VOEDSELBANK BOMMELERWAARD
JAARVERSLAG 2012
1 Jaarverslag 2012
Voedselbank Bommelerwaard
WOORD VOORAF Een terugblik op het afgelopen jaar is een goede gewoonte die we ook dit jaar zullen voortzetten. In 2012 is er weer veel gebeurd bij de Voedselbank Bommelerwaard. Een uitbreiding van functies en vrijwilligers, een verbetering van het logistieke proces en niet in de laatste plaats het behalen van het HACCP certificaat. We blijven met dit alles een “bedrijfje” dat steeds in ontwikkeling is. Het bestuur bedankt de vrijwilligers voor het feit dat ze niet alleen meegeholpen hebben deze veranderingen vorm te geven maar zelf ook met verbeterpunten komen, zodat we onze werkwijze steeds verder kunnen optimaliseren. We zijn al een lange weg gegaan met elkaar, maar er blijven natuurlijk altijd wensen. Het afgelopen jaar bleven de voedselleveranties gelukkig op peil zodat we, ondanks dat het aantal voedselpakketten flink toenam, in staat geweest zijn elke week een kwalitatief goed voedselpakket uit te reiken. Naast de wekelijkse leveranties die uit Arnhem worden gehaald, zijn we immers volledig afhankelijk van al onze lokale voedselleveranciers die nog steeds bereid zijn gratis hun producten te leveren, ook bij toename van de vraag. Het bestuur wil weer alle leveranciers, donateurs,sponsoren en vrijwilligers hartelijk bedanken voor deze ondersteuning. Bestuur Stichting Voedselbank Bommelerwaard
Postbus 189 5300 AD Zaltbommel Tel. 06 – 106 675 62 E-mail:
[email protected]
2 Jaarverslag 2012
Voedselbank Bommelerwaard
BESTUUR Het afgelopen jaar hebben we van twee van onze bestuursleden van het eerste uur afscheid moeten nemen. De penningmeester, Dick van der Veken, heeft om gezondheidsredenen zijn functie moeten neerleggen. Ook Anja de Jong, algemeen bestuurslid, die zich met name richtte op de voedselverwerving en jaarlijkse acties, besloot zich wegens haar drukke werk terug te trekken als bestuurslid. Natuurlijk bedanken bestuur en vrijwilligers deze twee mensen voor hun enthousiaste inzet en betrokkenheid. Het is voor vele vrijwilligersorganisaties een zorgelijke ontwikkeling als het bestuur halveert, zeker omdat we vorig jaar al aangaven te willen uitbreiden. We mogen ons dan ook gelukkig prijzen dat we het bestuur vrij snel konden completeren met mensen uit de eigen kring, die al een aantal jaren als vrijwilliger bij ons actief waren. Leo Muis penningmeester Johan de Hoop algemeen bestuurslid Otto Oudshoorn algemeen bestuurslid Leo Muis is financieel deskundig en Johan de Hoop en Otto Oudshoorn hebben beiden expertise in de voedselketen. Hiermee hebben wij het bestuur weer op volledige sterkte.
REGIONAAL/LANDELIJK Het bestuur neemt regelmatig deel aan de regionale vergadering in Arnhem om op deze wijze niet alleen met andere Voedselbanken in onze regio contact te houden, maar ook direct landelijke informatie over ontwikkelingen mee te krijgen. De Voedselbank Bommelerwaard –weliswaar een zelfstandige stichting – is onderdeel van de Voedselbanken Nederland. November 2012 heeft het Landelijk Bureau een Raadplegend Congres over de toekomst van de Voedselbanken in Nederland gehouden, waar 2 van onze bestuursleden aan hebben deelgenomen. De huidige organisatievorm – inmiddels met 140 zelfstandig werkende Voedselbanken – voldoet niet meer. Voorstellen voor een reorganisatie van Voedselbanken Nederland zullen verder uitgewerkt worden en ter besluitvorming aan de regionale/lokale Voedselbanken worden voorgelegd.
HUISVESTING Begin 2011 is de Voedselbank Bommelerwaard verhuisd naar een leegstaande hal van de Gemeente Zaltbommel. Deze huisvesting betekende na de eerste ruimte bij Lander zeker een verbetering, omdat de ruimte bij Lander al snel te klein werd en niet altijd voor ons beschikbaar was. We waren bijzonder blij met een zelfstandige huisvesting aan de Steenweg. Na 2 jaar moeten we nu al weer concluderen dat de beschikbare ruimte eigenlijk ook hier weer te beperkt is. Met veel passen en meten lukt het nog wel, maar we missen bv. extra kantoorruimte. De Gemeente Zaltbommel heeft ons dit pand als tijdelijk onderkomen te huur aangeboden. Het aanbod van panden, waar wij op een voedselveilige manier kunnen werken, blijkt uiterst schaars in Zaltbommel. Kortgeleden inventariseerde de Gemeente Zaltbommel of we belangstelling hadden een plek te krijgen in het oude pand van het Cambium aan de Van Heemstraweg 9.
3 Jaarverslag 2012
Voedselbank Bommelerwaard
Na bezoek aan het pand hebben wij onze interesse hiervoor laten blijken, maar of dit een reële optie voor ons is, hangt in eerste instantie af van de politieke besluitvorming en ten tweede of wij de kosten kunnen dragen die met een verhuizing en verbouwing gepaard gaan. In de eerste maanden van 2013 zal duidelijk worden hoe dit zich verder ontwikkelt. Mocht dit pand geen haalbare kaart zijn, zullen we direct naar andere opties moeten gaan uitzien.
HACCP Eind 2011 schreven we al dat het bestuur de hulp ingeroepen had van het Bureau Houwers + Holtackers (Foodsafety and Quality) te Geldermalsen met het doel de verwerking van het voedsel, de hygiëne en het logistieke proces zo in te richten dat er voldaan wordt aan de HACCP normen en de eisen van de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA). HACCP is de afkorting voor Hazard Analysis and Critical Control Points. Dit zou leiden tot certificering van de Voedselbank Bommelerwaard. Met twee leden van het Bestuur en twee vrijwilligers hebben we een Handboek HACCP ontwikkeld, met protocollen en registratieformulieren zodat de werkwijze transparant is geworden. Alle vrijwilligers hebben een training gevolgd waarin men uitleg kreeg over de nieuwe werkwijze. Door de uitstekende samenwerking met de twee bestuursleden en hun expertise in de voedselbranche zijn genoemde vrijwilligers later tot het bestuur toegetreden. Om er zeker van te zijn dat de werkwijze beklijfd, is er een interne HACCP-werkgroep ingesteld, die het proces blijft bewaken; ook zullen de vrijwilligers in een terugkombijeenkomst elk jaar weer gezamenlijk het hele proces doorlopen, opdat het een en ander niet wegzakt. Een van de aandachtspunten voor een voedselveilige omgeving is de ongediertebestrijding. Dit hebben we uit handen gegeven door een contract aan te gaan met een gespecialiseerd bedrijf die het pand 8 x per jaar komt controleren. Een van onze vrijwilligers houdt daarnaast een wekelijkse inspectie. In november 2012 werden we gecertificeerd. Toch betekent dit niet dat we achterover kunnen leunen, omdat de certificatie slechts een momentopname is en we elk jaar onaangekondigd weer beoordeeld zullen worden door een Inspecteur van Houwers + Holtackers.
FINANCIËLE SITUATIE In 2012 heeft de Gemeente Zaltbommel ons een eenmalige subsidie van € 4.000,00 verstrekt en beraadt zich of overgegaan wordt tot structurele subsidiëring van de Voedselbank. Een aanvraag daartoe hebben we inmiddels ingediend. De Gemeente Maasdriel heeft dit jaar besloten ons jaarlijks € 2.000,00 subsidie te verlenen als tegemoetkoming in de exploitatiekosten en € 1.000,00 voor de voedselpakketten.
DONATIES Het afgelopen jaar ontvingen we weer van diverse kanten donaties van kerken, particulieren en bedrijven. Eind 2011 hebben we de inwoners van beide gemeentes in de huis-aan-huisbladen een donatie van € 10,00 gevraagd als tegemoetkoming in de hoge huurlasten. Deze actie heeft tot het voorjaar van 2012 veel reacties opgeleverd.
4 Jaarverslag 2012
Voedselbank Bommelerwaard
In december 2012 heeft de PvdA-Zaltbommel middels “een decembervijfjesactie” de inwoners van de Bommelerwaard gevraagd € 5,00 naar de Voedselbank over te maken. Aan beide verzoeken is weer op grote schaal gehoor gegeven. Het is jammer dat we deze anonieme gevers nooit persoonlijk kunnen bedanken, want al deze acties zorgen er ook voor, dat we onze financiële situatie gezond kunnen noemen. Toch lijkt de financiële reserve gunstiger dan ze is, omdat we zeker een flinke ader zullen moet laten als we naar een ander pand moeten verhuizen. Verhuizing, verbouwing en evt. huur zullen ongetwijfeld onze reserves dan weer grotendeels teniet doen. In december werden we ook benaderd door de Ondernemersvereniging Bizzy Buiten Bommel, die besloten had zich op te heffen en nog een bedrag in kas had. Dit bedrag is verdeeld onder 3 goede doelen, waaronder de Voedselbank Bommelerwaard. We kregen een donatie van € 2.000,00.
ACTIES Intern zijn we het afgelopen jaar druk bezig geweest met de implementatie van het HACCPtraject. Hierdoor ontbrak ons de tijd om op een aantal braderieën te staan. Wij hebben alleen deelgenomen aan de Braderie Zaltbommel. Tijdens het carnavalsfeest is er weer een Boerenbruiloft gehouden, waarbij de genodigden het bruidspaar houdbare producten als kado aanbood, die vervolgens aan de Voedselbank gedoneerd werden.
Leerlingen van het Willem van Oranje College te Wijk en Aalburg hebben met een project binnen de school aandacht gevraagd voor armoedebestrijding en hebben in dat kader producten voor de Voedselbank Bommelerwaard ingezameld. Ondanks dat deze school buiten ons werkgebied valt, zijn we toch op dit aanbod ingegaan omdat een bijzonder groot deel van de leerlingen van deze school uit de Bommelerwaard komt en om die reden zich meer verbonden voelt met de problematiek van Zaltbommel. Een aantal leerlingen van het Cambium te Zaltbommel hebben in het kader van een handelsproject een tweedehands SRV-wagen aangeschaft. Gedurende een aantal weken hebben ze producten, die ze zelf hadden ingekocht, verkocht. De winst uit dit project kwam ten goede aan de Voedselbank Bommelerwaard. De kledingmarkt in Nederhemert heeft een deel van haar opbrengst aan de Voedselbank geschonken.
5 Jaarverslag 2012
Voedselbank Bommelerwaard
Net als voorgaande jaren hebben de gemeenteleden van een aantal kerken rond Dankdag weer houdbare producten aan ons gedoneerd. Het was een welkome aanvulling op onze voorraad. In december zijn we benaderd door het bedrijf Ravas te Zaltbommel die alle kinderen van de afnemers een Sinterklaaskado heeft geschonken. Daarenboven kwam nog de landelijke actie van Q-music rond 5 december , waarbij alle afnemers een kado in het pakket kregen. Hoveniersbedrijf Bioch te Hedel benaderde ons voor een grote gift en doneerde op ons verzoek voor elk voedselpakket producten die m.n. in de december-maand veel gebruikt worden. De Rotary bracht voor de afnemers heerlijke Kerststollen, terwijl de politie Zaltbommel voor elke afnemer een verrassingspakket had. In december heeft verzorgingshuis ’t Slot te Gameren de afnemers en hun kinderen een stampotten-maaltijd aangeboden, voor de kinderen was er desgewenst frites met kroket/frikadel, zodat er voor elk mondje een aanbod was. Zelfs de bussen van ’t Slot stonden beschikbaar om afnemers zonder vervoer naar de bestemming te vervoeren. Er namen ruim 30 afnemers aan deze maaltijd deel. Het was een groot succes en werd zeker als een avondje uit beschouwd. Zoals een van onze afnemers ons zei: “ik kan nergens naar toe met mijn zoontje, dit is zo’n feest – met zo’n hartelijke ontvangst!” Niet alleen wij, maar ook onze afnemers waren onder de indruk van al de giften in deze maand.
VOEDSELLEVERANCIERS Het afgelopen jaar hebben we weer nieuwe leveranciers mogen toevoegen, zodat onze voedselpakketten wekelijks kwalitatief met goede producten gevuld zijn. We streven ernaar de pakketten zo veel mogelijk met producten volgens de schijf van vijf te vullen, omdat het tenslotte niet alleen om de hoeveelheid in een pakket gaat, maar vooral ook om de kwaliteit van de aangeboden levensmiddelen.
VRIJWILLIGERS Begin dit jaar hebben we voor de tweede keer een Nieuwjaarsborrel voor de vrijwilligers gehouden. Dit jaar hadden we in plaats van het gebruikelijke Kerstpakket een “aangeklede borrel” met Chinees buffet. De meeste vrijwilligers waren van de partij en het was weer een reuze geanimeerd samenzijn. Vóór de grote vakantie boden we een barbecue op het eigen terrein aan. Gelukkig met redelijk weer, zodat we buiten konden blijven. De coördinator vrijwilligers nam begin 2012 afscheid. Eind 2012 was het duidelijk dat binnen een aantal maanden een nieuwe coördinator vrijwilligers bij ons zou kunnen beginnen. Ook de twee voorraadbeheerders vertrokken vrij snel achter elkaar. Hierdoor moesten hun taken door anderen worden overgenomen. Dit is met veel passen en meten gelukt. Inmiddels zijn er 2 nieuwe voorraadbeheerders enthousiast bezig en een derde heeft zich ook aangemeld. Het team screeners bleek – door toename van aanvragen en herscreeningen –dermate overbelast dat er ook uitbreiding moest komen. Ook dit team konden we gelukkig uitbreiden met 2 mensen. We mogen ons nog steeds gelukkig prijzen dat mensen uit eigener beweging zich voor vrijwilligerswerk bij ons melden, zodat we eind dit jaar zelfs een wachtlijst hebben.
6 Jaarverslag 2012
Voedselbank Bommelerwaard
AFNEMERS Eind december 2011 stond het aantal wekelijkse voedselpakketten op 59. Eind 2012 werden aan 79 huishoudens wekelijks voedselpakketten uitgereikt. De toegenomen aanvraag is een trend waar alle voedselbanken mee te maken hebben en wat ertoe leidt dat sommige zelfs tot een 2-wekelijkse verstrekking moeten overgaan. Helaas zal deze groei naar verwachting zeker nog doorgaan. In de loop van het jaar vallen er echter ook mensen af doordat men gelukkig weer boven de norm valt. Een enkele keer moeten we een afnemer een sanctie van een aantal maanden opleggen, omdat men zich niet aan de regels houdt maar over het algemeen verloopt de wekelijkse verstrekking zonder problemen. De toekenningscriteria voor verstrekking zijn nog dezelfde: € 180,00 per maand voor levensonderhoud en kleding voor een alleenstaande + € 60,00 per maand met elke inwonende volwassene in het gezin + € 50,00 per maand voor elk kind tot 18 jaar in het gezin. Van inwonende kinderen met een eigen inkomen wordt een bijdrage in de maandelijkse kosten van de ouders geëist. Als een inwonend kind met eigen inkomen geen kostgeld betaalt, dan telt deze persoon niet mee voor het voedselpakket (aantal gezinsleden wordt dan met 1 persoon verlaagd).
Een voedselpakket met een verrassing voor jarig kind in dit gezin.
Vanaf 2012 maken de screeners voor de registratie bij de intake en latere hercontroles gebruik van het landelijke systeem “Voedselbank.nu”. Hiermee kan op managementniveau meer informatie worden verkregen waardoor het bestuur weer sneller op veranderende situaties (bv. grote toename van het aantal afnemers) kan inspelen.
7 Jaarverslag 2012
Voedselbank Bommelerwaard
DE CIJFERS
40
Zaltbommel 25
20
Maasdriel 20 Neerijnen 2
0
toename pakketten 2012
15
Zaltbommel 14
10
Maasdriel 11
5 0
Neerijnen 2 Beëindigd 2012
15
Zaltbommel 44
10
Maasdriel 32
5 0
Neerijnen 3 Afnemers 31-12-2012
8 Jaarverslag 2012
Voedselbank Bommelerwaard
GEGEVENS PER 31-12-2012 Gezinssamenstelling: Alleenstaande: Alleenstaande ouders: Gezinnen: Echtpaar: Aantal volwassenen: Aantal kinderen: Weekend kinderen:
Zaltbommel 15 16 15 3 67 75 2
Maasdriel 9 6 10 2 36 33 1
Neerijnen
Zaltbommel 20 24
Maasdriel 8 24
Neerijnen
3 6 4
Achtergrond: Allochtoon Autochtoon
3
GEGEVENS OVER 2012 Woonplaats: Zaltbommel Zaltbommel Aalst Brakel Bruchem Gameren Zuilichem Nieuwaal Beëindigd in 2012 Zaltbommel: Maasdriel: Neerijnen:
36 3 12 4 1 1 1
14 11 2
Maasdriel Kerkdriel Ammerzoden Hedel Heerewaarden Rossum Well Hurwenen
12 7 9 6 7 1 1
Neerijnen Opijnen Tuil Haaften
Redenen Verhoging inkomen: Verhuisd: Eigen verzoek Wangedrag: Afspraak niet nagekomen/ Pakket niet opgehaald:
1 3 2
17 2 1 1 6
Duur van afname Dit is alleen relevant bij de 27 beëindigde pakketten: 1 t/m 3 maanden 2 pakketten 4 t/m 6 maanden 6 pakketten 7 t/m 9 maanden 6 pakketten 10 t/m 12 maanden 4 pakketten 13 t/m 15 maanden 1 pakket 16 t/m 18 maanden 6 pakketten 19+ maanden 2 pakketten
9 Jaarverslag 2012
Voedselbank Bommelerwaard
VERWIJZERS De volgende instellingen/instanties hebben de afnemers verwezen naar de Voedselbank Bommelerwaard (hierbij zijn zowel het actieve bestand per 1 januari 2012 als de in 2012 aangemelde afnemers meegeteld): GGZ instellingen Inkomensbeheer bureaus/bewindvoerders Humanitas Sociale Dienst Bommelerwaard Sociale Dienst Tiel Stichting Welzijn Ouderen Stichting Maatschappelijk Werk Rivierenland Vluchtelingenwerk Anders
3 16 5 24 1 1 30 9 17
MEDIA Ook in 2012 is er in de media weer ruimschoots aandacht besteed aan de Voedselbanken. Zowel de landelijke pers als regionale krant en de huis-aan-huisbladen berichtten regelmatig over de Voedselbanken. De eerste natuurlijk meer gericht op het fenomeen voedselbanken, terwijl de laatste vooral aandacht schenken aan de ontwikkeling van de Voedselbank Bommelerwaard. In december zijn twee bestuursleden geïnterviewd door Dijkland TV. Hiervan is een opname gemaakt, die ook nog te zien is op You Tube. Vorig jaar waren we al van plan onze website te vernieuwen. Hier is toen niets van gekomen. Op Business Event te Kerkdriel hebben we kennis gemaakt met twee jonge ondernemers die genomineerd waren met hun bedrijf Online Identity. We hebben hen gevraagd onze website te vernieuwen. In elk geval zal de nieuwe website vóór de zomer 2013 gereed zijn.
ANDERE ACTIVITEITEN We hebben weer deelgenomen aan de Vrijwilligersmarkt op het Cambium gericht op de Maatschappelijke Stages van scholieren. Diverse organisaties kunnen daar scholieren en hun ouders over hun activiteiten inlichten. Het blijkt dat veel scholieren het erg leuk vinden hun Maatschappelijke Stage op de Voedselbank te vervullen, zodat we weer ruime aanmeldingen binnen kregen.
10 Jaarverslag 2012
Voedselbank Bommelerwaard
TOEKOMSTVERWACHTINGEN Het ligt in de lijn der verwachting dat ook in 2013 het aantal pakketten weer zal toenemen. We houden rekening met een groei van 30-35%. Mocht dit het geval zijn dan zal een grotere ruimte nog noodzakelijker worden, want dan groeien we echt uit onze huidige locatie. In die periode zal het zeker passen en meten worden om tijdens de noodzakelijke aanpassingen van de nieuwe huisvesting en de verhuizing het gereedmaken en verstrekken van de pakketten te laten doorgaan. We zullen op dat moment als team echt alle zeilen moeten bijzetten. De verwachte landelijke reorganisatie zal naar de mening van het bestuur zeker leiden tot een verbetering en professionalisering van de Voedselbanken in Nederland.
11 Jaarverslag 2012
Voedselbank Bommelerwaard