Het vervolggesprek maakt het werk juist weer leuk Eerste-uitgiftegesprek blijft onderdeel van zorgprestatie
Winter 2015 jaargang 29
Meld je aan voor Het Apotheekteam, hét online vakblad voor apothekersassistenten! ...en maak kans op een goody bag!
Let op: Laatste nummer !
Uitleg in beeld: www.apo.nl
Vacatures bestuur en PR-commissie Optima Farma Optima Farma
Optima Farma is op zoek naar een aantal enthousiaste collega’s voor : Bestuur Optima Farma Het bestuur bestaat momenteel uit 5 personen en word bijgestaan door 1-2 adviseurs. Om het werk wat beter te kunnen verdelen en volgend jaar onze doelstellingen te kunnen bereiken zouden we graag nog twee bestuursleden willen toevoegen aan het bestuur. PR-commissie Heb jij affiniteit met communicatie, PR en Social Media? Dan zijn wij op zoek naar jou! Deze nieuwe Optima Farma commissie is op zoek naar enthousiaste en actieve collega’s die samen met ons de schouders er onder willen zetten. Interesse? Ben je apothekersassistent, farmaceutisch consulent, farmaceutisch manager en/of farmakundige (met apothekersassistent diploma) en werkzaam in het farmaceutische werkveld? En wil en kan jij je op bestuurlijk niveau en/of als commissielid inzetten voor de beroepsvereniging Optima Farma? Dan zijn wij op zoek naar jou! Informatie Voor meer informatie over een van de functies of voor aanmeldingen stuur je een e-mail naar:
[email protected] of bel naar Optima Farma T: 070-3737215 (maandag t/m donderdag)
Stopper laaggeletterdheid 1/4.indd 1
29-10-15 16:40 Naamloos-1 1
24-11-15 09:28
Samen werken aan de toekomst van ons vak? Waarom? Wij zorgen dat het apotheekteam gehoord wordt bij
Optima Farma dé vereniging voor apothekersassistenten
overheid en andere partijen. Zo maken wij het verschil voor de dagelijkse werkzaamheden in de apotheek en de ontwikkeling van het vak. Hoe meer leden hoe meer wij kunnen doen! Lidmaatschap 2016 : g 50,- per jaar (dit is g 4,15 per maand!) Donateur 2016: g 10,-. Meer informatie over de voordelen als lid van Optima Farma én aanmelden kan via:
www.optimafarma.nl
Korting bij aanmelden apotheekteam
Inhoud
04 Nieuws 06 Eerste uitgifte gesprek blijft onlosmakelijk
onderdeel van zorgprestatie
10 Het vervolggesprek maakt het werk juist weer leuk
Nieuw begin
12 'Hij sloeg mijn collega en een kogel doorboorde
Aan het eind van 2015 hebben we goed en
slecht nieuws voor jullie. Om met het laatste te
het plafond'
beginnen: het blad Optima Farma houdt na 29
15 Levonorgestrel of ulipristal? 16 'Er is niets typisch vrouwelijk aan het vak assistent' 21 'Ik miste humor in scheidingsboeken' 22 Verenigingsnieuws
jaargangen op te bestaan. Het goede nieuws is dat we in 2016 gewoon verder gaan met het maken van een tijdschrift, maar dan online. Het nieuwe magazine heet Het Apotheekteam en je kunt je daar nu al voor opgeven (zie pagina 9). Wij vinden het belangrijk om je zo goed mogelijk te blijven informeren over de ontwikkelingen in de farmaceutische sector die voor jou relevant zijn, en ook het nieuwe
18
online magazine zal daarom ieder kwartaal vol staan met boeiende verhalen. Altijd leuk om aan het eind van het jaar ook een fris, nieuw begin te kunnen aankondigen! Terugkijkend op afgelopen jaar kunnen we
foto: S123RF
natuurlijk niet om ‘de knip’ heen. Eerst was het alle agressie waarmee jullie aan de balie te maken kregen en de grootschalige publiciteit die de peiling van onderzoeksinstituut
Ecstasy: veel water drinken veroorzaakt watervergiftiging
SIR onder assistenten veroorzaakte, en vervolgens het geweldige nieuws dat ‘de knip’ per 1 januari 2016 van de baan is.
Boegbeeld van de maand
foto: Studio Oostrum
Winter 2015 jaargang 29
Optima Farma
Dat neemt niet weg dat het Begeleidingsge-
Tina Sajadova (39), afkomstig uit Armenië,
sprek eerste uitgifte belangrijk blijft, evenals
werkt voor Apotheek De Witte in Arnhem,
het vervolggesprek, zoals je in dit nummer kunt
waar zij zich naast het normale apo-
lezen. Rest mij jullie allemaal een fantastisch
theekwerk bezighoudt met verslavingszorg.
nieuw jaar toe te wensen!
Haar levensmotto: “Als ik iets doe, doe ik het goed." Communicatie tussen collega’s
Frans van den Houdt
is volgens haar heel belangrijk.
hoofdredacteur
04 foto : Thinkstock
optima farma nr 04
-
nieuws
Uitstel nieuwe bevolkingsonderzoek Het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker zal niet op 1 juli 2016 worden ingevoerd, zoals aanvankelijk de bedoeling was. Dit is het gevolg van een aantal juridische procedures. Minister Edith Schippers van vws heeft het rivm nu gevraagd om ‘te verkennen’ wanneer het nieuwe bevolkingsonderzoek wel kan worden ingevoerd. Het huidige bevolkingsonderzoek bestaat uit primair cytologisch onderzoek van het uitstrijkje bij vrouwen tussen de 30 en 60 jaar. Het nieuwe onderzoek gaat uit van hpv-screening van het uitstrijkmateriaal. Dit wordt iedere tien jaar herhaald. Schippers verwacht dat met de gevoelige nieuwe test jaarlijks ongeveer 75 extra gevallen van baarmoederhalskanker en 18 sterftegevallen voorkomen kunnen worden.
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> •
Bereidingen
Zorgverzekeraars bepalen vanaf 1 januari 2016 gemeenschappelijk foto : Thinkstock
welke apotheekbereidingen worden vergoed. Dat heeft Zorgverzekeraars Nederland (ZN) bekendgemaakt. Met dit besluit komt een einde aan maanden van onduidelijkheid voor verzekerden, omdat sommige apotheekbereidingen door de ene zorgverzekeraar wel en door de andere niet werden vergoed. Onder druk van de mededingingswet hanteerden zorgverzekeraars hun eigen beleid, maar nu staat de Autoriteit Consument en Markt (acm) het ‘gezamenlijk duiden’ tóch toe – mits het Zorginstituut Nederland daarbij aanwezig is, schrijft zn in haar persbericht. Over een oplossing voor het probleem is, op uitnodiging van de knmp, de afgelopen maanden uitvoerig gesproken door apothekers, zorgverzekeraars en patiënten- en artsenorganisaties.
Burn-outklachten
Een op de zeven werknemers heeft burn-outklachten. Dat is ruim 14 procent. In het onderwijs is dat zelfs meer dan een op de vijf, zeggen het cbs en tno. Volgens beide instituten voelden die werknemers zich minstens een paar keer per maand leeg aan het eind van een werkdag, emotioneel uitgeput door het werk of moe bij het opstaan als zij werden geconfronteerd met hun werk. Dat het onderwijs koploper is als het gaat om het percentage werknemers met burn-outklachten, heeft onder meer te foto : KNMP
maken met de hoge werklast en de hoge mate van emotionele betrokkenheid die het werk met zich meebrengt. Als gevolg van stress door het werk melden werknemers zich in totaal 7,5 miljoen dagen per jaar ziek. Dat kost 1,8 miljard euro. In de landbouw worden relatief gezien het minste aantal klachten gemeld.
winter 2015 jaargang 29
Test je kennis! Wil je testen of je voldoende op de hoogte bent om te adviseren over noodanticonceptie? De KennisTest Noodanticonceptie is aangepast aan de nieuwe adviezen. KennisTesten zijn korte digitale nascholingen voor apothekersassistenten, gemaakt door de knmp. Er zijn 28 KennisTesten over zelfzorg, medicatiebewaking en eerste of tweede uitgifte. Hiermee kun je checken of je voldoende kennis in huis hebt om een goed advies te geven. Het gaat hierbij niet om losse weetjes, maar om zaken die belangrijk zijn voor het geven van advies in de praktijk. De KennisTesten zijn sana-geaccrediteerd, dus je kunt er nascholingspunten mee behalen. Zie voor meer informatie over een abonnement www.knmp.nl/kennistest.
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
Nieuwe schijf van vijf Begin november publiceerde de Gezondheidsraad de Richtlijnen Goede Voeding, nieuwe adviezen over gezond eten. Het Voedingscentrum zal deze aanbevelingen zo snel mogelijk verwerken in een nieuwe Schijf van Vijf. Meest opmerkelijke, nieuwe eetadviezen zijn :
plaats van ongefilterde koffie (kookkoffie of cafetiere-
koffie), minder vruchtensappen en liever geen alcohol. foto : Voedingscentrum
• meer peulvruchten, dagelijks wat ongezouten noten, • dagelijks groene of zwarte thee, gefilterde koffie in
De komende maanden zal het Voedingscentrum de nieuwe inzichten doorrekenen en aanvullen met adviezen om tot een volwaardig voedingspatroon te komen. “Zo weten we straks precies hoeveel je van alles zou moeten eten om alle voedingsstoffen binnen te krijgen die je lijf nodig heeft”, aldus het Voedingscentrum.
Publiekscampagne antibioticagebruik Door te veel en onnodig gebruik van
een landelijke campagne, met als titel ‘Daar
is volgens vws zeer omvangrijk, en het is vol-
antibiotica
onge-
wordt iedereen beter van’. Naast een alge-
gens het ministerie daarom belangrijk dat
voelig worden. Een simpele blaasont-
mene campagne zullen ook afgeleiden
de overheid maatregelen neemt op alle
steking kan hierdoor levensbedreigend
gemaakt worden voor zorgprofessionals
terreinen waar de gezondheid van mensen
worden. Om het publiek bewust te
en andere betrokkenen. Op de website
wordt bedreigd door resistente bacteriën.
maken van deze gevaren en te wijzen op
www.daarwordtiedereenbetervan.nl wordt
Dat is niet alleen in de zorg, maar ook in de
een zorgvuldig gebruik van antibiotica,
alvast een tipje van de sluier opgelicht.
veehouderij en bij de voedselproductie en ont-
start het ministerie van vws in januari 2016
Het probleem van antibioticaresistentie
wikkeling van nieuwe behandelmethoden.
kunnen
bacteriën
0
optima farma nr 04 -
begelei d in g s g e s p r e k
Eerste-uitgiftegesprek blijft onlosmakelijk onderdeel van zorgprestatie
foto Twan de Veer
door: Katelijne van de Vooren
winter 2015 jaargang 29
Aan de inhoud van het begeleidingsgesprek voor nieuwe geneesmiddelen verandert niets per 1 januari 2016. Wat wel verandert is dat het gesprek niet meer apart op de nota vermeld wordt, zo heeft de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) bekendgemaakt Per 2016 zal het begeleidingsgesprek
tatie. De kosten hiervoor zijn gelijk aan
over de werking van het medicijn, de wij-
voor nieuwe geneesmiddelen niet meer
die voor de twee losse prestaties samen.
ze van gebruik, mogelijke bijwerkingen,
apart op de nota vermeld worden. Vanaf
Vanaf 1 januari 2016 zal of een ‘terhand-
eventuele andere bijzonderheden, ad-
1 januari staat op de rekening of het een
stelling met begeleidingsgesprek’ of een
viezen of waarschuwingen en de even-
‘terhandstelling
‘standaard terhandstelling’ uitgevoerd
tuele samenhang met andere medicijnen
sprek’ of een ‘standaard terhandstelling’
en vervolgens gedeclareerd worden.
die de patiënt gebruikt. Tevens is het
betreft, aldus de nza.
Doordat het begeleidingsgesprek per
van belang om de verwachtingen van
Sinds januari 2014 staan de kosten voor
2016 als integraal onderdeel van de eer-
de patiënt betreffende het geneesmid-
een eerste uitgifte gesprek apart op de
ste terhandstelling op de nota komt te
del te bespreken. Daarnaast moet de
nota voor de patiënt. Uiteraard werd ook
staan, wordt duidelijk dat zo’n gesprek
patiënt de gelegenheid krijgen om zelf
hiervoor al aandacht besteed aan de eer-
niet optioneel is. Het gesprek is een on-
vragen te stellen. De verrichte handelin-
ste uitgifte, maar dit werd niet apart ge-
losmakelijk onderdeel van de zorgpres-
gen moeten worden vastgelegd in het
declareerd bij de verzekeraar. Met deze
tatie. Het aanschrijven, de medicatiebe-
digitale dossier van de patiënt.
aparte prestatie die de patiënt vaak zelf
waking, het eventuele overleg met de
moet betalen via het eigen risico, ont-
voorschrijver, de interne controles én het
Verdienmodel
stonden veel problemen aan de balie.
baliegesprek bij de start van de medicatie
De prestatie ‘terhandstelling met
Een peiling onder apothekersassistenten
zijn cruciale voorwaarden voor veilig en
begeleidingsgesprek’ kan gede-
maakte eerder dit jaar pijnlijk duidelijk
effectief medicijngebruik.
clareerd worden als:
met
begeleidingsge-
• een geneesmiddel met dezelfde
dat de splitsing onbedoeld leidde tot onbegrip bij patiënten en helaas ook tot
Verwachtingen
werkzame stof en toedienings-
agressie jegens het apotheekpersoneel.
Vanzelfsprekend is ook in de nieuwe
vorm niet eerder aan de patiënt
situatie het voeren van een volwaardig
ter hand is gesteld, of
Nieuwe prestatie
begeleidingsgesprek een voorwaarde
• een geneesmiddel met dezelfde
De knmp drong er bij de relevante par-
voor het mogen declareren van een eer-
werkzame stof en toedienings-
tijen op aan om de splitsing van het tarief
ste terhandstelling. Als het gesprek niet
vorm 12 maanden of langer
op te heffen. Met succes. Het eerste uit-
wordt gevoerd, mag enkel een reguliere
geleden voor het laatst aan de
gifte gesprek zal volgend jaar niet meer
verstrekking worden gedeclareerd. In de
patiënt ter hand is gesteld, of
als aparte prestatie worden gedeclareerd
apotheek moeten we ervoor zorgen dat
• niet objectief vastgesteld kan
bij de verzekeraar en daardoor ook niet
dit begeleidingsgesprek op de juiste ma-
worden of aan de patiënt het
meer apart op de nota voor de patiënt
nier plaatsvindt. De exacte vorm en in-
geneesmiddel in de twaalf voor-
komen te staan. De prestaties ‘ter hand
houd van elk gesprek is afhankelijk van
afgaande maanden eerder ter
stelling’ en ‘het eerste uitgifte gesprek’
de indicatie, het geneesmiddel en de
hand is gesteld.
zijn samengevoegd in een nieuwe pres-
patiënt. In elk geval wordt er gesproken
begelei d in g s g e s p r e k
De apotheek heeft de inspannings-
per 1 januari 2016. Het begelei-
verplichting om erachter te komen
dingsgesprek nieuw geneesmid-
of de patiënt het UR-geneesmiddel
del wordt eveneens als aanleiding
in de afgelopen twaalf maanden
gebruikt om de activiteiten van de
niet eerder heeft ontvangen. Er
apotheek en het daarbij behoren-
wordt vanuit de knmp een publi-
de verdienmodel uit te leggen.Om
citeitscampagne opgezet met als
te helpen bij het voeren van een
doel nut en noodzaak van het be-
goed begeleidingsgesprek bij ver-
geleidingsgesprek nieuw genees-
strekking van een nieuw genees-
middel aan het publiek uit te leg-
middel zijn diverse hulpmiddelen
gen rond de invoering van de
ontwikkeld
nieuwe prestatie eerste uitgifte
onderstaande gesprekshulp.
zoals
foto Twan de Veer
08
optima farma nr 04 -
bijvoorbeeld
Gesprekshulp bij begeleiding nieuw geneesmiddel Een eerste terhandstellingsgesprek met patiënt of verzorger vindt plaats wanneer een geneesmiddel voor het eerst (sinds 12 maanden) aan de patiënt wordt verstrekt. De exacte vorm en inhoud van elk gesprek is afhankelijk van de indicatie, het geneesmiddel en de patiënt. Deze gesprekshulp biedt een structuur voor een dergelijk gesprek. 1. Introductie Ga na wat de patiënt al over zijn geneesmiddel weet. Onderwerpen die aan bod komen: • Ga na of de patiënt het geneesmiddel voor de eerste keer krijgt. • Informeer eventueel bij de patiënt naar de klachten waarvoor het geneesmiddel wordt gebruikt. • Ga na wat de patiënt zelf al over het geneesmiddel weet en wat hij ervan verwacht. 2. Informatieverstrekking Bespreek de informatie die de patiënt nodig heeft om het geneesmiddel juist en veilig te kunnen gebruiken: • De werking van het geneesmiddel. • Wijze van gebruik. • Mogelijke bijwerkingen. • Eventuele andere bijzonderheden, adviezen of waarschuwingen. • Eventuele samenhang met andere gebruikte geneesmiddelen. 3. Afsluiting Ga na of de patiënt de informatie heeft begrepen en het geneesmiddel goed kan gaan gebruiken. Onderwerpen die aan bod komen: • Informeer bij de patiënt of alles duidelijk is en of er nog vragen zijn. • Informeer of de patiënt het geneesmiddel kan gebruiken zoals besproken. • Geef schriftelijke informatie mee (ten minste de bijsluiter). • Geef aan dat de patiënt altijd met de apotheek contact op kan nemen als er nog vragen zijn.
winter 2015 jaargang 29
Meld je aan voor Het Apotheekteam, hét online vakblad voor apothekersassistenten! ...en maak kans op een goody bag! Vanaf maart 2016 verschijnt ieder kwartaal het nieuwe gratis online magazine voor apothekersassistenten.
Het Apotheekteam. Meld je hiervoor aan op knmp.nl/aanmelden-apotheekteam.
Je maakt kans op 14 pakketten van Vichy ter waarde van tenminste 50 euro, of een van de 15 bags van Eucerin, ter waarde van 40 euro of een van de 10 verrassingspakketten van Zarqa met een waarde van 100 euro.
Nasc holin g
1
optima farma nr 04 -
Verlopen eerste-uitgiftegesprekken vaak stroef vanwege de kosten, een vervolggesprek is veel meer ontspannen. Apotheker Raymond Brunink reist door het land om met name apothekersassistenten te wijzen op het belang van een goed vervolggesprek. “Het heeft een meerwaarde voor zowel patiënt als apotheekteam.”
door: Frans van den Houdt
Het vervolggesprek maakt het werk juist weer leuk Aanhoudende vragen van apothe-
voor het voeren van vervolggesprek-
rond de H 6 voor het begeleidingsge-
kersassistenten en uitvoerige media-
ken, met als titel ‘Vervolguitgifte, pak
sprek eerste uitgifte. Begrijpelijk, vindt
aandacht waren voor de Stichting Be-
je rol!’. Veel assistenten ervaren het
Raymond Brunink van Apotheek Vrij,
drijfsfonds Apotheken (sba) aanleiding
voeren van baliegesprekken als lastig,
die samen met Marion van der Kemp
speciale nascholing te ontwikkelen
vooral door alle klachten en agressie
de sba-cursus in het land doceert. “Maar”, voegt hij er meteen aan toe, “het is jammer om de cliënt na dat eerste gesprek los te laten. Het is voor de apotheek juist belangrijk het contact uit te breiden en te verbeteren.” Op de cursusbijeenkomsten weten Brunink en Van der Kemp assistenten hiervan snel te overtuigen. "Wij laten zien dat hun werk door het vervolggesprek juist weer leuk wordt. Het is namelijk veel inhoudelijker; geen gedoe meer over geld zoals bij het eerste gesprek, zodat ze zich weer kunnen profileren met hun kennis en kunde. Onzingesprekken maken plaats voor inhoudelijke gesprekken”, aldus Brunink.
winter 2015 jaargang 29
Wat levert je deze thema-avond op:
• Door jouw goede zorg weet je cliënt je te vinden als hij vragen heeft.
• Je cliënt ziet jou als deskundige. • Je leert de juiste vragen en foto studio Oostrum
bondig te stellen.
• Je werkt aan een goede relatie die de therapietrouw kan verbeteren.
• Je signaleert al in een vroeg stadium problemen
sen – vragen stellen, ervaringen uitwis-
structureel aan de balie moet staan.
Omdat de verplichting ontbreekt, kan
selen en meediscussiëren. “In de prik-
“Het is wel belangrijk dat hij er is als de
een assistent eerst rustig bij de patiënt
kelende sketches behandelen we een
assistent vastloopt. Je ziet dat de pa-
informeren of hij tijd heeft voor een ge-
probleemstelling, waarbij we expres
tiënt zijn toon dan al snel dimt, omdat
sprek en nog specifieke vragen heeft,
fouten maken en open deuren niet uit
de apotheker meer autoriteit heeft.”
of alles goed gaat met het geneesmid-
de weg gaan, om de zaal te kietelen.
Apothekers die er “plots niet zijn” als
del, of er problemen zijn met het in-
Iedereen kan suggesties aandragen, er
er problemen zijn aan de balie, zor-
nemen en of er sprake is van bijwer-
is geen heilige graal voor het vervolg-
gen volgens Brunink voor onbegrip en
kingen. Klantenbinding noemt Brunink
gesprek.”
frustraties bij assistenten: ‘Altijd maar
dat. “Je moet niks forceren, maar als je
Brunink juicht het toe dat naast de as-
de kastanjes uit het vuur moeten ha-
geduldig vragen stelt en uitleg geeft,
sistenten ook apothekers naar de trai-
len, maar op cruciale moment laten ze
gaan mensen de meerwaarde zien van
ningen komen. “Het effect is groter als
je in de kou staan’. Brunink: “Dat hoor
het hele team zich met het vervolgge-
ik wel eens, ja.”..<<
sprek bezighoudt.” Dat betekent vol-
Meer info over nascholingscursussen is te vinden op sbaweb.nl
Iedereen kan suggesties doen; er is geen heilige graal voor het vervolggesprek' de apotheek. Dan komt er weer begrip en respect voor het werk van assistenten en apotheker.” Op de cursussen worden sketches gespeeld en kan het publiek – gemiddeld komen er zo’n twintig tot dertig men-
gens hem niet dat de apotheker ook
foto studio Oostrum
Klantenbinding
Over val
1
optima farma nr 04 -
Overvallen op apotheken komen de laatste jaren vaker voor. In Amsterdam zijn in de afgelopen drie maanden twee apotheken overvallen door gewapende mannen. Een weerbaarheidstrai-
ning helpt de schade te beperken, maar de impact blijft enorm. “Een jaar na de overval durf ik nog steeds niet alleen in de apotheek te zijn.” door: Edwin Bos
‘Hij sloeg mijn collega en een kogel doorboorde het plafond’ “Eén verkeerde beweging van mij en
dels een weerbaarheidstraining gevolgd
het werk gegaan. “We zeiden tegen el-
het had verkeerd kunnen aflopen met
om de fysieke en emotionele schade
kaar: als we het nu niet doen, doen we
mijn collega. Daar heb ik het nog steeds
door een overval zo veel mogelijk te be-
het nooit meer”, aldus Mascha.
moeilijk
perken.
mee.”
Apothekersassistent
Mascha werkte op maandagmorgen
Angsten en verdriet kunnen echter nog
Schuldgevoel
24 augustus jongstleden in de Schin-
lang doorwerken na een overval, vertel-
Alle assistenten van de Schinkel Apo-
kel Apotheek in Amsterdam toen twee
len apothekers en assistenten die het
theek hebben op hun eigen manier
gewapende mannen binnenstormden.
hebben meegemaakt. Ze geven aan hoe
gereageerd op de overval, vertelt apo-
“Eén man haalde de kassa leeg en de
belangrijk het is om zoiets ingrijpends
theker Taco van Witsen. Op de maan-
ander nam mijn collega mee naar de
samen te verwerken, eventueel onder
dagmorgen van de overval stond Van
kluis in de kelder. Dat waren lange mi-
begeleiding van Slachtofferhulp.
Witsen zelf in de file: hij kon geen kant
nuten, want ik kon niet zien wat er met
De apothekersassistent die in de Schin-
op. “Daarover heb ik me wel schuldig
haar gebeurde.”
kel Apotheek werd meegenomen naar
gevoeld, want ik ben verantwoordelijk.”
Een gewapende overval is misschien
de kelder, praat daar desgevraagd liever
Ook de assistenten die niet werkten tij-
wel het meest ingrijpende wat een apo-
niet over. “Ze heeft angstige momenten
dens de overval hebben hun gedachten
theekteam kan overkomen. Het is niet
beleefd. Toen de overvallers weg waren,
gedeeld in de teambespreking. Van Wit-
bekend hoe vaak in Nederland een apo-
durfde ze niet naar boven te komen”,
sen: “Het is belangrijk niets te bagatel-
theek wordt overvallen, want de politie
vertelt Mascha, die haar ophaalde uit de
liseren als je zoiets samen hebt meege-
beschikt niet over cijfers, maar de drei-
kelder.
maakt; alles mag gezegd worden.”
ging lijkt de laatste tijd toe te nemen.
Het complete team van de Schinkel Apo-
Apotheken krijgen na een overval via de
Diverse apotheekteams hebben inmid-
theek is de dag na de overval weer aan
politie actief hulp aangeboden. De assi-
winter 2015 jaargang 29 In de Parkrand Apotheek was het moeilijk de draad weer op te pakken omdat de assistenten elkaar als slachtoffer bleven zien. “Dat was voor mij het moment om hulp te vragen. We hebben met het team, onder begeleiding van een personeelsadviseur van de Stichting Bedrijfsfonds Apothekers, gesprekken gevoerd in drie sessies”, aldus Flendrig. Vijf jaar later is het apotheekteam er volgens Flendrig in geslaagd weer voorfoto Istock
uit te kijken, maar iedereen is nog wel schrikachtig. “Als een patiënt luid pratend de apotheek binnenloopt of er vliegt een helikopter over, dan kijken we meteen om ons heen.” stenten van de Schinkel Apotheek heb-
worden: ze durft niet meer alleen in de
ben allemaal telefonisch contact gehad
apotheek te zijn. ’s Morgens de apo-
Ex-politieman
met Slachtofferhulp, maar geen van hen
theek openen, zoals ze voorheen deed,
Omkijken, niet alleen durven zijn, schrik-
heeft hulp gevraagd. Het team heeft de
gaat niet meer.
ken van geluiden. Sommigen zullen na
draad weer opgepakt, maar volgens Mascha is de apotheek wel veranderd
Kogel
door de overval. “Dat moet slijten. Ik
Het team van de Parkrand Apotheek
ben niet schrikachtig geworden, maar
in Amsterdam heeft ook een lange
als iemand naar binnen staat te kijken,
nasleep ervaren. In drie jaar tijd werd
hou ik hem in de gaten.”
deze apotheek drie keer overvallen, de
Apothekersassistent Jessica van Lent
laatste keer in 2010, toen het er zeer
van Boots Apotheek Houten kijkt, sinds
heftig aan toeging. Een van de over-
deze apotheek vorig jaar werd over-
vallers eiste geld uit de kluis en terwijl
vallen, ook meer om zich heen. “Ik let
hij dit riep, sloeg en trapte hij wild in
goed op wie er binnenkomt in de apo-
het rond. Toen hij met het pistool een
Twee assistenten hebben door de overval een jaar niet kunnen werken theek.” Een man met een zonnebril
medewerker sloeg, doorboorde een ko-
richtte tijdens de overval een pistool op
gel het plafond.
haar en greep geld uit de kassa. Dat mo-
“Twee assistenten hebben door de over-
ment heeft Jessica niet als heel angstig
val een jaar niet kunnen werken”, vertelt
ervaren. “Maar toen hij weg was en ik
apotheker Carin Flendrig van de Park-
112 had gebeld, besefte ik pas wat me
rand Apotheek. “De een blijft ziek thuis
was overkomen!”
en een ander is koelbloedig. Binnen één
Door de overval is Jessica angstiger ge-
team zijn de reacties totaal verschillend.”
Politie: stap over op pinbetalingen Detailhandelaren lopen volgens de politie meer risico op een gewapende overval omdat bij geldinstellingen door de zware beveiliging weinig ‘te halen’ valt. Op politie.nl staan tips die een overval helpen voorkomen: maak een draaiboek voor wat te doen bij een overval, monteer een transparant scherm boven de kassa tegen ‘kassagrepen’, stimuleer pinbetalingen en room de kassa regelmatig af, tel geld in een afgesloten ruimte die onzichtbaar is voor buitenstaanders, sluit personeels- en magazijningang altijd af ook tijdens openingstijden, installeer een overvalknop en breng geld altijd met twee personen naar de bank op wisselende tijdstippen en via een wisselende route.
Over val
een overval altijd last houden van dit
ten mede hierdoor rustig gebleven tij-
soort klachten, vertelt Jacques van den
dens de overval. “In de theorieles heb
Berg van trainingsbureau Mind, Body
ik nog nadrukkelijk gezegd dat de as-
& Soul. Deze ex-politieman geeft weer-
sistenten een overvaller moeten geven
baarheidstrainingen voor apotheken –
waar hij om vraagt, want daar zijn we
voor Service Apotheek heeft hij inmid-
voor verzekerd.”
dels twaalf apotheekteams getraind.
Aanleiding voor Van Witsen om een
Een weerbaarheidstraining is opge-
weerbaarheidstraining te volgen waren
bouwd uit drie modules: de-escaleren,
de vele overvallen in de straat: de Albert
Een overvaller nam mijn collega mee naar de kluis in de kelder
foto Istock
1
optima farma nr 04 -
Heijn, een bank en een benzinepomp werden kort na elkaar overvallen. “Een overval op onze apotheek was voor mijn gevoel een kwestie van tijd.” Voor Flendrig van de Parkrand Apotheek waren de drie overvallen in haar apotheek aanleiding een agressietraining te volgen met het team. “Ik kan het alle apothekers aanraden. Het is belangrijk
door het nu onmogelijk is met een uit-
de-escaleren en fysieke weerbaarheid
stil te staan bij de vraag: wat doen we
gestrekte arm bij een medewerker te
en de-escaleren en overval. Van den
als het ons overkomt?”
komen”, aldus Flendrig.
fysieke weerbaarheid te volgen, omdat
Contant geld
stappen op pinnen zijn preventieve
een conflict sneller uit de hand loopt als
Veel apotheken zijn tegenwoordig voor-
maatregelen die apothekers kunnen
iemand onzekerheid uitstraalt.”
zien van camera’s en een overvalknop.
treffen. Flendrig accepteert al sinds
Maar het belangrijkste bij elke overval
Maar volgens Van den Berg is het on-
2008 uitsluitend pinbetalingen. Een
is volgens Van den Berg: rustig blijven.
mogelijk een apotheek te beveiligen te-
enkele klant is hierdoor volgens haar
“We werken volgens het raak-princi-
gen een overval. “Een apotheek is geen
vertrokken. “Jammer, maar niets aan te
pe,: Rustig blijven, Accepteer de slacht-
bankfiliaal met kogelwerend glas. Bo-
doen. Oudere patiënten ontvangen een
offerrol, Afgeven wat de daders vragen
vendien kiezen veel apotheken voor een
rekening, als ze daar om vragen.”
en Kijken: zoveel mogelijk kenmerken
open en klantvriendelijke inrichting.”
Contante betalingen afschaffen vindt
opnemen van de daders.” Toevallig
Flendrig heeft er wel voor gekozen glas-
Van
heeft Van den Berg een paar weken
platen voor de balie te plaatsen. Ook
“Bovendien was ik blij dat er geld in
vóór de overval op de Schinkel Apo-
zijn de klapdeurtjes naast de balie ver-
de apotheek was, anders hadden de
theek een theorieles gegeven in deze
wijderd, zodat er geen vrije doorgang
overvallers misschien de assistenten
apotheek. Volgens Taco van Witsen van
meer is. “De eilandbalies hebben we
gedwongen hun bezittingen af te
de Schinkel Apotheek zijn de assisten-
vervangen door een grote balie, waar-
geven.”..<<
Berg: “Wij adviseren sowieso de module
Ook vaker geld storten of volledig over-
Witsen
te
klantonvriendelijk.
In België: meerdere keren per week raak
zijn in België 57 gewapende overvallen geregistreerd.
Overvallen op apotheken komen in Nederland niet
Tussen 2010 en 2014 werd in totaal bijna 750 keer
vaak voor, maar in België is het gemiddeld meerdere
een apotheek overvallen: 2010 (172 overvallen), 2011
keren per week raak. Gewapende overvallen op apo-
(85 overvallen), 2012 (183 overvallen), 2013 (113
theken maken in België jaarlijks ongeveer 12% uit
overvallen) en in 2014 (95 overvallen). De Belgische
van het totaal aan gepleegde gewapende overvallen
Algemene Pharmaceutische Bond voor zelfstandige
op commerciële doelwitten, blijkt uit cijfers van de
apotheken is onlangs een roadtour gestart om aan
Federale Gerechtelijke Politie. België telt zo’n vijfdui-
apothekers een nationaal veiligheidsplan te presen-
zend apotheken. In de eerste zes maanden van 2015
teren, dat samen met de federale politie is opgesteld.
optima farma nr 04
-
winter 2015 jaargang 29
zelfzor g
Het advies voor noodanticonceptie is aangepast. Er is geen voorkeur meer voor levonorgestrel of ulipristal, de keuze is nu aan de klant. De nieuwe keuzehulp helpt je bij het adviseren. door: Jeltje Luinenburg, knmp Geneesmiddel Informatie Centrum
Levonorgestrel of ulipristal? Wanneer je een klant aan de balie
omdat deze nogal eens veranderen.
krijgt die vraagt om noodanticoncepom te bepalen of dit inderdaad nodig
Ook wijziging advies condooms bij ulipristal
volgende
is. Als je hebt vastgesteld dat noodan-
Het advies voor de periode na de
menstruatie.
ticonceptie nodig is, leg de klant dan
morning-afterpil met ulipristal is ook
Dit is omdat ulipristal de ovulatie ver-
de verschillende mogelijkheden voor.
gewijzigd. Omdat de ovulatie wordt
der uitstelt (vaak meer dan 5 dagen).
Deze zijn: de morning-afterpil met
uitgesteld, moeten bij gemeenschap
Het is niet bekend of bij een zoda-
levonorgestrel, de morning-afterpil
condooms worden gebruikt naast de
nig verstoorde cyclus het 7 dagen
met ulipristal of een verwijzing naar
pil. Bij levonorgestrel is dit van toe-
achter
de huisarts voor het morning-after-
passing totdat ten minste 7 dagen
wel voldoende bescherming biedt.
spiraaltje. Het volgende schema kan
achtereen de pil is geslikt. Nieuw is
Ook vrouwen die geen anticonceptie-
helpen bij de keuze. De kosten zijn
dat bij ulipristal wordt geadviseerd aan-
pil gebruiken, moeten er rekening mee
niet opgenomen in deze keuzehulp,
vullende maatregelen te nemen tot de
houden dat zij vruchtbaar zijn in de
tie, gebruik je eerst de stroomschema’s
levonorgestrel
ulipristal
koperspiraaltje
Betrouwbaarheid binnen 12 uur*
++ ++ ++
Betrouwbaarheid binnen 3 dagen**
+ + ++
Betrouwbaarheid na 3-5 dagen***
-- + ++
elkaar
slikken
van
de
pil
periode na het innemen van de morning-afterpil. Tot slot, vergeet bij het adviseren van ulipristal de medicatiebewaking niet. Onder andere vanwege de interacties met maagzuurremmers en anti-
Gebruiksgemak**** ++
epileptica, die de werking kunnen verminderen. Het complete overzicht
++
-
met adviezen met toelichting is terug te vinden in de zelfzorgstandaard
* Het risico op zwangerschap binnen 12 uur is bij levonorgestrel ongeveer 0.5%; bij ulipristal naar verwachting ook. ** Binnen 72 uur (3 dagen) is het zwangerschapsrisico bij levonorgestrel 2% en bij ulipristal 1.4%. Bij ulipristal is dit cijfer gebaseerd op minder data, levonorgestrel wordt al veel langer toegepast. Er is wel aangetoond dat ulipristal minstens even betrouwbaar is als levonorgestrel. *** Na 72-120 uur (3-5 dagen) is levonorgestrel niet meer betrouwbaar, ulipristal nog wel (2.1% risico op zwangerschap). **** Het morning-afterspiraaltje (koperspiraaltje) is altijd het betrouwbaarst (100%), maar moet wel worden ingebracht door de huisarts, waarna het desgewenst langer kan blijven zitten (tot 5 jaar).
Noodanticonceptie. De Standaard, de stroomschema’s en de keuzehulp (voorheen heette dit document Toelichting op de stroomschema’s) zijn per 1 november 2015 aangepast. Je vindt ze op www.knmp.nl en op de knmp Kennisbank. Ook de knmp KennisTest Noodanticonceptie is aangepast aan de nieuwe adviezen.
<<
inter vi e w
‘Er is niets typisch vrouwelijk aan vak van assistent’ door: Frans van den Houdt
foto: studio Oostrum
1 16
optima farma nr 04 -
winter winter2015 2015 jaargang jaargang29 29
Het zijn vooral vrouwen die apothekersassistent worden, maar dat maakt het nog geen typisch vrouwenberoep, vindt Ben Hartogh. Als coördinerend assistent in Apotheek Seghwaert in Zoetermeer geeft hij leiding aan vijftien medewerksters. “Grootste aantrekkingskracht van mijn werk is mensen gemotiveerd houden.”
Ben Hartogh (49) zat als enige man tussen honderdvijftig
meer is dan de som der delen. Grootste aantrekkingskracht
vrouwen op de opleiding voor apothekersassistenten, wat
van mijn werk is dat je mensen gemotiveerd kunt houden,
hij “als zodanig” niet prettig vond. “Het is een aparte
door hen zoveel mogelijk zelfstandig te laten werken en
situatie, je valt ontzettend op en dat voelt niet altijd goed.
waar nodig te ondersteunen. Goed communiceren is daarbij
Een andere jongen die samen met mij begon, haakte om die
erg belangrijk.”
reden al snel af. Ik ging door omdat ik het vak zo interessant vond. Ik werd ook volkomen geaccepteerd.”
Motivatie
Dat het vak nog altijd door velen als een typisch
Dat enthousiasme heeft het afgelopen jaar bij hem noch bij
vrouwenberoep wordt gezien (opleidingen en apotheken
zijn medewerkers een knauw gekregen door het gedoe aan
worden nog steeds bevolkt door vooral vrouwelijke
de balie over de vergoeding voor het Begeleidingsgesprek
assistenten), vindt Hartogh onbegrijpelijk. “Ik snap echt niet
nieuw geneesmiddel. “Ik zie die kwestie juist als een
wat er zo typisch vrouwelijk aan dit werk is. Centraal staat
uitdaging, om klanten nog beter te informeren. Maar ik
het contact met patiënten, voor mij het allerleukste aan dit
moet zeggen dat we relatief weinig klachten hebben gehad
vak, en dat is volgens mij gender-neutraal.”
aan de balie. Tegelijkertijd is het belangrijk dat ik het team periodiek informeer over op handen zijnde veranderingen
Spannend
en hen handvatten geef om alles zo goed mogelijk uit te
Na zijn mbo-opleiding voor apothekersassistent volgde hij de
leggen aan de patiënt.”
hbo-opleidingen middle management gezondheidszorg en
Hartogh erkent dat de werkdruk fors is toegenomen de
hoger management gezondheidszorg. Hij werkte als assistent
afgelopen jaren. “Assistenten hebben steeds meer op hun
in een apotheek op een vliegbasis, in een kleine openbare
bordje gekregen. Maar geen van mijn collega’s heeft te
apotheek en in de grootste apotheek van Nederland, Azivo
kennen gegeven er de brui aan te willen geven. Het zijn
in Den Haag, waar zijn managementkwaliteiten opvielen
wat oudere, zeer ervaren mensen die hier goed mee om
en hij uiteindelijk teamleider werd van veertig vrouwen.
kunnen gaan.” Onder jongeren ziet hij soms helaas een
Daarna rolde hij van de ene in de andere leidinggevende
andere houding. “Je ziet bij sommige stagiaires dat ze
functie. Daardoor vindt hij zijn werk in de apotheek nog
minder gemotiveerd zijn.”
altijd “spannend en uitdagend.”
Ben Hartogh doet zijn werk na dertig jaar nog altijd met veel
Tien jaar was hij elders werkzaam, als zorginkoper voor
plezier en ziet de toekomst hoopvol tegemoet. “Voorzichtig
een zorgverzekeraar en accountmanager voor een
hoop ik dat we het dieptepunt wel achter ons hebben, wat
detacheringsbureau voor apothekers en assistenten, maar
betreft de te grote macht van zorgverzekeraars. Niet de
in 2011 keerde hij toch weer terug in de apotheek. "Ik miste
financiën maar de zorg voor patiënten moet weer leidend
het samenwerken en leiding geven aan een goed team, dat
zijn in de zorg.”
<<
Partyd r u g s
1
optima farma nr 04 -
G ebruikers van partydrugs moeten op de hoogte zijn van de risico’s. Een watervergiftiging of serotoninesyndroom door
ecstasy kan fataal zijn. Apothekers die vragen krijgen van gebruikers over de combinatie van partydrugs met geneesmiddelen, kunnen bijdragen in voorlichting hierover. “Veilig is het gebruik van drugs nooit”, zegt apotheker Hans Smit. door: Cindy Reinders
Ecstasy: veel water drinken veroorzaakt watervergiftiging macologische groep van ecstasy, want
Afgelopen september nog stierf een
woorden reageerde een cliënt toen apo-
een goede interactielijst voor drugs is
20-jarige studente aan een watervergif-
theker Hans Smit hem adviseerde om
er (nog) niet. “Veilig is het gebruik van
tiging door ecstasy. Haar ouders riepen
veel water te drinken mocht hij ecstasy
drugs nooit,” benadrukt Smit. Zo kan je
jongeren in het Noordhollands Dagblad
gaan gebruiken. Want dat overwoog
oververhit raken door ecstasy. Daarom
op om na te denken bij wat je doet.
deze meneer. Hij wilde alleen eerst we-
adviseerde Smit zijn cliënt om extra te
ten of het gebruik van ecstasy veilig sa-
drinken. Dat je daardoor een water-
Advies
men ging met zijn medicatie en wendde
vergiftiging kan krijgen, wist hij toen
Preventiemedewerker Judith Noijen en
zich daarom tot zijn apotheker.
nog niet.
arts Renske Blom van Jellinek Preventie
Smit, apotheker van de Leidsestraat
Dat was voor hem een eye-opener op
in Amsterdam juichen het toe dat meer
Apotheek in Amsterdam, verwachtte
de regionale nascholing over party-
mensen open durven te zijn over drugs
geen interacties met zijn pijnstillers en
drugs, georganiseerd door het Amster-
en hun apotheker om advies vragen
slaappillen. Hij baseerde zich op de far-
damse zorgbureau fba. Smit had dit on-
over de risico’s met hun geneesmidde-
derwerp aangedragen omdat hij steeds
len. Daar zijn veel mensen nog niet van
vaker vragen kreeg over het gebruik van
op de hoogte, zegt Blom.
partydrugs. “Dat er vorig jaar oktober
Via de website van Jellinek Preventie
drie doden zijn gevallen op het Amster-
krijgt zij regelmatig vragen over het ge-
dam Dance Event heeft de drugsgebrui-
bruik van drugs met geneesmiddelen.
kers alert gemaakt”, denkt Smit. “Door
Zo kreeg ze laatst een mail van een cli-
kennis over het gebruik van partydrugs
ënt die een keer ecstasy wilde proberen
te verspreiden, moeten we meer dode-
om te vieren dat haar depressie voorbij
lijke slachtoffers zien te voorkomen.”
was. Ze gebruikte sinds een jaar cita-
foto Jellinek Preventie
“Wil je me dood hebben?” Met die
winter 2015 jaargang 29 Twintigers gebruiken het meeste ecstasy Ecstasy is na cannabis de meest gebruikte drug van Nederland. 830.000 Nederlanders tussen 15 en 64 jaar hebben ooit wel eens ecstasy gebruikt (7,6%), van wie 270.000 in het afgelopen jaar. Dat blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (cbs) en het Trimbos-instituut over peiljaar 2014 . Het gebruik van ecstasy is het hoogst onder de 25- tot 29- jarigen (19,2%), gevolgd door de 20 tot 24 jarigen (14,2%). Vergeleken met de laatste peiling uit 2009 lijkt het gebruik in 2014 te zijn toegenomen (6,2% versus 7,6%). Hoeveel precies kunnen de onderzoekers niet vaststellen omdat de in 2014 gebruikte onderzoeksmethode te veel verschilt van die in 2009. Waarom ecstasy in populariteit toeneemt, kan preventiemedewerker Judith Noijen van Jellinek Preventie niet verklaren. “Het is een modeverschijnsel dat een golfbeweging volgt. We zitten nu ongeveer op hetzelfde niveau als tijdens de eind jaren negentig. We zien nu alleen dat de groep gebruikers breder is geworden. Het gebruik foto 123 RF
van ecstasy beperkt zich niet meer tot de bezoekers van houseparty’s.”
lopram en voelde zich niet depressief
al te veel, beaamt Blom. Zij mag 60 tot
spreken een aantal speerpunten, zoals
meer. Maar wie ecstasy met een SSRI
90 mg uitgaande van een dosering van
de noodzaak van het testen en de meest
combineert, loopt het risico op het se-
1 tot maximaal 1,5 mg/kg lichaamsge-
voorkomende risico’s. Zo waarschuwen
rotoninesyndroom. Het is belangrijk om
wicht.
we bij ecstasy onder meer voor overver-
uit te leggen hoe gevaarlijk dat is, maar
“Gelukkig weten inmiddels steeds meer
hitting, zeker als iemand naar een festi-
raad het nooit helemaal af, adviseert
gebruikers de testservice te vinden,”
val gaat en warm weer voorspeld wordt.
Blom. “Dan doen ze het vaak juist. Pro-
zegt Noijen. “Daardoor kunnen we het
Ons advies luidt: stop op tijd met dan-
beer daarom een alternatief te bieden.”
alleen bijna niet meer aan, zo druk is
sen als je het warm krijgt, zoek regel-
Deze cliënte adviseerde Blom om samen
het.” De gebruikers die hun pillen willen
matig een koele plek op om te chillen en
met haar behandelaar te kijken of het
testen moeten dit van tevoren plannen,
drink water of fris, maar niet te veel.”
mogelijk is om het antidepressivum af
omdat ze niet altijd direct de uitslag
Dat is lastig omdat mdma de dorstprik-
te bouwen. “Kan dat, dan zou ze het gebruik van ecstasy kunnen heroverwegen wanneer ze haar medicatie een aantal maanden volledig heeft afgebouwd én haar stemming stabiel blijft.”
Testservice
Kennis verspreiden over partydrugs is van belang om doden te voorkomen
Wat tegenwoordig voor extra risico’s
krijgen. Ongeveer de helft van de pillen
kel opwekt. Meer dan twee glazen wa-
zorgt, is dat de sterkte van de pillen
kunnen ze matchen met eerder geteste
ter per uur verhoogt het risico op een
toeneemt, zegt Noijen. “Bij de testser-
pillen. De andere helft sturen ze op naar
watervergiftiging, oftewel een hypona-
vice zien we veel pillen met een dose-
het laboratorium, dan volgt de uitslag
triëmie. Blom legt uit mdma de afgifte
ring van meer dan 140 mg 3,4-methy-
een week later.
van het antidiuretisch hormoon (adh)
leendioxymethamfetamine (mdma), de
Noijen: “Met de mensen die zich bij de
stimuleert. Je lichaam houdt vocht
werkzame stof van ecstasy, met enkele
testservice melden, gaan we altijd het
vast en het zoutgehalte in het bloed
uitschieters naar 300 mg.” Voor een
gesprek aan. We vragen hoeveel erva-
daalt. Daardoor treedt uiteindelijk het
vrouw van 60 kg is een halve tablet dan
ring ze hebben met dat middel en be-
water uit de bloedbaan en zwellen de
Partyd r u g s
2
optima farma nr 04 -
Gebruik ecstasy hooguit eenmaal per maand partydrug
dosering
werkingsduur
verschijnselen van overdosering
ecstasy
1-1,5 mg/kg, niet vaker dan
4-6 uur
hersenschade, black-outs,
1 keer per maand
amfetamine
5-40 mg is gebruikelijk, afhankelijk van
misselijkheid, hoofdpijn, hyperthermie, serotoninesyndroom, kater
4-8 uur Misselijkheid, braken, hyperthermie,
(speed)
de sterkte, of het geslikt, gespoten of
lever- en nierfunctiestoornissen,
gesnoven wordt, en de ervaring.
epileptische aanval, coma
cocaïne
50 mg per lijntje, vaak meer dan
een lijntje per avond
hypertensie, hersen bloeding,
epileptische aanvallen,
30-45 minuten Hartritmestoornissen, hartinfarct,
ademhalingsproblemen Gammahydroxy- dosering verschilt per individu. Een boterzuur (GHB) beginnende gebruiker van 50 kg heeft vaak voldoende aan 1 gram, een ervaren gebruiker van 70 kg aan 2,1 gram. De sterkte van buisjes met 5 ml verschilt.
1-3 uur Ademhalingsdepressie, diepe slaap die tot coma kan leiden
lichaamscellen op. Hersen- of longoe-
bereiken. Zo hopen ze bijvoorbeeld de
vragen, “die weten vaak wel wat hun
deem kan fataal zijn.
nieuwe animatie over watervergiftiging
vriend gebruikt heeft.”
bij potentiele ecstasygebruikers onder
Smit informeert op verjaardagen bij zijn
Uitgaanspubliek
de aandacht te brengen. Die is te bekij-
Amsterdamse vrienden en kennissen wat
Met de voorlichting over mdma en an-
ken op www.unity.nl onder het tabblad
de nieuwste trends zijn in het uitgaans-
dere partydrugs richten de medewer-
xtc. Op die website zijn ook bijsluiters te
circuit. Om vragen in zijn binnenstad-
kers van Jellinek zich voornamelijk op
downloaden per drug.
apotheek te kunnen beantwoorden, wil
het uitgaanspubliek, niet op het alge-
“Erg handig”, vindt apotheker Hans
hij daarvan op de hoogte te blijven. “In
mene publiek. Schoolgaande jongeren
Smit, die ondertussen de bijsluiters van
de Verenigde Staten wordt nu crystal
bijvoorbeeld die helemaal niet bezig zijn
alcohol, ecstasy en gammahydroxybo-
meth gebruikt. Misschien waait dat wel
met drugs, moet je vooral niet op idee-
terzuur (ghb) laat zien. Daarin staan
over naar Nederland.”
ën brengen, zegt Noijen. “We staan dus
onder meer de gebruikelijke dosering,
vooral met stands op feesten en festi-
de werkingsduur en eerste hulp advie-
Judith Noijen en Renske Blom van
vals. Studentenverenigingen hebben we
zen. Zo moet je bij iemand die te veel
Jellinek Preventie waren sprekers
tijdens de introductieweken bezocht.
ghb heeft ingenomen voorkomen dat
op de regionale nascholing Drugs
Daar verzorgen we bijvoorbeeld trainin-
iemand onderkoeld raakt, terwijl je bij
die projectmanager Yvonne Groen-
gen voor mentoren van eerstejaars stu-
ecstasy juist wel moet koelen.
stege van het Amsterdamse zorgbu-
denten. Niet alleen over de risico’s van
Als iemand out gaat, is het dus van be-
reau fba organiseerde voor apothe-
drugs, maar ook over alcohol.”
lang om te weten wat iemand heeft ge-
kers en huisartsen. Momenteel is ze
Noijen en Blom zijn verheugd over het
bruikt. Op een personeelsbijeenkomst
bezig om de cursus ook in Utrecht
platform Celebrate Safe. Hiermee kun-
voor barmedewerkers en beveiligers van
te organiseren en bij belangstelling
nen ze het uitgaanspubliek via clubs
het Amsterdam Dance Event adviseerde
ook in andere grote steden in de
en
Noijen om dat altijd aan de vrienden te
Randstad.
evenementenorganisaties
online
<<
optima farma nr 04
-
inter view
winter 2015 jaargang 29
Apotheker Mike Nettekoven maakte (onder het pseudoniem Mike van Dam) een prentenboek over scheiden en co-ouderschap, omdat een dergelijk kinderboek ondanks de behoefte nog niet bestond. “De meeste boeken zijn zo triest, een positieve invalshoek ontbreekt.” door: Frans van den Houdt
‘Ik miste humor in scheidingsboeken’ Vier jaar geleden besloten Mike Nette-
Zo’n boek miste ik. Ook co-ouderschap
koven en zijn partner uit elkaar te gaan,
werd nergens behandeld.”
hun zoontje was toen twee jaar. “Niet
Zo ontstond bij Nettekoven het idee
echt een leeftijd waarop je makkelijk
om zelf een boek te maken. Het aan-
kunt communiceren over de scheiding
tal scheidingen neemt tenslotte toe
van papa en mama en het co-ouder-
en steeds meer jonge kinderen krijgen
schap waarvoor wij hadden gekozen.
te maken met situaties die om uitleg
Terwijl je bij je eerste kind juist alles zo
vragen. “Een prentenboek leek me het
goed mogelijk wilt doen, wisten we
meest geschikt om de boodschap bij
aters, jeugdcoaches en huisartsen die
niet goed hoe we dit aan onze zoon
kinderen van drie tot zeven jaar over te
vaak met de scheidingsproblematiek in
duidelijk moesten maken.”
brengen.” In Mirjam Laater vond hij de
aanraking komen, maar ook op de ba-
Bij hun zoektocht naar een geschikt
perfecte illustrator.
lie en in wachtruimtes van apotheken
kinderboek dat als hulpmiddel kon
Eind oktober werd het boek ‘Thuis bij
zou het niet misstaan. “Apothekersas-
dienen, stuitten ze vooral op trieste
allebei – Een prentenboek over schei-
sistenten worden aan de balie ook ge-
boeken. “Natuurlijk is een scheiding
den en co-ouderschap’, officieel ge-
confronteerd met gezinssituaties van
geen leuke happening, maar je kunt
lanceerd in een kinderboekhandel in
patiënten”, aldus Nettekoven, die als
het onderwerp wel met een knipoog,
Rotterdam. De reacties waren positief.
freelancer in veel verschillende apothe-
met een beetje humor behandelen.
Zo prees kinderpsycholoog en opvoed-
ken werkt, bijvoorbeeld als waarnemer
kundige Tischa Neve het boek omdat
bij zwangerschapsverlof.
het moeilijke dingen ietsje makkelij-
Hij is ervan overtuigd dat zijn boek veel
ker en duidelijker maakt. Zijn zoontje
mensen uitkomst kan bieden. “Voor
was “super trots”, zegt Nettekoven.
het geld heb ik het niet gedaan, ik
“Hij herkent zichzelf in de tekeningen,
verdien er niks aan. Maar ik geloof er
die op waargebeurde situaties zijn ge-
heilig in dat het boek ouders en hun
baseerd.” Nettekoven hoopt dat zijn
kinderen kan helpen door moeilijke
boek ook terechtkomt bij kinderpsychi-
perioden heen te komen.”
<<
2 22
optima farma nr 04
-
ver eni g in g s ni e u w s
Vakblad Optima Farma stopt na 30 jaar!
Beroepsvereniging Optima Farma gaat
en het jaarlijkse Optima Farma congres
maatschap van de beroepsvereniging is
zelfstandig verder. Ruim 30 jaar heb je
te kunnen behouden.
ook nog eens dat het je 2 kaof punten
het vakblad Optima Farma kosteloos
Omdat de directe samenwerking met de
per jaar oplevert.
ontvangen en ben je zo geïnformeerd
knmp per 1 januari 2016 tot een einde
Als je wel bij wilt blijven maar geen
over ontwikkelingen over je vak als
komt, stopt ook het uitgeven van het
lid wilt worden, kun je ook donateur
apothekersassistent, farmaceutisch con-
vakblad Optima Farma door de knmp.
worden, waarbij je dezelfde informatie
sulent en manager en heb je alle ont-
En aangezien de vereniging niet over
ontvangt maar niet de voordelen hebt
wikkelingen in het werkveld van de far-
een financiële buffer beschikt om het als
van het lidmaatschap. Donateur word je
macie kunnen volgen. Optima Farma,
beroepsvereniging zelf uit te kunnen
voor g 10 per jaar.
de beroepsvereniging van apothekersas-
geven verschijnt het vakblad na 1 januari
sistenten, farmaceutisch consulenten en
2016 niet meer.
Wij hopen dat onze collega’s in de apo-
managers, was tot 2012 verantwoordelijk
Het komend jaar staat voor Optima Farma
theek ook het belang inzien van een
voor de inhoud en het uitgeven van het
dan ook in teken van leden werven om
beroepsvereniging met een grote achter-
vakblad. Omdat het vakblad kosteloos
zo een grote, bloeiende vereniging, met
ban, want er zijn ruim 16.000 apo-
werd verzonden en de inkomsten uit ad-
een grote (betalende) achterban te real-
thekersassistenten!
vertenties zodanig terugliepen, was dit
iseren. Wellicht is het in de toekomst dan
Optima Farma staat dan ook voor de
financieel niet meer haalbaar. Daarom
weer mogelijk om in een of andere vorm
kwaliteit en deskundigheid van onze
is samenwerking gezocht met de knmp.
een blad uit te kunnen uitgeven. Tot
beroepsgroep. Alleen met een grote,
Optima Farma heeft hierbij het belang
die tijd houden we jullie op de hoogte
betrokken en daadkrachtige achterban
van de achterban voorop gesteld om
via onze website en onze digitale
kunnen we onze beroepsgroep goed ver-
hen zo blijvend een platform te kunnen
Nieuwsbrief, met verdieping en extra in-
tegenwoordigen en ook meer bereiken
bieden en te kunnen blijven informeren
formatie. En je kunt ons natuurlijk ook
in het farmaceutische werkveld.
over veranderingen en ontwikkelingen
via Facebook en LinkedIn volgen.
We hopen dan ook dat velen van jullie de
rondom het vak, de apotheek en de far-
komende tijd lid worden! Om de nieuwsbrief te ontvangen - aan-
De samenwerking met de knmp was
melden via www.optimafarma.nl - moet
Jose, Trudy, Marian en Sharda
in 2012 voor het bestuur van Optima
je wel lid of donateur zijn van Optima
Bestuur Optima Farma
Farma een logische stap om als beroep-
Farma. Het lidmaatschap kost je g 50
svereniging meer inhoud te geven aan
per jaar, maar wanneer je je met het hele
het blad maar ook aan de samenwerking
apotheekteam aanmeldt, krijg je korting.
tussen beide beroepsgroepen, wat ten
Bij dat lidmaatschap horen natuurlijk
goede kwam aan het apotheekteam. En
ook ledenvoordelen zoals korting op
uiteraard om het vakblad Optima Farma
symposia. Een extra voordeel van je lid-
foto : Optima Farma
macie in het algemeen.
Symposium 2015 “Helpen, Beslissen en Ontwikkelen” De eerste grote activiteit van de commissie
aan de diverse workshops en lezingen. Er
ingscurve’ oftewel: wat doet het met mensen
Hoger Kader was het organiseren van een
kwamen hierbij farmaceutisch inhoudelijke
in de praktijk als zij dingen op een andere
symposium voor hbo’ers. Op 21 november
onderwerpen, zoals mfb’s, polyfarmacie en
manier moeten gaan doen en hoe kun je daar
j.l heeft dit symposium met de titel “Helpen,
noac’s maar ook onderwerpen als ‘samen-
als leidinggevende het beste mee omgaan.
Beslissen en Ontwikkelen” plaatsgevonden.
werken met andere disciplines’ en ‘innov-
En uiteraard was er ook ruim de tijd om de di-
Voornamelijk farmaceutisch consulenten
aties in de farmacie’ aan bod. In het kader
verse stands te bezoeken, te netwerken en bij
maar ook enkele farmaceutisch managers
van ‘persoonlijk leiderschap’ werden de
te praten met andere collega’s en oud-klasge-
en farmakundigen namen zaterdag deel
bezoekers meegenomen in de ‘verander-
noten. Kortom; een enerverende dag!
winter 2015 jaargang 29
lemaal veel zin in, dus dat gaat wel
Een terugblik van de commissie Hoger Kader
goed komen.
Vol enthousiasme is de commissie Hoger
Congrescommissie en scholingscommissie gaan samen verder!
constructie, maar we hebben er al-
Tot voor kort hadden we twee com-
Symposia apothekersassistenten 2016
gaat de hbo’ers , werkzaam in de apotheek-
missies, namelijk de scholingscommis-
Voor 2016 hebben we al een sym-
ondersteuning bieden bij hun werkzaam-
sie en de programmacommissie. Deze
posium
apothekersassistenten
heden en activiteiten en hen met elkaar
zijn nu tot één commissie samenge-
gepland, met als thema Hart en Vaat-
in contact te brengen. De commissie heeft
voegd. Let wel: Optima Farma is geen
ziekten (maar dan net even anders…);
zich in eerste instantie verdiept in de vol-
scholingsaanbieder, maar houdt zich
Noteer zaterdag 16 april 2016 dus al-
gende vragen: Wie zijn de hbo’ers, Waar
wel bezig met vraag en aanbod en
vast in de agenda! Verder willen we
werken ze en Hoe kunnen we ze bereiken.
het in kaart brengen van opleidingen
ook op meerdere locaties in het land
Naar aanleiding hiervan is er ook een Face-
en bij- en nascholingsmogelijkheden.
(kleinschaliger) activiteiten gaan or-
bookpagina aangemaakt. Daarnaast kan
De programmacommissie houdt zich
ganiseren. Mocht je nog goede ideeën
via de Optima Farma website en de digitale
bezig met de organisatie van de Op-
hebben voor onze commissie of zelf
Nieuwsbrief ook de nodige informatie
tima Farma symposia. De programma-
graag meedenken of iets willen doen,
gedeeld worden. Door middel van deze
Kader dit jaar begonnen. Deze commissie
voor
communicatiemiddelen willen wij nog
samen met de nvfz (beroepsvereniging
beter in contact komen met alle hbo’ers in
farmaceutische medewerkers in de
de apotheek.
foto : Optima Farma
commissie werkt hierbij in het voorjaar
ziekenhuisapotheek) en in het najaar met
de
commissie
Hoger
Kader.
Eind oktober hebben we met de leden van beide commissies bij elkaar gezeten om te kijken of het slimmer en
schroom niet en laat iets van je horen!
efficiënter is om samen te werken,
De huidige commissie bestaande uit:
waarna besloten is om als één acti-
Marian (bestuur), Louise, Trudy (bestuur),
viteitencommissie verder te gaan.
Karin(vz), Jolande, Jennifer en Marga. Niet
Het is nog een beetje zoeken naar de
op de foto: Mirella.
foto : Optima Farma
Vlnr.: Marlies, Inge, Christine, Sharida.
Symposium 2016
Colofon
Inmiddels is de commissie Hoge Kader druk
Het vakblad Optima Farma is een uitgave van
doende met de voorbereidingen voor vol-
de beroepsvereniging Optima Farma en knmp. Het kwartaalblad bereikt via de apotheek
gend jaar. Het symposium zal wegens suc-
apothekersassistenten, farmaceutisch consu
ces een vervolg krijgen en wel op zaterdag 19 November 2016, noteer deze datum alvast! Daarnaast is er in het voorjaar een bezoek gepland aan Lareb, het Nederlandse bijwerkingencentrum. Alle geplande activiteiten zullen worden gepubliceerd op de
lenten en farmaceutisch managers, die
Bereikbaarheid Optima Farma na 1 januari 2016!
website van Optima Farma en Facebook. Dus hou deze goed in de gaten. Het zou jammer zijn wanneer je onze activiteiten misloopt! www.optimafarma.nl www.facebook.com/OFhogerkader www.linkedin.com/in/optima-farma451b5660
Algemeen email adres:
[email protected] Voor andere contactadressen zie onze website www.optimafarma.nl
werkzaam zijn bij de openbare, huisarts-, of ziekenhuisapotheek, poliklinische apotheek of farmaceutische groothandel. Hoofdredacteur: Frans van den Houdt Aan dit nummer werkten mee: Edwin Bos, Margo Briejer, Jeltje LuinenburgCindy Reinders, . Ontwerp: Ton Sampiemon, TSdesign ISSN 0920 -2110
professional
Kleine veranderingen kunnen een verschil maken voor uw cliënten
Verlaag het cholesterol met 3 porties of 1 yoghurtdrink per dag
1 per dag
Bezoek
www.becelproactiv.nl voor voorlichtingsmaterialen en meer informatie
100ml: 1 yoghurtdrink
3 PORTIES PER DAG -> 1 PORTIE = 10g: 2 boterhammen
250ml: 1 glas
OF *Resultaten van een Europese meting onder 9066 deelnemers naar het bewustzijn en begrip van cholesterolcijfers. ** Becel pro.activ bevat plantensterolen. Het is aangetoond dat plantensterolen het bloedcholesterol verlagen als onderdeel van een gezonde voeding met voldoende groente en fruit en een gezonde leefstijl. Een hoog cholesterolgehalte is een risicofactor voor de ontwikkeling van coronaire hartziekten. Hiervoor bestaan meerdere risicofactoren en de verandering van één van die factoren kan al dan niet een heilzaam effect hebben.