KBOKBO-Overloon
Unie KBO geschokt over bezuinigingen AOW CSO: Gepensioneerden meepraten over pensioenen 16-20 sept: 50PlusBeurs in Utrecht – gratis toegang KBO-leden Tip: maak kennis met meditatie op de 50PlusBeurs CSO steunt Zorgverzekeraars Nederland Uitvoering individueel zorgplan schiet tekort Compensatie eigen risico Unie KBO in gesprek met Henk van Gerven (SP) CSO stuurt brief naar Hans Wiegel Kort geding sta-opstoelen VGZ/IZZ ligt pharmaciebeleid toe Debat pakketmaatregelen AWBZ Nivel: Cliënt wil betrouwbare, deskundige hulp Dementie: een Europese zaak WTCG-Test op website VWS Cursusdag ‘Veilig mobiel op de fiets’ Honorering subsidieaanvragen Unie KBO Verzekering voor KBO-vrijwilligers 19 sept: Dag van de christelijke traditie 10 okt: Dag van de palliatieve zorg Tip: geef ook úw mening! Tip: www.horizonline.nl
JAARGANG 20, NR. 12 4 september 2009
3 3 4 4 5 5 6 7 7 8 8 8 9 10 10 10 11 13 13 14 14 15
KBO-WEGWIJZER NR. 12
3
UNIE KBO GESCHOKT OVER BEZUINIGINGEN AOW Directeur Unie KBO reageert in NRC Handelsblad Stella Salden, directeur Unie KBO, reageert geschokt op de geplande bezuinigingen binnen de AOW. Het kabinet wil in twee jaar tijd bijna een miljard euro bezuinigen op sociale uitgaven. Zo zal de toeslag, die AOW'ers krijgen voor hun jongere niet-werkende partner (onder 55 jaar), versneld worden geschrapt. Het inkomensverlies voor deze oudere stellen kan oplopen tot maximaal 636 euro per maand. De coalitie van CDA, PvdA en ChristenUnie maakt de bezuinigingen pas op Prinsjesdag, 15 september, bekend. Maar tijdens intensief overleg de afgelopen dagen tussen het kabinet en de coalitiepartijen is besloten dat forse bezuinigingen op de sociale uitkeringen onontkoombaar zijn, zo bevestigen Haagse Bronnen. Stella Salden reageerde geschokt op de afschaffing van de partnertoeslag in 2011. „Dit besluit is rampzalig. Vooral de meest kwetsbare groep ouderen met lage inkomens wordt getroffen", aldus Salden. Van de 2,7 miljoen AOW-ers krijgen 276.634 mensen partnertoeslag. Het kabinet koerst er volgens Salden op aan dat de jongere partners een baan gaan zoeken om het verlies te compenseren. „Maar juist ouderen komen nauwelijks aan de slag." Salden is ook verrast door de maatregel, omdat de ouderenorganisaties dit jaar uitvoerig overleg hadden met minister Donner (Sociale Zaken, CDA) over een latere afschaffing van de partnertoeslag, in 2015. „Vooral gezien de gigantische inkomensverliezen is het van belang een goede overgangsperiode te hebben. Door de toeslag zo snel af te schaffen komen veel ouderen in grote moeilijkheden", zegt Salden. Ook de grootste vakcentrale FNV toonde zich vanmorgen verrast door de voorgenomen maatregel. „Onvoorstelbaar dat het kabinet ouderen opnieuw wil treffen", zegt een FNV-woordvoerder. De bond verzet zich al langer tegen de voorgenomen verhoging van de AOW-leeftijd naar 67 jaar. Afschaffing van de partnertoeslag moet 170 miljoen euro opleveren. Ook moet zo’n 80 miljoen worden bezuinigd op reïntegratie van werklozen. Een deel wordt weggehaald bij gemeenten, die gelden voor bijstand hadden gereserveerd om mensen aan het werk te helpen. (Bron: artikel NRC-Handelsblad d.d. 3 sept. 2009) U vindt het NRC artikel terug bij de nieuwsberichten op de website van de Unie KBO (www.uniekbo.nl).
CSO: GEPENSIONEERDEN MEEPRATEN OVER PENSIOEN De CSO, koepel van ouderenorganisaties waaronder de Unie KBO, vindt dat de pensioengerechtigden vertegenwoordigd moeten zijn in de besturen van alle pensioenfondsen. In de volgende Wegwijzer vindt u meer nieuws over dit onderwerp. Op 2 september j.l. behandelde de Tweede Kamer het wetsvoorstel van Koser Kaya (D66) en Blok (VVD) over de medezeggenschap van pensioengerechtigden in pensioenfondsbesturen. Het wetsvoorstel is een stap in de goede richting vindt de CSO.
KBO-WEGWIJZER NR. 12
4
Op de website van de Unie KBO (www.uniekbo.nl) vindt u bij nieuwsberichten het persbericht dat de CSO heeft uitgegeven. Daarnaast kunt u het artikel downloaden dat vervolgens in dagblad Trouw heeft gestaan.
16-20 SEPT: 50PLUSBEURS IN UTRECHT Gratis toegang voor KBO-leden! Van woensdag 16 september tot en met zondag 20 september is hij er weer, ’s werelds grootste evenement voor actieve plussers: de 50PlusBeurs. Met ruim 600 stands in 6 beurshallen vol informatie, amusement, voordeel en spetterende optredens. Hopelijk kunnen wij ook ú verwelkomen op de beurs! De Unie KBO is prominent aanwezig op de beurs met een heus Vitaliteitsplein. U kunt op dit groene Vitaliteitsplein meedoen aan diverse activiteiten, zoals Nordic Walking en een workshop Salsa. En u kunt uw gezondheid laten meten met diverse gezondheidstesten. Er zijn opnames van Avro’s Vingers aan de Pols, de hele dag is er radio – Toppers van Toen – met Jan Steenman. Nelleke van der Krogt laat u zien hoe u gezond en toch lekker kunt koken. Wilt u even bijkomen? Dat kan in ons lounge-gedeelte. En dit alles op 280 m2! Woensdag 16 september om 12.00 uur openen maar liefst 200 KBO-leden onder leiding van Erica Terpstra de beurs met een Nintendo Wii Balance-workshop. Vanaf dat moment kan de beurs beginnen. Bent u KBO-lid? Dan heeft u gratis toegang! U kunt uw gratis kaarten aanvragen via www.plusticket.nl onder vermelding van een actiecode die u terugvindt in de Nestor. Heeft u geen internet? Bel dan met 026 – 377 97 36 en noem dezelfde code. U betaalt een kleine vergoeding voor het toesturen van de kaarten (0,75 euro per stuk). De 50PlusBeurs vindt plaats in de Jaarbeurs in Utrecht. De beurs is gemakkelijk bereikbaar met de trein. Kijk voor meer informatie op: www.50plusbeurs.nl. U vindt het KBO Vitaliteitsplein via standnummer: 11D084.
TIP: MAAK KENNIS MET MEDITATIE OP 50PLUSBEURS! Als u op het 50Plusbeurs even op zoek bent naar een rustpunt, kunt u kennis maken met meditatie. Meditatie wordt steeds vaker gezien als een ‘medicijn’. Meditatie is niet alleen een tegenwicht voor de stress van het moderne leven, het is ook positief voor uw gezondheid en zelfs de levensduur. Meditatie kan eveneens een fijne nachtrust bevorderen. De Unie KBO biedt gratis workshops meditatie aan tijdens de 50PlusBeurs. Meer informatie hierover krijgt u op het KBO Vitaliteitsplein! U vindt ons Vitaliteitsplein via standnummer: 11D084. Zie ook het voorgaande artikel in deze Wegwijzer.
KBO-WEGWIJZER NR. 12
5
CSO STEUNT ZORGVERZEKERAARS NEDERLAND De CSO steunt Zorgverzekeraars Nederland waar mogelijk bij een stevige aanpak van het terugbetalen van teveel betaalde honoraria aan medisch specialisten. Ze stuurde op 25 augustus jl. een brief naar Hans Wiegel (voorzitter Zorgverzekeraars Nederland) om haar steun uit te spreken. De conclusie is dat verzekeraars en veel burgers deze aanpak ondersteunen, er is veel maatschappelijk draagvlak voor het terugbetalen van teveel ontvangen honoraria. De CSO maakt zich zorgen over de aanhoudende stijging van de kosten van de gezondheidszorg. Dit vanuit de wetenschap dat alle uitgaven voor de zorg moeten worden opgebracht door premies ZVW, premies AWBZ en bijdragen uit de belastingen. De voortdurende stijging van de kosten van de gezondheidszorg is deels verklaarbaar door bijvoorbeeld de technologisch vooruitgang en een toename van het zorgvolume. Dan is het des te meer van belang dat de sector de kosten beheerst en efficiënt werkt, aldus de CSO. Op beide punten is veel winst te halen. De CSO spreekt uit blij te zijn dat de zorgverzekeraars op dit punt ook kritisch zijn. Volgens de CSO dreigen er nu ingrepen in het pakket omdat minister Klink tegenvallers op zijn begroting zelf moet oplossen. En het gerucht gaat dat de premies voor de basisverzekering volgend jaar omhoog zouden moeten. De CSO heeft middels een brief aan Klink laten weten dat hij er goed aandoet de honoraria van de specialisten beter te beheersen, zeker nu blijkt dat er wegens een systeemfout teveel is betaald. U kunt via de nieuwsberichten op de website van de Unie KBO (www.uniekbo.nl) de gehele brief inzien.
UITVOERING INDIVIDUEEL ZORGPLAN SCHIET TEKORT Persoonlijk maatwerk voor cliënten in zorginstellingen begint op gang te komen. Cliënten zijn overwegend positief over de afspraken die zorgaanbieders met hen maken in individuele zorgplannen maar zijn niet tevreden over het nakomen van die afspraken. Op veel plaatsen gaat dat nog niet goed. Dit blijkt uit een meldactie van de Unie KBO en andere cliëntenorganisaties, waaraan 1200 mensen hebben meegedaan. Volgens de deelnemende organisaties moeten zorginstellingen hun verantwoordelijkheid nemen zodat afspraken in de individuele zorgplannen ook goed worden uitgevoerd. Hoewel is vastgesteld dat het de goede kant op gaat, blijft het voor veel zorginstellingen nog een behoorlijke opgave om succesvol in te spelen op de verschillende wensen van hun cliënten. Over de zorgplannen zelf zijn cliënten overwegend positief. Men vindt dat aanbieders dit goed doen met klantgerichte afspraken over wonen, persoonlijke zorg, maaltijden en zinvolle dagbesteding. Het knelt bij de uitvoering. Minder dan de helft van de mensen is geheel tevreden over de uitvoering van het zorgplan, de anderen zijn niet of gedeeltelijk tevreden.
KBO-WEGWIJZER NR. 12
6
Over de nieuwe bekostiging, waarbinnen elke cliënt een pakket krijgt dat past bij zijn zorgbehoefte inclusief een geldbedrag, zijn cliënten positief. Veel zorgaanbieders staan nog aan het begin van de omslag in de bekostiging. Een deel van hen loopt achter bij landelijk beleid. Daarin is vastgelegd dat de aanbieder het gesprek aangaat met de client over de zorg die past binnen het individuele zorgpakket. Iets meer dan de helft van de cliënten meldt dat de aanbieder deze invulling van het eigen zorgpakket goed opgepakt. Dat moet snel naar 100% vinden de cliëntenorganisaties. De cliëntenorganisaties vragen ook aandacht voor de groep mensen met een zware zorgbehoefte die thuis willen blijven wonen, met behulp van een persoonsgebonden budget. Hoewel die mogelijkheid is gecreëerd binnen de nieuwe bekostiging, gaat door strengere indicaties een deel van die mensen erop achteruit. De vrees bestaat dat nieuwe vormen van kleinschalig wonen daardoor zullen invallen. Ongeveer 250.000 mensen wonen in een zorginstelling, zoals instellingen voor verpleging en verzorging, gehandicaptenzorg, langdurige geestelijk gezondheidszorg. De kosten van de zorg in een dergelijke instelling komen per persoon neer op gemiddeld € 50.000 per jaar. Sinds dit jaar ontvangen instellingen geld op basis van de zorgbehoefte van hun cliënten en niet langer een vast bedrag op grond van het aantal plaatsen. Tegelijk moet de instelling met elke cliënt een individueel zorgplan maken. De landelijke meldactie over veranderingen in de langdurige zorg vond plaats in voorjaar 2009. In juni zijn de resultaten over de veranderingen in de thuissituatie gepresenteerd. Daaruit bleek dat door de verscherping van de indicaties voor begeleiding en verzorging uit de AWBZ veel cliënten problemen ervaren.
COMPENSATIE EIGEN RISICO Vanaf september 2009 is het CAK gestart met de uitvoering van de Compensatie eigen risico voor 2009. Dit jaar bedraagt de compensatie € 50,-. Iedereen die recht heeft op de compensatie krijgt vanaf september automatisch bericht van het CAK. De uitbetaling van de compensatie start medio november 2009. Iedere verzekerde van 18 jaar en ouder betaalt sinds 1 januari 2008 een verplicht eigen risico voor de zorgverzekering. Mensen met weinig zorgkosten betalen minder eigen risico dan mensen met hoge zorgkosten. Om mensen met hoge zorgkosten tegemoet te komen, biedt de overheid soms een compensatie: de Compensatie eigen risico (CER). De overheid betaalt hiermee een deel van het eigen risico terug. Het CAK voert deze regeling uit. De compensatie eigen risico is bedoeld voor onderstaande groepen. Via de website van het CAK vindt u een toelichting hierop. 1. Mensen die in 2007 en 2008 voor een bepaalde chronische aandoening meer dan 180 standaard dagdoseringen van één medicijn met een specifieke stof verstrekt kregen. Deze medicijnen zijn voorgeschreven en vergoed via de Zorgverzekeringswet. 2. Mensen die op 1 juli 2009 minstens een halfjaar aan een stuk in een AWBZinstelling verbleven. 3. Mensen die in 2006 en 2007 in het ziekenhuis onder begeleiding van een medisch specialist zijn behandeld voor een ernstige chronische aandoening.
KBO-WEGWIJZER NR. 12
7
(Bron: persbericht CAK d.d. 1 september 2009) Zie www.hetcak.nl voor toelichting op de voorwaarden.
UNIE KBO IN GESPREK MET HENK VAN GERVEN (SP) Op 24 augustus maakte de Unie KBO kennis met Henk van Gerven. Van Gerven is oudhuisarts uit Oss en kamerlid van de SP. Hij houdt zich met name bezig met thema’s als marktwerking in de zorg, ziekenhuiszorg, de eerstelijnsgezondheidszorg (huisartsen, fysiotherapeuten), hulpmiddelen en medicijnen. De SP en Unie KBO hebben van gedachten gewisseld over de zorgverlening voor ouderen en de bezuinigingen in de zorg. Het leidend principe in de zorg is volgens Henk van Gerven steeds vaker: ‘hoe goedkoper, hoe beter’. Hij noemt hierbij als voorbeelden de aanbestedingstrajecten in de thuiszorg, preferentiebeleid medicijnen en de bonuscultuur. Volgens Van Gerven kost kwaliteit nu eenmaal geld. Zijn voorstel is om behandeling los te koppelen van de vergoeding. Verder pleit de SP voor schaalverkleining. Ze wil graag dat er in plaats van drie regimes: zorgverzekeringswet, AWBZ en WMO één regime komt met één solidaire premieheffing naar draagkracht. Het geharrewar over wie het allemaal moet betalen en zaken als het eigen risico zijn dan niet aan de orde. De SP is ook van mening dat medicijnen bijvoorbeeld best collectief ingekocht kunnen worden in plaats van door zorgverzekeraars afzonderlijk. De Unie KBO krijgt veel meldingen van mensen over (de vergoeding) van medicijnen en pleit gezien de vele medicijnongevallen voor een verplichte jaarlijkse medicijncheck voor ouderen die dagelijks meer dan vijf medicijnen gebruiken. Overigens wacht een door hele kamer gesteunde motie van Agnes Kant over een dergelijke medicijncheck nog steeds op uitvoering. Verder gaf Van Gerven aan dat de Unie KBO qua belangenbehartiging een lange adem moet hebben en de standpunten moet blijven uitdragen richting kamerleden. Het is heel goed mogelijk dat goede voorstellen tien keer ter zijde worden geschoven, maar een elfde keer wel opgepakt worden, aldus het kamerlid. Belangenbehartiging is een kwestie van 'frapper toujours'.
CSO STUURT BRIEF NAAR HANS WIEGEL De CSO steunt Zorgverzekeraars Nederland waar mogelijk bij een stevige aanpak van het terugbetalen van teveel betaalde honoraria aan medisch specialisten. De CSO, de koepel van ouderenorganisaties waaronder Unie KBO, stuurde op 25 augustus jl. een brief naar Hans Wiegel (voorzitter Zorgverzekeraars Nederland) om haar steun uit te spreken. U kunt via de website van de Unie KBO (www.uniekbo.nl) de brief inzien.
KBO-WEGWIJZER NR. 12
8
KORT GEDING STA-OPSTOELEN De Unie KBO heeft eerder samen met andere organisatie protest aangetekend tegen het schrappen van de sta-opstoel uit het basispakket. Ze heeft Kamerleden overvallen met een e-mailbombardement met handtekeningen van proteststemmen. De Unie KBO heeft deze informatie overhandigd aan het advocatenkantoor dat namens de CG-raad het kort geding heeft aangespannen. De CG-raad eiste daarin dat de verwijdering van de sta-opstoel uit het basispakket ongedaan wordt gemaakt. De rechtbank in Den Haag heeft de CG-raad helaas niet in het gelijk gesteld. Er is echter wel een positief aspect aan de uitspraak: de rechter heeft eens benadrukt, dat sta-opstoelen die ook zitproblemen verhelpen gewoon in het basispakket blijven. Dit geldt voor veel van de stoelen die in gebruik zijn.
VGZ/IZZ LIGT PHARMACIEBELEID TOE De Unie KBO heeft aandacht gevraagd voor de onduidelijke vergoeding van medicijnen. We hebben de Kamer opgeroepen om helderheid te verschaffen over de vergoeding van medicijnen. Zorgverzekeraar VGZ/IZZ komt het farmaciebeleid van UVIT en in het bijzonder het preferentiebeleid toelichten. Er zijn op dit gebied zoveel ontwikkelingen gaande waardoor het onduidelijk is waarom bepaalde medicijnen (gedeeltelijk) niet meer voor vergoeding in aanmerking komen. Eén van de ontwikkelingen is het preferentiebeleid. Op dit punt hanteren we het standpunt: ‘goedkoop als het kan, duur als het moet’. We hebben gewezen op het risico dat als een zorgverzekeraar veelvuldig haar voorkeursassortiment wijzigt, het er voor de gebruiker niet makkelijker op wordt. De medicatieveiligheid kan in het geding komen.
DEBAT PAKKETMAATREGELEN AWBZ Op 2 juli, vlak voor het zomerreces, heeft de Tweede Kamer gesproken over de pakketmaatregelen AWBZ. Ter herinnering: als gevolg van deze maatregelen hebben mensen met lichte beperkingen géén recht meer op begeleiding. Ook voor mensen met zwaardere beperkingen vervallen sommige soorten van begeleiding en bovendien lopen zij kans dat ze minder uur krijgen. De Tweede Kamer heeft haar zorgen geuit over de gevolgen van de maatregelen vooral voor de zorg aan demente ouderen. Staatssecretaris Bussemaker heeft tijdens het debat de volgende toezeggingen gedaan: 1. Het CIZ moet in het geval van cliënten met dementie te allen tijde een bezoek afleggen om een indicatie te stellen. Dit mag niet telefonisch zoals nu wel gebeurde. 2. VWS wil onderzoeken welke criteria het CIZ hanteert bij de indicatie van Ondersteunende begeleiding (OB) voor mensen met dementie en de mantelzorgers; 3. Het ministerie van VWS laat een quick-scan uitvoeren naar de gevolgen van wegvallende dagopvang, bijvoorbeeld voor ouderen. Daarbij wordt gekeken of
KBO-WEGWIJZER NR. 12
9
gemeenten erin slagen een alternatief te bieden zoals dagrecreatie van het welzijnswerk. 4. Er wordt een meldpunt ingesteld voor melding van knelpunten als gevolg van de pakketmaatregelen. Verder zal voor de monitoring deels gebruik worden gemaakt van de AWBZ-monitor van de Unie KBO en andere cliëntenorganisaties. Hierop kunnen mensen hun ervaringen met de pakketmaatregelen kwijt. De Unie KBO is tevreden met de uitkomst van dit debat. De ouderenorganisaties hebben met regelmaat hun zorg uitgesproken voor de situatie waarin dementerende ouderen en hun mantelzorgers terecht zouden komen als ze geen begeleiding meer kunnen krijgen. U vindt de AWBZ-monitor op de website van de Unie KBO (www.uniekbo.nl), onder de button ‘meldacties & poll’.
NIVEL: CLIËNT WIL BETROUWBARE, DESKUNDIGE HULP De ervaringen van cliënten met de huishoudelijke hulp zijn over het algemeen goed. De meeste huishoudelijke hulpen maken goed schoon, zijn hulpvaardig en beleefd, en respecteren de privacy. Maar afspraken met de zorgorganisatie over het beheer van de sleutel en de inspraak over wie de hulp geeft, kunnen beter. Dit blijkt uit een onderzoek van het Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (NIVEL) naar de kwaliteit van Hulp bij het Huishouden. Cliënten waarderen de huishoudelijke hulp gemiddeld met een 8,3, maar er zijn er ook die de zorgaanbieder een onvoldoende geven. Tien procent van de cliënten zou de thuiszorgorganisatie waarschijnlijk of beslist niet aanbevelen bij vrienden of familie. De ervaringen van de respondenten werden gezamenlijk bekeken om een beeld te schetsen van de algemeen ervaren kwaliteit van de geleverde hulp bij het huishouden. Dit blijkt uit de ‘CQ-index Hulp bij het Huishouden’* die is ontwikkeld door het NIVEL met subsidie van de Inspectie voor de Gezondheidszorg en het ministerie van VWS. Voor verbetering vatbaar vinden cliënten praktische afspraken, zoals hoe de zorgaanbieder omgaat met de voordeursleutel. Cliënten willen ook graag meebeslissen van welke persoon zij hulp bij het huishouden krijgen. En ze willen dat er in overleg schriftelijke werkafspraken worden gemaakt. Het meest tevreden zijn ze over de beleefdheid van de huishoudelijke hulp, dat deze zich niet ongevraagd bemoeit met privézaken en hulpvaardig is. Bijvoorbeeld dat hij of zij iets extra’s doet. De vragenlijst is ontwikkeld met de medewerking van ruim 2000 cliënten van 22 thuiszorgorganisaties die zich daarvoor zelf hadden aangemeld. Doordat deze organisaties mogelijk extra enthousiast bezig zijn met de kwaliteit van hun diensten, kan het beeld dat uit deze CQ-index naar voren komt iets te rooskleurig zijn. * De CQ-index Hulp bij het Huishouden is een betrouwbaar en bruikbaar meetinstrument om de kwaliteit van de hulp bij het huishouden te meten vanuit de beleving van de cliënt. Het gaat niet zozeer om het meten van de tevredenheid, maar om wat cliënten belangrijk vinden en wat hun ervaringen zijn met de hulp.
KBO-WEGWIJZER NR. 12
10
DEMENTIE: EEN EUROPESE ZAAK De Europese commissie heeft in juli 2009 besloten de ontwikkeling van dementie in Europa als een gemeenschappelijke uitdaging te zien. Zij roept de Europese landen op om te komen tot een gecoördineerde actie en hun inspanningen en onderzoeksactiviteiten te bundelen. De ontwikkeling van het aantal dementerenden, mede vanwege de sterke vergrijzing, baart in alle Europese landen zorgen. In Europa zijn er momenteel 7,3 miljoen inwoners die aan dementie lijden, wat in 2020 meer dan verdubbeld zal zijn als er niets gebeurd. In Nederland zijn er momenteel 230.000 dementerenden. Op dit moment zijn onderzoekers in verschillende landen bezig met onderzoek. De Europese commissie meent dat coördinatie van onderzoek en uitwisseling van onderzoeksresultaten uiteindelijk kan leiden tot methoden om dementie te voorkomen, eerder vast te stellen of het proces van dementie te vertragen. Meer informatie over dementie? Neem dan een kijkje op: www.dementie.nl. U kunt via de website www.zorgenoveralzheimer.n een gratis brochure opvragen over dit onderwerp. Bellen kan ook met tel: 030 - 659 69 00.
WTCG-TEST OP WEBSITE VWS Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft de 'Wtcg-test' op haar website staan. Via de 'Wtcg-test' kunt u zien of u in aanmerking komt voor de tegemoetkoming chronisch zieken of gehandicapten in 2010. In deze test komen verschillende vormen van zorg voorbij die wijzen op extra kosten als gevolg van een aandoening of beperking. De Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) is op 1 januari 2009 in gegaan. De Wtcg regelt de compensatie voor chronisch zieken en gehandicapten voor de extra kosten die zij maken. Via de belasting blijven alleen specifieke zorgkosten aftrekbaar. De wet is in de plaats gekomen van de fiscale regeling voor de aftrek van Buitengewone Uitgaven. Bij het bepalen van de tegemoetkoming wordt er gebruik gemaakt van een aantal criteria. Als u in aanmerking komt, ontvangt u automatisch bericht van het Centraal Administratie Kantoor in het najaar van 2010. Wilt u weten of u mogelijk in aanmerking komt voor een tegemoetkoming uit de Wtcg? Neem dan een kijkje op: www.testwtcg.nl.
CURSUSDAG ‘VEILIG MOBIEL OP DE FIETS’ De fiets is een handig, snel, gezond en sportief vervoermiddel. Soms vinden senioren of mensen uit hun omgeving dat fietsen onveilig is. Dat is jammer. Met de fiets kun je zo makkelijk even boodschappen doen, een bezoekje afleggen of een lekker tochtje maken in de natuur. Daarom geeft de Fietsschool van de Fietsersbond cursusdagen voor oudere fietsers. ‘Gezond en veilig blijven fietsen’, daar gaat het om. De cursus wordt gege-
KBO-WEGWIJZER NR. 12
11
ven door de deskundige docenten van de Fietsschool van de Fietsersbond. Bij de afsluiting krijgen de cursisten een certificaat. Wellicht is deze dag een activiteit die u namens uw KBO-afdeling kunt aanbieden! De ervaring leert dat de cursusdag leerzaam, interessant en ook gezellig is. De cursisten komen op hun eigen fiets naar de cursuslocatie. Een fietsdeskundige bekijkt of de fietsen veilig zijn en goed zijn afgesteld. Hij geeft tips om de fiets nog veiliger en comfortabeler te maken en informatie over aangepaste fietsen. Na de kennismaking gaan volgt er een verkeersquiz. Daarna wordt er gepraat over wat er in het verkeer in de afgelopen tijd is veranderd. Uiteraard volgt daarna de praktijk: fietsen van een route met een aantal moeilijke verkeerssituaties. Er wordt besproken hoe de deelnemers hier op een veilige manier mee om kunnen gaan. Het fietsen wordt voorafgegaan door fietsgymnastiek. Daardoor worden de spieren en de gewrichten wat losgemaakt, dat fietst makkelijker. Indien gewenst kunnen gehoor, ogen en reactiesnelheid worden getest. De dag duurt van 10.00 tot ongeveer 15.30 uur. Wilt u als afdeling deze cursusdag aanbieden? Dan moet u zelf zorgen voor de werving en aanmelding. U ontvangt daarvoor een standaard bericht dat u rond kunt sturen. Verder een aantal faciliteiten: •
• •
Een cursusruimte met in de buurt een rustig plein waar de deelnemers kunnen oefenen en waar mogelijkheden zijn voor het gebruiken van een lunch en het zetten van koffie en thee; Een beamer met scherm; Suggesties voor contacten met een lokale fietsenmaker, een fysiotherapeut en wellicht een lokale politieagent die iets kan vertellen over de verkeerssituaties.
Er zijn uiteraard materiële en organisatorische kosten aan de cursus verbonden. Laat u daar niet door tegenhouden, de Fietsersbond kan u adviseren over de mogelijkheden om de kosten te reduceren waardoor deze voor de KBO’s vrijwel nihil zijn. Kijk voor meer informatie op de website www.fietsersbond.nl/fietsschool of neem contact op met de Fietsersbond (
[email protected]), tel: 030 – 291 81 25. U kunt ook contact opnemen met Jan Brinkers van de Unie KBO (
[email protected]).
HONORERING SUBSIDIEAANVRAGEN UNIE KBO Unie KBO heeft, samen met andere ouderenorganisaties, begin 2009 een aantal subsidieaanvragen ingediend bij het Fonds PGO. Fonds PGO verstrekt, namens het Ministerie van VWS, subsidies aan landelijk werkzame patiëntenorganisaties, gehandicaptenorganisaties en ouderenbonden. Deze projectsubsidies zijn bedoeld voor activiteiten die erop gericht zijn om patiënten, gehandicapten en ouderen een centrale, sterke positie te geven. Eind juli kwam het bericht dat er voor de Unie KBO drie projectaanvragen zijn gehonoreerd. Gezond ouder worden en blijven Dit project is gericht op de versterking van de positie van ouderen, preventie, zelfmanagement en empowerment. Doelstelling: Gezond ouder worden en blijven voor 550.000 ouderen. Algemene voorlichting en speciale projecten over Slaap, Zicht,
KBO-WEGWIJZER NR. 12
12
Gehoor en Bewegen. Beoogde resultaten / producten zijn getrainde groepsvoorlichters uit eigen gelederen, themabijeenkomsten, informatie- en werkpakketten, brochures, internetmodules, artikelenreeks in kader- en ledenbladen, nieuwsbrieven. Via de eigen communicatiekanalen (ledenbladen, kaderledenbladen, nieuwsbrieven) wil de Unie KBO ouderen informeren over een gezonde levensstijl en preventieactiviteiten. Unie KBO is de trekker van dit vierjarig project, en werkt samen met PCOB, NVOG, NOOM, LOC Meer dan vergeten; dementie bij allochtone ouderen Voor de meeste allochtone ouderen en mantelzorgers, is dementie een onbekend en onbesproken verschijnsel. Unie KBO komt op voor de belangen van kwetsbare ouderen en heeft ervaring heeft met gezondheidsvoorlichting door vrijwiliigers. In samenwerking met NOOM -organisatie van en voor allochtone ouderen- wil de Unie KBO het onderwerp dementie bespreekbaar maken onder deze groepen. Nevendoelen van het project zijn het meer toegankelijk maken voor allochtone doelgroepen van het bestaande hulpaanbod bij deze problematiek en het opdoen van ervaring in het werken met en voor allochtone ouderen en hun organisaties. Het resultaat van dit project 'Meer dan vergeten' is: een film en materiaal voor allochtone vrijwilligers waarmee de allochtone doelgroep bereikt kan worden. Sleutelfiguren vanuit de (grootste) allochtone groepen die getraind zijn, in eigen taal en mbv de/het ontwikkelde (film)materiaal, de problematiek bespreekbaar te maken. Voor de uitvoering en organisatie maken Unie KBO en NOOM gebruik van specifieke deskundigen en lokale expertise. Betrokken bij buurtbeleid Wanneer door leeftijd sociale netwerken afbrokkelen en minder florissante condities ontstaan voor een actief en betrokken bestaan, is sprake van een toenemende kwetsbaarheid (zoals bij oudere migranten, ouderen met chronische aandoeningen en beperkingen, licht dementerende ouderen). Door tekorten in hun sociale netwerk, gebrekkig taalbeheersing, fysieke of psychische beperkingen of hun financiële situatie raken deze groepen ouderen geïsoleerd. In dit vierjarig project willen PCOB, Unie KBO, NOOM, NVOG en LOC de belangen van deze groepen ouderen meer voor het voetlicht te brengen en hun participatie vergroten. Het project is erop gericht dat kwetsbare ouderen meer aandacht krijgen in het gemeentelijke Wmo-beleid en zij meer ondersteuning krijgen om zelfstandig en volwaardig te kunnen functioneren. Daarbij stimuleren we dat er nieuwe initiatieven worden genomen met en door jonge 50-plussers om de sociale samenhang te vergroten en daarmee de positie van de risicogroep te verbeteren en zij minder afhankelijk zijn van dure voorzieningen. De ouderenorganisaties willen dit doen door: • • • •
het verzamelen en signaleren van knelpunten van de doelgroepen; het ontwikkelen en verspreiden van (nieuwe) voorlichtingsmethodieken en participatie-activiteiten; actieve 50-plussers te werven om voorlichting te geven en de participatie van de risicogroepen en de sociale samenhang te bevorderen; via lokale belangenbehartiging te zorgen dat er een kwalitatief goed aanbod van ondersteuning, dienstverlening en zorg per gemeente toegankelijk is.
KBO-WEGWIJZER NR. 12
13
Inmiddels zijn de voorbereidingen voor de uitvoering van deze projecten gestart. In alle projecten is de bijdrage van KBO’s en afdelingen op allerlei manieren van groot belang; om leden te bereiken, om vrijwilligers te werven, activiteiten uit te zetten en informatie en voorlichting te kunnen verspreiden. U zult dan ook in de loop van het jaar meer horen over deze projecten!
VERZEKERING VOOR KBO-VRIJWILLIGERS In het penningmeesteroverleg van 18 juni jl. duidde de toenmalig voorzitter op de Vrijwilligersverzekering die per 1 januari 2009 van kracht is geworden. Over deze verzekering krijgt vindt u in de bijlagen van deze Wegwijzer een uitgebreide toelichting. U kunt hier als KBO uw verzekeringszaken goed mee regelen. Nederland kent enkele miljoenen vrijwilligers. Helaas zijn lang niet alle vrijwilligers goed verzekerd. Om een einde te maken aan deze ongelijkheid heeft VNG Verzekeringen de VNG Vrijwilligers BasisPolis en de VNG Vrijwilligers PlusPolis ontwikkeld. Deze complete verzekeringspakketten bieden dekking voor de risico’s verbonden aan het vrijwilligerswerk. Uw gemeente is door VNG-Verzekeringen hierover schriftelijk benaderd middels deze gegevens en een aanvraagformulier. Veel gemeenten hebben hierop positief gereageerd. Uw gemeente kon daarbij aangeven of zij de BasisPolis wil afnemen of dat zij ook de VNG Vrijwilligers PlusPolis wenst af te sluiten. Kijk in de bijlagen voor een overzicht van de mogelijkheden. Neem contact op met uw gemeente om na te vragen of zij meedoet met deze verzekeringen. Veel gemeenten hebben vrijwilligersorganisaties hierover ook benaderd. Mocht uw gemeente dit niet gedaan hebben, dan blijven de huidige KBO-verzekeringen van toepassing. Over deze specifieke verzekeringen kunt u contact opnemen met Unie KBO. Vraag naar Arthur van Beurden (
[email protected]), tel: 073-612 34 75.
19 SEPT: DAG VAN DE CHRISTELIJKE TRADITIE Op zaterdag 19 september organiseert het VKMO (verband katholieke maatschappelijke organisaties) in Utrecht de Dag van de Christelijke Traditie. De Dag van de Christelijke Traditie wordt vanuit katholiek perspectief belicht. U kunt zich tot en met 18 september opgeven. In lezingen, workshops, debat en muziek komen vragen aan de orde die te maken hebben met het bewaren, doorgeven, vernieuwen en bezielen van de traditie die een belangrijk rol speelt in het leven van mensen en in veel maatschappelijke organisaties. Sprekers zijn onder andere Manuela Kalsky, Eric Borgman, Bisschop G. de Korte, Felicia Dekkers, Mink de Vries en Frans Maas. Naast lezingen en workshops is er ook een informatiemarkt, met stands van maatschappelijke organisaties, dagblad Trouw, Boekhandel Berne Heeswijk en Stichting Zinweb. Trouw organiseert een groot onderwijsdebat onder leiding van Monic Slingerland. De dag wordt afgesloten met een optreden van modern koor RadU2.
KBO-WEGWIJZER NR. 12
14
Locatie: Domstad Hogeschool Utrecht, Koningsbergerweg 9 in Utrecht. Aanvang 9.30 uur, afsluiting 16.00 uur. De entree voor de hele dag bedraagt € 25,- (of € 35,- incl. lunch). Wilt u meer informatie over het programma of wilt u zich direct inschrijven? Dat kan via de website www.dagchristelijketraditie.nl of telefonisch via Bureau Mamre, tel: 06 – 487 13 792. U kunt zich opgeven tot en met 18 september aanstaande.
10 OKT: DAG VAN DE PALLIATIEVE ZORG Als genezing niet meer mogelijk is, houdt het leven niet meteen op. Er zijn grote vragen, onzekerheden en er is behoefte aan zorg. ‘Palliatieve zorg’ is zorg bedoeld voor mensen die niet meer kunnen genezen. Op 10 oktober 2009 vindt voor de vijfde maal de Internationale Dag van de Palliatieve Zorg (IDPZ) plaats. Op deze dag worden ook bij u in de buurt veel lokale en regionale activiteiten georganiseerd om aandacht te geven aan palliatieve zorg en de keuzes die er zijn in de laatste levensfase. Het thema is dit jaar: Discovering your voice. De activiteiten variëren van een informatiemarkt, een open huis in een hospice, een symposium tot bijvoorbeeld een filmcyclus. Dit jaar wordt de tweede editie van de krant Palliatieve zorg, doodgewoon uitgegeven. In deze krant laten mensen vanuit verschillende achtergronden hun stem horen. Zij vertellen over hun ervaringen met palliatieve zorg, de wensen die zij hebben en de mogelijkheden die zij zien. De IDPZ is een initiatief van het Netwerk Palliatieve zorg voor Terminale patiënten Nederland (NPTN) in samenwerking met KWF Kankerbestrijding, Stichting Agora, Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg Nederland (VPTZ) en de Vereniging van Integrale Kankercentra (VIKC). Meer informatie, ook over activiteiten bij u in de buurt? Neem dan een kijkje op: www.idpz.nl of bel met tel: 030-6575 898.
TIP: GEEF OOK ÚW MENING Op de website van de Unie KBO (www.uniekbo.nl) kunt uw mening kwijt over allerlei zaken. Met enige regelmaat zijn er op deze website diverse enquêtes te vinden. Daarnaast plaatsen wij om de 3 weken een stelling (‘poll’) waarop u kunt reageren. We volgen daarbij de actualiteit van de dag en kunnen op die manier snel een tendens meten en hier zo nodig direct op inspelen. Hartelijk dank voor uw bijdrage! U wordt op onze website via de button 'meldacties & poll' direct doorverwezen. Lekker makkelijk! Wilt u behalve deze onderwerpen ook andere gedachten kwijt? Breng dan een stelling in via ons forum. Via het forum kunnen anderen reageren op hetgeen u heeft geschreven. U vindt het forum onder dezelfde button.
KBO-WEGWIJZER NR. 12
15
TIP: WWW.HORIZONLINE.NL Vanaf 1 september zijn alle kerncijfers over wonen, zorg en welzijn voor ouderen via www.horizonline.nl online in te zien. De gegevens worden zelfs uitgesplitst per straat, wijk of gemeente. De applicatie is met name bedoeld voor lokale- en andere overheden, zorgorganisaties, woningcorporaties en zorgverzekeraars. U kunt er als KBO wellicht ook uw voordeel mee doen! (Bron: persbericht TNO d.d. 1 september 2009)
KBO-WEGWIJZER NR. 12
16