Nieuwsbrief jaargang 2, nummer 2, juli 2009
Introductie In deze uitgave van de Nieuwsbrief van Borstvoeding Brabant extra aandacht voor borstvoeding in combinatie met werken. Nog even genieten van je bevallingsverlof, misschien je verlof uitgebreid met wat vrije dagen of aansluitend ouderschapsverlof opgenomen, maar hoe doe je dat als je straks weer aan het werk gaat? Veel vragen met antwoorden over de mogelijkheden, de wet- en regelgeving, het afkolven en bewaren van moedermelk en hoe je je kindje kunt laten wennen aan het drinken uit een flesje. Aansluitend in de rubriek ‘Hoe doe jij dat?’de ervaringen van Karin Wagenmakers met het afkolven van borstvoeding op haar werk. Verder in de Nieuwsberichten o.m. verslag van de certificering van Thebe Kraamzorg, aandacht voor de Wereld Borstvoedingsweek 2009, een aantal leuke Internet weetjes en een bijdrage in de rubriek ‘Heb jij dat nou ook!?’. Ook een nieuwe rubriek: ‘Geboren’. Wil je de geboorte van jouw kindje in de Nieuwsbrief aankondigen? Stuur me dan even een berichtje of het geboortekaartje. Tot slot natuurlijk de foto van de maand. Ik wens jullie veel leesplezier en een heerlijke zomer! Lidwine Schoonhoff
Borstvoeding en straks weer aan het werk? Naar aanleiding van een artikel in het Volkskrant Magazine van 9 mei jl., waar ik door een moeder op werd geattendeerd, bekroop me opeens de vraag wat moeders eigenlijk bezielt om te gaan kolven op het werk. Even ter verduidelijking: het artikel bestaat voor het grootste deel uit prachtig gestileerde foto’s van moeders die op hun werk afkolven: in de vergaderkamer, op de parkeerplaats, in de sacristiekapel, gezamenlijk, tijdens werkoverleg of in een speciaal daarvoor ingerichte kolfkamer. De moeders, over het algemeen hoog opgeleide vrouwen, worden wat neerbuigend ‘de melkmeisjes’ genoemd. Zelfs nu bekruipt me de twijfel. En toch……ook ik heb jarenlang afgekolfd op het werk voor mijn kindjes, niet altijd onder de meest ideale omstandigheden, de nodige sarcastische opmerkingen trotserend en door mijn werkgever onder druk gezet, omdat ik ‘verminderd productief’ was (dat laatste kon ik uiteraard direct met bewijslast weerleggen). Waarom dan toch met tegenwind kracht 10 ervoor gekozen om te kolven en te blijven kolven op mijn werk? Ik kan die vraag nog steeds niet goed beantwoorden. Wat ik wel weet, is dat je met een goede voorbereiding en informatie vooraf veel twijfels en onzekerheden kunt verminderen en je op basis daarvan in ieder geval zelf een keuze kunt maken. Om die reden dit artikel, waarin veel vragen met antwoorden, praktische informatie en mogelijkheden om borstvoeding en werken te (gaan) combineren.
Waarom borstvoeding en werken combineren? Bij het opvoeden van één of meerdere kinderen, is het vaak nodig om keuzes te maken. Ik weet als geen ander dat het heel lastig is om een perfecte moeder, dochter, huishoudster, kokkin, minnares, werkneemster en carrièrevrouw tegelijk te zijn, zeker in de eerste levensmaanden en jaren van je kinderen. Door je zelf goed te informeren en goed na te denken over wat jij belangrijk vindt, bewuste keuzes te maken en je leven hierop in te richten, is de kans groot dat je daar zonder schuldgevoelens op terug kan kijken. Dat geldt ook voor het geven van borstvoeding. Afhankelijk van jouw persoonlijke situatie maak je zelf de keuze of je borstvoeding wilt gaan combineren met je werk en de manier waarop je dat gaat doen. Wat voor de één handig is, is voor de ander weer een heel ander verhaal. Zo maak je zelf ook de keuze om de borstvoeding gedeeltelijk of volledig af te bouwen. Als je de borstvoeding voor het eerste half jaar gedeeltelijk wilt afbouwen dan bestaat echter de kans dat daardoor ook je melkproductie terugloopt. Door hier bewust over na te denken, loop je minder risico dat je later spijt of last krijgt van schuldgevoelens als de borstvoeding niet zo loopt zoals je gehoopt had.
Welke mogelijkheden zijn er? Net zoals er veel verschillende soorten werk zijn, zijn er ook zoveel mogelijkheden om borstvoeding en werken te combineren. Niet alle mogelijkheden zijn even geschikt voor elk gezin, elke moeder, elk kind of elk beroep. Zoals zo veel in het leven, is het vaak even zoeken naar een manier, die goed in jullie situatie past. Het is daarom goed open te staan voor al die mogelijkheden en combinaties. Beter dan vast te blijven houden aan de manier die je eerst had bedacht, maar misschien niet zo goed uitpakt in jullie situatie. Uitstellen van je werkhervatting Als je een kindje krijgt, verandert er heel veel in je leven. Het kan zijn dat je je werk en carrière tijdelijk veel minder belangrijk vindt dan voor je zwangerschap en bevalling. Misschien kies je ervoor om aansluitend aan je bevallingsverlof ouderschapsverlof of vrije dagen op te nemen. Je hebt dan wat langer de tijd om te wennen aan de nieuwe situatie. Het komt ook voor dat een kindje te vroeg of ziek geboren wordt of dat je zelf een zware bevalling achter de rug hebt. In sommige gevallen is het dan mogelijk om je werkhervatting uit te stellen door zorgof ziekteverlof. Op die manier kun je je kindje langer ‘live’ blijven voeden en zelf weer op krachten komen. Wat wel belangrijk is, is dat je dan toch alvast probeert zo af en toe wat te kolven en je kindje (tussen de 4 tot 6 weken) geleidelijk aan laat wennen aan een andere manier van drinken dan aan de borst voor als je weer aan het werk gaat. Je gaat thuiswerken Sommige soorten werk kun je thuis doen, terwijl je kindje bij je blijft. Het kan zijn dat je al je werkzaamheden of alleen een gedeelte hiervan thuis kunt doen. Dit kan aantrekkelijk zijn, omdat je dan zelf voor je kindje kunt zorgen en ‘live’ borstvoeding kunt geven. Realiseer je echter dat het ook een zware opgaaf kan zijn als je moet werken, voor je kindje moet zorgen
en tegelijkertijd het huishouden moet runnen. Lang niet alle kindjes slapen overdag veel. Na de eerste maanden in ieder geval minder. Bespreek met je werkgever wat de mogelijkheden zijn. Ook bij deze mogelijkheid is het handig om zo af en toe wat melk af te kolven en je kindje te laten wennen aan het drinken uit een flesje, al is het maar voor de keer dat je naar de kapper of de stad wilt, of gezellig met je partner uit eten. Afkolven op je werk Veel moeders kiezen ervoor om op hun werk af te kolven. Zo houd je je melkproductie op gang, verlaag je de kans op verstopte melkkliertjes en borstontstekingen en kan je kindje tijdens de werkdag de eerder afgekolfde moedermelk blijven drinken. Je moet dan wel leren kolven en het is goed om je kindje tussen de 4 en 6 weken te laten wennen aan het drinken uit een flesje of kopje. Je gaat voor de voedingen naar je kindje of je kindje wordt naar je werkplek gebracht Als je dicht bij je huis of het opvangadres van je kindje werkt, is het soms mogelijk om voor de voedingen bij je kindje langs te gaan of je kindje naar je werk te laten brengen. Zo hoef je minder vaak te kolven en kan je kindje lekker even bij je drinken. Dit kan ook een oplossing zijn als het moeilijk is om af te kolven of als je kindje niet of niet graag uit een flesje of kopje wil drinken. Het vraagt wel flexibiliteit van je oppas en het kan voor je zelf of je kindje vermoeiend zijn om op en neer te reizen.
Je voedt je kindje vaker op het moment dat je bij elkaar bent Als je voor je werk maar kort van je kindje gescheiden bent, bijvoorbeeld drie tot vier uur, kun je overwegen je kindje vaker aan te leggen voordat je naar je werk gaat en als je weer thuiskomt. Dan hoef je geen melk af te kolven en gun je je kindje de tijd om te wennen aan een andere manier van drinken dan uit de borst. Het is goed om je te realiseren dat je je kindje mogelijk de rest van het etmaal (dus ook ’s nachts) vaker zal moeten voeden. Sommige kindjes kiezen zelf voor deze oplossing, ook als je veel langer weg bent. Ze drinken dan overdag niet of nauwelijks en halen ’s avonds en ’s nachts de voeding in. Belangrijk is dan om in de gaten te houden of de gezondheid van je kindje niet in het gedrang komt, je kindje voldoende poep- en plasluiers heeft per etmaal en ook goed blijft groeien. Je combineert de borstvoeding met kunstvoeding Sommige moeders hebben veel moeite om voldoende melk af te kolven en kiezen ervoor om op hun werkdagen af te kolven en datgene wat ze te kort komen, aan te vullen met kunstvoeding. Soms kan de stress om voldoende melk voor je kindje af te moeten kolven zoveel spanning geven, dat de melk ook niet makkelijk meer toeschiet, wat het afkolven bemoeilijkt. Het idee dat je de afgekolfde melk ook kunt aanvullen met kunstvoeding, maakt vaak al dat de melk makkelijker stroomt. De dagen dat je bij je kindje bent, kun je op verzoek
voeden, zonder kunstvoeding bij te hoeven geven. Je bouwt de borstvoeding gedeeltelijk af Je kunt ervoor kiezen om de borstvoeding gedeeltelijk af te bouwen. Je kindje krijgt dan overdag kunstvoeding of andere voedingsmiddelen en drinken als het wat ouder is (na 6 maanden) en je geeft de borst als je bij je kindje bent. Als je kindje nog jong is en uitsluitend borstvoeding krijgt, is de kans groot dat de melkproductie (ook de momenten dat je bij je kindje bent) terug zal lopen. Als je kindje al wat ouder is (meestal vanaf een maand of 9) en redelijke hoeveelheden vaste voeding en ander drinken krijgt, is je kans van slagen groter.
Wet- en regelgeving Voedingsrecht Het voedingsrecht schrijft voor dat de werkgever de voedende moeder gelegenheid, plaats en tijd biedt om haar kind te voeden of haar melk af te kolven. Je mag hiervoor maximaal een kwart van je werktijd gebruiken. Je werkgever is verplicht deze tijd door te betalen. Deze bepaling geldt gedurende de eerste negen levensmaanden van de baby. Wil je blijven voeden of kolven wanneer je baby negen maanden of ouder is, dan kan dat natuurlijk. De werkgever is dan echter niet meer verplicht deze tijd door te betalen, tenzij er iets anders is opgenomen in je (collectieve) arbeidsovereenkomst. Je kunt het beste al voor je bevallingsverlof met je werkgever overleggen en je wens om gebruik te maken van je voedingsrecht kenbaar maken. Je werkgever moet een geschikte, afsluitbare ruimte beschikbaar stellen voor het voeden of kolven. Is dat niet mogelijk, dan krijg je de gelegenheid zelf een plek te regelen of naar de baby toe te gaan. Je kunt natuurlijk ook andere afspraken maken met je werkgever, bijvoorbeeld tijdelijk je werktijd aanpassen of gedeeltelijk thuis werken. Kom je er niet uit met je werkgever, dan kun je de bedrijfsarts om advies vragen. Je kunt vervolgens terecht bij de ondernemingsraad, de personeelsvertegenwoordiging of de vakbond. Ook de arbeidsinspectie kan je van informatie voorzien.
Hoeveel tijd kost het? De tijd die je nodig zal hebben om te voeden of te kolven op het werk zal per moeder en per kind verschillen, maar er zijn enkele richtlijnen. Borstvoeding geven of afkolven duurt over het algemeen een half uur tot drie kwartier per voeding. Het aantal voedingen wat je zal moeten afkolven, is onder andere afhankelijk van de leeftijd en de behoefte van je kindje en je werktijden plus de reistijd. Bij een werkdag van acht uur kom je meestal uit op drie voedingen of kolfmomenten in werktijd. Als je kindje wat ouder wordt zullen het wellicht twee voedingen zijn. Vanaf zes maanden kun je bijvoeding en ander drinken gaan introduceren bij je kindje en zal je kindje geleidelijk aan minder moedermelk nodig hebben.
Hoe kies je een kolf? De keuze van een kolf is heel persoonlijk. Belangrijk is om een afweging te maken op basis van het aantal dagen dat je in de week gaat kolven. Is dat een paar uurtjes of een paar dagen in de week? Ook de ruimte waar je gaat afkolven is bepalend voor de keus van een kolf. Er zijn kolven in allerlei soorten en maten, variërend van handmatig of elektrisch, enkel- of dubbelzijdig, waarbij de zuigkracht en het zuigritme al dan niet instelbaar zijn naar eigen behoefte. Het is niet zo dat de duurste kolf automatisch ook de meeste melk oplevert. Wees voorzichtig met de aanschaf van een tweedehands kolf. De aanbieding ‘nooit gebruikt’ spreekt boekdelen. Afgezien van het feit dat je aan de buitenkant meestal niet kunt zien hoe lang een kolf gebruikt is, is ook het risico op besmetting door via melk
overdraagbare ziekten, zoals Hepatitis B, HIV en andere infectieziekten, niet denkbeeldig. Een kolf is een persoonlijk gebruiksvoorwerp, hij komt in contact met je lichaam en je melk. Niet alle pompen hebben een gesloten systeem, waardoor vuil, schimmels, bacteriën en virussen met de tweedehands kolf meeverhuizen naar de nieuwe eigenaar. Laat je bij de aanschaf van een kolf in ieder geval door een deskundige adviseren. Bij Jacqueline van den Berg kun je terecht voor een deskundig advies op maat, kun je kolven proberen en krijg je ook de support als het afkolven even niet zo lekker loopt. Bij problemen met de kolf binnen de garantietermijn, krijg je direct een vervangend apparaat en kapotte onderdelen worden direct vervangen.
Hoe ga je beginnen met kolven? Kolven moet je leren. Ga dan ook tijdig beginnen oefenen. Werk hygiënisch, dus was je handen vooraf en gebruik schone materialen. De geschiktste tijd om te kolven is ‘s ochtends. Je hebt dan de meeste voeding. Zorg voor een rustige omgeving en een ontspannen houding. Kolven mag geen pijn veroorzaken! Het is normaal als je in het begin nog maar een kleine hoeveelheid kunt afkolven. Verwacht niet meteen een hele voeding. Je moet leren de toeschietreflex op te wekken. De kolf ziet er nou eenmaal niet zo leuk uit als je kindje, waardoor de melk in het begin niet zo makkelijk zal toeschieten. Bovendien zal je bij het oefenen tussen de voedingen door kolven en alles wat je dan afkolft is ‘extra’. Oefening baart kunst! Vaak kleine hoeveelheden kolven heeft meer zin dan langere tijd achter elkaar. In het begin zal je dus kleine beetjes melk bij elkaar sprokkelen om zodoende voldoende voorraad te hebben voor als je weer aan het werk gaat.
Hoeveel melk heeft je kindje per voeding nodig? Een baby heeft gemiddeld 150 ml. per kilogram lichaamsgewicht nodig per etmaal, tot een maximum van 900 – 1000 ml. Deze hoeveelheid deel je door het aantal voedingen per etmaal. De ene keer zal je kindje zes voedingen op een dag nodig hebben, de andere keer misschien acht. Neem het daarom voor de zekerheid wat ruim, dan heb je in ieder geval genoeg. Ook het drinken van borstvoeding uit een flesje gebeurd op verzoek. De ene keer zal je kindje wat minder, de andere keer wat meer honger of dorst hebben. Je kunt eventueel wat troostvoedinkjes achter de hand houden om op te warmen als je kindje wat meer honger heeft. Hiermee voorkom je dat er veel voeding weggegooid moet worden.
Hoelang kun je borstvoeding bewaren? Bewaren van moedermelk kan in schone kunststofbakjes, speciale borstvoedingzakjes of flesjes mits deze van te voren goed met heet water schoon zijn gespoeld. Bij Kamertemperatuur is Colostrum 12 tot 24 uur en moedermelk 6 tot 10 uur houdbaar. In de koelkast: maximaal 72 uur (3 dagen) mits de koelkast max. 4 °C koelt en de melk achter in de koelkast geplaatst wordt. Niet in de deur vanwege temperatuurschommelingen. In de diepvries: maximaal 6 maanden bij een temperatuur van -18 °C, een kleine ** diepvries maximaal 3 maanden en vriesvak koelkast 2 weken. Vries alleen afgekolfde moedermelk in als deze langer dan 3 dagen bewaard moet worden. Kleine hoeveelheden kunnen bij elkaar gevoegd worden als deze beiden zijn gekoeld. Dus geen vers afgekolfde melk en afgekoelde
melk uit de koelkast samenvoegen, want dan gaat de melk schiften. Afgekolfde melk die je langer dan 3 dagen wil bewaren moet binnen 24 uur in de diepvries. Bij het invriezen verandert de samenstelling en kwaliteit enigszins, maar de antistoffen en andere beschermende stoffen blijven behouden. Ontdooi de moedermelk bij voorkeur in de koelkast of onder een geleidelijk warmere, stromende kraan. De geur en kleur van ontdooide moedermelk kan anders zijn dan versgekolfde melk. Dit is normaal. De vetten staan in een laag bovenop. Schudt voorzichtig om de melk weer te mengen. Ontdooide moedermelk is max. 24 uur houdbaar, maar geef het liefst zo snel mogelijk.
Kamertemperatuur In de koelkast (max. 4 °C) Diepvries -18 °C kleine ** diepvries vriesvak koelkast Ontdooide moedermelk
Colostrum 12-24 uur
Moedermelk 6 tot 10 uur Max 72 uur (3 dagen) 6 maanden Max. 3 maanden 2 weken Max 2 uur
Hoe kun je borstvoeding het beste opwarmen? Moedermelk kan het best worden opgewarmd in een flessenwarmer of ‘au bain marie’. Restjes kun je niet opnieuw invriezen of opwarmen. Gooi deze altijd weg.
Hoe laat ik mijn kindje wennen aan het drinken uit een flesje? Je kunt het beste je kindje laten wennen aan het drinken uit een flesje als het tussen de vier en zes weken oud is. Het drinken uit een flesje gebeurd dan nog reflexmatig en zal geen problemen opleveren. Je zorgt er voor dat je in ieder geval je kindje om de dag een hele voeding uit de fles laat drinken. Met ongeveer 3 maanden wordt het drinken aan de borst of fles een vaardigheid en vindt de ontwikkeling van de wil plaats. Iets wat je kindje heeft geleerd, zal het dan ook opeens kunnen gaan weigeren. Het kan dan heel goed zijn, dat je kindje jouw borsten veel leuker vindt dan de fles. Door je kindje op tijd aan het drinken uit de fles te laten wennen, kun je voorkomen dat je kindje de fles gaat weigeren op het moment dat jij weer aan het werk moet.
Welk speentje kun je het beste gebruiken? Het maakt in principe niet uit welk speentje je gebruikt om je kindje te laten wennen aan het drinken uit de fles. Een baby tussen de vier en zes weken drinkt nog reflexmatig en zal uit een flesje met iedere speen kunnen drinken. Afhankelijk van je eigen voorkeur kun je kiezen uit bijvoorbeeld een speen met een kersmodel, de dental speen of een 1,2,3- speen. Sommige fabrikanten claimen allerlei prachtige voordelen bij het gebruik van de speen die ze verkopen, zoals het verbeteren van de mondmotoriek of het gemakkelijker leren drinken uit een flesje als een kindje borstvoeding krijgt. Dit is echter nooit met wetenschappelijk onderzoek aangetoond en ik moet eerlijk zeggen dat de spenen die ik tot nu toe gezien heb, niet in de verste verte
lijken op de moederborst. Het is wel aan te raden om voor een bepaald model te kiezen en je kindje daaruit regelmatig een voeding te laten drinken, zodat hij daaraan kan wennen.
Meer informatie
Borstvoeding en een baan, themanummer van het Tijdschrift BN van de Vereniging Borstvoeding Natuurlijk, te bestellen bij de VBN-bestelservice 0343-576626 en via www.borstvoedingnatuurlijk.nl Borstvoeding en een baan en Afkolven van moedermelk, brochures van de Vereniging Borstvoeding Natuurlijk, te bestellen via de VBN-bestelservice 0343-57666 en via www.borstvoedingnatuurlijk.nl Een baan buitenshuis en Afkolven en bewaren,, brochures van de Borstvoedingsorganisatie La Leche Leaque, te bestellen via www.lalecheleaque.be Arbeidstijdenwet, informatie voor werkgevers en werknemers. Deze brochure is gratis te bestellen bij Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, via www.minszw.nl of via 0800-9051. Zwangerschap, veilig werken en verlof. Deze brochure is gratis te bestellen via www.postbus51.nl of via 0800-8051. Alles over werk en zwangerschap. Deze brochure is te downloaden via www.arbobondgenoten.nl Informatie over wettelijke regels rond verlof en zorg vind je via www.verlofregelingen.szw.nl
Tot slot Als je twijfelt over je keuze of wat het best bij jullie situatie past of als je hulp nodig hebt bij het zoeken naar oplossingen bij problemen, kun je altijd informatie bij ons inwinnen of van gedachten wisselen met andere moeders tijdens de bijeenkomsten van Borstvoeding Brabant.
Hoe doe jij dat? De kolf aan de wilgen hangen……… De titel doet anders vermoeden, maar ik heb alles bij elkaar twee jaar gekolfd, niet altijd ontspannen en ook niet altijd met plezier, maar wel met het beste doel dat ik kan bedenken, namelijk voor de gezondheid van mijn kindje! 16 april 2006 is onze dochter Rosheen geboren en ik wilde graag borstvoeding geven. Ik had geen cursus gevolgd, want cursussen werken op mijn lachspieren. Gelukkig had ik een geweldige kraamhulp en een dochter die zichzelf aanlegde, heerlijk! Na vijf weken heb ik een kolf aangeschaft, een Medela mini electric, later genaamd ‘de stofzuiger’. De eerste keer kolven leverde me drie druppels op, niet bepaald de volle fles waar ik op had gehoopt. Het ging wel steeds beter maar meer dan 10 ml was een zeldzaamheid. Hoe moest ik genoeg voeding bij elkaar sprokkelen voor ik weer ging werken? Kolven, kolven en nog eens kolven. Twee weken voor ik weer aan het werk moest, bleek ik spruw te hebben. Ik kreeg toen het advies om de gekolfde melk weg te gooien.* Daar ging mijn voorraad en kwamen de tranen. Nog meer kolven, kolven en kolven. Ik had genoeg voeding afgekolfd voor een hele dag op het moment dat ik weer aan het werk ging.
Ik kwam op mijn werk met koel- en kolftas (nieuwe kolf, Medela Swing, ik kon mijn omgeving weer horen tijdens het kolven, geweldig!!!), vroeg welke ruimte ik mocht gebruiken om te kolven en kreeg een doos vol met sleutels met de mededeling dat ik maar moest uitzoeken welke sleutel op de deur paste. Heerlijk ontspannen begin… Mijn eerste kolfsessie op het werk kolfde ik 70 ml. Meer dan 100 ml opbrengst per sessie heb ik uiteindelijk nooit voor elkaar gekregen. Om toch voor drie dagen werken drie voedingen van 150-200 ml bij elkaar te kolven heb ik mijn kolfrecht volledig benut en ook nog iedere ochtend en avond thuis na de voedingen gekolfd. Zonder oxytocine neusspray had ik het niet gered, want toeschieten was niet mijn sterkste punt. Mijn toenmalige werkgever vond het allemaal maar niets en uiteindelijk heb ik mijn ontslag gekregen. De genoemde reden was mijn verzoek om ouderschapsverlof, maar dat ze dat kolven belachelijk vonden was me al vrij snel duidelijk. Dat ik harder werkte om toch mijn werk klaar te krijgen en dat ik geen dag ziek thuis was gebleven maakte duidelijk minder indruk dan de Medela flesjes witte motor in de koelkast van de kantine. Na de eerste verjaardag van Rosheen heb ik mijn kolf in de kast gezet. Ik was er helemaal klaar mee. Toen Rosheen 15 maanden was, bleek dat ik weer in verwachting was. Rosheen vond mamamelk in een keer BAH! en het was gedaan met de mamamelkmomenten. Daar had ik echt verdriet om. Mijn tweede kindje, Tori werd op 21 maart 2008 geboren en was ook een ster in het zelf aanleggen. De kolf werd weer uit de kast gehaald en uitgekookt en daar ging ik weer. Mijn huidige werkgever heeft nooit iets gezegd over mijn kolven en dat scheelde de helft. In een ruimte die niet op slot kon heb ik op mijn gemakje 150 ml per keer zitten kolven. Iedereen wist dat ik daar zat en iedereen had daar respect voor en zo hoort het eigenlijk ook. Ik heb wel weer een neusspray gebruikt, maar niet altijd. Als ik me voldoende kon ontspannen, was het niet nodig. Op Tori’s eerste verjaardag heb ik de kolf aan de wilgen gehangen. Ik was er wederom klaar mee. Mijn verhaal is misschien niet het meest stimulerende verhaal over kolven op het werk, maar geeft wel aan dat als je iets echt graag wilt, je het ook kunt. Mijn zelfvertrouwen is door het geven van borstvoeding gegroeid per milliliter en groeit nog steeds! Geschreven door: Karin Wagenmakers
.
* Noot redactie: De meningen zijn verdeeld over hoe groot de kans is van herbesmetting door candida via het gebruik van ingevroren moedermelk, die is afgekolfd tijdens een periode dat moeder en/of baby last van spruw had(den). Candida overleeft invriezen, maar dat wil niet zeggen dat ingevroren melk altijd een significante bron van (her)besmetting vormt. Als de weerstand van de moeder beter is en/of als er geen tepelkloven (meer) zijn, dan is de kans kleiner dat spruw weer optreedt. Bovendien zijn er ook aanwijzingen dat de lactoferine in moedermelk ervoor kan zorgen dat de hoeveelheid candida in afgekolfde moedermelk juist daalt in de periode tussen afkolven en invriezen. Als een moeder alle mogelijkheden van herbesmetting wil uitsluiten, is het beter om ingevroren melk met mogelijke spruwresten niet te gebruiken. In veel gevallen zal het voor de moeder niet zo’n probleem zijn een nieuwe, schimmelvrije hoeveelheid melk af te kolven, die ze onbewerkt aan haar diepvriesvoorraad kan toevoegen. Als de melkproductie van de moeder echter net voldoende is, zij elke druppel moet benutten en alle kans van herbesmetting wil uitsluiten, dan kan het een overweging zijn om de ingevroren melk te pasteuriseren. Nadeel van pasteuriseren is dat het de kwaliteit van moedermelk vermindert, maar is nog altijd beter dan geen moedermelk.
Nieuwsberichten Dag van de Kraamzorg 6 juni jl. in Ede Op 6 juni jl. is Jacqueline naar de dag voor de Kraamzorg in de Reehorst in Ede geweest. Deze dag werd voor de 16e keer georganiseerd. Er werden allerlei lezingen en workshops verzorgd. Centraal stond het functioneren van de kraamzorg. Opvallend was de aanwezigheid van de vakcentrales. Kraamverzorgenden maken zich zorgen over hun beroep: met name de kwaliteit van zorg vinden ze onder druk staan vanwege het verlies van uren. De workshops gingen over het inhoudelijk deel van hun werk: reanimatie, vroegsignalering, aangeboren afwijkingen, verwachting en realiteit en de drie R’s (rust, reinheid, regelmaat). Over dat laatste onderwerp kan ik het volgende toelichten. Kraamzorg en JGZ zien in de praktijk situaties waarin het verstandig is om deze R’s toe te passen. Ze kunnen dan probleemof crisissituaties voor zijn. Het is niet hun streven om kinderen preventief in te bakeren. Veel ouders die borstvoeding geven hebben vaak al handvatten om met baby-onrust om te gaan. Juist vanuit de borstvoedingsorganisaties is afwijzend op het voorstel van het RIVM ingegaan. Dit terwijl huilbabies minder vaak voorkomen bij borstvoeding en het inbakeren bij kindjes die borstvoeding krijgen ook minder vaak geïndiceerd wordt. Tijdens de workshop gaf men aan dat met behulp van de drie R’s in schrijnende gevallen grote ongelukken voorkomen kunnen worden. Samen met Ina van Gerwen bemande Jacqueline tevens een stand van de Nederlandse Vereniging van Lactatiekundigen en heeft zij de NVL op deze dag vertegenwoordigd. Ook diverse fabrikanten presenteerden in de pauzes, tussen de lezingen en de workshops door, hun nieuwste producten. De monsters vonden gretig aftrek. Leuk om te zien hoe graag kraamverzorgenden moeders in de watten leggen, want deze spulletjes zullen ze aan hun nieuwbakken moeders overhandigen.
Easy Expression bustier om handsfree te kolven Eindelijk handsfree kolven en toch je gewone, mooie voedingslingerie dragen! Deze kolfbustier maakt het mogelijk om handsfree te kolven. Dus een spannend boek lezen, de baby vertroetelen, op je laptop werken, dit alles terwijl je kolft. Het ontwerp is verbluffend simpel, de bustier trek je namelijk (eventueel over de geopende voedings-bh) aan en sluit met een rits middenvoor. Schuif de borstschilden door de openingen, pak nu je boek en vervolgens heerlijk relaxed kolven. De kolfbustier is in verschillende maten verkrijgbaar. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Jacqueline van den Berg.
Thebe|Kraamzorg borstvoedingscertificaat met glans!
Half mei 2009 heeft Thebe|Kraamzorg opnieuw het WHO/UNICEF certificaat Zorg voor Borstvoeding gehaald. Wij staan voor een goede begeleiding bij en goede voorlichting over borstvoeding en dat wordt nog eens extra bekrachtigd met dit certificaat. Het maakt hierbij niet uit of u thuis kraamzorg krijgt of in Thebe|Kraamhotel De Meiboom. Het originele certificaat stamt uit 2007, maar omdat de veranderingen op het gebied van borstvoeding niet stilstaan, wordt eens in de 2 à 3 jaar een nieuw onderzoek gedaan. Met trots kunnen we zeggen dat we cum laude zijn geslaagd. Conclusies De inhoudelijke protocollen rondom borstvoeding van Mark en Maasmond en Thebe zijn afgestemd met de verloskundigenkringen uit Breda en Tilburg. Deze zijn in een korte tijd herschreven. In het onderzoeksrapport meldt de stichting Zorg voor borstvoeding, de organisatie die het certificaat uitreikt, dat Thebe|Kraamzorg heeft laten zien dat er op dit gebied in een korte tijd veel werk verzet is. Daarnaast laat Thebe|Kraamzorg op een groot aantal toetsingscriteria een goede score en zelfs een perfecte uitkomst zien. Ook blijkt uit het onderzoek dat de geïnterviewde ouders zeer tevreden zijn over de begeleiding bij en de informatie over borstvoeding. Certificaat Om voor het certificaat in aanmerking te komen, heeft Thebe|Kraamzorg moeten aantonen dat zij voldoet aan 10 vuistregels. Deze regels zijn opgesteld door de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) en UNICEF en houden het volgende in: 1. Thebe|Kraamzorg heeft het borstvoedingsbeleid op papier, dat standaard bekend wordt gemaakt aan alle betrokken medewerkers. 2. Alle medewerkers van Thebe|Kraamzorg leren de vaardigheden aan die noodzakelijk zijn voor het uitvoeren van het borstvoedingsbeleid. 3. Je wordt voorgelicht over de voordelen en de praktijk van het geven van borstvoeding. 4. Je wordt binnen een uur na de geboorte van je kindje geholpen met het geven van borstvoeding. 5. Je wordt uitgelegd hoe je je kindje moet aanleggen en hoe je de melkproductie in stand kunt houden, zelfs als je van je kindje gescheiden moet worden. 6. Pasgeborenen krijgen geen andere voeding dan borstvoeding, noch extra vocht, tenzij dit medisch noodzakelijk is. 7. Jij en je kindje mogen dag en nacht bij elkaar op een kamer blijven. 8. Borstvoeding op verzoek wordt nagestreefd. 9. Pasgeborenen krijgen geen speen of fopspeen als ze borstvoeding krijgen. 10. We onderhouden contacten met andere instellingen en disciplines over de begeleiding van borstvoeding. Ook verwijzen we je naar borstvoedingorganisaties. Meer informatie Wil je meer weten over het borstvoedingscertificaat of wat Thebe|Kraamzorg voor je kan betekenen? Kijk dan eens verder op www.thebe.nl of bel met 0900-8122 (€ 0,10 pm).
Nieuwe moedermelkbewaarzakjes De nieuwe moedermelkbewaarzakjes van Lansinoh zijn aantrekkelijk in aanschaf, nemen weinig ruimte in beslag, te hersluiten en hebben een juiste inhoudsopgave. Tevens kunnen de labels beschreven worden, zodat je precies weet wanneer je de zakjes ingevroren hebt. Voor de aanschaf van deze zakjes kun je contact opnemen met Jacqueline van den Berg.
Mexicaanse griep Borstvoeding speelt een cruciale rol in het voorkomen van infectie met het H1N1(Mexicaanse)griepvirus. De Amerikaanse borstvoedingorganisaties en de centra voor volksgezondheid hebben richtlijnen opgesteld om besmetting te voorkomen. Moeders die bevallen, moeten worden aangemoedigd zo snel en zo vaak mogelijk borstvoeding te geven, moeders die andere voeding bijgeven moeten worden aangemoedigd meer en vaker borstvoeding te geven. Kinderen die borstvoeding krijgen hebben een betere afweer tegen ziekten en mochten zij toch besmet worden met het virus, dan krijgen zij via borstvoeding antistoffen binnen. Moeders die zelf ziek zijn, kunnen borstvoeding blijven geven, ook als zij antivirale middelen gebruiken. Klik hier voor de Nederlandstalige informatie.
Wereld Borstvoedingsweek 2009: 28 september tot en met 4 oktober Thema: Borstvoeding, de moeite waard Dit jaar staan we in Wereld Borstvoeding Week stil bij de roze wolk die soms een donker randje heeft. Het thema voor Wereld Borstvoeding Week 2009 ‘Borstvoeding, de moeite waard’ lijkt misschien niet zo positief. ‘Moeite’ klinkt niet echt opgewekt. Maar voor borstvoeding wat moeite doen is de moeite zeker waard. Natuurlijk zijn er talloze vrouwen die goed voorbereid aan borstvoeding beginnen en bij wie alles vanzelfsprekend vlot verloopt: het grote genieten kan meteen beginnen. Je geeft je baby borstvoeding, niet alleen omdat het makkelijk, goedkoop en gezond is voor jou en je baby; na verloop van tijd krijgt je persoonlijke ervaring nog een andere dimensie die voor iedereen een eigen accent heeft: knus, vertrouwd, compleet, ontspannen, mooi, voldaan, tevreden, trots. Waarschijnlijk kent iedereen die met borstvoeding te maken heeft wel situaties waarin het geven van borstvoeding niet vanzelf gaat. Vrouwen die zelf voeden, horen verhalen van vriendinnen, familie of collega’s, en over de tegenvallers wordt nu eenmaal uitgebreider verteld dan over de normale gang van zaken. De kunst is het donkere randje weg te werken voordat je met dreigende donderwolken en noodweer te maken krijgt. Ook zorgverleners worden aangesproken door ‘Borstvoeding, de moeite waard’, want zij zijn vaak degenen tot wie een moeder met problemen of onzekerheid zich wendt. Als relatieve buitenstaander kan het dan lastig in te schatten zijn hoeveel moeite de ouders ervoor over
hebben om borstvoeding weer goed op de rails te krijgen. Maar als professional moet je je ook realiseren dat je eigen opvatting over de waarde van borstvoeding kan bepalen in hoeverre je je in een probleemsituatie inspant: hoeveel moeite wil je zelf eigenlijk doen om deze borstvoedingervaring tot een succes te maken? Het gaat om luisteren, inleven en adviseren, maar ook om blijven bijscholen, lezen en leren. Je moet protocollen naleven en elkaar bij de les houden. En als een scala van taken zich aandient, is het zaak voor ogen te houden dat juist iets heel gewoons en alledaags als borstvoeding geven bijzonder de moeite waard is. ‘Borstvoeding, de moeite waard’ betekent niet ‘volhouden als het tegenzit’, maar op tijd aan de bel trekken en met wat extra inzet en dankzij goede informatie en/of verstandige adviezen moeilijkheden aanpakken en oplossen. Want borstvoeding geven is voor menigeen die inspanning waard, dat kunnen heel wat vrouwen je vertellen. Over de activiteiten van Borstvoeding Brabant, die in samenwerking met Borstvoedingscentrum LactaConsult en het MoederMelkNetwerk in die week zullen plaats vinden wordt je uitgebreid geïnformeerd in de volgende Nieuwsbrief en via de website www.borstvoedingbrabant.nl
Moedermelk voor een ander Actrice Selma Hayek haalde onbedoeld de publiciteit toen zij haar hart volgde bij een bezoek aan Afrika. Selma kolfde tijdens dat bezoek melk voor haar dochtertje van een jaar. Toen ze werd geconfronteerd met een duidelijk hongerige, jonge baby aarzelde ze geen moment en legde hem aan. De beelden gingen via youtube de hele wereld over.
Internetweetjes Positieve effecten voor werkgevers De duur van het bevallingsverlof (10-12 weken na bevalling) in Nederland heeft tot gevolg dat veel vrouwen het werk tijdelijk combineren met het geven van borstvoeding. Via de wet- en regelgeving is daar het nodige voor geregeld. Voor de meeste werkgevers is naleving van deze wet- en regelgeving de reden om aandacht te besteden aan het combineren van borstvoeding en werk. Als vrouwen borstvoeding geven levert dat echter voor de werkgever ook voordelen op. De gezondheidswinst voor moeder en kind, dankzij het geven van borstvoeding, is ook in het belang van de werkgever. Lees verder
Kolven moet kunnen
Veel vrouwen stoppen met borstvoeding na hun zwangerschapsverlof. Want kolven op de zaak, dat valt niet mee. Drie volhouders vertellen.
De helft van de moeders die borstvoeding geeft, wil dat liever langer doen. Maar als vrouwen weer gaan werken, stopt een groot deel. Ze mógen wel kolven van hun werkgever, maar de kolfplekken zijn doorgaans veredelde bezemkasten, vindt 38 procent. Medici en politici betreuren dat: borstvoeding is goed voor moeder en kind. Vrouwen hebben minder kans op kanker; kinderen lopen minder risico op infecties, astma en overgewicht. Lees verder
Fotoserie kolven Kolven is noodzakelijk als de moeder haar kind moedermelk wil blijven geven, maar dat niet altijd, of helemaal niet, aan de borst kan doen. Vrouwen ervaren dat de omgeving begrip heeft voor het 'live' borstvoeden, maar vaak onwennig doet over kolven. Er zijn ook veel moeders die tegen het kolven opzien en dan maar stoppen met borstvoeding zodra ze weer gaan werken. Fotografe Marina Peters concludeert dat het kolven een sterk onderbelicht gebeuren is, terwijl het net zo gewoon zou moeten zijn als het voeden aan de borst zelf. Zij portretteerde daarom zeven kolvende vrouwen in verschillende situaties en bracht ze op een natuurlijke manier in beeld. Hiermee wil ze het kolven uit het schemergebied halen en laten zien dat het een normale handeling is. De vrouwen vertellen daarbij openhartig over hun ervaringen. Jesca Zweijtzer verzorgde de teksten. Lees verder
Pasgeborene krijgt te weinig vitamine K UTRECHT - Kinderen die borstvoeding krijgen, zouden zes keer zoveel vitamine K moeten krijgen. Dit zou hen moeten beschermen tegen ernstige bloedingen bij een geblokkeerde galweg.
Dit stelt kinderarts Peter van Hasselt in zijn promotieonderzoek. De huidige, preventieve dosis voor Nederlandse pasgeborenen is dagelijks 25 microgram vitamine K. Dit blijkt echter niet genoeg om bloedingen bij een geblokkeerde galweg te voorkomen. Lees verder
TNO: dosering vitamine D en K moet makkelijker DELFT, 23 april 2009 - Om misverstanden en verkeerde dosering te voorkomen, pleit TNO ervoor de vitaminedruppels D en K voor borstgevoede zuigelingen alleen in een uniforme dosering verkrijgbaar te maken.
Volgens onderzoek van TNO blijken ouders onbewust de verkeerde, meestal te lage, dosering vitamine D en K aan hun kinderen te geven. 25 procent van de volledig borstgevoede babies in Nederland krijgt te weinig vitamine D, 2 procent zelfs helemaal niets. Het advies van de Gezondheidsraad en het Voedingscentrum is om dagelijks 10 microgram vitamine D te geven. Een tekort aan vitamine D geeft al snel een verstoring van de botaanmaak die later in het leven de botontkalking verergert. Lees verder
Mamma tovert melk Er hangen slingers en ballonnen op nummer 33 in de Madeliefjeslaan. Nee, er is niemand jarig. Er is een kindje geboren. Jasper, het broertje van Emilie. Jasper drinkt uit mama's borst en dat vindt Emilie heel bijzonder. Hoe komt het dat mama's melk kunnen toveren? Mama en oma vertellen haar wonderlijke verhalen. Dit vertelboek is geschreven voor kinderen tussen de vijf en acht jaar. Het is bijzonder geschikt voor kinderen die een broertje of zusje krijgen. Het wil jonge kinderen vertrouwd maken met borstvoeding als de meest natuurlijk en normale voeding voor baby's. Het wil ook de beeldvorming rond borstvoeding verbeteren en een positieve uitstraling geven aan ons lichaam, als bron van troost en veiligheid voor kinderen. Wellicht krijg je heel wat vragen tijdens het voorlezen waarop je niet gelijk een antwoord weet. Of misschien wil je zelf meer weten over borstvoeding, over de pedagogische opties of over de gebruikte metaforen in dit boek. Kijk dan op de speciale Mama tovert melk-website. Dit boekje is geweldig, superleuk en lief. Prachtig vormgegeven en mooi uitgegeven met hard kaft. Precies zoals een voorleeskinderboek behoort te zijn. Mama tovert melk koop je om voor te lezen.
Over de auteurs Mia Verbeelen is professioneel verhalenverteller en oprichter van het verhalenbedrijf Verbeelden door verhalen. Ilheim Abdel-jelil is grafisch ontwerpster en illustratrice. Deze uitgave is een initiatief van De Bakermat, een expertisecentrum voor kraamzorg en praktijk voor vroedkunde in Leuven. Auteurs: Mia Verbeelen & Ilheim Abdel-jelil ISBN: 9789085750307 Prijs: € 16,90 Uitgeverij: Cyclus
Nieuwe webstek van Vlaamse Borstvoedingorganisatie La Leche Leaque
Het is gelukt! De Vlaamse Borstvoedingorganisatie LLL heeft haar website totaal vernieuwd. Ontdek wat er allemaal nieuw is, en hoe zij jullie nóg beter kunnen helpen... De site ziet er nu modern en goed georganiseerd uit. Het is een website met actuele informatie, agenda voor bijeenkomsten, bestelmodule, en brochures nu ook in pdf!
Oproepje Heb je misschien een leuke anekdote of zegt je kindje leuke dingen over borstvoeding? Misschien wil je ons vertellen over hoe jij borstvoeding ervaart of over reacties uit je omgeving? Heb je een bijdrage voor de rubriek ‘Hoe doe jij dat?’ of ‘Heb jij dat nou ook!?’ stuur me dan een berichtje. Dan kunnen we dat plaatsen in de volgende Nieuwsbrief.
Geboren Op 6 juni 2009 is Stan geboren, zoon van Daan Salomon en Sandra van Gils, broertje van Lisa.
Heb jij dat nou ook? De mama test I was out walking with my 4 year old daughter. She picked up something off the ground and started to put it in her mouth. I took the item away from her and I asked her not to do that. "Why?" my daughter asked. "Because it's been on the ground, you don't know where it's been, it's dirty, and probably has germs," I replied. At this point, my daughter looked at me with total admiration and asked, "Mama, how do you know all this stuff? You are so smart!" I was thinking quickly. "All moms know this stuff. It's on the Mama Test. You have to know it, or they don't let you be a Mama." We walked along in silence for 2 or 3 minutes, as she was obviously pondering this new information. "OH...I get it!" she beamed, "So if you don't pass the test you have to be the dad." ''Exactly," I replied with a big smile on my face. Written by: the best mom of the world.
De foto van de maand
Pas op! Hier voedt mamma! Jochem, 4 jaar en 2 maanden.
Volgende Bijeenkomst Borstvoeding Brabant organiseert iedere maand bijeenkomsten voor moeders, die borstvoeding geven. Deze bijeenkomsten vinden plaats in de Verloskundigenpraktijk De Moriaen te Geertruidenberg en in Thebe Kraamhotel De Meiboom te Tilburg. In Tilburg is de volgende bijeenkomst op zaterdag 12 september a.s., in Geertruidenberg op zaterdag 19 september. Je kindje is daarbij natuurlijk ook van harte welkom! Kijk hier voor meer informatie over de bijeenkomsten.
Aan- of afmelden voor de Nieuwsbrief Na aanmelding worden je gegevens opgenomen in het ledenbestand van Borstvoeding Brabant. We gebruiken je gegevens om je via de Nieuwsbrief op de hoogte te houden van nieuws over borstvoeding en producten. De Nieuwsbrief wordt 4 keer per jaar uitgebracht. Als je je wilt aanmelden om de Nieuwsbrief te ontvangen, je geen prijs meer stelt op de Nieuwsbrief of als je je gegevens wilt wijzigen, stuur dan even een berichtje
Meer weten over borstvoeding? Wij zijn ervoor! Jacqueline van den Berg
Lidwine Schoonhoff
Lactatiekundige/ Borstvoedingshulpmiddelen Tel. 06-30149937 E-mail
[email protected] www.lactaconsult.nl
Borstvoedingsdeskundige/Logopedist Tel. 0162-438867 E-mail
[email protected] www.borstvoedingbrabant.nl
