Jaarverslag Stichting Voedselbank Almelo 2014
De organisatie De organisatie bestaat uit gemiddeld zo’n 55 vrijwilligers. Niemand krijgt enige vergoeding voor zijn of haar werkzaamheden. Er is een bestuur, er zijn een vijftal coördinatoren, terwijl de uitvoering in handen is van een groep chauffeurs, een groep intakers, een groep schoonmakers, een groep moestuinmedewerkers en een groep inpakkers. Aan het eind van het verslagjaar werden de functieprofielen van bestuursleden en coördinatoren beschreven en vervolgens vastgesteld. Het bestuur bestond per 31 december 2014 uit een voorzitter (Henk Zielhuis), een secretaris (Resi Rine), een penningmeester (Johan van Loon), een vicevoorzitter (Marinus Trommel, tevens eerst verantwoordelijke voor de moestuin) en een lid (Cathy Hemmer, die externe relaties en vrijwilligerszaken regelt). Het bestuur kwam drie keer in vergadering bijeen. De coördinerende functies beslaan de werkvelden intake (Ina Smit), pakketuitgifte (Ingrid Herman), logistiek (Martin ten Hooven), voedselveiligheid en voorraadbeheer (René Klein Baltink) evenals het werkveld moestuin (Kees van Vooren). Het bestuur en de coördinatoren vergaderen vijf keer met elkaar. Door het jaar heen zijn er altijd wel mutaties in het vrijwilligersbestand, maar in het algemeen zijn er meer verzoeken om vrijwilligerswerk bij de Voedselbank Almelo (VBA) te mogen doen dan dat er concrete plaatsingsmogelijkheden zijn. De VBA kent een comité van aanbeveling. Dit comité is in het verslagjaar niet bijeen geweest. In voorkomende gevallen wordt er contact opgenomen met de individuele leden van het comité. De VBA is per 1 juli 2013 aangesloten bij de Vereniging Voedselbanken Nederland (hierna VBN). Deze vereniging werd per die datum opgericht en kent inmiddels 155 leden. De Algemene Leden Vergadering (ALV) wordt drie keer per jaar gehouden. De voorzitter van VBA neemt daaraan deel, de agenda voor de vergaderingen van de ALV wordt voor besproken in het verband van de voedselbanken in Twente en Salland.
De klantenkring De procedure om in aanmerking te komen voor een voedselpakket is bij alle voedselbanken identiek. De intakegroep hanteert dan ook de landelijk vastgestelde criteria bij de beoordeling van de financiële positie van potentiële klanten. In 2015 ondergingen de criteria geen verandering. Iedere eerste en derde vrijdag van de maand werd er een inloopspreekuur in de voormalige pastorie gehouden. Tijdens dat spreekuur werden intakegesprekken gevoerd met potentiële klanten. Maar ook met personen die al klant wàren bij de VBA.. Immers, van iedereen die klant is bij de VBA wordt minimaal 1 x per half jaar de actuele financiële positie aan een korte beschouwing onderworpen. Halverwege 2014 zijn de spreekuren zodanig gewijzigd dat de herintake gesprekken op een aparte vrijdagmorgen worden gehouden. Landelijke regel is dat een klant maximaal 3 jaar aanspraak kan maken op een voedselpakket. Om klanten meer bewust te maken van dit onderdeel van de hulpverlening worden zij na 2 jaar, tijdens het herintake gesprek, gewezen op dit aspect en informeren wij naar de perspectieven op verbeteringen in de financiële situatie. Een zelfde informatieve vraag wordt gesteld na 2,5 jaar, zodat de klant er op voorbereid is dat de situatie zich mogelijk zal gaan wijzigen. Aan het eind van het verslagjaar werden er wekelijks 190 pakketten uitgegeven, als volgt verdeeld over de onderscheiden categorieën: Één persoonshuishoudens: 60 Twee persoonshuishoudens: 36 Kleine gezinnen (max. 4 personen): 68 Grote gezinnen: 26 Dit aantal betekent een geringe toename van 4% ten opzichte van het aantal pakketten dat op 31 december 2013 werd uitgereikt. Het aantal personen dat gebruik maakt van het voedselpakket bedraagt 514, waarvan 225 kinderen beneden de 18 jaar. Eind maart 2014 werden de laatste voedselpakketten aan NijverdalHellendoorn uitgeleverd omdat per 1 april daar gestart werd met een eigen voedselbank.
Verwerven voedselproducten Er wordt veel werk verzet om iedere week een pakket te kunnen uitleveren dat er qua inhoud behoorlijk uitziet. Dat werk laat zich niet onder één noemer vatten. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om het leggen en onderhouden van contacten met voedselproducenten en retailers, van goede relaties met voedselbanken in de buurt, het ophalen van de lokaal ingezamelde producten (bij producenten, particulieren, supermarkten, scholen, bedrijven, kerken), het ophalen van regionaal en landelijk ingezamelde producten bij het Distributiecentrum in Deventer en het organiseren van inzamelacties. Maar bovenal gaat het ook om een goede naamsbekendheid. Opdat bezitters van voedselproducten jou, als VBA, die producten, waarvan de houdbaarheidsdatum nog niet verstreken is, willen gunnen en die ze anders zouden dumpen tegen een lage of zelfs helemaal geen geldelijke opbrengst. Iedere morgen wordt het ‘overtollige’ brood van de vorige dag opgehaald bij diverse bakkers en supermarkten in Almelo en Wierden. Er is zelfs een bakker bij die iedere dag wat extra’s bakt voor de VBA…..! Iedere week ontvangen we diverse producten van de AH-filialen en de Plusmarkt aan de Bornsestraat. Iedere woensdag kunnen we forse hoeveelheden (voornamelijk) zuivel, vleeswaren en groenten in pot of blik ophalen bij het Regionaal Distributiecentrum. Daarnaast zijn er door het hele jaar heen incidentele bijdragen van lokale leveranciers, zoals vooral van Bolletje, en particulieren. En rond de kerst en oud & nieuw hebben we ook in 2014 weer tientallen kerstpakketten van bedrijven en particulieren ontvangen. Maar de kroon werd toch wel gespannen door de inzamelactie van RTV Oost die voor de VBA 7 pallets met diverse voedselproducten opleverde. Ook de scholen mogen we in deze opsomming echter niet vergeten: bijna alle lagere scholen in Almelo houden 1 x per jaar een inzamelactie voor de VBA. Tevens laten de scholen voor voortgezet onderwijs zich niet onbetuigd door het inzamelen van geld of goederen via sponsoracties. Tot slot maken wij in deze opsomming melding van een substantiële donatie van - halal geslacht - vlees voor onze moslimklanten. De donatie kwam tot stand door een goede samenwerking met het bestuur van de Yunus Emre moskee.
Niet alleen voedselproducten Ook in 2014 mochten de kinderen van de klanten van de VBA weer rekenen op een verjaardagscadeau en -traktatie waarvan de kosten volledig gefinancierd werden door een stichting die onbekend wil blijven. Het Sinterklaasfeest werd ook in 2014 weer een feest door de cadeaus die we konden kopen dankzij de financiële support van het Roggekamp Peitchfonds en de lekkernijen die we kregen van particulieren en leveranciers. Lokale initiatieven om de kleinste kinderen een extra gezellig feest te bezorgen werden van harte ondersteund. Om de VBA te kunnen laten ‘draaien’ is er geld nodig, ondanks dat alle producten gratis ter beschikking worden gesteld en ondanks de kostenloze inzet van iedereen die bij de VBA betrokken is. De naam van de VBA is in Almelo en omgeving intussen in zoverre gevestigd dat een groot aantal particulieren, bedrijven en instellingen (maar ook scholen, zie hiervoor onder ‘verwerven voedselproducten’) geldelijke donaties op onze rekening storten. Gelukkig maar, want zonder die donaties zou er geen voedselbank en zou er ook geen moestuin voor de klanten van de voedselbank zijn. In de tweede seizoenshelft is een tevredenheidenquête afgenomen onder de klanten van de voedselbank. Het algemene beeld is dat men tevreden tot zeer tevreden is over zowel de geleverde producten als over de dienstverlening door de vrijwilligers van de VBA. Een financieel verslag over 2014 is gescheiden op de website van de VBA geplaatst, evenals het verslag van de ontwikkelingen op de Moestuin. Voedselveiligheid Aan de VBA is in de zomer, tijdens een officieel moment, door Jaap Sala, het bestuurslid van Voedselbanken Nederland die belast is met voedselveiligheid, het certificaat uitgereikt dat het bewijs vormt dat de VBA volledig voldoet aan alle in het kader van de voedselveiligheid te stellen regels en te hanteren afspraken. Daaraan vooraf ging een forse exercitie om de vereiste maatregelen/aanpassingen/verbeteringen te realiseren. Alsook een cursus voor alle vrijwilligers waarin zij werden geschoold in het op verantwoorde wijze omgaan met de voedselveiligheid.
De verantwoordelijkheden m.b.t. de voedselveiligheid en de handhaving van de eisen en regels zijn als volgt verdeeld: - dagelijks verantwoordelijk intern: René Klein Baltink - dagelijkse verantwoordelijk extern: Martin ten Hooven - bestuurlijk verantwoordelijk: Resi Rine. Gebouwen en tractie De VBA is sinds augustus 2012 gevestigd in de voormalige Egbertuskerk te Almelo. Het kerkgebouw alsmede de voormalige pastorie zijn om niet beschikbaar gesteld door de woningcorporatie St. Joseph. Daarnaast heeft dezelfde woningcorporatie ons bijzonder goed op weg geholpen om de ruimten geschikt te maken voor de doeleinden. In de voormalige kerkruimte vindt de ontvangst, opslag en uitgifte van goederen plaats, in de pastorie zijn de vergader- en kantoorruimten. De opslagmogelijkheden alsook de vriesruimten zijn in 2014 fors uitgebreid. De opbergstellingen konden we overnemen van het Regionaal Distributiecentrum , de nieuwe invriesruimte kon worden aangeschaft dankzij een forse bijdrage van het Oranjefonds. De VBA beschikt over twee transportwagens. Eén ervan is speciaal geschikt voor het vervoer van gekoelde en diepgevroren levensmiddelen. We zijn er in geslaagd om in 2014 de financiering voor een grotere en jongere koel-/vrieswagen rond te krijgen. Onze grote dank gaat uit naar het Kinderfonds Almelo, enkele serviceclubs en het Skanfonds, die door hun bijdragen de aanschaf uiteindelijk mogelijk hebben gemaakt.
Verdere professionalisering Met het stilaan groeien van het aantal klanten en van de aanpalende activiteiten en dus het steviger worden van de organisatie, kan een verdere professionalisering niet uitblijven. Het project voedselveiligheid en alle bijkomende maatregelen (denk aan regels t.a.v. hygiëne, registratie van schoonmaakwerkzaamheden, het waarborgen van de koudeketen door regelmatige temperatuurmetingen) blijkt in dit kader een belangrijke ‘trigger’ te zijn geweest. Maar ook de digitalisering van het voorraadbeheer, de verbeterde werkwijze bij het portioneren (er is een speciale tent, voorzien van het juiste werkmateriaal, daarvoor aangeschaft), het aanbrengen van vloerbedekking in de
‘personeelskamer’, het upgraden van de kantoorautomatisering, het geheel vernieuwen van de website, het verzamelen van alle relevante procedures, protocollen, adressen etcetera in ordners, dienen in dit verband genoemd te worden. De Moestuin De moestuin ontgroeit langzamerhand zijn oorspronkelijke amateurstatus. Het opschroeven van de eisen die daarbij gesteld worden aan kennis, werkomstandigheden, materiaal en behuizing gaat daarmee hand in hand. Electra en watervoorziening konden in 2014 eindelijk worden aangelegd dankzij de steun van diverse instanties. Maar de behuizing verkeert langzamerhand in deplorabele staat terwijl door bezuinigingen in de zorg na 2014 geen ‘voorgetrokken’ groenteplantjes meer geleverd zullen worden door ‘de Groenderij’. Voor een uitgebreid verslag verwijzen wij u naar het jaarverslag 2014 van de Moestuin, dat eveneens op de website van de VBA te vinden is. Verschillende activiteiten In september werd een bijeenkomst voor sponsoren gehouden. Ook veel werkcontacten uit het veld van hulpverleners gaven acte de précense. In maart kon er in de voedselbank een rommelmarkt worden georganiseerd dankzij de nationale manifestatie NL Doet. Van de opbrengst konden weer voedselproducten worden gekocht. Waar mogelijk werd medewerking verleend aan workshops voor kinderen van klanten van de voedselbank maar ook aan het bijwonen van filmvoorstellingen. Bij deze opsomming moet ook zeker worden vermeld het interessante multidisciplinaire project ‘Scoren voor gezondheid”, een samenwerkingsproject van Scoop, de Brede Buurtscholen, Heracles en Voedselbank Almelo. Hierdoor worden met name leerlingen van groep 7 en 8 van de Brede Buurtscholen geïnformeerd over gezond eten en gezond bewegen. Ook werden in het kader van het project bezoeken afgelegd aan de moestuin van de Voedselbank Almelo en aan de voedselbank zelf.
Externe contacten De VBA onderhield regelmatig contacten met de volgende instellingen en organisaties: - Voedselbanken Nederland - Het regionaal overleg van de voedselbanken die behoren tot het Distributiecentrum Deventer - Het Armoedepact Almelo en de daarin participerende clubs - De Boodschappenmand Almelo - De EZRA Foundation (verstrekt kleding aan klanten VBA)
De contacten met de Boodschappenmand zijn er op gericht om te voorkomen dat klanten zowel op de lijst van De VBA als op die van de Boodschappenmand staan. Iedere week brengt de VBA voldoende brood naar de Boodschappenmand en vallen de kinderen van klanten van de Boodschappenmand ook onder de ‘cadeauregeling’ wanneer zij jarig zijn. Het overleg met collega voedselbanken vindt plaats in Deventer. Tijdens die besprekingen informeren we elkaar en leren we van elkaar. Het aantal voedselbanken in onze regio groeit gestaag. In het voorjaar van 2014 is Nijverdal-Hellendoorn met een eigen voedselbank gestart en sinds de jaarwisseling kent Raalte ook een eigen voedselbank. Dit jaar heeft het Distributiecentrum een ware metamorfose ondergaan. Door dezelfde eisen, gesteld aan het waarborgen van de voedselveiligheid, ontkwam men ook hier niet aan forse investeringen, vooral ten aanzien van het waarborgen van de zogenoemde koudeketen. De exploitatielasten van het centrum zijn daardoor fors gestegen. De voedselbanken in het district hebben besloten die hogere kosten gezamenlijk voor hun rekening te nemen. Het overleg binnen het Armoedepact van Almelo (waarbij inmiddels circa 35 instellingen en organisaties zijn aangesloten) laat in de ogen van de VBA nog steeds veel te weinig concrete resultaten van die samenwerking zien. Wellicht is de nieuwe wethouder van de gemeente Almelo in staat om die samenwerking de broodnodige inhoudelijke boost te geven. Het werkbezoek dat hij in het najaar aan de VBA bracht was in ieder geval plezierig en getuigde van zijn oprechte belangstelling voor - de problemen van - de klantenkring.
Februari 2015
