KBOKBO-Overloon
Veranderingen AWBZ – Senioren terug achter de geraniums? Mantelzorg dementiepatiënten te zwaar Vergoedingen geneesmiddelen onduidelijker Wmo-Kanteling: doet u mee? De Hitte de Baas Meldingen ouderenmishandeling nemen toe SeniorGames: leuk aanbod voor afdelingen
Bijlagen: - Brief CSO: pakketbeheer AWBZ - Project Kanteling Wmo - Aanbod afdelingen SeniorGames
JAARGANG 20, NR. 9 3 juli 2009
3 3 4 5 6 6 7
VERANDERINGEN AWBZ “Senioren terug achter de geraniums?” De CSO (bestaande uit Unie KBO, PCOB, NVOG en NOOM) heeft een brief gestuurd naar de Vaste Kamercommissie voor VWS om haar zorg uit te spreken over de veranderingen binnen de AWBZ. Ze doet ook voorstellen voor verbetering van diverse knelpunten. De CSO roept de Vaste Kamercommissie op haar analyse en voorstellen te bespreken tijdens de commissievergadering. “Willen ze ons terug achter de geraniums?!” Deze verzuchting slaakte een 82-jarige dame die eens per week in de dagopvang onder de mensen komt. Dit hoogtepunt van haar week zal ze in oktober 2009 kwijt raken. Sociaal isolement is geen reden voor indicatie meer. De afgelopen maanden ontvingen we meer verhalen met ervaringen over het wegvallen van begeleiding. De Unie KBO vindt dat er voldoende dagopvang voor ouderen moet blijven. Ondersteuning bij het regelen van het huishouden blijft nodig. Er moeten vormen van casemanagement komen voor dementerende ouderen. De Wmo moet eindelijk een echte ‘participatiewet’ worden. Ondersteuning bij medicijngebruik moet terug naar de wijkverpleegkundige die er niet alleen op let of de juíste medicijnen ingenomen worden, maar ook dat ze daadwerkelijk íngenomen worden. U vindt de brief van de CSO terug in de bijlagen van deze Wegwijzer en op onze website www.uniekbo.nl. In de brief schrijven we dat de CSO vindt dat het CIZ mensen moet nabellen die hun herindicatieformulieren niet terug sturen. In een gesprek met het CIZ op 26 juni jl. heeft het CIZ gemeld dat zij dit inmiddels doen. Ouderen en hun mantelzorgers melden hun ervaringen met het wegvallen of verminderen van de begeleiding. Het rapport daarover vindt u op de website van de Unie KBO, www.uniekbo.nl. We blijven graag op de hoogte van uw ervaringen met (her-)indicatie voor begeleiding. U kunt deze ervaringen digitaal melden via de website van de Unie KBO (button Meldacties rechtsboven). Heeft u geen internet? Bel dan met de Servicetelefoon, tel: 0900 – 821 21 83 op werkdagen van 9.30 – 12.30 uur (€ 0,10 per minuut).
MANTELZORG DEMENTIEPATIËNTEN TE ZWAAR Alzheimer Nederland heeft onderzoek laten doen naar de belasting van mantelzorgers van dementiepatiënten. De cijfers zijn schrikbarend. De overheid zet met haar bezuinigingsmaatregelen nog meer druk op de mantelzorg. Het overheidsbeleid gaat dwars in tegen het standpunt van de Unie KBO: mantelzorg mag nooit worden beschouwd als vanzelfsprekend en afdwingbaar. Twee derde van de 230.000 mensen met dementie woont thuis en is afhankelijk van de zorg door mantelzorgers. Bijna alle mantelzorgers (98%) hebben diverse problemen bij de zorg. 18% is dusdanig overbelast dat het risico's oplevert voor de gezondheid van zowel de mantelzorger als de patiënt. Uit het onderzoek blijkt dat de mantelzorgers vooral behoefte hebben aan meer informatie en advies. De cijfers zijn afkomstig van
KBO-WEGWIJZER NR. 9
3
een onderzoek dat in samenwerking met Alzheimer Nederland werd uitgevoerd. Het onderzoek volgt op een peiling uit 2006. Alzheimer Nederland heeft de volgende tips om overbelasting te voorkomen: Voor de diagnose •
Kom in actie. Blijf niet zitten met zorgen over de vergeetachtigheid van uzelf, uw partner of iemand anders. U kunt bijvoorbeeld uw geheugen testen op de website www.alzheimer-nederland.nl. U kunt ook een gratis brochure bestellen over de verschillen tussen vergeetachtigheid en dementie op de website www.zorgenoveralzheimer.nl.
•
Ga naar de huisarts. Als u zich zorgen blijft maken over het geheugen kan uw huisarts bepalen of er sprake is van normale vergeetachtigheid of dat er misschien sprake is van dementie. In dat geval zal hij u doorsturen naar een specialist of een geheugenpoli voor een diagnose
Na de diagnose •
Praat over dementie. De diagnose dementie is voor iedereen een klap, niet alleen voor de patiënt zelf maar natuurlijk ook voor familie en vrienden. Neem de tijd om mensen uit te leggen wat er aan de hand is of geef hen bijvoorbeeld een brochure over de ziekte zodat ze beter weten wat er aan de hand is. Voor een luisterend oor kunt u ook met de Alzheimertelefoon bellen (24 uur per dag, 7 dagen per week), tel: 030 - 656 75 11.
•
Vraag familie en vrienden om hulp. Vaak willen mensen wel helpen maar weten ze niet hoe. Vraag als uw man bijvoorbeeld van tuinieren houdt aan iemand om een uurtje met hem in de tuin te werken. Dan heeft u even tijd voor uzelf of om even een boodschap te doen.
•
Zoek professionele hulp. De specialist of geheugenpoli die de diagnose heeft gesteld, heeft informatie over hulp bij u in de buurt. Denk bijvoorbeeld aan thuiszorg, dagopvang of ontmoetingscentra voor mensen met dementie en hun mantelzorger. In veel gemeenten zijn er bovendien vrijwillige bezoekdiensten of mantelzorgcursussen.
Er is veel informatie over Alzheimer beschikbaar. Neem eens een kijkje op de website van Alzheimer Nederland: www.alzheimer-nederland.nl. Daar vindt u meer praktische tips en aanvullende informatie. Daarnaast vindt u op deze website de agenda’s van de 160 Alzheimer Cafés en de adressen van afdelingen van Alzheimer Nederland. Heeft u geen internet? U kunt ook telefonisch contact opnemen via tel: 030 - 659 69 00.
VERGOEDINGEN GENEESMIDDELEN ONDUIDELIJKER Medicijnen houden de gemoederen erg bezig. De Unie KBO krijgt dagelijks vele vragen over de (vergoeding) van medicijnen. Ook de compensatie van het verplicht eigen risico levert veel kopzorgen op. De Tweede Kamer debatteert woensdag 1 juli over het geneesmiddelenbeleid. Bij het uitkomen van deze Wegwijzer is de uitslag nog niet bekend.
KBO-WEGWIJZER NR. 9
4
In CSO-verband heeft de Unie KBO de kamer opgeroepen om helderheid te verschaffen over de vergoeding van medicijnen. Ook pleit de Unie KBO voor een verplichte jaarlijkse medication review voor senioren die dagelijks meer dan vier medicijnen gebruiken: niet alleen voor bewoners van verzorgingshuizen, maar vooral ook voor thuiswonende ouderen. De Unie KBO heeft het standpunt: 'goedkoop als het kan, duur als het moet' maar wijst op het risico dat als een zorgverzekeraar veelvuldig zijn voorkeursassortiment wijzigt het er voor de gebruiker niet makkelijker op wordt. De medicatieveiligheid kan hiermee in geding komen. Als het preferentiebeleid verder wordt aangescherpt, moet de senior bij wijze van spreken met zijn polisblad naar de apotheker of arts gaan. Voor senioren wordt het steeds onduidelijker waarom bepaalde medicijnen niet meer vergoed worden. Het kan zijn vanwege het substitutiebeleid (een aantal zorgverzekeraars vergoedt slechts het goedkoopste middel), er staat geen vergoeding meer tegenover (in geval van cholesterolverlagers en slaap- en kalmeringsmiddelen) of het verplicht eigen risico wordt opgesnoept. Daarnaast dreigen nog steeds noodzakelijke medicijnen, zoals de maagzuurremmers, uit de basisverzekering gehaald te worden.
WMO-KANTELING: DOET U MEE? VCP en CSO willen onder mee in vier actieve gemeenten waarin KBO-afdelingen en andere lokale belangenbehartigers actief zijn samen een ’Wmo-kanteling’ voltrekken. De Unie KBO zoekt lokale afdelingen die met hun gemeente aan de slag willen om hieraan mee te werken. Doet u mee? In de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is de compensatieplicht opgenomen. De compensatieplicht verplicht de gemeente om de beperkingen van een burger zo te compenseren dat hij kan meedoen in de samenleving. Dit vergt een andere manier van denken: vanuit burgers en hun participatie en niet vanuit voorzieningen. Om dit ‘kantelen’ in denken en doen te versnellen, zijn er twee projecten met de titel ‘De Kanteling’ gestart. Een vanuit de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en een vanuit de CG-Raad en de Centrale Samenwerkende Ouderenorganisaties (CSO). Dit laatste wordt uitgevoerd door VCP in samenwerking met de ouderenorganisaties, waaronder de Unie KBO. Wilt u zich opgeven als afdeling of heeft u vooraf vragen? Neem dan gerust contact op met Christiaan Dol (
[email protected]), tel: 030 - 282 31 40. Vanaf 3 augustus kunt u ook contact opnemen met Liesbeth Huijts (
[email protected]), tel: 073 - 612 34 75. Als u een e-mail stuurt, doe dit dan onder vermelding van ‘wmokanteling’. Meer informatie over dit project vindt u terug in de bijlagen.
KBO-WEGWIJZER NR. 9
5
DE HITTE DE BAAS: WEES ALERT! De zomer is begonnen, de temperaturen bereiken tropische hoogten. Onderzoek geeft aan dat vooral ouderen (65+) en zieken veel last hebben van hoge temperaturen. Juist in de periode dat veel mensen op vakantie zijn is het daarom belangrijk om om te zien naar anderen, waaronder mensen die alleen wonen en/of niet meer zo mobiel zijn. Om u goed te wapenen tegen de warmte, geeft de Unie KBO u een aantal tips. Zegt het voort! Door een paar eenvoudige tips kunnen ouderen het risico enorm beperken: • • • • • • • •
Drink voldoende: 2 liter water per dag. Drink ook als u geen dorst heeft*. Vermijd alcohol. Vermijd inspanning: vooral tijdens de warmste uren van de dag (11.00 - 15.00 uur). Blijf uit de hitte: blijf binnen tijdens de warmste uren van de dag of in ieder geval in de schaduw (11.00 – 15.00 uur). Draag een hoed, zonnebril en lichte kleding. Zorg voor koelte. Leg af en toe een koele handdoek in uw nek, neem een koele douche of bad. Laat de zonwering zakken of doe de gordijnen dicht van de kamers die veel zon krijgen. Doe ook de ramen dicht als het buiten warmer is dan binnen (overdag) en zet ze open als het buiten koeler is ( ’s nachts en vroeg in de morgen).
* Let op: Ouderen kunnen medicijnen gebruiken of een ziekte hebben waarbij veel drinken juist niet mag. Zij dienen in dat geval hun huisarts te raadplegen. Hij kan bepalen wat voor hen op dat moment het beste is. De Unie KBO heeft een handleiding voor vrijwilligers gemaakt die u kunt gebruiken om uw leden van informatie te voorzien. U kunt de handleiding downloaden via onze website www.uniekbo.nl of aanvragen via tel: 073 – 612 34 75. U kunt daarnaast gratis ‘Wat moet u doen als het warm wordt’ - stickers bestellen via Postbus 51 (www.postbus51.nl), tel. 0800 – 80 51. Voor meer informatie of hulp kunt u terecht bij de GGD in uw regio. Daarnaast kunt u via het RIVM (www.rivm.nl) informatie krijgen, zowel tips als achtergronden. Heeft u geen internet? Bel dan met tel: 030 - 274 91 11.
MELDINGEN OUDERENMISHANDELING NEMEN TOE Ouderenmishandeling vindt plaats achter gesloten deuren en komt voor in alle lagen van de bevolking. Plegers zijn vaak mensen die heel nabij staan: partners, kinderen, buren, kennissen of hulpverleners. Psychische mishandeling komt bij ouderenmishandeling het meest voor, dan lichamelijke, vervolgens financiële uitbuiting. Kenniscentrum MOVISIE heeft een speciale website opgericht met meer informatie en een verzameling van meldpunten.
KBO-WEGWIJZER NR. 9
6
“Bij oudere mensen gaat het in een kwart van de gevallen om ontspoorde zorg. Partners of andere familie die uit onmacht en overbelasting overgaan tot lichamelijk geweld of bijvoorbeeld psychische vernedering”, aldus Maria van Bavel, senior Adviseur Bestrijding Ouderenmishandeling van MOVISIE. Het merendeel van de slachtoffers woont zelfstandig, al dan niet met partner of kinderen. In ruim driekwart van de gevallen is ouderenmishandeling gericht op vrouwen. Naar schatting krijgen jaarlijks meer dan 130.000 ouderen in Nederland te maken met ouderenmishandeling. In 2008 was in 71% van de gevallen de melding afkomstig van beroepskrachten zoals politieagenten, ouderenadviseurs, medewerkers van de woningbouwvereniging, (wijk)verpleegkundigen, helpenden of ziekenhuismedewerkers. Ruim 15% van het aantal meldingen komt van het slachtoffer zelf en 9% is afkomstig van familie of anderen. De cijfers zijn voornamelijk afkomstig van Steunpunten Huiselijk geweld, Meldpunten Overlast bij GGD’s en consultatienetwerken uit bijna alle regio’s in Nederland. Het aantal meldingen van ouderenmishandeling is fors toegenomen: in 2008 zijn 662 meldingen gedaan van ouderenmishandeling ten opzichte van 366 in 2007. Het gaat dus om een stijging van 81%. Dienstverleners zijn alerter op de signalen van ouderenmishandeling en doen vaker melding. (Bron: persbericht MOVISIE d.d. 20 juni jl.) Wilt u meer informatie of vermoedt u ouderenmishandeling en wilt u hiervan melding maken? U kunt dan terecht op een speciale website van MOVISIE: www.movisie.nl/ouderenmishandeling. Heeft u geen internet? Neem dan contact op via tel: 030 - 789 21 12.
LEUK AANBOD VOOR AFDELINGEN! Van 7 tot en met 12 september 2009 vinden de eerste Europese SeniorGames plaats. Een week lang staat de provincie Zeeland bol van de sportieve activiteiten tijdens deze Olympische Spelen voor senioren. Wilt u hierbij aanwezig zijn? Dat kan! Wij kunnen afdelingen een aanbieding doen waarmee u het evenement van dichtbij kunt meemaken. En zoals u weet (zie Wegwijzer 7) bieden wij uw leden ook een arrangement aan. Aanmelden hiervoor is nog mogelijk. Wij bieden u als afdeling het volgende aan: u brengt een bezoek aan sport- en meetingcenter ‘Sportpunt Zeeland’ in Goes, het middelpunt van de Senior Games 2009. Hier kunt u ondermeer deelnemen aan sportieve clinics, andere afdelingen ontmoeten en uiteraard een kijkje nemen bij de stand van de Unie KBO. Daarna vertrekt u voor een bezoek aan het Watersnoodmuseum of een bezoek aan Neeltje Jans. U sluit de dag af met een diner. Al eerder werd in Wegwijzer 7 melding gemaakt van een leden-aanbieding: een midweek in een tweepersoons bungalow op Roompot Beachresort in Kamperland Hiervoor is nog plaats. Aanmelden kan tot 1 augustus via:
[email protected].
KBO-WEGWIJZER NR. 9
7
U vindt het aanbod voor afdelingen terug in de bijlagen van deze Wegwijzer. Wilt u meer informatie over zowel het leden- als het afdelingsaanbod? Neem dan contact op met Els Braas (
[email protected]), tel: 073 - 612 34 75. Haar werkdagen zijn dinsdag, woensdag en donderdag. Wilt u meer informatie over de SeniorGames? Neem dan een kijkje op: www.seniorgames2009.com.
KBO-WEGWIJZER NR. 9
8
