2012 Jaarverslag Voedselbank Ede
Never a dull moment
Inhoud Voorwoord
blz. 2
1. Vrijwilligers
blz. 3
2. Deelnemers
blz. 3
3. Hulpverlening
blz. 4
4. Pakketten
blz. 4
5. Huisvesting
blz. 4
6. PR
blz. 5
7. Financiën
blz. 5
Tot slot
blz. 5
Bijlage 1: Samenstelling bestuur en stuurgroep
blz. 6
Bijlage 2: Inhoudelijke jaarcijfers Voedselbank Ede 2011
blz. 7
Bijlage 3: Exploitatieoverzicht en begroting 2011
blz. 8
1
Voorwoord Ter inleiding. Het jaarverslag 2012 is gereed. Het bestuur is blij u dit verslag te kunnen aanbieden. Hoewel het een jaar met veel bewegingen was, kon het werk gewoon doorgaan. De eerste besprekingen voor de Voedselbank in Ede vonden in 2006 plaats. Inmiddels zijn we 6 jaar verder en hebben we 5 volle jaren gedraaid. Het gaat goed, maar gegeven de economische neergang moeten steeds meer mensen een beroep op de Voedselbank doen. Daar zijn we niet trots op. Het verslagjaar is voor het bestuur een jaar van veranderen geworden. Drie bestuursleden gaven aan deze taak te gaan neerleggen. Twee van hen waren vanaf het begin van de Edese Voedselbank bij het werk betrokken. Met veel waardering voor hun inzet hebben we afscheid genomen van Ries Brouwer, Evelien Peters en Alex Roomer. Ieder met de eigen kwaliteit hebben ze geholpen om bestuurlijk mee vorm te geven aan het werk van de Voedselbank Ede. Gelukkig is het bestuur door nieuwe mensen weer op sterkte. Marieke Bosch, Rob Smit en Rob Spiegelenberg (vanaf januari 2013) heten we welkom in het bestuur. We zijn ervan overtuigd dat deze mensen, met hun kwaliteiten en kennis een waardevolle bijdrage aan het bestuur kunnen leveren. De Voedselbank krijgt levensmiddelen en geeft die aan de doelgroep weg. Die handeling kost geen geld. Maar voor locatie, vervoer, koelsystemen en dergelijke is wel geld nodig. Spontaan vinden acties plaats en krijgt de stichting giften. Al met al zijn we blij dat het financieel in 2012 goed is gegaan. Kritisch blijven op waar het geld aan wordt uitgegeven en dankbaar voor de vaak spontane acties, die het werk steunen – daarmee lukt het om het jaar 2012 financieel gezond te kunnen afsluiten. Het aantal mensen, dat gebruik maakt van de Voedselbank, is nog steeds groeiend. Met deze groei zijn we niet blij. Dat is een signaal: mensen zitten blijkbaar financieel klem en zijn tijdelijk aangewezen op dit vangnet in de vorm van levensmiddelen. Maar als uit het intakegesprek blijkt dat de Voedselbank nodig is, dan zijn we er ook voor hen. Gelukkig beschikt ons werk over een goed netwerk van leveranciers, waardoor we goed gevulde pakketten aan de deelnemers kunnen meegeven. Het bestuur spreekt ook op deze plek de waardering uit voor bedrijven en middenstanders, die geregeld voedsel om niet aan ons beschikbaar stellen. Last-but-not-least – de Voedselbank bestaat dankzij de inzet van tientallen vrijwilligers. De stuurgroep heeft de organisatie goed op orde. In 2012 is afscheid genomen van de (vrijwillige) coördinator Cock Walraven en heeft Hetty Lameris dit stokje willen overnemen. Onder leiding van de coördinator en met een actieve stuurgroep en met zeer toegewijde vrijwilligers kan de Voedselbank Ede haar werk wekelijks doen. Een ouder pand op het Kazerneterrein en gezien onze omvang niet al te veel ruimte maakt dat het soms passen en meten is. Het bestuur is des te meer onder de indruk van en dankbaar voor de vrijwilligers, die zich zo inzetten. Geweldig! We hopen de lezer met het jaarverslag een goed beeld over 2012 te geven. Als u na lezing vragen hebt, kunt u die altijd aan het bestuur of de coördinator stellen. Het bestuur weet dat er ook voor 2013 de nodige uitdagingen liggen. Daar gaan we van harte mee aan de slag. Tegelijk hopen we dat het draagvlak voor het werk van de Voedselbank –zolang zo’n organisatie nodig is- blijft bestaan.
Jan de Kluijver, Voorzitter.
2
1. Vrijwilligers De opbouw van de Voedselbank Ede is in de loop der jaren niet veranderd. Er is sprake van een groep uitvoerende vrijwilligers. Dit zijn er 26. Deze vrijwilligers zijn wekelijks bezig met het verzamelen van levensmiddelen voor de voedselpakketten, het daadwerkelijk vullen van de pakketten, het uitgeven van de pakketten, het vervullen van gastheer/vrouw taken bij de uitgifte. De vrijwilligers worden ingezet volgens een bepaald rooster waarin ze zelf hebben aangegeven voor welke werkzaamheden zij ingezet willen worden en op welke dagen. Vijf vrijwilligers hebben een specifiek aandachtsveld, zoals locatiebeheer, voedselverwerving, PR/fondsenwerving, aansturen vrijwilligers, inhoud pakketten, secretaris en website. De algemeen coördinator vormt samen met deze vrijwilligers de stuurgroep, waarin de operationele en praktische zaken geregeld worden. Voor de samenstelling van de stuurgroep zie bijlage 1. Het bestuur van de Voedselbank bestaat uit 5 vrijwilligers (zie bijlage 1). De eindverantwoordelijkheid voor het reilen en zeilen van de Voedselbank ligt bij het bestuur en daartoe komt het bestuur ongeveer 6 maal per jaar bij elkaar. Al met al een stabiele en enthousiaste club van mensen die taakverantwoordelijk de werkzaamheden die op hun bordje liggen verrichten.
2. Deelnemers De voedselbank heeft als geografisch werkgebied de gemeente Ede. Niet alleen de kern Ede zelf, maar ook de naburige kernen Lunteren, Otterlo, Harskamp, Wekerom en Bennekom behoren tot het werkterrein van de voedselbank Ede. Voor alle potentiële deelnemers geldt dat zij zich kunnen aanmelden of dat zij aangemeld worden vanuit allerlei organisaties uit het maatschappelijk middenveld, zoals hulporganisaties en kerken. Daarnaast zijn afdelingen van de gemeente Ede, zoals sociale dienst of schuldhulpverlening actieve verwijzers. Van deelnemers wordt door het maatschappelijk werk van Maatschappelijke Dienstverlening Veluwe en Opella een inkomenstoets afgenomen. De criteria voor deelname aan een voedselbank zijn overgenomen van de landelijke keten voedselbanken. In Ede is daar aan toegevoegd het criterium ‘actieve deelname aan hulpverlening’ om zorg te dragen voor beëindiging van deelname aan de voedselbank. Het accent ligt duidelijk op tijdelijke deelname. De inhoudelijke jaarcijfers zijn te vinden in bijlage 2. Uit deze cijfers mag geconcludeerd worden dat de Voedselbank Ede nog steeds in staat is om een goede doorstroming te realiseren. Bij de meeste deelnemers is het beschikken over voldoende leefgeld de reden van uitstroming. En daarmee voldoet de Voedselbank aan haar hoofddoelstelling; het verstrekken van een voedselpakket in tijden dat de deelnemer over onvoldoende financiën hiervoor beschikken. Ook dit jaar zijn er deelnemers die voor een tweede keer zich hebben moeten aanmelden. Dit is een extra aandachtspunt voor maatschappelijk werk. In onderstaande tabel is de jaarlijkse toename van het aantal pakketten dat gemiddeld per week wordt uitgegeven weergegeven. Sinds het begin van de economische crisis in 2008 is het aantal deelnemers fors toegenomen. Het strengere bankenbeleid, nieuwe wetgeving met meer eigen bijdragen en een strenger beleid bijstand heeft tot een stijging van het gemiddelde aantal pakketten per week geleid. Jaar
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Gemiddeld aantal pakketten per week 39 38 67 80 102 142
3
3. Hulpverlening Het is de visie van de Voedselbank Ede dat er geen deelname mogelijk is zonder hulpverlening. De deelname aan de Voedselbank is tijdelijk en voorziet in nood in een tijdelijk situatie. De deelnemers zijn verplicht te werken aan de sociale/financiële zelfredzaamheid. Deze visie is gebaseerd dat blijvende afhankelijkheid aan de Voedselbank geen recht doet aan het appel op de zelfredzaamheid van iedere burger in Nederland. Toch blijft ook hier het een realiteit dat er mensen zijn die zeer moeizaam hun zelfredzaamheid in stand kunnen houden. De lijnen met het maatschappelijk werk van Maatschappelijke Dienstverlening Veluwe en Opella zijn kort en goed. Naast screening is juist ook de doorstroming een punt van aandacht.
4. Pakketten Er zijn 7412 pakketten in 2012 verstrekt. Ieder pakket bestond uit een mix van verse en houdbare levensmiddelen. Voor de inhoud van de voedselpakketten is de voedselbank afhankelijk van wat lokale ondernemers aanbieden op het terrein van (vers) voedsel. Daarnaast is er een korte lijn met de regionale Voedselbank in Arnhem. Via deze voedselbank is de voedselbank Ede in staat om gebruik te maken van voedsel dat door grotere regionale en/of landelijke ondernemers/organisaties aan de Voedselbank geschonken wordt. De kwaliteit van het voedsel wordt streng bewaakt. De Voedselbank Arnhem en met hun de Voedselbank Ede ook, is gehouden aan een schriftelijk vastgelegd protocol volgens de normen van de Voedsel- en Waren Autoriteit. De wet- en regelgeving gaat steeds strengere eisen stellen aan het transport. Als voorbeeld kan ‘ Houd de koude keten gesloten’ genoemd worden. Dit kwaliteitscriterium houdt in dat het voedsel vanaf het moment dat het de leverancier verlaat onder een bepaalde temperatuur gehouden dient te worden. Voor voedsel wat elders in het land opgehaald wordt, naar het regionale distributiecentrum Arnhem wordt vervoerd en van daaruit door lokale vrijwilligers naar Ede wordt getransporteerd, betekent dit logistieke aanpassingen. De Voedselbank Ede heeft een koelauto aangeschaft om aan dit criterium te blijven voldoen. Zou de voedselbank hiertoe niet in staat zijn geweest, dan staat de leverancier, die het voedsel om niet schenkt, het niet toe om het voedsel in de pakketten uit te zetten. Gelukkig is voor de aanschaf van de koel-vrachtauto een beroep gedaan op het Oranjefonds die voor een groot gedeelte deze aanschaf heeft gedekt. Daarnaast is direct na de verhuizing naar het kazerneterrein een koelcel aangeschaft, die door de vrijwilligers ter plekke is gemonteerd. De aanwezigheid van de koelcel biedt weer een extra garantie dat we het kwaliteitscriterium van de Voedsel- en Warenautoriteit kunnen handhaven. Dit jaar hebben we een vriescel aangeschaft.. We zijn gestart met een aparte uitgifte van gekoelde producten, zoals zuivel en gesneden groente. Deze producten worden niet meer van tevoren over de pakketten verdeeld, maar ze blijven zo lang mogelijk in de koelcel. Nadat de deelnemers hun pakket met houdbare producten in ontvangst hebben genomen, kunnen ze bij het volgende uitgiftepunt de koelproducten afhalen. Op deze manier voldoen we aan de eisen die door de VWA worden gesteld.
5. Huisvesting De Voedselbank bevindt zich nog steeds op een locatie op het terrein van de voormalige Mauritskazerne. Iedere vrijdagmorgen worden de pakketten gevuld en vrijdagmiddag kunnen de deelnemers de pakketten komen ophalen. Hoewel de grootte van de nieuwe locatie het niet toelaat, proberen we de deelnemers toch de gelegenheid te bieden om bij het afhalen van het pakket een kopje koffie te drinken. Door buiten statafels te plaatsen proberen we de functie van sociale ontmoetingsplaats voor een deel van de deelnemers te handhaven.
4
De huisvesting is toereikend voor het beheer van de voorraad. Door contacten met lokale ondernemers en bedrijven komt het met regelmaat voor dat er partijen levensmiddelen aangeboden worden die ook weer opgeslagen dienen te worden. Indien de partij zo groot is dat deze niet weggezet kunnen worden bij de deelnemers uit Ede, zorgen de vrijwilligers voor het transport van deze levensmiddelen naar een naburige voedselbank of het regionale distributiecentrum in Arnhem. Iedere week halen vrijwilligers ook levensmiddelen uit Arnhem op. Het distributiecentrum in Arnhem vervult een regionale functie in het ophalen van levensmiddelen en het verspreiden onder de voedselbanken in de regio. Op deze wijze wordt aan de tweede doelstelling van de voedselbank voldaan, namelijk het tegengaan van verspilling van voedsel.
6. PR De PR van de voedselbank gebeurt veelal via de mond tot mond reclame. Er is een netwerk van organisaties, die als verwijzer kunnen fungeren voor de deelnemers. Iedere jaar ontvangen deze organisaties ons jaarverslag en de nieuwste folder. Daarnaast ontvangt iedere sponsor of donateur, naast natuurlijk een hartelijke dankbericht ook het jaarverslag van de voedselbank. Sponsors en donateurs worden ook, tenzij zij nadrukkelijk aangeven dit niet te willen, vermeld op de website van de voedselbank. De website van de voedselbank Ede is gelieerd aan de landelijke site van de Federatie Voedselbanken Nederland. Alle verwijzers zijn ook op de hoogte van de site. Daarmee verwachten wij een redelijk bereik te hebben voor de (potentiële ) deelnemers van de voedselbank. Ook (potentiële) vrijwilligers en donateurs kunnen daar informatie vinden. Regelmatig komen verzoeken om voorlichting binnen, vaak verbonden aan een kleinschalige actie om geld of voedsel in te zamelen t.b.v. de deelnemers van de voedselbank.
7. Financiën In 2012 is het wederom mogelijk gebleken om op kleinschalige wijze de voedselbank Ede financieel draaiende te houden. Er kwamen giften binnen van kerken, particulieren, sponsors Dit gebeurde op basis van spontane acties. Van de Federatie Voedselbanken Nederland ontvingen we ook een bijdrage. Deze laatste gift was het resultaat van een landelijke actie om de voedselbanken meer onder de aandacht te brengen. We kunnen concluderen dat ondanks de economische crisis personen en organisaties de voedselbank een warm hart toe dragen. Alle inkomsten hebben echter een ad hoc karakter en leveren nog steeds geen structurele bijdrage. Voor 2013 houden we rekening met de uitgifte van nog meer pakketten. Dit betekent hogere transporten energiekosten. Daarnaast moeten we meer aandacht gaan schenken aan de controle op de handhaving van de koude keten en andere eisen van de Voedsel- en Warenautoriteit. De gemeente Ede is de voedselbank tegemoet gekomen in de nieuwe locatie en in de gevraagde huurprijs, die een bijdrage in de exploitatiekosten van de locatie vormen voor de gemeente Ede. Een beter beeld van de financiën is te lezen in de samenvatting van het financieel jaarverslag (zie bijlage 3, pagina 8).
Tot slot Vol vertrouwen gaat de voedselbank het nieuwe jaar tegemoet. Een jaar waarin we weer een toename van het aantal deelnemers verwachten. Ook een jaar waarin we de voedseldistributie zullen gaan professionaliseren. En een jaar van zoeken naar weer nieuwe investeerders. Kortom; ook 2013 zal een intensief en energiek jaar worden.
5
Bijlage 1
Bestuur Jan de Kluijver Rini Weijman Marieke Bosch Rob Smit Rob Spiegelenberg
voorzitter penningmeester en secretaris 2de voorzitter algemeen bestuurslid algemeen bestuurslid
Stuurgroep Hetty Lameris Marjan Wolfswinkel Jan Wikselaar Eltjo Dijkema Teka Baanstra Jacomine Vreugdenhil
algemeen coördinator coördinator logistiek coördinator voedselverwerving / locatiebeheerder coördinator PR / website coördinator vrijwilligers notuliste
6
Bijlage 2
Inhoudelijke jaarcijfers Voedselbank Ede 2012 Aantal pakketten
7412 per jaar
Gemiddeld 142 per week
Aantal nieuwe deelnemers
142 waarvan 19 voor een tweede keer zijn aangemeld
Gezinssamenstelling: • 75 alleenstaanden • 11 echtparen • 35 alleenstaande ouders • 15 gezinnen
Reden uitstroom
113
• • • • • • • • • • • • • • • • • •
22 door treffen schuldregeling BSB 9 door zelfstandig aflossen schulden 3 door leren budgetteren 8 door verkrijgen van belastingtoeslagen 4 door verkrijgen uitkering 6 door bewindvoering derden 6 door verkrijgen betaald werk 1 door samenwonen 10 door verhuizing 1 door scheiding 3 door terugkeer naar land van herkomst 4 door opname verslavingszorg, ZH, sociale opvang 24 door niet ophalen pakket (vaker dan twee keren zonder afmelding) 4 door ontevredenheid over het verstrekte pakket 4 (tijdelijk)door het niet houden aan hulpverleningsafspraken 1 door agressie tijdens de uitgifte 1 door verhuizen inwonende familie zonder inkomen 2 door afgeronde schuldhulpverlening
7
Bijlage 3 Samenvatting financieel jaarverslag Exploitatieoverzicht over het jaar 2012 in euro’s Werkelijk 25.430 24.116 1.314
Inkomsten Uitgaven
Rente baten Exploitatieresultaat
Begroot 17.086 17.136 - 50
162 1.476
50 0
Toelichting op het exploitatieoverzicht Werkelijk € Inkomsten Kerken Particulieren en bedrijven Niet gedefinieerd +
8.136 17.294 0 25.430
3.000 1.400 12.686 17.086
+
766 11.882 418 3.000 3.017 4.469 302 73 65 65 59 0 24.116
500 6.000 0 3.000 5.000 5.000 500 26 60 0 0 50 17.136
162
50
Uitgaven Waardering vrijwilligers Vervoer (Reis)kosten vrijwilligers Huur en energiekosten Koelcel Materiaalkosten en inventaris Telefoonkosten Contributies Verzekeringen Bankkosten Diverse kosten Deskundigheidsbevordering
Rentebaten ABN Amrobank
Begroot €
8
