Jaarverslag 2007
evenals de werkzaamheden die zijn verricht ten dienste van: • Stichting Promotie Theater en Concertbezoek (SPTC) • Werkgeversvereniging Nederlandse Podia (WNP) en • Stichting Sociaal Fonds
Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties
Jaarverslag 2007
Samenwerking & Feest
evenals de werkzaamheden die zijn verricht ten dienste van: • Stichting Promotie Theater en Concertbezoek (SPTC) • Werkgeversvereniging Nederlandse Podia (WNP) en • Stichting Sociaal Fonds
Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties
Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD) Funenpark 1 1018 AK Amsterdam tel: 020 6647211 fax: 020 6752691 www.vscd.nl e-mail:
[email protected] Redactie: Hans Onno van den Berg, Jeltsje In der Rieden, Alex Rutten, Guido van der Hulst, Eline Kleingeld Vormgeving: WAT ontwerpers, Utrecht Fotografie: Huib Rutten, Buma/Stemra en Jasper Weck Exemplaren van dit jaarverslag zijn te bestellen bij het secretariaat van de VSCD U kunt de tekst ook downloaden: www.vscd.nl Maart 2008
Inhoud
Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD) 2007: Samenwerking & Feest De vereniging Collectieve belangenbehartiging Dienstverlening en Professionalisering Bevordering van de podiumkunsten Organisaties waarin de VSCD vertegenwoordigd is: het netwerk Financiën VSCD-bureau
4 6 10 13 16 18 19 20
Stichting Promotie Theater en Concertbezoek (SPTC)
21
Werkgeversvereniging Nederlandse Podia
23
Bijlagen Samenstelling besturen en commissies per 31 december 2007 Samenstelling VSCD-bureau per 31 december 2007 Portefeuilles per 31 december 2007 Recente en ophanden zijnde nieuw- en verbouw Beschikbare publicaties
25 GERDA SCHERPHOF De Speeldoos in Vught Hoofd bespreekbureau Activiteit: Groot Verjaardagsfeest op De Parade, 25 juni
26 27 28 31
Een leuke gezellige dag Het feest op de Parade in Rotterdam is mij goed bevallen, vooral de grote diversiteit aan voorstellingen vond ik erg leuk. Mondo Leone was een van de hoogtepunten. Jammer was uiteraard de regen, maar ondanks deze nattigheid hebben we als team van de Speeldoos wel gezellig met elkaar kunnen eten aan een grote tafel. Een dag die zeker voor herhaling vatbaar is.
3
De Vereniging van Schouwburgen Concertgebouwdirecties (VSCD)
2007: Samenwerking & Feest Samenwerking & Feest vormde het beleidsmotto voor 2007. Het vormde de basis voor een aantal aanvullende activiteiten bovenop de ‘normale’ die jaarlijks in het kader van de belangenbehartiging, dienstverlening/professionalisering en bevordering van de podiumkunsten al worden ondernomen. In wat volgt wordt kort beschreven wat er in 2007 op dit thema is gerealiseerd. De lopende dossiers en activiteiten worden beschreven in de daarop volgende bladzijden. DE VSCD 60 JAAR
De ambities voor het vieren van het 60-jarig bestaan waren stevig. We wilden met de activiteiten rond de verjaardag de positie van de VSCD-podia binnen en buiten onze sector zichtbaar maken en verstevigen, maar ook een eigen feestje houden ter versterking van de onderlinge banden. Om daar de nodige activiteiten voor te kunnen organiseren hebben we twee jaar gespaard, een beroep gedaan op externe fondsen en op onze eigen leden en er vanuit het bureau flink wat extra tijd in gestoken.
JET DE RANITZ Nederlands Danstheater Den Haag, Zakelijk leider Activiteit: Congres ‘Het Publiek’, 24 september
We hebben de indruk dat het gelukt is om veel van wat we wilden te bereiken. Onze collega’s van gezelschappen, orkesten en producenten zijn sterk vertegenwoordigd geweest op de meer externe en branchegerichte activiteiten. Overheden, financiers en bestuurders zijn ruimschoots aan bod gekomen op het symposium Het Ideale Podium van de Toekomst en het studiediner Tot Wederzijdse Liefde & Begrip. Door gerichte opdrachtverlening en samenwerking is het gelukt een sterke inhoudelijke bijdrage te leveren aan zowel de nationale (onderzoek Versterking Structuur Podiumkunsten) als internationale (symposium State on Stage) beleidsdiscussie over de positie van de podiumkunsten. Beide publicaties worden in 2008 afgerond. De mooiste herinnering hebben we aan het Groot Verjaardagsfeest op 25 juni op het terrein van de Parade in Rotterdam. Het idee om het traditionele bedrijfsuitje dit jaar allemaal op dezelfde plek te houden werd enthousiast ontvangen. Meer dan 80 leden deden mee, soms met enkelen, maar velen in grote groepen, zodat er in totaal meer dan 2.000 mensen waren. Aanvankelijk vooral onder ‘elkaar’ (allemaal van hetzelfde podium en met dezelfde trein gekomen), maar allengs gemengder en vrijer, zwervend langs een rijk programma en vele soorten eten en drinken, dat al om 12.00 uur begon en tot ver in de avond doorliep. Ondanks de regen bleven mensen lang actief (inclusief tamelijk vochtig dansen). We hebben veel enthousiaste reacties gekregen en de foto’s in dit jaarverslag laten zien met hoeveel plezier mensen hebben meegedaan.
Ik vond het nuttig om een dag met collega's te spreken over publiek en publieksbeleving; we danken ons bestaan er als gehele podiumkunstensector tenslotte aan. Een verhelderende uitleg over de beweegredenen van Frits Spangenberg van Motivaction helpt mij een consistent beeld van de bezoekers te krijgen.Ik wens de VSCD nog een lang en rijk bestaan, met een vruchtbare bijdrage aan de bezoekersaantallen van de voorstellingen!
Voor het zo breed en uitbundig vieren van het feestjaar zijn we dank verschuldigd aan: VandenEnde Foundation, Fonds Amateurkunst & Podiumkunsten, Fonds Podiumprogrammering en Marketing, Cultuurfonds van Nederlandse Gemeenten, Ampco-Flashlight groep, Pieter Smit groep, Ministerie van OCW, Boekmanstichting, De Parade, George van Hout, en niet te vergeten het secretariaat van de VSCD. SAMENWERKING
Waar we vinden dat we onze feestdoelstelling ruimschoots hebben gehaald, is dat veel minder het geval voor de oogst voor het thema samenwerking. Er is aandacht besteed aan het onderwerp tijdens enkele regiovergaderingen, maar ook was er hier en daar een zekere moeheid met het onderwerp. Alsof we het er al te lang, maar misschien ook te vruchteloos over hebben gehad.
4
Er is op allerlei fronten sprake van samenwerking: tussen podia onderling, tussen podia en gezelschappen, tussen verenigingen binnen de podiumkunsten, maar tegelijk lijkt het alsof we er niet heel veel verder mee komen, alsof we er inmiddels meer over praten dan eraan werken. Het gemakkelijkst is de samenwerking in de vorm van overleg: elkaar op de hoogte houden, ‘tekststeun’, netwerken. Ook wil materiële samenwerking nog wel eens tot stand komen onder de verleiding van een extra pot geld van het FPPM, zoals een klassiek muziekproject in het noorden van het land, een onderzoeksproject in het oosten, een jeugdtheaterproject rond de rivieren. Maar niet zelden stort vooral de extern gefinancierde samenwerking in op het moment dat het geld op is en wordt de veronderstelde of op zijn minst gehoopte doorstart op eigen kracht niet waargemaakt. Gezamenlijke inkoop (toch zo voor de hand liggend) komt slechts mondjesmaat tot stand, gezamenlijke programmering of directievoering wordt genoemd, maar komt slechts beperkt voor. Met zekere verwachtingen werd in september van dit jaar het Toneelverbond aangekondigd, als samenwerkingsverband tussen podia, gezelschappen en opleidingen. Ook hier is vooralsnog minder van gerealiseerd dan aanvankelijk voorgenomen. Op verenigingsniveau wordt samengewerkt met de Vereniging Nederlandse Poppodia en -Festivals (VNPF) door de gezamenlijke aanpak van overeenkomstige problemen (regelgeving, rookbeleid, Arbo), maar op locaal niveau wordt die samenwerking slechts incidenteel zinvol gevonden. Verder is sprake van samenwerking met andere brancheverenigingen in de Stichting ArboPodium. Deze verloopt met de meesten (Podiumtechnologie, Orkesten, Producenten, Dansgezelschappen) goed, met een enkeling is de onderlinge verhouding door verschillende standpunten verslechterd. Er zijn voorbeelden, zoals BACH in Haarlem, waar gewerkt wordt aan een gezamenlijke back-office van de vier podia van de stad, of gezamenlijke directievoering vanuit Doetinchem, waar merkbare resultaten worden geboekt. Ook vinden aanbod en programma elkaar soms in goed georganiseerde presentatiedagen, zoals Dansclick of de Dag van De kleine Zaal. Maar het thema verdient meer. Het onderwerp is dan ook zeker niet ‘klaar’. Er zal gezocht moeten worden naar manieren om het op een minder vrijblijvende wijze aan de orde te stellen en het concreet te maken. EN VERDER…..
Blijft de vereniging groeien, is iedereen tamelijk tevreden over wat we met z’n allen realiseren, en kan niet genoeg worden herhaald dat het vele wat we doen in hoge mate te danken is aan de belangeloze inzet van leden voor projectgroepen, jury’s, besturen en onderlinge steun en overleg. Alles voor de (Podium) Kunst. Hans Onno van den Berg Directeur
5
De vereniging De vereniging is gedurende 2007 enkele malen onderwerp van gesprek geweest. Belangrijkste vraag was en is of de bestaande structuur van regio’s en secties nog voldoet. Op verschillende plekken wordt geconstateerd dat de motivatie tot deelname aan deze institutionele overlegorganen niet optimaal is. De deelname is niet zelden minder dan 50%, waarbij vooral de grotere podia relatief vaak absent zijn. Deze zorg is niet van vandaag. Al eerder besloten de regio’s Zeeland, Brabant en Limburg om vergelijkbare redenen tot het samengaan in één regio ZeBraLim. In 2007 namen de regio’s Noord West Nederland en Zuid West Nederland hetzelfde besluit en fuseerden tot regio Randstad. Ook de sectie VVT heeft in 2007 de eigen bestaansreden uitvoerig besproken en de regio ZeBraLim deed onderzoek onder de leden om na te gaan op welke manier de betrokkenheid van leden bij de regio versterkt kan worden. Bijna alle regio’s verminderden de frequentie van hun overleg. Een aantrekkelijke agenda, een strakke leiding en voldoende ruimte om één op één met elkaar te overleggen lijken voorwaarden voor een betrokken en zinvolle deelname van de leden. Mede om deze redenen is besloten in 2008 ‘versterking van de vereniging’ nadrukkelijk als beleidsthema op te nemen.
Opzegging lidmaatschap • Scheldetheater, Terneuzen Reden van de opzegging van het Scheldetheater is dat dit zich onvoldoende herkent in de aanpak van de VSCD, kritiek had op de betrokkenheid van de directeur van de VSCD bij de plannen voor een nieuw theater in Middelburg en door groeiende samenwerking met Middelburg weinig meerwaarde meer ziet in een apart lidmaatschap. Naast leden en geassocieerde leden, telt de VSCD 14 bijzondere leden, zijnde een gezelschap of orkest dat een eigen gebouw exploiteert, maar als kunstproductiebedrijf lid is van één van de producerende koepelorganisaties. Sluiting ten behoeve van (nieuw)bouw Ook in 2007 werd weer volop gebouwd. Daartoe sloot een aantal podia zijn deuren. Muziekcentrum Vredenburg moet plaats maken voor het muziekpaleis. Hoewel de sloop en bouw aan alle kanten wordt bemoeilijkt door verlengde procedures rond kapvergunningen en archeologische rapportages, is het gat in Utrecht al groot en heeft het Muziekcentrum een tijdelijk onderkomen gevonden in een noodconcertzaal aan de A2 en een kleine muziekzaal De Leeuwenborg in het centrum van Utrecht. Ook het Enschedese Muziekkwartier is in volle aanbouw.
LEDEN EN PERSONALIA
2007: 153 leden, bestaande uit • 143 stemhebbende leden • 10 geassocieerde leden Nieuwe Leden 2007 • Theater aan de Slinger, Houten (geassocieerd), Arjen Berendse • Theater van Beresteyn, Veendam (geassocieerd), Simon Scholten • Cultureel Centrum Cascade, Hendrik Ido Ambacht (geassocieerd), Nico Baars • Springdance Festival, Utrecht (geassocieerd), Gemma Jelier • Schaffelaartheater, Barneveld (geassocieerd), Frans Meijer • Theater Sneek i.o. (geassocieerd), Ben van der Knaap • Fulcotheater IJsselstein, Ed Caris • Festival Tweetakt/Stichting Storm, Utrecht, Petra Blok • Cool, Centrum voor Kunst en Cultuur, Heerhugowaard, Frans Funnekotter
6
(Her)opening van (nieuw)bouw Er werden in 2007 acht podia heropend na een gedeeltelijke verbouwing. Het Agora Theater & Congrescentrum in Lelystad en Het huis voor Cultuur & Bestuur met daarin het ZINiN theater in Nijverdal openden voor het eerst hun deuren. DIRECTIES EN PERSONALIA
Er was in 2007 flink beweging in het directiebestand. Er gingen directies weg, anderen kwamen, weer anderen verschoven van plek. Vertrokken • Martijn Sanders, Het Concertgebouw, Amsterdam • Erik Gerritsen, Het Concertgebouw, Amsterdam • Ruud van Zuilen, Musis Sacrum/Schouwburg Arnhem • Mathieu Heinrichs, Muziekcentrum Vredenburg, Utrecht
• Karen Neervoort, Agnietenhof, Tiel • Wim Markus, De Kattendans, Bergeijk • Anja Overhof, Theaters Diligentia en Pepijn, Den Haag • Jacques Giesen, Theater aan het Vrijthof, Maastricht • Henk Beuker, Schouwburg Ogterop, Meppel • Lucia Claus, Schouwburg Kunstmin, Dordrecht • Willem Smit, Spant!, Bussum • Harry Vermeulen, Theater De Leest, Waalwijk • Fons Bruins, Parktheater, Eindhoven • Henk Scholten, Stadsschouwburg Utrecht, nu directeur TIN • Peter de Neef, Westland Theater De Naald, Naaldwijk • Giel Pastoor, Theater & Congrescentrum De Tamboer, Hoogeveen Nieuwe directies • Simon Reinink, Het Concertgebouw, Amsterdam • Gea Zantinge, Het Concertgebouw, Amsterdam • Ed de Haan, Muziekcentrum Vredenburg, Utrecht • Ruud van Zuilen, Schouwburg Agnietenhof, Tiel • Dries Floris, De Kattendans, Bergeijk • Erik Pals, Theaters Diligentia en Pepijn, Den Haag • Frans de Bruijn, Cultureel centrum Tilliander, Oisterwijk • Guido Wevers, Theater aan het Vrijthof, Maastricht • Hilko Folkeringa, Schouwburg Ogterop, Meppel • Maarten Verhoef, Schouwburg Kunstmin, Dordrecht • Mirjam Radstake, Schouwburg Lochem • Paul Haighton, Spant!, Bussum • Sander Knopper, Theater De Leest, Waalwijk • Giel Pastoor, Parktheater, Eindhoven • Lucia Claus, Stadsschouwburg Utrecht • Harry Vermeulen, Theater aan de Parade, ’s-Hertogenbosch • Peter de Neef, Stichting Theater Exploitatie Zeeland • Diederik van Leeuwen, Theater en Congrescentum De Tamboer, Hoogeveen In de zomer overleed één van de tycoons van onze vereniging, Tom Odems, directeur van
Theater aan de Parade in ’s-Hertogenbosch. Hij was al jaren ziek, maar bleef ook met krukken en rolstoel doorwerken. Tom Odems was de man die altijd iemand kende die ervoor kon zorgen dat…, of in elk geval weer iemand kende die…, zodat het altijd voor elkaar kwam. Hij werd onder grote belangstelling begraven vanuit de Kathedrale Basiliek Sint-Jan in ’s-Hertogenbosch. REGIO’S
1 JANUARI 2007 Afschaffing Internationale Artiestenregeling
Door fusie van de regio’s Noord West Nederland en Zuid West Nederland tot Regio Randstad nam het aantal regio’s in 2007 af van vijf naar vier.
Na 6 jaar lobby bij het ministerie van Financiën en de Tweede Kamer is het eindelijk gelukt om een einde te maken aan de omvangrijke administratieve en financiële rompslomp van de belastingregels voor internationale artiesten. Het begon ooit in 2001 toen Wouter Bos (toen staatssecretaris) de podia opzadelde met een onmogelijke fiscale regelgeving. Na weigering daaraan te voldoen (een boycot die stiekem door de belastinginspectie werd gesteund) werd een eerste vereenvoudiging aangebracht, maar met instandhouding van het discriminerende principe dat artiesten in hun land van optreden inkomstenbelasting moeten betalen, waar andere beroepsgroepen dat alleen in het land van vestiging hoeven. Twee ministers en staatssecretarissen verder, een nieuwe DG op het ministerie en niet te vergeten met grote steun van Dick Molenaar die in de tussentijd op dit onderwerp promoveerde, is het gelukt om de hele regeling per 2007 afgeschaft te krijgen voor alle 82 landen met wie Nederland een fatsoenlijk belastingverdrag heeft.
De Noordelijke Schouwburgdirecties (NSD) Aantal vergaderingen: drie Belangrijkste onderwerpen: pariteit, kortingsacties, onderlinge concurrentie en ‘waardevastheid’ van entreekaartjes, een onderzoek naar de verschuivingen in programmering op basis van de programmeringsmatrix (conventioneel, complex). Studiereis: ging niet door Bijzonderheden: Stef Avezaat is gekozen als nieuwe voorzitter van de NSD. De Stichting Oostelijke Schouwburgen (SOS) Aantal vergaderingen: vijf Belangrijkste punten: contact met ondersteuningsinstellingen KCO en SKCG, gemeenschappelijke marketingdoelen en promotieinstrumenten, marketingonderzoek SOS, inbreng VSCD als koepelorganisatie, kennismaking diverse nieuwe collega’s uit de regio, samenwerking met Oostelijke theater- en jeugdtheatergezelschappen. Studiereis: Hamburg Bijzonderheden: de afspraak is gemaakt te vergaderen met een per jaar wisselende voorzitter. Echter vanwege het weer op gang krijgen van de SOS bijeenkomsten, is Gijsje van Honk gevraagd ook in 2007/2008 nog een jaar voorzitter te blijven. ZeBraLim (Zeeland, Brabant, Limburg) Aantal vergaderingen: vijf Belangrijkste onderwerpen: trekkenwandcursus, Magogo Orkest (opgericht door Leo Pot), verstaanbaarheid (toneel)voorstellingen, nieuwe koers Het Zuidelijk Toneel (toelichting Matthijs Rümke en Gerard Tonen), dreigende verplaatsing Nederlandse Dansdagen van
7
Maastricht naar Amsterdam, mediorenproject Uitinbrabant (gemeenschappelijke marketingaanpak theaters Brabant), Cultural Governance (toelichting Franciska Martens, programmamedewerker Cultural Governance), Vertegenwoordiging in Bestuur VSCD, kritiek op de gevolgde procedure en op afwezigheid vertegenwoordiging uit ZeBraLim. Schriftelijk verzoek aan bestuur VSCD tot zwaardere verankering in het bestuur van de VSCD. Studiereis: Berlijn KEES KLOOSTER Schouwburg Almere, Hoofd Techniek Activiteit: training van de Academie voor Podiumkunsten ‘Leidinggeven voor Hoofden techniek’
Randstad (voorheen Noord West Nederland en Zuid Holland) Aantal vergaderingen: zes Belangrijkste onderwerpen: garantie- en uitkoopsommen, Bureau Promotie Podiumkunsten, Theater & Concertbon, Cultural Governance, de positie van het toneel en theatertoeslagen. Studiereis: Zuid Afrika Bijzonderheden: sinds het samenvoegen van de regio's NWN en Zuid-Holland bestaat de regio Randstad uit zo'n 60 theaters. Er is telkens een verheugende opkomst. Er wordt afwisselend vergaderd in Hoofddorp en Alphen aan den Rijn. De laatste vergadering voor de zomer werd gekoppeld aan een etentje en een voorstelling/spektakel van de Dogtroep in Almere. Per vergadering is er steeds een centraal onderwerp dat is voorbereid door enkele leden of dat wordt ingeleid door een spreker. Daarnaast is er een levendige uitwisseling van informatie. De vergadering wordt afgesloten met een rondvraag, waar ieder ook zijn of haar mooiste of slechtste voorstelling mag roemen of noemen.
Verschillende typen mensen werden door middel van profielen beschreven; hoe gedragen ze zich in welke situatie. Heel interessant en het is heel bruikbaar gebleken. Op één deelnemer na kende ik mijn medecursisten allemaal nog niet. Inmiddels hebben we een terugkomdag georganiseerd. Ook die is zo goed bevallen dat we besloten hebben eens per jaar bij elkaar te komen.
SECTIES
De VSCD telt per einde 2007 drie secties: concertgebouwen, vlakke vloertheaters en festivals. Sectie concertgebouwen (vanaf 2003) Aantal vergaderingen: twee Doel: regulier overleg tussen VSCD-concertpodia over o.a. gezamenlijke belangenbehartiging. Een afgevaardigde van de sectie is tevens lid van de stuurgroep Klassieke Muziekweek. Belangrijkste onderwerpen: locatie openingsconcert Klassieke Muziekweek, de mantelovereenkomst FNCI, auteursrecht en de notitie Ensembleperspectieven van de VNME. Sectie vlakke vloertheaters (vanaf 2003) Aantal vergaderingen: twee Beide bijeenkomsten stonden onder leiding van
8
Johan Idema van LAGroup. Tijdens de eerste sessie kwam aan de orde 1. Een re-visit (herkennismaking) van de leden; 2. Het opstellen van een longlist van wat de leden van de sectie VVT met elkaar samen zouden kunnen doen en waar behoefte aan is; 3. Het opstellen van een shortlist: kiezen van een of twee punten uit de longlist waar de VVT zich de komende tijd op moet richten. Tijdens de tweede sessie is er gesproken over de reden waarom de VVT's zich hard moeten maken voor het kwaliteitsaanbod, hoe dit aanbod omschreven kan worden en welke partijen daarbij betrokken kunnen worden. In 2008 volgt de derde en laatste sessie waarin duidelijk moet worden of de VVT in haar huidige vorm blijft voortbestaan of dat er voor een andere structuur gekozen wordt die beter geschikt is om je hard te maken voor het kwaliteitsaanbod. Sectie festivals (vanaf 2006) Aantal vergaderingen: vier Het aantal deelnemende festivals groeide in 2007 door toetreding van Springdance en Tweetakt en deelname door Het Overijssels Straatfestival (Jan Eijsink, ook directeur van theater De Reggehof in Goor). Doel: beïnvloeding van de inrichting basisinfrastructuur en fonds. Resultaten: succesvolle lobby voor het nieuwe fonds; een studiedag over productieprogrammering in maart in Maastricht. Bijzonderheden: de sectie festivals heeft in 2007 veel energie gestoken in de beïnvloeding van de inrichting van het nieuwe Nederlands Fonds voor Podiumkunsten+. Na publicatie van Kunst van Leven (cultuurnota Plasterk) was duidelijk dat de zogenaamde basisinfrastructuur slechts één enkel festival zou onderbrengen. De rest zou aanspraak moeten maken op een nieuw in te stellen vierjarige regeling bij het nieuwe fonds. Belangrijkste onderwerpen van de lobby: • erkenning van het feit dat festivals niet alleen programmeren, maar ook produceren zonder rigide onderscheid, • beoordeling van festivals op hun functionele ambities (nieuwe makers, bijzonder aanbod) en minder op de namen van makers en groepen, • vermindering van de beoordelingsdrukte door meer vertrouwen op de artistieke beoordeling van festivals zelf. De lobby op de eerste twee punten is (zeer) succesvol geweest, het laatste punt (vermindering van beoordelingsdrukte) nog niet.
Tijdens Festival Cement werd een succesvolle Festivaldag gehouden over de artistieke betekenis van festivals, waaraan ruim 75 mensen (festivals en makers) deelnamen. Conclusie was dat festivals meer vertrouwen van fondsen zouden moeten krijgen en meer onderling moeten samenwerken. ANDERE – INFORMELE – VERBANDEN: HURAGA, TOPSTUKKEN, STICHTING OPERA
Naast de formele ‘organen’ van de vereniging komen leden ook in andere werkverbanden bij elkaar. Soms ad hoc, soms meer structureel. In 2007 is het al sinds 2000 opererende samenwerkingsverband ‘Huraga’ (Haarlem, Utrecht, Rotterdam, Arnhem, Groningen en Amsterdam) in het licht van de plannen rond de in te richten landelijke basisinfrastructuur uitgebreid met Eindhoven en Den Haag. Haarlem doet sinds 2005 niet meer mee, omdat de schouwburg daar gesloten is voor restauratie / vernieuwing. Maastricht heeft zich vooralsnog niet aangesloten. De samenwerkende schouwburgen vinden elkaar in de ambitie verantwoordelijkheid te nemen voor het moeilijk te vermarkten (internationale) kwaliteitsaanbod (nieuw muziektheater, complex toneel). Samen met de schouwburgen in Maastricht, Heerlen, Sittard, Tilburg, Breda en Leeuwarden zijn deze theaters sinds 2005/2006 samen met de VNT (sectie grote gezelschappen) het project Topstukken gestart. Doel ervan is het draagvlak voor gesubsidieerde, grootgemonteerde toneelvoorstellingen te vergroten. Daartoe worden meerjarige afspraken gemaakt tussen gezelschappen en podia over repertoirekeuze, presentatie, educatieve programma’s, (centrale) marketing en promotie en financiën. Omdat de gezelschappen ook vanwege het rijksbeleid allereerst zijn ingericht op het aanmaken van nieuwe producties (‘ben je wel vernieuwend genoeg?’) en veelal niet op het presenteren van reprises van succesvolle voorstellingen, bleek het nogal eens lastig voldoende adequaat repertoire te vinden. De Stichting Internationale Operaproducties bestaat uit een aantal podia en een impresariaat en stelt zich ten doen om mooie – maar nog betaalbare – operaproducties uit landen als Polen, Roemenië en Tsjechië naar Nederland te halen.
BESTUUR
Aantal vergaderingen: zeven Wat de samenstelling van het bestuur betreft was 2007 een turbulent jaar. Liefst vier bestuursleden moesten hun bestuurszetel opzeggen vanwege de (tijdelijke) beëindiging van hun directiefunctie (Ruud van Zuilen, Mathieu Heinrichs), door het eindigen van een laatste bestuurstermijn (Marjorie van Geenhuizen) of door te omvangrijke bezigheden in een nieuwe functie (Marjo van Schaik). Besloten werd leden te vragen wie er mogelijk belangstelling zou hebben voor een bestuursfunctie. Op basis van een profielschets deed het bestuur vervolgens een voorstel tot benoeming in de algemene ledenvergaderingen van maart en november. Benjamin Koolstra is benoemd als voorzitter, toegetreden tot het bestuur zijn Lode van Piggelen, Gerda KroezeKnol en Wim Vringer. Regio ZeBraLim was niet gelukkig met deze gang van zaken rond de aanstelling van de nieuwe bestuursleden en heeft het bestuur gevraagd daarover met de regio in gesprek te gaan. Dat gesprek zal in 2008 plaats vinden. DE VSCD KOMT BIJ U THUIS: OUD VERSUS JONG EN ZORG OVER SAMENHANG
In 2006 is het bureau begonnen aan een reeks bezoeken langs alle leden van de vereniging met de vraag een oordeel te geven over het reilen en zeilen van vereniging en bureau. Doel: het verbeteren van belangenbehartiging en dienstverlening door direct te horen wat men vindt. Aanpak: individueel bezoek Resultaat: eind 2007 zijn ruim 50 leden bezocht. Men stelt het bezoek zeer op prijs, is over het algemeen (zeer) te spreken over de inzet en resultaten van vereniging en bureau en er is een groot aantal concrete suggesties voor projecten gedaan. Wel is er (grote) kritiek op het onderling overleg in regioverband en in sommige secties. Mede om die reden is besloten in 2008 bijzondere aandacht te schenken aan verbetering van het functioneren van de vereniging. Ook lijkt er sprake te zijn van een zekere ‘scheiding’ tussen oud en jong in de mate waarin wordt gewerkt op basis van idealistische en ideologische (oud) of meer zakelijke (jong) uitgangspunten. Bij sommige leden bestaat er zorg over het – veronderstelde – verlies aan samenhang binnen een groeiende vereniging.
9
Collectieve belangenbehartiging Dit hoofdstuk beschrijft de activiteiten die in 2007 zijn ontplooid in het kader van de eerste doelstelling van de vereniging: collectieve belangenbehartiging. 5 JUNI 2007 Boek en tentoonstelling Theaters in Nederland
MINISTERIE VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP (OCW) EN DE FONDSEN
In de Koninklijke Schouwburg in Den Haag werd na 10 jaar noeste arbeid het prachtige boek Theaters in Nederland sinds de 17e eeuw gepresenteerd. Oud directeur Menso Carpentier Alting heeft samen met andere redactieleden in 10 jaar hard werken dit prachtige boek tot stand gebracht. Er wordt wel gezegd dat de VSCD van oudsher een ‘toneelclub’ is. Dat wordt bevestigd door het feit dat er niet één concertgebouw in het boek staat, maar alle andere theaters staan er mooi en goed gedocumenteerd in. Tegelijk werd de tentoonstelling onder dezelfde titel geopend en werd een levendige studiemiddag voor ruim 80 leden, architecten, bouwbureaus en gemeentelijke vertegenwoordigers gehouden over de Podia voor de Toekomst. De Tentoonstelling reist gedurende twee jaar langs 14 theaters.
Belangrijkste lobbyonderwerp voor 2007 betrof de uitwerking van de aanbevelingen van de commissie d’Ancona uit zijn rapport ‘UIT! Naar gesubsidieerde podiumkunsten met een nieuw élan’. De belangrijkste thema’s betroffen: • het functiegericht denken, • inbedding van overheidfinanciering in de keten van opleiding tot presentatie in een ‘opdrachtenfonds’, • flexibiliteit door schaalvergroting en tegen versnippering, • bestrijding van beoordelingsdrukte en herziening van de verdeling van verantwoordelijkheden tussen overheden. Samen met andere opdrachtgevers aan de commissie d’Ancona (DOD, CNO, VNME en de beide fondsen) en onder voorzitterschap van Harry Kramer, één van de leden van de commissie, is in 2007 gericht aandacht geschonken aan het tot leven brengen van de gezamenlijke opvattingen binnen de nieuwe opzet van de basisinfrastructuur en – vooral – die van het nieuwe fonds. Daarnaast is een aantal kleinere onderwerpen bij het ministerie van OCW aan de orde gesteld. Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen Onderwerpen: basisinfrastructuur, prijselasticiteit entreeprijzen podiumkunsten, bijdrage gemeenten aan rijksaanbod. Ten aanzien van de basisinfrastructuur heeft de VSCD (samen met andere leden van de commissie d’Ancona) per brief gepleit voor een samenhangende politieke en functionele beoordeling van zowel basisinfrastructuur als fondsfinanciering. Dit pleidooi is ook aan de leden van de Tweede Kamercommissie gezonden en heeft voor zover wij kunnen beoordelen een beperkte rol gespeeld in de eerste discussie over het nieuwe fonds. Duidelijk is dat deze
10
lobby nog niet is voltooid. Wat de prijselasticiteit betreft heeft de VSCD al zijn TAS-data beschikbaar gesteld om bij te dragen aan een econometrisch onderzoek naar de prijselasticiteit van de cultuur door onderzoeksbureau APE (René Goudriaan en Nynke de Groot). Hierdoor kon worden aangetoond dat er de afgelopen 10 jaar sprake is geweest van een verdubbeling van de toegangsprijzen, terwijl het bezoek gelijk is gebleven. Was de prijs niet verhoogd, dan zou het bezoek met 38% (4 miljoen!) zijn gegroeid. In de discussie over een mogelijke versterking van het profijtbeginsel dreigde de gewenste inkomstenverhoging bij de rijksgefinancierde gezelschappen mogelijk als rekening (uitkoopsom) bij de podia (gemeenten) te worden neergelegd. Daarom is vervolgens onderzoek gedaan naar de bijdrage van (gemeentelijke) podia aan het rijksgefinancierde aanbod. Dat bleek tenminste € 5 miljoen te zijn. Deze gegevens hebben ook bij de aanbevelingen van de commissie Cultuurprofijt een rol gespeeld (zie daar). Fonds voor Amateurkunst en Podiumkunsten (FAPK), Fonds voor Podiumprogrammering en Marketing (FPPM) en het Fonds voor de Scheppende Toonkunst (FST) – per 1 januari 2008 alle drie samen in het Nederlands Fonds voor Podiumkunsten+ Doel: functiegericht denken tot uitgangspunt maken, meer politieke sturing vanuit ministerie van OCW en lagere overheden, herziening onderlinge verhoudingen overheden. Resultaat: een aantal van de door ons uitgedragen opvattingen is welwillend ontvangen. Ook is in enkele ‘regelingen’ iets van ons pleidooi terug te vinden. De belangrijkste aanbevelingen moeten echter nog een plek krijgen in het nieuwe fonds of in de wijze waarop het gaat worden aangestuurd. Daarmee zal in 2008 worden voortgegaan. PROVINCIES EN GEMEENTEN
Provinciale cultuurgelden: Actieplan Cultuurbereik en Cultuur en School Geen nieuwe ontwikkelingen, weinig aandacht vanuit VSCD. Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) Doel: de VNG een positieve rol laten spelen in de ontwikkeling van de podiumkunsten op gemeentelijk gebied en waar mogelijk de lobby richting provincies en rijk versterken.
Activiteiten: gezamenlijke lobby richting OCW over statistiek (CBS), prijselasticiteit en Kunst van Leven. Resultaat: afstemming van standpuntbepaling met betrekking tot de rol van het CBS, onderzoek prijselasticiteit, basisinfrastructuur, ‘uitruil’ gemeenten en rijk en inrichting van het nieuwe fonds. De commissie cultuur van de VNG bestaat niet meer afzonderlijk, maar is – tot onze spijt – opgenomen in een brede commissie Onderwijs, Zorg en Welzijn. De contacten met de afdeling cultuur (i.h.b. Lydia Jongmans) zijn goed en in de lobby blijken we het vaak met elkaar eens te zijn. Individuele gemeenten: bezuinigingen, verkiezingen en verzelfstandiging, sollicitatieservice Doel: leden bijstaan in hun lobby/actie tegen bezuinigingen, ondersteunen van het belang van de podiumkunst in verkiezingen en bijdragen aan verzelfstandiging. Activiteiten: interview met Dagblad van het Noorden over bezuiniging/nieuwbouwplannen Winschoten. Diverse gesprekken met directies van theaters ter ondersteuning van de eigen gemeentelijke lobby. Resultaat: bij Winschoten nog niet merkbaar; bij het Fulcotheater is bezuiniging afgewend. Voor verkiezingen geen activiteiten verricht. Het model prestatiecontract is meerdere keren opgevraagd.
MINISTERIE VAN FINANCIËN: DE ARTIESTENREGELING
Doel: afschaffing internationale artiestenregeling en vereenvoudiging van administratieve rompslomp nationale artiestenregeling. Resultaat: in samenwerking met de fiscalist Dick Molenaar (hij promoveerde op dit onderwerp) is het gelukt per 1 januari 2007 de internationale artiestenregeling afgeschaft te krijgen voor de 82 landen waarmee Nederland belastingverdragen heeft. Dit betekent niet alleen een flinke vermindering van de administratieve lasten (geen correspondentie met de belastingdienst meer, geen afdrachten aan loonbelasting), maar leidt ook tot directe financiële voordelen voor podia en gezelschappen. In 2007 wordt bekeken of ook de nationale artiestenregeling vereenvoudigd kan worden. BINNENLANDSE ZAKEN EN VOLKSHUISVESTING, RUIMTELIJKE ORDENING EN MILIEUBEHEER (VROM): BOUW- EN GEBRUIKSVERGUNNINGEN
Doel: uniformering van criteria voor het toegestane aantal mensen in verhouding tot deurbreedte, gangen en inrichting. Activiteiten 2007: bijdrage aan werkgroep (samen met Ronald Oldengarm van bouwbureau DGRM) en lobby naar commissie Binnenlandse Zaken om beleidsbrief Brandveilig Gebruik Gebouwen aangenomen te krijgen. Ondanks verzet van VNG is deze beleidsbrief door minister Vogelaar ongehavend ingediend en aangenomen.
MINISTERIE VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT (VWS):
TERUGDRINGEN VAN ADMINISTRATIEVE
ROOKVERBOD
LASTEN EN OVERBODIGE REGELGEVING
Op 8 juni 2007 heeft het kabinet na overleg met betrokken sectoren besloten om de rookvrije werkplek ook in te voeren in de sectoren horeca, sport en kunst en cultuur. Nederland sluit zich daarmee aan bij het groeiende aantal landen met een rookvrije horeca. Ondernemers mogen binnen één (of meer) rookruimte(n) inrichten. Ook mag er na 1 juli 2008 in privé-ruimten en in de open lucht gerookt blijven worden. Eind maart 2008 wordt er een ‘code of practice’ gepubliceerd. Naast een beschrijving en uitleg van de wetgeving in ‘gewone mensentaal’ wordt daarin uitgelegd wat wel en niet kan en mag na 1 juli 2008.
Doel: het vereenvoudigen en verminderen van regelgeving waar podia mee te maken hebben. Activiteiten: Hans Onno is voor dit doel lid van: • MKB-Nederland, voorzitter commissie Regelgeving en locale lasten, • Commissie Stevens (tot januari 2007) • Project vereenvoudiging vergunningen (tot juni 2007), • Project vereenvoudiging Toezicht (tot september 2007), • Project gebruikersvergunning (loopt nog). In 2007 werd door MKB-Nederland een rapport Vereenvoudiging Vergunningen en naar een nieuwe APV gepubliceerd. Deze nota heeft veel respons gekregen. Resultaten: vereenvoudiging Arbowetgeving door meer doelbepalingen en minder middelenvoorschriften, afschaffing van internationale
LAURA MARCUS Directeur Theater De Luifel, Programmeert tijdelijk voor Schouwburg De Meerse Activiteit: Dag van De kleine Zaal, 20 november Je wilt als programmeur graag alles zien maar dat is onmogelijk. Het is net als in een restaurant waar de hele menukaart er goed uitziet. Als je dan de mogelijkheid krijgt om van vijf gerechten te proeven. Deze dag maakte hongerig, je wilt meer! Ik heb met een aantal makers gesproken die ik nog niet kende. Daarnaast was het goed om weer bij te praten met makers die ik wel al kende en kennis uit te wisselen met collega programmeurs. Ik wens de VSCD bruisende inspiratie voor nieuwe ideeën en initiatieven.
11
artiestenregeling voor 82 landen, afschaffen van veel gemeentelijke vergunningen (werkt pas in 2008 door) en vervanging door algemene regelgeving. AUTEURSRECHT, BUMA EN SENA: 11.000 HANDTEKENINGEN, GEEN VERHOGING TARIEF, STOP BUMASERVER
Auteursrecht algemeen Doel: alleen betalen aan de goede partijen en personen. Activiteiten: lid van werkgroep Auteursrechten MKB-Nederland en VNO-NCW, medeoverhandiging 11.000 handtekeningen aan minister van Justitie Hirsch Ballin en staatssecretaris van EZ Van Heemskerk, toelichting klachten bij College van Toezicht (jaarlijks ritueel). Resultaat 1: voorstel herziening wet op toezicht auteursrecht, waardoor toezicht zich zal uitstrekken tot alle vormen van auteursrecht, het College van Toezicht auteursrecht bevoegdheid krijgt zich over de hoogte uit te spreken en er een geschillenkamer komt. Resultaat 2: 11.000 handtekeningen hebben geleid tot stop op verhogingen en behoud van kortingsregelingen. Wat ons betreft vooral voor Sena van groot belang (geen aangekondigde verhoging).
7 JUNI 2007 Stage on stage Hoe verhouden overheid en podiumkunsten zich in andere landen tot elkaar? Om welke redenen steunen overheden in Frankrijk, Spanje, Polen of Engeland de podiumkunsten? En hoe verhouden overheid en podiumkunst zich dan tot elkaar? Met een subsidie van het ministerie van OCW en samen met de Boekmanstichting is een onderzoek uitgezet bij meer dan 14 landen in de EU. De eerste resultaten daarvan werden besproken op een internationaal symposium in Theater Kikker in Utrecht, waaraan bijna 70 geïnteresseerde uit binnen- en buitenland deelnamen. Hoewel de verschillen tussen landen groot zijn, bleken we allemaal te worstelen met dezelfde kwesties: de overheid verlangt andere legitimaties dan alleen de kunst of de daarmee verbonden volksverheffing en de combinatie tussen overheid en markt vraagt om een bijzondere vorm van creatief ondernemerschap dat we nog lang niet allemaal onder de knie hebben.
Gezamenlijke afdracht Bumaserver Doel: vereenvoudiging van administratie en afdracht auteursrechtgelden Buma en incasseren van korting door bundeling. Activiteiten: i.s.m. TNO Proof of Concept en vervolgens offerte voor Bumaserver aangevraagd. Resultaat: in december kondigde Buma aan alle kortingsregelingen te willen schrappen. Daarmee werd een streep door de exploitatie van de Bumaserver gezet. De gemaakte kosten zullen worden vergoed. Buma komt met een eigen voorstel. MANTELOVEREENKOMSTEN VERENIGING VRIJE THEATER PRODUCENTEN (VVTP) EN FEDERATIE VAN NEDERLANDSE CONCERTDIRECTIES EN IMPRESARIO’S (FNCI)
Mantelovereenkomst VVTP Doel: voorkomen van conflicten over randvoorwaarden door gezamenlijke afspraken. Activiteiten: bestaande mantelovereenkomst ook met gezelschappen van VNT van toepassing maken, juridisch advies over overmachtsartikel.
12
Resultaat: overleg met VNT nog niet afgerond. Overmachtsartikel zal in 2008 worden aangescherpt. Mantelovereenkomst Muziek in samenwerking met de FNCI Doel: idem vorige punt, maar dan voor klassieke (kamer)muziek. Activiteiten: geen Resultaten: geen Arbitrage Doel: voorkomen van juridische procedures bij verschillen van mening tussen podia en producenten op basis van de mantelovereenkomst. Activiteiten: eenmaal bijeen geweest. Resultaat: uitspraak 2008. De arbitragecommissie is voor het eerst in 25 jaar bijeengeroepen. In 2005 en 2006 heeft wel twee keer een voorarbitrage plaats gevonden. Toch is dat een unicum. Jaarlijks worden er ca. 35.000 contracten gesloten. Alle verschil van mening wordt onderling opgelost. HET CENTRAAL BUREAU VOOR DE STATISTIEK (CBS): STATISTIEK VOOR DE PODIUMKUNSTEN
Doel: CBS een brede cultuur (podiumkunsten) statistiek laten vervullen. Activiteiten: twee keer overleg met CBS, Raad voor Cultuur, OCW en andere betrokkenen. Resultaat: afdeling cultuur van CBS wil graag, maar de directie van het CBS is nog onvoldoende overtuigd en verschaft nog onvoldoende middelen. ALGEMENE BEZOEKERSVOORWAARDEN
Doel: juridische duidelijkheid over verplichtingen tegen bezoekers. Activiteiten: check op juridische houdbaarheid. Resultaat: juridische houdbaarheid van een aantal artikelen – in het bijzonder rond verbod op doorverkoop kaarten – is vermoedelijk niet overal hard te maken. Besloten is de voorwaarden niet te herzien omdat de huidige formulering preventief werkt.
Dienstverlening en professionalisering De doelstelling dienstverlening en professionalisering kenmerkt zich door een groot aantal projecten op zeer uiteenlopende terreinen. De meest in het oog springende daarvan is de Academie voor Podiumkunsten, maar daarnaast is een aantal kleinere initiatieven genomen ten dienste van de VSCD-leden of ter professionalisering van de bedrijfsvoering. Ook de informatievoorziening en onderzoek, overleg en studiebijeenkomsten, de (mede)organisatie van cursussen en individueel advies worden hierna kort beschreven. ACADEMIE VOOR PODIUMKUNSTEN
Doel: een bijdrage leveren aan de professionalisering van de sector door het bieden van goede trainingen, toegespitst op de praktijk voor een lage prijs. Doelstellingen voor 2007: aantal deelnemers gelijk houden of laten groeien, kwaliteitsverbetering, geen prijsverhogingen, een programmaraad oprichten, verder inrichten van de nieuwe back-office om inzicht te krijgen zodat de academie financieel geoptimaliseerd kan worden. Resultaat: met het inrichten van de back-office bij 3P Education Company is inzicht verkregen in de financiën. Hierdoor kan de academie beter gestuurd worden en beter beleid gemaakt worden. Een aantal trainingen werd door andere trainers gegeven. Dit heeft bij de meeste trainingen geleid tot kwaliteitsverbetering. De totale waardering van de cursisten was een 7,4 (vorig jaar 7,3). Het aantal deelnemers was in 2007 248 en er werden 20 trainingen gegeven. De prijzen voor de trainingen bleven grotendeels gelijk. GEMAKS & VOORDEELWINKEL: COLLECTIEF INKOOPVOORDEEL
In november 2004 is een begin gemaakt met een integraal aanbod van financiële voordelen van het lidmaatschap van de VSCD in samenwerking met de organisatie Members’ Benefits. Over de periode 2006 werd een omzet behaald van € 204.950,- het aantal gebruikers steeg van 39 naar 50 podia. De eindreportage over 2007 wordt verwacht in oktober 2008. De deal met het Belgische BCC, waarin aanzienlijk lagere tarieven gerealiseerd zijn voor
creditcard betalingen, is succesvol gebleken. Eind 2007 hebben 32 podia een overeenkomst, waarmee in totaal meer dan € 10 miljoen aan betalingen worden afgehandeld. Het verschil in af te dragen commissie (0,5%) is daarmee opgelopen tot € 50.000,-. Enkele leden met veel creditcard boekingen verdienen het lidmaatschap zelfs geheel terug op deze overeenkomst. In 2007 daalde de provisie na onderhandeling opnieuw van 1,59% naar 1,57% bij online betalingen. Platform tevreden.nl De VSCD heeft eind 2006 in samenwerking met Tevreden BV een platform ontwikkeld waarmee klanttevredenheidsonderzoek gedaan kan worden. Doel: VSCD-leden een mogelijkheid aanbieden om systematisch, eenvoudig, goed, snel en goedkoop klanttevredenheidsonderzoek kunnen verrichten. Resultaat: het initiatief is door meer dan 25 podia omarmd. Een deel van deze podia heeft in 2007 gebruik gemaakt van de mogelijkheden van podium.tevreden.nl. In 2007 is er een aparte vragenlijst voor festivals ontwikkeld. CONGRES EN STUDIEDAGEN
Congres Podiumkunsten 2007: Publiek Thema: Publiek, 24 september, Schouwburg Almere. Doel: de publieksbeleving van de podiumkunsten tijdens het congres ‘onderzoeken’ en bezoekers daarover aan het denken zetten. Resultaat: hoogste aantal bezoekers tot nu toe (560 t.o.v. 425 in 2006), brede vertegenwoordiging podiumkunstensector, waarderingscijfer 6,9. De speciale congreswebsite (www.congrespodiumkunsten.nl) genereert 650 unieke bezoekers. Kritiek was dat niet alle sprekers overtuigend waren en dat de discussies te snel richting marketing schoten. Het Ideale Podium – 4 juni Doel: het vergroten van de kennis over kwaliteit van de (ver)bouw van schouwburgen, concertgebouwen en andere podia. Activiteit: symposium met aansluitend de opening van de tentoonstelling en overhandiging van het boek Theaters in Nederland in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Resultaat: een goed bezochte middag (80 personen) met interessante sprekers. De verstrekte informatie zal in 2008 verwerkt worden in een publicatie over ver- en nieuwbouw. Zo komt
13
kennis beschikbaar voor een veel bredere groep mensen. State on Stage – 7 juni Doel: lessen trekken uit internationale vergelijking van de verhouding tussen overheid en podiumkunsten. Activiteit: Internationaal symposium in Theater Kikker, Utrecht in samenwerking met de Boekmanstichting. Resultaat: 60 aanwezigen uit 20 landen. Levendige discussie en samenvattende rapportage van het onderzoek. Dag van De kleine Zaal – 20 november Doel: het aanbod voor de kleine zaal beter bekend maken bij programmeurs. Activiteit: Dag van De kleine Zaal in het Isala Theater in Cappelle aan den IJssel. Georganiseerd in samenwerking met het Theaterinstituut Nederland (TIN). Resultaat: een dag met ruim tijd voor ontmoeten, er werden voorstellingen en fragmenten gespeeld. 102 deelnemers (59 van makers zijde, 43 van theaterzijde) bezochten de Dag van De kleine Zaal. De dag en vooral de programmering werd goed beoordeeld. Een grote meerderheid van de makers gaf aan nieuwe contacten te hebben opgedaan en voorstellingen verkocht te hebben. Tot Wederzijdse Liefde en Begrip – 2 april Doel: versterken van de band tussen directies en besturen van podia enerzijds en wethouders en hoofden cultuur anderzijds; inzicht geven in de manier waarop podia functioneren. Activiteit: studiediner in Theater aan de Parade in ’s-Hertogenbosch. Resultaat: 165 deelnemers van ruim 50 gemeenten (verdeeld over directie, bestuur, cultuurambtenaar en wethouder) zijn geïnformeerd over Cultural Governance, modelprestatiecontract en de gezamenlijke lobby naar het rijk. Vervolgens werd aan tafel (10 personen) doorgepraat over de belangrijkste problemen. De dag was goed bezocht en werd zeer gewaardeerd. Het kan zoveel beter in de podiumkunsten – 19 november Doel: verbetering van bedrijfsvoering in de podiumkunsten door eigen en gezamenlijke actie. Activiteit: symposium in Philharmonie in Haarlem.
14
Resultaat: ruim 90 deelnemers en een groot aantal concrete voorstellen naar aanleiding van de rondetafelgesprekken. Vervolg: uitwerking in actieprogramma door Research voor Beleid. COMMUNICATIE
Website: www.vscd.nl Doel: communicatie tussen bureau, leden en overige relaties faciliteren en stimuleren. Doelstellingen 2007: nieuwe website bij nieuwe bouwer realiseren. Functionaliteit uitbreiden. Resultaat: de VSCD heeft in 2007 een nieuwe website gelanceerd. De nieuwe huisstijl is doorgevoerd. De site heeft een referentielijst gekregen. Daarnaast is de gewenste koppeling tussen de site en het adressenbestand van de VSCD tot stand gekomen. Nieuwe huisstijl Doel: huisstijl opfrissen, met behoud van herkenbaarheid. Resultaat: een veel frissere huisstijl die nog steeds herkenbaar is als die van de VSCD. De VSCD komt bij u langs Doel: horen wat er leeft bij de leden, verbeteren van belangenbehartiging en dienstverlening. Activiteit: individueel bezoek aan alle leden in de loop van 2 – 3 jaar. Resultaat: goed beeld van wat leden van de vereniging en het bureau verwachten, suggesties voor nieuwe projecten. Beleidsbeïnvloeding door middel van gesprekken, brieven en stellingnames • Mei: brief minister Plasterk over basisinfrastructuur • Juni – september: enkele brieven aan het op te richten Nederlands Fonds voor Podiumkunsten+ over functiegericht denken, beoordelingsdrukte en strijd tegen versnippering (voor schaalvergroting) • Juni – september: brieven aan VNG en tien grootste steden met pleidooi tot herziening van de verhoudingen rijk – gemeenten: meer geld/bevoegdheid bij grote gemeenten • Juni: toespraak bij overleg Cultuurconvenant ministerie OCW, provincies en gemeenten • September: optreden tijdens debat in De Balie, thema: de Lege Zaal heeft Altijd Gelijk
• Bezoek aan wethouders van de grote steden: C. Gehrels (A’dam), M. Kaya, (R’dam), J. Klijnsma (Den Haag), C. van Eijk (Utrecht), R. Weeda (Arnhem), J. Snijders (Groningen) en J. Jacobs (Maastricht). De VSCD in de pers Bij het uitdragen van onze standpunten wordt een enkele keer gebruik gemaakt van de persuitingen, soms daartoe uitgenodigd in de vorm van een interview, soms zelf opgezocht. Een korte opsomming: • Maart: interview in Gelderse krant over directieproblemen in Musis Sacrum/ Schouwburg Arnhem, • Mei: NRC Handelsblad, interview, over toekomst rijksgesubsidieerde aanbod (‘De Lege Zaal heeft Altijd Gelijk’), • September: Dagblad van het Noorden, interview, Uitgetrokken bouwsom is te laag voor ambities in Winschoten, • December: NRC Handelsblad, ingezonden stuk, Georganiseerde Jaloezie, over beoordelingsdrukte, • December: Het Financieele Dagblad, interview, over auteursrecht. INDIVIDUEEL ADVIES EN INFORMATIE
Doel: individuele dienstverlening. Resultaat: er is een groot aantal vragen (worden niet geteld) van leden beantwoord. De meeste daarvan hadden betrekking op uitleg en invoering van de CAO (Werkgeversvereniging Nederlandse Podia), daarnaast werden veel vragen gesteld over TAS. Andere onderwerpen waren de beroepsopleiding mechanische trekkenwand (BMT), auteursrecht, werving van nieuwe directies, advies over in te huren adviseurs, de bouw, Arbo en brandveiligheid, het modelprestatiecontract en directiestatuut, mantelovereenkomsten (inclusief voorarbitrage) en het rookontmoedigingsbeleid. SOLLICITATIESERVICE DIRECTIEBENOEMINGEN
Doel: vergroten expertise bij benoemingscommissies door toevoeging van één van onze leden. Resultaat: in 2007 is éénmaal een beroep gedaan op deze service. VERZELFSTANDIGING: HANDREIKING EN TASKFORCE
Het aantal podia dat – nog – een gemeentelijke dienst is slinkt jaarlijks. Het waren er in
2007 nog 29. De discussie over verzelfstandiging wordt bij een aantal van deze gemeenten – al dan niet hardop en doelgericht – gevoerd. De overige podia waren stichting (90) of NV/BV (24). Verzelfstandiging wordt door de VSCD aangemoedigd met behulp van de Handreiking Verzelfstandiging. De Handreiking is via de website een enkele keer opgevraagd, maar de taskforce is niet in actie gekomen. PRESTATIECONTRACT, DIRECTIESTATUUT EN DIRECTIESALARISMODULE
Het modelprestatiecontract, voorbeelden van directiestatuten en de door de WNP opgestelde richtlijnen voor directiebezoldiging zijn in 2007 regelmatig opgevraagd. De richtlijnen bezoldiging theaterdirecties zijn in 2007 vernieuwd. Deze zijn te downloaden via www.caonederlandsepodia.nl. Er is een korte toelichting op de wijziging toegevoegd. Het modelprestatiecontract (convenant VNG) is tijdens het studiediner Tot Wederzijdse Liefde & Begrip onder de aanwezigen uitgedeeld. CULTURAL GOVERNANCE: PAS TOE OF LEG UIT
Doel: bevorderen van een zakelijke verhouding tussen directie en bestuur (raad van toezicht), zodat die ook bij slecht weer stand houdt. Activiteiten: onder de aandacht gebracht bij studiemiddag Tot Wederzijdse Liefde & Begrip en bij regio’s (twee keer) onder begeleiding van Kunst & Zaken. Resultaat: de code is positief ontvangen en wordt door besturen en directies doorgenomen en ingevoerd. 25 JUNI 2007 Groot Verjaardagsfeest Rotterdam
THEATER ANALYSE SYSTEEM (TAS) EN PODIA 2006: RUIM 1 MILJOEN EXTRA
Ruim 2.000 leden en gasten van de vereniging vierden onze 60ste verjaardag op een bijzondere editie van De Parade in Rotterdam. Dwars door dit jaarverslag treft u daar de foto’s van. Op gezette tijden een flinke regenbui en één tent waar men droog hoopte te zitten moest vanwege de storm worden ontruimd. De in de regen gehouden feestredes van voorzitter, vakbond en directeur hadden geen publiek met uitzondering van degenen die zo dicht bij het podium stonden dat het te onbeleefd was om te vertrekken. Maar de rest van de dag en avond was het feest een groot succes. Veel spannende voorstellingen, een eigen theaterquiz en ruim voorzien van hapjes en drankjes. Hoewel iedereen zich aanvankelijk licht onwennig rond de eigen voorganger/directeur schaarde, ontstonden er in de loop van de dag allerlei dwarsverbanden en dansende gezelligheden. Volgend jaar weer, was de meest gehoorde reactie.
BEZOEKEN
In november 2007 werd de benchmark en de branchegegevens over het jaar 2006 gepubliceerd. De respons is sinds 2005 (besluit bij Algemene Ledenvergadering tot algemene deelname) 95%. Alleen enkele podia in verbouwing of in crisis konden niet meedoen. In 2006 werd niet alleen de vragenlijst, maar ook het resultaat online geplaatst. Dat heeft het gebruik van de uitkomsten verder vereenvoudigd. De vragenlijst is dezelfde gebleven. TAS blijkt voor festivals nog niet optimaal te werken. In 2006 bleek ruim 1 miljoen meer bezoek gehaald, voor een deel vanwege heropening of nieuw lidmaatschap van een paar grote podia (Haarlem, Eindhoven) en voor een deel door autonome groei.
15
De totale omzet en overheidsfinanciering van de podia bleef vrijwel gelijk. OPLEIDING TOT BEDIENINGSVAKMAN MECHANISCHE TREKKENWAND
Doel: • marktwerking, meer cursusaanbieders (al was het maar om al die technici tijdig op te kunnen leiden), • ook in de praktijk verworven competenties moeten bij examens getoetst worden, • goede en goedkope cursussen, • cursussen die compacter en meer to the point zijn. Resultaten: het MediaCollege in Rotterdam is bezig met het ontwikkelen van een training BMT. De landelijke ROC’s zijn bezig met het integreren van eindtermen en maken van examens. Daarnaast is in 2007 opdracht gegeven om uit te zoeken of het mogelijk is zelf een opleiding te ontwikkelen. In 2007 bleek dat de sector geacht wordt gezamenlijk één Arbocatalogus te maken. In 2007 was dit niet te realiseren. Opnieuw is bij OSAT gepleit voor verschillende niveaus opleidingen. In 2008 zal OSAT hiermee aan de slag gaan. TENTOONSTELLING THEATERBOUW IN NEDERLAND
Doel: bezoekers van theaters informeren over theaterbouw in Nederland. Resultaat: een compacte, informatieve tentoonstelling over de geschiedenis, heden en toekomst van theaterbouw in Nederland. De tentoonstelling werd in juni 2007 geopend tijdens de studiemiddag en zal uiteindelijk (begin 2009) te zien zijn geweest in 14 theaters en meer dan 200.000 bezoekers hebben gehad. VER- EN NIEUWBOUW
Doel: het vergroten van de kennis over de kwaliteit van de (ver)bouw van schouwburgen, concertgebouwen en andere podia. Activiteiten: een speciaal bouwoverleg voorafgaand aan de Algemene Ledenvergadering van november en het secretariaat voeren voor de Raad van Advies voor de Bouw van Podia. Resultaat: onder leiding van Bas Schoonderwoerd werd er tijdens het bouwoverleg informatie uitgewisseld over bouwen door de leden. Begin februari 2008 vergadert de Raad van Advies voor de Bouw van Podia weer voor het eerst sinds haar oprichting en brengt zij advies uit. Inmiddels weten de meeste leden van de VSCD van het bestaan van de Raad.
16
Bevordering van de podiumkunsten De derde doelstelling van de vereniging betreft bevordering van de podiumkunsten. Het onderscheid met collectieve belangenbehartiging is niet altijd even scherp te maken. Zo is de lobby in het verlengde van Het Kan Zoveel Mooier in de Podiumkunsten en het rapport UIT! van de commissie d’Ancona onder collectieve belangenbehartiging behandeld, maar betreft evenzeer de bevordering van de podiumkunsten. Ook de individuele advisering aan besturen en gemeenten bij podia waarvan de financiering onder druk staat, kan onder deze noemer worden geplaatst. In wat volgt wordt hier ingegaan op de meer specifieke werkzaamheden van de diverse Projectgroepen Programmering en de door de VSCD in samenwerking met Bureau Promotie Podiumkunsten uitgegeven prijzen. PROJECTGROEPEN PROGRAMMERING
In 2005 is besloten af te stappen van een vaste commissiestructuur en de programmering van de podiumkunsten meer projectmatig aan te pakken: uitsluitend bij elkaar te komen als er wat te doen valt. Dat is bij de volgende genres het geval geweest. Projectgroep jeugdtheater Doel: een plan ontwikkelen om theaters die weinig tot geen jeugdtheater programmeren op een voordelige manier kennis te laten maken met het genre. Resultaat: eind 2004 werd in samenwerking met sectie 2 van de VNT en het DOD het Jeugdtheater Plus project opgezet. Het project is in het seizoen 2006-2007 van start gegaan. Dit project, met tien deelnemende theaters, veertien deelnemende jeugdtheatergezelschappen en subsidie van het FPPM, heeft het eerste seizoen goede resultaten opgeleverd. Er werden zesendertig voorstellingen geboekt uit het Jeugdtheater Plus aanbod die 5.025 bezoekers trokken. De expertmeetings voor de marketingmedewerkers, artistieke en zakelijke leiders en programmeurs werden goed bezocht en positief beoordeeld. Het uitwisselen van kennis en ervaringen blijkt een zinvolle toevoeging op het marketingplan en het beleidsplan jeugdprogrammering dat Jeugdtheater Plus ontwikkelde. Het project loopt tot in 2009.
Projectgroep opera Doel: afspraken maken over het repertoire. Resultaat: afspraken zijn begin 2007 weer opgestart. De afstemming van operatitels verliep succesvol; er was geen sprake van overlap in het aanbod van het zogenaamde ijzeren repertoire, mede dankzij het ondertekenen van een convenant. Er zijn eerste initiatieven ontplooid met betrekking tot een collectief marketingplan in samenwerking met Bureau Promotie Podiumkunsten. Projectgroep aanbod kleine zaal Op initiatief van het Theaterinstituut Nederland (TIN) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten is in juni 2007 een projectgroep bijeen geweest om te na te gaan of, en welk bijzonder repertoire er voor kleine zalen in Nederland beschikbaar zou moeten zijn. De conclusie van deze bijeenkomst was dat er niet één bepaald soort repertoire aangewezen kan worden dat in het bijzonder voor deze maat zalen en podia geschikt zou zijn. VSCD-PRIJZEN EN UITREIKINGEN
De VSCD is verantwoordelijk voor het aanwijzen en uitreiken van diverse VSCD-prijzen binnen de podiumkunsten. Doel: het jaarlijks eren van de podiumkunstenaars en de promotie van afzonderlijke genres. De VSCD richt zich hierbij in het bijzonder op podiumprestaties die op de eigen podia voldoende zichtbaarheid (hoorbaarheid) hebben. We noemen dat ‘erkend talent’ als onderscheidend criterium op de vele prijzen die er zijn voor jong talent en aankomende podiumkunstenaars. Activiteit: het formuleren van een juryreglement en het benoemen van juryleden volgens een min of meer vast format: de helft van de leden van VSCD-huize (directie, programmeur), een kwart uit het vak en een kwart uit de kring van critici. De publiciteit rond genomineerden en winnaars, evenals de prijsuitreiking is in handen van Bureau Promotie Podiumkunsten. Resultaat: genomineerden en winnaars die door het veld en publiek worden herkend, meer aandacht voor het genre en extra publiek voor genomineerden en winnaars. VSCD-toneelprijzen Uitreiking op het Gala van het Nederlands Theater op 9 september in de Stadsschouwburg Amsterdam. Winnaars toneelprijzen: Louis d'Or voor Dirk Roofthooft, Theo d’Or voor Will van Kralingen,
Arlecchino voor Hein van der Heijden, Colombina voor Fania Sorel. Winnaar mimeprijs: René van ’t Hof Winnaar Prosceniumprijs: Rob de Graaf VSCD-dansprijzen: de Zwanen Uitreiking tijdens de Nederlandse Dansdagen op 5 oktober in Theater aan het Vrijthof, Maastricht. Winnaars: Gouden zwaan voor Carolien Harder, Zwaan meest indrukwekkende dansproductie voor Hell van Emio Greco|PC, Zwaan meest indrukwekkende dansprestatie voor Michele Jimenez.
MARTIEN VAN GOOR Architect Activiteit: Symposium Het Ideale Podium van de Toekomst 4 juni ‘Tijden veranderen, mensen veel minder’ Goede sprekers, informatieve inleidingen en goede vragen. Die mix van lezingen uit verschillende invalshoeken was erg leuk en goed. Zo’n middag is heel nuttig, niet alleen voor de bouwende podia zelf, maar ook voor het vak. Er is vanuit de architectuur veel aandacht voor theaters en podia, maar die is sterk gericht op de buitenkant, het icoon, en veel minder op de functionaliteit van de binnenkant. Het is goed om af en toe stil te staan bij de dingen die van alle tijden zijn: ervoor zorgen dat het publiek en de artiesten op het podium zo dicht en intens mogelijk in elkaars buurt komen. Het publiek moet de acteurs omarmen. Het was ook heel gezellig directeuren te treffen die ik me nog van jaren geleden herinnerde, maar die opeens heel ergens anders bleken te werken.
VSCD-jeugdtheaterprijzen: de Krekels Uitreiking 25 maart in RASA, Utrecht Winnaars Gouden Krekels: Meest Indrukwekkende Productie voor Meneer Ibrahim en de bloemen van de koran, Meest Indrukwekkende Podiumprestatie Susan Gritzman in Alleen voor grote mensen van BonteHond/Golden Palace. In 2007 werd het ‘beeldje’ voor de prijzen voor het eerst uitgereikt. Het object werd ontworpen door Marjolein Houben. VSCD-cabaretprijzen Uitreiking: 11 november in de Kleine Komedie Amsterdam. Winnaars: Neerlands Hoop voor Javier Guzman, Poelifinario voor Kees Torn. VSCD-Klassieke Muziekprijzen Uitreiking: Als onderdeel van de opening van de Klassieke Muziekweek op 2 november in Theater aan het Vrijthof, Maastricht. Winnaars: Prestatie van orkest of groot ensemble/organisatie voor Boedapest Festival Orkest, Prestatie van (klein) ensemble voor Jerusalem Kwartet, Nieuwe generatie musici voor Gwyneth Wentink, Individuele prestatie voor Bernard Haitink. In 2007 kregen de prijswinnaars in alle categorieën voor het eerst een bronzen beeld, genaamd De Spreeuw, ontworpen door beeldend kunstenaar Joost van den Toorn. VSCD-oeuvreprijs In 2007 toegekend aan Frans Brüggen en uitgereikt in het kader van de Klassieke Muziekweek in Maastricht. De uitreiking kreeg aandacht van het NOS Journaal. Deze prijs kent geen eigen jury, maar is de verantwoordelijkheid van het bestuur van de VSCD.
17
Organisaties waarin de VSCD is vertegenwoordigd: het netwerk FEDERATIE NEDERLANDSE PODIA: VERENIGING VAN SCHOUWBURG- EN CONCERTGEBOUWDIRECTIES (VSCD) EN VERENIGING NEDERLANDSE POPPODIA EN -FESTIVALS (VNPF)
Doel: versterking van de gezamenlijke lobby, wederzijdse dienstverlening, integratie (De Rits) Activiteiten: lobby rookontmoedigingsbeleid, auteursrechten, administratieve lasten, ArboPodium en gezamenlijke studiedagen en overleg. Resultaten: vraagstelling TAS en PAS afgestemd, de ‘gemaks- en voordeelwinkel’ over en weer ingebracht en versterkt. De eerder aangekondigde gezamenlijke bestuurscommissie is nog niet gerealiseerd. Berend Schans (daarvoor beleidsmedewerker VSCD) werd per 1 april 2007 de nieuwe directeur van de VNPF. BUREAU PROMOTIE PODIUMKUNSTEN
Doel: bijdragen aan uitreikingen van de VSCDprijzen, beleidsadvies en –ondersteuning, indirecte beleidsbeoordeling en evaluatie via de SPTC. Activiteiten: bijdragen aan uitreiking VSCDprijzen, deelname Raad van Advies. Resultaat: in de loop van 2006 is er kritiek op de rol die BPP speelt in de regio en voor kleinere theaters en de beperkte bijdrage aan concrete marketingprojecten. In vervolg daarop heeft het bestuur deze kritiek per brief aan BPP doorgegeven. Afgesproken is hierover begin 2007 een gesprek te voeren. Doel is meer aandacht van BPP te krijgen voor ondersteuning van concrete – gezamenlijke – marketingprojecten en voor kleine en regionale podia.
nis is voor de podiumkunsten. Het aantal onderwerpen is groot. PEARLE* kwam in 2007 twee keer bijeen (Utrecht en Madrid). De terugkerende onderwerpen voor deze bijeenkomsten zijn: • internationale artiestenregeling (dubbele belasting): afschaffen, • auteursrecht: vereenvoudiging, minder betalen, • gezondheid en veiligheid (Arbo), arbeidstijdenwet, bij de ‘noisedirective’ het specifieke belang van de Podiumkunst inbrengen, • social dialogue (werkgevers – werknemers): nieuwe landen helpen met opbouw van werkgevers- en werknemersorganisaties, • cultuurbeleid van de EU: geen duidelijk doel (veel La Culture). Resultaten zijn dit jaar vooral gelegen in beperking van de regelgeving rond geluid (bij muziek niet alleen bestrijding van de bron) en bij het auteursrecht, waar voor het eerst een gebruikersplatform (Copyright Users Platform) tot stand is gekomen. Ook is een brandbrief naar de EU-commissaris Figel geschreven om hem te corrigeren n.a.v. zijn achteloze uitspraak dat het auteursrecht misschien wel naar 90 jaar zou moeten. Ook werd druk uitgeoefend op de ministers van Sociale Zaken om ‘stand-by’ tijd niet (volledig) als arbeidstijd te tellen, omdat daarmee stand-ins volledig betaald zouden moeten gaan worden. Het succes in Nederland tot afschaffing van de internationale artiestenregeling zal in andere landen zeker navolging krijgen, zodat ook Nederlandse groepen in het buitenland met minder rompslomp en kosten kunnen optreden. De VSCD probeert de aandacht van PEARLE* vooral te richten op de praktische onderwerpen. Het is noodzakelijk op Europees niveau aanwezig te zijn, maar 25 verschillende landen en even zovele uiteenlopende belangen en culturen komen moeizaam tot gezamenlijke standpunten. In juni was de VSCD gastheer van PEARLE* in Stadsschouwburg Utrecht. MKB-NEDERLAND
PERFORMING ARTS EMPLOYERS ASSOCIATIONS LEAGUE EUROPE (PEARLE*)
Sinds 2001 is de VSCD vertegenwoordigd in de Europese werkgeversvereniging Performing Arts Employers Associations League Europe (PEARLE*). Doel van PEARLE* is het beïnvloeden van Europese regelgeving die van beteke-
18
De VSCD is mede namens de Werkgeversvereniging Nederlandse Podia sinds 2003 lid van MKB-Nederland. Inmiddels heeft de cultuursector (VNT, CNO, Bibliotheken, Centra voor de Kunsten, Evenementenmakers) binnen het cluster Vrijetijd een aanzienlijke positie verworven. De handreiking vrijetijdsbeleid van MKB-
Nederland is daar een uitvloeisel van. De directeur van de VSCD is namens MKB-Nederland lid van diverse werkgroepen ter bestrijding van administratieve lasten en overbodige regelgeving. Het VSCD-bureau neemt deel aan de hoofdcommissies sociale zaken en fiscale zaken. Afstemming vindt plaats binnen de Federatie Werkgeversverenigingen in de Cultuur (FC). Resultaat: afschaffen van veel vergunningen, vermindering regelgeving, lobby auteursrecht. FEDERATIE WERKGEVERS IN DE CULTUUR (FC)
De Federatie Werkgevers in de Cultuur (sinds 2002) is een overlegplatform van alle werkgeversverenigingen in de cultuur: podiumkunsten (6 organisaties), kunsteducatie, musea, film en bibliotheken. De directeur van de VSCD is penningmeester van het bestuur. Doel: uitwisseling en afstemming van arbeidsvoorwaarden, gezamenlijke lobby rijk en (een beetje) gemeenten. Resultaat: lering van elkaars CAO’s, formulering van uitgangspunten op hoofdlijnen: flexibiliteit, omgang met zelfstandigen (zzp-ers), maatwerk per branche/bedrijf, beperking tot hoofdlijnen. De FC kwam in 2007 vier keer bij elkaar en organiseerde eind 2007 een gezamenlijk overleg met de vakbond (FNV Kiem) over de toekomst van de arbeidsvoorwaarden binnen de cultuur. STICHTING ARBOPODIUM
Stichting ArboPodium is het uitvoeringsorgaan van het Convenant Arbeidsomstandigheden in de Podiumkunsten, lopend van 2002 tot en met 2006. Tot juni 2007 is met geld van het ministerie van VWS en OCW ruimte geboden de overdracht van de belangrijkste producten en diensten mogelijk te maken, waaronder de DigiRIE en de kennis, die via de website www.arbopodium.nl verzameld is en beschikbaar was. Plan was ArboPodium in sterk afgeslankte vorm voort te zetten. Aanvankelijk bij de VNT, maar na de nodige bestuurlijke schermutselingen in september 2007 bij Humatix en de Arbocompagnie. De doorstart wordt per 1 maart 2008 gerealiseerd in de nieuwe zogenaamde PodiumRie. (www.podiumrie.nl). De bestuurlijke perikelen zijn verminderd, maar nog niet opgelost.
STICHTING OVERLEG ONDERWIJS ARBEIDSMARKT THEATERTECHNIEK (OSAT)
In 2007 volgde Eric de Ruiter (directeur Vereniging voor Podiumtechnologie) Rob Roos op als ambtelijk secretaris. De werkzaamheden van het secretariaat van OSAT worden niet langer door de VSCD maar door de VPT uitgevoerd. OSAT heeft zich in 2007 vooral bezig gehouden met implementatie van het eindtermendocument Bedieningsvakman Mechanische Trekkenwand (BMT) in het MBO-onderwijs en de Proeve van Bekwaamheid (examen) voor de BMT van de MBO-opleidingen.
Financiën Tegelijk met dit jaarverslag verschijnt ook de jaarrekening van de vereniging. Ook financieel stond de vereniging in 2007 in het teken van ‘feest’. De totale omzet van de vereniging bedroeg in 2007 ruim € 1 miljoen, dit is € 340.000,- meer dan normaal en begroot. Deze overschrijding (van inkomsten en uitgaven) zijn het gevolg van de extra activiteiten die in het kader van de festiviteiten voor 60 jaar VSCD zijn ontwikkeld en door een wijziging van de presentatie van de cijfers voor de Academie voor Podiumkunsten, die niet langer gesaldeerd zijn opgenomen, maar zowel naar inkomsten als uitgaven volledig in de exploitatie zijn opgenomen. De inkomsten zijn gerealiseerd door € 560.000,aan lidmaatschappen, € 25.000,- aan managementvergoedingen (SPTC en WNP), een subsidie van het FPPM voor het project Jeugdtheater Plus, congresinkomsten en de centrale inning van SENArechten. De extra inkomsten zijn gerealiseerd door extra bijdragen van leden voor het Grote Verjaardagsfeest (€ 95.000,-), een aantal subsidies van fondsen (VandenEnde Foundation, FPPM, FAPK) en het ministerie van OCW ten behoeve van de extra activiteiten, waaronder de tentoonstelling, het structuuronderzoek en aansluitende symposium en de internationale conferentie State on Stage. De normale uitgaven betreffen in hoofdzaak personeel (€ 300.000,-) huisvesting en kantoorkosten (€ 130.000,-) en diverse projecten (€ 180.000,-), zoals TAS, het jaarlijkse congres
19
en de betaling van SENA. De bijzondere uitgaven van ruim € 400.000,- betroffen de bijzondere jubileumactiviteiten. Voor details wordt verwezen naar de jaarrekening. De exploitatie sluit met een negatief saldo van € 85.000,zoals begroot. Voor 2008 verwachten we business as usual: een lichte groei aan inkomsten door nieuwe leden, contributiegroei door extra publiek en een lichte uitbreiding van activiteiten. 2007 (HELE JAAR) Lobby rijk, HET KAN ZOVEEL MOOIER IN DE PODIUMKUNSTEN
VSCD-bureau
Waar de aanbevelingen van de VSCD voor het kunstbeleid van OCW in 2002 nog door de Raad voor Cultuur uit het raam zijn gegooid als niet aan de orde, zo zijn we er met ‘Het Kan Zoveel Mooier in de Podiumkunsten’ eind 2006 en gedurende het jaar 2007 in geslaagd een stevige inbreng in de herziening van het bestel te realiseren. Beoordeling op basis van de gewenste functies voor de podiumkunsten, het pleidooi tegen versnippering en voor continuïteit en schaalvergroting, veel daarvan zagen we terug in de aanbevelingen van de commissie d’ Ancona en de definitieve cultuurnota Kunst van Leven. Ook bij de opzet van het nieuwe Nederlandse Fonds voor de Podiumkunsten+ (fusie van de beide oude fondsen) zijn we er samen met de andere brancheverenigingen in geslaagd de regelingen toe te snijden op functies en de deelregeling voor festivals op onderdelen aangepast te krijgen. Ook hebben we veel aandacht besteed aan vermindering van de ‘beoordelingsdrukte’. Er is veel bereikt, maar vooral op dat laatste punt is nog een stevige weg te gaan.
In totaal bestaat de formatie van het VSCDbureau uit vier beleidsmedewerkers, directeur en secretariaat (5,6 fte), aangevuld met gedeelde dienstverlening (de pool) voor financiën, officemanagement en huishoudelijke dienst voor in totaal ca. 0,9 fte. Berend Schans heeft de VSCD verlaten voor het directeurschap van de Vereniging van Nederlandse Poppodia en -Festivals. In zijn plaats is Guido van der Hulst (0,8 fte) aangenomen als beleidsmedewerker. De in 2006 aangekondigde uitbreiding van de formatie heeft plaats gevonden in de persoon van Eline Kleingeld, junior beleidsmedewerker (1,0 fte). Bij de Pool heeft Anita Beers in november zwangerschapsverlof opgenomen omdat zij moeder werd van een tweeling. In haar plaats is Rick Hendriks (1,0 fte) benoemd. Zie voor volledig personeelsbestand en portefeuilles bijlage 2. ZIEKTEVERZUIM
In 2007 bedroeg het ziekteverzuim exclusief zwangerschapsverlof 1,2 % en 2,4 % inclusief zwangerschapsverlof. Dit percentage ligt iets hoger dan in 2006 (0,4 en 3,3), maar is in vergelijking met het landelijk gemiddelde (4,0 in 2005) nog altijd zeer gering. Er wordt met veel plezier en inzet gewerkt. Het zwangerschapsverlof betrof Anita Beers.
20
Stichting Promotie Theater- en Concertbezoek (SPTC)
De Stichting Promotie Theater- en Concertbezoek (SPTC) is een direct aan de VSCD gelieerde organisatie, die zich de promotie van het theater- en concertbezoek als doel stelt door middel van: • de uitgave en distributie van de Theater & Concertbon, • het beheer van het met deze bon verbonden vermogen, i.c. toezicht op de beleggingsovereenkomst met Schretlen & Co, • het bepalen van de jaarlijks beschikbare middelen ten behoeve van de promotie. Stichting Bureau Promotie Podiumkunsten is de eerst begunstigde voor deze middelen. De volgende paragrafen geven een beknopt overzicht van wat zich in 2007 heeft voorgedaan. Het bestuur van de SPTC bestaat statutair uit drie vertegenwoordigers van de VSCD, waaronder de penningmeester van de vereniging die q.q. voorzitter is van de SPTC en twee bancaire specialisten. De directievoering is opgedragen aan de directeur van de VSCD door middel van een managementovereenkomst. Voor de overige dienstverlening is een poolovereenkomst gesloten. Het bestuur is in 2007 vier keer bijeen geweest en heeft zich naast de gangbare onderwerpen in het bijzonder bezig gehouden met: • evaluatie en herziening van de zogenaamde ‘vrijval’ (niet gebruikte bonnen), • bespreking van en instemming met het meerjaren beleidsplan Bureau Promotie Podiumkunsten, • bepaling van de bijdrage aan Bureau Promotie Podiumkunsten voor 2008. VERKOOP GESTEGEN, HET AANTAL NIET GEBRUIKTE BONNEN BLEEF GELIJK
De verkoop van de Theater & Concertbon is in 2007 opnieuw met ruim 20% (!) gestegen van € 6,7 miljoen naar € 8 miljoen (2005: € 5,5 miljoen). Deze stijging is vooral te danken aan gestegen verkopen bij de theaters en door het creëren van nieuwe verkoopkanalen via Van Leest en internet. Ook het gebruik van de bon is toegenomen doordat de (grotere) poppodia sinds eind 2006 de bon accepteren. Het aantal niet gebruikte bonnen na drie jaar bleef dit jaar vrijwel gelijk, maar is naar het oordeel van het bestuur nog altijd te hoog. Ook de ‘duur’ van gebruik (inlevering na 4 of 5 jaar) nam opnieuw licht toe. Dit gegeven zette de gehanteerde methodiek van ‘vrijval’ (aanname dat na 3 jaar geen bonnen meer worden gebruikt) verder onder druk. De door Bureau Promotie Podiumkunsten gestarte campagne om bonnen meer te gebruiken heeft in 2007 nog niet tot merkbare resultaten geleid. Om die reden werd eind 2006 besloten de ‘vrijval’ pas na 4 jaar in te boeken. Eind 2007 werd deze periode opnieuw met een jaar verlengd tot 5 jaar. BUREAU PROMOTIE PODIUMKUNSTEN; MEERJAREN BELEIDSPLAN EN JAARLIJKSE BIJDRAGE
Het STPC bestuur stemde eind 2006 in met het meerjaren beleidsplan van Bureau Promotie Podiumkunsten Samen Sterk Worden 2007 – 2010. Er is gevraagd bijzonder aandacht te schenken aan de opbouw van het voorgenomen expertisecentrum, de verhouding met de VSCD en een verantwoording door een resultaatgericht jaarverslag. Dat verzoek werd in oktober 2007 herhaald. Eind 2007 werd daaraan voldaan. De bijdrage aan Bureau Promotie Podiumkunsten werd voor 2008 vastgesteld op € 870.000,- inclusief de benodigde gelden voor het drukken en verspreiden van de bon. Eind 2007 werd door Bureau Promotie Podiumkunsten een onderzoek gestart naar de mogelijke introductie van een elektronische bon. Verwacht wordt dat deze in de loop van 2008 zal worden ontwikkeld.
21
BEHEER BELEGGINGEN
Het vermogen van de SPTC bedraagt ca. € 10 miljoen. Hiervan is 50% belegd in langlopende obligaties, 35% in aandelen en 15% liquide. Het rendement op vermogen bedroeg over 2007 minus 0,32%. EXPLOITATIE EN FINANCIËN
Het verschuiven van de ‘vrijval’ van eerst drie naar vier jaar en vervolgens van vier naar vijf jaar is gefinancierd uit de daartoe in 2005 al genomen voorziening. Op dit moment (nog geen jaarrekening SPTC) is nog niet duidelijk of het streven naar een eigen vermogen ter grootte van 50% van het risicodragend kapitaal zal worden behaald. In mei 2008 verschijnt de jaarrekening van de SPTC over 2007. Deze kan worden opgevraagd bij de SPTC, Funenpark 1, 1018 AK Amsterdam.
22
Werkgeversvereniging Nederlandse Podia (WNP)
Deze paragraaf pretendeert niet een volledig jaarverslag te zijn van de Werkgeversvereniging Nederlandse Podia (WNP), maar geeft een kort overzicht van de ontwikkelingen in 2007 en beperkt zich verder tot een verslag van de werkzaamheden die vanuit het VSCD-bureau ten dienste van de WNP zijn verricht. LEDEN EN ALGEMENE LEDENVERGADERING
In 2007 heeft de WNP drie nieuwe leden ingeschreven zodat er ultimo 2007 64 theaters lid zijn van de Werkgeversvereniging Nederlandse Podia (inclusief vier corresponderende leden). Er werd in 2007 door het bestuur één Algemene Ledenvergadering uitgeschreven. Op de Algemene Ledenvergadering van 19 november 2007 hebben de leden ingestemd met een voorstel tot teruggave van een deel van het te groot geachte eigen vermogen. Ook gingen de leden akkoord met een contributieverlaging. BESTUUR EN ORGANISATIE
Het bestuur van de WNP is in 2007 tweemaal bijeengekomen. Het bestuur kende in 2007 een enkele wijziging. Leo Pot heeft tijdens de algemene ledenvergadering van 19 november afscheid genomen als voorzitter van de WNP. Hij is opgevolgd door Gabriël Oostvogel. CAO EN PENSIOENREGELING
Per 31 december 2007 liep de CAO Nederlandse Podia 2006 af (looptijd 2 jaar). Sociale partners hadden afgesproken in oktober de onderhandelingen over de nieuwe CAO 2008 te starten. FNV KIEM was door personele wisselingen echter niet in staat een onderhandelingsdelegatie te formeren waardoor de onderhandelingen uitgesteld zijn tot eind januari 2008. De onderhandelingsdelegatie bestaat in 2008 uit Cees Langeveld (voorzitter, directeur Chassé Theater), Arjaen Kersten (directeur Kennemertheater), Edith de Bruin (adjunct directeur Luxor) en Hans Onno van den Berg (directeur WNP) met professionele ondersteuning van Willem-Jan Raijmakers. De nieuwe WNP pensioenregeling die per 1 januari 2006 van kracht is geworden is in 2007 niet gewijzigd. STICHTING SOCIAAL FONDS NEDERLANDSE PODIA
Vanaf 1 januari 2007 is de overheid de werkgeversbijdrage voor de kinderopvang gaan verstrekken via de belastingdienst. De werkgever gaat vanaf 2007 deze bijdrage betalen via een opslag op de sectorpremie. De werkzaamheden van het Sociaal Fonds zijn hiermee komen te vervallen. Over de toekomst van het Sociaal Fonds is in 2007 nog geen besluit genomen. Dit betekent dat het Sociaal Fonds een slapende stichting zal blijven tot het moment dat sociale partners anders besluiten. Meer informatie over de jaarrekening van de WNP vindt u in het bestuursverslag van de jaarrekening. Deze is op te vragen bij de WNP, Funenpark 1, 1018 AK Amsterdam.
23
Bijlage 1. Samenstelling besturen, commissies en werkgroepen per 31 december 2007
Bestuur Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD) Benjamin Koolstra (voorzitter) Arthur Oostvogel (penningmeester) Jan van der Putten Wim Vringer Lode van Piggelen Gerda Kroeze-Knol Vacature Afgetreden: Marjo van Schaik, Ruud van Zuilen, Marjorie van Geenhuizen, Mathieu Heinrichs Bestuur SPTC Arthur Oostvogel (voorzitter) Leo Pot Wim Vringer Evert Lekkerkerker (bankier) Bert Mertens (directeur directoraat coöperatie en bestuur Rabobank Nederland) Afgetreden: Ruud van Zuilen Bestuur Werkgeversvereniging Nederlandse Podia Gabriël Oostvogel (voorzitter) Cees Langeveld (voorzitter onderhandelingsdelegatie) Doro Siepel Jan Gras Arjaen Kersten Afgetreden: Leo Pot Raad van Advies voor de Bouw van Podia Rein Welschen, oud-burgemeester van Eindhoven (voorzitter) Sieuwert Verster (secretaris), directeur van het Orkest van de 18e eeuw en tot 2005 secretaris van de vroegere Rijkscommissie voor Advies voor de bouw van schouwburgen, concertzalen en musea Robert Metkemeijer, akoesticus Bas Schoonderwoerd, directeur Parkstad Limburg Theaters Wiek Röling, hoogleraar bouwkunde Ed Spanjaard, dirigent Ger Thijs, acteur, regisseur Hans van Westreenen, oud-schouwburgdirecteur Cees Muurling, Mojoconcerts, Martien van Goor, architect Peter Koppen, oud-directeur Het Patronaat Jury’s Toneel Ruud van Zuilen (voorzitter), Simon van den Berg, Bregje Maatman, Hein Janssen, Leo Kievit, René van der Pluijm en Jos Zwietink. Vertrokken: Jetta Ernst, Neil Wallace Gekomen: Wil Hildebrand, Piet Menu
Mime Moos van den Broek, Floortje Bakkeren, Jan Langedijk Vertrokken: Marijn van der Jagt Gekomen: Marijn de Langen, Anne Marie Kalkman (voorzitter) Dans Stef Avezaat (voorzitter), Mirjam van der Linden, Jasper Weck, Roland Helmer, Simone Mager, Tim Persent, Karin Schnabel en Hilldegard Draaijer Jeugdtheater Kees Blijleven (voorzitter), Kim Kooiman, Ine van de Ven Vetrokken: Fons Dejong, Kirsten Sinke, Jowi Schmitz, Katja Brenninkmeijer Gekomen: Annemarie Wenzel, Marijke van der Woude, Walther van den Heuvel, Nanouk Hildebrand
2007 (HET HELE JAAR) Samenwerken is moeilijker dan gedacht 2007 is ook het jaar van de samenwerking. Al eerder is onder verleiding van het Fonds voor Podiumprogrammering en Marketing (FPPM) of onder dwang van een locale overheid hier en daar samengewerkt. Samenwerking was niet alleen het jaarthema van de VSCD, maar ook de belangrijkste aanbeveling van het symposium HET KAN
Cabaret Doro Siepel (voorzitter), Jeanne Kers, Peter Voorbraak, Ruud Buurman, Jan Gras, Hijlco Span, Vertrokken: Frank Verhallen Gekomen: Joost Nuissl en Laura Marcus Klassieke Muziek Yvonne van den Berg, Mischa Spel, Frank Veenstra, Sieuwert Verster, Kees Vlaardingerbroek Vertrokken: Mathieu Heinrichs (voorzitter) Gekomen: Anneke Hogenstijn (voorzitter)
ZOVEEL BETER IN DE PODIUMKUNSTEN
van 17 november 2007. Op verenigingsniveau werd samengewerkt in de Federatie Cultuur en in Stichting ArboPodium. Hoewel de Nederlandse polder zijn bestaan aan samenwerking te danken heeft, blijkt samenwerking verre van eenvoudig. Samen inkopen mag van de NMa, maar het trauma van de TIC (Theater Inkoop Combinatie) verhindert een stevige herstart. Samen programmeren met geld van het FPPM blijkt niet zelden net zo lang te duren als er geld van het FPPM is, maar verankert niet of nauwelijks bij de samenwerkende partijen. Een voorzichtige vrijage tussen podia en gezelschappen voor de totstandkoming van 6 of 8 robuuste grootstedelijke gezelschappen ondervond meteen kritiek en heeft nog weinig concreets opgeleverd. De samenwerking tussen verenigingen in de Federatie Cultuur en de Cultuur Formatie verloopt redelijk maar bij ArboPodium weer veel minder. Er zijn voorbeelden van succes, maar veel verloopt moeizaam. Voor al die moeizaamheid hebben we de redenen paraat: eigen identiteit, autonomie, cultuurverschil, eigenheid en ego natuurlijk. Dat worden de verboden woorden voor 2008.
Functionele deelname van de VSCD in andere besturen en commissies Stichting ArboPodium: - vertegenwoordiging VSCD Bestuur Hans Onno van den Berg, penningmeester Afgetreden: Henk Everts, penningmeester Stichtingsraad Hilde Vliegenthart, directeur de Lievekamp, Oss Raad van Advies van Stichting Bureau Promotie Podiumkunsten Karen Neervoort, Roland Helmer, Hans Onno van den Berg Cultuurfonds van de Triodosbank Hans Onno van den Berg, Raad van Commissarissen Federatie Werkgevers in de Cultuur Hans Onno van den Berg, Penningmeester
25
Bijlage 2. Samenstelling VSCD-bureau per 31 december 2007
VERENIGING VAN SCHOUWBURG- EN CONCERTGEBOUWDIRECTIES (VSCD)
Directeur Beleidsmedewerker Beleidsmedewerker Beleidsmedewerker Junior beleidsmedewerker
Hans Onno van den Berg Jeltsje In der Rieden Alex Rutten Guido van der Hulst Eline Kleingeld
In dienst sinds 01 05 2000 01 08 2002 19 07 2004 01 02 2007 15 06 2007
Bureaumedewerker
Hillechien Steenbruggen
01 08 2005
Office/facilitairmanagement Huishoudelijk medewerkster Administrateur/controller Administrateur/controller
Quirine Oostvogel Sandra Roelofs Rick Hendricks Anita Beers
04 08 2003 13 09 1999 01 12 2007 zwangerschapsverlof
Vertrokken Beleidsmedewerker
Berend Schans
per datum 01 04 2007
POOL
ROBERT BAAIJ De Goudse Schouwburg in Gouda Hoofd technische dienst Activiteit: Groot Verjaardagsfeest op De Parade, 25 juni 1 grote reünie Gedurende de dag heb ik me prima vermaakt. Ik heb dacht ik twee of drie voorstellingen bezocht, maar het was vooral leuk om veel mensen weer te zien. Het leek wel een grote reünie. In de hap en snap tent heb ik ook wel nieuwe mensen leren kennen maar daar zijn geen blijvende relaties uit ontstaan. Het leuke aan de dag was dat het niet alleen om je eigen cluppie ging maar dat er zoveel verschillende mensen bij elkaar waren. En die plensbuien, die verbroederen alleen maar!
26
Bijlage 3. Portefeuilles per 31 december 2007
Hans Onno van den Berg DIRECTEUR (1 FTE)
Alex Rutten SENIOR BELEIDSMEDEWERKER (0,8 FTE)
Vereniging • sectie festivals • regiovergadering in afwisseling met beleidsmedewerkers • bestuur • algemene ledenvergadering Belangenbehartiging • vereenvoudiging wet- en regelgeving: toezicht, vergunningen (omgeving, gebruik), brandweereisen • auteursrecht: groot recht, Buma, SENA • mantelovereenkomsten, VVTP, VNT, FNCI Dienstverlening / Professionalisering • onderzoek TAS, SCP, TNO/NIPO • model jaarrekening gekoppeld aan TAS • geautomatiseerde afdracht artiestenregeling Nederland • studiedagen (o.a. festivaldag) Bevordering Podiumkunst • Jury Jeugdtheater (Krekels) Netwerk/ aanpalende organisaties • Werkgeversvereniging Nederlandse Podia (WNP), directeur • Stichting Promotie Theater- en Concertbezoek (SPTC), directeur • ArboPodium, penningmeester • Arbo & Podiumkunsten • BPP raad van advies • MKB Hoofdbestuur, vice voorzitter cluster Vrijetijd • Kamer van Koophandel Amsterdam e.o. AB, commissies • Ardam • Pearle*
• Federatie Cultuur • Horeca • Rookontmoedigingsbeleid (tabakswet) / Code of practise • Werkgeversvereniging Nederlandse Podia (WNP) • Begeleiding jury VSCD cabaretprijzen • Programmeringsplatform Podiumkunsten commissie cabaret (slapend) • Federatie van Podiumverenigingen (VNPF en VSCD) • Hoofdbeleidscommissie MKB sociale zaken • Programmeringsplatform Podiumkunsten commissie toneel (slapend) • SOHOR • BEM (Bureau Eerlijke Mededinging) • (Collectieve) Zorgverzekering • Sectie Vlakke Vloer Theaters (VVT)
Jeltsje In der Rieden PLAATSVERVANGEND DIRECTEUR, SENIOR BELEIDSMEDEWERKER (1,0 FTE)
• • • • • • • • • • • • • • •
Begeleiding Dans jury PPP (programmeringsplatform) Dans /Dansklik Academie voor Podiumkunsten / scholing Website Scholing/loopbaanplanning techniek Toneelmeestersoverleg BMT NEN OSAT i.s.m. Hans Onno van den Berg Ver- en nieuwbouw / Raad van Advies Bouw Podia TAS (Theater Analyse Systeem + publicatie Podia 2007) ArboPodium i.s.m. Hans Onno van den Berg MKB cluster Vrijetijd en zakelijke dienstverlening VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) Sectie Huraga
Guido van der Hulst SENIOR BELEIDSMEDEWERKER (0,8 FTE)
• • • • • • • • • • • •
Projectgroep educatie Projectgroep opera Begeleiding jury klassieke muziek Begeleiding jury toneel Mantelovereenkomst FNCI SENA Coördinatie Congres Podiumkunsten Bezoekersvoorwaarden Sectie Concertgebouwen Gemaks- en voordeelwinkel Young Professional Program Creditcard koepelkontrakt
Eline Kleingeld JUNIIOR BELEIDSMEDEWERKER (1 FTE) • • • • • • • • •
Jeugdtheater Plus Tevreden.nl Begeleiding jury VSCD mimeprijs Theater Analyse Systeem (TAS) i.s.m. Jeltsje Academie voor Podiumkunsten i.s.m. Jeltsje Algemene verhuurvoorwaarden Maarschappelijke stage Congres Podiumkunsten i.s.m. Guido Het duurzame podium
Hillechien Steenbruggen BUREAUMEDEWERKER, (1,0 FTE) - PER 1 FEBRUARI 2008 OPGEVOLGD DOOR
Marijnke Vincent • • • •
logistiek en productie studiedagen en congres ondersteuning beleid secretariaat website, nieuwsbrief
Onderwerpen die afwisselend of gezamenlijk door directie en (beleids)medewerkers worden behartigd: • Algemene Ledenvergaderingen • Congres Podiumkunsten • MKB-Nederland • overleg regio’s De pool (gedeeld secretariaat en financiële administratie met Bureau Promotie Podiumkunsten en SPTC)
Rick Hendriks ADMINISTRATIE (1,0 FTE) • • • • • •
boekhouding en jaarrekeningen VSCD idem Bureau Promotie Podiumkunsten idem Werkgeversvereniging Nederlandse Podia boekhouding en jaarrekening SPTC boekhouding en jaarrekening OSAT Theater & Concertbonadministratie (verkopen en verzilveringen)
Quirine Oostvogel OFFICE/ FACILITAIR MANAGER (1,0 FTE), WAARVAN CA. 0,5 T.B.V. DE VSCD • officemanagement voor VSCD, Bureau Promotie Podiumkunsten en SPTC • onderhoud pand en infrastructuur • logistieke ondersteuning projecten VSCD, Bureau Promotie Podiumkunsten
Sandra Roelofs HUISHOUDELIJK MEDEWERKER (0,6 fte), t.b.v. alle organisaties waarvan 0,2 ten behoeve van de VSCD • catering, lunch, gasten • huishoudelijke dienst 27
Bijlage 4. Recente en ophanden zijnde nieuw- en verbouw
Hierna volgt een lijst van de plaatsen en theaters waar in de afgelopen jaren ingrijpende verbouwingen en nieuwbouw is opgeleverd, gaande is of wordt voorzien of overwogen. De lijst is samengesteld op basis van informatie aangeleverd door podia in Nederland. De lijst omvat meer theaters dan alleen leden van de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD). Er staan ook poppodia en culturele centra op. De lijst pretendeert geen volledigheid. Het VSCD-bureau houdt zich aanbevolen voor aanvullende informatie. De lijst wordt bijgehouden vanaf 2000. Ondanks diverse opleveringen neemt de lijst niet in omvang af. Elk jaar worden er weer nieuwe ambitieuze plannen gemaakt.
OPGELEVERD 2006 Plaats Almere Alphen aan de Rijn Amersfoort Amsterdam Apeldoorn Beverwijk Delft Den Haag Dronten Eindhoven Emmen Gorredijk Heerhugowaard Heerlen Heerlen Kampen Meppel Purmerend Steenwijk Zutphen Zwolle
Theater Almeerse Schouwburg Het Kasteel (pop) De Flint NV Theater Fabriek Amsterdam Gigant (pop) Kennemer Theater Stichting Theater Delft Theater Zwembad de Regentes De Meerpaal Parktheater Eindhoven De Muzeval Cultureel Centrum De Skâns Waerdse tempel De Nor (pop) Parkstad Limburg Theaters Stadsgehoorzaal Kampen Schouwburg Ogterop P3 (pop) Theater de Meenthe Hanzehof De Spiegel
Aard van de bouw nieuwbouw renovatie/herontwikkeling trekkenwand renovatie/herontwikkeling renovatie/herontwikkeling renovatie/herontwikkeling renovatie/herontwikkeling renovatie/herontwikkeling renovatie en extra zaal renovatie/herontwikkeling trekkenwand renovatie/herontwikkeling nieuwbouw
budget x Milj € 45 1 2,5
3,5 1,5 1,6 30 0,4 6
renovatie/herontwikkeling alleen trekkenwand of opknapbeurt renovatie verbouw vernieuwbouw en trekkenwand vernieuwbouw nieuwbouw
45,3 2 7 4,4 10,5 33,5
OPGELEVERD 2007 Plaats Bergen op Zoom Den Haag Gouda Hardeberg Harderwijk Heerlen Kampen Lelystad Nijverdal Vlaardingen
Theater Stadsschouwburg De Maagd Koninklijke Schouwburg De Goudse Schouwburg De Voorveghter Stadstheater Harderwijk Parkstad Limburg Theaters Stadsgehoorzaal Agora Huis voor Cultuur & Bestuur Theater van Vlaardingen
Aard van de bouw renovatie/herontwikkeling renovatie/herontwikkeling renovatie/herontwikkeling renovatie/herontwikkeling renovatie/herontwikkeling renovatie/herontwikkeling renovatie nieuwbouw nieuwbouw renovatie/herontwikkeling
budget x Milj € 0,2 0,35 3,4 0,3
26 9,2
IN ONTWIKKELING IN 2006 / 2007
Veel (nieuw)bouw, verzelfstandiging en onverminderd groot marktpotentieel In 2007 werden twee geheel nieuwe podia gerealiseerd. Acht werden gerenoveerd. In 76 gemeenten bestaan plannen voor (ver)nieuwbouw of renovatie. Hiermee is een bedrag van ongeveer ruim € 1 miljard gemoeid.
28
Plaats
Theater
Aard van de bouw
Status
Alkmaar Alkmaar Almelo Almelo Almelo Almere Amstelveen Amstelveen Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam
Theater De Vest Parkhof (pop) Poppodium Theaterhotel Almelo Hof 88 Schouwburg Almere Amstelveens Poppentheater P60 Bimhuis Danshuis De Balie Conservatorium van Amsterdam De Meervaart Nieuwe de la Mar Theaters Ostadetheater Vlaams Cultuurhuis de BrakkeGrond Stadsschouwburg Amsterdam en De Melkweg Musicaltheater De Hallen Comedy Theater in de Nes Het Concertgebouw N.V. Het Muziektheater
renovatie/herontwikkeling nieuwbouw nieuwbouw extra stoelen plaatsen nieuwbouw kantoor- en vergaderruimten renovatie/herontwikkeling verbouw narooipunten volledige nieuwbouw renovatie/herontwikkeling volledige nieuwbouw renovatie/herontwikkeling volledige nieuwbouw volledige nieuwbouw
in studie planontwikkeling planontwikkeling planontwikkeling planontwikkeling planontwikkeling tekeningen en bestek planontwikkeling tekeningen en bestek tekeningen en bestek in studie aanbesteed in studie in uitvoering in studie
renovatie/herontwikkeling
planontwikkeling
volledige nieuwbouw nieuwbouw vernieuwbouw volledige nieuwbouw renovatie/herontwikkeling renovatie en herontwikkeling theatertechniek
in uitvoering planontwikkeling studie aanbesteed in uitvoering
renovatie/herontwikkeling renovatie/herontwikkeling vernieuwbouw nieuwbouw renovatie/herontwikkeling
planontwikkeling planontwikkeling in uitvoering planontwikkeling planontwikkeling
2,6
volledige nieuwbouw vernieuwbouw renovatie/herontwikkeling nieuwbouw renovatie/herontwikkeling nieuwbouw volledige nieuwbouw vernieuwbouw renovatie renovatie/herontwikkeling & trekkenwand renovatie/herontwikkeling renovatie foyer nieuwbouw renovatie/herontwikkeling
in studie aanbesteed in studie planontwikkeling planontwikkeling planontwikkeling aanbesteed planontwikkeling planontwikkeling
79,9 8,5
Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amersfoort Amersfoort Arnhem Arnhem Arnhem Aruba Assen Barendrecht Barneveld Brielle Cuijk Culemborg Delft Delfzijl Den Bosch Den Bosch Den Haag Den Haag Den Haag
Den Haag Den Haag Den Helder Deventer Dinxperlo Doetinchem Doetinchem Dordrecht Dordrecht Drachten Drachten Eindhoven Eindhoven Emmen Emmen Enschede Etten Leur Gorinchem Gorredijk Gouda Groningen Haarlem Hardenberg Harderwijk Hellevoetsluis Hendrik-IdoAmbacht Hengelo Hengelo
Cosmictheater/Made in da Shade Creatheater De Lieve Vrouw Kelder/Eemplein (pop) Huis Oostpool Musis Sacrum / Schouwburg Arnhem LUXORLIVE (pop) Cas Di Cultura De Kolk Theater het Kruispunt Schaffelaar Theater BREStheater Schouwburg Cuijk Theater De Fransche School Stichting Theater Delft c.c. de Molenberg Muziekcentrum de Toonzaal Concertzaal Verkadefabriek Koninklijke Schouwburg/ Het Paradijs Theater Zeebelt
x € Milj euro 21 9,8
0,5 0,07 1,7 0,2 14 50 11 45
31,3
6,8
in uitvoering
4
17 0,6
12 2,8
in studie planontwikkeling planontwikkeling planontwikkeling
1
renovatie vernieuwbouw ateliers, geluidstudio, theaterwerkplaats aanbesteed renovatie/herontwikkeling renovatie/herontwikkeling renovatie/herontwikkeling renovatie/herontwikkeling volledige nieuwbouw volledige nieuwbouw nieuwbouw renovatie/herontwikkeling volledige nieuwbouw nieuwbouw of renovatie renovatie renovatie/herontwikkeling volledige nieuwbouw verbouw volledige nieuwbouw volledige nieuwbouw
aanbesteed planontwikkeling in studie planontwikkeling planontwikkeling aanbesteed in uitvoering planontwikkeling in studie in studie in uitvoering planontwikkeling planontwikkeling in studie planontwikkeling aanbesteed
volledige nieuwbouw
planontwikkeling
22,5
volledige nieuwbouw renovatie/herontwikkeling
in studie deels opgeleverd
2.2
renovatie/herontwikkeling renovatie/herontwikkeling verbouw zaal, foyers en bouw
tekeningen en bestek aanbesteed
8,85 21, 5
tekeningen en bestek aanbesteed
3,8
Philipszaal/Lucent Danstheater Korzo Theater Schouwburg De Kampanje Deventer Schouwburg Klein Theater Dinxperlo Schouwburg Amphion popzaal Bibelot (samen met ToBe) Schouwburg De Kunstmin De Lawei Iduna (pop) Muziekcentrum Frits Philips Plaza Futura Blanco (pop) Theater de Muzeval Podium Twente Theater Congrescentrum De Nobelaer Schouwburg de Nieuwe Doelen Cultureel centrum De Skâns De Goudse Schouwburg De Oosterpoort & de Stadsschouwburg Groningen Stadsschouwburg Theater de Voorveghter 2 bioscoopzalen Kunstcentrum Catharinakapel Theater Twee Hondjes
renovatie/herontwikkeling planontwikkeling
Cascade Metropool Rabotheater Hengelo
renovatie/herontwikkeling volledige nieuwbouw renovatie/herontwikkeling
planontwikkeling
0,9 0,03
in studie aanbesteed tekeningen en bestek
0,7
3,6 5
4
DECEMBER 2007 Buma zegt samenwerking in server op
29 20
De grootste teleurstelling van 2007 was ongetwijfeld dat Buma de samenwerking voor de ontwikkeling van de bouw van een geautomatiseerde afdracht server stopzette. Een werkgroep van 5 betrokken directies, gevolgd door meerdere werkbijeenkomsten met 10 administrateurs en ICT-ers van podia in 2006 en 2007, alles onder de deskundige, maar ook kostbare leiding van TNO eindigde met een prachtig ‘proof of concept’ dat zo gebouwd kon worden. Half december meldde Buma echter dat men zijn kortingsregelingen wilde ‘herzien’. De kortingsregeling vormde de basis van het financieringsmodel voor de server. Wat restte was het onvermijdelijke S-woord (S=stekker). We likken onze wonden en in 2008 wordt samen met Buma nagedacht over een andere aanpak.
10 40 50
8 1,8
29
Plaats
Theater
Aard van de bouw
Status
Hilversum Hoofddorp Hoofddorp Hoogezand Houten Kerkrade Leeuwarden Leiden Leiden Leiden Lochem Maassluis Middelburg Nieuwegein
Tagrijn Schouwburg De Meerse Pophart CKC 't Kielzog Theater Aan de Slinger Theater Kerkrade Stadschouwburg De Harmonie Stadsgehoorzaal & De Waag Leidse Schouwburg LVC Schouwburg Lochem Theater Schuurkerk Stadsschouwburg Middelburg Theater en Kunstencentrum De Kom Doornroosje O42 Lindenbergtheater Concertzaal Oosterbeek
vernieuwbouw bouw vlakke vloer zaal volledige nieuwbouw renovatie volledige nieuwbouw renovatie/herontwikkeling nieuwbouw theatercafe renovatie/herontwikkeling renovatie/herontwikkeling nieuwbouw volledige nieuwbouw renovatie/herontwikkeling aanpassingen Arbo
planontwikkeling tekeningen en bestek in studie planontwikkeling aanbesteed planontwikkeling in studie in uitvoering in studie planontwikkeling in studie in studie tekeningen en bestek
volledige nieuwbouw renovatie + extra zaal nieuwbouw renovatie/herontwikkeling renovatie/herontwikkeling
planontwikkeling planontwikkeling planontwikkeling
Pakhuus Theater De Willem CK theater Oude Luxor Theater Rotterdamse Schouwburg
verbouw renovatie/herontwikkeling renovatie/herontwikkeling volledige nieuwbouw nieuwe beweegbare tribune voor de Grote Zaal volledige nieuwbouw volledige nieuwbouw renovatie nieuwbouw
planontwikkeling planontwikkeling in studie in studie
6 2,1
aanbesteed planontwikkeling in studie in uitvoering planontwikkeling
2
Nijmegen Nijmegen Nijmegen Oosterbeek Oude IJsselstreek Papendrecht Roermond Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam
Theater Hal 4 Theater Zuidplein Nighttown (pop) Lantaren/Venster Concert- en congreszaal De Doelen Scheveningen Fortis Circustheater Sittard Stadsschouwburg Sittard-Geleen Fenix Sittard Sneek Theater Theater de Stoep Spijkenisse Stadskanaal Theater Geert Teis De Meenthe Steenwijk Tiel Schouwburg Agnietenhof Tilburg Theater De NWE Vorst
SILVIA VAN DER MEER Theater De Stoep Marketingmedewerker Activiteit: Groot Verjaardagsfeest op De Parade, 25 juni
Tilburg Tilburg Uden
Spaghetti eten in de regen Een heel erg leuke dag. Met eigen collega’s maar ook met collega’s van andere theaters. Natuurlijk vooral veel met mensen die je kent, maar al een tijd niet hebt gezien of gesproken. Hoogtepunten waren toch wel Leon Giesen en V.I.P. Magic met Quatre mains. Die jongens zitten nu in de Uri Geller Show! Niet echt een hoogtepunt maar toch ook weer leuk: Spaghetti eten in de regen. Het hield niet op net toen wij lekker aan ons maaltje wilden beginnen.
Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht Veghel Veldhoven Venlo Venray Waalwijk Weesp Woerden Zaandam Zaltbommel Zierikzee Zoetermeer Zwolle Zwolle
30
Theaters Tilburg O13 Theater Markant en kleine zaal Stadsschouwburg Kunstcentrum Catharinakapel Muziekpaleis Muziekcentrum Vredenburg De Blauwe Kei Theater de Schalm Theater de Maaspoort Schouwburg Venray Theater de Leest City of Wesopa te Weesp Theater de Kloostertuin, Woerden De Kade Theater De Poorterij Brogum (pop) Stadstheater Theaters Odeon en De Spiegel Hedon (pop)
renovatie grote zaal alleen trekkenwand of opknapbeurt renovatie/herontwikkeling nieuwbouw nieuwbouw volledige nieuwbouw bouw vlakke vloer zaal renovatie/herontwikkeling renovatie/herontwikkeling renovatie voorgebouw, bouw cafe en kleine zaal renovatie/herontwikkeling verbouw renovatie bouw grote vlakke vloer zaal nieuwbouw en/ of herontwikkeling renovatie/herontwikkeling renovatie en nieuwbouw renovatie/herontwikkeling renovatie/herontwikkeling renovatie/herontwikkeling herontwikkeling renovatie foyer renovatie/herontwikkeling renovatie renovatie/herontwikkeling renovatie/herontwikkeling renovatie/herontwikkeling vernieuwbouw renovatie publieksruimten renovatie/herontwikkeling nieuwbouw
in studie
in uitvoering in uitvoering in studie in studie in studie planontwikkeling in studie in studie in studie aanbesteed in studie
in studie in studie planontwikkeling aanbesteed tekeningen en bestek planontwikkeling in studie in uitvoering in studie planontwikkeling in studie in studie in studie planontwikkeling in studie tekeningen en bestek in studie
x € Milj euro
12 1
8,5 10 1,5 2,5
9,5 3 1
11
1,8
17 2 3 tot 5 7 21
0,12 3
10 0,15 100 1 14,5
2,5 2 tot 3
1,5 2,2 6
Bijlage 5. Beschikbare publicaties (publicaties zijn online beschikbaar op www.vscd.nl/publicaties)
Podiumkunsten algemeen • Domeinrapport Cultuur en Vrije Tijd, aanbevelingen van de commissie Stevens, december 2006 • LAGroup, Wat cultuur verdient, Amsterdam, 2006 • Nipo, Bureau Promotie Podiumkunsten, Marktinformatie Podiumkunsten, Amsterdam, 2007 • Nyfer, Marlet, G., Muziek in de stad, Breukelen, 2002 • Atlas Nederlandse Gemeenten 2007: cultuur • Travers, T., The Wyndham Report. The Economic Impact of London’s West End Theatres, London (UK), 1998 • UIT! Naar gesubsidieerde podiumkunsten met een nieuw élan, rapport van de commissie d’Ancona, september 2006 • Boekman 71, Podiumkunsten, augustus 2007, speciaal nummer n.a.v. het 60-jarig bestaan van de VSCD • Theaterinstituut Nederland, Theaters in Nederland sinds de 17e eeuw, Amsterdam, 2007 • Structuur van de Podiumkunsten, voorlopig rapport, Research voor Beleid, november 2007 VSCD publicaties en documenten • Algemene Bezoekersvoorwaarden, Amsterdam, 2002 • Arbeidsvorwaarden in de cultuur, een vergelijkend onderzoek naar 9 verschillende Cao’s MKB-Nederland • Branchecatalogus podiumkunsten Versterkt geluid - VSCD, VNPF, BVD, VVEM, NTB, Kunstenbond CNV, FNV Kiem, en Stichting ArboPodium, september 2006 • Een gepast gevoel van eigenwaarde, handreiking voor lobby bij de gemeenteraadsverkiezingen 2006, Amsterdam, maart 2005 • General Terms and Conditions for Visitors, Amsterdam 2003 • Graafland, E., Een Ongewild Einde, Amsterdam, 2002 • Het Kan Zoveel Mooier in de Podiumkunsten, versterking van de betekenis van de rijksfinanciering, VSCD, Amsterdam, mei 2006 • Hoe werkt de VSCD? korte beschrijving van verenigingsstructuur en werkwijze, Amsterdam, 2002 • Huishoudelijk reglement, 2002 • In gesprek met Dansgezelschappen, aanbevelingen aanbod en afname in de dans, mei 2004, beschikbaar april 2005
• In gesprek met Muziekensembles, aanbevelingen aanbod en afname van de muziekensembles, juni 2004, beschikbaar april 2005 • Mantelovereenkomst VVTP / VSCD, Amsterdam, 2004, herziene versie 2006 • Mantelovereenkomst / Algemene voorwaarden Muziek (FNCI), Amsterdam, 2004 • Model prestatiecontract • Model directiestatuut en voorbeelden • Podia 2005, cijfers en kengetallen van de leden van de VSCD (TAS)*, Amsterdam 2006 • Prijselasticiteiten in de cultuur, onderzoek door bureau APE, René Goudriaan en Nynke de Groot, in opdracht van het ministerie van OCW, december 2007. • Statuten VSCD • Statuten SPTC • Wat doet de VSCD? Korte beschrijving van doelstellingen en activiteiten, Amsterdam, 2002 Congresverslagen • 2005, Waar gááát dit over? verslag van het congres podiumkunsten 2005, Parktheater te Hoorn • Heijne, Bas, Het Morele Tekort van de Podiumkunsten, Parktheater te Hoorn 2005 • Roosen, Adelheid, Liefde op zoek naar zichzelf, congres Parktheater Hoorn, 2005 • Rottenberg, Felix; Spicing up the marriage, de verhouding tussen kunst en politiek, oktober 2004 • Tordoir, Pieter; Wat maakt steden sterk, presentatie over culturele concurrentie tussen steden, oktober 2004 (van het congres in 2006 is geen verslag gemaakt) • Publiek, verslag van congres 2007 op www.congrespodiumkunsten.nl
DECEMBER 2007 11.000 Handtekeningen auteursrecht Het lidmaatschap van de VSCD bij MKB-Nederland blijkt elk jaar weer goud waard te zijn. Niet alleen zinnige adviezen rond arbeidsvoorwaarden die vooral bij de Werkgeversvereniging Nederlandse Podia te stade komen, maar ook in de lobby tegen administratieve lasten en regelgeving slagen we er met MKB-Nederland telkens weer in om deze breder en effectiever te maken. Dat geldt in het bijzonder voor de lobby tegen de almaar uitdijende en vervagende auteursrechten. Daarin hebben we als VSCD mogen meeblazen in een wind die ook elders was opgestoken en overhandigden we maar liefst 11.000 handtekeningen aan de bewindslieden van justitie en economische zaken met de strijdbare titel De Maat is Vol en de daarop volgende bevriezing van de aangekondigde verhogingen bij Buma en SENA. Als allerbelangrijkste, de toezegging van de minister van Justitie dat de wet op het Toezicht herzien zal worden. De eerste stappen zijn gezet op een mars die nog jaren gaat duren.
Juryrapporten • Jurystatuut – opzet en werkwijze jury’s in het algemeen • Juryrapport VSCD-cabaretprijzen 2007, Amsterdam 2007 • Juryrapport VSCD-dansprijzen 2007, Amsterdam 2007 • Juryrapport VSCD-toneelprijzen 2007, Amsterdam 2007 • Juryrapport Jeugdtheater- en concertprijzen 2007, Amsterdam 2007 • Juryrapport Klassieke Muziekprijzen 2007, Amsterdam 2007
31
ACTIVITEITEN IN HET KADER VAN HET 60-JARIG BESTAAN Datum 2007 2 april 4 juni 4 juni 7 juni 8 juni 25 juni 1 juli 19 nov
plaats VSCD Theater a/d Parade, Den Bosch Kon. Schouwburg , Den Haag idem, daarna 13 podia, 2 jaar Theater Kikker, Utrecht Stadsschouwburg, Utrecht De Parade, Rotterdam Boekmanstichting Philharmonie, Haarlem
aard van activiteit Onderzoek Bedrijfsstructuur Wederzijdse Liefde & Begrip Theater van de Toekomst Tentoonstelling Theaterbouw Stage on Stage PEARLE*, VSCD gastheer Groot Verjaardagsfeest Boekman 71 Podiumkunsten Wat kan beter in de Podiumkunsten?
betrokkenen intern/extern intern/gemeenten intern/extern algemeen publiek extern/internationaal extern/internationaal intern extern branchebreed
bereik aantal 8 165 75 200.000 80 40 2.000 2.500 90
60
Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties