GEHEIM
ce
M E M O R A N D U M
Van
M. H. J. Ch. Rutten
yf^/l^n* • '
Datum:
22
DG-ES
a p r i l 1975 A
Aan :
via
Onderwerp:
S
Nr.
PIAN JURA DNW DNW/PN
75/74
Chronologisch overzicht Europese P o l i t i e k e Samenwerking.
M
a
D
Dia. ^Sous-
I n a a n s l u i t i n g o p h e t Memorandum v a n m i j n voorganger, ddo. 12 september 1 9 7 4 , b i e d de a c h t s t e
i kU h i e r b i j
a a n v u l l i n g a a n o p h e t i n Uw b e z i t
chronologisch
overzicht
ambts-
zijnde
v a n de E u r o p e s e P o l i t i e k e
Samenwerking. r
T)eze a a n v u l l i n g v,/m m a a r t rijkste
bestrijkt
1 9 7 5 en g e e f t
o.m. e e n w e e r g a v e v a n d e b e l a n g -
onderwerpen, d i e i n h e t p o l i t i e k e o v e r l e g
Negen werden b e h a n d e l d .
1048-8-72
de p e r i o d e v a n s e p t e m b e r 1 9 7 4
v a n de
DES DRW DEU D EU/WE JEU/ME DPN DIO AOD Mr.Merckelbach ( k a b i n e t MP) AP Parijs Londen Bonn Brussel Rome Luxemburg Kopenhagen Dublin PV NAVO PV EG PV New Y o r k PV Genève PV S t r a a t s burg
30
31
en
1974•
augustus
De D u i t s e b o n d s k a n s e l i e r bchniidt ontmoeting :>et Na
a e Italiaanse
x f l o o n wordt b e k e n d
l e n i n g van
de
Ook
a a n de
z o u de
feite
niet
gemaakt dat
o e r s , dat
Duitsland
het
i n h e t b i j z o n d e r d i e van bondskanselier
g e m a a k t d a t de D u i t s e in
Premier Rumor« a^n
Italië -?en
gesnrek v o o r a l
i n t e r n a t i o n a l e monetair©— en
stukken,
eon
z u l k s i n t e g e n s t e l l i n g t o t u i t l a t i n g e n van
bondskanselier 00
te l e l l a g ^ i o
2 m i l j a r d D o l l a r zal verstrekken.
Later b l i j k t ,
had
heeft
de
betrekking
economische vraag-
;uror>a.
Premier Rumor hebben d u i d e l i j k
hulp
-an
Italië vari 2 m i l j a r d
Dollar
g e e n l e n i n g //as (aangezien de bunues-bank da_rtoe
gerechtigd
b e d r a g met berekend
de
i s ) doch n e e r k w a m op
een
" r u i l " van d i t
daarmee overeenkomende I t a l i a a n s e
t e g e n 80?ó v a n de v r i j e
goudkoers van
goudvoorraad
de
afgelopen
maanden.
2
so v b e n b e r
1974«
"bondskanselier President
Giscard
Schmidt
00
het
i s onverwachts
Slysee.
besoroken
t i o n a l e m o n e t a i r e - en e c o n o m i s c h e b i j z o n d e r d i e van
Suropa.
President
zou v o o r t s
Giscard
de g a s t
i s over i n t e r n a -
v r a a g s t u k k e n , i n het
bevestigd
h e b b e n d a t de
g e d a c h t e n n u u i t g a a n n a a r h e t h o u d e n v a n een Topconferentie De
tegen eind november/begin
bondskanselier
z o u de n o o d z a a k
hebben o n d e r s t r e e p t .
Ook
vast de
t e houden aan
Giscard
wordt
voorbereiding
secretariaat i s ter
s c h e e n n i e t meer
buronese
zou
Assemblee.
1974. bekend
dat P r e s i d e n t
Giscard
een d i n e r van
n e g e n S t a a t s — en R e g e r i n g s h o o f d e n w i l o r g a n i s e r e n sentember.
zozeer
s t a a n t e g e n o v e r het houden
v a n d i r e c t e v e r k i e z i n g e n v o o r de
I3r
december.
d a r i j s a l s o l a a t s v a n v e s t i g i n g . Ook
^resident n i e t onwelwillend
4 september
Pranse
burooese
v a n t e r dege
een p o l i t i e k
s p r a k e gekomen : ' P r e s i d e n t
van
op
14
de
Deze b i j e e n k o m s t d i e n t gedachtenwisseling o v e r de van In
een z u i v e r
te z i j n ,
v a n de
9
de
en
Surooese
onverbindende
p r o c e d u r e en h e t
alle
10
september.
Het
Comité P o l i t i q u e
o n d e r m e e r de v o l g e n d e
tijdstip
negen
F r a n s e u i t n o d i g i n g . Ook
Commissie
meer
topconferentie.
de l o o p d e r v o l g e n d e d a g e n a a n v a a r d e n
en R e g e r i n g s h o o f d e n de
en
een b r a i n s t o r m i n g onder
e v e n t u e l e onderwerpen,
een m o g e l i j k t e houden
informele
wordt
de
Stunts-
President
geinviteerd.
vergadert te Parijs
en b e s p r e e k t
onderwerpen.
C.E.Y. De
t o t n u t o e d o o r de N e g e n g e v o l g d e l i j n
d a t van
een
"marchandage f i n a l " g e e n s p r a k e z a l k u n n e n z i j n voordat p u n t e n v a n de a g e n d a v o o r de complete
eerste l e z i n g ,
C.3.V. z i j n
wordt
onderworpen
alle
aan
een
bevestigd.
Cyprus. Op
belgisch
v e r z o e k wordt
b e s p r o k e n , belgië b e p l e i t
de h u l p v e r l e n i n g aan
d a t een o v e r z i c h t
Cyprus
wordt v e r k r e g e n
v a n h e t g e e n t o t d u s v e r d o o r de l i e g e n a a n h u l p i s v e r s t r e k t . Door g l o b a l i s a t i e de E u r o p e s e tot
van deze
h u l p , met
Gemeenschap, wordt
de
i n b e g r i p van d i e
gezamenlijke inspanning
u i t d r u k k i n g g e b r a c h t . Deze g e d a c h t e v i n d t
Griekenland Ten
e n de R a a d v a n
e i n d e de
instemming.
Europa.
p r o c e d u r e om
G r i e k e n l a n d weer t o t de R a a d
van Europa t o e t e l a t e n t e bespoedigen, b e s l u i t Politique
Frankrijk
van
op t e d r a g e n
h e t Comité"
i n S t r a a t s b u r g aan
d r i n g e n op b i j e e n r o e p i n g v a n e e n b u i t e n g e w o n e
te
zitting
van
de
P e r m a n e n t e V e r t e g e n w o o r d i g e r s , en t e v e n s Assèmbleevoorzltter Vedovato
t e v r a g e n een s p o e d b i j e e n k o m s t t e h o u d e n v a n h e t
S t a n d i n g - C o r a i t t e e , d a t a a n de A s s e m b l e e
a d v i e s zou moeten
u i t b r e n g e n o v e r G r i e k e n l a n d s t e r u g k e e r i n de Van N e d e r l a n d s e initiatief
zijde
wordt g e s t e l d , d a t N e d e r l a n d h e t
i n deze vorm kan aanvaarden
w a c h t i n g d a t de
Raad.
i n de h o o p en
ver-
G r i e k s e R e g e r i n g op k o r t e t e r m i j n een datum
v o o r het houden van v r i j e
verkiezingen
z a l aankondigen.
-
buro-Arabische
Ì3. :2IK :
285 -
dialoog.
' l e s l o t e n w o r d t a a n de m i n i s t e r s i n s t e m m i n g t e v e r z o e k e n met
de
instelling
vxrbereidend
o v e r l e g on buronese s c h a a l , Leze
v o o r medio o k t o b e r een
zitting
v a n de A l g e m e n e
te
van drie
worden
terwijl
dient
wordt
Partij
voorts
on Ambassa-
o p 2 0 n o v e m b e r de e e r s t e
ïïuro-Arabische
Onderhandelingscommissie
plaatsvinden.
T i j d e n s deze l a a t s t e lijst
met de a r a b i s c h e
on 2 0 o k t o b e r ,
kunnen
iroupe
t e funkt ioneren. Voorzien
b i j eenkomst à q u a t r e
deursniveau
zou
v a n e e n " G r o u o e de C o o r d i n a t i o n " v o o r h e t
zitting
of vier
z o u v a n Europese z i j d e
een korte
s a m e n w e r k i n g s o r o j e k t e n / g e b i e d e n dienen
gepresenteerd.
Suropese-Commissie z a l inmiddels
d o o r g a a n met aan A r a b i s c h e
p a r t i j e n d i e hierom vragen h e t nodige Europese
cijfermateriaal
verstrekken. /te Portugal. Voorts
wordt de v r a a g
financieel-economische
b e s p r o k e n hoe a a n eventuele
hulpverlening aan Portugal
vorm k a n worden gegeven. Van b e l g i s c h e dat
niet
alleen
zijde
verdere
wordt g e p l e i t
i n h e t k a d e r v a n de 3.E.G., m a a r ook d a a r -
b u i t e n w o r d t n a g e g a a n wat men z o u k u n n e n o n d e r n e m e n . Genoemd w o r d e n de m o g e l i j k h e i d
v a n i n v e s t e r i n g e n , s a m e n w e r k i n g met
P o r t u g a l op s o c i a a l t e r r e i n
en v e r d e r e
n i e t nader
gespecifi-
c e e r d e a k t i e s d i e t o t v e r s t e v i g i n g v a n de b a n d e n t u s s e n de liegen en P o r t u g a l zijde de het
wordt h e t b e l a n g
onderstreept
v a n de v e r s t e v i g i n g van
b a n d e n met P o r t u g a l . H e t p r o b l e e m i s e c h t e r d a t men op ogenblik
Lissabon die
zouden kunnen b i j d r a g e n . Van Nederlandse
nog geen nauwkeurig o v e r z i c h t h e e f t
b e s t a a n d e wensen. G e r e f e r e e r d
v a n de t e
w o r d t a a n de s o n d a g e s
i n O E C D - k a d e r w e r d e n e n w o r d e n g e d a a n . Z i j d e n s de
Europese Commissie wordt i n h e r i n n e r i n g gebracht d a t h e t in
1972 met P o r t u g a l g e s l o t e n a k k o o r d e e n " c l a u s e e v o l u t i v e "
bevat,
d a t de m o g e l i j k h e i d
o p e n t de b a n d e n met P o r t u g a l op
v e r s c h i l l e n d e g e b i e d e n u i t t e bouwen. De C o m m i s s i e h a d b e s l o t e n o n d e r de l i e g e n n a t e g a a n i n h o e v e r r e bestaat
bereidheid
o v e r t e gaun t o t h e t v a s t s t e l l e n v a n een f i n a n c i e e l
p r o t o c o l met P o r t u g a l
z o a l s d i t o o k met T u r k i j e e n G r i e k e n l a n d
b e s t o n d , oo g r o n d v a n de
associatie-overeenkomst.
Euro p a - C a n a d a . b e s l o t e n w o r d t d a t h e t Comité P o l i t i q u e t e ï.ew Y o r k e e n C a n a d e s e de C a n a d e s e heid dit
funktionaris
Eurooese Commissie
g e s p r e k z u l l e n geen commitments gesprekspartner
26 September
z a l ontvangen, ten einde
v e r l a n g e n s t e horen u i t e e n z e t t e n ,
z a l ook de
Canadese
op
worden
J i j deze
gelegen-
uitgenodigd.
worden
aangegaan
Tijdens
en
de
z a l erop gewezen w o r d e n d a t voor
e c o n o m i s c h e a a n g e l e g e n h e d e n de G e m e e n s c h a p h e t e n i g e m o g e l i j k e kader v o r m t .
14
september. Van h e t b e s p r o k e n e op h e t T o p - d i n e r t e r Elysée,
de l i e g e n r e g e r i n g s c h e f s Commissie deelnamen,
e n de V o o r z i t t e r v a n de
ontbreekt nauwkeurige
waaraan
Europese
rapportage.
Je Nederlandse M i n i s t e r P r e s i d e n t v e r k l a a r d e n a a f l o o p d a t de s f e e r plezierig
eri o n t s p a n n e n was,
buitengewoon
en d a t u i t g e b r e i d v a n g e d a c h t e n
i s g e w i s s e l d o v e r a k t u e l e E u r o p e s e v r a a g s t u k k e n . H e t was de o p z e t v a n d e z e b i j e e n k o m s t om dit
i s ook n i e t
gebeurd.
niet
t o t b e s l u i t e n t e komen e n
P r e m i e r J e n üyl
acht
de k a n s
vrij
g r o o t d a t o m s t r e e k s n o v e m b e r / d e c e m b e r i n de F r a n s e h o o f d s t a d e e n iïuropese T o p c o n f e r e n t i e hiertoe
16
i s nog n i e t
wordt gehouden,
maar e e n
besluit
genomen.
seotember. De Ministeriële E . P . S . - z i t t i n g t e P a r i j s
volgende onderwerpen
b e h a n d e l t de
:
a. Suropa_-_Griekenland. De M i n i s t e r s
w i s s e l e n v a n g e d a c h t e n o v e r de
betrekkingen
t u s s e n G r i e k e n l a n d en de H e g e n . Met name b e s c h o u w e n z i j hoe G r i e k e n l a n d z a l kunnen
zo s p o e d i g m o g e l i j k
i n de b a a d v a n
buropa
terugkeren.
Staatssecretaris
brinkhorst herinnert
landse liegering,
en i n h e t b i j z o n d e r M i n i s t e r v a n d e r S t o e l ,
zich
e r a a n d a t de N e d e r -
z e e r nauw b i j de o n t w i k k e l i n g e n i n G r i e k e n l a n d
voelt.
betroklen
Naar
z i j n mening z a l het
nroces t o t w e u e r t o e l a t i n g
G r i e k e n l a n d t o t de R a a d v a n
Europa
van
een g e l e i d e l i j k
m o e t e n d r a g e n , w a a r b i j o n d e r meer n a d e r e
karakter
v a s t s t e l l i n g van
d a t u m v o o r a l g e m e n e v e r k i e z i n g e n e e n r o l s p e e l t . Op v a n de
Staatssecretaris
wordt
Pers i n z a k e het agendapunt toegevoegd,
i n de
nemen t o t v e r w e z e n l i j k i n g v a n e e n
e r nog
competente
met b.
s t e u n aan
initiatieven
situatie
economische
i s en h i j o n d e r s t r e e p t de n o o d z a a k
oolitieke
instel-
Raad.
O P d a t de
G r i e k e n l a n d mede d o o r de m o e i l i j k e fragiel
de
zo s n o e d i g m o g e l i j k e
w e d e r t o e l a t i n g v a n G r i e k e n l a n d t o t de wijst
voor
E u r o p a — G r i e k e n l a n d een z i n s n e d e
w a a r i n de l i e g e n a a n de t e r z a k e
Minister Hattersley
verzoek
ontwerpmededeling
l i n g e n v a n de R a a d v a n E u r o p a v r a g e n de n o d i g e te
de
in
situatie
nog
van economische
G r i e k e n l a n d . A l l e M i n i s t e r s kunnen
en
zich
d i t laatste verenigen. Cyprus. De m i n i s t e r s
onderwerpen
de
situatie
op C y p r u s , h e t
p r o b l e e m v a n de h u l p a a n v l u c h t e l i n g e n , de financiële m o e i l i j k h e d e n v a n de re
C y n r i s c h e R e g e r i n g en de p e r s p e c t i e v e n v o o r v e r d e -
onderhandelingen aan
Overeengekomen wordt op C y n r u s
blijft
een
d a t h e t Comité P o l i t i q u e de o n t w i k k e l i n g e n
volgen. Voortdurende
N e g e n i n h e t k a d e r v a n de r i n g v a n de V.N. eveneens
wordt
van gedachten
f i n a n c i e r i n g van
beschouwing.
concertâtie d o o r
werkzaamheden d e r algemene
o n d e r s t r e e p t . Het
de
Vergade-
Comité P o l i t i q u e
w i s s e l e n o v e r de p r o b l e m e n
rond
zal
de
UNPICYP.
c. De m i n i s t e r s h e c h t e n h u n de
s t a n d van
een r a p p o r t o v e r
z a k e n t i j d e n s de t w e e d e f a s e , a l s m e d e
r i c h t l i j n e n v o o r de d e l e g a t i e s wordt
g o e d k e u r i n g aan
aan
i n Genève. T i j d e n s de
tevens besproken het antwoord
van M i n i s t e r
Sauvagnargues lijkt
d a t de
I e r s t e M i n i s t e r P i t z g e r a l d de
namens de N e g e n s c h r i j f t .
zitting
Sauvagnargues
op de b r i e f v a n M i n i s t e r K i s s i n g e r v a n 2 s e p t e m b e r . g e e f t v o l g e n s de
de
De
tekst
i n d r u k dat
Deze l a a t s t e v e r d u i d e -
inhoud geheel voor z i j n eigen verantwoordelijkheid
k o m t , maar d a t o v e r de s t r e k k i n g a l g e m e n e i n s t e m m i n g van p a r t n e r s was
verkregen.
de
d. 3 u r o - A r a _ b i s c h e _ d i a l o o g . De
Présidence g e e f t e e n
v a n a f de b i j e e n k o m s t
o v e r z i c h t v a n de o n t w i k k e l i n g e n
g e s p r e k s p a r t n e r s hebben begrepen bij
31
à q u a t r e op
j u l i j . 1 . De
Arabische
dat het Midden-Oosten
de d i a l o o g b u i t e n b e s c h o u w i n g
conflict
d i e n t t e b l i j v e n maar h a d d e n
t o c h gemeend d a t a l g e m e n e p o l i t i e k e
beschouwingen n i e t
te
r e g e r i n g hecht, aldus
v e r m i j d e n zouden z i j n .
Sauvagnargues, te
De
Pranse
v e e l b e l a n g a a n de
K a i r o , w.*ar de
laatste
bijeenkomst
De
dialoog
oktober
f a s e kan worden
overgegaan
substanciële i n h o u d moet w o r d e n g e g e v e n .
m i n i s t e r s h e c h t e n hun
" G r o u p e de
20
r i r o c e d u r e l e r e g e l i n g e n gemaakt
moeten worden z o d a t t o t een v o l g e n d e w a a r i n a a n de
van
altijd
g o e d k e u r i n g a a n de o p r i c h t i n g v a n
C o o r d i n a t i o n " d i e t o t t a a k z a l h e b b e n op
een
Europees
p l a n de d i a l o o g v o o r t e b e r e i d e n . e.
Portugal. De M i n i s t e r s
in
Portugal.
w i s s e l e n van gedachten
een o p d r a c h t aan
m i n i s t e r van
welke
het
zich derhalve
Comité " P o l i t i q u e ,
E l s l a n d e v o o r g e s t e l d , om
doch z u l k s
z a k e n , d i e t o t de in
H i j kon
h u l p a k t i e s b e h o e v e n s P o r t u g a l t o t de
behoren,
onder
te
v a n de
wel zoals
onderzoeken
mogelijkheden
nadrukkelijke aantekening,
comnetentie
Gemeenschap
dat
behoorden,
3 . G . G . - k a d e r m o e s t e n w o r d e n b e z i e n . De h e e r O r t o l i
wees
erop dat er voor b e h a n d e l i n g van het
overgrote d e e l der
Portugese
economische s f e e r
een de
oroblemen
passend
dat
immers i n de
kader aanwezig
i s , t.w.
het bestaande
b r i n k h o r s t merkte h i e r b i j
h e t k a d e r v a n de b a a d t e b r u s s e l
akkoord
met
de
i n het akkoord
op d a t
inderdaad i n
z a l moeten worden nagegaan
opgenomen " c l a u s e e v o l u t i v e " k a n
u i t g e v o e r d . De M i n i s t e r s b e s l o t e n l i e t te
ligt,
E.E.G,
Staatssecretaris
noe
aan
f i n a n c i e e l - e c o n o m i s c h e ook
aspecten v a s t z i t t e n .
v e r e n i g e n met door
ontwikkelingen
S t a a t s s e c r e t a r i s b r i n k h o r s t m e r k t e op d a t e r
de k w e s t i e P o r t u g a l b e h a l v e politieke
o v e r de
Comité
'olitique
g e v e n de t o e s t a n d i n h e t M i d d e l l a n d s e Z e e g e b i e d
("to k e e p u n d e r c o n s t a n t r e v i e w " ) .
worden opdracht
te volgen
Tijdens
het
diner
w a a r b i j ook
de
van
u i t e e n z e t t i n g van
t i j d e n s het
seotember z i j n de
g e s p r e k van
o n t v o u w d . De
Gemeenschap s t a a t
desintegratie
k u n n e n l e i d e n en
staat
een
politieke
van
conceptie
minister gedachten
zijn
akties
op
zijn vereist. van
Voorop
Europa n o d i g i s .
I960, dienen echter
opgeheven t e
en
vermeden t e
economische
moet t h a n s v o o r t g a n g w o r d e n g e m a a k t . E r
zou
e e n m a a l een
topconferentie
van
Parijs,
die
top
zou
moeten z i j n .
van
een
Europese Raad, gevormd d o o r r e g e r i n g s l e i d e r s
per
buitenlandse
s t u d e r e n o v e r de
A l s de
de
Raad
a l s Raad van
de
E u r o p e s e C o m m i s s i e . De
de
licht, niet
bijeenkomsten.
is mogelijk.
De
uitgebouwd t e n sterken.
Op
Een
e i n d e de
een
a.s.
voor rechtstreekse (uiterlijk
i s de
Europese Commissie aanwezig. communautair-gebied,
fungeert
communautaire
voorstelrecht
van
de door
secretariaat, ter voorbereiding
het
het
bestaande
Raadssecretariaat
communautaire a c t i v i t e i t e n te
topconferentie
zou
d e r h a l v e de
moeten worden
datum
v e r d e r e v e r s t e r k i n g van
p l a n n e n n i e t een
nieuwe v e r s i e van
men
super-structuur
het
plan
b o v e n de
ver-
vastgesteld
t a i r e b e v o e g d h e d e n . S a u v a g n a r g u e s wees e r o p d a t
creëren, maar komen t o t een
van
E u r o p e s e P a r l e m e n t moet w o r d e n
verkiezingen
E.E.G.-akt i v i t e i t e n .
te
Europese eenheid, b i j a l l e
exclusieve
1 9 8 0 ) , a l s m e d e een
w i l n i e t een
3 à 4 maal
b e s l u i t e n t e nemen o f v e r d e r
band met
r o l van
die
en
E u r o p e s e Raad wordt b i j g e s t a a n
oolitiek
nog
oprichting
Z a k e n . Deze Raad d i e n t
Gemeenschappen v o l g e n s het
evolutie»
buiten-constitutionele
moet w o r d e n t o t de
R a a d b e s l u i t e n neemt op
orocedures, i n c l u s i e f
een
laatste
voortgang naar
b i j e e n k o m s t e n van
hij
besloten
j a a r t e v e r g a d e r e n om
structuur
moeten worden gehouden à l a
t e v e n s de
een
n i e t s o o e d i g k u n n e n worden
een
M i n i s t e r s van
14
die tot
worden. V a n u i t
dan
zoals
:
moeilijkheden
tussen p o l i t i e k e -
Vest-Europa d i e n t
franse
Zaken,
r e g e r i n g s l e i d e r s op
organisatie
Vaste tijdschema's g e r i c h t scheiding
de
de
voor ernstige
Concrete praktische
w o r d e n . De
buitenlandse
hoofdlijnen
opgelost. dat
van
heer O r t o l i aanwezig i s , geeft
Sauvagnargues een d e z e ook
de M i n i s t e r s
de
Fouchet
budget-
Franse zijn,
gemeenschappen
s a m e n v l o e i i n g van
E.P.S.-
en
Te z i j n e r t i j d
(uiterlijk
nieuw t e s l u i t e n
I960)
zou het h e l e p a k k e t i n een
v e r d r a g moeten worden g e c o d i f i c e e r d .
Tot
zolang f u n c t i o n e e r t het a l s r e g e r i n g s b e s l u i t . : i n i s t e r v i n d t d a t de F r a n s e v o o r s t e l l e n
s e r i e u s m o e t e n w o r d e n genomen
en l e g t l i e t a c c e n t op de n o o d z a a k Comnissie, alsmede de a f z o n d e r l i j k e topdiner heeft
men
ongeveer
ziet
S.S.Cr.-verdrag i n v o l l e
het
houden van r e c h t s t r e e k s e
Parlement.
v a n de d a a r g e t r o k k e n
e i n d o k t o b e r moet neten
de V e r e n i g d e
van escanisme
verkiezingen voor het
gestalte
erop dat
- e n m o n e t a i r g e b i e d e n nauw c o n t a c t
3taten essentieel
i s , men
k u n n e n s o r e k e n i n d i e n men geven
Europese
v a n de
politieke
zou anders
a l l e e n aandacht
organisatie
zou
communautaire
en p r o e f t
uitwerking
i n de F r a n s e v o o r s t e l l i n g
element. H i j spreekt z i c h
r e a l i s e r e n van
w i l Europa haar
van het
verantwoordelijk-
w e r e l d kunnen waarmaken.
verklaart
z i c h z e e r b e z o r g d o v e r het a f g l i j d e n van
h e r h a a l t de u i t s o r a a k v a n P r e m i e r Britse regering a f l o o p v a n de
de
Hattersiey
V i l s o n d a t de
huidige
z i c h t o t n i e t s k a n b i n d e n g e z i e n de
onzekere
verkiezingen.
h i j a a n g e t r o k k e n d o o r de t e c h n i s c h e a a n p a k v a n
Franse v o o r s t e l l e n die n r a k t i s c h g e r i c h t De
een
een g e m e e n s c h a p p e l i j k e b u i t e n l a n d s e p o l i t i e k
de komende 5 à 10 j a a r ,
wordt
stelt
s t e r k u i t voor het
Gemeenschap t o t e e n E F T A - s t r u c t u u r . M i n i s t e r
Vel
aan
schenken.
v e r s t e r k i n g van het inter-gouvernementeie t e n koste
Hij
terecht
i n s t e l l i n g t e komen. M i n i s t e r v a n E l s l a n d e
z i c h s c e p t i s c h op
h e d e n i n de
Raad
Europese
M i n i s t e r Moro a c h t h e t n o o d z a k e l i j k t o t een c o m p l e t e
in
waar
omvang z a l t o e p a s s e n , i n c l u s i e f
H i n i s t er G u l dberg w i j s t
v o o r t g a n g op e c o n o m i s c h
der
van
het
a l s e s s e n t i e e l d a t de v o o r g e s t e l d e E u r o p e s e
het
het
gewicht
l i d s t a t e n . M i n i s t e r T h o r n , d i e ook
b i j g e w o o n d , g e e f t a l s één
Europese
aan t o e i s .
Ortoli
met
van v e r s t e r k i n g van
liet r e s p e c t e r e n van liet g e l i j k e
c o n c l u s i e s w e e r , d a t men
Genscher
i n s t e l l i n g van
een E u r o p e s e
de
zijn.
Raad v i n d t h i j e e n goede
gedachte. Staatssecretaris
b r i n k h o r s t noemt de g e e s t w a a r u i t de
v o o r s t e l l e n waren gedaan, voor het t o t s t a n d brengen
Franse
c o n s t r u c t i e f , maar w a a r s c h u w t van p o l i t i e k e
structuren
sterk
zonder
d a t d e z e i n h o u d h e b b e n . /Vanneer men b e s l u i t e n t o t het houden van v a s t s t a a n dat
te zijner
tijd
een t o p c o n f e r e n t i e z a l m o e t e n
e v e n w i c h t i g e v o o r u i t g a n g kan
worden geboekt
materiële b e l e i d s t e r r e i n e n n a a s t v o o r t g a n g op g e b i e d . H i j noemt i n d i t v e r b a n d akties,
energiepol i t i e k
een
europese
uitbouw
juropese Parlement.
constitutionele staten. een
Het
" e d e r l a n d om
wanneer n i e t
Gok
mee
te
sprake zou
zijn
wetgevende bevoegdheden
w i j s t h i j OP de v e r s c h i l l e n
v e r a n t w o o r d e l i j k h e d e n i n de v e r s c h i l l e n d e
beste
zou z i j n ,
de
informele werkbespreking
v a n de m i n i s t e r s v a n
merkt nog
een
consensus
was
dat
e v e n e e n s was
s a m e n w e r k i n g op
op
dat
in
lid-
h i e r gelanceerde gedachten
Zaken à l a Gymnich, b i j v o o r b e e l d M i n i s t e r Thorn
monetaire
en w e r k g e l e g e n h e i d s b e l e i d . V o o r t s
v a n d a a d w e r k e l i j k e v e r s t e r k i n g v a n de van het
ot>
institutioneel
inflatiebestrijding,
o n d e r s t r e e p t h i j de o n m o g e l i j k h e i d v o o r werken aan
zal
in
buitenlandse
e i n d o k t o b e r u i t t e werken. e r op h e t t o p d i n e r weliswaar
g e w e e s t o v e r de n o o d z a a k " i e t s t e d o e n " maar erkend
d a t de
v o o r t g a n g v a n de
concrete gebieden
g e l e d e n werd g e d a c h t . Franse v o o r s t e l l e n
Het
i s naar
langzamer
essentiële en ook z i j n m e n i n g de
europese
zou gaan dan
2
jaar
i n t e r e s s a n t e van
samenvoeging
de
van
b.P.3. en S.S.Cr. Ook
de R e g e r i n g s c h e f s w a r e n h e t
3.b.G.-procedure diende
e r o v e r eens geweest dat
t e w o r d e n g e v o l g d en op
de
communautaire
t e r r e i n e n b e s l u i t e n m o e s t e n w o r d e n genomen. M i n i s t e r Sauvagnargues o n d e r s t r e e p t e t e n s l o t t e vrijblijvend
k a r a k t e r had
nieuw Gymnich-overleg definitieve o v e r de
reakties
wenselijkheid
dat het gesprek
een
en c o n c l u d e e r t d a t e i n d o k t o b e r
z a l p l a a t s v i n d e n w a a r o p de z o u d e n g e v e n en t e v e n s
een
l i d s t a t e n meer
zouden
besluiten
e . e . a . v o o r h e t e i n d v a n d i t j a a r i n een
t o p - o v e r l e g t e h o m o l o g e r e n . Materiële v o o r u i t g a n g moet worden geboekt
op
c o n c r e t e b e l e i d s t e r r e i n e n en b e s l u i t e n m o e t e n worden
g e t r o f f e n t e r v e r s t e r k i n g v a n de
institutionele
structuur.
S t a a t s s e c r e t a r i s b r i n k h o r s t v r a a g t t e n s l o t t e aandacht m o g e l i j k h e i d om
voor
een e v e n t u e l e t o p c o n f e r e n t i e e e r s t b e g i n
t e h o u d e n , t e n e i n d e een b e t e r e v o o r b e r e i d i n g t e
de 1975
garanderen.
M i n i s t e r Sauvagnargues g e e f t o p e n h a r t i g t e kennen v e e l
belang
te h e c h t e n aan het houden van
Frans
voorzi bterschap.
een t o p c o n f e r e n t i e o n d e r
I n de r e d e , de
d i e m i n i s t e r G e n s c h e r b i j de i n d i e n i n g v a n
begroting voor
buitenlandse
voor het e e r s t o p e n l i j k erkend t i e k v a n de b o n d s r e g e r i n g Vesten h e e f t doeleinden aan
Z a k e n i n de
bondsdag h o u d t
d a t e r i n de b u i t e n l a n d s e
.vor* poli-
een a c c e n t - v e r l e g g i n g naar het
p l a a t s gevonden. M i n i s t e r Genscher g e e f t a l s
v a n de h u i d i g e
: v e r s t e r k i n g v a n de
.'est-Duitse b u i t e n l a n d s e
politiek
Vest-Europese i n t e g r a t i e ,
i n nauwe
s a m e n h a n g met de v e r s t e r k i n g v a n de ü'AVO e n v a n de b a n d e n met A m e r i k a , a l s m e d e h e t b e h o u d v a n de A m e r i k a a n s e
strijdkrachten
i n E u r o p a a l s o n m i s b a r e b a s i s v o o r de E u r o p e s e
Veiligheid.
Een
derde d o e l s t e l l i n g
i s de v o o r t z e t t i n g v a n de
ontspannings-
p o l i " i e k met O o s t - E u r o p a . De e e n h e i d
van Europa i s h e t centrale
p u n t v a n de
politiek,
Vest-Duitse
buitenlandse
Genscher, en d i t b e t r e f t de
landbouwpolitiek
z o w e l de e c o n o m i s c h e i n t e g r a t i e a l s
en de
5.P.S.
De i n f o r m e l e t o p b e s n r e k i n g e n i n aanwezigheid 19
aldus minister
moeten v o o r t g e z e t
w o r d e n , maar
v a n de M i n i s t e r s v a n b u i t e n l a n d s e
Zaken.
september. De F r a n s e P r e m i e r
C h i r a c v e r k l a a r t op e e n p e r s l u n c h t e
P a r i j s dat F r a n k r i j k zich n i e t
z a la a n s l u i t e n b i j de, v o o r a l
d o o r de V . 5 . g e w e n s t e , g r o e p e r i n g en m e r k t o v e r V.S.
van o l i e v e r b r u i k e n d e
de c o n c u r r e n t i e s t r i j d
om de c o n t r a c t e n met b e d e r l a n d ,
landen
t u s s e n F r a n k r i j k e n de 'België, H o o r w e g e n e n
D e n e m a r k e n v o o r de v e r k o o p v a n s t r a a l j a g e r s op,
d a t de k e u z e v a n de 4 l a n d e n e e n
t o e t s s t e e n v o o r de E u r o p e s e P o l i t i e k e verklaart
t e geloven
d a t de E u r o p e s e l a n d e n
z u l l e n moeten k i e z e n a l s b l i j k 23
w i l z a l z i j n . De
Premier
de F r a n s e M i r a g e
van bun Europese
gezindheid.
seotember. De l u x e m b u r g s e
lier
Serste l ' i n i s t e r Thorn bezoekt
Bondskanse-
Schmidt. Ka a f l o o p v e r k l a a r t h i j :
"Nous n o u s sommes décidés, de façon que l a préparation d'un éventuel sommet puisse p r o g r e s s e r , à communiquer n o s o p i n i o n s e t n o s pensées o e r s o n n e l l e s à c e s u j e t , t a n t a u P r e s i d e n t de l e République Française qu'à n o s collègues d e s a u t r e s afin
que chacun p u i s s e
y réfléchir e t a i n s i ,
nuisse
pays, contri-
h u e r à l a préparation d'un éventuel sommet. • 24
september. Berste M i n i s t e r
'.'horn b r e n g t e e n b e z o e k
p r e m i e r C h i r a c en l e g t n a a f l o o p ongeveer
overeenkomt
een v e r k l a r i n g a f , d i e
met h e t g e e n h i j i n Sdisti op 23
heeft gezegd.
De f r a n s e e n l u x e m b u r g s e
er
dat omstreeks
over eens,
a a n de f r a n s e
september
premiers z i j n het
e i n d o k t o b e r / b e g i n november
een
b e s l i s s i n g moet -worden genomen o v e r h e t a l o f n i e t h o u d e n v a n een t o p c o n f e r e n t i e
en de a g e n d a
daarvan.
Premier C h i r a c v e r k l a a r t nog dat Thorn zijn
"qu'il
e s t nécessaire de p r e n d r e
o l u s rapidement 24
possible.
e n h i j h e t e r o v e r eens c e r t a i n e s mesures l e
"
september. Mr.
C. B e r k h o u w e r , v o o r z i t t e r v a n h e t E u r o p e s e
verklaart
t e L u x e m b u r g d a t , a l s de b e v o e g d h e i d
ment n i e t
aanzienlijk
een e r n s t i g e
crisis
wordt
uitgebreid, het
In
van het Parle-
zijn plicht i s
t e o n t k e t e n e n . H e t b e h o o r t t o t de m o g e l i j k -
h e i d v a n h e t P a r l e m e n t , de E u r o p e s e sturen,
Parlement,
Commissie naar h u i s t e
en de b e g r o t i n g v a n d e G e m e e n s c h a p p e n t e b l o k k e r e n .
de C h r i s t e n - D e m o c r a t i s c h e f r a c t i e
het Parlement
z o u overwogen worden d a t
" i n c i d e n t e n " moet creëren
zoals"in
staking
gaan".
25
september. Het
Westduitse Kabinet spreekt z i j n veto u i t over het
a k k o o r d d a t de E . E . G . - M i n i s t e r s v a n L a n d b o u w h a d d e n b e r e i k t o v e r o . a . e e n v e r h o g i n g v a n de g e m e e n s c h a p p e l i j k e p r i j z e n met 5 $ . (De D u i t s e l a n d b o u w m i n i s t e r was "ad r e f e r e n d u m "
akkoord gegaan).
landbouwhiermede
De B o n d s r e g e r i n g w i l a l l e e n
i n s t e m m e n met d e z e v e r h o g i n g a l s " b e f r i e d i g e n d e Erklärungen d e r i" i t G l i e d s t a a t e n darüber v o r l i e g e n , v e r t r a g s w i e d r i g e n a t i o n a l e M a s s n a h m e n a b z u b a u e n , d i e d e n Wettbewerb
innerhalb
d e s gemeinsamen M a r k t e s verfälschen." V o o r t s a c h t Bonn h e t de hoogste
tijd
v o o r e e n i n v e n t a r i s a t i e v a n de
landbo uwnolit iek.
gemeenschappelijke
De
V o o r z i t t e r v a n de E u r o p e s e
Commissie o n t v a n g t een
b r i e f v a n de S e c r e t a r i s - G e n e r a a l v a n COMECON, F a d e j e v , de
Commissie wordt
u i t g e n o d i g d een vertegenwoordiger
waarii
naar
M o s k o u t e z e n d e n v o o r o v e r l e g met COMECON, i n z a k e h e t l e g g e n van
contacten tussen beide
Dit
i s de e e r s t e officiële démarche h i e r t o e v a n de z i j d e
van
COMECON.
(In
augustus
terzake
1973
heeft,
lichamen.
z o a l s bekend
Padejev
i n f o r m e e l de t o e n m a l i g e v o o r z i t t e r v a n de
M i n i s t e r r a a d , M i n i s t e r Norgaard Het
i s , de h e e r
v a n Denemarken,
D u i t s e v o o r z i t t e r s c h a p k r e e g i n m e i 1974
Europese
benaderd.
opdracht
namens
de N e g e n e e n d i p l o m a t i e k e démarche i n M o s k o u t e d o e n v e r r i c h t e n t e n e i n d e t e b e v e s t i g e n d a t d e E.E.Gr«, b e r e i d i n i t i a t i e f v a n COMECON i n o v e r w e g i n g
25
i s ieder
t e nemen.)
september E u r o - A r a b i s c h e l u n c h t e New Y o r k ,
Franse
présidence. V a n A r a b i s c h e k a n t
g e a r r a n g e e r d d o o r de waren aanwezig
M i n i s t e r s v a n B u i t e n l a n d s e Zaken v a n A l g e r i j e ,
de
Bahrein,
V e r e n i g d e A r a b i s c h e E m i r a t e n , L i b a n o n , M a r o k k o , Mauretanië, Syrië, Yemen, S o e d a n e n E g y p t e .
Ook de h e e r R i a d ,
G e n e r a a l v a n de A r a b i s c h e L i g a
was a a n w e z i g ,
l e d e n v a n h e t Comité P o l i t i q u e
e n de P e r m a n e n t e
Secretaris-
e v e n a l s de Vertegenwoor-
d i g e r s v a n de d e e l n e m e n d e l a n d e n . A a n h e t s l o t v a n h e t dejeuner, dat i n een zaal van het V.N.-restaurant plaatsvond, sprak M i n i s t e r Hij
Sauvagnargues een v r i e n d e l i j k e k o r t e rede u i t .
onderstreepte h e t amicale f a m i l i e k a r a k t e r van het dejeuner
e n h e r i n n e r d e a a n de b i j d r a g e d i e de A r a b i s c h e b e s c h a v i n g d e s t i j d s aan Europa
had gegeven t o e n i n d a t w e r e l d d e e l nog
een b a r b a a r s b e s t a a n Minister Naffah
geleid.
( L i b a n o n ) beantwoordde deze rede
zeer v r i e n d e l i j k e houding
werd
termen,
van n i e t a l l e
even goed b e g r e p e n
w a a r b i j h i j e r w e l op wees d a t de
Europese
Staten t o t voor kort
werd, doch d a t nu a l l e s
altijd
i n o r d e was. H e t
b l e e k o v e r h e t a l g e m e e n d a t de g e s t e op p r i j s In
i n eveneens
i s gesteld.
t e g e n s t e l l i n g t o t sommige p e r s b e r i c h t e n , i s h e t n i e t zo
d a t a a n de l u n c h o l i e zijn
geweest.
o f e n e r g i e v r a a g s t u k k e n a a n de o r d e
Op New
, r
26
september
had h e t Comité " P o l i t i q u e , e v e n e e n s t e
o r k , e e n o n t m o e t i n g met
een Canadese d e l e g a t i e
onder
l e i d i n g v a n de h e e r K a l s t e a d , A s s i s t a n t U n d e r - S e c r e t a r y ^ o r P o l i t i c a l A f f a i r s . D i t g e s p r e k , d a t p l a a t s v o n d oo i n i t i a t i e f h a i t o t d o e l aan toelichting
h e t Comité P o l i t i q u e e e n
t e g e v e n oo de v o o r s t e l l e n v a
t o t het aangaan van
een a k k o o r d t u s s e n
I n een v o o r a f g a a n d e
Canadees
Canadese R e g e r i n g
C a n a d a en de
b e s n r e k i n g had
v a s t g e s t e l d dat deze m a t e r i e behoorde
de
n
nadere
E.S.G. 1
h e t Comité Po" i t i q u e
t o t de
competentie
van
de G e m e e n s c h a p s o r g a n e n i n " b r u s s e l en d a t h e t d e r h a l v e n i e t kon t r e d e n i n een d i s c u s s i e beperken
o v e r de m a t e r i e z e l f . l'en z o u
zich
t o t h e t " L u i s t e r e n n a a r de C a n a d e s e u i t e e n z e t t i n g e n
v o o r t s u i t d r u k k i n g geven aan het p o l i t i e k e b e l a n g dat door Negen wordt
gehecht
aan
T
z e t t i n g v a n de m o t i e v e n d i e O t t a w a voornaamste
tot d i t i n i t i a t i e f
h i e r v a n i s de
g r o t e a f h a n k e l i j k h e i d v a n de V.S. economische
b e t r e k k i n g e n met
s t e l d e de
hebben
t e v e r m i n d e r e n door
andere
uiteen-
C a n a d e s e wens de
l a n d e n , en met
de S.S.Gr,, t e v e r s t e r k e n e n t e v e r d i e n e n . Aan zijn verklaring
de
e e n v e r s t e r k i n g v a n de b a n d e n t u s s e n
de T egen e n C a n a d a . De h<=>er N a l s t e a d g a f e e n u i t v o e r i g e
g e b r a c h t . De
en
de
name met
het s l o t
Canadese woordvoerder
de
te
van
volgende
drie vragen : 1) I s de
Gemeenschap b e r e i d h e t
22 a n r i l
1974
te aanvaarden
v e r d e r e d i s c u s s i e s o v e r de
Canadese aide-memoire
van
a l s u i t g a n g s p u n t v o o r de wederzijdse verhoudingen
2) B e s t a a t e r w e d e r z i j d s e o v e r e e n s t e m m i n g
d a t de
?
volgende
s t a p z a l z i j n de u i t w e r k i n g v a n een c o n t r a c t u e e l i n s t r u m e n t " t a k i n g the form of an agreement d e a l i n g of such commercial 3) I s de S.S.G. b e r e i d
policy zich
with a broad
i s s u e s a s c a n be a g r e e d
Namens de N e g e n a n t w o o r d d e gen b e v e s t i g e n d t e antwoorden,
de
overeenkomst
de F r a n s e v o o r z i t t e r Puaux d a t
préjugé f a v o r a b l e was
d o o r de B a a d v a n M i n i s t e r s
upon".
i n b e g i n s e l u i t te soreken voor
o p e n i n g v a n o n d e r h a n d e l i n g e n o v e r een d e r g e l i j k e
e r z e k e r een
range
om
i n b e g i n s e l op deze
maar d a t de b e s l i s s i n g
vra-
hierover
i n B r u s s e l z a l m o e t e n worden genomen.
De
v e r t e g e n w o o r d i g e r v a n de C o m m i s s i e ,
overzicht
v a n de s t a n d v a n z a k e n
Raad z a l worden gevraagd
o n 15
Fielding,
i n Brussel
g a f een
e n z e i d a t a a n de
o k t o b e r z i c h met d e z e k w e s t i e
b e z i g t e h o u d e n . De C a n a d e s e d e l e g a t i e d r o n g
erop aan datt e r
g e l e g e n h e i d v a n h e t bezoek d a t M i n i s t e r - P r e s i d e n t de t w e e d e h e l f t geval
w o r d e n geopend. V a n b e l g i s c h e z i j d e
wellicht
zijn
z a l brengen
i n ieder
z o u kunnen worden medegedeeld, d a t o n d e r h a n d e l i n g e n
zullen dat
van oktober aan brussel
Trudeau i n
eerst
een e x p l o r a t o i r e
werd erop
gewezen
fase n o o d z a k e l i j k zou
om de w e d e r z i j d s e b e d o e l i n g e n e n m o g e l i j k h e d e n a f t e
tasten. Op
een Nederlandse
dat Ottawa n i e t verklaring,
neer
v r a a g b e v e s t i g d e de Canadese
z o v e e l b e t e k e n i s hecht
aan een b e g i n s e l -
waarvan i nh e t aide-memoire sprake
w i l d e c o n c e n t r e r e n op e e n c o m m e r c i e e l
i s , doch d a t
men
zich
Men
was o v e r i g e n s o o k b e r e i d t e s p r e k e n o v e r a n d e r e
werpen, z o a l s bronnen,
investeringen
i n d i e n daartoe door
en t o e g a n g
lange t i j d
i n b e s l a g z o u d e n k u n n e n nemen, ^ o l i t i e k
tot
h e t openen v a n o n d e r h a n d e l i n g e n ,
belangrijk
z o u w o r d e n genomen
z o d a t h e t momentum n i e t
zou gaan. conclusie
doch v r i j b l i j v e n d e Politique
zouden
z i c h d a t de o n d e r h a n d e l i n g e n
e c h t e r d a t op k o r t e t e r m i j n b e s l i s s i n g
Als
onder-
tot natuurlijke hulp-
was
verloren
akkoord.
de S . E . G r , v o o r s t e l l e n
w o r d e n g e d a a n . Men r e a l i s e e r d e
delegatie
niet
h e r h a a l d e Puaux nogmaals d a t d i t een n u t t i g e discussie
v a s g e w e e s t , d a a r h e t Comité*
c o m p e t e n t was om o v e r d e z e m a t e r i e t e
ond e r h a n d e l e n .
26
september Met
europese
d a t de a s s o c i a t i e
parlement
s p r e e k t o v e r G r i e k e n l a n d e n meent
v a n d i t l a n d met de E.S.Gr, v o l l e d i g k a n
worden h e r v a t a l s i n G r i e k e n l a n d v r i j e gehouden. Het parlement
verkiezingen zijn
s p r e e k t t e v e n s de h o o p u i t d a t
G r i e k e n l a n d v o l w a a r d i g l i d v a n de E u r o p e s e
Gemeenschap z a l
k u n n e n w o r d e n z o d r a de o n t w i k k e l i n g v a n de G r i e k s e e c o n o m i e z u l k s m o g e l i j k maakt.
OP u i t n o d i g i n g van I i n i s t e r K i s s i n g e r
h e b b e n de v
M i n i s t e r s v a n b u i t e n l a n d s e Z a k e n e n Financiën v a n de Staten, te
Engeland,
Frankrijk, Duitsland
Vashington, w iar
zou z i j n
gesproken.
Brussel,
wordt
de
en J a p a n
over "wereld-economische
een
erenigde
ontmoeting
vraagstukken"
Z o a l s t e v o r e n overeengekomen i s
te
3*3,Gf» n i e t . g a a n de b i j e e n k o m s t d e e l n e m e n d e
l i d s t a t e n vertegenwoordigd w i j z e door het t e
e n k a n de G e m e e n s c h a p op
.Vashington besprokene
generlei
gecommitteerd
//orden.
2 oktober Landbouwraad t e
Brussel.
Door een r e e k s van f a k t o r e n , de
w a a r v a n de
s t e r k g e s t e g e n g r o n d s t o f f e n o r i j z e n en de
de o p v a l l e n d s t e z i j n , produktiekosten
energiecrisis, algemene
h e e f t een a a n z i e n l i j k e
inflatie
s t i j g i n g van
de
i n de l a n d b o u w p l a a t s g e v o n d e n , w e l k e o n v o l -
d o e n d e g e c o m p e n s e e r d w e r d d o o r de a l g e h e l e p r i j s v e r h o g i n g die
i n maart
zijn
1974
h e e f t p l a a t s g e v o n d e n . A l s g e v o l g hiervan
i n h e e l Europa,
op g e g a a n om toestand
zelfs
i n N e d e r l a n d , de b o e r e n de
t e o r o t e s t e r e n t e g e n de h u n s i n z i e n s
onhoudbare
en h e b b e n e e n a a n t a l l i d s t a t e n n a t i o n a l e
steunmaat-
regelen afgekondigd die i n s t r i j d 1 andbouwbel e i d . om
iets
straat
V a n u i t de
v o o r de b o e r e n
z i j n met
het
communautair
o v e r t u i g i n g dat het n o o d z a k e l i j k
en t u i n d e r s t e d o e n , h e e f t de
regering
b e s l o t e n e e n a a n t a l m a a t r e g e l e n t e nemen en b o v e n d i e n
een
spoedbijeenkomst
Met
v a n de
E . E . G . - M i n i s t e r r a a d gevraagd.
•verd n a m e l i j k v a n h e t g r o o t s t e b e l a n g g e a c h t m o g e l i j k een het
d a t zo
snel
communautaire o p i o s s i n g binnen het kader
E.E.G.—landbouwbeleid
van n a t i o n a l e
een v e r d e r e o n t r a f e l i n g v a n h e t
E.3.G.-landbouwbeleid
d o o r de m o n e t a i r e m o e i l i j k h e d e n een
van m o n e t a i r compenserende bedragen
ingwikkeld
t u s s e n de
o n d e r l i n g n o o d z a k e l i j k i s geworden, waardoor êên
g e m e e n s c h a p p e n j k e markt
N a d a t op
3 september
bijzondere Europese
zitting
door
steunmaatregelen zou
p l a a t s v i n d e n . M i e r b i j moge e r a a n h e r i n n e r d w o r d e n d a t 1971
van
zou worden gevonden, opdat n i e t
u i t b r e i d i n g van het systeem
was
sinds
systeem
1idstaten het i d e e van
ernstig i s aangetast.
de M i n i s t e r s v a n Landbouw i n een
de n o o d s i t u a t i e h a d d e n b e s p r o k e n , h e e f t de
C o m m i s s i e op b a s i s v a n h e t g e v o e r d e
debat
voorstellen
17
gedaan, w
t r o v ? r i n de
besluiten
z o u d e n m o e t e n w o r d e n genomen. T'a
Mjeen'omst die tussen
de
k i n g van ochtend Het
b m d s z i t t i n g van
rane over het
re'-'ds genomen n a t i o n a l e de
d i e OP
1
o k t o b e r zou
het
zou
alle
hebben gehad van profiteren. ad
name H e d e r l a n d
De
b o e r e n , ook
de
een
en
prijzen verzet, dit
vel i n f l a t i e b e v o r -
algemene
prijsverhoging
z i j die minder te
M i n i s t e r van
Sen
crisis
.verd
lijden
daarvan
Landbouw h e e f t
mee
d i t compromis
l e e k v o o r de
z u l l e n gaan, t e n z i j
beleid
een
deur te
aantal
staan
het
Duitse
was
de
herziening
overige
i n c l u s i e f de
O P d i t moment e e n de
Duitse
van
van
de
het
eerste
zijde ernstige
landbouwbeleid diende te
en
worden.
toestand
et
gesteld Duitse
h e i d k u n n e n b i e d e n . De
van
Frankrijk
t e r i s k e r e n . D i t had
tot
verklaringen die tot
de
Labour-regering
een
onzekere
dat
dit ingrijpend
o n t r e d e n zou
hiervoor
b r i t s e delegatie heeft de
b.b.
waren
gewijzigd een
gelegen-
z i c h i n de
OP
Ministerraad
De H a a d , w a a r i n J e M i n i s t e r s v a n
l a n d s e Z a k e n én
Landbouw de
delegaties
van
S.S.CH-
gematigd o p g e s t e l d .
s n e l eens o v e r een
de
V.K.
2 o k t o b e r gehouden s p o e d z i t t i n g van
vrij
dat
z o u d e n h e b b e n g e l e i d . Sen
o n t r e d e n van
was
van
de
landbouw-
echter
bezwaren aangevoerd tegen het
7 7
te
w e n s e n s t e e d s meer w e r d e n a f g e z w a k t en
f a k t o r werd g e v o r m d d o o r h e t sinds
het
b o n d s r e p u b l i e k en
crisis
l i d s t a t e n zich onthielden
verscherping
regering
compromis a k k o o r d
zouden worden i n g e w i l l i g d , a l s n e l b l e e k
g e v o l g dat
die
t o e n de
harde e i s e n t e n aanzien van
s t e u n m a a t r e g e l e n en
geen e n k e l e l i d s t a a t bereid
een
gezien.
e n i g e d a g e n l a t e r m e d e d e e l d e n i e t met
nationale
5«C
Duitsland
r e f e r e n d u m a a n v a a r d , h e t g e e n v a k e r v o o r k o m t en a l s
formaliteit
al
de
ongunstige ontwikkelingen,
Duitse
vroege
p r o d u c e n t e n op
zijn, mar
verken, bovendien heeft
bezwaar dat
.verd i n de
p r i j s v e r h o g i n g van
d i r e k t e e f f e k t d a a r v a n v o o r de zou
intrek-
con-ironis b e r e i k t .
v e r d e r e v e r h o g i n g van
moment b e t r e k k e l i j k g e r i n g derend
algehele
langdurige
g r i j s n i v e a u en de
maatregelen
i n g a a n . Het
hebben z i c h t e g e n een daar het
een
September
meningsverschillen
2 0 s t e s e p t e m b e r m o e i z a a m een
k e r n p u n t d a a r v a n was
20
een
g e k e n m e r k t werd d o o r r j r o t e
l i d s t a t e n met
van
t/n
Buiten-
l e i d d e n , werd
v e r k l a r i n g , w a a r n a d o o r de
zeer
het
Duitse
d e l e g a t i e h e t compromis
v a n 20 s e p t e m b e r a l s n o g werd a a n v a a r d .
I n de v e r k l a r i n g w o r d t v a s t g e s t e l d ]„,t de p r i j s v e r h o g i n g v a n r
5< i n g e c a l c u l e e r d prijsronde;
z a l worden
b i j ne - e r r - t v o l g e n d e
w o r d e n de a r t i k e l e n
inzake nationale
E.3. G r . - V e r d r a g n o g e e n s b e v e s t i g d legd o v e r een i n v e n t a r i s a t i e
jaarlijkse steun u i thet
e n worden afspraken v a s t g e -
van het gemeenschappelijk land-
bouwbeleid .
2 oktober. In Athene 17 n o v e m b e r
wordt bekend
gemaakt
d a t i n G r i e k e n l a n d op
p a r l e m e n t s v e r k i e z i n g e n worden gehouden.
2 weken n a d e z e v e r k i e z i n g e n z a l e e n d a t u m b e k e n d gemaakt
Uiterlijk worden
v o o r e e n r e f e r e n d u m o v e r de s t a a t s v o r m - r e p u b l i e k
of monarchie.
3 oktober. Ont w i k k e l i n g s r a a d
t e "Brussel.
Op 9 m e i v a n d i t j a a r d e e d
3*Gr.
V a l d h e i m aan a l l e
ontwikkelde
en o l i e p r o d u c e r e n d e l a n d e n e e n b o o d s c h a p t o e k o m e n met h e t verzoek b i j t e dragen aan h e t s p e c i a l e hulpprogramma t e n b e h o e v e v a n de d o o r de e c o n o m i s c h e c r i s i s m e e s t landen.
getroffen
(Inmiddels b e t e r bekend a l s "m.s.a.-countries" =
most s e r i o u s l y a f f e c t e d
countries.)
V a n d e n b e g i n n e w e r d e n d o o r met name de W e s t e l i j k e verschillende
reserves
landen
ingebouwd.. De V . o . e n h e t m e r e n d e e l v a n
de 3 . 3 . G f . - l i d s t a t e n w e n s t e n a a n v a n k e l i j k d i n g a a n t e nemen. Men a c h t t e h e t n i e t
een afwachtende hou-
opportuun bindende
t o e z e g g i n g e n a a n h e t " W a l d h e i m f o n d s " t e d o e n , a l v o r e n s met mime de o l i e p r o d u c e r e n d e l a n d e n h u n b i j d r a g e n h a d d e n
bekend
gemaakt. T i j d e n s de s p e c i a l e
z i t t i n g v a n de A.V.V.N. h a d de
Europese Oommissie
b e k e n d gem l a k t d a t z i j a a n de E u r o p e s e
Raad v a n I i n i s t e r s
een v o o r s t e l
v a n de E . E . G . - b e g r o t i n g v i j f
h a d v o o r g e l e g d om t e n l a s t e
honderd m i l j o e n d o l l a r
ter beschikking te stellen a l s g i f t 14 j u n i d e e l d e / a a n G.G.
extra
i n 1974 e n 1 9 7 5 . Op
.Valdheim mede, d a t de N e d e r l a n d s e
r e g e r i n g v o o r 1974 30 m i l j o e n d o l l a r a l l o c e e r t
voor het
n o o d h u l p programma v o o r de m . s . a . - l a n d e n . Deze b i j d r a g e z o u ^ M i n i s t e r Pronk
unilateraal
.vonden a a n g e b o d e n t e n z i j
overeenstemming kon
d e r t i e n juni
t e g a a n met
Duitse
een
co-.mur.aut a i r e
delegatie ter
Ontwikkelingsraad
g e e n o n d e r h a n d e l i n g s m a n d a a t b e z a t om
geconcretiseerde
uitgesteld. R
i n S.E.G.-kader
worden b e r e i k t o v e r
b i j d r a g e . Aangezien de van
er
b i j d r a g e , w e r d een
stelde aldaar
dat
aan
een
de
V.K.,
hoogte van
On
t o t de 25
b i j d r a g e n d o o r a n d e r e potentiële d o n o r s .
overige
juni
heeft
leden
van
de
van
de
overige
(3/6
van
miljoen dollar,
bleek
begroting)
sooedig
en
i n het
mogelijk
de
Gemeenschap
de
totale
bijdragen, mits
de
andere
i n Luxemburg dat
miljoen gulden,
begrotingsverhoging
dat
aandeel
"landen en
zouden
2/6
van
landen).
en d e s n o o d s b u i t e n
(= 75
i n tegen-
van
olie-exporterende
Het
Commissie.
i n t e r n a t i o n a l e gemeenschap hun
Hiettemin
dollar
500
geïndustrialiseerde
waardelijk
en de
b. ï.G.-raad b e s l i s t
ie V . I f . - o p e r a t i e zou
bijdragen.
de
lidstaten
m a a r n i e t meer d a n
kosten
bijdrage
name n i e t d i e
I e r l a n d en L u x e m b u r g g i n g e n h i e r m e d e a k k o o r d ,
stolling
1/6,
beslissing
communautaire
gé"én v o o r w a a r d e n g e s t e l d d i e n d e n t e -worden; met van
akkoord
a l l e e n Hederland
c o m m u n a u t a i r v e r b a n d 30 g e f i n a n c i e r d u i t 50
onvoormiljoen
miljoen
25 m i l j o e n d o o r v e r s c h u i v i n g e n
binnen
Y.V. . - n o o d f o n d s z a l s t o r t e n , o n d a t e r
doeltreffende
zo
m a a t r e g e l e n t e n gunste van
de
m . s . a . - l a n d e n kunnen worden g e t r o f f e n . Raul
P r e b i s c h , d i e met
b e l a s t , meelde b e g i n balanstekerten 1975
totaal OP
ruim
een
beschikking
de
het
z a l o v e r de
miljard dollar
tranche
de van
noodfonds te
tweede t r a n c i l e
miljard dollar
blijft
vooralsnog
besloten
de
inmiddels
programma i s geschatte j a r e n 1974
en
E.E.G.-Ontwikke1ingsraad 150
miljoen dollar
stellen. een
Yóó*r e i n d
ter januari
b e s l i s s i n g worden genomen. landen,
t o e g e z e g d . De
beduidend beneden het
1/6
i s tenminste
E.3.G.-bijdrage deel
waartoe
men
heeft.
M i n i s t e r P r o n k w i l e r O P b l i j v e n a a n d r i n g e n d a t de zo
betalings
bedragen.
Door a n d e r e , onder n e e r o l i e p r o d u c e r e n d e 1,43
het
m . s . a . - l a n d e n v o o r de
j.1. heeft
eerste van
u i t v o e r i n g van
s e p t e m b e r mede, d a t
4,5
3 oktober
besloten
1975
van
de
spoedig
mogelijk
E.E.G. d i e n o g
aan
b e s l u i t e n n e e n t o m t r e n t de de
500
miljoen dollar
E.3.G.
b i j d r a g e van
ontbreken.
de
-
Vooralsnog
z a l 120
301
-
GEHEIM
miljoen dollar
rechtstreeks (bilateraal)
en 30 m i l j o e n d o l l a r m u l t i l a t e r a a l
v a n u i t de E . E . G . v i a de
S e c r e t a r i s - G e n e r a a l v a n de V e r e n i g d e baar g e s t e l d t e n gunste I
m.s.a.-landen.
oktober. De
E g y p t i s c h e M i n i s t e r van B u i t e n l a n d s e Zaken,
F a h m i , h e e f t d i n s d a g de rol"
E.E.G. g e p r e z e n
om
haar
Ismail
"opbouwende
i n aangelegenheden d i e het Midden-Oosten raken. H i j
j u i c h t e de
opening
en de A r a b i s c h e
Naties
z e i de
toe van
een
s a m e n s p r a a k t u s s e n de
E.E.G.
landen.
I n een r e d e
v o o r de A l g e m e n e V e r g a d e r i n g d e r
E g y p t i s c h e M i n i s t e r v e r d e r , d a t de
ongetwijfeld
i n staat
v e s t i g e n van
vrede
3
v a n de
N a t i e s worden b e s c h i k -
was
v e e l b i j t e dragen
en w e l v a a r t i n h e t
Verenigde E.E.G.
t o t het
Midden-Oosten.
oktober. De
II
R e g e r i n g Rumor t r e e d t a f .
oktober. In Engeland
De
worden p a r l e m e n t s v e r k i e z i n g e n gehouden.
u i t s l a g betekent
die thans
e e n o v e r w i n n i n g v a n de
i n het Lagerhuis over
b e s c h i k t . De
319
v a n de
C o n s e r v a t i e v e n h e b b e n 276
Labour P a r t y , 635
zetels
e n de L i b e r a l e n 1 3
zetels. 14
oktober.
Na
a f l o o p v a n de A s s o c i a t i e - R a a d E . E . G . - T u r k i j e
14 o k t o b e r
1974,
v o n d , z o a l s g e b r u i k e l i j k , de
op
bijeenkomst
p l a a t s v a n de M i n i s t e r s v a n B u i t e n l a n d s e Z a k e n v a n de N e g e n met
hun
Turkse
c o l l e g a , t e n e i n d e deze i n t e l i c h t e n
werkzaamheden i n het k a d e r van
de
Europese
S a m e n w e r k i n g . H i e r b i j kwamen de v o l g e n d e de
over
Politieke
onderwerpen
aan
orde s
1) E u r o - A r a b i s e h e
dialoog.
M i n i s t e r S a u v a g n a r g u e s g a f namens de N e g e n een z i c h t v a n o n t s t a a n s - g e s c h i e d e n i s en v e r w a c h t b a r e
over-
ontwikke-
l i n g . H i j wees e r o p d a t , h o e w e l h e t n i e t de b e d o e l i n g de
politieke
problemen verband
h o u d e n d e met
een
was
vredes-
PEHEIM
regeling
i n het M i d d e n - O o s t e n aan
v e r w a c h t mocht worden d a t v a n van de
de
Euro-Arabische
stabiliteit
Ook
i n de
der In
een
r e g i o zou
orde t e s t e l l e n ,
een
positieve
b l i j v e n g e z i e n het mogelijkheden
hierbij niet
effect tot
van
T u r k i j e , dat
voor
het
v e r l o o p van
zich grotendeels
een a a n t a l A r a b i s c h e
landen,
vraagt
landen
a r b e i d s k r a c h t e n en t e c h n i c i T u r k i j e met
ook
deze
Turkije veel besprekingen. als
z i c h a f of het n i e t b i j
betrokken. v e e l a l gebrek hebben
aan
zou het m o g e l i j k kunnen z i j n
deze elementen aan
b e p a a l d e p r o j e c t e n zou
deelnemen. M i n i s t e r Gunes v r o e g deze m o g e l i j k h e i d . O v e r i g e n s d i a l o o g p o s i t i e f t o t een
stijging
i n dezelfde regio bevindt
deze d i a l o o g zou kunnen worden D a a r de A r a b i s c h e
de
buiten
samenwerking.
a n t w o o r d h i e r o p z e i M i n i s t e r Gunes d a t
b e l a n g s t e l l i n g had
i n v l o e d op
uitgaan.
enrgieproblematiek
o l i e p r i j z e n op de
toch
constructieve ontwikkeling
betrekkingen
meende h i j d a t de
beschouwing kon
de
om
was
detente
dat
kunnen
een n a d e r e b e s t u d e r i n g
h i j ook
van mening dat
i n het Midden-Oosten
van
deze
zou
kunnen b i j d r a g e n . 2)
G.E.V. De
v o o r z i t t e r van
de N e g e n g a f
de b e s l u i t e n , genomen i n h e t op de
v e r s n e l l i n g van
de
dat
ook
thans
zijn
de V.S.
Ook
i n de
een
snellere
openstaande
v e r k l a r i n g van
b e t r e k k i n g e n t u s s e n het z e e r g o e d w a r e n . De
punten.
Ottawa Europa
moeilijkheden
" q u e r e l l e largement
b e t e k e n i s v a n nauwe
betrekkingen
r e l a t i e s t u s s e n A n k a r a en
Washington
e r k l e i n e p r o b l e m e n d o c h d e z e d o e n n i e t a f aan
fundamentele
zijn
te
m a i n t e n a n t apaisée".
M i n i s t e r Gunes beaamde de met
de
v e r l e d e n b e t i t e l d e h i j a l s een
artificielle,
op
Staten.
oordeel dat
de N e g e n e n de V.S.
die gericht
t e nemen en aan
v a n de
S a u v a g n a r g u e s v e r m e l d d e de
en g a f a l s z i j n van het
hiervan kennis
behandeling
3) R e l a t i e s E u r o p a - V e r e n i g d e
van
E.P.S.-overleg,
T u r k i j e belang hecht
doch n i e t t e m i n grondige
Minister
korte toelichting
w e r k z a a m h e d e n i n Genève.
M i n i s t e r G u n e s v o l s t o n d met onderstrepen
een
vriendschap.
de
4)
Griekenland. Minister van
Sauvagnargues bracht naar voren
veel belang achten
politieke
en m o r e l e s t e u n t e g e v e n
de n i e u w e r e g e r i n g i n G r i e k e n l a n d . Met associatie
Griekenland/E.E.G.
Negen b e p a a l d e Griekenland verkiezingen zijn
ontwikkelingen
en h a d d e n
terugkeer
Europa te bevorderen. zouden een
ook
De
aan de
de
van algemene
belangrijke mijlpaal
z i j n vreugde over
b l i j v e n . Met
de
E.E.G. en met
de
politieke
i n G r i e k e n l a n d . H i j h o o p t e d a t n a de
zingen dezelfde s t a a t s l i e d e n
5)
de
d a a r o p was
het
weg.
M i n i s t e r Gunes u i t t e
van
oog
weer o n t d o o i d
i n Griekenland
op d e z e
het
i n i t i a t i e v e n genomen om
i n de R a a d v a n
d a t de N e g e n
i n Athene v e r a n t w o o r d e l i j k zouden
o n t d o o i i n g van
spoedige
de a s s o c i a t i e
t e r u g k e e r van
Europa g i n g h i j geheel
verkie-
Griekenland/
Griekenland
i n de
Raad
akkoord.
Cyprus. In
reactie
op de
nargues over het n a a r de
standpunt
Turkije groot
schappelijke
b e t r e k k i n g e n met
lijk
vraagstukken,
overschreden.
verklaarde aan
eerste stappen
G r i e k e n l a n d . Op
Cyprus
en D e n k t a s h , b e g o n n e n
d i t kader
inmiddels reeds
werd g e s p r o k e n ,
i n de
Minister
g o e d e en v r i e n d -
Bepaalde o p l o s s i n g e n voor
p r o b l e m e n , w a a r o v e r nu
Sauvag-
de N e g e n , w a a r b i j h i j v e r w e e s
belang hechtte
gesprekken tussen C l e r i d e s
humanitaire
als
van
demarches i n A t h e n e en A n k a r a ,
Gunes d a t
de
k o r t e v e r k l a r i n g van M i n i s t e r
richting
van
hadden over aanzien-
humanitaire
konden worden beschouwd politieke
oplossingen.
Z o d r a v e r k i e z i n g e n i n G r i e k e n l a n d a c h t e r de r u g z o u d e n
zijn,
zouden c o n t a c t e n t u s s e n r e g e r i n g e n kunnen worden h e r v a t . Van
Turkse z i j d e
oprecht
zou h i e r b i j ,
zonder enige
bijgedachte,
n a a r r e c h t v a a r d i g e o p l o s s i n g e n worden g e s t r e e f d .
M i n i s t e r Sauvagnargues antwoordde dat het C y p r u s een b r a n d - p r o b l e e m b l i j f t pourrir".
'qu'on ne
peut
probleem laisser
15
oktober Z o a l s v o o r z i e n t i j d e n s h e t d i n e r t u s s e n de
Buitenlandse
Z a k e n v a n de N e g e n op 7
h o u d e n , v o n d op p l a a t s o v e r de
15
hiertoe
een
van
B r u s s e l geo k t o b e r t e Luxemburg t u s s e n dezen o v e r l e g i n 1974
v r a a g o f nog
w o r d e n g e h o u d e n en o v e r de was
M i n i s ters
september t e
een T o p c o n f e r e n t i e
m o g e l i j k e a g e n d a . Van
Franse
document i n g e d i e n d d a t t e n d o e l had
samenhang t e b e w e r k s t e l l i g e n t u s s e n de E . P . S . - a k t i v i t e i t e n b i n n e n de
lijnen
zijde
een
Gemeenschaps-
welke
zou
door het
verdere
en Verdrag
v a n Rome w o r d e n g e t r o k k e n , a l s o o k de v e r d e r e o n t w i k k e l i n g t e b e w e r k s t e l l i g e n van v e r s c h i l l e n d e beleid. men,
In het
o v e r l e g b l e e k dat naast
p r o b l e m e n v a n de
e n e r g i e de
inflatie,
grootste p r i o r i t e i t
w o r d e n o f op d i e t e r r e i n e n gemaakt beleid 11
s e c t o r e n van
de
Gemeenschaps-
institutionele proble-
werkgelegenheid
november hun
i n een T o p c o n f e r e n t i e v o o r u i t g a n g
uitgediept
Ministers
de
het
de
vonden i n het
een b i j e e n k o m s t
17
Gemeenschap en
E.E.G.-Comité v a n
o k t o b e r en
23
Permanente
terzake
Permanente Vertegenwoordigers
d a a r b i j dat het m o e i l i j k
was
met
ken t e o m s c h r i j v e n welke
aan
de
oktober
Top
m e e r d e r e mate v o o r de
werkeloosheidsbestrijding,
u i t g e s l o t e n geacht Britse
ber
een
rentie
welke
vragen. Aan
de
vraagstuk-
ter beslissing
konden
energiebeleid,
inflatiebestrijding
e e r s t e oriënterend d e b a t
Britse
zijde
werd h e t
de
orde
zou w i l l e n
institutionele
t e r v e r s t e r k i n g v a n de de v e r d e r e g r o e i v a n de
gevoerd
E.P.S. op
over
" s p e c i a l e Raden"
om
niet de
24
okto-
de/Topconfe-
v o o r z i e n i n g e n . Ter
solidariteit politieke
de
stellen.
discussie
l a g e n F r a n s e , B e l g i s c h e en C o m m i s s i e v o o r s t e l l e n v o o r
houden van
en
o n d e r w e r p e n immers v o o r a l
w e r d i n een a d - h o c comité v a n h e t
te t r e f f e n
concludeerden
dat P r e m i e r W i l s o n het v r a a g s t u k van
(financiële) b i j d r a g e a a n
In P a r i j s
discussies
enige p r e c i s i e
worden v o o r g e l e g d . Z u l k s g o l d z o w e l v o o r het
concrete maatregelen
een
E.P.S.
i n het
op
maar i n n o g
van
het houden van
Vertegenwoordigers p l a a t s . De
regionaal
b o v e n v e r m e l d e m a t e r i e s v e r d e r waren
i n het kader van
Dientengevolge
z o u d e n op
c o n c l u s i e s t r e k k e n omtrent
T o p c o n f e r e n t i e nadat
de
hadden. Nagegaan zou moeten
zou kunnen worden. Tevens werd h i e r nog b i j genoemd. De
en
welke
b i n n e n de Gemeenschap
en
samenwerking v o o r z i e n i n het /bp
de
w a a r o p de r e g e r i n g s l e i d e r s a a n w e z i g z u l l e n z i j n . Aan Nederlandse
z i j d e werd g e s t e l d
niet
een s i t u a t i e
dat er voor dient
t e w o r d e n gewaakt dat
w o r d t g e s c h a p e n w a a r i n de
institutionele
v e r s c h i l l e n t u s s e n E.E.G. e n E . P . S . l a n g z a a m v e r d w i j n e n t e n d e t r i m e n t e v a n de s t r u c t u u r v a n d e E.E.G. N e d e r l a n d grote
aarzelingen
t e n a a n z i e n v a n e e n " E u r o p e s e Raad** z o a l s
door F r a n k r i j k v o o r g e s t e l d van de
de w e n s e l i j k h e i d verschillende
heeft
ook a l wordt h e t u i t g a n g s p u n t
van een v e r g r o t i n g
v a n de c o h e s i e t u s s e n
s a m e n w e r k i n g s v o r m e n d o o r de N e d e r l a n d s e
Regering wel onderschreven. Ten
a a n z i e n v a n h e t F r a n s e v o o r s t e l om t o t e e n b e p e r k i n g t e
g e r a k e n v a n de p r a k t i j k v a n b e s l u i t v o r m i n g tot
uitsluitend
die gevallen
van
een L i d - S t a a t
bij
waarin werkelijk v i t a l e
a a n de o r d e
zijn,
de h u i d i g e
pleitbezorgers
p r a k t i j k t o o n d e n . H e t V.K. a c h t h e t n i e t t e m i n
g e w e n s t om t e komen t o t e e n d e f i n i t i e De o n d e r h a v i g e a d - h o c c o m m i s s i e sie
belangen
k o n w o r d e n o p g e m e r k t dat
D e n e m a r k e n e n h e t V.K. z i c h t o t de g r o o t s t e van
unanimiteit
van v i t a l e
belangen.
z a l op 29 o k t o b e r h a a r
discus-
voortzetten. I n m i d d e l s w e r d op 24 o k t o b e r v a n de F r a n s e P r e s i d e n t
onderstaande
invitatie
o n t v a n g e n v o o r de
de
Topconferentie.
"Monsieur Le P r e m i e r M i n i s t r e , L o r s de n o t r e
dîner à 1*Elysée l e 14 s e p t e m b r e n o u s
a v o n s envisagé l e s p e r s p e c t i v e s commun d a n s l a v o i e la
d'une r e o r i s e de n o t r e
de l a c o n s t r u c t i o n
e t d u développement de
communauté, L e s problèmes que n o u s a v i o n s évoqués à
occasion
o n t été étudiés d e p u i s p a r n o s M i n i s t r e s d e s
Affaires
Etrangères.
Le
effort
cette
résultat de c e s échanges de v u e s c o n d u i t l e
Gouvernement F r a n c a i s ,
d a n s l ' e x e r c i s e d e s responsabilités q u i
lui
de l a Présidence, à l a c o n v i c t i o n que
le
incombent au t i t r e
moment e s t v e n u de réunir une Conférence Présidentielle
p o u r e x a m i n e r l a s i t u a t i o n de l a communauté, e t p r e n d r e ensemb l e l e s décisions q u ' e l l e C'est p o u r q u o i , de
p r o p o s e r que c e t t e
appelle.
j ' a i l ' h o n n e u r , a u nom de l a Présidence, conférence a i t l i e u à P a r i s d a n s l a
s e m a i n e d u 25 a u 29 novembre n r o c h a i n
e t de v o u s i n v i t e r à y
p a r t i c i p e r , accompagné de v o r t r e M i n i s t r e d e s A f f a i r e s Etrangères.
J e v o u s s e r a i s r e c o n n a i s s a n t de me f a i r e est p o s s i b l e d'accepter c e t t e
vous
oroposition.
J e v o u s p r i e d'agréer. M o n s i e u r l e s a s s u r a n c e s de ma h a u t e
savoir s ' i l
l e Premier
considération.
Ministre,
"
K o r t n a o n t v a n g s t v a n de i n v i t a t i e a n t w o o r d d e de
woordvoerder
op e n i g e v r a g e n v a n h e t ANP
van h e t M i n i s t e r i e a l s v o l g t terzake : '•
De u i t n o d i g i n g
De N e d e r l a n d s e
i s hedenmorgen
R e g e r i n g stemt
ontvangen.
i n beginsel
i n met h e t h o u d e n
v a n e e n T o p c o n f e r e n t i e . O v e r de d a t u m d i e n t n o g n a d e r
overleg
t e w o r d e n g e v o e r d . H e t i s d a a r b i j o.m. n o d i g om n a t e g a a n o f k o r t e t e r m i j n v a n v o o r b e r e i d i n g t o e r e i k e n d i s om de c o n f e r e n t i e t o t e e n s u c c e s t e m a k e n . De M i n i s t e r s v a n B u i t e n l a n d s e Z a k e n z u l l e n h i e r o v e r , o v e r e e n k o m s t i g a f s p r a a k , op 11 november s p r e k e n . I n i e d e r g e v a l i s de N e d e r l a n d s e
Regering
gaarne
b e r e i d a a n de v o o r b e r e i d i n g a c t i e f b i j t e d r a g e n . Desgevraagd
w e r d e v e n e e n s m e d e g e d e e l d d a t de
uitnodiging
v o o r de T o p c o n f e r e n t i e g e l d t v o o r z o w e l R e g e r i n g s h o o f d e n a l s Ministers van Buitenlandse 18
Zaken.
oktober
Comité P o l i t i q u e Het O.m.
Parijs
Comité P o l i t i q u e
kwamen de v o l g e n d e
kwam op 18
oktober t e P a r i j s
bijeen.
o n d e r w e r p e n a a n de o r d e .
Cyprus Dit
o n d e r w e r p werd i n g e l e i d
t i j d e n s de a a n s t a a n d e
discussie
door B e l g d i e b e p l e i t t e dat i n de A s s e m b l e e v a n de
V e r e n i g d e N a t i e s de N e g e n t e n a a n z i e n v a n de d o o r de n i e t gebonden l a n d e n i n t e d i e n e n r e s o l u t i e zelfde positie
zouden innemen. Daarvoor
z o v e e l m o g e l i j k een was n o o d z a k e l i j k
t e g e n o v e r de l a n d e n d i e b i j o p s t e l l i n g v a n d e z e
resolutie
b e t r o k k e n w a r e n h e t b e l a n g h e t w e l k de N e g e n a a n e . e . a . h e c h t t e : duidelijk
t e maken. De P e r m a n e n t e V e r t e g e n w o o r d i g e r s
i n New
Y o r k d i e n d e n d a a r t o e t e w o r d e n geïnstrueerd. De I t a l i a a n k o n z i c h met d e z e B e l g i s c h e s u g g e s t i e v e r e n i g e n . De d o o r de A s s e m b l e e t e b e h a n d e l e n
resolutie
b a s i s v o o r v e r d e r e o n t w i k k e l i n g e n kunnen vormen.
z o u de
Het
was
evenwel van
een
b e s t a n d o p n a m e o v e r de k w e s t i e
b e w e g i n g i n de duidelijkheid Griekenland
b e l a n g d a t de N e g e n t h a n s r e e d s
huidige situatie bestond
i n t e r n e verhoudingen
Cyprus bezette gebied, d i e naar
voldongen
feit
tendeerden.
zij
vraagstuk ook
de
een
Turkse
speciale
aanbevelingen
e e n g e s c h i k t moment z o u In
zijn reaktie
belang van het
zijn
Cyprusondersteunde
een
speciale
b e z i g t e h o u d e n met zou
gekomen zouden kunnen
een
moeten
w e l k e de N e g e n w a n n e e r
daartoe
benutten.
o n d e r s t r e e p t e de B r i t
het
C l e r i d e s - D e n k t a s h k o n t a k t . Naar z i j n mening i n de
V.N.
niet a l te veel te
omstandigheden zouden v e r a n d e r e n
besprekingen
het
Turkije.
weggelegd. H i j
doch d i e tevens
op d i t b e t o o g
v a n h e t komende d e b a t
op
i n d i e n de
de R u s s e n a l s M a k a r i o s d i t moment z o u de
verwachten.
I n dat
u i t g e s l o t e n worden geacht
hieruit
geval
dat
zowel
munt t r a c h t t e n t e s l a a n .
werkgroep e c h t e r z i j n
b e o e r k e n t o t een a n a l y s e van
viel
Clerides-Denktash
een m i s l u k k i n g z o u d e n u i t l o p e n .
m o e s t de m o g e l i j k h e i d n i e t
Op
bewoners van
gedachte t o t i n s t e l l i n g van
huidige situatie
komen t o t b e p a a l d e
De
de
b e t r e k k i n g t o t het
werkgroep d i e z i c h n i e t a l l e e n diende de
het
bezettingsautoriteiten
t a a k v o o r de N e g e n was
e v a l u a t i e van
de
i d e n t i t e i t s p a p i e r e n t e v o o r z i e n en
b i j u i t s t e k met
Engelse
in
p o l i t i e k van
o v e r w o g e n e e n r e c h t s t r e e k s e l u c h t v e r b i n d i n g met
D u c e i meende d a t
dan
De
een
eigen geld i n te voeren,
van
geen
o n t w i k k e l i n g e n i n het door
T u r k e n op
bezette gebied
geei
z o u h i e r i n n i e t v e e l v e r a n d e r i n g komen.
Toch, a l d u s D u c e i , v o l t r o k k e n z i c h
waren doende hun
O g e n s c h i j n l i j k was
t e o n d e r k e n n e n . Z o l a n g nog
o m t r e n t de
en T u r k i j e
Cyprus.
komen t o t
de h u i d i g e
taak dienen
te
situatie.
E.E.G.-commissievertegenwoordiger Wellenstein onderstreepte het
belang van
omstandigheid betrokken
de
t a a k v a n de
d a t de d r i e
werkgroep welke h i j , g e z i e n
direct
p a r t i j e n b i n d i n g e n met
de
b i j het C y p r u s - c o n f l i c t de
E.E.G. h a d d e n , v a n b i j z o n d e r
belang achtte. De ten
D e e n wees op h e t b e l a n g v a n h e t b e r e i k e n v a n
a a n z i e n v a n de
te presenteren r e s o l u t i e .
l a n d e n w e l k e d o e n d e w a r e n met sommige s p e c i a l e
sympathie
de
consensus
Waar o n d e r
o p s t e l l i n g v a n de
de
resolutie
t e n a a n z i e n van G r i e k e n l a n d
en
a n d e r e t e n a a n z i e n v a n T u r k i j e k o e s t e r d e n , mocht v e r w a c h t worden d a t de u i t e i n d e l i j k e
inhoud
een
e v e n w i c h t i g k a r a k t e r zou
dragen.
De N e g e n d i e n d e n de V.N. te
niet
zich
e r v o o r a l op t e r i c h t e n d a t h e t d e b a t
z o u w o r d e n m i s b r u i k t om
v e r s c h e r p e n . De
te
ßij
d i t standpunt
DG-PZ v e r k l a a r d e a k k o o r d
werkgroep welke
t e g a a n met
consultaties
op h e t komende d e b a t . N a d a t z o w e l hadden gedaan t o t v e r d e r e
de
de
te
Brit
instelling
New
ad $ 2 5 0 . 0 0 0 , - e n de
welke
Werkgroep, welke
v a n de N e d e r l a n d s e
York
v a n de
blijk
zijde
van
discussie
aandacht
belangstelling
de N e g e n b e s t a a t v o o r de door de
z a l worden g e b r a c h t
g e r e d i g e e r d d a t d e z e met A a n v a n k e l i j k bestond
bij-
V o o r t s werd overeengekomen
g e b o n d e n l a n d e n op t e s t e l l e n r e s o l u t i e uiting
beroep
een M e r i d i o n a l e -
z a l w o r d e n g e g e v e n v a n de
van
oog
militair
a l s eerste p r i o r i t e i t
kwestie Cyprus z a l besteden.
d a t t e New
het
a l s de Deen een
b e r e i d h e i d zo g e w e n s t e e n
samen. B e s l o t e n w e r d t o t i n s t e l l i n g
de
een
situatie
Y o r k met
k o n t i n g e n t t e l e v e r e n - v a t t e v o o r z i t t e r P u a u x de
aan
van
o n d e r s t e u n i n g v a n U n f i c y p - DGPZ
maakte n a a r a a n l e i d i n g h i e r v a n m e l d i n g
M i d d e l l a n d s e Zee
analy-
s l o o t de D u i t s e r z i c h
t o t t a a k z o u h e b b e n e e n a n a l y s e v a n de
maken en s t e m d e i n met
drage
controverses
w e r k g r o e p m o e s t z i c h v o o r l o p i g t o t een
t i s c h e taak beperken, aan.
de b e s t a a n d e
in
w a a r b i j de
d a t de r e s o l u t i e
consensus
niet-
hoop t o t
zodanig zal
worden
z a l k u n n e n w o r d e n aanvaard.
t e n a a n z i e n van d i t l a a t s t e
v o o r z i t t e r Puaux enige a a r z e l i n g , doch na B e l g k o n de F r a n s m a n h i e r m e d e a k k o o r d
punt b i j
i n t e r v e n t i e van
de
gaan.
CE.V. In Franse de
v o o r z i t t e r van het
verslag releveerde Andreani,
de
Sous-Comité, h e t g u n s t i g e e f f e k t
van
s t a n d v a s t i g h e i d d e r N e g e n op n e u t r a l e n , op s a m e n w e r k i n g
met
V.S., was
een k o r t m o n d e l i n g
en op h o u d i n g
om
U.S.S.R., c o n c l u d e r e n d
reden
deze s t a n d v a s t i g h e i d t e handhaven.
Dat
USSR g e e n h a a s t
algemeen i n t w i j f e l
z o u h e b b e n b i j e i n d CEV
g e t r o k k e n , en t o e g e s c h r e v e n
redenen d i e d i t l a n d ertoe noopten, einde
dat er a l l e
aan
vrij
taktische
z i j n b e l a n g b i j een
zo g o e d m o g e l i j k t e v e r b e r g e n , v o o r a l nu
aandrang verminderd i s .
werd
spoedig
Amerikaanse
Van I t a l i a a n s e k a n t werd gewezen
op h e t v o o r s t e l v a n de
P . C . I . , t e W a r s c h a u g e d a a n , om met e e n E u r o o e s e
Conferentie
v a n C o m m u n i s t i s c h e P a r t i j e n t e w a c h t e n t o t n a de C.E.V., R u s s e n die
z u l k een C o n f e r e n t i e n i e t
zouden h i e r i n
t e l a n g zouden w i l l e n
uitstellen
e x t r a a a n l e i d i n g k u n n e n v i n d e n om C.E.V.
snel te willen
vrij
afsluiten.
Deen h i e l d
een g e b r u i k e l i j k
mogelijke bereidheid
b e t o o g t e n g u n s t e v a n zo g r o o t
om t o t o r o c e d u r e s t e komen d i e de g a n g
v a n z a k e n z o u d e n k u n n e n v e r s n e l l e n , d o c h w e r d e r d o o r DG-PZ, gesteund van v e r s c h i l l e n d e zojuist
zijden,
op g e w e z e n d a t de N e g e n
i n " S u b c o m m i s s i e Human C o n t a c t s ' * e e n n i e u w e p r o c e d u r e
hadden g e i n i t i e e r d ,
zodat nieuwe
initiatieven niet
overhaast
b e h o e f d e n t e w o r d e n . B e l g wees met DGPZ op de i n t r e k k i n g v a n de R u s s i s c h e
i n s t e m m i n g met de p u b l i k a t i e
welke t w i j f e l Algemeen
CE.V.-documenten
deed r i j z e n a a n goede b e d o e l i n g e n v a n U . S . S . R . was men h e t e e n s o v e r de n o o d z a a k ,
intensief
c o n t a c t t e o n d e r h o u d e n met n e u t r a l e n , t e n e i n d e t e v o o r k o m e n dat deze v o o r h e t Westen zouden
ongunstige compromisvoorstellen
doen.
Ook wezen v e l e n op de n o o d z a a k t o t h e c h t e coördinatie a l v o r e n s werd o v e r g e g a a n t o t b i l a t e r a l e Een gedachte d i e onder l i c h t
g e s p r e k k e n met de a n d e r e
zijde.
p r o t e s t v a n de D u i t s e r ook i n
h e t rélevé de c o n c l u s i o n s w e r d
overgenomen.
Midden-Oosten. B e s l o t e n w e r d d a t i n de i n f o r m e l e d i s c u s s i e s d i e z u l l e n p l a a t s hebben
i n New Y o r k t u s s e n de N e g e n e n A r a b i s c h e
landen,
i n z a k e h e t d e b a t o v e r de P a l e s t i j n s e k w e s t i e , de d e l e g a t i e s v a n de N e g e n g e l e i d
z u l l e n w o r d e n d o o r de v o l g e n d e o v e r w e g i n g e n :
1. I l e s t e n t e n d u que l e s n e u f ne p e u v e n t p r e n d r e a u c u n engagement q u a n t à l e u r a t t i t u d e f u t u r e d a n s ce débat e t q u a n t à l e u r v o t e , a v a n t q u ' u n t e x t e éventuel ne s o i t connu. 2. L e s n e u f s o u h a i t e n t n a t u r e l l e m e n t que ce t e x t e reflète une a t t i t u d e de réalisme e t de modération, e t ne gêne p a s l e s négociations de p a i x . 3. Ce t e x t e d e v r a i t , e n t r e a u t r e s , éviter de m e t t r e e n c a u s e l e s p r i n c i p e s f o n d a m e n t a u x posés p a r l a résolution 242 notamment en ce q u i c o n c e r n e :
- l e d r o i t de l'état d ' I s r a e l de v i v r e à l'intérieur de frontières s u r e s e t r e c o n n u e s ; - l a nécessité d ' a b o u t i r à u n règlement p a c i f i q u e d u c o n f l i t d o n t , p a r a i l l e u r s , une s o l u t i o n de l a q u e s t i o n P a l e s t i n i e n n e e s t u n élément e s s e n t i e l . L e s n e u f r a p p e l l e n t à c e t égard l e u r p r i s e de p o s i t i o n du 6 n o v e m b r e 1 9 7 3 . 19 o k t o b e r S t a a t s s e c r e t a r i s B r i n k h o r s t h o u d t e e n r e d e v o o r de " C o u n c i l o n F o r e i g n R e l a t i o n s " t e New Y o r k , w a a r i n h i j o.m. ontkent dat Europa s l e c h t s r e g i o n a l e
verantwoordelijkheid
z o u d r a g e n . De v e r s t e r k i n g v a n de i n t e r n e E u r o p a , a l d u s de S t a a t s s e c r e t a r i s ,
s t r u k t u u r van
i s e c h t e r een n o o d z a k e l i j k e
v o o r w a a r d e v o o r de E u r o p e s e l a n d e n om e e n e x t e r n e r o l i n de w e r e l d t e s p e l e n . V e e l problemen kunnen nationaal
worden
o p g e l o s t . E u r o p e a n e n e r k e n n e n de
onderlinge afhankelijkheid Europese a f h a n k e l i j k h e i d eenheid b l i j f t
i n E u r o p a n i e t meer
op t a l r i j k e
op m i l i t a i r
v o o r de E u r o p e a n e n
t e v e n s e e n m i d d e l om h e t W e s t e n
Atlantische
t e r r e i n e n en de
t e r r e i n . De
Europese
e e n d o e l op z i c h z e l f ,
en
t e v e r s t e r k e n e n om een
b e t e r e en r e c h t v a a r d i g e r b e s t u u r d e wereld t e v e r w e z e n l i j k e n . Van
21 - 24 o k t o b e r b r e n g t de C a n a d e s e
een bezoek a a n P a r i j s
Eerste Minister
Trudeau
e n B r u s s e l . H i j h e e f t o n t m o e t i n g e n met de
N A V O - r a a d e n de E u r o p e s e C o m m i s s i e . B i j d e z e l a a t s t e g e l e g e n heid met
z e t T r u d e a u u i t e e n d a t Canada Europa wenst
zijn
economische
betrekkingen
t e r e g e l e n e n t e o n t w i k k e l e n m i d d e l s een
c o n t r a c t u e e l a r r a n g e m e n t met de G e m e e n s c h a p . 7 november Comité P o l i t i q u e
te Parijs,
b e h a n d e l d e o.m.
de v o l g e n d e
onderwerpen : a.
Meridionale_Middell^ De v o o r z i t t e r v a n de M e r i d i o n a l e M i d d e l l a n d s e Zee W e r k g r o e p b r a c h t v e r s l a g u i t o v e r de b e s p r e k i n g e n w e l k e i n h e t k a d e r v a n d e z e W e r k g r o e p op 6 n o v e m b e r o v e r C y p r u s hadden p l a a t s g e v o n d e n . Met b e t r e k k i n g t o t de r e p r e s e n t a t i v i t e i t v a n de C y p r i s c h e r e g e r i n g i n de Raad v a n E u r o p a v o n d e e n n a d e r e gedachtenwisseling plaats.
Met name g i n g h e t om de v r a a g o f de N e g e n , e t a p p e n d i e n d e n t e ondernemen t e n e i n d e t e b e w e r k s t e l l i g e n d a t G r i e k e n l a n d u n a n i e m weer t o t de R a a d v a n E u r o p a z o u k u n n e n w o r d e n t o e g i l a t e n . Op 25 o k t o b e r j . 1 . h e e f t de C y p r i s c h e r e g e r i n g zowe' t e N i c o s i a a l s t e P a r i j s a a n F r a n k r i j k l a t e n weten n i e t g e n e i g d t e z i j n b i j de a . s . b e h a n d e l i n g v a n de w e d e r t o e l a t i n g v a n G r i e k e n l a n d a f s t a n d t e d o e n v a n de v o o r z i t t e r s z e t e l . Op g r o n d v a n de T u r k s e h o u d i n g d i e de v e r t e g e n w o o r d i g i n g v a n de C y p r i s c h e r e g e r i n g n i e t e r k e n t , z o u zo M i n i s t e r C r i s t o f i d e s h e t Ministerscomité z o u p r e s i d e r e n de T u r k s e M i n i s t e r v a n B u i t e n l a n d s e Z a k e n n i e t t e P a r i j s aanwezig z i j n .
GEHEIM
T e g e n o v r de Prar.se opv at t i n g d i o h e t T y p r i f s c h e s t a n d p u n t s t e e n d e s t o l d e n de o v e r i g e vertegenwoord i g e r s v a n de Weger, d t - ' . u n l a i d i n g h e s t o n d v o o r oen d e m a r c h e t e A n k a r a t e n e i n d e n a t e g a n n o f de T u r k e n a a n h u n s t a n d p u r . t v . r . t h i e l d ^ n . So d i t h e t g e v a l m o c h t z i j n ?.ou v o o r t r k u n n e n worden O T e r v o g e n even— t u e e l n a r l a l p l e g i n ; - t e Athene een s t a p t e N i c o s i a t e o n d e r n e m e n t e n e i n d e t e n o j e n de C y p r i s c h e r e g e r i n g t o t a n d e r e g e d a c h t e n t e b r e n g e n , o.n. e r o o w i j d e n d d a t de u n a n i e m s w e d e r t o e l a t i n g v a n G r i e k e n l a n d t o t de R a a d v a n E u r o p a o o k in het b e l a n g v a n C y p r u s moest worden g e a c h t , N e d e r l a n d o n d e r s t r e e p t e dat de b e m o e i i n g e n var» de N e g e n om t o t o p l o s s i n g v a n deze z a a k t e k o n e n v o o r a l w o e s t e n w o r d e n g e p l a a t s t i n de o p t i e k v a n b e t p r o b l e e m r o n d C y p r u s i n z i j n a l g e m e e n h e i d . V o o r k o m e n moest w o r d e n d a t z i c h r o n d de w e d e r t o e l a t i n g v . n G r i e k e n l a n d een i n c i d e n t z o u v o o r d o e n h e t w e l k s c h a d e l i j k z o u k u n n e n z i j n v o o r de v e r h o u d i n g e n t u s s e n p a r t i j e n e n w a a r d o o r een r e g e l i n g van de k w e s t i e C y p r u s , z o u w o r d e n b e m o e i l i j k t . D e z e s t e i l i n g n a m e vond behoudens van Franse z i j d e , i n s t e m m i n g w a a r n a w e r d b e s l o t e n d a t de présidence n e r C o r e u t e l e g r a m e o n f o r m u l e v o o r e e n gemeens c h a p p e l i j k e d e m a r c h e t e A n k a r a z a l o p s t e l l e n waarbij e r v a n z a l w o r d e n u i t g e g a a n d a t deze s t a p een i n f o r m a t i e f k a r a k t e r z a l d r a g e n . V o o r t s z u l l e n de P e r m a n e n t e V e r t e g e n w o o r d i g e r s v a n de N e g e n t e S t r a a t s b u r g i n het l i c h t v a n de v e r d e r s o n t w i k k e l i n g e n o v e r l e g p l e g e n . OP grond van het r e s u l t a a t v a n de s t a p t e A n k a r a en h e t o v e r l e g t e S t r a a t s b u r g z u l l e n de c o r r e s p o n d a n t s v a n de a m b a s s a d e s t e P a r i j s b e s p r e k e n o f , z o a l s b o v e n a a n g e d u i d , de G r i e k s e r e g e r i n g en v e r v o l g e n s de r e g e r i n g t e N i c o s i a d i e n e n t e worden benaderd. H e t Comité P o l i t i eue b e s l o o t v o o r t s d a t de M e r i d i o n a l e M i d d e l l a n d s e Zee W e r k g r o e p op een n a d e r d o o r de présidence v o o r t e s t e l l e n d a t u m — e i n d n o v e m b e r , b e g i n d e c e m b e r - b i j e e n z a l komen t e r b e s p r e k i n g v a n de C y o r u s - k w e s t i e , mede i n h e t l i c h t v a n de d a n p l a a t s g e v o n d e n h e b b e n d e v e r k i e z i n g e n "in Griekenland. I t a l i a a n s e DGPZ b e p l e i t t e wederom d a t de Werkg r o e p z i c h v o o r a l ook b e z i g z o u h o u d e n met de v r a a g o f en i n h e t b e v e s t i g e n d e g e v a l i n h o e v e r r e de N e g e n een a c t i e v e r o l s o u d e n k u n n e n s p e l e n b i j h e t v i n d e n v a n een o p l o s s i n g v o o r h e t c o n f l i c t . De r e s u l t a t e n v a n de g e d a c h t e n w i s s e l i n g i n de v o l g e n d e z i t t i n g v a n de W e r k g r o e p z o u d e n v e r v o l g e n s n a d e r b e s p r o k e n k u n n e n w o r d e n t i j d e n s de b i j e e n k o m s t v a n de D i r e c t e u r e n - G e n e r a a l s P o l i t i e k e Z a k e n op 12 d e c e m b e r a . s . t e B r u s s e l , en marge v a n de M i n i s t e riële N a v o - E a a d .
b.
P a l e s t i j n s e d e^lname _jn
gurp-^Arabische
dialoog.
I n W e r k g r o e p M i d d e n - O o s t e n en v e r v o l g e n s Comité P o l i t i q u e werd d o o r de F r a n s e présidence de v r a a g v o o r g e l e g d v a n de Secretarle—Generaal v a n de A r a b i s c h e L i g a , Mahmoud H i u d , n o p e n s t o e l a t i n g v a n "de P a l e s t i j n e n " a l s w&s m e n e r s t o t de nìer.aire z i t t i n g e n v a n de gemengde 3uro-Arabisché C o m m i s s i o n Générale ( n i e t de w e r k g r o e p e n ) , w a a r v a n de e e r s t e b i j e e n k o m s t i s v o o r z i e n u l t i m o november. Dezo v r a a g was o n l a n g s a a n de F r a n s e A m b a s s a d e u r i n C a i r o v o o r g e l e g d en .verd g e m o t i v e e r d met v e r .vi j z i n g n a a r o v e r e e n k o m s t i g e status d e r P a l o s t i j n e n b i n n e n de Liga. F r a n k r i j k zou b e r e i d z i j n h i e r o p r e e d s t e r s t o n d p o s i t i e f t e r e a g e r e n , o v e r w e g e n d e d a t de A r a b i s c h e r e g e r i n g e n z e l f m o e i l i j k d e z e v a n de P a l e s t i j n e n a f k o m s t i g e v r a a g t e r z i j d e kunnen l e g g e n en d a t w e i g e r i n g z i j d e n s de M s g e n v o o r t g a n g v a n de P u r o A r a b i s c h e samenwerking i n gevaar zou kunnen brengen. Z o w e l i n W e r k g r o e p a l s v e r v o l g e n s i n Comité P o l i t i q u e b e s t o n d t e g e n deze F r a n s e o p s t e l l i n g sijdens overige delegaties onderling enigszins g e n u a n c e e r d b e z w a a r . Gewezen werd op p o l i t i e k e x p l o s i e f k a r a k t e r van d i t A r a b i s c h verzoek. K e t l e e k o p p o r t u n i ^ a l l e r e e r s t a f t e w a c h t e n hoe A r a b i e r e n e n met name de P.L.O. z i c h i n komend A . V . V . N . - d e b a t z u l l e n o p s t e l l e n . Mede a f h a n k e l i j k van verhoopte doch voorshands n i e t verwachtbare m o d e r a t i e aan A r a b i s c h e z i j d e zou i n l a t e r s t a d i u m , w a n n e e r d e e l n a m e v a n de P.L.O. a a n de d i a l o o g mede d a a r d o o r v o o r de b u i t e n w e r e l d meer a a n v a a r d b a a r z o u k u n n e n w o r d e n , m o g e l i j k p o s i t i e f op h e t v e r z o e k k u n n e n w o r d e n g e r e a g e e r d . Deelname r e e d s u l t i m o november l e e k m e e r d e r h e i d d e r Negen e v e n w e l v o l s t r e k t p r e m a t u u r en om z i j n p o l i t i e k e i m p l i c a t i e s inopportuun, z u l k s temeer daar d i a l o o g z i c h j u i s t z o v e e l m o g e l i j k b u i t e n p o l i t i e k v a a r w a t e r -.vil b e g e v e n . A f g e z i e n d a a r v a n l e e k ook g e e n p r a k t i s c h e n o o d z a a k a a n w e z i g v o o r d i a l o o g - d e e l n a m e d o o r de P.L.O. d a a r immers de P a l e s t i j n e n n o g n i e t b e s c h i k k e n o v e r e n i g e r k e n d g r o n d g e b i e d t e n a a n z i e n v/aar.'van e c o n o m i s c h e e t c . s a m e n w e r k i n g m o g e l i j k z o u z i j n . O v e r i g e n s was d u i d e l i j k d a t n e t de v a g e term "de P a l e s t i j n e n " i n h e t l i c h t v a n P a b a t de P.L.O. w o r d t b e d o e l d . Het d o o r P i a d genoemde a r g u m e n t v a n P a l e s t i j n s e d e e l n a m e b i n n e n de L i g a l e e k t e g e n d e z e zwaarwegende p o l i t i e k e a c h t e r g r o n d n i e t r e l e v a n t . D e z e p u n t e n z i j n o.m. v a n N e d e r l a n d s e - , maar v o o r a l van b r i t s e z i j d e (hetgeen Nederland g e l e g e n h e i d gaf z i c h n i e t t e z e e r t e exponeren) d u i d e l i j k naar v o r e n gebracht.
F r a n s m a n s t e l d e v o o r d a t de M i n i s t e r s i n E . P . 3 . - v e r g a d e r i n ? ; v a n 18 n o v e m b e r t e r z a k e b e s l i s s i n g z u l l e n nemen* A l s g e v o l g var. ba z w a a r t e g e n d e z e n o d e l o o s s n e l l e p r o c e d u r e werd de c o n c l u s i e i n h e t Comité* P o l i t i q u e b e r e i k t d a t de M i n i s t e r s h i e r o v e r op 18 n o v e m b e r z u l l e n p r a t e n , d o c h d a t e n i g e r l e i b e s l i s s i n g on d i e datum, l a a t s t a a n een u i t s p r a a k i n een voor P a l e s t i . j n e n g u n s t i g e z i n , o n w a a r s c h i j n l i j k moet v o r d e n g e a c h t . H e t Comité P o l i t i q u e b e s l o o t d e r h a l v e d a t d e présidence a a n S e c r e t a r i s - b e n e r a a l R i a d z a l doen weten d a t de H e g e n h e t A r a b i s c h e v e r z o e k i n b e s c h o u w i n g nemen v o l g e n s de b i n n e n , de H e g e n g e b r u i k e l i j k e o v e r l e g procedures. Van e n i g M i n i s t e r i e e l beraad OP k o r t e t e r m i j n z a l n a a r b u i t e n g e n e r l e i gewag w o r d e n gemaakt. In t e g e n s t e l l i n g t o t p e s s i m i s t i s c h e Franse en Italiaanse verwachting dat b i j u i t b l i j v e n van s p o e d i g e p o s i t i e v e r e a k t i e d e r N e g e n de A r a b i s c h e l a n d e n de e e r s t e b i j e e n k o m s t C o m m i s s i o n Générale z o u d e n w i l l e n a n n u l e r e n , s t e l d e e n marge v e r g a d e r i n g B r i t s e Werkgroepdeelnemer t e verwachten dat a r a b i e r e n n i e t anders dan voorshands n e g a t i e v e r e a k t i e d e r Negen verwachten en d a a r u i t g e n e r l e i v o o r de d i a l o o g n a d e l i g e c o n c l u s i e zouden t r e k k e n . Inmiddels i s n i e t geheel u i t g e s l o t e n dat M i n i s t e r s reeds t i j d e n s M i n i s t e r i e e l beraad van 11 n o v e m b e r i n B r u s s e l d o o r de présidence met h e t A r a b i s c h e v e r z o e k z u i l o n worden g e c o n f r o n t e e r d . e ^ i j ' b b } ^ - ' • g b , i " A i X * Y - ^ • _° ^ ï _ X £ l S ' Comité P o l i t i q u e h e c h t t e 7 n o v e m b e r g o e d k e u r i n g a a n a a n b e v a l i n g e n v a n de W e r k g r o e p M i d d e n - O o s t e n voor v e r d e r b e l e i d d e r Negen E.E.b.-landen nopens e e r s t d a a g s b e g i n n e n d e d e b a t i n do A.V.V.N. o v e r de Palestijnse kwestie. O v e r w e g e n d e d a t àard e n v e r l o o p v a n d i t d e b a t e n d a a r u i t w a a r s c h i j n l i j k voortkomende r e s o l u t i e voorshands onbekend z i j n en c o n c r e t e p o s i t i e b e p a l i n g d e r N e g e n e e r s t l a t e r m o g e l i j k i s , w a r d e n de v o l g e n d e z e e r algemene r i c h t l i j n e n a a n v a a r d . 0
v
!
e
r
1. Nauwe s a m e n w e r k i n g e n coördinatie t u s s e n de N e g e n b l i j f t g e b o d e n , w a a r t o e de P e r m a n e n t e V e r t e g e n w o o r d i g e r s i n New Y o r k w a a r s c h i j n l i j k h e t m e e s t aangewezen forum vormen, 2.
Streven naar gemeenschappelijke s t e m o p s t e l l i n g d e r N e g e n a a n z i e n o de i n t e d i e n e n r e s o l u t i e b l i j f t geboden.
3. E e n g e m e e n s c h a p p e l i j k e v e r k l a r i n g namens de N e g e n a f t e l e g g e n w o r d t momenteel n i e t v o o r z i e n .
GEHEIM
4. H e t i s v a n b e l a n g d a t de N e g e n v o o r t g a a n OD de A r a b i s c h e r e g e r i n g e n beroep t e doen z i c h gematigd op t e s t e l l e n , z o w e l t i j d e n s h e t d e b a t a l s b i j de o p s t e l l i n g v a n een o n t w e r p - r e s o l u t i e . H i e r t o e d i e n e n de r i c h t l i j n e n op 18 o k t o b e r d o o r h e t Comité P o l i t i q u e v a s t g e s t e l d . Het Comité P o l i t i q u e b e s p r a k v o o r t s h e t n u t v a n een M i n i s t e r i e e l o v e r l e g a v a n t de a a n v a n g v a n h e t P a l e s t i j n s d e b a t i n de A.V.V.N. op 13 d e z e r . D a a r t o e z o u e v e n t u e e l de Ministeriële b i j e e n k o m s t i n B r u s s e l v a n de 11e d e z e r k u n n e n w o r d e n g e b r u i k t , o f s c h o o n de d o e l s t e l l i n g d e z e r b i j e e n k o m s t g e h e e l a n d e r s i s . Van N e d e r l a n d s e , B e l g i s c h e , I t a l i a a n s e en D e e n s e z i j d e v o o r a l , w e r d z u l k e e n b e s l o t e n Ministeriële g e d a c h t e n w i s s e l i n g n u t t i g g e a c h t , o p d a t de o r a k t i s c h e k o n s e k w e n t i e s v a n h e t d o o r a l l e N e g e n onderschreven b e g i n s e l van g e l i j k g e r i c h t e p o l i t i e k e o p s t e l l i n g nog eens onder ogen konden worden g e z i e n . U i t e r a a r d diende d i t o v e r l e g geheim t e b l i j v e n . B r i t , D u i t s e r en v o o r a l F r a n s m a n v o e l d e n m i n d e r v o o r d i t M i n i s t e r i e e l b e r a a d . V a n F r a n s e z i j d e g o l d de b e d e n k i n g v e r m o e d e l i j k v o o r a l de o v e r w e g i n g d a t b i j d i e g e l e g e n h e i d n o g m a a l s e e n b e r o e p op h o o g n i v e a u op P a r i j s z o u w o r d e n g e d a a n d e z e k e e r z i c h n i e t v a n de i n z i c h t e n e n de t a k t i e k v a n de m e e r d e r h e i d d e r N e g e n t e distantiëren, z o a l s t e n a a n z i e n v a n de s t e m m i n g op de zogenaamde p r o c e d u r e l e P a l e s t i j n s e A . V . V . N . - r e s o l u t i e v a n 14 o k t o b e r i s g e s c h i e d . E e n s t e m m i g h e i d b e s t o n d o v e r de o p v a t t i n g d a t i n h o u d e l i j k ook de M i n i s t e r s a v a n t h e t b e g i n d e r A.V.V.N.-debatten v e r m o e d e l i j k w e i n i g z u l l e n kunnen zeggen. I n de W e r k g r o e p werd a a n g e n o m e n d a t d o o r de A r a b i e r e n i n te dienen eerste ontwerp-resolutietekst vermoedelijk de e l e m e n t e n z a l b e v a t t e n w e l k e i n o n d e r l i n g A r a b i s c h o v e r l e g a f g e l o p e n maanden r e e d s z i j n g e f o r m u l e e r d . D i t b e t r e f t v o o r n a m e l i j k het b e g i n s e l van z e l f b e s c h i k k i n g en h e t r e c h t t o t r e p a t r i a t i e , a l s m e d e een z e k e r e mate v a n b e v e s t i g i n g v a n de n i e u w v e r w o r v e n s t a t u s d e r P.L.O. W a a r s c h i j n l i j k b e t e k e n t d i t l a a t s t e nog n i e t een s t r e v e n n a a r v e s t i g i n g v a n een P a l e s t i j n s e r e g e r i n g i n b a l l i n g s c h a p . N a a r F r a n s en B r i t s i n z i c h t z o u z u l k s t r e v e n b i n n e n de d i v e r g e r e n d P a l e s t i j n s e g r o e p e r i n g e n z e l f v o o r l o p i g meer t w e e d r a c h t z a a i e n d a n e e n h e i d b r e n g e n , w e s h a l v e de P.L.O. v o o r l o p i g h i e r v a n z a l willen afzien. N a a r F r a n s e e v a l u a t i e , o.a. g e b a s e e r d op i n f o r m a t i e u i t D j e d d a ( M i n i s t e r Omar S a k k a f ) z o u d e n i n h e t b i j z o n d e r de g e m a t i g d e A r a b i s c h e r e g e r i n g e n w i l l e n i j v e r e n v o o r niet-controversiële r e s o l u t i e t e k s t . B i j a n d e r e d e l e g a t i e s i n de W e r k g r o e p b e s t o n d t e d i e n a a n z i e n minder g r o o t o p t i m i s m e . Men was h e t eens d a t de Negen n i e t , o f a l t h a n s n i e t t e s c h i e l i j k z i c h m o e t e n l a t e n manoevreren i n een o n d e r h a n d e l i n g s p o s i t i e t . a . v . o n t w e r p t e k s t e n , t e n e i n d e t e voorkomen dat men z i c h op b a s i s v a n q u i d pro quo t e zeer aan bepaalde t e k s t e n zou b i n d e n .
GEHEIM
De M i n i s t e r s v a n B.Z. v e r g a d e r e n E.P.S.-verband. Z i j buigen die
zich over
t e Parijs i n de
vorderingen,
d o o r de a d h o c - g r o e p t e r v o o r b e r e i d i n g v a n e e n
eventuele Voorts
topconferentie z i j n
gemaakt.
komen z i j t o t d e c o n c l u s i e d a t e r g e e n
stemming b e s t a a t
over
een e v e n t u e l e
deelneming door
w a a r n e m e r s a a n d e P.L.O. a a n de v o o r voorziene
eerste bijeenkomst
26 n o v e m b e r
v a n de C o m m i s s i o n
Générale v a n de E u r o - A r a b i s c h e s c h a p z a l a a n de A r a b i s c h e
overeen-
d i a l o o g . Het v o o r z i t t e r -
L i g a doen weten d a t e r nog
g e e n a n t w o o r d op h e t A r a b i s c h e
verzoek
terzake kan
w o r d e n g e g e v e n . T e n s l o t t e komen de m i n i s t e r s o v e r e e n dat
het v o o r z i t t e r s c h a p o f f i c i e u s aan Griekenland
informaties
z a l v e r s c h a f f e n over
E.P.S.-kader v o o r z o v e r voor 22
werkzaamheden i n
d e z e e e n "intérêt p a r t i c u l i e r "
Griekenland b e t r e f f e n .
november D o o r de A.V.V.N. w o r d t de r e s o l u t i e
Palestijnse
r e c h t e n aangenomen. A l l e
inzake
E.G.-landen
onthouden z i c h n a ampel o v e r l e g v a n stemming. 24 n o v e m b e r In uit
25 m i n i s t e r s b e s t a a t
en v i j f 25
Italië v o r m t M o r o e e n n i e u w e r e g e r i n g , d i e (twintig
Christen-Democraten
Republikeinen).
november De m i n i s t e r s r o n d d e n i n B r u s s e l h u n v o o r b e r e i -
dingen
v a n de v o o r
rentie
van regeringsleiders a f .
28
9 e n 10 d e c e m b e r v o o r z i e n e
november Ministers
Comité R a a d v a n E u r o p a .
confe-
De a g e n d a b e v a t t e e e n a a n t a l o n d e r v / e r p e n v a n a c t u e l e a a r d - z o a l s de o n t w i k k e l i n g e n oo C y p r u s , do E u r o p e s e V e i l i g h e i d s c o n f e r e n t i e , de s t a n d v a n z a k e n t . a . v . de S u r o o e s e s a m e n w e r k i n g , P o r t u g a l , de v e r h o u d i n g E u r o p a - V.S. H o o g t e p u n t was e c h t e r o n g e t w i j f e l d de w e d e r t o e t r e d i n g t o t de R a a d v a n E u r o p a v a n G r i e k e n l a n d . H a h e t h e r s t e l v a n d e g r o n d w e t v a n 1952 i n j u n i j . 1 . was de t e r u g k e e r v a n G r i e k e n l a n d nog s l e c h t s een k w e s t i e v a n t i j d . De c r i t e r i a w e l k e b i j de a a n v a a r d i n g v a n h e t l i d m a a t s c h a p v a n de R a a d v a n Europa w o r d e n a a n g e l e g d , h o u d e n i n de a a n v a a r d i n g v a n de b e g i n s e l e n v a n de r e c h t s s t a a t , de e e r b i e d i g i n g v a n de m e n s e n r e c h t e n e n de b e r e i d h e i d t o t s a m e n w e r k i n g i n de v e r w e z e n l i j k i n g v a n de d o e l s t e l l i n g e n v a n de R a a d v a n E u r o p a ( a r t . 1 ( a ) : The aim o f t h e C o u n c i l o f Europe i s t o a c h i e v e a g r e a t e r u n i t y b e t w e e n i t s Members f o r t h e p u r p o s e o f s a f e g u a r d i n g and r e a l i s i n g t h e i d e a l s and p r i n c i p l e s which a r e t h e i r common h e r i t a g e a n d f a c i l i t a t i n g t h e i r e c o n o m i c and s o c i a l o r o g r e s s . ) De t o e t s s t e e n d a t G r i e k e n l a n d " a b l e a n d w i l l i n g " k a n w o r d e n b e s c h o u w d om a a n d e z e c r i t e r i a t e v o l d o e n , z a g de P a r l e m e n t a i r e A s s e m b l e e v a n de R a a d v a n E u r o p a , w i e r instemming een v e r e i s t e voor t o e t r e d i n g i s , i n h e t h o u d e n v a n v r i j e v e r k i e z i n g e n . T o e n b e k e n d werd d a t d e z e v e r k i e z i n g e n m e d i a n o v e m b e r z o u d e n p l a a t s v i n d e n , mocht e r o p w o r d e n g e r e k e n d d a t de M i n i s t e r v a n B u i t e n l a n d s e Z a k e n v a n G r i e k e n l a n d de z i t t i n g v a n h e t Comité v a n M i n i s t e r s v a n de R a a d v a n E u r o p a op 28 n o v e m b e r d . a . v . reeds zou kunnen bijwonen. Het i s i n d e r d a a d m o g e l i j k g e b l e k e n de p r o c e d u r e v o o r t o e t r e d i n g v a n G r i e k e n l a n d v o o r 28 n o v e m b e r t e v o l t o o i e n , z o d a t t e r v e r g a d e r i n g M i n i s t e r B i t s i o s de G r i e k s e z e t e l weer k o n b e z e t t e n . T e g e l i j k met de w e d e r t o e t r e d i n g h e e f t G r i e k e n l a n d h e t E u r o p e s e V e r d r a g t e r b e s c h e r m i n g v a n de r e c h t e n v a n de mens o p n i e u w v a n k r a c h t v e r k l a a r d . H i e r m e d e i s o o k v o o r wat b e t r e f t de R a a d v a n E u r o p a de G r i e k s e k w e s t i e op v e r h e u g e n d e w i j z e t o t e e n o p l o s s i n g gebracht. De g e d a c h t e n w i s s e l i n g o v e r o n t w i k k e l i n g e n i n C y p r u s werd i n g e l e i d d o o r de B r i t s e S t a a t s s e c r e t a r i s H a t t e r s l e y , d i e c o n s t a t e e r d e d a t de " C l e r i d e s - D e n k t a s h t a l k s " v a n h e t g r o o t s t e b e l a n g w a r e n v o o r h e t b e r e i k e n v a n een o p l o s s i n g . D a a r t o e z o u d e n e c h t e r n i e t s l e c h t s o v e r de p r o b l e m e n v a n h u m a n i t a i r e a a r d , d o c h o o k de f u n d a m e n t e l e p o l i t i e k e v r a a g s t u k k e n i n de b e s p r e k i n g e n a a n de o r d e d i e n e n t e komen. Deze o p v a t t i n g werd a l g e m e e n g e d e e l d , w a a r b i j i n h e t b i j z o n d e r de C y p r i o t i s c h e M i n i s t e r v a n B u i t e n l a n d s e Z a k e n C h r i s t o p h i d e s a a n d r o n g op d a a d w e r k e l i j k e h u l p v e r l e n i n g en een o p l o s s i n g v a n h e t v l u c h t e l i n g e n p r o b l e e m . O p v a l l e n d 'was de g e m a t i g d e t o o n v a n de v e r t e g e n w o o r d i g e r s v a n G r i e k e n l a n d en T u r k i j e . L a a t s t genoemd l a n d was v e r t e g e n w o o r d i g d d o o r z i j n Permanent V e r t e g e n w o o r d i g e r b i j de Raad v a n E u r o p a en n i e t d o o r z i j n M i n i s t e r v a n B u i t e n l a n d s e Z a k e n , omdat g e e n g e v o l g was g e g e v e n a a n de T u r k s e e i s d a t h e t Comité v a n M i n i s t e r s ook e e n v e r t e g e n w o o r d i g e r v a n de T u r k s C y p e r s e gemeenschap z o u h o r e n .
Na een u i t g e b r e i d e d i s c u s s i e o v e r e n k e l e v a n ì n van een d o o r h e t Comité v a n M i n i s t e r s t e nemen re: tie, w a a r i n i n s t e m m i n g werd b e t u i g d met de V . U . - r e : tie n o . 3212 v a n 1 n o v e m b e r j . 1 . , werd b e s l o t e n d< SCU33ÌB o v e r C y p r u s u i t s l u i t e n d i n h e t perscommuniqué te v e r m e l d e n en n i e t ook n o g v a s t t e l e g g e n i n e e n reso Aan T u r k s e z i j d e b e s t o n d g e e n e n k e l e b e h o e f t e a a n resolutie. De o p v a t t i n g e n o v e r de E u r o p e s e V e i l i g h e i d s e i r e n t i e l i e p e n n a u w e l i j k s u i t e e n . A l g e m e n e m s t e m m eng v o n d de o p v a t t i n g v a n M i n i s t e r v a n d e r S t o e l , d a t de " d e r d e mand" i n f e i t e de b e g i n s e l e n moet b e v a t t e n welke de t o e k o m s t i g e c o n t a c t e n t u s s e n de E u r o p e s e l a n d e i r e g e l e n , waardoor vasthoudendheid d e r Westerse l a : v a n g r o o t b e l a n g moet worden g e a c h t . V o o r a l s n o g was e e n e v e n t u e l e d e r d e f a s e op t o p n i v 2 a u n i e t w a a r s c h i j n l i j k . N i e u w e d e n k b e e l d e n kwamen n i s t n a a r voren. De d i s c u s s i e o v e r P o r t u g a l h a d e e n b e p a a l d p o s i t i e v e toonaard. P o r t u g a l zag z i c h gesteld tegenover formidabele p r o b l e m e n , v e r b a n d h o u d e n d met de s l e c h t e a l g e m e e n e c o n o m i s c h e t o e s t a n d , de d e k o l o n i s e r i n g s p o l i t i e k en de o p r i c h t i n g van democratische maatschappelijke i n s t e l l i n g e n . M i n i s t e r v a n d e r S t o e l z e i t e h o p e n dat het l a n d n a de v e r k i e z i n g e n a l s l i d t o t de R a a d v a n E u r o p a z o u k u n n e n t o e t r e d e n , d o c h p l e i t t e n u r e e d s v o o r s t e u n van de R a a d d o o r e n e r z i j d s P o r t u g a l t e l a t e n d e e l n e m e n aan b e p a a l d e t e c h n i s c h e w e r k z a a m h e d e n i n h e t k a d e r van de R a a d , a n d e r z i j d s P o r t u g a l t e l a t e n p r o f i t e r e n van i n h e t R a a d s s e c r e t a r i a a t a a n w e z i g e d e s k u n d i g h e i d , b.v. op j u r i d i s c h g e b i e d . I n d e z e l f d e g e e s t s p r a k e n o . a . de v e r t e g e n w o o r d i g e r s v a n de S c a n d i n a v i s c h e l a n d e n , de B o n d s r e p u b l i e k en O o s t e n r i j k . De s e c r e t a r i s - g e n e r a a l werd geïnstrueerd t e r z a k e werkzaam t e z i j n . O v e r de v e r h o u d i n g E u r o p a - V.S. w e r d s l e c h t s z e e r k o r t g e s p r o k e n . A a n de P e r m a n e n t V e r t e g e n w o o r d i g e r s werd o p g e d r a g e n v o o r z o v e r n o d i g t e r z a k e g e g e v e n s u i t t e v/isselen. I n h e t l i c h t v a n de n a d e r e n d e t o p c o n f e r e n t i e g a f het agendapunt b e t r e f f e n d e Europese samenwerking i n d i t kader n i e t t o t d i s c u s s i e a a n l e i d i n g . De z i t t i n g w e r d b i j g e w o o n d d o o r e e n g r o o t a a n t a l M i n i s t e r s v a n B u i t e n l a n d s e Zaken d e r l i d s t a t e n , z i j h e t d a t v a n de " g r o t e v i e r " a l l e e n M i n i s t e r G e n s c h e r v o o r k o r t e t i j d a a n de v e r g a d e r i n g d e e l n a m . Het v o o r z i t t e r s c h a p b e r u s t t e b i j de M i n i s t e r v a n B u i t e n l a n d s e Z a k e n v a n C y p r u s , d i e e v e n w e l b e r e i d was g e v o n d e n z i c h b i j de a g e n d a n u n t e n C y p r u s en G r i e k e n l a n d t e l a t e n v e r v a n g e n door z i j n Deense a m b t g e n o o t . En marge v a n de z i t t i n g d e p o n e e r d e Z w i t s e r l a n d de r a t i f i c a t i e o o r k o n d e i n z a k e het Europese Verdrag b e t r e f f e n d e de M e n s e n r e c h t e n . Daarmede z i j n a l l e l i d s t a t e n thans p a r t i j b i j d i t v e r d r a g . Op 29 november v o n d e e n c o l l o q u e p l a a t s v a n h e t Comité v a n M i n i s t e r s met e e n a a n t a l l e d e n v a n de P a r l e m e n t a i r e v e r g a d e r i n g . De parlementariërs t o o n d e n z i c h i n h e t b i j z o n d e r geïnteresseerd i n de o n t w i k k e l i n g e n op C y p r u s en i n de E u r o p e s e V e i l i g h e i d s c o n f e r e n t i e . Het n a a f l o o p v a n de z i t t i n g u i t g e g e v e n p e r s communiqué g e e f t een k o r t résumé v a n h e t b e s p r o k e n e .
Euro-Arabisehe dialoog : v i j f d e b i j e e n k o m s t g r o u p e de c o o r d i n a t i o n , 1)
3 decembei
A a n v a n k e l i j k was de g r o u o e de c o o r d i n a t i o n gP< v o c e e r d om z i c h t e b e r a d e n o v e r e e n d o o r L i g a S e c t a r i s - G e n e r a a l R i a d gesuggereerde t u s s e n o o l o s s i r g * v o i h e t g a a n d e h o u d e n v a n de d i a l o o g , n . 1 . d o o r de w e r k g r o e p e n a l v a s t t e c o n s t i t u e r e n i n a f w a c h t i n g v a n de e e r s t e b i j e e n k o m s t d e r o l e n a i r e c o m m i s s i o n générale d i e immers s i n e d i e was u i t g e s t e l d h a n g e n d e de k w e s t i e d e r P . L . O . - v e r t e g e n w o o r d i g i n g i n de d i a l o o g . Intussen bleek Riad d i t oraktische voorstel niet t e h e b b e n k u n n e n h a n d h a v e n . A a n de F r a n s e A m b a s s a d e u r t e C a i r o h a d h i j g e z e g d d a t o m z e i l e n v a n h e t P.L.O.v r a a g s t u k n i e t l a n g e r m o g e l i j k was e n d a t g e e n v e r d e r e a c t i e v a n A r a b i s c h e z i j d e k o n worden verwacht zonder gunstige b e s l i s s i n g daarover. D i t w e r d d o o r v o o r z i t t e r T i n e a a n de g r o u p e m e d e g e d e e l d . H i j s t e l d e d e r h a l v e v o o r d a t t h a n s een a n t w o o r d a a n C a i r o z o u w o r d e n g e z o n d e n w a a r i n de Negen, a l t h a n s een b e p e r k t e groep d a a r u i t , z i c h b e r e i d z o u d e n v e r k l a r e n t e o r a t e n o v e r de P . L . O . - v e r t e g e n w o o r d i g i n g . De F r a n s e a r g u m e n t a t i e b e v a t t e de v o l g e n d e elementen: a . De e i s e n v a n de A r a b i s c h e p a r t i j nemen v o o r t d u r e n d t o e , zodat h e t g e v a a r l i j k i s t e l a n g t e wachten. R i a d v r a a g t n u o o k a l om d e e l n a m e v a n de P.L.O. i n de w e r k g r o e p e n . b . H e t w o o r d i s n u a a n de N e g e n . A l s h e t a n t w o o r d n u w e e r e e n v o o r l o p i g k a r a k t e r h e e f t z a l d i t d o o r de A r a b i e r e n a l s n e g a t i e f worden beschouwd. c. M i n i s t e r s k o n d e n 18 n o v e m b e r n o g g e e n b e s l i s s i n g nemen z o l a n g h e t d e b a t i n A.V.V.N. n i e t v a s a f g e s l o t e n . Nu moet r e k e n i n g g e h o u d e n w o r d e n met h e t r e s u l t a a t van het debat. d . N e g a t i e v e r e a c t i e b r e n g t de d i a l o o g , w a a r a a n de Negen j u i s t v e e l waarde h e c h t e n , i n g e v a a r .
2)
De m e e r d e r h e i d v a n de l e d e n was e c h t e r v a n o o r d e e l d a t de g r o u o e z i c h n i e t g e m a c h t i g d k o n r e k e n e n d e z e p o l i t i e k e k w e s t i e t e b e t r e k k e n i n de v o o r b e r e i d e n d e b e s p r e k i n g e n met de A r a b i e r e n . H e t a n t w o o r d d e r N e g e n M i n i s t e r s v a n 18 n o v e m b e r , n . 1 . d a t de P . L . O . - k w e s t i e nog i n s t u d i e was, b l e e f immers v a n k r a c h t e n k o n a l l e e n d o o r de M i n i s t e r s z e l f g e w i j z i g d w o r d e n . H e t Franse v o o r s t e l o n t v i n g s l e c h t s enige steun van B e l g en L u x e m b u r g e r .
De d i s c u s s i e l e v e r d e de v o l g e n d e g e z i c h t s p u n t e n op. D u i t s e r b e t o o g d e d a t n i e t v e r g e t e n moet w o r d e n d a t i n h e t A r a b i s c h e karnp ook l a n d e n z i j n d i e de e c o n o m i s c h e s a m e n w e r k i n g i n de d i a l o o g z e e r b e l a n g r i j k a c h t e n . Z i j n c o n c l u s i e was daarom d a t we ons n i e t t e s t e r k op de F.L.O. m o e t e n c o n c e n t r e r e n . De A r a b i e r e n moet d u i d e l i j k gemaakt w o r d e n d a t de d i a l o o g i n hun b e l a n g i s . Z i j m o e t e n d a n maar a f w e g e n wat h e t b e l a n g r i j k s t e i s : de d i a l o o g o f de P.L.O. I n de d i a l o o g horen geen p o l i t i e k e p r e s t i g e z a k e n t h u i s . B r i t o n d e r s t e u n d e d e z e g e d a c h t e n . H i j wees e r o p d a t we n u v o o r de v r a a g s t a a n o f we op h e t h e l l e n d e v l a k v a n de p o l i t i s e r i n g v a n de d i a l o o g w i l l e n s t a p p e n . H i j meende d a t we k u n n e n i n s t e m m e n met de o o r s p r o n k e l i j k e s u g g e s t i e v a n R i a d n . 1 . om de w e r k g r o e p e n i n t e s t e l l e n e n t e l a t e n b e g i n n e n met hun s t u d i e s . De d e e l name i n w e l k e v o r m d a n ook v a n de P.L.O. i s een z a a k d i e i n h e t Ministeriële E . P . S . - o v e r l e g moet w o r d e n b e h a n d e l d . Van N e d e r l a n d s e k a n t i s e v e n e e n s k r a c h t i g o n d e r s t r e e p t d a t de g r o u o e de c o o r d i n a t i o n n i e t h e t f o r u m i s om e e n a n t w o o r d op h e t v e r z o e k v a n de L i g a en de P.L.O. t e f o r m u l e r e n . De g r o e p moet n i e t a f w i j k e n v a n de n o n - p o l i t i e k e l i j n . F r a n s m a n b e t o o g d e t e l k e n s d a t de d i a l o o g t o c h n i e t g e h e e l z o n d e r p o l i t i e k e d i m e n s i e i s . De economische s a m e n w e r k i n g z o u n i e t h e t e n i g e b e l a n g z i j n . De p o l i t i e k e i n s p i r a t i e i s de v o e d i n g v o o r de economische s a m e n w e r k i n g . Z e l f s de g e m a t i g d e l a n d e n i n het A r a b i s c h e kamp k u n n e n b i j een a f w e g i n g v a n d i a l o o g t e g e n o v e r d e e l n a m e P.L.O. s l e c h t s v o o r h e t l a a t s t e kiezen. B e l g o n d e r s t e u n d e v o o r z i t t e r , d a a r b i j o.m. v e r w i j z e n d naar het p l a n Deniau, waarin het P a l e s t i j n s e probleem r e e d s i s v e r w e r k t . H i j s u g g e r e e r d e een t u s s e n o p l o s s i n g w a a r b i j e e n P . L . O . - w a a r n e m e r z o u w o r d e n opgenomen i n de Liga-delegatie. Z o w e l Deen a l s B r i t s t e l d e n d a t e r g e e n e n k e l b e z w a a r i s v o o r l o p i g g e e n a n t w o o r d t e g e v e n a a n de S e c r e t a r i s G e n e r a a l v a n de A r a b i s c h e L i g a , a f g e z i e n v a n h e r h a l i n g v a n de wens d e r N e g e n , d a t d e z e op t e c h n i s c h n i v e a u d o o r g a a t d o o r i n s t e l l i n g v a n de w e r k g r o e p e n . Het b e s p r e k e n v a n de m o d a l i t e i t e n v o o r P.L.0.-deelneming i s a f h a n k e l i j k v a n e e n v o o r a f g a a n d b e s l u i t v a n de Ministers. D u i t s e r wees e r b o v e n d i e n op d a t , z o l a n g P.L.O.d e e l n e m i n g nog punt van o v e r l e g i s , dat geen n e g a t i e v e i n d r u k op A r a b i e r e n h o e f t t e maken. 1 e r en I t a l i a a n meenden ook d a t de g r o u o e n i e t s kon o n d e r n e m e n d a t a f w e e k v a n de b e s l i s s i n g d e r N e g e n M i n i s t e r s , a l meende I t a l i a a n w e l d a t s p o e d i g e d e f i n i t i e v e s t a n d p u n t b e p a l i n g o v e r P.L.O. o n v e r m i j d e l i j k was. C o n c l u s i e was d a t nu n o g g e e n s t a n d p u n t g e f o r m u l e e r d k a n w o r d e n a l t h a n s n i e t o v e r de P . L . O . - k w e s t i e . E e r s t z a l i n de h o o f d s t e d e n n a d e r b e r a a d m o e t e n p l a a t s v i n d e n o v e r de j o n g s t e v e r l a n g e n s v a n de A r a b i e r e n . E r b e s t o n d g e e n b e z w a a r t e g e n om s a m e n w e r k i n g t u s s e n E.S.R.O. en A r a b i s c h e L i g a i n h e t k a d e r v a n de E u r o - A r a b i s c h e d i a l o o g t e b r e n g e n .
GEHEIM
Bondskanselier President
7
Schmidt
brengt
een b e z o e k
Pord.
december Partijleider
Breznew bezoekt
Parijs.
aan
De l a a t s t e T o p c o n f e r e n t i e " v a n de oude stemüel" d i e op 9 en 10 d e c e m b e r j . 1 . o n e e r v o o r z i t t e r s c h a p v a n de F r a n s e P r e s i d e n t , G i s c a r d d ' E s t a i n g , b i j e e n i s geweest i n P a r i j s , i s i n s t a a t g e b l e k e n om i n t e g e n s t e l l i n g t o t de p e s s i m i s t i s c h e v e r w a c h t i n g e n d a a r o m t r e n t , op een a a n t a l b e l a n g r i j k e ounten t o t p o s i t i e v e b e s l u i t e n te komen. O n g e t w i j f e l d i s de v o o r de t o e k o m s t v a n de E u r o p e s e S a m e n w e r k i n g m e e s t b e l a n g r i j k e b e s l i s s i n g d i e i n z a k e de B r i t s e h e r o n d e r h a n d e l i n g e n . De f o r m u l e d i e voor de B r i t s e b e g r o t m g s b i j d r a g e i s gevonden h e e f t vermoedelijk de weg geëffend v o o r a k t i e v e r e s t e u n v a n P r i m e M i n i s t e r W i l s o n z e l f a a n de p o l i t i e k om E n g e l a n u L i d v a n de Gemeenschap t e d o e n b l i j v e n . De k a n s o. u i t t r e d i n g i s d o o r d i t a l l e s v e r k l e i n d . Men moet z i c h e v e n w e l geen i l l u s i e s maken o v e r de d a a d w e r k e l i j k e tenuitvoerlegging v a n de nu g e m a a k t e b e g i n s e l a f s p r a a k . En F r a n k r i j k en D u i t s l a n d z i j n b i j z o n d e r h u i v e r i g om E n g e l a n d i n z i j n wensen i n z a k e de financiële b i j d r a g e v a n d a t l a n d aan de Gemeenschap t e g e m o e t t e komen. De F r a n s e P r e s i d e n t h e e f t z i c h t o t h e t a l l e r l a a t s t v e r z e t t e g e n het doen v a n b e l a n g r i j k e c o n c e s s i e s op d i t p u n t . Men mag dan ook v e r w a c h t e n d a t b i j de u i t w e r k i n g van de par. 37 v a n h e t communiqué n o g t a l van m o e i l i j k h e d e n z u l l e n r i j z e n . D a a r e n b o v e n h e e f t de t o p e i n d e l i j k k a n s g e z i e n om - z i j h e t met een j a a r v e r t r a g i n g - de j p r i c h t i n g van het R e g i o n a a l Fonds per 1 j a n u a r i l v e i l i g te s t e l l e n . De R e g e r m g s l e i a e r s h e b b e n ..armede een a l te l a n g r e e d s op de G e m e e n s c h a p r u s t e n d e h y o o t h e e k a f g e l o s t , en w e l op de v o l g e n d e w i j z e : h e t commissie-voorstel v o o r een f o n d s w o r d t g e a m e n d e e r d i n d i e z i n d a t het t o t a a l b e d r a g v a n 1400 m i l j o e n r . e . w o r d t teruggebracht t o t I3OO m i l j o e n r . e . v o o r een pr« e f Der i o d e v a n d r i e j a r e n . I n d e z e 1300 m i l j o e n r . e . i s v e r v a t een b e d r a g v a n 150 m i l j o e n r . e . v o o r r e e d s v o o r z i e n e h u l p u i t n c L a n d b o u w f o n d s ( A f d e l i n g Oriëntatie). Italië k r i j g t u i t h e t F o n d s 40 p r o c e n t , ^ c n a n d k r i j g t 6 p r o c e n t en 6 m i l j o e n r . e . , w e l k l a a t s t e b e d r a g g e l i j k s t a a t a a n de i n k o m s t e n w e l k e I e r l a n d zou d e r v e n nu h e t F o n d s met 100 m i l j o e n r . e . i s v e r m i n d e r d . G e g e v e n de t o e z e g g i n g aan Italië {AO o r o c e n t v a n h e t t o t a a l ) wordt d i t b e d r a g van 6 m i l j o e n r . e . t e n l a s t e g e b r a c h t van het a a n d e e l der o v e r i g e z e v e n L i d s t a t e n . Een p a r a g r a a f i n h o u d e n d e d a t h e t t o e z i c h t d e r c o m m i s s i e op n a t i o n a l e s t e u n m a a t r e g e l e n met een r e g i o n a a l k a r a k t e r moet w o r d e n v e r s c h e r p t i s o n d e r d r u k v a n B r i t s e k a n t vervallen. De t e k s t o v e r de e n e r g i e - p r o b l e m a t l e k i s mager en v o o r n a m e l i j k v a n b e l a n g vanwege de - r m e l d i n g van het overleg Giscard-Ford. De i n d r u k werd v e r k r e g e n d a t S c h m i d t t i j d e n s z i j n A m e r i k a a n s e g e s p r e k k e n m b e g i n s e l be s c h e i d h e e f t o n t m o e t om mee t e w e r k e n a a n een cunii-.. a i t i e t u s s e n p r o d u c e n t e n en c o n s u m e n t e n , z o a l s v o o r g e s t e l d d o o r Frankrijk. t
Het k e r n p u n t b l i j f t u i t e r a a r d o f V.S. en F r a n k r i j k h e t eens z u l l e n kunnen worden o v e r het orobleem van het v o o r b e r e i d e n d e c o n s u r n e n t e n o v e r l e g . De r e i s n a a r M a r t i n i q u e z a l h i e r u i t s l u i t s e l moeten geven. V o o r t s z i j vermeld dat t e n s l o t t e i s a f g e z i e n van een mandaat a a n de F r a n s e P r e s i d e n t om namens de N e g e n met de A m e r i k a a n s e P r e s i d e n t t e g a a n o n d e r h a n d e l e n z o a l s v o o r g e s t e l d door D u i t s l a n d . (Met n a d r u k z i j g e w e z e n op h e t confidentiële k a r a k t e r v a n de i n f o r m a t i e i n d e z e p a r a g r a a f ) . Wat de i n f l a t i e D e s t r i , ] d i n g en w e r k g e l e g e n h e i d s p r o b l e m a t i e k b e t r e f t , h e e f t B o n d s k a n s e l i e r S c h m i d t de e e r s t e dag van het Topberaad doen b l i j k e n van z i j n v o o r n e m e n s om de n a d r u k i n de b e l e i d s v o e r i n g t e l e g g e n op de w e r k g e l e g e n h e i d s p r o b l e m a t i e k , t e - w i j l h i j i n de a f s l u i t e n d e b e s p r e k i n g e n e c h t e r weer meer h e t a c c e n t h e e f t g e p l a a t s t op de m f l a t i e b e s t r i j d i n g . Eén en a n d e r h e e f t n i e t n a g e l a t e n d o o r t e w e r k e n i n de v e r s c h i l l e n d e c o n c e p t - t e k s t e n . De h u i d i g e t e k s t k a n a l met a l accept a b e l w o r d e n g e a c h t ook a l g a a t d e z e m i n d e r ver i n onze r i c h t i n g d a n de o o r s p r o n k e l i j k e t e k s t e n d i e door een r e d a k t i e g r o e p w a r e n o p g e s t e l d . V o o r a l op Nederlandse a a n d r a n g i s m e l d i n g g e m a a k t v a n de n o o d z a a k om, met name t e n b e h o e v e v a n de o n t w i k k e l i n g s l a n d e n , b i j t e d r a g e n t o t de o n t w i k k e l i n g v a n de w e r e l d h a n d e l en t o t h e t s l a g e n v a n de GATT-onderhandelingen. Van b e l a n g i s ook de wens t o t c o n v e r g e n t i e van het e c o n o m i s c h b e l e i d met d a t v a n de V.S. eju de wijze waarop deze z a l worden u i t g e s p r o k e n . I n s t e m m i n g i s u i t g e s p r o k e n met h e t e x p a n s i e v e b e l e i d dat door N e d e r l a n d wordt g e v o e r d . Het b l e e k n i e t m o g e l i j k o v e r e e n s t e m m i n g t e b e r e i k e n o v e r e e n u i t b r e i d i n g v a n de m i d d e l e n v a n h e t E u r o p e e s S o c i a a l F o n d s t e n b e h o e v e v a n de b e s t r i j d i n g van w e r k e l o o s h e i d . V o l s t a a n i s met een i n t e n t i e v e r k l a r i n g . T e n s l o t t e n o g de i n s t i t u t i o n e l e v o o r z i e n i n g e n . Het b e e l d h i e r i s p e r s a l d o p o s i t i e f t e a c h t e n . De b i j e e n k o m s t e n v a n de r e g e r i n g s l e i d e r s z i j n w - L ^ . - a a r g e f i x e e r d op e e n a a n t a l v a n d r i e p e r j a a r , t e r w i j l N e d e r l a n d de v o o r k e u r a a n t w e e g a f , doch g a r a n t i e s voor de i n b e d d i n g d a a r v a n i n h e t n o r m a l e c o m m u n a u t a i r e k a d e r z i j n g e s c h a p e n . De naam " C o n s e i l Européen" i s g e s n e u v e l d o n d e r z w a a r Deens v e r z e t . Wat h e t s e c r e t a r i a a t b e t r e f t i s a f g e s p r o k e n dat i e d e r e v o o r z i t t e r v r i j i s d i e voorz i e n i n g e n t e t r e f f e n d i e , en op de w i j z e d i e , h i j z e l f nodig acht. T i j d e n s de b e s p r e k i n g e n i s d u i d e l i j k g e b l e k e n d a t twee z i t t i n g e n g e h o u d e n z u l l e n worden i n h e t v o o r z i t t e n d l a n d e n een i n B r u s s e l . Op h e t s t u k d e r E.P.S. i s o v e r e e n g e komen d a t o n d e r b e p a a l d e c o n d i t i e s een " d i p l o m a t i e concertée" v a n de N e g e n w o r d t nagestreefd. Wat de m e e r d e r h e i d s b e s l u i t e n b e t r e i t z u l l e n de a f s p r a k e n d i e gemaakt z i j n o v e r de t o e k o m s t i g e cedure t e r z a k e a a n de L i d s t a t e n worden b e v e s t i g d . Z\ z i j n evenwel u i t h e t communiqué g e l i c h t . Het r e s u l t a a t t . a . v . h e t Europees Parlement i s bevredigend te a c h t e n .
Wat de v e r k i e z i n g e n b e t r e f t z a l E n g e l a n d h o p e l i j k D o s i t i e f mede k u n n e n w e r k e n n a e e n o o s i t i e v e a f l o o van h e t r e f e r e n d u m , t e r w i j l ook v o o r de Deense d e l e g a t i e e l e c t o r a l e o v e r w e g i n g e n v a n h e t moment e e n b e l a n g r i j k e r o l h e b b e n g e s p e e l d . G-egeven de t i j d d i e n o d i g i s om de p r a k t i s c h e v o o r z i e n i n g e n t e t r e f f e n mag e r r e k e n i n g mee w o r d e n g e h o u d e n d a t t e n t i j d e v a n de o n d e r t e k e n i n g v a n h e t n i e u w e v e r d r a g a l l e L i d s t a t e n d a a r t o e k u n n e n overgaan, De w e t g e v e n d e b e v o e g d h e d e n v a n h e t P a r l e m e n t z u l l e n w o r d e n v e r g r o o t , z i j h e t d a t sommige l a n d e n h e b b e n d o e n w e t e n op d i t t e r r e i n v o o r a l s n o g g e e n v e r d r a g s w i j z i g i n g t e k u n n e n o v e r w e g e n . V o o r de v o o r t g a n g n a a r de E u r o p e s e Unie i s een e n i g s z i n s d i l a t o i r e n r o c e d u r e - o p l o s s i n g g e v o n d e n , d i e h e t V.K. e n D e n e m a r k e n op d i t moment n i e t i n g r o t e n a t i o n a a l - p o l i t i e k e m o e i l i j k h e d e n b e h o e f t te b r e n g e n . De t i j d d i e a n d e r s v e r l o r e n z o u z i j n g e g a a n omdat d e z e l a n d e n n o g n i e t k u n n e n m e e w e r k e n a a n e e n R a a d s r a p p o r t w o r d t n u b e s t e e d d o o r de M i s s i e T i n d e m a n s . De t e k s t v a n h e t communiqué g a a t a l s b i j l a g e 20 h i e r b i j . Het t o t a a l d e r b e s l u i t e n o v e r z i e n d e k a n w o r d e n g e c o n c l u d e e r d d a t de t o p i n s t a a t i s g e w e e s t e e n a a n t a l '•major s t u m b l i n g b l o c k s " u i t de weg t e r u i m e n , d a n w e l v o o r l o p i g t e n e u t r a l i s e r e n . V e e l z a l a f h a n g e n v a n de v e r d e r e b e r e i d h e i d t o t s a m e n w e r k i n g t u s s e n de L i d s t a t e n ( z i e b . v . p a s s a g e s i n z a k e i n f l a t i e b e s t r i j d i n g en i n z a k e e n e r g i e , met name i n t e r n e m a r k t o r d e n i n g ) . De m o g e l i j k h e i d t o t e e n v e r d e r e v r u c h t b ^ e s a m e n w e r k i n g i s echter wel d e g e l i j k vergroot.
Ministeriële z i t t i n g e n t e B r u s s e l v a n D e f e n c e P l a n n i n g C o m m i t t e e e n NAVO-Raad.
15 - 16 d e c e m b e r O n t m o e t i n g op M a r t i n i q u e v a n de P r e s i d e n t e n P o r d en G i s c a r d .
17
december
Energieraad te Brussel.
1 j a n u a r i 1975 I e r l a n d neemt h e t v o o r z i t t e r s c h a p v a n E.E.G./S.P.S. o v e r van 23
Frankrijk. e n 24 Het
o.m.
januari Comité P o l i t i q u e
de v o l g e n d e
komt t e D u b l i n b i j e e n e n b e s p r e e k t
onderwerpen :
CEVS E e n h e l e d a g w e r d g e w i j d a a n de b e s p r a k i n g v a n h e t . r a p p o r t v a n h e t sous-comité. A f g e z i e n v a n h e t p u n t " f o l l o w - u p " werd o v e r e e n s t e m m i n g b e r e i k t o v e r h e t i n de komende r o n d e n t e v o l g e n b e l e i d . Wat de e v a l u a t i e b e t r e f t was h e t g e v o e l e n d a t e r n o g een a a n m e r k e l i j k a a n t a l b e l a n g r i j k e punten b e s t a a t d i e moeten w o r d e n o p g e l o s t i n de 2e f a s e . De t e k s t e n d i e t o t d u s v e r z i j n o p g e s t e l d z i j n comnromissen, d i e i n meerdere o f mindere mate v o l d o e n i n g s c h e n k e n . H e t g a a t d a n ook n i e t a a n t e beweren, z o a l s i n h e t r a o o o r t v a n h e t sous-comité was g e s c h i e d , d a t w i j , op d i e o u n t e n waar r e e d s t e k s t e n z i j n g e r e g i s t r e e r d , o n z e essentiële d o e l s t e l l i n g e n b e r e i k t h e b b e n . De v r a a g o f e e n s t r e e f d a t u m v o o r l i e t e i n d v a n de tweede f a s e m o e s t w o r d e n v a s t g e s t e l d g a f a a n l e i d i n g t o t een ' v r i j f u n d a m e n t e e l v e r s c h i l v a n m e n i n g t u s s e n de t e g e n s t a n d e r s , d i e h i e r v a n , a l s vermeend t o k e n van n e r v o s i t e i t van onze k a n t , s l e c h t s e e n v e r z w a k k i n g v a n de w e s t e l i j k e o n d e r h a n d e l i n g s p o s i t i e v e r w a c h t t e n , e n de v o o r s t a n d e r s , d i e o v e r i g e n s - met u i t z o n d e r i n g v a n D e n e m a r k e n , d a t 1 a o r i l v o o r s t e l d e , en v a n b e r e i d h e i d w i l d e d o e n g e t u i g e n om d a a r t o e de w e r k zaamheden t e v e r s n e l l e n - hun s t a n d p u n t met m i n d e r k r a c h t n a a r v o r e n b r a c h t e n dan i n h e t sous-comité, een week tevoren» Men werd h e t e r t e n s l o t t e , op b a s i s v a n e e n v a n I t a l i a a n s e z i j d e g e s u g g e r e e r d e f o r m i a t e , o v e r eens d a t de hoop k o n w o r d e n u i t g e s p r o k e n op een e i n d d e r werkzaamheden a a n h e t b e g i n v a n de a a n s t a a n d e zomer, m i t s a l l e deelnemende s t a t e n d a a r t o e h e t huraie z o u d e n b i j d r a g e n . Een f o r m u l e d i e , m i t s h i j i n een l a t e r s t a d i u m m e t v e r d e r wordt v e r s t e r k t , h y p o t h e t i s c h g e n o e g l i j k t om t i j d s d r u k op w e s t e l i j k e z i j d e t e verini i d e n .
C o n f i d e n c e b u i l d i n g m e a s u r e s : na e e n e e r s t e i n t e r v e n t i ¬ v a n F r a n k r i j k d a t d u i d e l i j k maakte d a t v o o r h a a r de CB»»s b e s l i s t g e e n h a l s z a a k v o r m d e n , l a g e e n k r a c h t i g e geir-'érs c h a p p e l i j k e p o l i t i e k e ii mm pp uu ll ss om om OP op dd ii tt g^ eh b- iioerd) i e t s t e b e r e i k e n , n i e t meer b i n n e n de g r e n z e n v a n h e t m o g e l i j k e , N i e t t e m i n v e r k l a a r d e n . n a e e n s e r i e d i r e k t e en indirekte v e r m a n i n g e n v a n de m e e s t e p a r t n e r s , de F r a n s e n z i c h b e r e i d om z i c h t e h o u d e n a a n de c o n c l u s i e s t e r z a k e v a n de m i n i s t e r s v a n s e p t e m b e r j . 1 . N e d e r l a n d noemde de CBM's e e n e s s e r t i e e ' e l e m e n t b i j h e t creëren v a n w e d e r z i j d s v e r t r o u w e n i n h e t k a d e r v a n h e t o n t s p a n n i n g s s t r e v e n , en beaamde de r e d e n e r i n g v a n België d a t w i j o f w e l m o e t e n k u n n e n w i j z e n op duideï m a a t r e g e l e n , o f w e l e v e n d u i d e l i j k de s c h u l d v a n e e n m i s iJKe l u k k i n g op de USSR z o u d e n m o e t e n l a d e n , en daarmee a a n t o n e n d a t reële u i t w e r k i n g v a n de CEVS maar z e e r b e p e r k t i s . 1
F o l l o w - u p : g e d i s c u s s i e e r d werd o v e r de f u n d a m e n t e l e vraag o f , e n zo j a waarom t h a n s h e r z i e n i n g g e w e n s t z o u z i j n v a n de n a g r o n d i g e d i s c u s s i e b e r e i k t e ministeriële c o n c l u s i e s , d i e w a r e n u i t g e m o n d i n h e t d o o r Denemarken op 26 a p r i l 1974 t e Genove i n g e d i e n d e v o o r s t e l , t.w. een i n t e r i m p e r i o d e v a n 3 j a a r , w a a r n a e e n b i j e e n k o m s t v a n hoge a m b t e n a r e n t e r e v a l u a t i e v a n de u i t v o e r i n g v a n C B V S - b e s l u i t e n en v a n de p o l i t i e k e s i t u a t i e , en e v e n t u e l e i n d i e n i n g van v o o r s t e l l e n over eventuele verdere f o l l o w - u p . Het Comité P o l i t i q u e was h e t e r o v e r e e n s - d a t e e n c o m p i l a t i e moet w o r d e n g e m a a k t v a n a l l e a r g u m e n t e n d i e op d i t p u n t n a a r voren z i j n gebracht. H e t sous-comité z a l d a a r n a e e n d i s c u s s i e - d o c u m e n t v o o r de m i n i s t e r s o p s t e l l e n . H i e r i n z a l ook r u i m e a a n d a c h t m o e t e n v/orden b e s t e e d a a n e e n p r e c i s e r i n g v a n de g e w e n s t e • ' s u i t e s t e c h n i q u e s " e n z u l l e n a l l e a r g u m e n t e n p r o en c o n t r a worden v e r w e r k t . N e d e r l a n d wees i n de d i s c u s s i e op de t a k t i s c h e w e n s e l i j k h e i d om de substantiële d i s c u s s i e t e Genève zo l a a t m o g e l i j k t e h o u d e n , z e k e r a l s w i j v e r d e r z o u d e n g a a n d a n h e t Deense v o o r s t e l , z u l k s om t e v e r m i j d e n d a t b e p a a l d e o n d e r w e r p e n z o u d e n w o r d e n v e r w e z e n n a a r de s u i t e s . Dat h e t R u s s i s c h e s t r e v e n t . a . v . de f o l l o w - u p t e g e n de w e s t e l i j k e c o h e s i e was g e r i c h t , was d u i d e l i j k . W i j z o u d e n ons v a n o n z e k a n t m o e t e n a f v r a g e n w e l k e v o o r d e l e n t e b e h a l e n z i j n met een o n m i d d e l l i j k e v o o r t z e t t i n g v a n de m u l t i l a t e r a l e d i a l o o g . D a a r b i j m o e t e n w i j o n s r e a l i s e r e n d a t wat w i j i n CEVS b e r e i k e n , v o o r e n i g e t i j d h e t maximum z a l z i j n , en d a t v o o r z e t t i n g van h e t g e s p r e k h e t g e v a a r i n h o u d t d a t ook d i t b e r e i k t e w e e r op l o s s e s c h r o e v e n wordt g e z e t . W i j z o u d e n d a a r o m b i j de f o l l o w - u p h e t a c c e n t m o e t e n l e g g e n op de u i t v o e r i n g v a n de b e s l u i t e n , en op de e v a l u a t i e d a a r v a n , T e g e n o v e r de p u b l i e k e o p i n i e g e e f t d i t een g o e d a r g u m e n t voor h e t a f w i j z e n van een v o o r t z e t t i n g van een gesprek m e t e e n n a h e t e i n d v a n de c o n f e r e n t i e . V o o r h e t o g e n b l i k b l e k e n s l e c h t s twee v a n de n e g e n p a r t n e r s e r v o o r g e p o r t e e r d , v e r d e r t e gaa: dan h e t " D e e n s e " v o o r s t e l v a n 26 a p r i l j . 1 . C o n c l u d e r e n d k a n g e s t e l d d a t h e t o v e r l e g t e D u b l i n h e t tot, dusver gevolgde b e l e i d i n grote l i j n e n h e e f t b e v e s t i g d : _ t e Genève z a l g e i n s i s t e e r d worden op c o m p l e t e e e r s t e v a n a l l e ( w e s t e l i j k e ) v o o r s t e l l e n en worden v a s t g e h o u d e n a a n h e t d o o r Denemarken i n g e d i e n d e v o o r s t e l t . a . v . de follow-up.
Euro-
•kTübizchGj^i^loof;.
Het Comité P o l i t i q u e b e s p r a k twee f a c e t t e n v a n c o E u r o A r a b i s c h e d i a l o o g , v o o r g e l e g d d o o r de G r o u p e de C o o r d i n a t i o n , , a.
Documentatie substantie
dialoog.
C o n f o r m de a a n b e v e l i n g GgrGroupê de C o o r d i n a t i o n b e s l o o t h e t Comité P o l i t i q u e d a t t h a n s s p o e d i g s t , d.w.z. av. •it'll maart, een w e r k s t u k aan h e t L i g a - s e c r e t a r i a a t z a l worden gezonden b e h e l z e n d e m o g e l i j k e c o n c r e t e inhoud dialoog* D i t g e s c h i e d t op v e r z o e k v a n h e t S e c r e t a r i a a t - G e n e r a a l d e r L i g a . H e t Comité P o l i t i q u e o v e r w o o g d a t l a n g s d e z e weg de n e g e n h u n p o s i t i e v e i n s t e l l i n g t e g e n o v e r ' d e d i a l o o g kunnen b e v e s t i g e n en z o v e e l m o g e l i j k h e t p o l i t i e ke a s p e c t d a a r b u i t e n k u n n e n h o u d e n . b. U i e u w _ v o o r s t e l _ d e r _ L i g a _ n o p e
.
H e t Comité P o l i t i q u e was v a n o o r d e e l d a t de m i n i s t e r s g o e d k e u r i n g k u n n e n h e c h t e n a a n de d o o r h e t S e c r e t a r i a a t G e n e r a a l d e r A r a b i s c h e L i g a v i a I t a l i a a n s e Ambassade t e K a i r o voorgelegd nieuw v o o r s t e l van het S e c r e t a r i a a t d e r L i g a d a t i n g r o t e t r e k k e n o v e r e e n s t e m t met h e t v o o r s t e l S a u v a g n a r g u e s en de n a r t i c i p a t i e - k w e s t i e P.L.O. b e o o g t t e o m z e i l e n v i a de b i j e e n k o m s t v a n de t w e e d e l e g a t i e s v a n w e d e r z i j d s e deskundigen zonder a a n d u i d i n g van l a n d o f n a t i o n a l i t e i t en d e r h a l v e h o o g s t e n s a n o n i e m e d e e l n a m e v a n de P a l e s t i j n s e d e s k u n d i g e n . G e z i e n h i e r en d a a r n o g o n d u i d e l i j k e f o r m u l e r i n g van d i t v o o r s t e l achtten enkele Comité P o l i t i q u e l e d e n (met name D e n e m a r k e n , H e d e r l a n d en Y.K. ) n a d e r e b e s t u d e r i n g h i e r v a n g e w e n s t . I n d i t v e r b a n d s t e l d e DGPZ d a t H e d e r l a n d g r o t e w a a r d e h e c h t aan s o o e d i g b e g i n d e r d i a l o o g , doch open oog h e e f t v o o r inhärente p r o b l e m e n . A l l e r e e r s t v e r d i e n d e n u de v r a a g o v e r de p r a k t i s c h e i n h o u d d e r d i a l o o g e n m i t s d i e n b o v e n sub a . genoemd d o c u m e n t de a a n d a c h t . Deskundigen-groepen zouden e e r s t na c a t a l o g i s e r i n g van onderweroen n u t t i g b i j e e n k u n n e n komen t e r w i j l g e w a a k t m o e s t w o r d e n t e g e n g e r e k t e o n d e r h a n d e l i n g e n o v e r p r o c e d u r e - k w e s t i e s . Ook i s d e z e r z i j d s g e w e z e n op de n o o d z a a k v a n d i s c r e t i e n a a r b u i t e n o v e r h e t d o o r de n e g e n o n d e r l i n g g e v o e r d e b e r a a d over deze m a t e r i e . De N e d e r l a n d s e v i s i e vond s t e u n b i j a n d e r e n . V o o r a l de B e l g wees op b e z w a a r d a t h e t L i g a - v o o r s t e l a l s " p r o p o s i t i o n Européenne" z o u m o e t e n w o r d e n g e o r e s e n t e e r d , w a a r b i j a a n v a a r d i n g d o o r de a r a b i s c h e l a n d e n e e n open v r a a g b l e e f . D i t l e i d d e t o t h e t d o o r h e t Comité P o l i t i q u e a a n v a a r d l e l g i s c h v o o r s t e l om de e v e n t u e e l d o o r de m i n i s t e r s t e aanvaarden f o r m u l e a l l e r e e r s t t e t o e t s e n aan a a n v a a r d b a a r h e i d daarvan door a l l e L i g a - l a n d e n a l v o r e n s de b e s l i . s s i n g d e r n e g e n m i n i s t e r s i n o p e n b a a r h e i d z o u worden g e b r a c h t . De F r a n s m a n had h i e r t e g e n b e z w a a r en d r o n g a a n om h e t L i g a - v o o r s t e l persé d o o r de E.P.S.m i n i s t e r s op 13 f e b r u a r i d e f i n i t i e f en p u b l i e k e l i j k t e d o e n g o e d k e u r e n . D i t werd dooi' h e t Comité P o l i t i q u e verworpen.
De m i n i s t e r s z u l l e n op 13 f e b r u a r i een v o o r w a a r d e l i j k e g o e d k e u r i n g h e c h t e n v o o r s t e l , zonder openbaarmaking van d i t De m i n i s t e r s - a g e n d a v a n 13 f e b r u a r i z a l a l s a f z o n d e r l i j k nunt " p r o g r e s s - r e p o r t " o v e r de d i a l o o g v e r m e l d e n .
dus h o o g s t e n s aan het L i g a besluit. dan ook s l e c h t s van de v o o r z i t t e r
Midden-Oost;en. Z o w e l de w e r k g r o e p M i d d e n - O o s t e n a] 3 h e t Comité P o l i t i q u e b e s o r a k e n de r e c e n t e o n t w i k k e l i n g e n i n h e t M i d d e n O o s t e n en de v o o r u i t z i c h t e n op n i e u w e s p a n n i n g e n , d i e m o g e l i j k z o u d e n l e i d e n t o t e e n h e r v a t t i n g v a n de k r i j g s handel ingen , De g e d a c h t e n w i s s e l i n g l e i d d e o.m. t o t de ( I t a l i a a n s e ) v r a a g o f de ook v o o r E u r o p a r i s k a n t e s i t u a t i e i n h e t Midden-Oosten w e l l i c h t a a n l e i d i n g gaf t o t enig diploma- ' t i e k i n i t i a t i e f d e r n e g e n , w a a r b i j z o w e l b i j de V.3. a l s b i j de d i r e c t b e t r o k k e n p a r t i j e n de E u r o p e s e b e z o r g d h e i d z o u w o r d e n u i t g e s p r o k e n en e e n b e r o e p z o u w o r d e n g e d a a n ?m e r n s t i g t e b l i j v e n s t r e v e n n a a r n i e u w o v e r l e g , u i t m o n d e n d i n een r e c h t v a a r d i g e en d u u r z a m e v r e d e . K e t Comité P o l i t i q u e c o n c l u d e e r d e d a t h e t d e n k b e e l d op z i c h z e l f n i e t m o e s t w o r d e n v e r w o r p e n . H e t o g e n b l i k voor e n i g e g e m e e n s c h a o p e l i j k e a c t i e w e r d e v e n w e l n i e t opoort u u n g e a c h t , v o o r n a m e l i j k omdat de n e g e n i n d i t s t a d i u m z e l f geen n u t t i g e c o n c r e t e s u g g e s t i e s kunnen doen, a l t h a n s g e e n e l e m e n t e n k u n n e n t o e v o e g e n a a n wat z i j langs gebruikelijke diplomatieke kanalen b i l a t e r a a l r e e d s aan belanghebbende p a r t i j e n kunnen l a t e n weten. H a a r g e l a n g de s i t u a t i e z i c h i n de komende weken of maanden i n de r i c h t i n g v a n n i e u w e o o r l o g s d r e i g i n g z o u o n t w i k k c l e n , zou h e t n u t v a n e n i g e E u r o p e s e demarche t e r s t i m u l e r i n g van v e r d e r e v r e d e s p o g i n g e n nader kunnen w o r d e n o v e r w o g e n . A l d u s w e r d de I t a l i a a n s e g e d a c h t e met e e n b e t r e k k e l i j k v a g e f o r m u l e en met een o p d r a c h t a a n de w e r k g r o e p d e z e k w e s t i e n i e t u i t h e t oog t e v e r l i e z e n , n a a r de t o e k o m s t v e r s c h o v e n .
30
januari
N e d e r l a n d en N o o r w e g e n h o u d e n
1
politieke
c o n s u l t a t i e s t e Den Haas
februari
H e t M i n i s t e r i e e l A . C P . - E . E . G . - o v e r l e g , d a t 18 g e d u u r d , w o r d t t e B r u s s e l a f g e s l o t e n . Men o v e r e e n s t e m m i n g t e komen„
maanden h e e f t
slaagt erin t o t
Deze o v e r e e n k o m s t t u s s e n de E.E.G. e n 46 A . G . P . - l a n d e n , d i e een
v a n 5 $smr z a l h e b b e n , w o r d t g e t i t e l d
loontijd
"ACP-BEG-
o v e r e e n k o m s t v a n Lomé", h e t t o t a l e r e s u l t a a t k a n a l s z e e r positief
w o r d e n b e s c h o u w d . De z e l f b e w u s t e en
onafhankelijke
o p s t e l l i n g v a n de A . C P . - l a n d e n k a n de s a m e n w e r k i n g E.E.G. en A . C P . e e n f l e x i b e l e r geven. D i t r e s u l t a a t b e w i j s t
en b e v r e d i g e n d e r
voorts
karakter
d a t de E.E.G. n o g i n
staat
i s t o t de b e l a n g r i j k s t e b e s l i s s i n g e n t e komen w a n n e e r
grote
e x t e r n e d r u k wordt
10
13
uitgeoefend.
en 11 f e b r u a r i
E'. E . G . - r a a d s z i t t i n g
te Brussel.
februari
De M i n i s t e r s v a n B u i t e n l a n d s e .
Z a k e n komen t e D u b l i n
i n E . P . S . - k a d e r en b e s p r e k e n o.m.
u
tussen
^ I2lArabische
de v o l g e n d e
bijeen
onderwerpen.
a
^^ i2°S'
Na u i t v o e r i g e d i s c u s s i e , g e d e e l t e l i j k i n " r e s t r i c t e d s e s s i o n " , h e c h t t e n de m i n i s t e r s h u n g o e d k e u r i n g a a n e e n a a n t a l h i e r o n d e r v o l g e n d e r i c h t l i j n e n b e h o e v e n s e e n d e m a r c h e v a n de présidence b i j v o o r z i t t e r s c h a p en S e c r e t a r i s - G e n e r a a l v a n de A r a b i s c h e L i g a . sont 1. L e s neuf/disoosés à f a i r e l a p r o p o s i t i o n f o r m e l l e s u i v a n t e :
2.
a.
d a n s u n p r e m i e r t e m p s , d e s e x p e r t s A r a b e s e t Européens s e r e n c o n t r e r a i e n t a u C a i r e p r o c h a i n e m e n t a f i n de d i s c u t e r de q u e s t i o n s r e l a t i v e s à l a coopération d a n s l e s s e c t e u r s économique, t e c h n i q u e e n c u l t u r e l .
b.
a s s i s t e r a i e n t à l a réunion une s e u l e délégation A r a b e e t une s e u l e délégation Européenne, c h a q u e délégation c o m p r e n a n t d e s e x p e r t s siégeant en t a n t que t e l s e t s a n s qualité: représentative.
Cette proposition
implique
que :
a. l a présence d ' e x p e r t s P a l e s t i n i e n s d a n s l a délégation A r a b e n ' i m p l i q u e pas l ' a c c e p t a t i o n p a r l e s n e u f d ' a f f i r m a t i o n de l ' O L P c o n c e r n a n t l e u r s t a t u t . En conséquence, i l s e r a i t s o u h a i t a b l e d'éviter t o u t e déclaration p u b l i q u e c o n c e r n a n t l e s t a t u t d e s e x p e r t s P a l e s t i n i e n s . Au c a s oh une déclaration p u b l i q u e i n t e r v i e n d r a i t , l e s n e u f s e r a i e n t d o n c c o n t r a i n t s de r e n d r e p u b l i q u e l e u r p o s i t i o n . b. des g r o u p e s s e r a i e n t i n s t i t u e s q u i t r a i t e r a i e n t a e s d i f f e r e n t s a s p e c t s de l a coopération c o n c r e t e , à l ' e x c l u s i o n a b s o l u e de t o u t e q u e s t i o n p o l i t i q u e .
3. C e t t e p r o p o s i t i o n ne s e r a i t p a s r e n d u e p u b l i q u e a v a n t d ' a v o i r été acceptée p a r l e s A r a b e s . L a démarche c i - d e s s u s s e r a i t f a i t e après l a v i s i t l e secrétaire a ' e t a t A m e r i c a n d o i t f a i r e d a n s c e r t a i n s c a p i t a l e s Européennes. L ' a c c e p t a t i o n p a r l e D a n e m a r k e s t donnée ad r e f e r e n d u m s o u s réserve de l ' a c c o r d d u g o u v e r n e m e n t . Note : En f a i s a n t c e t t e démarche, i l s e r a i t exoliaué à l a présidence de l a L i g a e A r a b e e t à s o n S e c r e t a i r e Général : n
J
a
v
a
o
i
u
r
e
a . que l a réunion d e s e x p e r t s A r a b e s e t Européens déciderait ae q u e s t i o n s r e l a t i v e s à l ' o r g a n i s a t i o n d e s t r a v a u x notamment l a création d e s o u s - g r o u p e s d a n s d e s d o m a i n e s t e l s que l ' a g r i c u l t u r e , l ' i n d u s t r i e , l e s i n f r a s t r u c t u r e s l a c o o p e r a t i o n financière a i n s i que l a coopération t e c h n i c ue et c u l t u r e l l e . b.
que l a p r o p o s i t i o n c o n s t i t u e une D r e m i e r e étape e t n ' a f f e c t e p a s l e s méchanismes i n s t i t u t i o n n e l s déjà prévus pour l e d i a l o g u e " .
M i n i s t e r v a n d e r S t o e l s t e l d e t i j d e n s de d i s c u s s i e d a t N e d e r l a n d e e n p o s i t i e v e g e z i n d h e i d j e g e n s de d i a l o o g k o e s t e r t e n h e t o o k e e n s i s met de s u g g e s t i e d a t t e r z a k e v a n v e r d e r e s t a p p e n c o n t a c t met m i n i s t e r K i s s i n g e r w o r d t opgenomen. M o n d e r s t r e e p t e v o o r t s d a t de f o r m u l e v o o r een d e s k u n d i g e n b i j e e n k o m s t p a s f o r m e e l a a n A r a b i e r e n moet w o r d e n v o o r g e s t e l d nadat v a s t s t a a t d a t z i j hiermee a k k o o r d gaan. Tevens h e e f t M e r o p g e w e z e n d a t de d i a l o o g e e n n i e t p o l i t i e k k a r a k t e r moet h e b b e n e n d a t ook v o o r N e d e r l a n d t h a n s g e e n s p r a k e k a n z i j n v a n e r k e n n i n g v a n de P.L.O. Nog t i j d e n s de " r e s t r i c t e d s e s s i o n " b l e e k d a t e e n p e r s a g e n t s c h a p r e e d s een - g l o b a a l j u i s t s - weergave v a n bovenstaande f o r m u l e v o o r d e s k u n d i g e n b i j e e n k o m s t de w e r e l d h a d i n g e s t u u r d o n d e r m e d e d e l i n g d a t m i n i s t e r s h e t op d e z e b a s i s e e n s '«raren g e w o r d e n o v e r de d e e l n e m i n g v a n de P.L.O. B e s l o t e n w e r d d a t m i n i s t e r P i t z g e r a l d z i c h t i j d e n s de p e r s c o n f e r e n t i e na a f l o o p z o u b e p e r k e n t o t de m e d e d e l i n g d a t de m i n i s t e r s d i s c u s s i e e r d e n o v e r de c o n c r e t e i n h o u d d i e d i a l o o g z a l k r i j g e n , en o v e r a r r a n g e m e n t e n d i e t e r v o o r b e r e i d i n g v a n de d i a l o o g m o e t e n w o r d e n g e t r o f f e n , d o c h n i e t o v e r de principiële v r a a g v a n a l o f n i e t p a r t i c i n a t i e v a n P.L.O. a a n de d i a l o o g . Cyp_rus. De m i n i s t e r s w i j d d e n i n r e s t r i c t e d s e s s i o n e e n d i s c u s s i e a a n de r e c e n t e o n t w i k k e l i n g e n op C y p r u s e n de m o g e l i j k h e d e n v o o r i n i t i a t i e v e n v a n de n e g e n t o t b e m i d d e l i n g . N a a f l o o p v a n de v e r g a d e r i n g werd d o o r m i n i s t e r F i t z g e r a l d e e n v e r k l a r i n g a a n de p e r s a f g e l e g d . ( Z i e b i j l a g e 29) M i n i s t e r F i t z g e r a l d opende de d i s c u s s i e met e r o p t e w i j z e n d a t de n e g e n s p e c i a l e r e l a t i e s met de d r i e b e t r o k k e n l a n d e n h e b b e n , d i e a a n l e i d i n g zouden kunnen vormen t o t een b e m i d d e l i n g s a a n b o d . Y/ij m o e s t e n on3 e c h t e r t e r d a g e a f v r a g e n wat w i j z o u d e n kunnen d o e n e n hoe v e r w i j k o n d e n g a a n . De m i n i s t e r s w a r e n h e t e r n a e n i g e d i s c u s s i e o v e r eens d a t e e r 3 t " f a c t f i n d i n g " d i e n d e t e g e s c h i e d e n , e n w e l d o o r e e n "émissaire' op a m b t e l i j k n i v e a u v a n de o r e s i d e n c e .
E e r s t a l s n e e r i n f o r m a t i e b e s c h i k b a a r was z o u b e k e k e n k u n n e n w o r d e n waar k a n s e n v o o r i n i t i a t i e v e n v a n de n e g e n l a g e n . M i n i s t e r v a n d e r S t o e l b e n a d r u k t e d a t k o r t s l u i t i n g met V.S. v o o r k o m e n moet w o r d e n . C o n t a c t met de A m e r i k a n e n t e r z a k e was d e r h a l v e v e r e i s t . D i t werd d o o r m i n i s t e r S a u v a g n a r g u e s beaamd en de I e r s e v o o r z i t t e r g i n g met d e z e s u g g e s t i e e v e n e e n s a k k o o r d . M i n i s t e r s K a t t e r s l e y en S a u v a g n a r g u e s meenden d a t a a n p a r t i j e n i n h e t g e s c h i l zo s p o e d i g m o g e l i j k moet w o r d e n d u i d e l i j k gemaakt d a t b e m i d d e l i n g v a n de n e g e n g r o t e v o o r d e l e n h e e f t b o v e n e v e n t u e l e b e h a n d e l i n g van de C y p r u s k w e s t i e i n de V e i l i g h e i d s r a a d . I n d a t l a a t s t e g e v a l kwam immers de S o v j e t - U n i e i n h e t s p e l . S t a a n d e de v e r g a d e r i n g kwamen e e r s t e b e r i c h t e n b i n n e n dat T u r k s - C y p r i o t e n z i c h t o t a u t o n o o m d e e l v a n een b i - r e g i o n a l e r e p u b l i e k hadden g e c o n s t i t u e e r d . M i n i s t e r S a u v a g n a r g u e s c o n s t a t e e r d e d a t deze o n t w i k k e l i n g een i n i t i a t i e f v a n de n e g e n s l e c h t s u r g e n t e r l e e k t e maken. Portugal. De m i n i s t e r s w i s s e l d e n v a n g e d a c h t e n o v e r de s i t u a t i e i n Portugal. M i n i s t e r H a t t e r s l e y v e r m e l d d e e n i g e b i j z o n d e r h e d e n over het r e c e n t e b e z o e k v a n m i n i s t e r C a l l a g h a n aan L i s s a b o n . De v o o r n a a m s t e c o n c l u s i e s v a n m i n i s t e r C a l l a g h a n kwamen op volgende neer, aldus H a t t e r s l e y :
het
- P o r t u g a l b e v i n d t z i c h i n een z e e r m o e i l i j k e s i t u a t i e ; - I n t i m i d a t i e v a n de b e v o l k i n g i s w e e r g e b r u i k geworden; - B e w e g i n g d e r s t r i j d k r a c h t e n b e t w i j f e l t of algemene v e r k i e z i n g e n kunnen worden gehouden; - R e g e r i n g i s b e v r e e s d om h a a r e c o n o m i s c h e p o l i t i e k bekend te m a k e n , h e t g e e n de e c o n o m i s c h e p o s i t i e v a n P o r t u g a l i n gevaar b r e n g t a a n g e z i e n de b u i t e n l a n d s e i n v e s t e r i n g e n stagneren zolang n i e t b e k e n d i s w e l k e e c o n o m i s c h e d o e l s t e l l i n g e n de r e g e r i n g nastreeft . M i n i s t e r Callaghan wilde z i j n k o l l e g a ' s aanbevelen, de P o r t u g e s e r e g e r i n g " m o r a l s u p p o r t " t e g e v e n , d a a r b i j i n het o o g h o u d e n d d a t d e z e l a a t s t e " d e e p l y s e n s i t i v e " i s wat b e t r e f t e r o v e r h a a r i n h e t b u i t e n l a n d w o r d t g e z e g d en g e s c h r e v e n . De P o r t u g e s e r e g e r i n g , a l d u s was C a l l a g h a n ' s i n d r u k , w e n s t n i e t " p a t r o n i z e d " t e w o r d e n . De s t e u n v a n de n e g e n moet d e r h a l v e op s u b t i e l e w i j z e w o r d e n g e g e v e n en n i e t " t r u m p e t e d " . De a m b a s s a d e u r s v a n de n e g e n t e L i s s a b o n z o u d e n b i j v . m i n i s t e r S o a r e s b i j voorkomende g e l e g e n h e d e n kunnen doen weten dat hun r e g e r i n g e n de d e m o c r a t i s c h e r e g e r i n g v a n P o r t u g a l , waar nodig, w i l l e n helpen. M i n i s t e r v a n d e r S t o e l o n d e r s c h r e e f d a t s t e u n v a n de n e g e n n i e t c o n t r a o r o d u k t i e f mag w e r k e n . We m o e t e n s u b t i e l en v o o r z i c h t i g t e w e r k gaan.M b e t w i j f e l d e o v e r i g e n s o f c o l l e c t i e v e o f b i l a t e r a l e d e m a r c h e s v a n de n e g e n z i n v o l k u n n e n z i j n . M s u g g e r e e r d e d a t m i n i s t e r F i t z g e r a l d w e l l i c h t na a f l o o p v a n de v e r g a d e r i n g op i n d i r e k t e w i j z e i e t s v a n de o p v a t t i n g e n v a n de n e g e n kon d o e n blijken.
M i n i s t e r s S a u v a g n a r g u e s en Rumor en de C o m m i s s i e v o o r z i t t e r O r t o l i s l o t e n z i c h h i e r b i j a a n . Gewaarschuwd werd v o o r a k t i e v a n de n e g e n , d i e n a a r i n m e n g i n g i n P o r t u g e s e b i n n e n l a n d s e a a n g e legenheden r i e k t . M i n i s t e r F i t z g e r a l d kreeg t e n s l o t t e volgende g u i d e l i n e voor de p e r s c o n f e r e n t i e n a a f l o o p : The n i n e F o r e i g n M i n i s t e r s had a b r i e f e x c h a n g e o f v i e w s on P o r t u g a l , T h e y n o t e d t h e c u r r e n t v i s i t t o L i s b o n o f V i c e - P r e s i d e n t Soames. T h e y r e g a r d t h i s v i s i t a s a c o n c r e t e d e m o n s t r a t i o n o f t h e good w i l l o f t h e n i n e and t h e i n t e r e s t o f t h e n i n e i n m a i n t a i n i n g c l o s e r e l a t i o n s w i t h P o r t u g a l as i t e v o l v e s t o w a r d s f u l l d e m o c r a c y by d e m o c r a t i c e l e c t i o n s . H
De m i n i s t e r s w i j d d e n een g e d a c h t e n w i s s e l i n g a a n de s i t u a t i e i n de V.N., met name i n h e t l i c h t v a n de l a a t s t e A.V.V.N., en o n d e r s t r e e p t e n de n o o d z a a k v a n t i j d i g e r en d i e p g a a n d e r v o o r b e r e i d i n g à n e u f op de A l g e m e n e V e r g a d e r i n g . A l d u s z o u d e n de n e g e n b e t e r k u n n e n a n t i c i p e r e n op k w e s t i e s d i e i n de V.M. s p e l e n e n , waar n u t t i g , i n i t i a t i e v e n o n t w i k k e l e n . A l l e m i n i s t e r s w a r e n h e t e r o v e r e e n s d a t s a m e n w e r k i n g v a n de n e g e n b i n n e n de V.N, z i c h de l a a t s t e t i j d i n g u n s t i g e z i n had o n t w i k k e l d . T o t a l e u n a n i m i t e i t i n s t e m g e d r a g z a l ook i n de toekomst wel n i e t b e r e i k b a a r z i j n . M i n i s t e r Van B l s l a n d e v e r m e l d d e d a t h e t B e l g i s c h e p a r l e m e n t soms k r i t i e k had op h e t s t e m g e d r a g v a n de B e l g i s c h e d e l e g a t i e , maar h e t r e g e r i n g s b e l e i d werd m e e s t a l g e a c c e p t e e r d i n d i e n b l e e k d a t België h e t s t e m g e d r a g v a n de a c h t a n d e r e n had g e v o l g . Van B l s l a n d e p l e i t t e voor z o v e e l m o g e l i j k i d e n t i e k stemgedrag der n e g e n . M i n i s t e r G e n s c h e r h e r h a a l d e de b e k e n d e D u i t s e s t a n d p u n t e n o m t r e n t h e c h t e r e s a m e n w e r k i n g v a n de n e g e n i n de V.N. en wees b o v e n d i e n on de v o o r t r e f f e l i j k e b i l a t e r a l e b e t r e k k i n g e n , d i e de n e g e n met een g r o o t a a n t a l a n d e r e V . N . - l e d e n h e b b e n , d o c h d i e b i n n e n h e t V . N . - k a d e r z e l f soms n i e t t o t hun r e c h t l i j k e n t e komen. Net moest v o l g e n s hem m o g e l i j k z i j n d e z e goede b i l a t e r a l e b e t r e k k i n g e n i n t e b r e n g e n i n de v o o r b e r e i d i n g op de A.V.V.N. D e n e m a r k e n a c h t t e n a u w e r e s a m e n w e r k i n g v a n de n e g e n met landen v a n de d e r d e w e r e l d n o o d z a k e l i j k . Een a c t i e v e r b e l e i d , d a t t o t c o n s t r u c t i e v e v o o r s t e l l e n v a n de n e g e n k a n l e i d e n , i s e s s e n t i e e l . M i n i s t e r v a n d e r S t o e l wees e r op d a t h e t b e e l d v a n de V.N. i n z i j n t o t a l i t e i t n i e t a l t e somber moet w o r d e n a f g e s c h i l d e r d . I n v e l e V . N . - a g e n c i e s w o r d t n u t t i g en c o n s t r u c t i e f werk v e r r i c h t . N e d e r l a n d i s s t e e d s b e r e i d t o t t i j d i g e c o n s u l t a t i e met de a n d e r e a c h t o v e r m o g e l i j k h e d e n t o t g e z a m e n l i j k s t e m g e d r a g . Gemeenschanpel i j k e i n i t i a t i e v e n j u i c h e n w i j t o e . De e r v a r i n g l e e r t e c h t e r d a t we h e t n i e t a l t i j d o n d e r a l l e o m s t a n d i g h e d e n met e l k a a r eens k u n n e n z i j n . E r k u n n e n f u n d a m e n t e l e v e r s c h i l p u n t e n z i j n . Dan moet de m o g e l i j k h e i d b l i j v e n b e s t a a n om z i c h b i j a n d e r e ( g e l i j k d e n k e n d s l a n d e n b u i t e n de n e g e n a a n t e s l u i t e n . V o o r t s moet de i n d r u k v e r m e d e n w o r d e n d a t de n e g e n een g r o e p v a n r i j k e l a n d e n vormen t e g e n o v e r b i j v . de g r o e p v a n 77. De d i a l o o g met o n t w i k k e l i n g s l a n d e n d i e n t daarom v e r d e r o n t w i k k e l d t e w o r d e n . M wees v o o r t s nog op de a . s . s p e c i a l s e s s i o n . B i j v o o r b e r e i d i n g en b e s p r e k i n g v a n o n t w i k k e l i n g s a s o e c t e n d i e n e n de c o m p e t e n t e o r g a n e n i n B r u s s e l t e worden i n g e s c h a k e l d . I n E . P . S . - v e r b a n d k a n a l l e e n o v e r de p o l i t i e k e a s p e c t e n v a n de a . s . s p e c i a l s e s s i o n g e s p r o k e n worden.
T e n s l o t t e d r o n g M a a n op g r o o t s t m o g e l i j k e d i s c r e t i e i n z a k e b e s p r e k i n g e n b i n n e n de n e g e n . H i e r a a n had h s t i n h e t v e r l e d e n /-el e e n s o n t b r o k e n . M i n i s t e r H a t t e r s l e y wees op s p e c i a l e r e l a x i e s , diâ de n e g e n t h a n s h e b b e n met de A . C . P . - l a n d e n e n , v i a h e t V.K., met een a a n t a l a n d e r e o n t w i k k e l i n g s l a n d e n . Van d i e s p e c i a l e r e l a t i e s moet en k a n g e b r u i k worden g e m a a k t . C o m m i s s i e v o o r z i t t e r ürtoli o n d e r s t r e e p t e h e t b e l a n g v a n goede t a a k v e r d e l i n g t u s s e n E.E.G.en E . P . S . - i n s t a n t i e s . De Gemeenschap moet i n s t a a t z i j n ideeën i n t e b r e n g e n i n h e t V . U . - k a d e r . H i e r t o e moet e c h t e r o v e r e e n g o e d mechanisme w o r d e n b e s c h i k t . M i n i s t e r S a u v a g n a r g u e s stemde i n met m i n i s t e r H a t t e r s l e y . De n e g e n nemen e e n b e v o o r r e c h t e p o s i t i e i n vanwege hun u i t s t e k e n d e r e l a t i e s met een g r o e t a a n t a l o n t w i k k e l i n g s l a n d e n . Het p r i n c i p e van i n t e r d e p e n d e n t i e t u s s e n geïndustrialiseerde e n o n t w i k k e l i n g s l a n d e n moet de b a s i s z i j n v o o r d o o r o n s b i n n e n de V.N. t e o n t w i k k e l e n i n i t i a t i e v e n . M i n i s t e r T h o r n wees op h e t b e l a n g v a n zo g r o o t m o g e l i j k e e e n p a r i g h e i d v a n s t e m g e d r a g d e r n e g e n . V o o r E u r o p a kan i n v e l e c o n t r o v e r s e n e e n b e m i d d e l e n d e r o l t e s p e l e n z i j n . Ook m i n i s t e r Humor wees n o g op h e t b e l a n g v a n t i j d i g e v o o r b e r e i d i n g op de v o l g e n d e A.V.V.N. Concertât Les met d i e l a n d e n waarmee de n e g e n s p e c i a l e r e l a t i e s hebben, i s gewenst. C.E.V.S. De g e d a c h t e n w i s s e l i n g o v e r de C.E.V.S. c o n c e n t r e e r d e zich op h e t e e r s t e a g e n d a p u n t v a n de c o n f e r e n t i e . M e t name werd van F r a n s e e n E n g e l s e z i j d e k r a c h t i g g e p l e i t v o o r de r e e d s door F r a n k r i j k i n g e d i e n d e c l a u s u l e d i e t o t d o e l h e e f t , de r e c h t e n d e r V i e r mogendheden i n D u i t s l a n d v e i l i g t e s t e l l e n . Van I t a l i a a n s e z i j d e werd de v r e e s g e u i t d a t de h u i d i g e f o r m u l e r i n g s t e u n z o u k u n n e n v e r l e n e n a a n de B r e z h n e v - d o c t r i n e . Van v e r s c h i l l e n d e z i j d e n - o . a . d o o r M e n M i n i s t e r G e n s c h e r - werd h e t b e l a n g d e r C.B.M.'s g e r e l e v e e r d , a l h e e r s t e g e e n o v e r e e n s t e m m i n g o v e r de d o o r h e t Comité P o l i t i q u e g e f o r m u l e e r d e e i s d a t r e e d s véér h e t e i n d e v a n de e e r s t e l e z i n g v a n de b e g i n s e l v e r k l a r i n g e e n C.B.M.o v e r e e n k o m s t i n g r o t e l i j n e n moet z i j n v a s t g e s t e l d . M i n i s t e r s namen n o t a v a n h e t r a p p o r t v a n h e t Comité P o l i t i q u e v a n j a n u a r i j . 1 . , d a t de b a s i s v o r m t de h o u d i n g , d o o r de N e g e n i n t e nemen i n Genève.
voor
14 en 15 f e b r u a r i Nederland te
en H o n g a r i j e
houden p o l i t i e k e c o n s u l t a t i e s
Boedapest.
1o - 17 f e b r u a r i Premier
Harold
Wilson brengt
een b e z o e k a a n M o s k o u .
17
februari M i n i s t e r Van d e r S t o e l b r e n g t een b e z o e k
18
aan
Oslo.
februari De v o o r z i t t e r v a n de
Europese
spreekt te S t r a a t s b u r g het Europese
Commissie,
de h e e r
Ortoli,
Parlement t o e .
E u r o p a moet m i n d e r a f h a n k e l i j k w o r d e n , a l d u s O r t o l i . L a t i s h e t e e r s t e punt
van het actieprogramma
h e t D a g e l i j k s B e s t u u r v a n de jaar
1975.
Andere
v a n de
Europese
doelstellingen zijn
economisch
en s o c i a a l
k i n g e n met
de d e r d e
Europese
Commissie,
Gemeenschappen v o o r h e t : het h e r s t e l van
Europa's
e v e n w i c h t , het v e s t i g e n van nieuwe b e t r e k -
w e r e l d , een v o o r t g a n g op de
weg n a a r
een
economische
en m o n e t a i r e u n i e en t e n s l o t t e de v o o r b e r e i d i n g
de E u r o p e s e
Unie.
I n een b a l a n s v a n de
situatie
i n Europa, z e i O r t o l i d a t h e t
afgelopen h a l f j a a r v o o r u i t g a n g i s geboekt. behoefte aan s u c c e s s e n van p u n t e n m o e t e n we
van
een a n d e r e
"We
o r d e . Op
immers t e r u g g a n g en m i s l u k k i n g
hebben e c h t e r de
belangrijkste
constateren.
Onze o n a f h a n k e l i j k h e i d v e r m i n d e r t , o n z e a m b i t i e s w o r d e n k l e i n e r en i n i n s t i t u t i o n e e l Het b e s l u i t
opzicht
s t a a n w i j v o o r een h a l v e m i s l u k k i n g .
v a n de T o p c o n f e r e n t i e v a n d e c e m b e r i n P a r i j s
r e g e l m a t i g a l s R a a d v a n M i n i s t e r s op h e t n i v e a u v a n l e i d e r s b i j e e n t e komen, i s b e d o e l d om v a n de
kelijke
o p z e t v a n de E u r o p e s e
stand gebrachte i n s t i t u t i o n e l e
dat " w i j geen meester
hebben onvoldoende
De
Europese
dient
s t r u c t u r e n aan het wankelen
worden
i s het g e v o l g van het
meer z i j n o v e r onze
toekomst
omdat steeds
en de g e m e e n s c h a p komen t e l i g g a n ?
zeggenschap
voegde O r t o l i
Commissie
zich
b i j de v e r d r a g e n t o t
financiële e n p o l i t i e k e b e s l i s s i n g s c e n t r a
meer b u i t e n de l i d s t a t e n v r a a g s t u k k e n , 20
Deze o p l o s s i n g e c h t e r
G e m e e n s c h a p p e n i n . Men
g e b r a c h t " . De a f h a n k e l i j k h e i d v a n E u r o p a
de e c o n o m i s c h e ,
falen
w i j z i g i n g v a n g e e s t en i n h o u d v a n de o o r s p r o n -
t e wapenen t e g e n h e t g e v a a r d a t zo a l l e
feit
regerings-
i n het g e d e e l t e l i j k
i n s t e l l i n g e n v e r b e t e r i n g te brengen.
houd een d i e p g a a n d e
om
o v e r de financiële en de
Wij
energie-
e r aan t o e .
h e e f t het volgende plan ontwikkeld :
v a s t s t e l l i n g van de g e m e e n s c h a p p e l i j k e d o e l s t e l l i n g e n e n e r g i e e n h e t o n t w i k k e l e n v a n onze r e d e l i j k e hulpmiddelen.
voor
e i g e n h u l p b r o n n e n met
alle
Ortoli
w a a r s c h u w d e d a t de v r i e n d s c h a p t u s s e n E u r o p a en de
Verenigde
S t a t e n n i e t n a g l e i d e n t o t h e t u i t h e t oog v e r l i e z e n
v a n de r e a l i t e i t .
"De V e r e n i g d e
Staten vertegenwoordigen
een
macht w a a r d o o r d i t l a n d i n z i j n b e t r e k k i n g e n met o n s de n e i g i n g bezit
o n z e z w a k h e d e n en w e i f e l i n g e n t e g e m o e t t e t r e d e n met e e n
onverbloemde w i l t o t l e i d e r s c h a p " . "Daarom m o e t e n w i j i n de e e r s t e p l a a t s o n z e e i g e n verdedigen
belangen
en i n de t w e e d e p l a a t s i n i t i a t i e f nemen i n b e l a n g r i j k e
wereldaangelegenheden".
27 en 28 f e b r u a r i Premier
Trudeau brengt
een bezoek a a n N e d e r l a n d .
2 maart De F r a n s e aan
P r e s i d e n t G i s c a r d v e r z e n d t u i t n o d i g i n g e n , o.m.
de E u r o p e s e G e m e e n s c h a p , v o o r
op 7 a p r i l
een v o o r b e r e i d e n d e
van een a a n t a l olieproducerende
conferentie
en -consumerende
landen.
3 maart Het o.m.
Comité P o l i t i q u e
de v o l g e n d e
komt t e B r u s s e l b i j e e n e n bespreekt
onderwerpen.
1» G • Ü • V. S • De v r a a g w e r d b e s p r o k e n , o f de C.E.V.S. d i e n d e t e p a r a i s s e r e n op de a g e n d a v a n de v e r g a d e r i n g d e r S r o p e s e R e g e r i n g s h o o f d e n , d i e op 10 en 11 m a a r t a . s . t e D u b l i n z o. 1 w o r d e n g e h o a d o n . Ook w e r d h e t o n t w e r p be s t u d i - e r d v a n e e n d o o r de C.E.V.S.d e s k u n d i g e n o n g e s t e l d e , d o o r de R e g e r i n g s h o o f d e n a f t e l e g g e n v e r k l a r i n g ov-tr d i t o n d e r w o r p . H e t r a p p o r t v a n h e t Sous-Comité o v e r I e s t a n d v a n z a k e n i n C E . V . S . werd ge f i n a l i s e e r o • D i t r a p p o r t werd op 4 m a a r t d c o r de M i n i s t e r s var. B u i t e n l a n d s e Za " en g o e d g e k e u r d en z o u k u u r e n d i e n e n r i s "Document de R e f l e x i o n " v o o r do R e g e r i n g s l p i -1 er:.. De M i u i r t c - r s b e s l o t e n op 4 m a a r t e v e n e e n s , de C.E.V.S. op de a g e n d a v a n de v e r g a d e r i n g t e D u b l i n op 10 er: 11 'narrt t e o l a : t s e n . 1
GEHEIM
Cyprus Het Comté* P o l i t i < r t r e -.vas h e t e r o v e r - e e n s , d a t nu h e t l e b u t 1« de V e i l i g h e i d s r a a d o v e r C y p r u s nog *an de gang i « i vr a l l e r o d e n b e s t a a t v c o r de Hegen om te New V o r k o n d e r l i n g e concertâties t e h o u d e n . Een a a n t a l " o r i e n t a t i o n s " t e r z a k e v o o r P.V.'s t e New V o r k w e r d o p g e s t e l d en op 4 m.-art d o o r de M i n i s t e r s van B u i t e n l a n d s e Zeken goedgekeurd. Men was h e t e r o v e r e e n s d a t a l s S e c r e t a r i s - G e n e r a a l '.Vrluheim v a n de V e i l i g h e i d s r a a d een n i e u w Mandaat k r i j g t om i n de C y p r u s - z a p k a c t i v i t e i t e n t e o n t p l o o i i e n , de Hegen V/aldheirn i n z i j n p o g i n g e n a l l e s t e u n moeten geven. H e t i d e e v a n een b e m i d d e l i n g * i n i t i a t i e f d e r Hegen diende i n r e s e r v e g e h o u d e n t e w o r d e n a l s " u l t i m e recour.-," voorh e t g e v a l V/aldhcim's p o g i n g e n n i e t t o t p o s i t i e v e r e s u l t a t e n mochten l e i d e n . Von N e d e r l a n d s e z i j d e w e r d n o g o n d e r s t r e e p t d a t de K e g e n n i e t s incest on o n d e r n e m e n d o t h u n p o s i t i e a l s eventueel toekomstig i n t e r m e d i a i r ongunstig zou k u n n e n beïnvloeden. D a a r t o e was v o o r a l v o o r z i c h t _ g h e i d geboden b i j het a f l e g g e n van p u b l i e k e v e r k l a r i n g e n . De M i n i s t e r s v a n B u i t e n l a n d s e Z r k e n g i n g e n op 4 ;;aart a k k o o r d m-it b e t v o o r s t e l d e r p o l i t i e k e d i r e c t e u r e n , om op de a g e n d a v a n de ' v e r g a d e r i n g t e D u b l i n op 10 e n 11 mr.art e e n p u n t ' " q u e s t i o n s d'actualité" op t e n e m e n w a a r o n d e r 20 n o d i g de k w e s t i e C y p r u s t e r s p r a k e r o u k u n n e n w o r d e n g e b r a c h t . Of de n o o d z a a k h i e r t o e z i c h i n d e r d a a d z a l v o o r d o e n h a n g t mede a f v a n h e t v e r l o o p d e r d e b a t t e n i n do V e i l i g h e i d s r ; - a d . f
H e t Comité P o l i t i q u e nam k e n n i s var. h e t omvangr i j k e w e r k d o c u m e n t , d a t de Groupe de C o o r d i n a t i o n h e e f t o p g e t e l d . Het V o o r z i t t e r s c h a p hoept d i t document r o g d e z e week a a n de S e c r e t a r i s - G e n e r a a l van de A r a b i s c h e L i g a i n K a i r o t e o v e r h a n d i g e n . H e t V o o r z i t t e r s c h a p d e e l d e mede d a t i n m i d d e l s i n X; i r o en B e i r o e t a a n de A r a b i s c h e L i g a i s v o o r g e s t e l d d a t E u r o p e s e - en A r a b i s c h e d e s k u n d i g e n / z o n d e r n a t i o n a l i t c - i t s — a a n d u i d i n g l i j een komen v o o r o v e r l e g o v e r E u r o — A r a b i s c h e s a m e n w e r k i n g op p r a k t i s c h e grondslagen. Secretaris-Generaal Riad, die zoals b e k e n d r e e d s p o s i t i e f op d i t v o o r s t e l h e e f t g e r e a g e e r d , z a l de A r a b i s c h e r e g e r i n g e n t e r z a k e s o n e e r e n . De A r a b i s c h e l i g a komt op 24 m a a r t b i j e e n . V o o r d i e n l i j k t enige A r a b i s c h e r e a k t i e n a u w e l i j k s verwachtbaar. T i j d e n s h e t j o n g s t e b e r a a d i n de Coördinatiegroep was de v r a a g o p g e w o r p e n i n h o e v e r r e de A m b a s s a d e u r s d e r N e g e n i n de A r a b i s c h e h o o f d s t e d e n t e k s t en u i t l e g z o u d e n k u r n e n g e v e n i n z a k e de i n t e n t i e s d e r Negen met b e t r e k ! i n g t o t de d i a l o o g . H e t Comité P o l i t i q u e s l c o - ; z i c h a a n b i j de v i s i e v a n de Coördinatiegroep d a t de A m b a s s a d e u r s , u i t s l u i t e n d deswege d o o r A r a b i s c h e r e g e r i n g e n o n d e r v r a a g d , i n hun t o e l i c h t i n g op h r t v o o r s t e l d e r Negen z o a l s v a s t g e s t e l d d c o r de M i n i s t e r s op 13 f e b r u a r i j.1»» z i c h t e n n a u w s t a a r n de t e x t u e l e i n h o u d d e r demarche v a n présidence b i j L i g a z o u d e n houden en z i c h n i e t z o u d e n b e g e v e n i n i n t e r p r e t a t i e v e u i t w e i d i n g e n . Het l e e k n i e t opportuun de E . P . S . - l a n d e n v i a hun Ambassades r e c h t s t r e e k s t o t debat-partner van i n d i v i d u e l e Arabische landen t e raken. / o p werk n i v e a u
- 237 -
GEHEIM
D u i t s e DCPZ r e l eve-erde u i t h e t gee ,rek ven m i n i s t e r /*llgei . Met v e r w i j z i n g n a a r h e t o n l a n g s c;.-ertekende H.E.G.a c e o o r d n e t I s r a e l h a d G e n s c h e r de "Duitse öpvrttin* b e v e s t i g d , d o o r h e n z e l f ^ a n hc-t e i n d v a n de D r i t s e ' n r e s i d c r . e e zomer 1974 o p n i e u w g e f o r m u l e e r d , d? t c o n t a c t e n d o r r e g e n met Israël m o e s t e n w o r d e n o n d e r h o u d e n en w;:ar m o g e l i j k u i t g e d i e p t . Zonder t e w i l l e n s t e l l e n d a t h i e r een n i e u w e t a a k v o o r de Negei lag deed D u i t s e DGPZ e e n b e r o e p op de h u i d i g e présidence op z i j n b e u r t h e t c o n t a c t met Israël v o o r t ' t e z e t t e n , waaronder d i e n t t e worden begrepen r e g e l m a t i g i n l i c h t e n v a n de Israëlische r e g e r i n g o v e r de a l g e m e n e g a n g v a n z a k e n met b e t r e k k i n g t o t de E u r o - A r a b i s c h e d i a l o o g , d e r h a l v e n i e t a l l e e n c o n t a c t v i a 3.E.G. m a a r o o k B . ^ . S . - g e w i j s . H e t Comité P o l i t i q u e o n d e r s c h r e e f d e z e g e d a c h t e , w a a r b i j met name v a n F r a n s e z i j d e \ v r r l _ (onderstreept d a t i n deze i n t e n t i e geen n i e u w e oriëntatie o n t o r n e i moest w o r d e n g e l e d e n . 4. Ethiooië H e t Comité P o l i t i q u e b e s l o o t d e E.P.S.-werkgroep v o o r A f r i k a de o n t w i k k e l i n g e n i n Ethiopië t e d o e n b e s t u d e r e n , op b a s i s v a n e e n n i e u w g e m e e n s c h a p p e l i j k r a p p o r t , d a t d o o r de Ambassadeurs d e r Negen t e * A d d i s A b b e b a z a l w o r d e n o p g e s t e l d . De v o l g e n d e p u n t e n z o u d e n h i e r b i j v o o r a l de aandacht moeten k r i j g e n : a. Europese
b e l a n g e n b e h a r t i g i n g i n Ethiopië;
b . m o g e l i j k e g e v a r e n v o o r i n Ethiopië w o o n a c h t i g e onderdanen u i t E.E.G.-landen ( e r bevinden z i c h n o g 2000 I t a l i a n e n i n E r i t r e a ) ; c. m o g e l i j k e o n t w i k k e l i n g n a a r a n a r c h i e i n h e t l a n d ; d. r e p e r c u s s i e s v a n de o n t w i k k e l i n g e n i n E r i t r e a v o o r de g e h e l e r e g i o (Rode Z e e , S u e z - K a n a a l , o l i e t o e v o e r ) w a a r v a n d e s t a b i l i t e i t v o o r h e t Westen v a n g r o o t belang i s . 5. V e r t e g e n w o o r d i g i n g v a n h e t v o o r z i t t e r s c h a p
./.
P o l i t i e k e d i r e c t e u r e n namen z o n d e r d i s c u s s i e k e n n i s v a n e e n " n o t e de l a présidence", d i e r e g e l s b e v a t d i e e e n s t r o o m l i j n i n g b e o g e n v a n de t h a n s g e l d e n d e E.E.G.- e n E . P . S . - s y s t e m e n t e r z a k e , met m m e i n d i e h o o f d s t e d e n waar n i e t a l l e N e g e n l i d s t a t e n t e r p l a a t s e d o o r e e n "représentant résident" z i j n v e r t e g e n w o o r d i g d . A a n g e z i e n a a n Franse z i j d e nog o n z e k e r h e i d bestond o f h e t nieuwe s y s t e e m , waarmee de P.V.'s - E.G. i n m i d d e l s a k k o o r d z i j n gegaan, w a t e r d i c h t i s , z a l h e t v o o r z i t t e r s c h a p a l s n o g e e n " t a b l e a u " o p s t e l l e n , d a t a a n g e e f t hoe de n i e u w e r e g e l s i n de p r a k t i j k u i t w e r k e n . A a n de hand v a n d i t " t a b l e a u " z a l d a n l a t e r n o g b e k e k e n kunnen worden o f de n i e u w e r e g e l s e v e n t u e e l n o g w i j z i g i n g b e h o e v e n . De t e k s t v a n de " n o t e de l a présidence" g a a t a l s b i j l a g e 30«
3 en
4 maart
De
E.E.G.-Röad komt t e B r u s s e l
bij9
In d e z e v e r g a d e r i n g was r e e d s de i n v l o e d m e r k b a a r v a n de komende b i j e e n k o m s t v a n de "Raad d e r Gemeenschap op h e t n i v e a u v a n R e g e r i n g s l e i d e r s " op 10 en 11 m a a r t a.s t e D u b l i n . O n d e r meer kwam d i t t o t u i t d r u k k i n g b i j de b e h a n d e l i n g v a n de p u n t e n d i e h e t V.K. t o t de " h e r o n d e r handelingen" rekent. Met b e t r e k k i n g t o t h e t c o r r e c t i e m e c h a n i s m e v o o r de b e g r o t i n g s b i j d r a g e werd m h e t g e h e e l g e e n voortgang g e m a a k t . Toen e e n m a a l b l e e k d a t F r a n k r i j k de b e s l i s s i n g pas i n D u b l i n w i l d e nemen w a r e n de a n d e r e d e l e g a t i e s n i e t b e r e i d v a n hun t o t d u s v e r r e i n g e n o m e n p o s i t i e s af t e w i j k e n . Ook h e t B r i t s e v o o r s t e l t o t een a f s p r a a k t e komen o v e r de v o o r t z e t t i n g v a n de g e p r i v i l e g i e e r d e i n v o e r van z u i v e l o r o d u k t e n u i t Nieuw Z e e l a n d v i a 1977 leidde n i e t t o t verdere positieveranderingen. M o g e l i j k had men w e l r e s u l t a t e n k u n n e n b e r e i k e n op h e t p u n t v a n de i n s t e l l i n g v a n h e t R e g i o n a a l Fonds dat meer z i j d e l i n g s v a n i n v l o e d i s op de B r i t s e "heronderh a n d e l i r g e n " , d o c h h i e r werd v a n de z i j d e van het E u r o p e s e P a r l e m e n t d u i d e l i j k g e m a a k t , d a t het benodigde a d v i e s v a n d e z e i n s t e l l i n g n i e t staande de R a a d s z i t t i n g k o n wore en u i t g e b r a c h t en d a t h i e r v o o r nog ongeveer een week n o d i g z o u z i j n . I n h o u d e l i j k werden de L i d s t a t e n het hierover wel eens. D o o r M i n i s t e r C a l l a g h a n werd nog een v e r k l a r i n g a f g e l e g d o v e r de s t a a l i n d u s t r i e , waaruit bleek dat met h e t a a n v a a r d e n v a n h e t E.G.K.S.-Verdrag naar B r i t s e o p v a t t i n g e n t e w e i n i g m o g e l i j k h e d e n t o t c o n t r o l e op i n v e s t e r i n g e n i n d e z e s e c t o r o v e r b l e v e n v o o r de reger i n g e n v a n de L i d s t a t e n en v o o r de C o m m i s s i e o f de Raad. V e r m o e d e l i j k z a l e e n e v e n t u e e l t e g e m o e t k o m e n aan de B r i t s e wens t o t h e t i n t r o d u c e r e n van c o n t r o l e op de i n v e s t e r i n g e n een w i j z i g i n g v a n het E.G.K.S.-Verdrag m e e b r e n g e n . M i n i s t e r C a l l a g h a n g a f t e kennen dat h i j h i e r o p w i l d e t e r u g k o m e n n a h e t r e f e r e n d u m i n j u n i a.s. Op d e z e v e r k l a r i n g v o l g d e g e e n r e a c t i e van de Commissie o f de a n d e r e L i d s t a t e n . Het i s e c h t e r n i e t u i t g e s l o t e n , d a t d i t p u n t t o c h een r o l z a l s p e l e n i n h e t o v e r l e g i n D u b l i n , omdat de a n d e r e L i d s t a t e n t o c h wel zekerheid wensen t . a . v . de t o e k o m s t i g e B r i t s e h o u d i n g , na een e v e n t u e e l p o s i t i e f v e r l o p e n r e f e r e n d u m en een d a a r u i t v o l g e n d e v o o r t z e t t i n g van het B r i t s e E.G.-lidmaatschap. De d i s c u s s i e d i e M i n i s t e r s h a d d e n o v e r de energie en de g r o n d s t o f f e n z a l e v e n e e n s i n D u b l i n worden v o o r t gezet . De d i s c u s s i e o v e r de komende U n i d o - c o n f e r e n t i e t e L i m a was w e i n i g c o n c l u s i e f . I n f e i t e werd h e t aan de d e l e g a t i e s t e r c o n f e r e n t i e o v e r g e l a t e n t o t een nadere coördinatie t e komen. De D u i t s e a a n d r a n g om t o t een g e m e e n s c h a p p e l i j k e o p s t e l l i n g t e komen werd o n d e r g r a v e n d o o r d a t de B o n d s r e p u b l i e k t e r u g h o u d e n d e r dan wie ook was t . a . v . de d e s i d e r a t a v a n de g r o e p v a n 77. De p o s i t i e s van N e d e r l a n d en D u i t s l a n d l a g e n n o g a l v e r u i t e e n , d i e van de o v e r i g e L i d s t a t e n en de C o m m i s s i e d a a r o n g e v e e r t u s s e n i n .
10
en
11
m-tart
Te D u b l i n v i n d t
p l a a t s de
z i t t i n g v a n d e " R a a d d e r Europese
Gemeenschap".
Op de T o p c o n f e r e n t i e v a n de N e g e n v a n 9 en 10 d e c e m b e r • 1974 i n P a r i j s , h e b b e n de R e g e r i n g s l e i d e r s b e s l o t e n om i n h e t v e r v o l g a l s " R a a d d e r Gemeenschap en u i t h o o f d e v a n de p o l i t i e ke s a m e n w e r k i n g " d r i e m a a l • s j a a r s b i j e e n t e komen. V o o r de e e r s t e m a a l i s d e z e n i e u w e o p z e t t h a n s i n de p r a k t i j k g e b r a c h t i n de h o o f d s t a d v a n h e t t h a n s v o o r z i t t e n d e l a n d . De I e r e n h e b b e n z i c h op u i t s t e k e n d e w i j z e v a n hun g a s t h e e r s c h a p g e k w e t e n . V e r g a d e r r u i m t e en o u t i l l a g e d a a r o m h e e n waren u i t s t e k e n d v e r z o r g d . D u b l i n C a s t l e l e e n d e z i c h v o o r t r e f f e l i j k v o o r d e z e b i j e e n k o m s t , waar de l i d s t a t e n v e r t e g e n w o o r d i g d w a r e n d o o r hun M i n i s t e r - P r e s i d e n t e n de M i n i s t e r s v a n B u i t e n l a n d s e Z a k e n . V o o r F r a n k r i j k w a r e n de P r e s i d e n t e n de M i n i s t e r v a n B u i t e n l a n d s e Z a k e n a a n w e z i g . De a m b t e l i j k e e x p e r t s d i e h u n b e w i n d s l i e d e n b e g e l e i d d e n , namen n i e t d e e l a a n h e t e i g e n l i j k e b e r a a d , d o c h w e r d e n l o p e n d e de b e s p r e k i n g e n wel i n g e s c h a k e l d v o o r h e t u i t w e r k e n van bepaalde problemen i n w e r k g r o e p e n . De E u r o p e s e C o m m i s s i e ( P r e s i d e n t O r t o l i en Commissaris Haferkamp) h e e f t aan het beraad voortdurend d e e l g e n o m e n , h o e w e l e r ook E . P . S . - o n d e r w e r p e n w e r d e n b e h a n d e l d . V o o r b e i d e categorieën o n d e r w e r p e n ( E . E . G . en E.P.S.) w a r e n b i j de v o o r b e r e i d i n g de p r o c e d u r e s g e v o l g d d i e i n de b e i d e samenwerkingsvormen g e b r u i k e l i j k z i j n . Ook t . a . v . de f o l l o w - u p z a l d i t h e t g e v a l z i j n . De a g e n d a o m v a t t e de v o l g e n d e o n d e r w e r p e n : 1)
B r i t s e onderhandelingen : a . C o r r e c t i e m e c h a n i s m e v o o r de b e g r o t i n g s b i j d r a g e ; b. I n v o e r van z u i v e l p r o d u k t e n u i t N i e u w Z e e l a n d .
2) G r u n d s t o f f e n p r o b l e m a t i e k . 3)
Energieproblemen.
4)
Economische t o e s t a n d .
5)
C.E.V.S.
6) A c t u e l e o n d e r w e r p e n :
Cyprus.
De p u n t e n 1 t/m 4 waren g e m e e n s c h a p s z a k e n , de o v e r i g e v i e l e n o n d e r d e E.P.S. I n d e p r a k t i j k i s g r o t e n d e e l s a a n d a c h t b e s t e e d a a n de B r i t s e h e r o n d e r h a n d e l i n g e n , de o v e r i g e E . E . G . - o n d e r w e r p e n z i j n i n f e i t e s l e c h t s z e e r o p p e r v l a k k i g e n m i n o f meer t e r l o o p s i n d i s c u s s i e g e w e e s t . De E . P . S . - o n d e r w e r p e n h e b b e n w e l t o t e n i g e d i s c u s s i e e n c o n c l u s i e s g e l e i d , mede d o o r d a t b i j de v o o r b e r e i d i n g g r o t e r e v o r d e r i n g e n w a r e n g e m a a k t . ad
1) a .
Britse_heronderhandelingen^_correctiemecnanisme.
Op b a s i s v a n h e t s y s t e e m d o o r de c o m m i s s i e o n t w i k k e l d i s z e e r l a n g d u r i g e n moeizaam g e d i s c u s s i e e r d . Deze d i s c u s s i e d r a a i d e om de p o s i t i e s v a n h e t V.K., F r a n k r i j k e n de B o n d s r e p u b l i e k . De B r i t s e d e l e g a t i e w e n s t e h e t d o o r de c o m m i s s i e v o o r g e s t e l d e mechanisme t e v e r e e n v o u d i g e n en t e v e r s o e p e l e n , t e r w i j l F r a n k r i j k nog beperkender c r i t e r i a wilde i n s t e l l e n . De B o n d r e p u b l i e k was e r i n f e i t e u i t s l u i t e n d op u i t de financiële c o n s e q u e n t i e s t o t e e n v a s t ( e n b e t r e k k e l i j k l a a g ) b e d r a g t e b e p e r k e n . De o v e r i g e l i d s t a t e n namen e e n t u s s e n p o s i t i e i n , d o c h g a v e n t e k e n n e n i n v e r g a a n d e mate t e g e m o e t t e k u n n e n komen a a n d e B r i t s e v e r l a n g e n s . A a n v a n k e l i j k l a g e n de D u i t s e e n F r a n s e p o s i t i e s m i n o f meer i n e i k a a r s v e r l e n g d e . F r a n k r i j k w e n s t e de t o e p a s s i n g v a n h e t m e c h a n i s m e t e b e p e r k e n t o t e e n v a n de d r i e c o m p o n e n t e n v a n h e t e i g e n m i d d e l e n s y s t e e m : de B.T.W. De t w e e o v e r i g e c o m p o n e n t e n , de i n v o e r r e c h t e n en de l a n d b o u w h e f f i n g e n , d o o r F r a n k r i j k a l s h e t v o l l e d i g e i g e n d o m v a n de g e m e e n s c h a p b e s c h o u w d , k o n d e n i n d i e v i s i e n i e t i n a a n m e r k i n g komen a l s g r o n d s l a g v o o r de b e r e k e n i n g v a n de t e r u g b e t a l i n g a a n e e n l i d s t a a t , d i e i n een s l e c h t e e c o n o m i s c h e s i t u a t i e v e r k e e r t e n r e l a t i e f meer b i j d r a a g t a a n d e b e g r o t i n g v a n de g e m e e n s c h a p d a n z i j n a a n d e e l i n h e t B.N.P. v a n de g e m e e n s c h a p b e d r a a g t . D u i t s l a n d v o n d de b e p e r k i n g t o t d e B.T.W. component w e l a a n t r e k k e l i j k omdat de financiële g e v o l g e n v o o r de o v e r i g e l i d s t a t e n d a n ook b e p e r k t e r w e r d e n . D a a r D u i t s l a n d e r e c h t e r v o o r a l op u i t was e e n e x a c t e i n d i c a t i e t e v e r k r i j g e n v a n d e z e financiële g e v o l g e n werd e e n w e r k g r o e p op maandagavond o p g e d r a g e n t o t c i j f e r o p s t e l l i n g e n t e komen, w a a r b i j de i n v o e r r e c h t e n e n l a n d b o u w h e f f i n g e n i n de l o o p v a n e e n a a n t a l j a r e n g e l e i d e l i j k werden u i t g e s l o t e n v a n het mechanisme. Het r e s u l t a a t v a n h e t c i j f e r w e r k was e c h t e r , mede d o o r de v e r s c h i l l e n d e z e e r o n z e k e r e f a c t o r e n , zo o n b e v r e d i g e n d voor het V . K . d a t P r e m i e r W i l s o n z e e r d u i d e l i j k t e kennen g a f d a t d e z e b e n a d e r i n g n i e t a c c e p t a b e l was. Men h e e f t h e t t o e n meer g e z o c h t i n a a n p a s s i n g e n v a n de p l a f o n d s , d i e r e e d s w a r e n i n g e b o u w d i n h e t c o m m i s s i e s y s t e e m . H e t V . K . had v a n h e t b e g i n a f a a n e e n v a n d e z e p l a f o n d s , t e w e t e n de b e p e r k i n g t o t tweederde v a n het v e r s c h i l t u s s e n aandeel i n b e g r o t i n g en a a n d e e l i n B . I I . P . d e r g e m e e n s c h a p , a f g e w e z e n . D i t p l a f o n d waren F r a n k r i j k en D u i t s l a n d w e l b e r e i d t e l a t e n v a l l e n m i t s een a n d e r e b e p e r k i n g n . 1 . de g l i j d e n d e s c h a a l op b a s i s waarv a n de t e r u g b e t a l i n g b e r e k e n d z o u moeten w o r d e n , s t r i n g e n t e r werd g e m a a k t .
Ook h i e r o v e r z i j n i n een w e r k g r o e p b e r e k e n i n g e n gemaakt u i t gaande v a n v e r s c h i l l e n d e h y p o t h e s e s . D i t l e i d d e e c h t e r ook t o t u i t k o m s t e n d i e n i e t a c c e p t a b e l b l e k e n . Door a l l e scherpe d i s c u s s i e s s p e e l d e nog een b e l a n g r i j k e l e m e n t een r o l , n.1, een t e k o r t op de l o p e n d e r e k e n i n g v a n de b e t a l i n g s b a l a n s , c o n f o r m h e t c o m m i s s i e v o o r s t e l een v a n de c u m u l a t i e v e c r i t e r i a w a a r a a n een l i d s t a a t moet v o l d o e n om v o o r t e r u g b e t a l i n g i n a a n m e r k i n g t e komen. D i t c r i t e r i u m was s t e e d s d o o r h e t V.K. a f g e w e z e n d o c h d o o r F r a n k r i j k geëist. U i t e i n d e l i j k i s men t o t een e n i g s z i n s g e k u n s t e l d e oploss i n g gekomen w a a r b i j h e t c r i t e r i u m v a n h e t b e t a l i n g s b a l a n s t e k o r t z o a l s d o o r de c o m m i s s i e v o o r g e s t e l d i s v e r v a l l e n e v e n a l s h e t p l a f o n d v a n t w e e d e r d e . V o o r d i t l a a t s t e i s e c h t e r een a n d e r p l a f o n d i n de p l a a t s gekomen : e e n b e d r a g v a n 250 m i l j o e n rekeneenheden ( D u i t s e wens). D i t p l a f o n d b l i j f t gehandhaafd t o t d a t h e t t o t a a l b e d r a g v a n de g e m e e n s c h a p s b e g r o t i n g b o v e n de 8 m i l j a r d r e k e n e e n h e d e n u i t k o m t . Dan k a n a l s p l a f o n d g e l d e n d r i e procent van d i t t o t a a l b e d r a g . B o v e n d i e n i s het b e t a l i n g s ¬ b a l a n s c r i t e r i u m n o g e n i g e r m a t e t e r u g t e v i n d e n i n de b e p a l i n g d a t w a n n e e r op b a s i s v a n een d r i e j a a r s v o o r t s c h r i j d e n d g e m i d d e l d e een o v e r s c h o t op de b e t a l i n g s b a l a n s o p t r e e d t , h e t mechanisme b e p e r k t z a l w o r d e n t o t de B.T.W. Open i s e c h t e r g e b l e v e n hoe h e t b e t a l i n g s b a l a n s t e k o r t o f o v e r s c h o t moet w o r d e n b e r e k e n d . Het V.K. v e r l a n g t d a t de externe schuldenrekening h i e r b i j betrokken wordt, F r a n k r i j k w i l s l e c h t s de l o p e n d e r e k e n i n g i n e n g e r e z i n . D i t a g e n d a p u n t werd a l s e e r s t e i n de d i s c u s s i e g e b r a c h t d o c h was t e g e l i j k e r t i j d ook h e t l a a t s t e w a a r o v e r d i n s d a g a v o n d o v e r e e n s t e m m i n g werd b e r e i k t . ad
1) b.
B r i t s e heronderhandelingen, zuivelinvoer u i t
D i t t e c h n i s c h g e z i e n s i m p e l e r p r o b l e e m werd b e s p r o k e n op b a s i s v a n een B r i t s e t e k s t . De d i s c u s s i e c o n c e n t r e e r d e zich v o o r a l op de v r a a g o f n a 31 d e c e m b e r 1977 n o g k a a s u i t N i e u w Z e e l a n d k o n w o r d e n i n g e v o e r d op preferentiële b a s i s . Het V.K. w i l d e d i e m o g e l i j k h e i d o p e n h o u d e n , de o v e r i g e l i d s t a t e n wezen d i t a f , c . q . w a r e n t e r u g h o u d e n d omdat i n h e t t o e t r e d i n g s a k k o o r d ( p r o t o c o l n o . 18) d e z e m o g e l i j k h e i d w o r d t u i t g e s l o t e n . T e n s l o t t e w i s t men i n een w e r k g r o e p n a l a n g d u r i g o v e r l e g v r i j w e l o v e r e e n s t e m m i n g t e b e r e i k e n op b a s i s v a n een c o m m i s s i e v o o r s t e l d a t d o o r h e t V.K., N e d e r l a n d en Denemarken was geamendeerd. I n h e t o v e r l e g v a n de r e g e r i n g s l e i d e r s werd t o e n v r i j s p o e d i g o v e r e e n s t e m m i n g b e r e i k t d o o r c o n c e s s i e s v a n h e t V.K. en F r a n k r i j k , de twee l a n d e n d i e b i j d i t o n d e r w e r p h e t s c h e r p s t tegenover elkaar stonden. V o o r b o t e r i s een m i n o f meer c o n c r e t e t o e z e g g i n g a a n h e t V.K. g e d a a n v o o r i n v o e r , t e n m i n s t e t o t 198O. V o o r k a a s i s de b e r e i d h e i d u i t g e s p r o k e n de i n v o e r s i t u a t i e t e b e z i e n e n , m o g e l i j k i n samenhang met w e r e l d w i j d e r e g e l i n g e n , t o t een s a m e n w e r k i n g met N i e u w Z e e l a n d t e komen. Het V.K. b e h i e l d z i c h v o o r om, a l s g e e n b e v r e d i g e n d e r e g e l i n g t o t s t a n d z o u komen, a l s n o g w i j z i g i n g van p r o t o c o l 18 v o o r t e s t e l l e n .
ad
2) P r o n d g t o f f e n p r o b l e m a t i e k .
Aan d i t o n d e r w e r p i s de r a a d n i e t meer t o e g e k o m e n . '.Vel i s de n o o d z a a k e r k e n d d a t de "algemene r a a d " d i t o n d e r w e r p spoed i ; i n b e h a n d e l i n g neemt. ad 3)
Energieproblematiek.
Het e i g e n l i j k e o r o b l e e m , hoe moet de gemeenschap d e e l n e m e r a a n de E n e r g i e c o n f e r e n t i e , i s n i e t c o n c l u 3 i e f b e h a n d e l d . T e n e i n d e de s p a n n i n g e n t u s s e n de s a m e n w e r k i n g i n E.E.G. - en I.E.A. - v e r b a n d t e v e r m i n d e r e n i s o n d e r de Raad i n B r u s s e l een "Comité ad hoe op h o o g n i v e a u " i n g e s t e l d , d a t b i j de v e r d e r e v o o r b e r e i d i n g v o o r de c o n f e r e n t i e een b e l a n g r i j k e t a a k k r i j g t . De R a a d z a l op h e t n i v e a u d e r r e g e r i n g s l e i d e r s z o d a n i g t i j d i g b i j e e n k o m e n d a t d e z e v o o r b e r e i d i n g i n de v o l g e n d e z i t t i n g kan worden behandeld. ad 4)
Economische_toestand.
B o n d s k a n s e l i e r S c h m i d t was u i t e r s t p e s s i m i s t i s c h o v e r de v e r d e r e e c o n o m i s c h e o n t w i k k e l i n g . H i j s l o o t n i e t u i t d a t de r e c e s s i e v a n n u z o u o n t a a r d e n i n een d e p r e s s i e a l s i n de j a r e n d e r t i g . V r i j a l g e m e e n was men h e t e r o v e r e e n s , d a t h e t v a n b e l a n g was c o n t a c t e n en o v e r l e g met a n d e r e b e l a n g r i j k e l a n d e n z o a l s de V e r e n i g d e S t a t e n en J a p a n t e o n d e r h o u d e n o v e r de v e r d e r e o n t w i k k e l i n g v a n de" e c o n o m i e en h e t e v e n t u e e l o n d e r l i n g a f s t e m m e n v a n h e t b e l e i d . De R a a d ( M i n i s t e r s v a n Financiën) v a n 18 m a a r t a . s . k a n z i c h u i t g e b r e i d e r met d i t o n d e r w e r p b e z i g houden.
ad 5)
S^liYili
Het Comité P o l i t i q u e b e r e i k t e op maandagmorgen 10 m a a r t o v e r e e n s t e m m i n g o v e r e e n a a n g e p a s t e v e r s i e v a n de o n t w e r p v e r k l a r i n g C.E.V.S., u i t g a a n d e v a n h e t B e l g i s c h e a l t e r n a t i e f , w a a r b i j geen w e z e n l i j k e v e r a n d e r i n g e n werden aangebracht i n de t e k s t d i e r e e d s op 3 m a a r t i n b e g i n s e l was a a n v a a r d . T i j d e n s h e t d i n e r i n de a v o n d v a n 10 m a a r t s p r a k e n de r e g e r i n g s l e i d e r s , e e r s t a l l e e n en v e r v o l g e n s i n a a n w e z i g h e i d v a n de M i n i s t e r s v a n B u i t e n l a n d s e Z a k e n , u i t v o e r i g o v e r d i t o n d e r w e r p . U i t g a n g s p u n t h i e r b i j was h e t n i e u w e e l e m e n t gevormd d o o r de b o o d s c h a p d i e B r e z n j e v d i e d a g h a d g e r i c h t t o t de r e g e r i n g s l e i d e r s v a n h e t V.K., F r a n k r i j k , de B o n d s r e p u b l i e k , Italië en de V.S. en w a a r i n h i j v o o r s t e l d e de d e r d e f a s e v a n de C.E.V.S. i n de l a a t s t e d a g e n v a n j u n i i n H e l s i n k i t e h o u d e n . De r e g e r i n g s l e i d e r s , d i e B r e z j n e v o n l a n g s h a d d e n ontmoet waren o v e r t u i g d d a t h i j d i t j a a r z i j n f u n c t i e z a l o p g e v e n . Z i j meend e n d a t h i j o p r e c h t n a a r d e t e n t e s t r e e f t en d a t daarom g e p r o f i t e e r d moest w o r d e n v a n de t i j d w a a r i n h i j n o g a c t i e f l e i d i n g g a f a a n de S o w j e t - p o l i t i e k . Z i j n o p v o l g e r s z o u d e n w a a r s c h i j n l i j k v e e l m i n d e r b e l a n g h e c h t e n a a n een p o s i t i e f r e s u l t a a t v a n de C.E.V.S. E r b e s t o n d dan ook een d u i d e l i j k e n e i g i n g b i j een a a n t a l v a n de a a n w e z i g e n om i n t e gaan op h e t v o o r s t e l v a n B r e z n j e v en t e s t r e v e n n a a r een s n e l l e a f r o n d i n g v a n de c o n f e r e n t i e i n Genève. I n d i e n de d e r d e f a s e e i n d j u n i zou w o r d e n gehouden, zou p r e a l a b e l W e s t e l i j k o v e r l e g n o o d z a k e l i j k z i j n . De m e n i n g werd v e r k o n d i g d d a t d i t n i e t z o u moeten l e i d e n t o t s p e c t a c u l a i r e T o p c o n f e r e n t i e s , maar b i j voorkeur- moeten p l a a t s v i n d e n b i n n e n b e s t a a n d e k a d e r s . De g e d a c h t e werd b.v. g e o p p e r d d a t h i e r t o e g e b r u i k zou k u n n e n worden gemaakt van de E.P.S.-bijeenkomst op 26 m e i i n D u b l i n en de N A V O - R a a d s z i t t i n g op 29 en 30 mei in Brussel.
C a l l a g h a n meende d a t h e t v o o r s t e l v a n B r e z n j e v e e n o p e n i n g bood om e e n a a n t a l essentiële W e s t e l i j k e d e s i d e r a t a v e r w e z e n l i j k t t e k r i j g e n . A l s z o d a n i g noemde h i j de v r e e d z a m e w i j z i g i n g v a n g r e n z e n , de c o n f i d e n c e b u i l d i n g m e a s u r e s , d e g e l i j k h e i d v a n a l l e b e g i n s e l e n en de v r i j h e i d v o o r W e s t e l i j k e j o u r n a l i s t e n om i n O o s t b l o P / s t a t e n o n g e h i n d e r d t e k u n n e n w e r k e n . H i j meende v o o r t s d a t de NAVO-Raad op 29 en 30 m e i op T o p n i v e a u de C.E.V.S. z o u k u n n e n b e s p r e k e n . M i n i s t e r V a n d e r S t o e l wees erop d a t de H e g e n h i e r o v e r geen s t a n d p u n t e n k o n d e n innemen d a n i n nauw o v e r l e g met de V.S. c o n f o r m de c o n s u l t a t i e - v e r p l i c h t i n g d i e w i j h e b b e n a a n g e g a a n . Ook s t e l d e M d a t de d o o r C a l l a g h a n genoemde k w e s t i e s z e k e r n i e t e e n v o l l e d i g b e e l d g a v e n v a n wat h e t Westen minimaa" zou m o e t e n b e r e i k e n . Een b e p a a l d e c o n c l u s i e werd t i j d e n s d i t dinergesprek niet bereikt. Het Comité P o l i t i q u e b o o g z i c h d i n s d a g m o r g e n 11 m a a r t o p n i e u w o v e r d e z e k w e s t i e . H e t kwam e e n s t e m m i g t o t de c o n c l u s i dat h e t v a n g r o o t b e l a n g was d a t , o n d a n k s de B r e z j n e v - b r i e f , de E u r o p e s e R a a d de r e e d s v o o r b e r e i d e v e r k l a r i n g z o u g o e d k e u r e r en p u b l i c e r e n . H i e r m e e z o u w o r d e n v a s t g e l e g d d a t de l i e g e n v a s t h o u d e n a a n h u n s t a n d p u n t d a t o v e r e e n d a t u m en o v e r h e t n i v e a u v a n de d e r d e f a s e p a s k a n w o r d e n b e s l i s t n a d a t o v e r e e n s t e m m i n g z a l z i j n b e r e i k t o v e r e v e n w i c h t i g e en b e v r e d i g e n d e r e s u l t a t e n b e t r e k k i n g h e b b e n d op h e t g e h e e l v a n de o n d e r w e r p e n d i e i n de c o n f e r e n t i e a a n de o r d e z i j n . I n t u s s e n z o u de Sous-G-roupe C.E.V.S. k u n n e n w o r d e n g e v r a a g d s t r i k t v e r t r o u w e l i j k e e n l i j s t op t e s t e l l e n v a n d i e o n d e r w e r p e n i n de d r i e manden w a a r o v e r m i n i m a a l e e n b e / r e d i g e n c r e s u l t a a t z o u m o e t e n w o r d e n b e r e i k t . D i t l a a t s t e zou n a a r b u i t e n e c h t e r n i e t moeten l e i d e n t o t w i j z i g i n g v a n h e t s t a n d punt d a t e e r s t a l l e o n d e r w e r p e n de r e v u e m o e t e n h e b b e n g e p a s s e e r d a l v o r e n s met de s l o t o n d e r h a n d e l i n g k a n w o r d e n b e g o n n e n . A a n de M i n i s t e r s v a n B u i t e n l a n d s e Z a k e n z o u w o r d e n a a n b e v o l e n , en marge v a n de E . E . G . - R a a d s z i t t i n g op 15 a p r i l a . s . t e L u x e m b u r g , e e n g e s p r e k t e w i j z e n a a n de C . E . V . S . - p r o b l e m a t i e k . Z o n o d i g z o u h e t Comité P o l i t i q u e t e r v o o r b e r e i d i n g h i e r v a n e e n e x t r a b i j e e n k o m s t k u n n e n h o u d e n op 14 a p r i l i n - L u x e m b u r g . O v e r de b e a n t w o o r d i n g v a n de B r e z j n e v - b r i e f z o u o v e r l e g t u s s e n de N e g e n o n d e r l i n g en t u s s e n de N e g e n en de V.S. p l a a t s m o e t e n v i n d e n . De b e a n t w o o r d i n g z o u de g r o t e l i j n e n moeten v o l g e n v a n de R a a d s v e r k l a r i n g en met name v a n de l a a t s t e a l i n e a d a a r v a n . De I e r s e v o o r z i t t e r z o u h i e r t o e o n m i d d e l l i j k n a beëindiging van de E u r o p e s e Raad de V . S . - a m b a s s a d e u r i n D u b l i n i n l i c h t e n en c o n s u l t a t i e s v o o r s t e l l e n . Aan h e t s l o t v a n z i j n z i t t i n g h e e f t de R a a d , c o n f o r m de a a n b e v e l i n g v a n h e t Comité P o l i t i q u e , de v e r k l a r i n g b e t r e f f e n d , de C.E.V.S. g o e d g e k e u r d . O v e r de o v e r i g e a a n b e v e l i n g e n i s n i e t meer g e s p r o k e n . E r k a n e c h t e r v a n worden u i t g e g a a n d a t l a n g s d e z e l i j n e n v e r d e r g e h a n d e l d z a l worden. 1
ad
6) C y p r u s
D o o r r e g e r i n g s l e i d e r s werd een v e r k l a r i n g t e r z a k e a a n v a a r d , d i e n a a f l o o p v a n de v e r g a d e r i n g i s u i t g e g e v e n .
GEHEIM
Conclusie Het i s nog m o e i l i j k t l u n s een a f g e w o g e n o o r d e e l t e g e v e n o v e r h e t n u t v a n d i t s o o r t v e r g a d e r i n g e n . De a a r d v a n de o n d e r w e r p e n w a a r a a n v o o r a l v e e l t i j d werd b e s t e e d was z o d a n i g t e c h n i s c h d a t men z i c h k a n a f v r a g e n o f de p r a k t i j k v a n h e t v e r g a d e r e n z o n d e r a m b t e n a r e n w e l g e l u k k i g i s . Ook de o m s t a n d i g h e i d dat u i t g e r e k e n d b i j het correctiemechanisme i n het v o o r b e r e i d e n d o v e r l e g F r a n k r i j k en i n m i n d e r e mate D u i t s l a n d n a u w e l i j k s b e r e i d w a r e n t o t een c o n s t r u c t i e v e d i s c u s s i e , h e e f t e r t o e b i j g e d r a g e n , d a t d i t o n d e r w e r p z e e r v e e l t i j d v e r g d e en d a t a n d e r e o n d e r w e r p e n , d i e op z i c h z e l f g e z i e n v a n g r o t e r b e l a n g z i j n , n i e t o f s l e c h t s z e e r summier werden b e h a n d e l d . De v e r g a d e r i n g k r e e g , d o o r d a t d i t z e l f d e o n d e r w e r p met onderb r e k i n g e n van het b e g i n t o t aan het e i n d e i n b e h a n d e l i n g b l e e f een r o m m e l i g k a r a k t e r . I s d e r h a l v e v o o r de o n d e r w e r o e n b u i t e n de h e r o n d e r h a n d e l i n g e n s o r a k e v a n g e e n o f e e n z e e r mager r e s u l t a a t , v o o r h e t t o e k o m s t i g e l i d m a a t s c h a p v a n h e t V.K. k a n " D u b l i n " m o g e l i j k w e l een b e l a n g r i j k e p o s i t i e v e b i j d r a g e l e v e r e n . De v e r d e r e d i s c u s s i e i n h e t B r i t s e K a b i n e t en de d a a r o p v o l g e n d e p r e s e n t a t i e a a n h e t B r i t s e p u b l i e k d i e n t nog t e w o r d e n a f g e w a c h t maar v o o r l o p i g k a n w e l g e s t e l d w o r d e n d a t op d i t p u n t de E u r o p e s e R a a d n i e t v e e l meer had k u n n e n d o e n en d a t h e t r e s u l t a a t p o s i t i e f moet w o r d e n b e o o r d e e l d . De " l o o s e e n d s " , z o a l s de v r a a g hoe nu p r e c i e s h e t b e t a l i n g s b a l a n s c r i t e r i u m l u i d t , k u n n e n l a t e r , na h e t r e f e r e n d u m , t o t een o p l o s s i n g w o r d e n gebracht. Men k a n z i c h de t h e o r e t i s c h e v r a a g s t e l l e n o f de B r i t s e " h e r o n d e r h a n d e l i n g e n " ook i n een "gewone" R a a d s z i t t i n g t o t een o p l o s s i n g h a d d e n k u n n e n w o r d e n g e b r a c h t . T e c h n i s c h g e z i e n was d i t z e e r w e l m o g e l i j k en was d i t v e r m o e d e l i j k v l o t t e r dan t h a n s g e s c h i e d . M a a r nu e e n m a a l v a s t s t o n d d a t de Raad op h e t n i v e a u v a n r e g e r i n g s l e i d e r s b i j e e n z o u komen was de n e i g i n g te g r o o t d e r g e l i j k e " p o l i t i e k e " punten i n dat kader t e beslissen. Een d e f i n i t i e f o o r d e e l k a n pas l a t e r n a meer e r v a r i n g met d e z e n i e u w e f i g u u r , w o r d e n g e g e v e n . ,/.
V o o r de t e D u b l i n o p g e s t e l d e v e r k l a r i n g e n z i e b i j l a g e 13 te
en 14 m a a r t N e d e r l a n d en Joegoslavië h o u d e n p o l i t i e k e
31,
consultaties
Belgrado.
18 m a a r t Het B r i t s e K a b i n e t h e e f t met
16 M i n i s t e r s s t e m m e n
voor
en 7 t e g e n b e s l o t e n a a n h e t B r i t s e v o l k t e a d v i s e r e n b i j het a.s. referendum E.E.G.-lidmaat s chap.
t e stemmen vóór h e t behoud v a n
het
