstreden, Sicco Leendert Mansholt; 19 september t/m 11 januari 2009 Rechts gaat voor, veilig door het verkeer Das Veenkoloniaal Museum Veendam, mehr als Moor.

69

WESTEREMDEN De Weem

Schoolstraat 4 9989 AG Warffum telefoon (0595) 42 22 33 www.hethoogeland.com

Het openluchtmuseum geeft een beeld van het wonen en werken in een Noord-Gronings dorp rond 1900. Een kleine 20 ingerichte gebouwen, waaronder een lagere school, een dorpscafé, een Joodse slagerij en een schilderswerkplaats brengen u een eeuw terug in de tijd. Het archeologisch informatiepunt laat de wording van het wierdenlandschap zien. Wisselende tentoonstellingen maken elk bezoek tot een nieuwe belevenis. Openingstijden april tot november di t/m za 10.00-17.00 uur; zo 13.00-17.00 uur Toegang € 5,00; 6 t/m 11 jaar € 2,00; 65+ en groepen volwassenen € 3,50 p.p.; groepen kinderen; € 1,00 p.p.; MK en CJP geldig Exposities 30 maart t/m 15 juni 100x100; honderd fotoportretten van honderdjarigen gemaakt door de Haagse kunstenares Truus Groen; 5 juli t/m 2 november Riekdom, groepstentoonstelling van beeldend kunstenaars, geïnspireerd door landschap en omgeving van NoordGroningen BTB 1,2,5 Ein Dorf im Dorfe, das zeigt wie vor 1900 in Groningen gelebt und gearbeitet wurde.

WINSCHOTEN Museum Stoomgemaal Abt Emopad 2 9922 PJ Westeremden telefoon (0596) 55 14 15 www.helmantel.nl

Vanaf 1985 wordt er in de geheel herbouwde middeleeuwse Weem (pastorieboerderij) een collectie van ongeveer 70 schilderijen van Henk Helmantel getoond. Naast een aantal schilderijen van Henk Helmantel worden werken getoond van verschillende kunstenaars in diverse technieken. Openingstijden 1 mei t/m 30 september do, vr en za 13.00-17.00 uur; Hemelvaartsdag en Pinkstermaandag 13.00-17.00 uur Toegang € 3,00, inclusief koffie, thee; t/m 12 jaar gratis Expositie mei t/m september Met een knipoog naar China. Henk Helmantel toont werken uit eigen collectie waaronder 15 stillevens met voorwerpen uit China. BTB 1,2,3,4,5

Ausstellungsraum im wiederaufgebauten mittelalterlichen Pfarrerhof mit Malerei von Henk Helmantel. Ein historisch eingerichtetes Museum mit überraschenden Raritäten und eigener Übernachtungsmöglichkeit.

WARFFUM Openluchtmuseum Het Hoogeland

GRONINGEN

Komplette Schmiederei in authentischem Stil. Kloster Ter Apel: das einzige noch existierende Landkloster in Nordwesteuropa!

68

Museumplein 5 9641 AD Veendam telefoon (0598) 36 42 24 www.veenkoloniaalmuseum.nl www.familietrouw.nl

GRONINGEN

Openingstijden di t/m za 10.00-17.00 uur; zon- en feestdagen 13.0017.00 uur; zomervakanties open tot 18.00 uur en dan ook op maandag geopend. Oudejaarsdag 2008 en Nieuwjaarsdag 2009 gesloten Toegang € 5,00; 4-12 jaar € 2.00; gezinsentree € 12,00 (met maximaal 4 kinderen tot 18 jaar); jongeren/studenten € 3,00; groepen volwassen en vanaf 15 personen € 4,50 p.p.; MK en CKV-kaart geldig; Vrienden van Klooster Ter Apel gratis Exposities regelmatig wisselende exposities en evenementen; actuele gegevens via de website BTB 1,3,4,5

VEENDAM Veenkoloniaal Museum Veendam

Oostereinde 4 9672 TC Winschoten telefoon (0597) 42 50 70 www.stoomgemaalwinschoten.nl

Door stoommachine uit 1895 aangedreven vijzelbemaling (uniek in Europa). Door elektromotor (1929) aangedreven vijzelbemaling, diverse stationaire stoommachines. Vaste expositie over de technieken die hier zijn toegepast en over de waterbeheersing van de regio (Hunze en Aa’s). Openingstijden juli en augustus woensdag, zaterdag en zondag 13.00-17.00 uur. Op zondagen is de stoommachine in werking. Buiten deze tijden is bezoek eventueel mogelijk op afspraak. Toegang € 3,00; 4-12 jaar € 1,50; groepen op afspraak Activiteiten Op 6 en 7 september een stoomshow in samenwerking met Star, Noord-Nederlands Trein en Tram Museum en Oude Remise in verband met 25-jarig jubileum stoomgemaal BTB 1,2,3,4,5

Dampfangetriebenes Pumpwerk als Museum zeigt, wie es früher mit dem Wasser war, und wie es in der Zukunft sein wirdt.

WINSCHOTEN Noordelijk Bus Museum

ZOUTKAMP Visserijmuseum Zoutkamp P. van Dijkstraat 5 9672 AJ Winschoten vanaf medio 2008 nieuw adres Produktieweg 13, Hoogezand telefoon (0597) 42 47 76 www.noordelijkbusmuseum.nl

Het Noordelijk Bus Museum toont de geschiedenis van het autobusvervoer in Noord Nederland. Een deel van onze ca. 40 historische bussen is liefdevol gerestaureerd en staat in het museum. Verder is er een fraaie collectie foto’s, video’s, modellen, kostuums, documentatiemateriaal en originele voorwerpen. Het museum is gevestigd in een gebouw met een rijk busverleden, namelijk de voormalige Gado werkplaats. Openingstijden 1 april-1 november wo t/m zo 13.00-17.00 uur; 1 november-1 april wo t/m za 13.00-17.00 uur Toegang € 2,50; 6 t/m 12 jaar en 65+ en groepen € 1,50; MK en CJP geldig BTB 1,3,4

Reitdiepskade 11 9974 PJ Zoutkamp telefoon (0595) 40 19 57 www.visserijmuseum.com

2008 is uitgeroepen tot Jaar van het Religieus Erfgoed. Een jaar volop publieksactiviteiten om zelf te ervaren wat religieus erfgoed voor ons betekent: schoonheid, een plek van herkenning en ontmoeting, een deel van onze geschiedenis. Het behouden waard.

Voorwerpen, fotomateriaal en verhalen die betrekking hebben op de vissers, de schepen en de bewoners van het dorp Zoutkamp. Tot de collectie behoort het museumschip de ZK4. Binnenkort wordt daar het vissershuisje (in aanbouw) aan toegevoegd. Openingstijden 1 april t/m 1 november ma t/m vr 10.00-17.00 uur, za 10.00-16.00 uur, zo 13.00-17.00 uur Toegang € 2,00; t/m 12 jaar en groepen vanaf 12 personen € 1,00 Activiteiten rondleidingen door een oud-visser; rondvaarten met de ZK4 en garnalenpellen (op afspraak) BTB 1,2,3,4,5

70

ZUIDHORN Museum De Verzamelaar Oostergast 19 9801 AK Zuidhorn telefoon (0594) 50 39 98 www.museumdeverzamelaar.nl www.hollandinvideo.nl

MOORDORF Moormuseum

-OORMUSEUM -OORDORF

Laat u prettig verrassen in dit gezellige en gemoedelijke plattelandsmuseum. De twaalf collecties geven voor elck wat wils. Of het nu de antieke poppen en ander speelgoed, de maten en gewichten uit de Napoleontische tijd, de Berlage stoeltjes of één van de andere collecties betreft, het zal u zeker boeien! Europa’s grootste collectie vooroorlogse buitenboordmotoren vanaf 1910 is niet alleen te bewonderen, ook een demonstratie van een selectie bijzondere stukken tijdens evenementen is mogelijk. Een impressie van het museum is te vinden op www.videoinbeeld.nl. Openingstijden na telefonische afspraak Toegang € 2,00; 5-12 jaar € 1,00; groepen tot ongeveer 20 personen Activiteiten na afspraak demonstratieshows op evenementen, visserijdagen, oldtimerdraaidagen, reünies enz. met een prachtige collectie vooroorlogse buitenboordmotoren vanaf 1911; ook kan het museum lezingen verzorgen BTB 1,2,3,4,5

Schöne Geschichten zu alten Gegenständen: stimmungsvolle Nostalgie in einem beschaulichen Landmuseum.

$ITVEENMUSEUMLIGTTUSSEN%MDENEN!URICHENISEENOPENLUCHT MUSEUMDIRECTAANDERANDVANHET/OSTFRIESEHOOGVEENGEBIED %ENGROOTAANTALGERECONSTRUEERDELEMENHUTTENOPVEENGROND LATEN5DEONVOORSTELBAREELLENDEVANEENVEENKOLONIALENEDERZET TINGUITDEDEEEUWZIEN/PKMAFSTANDLIGTINEENNATUURGE BIEDHET±%WIGE-EER² HETGROOTSTE$UITSEHOOGVEENMEER /PENINGSTIJDEN MAARTTMOKTOBER DAGELIJKS UUR !ANBEVOLEN MUSEUMCAFmMETOATHEE KOFFIEENPANNENKOEKEN

GRONINGEN

Der Duft von geteerten Netzen, Dieselöl und getose im Hafen.

2008 JAAR VAN HET RELIGIEUS ERFGOED 71

www.2008re.nl

Nederland is ongekend rijk aan religieus erfgoed. Religie als levenshouding verliest in onze maatschappij echter terrein. Dat maakt dat het religieus erfgoed onder zware druk staat. Religieuze gemeenschappen kunnen de kosten van historische gebouwen en kunstcollecties nauwelijks opbrengen. Steeds meer kerken en kloosters sluiten hun deuren. Voor monumenten wordt vaak in een moeizaam proces nog een nieuwe bestemming gezocht. Bij nietbeschermde gebouwen is de kans op sloop reëel. Activiteitenprogramma in de provincies In 2008 vindt landelijk een groot en afwisselend activiteitenprogramma plaats. Twaalf maanden lang, in twaalf provincies. Van wandel- en fietstochten tot concerten, festivals en evenementen. Voor jong en oud, religieus of niet, geïnteresseerd in kunst, cultuur en geschiedenis. Betrokken of gewoon nieuwsgierig. Dit programma wordt georganiseerd vanuit de provinciale Steunpunten Monumentenzorg en Archeologie en de Erfgoedhuizen. Iedere maand staat een provincie centraal. Het programma kunt u vinden op de website van het Jaar van het Religieus Erfgoed.