1
Jeugdwerkloosheid Zuidoost Fact sheet | augustus 2014
Er zijn in Amsterdam Zuidoost ruim 15.000 jongeren in de leeftijd van 15 tot 27 jaar (januari 2014). Veel jongeren volgen een opleiding of hebben een baan. De laatste jaren zijn er steeds meer jongeren die geen baan kunnen vinden. Van de 15.000 jongeren zijn er 2.800 actief op zoek naar werk (37% van de beroepsbevolking). Dit is veel meer dan gemiddeld in Amsterdam (24%).1 In deze fact sheet zijn alle jongeren op basis van de kenmerken onderwijs, werk en werkloosheid ingedeeld in groepen.2
Ruim 15.000 jongeren
Figuur 1 Belangrijkste ontwikkelingen jeugdwerkloosheid Zuidoost
Achttien procent van de bevolking van Zuidoost
laagopgeleide jongeren Zuidoost vaker dan gemiddeld werkloos
is tussen de 15 en 27 jaar oud. In Zuidoost
hoogste jeugdwerkloosheid van Amsterdam
wonen relatief veel jongeren van 20 tot 25 jaar. Twee derde van de jongeren is van niet-westerse herkomst, dit is relatief veel. 64% werklozen volgt opleiding
Definities Beroepsbevolking: iedereen tussen de
jonge mannen Zuidoost (41%) veel vaker dan gemiddeld werkloos (24%)
2.800 jongeren werkloos (37% beroepsbevolking)
800 jongeren geregistreerd als werkloze
15 en 64 jaar die minimaal 12 uur per week werkt of wil werken. Bestaat uit de werkzame beroepsbevolking en de werkloze beroepsbevolking. Werkzame beroepsbevolking: iedereen die
relatief veel jongeren met Wajonguitkering
inkomen werkende jongeren lager dan gemiddeld
minimaal 12 uur per week werkt.
46% van de jongeren heeft een startkwalificatie (Amsterdam 66%)
Werkloze beroepsbevolking: iedereen die actief op zoek is naar een baan van minimaal 12 uur per week.
bron: O+S
2
Tabel 2 Jongeren naar voornaamste activiteit, Zuidoost en Amsterdam 2013 en 2014 (aantallen en procenten)
Zuidoost
Amsterdam
abs.
%
abs.
%
1
in opleiding
5.650
37
44.200
32
2
in opleiding en aan het werk
1.750
12
22.400
16
3
aan het werk en niet in opleiding
3.050
20
35.700
26
4
werkloos en in opleiding
1.800
12
11.300
8
5
werkloos en niet in opleiding
1.000
7
7.100
5
6
niet in opleiding en niet werkend, overig totaal
1.850
12
16.300
12
15.100
100
137.000
100 bron: O+S
Ruim 9.000 jongeren volgen onderwijs
met een grote bijbaan (12%) en een relatief groot
Meer dan de helft van de jongeren uit Zuidoost
deel (12%) volgt een opleiding en zoekt actief naar
(61%) volgt onderwijs, dit komt neer op 9.200
een baan. Het opleidingsniveau van de jongeren in
jongeren (groepen 1, 2 en 4 in tabel 2). Een deel
Zuidoost is in vergelijking met Amsterdam laag.
hiervan gaat alleen naar school (37% van alle jongeren), anderen combineren een opleiding
Zuidoost telt ongeveer 4.800 werkende jongeren Tweeëndertig procent van de jongeren uit
Zes groepen om werk en werkloosheid in beeld te krijgen
Zuidoost is aan het werk voor minimaal 12 uur per week (groepen 2 en 3 in tabel 2). Van deze 4.800 jongeren volgen er 1.750 ook een opleiding.
Om in beeld te krijgen wat de situatie van jongeren in Oost is qua
Jongeren in Zuidoost werken minder vaak dan
opleiding, werk en werkloosheid zijn alle jongeren op basis van deze
gemiddeld in Amsterdam (42%). Jongeren uit
kenmerken ingedeeld in zes hoofdgroepen:
Zuidoost werken relatief vaak in de detailhandel
1.
In opleiding;
(21%), de gezondheids- en welzijnssector (18%) en
2.
In opleiding en aan het werk;
de horeca (12%).
3.
Aan het werk en niet in opleiding;
4.
Werkloos en in opleiding;
2.800 werkloze jongeren
5.
Werkloos en niet in opleiding;
Van de jongeren in Zuidoost behoort 37% tot de
6.
Niet in opleiding en niet werkend, overig.
werkloze beroepsbevolking, dit zijn ongeveer 2.800 jongeren. Dit zijn jongeren die meer dan
De grootste groepen jongeren zijn: in opleiding (35%), werkend en
12 uur willen en kunnen werken maar dat nu nog
niet in opleiding (21%) en werkend en in opleiding (18%). De groep
niet doen (groepen 4 en 5 in tabel 2). Jongeren
niet in opleiding en niet werkend, overig (groep 6) zoekt niet actief
uit Zuidoost zijn veel vaker werkloos dan
naar een baan of is niet direct beschikbaar voor een baan en geldt
gemiddeld in de stad (24%) en ook vaker dan
daarom niet als werkloos. Deze fact sheet beschrijft de verschillende
bijvoorbeeld jongeren uit Nieuw-West (31%) en
groepen jongeren.
Noord (24%). Van de werkloze jongeren volgt 64% wel een opleiding. In heel Amsterdam is dit 61%.
Tabel 3 Jongeren uit Zuidoost naar voornaamste activiteit, 2014 (aantallen en procenten)
Het valt op dat jongeren zonder startkwalificatie,
2014 beroepsberoepsabs. bevolking abs.
jongens, 15-22 jarigen en jongeren van autochtone herkomst uit Zuidoost veel vaker %
werkloos zijn dan het gemiddelde voor deze groepen in de stad.
nee
5.650
37
in opleiding en aan het werk
ja
1.750
12
3
aan het werk en niet in opleiding
ja
3.050
20
Sommige jongeren hebben recht op bijstand of
4
werkloos en in opleiding
ja
1.800
12
een WW-uitkering en schrijven zich daarom in bij
5
werkloos en niet in opleiding
ja
1.000
7
6
niet in opleiding en niet werkend, overig
1
in opleiding
2
totaal
nee
1.850
12
15.100
100 bron: O+S
DWI of het UWV. Begin 2014 stonden bijna 800 jongeren uit Zuidoost hier ingeschreven. Dit is 5,2% van alle jongeren uit Zuidoost, dat is relatief veel (Amsterdam: 3,8%).
3
Figuur 4 Bevolkingsopbouw Zuidoost en Amsterdam, 2014 Zuidoost
Amsterdam
80+ 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4
80+ 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 4
3
2
1
mannen
0
1
2
3 4 x 1.000
50
40
30
20
10
0
10
20
30
vrouwen
40 50 x 1.000 bron: O+S
Activiteiten van bijna 1.900 jongeren onbekend
Demografie
Bovenop de eerder genoemde 2.800 werkloze jongeren zijn er 1.850 jongeren in Zuidoost
In Zuidoost wonen 15.100 15 tot en met
die aangeven dat zij niet tot de werkloze
26 jarige jongeren (januari 2014). Dit is 18%
beroepsbevolking behoren maar ook niet
van de bevolking van Zuidoost en 11% van alle
werken of een opleiding volgen (groep 6 in
jongeren in Amsterdam. De bevolkingsopbouw
tabel 2). Dit zijn bijvoorbeeld jongeren die
van Zuidoost wijkt op een paar punten af van
arbeidsongeschikt zijn en een Wajong-uitkering
Amsterdam: er zijn relatief veel twintigers en
ontvangen of voortijdig schoolverlaters die al
dertigers en 45-64 jarigen.
dan niet begeleiding krijgen. Van deze jongeren staan er 400 geregistreerd als werkloze (DWI of
Van de jongeren van 15 tot en met 26 jaar is 51%
UWV 2,6%), 500 ontvangen een Wajong-uitkering
vrouw. In heel Amsterdam is dit 54%. Verder
(3,3%), 550 zijn voortijdig schoolverlater met
wonen er in Zuidoost relatief veel Amsterdamse
begeleiding en 200 zijn voortijdig schoolverlater
jongeren van niet-westerse herkomst (67%
zonder begeleiding omdat dat (nog) niet mogelijk
Zuidoost, 40% Amsterdam), het aandeel
is of niet gewenst is. Er blijven dan nog 200
Amsterdamse jongeren van Westerse herkomst is
jongeren over waarvan we niet weten wat ze doen
er iets lager dan gemiddeld (10% Zuidoost, 12%
(1,3%).
Amsterdam) en ook het aandeel jongeren van autochtone herkomst is veel lager dan gemiddeld (24% Zuidoost, 46% Amsterdam).
Figuur 5 Jongeren Zuidoost en Amsterdam naar leeftijd, herkomst en geslacht, 2014 Zuidoost
Amsterdam
1.600
18.000
1.400
16.000 14.000
1.200
12.000
1.000
10.000
800
8.000
600
6.000
400
4.000
200 0
2.000 15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
0
15
16
17
18
niet-westerse herkomst - jonge vrouw
niet-westerse herkomst - jonge man
westerse herkomst - jonge vrouw
westerse herkomst - jonge man
autochtoon - jonge vrouw
autochtoon - jonge man
19
20
21
22
23
24
25
26
bron: O+S
4
Onderwijsvolgende jongeren
Tabel 6 Jongeren per gebied in Zuidoost (aantallen en procenten)
abs.
%
Bijlmer Centrum
5.200
34
Bijlmer Oost
4.500
30
Gaasperdam/Driemond
5.400
36
21.500
100
totaal Zuidoost
bron: O+S
Er zijn in Zuidoost 9.200 jongeren die een opleiding volgen. Dit is 61% van alle jongeren in Zuidoost. Dat is meer dan gemiddeld in Amsterdam (56%). De jongeren die een opleiding volgen worden in deze fact sheet in drie groepen gedeeld: in opleiding en niet werkend (37%), in opleiding en aan het werk (12%) en werkloos en in opleiding (12%). Dit zijn de groepen 1, 2 en 4 in tabel 4.
De Amsterdamse bevolking van 15 tot en met 26 jaar kenmerkt zich door een grote instroom van
Van de onderwijsvolgende jongeren in
studenten (rond hun 18e jaar) en hoogopgeleide
Zuidoost volgt 25% een opleiding in het
jongeren die in de regio Amsterdam komen
voortgezet onderwijs, 34% volgt middelbaar
werken (rond hun 25ste). Dit is in Amsterdam
beroepsonderwijs, 26% volgt een hbo-
Zuidoost ook terug te zien, er zijn vooral veel
opleiding en 14% studeert aan een universiteit.
jongeren van 20-22 jaar.
Jongeren uit Zuidoost gaan in vergelijking met Amsterdamse jongeren vaak naar het middelbaar
De meeste jongeren uit Zuidoost wonen in
beroepsonderwijs en veel minder vaak naar het
Gaasperdam/Driemond (5.400 jongeren), gevolgd
wetenschappelijk onderwijs (zie tabel 7).
door Bijlmer Centrum (5.200 jongeren). In Bijlmer
Oost wonen 4.500 jongeren. Vierenzestig procent
Voortgezet onderwijs
van de jongeren is tussen de 15 en 22 jaar. Dit is
Van de jongeren die in Zuidoost wonen volgt 25%
relatief veel ten opzichte van het gemiddelde in
een opleiding in het voortgezet onderwijs, dit
Amsterdam (55%).
zijn 2.270 jongeren. Jongeren uit Zuidoost zitten relatief vaak op het vmbo en volgen relatief weinig havo of vwo.
Tabel 7 Onderwijsvolgende jongeren in Zuidoost en Amsterdam naar type onderwijs,
Van de vmbo-leerlingen kiest 55% voor de sector
2012/’13 (aantallen en procenten)
economie. Tweeëntwintig procent volgt de Zuidoost
richting zorg en welzijn, een vijfde techniek en 2%
Amsterdam
abs.
%
abs.
%
voortgezet onderwijs1
2.270
25
17.400
22
middelbaar beroepsonderwijs
3.110
34
16.000
21
hoger beroepsonderwijs
2.410
26
19.000
24
wetenschappelijk onderwijs
1.305
14
24.400
32
100
1
1.000
1
9.200
100
77.800
100
overig2 totaal
1 Schooljaar 2013/’14 inclusief speciaal onderwijs en particulier onderwijs (DMO). 2 Betreft vavo (volwassenenonderwijs)
bron: CBS/DMO, bewerking O+S
landbouw. Jongeren uit Zuidoost volgen vaker dan gemiddeld in Amsterdam de richting economie en minder vaak de richting landbouw. In de hogere klassen van de havo en het vwo kiezen zij iets vaker dan gemiddeld voor economie en maatschappij (44%) en iets minder vaak voor een combinatie van richtingen (7%). Vijftien procent volgt natuur en techniek en 17% cultuur en maatschappij.
Tabel 8 Onderwijsniveau middelbare scholieren in
Middelbaar beroepsonderwijs
Oost en Amsterdam, 2012/’13 (procenten)
Er zijn 3.115 jongeren uit Zuidoost die een mbo-
Zuidoost Amsterdam 7
4
vmbo-b
20
12
vmbo-b/k
19
11
vmbo g/t
15
15
4
2
havo
19
23
vwo
16
33
100
100
praktijkonderwijs
vmbo-t/havo/vwo
totaal
bron: CBS, bewerking O+S
opleiding volgen. Dit komt neer op 34% van de onderwijsvolgende jongeren in Zuidoost. In het middelbaar beroepsonderwijs worden vier niveaus onderscheiden. Niveau 1 is het laagste niveau, niveau 4 het hoogste. Zes procent van de mboleerlingen uit Zuidoost volgt niveau 1, 24% niveau 2, 30% niveau 3 en 40% niveau 4. Eenennegentig procent van de mbo-leerlingen uit Zuidoost volgt MBO beroepsopleidende leerweg (bol), 9% volgt de beroepsbegeleidende leerweg (bbl). Dat is vergelijkbaar met het Amsterdams gemiddelde.
5
Tabel 9 Onderwijsniveau mbo-leerlingen Zuidoost
Hoger onderwijs
en Amsterdam, 2012/’13 (procenten)
Van de jongeren uit Zuidoost volgen er 3.715 een hbo- of wo-opleiding. Dit is 40% van de
Zuidoost Amsterdam niveau 1
6
5
niveau 2
24
26
niveau 3
30
27
niveau 4
40
41
100
100
totaal
onderwijsvolgende jongeren. Van de jongeren in het hoger onderwijs gaat 65% naar het hbo en 35% naar de universiteit, zij gaan vaker dan gemiddeld in Amsterdam naar het hbo (Amsterdam 44% en 56%). Zowel jongeren uit Zuidoost op het HBO als op het WO volgen vaak een opleiding in de richting
bron: CBS, bewerking O+S
van sociale wetenschappen, bedrijfskunde en rechten (tabel 8). Jongeren op het WO volgen wel Een derde van de mbo-leerlingen volgt een
minder vaak dan gemiddeld in Amsterdam een
opleiding in de richting handel, administratie
opleiding in deze richting (45% tegenover 53%),
en juridische ondersteuning en een vijfde
maar volgen vaker dan gemiddeld een opleiding
gezondheidszorg en welzijn. Dit is vergelijkbaar
in de gezondheidszorg en welzijn. Dit laatste
met de hele stad.
heeft waarschijnlijk te maken met het AMC dat in Zuidoost is gevestigd.
Tabel 10 Jongeren in Zuidoost en Amsterdam in het hoger onderwijs naar opleidingsrichting, 2012/’13 (procenten)
HBO
WO
Zuidoost Amsterdam Amsterdam
Zuidoost Amsterdam Amsterdam
Onderwijs
7
10
2
2
Taalwetenschappen, geschiedenis en kunst
7
12
24
15
45
40
43
53
Natuurwetenschappen, wiskunde en informatica
7
5
11
8
Techniek, industrie en bouwkunde
5
7
2
2
Landbouw en diergeneeskunde
0
0
0
0
20
16
15
17
9
11
1
1
Sociale wetenschappen, bedrijfskunde en rechten
Gezondheidszorg en welzijn Persoonlijke dienstverlening, vervoer, milieu en veiligheid onbekend totaal
0
0
1
1
100
100
100
100
bron: CBS, bewerking O+S
Figuur 11 Bruto participatie jongeren Zuidoost en Amsterdam, 2014 (procenten) jonge vrouwen
57
56
23-26 jaar
76
72
15-22 jaar
39
38
autochtone Amsterdammers
59
53
Amsterdammers van westerse herkomst
60
48
Amsterdammers van niet-westerse herkomst
50
50
met startkwalificatie, hoog
80
70
met startkwalificatie, middelbaar
60
66
zonder startkwalificatie
34
36
Gaasperdam/Driemond
55
Bijlmer Oost
44
Bijmer Centrum
53
totaal 100
55
44
jonge mannen
56
50
80
60
40
20 Zuidoost
0
20
40
Amsterdam
60
80
100 % bron: O+S
6
Tabel 13 Aandeel jongeren met startkwalificatie per groep, Zuidoost en Amsterdam,
Jongeren met een startkwalificatie
2014 (procenten)
Een startkwalificatie3 geldt als minimale kwalificatie voor de arbeidsmarkt. Tweederde van
Zuidoost Amsterdam 2014
2014
1 in opleiding
34
52
2 in opleiding en aan het werk
87
87
3 aan het werk en niet in opleiding
63
83
4, 5 en 6 werkloze beroepsbevolking en overige jongeren
33
56
totaal
46
66
de Amsterdamse jongeren (66%) is (al) in bezit van een startkwalificatie. In Zuidoost is 46% van de jongeren in het bezit van een startkwalificatie. Een deel van de jongeren zonder startkwalificatie heeft, doordat zij nog op school zitten, nog wel zicht op het behalen van een startkwalificatie. Jongeren die werken en geen opleiding meer
bron: O+S
volgen behalen meestal geen startkwalificatie meer. Van deze jongeren heeft 63% een startkwalificatie. Dit is veel minder dan gemiddeld
Arbeidsparticipatie
in Amsterdam (83%).
Bruto arbeidsparticipatie
Werkzame jongeren
De werkzame en werkloze jongeren samen vormen
Ongeveer een derde (31%) van de jongeren
de beroepsbevolking. De beroepsbevolking
in Zuidoost is aan het werk voor minimaal 12
bestaat uit mensen die 12 uur per week werken
uur per week. Dit zijn in totaal ongeveer 4.800
of willen werken (groepen 2 tot en met 5 in
jongeren (groepen 2 en 3 in tabel 2). Jongeren
tabel 2). De beroepsbevolking uitgedrukt als
uit Zuidoost werken minder vaak dan gemiddeld
percentage van de totale bevolking is de bruto
in Amsterdam, van alle Amsterdamse jongeren
participatie. Begin 2014 behoort 50% van de
was begin 2014 42% aan het werk. Jongeren uit
jongeren uit Zuidoost tot de beroepsbevolking.
Zuidoost werken vooral in de detailhandel (21%),
Dit is iets minder dan gemiddeld in Amsterdam
de gezondheids- en welzijnssector (18%) en de
(56%). Jongeren uit Zuidoost met startkwalificatie
horeca (12%). Ten opzichte van alle Amsterdamse
behoren vaker tot de beroepsbevolking dan
jongeren werken de jongeren uit Zuidoost relatief
jongeren zonder startkwalificatie. Een opvallend
vaak in de detailhandel.
verschil met het Amsterdamse gemiddelde is dat jonge vrouwen, hoogopgeleide jongeren
Van de werkende jongeren werkt 49% 12 tot en
en jongeren met een Nederlandse herkomst
met 24 uur per week, dit zijn vooral jongeren die
uit Zuidoost minder vaak dan gemiddeld
een opleiding combineren met een baan. Achttien
in Amsterdam tot de beroepsbevolking
procent van de jongeren werkt 25 tot en met 32
behoren.
uur, 27% werkt 33 tot en met 40 uur en 8% werkt
Figuur 13 Werkende jongeren Zuidoost en Amsterdam naar aantal uren werk per week, gemiddelde 2009-2013 Zuidoost
Amsterdam
met startkwalificatie, hoog
met startkwalificatie, hoog
met startkwalificatie, middelbaar
met startkwalificatie, middelbaar
zonder startkwalificatie
zonder startkwalificatie
autochtone Amsterdammers Amsterdammers van westerse herkomst Amsterdammers van niet-westerse herkomst
autochtone Amsterdammers Amsterdammers van westerse herkomst Amsterdammers van niet-westerse herkomst
23-26 jaar
23-26 jaar
15-22 jaar
15-22 jaar
jonge vrouwen
jonge vrouwen
jonge mannen
jonge mannen
totaal
totaal
0
20 12-24 uur
40
60 25-32 uur
80
100 %
33 uur of meer
0 41 uur of meer
20
sterk wisselend
40
60
80
100 % bron: O+S
meer dan gemiddeld in Amsterdam (39%). Het
Tabel 14 Gemiddeld persoonlijk inkomen, 20114, Zuidoost en Amsterdam
Zuidoost Amsterdam jonge mannen
€ 14.300
€ 17.000
jonge vrouwen
€ 13.800
€ 16.800
autochtoon
€ 17.500
€ 19.600
niet-westers allochtoon
€ 12.800
€ 14.400
totaal
€ 14.000
€ 16.900
6.700
53.500
aantal jongeren met heel jaar inkomen
bron: CBS, bewerking O+S
gemiddeld inkomen van jongeren uit Zuidoost was in 2011 € 14.000, dit is minder dan gemiddeld in Amsterdam (€ 16.900). Dit verschil is terug te zien bij zowel jongens als meisjes en bij zowel jongeren van Nederlandse afkomst als jongeren van nietwesterse afkomst.
Werkloze en niet actieve jongeren In tabel 2 van deze fact sheet staan drie
41 uur of meer. Acht procent van de jongeren uit
groepen minder actieve jongeren: werkloze
Zuidoost werkt een sterk wisselend aantal uren per
onderwijsvolgende jongeren, werkloze niet
week. Jongeren uit Zuidoost werken gemiddeld
onderwijsvolgende jongeren en overige niet
minder vaak 41 uur of meer dan jongeren in heel
actieve jongeren. Daarnaast zijn er de jongeren
Amsterdam.
die geregistreerd staan als werkloze. Deze groep overlapt deels met de eerder genoemde
Meisjes uit Zuidoost werken veel minder uur
groepen.
per week dan jongens, dit verschil is in Zuidoost veel groter dan gemiddeld in de stad. Werkende
Zevenendertig procent werkloos
meisjes werken vaak 12-24 uur, jongens werken
Zoals eerder al beschreven werd, behoort 37%
vaker 33 uur of meer.
van de jongeren uit Zuidoost tot de werkloze beroepsbevolking, dit komt neer op ongeveer
Er zijn twee groepen werkende jongeren te
2.800 jongeren. Deze jongeren zoeken wel
onderscheiden: jongeren die naast hun opleiding
actief naar een baan maar kunnen die nu niet
een baan hebben van minimaal 12 uur per week
vinden. Jongeren in Zuidoost zijn veel vaker dan
en jongeren die werken en geen opleiding meer
gemiddeld in de stad (24%) werkloos. Niet overal
volgen. De tweede groep is in Zuidoost het
in het stadsdeel is de jeugdwerkloosheid even
grootst. Beide groepen zijn kleiner dan gemiddeld
hoog, maar ook wanneer gekeken wordt naar
in Amsterdam (zie tabel 1).
de gebieden binnen het stadsdeel dan valt op dat in alle drie de gebieden de jeugdwerkloosheid
Inkomen jongeren Zuidoost lager dan gemiddeld
bovengemiddeld is. In Bijlmer Centrum is
Vijfenveertig procent van de jongeren uit Zuidoost
de jeugdwerkloosheid het hoogst (51%), in
heeft in 2011 een heel jaar inkomen ontvangen,
Gaasperdam/Driemond het laagst (27%) en
dit zijn in totaal ruim 6.700 jongeren. Dit is
Bijlmer Oost zit daartussenin (33%).
Figuur 15 Werkloze beroepsbevolking jongeren 15 tot 27 jaar naar gebied, 2014 stadsdeel
gebied
24% 20%
21%
31%
22% 18%
werkloze beroepsbevolking Amsterdam = 24%
37%
boven gemiddeld gemiddeld onder gemiddeld
Bron: CBS, bewerking O+S, en O+S
7
8
Tabel 16 Werkloze beroepsbevolking 15-26 jaar naar voornaamste activiteit,
Ruim helft werkloze jongeren volgt opleiding
Zuidoost en Amsterdam 2014 (procenten)
Niet alle werkloze jongeren zitten zonder dagbesteding thuis. De werkloze jongeren zijn
Zuidoost Amsterdam onderwijsvolgende jongeren
50
33
niet-onderwijsvolgende jongeren
25
16
totaal
37
24
te verdelen in twee groepen: de ene groep (64% van alle werklozen) is werkloos en volgt een opleiding. De andere groep (36% van alle werklozen) is werkloos maar volgt geen opleiding. Van de onderwijsvolgende jongeren is begin
bron: O+S
Figuur 17 Aandeel werkloze jongeren in de beroepsbevolking, Zuidoost en Amsterdam, 2014 (procenten) jonge vrouwen
32
jonge mannen
24
41
24
23-26 jaar
19
15-22 jaar
16
56
36
autochtone Amsterdammers
22
Amsterdammers van westerse herkomst
14
31
Amsterdammers van niet-westerse herkomst
22
44
38
met startkwalificatie, hoog
12
met startkwalificatie, middelbaar
10
30
zonder startkwalificatie
25
54
44
Gaasperdam/Driemond
27
Bijlmer Oost
33
Bijmer Centrum
51
totaal
37
60
50
40
24
30
20
10
0
Zuidoost
10
20
30
40
60 %
50
Amsterdam
bron: O+S
Figuur 18 Geregistreerde werkloze jongeren in totale populatie, Zuidoost en Amsterdam,
2014 50% werkloos (Amsterdam 33%), van de
1 januari 2014 (procenten)
niet onderwijsvolgende jongeren is 25% werkloos jonge vrouwen
5,9
jonge mannen
(Amsterdam 16%).
3,6
5,4
4,1
Jongeren zonder startkwalificatie zijn vaker werkloos dan jongeren met startkwalificatie en
23-26 jaar
11,4
6,2
15-22 jaar
van de jongeren met een startkwalificatie zijn de
2,4 1,9
jongeren met een middelbare opleiding vaker werkloos dan de jongeren met en hoge opleiding.
autochtone Amsterdammers
6,4
Amsterdammers van westerse herkomst
3,1
Amsterdammers van niet-westerse herkomst
Dit geldt voor de hele stad, maar jongeren in
3,9
Zuidoost zonder startkwalificatie zijn veel vaker
1,9
(54%) werkloos dan het gemiddelde in Amsterdam
4,3
5,7
voor deze groep (44%). Jongeren van 15-22 jaar Gaasperdam/Driemond Bijmer Oost
5,4
Bijmer Centrum
5,5
totaal
5,2
12 10 8
zijn vaker werkloos dan 23-plussers. Ook dit geldt
4,9
6
4
Zuidoost
voor de hele stad, alleen het aandeel werkloze 15-22 jarigen ligt in Zuidoost veel hoger dan gemiddeld (56% vs. 36%), terwijl het aandeel werkloze 23-36 jarigen rond het gemiddelde ligt
3,8
2
0
2
4
6
8 10 12%
Amsterdam Bron: UWV en DWI, bewerking O+S
(19% vs. 16%). Jongens uit Zuidoost zijn vaker dan meisjes werkloos, terwijl er gemiddeld in Amsterdam geen verschil is tussen jongens en meisjes. Voor elke onderzochte groep geldt dat er in Zuidoost meer werkloze jongeren zijn dan gemiddeld in Amsterdam.
Geregistreerde werkloosheid
bij DWI of bij beide instanties. Dit komt neer op
Naast de werkloze beroepsbevolking is er
5,2%. Dit is meer dan gemiddeld in Amsterdam,
ook nog een andere maat om te kijken naar
van alle Amsterdamse jongeren stond op dat
jeugdwerkloosheid, namelijk het aantal jongeren
moment 3,8% geregistreerd als werkloze.
dat geregistreerd staat als werkzoekende bij UWV of bij het Jongerenloket van de Dienst Werk en
Van de jonge mannen uit Zuidoost staat 5,4%
Inkomen (DWI). In januari 2014 stonden bijna
geregistreerd als werkloze, van de jonge
800 jongeren uit Zuidoost geregistreerd bij UWV,
vrouwen 5,9%. Drieëntwintigplussers staan zowel in Zuidoost als in heel Amsterdam vaker geregistreerd als werkloze dan 15-22 jarigen. De
Tabel 19 Instroom en uitstroom jongeren 15-26 jaar bij DWI, Zuidoost en Amsterdam, 2014
jongste groep heeft dan ook vaak geen recht op een uitkering waardoor zij zich niet snel inschrijven
abs. Zuidoost Amsterdam instroom
474
2.948
uitstroom
720
4.077
–246
–1.129
saldo
procenten
als werkzoekende. In Zuidoost staan 23-26 jarigen wel veel vaker ingeschreven als werkzoekende (11,4%) dan gemiddeld in Amsterdam (6,2%). In- en uitstroom bij DWI In 2014 stroomden er 474 jongeren in bij DWI in
uitstroomZuidoost uitstroom Zuidoost Amsterdam
Zuidoost en er stroomden 720 jongeren uit. Er is
aandeel positieve uitstroom
31
40
dus sprake van uitstroomoverschot, dit geldt ook
aandeel neutrale uitstroom
62
52
voor Amsterdam als geheel. Er is in Zuidoost wel
8
8
minder vaak dan gemiddeld in Amsterdam sprake
100
100
aandeel negatieve uitstroom totaal
bron: CBS, bewerking O+S
van positieve uitstroom (31% tegenover 40%). Positieve uitstroom betekent uitstroom naar werk of school. Net als gemiddeld in Amsterdam is 8% van de jongeren uitgestroomd omdat zij niet meewerken aan een traject, dit wordt negatieve
Tabel 20 Jongeren WWB-uitkeringen naar trede, Zuidoost en Amsterdam, 2014
Bijlmer
uitstroom genoemd. Tot slot is er relatief vaak
Bijlmer Gaasperdam/
Centrum
Oost
Driemond
Zuidoost
Amsterdam
Trede 1
18
11
18
16
18
Trede 2
35
31
26
31
29
Trede 3
26
33
35
31
29
Trede 4
12
16
11
13
14
Trede 5
5
5
2
4
3
onbekend
4
4
8
5
6
100
100
100
100
100
totaal
bron: CBS, bewerking O+S
sprake van neutrale uitstroom in Zuidoost (62%). Dit zijn jongeren die om andere redenen uitstromen (bijvoorbeeld een verhuizing, maar ook jongeren die 27 worden en daarom niet langer meetellen als jongere). Jongeren die bij DWI instromen worden ingedeeld in treden die hun afstand tot de arbeidsmarkt weergeven. Trede 1 impliceert een grote afstand tot de arbeidsmarkt, terwijl jongeren in trede 4 vrijwel direct zonder begeleiding aan de slag kunnen. Trede 5 wordt gebruikt voor jongeren
Tabel 21 Jongeren met Wajong-uitkering, Zuidoost en Amsterdam, 2014
die gedeeltelijk aan het werk zijn. Zestien procent
(aantallen en procenten)
van de jongeren uit Zuidoost is ingedeeld in trede Zuidoost
1, 13% in trede 4. Dit komt overeen met het
Amsterdam
abs.
%
abs.
%
jonge mannen
290
4,2
1.800
2,9
jonge vrouwen
210
3,1
1.400
1,9
15-22 jaar
260
3,0
1.500
2,0
23-26 jaar
240
4,8
1.700
2,8
Amsterdammers van niet-westerse herkomst
360
5,6
1.900
3,8
30
2,2
200
1,0
autochtone Amsterdammers
110
1,8
1.100
1,7
totaal
500
3,3
3.200
2,3
Amsterdammers van westerse herkomst
bron: CBS, bewerking O+S
gemiddelde in Amsterdam. Wajong Er zijn in Zuidoost ongeveer 500 arbeids ongeschikte jongeren die een Wajong-uitkering ontvangen, dat is 3,3% van alle jongeren in Zuidoost. Van alle Amsterdamse jongeren heeft 2,3% een Wajong-uitkering. Vooral jongeren tussen de 23 en 26 jaar (5%) en Amsterdammers van niet-westerse herkomst (6%) ontvangen relatief veel een Wajong-uitkering.
9
10
Tabel 22 Jongeren naar voornaamste activiteit, Zuidoost en Amsterdam 2014 (aantal en procenten)
Zuidoost
Amsterdam
abs.
%
abs.
%
1 in opleiding
5.650
37,4
44.200
32,3
2 in opleiding en aan het werk
1.750
11,6
22.400
16,4
3 aan het werk en niet in opleiding
3.050
20,2
26
26,1
4 werkloos en in opleiding
1.800
11,9
11.300
8,2
5a werkloos, niet geregistreerd als werkloze
600
3,6
4.400
3,2
5b werkloos en geregistreerd als werkloze
400
3,0
2.700
2,0
2.800
18,5
18.400
13,4
geregistreerd werkloos
400
2,6
2.500
1,8
wajong-uitkering
500
3,3
3.200
2,3
vsv-met begeleiding
550
3,6
3.300
2,4
vsv-begeleiding niet mogelijk of niet wenselijk
200
1,3
1.600
1,2
overig niet werkloos, niet geregistreerd als werkloze
200
1,3
5.700
4,2
1.850
12,3
16.300
11,9
100 137.000
100
4+5 werkloze beroepsbevolking
6 niet in opleiding en niet werkend
15.100
totaal
bron: CBS, bewerking O+S
Overige jongeren
Van de ongeveer 1.850 jongeren die tot de
De jongeren die niet werken, geen opleiding
overige groep behoren staan er 400 geregistreerd
volgen maar ook niet werkloos zijn kunnen
als werkloze (DWI of UWV 2,6%), 500 ontvangen
nader in beeld worden gebracht op basis van
een wajong-uitkering (3,3%), 550 zijn voortijdig
de kenmerken: ‘geregistreerd als werkloze bij
schoolverlater met begeleiding en 200 zijn
DWI of UWV’, ‘geregistreerd staan als voortijdig
voortijdig schoolverlater zonder begeleiding
schoolverlater’ en ‘het ontvangen van een
omdat dat (nog) niet mogelijk is of niet gewenst is.
arbeidsongeschiktheidsuitkering’. Er blijven dan nog 200 jongeren over waarvan Ongeveer 12% van alle jongeren uit Zuidoost
we niet weten wat ze doen (1,3%). Voor Zuidoost
(1.850 jongeren) heeft geen baan en volgt geen
weten we niet specifiek wat deze jongeren doen,
opleiding en is ook niet actief op zoek naar een
maar uit analyses voor heel Amsterdam blijkt
baan. De gemeente kent en ondersteunt jongeren
dat het erop lijkt dat deze jongeren wel een
tot 23 jaar die geen startkwalificatie hebben.
baan willen, maar daar niet actief naar zoeken.
Jongeren met een startkwalificatie en jongeren
Helemaal ontmoedigd zijn ze niet, want de
van 23 jaar en ouder zijn alleen bij de gemeente
meesten verwachten toch binnen een half jaar
bekend als zij zichzelf voor ondersteuning melden
werk te vinden. Andere jongeren combineren een
bij het Jongerenloket of als zij als werkzoekende
kleine baan (minder dan 12 uur) met een parttime
staan ingeschreven bij het Uitvoeringsinstituut
opleiding en vallen daardoor niet in de groepen
Werknemersverzekeringen (UWV). Dit zijn
‘in opleiding’ of ‘aan het werk’ omdat deze
bijvoorbeeld jongeren die arbeidsongeschikt zijn
groepen in deze fact sheet gedefinieerd zijn als
en een wajong-uitkering ontvangen of voortijdig
respectievelijk fulltime opleidingen en banen van
schoolverlater zijn.
meer dan 12 uur per week. Een kleine groep jonge vrouwen, werkt of studeert niet omdat zij zorgen voor hun kind(eren).
Twee definities van werkloosheid
11
Er zijn grofweg twee gangbare definities van (jeugd)werkloosheid. Ten eerste is er de werkloze beroepsbevolking en ten tweede is er de registratie van niet-werkende werkzoekenden. Dit zijn deels gescheiden en deels overlappende groepen. Beide definities zijn jaren lang voor verschillende doeleinden gebruikt, er is niet een allesomvattende maat. Op dit moment is de werkloze beroepsbevolking de meest gehanteerde maat. Werkloze beroepsbevolking Onder de werkloze beroepsbevolking wordt verstaan: mensen zonder werk in de leeftijd van 15 tot en met 64 jaar die actief zoeken naar een baan van minimaal 12 uur per week. De werkloze beroepsbevolking wordt standaard gepresenteerd als percentage van de beroepsbevolking, en dus niet als percentage van de gehele bevolking. De beroepsbevolking bestaat uit de werkende bevolking en de werkloze beroepsbevolking samen. In Zuidoost behoren 2.800 jongeren tot de werkloze beroepsbevolking (blauw in de figuur). Geregistreerde werkloosheid De geregistreerde werkloosheid bestaat in deze fact sheet uit de mensen die op zoek zijn naar een (andere) baan en zich hebben geregistreerd bij het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) en de mensen die een WWB-uitkering ontvangen via DWI. Januari 2014 staan er 800 jongeren geregistreerd (grijs in de figuur). Deze definitie wijkt af van de landelijke definitie, daarin worden alleen niet werkende werkzoekenden geregistreerd bij het UWV gebruikt. Afgelopen jaar is gebleken dat de registratie van niet-werkende werkzoekenden niet optimaal is. Deze cijfers worden door O+S bijna niet meer gebruikt. In dit onderzoek worden ze toch gebruikt in verband met de vergelijkbaarheid met de voorgaande monitor en omdat de problemen met de registratie minder gelden voor jongeren (die stonden toch al weinig geregistreerd). Figuur 23 Schematisch overzicht van de relatie tussen de werkloze beroepsbevolking enerzijds en de geregistreerde werkloosheid anderzijds, 2014
Werkloze beroepsbevolking 2.800 jongeren (18,5% van alle jongeren)
Werklozen die niet geregistreerd staan
Overlap 400 (3,0%)
Werklozen die wel geregistreerd staan
Geregistreerde werkloosheid 800 jongeren (5,3% van alle jongeren)
Geregistreerde werklozen die niet tot de beroepsbevolking behoren
Verschillen tussen definities Er zijn meer jongeren die tot de werkloze beroepsbevolking behoren dan dat er jongeren zijn die ingeschreven staan als werkzoekende. Dit komt doordat veel werkloze jongeren geen recht hebben op een uitkering en zich daarom niet inschrijven als werkzoekende. In Zuidoost bestaat de werkloze beroepsbevolking uit 2.800 jongeren. Op 1 januari 2014 stonden er 800 jongeren geregistreerd bij het UWV of bij DWI. Er zijn 400 jongeren die tot beide groepen behoren.
12
Noten 1 De werk en werkloosheidscijfers in deze fact sheet hebben betrekking
werkloosheidscijfers (O+S enquête onder 470 jongeren uit Zuidoost,
op 470 enquêtes die verzameld zijn onder jongeren in Zuidoost in
september 2013 - april 2014) en uitkeringscijfers (DWI, UWV en CBS,
de periode september 2013 - april 2014. Voor de overzichtelijkheid
januari 2014). Deze fact sheet beschrijft daarmee cijfers per 1 januari
en vergelijkbaarheid met de gehele stad wordt er naar verwezen als ‘2014’. 2 Om tot de zes groepen jongeren te komen zijn verschillende gegevensbronnen gecombineerd. Er is gekeken naar bevolkingscijfers
2014. 3 Een startkwalificatie is een diploma op minimaal mbo niveau 2 of een havo/vwo diploma. Een vmbo-diploma geldt niet als startkwalificatie. 4 Dit zijn de meest recente beschikbare inkomensgegevens. De cijfers
(GBA januari 2014), onderwijscijfers (CBS, schooljaar 2012/’13
komen vanwege controles en bewerkingen altijd pas enkele jaren na
+ DMO, VO 2013/’14), inkomenscijfers (CBS 2011), werk- en
het betreffende jaar beschikbaar.
Colofon Bureau Onderzoek en Statistiek (O+S) Oudezijds Voorburgwal 300 1012 GL Amsterdam Telefoon 020 251 0333
[email protected] www.os.amsterdam.nl Auteurs: drs. Idske de Jong en Anne Huijzer MSc Opdrachtgever: Stadsdeel Zuidoost