NFUEFTUFVOWBOIFU#SVTTFMT)PPGETUFEFMJKL(FXFTU
PSHBOJTFFSU
%F8&&,WBO EF,.0 EF %"(&/ &%*5*&
/0/ʱ4501 (3"5*4 "%7*&4
PU+VOJ U O B W 3 & & / 8"/
B
,JKLTOFMPQQBHJO
Mei 2012 • n° 05
Maandblad van Beci Brussels Enterprises, Commerce & Industry
Mobiliteit : een waar kluwen
Dossier KMO Heeft de bedrijfswagen afgedaan? .02·VHQKXQERHNKRXGHU De waarde van een KMO
De weg naar werk
Onze Job datings bieden meer kans op succes dan een datingsite. Zo’n Job dating, wat is dat eigenlijk? Wel, het is vergelijkbaar met Speed dating. Alleen ga je bij Job dating niet op zoek naar de ware liefde, maar naar een toffe job of een goede kandidaat voor jouw bedrijf. In 2011 organiseerde Actiris 44 Job datings. De reacties waren unaniem: deze manier van rekruteren werkt! Het principe is heel eenvoudig: werkgevers geven hun vacatures door aan Actiris, onze medewerkers organiseren een Job dating en doen de voorselecties met de kandidaten. En dan is het D-day … Een paar uur lang krijgen bedrijven en werkzoekenden de kans om elkaar beter te leren kennen. Klikt het? Dan maken ze samen werk van hun toekomst. Op www.actiris.be ontdek je in de rubriek ‘Evenementen’ wanneer er binnenkort weer een Job dating is. Of kom gewoon eens naar een agentschap in jouw buurt.
Actiris, de weg naar werk.
www.actiris.be
© Reporters
editoriaal
Jean-Claude Daoust, voorzitter van BECI
Trop is te veel !
E
Het mag wel eens stoppen…
1 N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
en gewestelijke belasting voor bedrijven en zelfstandigen, een belasting op niet-residentiële oppervlaktes, een belasting op aanplakborden, een belasting op installaties waarvoor een vergunning klasse 1 of klasse 2 vereist is, een belasting op bankkantoren, een belasting op stapelplaatsen van schroot, een belasting op de verdeelapparaten van vloeibare of gasvormige motorbrandstoffen, een belasting op de agentschappen voor weddenschappen op paardenwedrennen, een belasting op taxidiensten of voertuigen met chauffeur, successierechten voor KMO’s, een belasting op de distributie aan huis van ongeadresseerde publicitaire drukwerken, een belasting op uithangborden, een belasting op het aanplakken en de permanente publiciteit, een belasting op de reclame-inrichtingen, een belasting op publiciteit van tijdelijke aard, aangebracht op of tegen een onroerend goed en zichtbaar van op de openbare weg, een belasting op diensters en dienders tewerkgesteld in drankslijterijen, een belasting op de lokalen waar peepshows georganiseerd worden, een belasting op de vaststaande tanks en vergaarbakken geëxploiteerd met commerciële of industriële doeleinden, een belasting op de terbeschikkingstelling van telecommunicatieapparatuur tegen vergoeding, een belasting op de brandstofdistributieapparaten, een belasting op bankinstellingen en dergelijke en tevens op de automatische verdeelapparaten voor bankbiljetten, een belasting op de hotelinstellingen, een belasting op de van huisraad voorziene vertrekken, een belasting op de appart-hotels, een aanvullende gemeentebelasting op de personenbelasting, een belasting op de agentschappen van weddenschappen op paardwedrennen, de inning van het plaatsrecht, een belasting op de tijdelijk ingebruikneming van de openbare weg, een retributie op de privatieve ingebruikneming van het openbaar domein met commerciële doeleinde, een retributie op het parkeren van motorvoertuigen op de openbare weg, een belasting op de parkings, opcentiemen op de onroerende voorheffing, een vergoedingen voor administratieve diensten bewezen aan particulieren, een belasting op de niet-hoofdverblijfplaatsen, een belasting op de terugvordering der onkosten van werken van openbaar nut, uitgevoerd voor rekening van particulieren, een belasting op vertoningen, vermakelijkheden en gelijkgestelde manifestaties, een belasting op de nachtwinkels, een belasting op de kantooroppervlakten, een belasting op de openbare verkoopzalen van roerende goederen, een belasting op zuilen, masten, antennes en andere telecommunicatie, zend en informatie-uitwisselinginstallaties, een belasting op de verwaarloosde gebouwen, onbewoonde of onafgewerkte gebouwen en dito gronden, een belasting op buiten dienst gestelde industriële sites, enz.
Inhoud M EI 12
BRUSSELS, ENTERPRISES, COMMERCE & INDUSTRY 1
Edito
4
Internationaal: Brussels Airlines back to the USA
5
International : BECI in Amerika
6
Internationaal: China, here we come!
8
Internationaal: Turkije, een regionale klepper
9
Opinie: Halal certificaat
11
Opinie: Sport & economie, de 20km van Brussel
15
Opinie: De onbeweeglijke BVP
16
Opinie: Split Payroll
53
Leden trefpunt
61
Toetredingsaanvraag
62
Agenda
DOSSIER KMO’S
Dynamiek is het maandblad van Beci (Kamer van Koophandel & Verbond van Ondernemingen te Brussel) Verantwoordelijke uitgever Olivier Willocx
[email protected] Louizalaan 500 – 1050 Brussel t +32 2 648 50 02 • f +32 2 640 93 28 www.beci.be
Redactie Media coordinator: Didier Dekeyser
[email protected] Medewerkers: Frédéric Wauters • Wouter Devriese • Sylvie Cousin • Hélène Legrand
Productie & Abonnementen Administratie: Didier Dekeyser
[email protected] Design-Layout: Megalunatriumviraat Druk: DB Print Vertaling: Pascale Swaelens, Wouter Devriese en Data Translations International, Erik Vertriest Cover photo credit: Reporters Alle rechten voorbehouden – Nadruk zonder toestemming is verboden
17
De crisis, een gouden opportuniteit?
Abonnementen Prijs: 80 € voor 11 nummers en de Who’s who Beci
18
Maatregelen Di Rupo;
Infos :
[email protected] • t 02 643 78 34
kroniek van een aangekondigde ramp
22
De waarde van een KMO bepalen
23
Wat is de waarde van je KMO?
24
KMO’s en hun beheer
27
KMO’s en hun boekhouder
PUBLICITEIT
28
Wie is je vertouwenspersoon?
30
Mobiliteit in alle maten en gewichten
32
Heeft de bedrijfswagen afgedaan?
Dynamiek/Entreprendre wordt maandelijks door meer dan 21.000 decision makers gelezen. Gemiddelde oplage per nummer: 13.130 ex (Momenteel: 13.600 ex.)
34
More Mia!
36
Van kostenbeheersing tot strategische reflectie
UW ONDERNEMING, DAG IN, DAG UIT
Inlichtingen en reservaties: Geneviève N. Juste • T 02 537 60 31 F 02 534 86 22 •
[email protected] Véronique Legein • T 02 763 18 19 F 02 772 54 22 •
[email protected]
ONZE VOLGENDE DOSSIERS
41
Rossel: kopen liever dan leasen
Dynamiek – Entreprendre
42
Maatschappelijk verantwoord ondernemen:
JUNI 2012 • Human Resources
43
Studentenarbeid: een satnd van zaken
44
ICT: wat volgt na het digitale tijdperk?
46
September • The green issue
Toolbox: Neemt u regelmatig de polsslag van uw onderneming?
47
Brussels Waste Network 2012
50
Starter : JHV Consulting
52
Bizzboxnews
Structurele partners van Beci
10-32-2225
PRINTED ON TCF PAPER
WIJ GEVEN ONZE KLANTEN HET BESTE, NET ALS U
MOBIEL BELLEN NAAR ALLE BELGISCHE NETWERKEN AAN HETZELFDE TARIEF, MOBIEL INTERNET IN ELK TARIEFPLAN !
info en voorwaarden op www.BASE.be/business
opinie
BRUSSEL / NEW YORK POINT TO POINT
Brussels Airlines: back to the USA New York: een boeiende, bruisende stad, een smeltkroes van culturen met honderden theaters, tal van restaurantjes… , Zonder Wall Street te vergeten, hét financiële centrum van de VS. Wie echter vandaag van Brussel naar New York wil vliegen met een Europese luchtvaartmaatschappij, is eraan voor de moeite. Maar er is goed nieuws: vanaf 1 juni vliegt Brussels Airlines weer op Amerika. Tot groot genoegen van al wie op citytrip wil naar Big Apple, en van Amerikaanse zakenlieden die business willen doen met Afrika…
V N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
4
anaf 1 juni legt Brussels Airlines een dagelijkse verbinding in tussen Brussel en New York. Een belangrijke stap in de ontwikkeling van de Belgische luchtvaartmaatschappij, die tot nog toe alleen Europa en Afrika aandeed. Maar ook een belangrijke beslissing voor de werknemers van Amerikaanse bedrijven met vestigingen in België. “New York is de belangrijkste trans-Atlantische bestemming”, aldus Frederic Dechamps, Vice-President Sales Europe van
vluchten aan tussen Brussel en New York.
Welk publiek wil Brussels Airlines precies bereiken? Er zijn in België ongeveer 180 Amerikaanse bedrijven actief, dus richt Brussels Airlines zich uiteraard in de eerste plaats tot hun werknemers. Maar niet alleen. “New York is ook een belangrijke politieke bestemming. Op dat vlak is er zeker potentieel voor ons, onder meer via de diverse politieke, internationale en regeringsinstellingen die in
Het “trio” VS/Europa/Afrika zou nog eens een derde van de door Brussels Airlines begeerde cliënteel vertegenwoordigen. Frederic Dechamps: “We hebben via onze partners al heel wat boekingen uit de Verenigde Staten naar Afrikaanse bestemmingen. Door zelf vluchten aan te bieden naar de States, hoeven we niet langer een beroep te doen op onze partners. Dat is een groot voordeel voor klanten uit New York die naar de VS willen vliegen. Voortaan kunnen ze daarvoor terecht bij één enkele maatschappij: Brussels Airlines”. Het laatste derde wordt ingevuld door passagiers op vluchten tussen Europa en de Verenigde Staten. Brussels Airlines heeft een zeer groot marktaandeel voor vluchten naar de belangrijkste Europese hoofdsteden, maar staat ook sterk bij regionale Europese bestemmingen, zoals Bristol, Birmingham, Turijn, Bilbao en Bologna. “Er zijn vandaag nog altijd geen rechtstreekse vluchten mogelijk vanuit die steden naar de VS. Met ons nieuwe aanbod vullen we die leemte op.”
Welke investeringen heeft Brussels Airlines moeten doen om deze nieuwe bestemming aan te bieden? Please, take a (big) seat.
Brussels Airlines. “Het werd dan ook tijd om New York op te nemen in ons vliegaanbod. Bovendien zal het de vliegreizigers bijzonder veel plezier doen dat ze eindelijk op een Europese maatschappij kunnen rekenen die New York aandoet.” Sinds het faillissement van Sabena boden immers alleen Indiase en Amerikaanse maatschappijen
België aanwezig zijn”, vervolgt Frederic Dechamps. “Ook het toerisme biedt ongetwijfeld een interessante afzetmarkt, zeker tijdens het hoogseizoen. Bovendien is New York in elk seizoen een populaire citytripbestemming.” De vluchten Brussel/New York zouden dan ook goed moeten zijn voor ongeveer één derde van alle passagiers.
Twee soorten investeringen eigenlijk. Allereerst heeft de maatschappij twee extra Airbussen A 330 moeten aankopen, waarvan er één uitsluitend gebruikt zal worden voor vluchten naar New York. Verder heeft Brussels Airlines het interieur van zijn langeafstandsvloot een heuse facelift gegeven. “Die investering was nodig, want de binneninrichting was een beetje verouderd. We wilden daarmee echter niet alleen een inhaalbeweging maken, maar
opinie
onze passagiers nog meer en moderner comfort aanbieden.” De restyling springt vooral in het oog in business class. Zo zijn er voortaan 24 zetels met rechtstreekse toegang tot de gang en een tiental “alleenstaande” zetels. Bovendien zijn alle zetels 180 graden verstelbaar. Ook aan de ontspanning aan boord is speciaal gedacht, want elke zetel is uitgerust met een aanraakscherm van 39 cm waarop een laptop, USB-stick, iPod enz. kunnen worden aangesloten. En kers op de taart: de passagiers kunnen aan boord genieten van de Belgische gastronomie.
In economy class werd gekozen voor een meer klassieke zetelschikking, al kan het ontspanningsaanbod de vergelijking met business berust doorstaan.
En last but not least: er zijn al tickets beschikbaar vanaf 399 euro. New York, here we come! Hélène Legrand
Brussels Airlines en New York = goed voor: 7 vluchten per week vanaf 1 juni. Heenreis: vertrek ’s ochtends vanop Brussels Airport en aankomst op de luchthaven John Fitzgerald Kennedy (New York, Verenigde Staten) in de vroege namiddag. Terugreis: vertrek vanuit New York in de vooravond, en aankomst in Brussel de volgende ochtend. Tickets vanaf 399 euro, inclusief taksen. Nu al een groot succes, met 1.200 boekingen in 24 uur en 25.000 in nauwelijks een paar weken tijd…
BECI in Amerika! 5
free enterprise
Green, het in Amerikaans arbeidsrecht gespecialiseerd advocatenkantoor Receptie op de Belgisch-Amerikaanse Kamer van Koophandel Diner met de Belgische consul, vertegenwoordigers van de plaatselijke exportagentschappen en vertegenwoordigers van de Belgi-
© Reporters
Programma: Bezoek aan het Head Office of the United Nations, verwelkoming door de Belgische permanente vertegenwoordiging bij de VN Bezoek aan de New York Stock Exchange Bezoek aan de maatschappelijke zetel van Deloitte Ontmoeting met Epstein Becker
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
O
p naar Amerika. BECI trekt van 4 tot 6 juni naar de States. De nieuwe vlucht Brussel-New York is ongetwijfeld een sterk symbool voor het engagement van BECI ten opzichte van de ondernemers. New York biedt ongekende commerciële opportuniteiten en dankzij het uitgebreide netwerk aan lokale contacten, hebben onze ondernemers rechtstreeks toegang tot de businesswereld en de belangrijkste zakenlui van New York. Er werd ook aan de nodige ontspanning gedacht: een ommetje langs Broadway is daarom al voorzien! Een uitgelezen kans om niet alleen met de Amerikaanse collega’s maar ook met de Belgische ondernemers contacten te leggen. Vertrek op 4 juni om 10u20 in Brussel en aankomst in New York om 12u35 lokale tijd. De terugvlucht is op 6 juni om 17u15 in New York en komt aan in Brussel op 7 juni om 6u25.
sche ondernemingen en instellingen in New York Ontmoetingsmoment voor bedrijven Musical night at Broadway Inlichtingen en reserveringen: Sabine Soetens, Developpement Manager Beci * +32 2 643 78 12 *
[email protected]
internationaal
CHINA, HERE WE COME!
Met BECI op handelsmissie De toekomst ligt buiten Europa horen we om de haverklap. China, India, Brazilië… de BRIC-landen zijn the place to be. BECI biedt Brusselse bedrijven nu de kans om partners uit deze landen te ontmoeten.
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
6
© Reporters
D
e internationale afdeling van BECI organiseert op dit ogenblik een missie naar China. Directeur JeanPhilippe Mergen heeft dan ook de handen vol: “Alle sectoren zijn welkom om ons te vergezellen van 15 tot 23 juni. We gaan drie Chinese steden in drie verschillende provincies bezoeken. Dankzij het European Europe Network kunnen we daar voor alle deelnemers afspraken met potentiële partners maken.” Fuzhou in de provincie Fujian, Harbin in Heilongjiang en Chongqing doen misschien niet meteen een belletje rinkelen en daar is een goede reden voor: “We hebben bewust gekozen voor minder bekende regio’s. China is groot en er is geen enkele reden om ons te beperken tot metropolen waar de buitenlandse missies elkaar voor de voeten lopen,” zegt dhr. Mergen. Op 6 maart kwam er trouwens al een delegatie uit Heilongjiang naar Brussel om contacten te leggen. Ook de Chinezen zijn duidelijk enthousiast om de Belgische delegatie te ontvangen.Deze missie is niet alleen weggelegd voor grote ondernemingen. Dhr. Mergen: “We doen er alles aan om de prijs betaalbaar te houden. Waarschijnlijk minder dan 2000 € voor alle vluchten en overnachtingen. Dat ligt binnen ieders bereik.
China opent zijn deuren
” Iets dat bevestigd wordt door de deelname van Marie Baudry aan een gelijkaardige missie die vorig jaar georganiseerd werd: “E-Lingui.com is een online talenschool van bescheiden omvang die met native leerkrachten werkt. China is voor ons een potentieel omvangrijke markt. Ondanks het feit dat we geen rechtstreeks contract afgesloten hebben, hielden we toch een reeks interessante contacten aan ons bezoek over.”
Beci trekt naar het oosten Waar: Drie hoofdsteden van drie Chinese provincies: Fuzhou in de provincie Fujian Harbin in de provincie Heilongjiang Chongqing van de gelijknamige provincie
Wanneer: Van 15 tot 23 juni
Voor wie: Deze handelsmissie staat open voor alle bedrijven en alle sectoren. Op zoek naar leveranciers of een afzetmarkt? Waag je kans! 1819 is het telefoonnummer bij uitstek voor ondernemers en kandidaat-on-
Interesse?
dernemers in Brussel. Financiering, publieke steunmaatregelen, oprichtings-
Contacteer Sabine Soetens, International Business Development Manager, T +32 2 643 78 12 -
[email protected]
formaliteiten, juridisch advies, … de adviseurs van 1819 informeren de ondernemer, geven hem raad, en verwijzen ook door naar de bevoegde instellingen en personen die hem verder kunnen begeleiden bij zijn project.
Een initiatief van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
We hebben een oplossing die perfect aansluit bij uw type bedrijf. Om het energiegebruik van uw KMO te optimaliseren, stelt Electrabel u oplossingen voor die perfect aansluiten bij uw behoeften: - een KMO-team dat uw probleem behandelt vanaf het eerste contact - een professionele technische hulplijn die 24u/24 bereikbaar is bij een stroompanne op het hoogspanningsnet. Plus op aanvraag een technische interventie ter plaatse binnen de 4 uur - online tools om uw energieverbruik en uw budget optimaal te beheren - de mogelijkheid om te kiezen voor 100% hernieuwbare energie. Benieuwd welke oplossing het best aansluit bij uw bedrijf? Bel 078 05 05 55, contacteer ons via www.electrabel.be/contactkmo of surf naar www.electrabel.be/kmoaanbod
www.electrabel.be/demenager
internationaal
ONTMOETING MET DE AMBASSADEUR VAN TURKIJE
Turkije, een regionale klepper Turkije is een plaatselijk zwaargewicht geworden: goedkope en goede arbeidskrachten, een binnenlandse markt die zich blijft ontwikkelen, een sterke groei, de kwaliteit van de infrastructuur blijft verbeteren, een groeiende middenklasse die haar koopkracht voortdurend ziet toenemen en een elektronicasector die met de besten kan wedijveren. Het marktpotentieel is ronduit indrukwekkend. Over enkele maanden vertrekt er een Prinselijke Economische Missie naar Turkije (van 14 tot 20 oktober). Wij spraken al eens met Ismail Hakki Musa, de Turkse ambassadeur in België.
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
8
Dhr. Ismail Hakki Musa samen met dhr. Daoust, voorzitter van BECI
Welke economische opportuniteiten heeft Turkije Europa te bieden? We onderhouden niet alleen goede diplomatieke relaties, we groeien ook sterk. In 2010 en 2011 lieten we de grootste en snelste groei optekenen van alle OESO-landen. Dat compenseert gedeeltelijk de weggevallen groei in sommige Europese economieën. Turkije is opgeklommen tot de 16de wereldspeler en de 5de opkomende markt en dat vertaalt zich in een geschatte groei voor 2012 van 5%.
Vormt de veel hogere inflatie dan in de andere Europese landen geen probleem? Dat is niet langer het geval. We hebben dit probleem aangepakt door de inflatie onder de 10% te brengen. Ook de financiële crisis hebben we heel goed doorstaan: de banksector bleef overeind zonder dat de overheid moest
ingrijpen. De staatsschuld bedraagt maar 37% van het BBP en we hebben een overheidstekort van 1,7%. Het is duidelijk dat onze economie echt op het goede spoor zit.
Wat zijn de belangrijkste opportuniteiten voor Belgische ondernemingen die in Turkije actief willen worden? Wel, onze eerste minister heeft onlangs aangekondigd dat er een hele reeks stimulansen gaan ingevoerd worden. Daardoor wordt de weg vrijgemaakt voor buitenlandse investeerders: belastingvrijstellingen, subsidies en voordelige sociale stelsels. In 2011 was België de derde grootste buitenlandse investeerder in Turkije met de ronde som van 7,2 miljard dollar. Toch blijft er nog altijd veel groeipotentieel!
Zijn sommige sectoren op dit ogenblik interessanter dan andere?
Textiel en toerisme blijven natuurlijk heel interessant, maar ook de bouw biedt veel kansen: Turkije is op dat vlak heel wat expertise aan het opdoen en het aantal partnerships voor grote projecten in Turkije neemt snel toe. Dat is niet alles, ook de partnerships met drie partijen groeien in aantal. Daarbij werken Belgische en Turkse ondernemingen samen voor projecten in een ander land. Op dit ogenblik zijn er ook veel kansen in sectoren zoals gezondheid, energie, werktuigen en machines, maar ook informatica en telecommunicatie bieden mooie opportuniteiten Voor meer informatie over de economische handelsmissie naar Turkije: Sabine Soetens Developpement Manager Beci * +32 2 643 78 12 *
[email protected]
opinie
HALAL CERTIFICAAT
Wereldwijd koopt bijna 25% van de consumenten halal: dat is meer dan een miljard!
V
ijftien jaar geleden dacht iedereen dat halal-producten enkel binnen de voedingssector een rol spelen. Maar een halal-certificaat is niet alleen van belang bij de productie, verwerking en distributie van voedingswaren, additieven en andere
ingrediënten. Ook buiten de voedingssector wordt dit gebruikt voor bijvoorbeeld medicatie, schoonheidsproducten, persoonlijke verzorging, kledij en zelfs diensten. Voor deze laatste zijn hotels en restaurants voor de hand liggend, maar ook halal bank- en verzekeringsdiens-
ten zijn al bekend en zelfs de logistieke sector ontsnapt hier niet aan. Om export naar markten in de islamwereld te vereenvoudigen, heeft BECI samen met een belangrijke speler op de markt een erkenningsprocedure uitgewerkt.
Wilt u uw internationale activiteiten uitbreiden en heeft u daarom interesse in deze markten? Contacteer: Samira Aarbaj • T 02 643 78 25 •
[email protected]
Interview met Arnaud Jacquemin, Orient Drink nk Beci: Kunt u uw sterproduct eens voorstellen? n? Het gaat om onze alcoholvrije bruisdrank “Night Orient”. ent”. Hij heeft voor een deel dezelfde organoleptische eigengenschappen als alcoholische schuimdranken, maar bevat at totaal geen alcohol. Nu, de wetgeving laat voor zogenaamde amde alcoholvrije dranken een marge van 0,5 %, maar “Night Night Orient” is gegarandeerd 0,0 %. Ons fabricatieprocedé dé is even gesofistikeerd als dat voor de productie van alcolcoholische schuimdranken. Precies daaraan dankt “Night ght Orient” zijn typische smaak en zijn alcoholgehalte van n 0 %, een absolute voorwaarde om de halalmarkt tee kunnen aanboren.
Op welke markten bent u momenteel actief en hoe hebt u ze benaderd? België uiteraard, en ook Frankrijk, maar daar blijft het dan ook bij voor Europa. Het zal u immers niet verbazen dat we ons vooral richten op landen waar dit type product een groot potentieel heeft: Koeweit, de Verenigde Arabische Emiraten, SaudiArabië, Maleisië, Marokko, Algerije, Tunesië enz. We werken voor elk van deze landen via betrouwbare en exclusieve distributeurs. Ze betalen meestal bij de bestelling en garanderen ons een goede aanwezigheid in vooral hotels, warenhuizen en cafés. Het transport naar het Oosten gebeurt per schip; dat levert soms wat lange leveringstermijnen op, al weten de distributeurs dat allemaal wel in goede banen te leiden.
Tegelij blijven we openstaan voor andere benaderinTegelijk gen. Zo bieden we samen met Labeyrie een premiumkoffertje aan met halal-gecertificeerde eendenlever en koffert een fles fle Night Orient.
Vanwa juist de keuze voor halal-certificatie Vanwaar en wa waarom via Beci? Certific Certificatie is in de eerste plaats de sleutel om toegang te krijg krijgen tot de halalmarkt en dus een absolute must, anders is het gewoon tijdverlies. De Beci-certificatie is ander echter een bewuste keuze, want we wilden de goedechte keuring van een betrouwbare en internationaal keur befaamde instelling. De Kamer van Koophandel bef is bekend bij alle politieke en economische bessluitvormers, via haar missies, uitwisselingen, relaties met andere Kamers van Koophandel enz. Haar grote zichtbaarheid is een heel belangrijke troef om controleprocessen en dergelijke snel te doen vooruitgaan. Daar komt uiteraard nog het certificatieproces zelf bij, dat gewaarborgd wordt door Beci en van hoge kwaliteit is. Op dat punt zijn we – net als onze klanten – veeleisend, want we worden onderworpen aan strenge controles. Didier Dekeyser Contactpersoon: Arnaud Jacquemin Orient Drink 13, Avenue Blonden• 4000 Luik • België www.nightorient.com www.nightorient.com
9 N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
HET SMAAKT NAAR CHAMPAGNE, HET HEEFT DE KLEUR VAN CHAMPAGNE EN HET LIJKT OP CHAMPAGNE… MAAR HET IS GEEN CHAMPAGNE!
opinie
HALAL CERTIFICAAT
Het juiste gebruik van halal-certificatie: Jean-Pierre Gribomont en PurEthic
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
10
Interview met Jean-Pierre Gribomont, Conpalux Jean-Pierre Gribomont is een geval apart: hij creëert jobs, maakt van duurzame ontwikkeling een sleutelconcept van zijn economische activiteit en houdt een ETA (entreprise de travail adapté, bedrijf voor aangepaste werkgelegenheid, het equivalent van de “beschutte werkplaats” in Vlaanderen) economisch leefbaar. Tegelijk is hij volop actief als ondernemer en lanceert hij een gamma halal-schoonheidsproducten.
Beci: Kunt u uw activiteiten eens voorstellen? Ons bedrijf, Conpalux, stelt het personeel te werk van een ETA, “Le Saupont”. Ik ben sociaal geëngageerd, maar vind tegelijk dat dit soort werkplaats rendabel kan zijn en dus ook actief kan zijn op de reguliere markt. In drie jaar tijd zijn we hier overgeschakeld van de verpakking van schoonheidsproducten naar hun fabricatie. Vervolgens
begonnen we onze eigen producten te formuleren, en vandaag produceren we zelfs ons eigen merk (www.purethic.com). De commercialisering van ons halal-cosmeticagamma moet begin mei 2012 van start gaan.
een hogere positionering, dankzij de kwaliteit van de ingrediënten.
Waarom juist halal?
We hebben nog andere certificaties, want zoals ik u al zei, staat kwaliteit centraal bij ons. Wat is certificatie per slot van rekening? De waarborg dat het industrieel proces van a tot z beheerst wordt. Beci biedt ons die waarborg, maar levert ons bovendien ook een internationaal visitekaartje. Om te kunnen doorbreken op de veeleisende markt van de halalproducten moet je geloofwaardig zijn. Dat betekent dat je absoluut moet kunnen rekenen op een betrouwbare en erkende certificatieinstelling. Beci is dan ook de ideale certificeerder en geeft onze producten een goede zichtbaarheid, iets wat we erg op prijs stellen. Didier Dekeyser
Er is uiteraard vraag naar, en wij spelen daarop in met ons aanbod. Maar we moeten ook heel onze aanpak daarop afstemmen, want halal is veel meer dan gewoon rekening houden met een aantal verboden. Het is geen “bestek met voorwaarden”, maar een specifieke kwaliteitsfilosofie. Kwaliteit en duurzame ontwikkeling hebben trouwens altijd al centraal gestaan in onze activiteiten. Duurzame ontwikkeling is voor ons geen theoretisch concept meer, maar een concrete realiteit; er was dus geen reden om te veranderen. Ons productengamma is niet bestemd voor massaconsumptie, maar mikt op
Contactpersoon: Jean-Pierre GRIBOMONT • Directeur «Le SAUPONT» Rue de Lonnoux, 2• 6880 BERTRIX • www.lesateliersdusaupont.be
Beci: U hebt de Beci-certificatie aangevraagd bij ons. Wat zal volgens u de impact daarvan zijn op uw producten?
opinie Meer informatie: www.20km.be
SPORT & ECONOMIE
De 20 km door Brussel Met meer dan 30.000 deelnemers is de ‘20 km door Brussel’ ontegensprekelijk een van de belangrijkste sportevenementen van het land. Carine Verstraeten en Emile Dereymaeker organiseren deze jaarlijkse sportieve hoogmis binnen de schoot van de vzw S.I Brussels Promotion en dat bezorgt de Brusselse economie elk jaar een stevige impuls.
B
russels Promotion timmert al meer dan 120 jaar aan de weg om de uitstraling van de hoofdstad te verbeteren. Dat doen ze met een hele reeks activiteiten voor jong en oud uit ons land… en daarbuiten. Op hun palmares vinden we een onovertroffen waaier aan culturele, sportieve en artistieke evenementen.
11 N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
Voor de Brusselse hotels, restaurants en handelaars zijn de ’20 km door Brussel’ een belangrijk economisch gegeven. Elk jaar zakken er meer dan 90 nationaliteiten naar Brussel af. Dat zorgt niet alleen bij de luchtvaartmaatschappijen voor tevreden blikken, in onze hoofdstad kunnen ook het hotel- en restaurantwezen hun graantje meepikken. De loopwedstrijd staat natuurlijk centraal, maar voor veel deelnemers is dit een uitgelezen kans om met vrouw/man en kind eens een lang weekend in de Europese hoofdstad door te brengen. Vanaf dit jaar hebben de organisatoren zelfs een partnership met Brussels Airlines afgesloten waardoor buitenlandse deelnemers recht hebben op een promotarief. Ook de MIVB en de NMBS nemen maatregelen om de vele deelnemers en toeschouwers te transporteren. De ’20 km’ trekken veel volk aan en zorgen dus voor heel wat economische activiteit, zoveel hadden we al duidelijk gemaakt. Maar daarnaast ondersteunen ze ook heel wat humanitaire projecten. De organisatoren schatten dat een er elk jaar ongeveer 300.000 € opgehaald wordt. Heel wat verenigingen gebruiken de wedstrijd om fondsen in te zamelen. Zo werd er vorig jaar in Laos een school opgetrokken met geld dat gedurende de ’20 km’ was bijeengerend. Volgens Stéphanie Van Keer van Wereldsolidariteit is dit
“een uitgelezen kans om onze schenkers te dynamiseren en tegelijkertijd een nieuw publiek te bereiken.” Vorig jaar brachten ze 25.328 € samen voor het project Gonoshasthaya Kendra in Bangladesh van Geneeskunde voor het volk. Deze plaatselijke NGO heeft een gezondheidszorgmodel uitgewerkt dat wereldwijd haar gelijke niet kent. Op de wedstrijddag zijn er meer dan 100.000 toeschouwers om de deelnemers aan te moedigen. Voor deze toch wel enorme volkstoeloop moet de organisatie in voldoende infrastructuur en tenten voorzien. De vele aannemers
die voor S.I. Brussels Promotion in de weer zijn, zorgen op deze manier voor een tijdelijke boost van de werkgelegenheid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het succes hangt in grote mate af van de kwaliteitsvolle en strikte organisatie. Daarom blijven de ’20 km’ jaar na jaar de recentste technologieën gebruiken. M.a.w., innovatie om de wedstrijd te blijven verbeteren: een geïntegreerde chip, een start in zes verschillende golven, een nieuw vertrekuur… De ’20 km door Brussel’ blijft de moeder aller (Belgische) loopwedstrijden!
Nieuwe Merak-vestiging in Schelle heeft plaats voor 300 km archief
Stap binnen in het archief van de toekomst Negen miljoen euro: zo veel kost de nieuwe vestiging van archiefbeheerder Merak. Henrik Rooms, gedelegeerd bestuurder: “Het resultaat? Een streng beveiligd gebouw dat perfect geschikt is om papieren archieven automatisch te behandelen. Met robots die zelfstandig de archiefdozen nabij hun plaats zetten. Aangevuld met ingenieuze systemen die duurzaam met energie omspringen. Met deze infrastructuur zijn we klaar voor het archief van de toekomst.” Henrik Rooms verklapt ook de filosofie achter de verandering: “Het lijkt eenvoudig, een aantal papieren in kartonnen dozen bewaren. Maar achter die eenvoud schuilt een vooruitstrevende aanpak. Alles draait rond kwaliteit. We bewaren de documenten van onze opdrachtgevers in de allerbeste omstandigheden mét de strengste veiligheidsvoorzieningen. Zo komt hun bedrijfsinformatie nooit ongemerkt in handen van onbevoegden.” Meer capaciteit “Die hang naar kwaliteit is trouwens van bij het allereerste begin in 1977 hét kenmerk van Merak. Daarom investeren we voortdurend in medewerkers, systemen
en infrastructuur. Resultaat? Zes extra beveiligde vestigingen, verspreid over heel België, aangevuld met filialen in Zwitserland en Nederland.” “En dat de aanpak werkt, blijkt uit de cijfers. In 2011 registreerden we 1800 ton inkomende archieven. Ondanks de digitalisering blijft de vraag naar betrouwbare archiefoplossingen stijgen. Tenminste … bij Merak. Waardoor de bestaande capaciteit bijna volledig in-
genomen is. Daarom investeren we nu 9 miljoen euro in de hypermoderne vestiging in Schelle.” Groeimogelijkheden “Een paar cijfers? Het nieuwe Merakarchiefcenter meet 11.000 m². Daarin is plaats voor … 300 lopende kilometer archiefrekken. Stel dat je alle dozen achter elkaar zet, dan reikt de rij van aan het Brusselse Atomium tot onder de Parijse Eiffeltoren. Die rekken lopen nu al in gestaag tempo vol.” “Kijk eens van dichterbij naar die rekken. Valt je de open ruimte op? Daarin zit het slimme blussysteem geïntegreerd. Alleen daar waar brand ontstaat, springen
PAPIEREN ARCHIEVEN | ARCHIEVEN DIGITALISEREN | MEDIA STORAGE | FILM BEWARING | SOFTWARE ESCROW | DEMAGNETISEREN | VITALE DOCUMENTEN | DIGITALE ARCHIEVEN | CONSULTANCY
de sprinklers aan om de vlammen meteen te doven. Dat bespaart een hoop waterschade, omdat de brand meteen geblust is.” Kostenvriendelijk “Net omdat deze site zo groot is, kan Merak het zich veroorloven om ‘open ruimte’ te investeren in extra veiligheid. Bij interne bedrijfsarchieven ligt dat helemaal anders. Want archiefruimte is peperduur: je moet er kostbare kantoorruimte voor opgeven. Logisch dat veel bedrijven hun archief daarom zo klein en compact mogelijk houden. Met alle gevolgen van dien als het een keer misgaat. Vaak verliezen ze dan alles.” “Omdat Merak tegelijk voor honderden klanten investeert, draagt het die lasten veel beter dan individuele bedrijven. Daarom is een extern archief bij Merak dé kostenvriendelijke oplossing voor dure individuele, interne archieven. Zeker met de bijkomende capaciteit hier in Schelle: die verzekert voldoende bewegingsruimte om elk archief efficiënt en duurzaam te bewaren.”
Duurzaam bewaren “Merak verbetert voortdurend zijn service en infrastructuur. Om iedere klant de beste en meest relevante oplossing aan te bieden. Daarbij plannen we op korte én lange termijn: hoe kunnen we hem nú voorthelpen? En hoe garanderen we dat zijn gegevens de volledige bewaartijd in optimale omstandigheden doorbrengen? De antwoorden op die vragen voeden permanent onze honger naar kwaliteit.”
“Het lijkt eenvoudig, maar achter die eenvoud schuilt een vooruitstrevende aanpak.”
Zo feilloos mogelijk “Missen is menselijk. Daarom automatiseren we de procedures zo veel mogelijk. Computergestuurde robots brengen de doos naar de juiste plaats. Daar controleren medewerkers de barcode een laatste keer. Dan pas krijgt ze haar plek in het rek. Alleen via de computer kun je die doos terugvinden. Zo komt geen enkel document in de handen van onbevoegden.” “Digitalisering helpt ook om ‘behandelingsfouten’ uit te sluiten. Hier in Schelle kan de scanafdeling per shift tot 1.25 miljoen pagina’s verwerken. Die plaatsen we op dragers van de klant of op beveiligde servers, terwijl de papieren versies hun computerbepaalde plek in het magazijn innemen. Onze klant raadpleegt zijn archief waar en wanneer hij wil: zo wordt het een écht werkinstrument.”
“Vanuit die langetermijnvisie investeerden we in Schelle óók in groene voorzieningen. Het hemelwater van het 11.000 m² grote dakoppervlak vangen we op in cisternes. Gecontroleerd voeden we het daarna aan de omgeving – onder andere als irrigatie voor de beplanting. Dat voorkomt een overbelasting op de omgeving tijdens onweer. De extra isolatie in de daken en de muren beperkt de stookkosten. En de intelligente schakelsystemen doen alleen het licht aan waar medewerkers aanwezig zijn. De rest van de gangen hult zich in duisternis.”
Klaar voor de toekomst “Het geheel van al die systemen, de ISO-aanpak, de gezonde ambitie én de hang naar kwaliteit maken Merak tot de marktleider voor archiefoplossingen. Een reden om onze lauweren te rusten? Integendeel, het is een uitdaging om die positie permanent te versterken. Zodat we ook in de toekomst marktleider blijven. Met dit nieuwe Merak-vestiging in Schelle geven we die missie alvast een tastbare vorm. Hier vind je nu al het archief van de toekomst.”
Bezoek het archief van de toekomst De Merak-infrastructuur op papier beschrijven? Dat doet eigenlijk afbreuk aan de échte ervaring. Kom zelf ontdekken hoe groot 11.000 m² werkelijk is. Tuur langs de 300 km archiefrekken. Luister naar de ervaren ‘archiefmeesters’, terwijl ze u uitleggen hoe Merak gegevens beheert en bewaart. Kortom … beleef het archief van de toekomst.
Contacteer ons voor een bedrijfsbezoek aan de Merak-vestiging in Schelle. Mail naar
[email protected]. Zo blikt u meteen vooruit op een begeleid bezoek en een eventueel gesprek over de voordelen die Merak ook uw bedrijf biedt. De nieuwe site te Schelle
Laat uw gebruikte smeerolie ophalen door een erkend inzamelaar en alles loopt gesmeerd.
Eén druppel gebruikte olie kan maar liefst 1000 liter water vervuilen. Mede daarom bent u als professionele oliegebruiker verplicht uw gebruikte olie te laten ophalen door een erkend inzamelaar. Let er evenwel op dat dit correct gebeurt. Immers: alleen als uw olie volgens de door OVAM, BIM of OWD voorgeschreven procedure is opgehaald, kan deze op een milieuvriendelijke manier worden gerecycleerd. Meng uw olie bijvoorbeeld niet met andere afvalstoffen, want dat maakt recyclage een heel stuk moeilijker. Uw gebruikte olie laten ophalen is ook goed voor uw portemonnee. Voor kleine hoeveelheden hebt u namelijk onder bepaalde voorwaarden recht op een forfaitaire vergoeding. Zo lopen de zaken pas echt gesmeerd …
EERST SMEREN, DAN RECYCLEREN De gehomologeerde Valorlub inzamelaars vindt u op www.valorlub.be Valorlub is een initiatief van het bedrijfsleven met de steun van de drie gewesten.
opinie
DE ONBEWEEGLIJKE BVP
Moet het bedrijfsvervoerplan gered worden? In 2009 keurt het Brusselse Gewest een ordonnantie “Vervoerplan” goed. Deze tekst legt een reeks soms dure verplichtingen op aan bedrijven met meer dan 100 werknemers. Een zoveelste administratieve verplichting in een sowieso al moeilijke context. Kunnen en moeten ondernemingen daaraan voldoen?
D
e meeste humanresourcesverantwoordelijken van de betrokken ondernemingen zijn al vertrouwd met de notie Bedrijfsvervoerplan (BVP). De deadlines voor het indienen van de eerste versie van het plan zijn vandaag trouwens al overschreden. Toch zijn er nog heel wat “laatkomers” die hun kopie nog altijd niet ingediend hebben. De eisen die het Gewest stelt, zijn immers vaak complex en bovendien soms duur.
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
15
Om te beginnen komt het BVP boven op de federale verplichting om een “mobiliteitsdiagnose” uit te voeren. Gelukkig heeft het Brusselse Gewest een onlineformulier opgesteld waarmee tegelijk kan worden voldaan aan de federale en de gewestelijke verplichtingen ter zake. Al blijft het opstellen van zo’n diagnose in de praktijk soms zwaar, onder meer omdat alle werknemers bevraagd moeten worden over hun woon-werkverkeer. Het zijn echter vooral de verplichte maatregelen na de diagnosestelling die tegelijk duur en moeilijk uitvoerbaar zijn.
Een dure “coördinator” Bij die verplichtingen hoort ook de aanstelling van een “contactpersoon” die eveneens moet fungeren als “mobiliteitscoördinator”, zo luidt de aanbeveling van het Gewest. Deze coördinator moet optreden als tussenpersoon tussen het bedrijf en de gewestelijke overheid, maar moet ook de uitvoering van de verplichte mobiliteitsmaatregelen binnen de onderneming coördineren en de bijgaande sociale dialoog in goede banen leiden. Al deze taken kunnen 1/10 tot één voltijds equivalent (VTE) vereisen, zo staat te lezen op de website van Leefmilieu Brussel.
Complexe verplichtingen Het nakomen van al die verplichtingen kan voor bedrijven een bijzonder complexe aangelegenheid zijn. Dat gaat immers van het opstellen van een toegangsplan met alle vervoermogelijkheden (auto, fiets, te voet, openbaar vervoer) tot de aanleg van een fietsparking. De regels voor de locatie en de installatie van die parking en het aantal
© Reporters
Boven op de federale diagnose
BVP nog niet op zijspoor, jammer genoeg...…
parkeerplaatsen zijn trouwens bijzonder ingewikkeld en kunnen tot kafkaiaanse beslissingen leiden. Zo zal een bedrijf waarvan tien werknemers met de fiets naar het werk komen en dat over 20 parkeerplaatsen beschikt voor de auto’s van zijn personeel en over 180 parkeerplaatsen voor bezoekers, voortaan verplicht zijn om maar liefst 40 fietsparkeerplaatsen in te richten. Een moeilijk te slikken pil, ook al is deze investering voor 120 % aftrekbaar…
Zijn deze verplichtingen bindend? Dat blijft maar de vraag. Olivier Rijckaert, vennoot bij het advocatenbureau Field Fisher Waterhouse en plaatsvervangend rechter bij de Arbeidsrechtbank van Namen, benadrukt in elk geval dat er nog geen enkele wettekst is goedgekeurd om bedrijven te bestraffen die zich niet aan de BVP-verplichtingen houden. Wordt vervolgd… Frédéric Wauters
opinie
EXPORT EN FISCALITEIT
Optimaliseer het loon van internationaal personeel Je onderneming groeit snel en een de commerciëlen zijn regelmatig in het buitenland aan de slag. Wist je dat in dat geval hun nettoloon kan verhogen zonder dat het brutoloon meestijgt?
B
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
16
edrijven die nieuwe markten verkennen, volgen daarvoor vaak hetzelfde scenario: een of meerdere doorgewinterde commerciëlen worden naar de beoogde markt uitgestuurd. Ze gaan daar voltijds of deeltijds de markt prospecteren, contacten leggen en – in het ideale geval – de eerste contracten afsluiten. De volgende stap bestaat dan uit het samenstellen en managen van een commercieel team dat de nieuwe markt moet veroveren. Wat weinigen weten, is dat het fiscaal interessant is als Belgische werknemers regelmatig in het buitenland verblijven. Afhankelijk van de exacte omstandigheden is het dan immers mogelijk om hun loon op te splitsen in een Belgisch en een buitenlands deel.
Wat is een «split payroll»? Laten we een eenvoudig voorbeeld nemen. Een van je commerciëlen zit regelmatig in Noord-Frankrijk. Hij moet daar voor rekening van je bedrijf de markt prospecteren. “Als deze medewerker voor de belastingen in België gevestigd is, zullen zijn inkomsten uiteraard in België belast worden als deze door de Belgische maatschappelijke zetel uitbetaald worden,” legt advocaat Christophe Boerave (Louise Lawyers) ons uit. “Veronderstel dat je bedrijf al over een ‘stabiele vestiging’ in Frankrijk beschikt, zoals kantoren waar een filiaal of bijhuis gedomicilieerd is. Deze vestiging kan je commerciële medewerker dan betalen voor de dagen dat deze in Frankrijk actief is. Zoiets noemen we een split payroll. Het preventieve dubbelbelastingverdrag dat Frankrijk en België afsloten, voorziet dat werknemers die door een Frans bijhuis betaald worden in Frankrijk belastingen moeten afstaan. Als het moederhuis de lonen uitbetaalt, kri-
jgt de Belgische fiscus de belastingen doorgestort. Door het loon op te splitsen, kan de globale belastingdruk dalen. “Zoals in de meeste OESO-landen kennen België en Frankrijk een belastingvrije som. Met een split payroll heeft de commerciële medewerker daar een tweede maal recht op, namelijk voor zijn in Frankrijk uitbetaalde inkomsten,” legt meester Boerave ons uit. “Daarnaast zijn de belastingen in beide landen ook progressief: met een split payroll daalt dus ook de gemiddelde aanslagvoet. Het spreekt voor zich dat dit nog interessanter wordt als je werknemer in drie landen werkt. In de meeste OESO-landen kan deze techniek toegepast worden omdat de dubbelbelastingverdragen over het algemeen op het OESO-voorbeeld gebaseerd zijn.” Lagere belastingen en hogere nettolonen dankzij de split payroll
De voorwaarden Wat zijn de voorwaarden om recht te hebben op een split payroll? In principe wordt de werknemer belast waar hij zijn beroepsinkomsten ontvangt (en waar hij dus ook zijn beroepsactiviteiten uitoefent). Maar opgelet, als drie verschillende voorwaarden gelijktijdig vervuld zijn, geeft hij GEEN recht op de toepassing van een split payroll: - hij is minder dan 183 dagen actief in dat land, en - zijn loon wordt uitbetaald door (of in naam van) een werkgever die niet gevestigd is in het land waar hij zijn activiteiten uitoefent, en - zijn loon wordt niet uitbetaald door een permanente vestiging van de werkgever in het land waar hij zijn activiteiten uitoefent. “Als deze drie voorwaarden vervuld zijn, kan de split payroll niet
toegepast worden. In dat geval blijft de werknemer belastbaar in het land waar hij fiscaal gevestigd is,” verduidelijkt Christophe Boerave. “Als je commerciële medewerker per jaar maar een maand ter plaatse is, raakt hij niet aan 183 dagen. Maar als je bijhuis hem in jouw naam uitbetaalt, zijn de twee andere voorwaarden niet vervuld en is een split payroll dus wel mogelijk.” Dit is dus een perfecte manier om het nettoloon van je werknemers te verhogen zonder dat het jou ook maar iets kost.
En de zelfstandigen? Ook zelfstandigen kunnen een gelijkaardige techniek gebruiken als ze in twee verschillende landen actief zijn. “Neem bijvoorbeeld een zelfstandige Belgische consultant die regelmatig voor Franse klanten aan de slag gaat. Hij heeft een stabiele vesting in Frankrijk nodig, zoals een kantoor in Rijsel, maar dat volstaat om zijn Franse inkomsten in Frankrijk aan te geven en zijn Belgische inkomsten in eigen land.” Jammer genoeg is niet zo voor bedrijfsleiders. “Bedrijfsleiders die zelf aan prospectie in het buitenland doen, kunnen dit systeem niet gebruiken. Hun loon is een vergoeding voor hun functie als bedrijfsleider van het Belgische hoofdhuis en kan dus niet over twee landen gespreid worden. Natuurlijk kunnen ze er wel voor zorgen dat ze ook bedrijfsleider van het Franse bijhuis worden!”
Commerce international PME Kmo’s:en de crisis: een opportuniteit? Débat « Bruxelles doit gouden doper ses exportations » 33 17 Les missions économiques, le fait du Prince 38 Maatregelen Di Rupo: kroniek van ramp Maghreb : Laeen criseaangekondigde n’est pas partout 40
18
Le survan terre Deretour waarde uwpour KMOles assureurs-crédits 42 22 Comment réduire les coûts des envois postaux ? 45 KMO’s en hun boekhouder 24 EEB : Ouvrez-vous d’autres marchés 46 Heeft de bedrijfswagen afgedaan? 3048 Digichambers : les certificats d’origine en deux clics Un entre Bruxelles et Bucarest 50 Vanpont kostenbeheersing tot strategische reflectie vos affaires ? 54 Vous souhaitez développer
36
KMO’S EN DE CRISIS:
DOSSIER
EEN GOUDEN OPPORTUNITEIT?
De Europese economische crisis mag dan al momenteel een belangrijk gespreksVandaar de vraag: crisis of geen crisis? Alles hangt ervan af hoe je het bekijkt…
V
olgens veel waarnemers staat de Belgische economie er vandaag allesbehalve schitterend voor. Bart Van Craeynest, Chief Economist van beurshuis Petercam, verklaarde op 24 april in een interview op de website van het magazine Moneytalk dat ons land nu al in een recessie verkeert en dat die nog het hele jaar zou aanhouden. De onzekerheid als gevolg van de eurocrisis spoort inderdaad niet aan tot optimisme. De faillissementsstatistieken van de Belgische ondernemingen blijven verontrustend. Zo sloten in maart 2012 maar liefst 966 bedrijven de boeken. Onder hen een groot percentage zeer kleine ondernemingen (861 van de 966 had minder dan 5 werknemers in dienst). En toch hebben de kmo’s ook redenen tot hoop…
Reden tot optimisme? Om te beginnen: ook al kent 2012 geen denderende start – de Nationale Bank voorspelt een negatieve groei van -0,1 % – , toch zitten we nog ver af van de rampzalige -2,7 % van 2009, temeer omdat 2011 eindigde met een positieve groei van 1,9 %. Bovendien vertonen de huidige faillissementsstatistieken een dalende trend: het
vorige faillissementsrecord dateert al van september 2011 (1.138), en de cijfers voor maart 2011 (1.001) waren minder goed dan vandaag. Beter nog: het aantal faillissementen wordt nog altijd gecompenseerd door nieuwe starters. Zo telde ons land in januari 2011 770.311 btw-plichtige ondernemingen. In februari 2012 waren dat er al, wat wijst op een nettocreatie van meer dan 20.000 bedrijven. Cijfers die Bruno Colmant, vennoot van het adviesbureau Roland Berger, niet verbazen. “De Belgische economie draait nog altijd goed genoeg om creativiteit te stimuleren. Het huidige gevoel dat het de economie ontbreekt aan schwung, stimuleert de mensen volgens mij om zich te vestigen als zelfstandige. Er zullen, denk ik, steeds meer nieuwe bedrijven bijkomen: de mensen willen weer zinvol bezig zijn en hun toekomst in eigen handen nemen.” Het is echter niet omdat het huidige pessimistische klimaat niet altijd klopt met de concrete realiteit, dat daarom meteen optimisme gewettigd is. “Kijk naar wat er gebeurt in Griekenland, Spanje en Italië: de oprichting van nieuwe bedrijven ligt er nagenoeg stil. De angst voor een recessie maakt potentiële ondernemers veel voorzichtiger. Stel
dat België op zijn beurt in een recessie verzeilt en zijn welvaart verliest, dan zou de huidige dynamiek wel eens snel kunnen stilvallen.”
Een nieuw paradigma Misschien maken we momenteel wel een paradigmaverandering mee: is de toekomst voortaan aan de kmo’s? Het huidige klimaat van onzekerheid is zeker geen vruchtbare voedingsbodem voor grote ondernemingen, omdat hun grootte tot een lagere reactiesnelheid leidt. Omgekeerd kunnen kmo’s zich dankzij hun lichtere structuur snel aanpassen aan de markveranderingen. Zal de groei vooral van de kmo’s komen? Bruno Colmant deelt in elk geval die stelling. Bovendien prijst hij hun dynamisch tewerkstellingsbeleid. “Vandaag boeken de toppers uit de Bel20 een gecumuleerd resultaat van om en bij de 6 miljard euro. De grootste banenscheppers van het land zijn onze kmo’s. Het beste wat de regering kan doen om het land uit de crisis te helpen, is volgens mij: fiscale stimulansen bieden aan de kmo’s. Dat is de beste manier om de groei te stimuleren en werk en welvaart te creëren.” Frédéric Wauters
17 N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
onderwerp zijn, de realiteit op het terrein oogt vandaag een stuk contrastrijker.
dossier
PME
DI RUPOOP AANVAL VAN VOORDELEN VAN ALLE AARD
Maatregelen Di Rupo: kroniek van een aangekondigde ramp De catastrofe was voorspelbaar: het regeerakkoord werd er minder dan één maand voor het jaarbegin nog gauw doorgesleurd, en het was te denken dat de uitvoering ervan een moeilijke klus zou worden. Sinds januari is het dan ook al chaos wat de klok slaat. Oorzaak: de regeringsaanpak
De sociale secretariaten: dreigende overbelasting?
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
18
Niets in de handen, niets in de mouwen !
Sinds 1 januari 2012 leven de bedrijven en hun werknemers in grote onzekerheid. Reden: de berekening van het “voordeel van alle aard” (VAA), met name de bedrijfswagens voor werknemers. Jos Gijbels, CEO van de Unie van Sociale Secretariaten (USS), die de sociale secretariaten van ons land vertegenwoordigt, neemt samen met ons dit delicate dossier onder de loep…
Kroniek van een aangekondigd fiasco Het regeerakkoord is nog maar nauwelijks gepubliceerd of de sociale secretariaten bezorgen, via de USS, aan de regering een lijst van vragen over de toepassing van de maatregel. Voor de sociale secretariaten is de inzet immers cruciaal: doordat ze niet precies weten waar ze aan toe zijn, kunnen ze niet correct de waarde berekenen van het VAA voor werknemers, en dus geen loonfiches opstellen voor werkgevers die een beroep doen op hun diensten. “De regering heeft de methode voor het berekenen van de waarde van het voertuig volledig veranderd”, aldus Jos Gijbels. “Onze Nederlandse buren hebben een gelijkaardige hervorming doorgevoerd, maar er drie jaar over gedaan om ze in de praktijk te brengen. In België verliepen er nauwelijks een paar weken tussen de goedkeuring van de hervorming en het moment waarop ze van kracht werd. Je moest geen ziener zijn om te voorspellen dat dit zware problemen zou opleveren.” En dus sturen de sociale secretariaten, bij gebrek aan de nodige toelichtingen bij een systeem dat ondertussen nog maar eens gewijzigd is, de werkgevers eind januari loonfiches op die slechts gedeeltelijk de nieuwe
berekeningswijze weerspiegelen. “Het was echter de enig mogelijke manier, want we konden de werknemers onmogelijk laten wachten!”
Opgelet voor inhaaloperaties In april is het nog altijd vaagheid troef in dit dossier. “We hebben weliswaar antwoord op onze vragen, maar die bemoeilijken de uitvoering van het project
®Reporters
bij de uitvoering van de goedgekeurde maatregelen.
Bevoorrechte ligging De haven van Brussel, slechts op vijf uur varen van Antwerpen, biedt een uitzonderlijke bereikbaarheid aan de binnenvaart en de maritieme scheepvaart tot 4.500 ton. De haven ligt midden in het knooppunt van een dicht spoorwegnet en snelwegennet.
Een werktuig met hoge prestaties In de voorhaven is er een containerterminal operationeel die de vier in het havendomein aanwezige transportmodi bedient: binnenvaart, maritiem, spoor en weg. Los van de terreinen langs de waterweg, biedt de Haven van Brussel 160.000 m2 opslagruimte in het TIR-centrum.
Ten dienste van Brussel Jaarlijks meer dan 670.000 vrachtwagens minder in de stad
Brussel, havenstad in hart van Europa
Design: www.acg-bxl.be
Jaarlijks meer dan 100.000 ton CO 2 bezuinigd
Het Brusselse havendomein beschikt over een afzetmarkt van meer dan 2 miljoen inwoners en is ook economisch heel belangrijk: nagenoeg 360 ondernemingen zorgen voor zowat 12.200 jobs waarvan bijna 6.000 rechtsreeks. De jaarlijkse trafieken over de waterweg vertegenwoodigen bijna 7,2 miljoen ton goederen.
www.havenvanbrussel.be Redersplein, 6 B - 1000 Brussel - Tel.: +32 (0)2 420 67 00 - Fax : +32 (0)2 420 69 74 -
[email protected]
PME
© Reporters
dossier
SOS ! SOS !
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
20
nog. Kortom, we zijn de voeling met de realiteit compleet aan het verliezen”, betreurt Jos Gijbels. “In het beste geval zullen we vanaf 1 mei over een correcte formule beschikken die rekening houdt met het nieuwe systeem. Dat is gebaseerd op een waardevermindering van 6 % per jaar voor voertuigen van meer dan één jaar oud.” Maar aangezien de uiteindelijk goedgekeurde maatregel in werking treedt vanaf 1 januari, is de bedrijfsvoorheffing niet correct berekend in de loop van de maanden voor de goedkeuring van de definitieve berekeningsregels. “Het probleem is dat er een ‘inhaaloperatie’ zal nodig zijn voor de betalingstekorten. Aangezien al die berekeningen geautomatiseerd zijn, zal die inhaalbeweging in één keer gebeuren. Daardoor dreigen sommige werknemers het bedrag dat gewoonlijk op hun rekening gestort wordt, aanzienlijk ingeperkt te zien door een hogere bedrijfsvoorheffing. In het ergste geval riskeren ze zelfs helemaal niets te krijgen.”
Tussen hamer en aambeeld “De zwaarst getroffen werknemers zullen ongetwijfeld aan hun werkgever vragen om de inhaalbeweging te spreiden. En diezelfde werkgever zal de vraag doorspelen aan zijn sociaal secretariaat”, vervolgt Jos Gijbels. “Dat zal de aanpassing echter
manueel doorvoeren, wat een heleboel extra werk zal meebrengen. Naast de opgelopen vertraging zal er ook een kostenprobleem rijzen. In principe is het zo dat, wanneer de werkgever een aanpassing vraagt, hijzelf moet opdraaien voor de kosten. Maar anderzijds is dat, als het zo ver komt, noch de fout van de werkgever noch die van het sociaal secretariaat. Van de Staat hoeven we hoe dan ook geen tussenkomst te verwachten. Gevolg: de sociale secretariaten zullen geplet worden tussen hamer en aambeeld.”
Van kwaad naar erger Bovendien is er niet meteen verbetering in zicht. Jos Gijbels: “Volgens de laatste wijzigingen moet de werkgever een andere cataloguswaarde hanteren voor de berekening van het loon en voor de fiscale fiches. Dat bemoeilijkt des te meer de taak van de sociale secretariaten, die moeten nagaan of alles correct is opgenomen in de documenten. Sinds januari zitten we immers in een chaotische situatie. Chaos voor de werkgever en zijn sociaal secretariaat, maar vooral voor de werknemer. Die weet niet wat de waarde van het VAA is waarop hij zal worden belast, en zelfs niet of hij wel voldoende bedrijfsvoorheffing heeft betaald”. Om het probleem van de catalogusprijs op te lossen, moet er een database aangelegd worden met
referentieprijzen. “Nederland heeft daar bijna twee jaar over gedaan. Zelfs als de regering beslist om er zo snel mogelijk werk van te maken, kan ze die klus onmogelijk in twee weken klaren. Volgens ons zal de situatie zich pas beginnen te normaliseren vanaf juli.” Maar noch voor de werkgevers noch voor de sociale secretariaten is het einde van de tunnel in zicht. “Allereerst is de kwestie van de bedrijfswagens niet het enige heikele punt, al krijgt het wel de grootste mediaaandacht. Er zijn nog andere maatregelen die moeten worden uitgeklaard of die ons momenteel volop treffen (zie kadertekst). We maken ons trouwens grote zorgen over de toekomst: hoe zal de regering het arbeiders- en bediendestatuut harmoniseren, een maatregel die vóór juli 2013 moet worden doorgevoerd? En wat met de regionalisering van de arbeidsmarktbevoegdheden?”
De concrete uitvoering: knoeiwerk “Opgelet: we willen niet oordelen over de politieke inhoud van deze maatregelen, dat is onze rol niet”, preciseert Jos Gijbels. “Wel maken we ons grote zorgen over hun uitvoering op het terrein. Momenteel hanteert de regering een methode waarbij ze pas nadenkt over de concrete toepassing als er zich op dat vlak problemen aandienen. Als we hier van bij het begin bij betrokken waren geweest, hadden we op zijn minst samen met de regering naar de beste manier kunnen zoeken om haar beleidsvoornemens in de praktijk te brengen. Ik ben ongerust over die gang van zaken: in de vier jaar dat ik aan het hoofd sta van de USS heb ik het gevoel dat de uitvoeringskwaliteit van de regeringsbeslissingen sterk verminderd is. Ik hoop oprecht dat de regering haar koers in de toekomst zal bijsturen, want het zijn telkens de werknemers en de bedrijven die het slachtoffer zijn van dit slechte beheer.” Frédéric Wauters
“Overheidsbesparingen: pijnloos?”
Hoe zit het met de aansprakelijkheid?
En er is nog een andere regeringsmaatregel die de sociale secretariaten volop treft. “In haar besparingsijver heeft de regering beslist om de termijn in te korten tussen het moment waarop we de sociale bijdragen en de voorheffingen ontvangen en het moment waarop we die moeten doorstorten aan de administratie”, licht Jos Gijbels toe. “Dat leidt tot een rentederving die onze rendabiliteit bedreigt. Maar als we onze tarieven wijzigen, zijn het de werkgevers die de ‘zachte’ besparingen moeten dragen die de regering heeft doorgevoerd.”
Kan een dergelijke situatie recht geven op schadevergoeding? Moeilijk: de sociale secretariaten geven de informatie die ze van de regering krijgen door en voeren op basis daarvan hun berekeningen uit. Hun contractuele aansprakelijkheid kan dus niet in vraag gesteld worden. Die speelt echter pas als ze een fout begaan en de werkgever daar schade van ondervindt. De schade wordt dan gedekt door de burgerlijke beroepsaansprakelijkheidsverzekering van het sociaal secretariaat dat in de fout is gegaan.
Uw Volvo V60 is nu verkrijgbaar met een nieuwe generatie krachtige, maar zuinige motoren. Zo geniet uw bedrijf van alle voordelen van een schoner wagenpark en een lagere TCO (Total Cost of Ownership). Uw medewerkers profiteren bovendien van een zeer aantrekkelijke VAA-bijdrage, zonder aan rijplezier in te boeten. Minder verbruiken en toch beter presteren. Dat is het geheim van topsporters. Uw Volvo V60. Designed around you.
UW VOLVO V60
WIE ZEGT DAT SPORTERS VEEL MOETEN DRINKEN? Nieuwe generatie krachtige, zuinige motoren
VOLVO V60 D2 START/STOP NETTOBIJDRAGE OP VAA VANAF € 86,64/MAAND*
< 2/KM
VOLVOCARS.BE
*Schatting van de maandelijkse bijdrage die de werknemer zal moeten leveren op basis van de hoogst mogelijke aanslagvoet van 53,50% op het bruto belastingvoordeel van alle aard (gebaseerd op de catalogusprijs van € 28.700 en een CO2-uitstoot van 119 g CO2/KM van de Volvo V60 D2 Start/Stop). Contacteer uw Volvo-verdeler voor de fleetvoorwaarden. Geef voorrang aan veiligheid. Milieu-informatie KB 19/03/2004: www.volvocars.be. Afgebeeld model ter illustratie.
dossier
PME
DE WAARDE VAN EEN KMO BEPALEN IS EEN BEROEP OP ZICH
Wat ben ik waard? Het is geen eenvoudige opdracht om de waarde van een onderneming te bepalen. Voor de ondernemer is het moeilijk om objectief te oordelen over zijn eigen verwezenlijkingen of zelfs zijn levenswerk. Voor een verkoop doe je dan ook best beroep op een derde partij om alle emoties uit het proces te weren.
I
De eerste werkwijze is de ‘discounted cash-flow’. Dan wordt er vergeleken met gelijkaardige beursgenoteerde spelers. “We proberen om bedrijven van dezelfde omvang te vinden die in dezelfde sector actief zijn. Na de benchmark passen we een korting toe ter compensatie van het feit dat de aandelen minder liquide zijn en dat de structuur zelf hogere kosten heeft. Deze korting is ook op een ander punt verdedigbaar: het bedrijf is meestal veel afhankelijker van de stichters,” licht Patrick Michielsen toe. Een andere techniek die de specialisten gebruiken is gebaseerd op ‘multiples’ van transacties. Hier wordt er gekeken naar andere recente verkopen binnen de sector. “Dat is een moeilijke oefening omdat we weer gelijkaardige ondernemingen moeten vinden. Het gebeurt niet vaak dat er in het recente verleden vergelijkbare transacties hebben plaatsgevonden. We moeten dus rekening houden met de algemene tendensen binnen de sector, de te verwachten evoluties, enz. Daarvoor hebben we specifieke ratio’s uitgewerkt, dit is nu eenmaal een centraal element in ons beroep.”
© Reporters
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
22
n België is dat een echte markt geworden: “In deze sector zijn er tientallen specialisten actief, zowel in Vlaanderen als in Wallonië,” horen we van Patrick Michielsen van het in deze materie gespecialiseerde zakenkabinet Merodis. “De eerste opdracht die we van onze klanten krijgen is over het algemeen het bepalen van de waarde van de onderneming. Afhankelijk van het profiel van het bedrijf kunnen we daarvoor verschillende technieken toepassen.”
How much ?
Tenslotte bestaat er ook een eenvoudigere methode. Merodis bepaalt de waarde van KMO’s soms op basis van hun intrinsieke waarde of Adjusted Equity Value. Alle activa worden hier opgeteld en eventuele schulden worden in mindering gebracht. Maar waarom zou een bedrijfsleider beroep doen op een derde partij voor iets dat hij per definitie beter kent? “Sommigen slagen er zelf in, maar je moet er rekening mee houden dat onderhandelingen voor de verkoop van een onderneming sterk verschillen van gewone onderhandelingen met klanten of leveranciers. Door op een tussenpersoon beroep te doen, kan je wat afstand nemen en eventuele emoties uitschakelen.
Dat zorgt er ook voor dat de relaties met de koper goed blijven en dat is belangrijk want vaak verlangt de nieuwe eigenaar dat zijn voorhanger nog een tijdje bij de onderneming betrokken blijft. De volledige verkoopprocedure vergt ook veel tijd, gemiddeld duurt het zes maanden vooraleer de deal afgerond is. Ondertussen moet de onderneming ook nog blijven draaien en de bedrijfsleider is verplicht om zijn objectieven te halen. Een derde partij kan de verkoper ontlasten van heel wat werk en druk,” besluit Patrick Michielsen zijn betoog.
M.G.
dossier PME
WAT IS DE WAARDE VAN JE KMO?
De mening van Gregor Küpper, Narroway Je wilt graag je bedrijf aan iemand overdragen maar tegen welke prijs? Hoe kan je de waarde zo hoog mogelijk opdrijven? Hoelang op voorhand moet je zoiets voorbereiden? Wij gingen met ons vragenlijstje langs bij Grégor Küpper, associate bij Narroway en een specialist op het vlak van branding equity. onderneming met de verschillende stakeholders? “Op basis van al deze elementen kunnen we de branding equity bepalen. Is het bedrijf uniek? Heeft het een sterke en goede relatie met de stakeholders? Dat zijn de criteria,” zegt de associate van Narroway. Het spreekt voor zich dat Narroway een reeks tools uitgewerkt heeft die helpen om de slagkracht van het merk te bepalen, na te gaan hoe de stakeholders het merk herkennen, hoe ze zich ermee identificeren. Op deze manier kan de waarde van de onderneming vastgelegd worden. “En deze becijferde visie op de waarde dient natuurlijk als uitgangspunt om de onderhandelingen tussen koper en verkoper op te starten…” Hélène Legrand
Verpakken = gewogen
23 N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
onvervangbaar is. Kan ze door de klanten en leveranciers gemakkelijk voor een concurrent ingeruild worden of is het een unieke onderneming? Is ze actief in een gespecialiseerde nichemarkt? Heeft ze een onberispelijke reputatie? Daarna moet er bekeken worden of het bedrijf uniek is. “Veel te vaak is de KMO sterk vervlochten met de oprichter. Een potentiële overnemer gaat zich al snel de vraag stellen of de onderneming haar waarde wel zal behouden als de stichter de deur achter zich dicht trekt,” benadrukt Grégor Kupper. Daarom moet je meten in welke mate het bedrijf de waarden van de baas heeft overgenomen. Maken de personeelsleden de onderneming uniek? Hoe werken en spreken de medewerkers? Welke relatie heeft de
© Reporters
E
mile Ponsaert is bijna 70 lentes jong. Hij staat al dertig jaar aan het hoofd van zijn KMO en zou graag de fakkel doorgeven. Hoe kan hij de waarde van zijn onderneming bepalen? En vooral, aan wie moet hij zijn levenswerk overlaten? Alain en Danielle leiden gezamenlijk hun onderneming. Na twintig jaar bedreigt een echtscheiding hun samenwerking en dus ook het bedrijf. Hoe dragen ze dit over zonder dat er waarde vernietigd wordt? Voorbeelden over een bedrijfsoverdracht zijn er bij de vleet. De meeste ondernemingen worden minstens eenmaal in hun bestaan verkocht. Telkens blijkt de hamvraag hoeveel de KMO nu juist waard is. Grégor Küpper is associate bij Narroway. Deze onderneming legt zich toe op waardecreatie bij ondernemingen en gebruikt daarvoor vooral communicatie. “In het ideale geval moet je minstens vijf jaar op voorhand al aan de opvolging beginnen denken. Op deze manier kan de overdracht voordelig zijn. Maar een scheiding of een vroegtijdig overlijden kan men natuurlijk moeilijk op voorhand voorzien.” Tijdens deze periode kan de echte waarde van de onderneming bepaald worden. Natuurlijk bestaan er voor de verschillende sectoren coëfficiënten die toelaten om de waarde te berekenen op basis van omzet en winst. Maar de uitkomst daarvan geeft niet altijd de werkelijkheid weer. En bovendien, zelfs als er zo’n coëfficiënten voorhanden zijn en als die toelaten om een prijsvork te bepalen, dan is het nog altijd een goed idee om de waarde van de onderneming te maximaliseren. Deze kan hoger uitkomen dan wat oorspronkelijk berekend werd. Het eerste dat je moet doen, is nagaan in welke mate de onderneming
dossier
PME
KMO’S EN HUN BEHEER
De boekhouder van de toekomst Hoe zie je jouw boekhouder? Als iemand van het verleden of is hij net toekomstgericht? Het Beroepsinstituut van erkende boekhouders en fiscalisten (BIBF) voelt dat het beroep een nieuwe wending neemt en vindt het dus tijd om even stil te staan bij hun rol en de verwachtingen van hun klanten. Een kort overzicht van de resultaten van een eerste onderzoek en het commentaar van zowel de boekhouders als de ondernemingen…
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
24
Het gezondheidsverslag van de Belgische ondernemingen over het hoofd zien? Kan dat zomaar? Volgens de statistieken over bedrijfsstopzettingen blijft de gemiddelde
©Reporters
H
et BIBF telt 6000 leden en stagiaires en voerde rond de jaarwisseling een groot nationaal onderzoek uit. Bijna 500 ondernemingen en vrije beroepers namen de moeite om mee te werken aan deze enquête die moest uitwijzen hoe de klanten tegenwoordig tegenover de relatie met hun boekhouder staan. Volgens Jean-Marie Conter, voorzitter van het BIBF, volstaat het niet langer om enkel met de cijfers bezig te zijn. Wat leert de enquête ons hierover? Het onderzoek blijkt heel wat positieve elementen te bevatten: 77% van de ondervraagde bedrijven zijn eerder tot zeer tevreden over hun boekhouder, bijna 60% betrekken deze vaak bij de ontwikkeling van hun onderneming, 56,58% heeft een opdrachtbrief ondertekend, 56% is het eens met hun tarieven en 8 op 10 zegt ook hun jargon te begrijpen. Sommige resultaten zijn minder rooskleurig: slechts 52% gaat ermee akkoord dat de boekhouder een actieve rol kan spelen bij het anticiperen op moeilijkheden en maar een kleine 60% ziet de boekhouder als een bevoorrechte partner. Als het gaat over de belangrijkste aspecten van de onderneming blijkt 78% de mening toegedaan dat de boekhouder niet voldoende informatie verstrekt over premies en investeringsmogelijkheden. In 78% van de gevallen bespreekt de boekhouder ook de boordtabellen niet en komen er ook geen rapporten of voorbereidende beleidsplannen op tafel.
Christine Darville : « De wetgeving is te complex voor ondernemers geworden”
dossier
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
26
PME
levensduur laag. Een kwart van de starters moet binnen het jaar al de deuren sluiten en na vijf jaar schiet er maar de helft meer over. Hoe komt het dat jonge ondernemingen zo kwetsbaar zijn? Tijdens de voorstelling van de resultaten verwees minister van Middenstand, KMO’s en Zelfstandigen Sabine Laruelle naar de administratieve lasten, de hoge fiscaliteit en de berekeningswijze van de sociale bijdragen. Tegelijkertijd kondigde ze aan dat er bij de regering een project op tafel ligt om deze bijdragen opnieuw te analyseren en eventueel te hervormen. In haar pleidooi legde zij de nadruk op het belang van een berekening die gebaseerd is op het lopende jaar. Ondernemen en investeren jagen schrik aan en daarom is het belangrijk om te anticiperen op de risico’s, de investeringen te plannen en regelmatig langs te gaan bij een goede en professionele adviesverlener. Zelfstandigen durven door alle dagelijkse beslommeringen anders wel eens tussen de bomen het bos niet meer te zien.
De rol van de boekhouder in het ondernemingsklimaat Overheidsinitiatieven zoals een vernieuwde berekening van de sociale bijdragen en een vermindering met 30% van de administratieve lasten zijn ongetwijfeld belangrijk. Maar daarnaast speelt de boekhouder ook een doorslaggevende rol bij het oprichten en ondersteunen van de ondernemingen. In kleine bedrijven lijkt deze rol zelfs nog belangrijker omdat deze gevoeliger zijn voor wijzigende omstandigheden. Dat vindt althans Cristophe Wambersie als Algemeen secretaris
van het Franstalige UCM. Hij is tevreden over de resultaten van het onderzoek maar wijst er wel op dat de inspanningen aangehouden moeten worden. Want wie is er beter geplaatst dan de boekhouder om de jaarinkomsten in te schatten? De bedrijfsleider is immers meer met de productie bezig. Hij wordt hierin bijgetreden door Christine Darville. Als juridisch verantwoordelijke van het VBO benadrukt zij dat de wetgeving te complex is geworden voor de ondernemers. Vooral in de KMO’s zonder interne specialisten is het onmogelijk om alle evoluties op te volgen. Christine Darville hamert er ook op dat de rol van de boekhouder ook heel belangrijk is bij de oprichting van de onderneming. Zo is zij nogal terughoudend ten opzichte van Starter-bvba’s met een businessplan zonder startkapitaal. Kris Baetens is consultant van de studiedienst van Unizo en hij vindt dat er meer nood is aan een proactieve houding. Velen zien de boekhouder enkel als een postenkost en dus niet als een opportuniteit. Slechts 4 op de 10 beschouwen hem als een bevoorrechte partner en dat is veel te weinig. In de toekomst moet er dus gewerkt worden aan een sterkere vertrouwensrelatie.
Responsabiliseren van de bedrijfsleiders Het VBO vindt dat de boekhouders gesensibiliseerd moeten worden om hen aan te zetten tot een betere opvolging en begeleiding. Ook de ondernemer zelf moet gesensibiliseerd worden. Olivier Kahn van het Centrum voor Ondernemingen in moeilijkheden (COm) vindt het jammer dat er niet voldoende gebruik gemaakt wordt van
boordtabellen zoals de ervaring van het centrum pijnlijk duidelijk maakt. De ondernemers gebruiken de stand van hun bankrekening als thermometer en hebben niet altijd een duidelijke kijk op hun inkomsten. Olivier Kahn (COm): “We vragen hen niet om met 25 verschillende indicatoren te jongleren. Als ze acht verschillende elementen van hun boordtabellen verstaan, is dat over het algemeen voldoende.”
Professionaliseren Dankzij deze enquête kon de economische wereld duidelijk maken op welke punten ze beterschap verwachten. Daaronder heeft het BIBF vorming en opleiding als een prioriteit naar voor geschoven. Kiezen voor de minst belaste weg is niet verboden als we minister Laruelle mogen geloven. “Tot nu waren onze programma’s vooral op het fiscale aspect toegespitst. We gaan deze bijsturen om meer aandacht te besteden aan boordtabellen en vooruitziend beheer,” verklaart Jean-Marie Conter (BIBF). Naast de traditionele competenties zijn er ook nog nieuwe materies die de boekhouder verondersteld wordt te beheersen: de anti-witwaswet, het innen van schuldvorderingen, fiscale geschillen… Dat bewijst dat ook de boekhouders zich moeten specialiseren en waardoor ze vaker gaan moeten samenwerken, netwerken uitbouwen en zelf beroep doen op bepaalde gespecialiseerde collega’s. Het is dan ook een frappante vaststelling dat een derde van de boekhoudkantoren nog altijd alleen werkt. De Belg blijkt dus echt wel een aangeboren zelfstandige te zijn… Sylvie Cousin
Wat denkt de sector van de enquête van het BIBF? De enquête legt enkele zenuwpunten bloot. Gebrekkige beheertools zorgen ervoor dat de bedrijfsleiders geen echte visie hebben. Ze weten ook veel te weinig over investeringspremies… Hoe reageert het IAB hierop? “Het dashboard is de hoeksteen van elke strategie en wij stimuleren onze leden om deze te gebruiken,” benadrukt André Bert (IAB). “Onze opleidingen van dit en volgend jaar gaan onder andere over financieel en bedrijfsbeheer, de analytische boekhouding, een analyse van de bestaande noden in verband met het werkkapitaal, enz,” besluit Claes van de Orde.
dossier PME
KMO’S EN HUN BOEKHOUDER
Gedeelde verantwoordelijkheid De boekhouder houdt de rekeningen van zijn klant bij en adviseert hem bij het beheer. Maar tot waar reiken zijn verantwoordelijkheden? Waarom een opdrachtbrief? En hoe zat het ook al weer als er een geschil ontstaat? Een woordje uitleg over de rechten en plichten van beide partijen.
De opdrachten van de boekhouder
©Reporters
Jean-Marie Conter van het BIBF: “De boekhouder is gehouden aan de overeenkomst met zijn klant: het bijhouden van de rekeningen, het opvolgen van de bedrijfsboekhouding en zijn klant inlichten als er alarmsignalen afgaan i.v.m. de toekomstige rendabiliteit of
Een probleem ? Zie met mijn boekhouder… cashreserves.” Aangezien 2 à 5% van het wereldwijde bruto product uit witgewassen geld bestaat, hoort het tot de boekhouder zijn takenpakket om ook daar een oogje in het zeil te houden. “Hij is verplicht om zijn klant te identificeren en diens identiteit na te gaan,” verklaart Christine Darville van het VBO. Zij roept ook op om de leden van het BIBF daarover te sensibiliseren. Het is natuurlijk geen aangename opdracht om een trouwe klant van vele jaren te controleren als er plots twijfelachtige transacties opduiken. Denk maar aan het achterhouden van
informatie of grote cashbetalingen aan bepaalde leveranciers.
Opdracht en verantwoordelijkheid zijn niet hetzelfde! De bedrijfsleider is de hoofdverantwoordelijke voor het beheer van zijn onderneming. Hij wordt bijgestaan door de boekhouder maar deze laatste mag nooit betrokken worden bij het interne beheer, laat staan dat hij de bedrijfsleider mag vervangen. De voorzitter van het BIBF ziet grenzen die niet overschreden mogen worden: “We hebben een lid gehad die vol goede wil aan de slag ging bij een klant om diens onbestaande boekhouding recht te trekken. Hij heeft het kasboek opnieuw samengesteld om de balansen van de klanten en leveranciers te kunnen afsluiten. Zoiets is onaanvaardbaar, het valt niet onder zijn opdracht,” verduidelijkt Jean-Marie Conter. Het bedrijf is verplicht om de bewijsstukken netjes bij te houden en tijdig te bezorgen. De boekhouder houdt alles in orde waardoor hij de bedrijfsleider op elk ogenblik een juist antwoord kan geven op eventuele fiscale vragen. Het verantwoorden van de uitgaven is de taak van de ondernemer. Moet de boekhouder zijn klant dan op de termijnen wijzen? Zoiets hangt af van de opdrachtbrief. Een herinnering kan soms wel eens wenselijk zijn als zoiets niet vermeld wordt in de opdrachtbrief.
Risicobeperking Om zeker te zijn, doet men best beroep op een door het BIBF erkende boekhouder. Op deze manier is men zeker dat die wettelijk het recht heeft om dit beschermde beroep uit te oefenen. Alle erkende boekhouders moeten hun diploma’s aan het BIBF voorleggen en jaarlijks 40 uur bijscholing volgen. Een ander voordeel is dat ingeschreven leden van het instituut gedekt worden door een collectieve verzekering tegen professionele fouten. Ook
het advies dat ze verstrekken, het niet respecteren van bepaalde termijnen, of het opnieuw samenstellen van een dossier door een collega vallen daaronder. Enkel een liquidatie is niet verzekerd. Het BIBF is ook bevoegd voor geschillen. De Uitvoerende Kamer is een disciplinaire instelling die door een magistraat voorgezeten wordt en waarin professionelen kunnen oordelen over collega’s die over de schreef gaan. Indien nodig kunnen ze overgaan tot een blaam, een opschorting of zelfs uitsluiting. Nieuw is de bemiddelingsdienst om klant en boekhouder met elkaar te verzoenen en indien nodig naar een externe advocaat door te verwijzen. Het is dan aan deze laatste om te bekijken of hij dit dossier voor de rechtbank of de Uitvoerende Kamer brengt. Sylvie Cousin
Rechten en verplichtingen van de leden van het IAB Het IAB verplicht haar leden om de beroepsdeontologie na te leven. Dit slaat op gevoelige onderwerpen zoals fraude of het witwassen van geld. “Het spreekt voor zich dat de leden die zich naar onze normen schikken, minder in de verleiding komen om over de schreef te gaan,” zegt Eric Steghers als directeur van het IAB. “Onze regels zijn strikt: eenmaal een samenwerking afgelopen is, is het verboden om de boekhouding van een klant achter te houden, zelfs als hij zijn facturen nog niet betaald heeft. Door de kwaliteit van onze leden te controleren – en daarvoor houden we om de zeven jaar een audit – kunnen we deze garantie ten opzichte van derden staande houden. We benadrukken ook altijd dat hij in de uitoefening van zijn opdracht onafhankelijk is.” Vanderstichelen: “Bankiers helpen ook om bedrijven te verkopen, maar als kredietverstrekkers kunnen ze toch niet even neutraal zijn als wij?” Het IAB heeft ook sanctie-organen, disciplinaire en beroepscommissies die samengesteld zijn uit magistraten en professionals. Als een lid van het instituut de regels niet naleeft, kunnen zij bestraffend optreden: gaande van een eenvoudige waarschuwing tot een uitsluiting.
27 N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
I
n de enquête van het BIBF verklaren bijna 6 op de 10 ondernemers een opdrachtbrief afgegeven te hebben. Dit is belangrijk om de verantwoordelijkheden en taken van beide partijen vast te leggen. Vanaf 2013 wordt dit zelfs een verplichting.
PME
dossier
WIE IS JOUW VERTROUWENSPERSOON?
Boekhouder, expert-boekhouder, fiscalist? De enquête van het BIBF toont aan dat bedrijfsleiders voor het beheer van hun onderneming nood hebben aan instrumenten die verder reiken dan een eenvoudige projectie van het verleden. Hoe kies je tussen de vele professionals die er bestaan? En de factuur? Wordt die per uur of per opdracht opgesteld?
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
28
©Reporters
H
et Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten telt 3.751 accountants en (sinds de wet van 1991) ook 1.272 belastingconsulenten. Bachelors en masters die gedurende drie jaar een stage gelopen hebben (onder toezicht van een stagemeester) kunnen door het IAB een officiële erkenning krijgen. Daarna zijn ze verplicht om elk jaar minstens 40 uren bijscholing te volgen over 25 verschillende onderwerpen (waarbij 16 fiscaal van aard zijn). De meest accountants zijn ook fiscalist, maar omgekeerd is dat niet zo.
Wat heeft een fiscalist meer dan een boekhouder? Fiscalisten zijn specialisten, terwijl boekhouders en expert-boekhouders meestal een algemene benadering hebben. “Er bestaan twee soorten: ofwel gaat het om een expert-boekhouder/fiscalist die niet alleen de boekhouder maar ook de vaste raadsman van een bepaalde onderneming is. Hij adviseert het bedrijf bij hun financieel beleid, het controleren van de rekeningen, de voorbereiding van de AV en geeft ook op fiscaal vlak raad. Het tweede type is een fiscalist die zich meteen op een bepaalde tak heeft toegelegd. Bijvoorbeeld, internationale handel,” verduidelijkt vicevoorzitter van het IAF Benoît Vanderstichelen. .
Wie kiezen? De boekhouder is zoals de huisdokter: een vertrouwenspersoon. Hij is vanaf het begin bij de onderneming betrokken en groeit mee met het bedrijf. De expert-boekhouder heeft verschillende opdrachten die hij met de bedrijfsrevisor deelt: de audit en de controle. Benoît Vanderstichelen (IAB): “Dat is een kwestie van goed doseren. Beiden zijn competent voor gewone vragen. Daarna hangt de keuze vooral af van de specifieke noden en de grootte van de onderneming.”
Fiscalisten zijn specialisten, terwijl boekhouders en expert-boekhouders meestal een algemene benadering hebben Expert-boekhouders hebben hogere diploma’s en moeten ook een langere stage volgen. Bovendien zal het IAB binnenkort ook hun interne organisatie en kwaliteit controleren. Betekent dat dan ook dat ze duurder zijn? Micheline Claes is voorzitster van een van de 30 private verenigingen in ons land die ook gekend staan als de ‘Orde van de Expert-boekhouders en Gebrevetteerde Boekhouders van
België’ en beweert van niet: “De tarieven hangen af van de aard van de opdracht, de opleiding, de competenties en de kwaliteit van de persoon. En ook van de kosten van diens structuur. De wet verbeidt om barema’s vast te leggen en daarom suggereren wij onze leden het gebruik van bepaalde tarieven. Dit is onder de vorm van ‘soft law’ omwille van de wettelijke beperkingen.”
Wat voor werk u ook doet, de Ticket Restaurant®-kaart komt steeds van pas!
U BENT WINKELIER? ▶ Edenred steunt als enige de buurtwinkels! Dankzij de dubbele technologie kan de Ticket Restaurant®-kaart zowel worden gebruikt op de klassieke bankterminals als op de “contactless”systemen (u kunt die huren voor minder dan €1/dag): de transactie duurt daarbij nog geen 2 seconden!
U BENT BEDRIJFSLEIDER? ▶ Edenred maakt u het leven een stuk makkelijker: geen maandelijkse verdeling meer van papieren titels en bestellen gaat ook veel eenvoudiger. Bovendien is Edenred de enige die uw medewerkers de mogelijkheid biedt om een PIN-code op verzoek te activeren (zij staan helemaal zelf in voor het beheer daarvan, er is geen enkele administratieve last voor u).
U BENT WERKNEMER? ▶ Edenred garandeert u een team dat maar één ding voor ogen heeft: uw koopkracht verhogen. En dat aan de hand van kortingen, exclusieve voordelen, wedstrijden, …
KIES VOOR ERVARING… Edenred, marktleider inzake maaltijdcheques en al 35 jaar actief in de sector van de voorafbetaalde dienstencheques, is een solide partner die luistert naar zijn klanten en een oplossing biedt die beantwoordt aan alle veiligheidsvereisten die gelden in de bankwereld.
…EN VOOR HET GROOTSTE NETWERK! Met meer dan 5.000 buurtwinkels en alle winkelketens uit de massadistributie, biedt de Ticket Restaurant®-kaart voortaan toegang tot het grootste aanvaardingsnetwerk van België. Ontdek wáár precies door onze TicketFinderapp te downloaden!
www.edenred.be |
[email protected]
http://mobile.edenred.be
dossier
PME
MOBILITEIT IN ALLE MATEN EN GEWICHTEN
Interview van Thierry Willemarck, Touring. Fiets, motor, elektrische auto of bus? Pendelen met de trein of telewerken? Elke werknemer zoekt zijn eigen oplossing voor zijn mobiliteitsproblemen en reiskosten. Thierry Willemarck van Touring houdt het mobiliteitsaanbod kritisch onder de loep…
S
Denkt u dat ons huidige autogebruik nog langer houdbaar is? Natuurlijk niet. We zitten op een hogesnelheidstrein die vroeg of laat dreigt te crashen. Het is nu toch wel overduidelijk dat de vraag naar olie blijft
stijgen, terwijl het aanbod alleen maar zal afnemen. Op termijn is dat uiteraard niet vol te houden.
de prijsstijging is minstens gedeeltelijk gecompenseerd door het gedaalde verbruik. We mogen dus vooral het kind niet weggooien met het badwater.
De stijgende brandstofprijzen zullen de automobilist voor andere transportmiddelen doen kiezen volgens u…
Wat zijn volgens u de meest geloofwaardige alternatieven voor de auto?
Misschien nog meer de olieschaarste dan de olieprijs zelf, al hangen beide natuurlijk samen. We zijn het stilaan gewoon geworden dat één vat olie nu al 100 dollar kost. Tegelijk is de auto-industrie er technologisch sterk op vooruitgegaan en zijn auto’s veel zuiniger dan vroeger. Ons brandstofbudget is de voorbije jaren niet eens zo sterk gestegen, want
Er zijn er veel: het openbaar vervoer, de fiets, de motor, …
Laten we ze eens één voor één overlopen, te beginnen met de fiets. Regenweer, bezweet aankomen op het werk: toch niet echt leuk allemaal? Voordeel van de fiets is dat het vaak sneller gaat dan de auto tijdens de spitsuren. Ik heb het zelf eens uitgetest.
©Reporters
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
30
teeds langere files tijdens de spitsuren. Benzine- en dieselprijzen die gevaarlijk in de buurt komen van 2 euro per liter. Een steeds sterker milieubewustzijn. Kortom, de almacht van koning auto neemt af. Maar is het wel zo makkelijk om afstand te doen van je eigen wagen? En welke alternatieven hebben werknemers en pendelaars? Een gesprek met Thierry Willemarck, gedelegeerd bestuurder van Touring.
Met benzine of met elictriciteit, is er werkelijk een verschil?
dossier PME
Uiteraard moet de infrastructuur van onze wegen nog beter aangepast worden. En de regen, tja… Maar we moeten hoe dan ook toegeven dat we vandaag te sedentair leven. Als we meer zouden bewegen, zouden we ook minder zweten van een paar kilometer te fietsen…
En de motorfiets? Ook hier moeten onze wegen veiliger worden en beter aangepast aan de noden van tweewielers. Overigens hebben heel wat studies aangetoond dat scooters en motors de files kunnen doen dalen.
De elektrische auto dan? Ik ben ervan overtuigd dat de elektrische auto een mooie toekomst voor de boeg heeft, maar wel niet op korte termijn.Zelfs de producenten zijn nog altijd heel voorzichtig in hun voorspellingen voor de komende jaren. Er moeten nog tal van hinderpalen opgeruimd worden, in de eerste plaats de capaciteit van de batterijen. We mogen ook niet vergeten dat, als alle huidige wagens vervangen worden door elektrische modellen, er nog altijd evenveel auto’s zullen zijn op onze wegen. ©Reporters
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
31
En het openbaar vervoer tot slot? Uiteraard, op voorwaarde dat de automobilist een geloofwaardig alternatief krijgt aangeboden. Ik vind dat België te weinig investeert in het openbaar vervoer. We hebben vernieuwende oplossingen nodig. Waarom geen minibussen of gedeelde taxi’s inleggen als “semiopenbaar vervoer” in de minst bevolkte regio’s? Het is immers vooral in die regio’s dat er een probleem is met het openbaar vervoer. Neem nu Brussel: 40 % van alle verplaatsen gebeurt er met het openbaar vervoer, tegen 25 à 28 % voor heel België en slechts 14 % voor de Brusselse rand.
Maar ligt het grootste probleem niet bij de infrastructuur zelf van ons land? ons land?
Een levensstijl dat moet veranderen Absoluut. Onze woningbouw en infrastructuur staan nu al 50 jaar lang in het teken van de auto. Daardoor is een stadsvlucht ontstaan en zijn de mensen uitgeweken naar de periferie. Vandaag is het uiterst moeilijk om een stap terug te zetten en de mensen te verplichten om hun levensstijl te veranderen. We kunnen hen toch moeilijk gebieden om hun huis-met-tuin aan de stadsrand te verlaten en te verhuizen naar het stadscentrum? Temeer omdat de vastgoedprijzen buiten de stadskernen dan in elkaar zouden storten, terwijl de prijzen in de steden omhoog zouden
schieten. Dat is compleet onrealistisch. Ja, het is echt een moeilijk probleem waar geen pasklare oplossingen voor bestaan.
Wat moet er dan gebeuren? Waarom zouden we telewerk niet stimuleren? Als iedereen één dag per week thuis zou kunnen werken, zou er 20 % minder verkeer zijn op onze wegen. Probleem is dat de bedrijfswereld daar nog altijd niet echt voor te vinden is…
Interview: Hélène Legrand
dossier
PME
HEEFT DE BEDRIJFSWAGEN AFGEDAAN?
Electrabel: “Er bestaan wel degelijk alternatieven!”
N
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
32
u er een nieuw belastingsysteem is ingevoerd voor bedrijfswagens, luidt de vraag: hoe kunnen ondernemingen op een vernieuwende en liefst duurzame manier hun wagenpark beheren? We belichten in dit verband enkele interessante initiatieven, onder meer van Electrabel en Altran. Altran heeft meer dan 900 personeelsleden in dienst, vooral consultants, die zich vaak moeten verplaatsen. Het werkte zich onlangs in de kijker met een opvallend voorstel aan zijn werknemers: de sleutels van hun bedrijfswagen inruilen tegen een “mobiliteitspack” (vouwfietsen van topkwaliteit, een volledig abonnement voor het openbaar vervoer enz.). Daarmee zou zijn bedrijfswagenpark meteen opgedoekt worden. Een andere ingrijpende, zij het minder radicale maatregel is die van Electrabel, dat trouwens al sinds 2008 heel wat projecten en initiatieven heeft gelanceerd in dat verband: “Ons startplan bevatte een aantal incentives voor milieuvriendelijker wagens, maar vooral voor het openbaar vervoer, en het was toen al een groot succes”, aldus Ann Goossens, adviseur duurzame ontwikkeling bij Electrabel. Na dit eerste initiatief volgde een ambitieuzere reorganisatie, waarbij de groep een reeks business units samengebracht in één
enkel gebouw. “We vonden het vooral belangrijk dat het gebouw dicht bij een station lag, met name Brussel-Noord, om de overstap naar het openbaar vervoer nog wat makkelijker te maken.” De resultaten bleven niet uit: nog meer werknemers binnen de groep kozen voor de trein, “temeer omdat die veel meer comfort bleek te bieden dan ze aanvankelijk dachten”. Electrabel ging op zijn elan door en pakte uit met een hele reeks alternatieven voor bedrijfswagens. Zo stelde het onder meer fietsen en elektrische scooters ter beschikking. Het was alvast tevreden over de eerste resultaten voor de periode 2008-2010 en bestelde een studie om na te gaan of het nog verder kon gaan. “We stelden vast dat we nog een zeer grote progressiemarge hadden inzake milieu-impact”, lacht Ann Goossens. Vandaar een extra programma: “Let’s choose”. Basisprincipe: het afschaffen van parkeerplaatsen, “waardoor we ook werknemers konden bereiken zonder bedrijfswagen. Vandaar ons voorstel om ons parkingbudget te besteden aan alternatieven, zoals de mogelijkheid om sneller van bedrijfswagen te veranderen als er kan worden gekozen voor een minder vervuilend model; in dat geval is de vergoeding voor het leasebedrijf niet langer voor rekening van de werknemer. Maar we bieden voortaan ook de mogelijkheid om een treinabonnement
Auto’s: richting uitgang
eerste klas te nemen bijvoorbeeld”. Ook hier waren de resultaten positief, want de groep heeft nu al de doelstellingen bereikt die hij zich had opgelegd voor 2015: het percentage werknemers dat met de auto naar het werk komt, verminderen van 60 naar 40 %. Alle middelen zijn goed om die ambitie te verwezenlijken. Zo investeerde Electrabel in videoconferentiemateriaal en in een reeks open offices, zowat overal in België. “Op die manier hoeven we niet langer onze teams en verantwoordelijken systematisch naar Brussel te laten komen. Bovendien is telewerk een heel stuk milieuvriendelijker.”
Thuiswerk is vandaag de boodschap! Maar met het openbaar vervoer raak je toch niet overal? “Inderdaad. Precies daarom hebben we ook geïnvesteerd in verschillende elektrische dienstwagens voor kleine afstanden.” Alternatieven voor uitgebreide wagenparken zijn er dus genoeg, maar hoe reageert het personeel daarop? Overtuigd of sceptisch? “Het eerste! In het begin is er altijd wat terughoudendheid, want werknemers hebben nu eenmaal hun vaste gewoonten, en dat is ook perfect te begrijpen. Laat ze gewoon wat experimenteren en alternatieven uitproberen, en ze zijn meestal verkocht. Wie nog nooit een elektrische wagen bestuurd heeft, weet gewoon niet hoeveel comfort die biedt.” En het succesverhaal is nog niet ten einde, want Electrabel is momenteel zijn “car policy” volop aan het herzien. M.G.
www.petercam.be
BEST PRIVATE BANK IN BELGIUM 2012. EEN MOOIE BEKRONING. HET ALLERBELANGRIJKSTE? ÚW TEVREDENHEID.
Vermaarde experten in vermogensbeheer hebben Petercam uitverkozen tot “Best Private Bank in Belgium 2012”. Een erkenning van het professionele maatwerk van onze specialisten, waar we best trots op mogen zijn. Net zoals op ons talent om telkens weer opportuniteiten te vinden om uw vermogen te optimaliseren en expertise om het veilig te stellen. Maar als u ons nu op de man afvraagt wat ons de grootste voldoening schenkt? Dan luidt ons volmondig antwoord: uw erkenning en tevredenheid. Want dat is waar het uiteindelijk écht op aankomt. Graag laten we u zelf uw mening vormen op petercam.be
Antwerpen
Hasselt
Luik
Brussel
Knokke
Roeselare
Gent
Leuven
Waver
dossier
PME
DE MOBILITEIT VAN MORGEN? ELEKTRISCH EN GEDEELD?
More Mia! De elektrische wagen wordt stilaan zichtbaar in het straatbeeld van onze steden, al betekent dat zeker nog niet dat de klassieke benzine- of dieselauto voorgoed heeft afgedaan. Hoe komt dat precies, en wat zijn de toekomstperspectieven? Welk type bedrijfswagens zullen over 5 à 10 jaar de toon aangeven? Tekst en uitleg door Alain Fadié van Mia Electric.
D
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
34
e elektrische wagen is nog niet echt ingeburgerd in België en blijft vooralsnog het “voorrecht” van milieubewuste particulieren en bedrijven die een groen imago nastreven door twee of drie elektrische auto’s op te nemen in hun vloot. Maar als we Alain Fadié van Mia Electric mogen geloven, zou daar binnenkort wel eens verandering in kunnen komen. “Bedrijfswagens worden steeds zwaarder belast, dus moeten we het probleem anders aanpakken. Waarom zouden ondernemingen voortaan niet de voorkeur geven aan elektrische wagens voor hun personeel, en de resterende klassieke wagens behouden voor gedeeld gebruik, bijvoorbeeld voor lange afstanden of om mee op vakantie te gaan?” Deze oplossing zou alvast twee voordelen bieden: een lagere fiscaliteit en een milieuvriendelijker imago. Volgens Alain Fadié zal de elektrische wagen echter pas echt doorbreken als hij ook een reële gebruikswaarde heeft. En dat betekent? “Als ik een elektrische auto heb, kan ik gratis parkeren, betaal ik geen belasting op de inverkeerstelling in de stad, kan ik gratis mijn batterij opladen enz. Welnu, het is die gebruikswaarde die de populariteit van dit type wagen zal bepalen.” De andere bepalende factor voor het dagelijks gebruik is en blijft: een voordeliger fiscaliteit dan voor de klassieke auto. “Een elektrische wagen is nog altijd duurder, maar met de lagere
Rij trendy verkeersbelasting, afschrijving in twee jaar en 200 % aftrekbaarheid oogt het plaatje toch stilaan voordeliger”, merkt Alain Fadié op. Maar is de huidige infrastructuur (oplaadpalen enz.) wel al voldoende ontwikkeld om elektrische wagens een volwaardige plaats te geven in onze steden? “Een gewoon stopcontact volstaat om onze auto’s op te laden.” Waarmee het hoofd van Mia Electric niet gezegd wil hebben
dat de klassieke auto ten dode opgeschreven is. “Maar waarom zouden gezinnen met twee wagens niet kiezen voor een elektrische als tweede exemplaar?” De trend is voor hem hoe dan ook overduidelijk: het einde van het tijdperk van de individuele auto is nabij. De toekomst van de mobiliteit zal gedeeld zijn of niet zijn, en de elektrische wagen is daarbij niet langer weg te denken… H.L.
Mia: elektrische en gedeelde wagens Sinds half maart rijden de medewerkers en leden van BECI rond met kleine elektrische wagens. “Mia”, zo heten ze, en het zijn nog leuke modellen ook. Alain Fadié, hoofd van Mia Electric, licht de basisfilosofie van dit initiatief toe. “We hebben BECI twee modellen ter beschikking gesteld, een driezit en een vierzit. Je kunt ze gebruiken om boodschappen mee te doen of voor enkele dagen, om mee rond te rijden in de stad of de stadsrand. Ons doel: iedereen laten kennismaken met het concept ‘elektrische mobiliteit’ en met carpooling. Zowel de medewerkers van de Kamer van Koophandel als haar leden kunnen gebruikmaken van dit type voertuigen.” Succes gewaarborgd, vooral intern, want sommige gebruikers zweren voortaan bij de Mia voor al hun verplaatsingen! H.L.
GA VOOR
VOORDEEL GEEN HOGE AFDRUKKOSTEN MEER EN PRINT ZELF DOCUMENTEN OP A3-FORMAAT. Printen, kopiëren, scannen en faxen tot A3 met het nieuwe gamma multifunctionele A3-kleureninkjetprinters van Brother. 141% is het verschil tussen A4 en A3. Deze printers kunnen met hoogrendementinktpatronen uitgerust worden om kosten te besparen. Uw 141% voordeel. Print zelf uw professionele brochures “automatisch recto verso”, presentaties en A3-affiches, en uw bedrijf en producten krijgen de aandacht die ze verdienen. A3 printen reeds vanaf € 199, incl. btw en bijdragen.
Ga voor uw 141% voordeel! Surf naar www.brother141.be Met milieulabels Energy Star en Blue Angel. Gratis recyclageprogramma voor inktpatronen.
dossier
PME
VAN KOSTENBEHEERSING TOT STRATEGISCHE REFLECTIE
Hoe de crisis aan te pakken? Sinds 2008 zien veel bedrijven zich door de economische crisis gedwongen om aan actieve kostenbeheersing te doen. Ook al zijn de eerste resultaten vaak hoopgevend, toch botst deze aanpak op haar grenzen. Vandaag kan alleen een langetermijnstrategie vruchten afwerpen.
K
unnen we, bijna vier jaar na het uitbreken van de economische crisis, al conclusies trekken over de beste manier om ze aan te pakken? Voor François Jaucot, partner van het consultingbureau PwC, luidt het antwoord definitief: ja. “Deze crisis is ernstiger dan de vorige, en de bedrijven moesten er heel snel op reageren. We hebben hun antwoorden wereldwijd bestudeerd en vergeleken met de manier waarop de bedrijfswereld sinds 2008 geëvolueerd is. Doel: ‘best practices’ formuleren inzake crisisbeheer”, aldus de consultant.
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
36
Meer dan cost-cutting De meeste bedrijven reageerden meteen met een aantal kostenbesparende maatregelen, wat niet hoeft te verbazen: investeringen uitstellen, algemene kosten drukken en zo mogelijk de arbeidskosten verminderen. “De meest complexe beslissingen, zoals maatregelen om het personeel te behouden en extra te motiveren, optimalisering van de financiële structuur, een beter beheer van het strategisch werkkapitaal en het uitbesteden van bepaalde
activiteiten, bleven echter marginaal”, aldus François Jaucot. “Net als strategischer opties, zoals outsourcing, het zoeken naar nieuwe afzetmarkten en de ontwikkeling van nieuwe producten.” Drie jaar na het begin van de crisis kiest de bedrijfswereld vandaag echter voor deze langeretermijnaanpak.
Welke lessen te trekken? De beste strategie ontwikkelen, is niet per se een makkelijker opgave, temeer omdat de PwC-studie zich vooral richtte op multinationals en niet op kmo’s. “We kunnen drie complexiteitsniveaus onderscheiden in de gekozen strategieën”, vervolgt François Jaucot. “Het meest basale niveau wordt gevormd door kostenbeheersingsstrategieen: de algemene kosten drukken, de voorraden verminderen en het beheer van het informaticapark rationaliseren. Op het tussenniveau vinden we talentmanagement (beter HR-beheer, behoud en motivatie van personeel) en organisatorische veranderingen zoals een eenvoudiger bankstructuur, het opstellen van boordtabellen, verbetering van de operationele resultaten, rationalisering van het aankoopbeleid, een proactief investeringsbeleid en de ontwikkeling van ‘dienstencentra’ binnen de onderneming. De meest complexe strategieën ten slotte moeten enerzijds groei en innovatie stimuleren, onder meer door het businessmodel te herzien, en anderzijds een beter risicobeheer bevorderen en de wetgeving beter opvolgen, vooral dan de fiscale.”
Kiezen afhankelijk van de situatie
François Jaucot, PwC
Vraag is: hoe bepaal je de beste strategie? “Voor een kmo hangt uiteraard alles af van haar situatie: sommige strategieën zijn eenvoudiger dan andere, al kunnen we hoe dan ook wel enkele algemene benaderingen aanstippen”, analyseert Mathieu Van De Poel, manager bij PwC. “Zo is de optimalisering van het werkkapitaal een zeer veelbelovende methode. Heel wat bedrijven, en niet alleen kmo’s, voeren immers nog altijd geen proactief schuldvorderingsbeleid. Resultaat: de facturen worden te laat betaald, met negatieve gevolgen voor het cashmanagement. Als ze dan ook nog eens hun leveranciers te vroeg betalen, zijn er aanzienlijke winsten mogelijk. Het opstellen van doeltreffende en gecentraliseerde boordtabellen met behulp van de boekhouder, maakt bovendien ook een betere sturing van het beheer mogelijk. Een andere mogelijkheid is de herziening van het aankoopbeleid: nieuwe leveranciers
dossier PME
kiezen, de concurrentie laten spelen en actiever onderhandelen, loont altijd. De productieprocessen binnen het bedrijf herzien ten slotte, is in sommige gevallen complexer, maar kan wel flinke besparingen opleveren.” Maar het meest complexe niveau is en blijft de herziening van het businessmodel. Niet per se een onhaalbare strategie, zeker niet voor kmo’s, die met hun lichtere structuur meer flexibiliteit bieden. “Alles begon met een vaststelling die heel wat kmo’s maken”, aldus Frédéric Loncour, CEO van dit in 1913 opgerichte familiebedrijf. “We merkten dat we te sterk afhankelijk waren van onze hoofdleverancier én onze belangrijkste klant. In die tijd ontwikkelden we uitsluitend hogesnelheidsglasvezelnetwerken, en telefonie- en geïntegreerde registratieoplossingen voor marktzalen die de transactiehistoriek konden combineren met de overeenkomstige telefoonregistraties. We haalden nagenoeg heel onze omzet uit beide activiteiten, waarbij we respectievelijk volledig gebonden waren aan één enkele leverancier en één enkele klant. We stelden vast dat die situatie gewoon niet gezond was op lange termijn, en begonnen na te denken over methoden om die lacune op te vullen en onze activiteiten te diversifiëren. Tegelijk begon er zich een technologische
37 Mathieu Vandepoele, PwC
Mireille heeft meer in huis dan u denkt :
Mireille past u perfect !
Arbeidskledij voor elk vak Bestellen via webshop Brillen en helmen Emblemen Foodkledij Full - service voor werkkledij Imagotapijten Kledingkasten Onderhoud werkkledij Schoonloopmatten Signalisatiekledij T-shirts en thermisch ondergoed Wasserij- en magazijnservice Werkhandschoenen Werkschoenen Winterkledij Zorgzaamheid en service !
Brusselsesteenweg 177 - 1785 Merchtem T 02/460 00 11 - F 02/460 58 85 P. Paquaylaan 186 - 3550 Heusden-Zolder T 011/57 11 22 - F 011/57 11 39
[email protected] www.mireille.be
dossier
PME
ontwerpen. Daarbij streven we naar een klantgerichte aanpak, door tools te ontwikkelen om hun werk te vergemakkelijken. We proberen zo veel mogelijk te anticiperen op de vraag en nieuwe oplossingen aan te bieden die aangepast zijn aan de behoeften van onze klanten.”
Een strikter beheer Tein Telecom voert echter ook een zeer strikt activiteitenbeheer. Zijn motto: technologische beheersing moet hand in hand gaan met een streng financieel en juridisch beleid. “Op financieel vlak hebben we een stevig eigen kapitaal opgebouwd. Dat verhoogt niet alleen onze leencapaciteit, maar zorgt er vooral voor dat we vertragingen bij grote projecten kunnen opvangen, die nu eenmaal onvermijdelijk zijn in ons vak, zonder onze kasmiddelen in gevaar te brengen. Op juridisch vlak hebben we onze onderhandelingspositie verstevigd, zodat onze contracten altijd evenwichtig zijn en vooral onze intellectuele-eigendomsrechten veiligstellen. In de technologiesector is dat van essentieel belang om een duurzaam concurrentievoordeel te behouden.”
38 N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
Overtuigende resultaten
Frédéric Loncour, CEO van Tein Telecom
ommekeer af te tekenen: na spraak was het de beurt aan beeld om over te schakelen van analoog op digitaal.”
Deze politiek heeft ongetwijfeld vruchten afgeworpen. “Vandaag halen we meer dan de helft van onze omzet uit activiteiten die vijf à zes jaar geleden nog niet eens bestonden”, besluit Frédéric Loncour. “In diezelfde periode is ons personeelsbestand met 20 % gegroeid.” Van crisis gesproken? “We zijn er ons volledig van bewust, want als bedrijf moeten we nu eenmaal zicht houden op de macroeconomische omgeving. We hebben echter een stevig businessmodel opgebouwd waarmee we vandaag de toekomst met ambitie en hernieuwd vertrouwen tegemoet kunnen zien.” Frédéric Wauters
Uitgaan van de behoeften van de klant Dankzij zijn lange ervaring met netwerken en oplossingen voor digitale communicatie is Tein Telecom ideaal geplaatst om te profiteren van deze paradigmaverandering. “We hebben beslist om ons te lanceren in dit nieuwe segment, maar door ons dit keer te profileren als aanbieders van oplossingen met hoge toegevoegde waarde”, vervolgt Frédéric Loncour. “Op die manier hebben we SightVision™ ontwikkeld, onze eigen software voor intelligente videobewaking. Die kan bijvoorbeeld automatisch incidenten, nummerplaten en beginnende branden detecteren, diverse alarmen doen afgaan of een schip traceren en volgen, vanaf het ogenblik dat het aankomt in een haven tot het aanmeert in het dok. We investeren trouwens nog altijd enorm veel in R&D, om nieuwe toepassingen te
Tein Telecom: groeivoorwaarden creëren Halfweg het vorige decennium was Tein Telecom nog in de eerste plaats leverancier en installateur van telefonie- en netwerkinfrastructuur. Vandaag is het één van de leiders op de markt van de intelligente videobewaking. Een successtory die niets aan het toeval overlaat en alles te danken heeft aan de herziening van zijn businessmodel.
HUMAN RESOURCES
HR OPLOSSINGEN @ DAOUST
we love solutions
4Sinds onze oprichting in 1954 is Daoust het meest ervaren Human Resources kantoor in België. 4Kwaliteitsvolle oplossingen voor de belangrijkste aspecten van HR met 6 afdelingen : interim, selecties, outplacement, dienstencheques, coaching & opleidingen en publieke sector. 4Een uitgesproken aandacht voor menselijke en maatschappelijke waarden.
FLAGSHIP STORE JobCenter Louiza Louizapoortgalerij 203/5 02/513.87.55 -
[email protected]
www.daoust.be
INTERIM - SELECTION - OUTPL ACEMENT - DIENSTENCHEQUES - PUBLIC SECTOR - JOB ACADEMY
Daoust nv, Louizapoortgalerij 203/5, 1050 Brussel, tel. 02/513.14.14, email :
[email protected], www.daoust.be. Erkenningen voor de 3 regio’s: Wallonië : W.INT/SO/RS/RE.22, Vlaanderen : VG.163.BUOP, Brussel : B-AA05.034. Erkenningsnummer Dienstencheques : 40063.
:%0-4%'&6)2+89; 6)'='0%+):)640-',8-2+ -2&%0%27 )2(-):%2 ;-)2)6&)6+)6 &IVREVH;MPPEMR (MVIGXIYV&YWMRIWW9RMX&VMGOW ;MIRIVFIVKIV
±;MIRIVFIVKIVSRX[MOOIPXOIVEQMWGLIFSY[QE XIVMEPIRHMILIXPEFIP³HYYV^EEQ´ZIVHMIRIR3R^I TVSHYGXIR IR TVSHYGXMIQIXLSHIW VIWTIGXIVIR QIRWIRQMPMIY[ERX[I[MPPIRHISQKIZMRKRMIX RSHIPSSW FIPEWXIR 6IG]GPIVIR MW ZSSV SRW HYW ZER^IPJWTVIOIRH (I [IXXIPMNOI ZIVTPMGLXMRKIR ZSSV HI VIG]GPEKI ZERFIHVMNJWQEXMKIZIVTEOOMRKIR^MNRMIXWQMRHIV ZER^IPJWTVIOIRH (EEVSQ HSIR [I FIVSIT ST :%0-4%'>MNRIQIRHIEHQMRMWXVEXMIIRPS KMWXMIOI STZSPKMRK ZER SRW SZIV >I ZIV^EQIPIR ZSSV SRW EPPI RSHMKI HEXE IR VETTSVXIVIR LMIV SZIV EER HI SZIVLIMH &SZIRHMIR WXMQYPIVIR ^I SSOHIVIG]GPEKIZME½RERGMtPIMRGIRXMZIW>S^MNR [MNMRSVHIQIXHI[IXIRFIWTEVIR[ILIIP[EX XMNHIRIRIVKMI ,IX NYMWXI IZIR[MGLX ZMRHIR XYWWIR HYYV^EEQ SRHIVRIQIRIROSWXIJ½GMtRX[IVOIRMWZERHEEK FIPERKVMNOIV HER SSMX :%0-4%' LIPTX SRW HEEVFMN;ERXSSO[MN[MPPIRKVEEKSRWWXIIRXNI FMNHVEKIR EER IIR WGLSRIVI TPERIIX 9 RIIQX XSGLSSOY[ZIVERX[SSVHIPMNOLIMHEPWFIHVMNJST LIXZPEOZERQMPMIY#²
1IIV[IXIR# &IP SJOMNOST[[[ZEPMTEGFI
Uw onderneming, dag in, dag uit
NO LEASE PLEASE
Rossel: liever kopen dan leasen
D
e persgroep Rossel heeft eigenlijk maar een kleine wagenvloot: voor de 2.000 Belgische medewerkers beschikken ze over 350 voertuigen. Wel opmerkelijk is de manier waarop ze hun wagenpark beheren. “Binnen Rossel hebben we besloten om de klassieke leasers links te laten liggen en zelf onze wagens aan te kopen,” horen we van directeur Algemene diensten Jean-Marc Pétein. JM Pétein, Rossel Waarom? “De belangrijkste reden was dat we geen verhuurder vonden die helemaal aan onze verwachtingen voldeed. Uiteindelijk bleek het minder duur om zelf wagens aan te kopen. En bovendien is dit ook eenvoudiger. Hij vindt dat we voortdurend oplettend moeten zijn.” Een voorbeeld:
de leasingondernemingen voorzien in hun teruggaveclausules dat de wagen onberispelijk moet zijn. “Maar na vier jaar gebruik zijn alle voertuigen beschadigd, zelfs bij normaal gebruik. Deze factuur kon vaak tot 2500 € oplopen en dat was een flinke hap uit het budget.” Een ander voorbeeld is de btw op de inschrijvings- en inverkeerstellingstaks. “Het in de tijd spreiden van de taksen zoals de leasingbedrijven bedrijven doen, heeft als gevolg dat je btw betaalt op de taksen zelf.” Daarom heeft Rossel ervoor gekozen om hun wagenpark volledig intern te beheren. Belangrijk daarbij was de ‘total cost of ownership’ of TCO. “Wij gaan zo exact mogelijk na hoeveel het voertuig kost en volgen van nabij de kilometerkost. Van zodra een vast niveau bereikt is, gaan we het zelf opnieuw verkopen.” Jean-Marc Pétein besluit: “We wilden alles wat met onze vloot te maken had in eigen beheer doen. Wel, we zijn daarin geslaagd.”
Drie vragen voor Jean-Marc Pétein, directeur Algemene diensten van Rossel Met het regeringsakkoord is de wetgeving voor de bedrijfswagens sterk gewijzigd. Welke gevolgen had dat voor het wagenbeleid van Rossel? Als puntje bij paaltje komt, is het vooral de gebruiker van het voertuig die zijn maandelijkse bijdrage, via het voordeel van alle aard, ziet stijgen. Voor wagens die veel CO2 uitstoten kan dat hoog oplopen. In sommige gevallen kan dat het nettosalaris met 150 € doen dalen.
Wat is het antwoord van Rossel op deze nieuwe situatie?
De bedrijven kunnen natuurlijk niet verantwoordelijk gehouden worden voor politieke beslissingen. Toch proberen we een antwoord te vinden voor de soms wel heel dringende noden van onze medewerkers. Als dit voor ons niets kost, willen we best de wagen omwisselen.
Gaat het vlootbeleid van Rossel daardoor veranderen? Het beleid op zich niet, maar we gaan in onze vloot wel een ‘downsizing’ van de wagens zien. Anne-Sophie Bailly
Hybride of solo? Hybride wagens bieden een efficiënte oplossing voor hoog de oplopende brandstofkosten, het vooralsnog beperkte maximale bereik en het gebrek aan laadpunten. Toch wijst een onderzoek van de Amerikaanse wagenindustriespecialist POLK uit dat eigenaars van een hybride wagen niet geneigd zijn om opnieuw dezelfde keuze te maken. Een povere 35% van de hybridebezitters overweegt in de toekomst een gelijkaardige wagen te kopen. De gebruikers hebben geen opmerkingen over de kwaliteit van deze wagens, wel betreuren ze het gebrek aan laadpunten. Ondertussen leveren de
constructeurs heel wat inspanningen om de gewone motoren te verbeteren. Sommige stadswagens zoals de Mazda 1.4l MZ verbruiken amper 4,1l/100 km waardoor ze al zuiniger zijn dan de Toyota Prius in hybride modus. Het ziet er naar uit dat de fossiele brandstoffen door volledig elektrische wagens beconcurreerd gaan worden en niet door de hybrides. Didier Dekeyser
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
41
Toolbox
HET BEHEER VAN DE LEVERINGSKETEN
Maatschappelijk verantwoord ondernemen: van de leveringsketen tot de afvalverwerking
V
oor de ondernemingen is het beheer van de leveringsketen een belangrijk element van hun dagelijkste werking. Enkele puntjes volstaan om dit duidelijk te maken:
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
42
« De samenleving maakt zich zorgen over de schade die producten aan mens en natuur kunnen veroorzaken. Dit omvat zowel het productieproces als de volledige levensloop van het product. « De internationale sociale en arbeidsnormen en de mensenrechten vereisen meer aandacht. « Kopers uit de openbare en privésector willen alsmaar vaker weten van waar producten komen en ze eisen ook dat dit gecontroleerd wordt. « De wereldwijde grondstoffenschaarste, de exploitatie van deze grondstoffen en de grote energiehonger hebben directe gevolgen voor de economische toekomst van alle industrietakken. Deze elementen hebben als gevolg dat we nu meer aandacht besteden aan het duurzaam beheer van de leveringsketen. De opkomst van recyclagesystemen zijn daar een voorbeeld van. Deze laten toe om het grondstoffengebruik gedeeltelijk terug te dringen. Daarnaast maakt het ook de ontwikkeling van nieuwe producten mogelijk.
Aanvankelijk hield het beheer van de leveringsketen vooral een optimalisatie van de productieprocessen in. Efficiëntiewinsten lieten immers toe om de kosten te drukken. Tegenwoordig wordt er ook rekening gehouden met het leefmilieu en sociale, ethische en economische aspecten. Met fair trade werd een ‘correcte prijs’ een door iedereen aanvaarde waarde. Consumenten hebben nu recht op correcte informatie op de verpakking en de verbruiker houdt nu ook rekening met de CO2uitstoot en het gebruik van duurzame energiebronnen. De inkoop vormt een belangrijk onderdeel van de leveringsketen. Ondernemingen kennen twee soorten inkopen en beide worden alsmaar vaker integraal tegen het licht gehouden. De eerste groep omvat aankopen voor het product of de dienst die je op de markt brengt, de tweede slaat op de aankopen voor alle ondersteunende activiteiten. Het is dus een interessante oefening om na te gaan welke sociale, ethische en milieucriteria je aan je leveranciers kan opleggen om zo je doelstellingen op het vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen te halen. Je wilt immers de negatieve impact zoveel mogelijk beperken en de positieve bijdrage maximaliseren. Zo kan je bijvoorbeeld samen met je leveranciers nagaan of ze gebruik maken van labels en de internationale gedragscodes naleven.
Het volstaat niet langer om enkel naar de prijs te kijken. Je moet ook stilstaan bij de gebruiks- en afdankingskosten. Dit principe is ook bekend als de ‘total cost of ownership’. Door hier rekening mee te houden blijkt soms dat de echte sociale kost veel hoger ligt voor sommige producten. Ze kunnen een leefmilieu- of gezondheidsrisico inhouden tijdens het gebruik of de verwerking achteraf. Ook het onderhoud, de mogelijkheid om het al dan niet te herstellen, het totale transport, de CO2-uitstoot,… zijn allemaal elementen die de werkelijke kostprijs de hoogte in kunnen jagen. En wat gebeurt er met deze producten en materialen als we ze niet langer nodig hebben? Waar gaan ze heen? Zo getuigt het niet van veel verantwoordelijkheidszin om oude computers aan een ontwikkelingsproject te schenken. Afgedankte elektronische apparaten zijn ronduit gevaarlijk en vormen door de vele toxische bestanddelen een groot milieurisico. Vooral omdat ontwikkelingslanden niet over de verwerkingscapaciteit of de nodige technologie beschikken om deze producten te ontmantelen en te recycleren.
Brigitte van der Mensbrugghe –
[email protected] In samenwerking met Sustenuto –
[email protected]
Met de financiële hulp van:
In het kader van het federaal actieplan MVO van 25 oktober 2006
Uw onderneming, dag in, dag uit
ALLEEN MAAR GELUKKIGEN?
Studentenarbeid: een stand van zaken Op 1 januari werd de nieuwe wet op de studentenarbeid van kracht. Te vroeg om conclusies te trekken, behalve dat ze een verbetering lijkt en vooral perspectieven biedt voor langduriger contracten. Wat weten we vandaag met zekerheid? Een poging tot vooruitblik met Randstad, plus enkele getuigenissen.
Bedrijven kunnen voortaan makkelijk perioden van het jaar opvangen waarin ze nood hebben aan extra arbeidskrachten, en dat om allerlei redenen: aanvoer van producten die zware logistieke lasten meebrengen, grote drukte in de distributie, tijdens de koopjesperiodes of de eindejaarsfeesten, … Werkgevers kunnen vlotter plannen en arbeidsovereenkomsten sluiten van langere duur. Studenten met financiële noden van hun kant kunnen beslissen om langer te werken, zelfs buiten hun studieperiode. Hoe meet de RSZ nu of de quota nageleefd worden? Ook hier lijkt de wet een hele stap vooruit. Zo beschikken beide partijen over een transparante online berekeningstool die gevoed wordt met de “multi-Dimona-aangiften” die de werkgever elk kwartaal moet indienen. Wat vindt Samanta Evrard ervan, die in september benoemd wordt tot leerkracht Germaanse talen? Ook al verandert de
Hoe wordt de nieuwe wet onthaald? De wet lijkt interessant, maar blijft in de praktijk te weinig bekend. De Spaanse kledingketen Bershka neemt weliswaar studenten in dienst, maar onder bediendecontract. Marie Baraodacunha, uitbaatster van Bershka Nieuwstraat, schakelt elke zaterdag vijf studenten in, dus maximaal 52 keer per jaar. Ook al vindt ze de nieuwe wet praktischer, toch past ze de regels van de keten toe. Renaud Dechamps van Randstad voerde eind 2011 een enquête uit bij ongeveer 400 bedrijven en 300 studenten: “Slechts een kwart van de studenten en 4 op de 10 bedrijven waren op de hoogte van de nieuwe wet. Wel is een verpletterende meerderheid voor: 82 % van de werkgevers en 85 % van de studenten. De bedrijven willen het aantal studentenwerkdagen met 6 % verhogen deze zomer en met 56 % de rest van het jaar”. In 2011 werkten studenten gemiddeld 24 dagen, maar in 2012 zouden ze er gemiddeld 39 willen presteren. Midden 2013 zou er een eerste evaluatie gebeuren. Momenteel is het nog te vroeg om prognoses te maken, al verwacht Randstad dat er een nieuwe
43 N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
Voordelen voor werkgevers en studenten
spreiding over het jaar op zich niets, toch is de wet een verbetering, want vroeger waren studenten zoals zij, die meer wilden werken dan 46 dagen per jaar, minder aantrekkelijk voor werkgevers: “Vandaag word ik op dezelfde voet behandeld als een jobstudent en word ik niet vanaf mijn eerste werkdag belast, zoals een werknemer.”
©Reporters
V
olgens de nieuwe wetgeving die sinds begin dit jaar geldt, mag een student voortaan het hele jaar door in totaal 50 dagen werken tegen voordeeltarief, en niet langer slechts gedurende 2 perioden (één tijdens en één buiten de schoolvakanties) van elk 23 dagen. Overschrijdt hij die 50 dagen, dan wordt hij niet langer bestraft, maar beschouwd en belast als een normale werknemer. Hij mag daarbij zijn 50 dagen naar believen spreiden. Een foute beleidskeuze? Zeker niet…
Ik ben jobstudent en barst van energie dynamiek zal groeien op de arbeidsmarkt, ook al is die conjunctuurgebonden. De Belgische leider op de uitzendmarkt werft gemiddeld 34.000 werknemers aan per week. Op die manier krijgt hij een eerste indruk van de impact van de wet 2012. Randstad stelde de eerste drie maanden hoe dan ook al een stijging vast van het aantal jobstudenten, met een lichte daling rond Pasen. Dat is wellicht te danken aan de uitbreiding van de toegestane werkperioden. Sylvie Cousin
Via een uitzendkantoor of niet? Een student in dienst nemen via een interim is duurder voor de werkgever, in die zin dat hij de selectie-, rekruterings- en beheerskosten moet aftrekken, waaronder de RSZ-aangiften en de uitbetaling van de lonen. Sommige werkgevers, zoals pretparken, kunnen hun personeel onmogelijk intern beheren. “Het komt erop aan de uitbestedingskosten te vergelijken met de tijds- en personeelsinvestering die vereist is binnen de onderneming”, besluit Renaud Dechamps (Randstad).
Uw onderneming, dag in, dag uit
ICT: NIEUWE TENDENSEN
Wat volgt na het digitale tijdperk? Vijf nieuwe digitale golven zouden zaken doen wel eens grondig kunnen veranderen. In elk geval zullen werknemers en consumenten niet meer dezelfde blijven: nieuwe manieren om te kiezen, te kopen, diensten en producten te gebruiken gaan iedereen – en dus ook de concurrentie – dwingen om anders te werk te gaan. Hoe kan je in dit nieuwe tijdperk je strategie optimaliseren? Welke technologie heb je daarvoor nodig? Deloitte publiceerde zonet het derde Tech Trends-rapport …
T
ijdens hun laatste jaarlijkse happening over technologische innovatie was 97% van de deelnemers er van overtuigd dat hun onderneming in de toekomst niet zonder mobiele applicaties kan. Maar liefst 68% wilde nog binnen het jaar geld vrijmaken voor de ontwikkeling daarvan en amper 56% bleek nog niet over een mobile strategie te beschikken.
44
«Analyse: zowel intern als extern stijgt de hoeveelheid informatie exponentieel. Zonder gedegen analyse is deze waardeloos en de uitdaging bestaat er dan ook uit om al deze gegevens te exploiteren. Als dat lukt, krijg je meer inzicht in de individuele
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
Vijf nieuwe digitale golven Na het industriele tijdperk
©Reporters
k wa m de digitale revolutie. Kan het zijn dat we al op de drempel van het post-digitale tijdperk staan? Deloitte ziet vijf nieuwe tendensen op ons afkomen. Deze bieden enorme kansen, maar daarvoor is een integrale strategie wel een absolute voorwaarde. Waarover hebben we het juist? « Mobiliteit: de mobile toepassingen voor de consumenten zitten nog altijd in een eerste fase. Oplossingen zullen betrouwbaar en eenvoudig up te daten moeten zijn, willen ze een kans maken. «Een socializing of business: de bedrijven zullen verplicht worden om hun contacten met de consumenten stevig onder handen te nemen. Deze laatsten weten nu immers veel beter wat ze willen en bovendien laten ze dit ook merken.
verlangens en kan je dus ook meer verkopen. Toch gebruikt op dit ogenblik maar 20% van de ondernemingen hoogstaande analysetools. «De cloud: ‘IT as a service’ zit nog in een beginstadium. De bedrijven beperken zich tot enkele voor de hand liggende diensten en wachten af tot het aanbod zich uitbreid en duidelijker wordt. «Veilige gegevens: de focus ligt hier op digitale privacybescherming. De gebruiker neemt dat meer zelf in handen.
Early adopters “De verschillende elementen zijn nog niet echt matuur, maar de combinatie ervan geeft al de aanzet tot het post-digitale tijdperk. We vinden al de eerste voorbeelden in het consumptieaanbod,” zegt Christian Combes, Partner Deloitte Consulting Technology Services Leader. “Een
N°3, welke zijn uw individuele voorkeuren ? grote Amerikaanse restaurateur test op dit ogenblik de iPad uit. Dit wordt gecombineerd met sociale elementen. Ze hadden problemen om hun serveuses op te leiden en daarom kregen deze een virtuele wijnkaart mee. Zo krijgen ze de uitleg die ze aan de klanten moeten geven, commentaren van de sommelier, informatie over de druiven, de streek, enz. Dat vermindert het intimiderende effect dat een sommelier op de klanten kan hebben en laat toch toe om duurdere wijnen aan de man te brengen.” Het restaurant kan het sociale aspect ook nog eens gebruiken door de klanten te vragen om het beste team een score toe te kennen. De winnaar heeft dan het recht om zijn uren zelf te kiezen… In Tanzania zijn er ambulante dokters die hun voorschriften mobiel doorsturen waarna deze automatisch opgenomen worden in de logistieke keten van de medische posten. Dichter bij huis gebruikt de VDAB dit om de 10.000 openstaande vacatures tot bij de 10.000 werkzoekenden te brengen. Mobiele en sociale technologieën gaan hiervoor hand in hand met verschillende cloud-toepassingen. En uiteraard wordt al deze gevoelige informatie netjes beveiligd. Sylvie Cousin
Flexibele werkplekoplossingen voor uw onderneming
Pass en bij ied d e budg r et
Van één persoon tot een complete afdeling: wij bieden een ZJHSHHHURVZ[LULMMLJ[PL]LÅL_PILSL^LYRWSLRVWSVZZPUNLU die kunnen worden afgestemd op uw activiteiten en aansluiten bij ieder budget. Volledig ingerichte kantoorruimte en virtuele kantoordiensten
10 centres in België: in Antwerpen, Brussel en Gent
Vergaderruimten en business lounges
Diverse locaties in België
2VTTLLY[L^L[LUV]LYVUaLÅL_PILSLVWSVZZPUNLU
Kijk op
www.regus.be of bel ons op 0800 97 282
1200 locaties | 550 steden | 95 landen
toolbox
DE FINANCIËLE TWEEVULDIGHEID:
Neemt u regelmatig de polsslag van uw onderneming?
S
tel: door de moeilijke economische situatie daalt uw omzet met 20 % ten opzichte van vorig boekjaar. De vaste kostenstructuur daarentegen is per definitie meer rigide en kan dus minder snel aangepast worden aan de gewijzigde marktomstandigheden, zodat het risico bestaat dat uw rentabiliteit snel de diepte in duikt. De kans is evenwel reëel dat deze omzetdaling ook een positieve impact op korte termijn heeft: door het verlaagde activiteitsniveau moet er eventueel minder voorraad aangehouden worden en zijn er normaliter minder openstaande klantentegoeden. Met andere woorden: de behoefte aan bedrijfskapitaal daalt, waardoor de kaspositie (liquiditeit) verbetert.
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
46
Laat u zich vooral niet misleiden door deze op het eerste zicht positieve evolutie. Immers, een positieve liquiditeit in combinatie met een negatieve rentabiliteit impliceert dat uw onderneming structureel ziek is en dus dringend aan het infuus moet. Maar het kan nog erger: indien het tijdelijke positieve liquiditeitseffect van de gedaalde bedrijfskapitaalbehoefte is weggeëbd dreigt het faillissement. Opgelet: ook in het omgekeerde scenario (stijgende omzet bij gelijkblijvende vaste kosten) is het niet een en al rozengeur en maneschijn. In dit geval bestaat het risico dat de bedrijfskapitaalbehoefte meer dan proportioneel toeneemt omdat er moet geïnvesteerd worden in extra voorraden en een gestegen klantentegoed. In dit geval behoort uw onderneming tot de categorie ‘tijdelijk ziek’ en is het zaak hiervoor een overbrugging te vinden; indien er voldoende rentabiliteit (lees : cashflow) is, zal u na verloop van tijd automatisch verhuizen naar de categorie ‘zeer gezond’.
Guy Van De Velde Partner Deloitte Accountancy
[email protected]
Pascal Verschueren, expert-comptable
Uw financiële barometer Positieve rentabiliteit
Negatieve rentabiliteit
Positieve liquiditeit
++ (zeer gezond)
- (structureel ziek)
Negatieve liquiditeit
+ (tijdelijk ziek)
- (dreigend faillissement)
Een degelijke rapportering, zowel op vlak van rentabilteit (winst, cashflow, EBITDA, …) als liquiditeit (bedrijfskapitaalbehoefte, current / quick ratio, kasplanning, …) is een echte must om op elk moment de vinger aan de pols te houden.
Uw onderneming, dag in, dag uit
Brussels Waste Network Na het programma 2010 is het tijd voor de 2de editie
Wat houdt het BWN-programma precies in? Het BWN laat bedrijven een reeks goede praktijken ontwikkelen inzake afvalbeheer. Concreet omvat het de organisatie – per activiteitssector of per bedrijvengroep in een homogene geografische zone – van
proefprojecten, tools en een netwerk van “afvalbeheerders” die tegemoetkomen aan de preventie- en afvalbeheerbehoeften van de Brusselse ondernemingen.
De projecten 2010 Sinds 2010 hebben meer dan 210 bedrijven en handelaars uit zeer diverse sectoren in het BGW vrijwillig meegewerkt aan proefprojecten voor afvalpreventie en -beheer. De verschillende BWN-projecten werden ondersteund door Agoria, Atrium, Febelgra, Fevia en het Jobhuis in Schaarbeek, en leidden tot ‘afvalaudits’ bij meer dan 60 Brusselse bedrijven en handelaars. Ieder van hen kreeg advies op maat voor een beter afvalbeheer. Brussels Expo van zijn kant organiseerde verschillende proefbeurzen met selectieve afvalsortering ter plaatse. Sinds de lancering van het project zagen ze hun geselecteerde fracties stijgen van 65 naar 80 %. Ziehier enkele concrete voorbeelden die het succes bewijzen van het 1ste BWN-programma, dat in 2010 van start ging.
47 N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
Uit studies van Leefmilieu Brussel blijkt dat er jaarlijks bijna 2 miljoen ton niet-huishoudelijk afval geproduceerd wordt in het BHG. Dit afval wordt echter al te vaak verwaarloosd en brengt een hoge kostprijs mee voor het bedrijfsleven en het milieu. De inzameling, recyclage en verwerking zijn duur, energierovend en vervuilend. Slechts weinig bedrijven hebben de tijd of zelfs de kennis voor een doeltreffend afvalbeheer. En dat terwijl bepaalde afvalsoorten dankzij selectieve ophaling gevaloriseerd zou kunnen worden, waardoor ondernemingen er zich gratis van zouden kunnen ontdoen. Het programma Brussels Waste Network is een oplossing van Leefmilieu Brussel, BECI en het Ministerie van Leefmilieu om deze afvalproblematiek aan te pakken.
Uw onderneming, dag in, dag uit
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
48
Martine Marlair werkte mee aan het BWN-project ‘Atrium – Afvalpreventie en -beheer rond de Naamse Poort’. Sindsdien heeft ze in haar snack meer dan 8 concrete maatregelen ingevoerd voor een beter(e) afvalbeheer & -preventie. Onder meer de vervanging van wegwerpbestek door herbruikbaar bestek, compostering van organisch afval en recuperatie en hergebruik van papieren zakken voor de levering van stokbrood. Al die maatregelen halveerden de hoeveelheid afval (alle soorten samen) en vormen op die manier een flinke besparing. “Ik ben erg tevreden over de methodologische en andere ondersteuning. Zonder dit project was ik gewoon blijven voortdoen zoals vroeger en was ik me veel minder bewust geweest van de problematiek.” Martine Marlair.
luchthanddrogers”, aldus mevr. Pasquier. Het welslagen van deze projecten en de tevredenheid van de deelnemers zouden andere ondernemingen en handelaars moeten aanzetten om dit voorbeeld te volgen. Om hen daartoe de kans te geven, zijn alle ontwikkelde tools voor iedereen toegankelijk op www. brusselswastenetwork.be.
door BECI.
Restaurant ‘Saint-Boniface’
Interesse?
Met zijn deelneming aan het BWN-programma willen de restaurantuitbaters mee ijveren voor een beter milieu- en afvalbeheer in de restaurantsector. “Via Atrium hebben we een kandidatuurdossier kunnen indienen om subsidies aan te vragen voor een zinvol project. We willen namelijk droogtoiletten installeren en linnen handdoeken vervangen door milieuvriendelijker
We zijn ervan overtuigd dat u belangstelling hebt voor dit initiatief en nodigen u uit om een kijkje te nemen op onze website of contact op te nemen met onze BECI-adviseur en -coördinator: Mevrouw Géraldine Verwilghen +32 2 210 01 75
[email protected] • www.brusselswastenetwork.eu www.brusselswastenetwork.eu
Een nieuwe versie in 2012 Het succes van het huidige project spoorde BECI en Leefmilieu Brussel aan om het programma “Brussels Waste Network” te verlengen, in samenwerking met de Minister van Leefmilieu. In juni 2012 wordt het tweede BWN-programma gelanceerd. Het zal gecoördineerd worden
www.brusselswastenetwork.eu –
[email protected] Brussels Waste Network is een partnerschap tussen :
*OUFSOBUJPOBMF DPNNFSDJÑMF KVSJEJTDIF mTDBMF TPDJBMFPGTUSBUFHJTDIFWSBHFO &FOBENJOJTUSBUJFGQSPCMFFN
PSHBOJTFFSU
%F8&&,WBOEF,.0 %"(&//0/ʱ4501 (3"5*4"%7*&4
EF &%*5*&
8"5 &FOQFSTPPOMJKLFBGTQSBBL NFUFFOFYQFSU
70038*& 7PPSBMMFCFESJKGTMFJEFSTFO[FMGTUBOEJHFO
8"//&&3 7"/505+6/* 7"/505 #&$*ʱ-06*;"-""/ʰ#3644&.""/%"(+6/* 6XDPNNFSDJÑMFFOTUSBUFHJTDIFWSBHFO %*/4%"(+6/* 6XKVSJEJTDIFWSBHFO 80&/4%"(+6/* 6XTPDJBMFFO)3WSBHFO %0/%&3%"(+6/* 6XJOUFSOBUJPOBMFWSBHFOFOWSBHFOPWFSFYQPSUEJBHOPTF 73*+%"(+6/* 6XmTDBMF CPFLIPVELVOEJHFFOCUXWSBHFO
7003&&/"'413"", TPMVUJPO!CFDJCF 5
7003#&&-%&/7"/73"(&/ %FDPODVSSFOUJFJTCJLLFMIBSE)PFEPFJLBBONBSLUVJUCSFJEJOH 8FMLiTBMBSJTQBLLFUwWPPS[JFJLWPPSNJKONFEFXFSLFSTFOXBU[JKOEFLPTUFO ;JKONJKOBMHFNFOFWFSLPPQTWPPSXBBSEFOOPHVQUPEBUF 8FMLFLPTUFOHFFGJLBBOBMTCFTUVVSEFS )PFLBOJLCUXBBOSFLFOFOPQNJKOQSPEVDUFOWFSLPDIUJOIFUCVJUFOMBOE *LXJMNJKOQSPEVDUFOFYQPSUFSFO8FMLFWFS[FLFSJOHFOUFLPQFO 8BU[JKOEFSJTJDPT )PFWJOEJLLMBOUFOJOCVJUFOMBOETFNBSLUFO
XXXCFDJCF
68("3"/5*&4 %FTLVOEJHIFJE1SPGFTTJPOBMJTNF0OUTQBOOFOTGFFS
*OTBNFOXFSLJOHNFUIFU$0N 1BSUFOB %FMPJUUF +BOTPO#BVHOJFU *OUP5IF.JOET +FBO3JCFTTF &OUFSQSJTF&VSPQF/FUXPSL NFUEFTUFVOWBO*/(7FSBOUXPPSEFMJKLFVJUHFWFS0MJWJFS8JMMPDY -PVJ[BMBBO #SVTTFM$PODFQU47-7%797)
Uw onderneming, dag in, dag uit
STARTER
JHV Consulting, opkomende starter
E
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
50
en starter is vóór alles de vrucht van een passie. Rekenen, het schatten van de kosten en inkomsten, een marktstudie, de administratie,… horen daar natuurlijk ook bij. Maar zonder passie kan je het toch maar beter vergeten. Joëlle Verbeurgt is oprichtster van JHV Consulting en ging helemaal op in haar eigen droom: een bedrijf opstarten in de human ressource-sector en dit zonder een cent op zak of enig diploma ter zake! Zoveel lef is daarom nog geen teken van overmoed. Ze kon rekenen op haar ongeremde enthousiasme en twee grote troeven: haar commercieel talent en… BECI.
Beci: Hoe ben je van start gegaan? Joëlle Verbeurgt: Mijn basisprofiel is eigenlijk ‘sales’. Dat is natuurlijk heel algemeen, maar ook wel belangrijk. Je moet je idee, je project, je passie voortdurend weer verkopen. Eerst bij mensen die je kunnen helpen, daarna bij potentiële partners en tenslotte ook bij je klanten. Maar de basis was wel een oprechte interesse voor de HR-sector. De mens staat daar per definitie centraal. Deze nieuwsgierigheid voor je activiteitendomein kan je niet goedmaken met enkel een uitgekiende commerciële benadering. Ik was toen werkloos en had nauwelijks startkapitaal. Toch was ik niet van plan om bij de pakken te blijven zitten en ik ben dus actief op zoek gegaan naar alles waar ik recht op had. In Brussel zijn er best wel veel structuren die je het noodzakelijke duwtje in de rug kunnen geven. Ik heb dan voor een opleiding Management in Human Ressources gekozen want via Bruxelles Formation en Fucam is het mogelijk om dit gratis te volgen. Daarna ben ik bij BECI gaan aankloppen want ik had gehoord dat de Kamer van Koophandel starters helpt. Daar hebben ze mij met raad en daad bijgestaan. Ze hebben mij wegwijs
gemaakt in de administratieve doolhof en de planning van mijn project opgevolgd. Dankzij hun expertise en hulp kon ik mij toeleggen op het ondernemerschap en het commerciële deel.
Beci: Was de hulp van de Kamer van Koophandel nog op andere vlakken nuttig?
JV: Externe en competente mensen die je opvolgen, zorgen ook voor het nodige zelfvertrouwen. Als je alleen bent, kan dat wel eens een probleem vormen. BECI heeft mij zo aangeraden om realistischer te zijn over het potentieel. Maar in tegenstelling tot wat je zou kunnen denken, hebben ze mij wel aangemoedigd om ambitieuzer te zijn over mijn verwachtingen! Ze hebben mij ook geholpen toen ik bij het Participatiefonds langs ging voor financiering. Dat was noodzakelijk want tegenover mijn vaste kosten van 1.300 € per maand, had ik maar 900 € inkomsten… Ik had eerst en vooral een voertuig nodig om aan marktprospectie te doen, gewoon om bij mijn klanten langs te gaan. Zonder wagen was ik veel te veel tijd kwijt aan al mijn professionele verplaatsingen. De lening van het Fonds liet ook toe om te investeren in opleidingen zoals NLP (Neuro-Linguistisch Programmeren). Dat is immers een heel nuttig instrument om coaching te geven.
Beci: Welke activiteiten beoefen je nu binnen de HR-sector en hoe heb je die ontwikkeld? Ik ben een allrounder, maar ik spits mij voornamelijk toe op recruiting, evaluatie en coaching. Het is vooral voor deze laatste tak dat ik veel interesse heb omwille van het zeer menselijk aspect ervan. Het biedt de kans om verschillende types profielen, personen en carrières
diepgaand te leren kennen. Dat zorgt ervoor dat je je blikveld verruimt en dat is heel erg verrijkend. Ik heb mijn activiteiten ontwikkeld door met verschillende grotere ondernemingen partnerships af te sluiten. Dit gaat om bedrijven zoals Adaequatio Services en USG HR Forces die heel actief zijn in deze markt.
Beci: Wat zou je toekomstige starters als tip meegeven? JV: Je moet je goed omringen. Daarnaast moet je ook je netwerk uitbouwen en opnieuw activeren. Familie en vrienden zijn ook heel belangrijk. In afwachting van de lening van het Participatiefonds kon ik al een wagen kopen dankzij een vriendin die mij het geld voorschoot. Je moet het beroep ook echt onderzoeken, indien mogelijk partnerships afsluiten en je vooral niet opsluiten onder het mom dat je zelfstandige bent. Het is ook noodzakelijk om voortdurend bij te leren, up-to-date te blijven en te anticiperen op de marktevoluties. Onderschat zeker ook niet alle hulpmaatregelen die er in Brussel bestaan, zoals van de Kamer van Koophandel. Zij brengen ervaring en competenties in en confronteren je met de realiteit. Maar bovenal moet je gepassioneerd zijn door je project, deze passie moet je aanzetten om de platgetreden paden te durven verlaten. Luidt het gezegde niet “Als je iets wilt dat je nog nooit gehad hebt, moet je doen wat je nooit eerder deed.” Dat is ongetwijfeld een goede definitie van het ondernemerschap en ik heb dat dus ook op mijzelf toegepast! Didier Dekeyser JVH CONSULTING sprl Hendrik Consciencelaan 49 3090 Overijse +32 474 937 919
[email protected]
Het Mobiliteitscongres 2012 Is uw HR klaar voor flexibele mobiliteit? 6 juni - KBC Havenlaan - Brussel De fiscale lasten op de lonen van de Belgische werknemers blijven loodzwaar en daarom is de fiscaal interessante bedrijfswagen een bijna vanzelfsprekend element in het loonbeleid van ondernemingen. Maar ook dat voordeel komt onder druk te staan. Met aandacht voor het milieu en onze mobiliteit kijken werkgevers steeds meer uit naar aantrekkelijke en duurzame alternatieven voor de bedrijfswagen. Op Het Mobiliteitscongres van Brussels Metropolitan, in samenwerking met Mobimix.be en de Vlaamse Stichting Verkeerskunde, bespreken wij alle
Verwelkoming door Dhr. Karel Lowette, Co-Voorzitter Plenair gedeelte: juridisch en financieel kader Verplaatsing naar workshopruimtes voor parallelle sessies Parallelle sessies Sessie 1 Sessie 2 Bedrijfsgetuigenissen mobiliteitsbudget
10u55 11u25 11u 40 12u05 12u 30 13u 00 13u 30
mobimix.beurs 2012 6 & 7 juni Tour & Taxis - Brussel Ê@e vakbeurs voor duurzame mobiliteit ÊIAPÊIAANÊ@=JÊ ÊATLKO=JPAJ ÊEJ@KKNÊAJÊKQP@KKNÊPAOPL=N?KQNO
www.mobimixbeurs.be
PROGRAMMA 6 JUNI 9u 00 9u 15 10u 00 10u 10
aspecten van een “flexibele mobiliteit” en gaan wij na of de Overheid, privé en de personeelsverantwoordelijken van onze ondernemingen er klaar voor zijn.
Welke oplossingen mag u van mobiliteitsproviders verwachten?
Sessie 3 Hoe medewerkers motiveren voor een overstap naar flexibele mobiliteit
Koffiepauze Plenair gedeelte: beleidsmatig luik - Wetgeving klaar voor flexibele mobiliteit? - Debat met openbaar vervoer en taxi-sector - Debat met gewestelijke, federale en EU-beleidsverantwoordelijken CO2 –vriendelijke verplaatsing naar de Mobimixbeurs (Tour & Taxis) Uitreiking BMA en BMA-BM-Awards door Ministers Hilde Crevits en Brigitte Grouwels Broodjeslunch / Opening Mobimixbeurs / Vrij bezoek beursvloer Karel Lowette
Mobiliteitsawards Net zoals tijdens de vorige editie worden ook dit jaar de mobiliteitsawards uitgereikt. De Business Mobility Award 2012 wil initiatieven belonen die bedrijven nemen om duurzame mobiliteit te bevorderen. Inschrijven: www.hetmobiliteitscongres.be
bizzbox news
Actualiteit over de Brusselse economie
Een Bizzbox folderrek in uw onderneming? Communiceren via het Bizzbox netwerk? www.bizzbox.be’ INFORMEREN. COMMUNICEREN. De ondernemingen hebben eindelijk hun eigen netwerk
BIZZ
BOX
Dankzij 200 verdeelpunten verspreid in 390 Brusselse ondernemingen, de Bizzbox folderrekken verspreiden de economische en institutionele informatie van de Brusselse spelers. Opgericht in samenwerking met Beci, dit netwerk beoogt een dubbele gezamenlijke doelstelling: de betrekkingen verstevigen tussen de instellingen in de hoofdstad en de Brusselse economische activiteit promoten. De rubriek Bizzbox News is bedoeld om dit doel nog verder te versterken. Vincent Gilleman, voor Bizzbox
FOCUS: Aantrekkelijke winkels? Projectoproep OpenSoon. Zijn we veeleisender? De Europese en vooral de Brusselse consumenten vinden het aanbod in de winkelstraten maar gewoontjes: ze zien er te veel uithangborden die op elkaar lijken en willen verleid worden door echtheid, verschillen en innovatie.
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
52
Om de opening van dat soort winkels te stimuleren en van Brussel een aantrekkelijke winkelstad te maken, heeft Atrium « OpenSoon » in het leven geroepen: een projectoproep om tegen 2013 de opening van 60 winkels met originele concepten in de Prioritaire Interventiezone te financieren. In februari 2010 werd een eerste jury voor de selectie van projecten samengebracht en sindsdien werden meer dan 180 kandidaten begeleid, 70 dossiers ontvangen en 44 dossiers aanvaard. Reeds 13 winkels openden hun deuren met de steun van OpenSoon. Sinds de lancering vergaderde de jury al 11 keer en voortaan zal tot juni 2013 elke maand een vergadering plaatsvinden. In de praktijk kent OpenSoon aan de geselecteerde kandidaten een premie van enkele duizenden euro’s toe voor
de inrichting van hun winkel. Zo hebben de huidige winnaars een premie gekregen waarmee 50% van hun investeringen gerelateerd aan hun vestiging (plafond van maximaal 6 maanden huur) kon worden bekostigd. De premies van de eerste winnaars liggen bijvoorbeeld tussen € 4000 en 7000. Atrium kan ook met de eigenaars onderhandelen over een verlaging van de huurprijs in ruil voor een tussenkomst bij de renovatie van de handelsruimte (‘zware’ renovatiewerkzaamheden, beschouwd als noodzakelijk voor de verhuur, bijvoorbeeld loodgieterij, elektriciteit of verwarming). OpenSoon is een initiatief van Atrium en werd mogelijk gemaakt door het Operationeel Programma EFRO “Doelstelling 2013: Samen investeren in stedelijke ontwikkeling!”, dat mee werd gefinancierd door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Europese Unie. De dossiers voor de kandidaturen (te downloaden op www. opensoon.be) kunnen ingediend worden tot in juni 2013. www.opensoon.be - 02 211 05 24
Nuttige tips Brusselse exportkampioenen Op 27 maart jl. hebben Brussel Invest & Export en BECI de eerste Brussels Mercurius Awards uitgereikt. Deze Awards belonen de best presterende en meest dynamische Brusselse ondernemingen op de buitenlandse markten. Deze exportprijzen, die in het leven werden geroepen op initiatief van de Minister van Buitenlandse Handel van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Benoît Cerexhe, zijn een aanvulling op de traditionele begeleiding van Brusselse ondernmingen op de buitenlandse markten. Twee categorieën, diverse genomineerden en één winnende onderneming per categorie. In de categorie “goederen” BIZZBOX IS ER OOK gaat de overwinning naar de AANWEZIG! onderneming Maille France, die haute couture-lingerie Een Bizzbox folderrek in uw onderneming? vervaardigt en boetieks Communiceren via het Bizzbox netwerk? heeft in Londen, Parijs en 02.345.74.55 -
[email protected] Brussel. De ontwerpen van Maille France, uitgebracht INFORMEREN. onder de merknaam “Carine COMMUNICEREN. Gilson Lingerie Couture”, De ondernemingen hebben eindelijk hun eigen netwerk.
worden met de hand gemaakt in een atelier in Anderlecht. In de categorie “diensten” is studiebureau 3E de winnaar. Dit bedrijf biedt adviesdiensten en logistieke hulpmiddelen aan op het vlak van hernieuwbare energie en energie-efficiëntie. Het is gevestigd in het centrum van Brussel, maar beschikt eveneens over kantoren in Toulouse, Peking, Istanboel en Cape Town. Daarnaast werden nog twee ondernemingen genomineerd : Numeca en Vervloet in de categorie “goederen” en Art & Build en Gevers in de categorie “diensten”.
Leden trefpunt
Leden trefpunt U wil uw activiteiten kenbaar maken? Een strategische verandering, een verhuis van uw kantoren, groeiende financiële resultaten, ... bekendmaken? Doe dit dan in de pagina’s van Dynamiek en profiteer zo van de zichtbaarheid van ons blad dat door 21.000 bedrijfsleiders wordt gelezen. Stuur een mededeling van een vijftiental regels en een foto naar
[email protected] Opgelet: Reclameteksten worden niet gepubliceerd. De redactie behoudt zich het recht voor om te lange teksten in te korten.
‘New World of Work’: een remedie tegen de economische crisis?
53 N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
Getronics maakt de resultaten bekend van de 4e editie van zijn ‘ICT-Barometer’: « De ‘New World of Work’: een remedie tegen de economische crisis 60 % van alle Belgische werknemers gelooft dat flexibele en op samenwerking gerichte werkplekken kunnen helpen om de crisis te bestrijden. Overschakelen op het ‘Nieuwe Werken’ zou bedrijven besparingen op het vlak van werkruimte en transportkosten opleveren, nieuw talent aantrekken omdat de afstand tot het bedrijf niet langer als een hinderpaal wordt gezien, het absenteïsme verlagen en de productiviteit en efficiëntie voor de werkgevers verbeteren. « Bedrijven uit de ICT- en industriële sector zijn het verst gevorderd wat betreft de invoering van ‘NWOW’ De koploper op dit vlak van het ‘Nieuwe Werken’ is de farmaceutische sector. « De ‘Consumerization van IT’: een stijgende trend 56 % van de ondervraagde personen verklaarden dat zij hun privé ICT-tools voor het werk gebruiken. « De vraag naar telewerken nog altijd groter dan het aanbod 40 % van de bedrijven het principe van het flexibel kantoor toepast, wat een stijging van 6% oplevert in vergelijking met 2011. 70% van de werknemers die nu niet kunnen telewerken, wensen dit in de toekomst te doen. De Kleetlaan 12B • B-1831 Diegem • T: +32 2 229 91 11 www.getronics.be
Ivan cols,
Marketing Manager chez Getronics
FEDERGON, Nationale Arbeidsraad (NAR): eindelijk een akkoord over uitzendarbeid Zoals gisteren reeds door verschillende media werd vermeld, op basis van een communicatie van enkele parlementsleden, bevestigt Federgon dat vandaag, na jarenlange onderhandelingen, de sociale partners in de Nationale Arbeidsraad (NAR) eindelijk een akkoord over de actualisering van de wet op de uitzendarbeid zullen sluiten. Dit akkoord voorziet in een oplossing voor enkele belangrijke knelpunten in de huidige regelgeving, namelijk het motief instroom en de dagcontracten. Naast de bestaande motieven voor uitzendarbeid, zijnde tijdelijke vervanging, vermeerdering van werk en uitzonderlijk werk komt er een nieuw motief bij. Voortaan zullen uitzendbedrijven uitzendkrachten ter beschikking kunnen stellen van bedrijven met het oog op een vaste aanwerving. In de praktijk merken we dat vandaag reeds de helft van de uitzendopdrachten leidt
naar een vaste job. Voor de sector is de uitbreiding van de regelgeving met dit nieuwe motief dan ook een echte opsteker. Wat de dagcontracten, en meer in het bijzonder de opeenvolgende dagcontracten betreft, zal er in de toekomst met procedures gewerkt worden waarbij er duidelijk meer betrokkenheid zal zijn van de werknemersorganisaties. Zo zullen er onder meer informatieprocedures voorzien worden voor de ondernemingsraad en de vakbondsafvaardiging. Volgens Federgon, de federatie van de HR-dienstverleners, die onder meer de uitzendsector vertegenwoordigt, is dit akkoord een belangrijke stap in de goede richting. Contactpersonen: Herwig Muyldermans, Algemeen Directeur Federgon, T: 02/203.38.03 of
[email protected].
Leden trefpunt
Cofinimmo NV benoemdt Jean-Edouard Carbonnelle als Voorzitter van het Directie Comite en Chief Executive Officer aan. De heer Carbonnelle, 58 jaar, is Handelsingenieur (Solvay Business School – ULB 1976) en Master of Business Administration (Wharton 1977). Hij trad in dienst bij Cofinimmo in november 1998. Jean-Edouard Carbonnelle : “Cofinimmo heeft meer dan de helft van haar vastgoedportefeuille geherstructureerd in sectoren één solide cashflow, een lange looptijd van huurovereenkomsten, een waardebescherming en een risicospreiding opleveren. Ik bevestig dat deze politiek in de volgende jaren zal worden verdergezet.”
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
54
Cofinimmo is de belangrijkste Belgische beursgenoteerde investeerder in vastgoed bestemd voor verhuring. De onderneming bezit een portefeuille van meer dan € 3 miljard goed voor een totale oppervlakt van 1 800 000m2. De onderneming is hoofdzakelijk actief in de kantoor- en zorgsector. Cofinimmo is een onafhankelijke onderneming die zelf instaat voor het beheer van haar vastgoedpatrimonium. Zij is genoteerd op Euronext Brussels (BEL20) en geniet van het Belgische fiscale Vastgoedbevak-statuut en het Franse fiscale SIIC-statuut. Op 31.12.2011 bedroeg de totale beurskapitalisatie € 1,35 miljard.
Ontmoeting
APM
Boulevard de la Woluwe 58 - 1200 Bruxelles T +32 2 373 00 00 • www.cofinimmo.com
(« Association Pour le Progrès du Management »)
APM-experte Isabelle Raugel presenteert de nieuwe operationele modellen afkomstig van de emergentielanden « De emergentielanden ontwikkelen modellen van zogeheten inclusieve innovatie, die producten en diensten van om het even welke aard onderaan de sociale ladder toegankelijk willen maken. De OESOlanden concentreren hun innovatiekracht op de top van de piramide door het creëren van producten en diensten met hoge toegevoegde waarde, d.w.z. meer en meer complexer en duurder. « De emergentielanden gebruiken de virtuele infrastructuur (mobiele telefoons, informatica « cloud ») zonder taboe. mobile banking, telegeneeskunde via Skype, … « De emergentielanden vinden het product opnieuw uit door het gebruik ervan grondig te herkijken. Bij ons betekent goedkoop lage kwaliteit. Bij hen betekent goedkoop een product aanbieden waarvan alle functionaliteiten beantwoorden aan duidelijk geidentificeerde gebruiksnoden. « De emergentielanden ontwikkelen « ecosystemen
» om de vraag van de klant te ondersteunen, de waarde te coproduceren en te verdelen. Deze ecosystemen beproeven onuitgegeven samenwerkingsvormen tussen de sociale en de handelssector. Tegenover al deze innovaties werden de ontmoeting en de gedachtewisselingen gebaseerd op drie vragen: «Welke houding aannemen als bedrijfsleider van een KMO? Hoe reageren? «Hoe deze informatie als inspiratiebron te gebruiken? «Hoe de context van onze economie te veranderen? Hoe deze in beweging te zetten? De APM is een vereniging van bedrijfsleiders die in 1986 in Frankrijk werd opgericht. De APM verenigt op dit ogenblik 5700 bedrijfsleiders in 265 clubs ; De 23 Belgische en Luxemburgse clubs verenigen 416 bedrijfsleiders. De doelstelling van de APM is de vooruitgang van de onderneming dankzij de opleiding van de bedrijfsleiders. De APM pedagogie is gebaseerd op de vereniging van de inbreng van een inhoud via een expert en een uitwisseling van de kennis en de ervaringen tussen de leden-bestuurders van de club.
http://apmbruxellesbrabant.jimdo.com/ • www.apmbelux.eu • www.ebplab.com Contact : Bernard PETRE, animateur van de Club Bruxelles Oxygène,
[email protected] - T 0495.29.32.6
Leden trefpunt
van het jaar op de ‘Nacht van de KMO’
Destiny, de onafhankelijke Belgische telecom operator, gespecialiseerd in private datanetwerken en telecomoplossingen voor bedrijven, is tijdens de 6e editie van de Nacht van de KMO verkozen tot meestbelovende onderneming van het jaar. De Nacht van de KMO is een organisatie van de vzw Kmo Promoties die industriëlen, managers, bedrijfsleiders, vrije beroepen en KMO’s een grotere uitstraling wil geven. Destiny haalde het in zijn categorie van Healthcity Belgium, PZ, Teccon en Fred & Ginger. Tijdens de Nacht van de KMO worden in totaal 5 trofeeën uitgereikt : uitspraak van het jaar, idee van het jaar, vastgoedproject van het jaar, meestbelovend bedrijf van het jaar, exportbedrijf van het jaar en figuur van het jaar. Een inrichtend comité selecteert op basis van een grondige studie van de ingeleverde dossiers 5 genomineerden per trofee. De uiteindelijke winnaars worden gekozen door de aanwezigen op het evenement zelf. Marc Destrée, CEO van Destiny: “We zijn heel blij met deze mooie trofee. Het is de beloning voor de inzet van een heel team. We bieden met Destiny op de zakelijke telecommarkt in België een volwaardig én betrouwbaar alternatief aan voor Belgacom Explore en de bedrijfsoplossingen van Telenet. Reeds heel wat gereputeerde bedrijven gaven ons het vertrouwen. We komen met ons aanbod vandaag tegemoet aan de concrete marktbehoeften en zijn vastbesloten om de telecommarkt in België verder op te breken. Met de nodige flexibiliteit, kwaliteit en kostefficiëntie, gecombineerd met een uitstekende service trachten wij het verschil te maken.”
Bertrand Andries nieuwe algemeen directeur van SAP BeLux Bertrand Andries is met onmiddellijke ingang benoemd tot algemeen directeur van SAP België en Luxemburg. In die functie vervangt hij Henri van der Vaeren die de rol van algemeen directeur voor Frankrijk en de Maghreb opneemt, nadat zijn voorganger besliste om SAP te verlaten. Momenteel bekleedt Bertrand Andries zijn nieuwe functie ad interim, in afwachting van een vaste benoeming waarvoor de selectieprocedure inmiddels is opgestart en hij een sterke kandidaat is. Bertrand Andries (46) is al sinds 1997 actief bij SAP in diverse functies, van commerciële ontwikkeling over verkoop tot dienstverlening. Zo verwierf hij een goede kennis van de werking van SAP, zijn partners en klanten en de markt in België en Luxemburg. Bertrand Andries genoot een opleiding als burgerlijk ingenieur aan de KU Leuven en behaalde een doctoraat in toegepaste wetenschappen aan het Massachusetts Institute of Technology en de KU Leuven. Hij is getrouwd en vader van drie kinderen. Henri van der Vaeren, die de rol van managing director bij SAP BeLux opnam in 2010, blikt met plezier terug op die periode: “ik heb een organisatie ontdekt die de beste en efficiëntste bedrijfssoftware wist te ontwikkelen en daarbij een nauwelijks geëvenaarde innovatie aan boord legt. Ook heb ik verschillende keren de kans gekregen om leiders van de grote en kleine ondernemingen te helpen door te tonen hoe de ‘Best Practices’ in onze software hun business verder kunnen helpen en hun strategie positief beïnvloeden.”
Ontdek de beste manier om samen te werken ! PRESENT: THE 4 PILLARS COLLABORATION Document@work nodigt u graag uit op haar congres Innovations@Document Management 2012. We hebben dit evenement opgezet rond 4 topics : 1. Platform: De belangrijkste spelers op het vlak van geïntegreerde ECM-oplossingen tonen u hun visie op de uitdagingen en oplossingen binnen het hedendaags informatiebeheer. En dit zowel vanuit een technisch als functioneel perspectief. 2. Governance: We leggen focus op governance van content en documenten. Voor al diegene die governance willen opzetten, verbeteren, of gewoonweg hun informatiegebaseerde projecten beter willen beheren 3. Van “Paperware” naar “Peopleware” : We gaan dieper in op de verschillende oplossingen en mogelijkheden die documentbeheer vandaag kunnen bieden. Verstandig omgaan met hoe uw medewerkers taken uitvoeren garandeert immers een échte en meetbare ROI!
12/06/2012 BRUSSELS EVENT LOUNGE
4. Agility en KMO : Dit onderwerp richt zich specifiek naar het BECI-publiek en bekijkt de 3 overige topics vanuit een specifieke KMO-benadering. Innovatieve oplossingen dragen ook aan uw organisatie bij om beter te communiceren, informatie te beheren en efficiënter samen te werken in een flexibele en mobiele omgeving. We zijn fier één van de belangrijkste Belgische speler op het vlak van informatiebeheer te ontvangen, Dhr. Jan Robben. Ook Gartner zal vertegenwoordigd zijn. U krijgt de kans om verschillende informatiesessies in het kader van onze 4 topics bij te wonen en rechtstreeks vragen te stellen tijdens onze rondetafel-sessies. Wij zorgen gegarandeerd dat u niet op uw informatiehonger blijft zitten ! 12/06/2012 Schrijf je nu in : www.icc2012.eu
55 N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
Destiny meestbelovende onderneming
Leden trefpunt
Accord Group erwelkomt 3 nieuwe partners: Lieve Picard, Caroline Labie and Guy Devos. Lieve Picard is gepassioneerd door mensen, hun talenten en hun ontwikkeling. In 1994 startte ze in HR en ze legde ze zich toe op het aantrekken van talent, het in kaart brengen van competenties en het ondersteunen van de groei van professionals. In maart 2012 werd ze partner bij Accord Group met als doel zich te kunnen concentreren op haar passie om van daaruit een belangrijke toegevoegde waarde te betekenen voor bedrijven, organisaties, mensen en de maatschappij. Caroline Labie is een doorwinterd professional met 25 jaar ervaring in general en operations management, gespecialiseerd in het synchroniseren van de strategie van bedrijven met hun operationele uitvoering. In die hoedanigheid heeft zij verschillende functies gehad met veranderingsmanagement- en
organisatieontwikkelingstrajecten. Ze raakte vertrouwd met alle klantgerelateerde processen, complexe reorganisaties en sociaal overleg op hoog niveau. Binnen Accord Group richt zij zich op alle HR disciplines. Guy Devos is Handelsingenieur, Master in Finance en CPIM. Sinds 1990 is Guy’s focus gericht op organisaties die voor belangrijke transformaties staan: definiëren van de strategie, vertalen naar operationele beleidslijnen en bijsturen van organisatiedynamiek. Bij Accord versterkt Guy verder de dienstverlening rond strategieen organisatieontwikkeling.
ACCORD GROUP BELGIUM C.V.BA Espalnade 1B78-1020 Bruxelles +32 (0) 2 4740390 Rijvisschestraat 118 B3-9052 Gent +32 (0)9 221 53 10 www.accordgroup.be
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
56
Anixton adviseert de verkoop van het Kasteel Charle-Albert
Codic verkoopt het Kasteel Charle-Albert aan aan de Spaanse privé-investeerder Don Luis Fidalgo. De verkoper en de koper werden geadviseerd door Anixton, onafhankelijk bedrijfsvastgoedconsulent. De heer Fidalgo kondigde aan dat hij nog voor de zomer wil starten met de restauratiewerken aan het kasteel , in overeenstemming met de bouwvergunning die in november 2011 werd verleend door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, dat overigens tot een bedrag van € 3.150.000 (hetzij 80 % van het budget) bijdraagt aan de restauratie van dit uitzonderlijke (beschermde) gebouw. Het kasteel, gelegen aan de Charle-Albertlaan in Bosvoorde, werd tussen 1867 en 1885 gebouwd door architect Charle-Albert, voor zijn persoonlijk gebruik, aan de rand van het Zoniënwoud.
De site staat al 39 jaar volledig te verkommeren. Door drie brandstichtingen, krakers, graffiti, vandalisme en plunderingen is het kasteel sterk vervallen en staan vandaag alleen nog de muren recht. De nieuwe eigenaar is verheugd over zijn investering. Wanneer de site gerestaureerd is, in 2014, wil hij er kantoren onderbrengen , zoals toegestaan door de bouwvergunning. Vincent Gérin • Managing Partner Anixton T: +32 2 721 99 19 •
[email protected] www.anixton.com
Golf Château de la Tournette In een schitterend domein van 160 hectare net ten zuiden van Brussel, in het hart van de vallei tussen Itter en Nijvel, ligt Golf Château de la Tournette. Deze Privé Club, dynamisch en prestigieus, biedt u twee 18 holes ‘championship’ golfbanen van verschillend karakter, erkend bij de mooiste en meest uitdagende van het land. Het majestueuze kasteel verwelkomt u in luxueuze kleedkamers en een stijlvol Club House met een excellent restaurant en een adembenemend terras.
U zult eveneens waarderen:
Ten aanzien van business… Naast de Privé Club herbergt Golf Chateau de la Tournette haar eigen, unieke business club: de Corporate Club. Bedrijfsleden genieten van visibiliteit binnen de Club en van een agenda aan hoogwaardige evenementen, gecreëerd om bestaande en nieuwe zakelijke relaties te optimaliseren.
A ,5+,8+,/63,9.63-)((5:6,.(52,3012<668),.055,89 A ,5.63-9*/6634,: 4,,8:(30.,#3,8(8,5 A &0:.,)8,0+, 6,-,5-(*030:,0:,5 =((865+,8 ,,5 <,830*/:, driving range met gratis ballen in de week A ?5(409*/,$,50689(+0,9 ,5,5;506899,*:0,9 A %(38012,3,+,5=,+9:801+,5<668/,5+0,+0:=,59,5 A "5305,8,9,8<,805.<(5;=:,,:04,9,53,99,5 A 05+,867<(5. A ,5/66.9,8<0*,50<,(;,5(-=,@0./,0+<668/,:464,5: van een toegangsgeld
Bent u geïnteresseerd in een Privé of Corporate lidmaatschap van deze toonaangevende Club ? Contacteer ons via
[email protected], of per telefoon op 067/894.266.
Bijkomende voordelen: A %6,.(5. :6: .63-)(5,5 :,<,59 <(5 Golf Club Enghien en Golf de Pierpont A '668+,30., :(80,<,5 <668 .8,,5-,, golf initiaties en wedstrijden en voor de 7 fraaie vergaderzalen van het kasteel. /,405+,(;+,465: A !01<,3A===:6;85,::,*64
Leden trefpunt
De streek Opaalkust staat klaar om ondernemers uit de metropool Brussel te ontvangen. Daarom is Côte d’Opale Développement sinds kort nieuw lid van BECI.
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
58
Dit gebied net over de Franse grens heeft 4 bekende economische polen: Boulogne-sur-Mer, Calais, Duinkerke en Saint-Omer. Hier vindt u een kleine miljoen inwoners (921.000), bijna 32.000 bedrijven, 145 km kust, 3 handelshavens, 1 internationaal TGV station, 5 TGV stations, 3 grote snelwegen, 2 vliegvelden, meer dan 150 bedrijfszones waar meer dan 4.000ha terrein beschikbaar zijn! Het agentschap Côte d’Opale Développement helpt bedrijven om zich in deze streek te vestigen en organiseert sinds enkele jaren grensoverschrijdende BtoB acties om zaken te stimuleren door partnerships, investeringen, joint ventures enz. In 2012 wil Côte d’Opale Développement de samenwerking tussen Frankrijk en België nog verder uitbreiden en is daarom partner van ‘Invest in France’ bij de organisatie van de “1ste Prijs voor de Belgische investeerder in Frankrijk”. Dit evenement vindt op 20 juni 2012 in het Paleis der Academiën in Brussel plaats. Op donderdag 4 oktober organiseren BECI en Côte d’Opale Développement een B2B evenement voor bedrijven met grensoverschrijdende ontwikkelingsprojecten.
Informatie: Anne Vanhaecke
Côte d’Opale Développement T 00 33 3 21 12 25 35 Avenue Charles de Gaulle 9 62500 Saint-Omer FRANCE www.saintomerdeveloppement.org
D&B benoemt Sandra Minnen Manager New Business Development Luxemburg De aanstelling van een Manager New Business Development voor Luxemburg is een bevestiging van de ambitie van Dun & Bradstreet om ook hier te blijven groeien. Sandra Minnen: “Vandaag haalt D&B reeds 10% van zijn omzet in Luxemburg, en dit zonder dat er op deze markt een voltijds ve- Sandra Minnen Manager New Business rantwoordelijke was Development Luxemburg aangesteld. Er is hier dus duidelijk nog groeipotentieel voor Dun & Bradstreet.” Met 15 jaar ervaring op de Luxemburgse markt is Sandra Minnen dus sterk vertrouwd met het lokale economisch weefsel, en kan ze perfect de toegevoegde waarde inschatten van de producten en oplossingen die haar nieuwe werkgever voor Luxemburgse ondernemingen kunnen bieden. Sandra Minnen licht toe: “Luxemburg is dé draaischijf voor de internationale handel, met massa’s buitenlandse ondernemingen die zich hier vestigen. Voor hen is inzicht in de globale marktsituatie, in de financiële gezondheid van hun internationale handelspartners en in de links tussen die bedrijven cruciaal. De oplossingen van Dun & Bradstreet op het vlak van risicobeheer, marketing en supply chain management bieden hen toegang tot deze broodnodige informatie.” Naast haar kennis van de Luxemburgse markteconomische omgeving, is ook Sandra’s vertrouwdheid met de lokale manier van zakendoen een belangrijke troef: “In Luxemburg hecht men in de zakenwereld meer dan elders belang aan een vertrouwensband met de business partners, en aan een persoonlijke en toegewijde aanpak. In een dergelijke omgeving is het belangrijk om lokaal aanwezig te zijn, vlak bij de klanten. Het netwerk dat ik hier in de loop der jaren heb opgebouwd zal mij uiteraard ook goed van pas komen.” http://www.dnb-belgium.be
Errata: In het artikel over de Bank of China in ons aprilnummer is de correcte spelling van de naam van de Deputy General Manager van ICBC Brussels Branch dhr. Deng Xiaoquan. Op pagina 44 moest niet Quan Deng Xiao, Deputy General Manager van ICBC Brussels Branch, staan, maar Chen Fei, General Manager van ICBC Brussels Branch. Het was
trouwens dhr. Chen, General Manager, die door onze journalist geïnterviewd werd, en niet dhr. Deng Xiaoquan zelf. We bieden de Industrial and Commercial Bank of China Brussels Branch al onze excuses aan voor de mogelijke verwarring die we hiermee hebben geschapen bij haar cliënten en onze lezers.
PENSIOENEN
Nieuwe begrotingsmaatregelen en mogelijke gevolgen voor de pensioenplannen van zelfstandige bedrijfsleiders Eind 2011 is na lang onderhandelen de regering Di Rupo I van start gegaan. In het regeerakkoord staan o.a. een reeks maatregelen die een rechtstreekse impact hebben op de mogelijkheid voor bedrijven om een aanvullend pensioen voor hun zelfstandige bedrijfsleiders op te bouwen. Over een van deze mogelijkheden is al heel wat geschreven: de afschaffing van de mogelijkheid voor een bedrijf om een aanvullend pensioen te financieren via een interne provisie. De interne provisie was erg interessant omdat men zo ontsnapte aan een heffing van 4,4% en men kon vermijden om middelen uit de onderneming te moeten halen. Wat waren de oorspronkelijke maatregelen? De nieuwe regering heeft enerzijds in haar ontwerpakkoord bepaald dat het voor een onderneming niet langer mogelijk zou zijn om interne provisies op te bouwen voor de samenstelling van een aanvullend pensioen. Anderzijds bevat het ontwerpakkoord de verplichting om deze provisies bij een financiële instelling aan te leggen via een individuele pensioenovereenkomst of via een pensioenfonds. Deze verplichte uitbesteding zou gerealiseerd moeten zijn binnen een termijn van drie jaar – dus tegen 2014 – en zou onderhevig zijn aan een preferentiële heffing van 1,75% (tegenover 4,4% voor overeenkomsten voor een aanvullend pensioen bij een financiële instelling) op de kapitalen die uit de interne provisies zouden worden gehaald. Overigens zou de 80%-regel (de som van het wettelijk en aanvullend pensioen mag de 80% van het laatste brutojaarloon niet overschrijden) moeten worden geplafonneerd op het hoogste pensioen van de openbare sector.
En hoe zit het nu? Eerst en vooral moeten we melden dat de onderstaande bepalingen nog niet bekrachtigd werden door wetten en dus nog onderhevig zijn aan discussies. Toch blijkt uit de verschillende vergaderingen tussen de afgevaardigden van de betrokken ministeries en de vertegenwoordigers van de werkgeversverenigingen dat we zullen uitkomen op het volgende compromis: De verplichte uitbesteding van de interne provisies zou niet meer gelden voor de provisies van vóór 1 januari 2012. Deze provisies zouden ook onderworpen blijven aan een heffing van 1,75%. De nieuwe provisies voor pensioenen en ook de verhogingen ervan moeten echter wel worden uitbesteed, en zouden worden belast tegen 4,4%. De plafonnering door de 80%-regel zou niet meer verplicht zijn. Er zou echter wel een bijkomende bijdrage (momenteel 8,86%) verschuldigd zijn op het gedeelte van het pensioen dat het hoogste pensioen in de openbare sector overschrijdt. En nu? Heeft uw onderneming al van vóór 1 januari 2012 interne provisies aangelegd? Wend u dan tot uw contactpersoon bij ING om een pensioenplan op te stellen dat de toekomstige loopbaan van uw zelfstandige bedrijfsleiders dekt. Voor de bestaande provisies raden wij aan te wachten op de definitieve bepalingen om de meest interessante formule te kunnen kiezen (behoud van de provisies of uitbesteding). De regering hoopt dat deze regeling haar tegen 2014 zo’n 55 miljoen euro zal opleveren.
Philippe Nicolay Category Manager Bancassurance ING België
BRUSSELS
DOMAINE PORTUAIRE I HAVENGEBIED
Vrijdag 25 mei 2012 IRIS TL
I Vaartdijk 10 I 1070 Brussel I 10.00u-12.30u 13.30u-17.00u
Transport & logistiek Heftruckmechaniek Goederenbehandeling Expeditie Administratie Breng minstens 10 Cv’s mee
Gratis inschrijving op : www.jobdays.beci.be Een initiatief van:
BRUSSELS-HOOFDSTEDELIJK GEWEST
In samenwerking met:
Media partners:
V.U. Olivier Willocx, Louizalaan 500, 1050 Brussel
Een brede waaier aan carrièremogelijkheden in deze domeinen:
TOETREDINGSAANVRAGEN BIJ BECI DOOR DIRECTIE VOORDRACHT BIJ DE RAAD VAN BESTUUR*
ASM Belgium BVBA Chaussée d’Alsemberg 995 - 1180 Brussel Nace : 73200 - Markt- en opinieonderzoekbureaus afg. : Hélène Delaître BEAMS (ULB) Et .P Franklin Rooseveltlaan 50 - 1050 Brussel Nace : 85422 - Vrij gesubsidieerd hoger onderwijs afg. : Emmanuelle Vin Belgian Business Services - Iris Group NC Bazellan 5 - 1140 Brussel Nace : 6920101 Invullen van aangifteformulieren voor de loon- en inkomstenbelasting voor particulieren en bedrijven afg. : Patrick Janssens van der Maelen Boven Axel BVBA Graystraat 133 - 1050 Brussel afg. : Axel Boven Brussels Office Center CVBA Frans Van Kalkenlaan 9 - 1070 Brussel Nace : 68201 - Verhuur en exploitatie van eigen of geleasd residentieel onroerend goed, exclusief sociale woningen afg. : Frédéric Tachenion Caducée Coaching - Spirit & Co BVBA Barastraat 85 - 1070 Brussel Nace : 1811001 - de drukkerijen van kranten, inclusief reclamebladen. 68311 - Bemiddeling bij de aankoop, verkoop en verhuur van onroerend goed voor een vast bedrag of op contractbasis 70210 - Adviesbureaus op het gebied van public relations en communicatie afg. : Gaetana Butera Chambre Française de Commerce et d’Industrie de Belgique VZW Kunstlaan 8 - 1210 Brussel , Nace : 94110 - Bedrijfs- en werkgeversorganisaties afg. : Anne-Christine Genouville Cobafi Syndic Immo - Syndic BVBA Itterbeeklaan 364 - 1070 Brussel Nace : 68201 - Verhuur en exploitatie van eigen of geleasd residentieel onroerend goed, exclusief sociale woningen, 68321 - Beheer van residentieel onroerend goed voor een vast bedrag of op contractbasis afg. : Raphaël Ney Vieira de Matos Costmasters BVBA Saturnelaan 21 - 1180 Brussel Nace : 69202 - Boekhouders en boekhouders-fiscalisten afg. : Charles Markowicz D-Nice BVBA Oude Vijversstraat 55 - 1190 Brussel Nace : 7311001 - Ontwerpen en voeren van reclame- en promotiecampagnes voor derden via de verschillende media afg. : Denis Seguy Davide Parrilli NP Congresstraat 35 - 1000 Brussel Nace : 69101 - Activiteiten van advocaten afg. : Davide Parrilli Davies Justin NP Legrandlaan 68 - 1050
Brussel Nace : 47242 - Detailhandel in chocolade en suikerwerk in gespecialiseerde winkels afg. : Justin Davies Desso NV Robert Ramlostraat 89 - 9200 Dendermonde Nace : 1310031 - de vervaardiging van borduurgarens. 13930 - Vervaardiging van vloerkleden en tapijt afg. : Bertrand Verhaeghe Ergatel NV Pegasuslaan 5 - 1831 Diegem Nace : 61100 - Draadgebonden telecommunicatie 61200 - Draadloze telecommunicatie 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering afg. : Philippe Magidson Extra Film NV Kwatrechtsteenweg 160 9230 Wetteren Nace : 74209 - Overige fotografische activiteiten afg. : Stef De Corte Groupon Benelux BVBA Emile Jacqmainlaan 135 - 1000 Brussel Nace : 7311001 - Ontwerpen en voeren van reclame- en promotiecampagnes voor derden via de verschillende media, 7311006 - Concipiëren van reclametechnieken die ernaar streven de individuele consument te benaderen (direct marketing) door middel van geadresseerde re afg. : Valentin Lambrecht Het Collectief Chamber Music Quintet VZW Rogierlaan 236 - 1030 Brussel Nace : 90012 - Beoefening van uitvoerende kunsten door artistieke ensembles afg. : Gerrit Geerts Holdes NV Avenue Franklin Roosevelt 104 - 1330 Rixensart Nace : 71201 - Technische controle van motorvoertuigen 66210 Risicoanalisten en schadetaxateurs afg. : Thomas Sorel JCDecaux Belgium Publicité NV Groendreef 50 - 1000 Brussel Nace : 73120 - Mediarepresentatie afg. : Jérôme Blanchevoye Ki-Solutions BVBA Mustaardlaan 34 - 1020 Brussel Nace : 46180 - Handelsbemiddeling gespecialiseerd in andere goederen 4619001 - niet gespecialiseerde handelsbemiddeling afg. : Nicolas François Kouremetis Louis Dorothée NP Kuipstraat 28 - 1050 Brussel afg. : Dorothée Louis Makonda Bisenga NP Oud-Strijderslaan 92A - 1140 Brussel afg. : Bisenga Makonda Meta For Events BVBA Aalststraat 7 - 1000 Brussel Nace : 7021001 - Verlenen van advies en praktische hulp aan de bedrijven i.v.m. public relations en communicatie 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering afg. : Quentin Debois Munga Agbili Karl Steve EBVBA Louizalaan 248 - 1050 Brussel afg. : Karl Steve Munga Agbili
Organization Services BVBA Rozenhoflaan 30 - 1860 Meise Nace : 90012 - Beoefening van uitvoerende kunsten door artistieke ensembles afg. : Sonia Neefs PEB7 - Duka Neat PPE Rue des HautsTiennes 65 - 1420 Braine-l’Alleud Nace : 71121 - Ingenieurs en aanverwante technische adviseurs, exclusief landmeters 71209 - Overige technische testen en toetsen 74909 - Overige gespecialiseerde wetenschappelijke en technische activiteiten afg. : Neat Duka Pegase Management Services BVBA Avenue Henri Houssaye 54 - 1410 Waterloo Nace : 73200 - Markt- en opinieonderzoekbureaus afg. : Veronique Polet Plastoria NV Zoutstraat 61 - 1070 Brussel Nace : 15120 - Vervaardiging van koffers, tassen en dergelijke en van zadel- en tuigmakerswerk 2221001 - Vervaardiging van halffabrikaten van kunststof : platen, vellen, blokken, foliën, stroken, strippen, enz. afg. : Lionel Wajs Poken - Roulhi Abdallah NP Rue des Combattants 22 - 1421 Ophain-Bois-SeigneurIsaa afg. : Abdallah Rouhli Qustomer BVBA St-Lambrechts-Woluwelaan 9 - 1200 Brussel afg. : Alexis d’Oultremont Serious Factory SAS Rue Salomon de Rothschild 13 - 92150 Suresnes - France afg. : JeanMarc Dimicoli Ta-Leeuwin Benelux (Triumph Adler) BVBA Excelsiorlaan 51 - 1930 Zaventem Nace : 46180 - Handelsbemiddeling gespecialiseerd in andere goederen afg. : Cathya Khetal The After CVBA Avenue Douce Colline 20 1420 Braine-l’Alleud Nace : 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering , 73200 - Markt- en opinieonderzoekbureaus afg. : David Hachez USG HR Forces NV Britselei 80 - 2000 Antwerpen Nace : 78100 - Arbeidsbemiddeling, 85592 - Beroepsopleiding afg. : Olivia Vandesande Vous Avez un Message… BVBA Huidevettersstraat 58-62 - 1000 Brussel Nace : 4615005 - Handelsbemiddeling in parfums, cosmetica, toiletartikelen en reinigingsmiddelen 46510 - Groothandel in computers, randapparatuur en software 47410 - Detailhandel in computers, randapparatuur en software in gespecialiseerde winkels afg. : Gaëlle Ali-Hamed Yangara Kiditsho Mireille NP Charles Meertstraat 78 - 1030 Brussel afg. : Mireille Yangara
61 N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
6+1 BVBA Aalststraat 7 - 1000 Brussel Nace : 73110 - Reclamebureaus 73200 - Markten opinieonderzoekbureaus afg. : Jérôme Jaumotte
AGENDA Formations Personal Management & RH • Gagnez 12 ans d’expérience professionnelle en 1 an: Alter Ego – Assistante de direction 10 réunions jusqu’au juin 2012 de 9h à 13h • Résponsabilité Sociétale des Entreprises 3e Réseau apprenant Quadrant en RSE : Le 12 juin et 28 août 2012. Sessions de 3 heures avec petit déjeuner, de 8h à 11h • Plus de 90 trucs pratiques pour mieux gérer votre temps ! Mardi 8 mai 2012, de 9h à 17h • Avocats : les 5 clés du développement de votre clientèle Jeudi 10 mai 2012, de 14h à 17h
N°05 - MEI 2012 - DYNA MI EK
62
• Mieux écouter pour mieux manager Mardis 22 & 29 mai 2012, de 13h30 à 17h
Vente-Marketing • MARKETING : CYCLE MARKETING POUR DIRIGEANTS PME Formation: modules de 4 x 4h – ³14/01/2012, 04/02/2012, 03/03/2012 & 24/03/2012 ³21/04/2012, 12/05/2012, 02/06/2012 & 16/06/2012 Les samedis matins de 9h à 13h • Décuplez vos performances de vente Les vendredis 20 et 27 avril 2012, de 9h à 17h Infos: Brigitte van der Mensbrugghe 02 643 78 30 –
[email protected]
Séminaires Législation sociale • Missions et fonctionnement des organes sociaux : Conseil d’entreprise et Comité pour la prévention et la protection au
travail Jeudi 31 mai 2012, de 14h à 17h30
Events
• Le contrat d’occupation d’étudiants : nouveautés en 2012 Lundi 4 juin 2012, de 14h à 17h
21/05/2012 BOOST YOUR BUSINESS
• Beci HR Lunch : connaissance de l’actualité sociale. Vendredi 8 juin 2012
24/05/2012 BECI AFTER WORK
• Le statut unique, menace ou opportunité? Vendredi 15 juin 2012
31/05/2012 BECI GOLF TROPHY
Infos: Frédéric Simon T +32 2 643 78 17 –
[email protected]
Activités international • Rencontre avec l’Ambassadeur des EtatsUnis, S.E. Howard Gutman Mardi 22 Mai 2012 • International Discovery breakfast ³Mercredi 23 Mai 2012 : Amérique Latine (sans le Brésil) ³Mercredi 6 Juin 2012 : Biopharma • BECI Infrastructure Club Africa ³Mercredi 23 Mai 2012 : rencontre avec l’ambassadeur du Botswana ³Mardi 5 Juin : présentation des activités de Fabricom en Afrique • Doing business in Russia Jeudi 24 Mai 2012 : les changements dans l’économie russe suite à l’élection du nouveau Président & le témoignage des entreprises Belges. • Rencontres d’affaires avec une délégation d’entreprises allemandes Lundi 11 Juin 2012 : Matchmaking avec des entreprises allemandes de la région de Mecklenburg-Poméranie. Infos: Beci’s International Department on 02/643.78.02. or international@beci. be
06/06/2012 BECI ENTREPRENEURS NIGHT 14/06/2012 BECI BOOST YOUR BUSINESS 26/06/2012 BECI GARDEN PARTY Infos: www.beci.be
[email protected]
SAVE THE DATE! Le congrès sur la mobilité (anciennement Work Tomorrow Move Today) – 3e édition le mercredi 6 juin 2012 – de 9h à 12h30 suivi d’un lunch – à l’auditorium KBC, avenue du Port 2 à Bruxelles – Possibilité de visiter la Bourse de la mobilité du partenaire Mobimix.
8 05 7 3 4 6 2 2 +3 e vent s .be/ w w w.beci
AXA Belgium Boulevard du Souverain 25 1170 Brussels Parking: Av. Tenreuken, “VISITORS” entrance
Wij hebben kennis van zaken, vooral de zaken uit uw buurt. Start uw zaak op met onze lokale expert en de steun van het Europees Investeringsfonds.
U start een zaak? Dat treft: dat doen wij ook. Elke dag opnieuw en in uw buurt. Onze lokale specialist Business Banking geeft u onderbouwd advies en biedt u begeleiding op maat. Bovendien vertelt hij u meer over het Europees Investeringsfonds.
De garantie van dat fonds kan ervoor zorgen dat u zelf minder waarborgen moet aanbrengen of dat u een korting op uw krediet geniet. Geïnteresseerd? Contacteer uw lokale specialist Business Banking of surf naar belfius.be/starters.
Deze financieringsaanvraag geniet een garantie verleend binnen het kaderprogramma voor concurrentievermogen en innovatie van de Europese Unie. Dexia Bank België NV (Belfius Bank NV vanaf 11-06-2012), Pachecolaan 44, 1000 Brussel – IBAN BE23 0529 0064 6991 – BIC GKCC BE BB – RPR Brussel BTW BE 0403.201.185 – FSMA nr. 19649 A.