Landinfo GRIEKENLAND
GEOGRAFIE Griekenland heeft een oppervlakte van 131.994 km² en is daarmee 4,5 keer groter dan België. In het noordoosten grenst het aan Turkije, in het noorden aan Noord-Macedonië (Fyrom: Former Yugoslavia Republic of Macedonia) en Bulgarije, en in het noordwesten aan Albanië. In het zuiden ligt de Middellandse Zee, in het oosten de Egeïsche zee en in het Westen de Ionische Zee. Geografisch gezien is er een grote diversiteit. Het land kent veel reliëf met in het noordwesten het Pindos-gebergte, een uitloper van de Dinarische Alpen. In het noordoosten ligt het Rhodopi-gebergte grenzend aan Bulgarije. In midden-Griekenland ligt Olympos, met een hoogte van 2917m. Zowat 80% van het land ligt 1500m boven de zeespiegel. Vlakbij kaap Tianaros, op de Peloponnesos, ligt de put van Oinousses. Hier bevindt zich het laagste punt van de Middellandse Zee, 4850 m diep. Met een kustlijn - grillig en verbrokkeld - van 15.000 km is het zo dat er maar weinig streken meer dan 100 km van de kust verwijderd zijn, doordat de zee via zeearmen diep het land binnendringt. Men kan het land opsplitsen tussen het vasteland en 1400 eilanden. Voor het vasteland krijgen we dan volgende indeling: • • • • • •
Centraal-Griekenland + hoofdstad Athene Peloponnesos Thessalië Epiros in het westen (Grieks) Macedonië Thracië
De eilanden kunnen als volgt worden opgedeeld: • • • • BOOTZ
Cycladen met 39 eilanden Sporaden Dodekanessos met 12 grote eilanden Saronische eilanden 1
• • • •
Kreta Evia Noordoost-Egeïsche eilanden Ionische eilanden
KLIMAAT •
Macedonië & Epiros hebben een klimaat dat nauw aansluit bij dat van de Balkan met koude winters en hete, vochtige zomers.
•
Athene, de Cycladen, de Dodekanessos, Kreta en Peleponnesos hebben een typisch mediterraans klimaat met hete droge zomers en zachte winters. In juli en augustus stijgt het kwik soms tot 40° in de schaduw. Het is ook de peri ode van de “meltemi”, een sterke wind die noordwaarts blaast en waar vooral de oostkust en de Cycladen last van hebben. Enerzijds zorgt hij voor een lagere vochtigheid, maar anderzijds maakt hij dat alles gaat vliegen, van paraplu’s tot je was die buiten hangt te drogen. Vanaf midden oktober kan het beginnen te regenen en het blijft fris tot en met februari. Februari is statistisch de koudste maand.
Gemiddelde dagtemperaturen in enkele regio’s in Griekenland (www.weatherbase.com): Athene jan feb
maa
apr
mei
jun
jul
aug
sep
okt
nov
dec
15
18
23
28
31
31
28
22
17
14
maa
apr
mei
jun
jul
aug
sep
okt
nov
dec
16
19
22
26
27
26
28
21
19
16
Dodekanissos jan feb maa
apr
mei
jun
jul
aug
sep
okt
nov
dec
28,5
26,5
21,5
16,5
12,5
12
12
Cycladen jan feb 14
12
Kreta jan 14
14
12
14
18
22
27
29,5
feb
maa
apr
mei
jun
jul
aug
sep
okt
nov
dec
14
16
19
22
26
28
27
26
23
18
16
FAUNA EN FLORA Flora In Griekenland groeien meer dan 6000 soorten wilde bloemen, waarvan sommigen endemisch (enkel daar voorkomend) en 100 soorten orchideeën, vooral in de Peloponnesos en de bergen van Kreta. Bomen beginnen te bloeien vanaf eind januari en bloemen vanaf maart. In de lente zijn de heuvels bedekt met een heus bloementapijt. Dit bestaat onder andere uit anemonen, irissen, lelies, gladiolen, tulpen, madeliefjes etc.. De oorspronkelijke bossen van Griekenland vind je enkel nog terug in het noorden. Hier groeien dichte beukenhagen tegen de bergflanken op. Een andere veel voorkomende soort is de Cyprus-plataan. Hij bloeit overal waar er een overvloed is aan water. Het lijkt wel alsof elk dorp in het binnenland zijn eigen plataan heeft die voor schaduw zorgt op het dorpsplein. Australische eucalyptus werd in grote getale aangeplant tijdens heraanplantings-programma’s in de jaren 20. Ze zijn vooral terug te vinden op Kreta en Peloponnesos.
BOOTZ
2
Ontbossing en bodemerosie zijn al eeuwen een groot probleem in Griekenland. Grote boosdoener is de olijf. Men heeft op grote schaal de oorspronkelijke vegetatie vernietigd om plaats te maken voor de olijventeelt, waarvoor de bodem eigenlijk niet geschikt is wegens de grote verschillen in reliëf. De olijfboom geeft met zijn wortels zo goed als geen steun aan de bodem, waardoor de toplaag bij regen gewoon naar beneden spoelt en na de erosie een dor en rotsachtig landschap overblijft. Andere oorzaken zijn het kappen van bossen voor de massale productie in de scheepvaart, maar ook gewoon als brandhout. Bosbranden zijn elk jaar schering en inslag, zo’n 25.000 ha per jaar. In de zomer van 2009 brandden op enkele dagen 32.000 ha op.
Fauna Vogelliefhebbers kunnen in Griekeland hun hart ophalen. Naast de alledaagse vogels, zoals de kwikstaart, mees, grasmus, leeuwerik, zwaluw, lijster, etc, passeren er massa’s vogels die de grote oversteek maken vanuit Noord-Afrika, zoals ooievaars. Het meer Mikri Prespa in Macedonië heeft de grootste kolonie viseters van Europa met vogels als de zilverreiger, aalscholver, ibis en de zeldzame Dalmatische pelikaan. De moerassen aan de monding van de Evros-rivier, vlakbij de grens met Turkije, zijn de natuurlijke habitat voor de kluit en de steltenloper. Verder stroomopwaarts in Thracië, herbergt het dikke Dadia-reservaat één van de grootste populaties roofvogels in Europa. Maar liefst 36 van de 38 Europese soorten zijn hier aanwezig, bv. zwarte gier, griffoen en gouden arend. Zo’n 700 zeldzame Eleonora-valken zijn terug te vinden op het eiland Piperi in de Sporaden. In de bergen van Noord-Griekenland leeft de grootste concentratie wild, maar bedreigde diersoorten als de wolf of de bruine beer zijn zeldzaam. In de winter 2009/2010 werden enkele beren aangereden op asfaltwegen in de Pindos. Door de oorlogen bij zijn noorderburen (Kosovo, Joegoslavië) zouden nogal wat beren zijn uitgeweken naar rustiger oorden in het zuiden en zo in Griekenland zijn terechtgekomen. De bruine beer leeft nog in het Pindos-gebergte, in het Peristeri-reservaat en in het gebergte grenzend aan Bulgarije. In tegenstelling tot andere landen, wordt de wolf niet beschermd. Hij leeft in de bossen van de Pindos in Epiros en in het Dadia natuurreservaat. Reptielen zijn in Griekenland alomtegenwoordig: vele soorten adders (al dan niet giftig) en hagedissen. Het leuke aan de vele eilanden, zijn de dolfijnen die langs de boot zwemmen. Europa’s meest zeldzame zoogdier, de monniksrob, kwam ooit veelvuldig voor in de Middellandse zee, maar is nu bijna verdwenen. Er zijn er nog ca. 400 in Europa waarvan 200 in Griekenland in geïsoleerde grotten langs de kust. In de baaien van Zakynthos leeft de grootste kolonie zeeschildpadden in Europa.
STAATSVORM Griekenland is, volgens de grondwet van 1975, een parlementaire democratie met aan het hoofd een president. Griekenland is sinds 1951 lid van de NAVO en sinds 1981 lid van de EU.
BEVOLKING Griekenland telt 10.737.000 inwoners (schatting juli 2009) , waarvan 61% in de steden en 3,5 miljoen in Athene. Naar schatting leven er zo’n 7 miljoen Grieken in het buitenland. De woelige geschiedenis en armoede hebben ervoor gezorgd dat velen het land ontvluchtten, vooral richting VS, Groot-Brittannië, Duitsland, Australië, Canada en ook België (mijnwerkers). 7% van de inwoners van Griekenland hebben niet de Griekse nationaliteit. Griekenland verzamelt echter geen gegevens aangaande etniciteit. Na de val van het communisme, kwam er bv. een stroom van vooral Albanese economische vluchtelingen op gang, naar schatting zo’n 300.000. In WestThracië leven nog zo’n 120.000 Turken (die werden vrijgesteld van de bevolkingsuitwisseling zoals beschreven in het verdrag van Lausanne). Verder bevinden zich nog kleine gemeenschappen Turken op de eilanden Kos en Rhodos en verspreid over de Dodekanessos. De geografische ligging van Griekenland aan de rand van de EU en de lange kustlijn maakt dat heel wat asielzoekers trachten in Griekenland (en de EU) een betere toekomst te vinden. Bootvluchtelingen die door mensenhandelaars worden gedropt op verlaten rotseilanden zijn schering en inslag.
BOOTZ
3
ECONOMIE De helft van de actieve bevolking is tewerkgesteld in de dienstensector, 22 % in de landbouw en nog eens 27% in de industrie. Toerisme is met voorsprong uitgegroeid tot de grootste industrie en de scheepvaart komt op de 2de plaats. De Griekse koopvaardijvloot is de grootste ter wereld. Griekenland maakt sedert 2002 deel uit van de Eurozone. De Griekse economie zit, zoals algemeen bekend, enorm in het slop en ook 2012 wordt een jaar van zware hervormingen en besparingen. Het spreekt voor zich dat de toestand voor een groot deel van de bevolking dramatisch is.
GODSDIENST 98% van de bevolking is Grieks-orthodox, 1.3% moslim. 0.7% van de bevolking heeft nog een andere godsdienst. Na het Grote Schisma van 1054 gingen de Latijnse kerk van Rome en de Kerk van het Oosten, met metropool Constantinopel, definitief uit elkaar. De Kerk van het Oosten wordt Orthodoxe Kerk genoemd. Haar “Griekse” voorgeschiedenis verklaart het foutieve gebruik van de term “Grieksorthodox” terwijl in feite Oosters-Orthodox wordt bedoeld. De kerk van Griekenland vormde zich in 1833 toen 36 Griekse bisschoppen zich autonoom van het Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel gingen opstellen. In de grondwet werd haar positie vastgelegd en zo werd het de officieel de staatsgodsdienst van 1864 tot 1988. De autocefale kerk in Griekenland wordt geleid door de aartsbisschop van Athene. Het schiereiland Athos is het vermelden waard. Het is een autonome monnikenstaat binnen Griekenland, maar valt buiten de EU. Rond en op “de Heilige Berg“ Athos liggen 20 orthodoxe kloosters met elk hun eigen territorium. Vrouwen (mens en dier) zijn op Athos niet toegelaten. Het kleine deel moslims in Griekenland zijn van Turkse en Albanese origine. Er leefden, tot halfweg vorige eeuw, nog kleine gemeenschappen Sefardische Joden in en rond Thessaloniki.
FORMALITEITEN Voor reizen naar Griekenland volstaat je identiteitskaart. Ook kinderen onder de 12 jaar moeten in het bezit zijn van een identiteitskaart met foto.
GELD De munteenheid van Griekenland is de euro. In de steden en grotere plaatsen kan je met je Maestrokaart terecht aan bankautomaten. Meer info vind je op: www.mastercard.com (doorklikken naar Cardholder Services en ATM Locations).
ELEKTRICITEIT Griekenland heeft een elektriciteitsnet van 230 V. De stopcontacten zijn compatibel met onze stekkers.
ETEN Er zijn mensen die de Griekse keuken ongeveer de beste op aarde vinden (vooral Grieken vinden dat), er zijn er die een andere mening zijn toegedaan (o.a. de Fransen). Men kan stellen dat de Griekse keuken rechttoe rechtaan is, wars van tierelantijntjes en gericht op de kwaliteit van het vlees of van de vis. Om je enigszins in te lichten over de (traditionele) Griekse eetgewoonten: de Griek ontbijt niet of nauwelijks, gebruikt een kop koffie en een toastje op zijn hoogst. Vandaar dat het ontbijt geen culinair hoogtepunt van de dag is, waar ook in Griekenland. Men gaat pas middageten omstreeks 14 uur en rond 21-22 uur gaat men aan tafel voor het diner. Als voorgerecht eet de Griek graag een keuze uit diverse soorten mezzè (b.v. tsatsiki, dolmades,…). Dat is echter geen individuele schotel: de verschillende soorten mezzè staan op tafel en ieder eet wat hem of haar belieft.
BOOTZ
4
Typische warme gerechten zijn o.a.: mousaka, pastitsio, tyropita, gevulde tomaten, inktvis, veel vlees van de grill (met een beetje salade en aardappelen). Griekse restaurants kennen over het algemeen geen dessert.
REIZEN MET HET VLIEGTUIG: BAGAGE Ruimbagage: De bagage die meegaat in de laadruimte moet een label dragen met je naam. Je krijgt een label van Anders Reizen toegestuurd. Breng best ook een identificatie aan aan de binnenkant van je reistas, rugzak of koffer. Thuisadres of adres van het eerste logies hoeft niet vermeld te worden op het bagagelabel; het dient enkel als bijkomende identificatie van je bagage. Op de meeste vluchten mag je min. 20 kg bagage inchecken. Uit ervaring raden wij echter aan om je bagage te beperken tot 1 stuk en max. 15 kg. Dat maakt het in- en uitladen tijdens transfers een stuk makkelijker en bovendien kan het voorkomen dat je je bagage zelf dient te dragen over korte afstanden, bijvoorbeeld van de bushalte naar het hotel. Handbagage: Je mag slechts 1 stuk handbagage meenemen aan boord, eventueel aangevuld met een cameratas, handtas, laptop,…. De handbagage moet passen in het bagagekastje in het vliegtuig en mag niet groter zijn dan 55 x 40 x 20 cm. Veiligheidsmaatregelen voor de handbagage: Voor alle vluchten uit luchthavens van de EU, Zwitserland, Noorwegen en IJsland gelden de volgende: alle vloeistoffen of semi-vloeibare producten (zoals gel, schuim, tandpasta, lotion, zeep, spray, mascara, lensproduct, …) moeten verpakt worden in flesjes of houders die geen grotere inhoud hebben dan 100 ml. Je mag max. 10 x 100 ml meenemen, samen verpakt in een doorzichtige en hersluitbare plastiek zak met een max. capaciteit van 1 liter. Hetzelfde geldt voor vloei- of kneedbare eetwaren (zoals paté, honing, jam, choco, zachte kazen, …). Reizigers die medicijnen of dieetproducten nodig hebben die niet aan deze voorwaarden kunnen voldoen, dienen hiervoor in het bezit te zijn van een doktersattest. Ook voor babyvoeding wordt een uitzondering gemaakt. Het blijft mogelijk om grotere hoeveelheden drank en parfum te kopen in de taxfreeshops. De gekochte artikelen zullen door de winkelbediendes in speciale verzegelde zakken verpakt worden. Alle zaken die scherp, puntig en/of potentieel gevaarlijk zijn (wandelstok, zakmes, nagelknipper of – vijl, pincet, schaar, picknickmes en –vork, aansteker, e.d.) mogen evenmin in je handbagage worden verpakt.
BOOTZ
5
