Jaarverslag 2013
VluchtelingenWerk Limburg / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
Paul Mpanga is klaar voor de toekomst
Paul Mpanga
Vastberaden Paul klaar voor de toekomst Paul Mpanga (27) uit Oeganda wilde graag snel aan de slag na zijn aankomst in Heerlen. Het was lastig zoeken naar een passende praktijkopleiding. Het werd de bbl-opleiding Logistiek in Venlo, op 1 uur reizen. Maar Paul doet het graag: “Logistiek levert een goede kans op een baan. En je bent niet aan één plaats gebonden. Je kunt overal aan de slag als je de taal maar kent. Ik moest ook veel aan mijn Nederlands werken. Lezen is niet moeilijk, maar de uitspraak is lastig”. De eerste stage ging niet goed. “We begrepen elkaar niet goed en mijn collega’s gingen niet goed met mij om. Terwijl ik wel mijn best deed”. Hij kon na flink zoeken bij Lochtman Vleesspecialiteiten terecht: “Het was spannend. Zonder stageplek kan ik de opleiding niet afmaken. En ja, ik ben nu wel beter op mijn plek”. Op de vraag wat hij in de toekomst wil bereiken, reageerde Paul enthousiast: “ik wil graag een eigen zaak beginnen. Ik denk aan een webshop dat goederen goedkoop kan aanbieden door slimme logistiek. Ik wil graag iets bedenken en het gelijk uitvoeren”. Paul is zeer te spreken over VluchtelingenWerk Heerlen: “Ik vind het heel fijn. Zonder hen was het veel moeilijker. Alles in Nederland is ingewikkeld. Als je niet oplet, heb je zo weer een rekening”. Wat Paul graag aan onze vluchtelingen wil meegeven: “Je moet proberen je aan te passen. Als je op het niveau komt, gaat dat makkelijker. Ook moet je geduldig zijn. Probeer iets te doen wat je over vijf jaar kunt bereiken! Het is niet goed om thuis te blijven”.
“Probeer iets te doen wat je over vijf jaar kunt bereiken”
2 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
Voorwoord Werken voor een glimlach ! Je bent in een land waarvan je de taal en de regels niet begrijpt, geen gesprek kunt voeren en geen vraag kunt stellen. Dan voel je je heel erg alleen. Ook al zijn er mensen om je heen, zoals je buren, dan nog blijf je alleen. En als er dan iemand is die jou wél begrijpt, ook al spreekt die je taal niet, dat voelt als een redder in nood. Het contact wordt gelegd en een vertrouwensband begint te groeien – door vragen te stellen en de ander te leren hoe alles in dit land werkt, zónder daarvoor iets terug te verlangen. Dat is de kracht van de vrijwilliger van VluchtelingenWerk. Dat is de kracht die vluchtelingen in ons werk waarderen. Het werk binnen VluchtelingenWerk wordt steeds complexer. De overheid trekt zich steeds meer terug en digitaliseert, steeds meer loketten worden gesloten. Zelfredzaamheid en meer eigen verantwoordelijkheid voor de burger zijn nu de uitgangspunten. Het is begrijpelijk dat wij ons het type verzorgingsstaat dat we eerder kennen, niet meer kunnen veroorloven en dat er bezuinigd moet worden. Maar wij kunnen mensen, die voor oorlog, geweld en onderdrukking moeten vluchten, niet in de kou laten staan. Ook deze mensen hebben recht op een veilig bestaan.
Zonder de honderden vrijwilligers van VluchtelingenWerk Limburg kunnen wij ons werk niet doen, dat is onze kracht. Vrijwilligers die zich het lot van deze groep aantrekken en een bijdrage willen leveren voor een goede start van een vluchteling. De motivatie van het werken bij VluchtelingenWerk is om een kleine bijdrage te leveren voor die ene persoon die het veel en veel slechter heeft getroffen dan wij. De beloning is vaak niet meer dan een glimlach. Maar deze glimlach is de mooiste beloning die er is.
Chris Baltussen Directeur VluchtelingenWerk Limburg
3 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
Asiel Algemeen In alle asielzoekerscentra verspreid over Limburg is een afdeling van VluchtelingenWerk Limburg gevestigd. Het werk van de medewerkers en vrijwilligers op deze locaties bestaat uit twee hoofdtaken: voorlichting over rechtspositie en juridische begeleiding. De asielzoekers krijgen een individueel aanbod voor het maken van een analyse van het individuele vluchtverhaal (de vluchtverhaalanalyse of VVA). Op basis daarvan wordt bepaald welke inzet zinnig en nodig is voor de verdere asielprocedure. Waar nodig ondersteunt VluchtelingenWerk Limburg de advocaat en bemiddelt of verwijst door naar andere instellingen. Tijdens de juridische begeleiding heeft VluchtelingenWerk Limburg soms te maken met asielzoekers met psychosociale problemen als gevolg van traumatische ervaringen in het land van herkomst. Met asielzoekers waarvan de kans op een positieve beschikking heel klein is, worden de verschillende opties voor de toekomst, mocht legaal verblijf in Nederland niet meer mogelijk zijn, bespreekbaar gemaakt. Asielzoekers die een status hebben gekregen, krijgen advies met betrekking tot hun verdere verblijf in Nederland. Een belangrijk aspect hierbij is het starten van hun aanvraag gezinshereniging, wanneer dat van toepassing is.
sen, apathie, relatieproblemen en zware depressies, regelmatig voor. VluchtelingenWerk Limburg tracht daarom een veilige en vertrouwde basis te vormen waarop men ook na een aantal jaren nog kan terugvallen. Veel van deze vluchtelingen zijn getraumatiseerd en daardoor wantrouwend. Daarom proberen wij allereerst een vertrouwensband op te bouwen en een luisterend oor te bieden. De medewerker van VluchtelingenWerk Limburg probeert zulke condities te scheppen dat de cliënt het werken aan verandering gaat zien als een belang voor zichzelf en daarin ook geactiveerd wordt (motivational congruence). Nazorg en verwijzing naar hulpverlenende instanties is tevens een belangrijke taak van de organisatie. Daarbij vindt veelvuldig overleg plaats met de reguliere hulpverlenende instanties. VluchtelingenWerk Limburg ziet zichzelf niet als probleemoplosser, maar als begeleider van een leerproces.
Het is van essentieel belang de cliënten goed te bejegenen, want ieder mens is uniek en heeft recht op de juiste begeleiding. Integratie is een continu proces. Omdat vluchtelingen door hun achtergrond een kwetsbare groep vormen, komt terugval in de vorm van concentratiestoornis-
In 2013 waren er vijf AZC’s in Limburg: AZC Baexem, AZC Echt, AZC Heerlen, AZC Sweikhuizen (heropend) en AZC Venlo. Op alle vijf centra zijn afdelingen van VluchtelingenWerk actief.
‘Mijn toekomst is een vraagteken’ Toen ik hier kwam, werd mijn toekomst zoals een vraagteken. Ineens is alles anders (mens, cultuur, klimaat). Ik moest als kind beginnen en mijn nieuw leven weer opbouwen stap voor stap, alleenstaand zonder familie en vrienden. Door de hulp van VluchtelingenWerk ben ik te weten gekomen dat met de hulp van een vrijwilliger ik mij niet meer zo alleen voelde. Er waren mensen die mij wilde helpen vanaf de eerste brief die ik natuurlijk niet kon lezen omdat ik de taal niet beheerste. De vrijwilligers hebben mij
4 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
verder geholpen met allerlei dingen, niet alleen de brieven maar ook met de gemeentelijke zaken en de Nederlandse taal. Ik mocht met een taalcoach oefenen wat ik op school leerde. Wat voor mij extra moeilijk blijkt te zijn, is dat er in Limburg overal veel in dialect wordt gesproken, bijvoorbeeld: Waar ik nu voetbal ‘VCH’ daar spreken de jongens alleen maar in het Limburgs met elkaar. Omdat ik daar niks van versta, baal ik hier erg van want je voelt je erdoor buiten de groep gesloten. Rami S.Yousuf
Gezinshereniging
Zodra een verblijfsvergunning is toegekend, wordt de vluchteling in staat gesteld de gezinsleden uit het land van herkomst te laten overkomen, om hier in Nederland gezamenlijk een bestaan op te bouwen. Vanaf 2011 zijn de regels hiervoor verder aangescherpt, voornamelijk om onterechte gezinsherenigingen met pleegkinderen tegen te gaan. Gevolg hiervan is echter ook dat voor hereniging met biologische kinderen scherpere regels gelden. Bovendien wijzigde de IND (Immigratie- en Naturalisatiedienst) plotseling haar werkwijze, wat gezinshereniging moeilijker maakt. Steeds vaker krijgt een aanvrager van gezinshereniging te maken met een negatief MVV-advies (MVV:machtiging tot voorlopig verblijf) waarbij als argumentatie wordt aangevoerd dat de stukken die de cliënt heeft ingediend, niet voldoen aan alle toelatingsvoorwaarden. Ook het ontbreken van officiële bewijsstukken m.b.t. identiteit, bloedverwantschap en/ of het aannemelijk kunnen maken van de familierechtelijke relatie/de gezinsband, wordt als argument aangevoerd. De bewijslast hiervoor door het overleggen van officiële documenten ligt bij de cliënt en dat is een onmogelijke opgave voor personen die uit een land afkomstig zijn waar
geen persoonsregistratie plaatsvindt. Dit standpunt van de IND veroorzaakt veel gevoelens van onbegrip en onmacht bij de cliënt. AMV’s (alleenstaande minderjarige vreemdelingen), krijgen veelal te maken met het feit dat alleen voor de moeder een positief advies wordt uitgebracht en niet voor de vader en de broers en zussen, ook al behoren zij tot hetzelfde gezin. Hierdoor wordt de moeder voor een bijna onmogelijke keuze gesteld: moet zij naar haar minderjarig kind in Nederland afreizen onder achterlating van de andere minderjarige kinderen? Er zou meer betekenis moeten worden toegekend aan de belangen van de achterblijvende kinderen omdat hierdoor een onmogelijke situatie ontstaat die getuigt van een onevenredige hardheid. Deze hardheid is in strijd met artikel 8 uit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens: het recht op eerbiediging van het familie- of gezinsleven. Ook dient meer rekening gehouden te worden met artikel 3 van het Verdrag van de Rechten van het Kind, waarin wordt gesteld dat de belangen van het kind de eerste overweging zouden moeten vormen.
‘Nederland was meteen mijn thuis’ Nasrin Noroozie reisde 18 jaar geleden samen met haar kinderen haar echtgenoot achterna die in Nederland asiel had gekregen. Ze werkt al twaalf jaar als vrijwilliger bij VluchtelingenWerk Limburg. Nasrin doet bijna alles wat een vrijwilliger hier in AZC Heerlen kan doen. Als tolk en als steun én toeverlaat vluchtelingen terzijde staan tijdens hun asielprocedure. Ze gaat mee naar advocaten, naar de Dienst Terugkeer en Vertrek, de medische dienst van het asielzoekerscentrum, het Rode Kruis en de politie. Ze helpt asielzoekers tussen hoop en vrees, mensen die familieleden tijdens hun vlucht kwijt zijn geraakt, kinderen zonder ouders, bejaarden die extra zorg nodig hebben. Maar ze begeleidt ook vluchtelingen die een status krijgen en staan te trappelen een toekomst op te bouwen in Nederland. Ze geeft hen maatschappelijke begeleiding, taalles en helpt bij huisvesting. Thuis in Limburg Als geen ander weet ze hoe het is in een nieuw land te moeten aarden. In 1994 kwam ze samen met haar zoon en dochter uit Iran naar Nederland om herenigd te worden met haar man. Hij was twee jaar daarvoor het islamitische regime van Iran ontvlucht. Met z’n vieren woonden ze een half jaar in één kamer. Haar vader was net in Iran overleden, ze had heimwee naar haar moeder. Toch voelde Nasrin zich vanaf de eerste dag in Limburg meer thuis dan in haar vaderland. Vanwege de vrijheid die ze nooit had gekend en waar ze nu met volle teugen van genoot. Maar met die vrijheid kon haar man niet omgaan. Ze scheidden. Nasrin stond voor de keuze: of werk vinden in Nederland, of terug naar Iran. ‘Mijn kinderen achterlaten in Nederland, dat kon ik niet’, zegt Nasrin vol overgave. ‘En daarbij, Nederland was meteen mijn thuis. Ik wilde graag werken en de Nederlandse taal leren. In Iran werkte ik vroeger ook. Voordat ik trouwde, gaf ik les aan mensen die analfabeet zijn’. Via een gemeentelijk re-integratiebureau kon ze aan de slag bij VluchtelingenWerk. ‘Ze hadden mij hard nodig, omdat ik de taal van Iraniërs, Afghanen en Koerden spreek. Ik kreeg gelijk een contract’. Na vijf jaar kon de gemeente haar contract niet verlengen. Maar ze ging door, als vrijwilliger. Nummertjes trekken In haar werk put ze vaak uit eigen ervaring. Alles wat zij had willen weten toen ze net in Nederland was, maar niemand haar vertelde,
5 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
doceert ze nu aan haar cliënten. ‘Hoe een nummertje trekken werkt, dat verkeersovertredingen boetes opleveren, waar boodschappen voordelig zijn, hoe te achterhalen of varkensvlees in een product is verwerkt’. Ze wijst hen eveneens op de gevaren van meedoen aan een loterij. ‘Vluchtelingen zijn in de zevende hemel als ze een status krijgen. Krijgen ze een woning, dan stijgen ze nog hoger. Sommigen denken: We hebben een huis, we zijn vrij en kunnen alles doen wat we willen. Ze worden lid van de loterij en denken zo rijk te worden. Maar zo werkt het niet, zo’n loterij is weggegooid geld’. Taal leren ‘Er was hier een man die net een status heeft gekregen. Ik vroeg hem: ‘Wat ga je nu doen?’ Hij antwoordde dat hij zo snel mogelijk als vrachtwagenchauffeur wilde werken. Dat vond ik niet verstandig. Als je hier wilt wonen, zei ik, moet je eerst de taal leren. Anders krijg je spijt. In een land waarvan je de taal niet spreekt, de mensen niet verstaat, de letters niet kunt lezen, leef je als een doofstomme’. Stralend zegt ze: ‘Ik gaf taalles aan een groep analfabete Afghanen. Zij waren zó blij dat ze leerden lezen en schrijven in het Nederlands, alsof ze blind waren en leerden zien. ‘Je gaat naar de hemel’, zei een van hen. Dat was een heel mooi moment’. Uit: ‘Fietsen met tegenwind – over vluchtelingen en integratie’, een uitgave van VluchtelingenWerk Nederland
Project Duurzame Terugkeer De aanleiding
Het Nederlandse asielbeleid is erop gericht vreemdelingen die geen verblijfsvergunning hebben of krijgen te doen terugkeren naar het land van herkomst. Uitgangspunt hierbij is dat iedereen die terug wil, ook terug kan keren. De vreemdeling is zelf verantwoordelijk voor zijn of haar terugkeer. De overheid heeft in het terugkeer proces een faciliterende rol. De praktijk laat zien dat bij terugkeer vaak praktische, maar ook emotionele problemen een hoge drempel vormen. Gevoelens over de redenen van het vertrek destijds, ontbrekende huisvesting, werkgelegenheid, medische voorzieningen en onderwijs vormen een belemmering voor een goede terugkeer. Het project Duurzame Terugkeer is erop gericht de terugkeerbelemmeringen van (ex) asielzoekers en ongedocumenteerden weg te nemen om zo een perspectiefvolle en duurzame terugkeer te bevorderen. Voor VluchtelingenWerk is terugkeer duurzaam als de terugkeer niet gedwongen is en de asielzoeker voldoende is toegerust om in het land van herkomst te kunnen herintegreren op medisch, psychosociaal en economisch vlak. Er wordt ook wel gesproken over vrijwillige terugkeer, maar de vrijwilligheid is zeer beperkt; een afwijzing van een asielverzoek leidt tot een situatie waarin terugkeer een bijna automatisch gevolg is. Vrijwilligheid/zelfstandigheid en duurzame terugkeer moeten dan ook worden opgevat als alternatief voor de focus op dwang en drang en gedwongen terugkeer die de overheid kan hanteren.
Aanvragen
Aanvragen voor terugkeer komen meestal van cliënten die een Dublinprocedure hebben. (Dublin-procedure: de landen van de Europese Unie hebben wettelijke afspraken gemaakt over welk land verantwoordelijk is voor de behandeling van een asielaanvraag. Als er duidelijke aanwijzingen zijn dat Nederland niet verantwoordelijk is voor de behandeling van de asielaanvraag, start de zogenaamde Dublin-procedure. Zolang deze Dublin-procedure loopt, wordt een asielaanvraag niet inhoudelijk in behandeling genomen door de IND (Immigratie- en NaturalisatieDienst). Terugkeer is dan vaak niet mogelijk omdat deze cliënten ongedocumenteerd zijn en de periode van 3 weken die het IND wel
6 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
Projectactiviteiten
De belangrijkste activiteiten van het project zijn: Informatie beschikbaar stellen om een weloverwogen keuze te maken ten aanzien van terugkeer: Het geven van voorlichting aan (ex) asielzoekers over de mogelijkheden tot vrijwillige en duurzame terugkeer. Daarnaast ook het geven van informatie over alle verwante onderwerpen zoals illegaliteit of herhaalde aanvragen. Samen met de cliënt maakt de begeleider inzichtelijk wat de (on)mogelijkheden zijn van illegaal verblijf in Nederland en de eventuele individuele consequenties van een dergelijke keuze. Bemiddeling van terugkeerders door doelgerichte en persoonsgerichte begeleiding en doorverwijzing naar andere partners binnen dit project. Deze partners zijn de stichting Maatwerk bij Terugkeer, Pharos, Heathnet TPO, UAF, IntEnt en Beyond Borders Organiseren van scholingsdagen voor begeleiders. Het project wordt mede mogelijk gemaakt door de Stuurgroep Vrijwillige Terugkeer en het Europees Terugkeer Fonds.
wil geven te kort is om reisdocumenten te verkrijgen. Men komt pas informatie vragen als er een beroep loopt en de advocaat aangeeft dat er geen kans van slagen is (ook niet bij herhaald asiel). Terugkeer is pas bespreekbaar op het moment dat de “28 dagen periode”gaat lopen. De tijd is dan meestal te kort en veel mensen vertrekken dan ook met onbekende bestemming, veelal in de illegaliteit. In AZC’s in Limburg geven wij voorlichting over de consequenties van het leven in de illegaliteit en dat men zich nog bij VluchtelingenWerk kan melden als men een project terugkeer wil inzetten.
Esther Nauts, Projectcoördinator Duurzame Terugkeer op Maat.
Project Blik op de Toekomst Het project Blik op de Toekomst heeft als doel (bijna) uitgeprocedeerde en illegale asielzoekers en vluchtelingen te ondersteunen bij het vinden van een nieuw toekomstperspectief.
Achtergrond
Sinds de invoering van de Vreemdelingenwet 2000 is het accent en de druk die is komen te liggen op terugkeer van asielzoekers wiens aanvraag is afgewezen alleen maar toegenomen. De praktijk leert echter dat de effectuering van de terugkeer bijzonder lastig blijkt. Veel afgewezen asielzoekers willen of kunnen niet terugkeren en verblijven illegaal en zonder voorzieningen in Nederland. Zij leven hierdoor in moeilijke leefomstandigheden en met een onzekere toekomst. Dienstverlening rond toekomstperspectief en/of duurzame terugkeer is voor deze mensen dan ook van groot belang. VluchtelingenWerk wil graag de begeleiding bieden die deze mensen nodig hebben door ze stap voor stap uit te leggen welke mogelijkheden ze hebben, zodat ze een weloverwogen beslissing kunnen nemen over hun toekomst.
Wat doet VluchtelingenWerk?
De begeleiding die geboden wordt, is bedoeld voor mensen die als asielzoeker of vluchteling naar Nederland zijn gekomen en inmiddels bijna of helemaal uitgeprocedeerd zijn. De meeste mensen komen binnen bij de steunpunten via de spreekuren van VluchtelingenWerk of na doorverwijzing door andere organisaties.
7 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
De medewerkers van de steunpunten bieden ondersteuning door het voeren van counselinggesprekken. Hierbij wordt samen met de cliënt gekeken of er nog mogelijkheden zijn voor een (nieuwe) procedure en, zo niet, wat de mogelijkheden zijn voor de toekomst. De consequenties van illegaliteit en de kansen en mogelijkheden bij terugkeer naar het land van herkomst worden besproken. Bij signalering van psychosociale problemen wordt de cliënt begeleid door een counselor die werkzaam is op de steunpunten. De cliënt wordt gestimuleerd zelf een realistisch plan voor de toekomst te bedenken, maar wordt ook begeleid door iemand van VluchtelingenWerk die helpt belemmeringen weg te nemen en mogelijkheden uit te zoeken in het land van herkomst. Als de cliënt kiest voor terugkeer, kan de cliëntbegeleider doorverwijzen naar Maatwerk bij Terugkeer die helpen bij (onder andere) het verkrijgen van documenten en financiële ondersteuning, bij het terugvinden van familie, het vinden van een woning of het opzetten van een eigen bedrijf in het land van herkomst.
Land van herkomst
Personen Teruggekeerd in begeleiding
Irak 4 2 Sierra Leone 1 Nigeria 1 Servië 1 Afghanistan 3 Ivoorkust 1 Burundi 1 Somalië 4 3 Georgië 1 1 Eritrea 1 TOTAAL 18 6
Een taalcoach... dat ben je nog niet zo één twee drie! Ik werd door een oud-collega getipt om als taalcoach aan de slag te gaan. Mijn eerste reactie was: ‘een taalcoach, wat is dat?’ Ik heb een afspraak gemaakt met de coördinator. Nou er ging een wereld voor mij open. Wat doen ze allemaal en wat lijkt dat leuk! We spraken af dat ik een keer met een tweetal andere coaches mee zou lopen. De volgende week al zat ik aan tafel met een dame uit Sudan en een andere dame uit de Oekraïne. Dat is toch wel andere koek als een gesprek met een beleidsadviseur uit Amsterdam of de vijfentwintighonderste ontmoeting met een accountmanager. Zo hoor je echt nog eens wat van de wereld om je heen. En dat was eigenlijk wat ik zocht. In mijn werkende leven fietste ik ´s morgens van Landgraaf naar APG, onderweg zag ik veel allochtone mensen en ik vroeg mij altijd af of die ´s avonds aan de telefoon hun nieuwtjes uitwisselden met familie en vrienden in Istanboel, Bagdad en nog verder. Het leek heel interessant en zinvol en ik ben er ook aan begonnen. Ik moet eerst een basiscursus volgen. Nu help ik bij een groep analfabete vluchtelingen. Ik heb mij nooit gerealiseerd wat analfabeet zijn betekent. Zit ik aan tafel, leg met hen de lettertjes M E L K en dan? Wat betekent dat? Je ziet ze verbaasd kijken. Door via Google afbeeldingen te tonen wat een woord betekent zie je de herkenning. En na enkele dagen zie ik wat in hun mimiek, we lachen met elkaar, er komen de eerste schuchtere vragen. Ik vraag ze regelmatig hoe een Nederlands woord in hun taal heet. Een win-win situatie dus.
8 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
Ik ben echter ook verrast, laten we maar zeggen positief. Na een paar weken voelt het rondlopen tussen de andere coaches, docentes en andere vrijwilligers ook wel een beetje of je aan het ‘onthuiden’ bent. Wie je bent is vergeten, wat je kunt weet niemand, wat ermee gebeurt moet nog blijken. Met al mijn enthousiasme schrok ik van eerste reacties waarin wel eens ‘dat doen we hier niet’ en ‘daar hebben we geen tijd voor’ viel. Even vroeg ik mij af of ik wel op mijn plaats was. Maar dan gebiedt mij ook bescheidenheid, ik loop er pas een paar weekjes rond. Mensen doen hun stinkende best voor de vluchtelingen en gewoon rondkijken en opsnuiven werkt louterend en vallen dingen uiteindelijk ook op hun plaats. Mijn ideeën over ervarend leren kan ik in mijn taalcoachrol kwijt. Ik hoop nog anderen enthousiast te krijgen voor zogenaamde ‘thema of ervaringsmiddagen’ voor de taal lerende Vluchtelingen. Middagen waarbij thematisch, door de stad struinend op weg naar de gemeente, bank of politie de taal gebruikt wordt. Waar telefoonkringen over heel Parkstad mensen met bereidheid om te helpen beschikbaar zijn als er eens een tolk nodig is of in een noodgeval iemand die een hand houdt. Mijn eerste vier weken zitten er zo’n beetje op. Vreemd, soms oncomfortabel maar steeds vaker leuk, verrassend. Het verrijkt mij. En daarvoor ben ik de mensen, vluchteling of professioneel nu al dankbaar voor. Bert Boijmans, taalcoach Heerlen
Integratie Integratie heeft tot doel mensen op te nemen in de maatschappij. VluchtelingenWerk Limburg coacht al jaren de statushouders zodat ze straks zo maximaal mogelijk kunnen participeren in de Nederlandse samenleving. Coaching bij vestiging
Zodra een verblijfstatus is toegekend en de statushouder zich bij VluchtelingenWerk Limburg meldt voor hulp, gaat het traject “coaching bij vestiging” van start. Doorgaans wordt hiervoor een termijn van maximaal zes maanden aangehouden. De begeleiding begint op het moment dat cliënten een woning bezichtigen en het huurcontract ondertekenen. Vanaf dat moment moeten in een dag veel zaken geregeld worden: aanmelden bij de lokale locatie van VluchtelingenWerk Limburg, inschrijven bij de gemeentelijke basisadministratie, en een intake gesprek met sociale zaken. Om het huis te kunnen inrichten wordt door de gemeente een inrichtingskrediet verstrekt. Zodra ze de inrichtinggelden hebben ontvangen moet binnen twee weken het AZC worden verlaten. Vaak is er vertraging bij het verkrijgen van het inrichtingskrediet, en komt de cliënt in een leeg huis. Dat brengt veel onzekerheid met zich mee, en in veel gevallen opbouw van schulden. VluchtelingenWerk Limburg probeert hierin de cliënten waar mogelijk te begeleiden, zodat het opbouwen van een menswaardig bestaan binnen de betreffende gemeente zo snel mogelijk wordt verwezenlijkt.
De taalcoach geeft dit soort signalen door aan de lokale coördinator. Voor succesvolle taalcoachingstrajecten is een goede match belangrijk: het moet natuurlijk wel klikken tussen de vluchteling en de taalcoach. Daarom zorgt de projectleider of –coördinator voor een zorgvuldige koppeling. En mocht het toch niet prettig verlopen, dan kan men altijd op deze contactpersonen terugvallen. Daarnaast krijgen de vrijwillige taalcoaches een training ‘Methodisch handelen als taalcoach’ aangeboden om te leren waarop gelet moet worden bij communicatie vanuit verschillende culturen.
Project Taal in Beweging
Coaching bij integratie
Zodra een cliënt (vaak met hulp van VluchtelingenWerk Limburg) is gehuisvest in een gemeente, heeft hij/zij nog recht op een aantal maanden begeleiding. Dit wordt bij VluchtelingenWerk Limburg ‘coaching bij integratie’ genoemd. In de praktijk blijkt dat het merendeel van de personen die een traject ‘coaching bij vestiging’ hebben gehad, ook begeleiding bij integratie krijgen van VluchtelingenWerk Limburg. Het doel van de coaching is de cliënt vaardigheden en kennis bij te brengen die nodig zijn voor het ontwikkelen van een onafhankelijke positie in de Nederlandse maatschappij. Hieronder valt een breed scala van mogelijkheden: begeleiding bij de dagelijkse gang van zaken, taalondersteuning, begeleiding bij het zoeken van werk, enzovoorts… Vaak worden er vanuit VluchtelingenWerk Nederland projecten geïnitieerd, die door VluchtelingenWerk Limburg in de provincie worden uitgerold. In het hoofdstuk ‘Projecten’ zijn diverse van deze projecten uitgebreid beschreven.
Taalcoaching
Een onderdeel van de coaching bij integratie is het project ‘Taal in Beweging’. Vanuit deze projectfinanciering - mede mogelijk gemaakt door het Europees Vluchtelingen en Integratiefonds en Provincie Limburg - worden taalcoaches gefaciliteerd. In het volgende hoofdstuk wordt hier verder op ingegaan. Taalcoaches zijn vrijwilligers die één-op-één met vluchtelingen op pad gaan in de Nederlandse samenleving. De taalkoppels spreken één à twee uur per week af om de taal te oefenen in verschillende situaties. Dat kan bijvoorbeeld door een spelletje scrabble, praten over familiefoto’s, samen koken, naar een museum gaan of een boek zoeken in de bibliotheek. Het taalcoachproject is niet bedoeld als vervanging voor de taalles, maar werkt natuurlijk wel aanvullend. Taalcoaching stimuleert de Nederlandse taal in alledaagse situaties te gebruiken. Tot slot heeft een taalcoach oog voor eventuele knelpunten op het juridische, sociale, psychische, financiële, of medische vlak. Heeft iemand schulden, psychische problemen of spelen andere zaken die het leren van de taal en participatie in de weg staan?
9 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
Op 1 juli 2012 is het project Taal in Beweging van start gegaan. Het project wordt deels gesubsidieerd door het Europese Vluchtelingen- en Integratie- Fonds. Naast VluchtelingenWerk Limburg nemen ook 11 andere regionale Stichtingen van VluchtelingenWerk deel aan het project. De ambitie is dat 2600 vrijwilligers met vluchtelingen in gesprek gaan om de Nederlandse taal te oefenen en te verbeteren. Daarnaast betekenen 2600 taalkoppelingen ook even zoveel gebouwde bruggetjes in onze samenleving. Mensen die elkaar leren kennen, elkaar kunnen bevragen, die tradities en waarden uitwisselen. Waar niet wordt gesproken óver, maar gepraat mét! De doelstelling van VluchtelingenWerk Limburg is binnen twee jaar (het project eindigt op 1 juli 2014) 400 vluchtelingen aan een taalcoach te koppelen. De taalkoppels trekken tenminste een half jaar gedurende minimaal anderhalf uur per week samen op om de taalbeheersing van de vluchteling te verhogen en het sociale netwerk van de vluchteling uit te breiden om op verschillende niveaus actief te participeren in de samenleving. Vernieuwend in dit project is dat er specifiek aandacht wordt besteed aan netwerkopbouw, gericht op participatie en arbeidsperspectief van vluchtelingen. De vluchteling wordt in staat gesteld een netwerk op te bouwen gericht op meer sociale contacten of (vrijwilligers)werk. Vanuit dit netwerk kan de vluchteling zijn of haar activiteiten uitbreiden. Ook de doorverwijzing naar maatschappelijke begeleiding bij gesignaleerde knelpunten op ander gebied dan taalbeheersing is een vernieuwend element. Hierdoor kunnen vluchtelingen ook effectief ondersteund worden bij problemen waarmee zij worden geconfronteerd. De vluchteling kan eventueel in contact worden gebracht met maatschappelijke begeleiding bij VluchtelingenWerk of een vergelijkbare dienst bij een andere organisatie. Van daaruit kan een vluchteling met reguliere hulpverlening in contact worden gebracht indien dit nodig is.
Taalcoach Cari met Micha
‘Dit is een goed land om mijn dromen waar te maken’ Micha (29) komt uit Iran en woont nu tweeënhalf jaar in Roermond. Hij werd bij aankomst begeleid door VluchtelingenWerk Roermond. Na zes maanden kreeg hij een taalcoach. Er zouden nog drie volgen. De eerste drie moesten wegens omstandigheden stoppen. Toch zet Micha door. ‘Iedere taalcoach was een nieuwe ervaring. De eerste taalcoach was een advocaat. Ik ben met hem naar de rechtbank in Den Bosch gegaan, dat was interessant. Ik keek naar de mensen, naar wat ze deden. Ik leerde over het recht. Dat was heel belangrijk voor mij om te weten hoe de regels zijn in dit land, hoe het recht is’. Later begeleidde Annie hem. ‘Ja, mevrouw Annie was super, ik heb veel van haar geleerd. Ze heeft me geholpen met studeren, met de grammatica. Ik wilde mijn niveau verbeteren’. Nu heeft hij Cari als taalcoach. Vanwege haar onderneemt hij veel activiteiten. ‘Ik wandel samen met een groep en ik sport elke avond 2 uur. Ik loop ook stage bij een kledingreparatiebedrijf. Verder bezoek ik de bibliotheek, musea en winkels die voor mij interessant zijn’.
10 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
Micha heeft al een duidelijk beeld voor de toekomst: ‘Toen ik een kind was, wilde ik designer worden. Ik was zes jaar toen mijn vader door een auto-ongeluk blind werd. Ik was moest voor mijn familie zorgen. Ik heb geleerd in mijn leven dat ik hard moet werken en actief moet zijn. Ik heb veel ervaring als kleermaker opgebouwd. Toen ik in Nederland kwam, dacht ik: ‘Ik kan hiermee doorgaan, dit is een goed land voor mij om mijn dromen waar te maken’. Eerst wil ik het Staatsexamen halen. Daarna wil ik een opleiding Design volgen en de Nederlandse woorden en uitdrukkingen leren die in mijn vak gebruikt worden. Ik wil uiteindelijk mijn eigen zaak openen’. De steun door VluchtelingenWerk wordt door Micha zeer gewaardeerd: ‘Ik wil alle taalcoaches en de inzet van VluchtelingenWerk bedanken. Mijn vertrouwen naar VluchtelingenWerk kan ik niet benoemen en beschrijven’. Awaz Hamma, coördinator van Roermond, interviewde Micha.
Juridische begeleiding
Een specifiek onderdeel van maatschappelijke begeleiding is hulp bij juridische kwesties. De vrijwilligers die de cliënten hierbij ondersteunen bezitten een hoge mate van expertise op dit gebied. Veel regels en wetten veranderen in de loop van de tijd. Medewerkers worden hierin continu bijgeschoold en er worden diverse themabijeenkomsten georganiseerd waarbij kennisoverdracht en -uitwisseling centraal staan. Hierdoor zijn zij in staat de cliënt vakkundig te helpen en kunnen zij hun kennis overdragen aan nieuwe vrijwilligers. Cliënten komen vaak met vragen en problemen met betrekking tot gezinshereniging, naturalisatie en de verblijfsvergunning. Daarnaast wordt er ook begeleiding aan uitgeprocedeerden geboden. Vluchtelingen kunnen zelfstandig vaak niet effectief gebruik maken van de bescherming waar ze, op grond van Nederlandse wetgeving en internationale verdragen, recht op hebben. In het kader van de juridische begeleiding wordt naast de gebruikelijke contacten met advocaten, ambassades, Immigratie en Naturalisatie Dienst, Internationale Organisatie voor Migratie, Vreemdelingen Dienst en de Dienst Terugkeer en Vertrek, samengewerkt met uiteenlopende niet gouvernementele organisaties zoals het Rode Kruis, Cordaid, Amnesty International en Human Rights Watch.
Regionaal Steunpunt Rechtsbescherming
Het Regionaal Steunpunt Rechtsbescherming (RSR) is in 2013 landelijk opgericht. Ook de regionale stichting Limburg heeft nu beschikking over het RSR. VluchtelingenWerk is niet in elke gemeente in Limburg vertegenwoordigd. Deze gemeenten hebben besloten zelf juridische hulp te bieden aan vluchtelingen of het uit te besteden aan een welzijnsorganisatie. Dit zijn de zogenoemde ‘witte vlekken gemeenten’. Het probleem dat ontstaat is dat een vluchteling de vertrouwde juridische ondersteuning van Vluchtelingenwerk ontbeert indien hij uitstroomt naar een ‘witte vlek gemeente’. Omdat niet elke gemeente gespecialiseerd is in het vreemdelingenrecht, bestaat de kans dat de vluchteling onvoldoende, of in het geheel niet, geholpen wordt. De juridische (verblijfsrechtelijke) ondersteuning is erop gericht dat vluchtelingen in de gemeenten zorgvuldig geïnformeerd worden over de voor hen relevante onderdelen van de vreemdelingenwetgeving. Zij worden zich bewust van hun rechten, plichten en de procedures behorende bij de verblijfsvergunning en de tijdens hun verblijf mogelijke wijzigingen of intrekking daarvan. Op basis daarvan zijn zij in staat een afgewogen keuze te maken voor hun toekomst. Dit geldt binnen de gemeenten voornamelijk voor degenen met een tijdelijke verblijfsvergunning; zij moeten 5 jaar lang rekening houden met intrekking van die vergunning. Het doel is vluchtelingen uit alle Limburgse gemeenten te helpen wanneer de gemeente de juridische bijstand niet kan verlenen. Naast het ondersteunen van cliënten, ondersteunt het RSR ook vrijwilligers binnen Vluchtelingenwerk.
11 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
Participatie Vluchtelingen moeten zelf aan de slag om in te burgeren en te integreren. Integratie is een tweezijdig proces: succesvolle integratie vraagt inspanning van de vluchtelingen en van de ontvangende samenleving. Participatie, communicatie en emancipatie zijn kernwoorden in dit proces. De overheid heeft de ambitie alle burgers te laten participeren in het maatschappelijk leven. Uitgangspunt daarbij is economische zelfredzaamheid door middel van deelname aan de arbeidsmarkt. Hoe groter de afstand tot de arbeidsmarkt, des te groter de nadruk op de zorgplicht van de gemeente. Essentieel is het continu bieden van een perspectief voor de vluchteling, in termen van werk (-ervaring), opleiding, sociale participatie, enzovoorts.
Met deze wijze van werken willen wij het “maatschappelijk verantwoord alternatief en aanvullend op de arbeidsparticipatiemarkt” zijn. We begeleiden vanuit ideële motieven met een zakelijke benadering om met inzet van vrijwilligers te bevorderen dat vluchtelingen steeds meer participeren. Daarmee onderstrepen we ons doel: het werken aan deelname van de vluchtelingen in de samenleving tot op de hoogst haalbare trede van de participatieladder.
Daarnaast zet VluchtelingenWerk Limburg op alle niveaus in op het verbeteren van de leefbaarheid en de sociale omgeving. Niet alleen de aanpak in de wijken is hier een voorbeeld van, maar ook de initiatieven om bevolkingsgroepen bij elkaar te brengen. Dat contact, die ontmoeting, het noodzakelijke burgerinitiatief en de participatie gaan verder dan de sociaal economische arbeidsparticipatie.
In 2013 heeft VluchtelingenWerk Limburg/Emplooi Limburg trajecten uitgevoerd voor een aantal gemeenten. Hierin werd samengewerkt met het UAF (Stichting voor Vluchteling Studenten) en het UWV werkbedrijf om degene met een verblijfsvergunning naar vrijwilligerswerk, stage, werkervaringsplaats of een betaalde baan te leiden. De adviseurs van Emplooi hadden hierin de taak om de doelgroep verder te begeleiden totdat ze bemiddelbaar waren en zich bezig te houden met de bemiddeling naar werkgevers toe. Zowel de begeleiding als de bemiddeling werd uitgevoerd door vrijwilligers en ondersteund door een coördinator.
Arbeidsparticipatie / Emplooi
De organisatie Emplooi is al twintig jaar landelijk actief op het gebied van arbeidsbemiddeling voor vluchtelingen met een verblijfsstatus. Door herschikking zijn de taken gedecentraliseerd naar de regio’s. In Limburg is dit proces goed verlopen en zijn de Emplooi- adviseurs vanaf januari 2010 onderdeel van VluchtelingenWerk Limburg. Het hoger doel is volledige participatie van de asielmigranten en daar hoort het volledig zelfstandig zijn en het voorzien in eigen inkomsten bij. Re-integratie van specifieke doelgroepen staat al jaren behoorlijk onder druk en dat zal de komende jaren niet beter worden. De doelgroep asielmigranten, die al een grotere achterstand heeft op de arbeidsmarkt, zal hiervan extra de gevolgen ondervinden. De medewerkers van Emplooi bieden hierbij individuele ondersteuning; een extra aanvulling naar de werknemer en een werkgever.
De Participatieladder
De participatieladder onderscheidt zes participatieniveaus: geïsoleerd, informele sociale contacten, deelname aan georganiseerde activiteiten, onbetaald werk, betaald werk met en zonder ondersteuning. De participatieladder wordt voor onze doelgroep ingezet ter bevordering van integratie leidend tot participatie. Integratie van allochtone burgers is participatie in zowel de eigen als in de Nederlandse cultuur. We spreken van een succesvolle integratie als hij een gelijke juridische positie heeft, gelijkwaardig deelneemt op sociaaleconomisch terrein, kennis heeft van de Nederlandse taal en de gangbare waarden, normen en gedragspatronen respecteert en toepast. Dan kan iemand ook op meer terreinen participeren.
6 Betaald werk 5 Betaald werk met ondersteuning 4 Onbetaald werk 3 Deelname aan georganiseerde activiteiten 2 Sociale contacten buitenshuis 1 Geïsoleerd
Participatieladder 12 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
Doel van de participatie: Allochtone burgers halen het maximaal haalbare uit hun mogelijkheden om zo hoog mogelijk op de participatieladder te komen. Wanneer bepaalde groepskenmerken er de oorzaak van zijn dat sommige inwoners (tijdelijk) niet kunnen participeren, is dat een reden om iets te doen aan deze specifieke kenmerken. In feite gaat het er om de belemmeringen, die de achterstand veroorzaken, weg te nemen. Startbaan
Een leven in veiligheid is pas compleet als je je kunt ontwikkelen en jezelf nuttig kunt maken. Voor vluchtelingen betekent dit dat zij hun beroep kunnen uitoefenen, vakmanschap kunnen integreren in hun nieuwe omgeving, betaald werk krijgen voor hun inspanningen en geaccepteerd worden door de samenleving. Werk is voor vluchtelingen van doorslaggevend belang. Het is de sterkste integratiemotor om een volwaardige plek in de maatschappij te verwerven. Helaas hebben veel vluchtelingen een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt. Dat komt bijvoorbeeld omdat ze geen professioneel netwerk hebben of omdat hun diploma’s niet worden erkend. Mede hierdoor heeft slechts 36 procent van de vluchtelingen in Nederland een betaalde baan, tegenover 68 procent van de autochtone bevolking. Het merendeel van deze vluchtelingen staat te trappelen om aan de slag te gaan en is ontzettend gemotiveerd.
Startbaan: vluchtelingen aan de slag
Met het landelijk project Startbaan gaat VluchtelingenWerk (samen met Stichting voor Vluchtelingenstudenten UAF) in drie jaar tijd 600 vluchtelingen naar een baan, opleiding of stageplaats begeleiden. VluchtelingenWerk en UAF bouwt een netwerk van werkgevers en werkgeversorganisaties, gemeenten en opleidingscentra, en leggen contacten met vluchtelingen die we gaan ondersteunen bij het vinden van een geschikte baan of opleiding. Dit 3-jarig project wordt mede mogelijk gemaakt door de Postcodeloterij.
13 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
Onze aanpak
Er komt meer bij kijken dan alleen de bereidheid van werkgevers om vluchtelingen aan te nemen. Daarom steekt VluchtelingenWerk veel tijd in persoonlijke begeleiding van werkzoekende vluchtelingen. Wij beschikken over jarenlange ervaring op dit vlak. Persoonlijke groei van vluchtelingen staat centraal: het loopbaantraject of het werk moet passen bij de persoon, maar ook perspectief bieden. We streven onder andere naar leer-werktrajecten, waarbij werk of stage gecombineerd wordt met studie en begeleiding om bijvoorbeeld een taalachterstand in te lopen. In bepaalde sectoren, zoals de zorg en techniek, worden flinke arbeidstekorten in de nabije toekomst verwacht. Startbaan haakt daarop in.
Jobcarving, een nieuw fenomeen Bij jobcarving wordt bestaande functies opgesplitst om banen te creëren voor mensen met beperktere mogelijkheden. Niet alleen zij profiteren hiervan, maar ook het bedrijf zelf. Werkgevers die jobcarving inzetten, knippen functies op in gespecialiseerd en ongeschoold werk. Werk uit de laatste categorie kan een interessante baan opleveren voor mensen met beperktere mogelijkheden. Dan gaat het bijvoorbeeld om telefoontjes beantwoorden, interne post rondbrengen of de administratie bijhouden. Jobcarving helpt de personeelskosten te verlagen. Er hoeft minder gauw extra gespecialiseerd personeel aangenomen te worden omdat de huidige medewerkers efficiënter kunnen werken. Het voordeel van jobcarving is dat gespecialiseerde medewerkers in het bedrijf zich volledig kunnen richten op hun hoofdwerkzaamheden. Daarnaast leveren loonkostensubsidies financiële voordelen op. Emplooi zoekt mogelijkheden in samenwerking met werkgevers om banen te creëeren d.m.v. jobcarving. Dat gebeurt al bij het project ‘Vrouw en Werk’.
Verantwoord ondernemen
We werken de komende drie jaar intensief aan het opbouwen van een uitgebreid en blijvend netwerk van bereidwillige werkgevers. Door vluchtelingen in dienst te nemen, laten werkgevers zien maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Daarnaast biedt het de mogelijkheid om een meer divers personeelsbeleid te voeren.
Positieve beeldvorming
Met dit project willen we tevens de vooroordelen over vluchtelingen wegnemen. Dit doen we door zowel werkgevers als werknemers op een positieve manier kennis met hen te laten maken. Wie eenmaal de verhalen van vluchtelingen heeft gehoord, zal meer begrip hebben voor hun situatie.
v.l.n.r.: Awaz Hamma, coördinator en Razia
Razia uit Irak begon 15 jaar geleden in Roermond
‘Als ik ouderen blij kan maken ben ik zelf ook blij’ Zo omschrijft Razia het gevoel dat bij haar opkomt als ze over haar werk praat. Maar het maakt haar niet zomaar blij. Het compenseert het gemis van haar eigen ouders die zijn achtergebleven in haar thuisland Irak. Razia voelt zich nu op haar plek, maar hoe anders was dat toen ze 15 jaar geleden in Nederland aankwam. ‘Alles was zo anders, dan ik gewend was. Een andere cultuur, een andere taal, andere gewoontes’. Het viel haar zwaar, moet ze toegeven en ze schaamde zich in eerste instantie om deel te nemen aan de taalcursus. In Irak was ze lerares op een basisschool, maar in Nederland moest ze helemaal opnieuw beginnen. En dat viel niet mee, ook omdat ze samen met haar man drie kleine kinderen had om voor te zorgen en ze had geen netwerk om op terug te vallen. Toch kreeg ze het voor elkaar en ging een opleiding Handel doen nadat ze haar taalcursus had afgerond. Daarin lag echter niet haar hart. Na bemiddeling door Emplooi is ze een opleiding in de zorg gestart. Ze werkt nu met veel voldoening als zorghulp voor
14 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
oudere mensen. Ze ondersteunt hen met allerlei zaken en signaleert problemen. Maar Razia is nog niet op haar eindbestemming. In het kader van het project Vrouw en Werk gaat ze door met een vervolgopleiding in de zorg op een hoger niveau. Op die manier wil ze haar dienstverlening verbeteren en haar arbeidsmarktpositie verstevigen. In de zorg is namelijk veel werk maar daarvoor is een opleiding op hoger niveau nodig. Nu ze 15 jaar verder is, kan Razia oprecht zeggen blij te zijn met haar situatie zoals die nu is. Nederland is haar tweede thuisland en haar werk vindt ze heerlijk om te doen. Het feit dat haar man een eigen schildersbedrijf heeft kunnen opzetten en haar kinderen hier graag naar school gaan draagt daar ook veel aan bij. Lara Smit-Selen, coördinator Emplooi Noord-Limburg / Project Vrouw en Werk
Project Vrouw en Werk
De zorgsector is een grote sector en sterk in ontwikkeling. Hierdoor ontstaan kansen voor getalenteerde en krachtige vluchtelingenvrouwen. Met het project Vrouw-en-Werk wil VluchtelingenWerk deze kansen benutten. VluchtelingenWerk is met financiering van Instituut Gak gestart met het project Vrouw-en-Werk. In dit project begeleiden we vluchtelingenvrouwen naar een opleiding of baan in de sector zorg. Na een uitgebreide intake wordt er per deelneemster een persoonlijk trajectplan uitgestippeld. Hierin kunnen componenten zitten als (vak)taal, opleiding, netwerkopbouw en sollicitatietraining. Het opstellen van een trajectplan zal zoveel mogelijk in samenwerking met een opleidingsinstituut of werkgever gebeuren en moet uiteindelijk leiden tot een baan of opleiding in de sector zorg. Er is voor de deelneemsters een opleidingsbudget per persoon gereserveerd.
Ontwikkelingen
Met dit project willen we inspelen op een aantal ontwikkelingen: - Onder de aankomende senioren bevindt zich ook een toenemende groep migranten voor wie de zorg toegankelijker zal zijn wanneer er begrip is voor hun gewoonten, taal en achtergrond; - De te verwachten tekorten in de sector zorg door o.a. de vergrijzing; - Meer arbeidsplaatsen in de zorg door zogenaamde jobcarving; - De situatie van vluchtelingen op de arbeidsmarkt is niet rooskleurig; de financiële crisis raakt vluchtelingen extra hard. In 2012 had slechts 36% van de vluchtelingen een betaalde baan (2009: 40%). Het aandeel van de vrouwelijke vluchtelingen op de arbeidsmarkt ligt beduidend lager; slechts 25% van hen had in 2011 een betaalde baan.
Partnerships
In dit project gaan we partnerships aan met opleidingsinstituten en werkgevers in de zorgsector. Zo zoeken we stageplaatsen, leerwerktrajecten en uiteraard betaalde banen.
Project Inburgeren in Bedrijf Aanleiding
Voor nieuwkomers is het nog niet zo makkelijk om een te participeren middels werk. Veelal spelen de beheersing van de Nederlandse taal, het gebrek aan een startkwalificatie en/of het gebrek aan werkervaring bij een Nederlandse organisatie. Daarnaast hebben nieuwkomers vaak een onvolledig beeld van welke gevolgen participatie middels werk heeft voor hun thuissituatie. Middels het project Inburgeren in Bedrijf voorzien wij kandidaten, naast de verhoging van het taalniveau, van een startkwalificatie om makkelijker aansluiting te vinden bij de arbeidsmarkt. Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door het Europees Integratie Fonds.
Algemeen
Het project Inburgeren in Bedrijf behelst het trajectgebonden uitvoering geven aan het aanbieden van workshops en stageplaatsen teneinde werkervaring op te doen en daarmee de kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Het eindresultaat van het traject is dat kandidaten een cv hebben, zicht hebben op werk dat ze willen en kunnen doen, en met een zoekprofiel “warm” worden overgedragen aan de partners voor verdere bemiddeling naar arbeid.
Doelgroep
Zowel mannen als vrouwen, die minder dan 10 jaar in Nederland verblijven en na de inburgering geen aansluiting hebben gevonden op de arbeidsmarkt of een vervolgtraject. Kandidaten dienen afkomstig te zijn van buiten de EU met een verblijfsvergunning.
Methodiek
De vluchtelingenvrouwen die deelnemen aan dit project beschikken over talenten en kwaliteiten die zeer waardevol zijn voor zorginstellingen. Senioren met een migrantenachtergrond zijn een sterk groeiende groep, met specifieke problemen en wensen. De bestaande zorgvoorzieningen kunnen hier beter op inspelen door vluchtelingenvrouwen in de zorg maatwerk te laten bieden. Daarnaast biedt diversiteit op de werkvloer meerdere voordelen zoals een hogere productiviteit, creativiteit en innovatie.
Middels workshops werken we eerst groepsgewijs aan de benodigde vaardigheden, onderwerpen waar op in wordt gegaan zijn onder andere Nederlandse gewoonten en gebruiken op de werkvloer, benodigde basiscompetenties en een kennismaking met bedrijven en functies. Na deze serie workshops worden de kandidaten geplaatst op een - bij hun profiel passende - stage. De kandidaten lopen eerst op verschillende afdelingen mee. Hier ervaren ze hoe het is om te werken en welke verschillende afdelingen en functies er zijn. Na deze periode vindt er een verdiepingsstage plaats bij een functie waar hun capaciteiten liggen. Op deze wijze doen ze relevante werkervaring op. Tijdens deze stage worden de kandidaten begeleid door hun coach.
Start Foundation
Overdracht
Nu er wordt bezuinigd op de re-integratiemiddelen en de banen door de crisis niet voor het oprapen liggen, kan bemiddeling een hele uitdaging zijn. Met alle instrumenten die beschikbaar zijn, is er gelukkig veel mogelijk. Soms zijn er echter situaties waarin er knelpunten zijn die niet op te lossen zijn. Men kan vastlopen op regels, procedures of het budget dat de opdrachtgever beschikbaar stelt. Of is er ondanks de creativiteit, flexibiliteit en inzet niet gelukt om betaald werk te vinden of te houden. In dat soort situaties kan dit project uitkomst bieden. Start Foundation ondersteunt dan met een extra ‘zetje’ naar betaald werk. Denk bijvoorbeeld aan een financiele garantstelling of vergoeding van een stuk gereedschap, gerichte scholing of extra begeleiding. Het gaat hierbij niet over grote bedragen, maar over noodzakelijke extraatjes om de kansen voor een individu op de arbeidsmarkt te benutten.
Dit project is in december 2013 van start gegaan.
Maatschappelijk Betrokken Ondernemen
Het ‘zetjes’-programma van Start Foundation Dit is een programma van Start Foundation waarmee werkzoekenden letterlijk een financieel zetje’ in de rug kunnen krijgen als er uitzicht op werk bestaat, er geen reguliere middelen meer beschikbaar zijn om dat te bereiken en via het ‘zetje’ de laatste stap kan worden gezet.
15 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
Tijdens de workshops, de stage en de verdiepingsstage krijgen de kandidaten praktijkopdrachten. Daarnaast hebben de kandidaten terugkomdagen waarbij de nadruk ligt op het verhogen van het taalniveau. Na afloop van de stage volgt er een evaluatiegesprek met de kandidaat. Hierbij evalueren we het traject met de kandidaat en stippelen we een plan uit voor de toekomst. Voor kandidaten die doorstromen naar een partner voor verdere bemiddeling maken we een zoekprofiel (zoekrichting voor een baan en functie). Vervolgens wordt een afspraak gemaakt met een partner en de kandidaat voor een “warme” overdracht. Kandidaten die nog niet bemiddelbaar zijn worden, met een adviesrapport, overgedragen aan de opdrachtgever.
Inburgeren Gewijzigde Wet Inburgeren
De Wet Inburgeren is op 1 januari 2013 ingrijpend gewijzigd. Statushouders zijn vanaf deze datum zelf verantwoordelijk voor hun inburgering. Voorheen werd de inburgering door de gemeente gefinancieerd en gefaciliteerd op diverse scholen. Nu is er sprake van een open markt, waarop de inburgeraar zelf een school moet kiezen. Statushouders moeten een lening voor het inburgeringstraject bij DUO aanvragen en krijgen pas kwijtschelding als ze binnen 3 jaar geslaagd zijn. De inburgeringstermijn is dus verkort, maar als vooraf een alfabetiseringstraject nodig is of als er sprake is van lichamelijke of psychische problemen, kan verlenging worden aangevraagd.
Inburgeren bij VluchtelingenWerk
Enkele regionale stichtingen van VluchtelingenWerk, waaronder VluchtelingenWerk Limburg, hebben in 2012 besloten zelf inburgeringslessen aan te bieden. Er is op landelijk niveau intensief overleg gevoerd en gekeken naar optimalisatie van de processen van intake tot en met het inburgeringsexamen. In Limburg zijn we in januari 2013 gestart met twee lokaties. Eind december kunnen we inburgeringslessen aanbieden in Heerlen,
Maastricht, Roermond, Sittard en Venlo. Voor Roermond is er nu een lokatie gevestigd te Maasbracht. Nederlands leren is niet makkelijk, maar het kan wel optimaal geleerd worden. Er wordt in kleine groepen gewerkt. Elke inburgeraar heeft een andere achtergrond, een eigen verhaal. Daarom is het belangrijk om hun traject zo individueel mogelijk aan te pakken, zodat voortgang ook echt kan worden gemeten, niet alleen door schriftelijke en mondelinge oefeningen, maar juist door dicht bij ze te staan, in de les, maar ook daarbuiten.
Aanmelding en toetsing
Na de aanmelding van een inburgeraar wordt het instroomniveau gemeten en een trajectplan opgesteld; dit gebeurt aan de hand van de INT2-toets (Intake Toets Nederlands als Tweede Taal). Een inburgeraar kan een traject van 32, 48 of 64 weken volgen. Vooraf kan er nog een alfabetiseringstraject plaatsvinden (eveneens voor een periode van 32, 48 of 64 weken). Uit de INT2 toets en de Participatietoets (zie ‘Participatie’) ontstaat een profiel, op basis waarvan een traject wordt gestart. Er wordt gestreefd om binnen vier weken na de intake te starten
Europees Referentiekader Talen Niveau Omschrijving
Einddoel inburgeringsprogramma
Basisgebruiker A1 Kan vertrouwde dagelijkse uitdrukkingen en basiszinnen begrijpen en gebruiken. Kan zichzelf aan anderen voorstellen en kan vragen stellen en beantwoorden over persoonlijke gegevens. Kan op een simpele wijze reageren, aangenomen dat de andere persoon langzaam en duidelijk praat.
Einddoel Alfabetisering
A2 Kan zinnen en regelmatig voorkomende uitdrukkingen begrijpen die verband hebben met zaken van direct belang (wonen, werken, vrije tijd). Kan communiceren in simpele en alledaagse taken. Kan in eenvoudige bewoordingen de eigen achtergrond, de omgeving en simpele taken beschrijven.
Einddoel NT2
Onafhankelijke B1 Kan de belangrijkste punten begrijpen uit standaardteksten die regelmatig voorkomen gebruiker op het werk, op school en in de vrije tijd. Kan een eenvoudige lopende tekst produceren over onderwerpen die vertrouwd zijn. Kan een beschrijving geven van ervaringen en gebeurtenissen, dromen en ambities en kan kort redenen en verklaringen geven voor meningen en plannen.
Einddoel Staatsexamen I
B2 Kan de hoofdgedachte van een ingewikkelde tekst en technische teksten in het eigen vakgebied begrijpen, zowel concreet als abstract. Kan vloeiend en spontaan reageren met moedertaalsprekers zonder veel extra inspanning. Kan helder en gedetailleerd teksten produceren over een breed scala van onderwerpen en kan een standpunt over een actuele kwestie uiteenzetten.
Einddoel Staatsexamen II
Vaardige gebruiker
Deze near-native vaardigheid wordt opgedaan op studie en werk.
C1 Kan een uitgebreid scala van veeleisende, lange teksten begrijpen en de impliciete betekenis herkennen. Kan zichzelf vloeiend en spontaan uitdrukken zonder naar uitdrukkingen te moeten zoeken. Kan effectief met taal omgaan ten behoeve van sociale, academische en beroepsmatige doeleinden. Kan een duidelijke, gestructureerde en gedetailleerde tekst over complexe onderwerpen produceren.
C2 Kan vrijwel alles wat hij hoort of leest gemakkelijk begrijpen. Kan informatie die afkomstig is van verschillende gesproken en geschreven bronnen samenvatten, argumenten reconstrueren en hiervan samenhangend verslag doen. Kan zichzelf spontaan, vloeiend en precies uitdrukken en kan hierbij fijne nuances in betekenis, zelfs in complexere situaties, onderscheiden.
16 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
Toegang tot NT2 inburgeringsprogramma
Toegang tot vmbo, mbo-1, mbo-2
Toegang tot mbo-3, mbo-4
Toegang tot hbo en wo
Deze moedertaalspreker vaardigheid wordt meestal verworven door decennialang in het land gewoond te hebben.
Keurmerk Inburgeren
Directeur Chris Baltussen met Blik op Werk vertegenwoordiger
Na ruim een jaar aan voorbereidingen heeft VluchtelingenWerk Limburg het keurmerk voor Blik op Werk Inburgeren behaald. Een aanvraag voor een lening bij DUO voor de inburgering van de immigrant wordt alleen gehonoreerd als de inburgering aan een gecertificeerde onderwijsinstelling gevolgd wordt. Het Keurmerk ‘Blik op Werk’ richt zich op de procesvoering bij de inburgering. Hierbij wordt gelet op het registratiesysteem, de waarborging van de bescherming van persoonsgegevens en de termijnbewaking. Een van de normen is dat 80% van de cursisten de lessen doorloopt volgens de planning in het trajectplan. Ook worden er doorlopend (discrete) tevredenheidsonderzoeken gehouden. Elk jaar vindt er een audit plaats. De laatste audit vond plaats op 24 juni 2013 en werd met goed gevolg afgerond. Op dinsdag 17 september werd het keurmerk ‘Blik op Werk’ officieel overhandigend. met de lessen. Inburgeraars kunnen ingedeeld worden op algemene niveau Nederlands (NT2) of Staatsexamen programma I of II. Het eindniveau Nederlands wordt bepaald aan de hand van het Europees Referentiekader Talen.
Maatwerk
Dankzij beproefd en bewezen lesmateriaal gericht op verschillende niveaus en een praktische online module, gericht op Nederlandse taalverwerving voor inburgeraars, kan in de lessen maatwerk worden aangeboden. Iedere cursist heeft zijn eigen leeromgeving, afgestemd op het instroomniveau, de duur van het traject en zijn profiel. Als systeembeheerder is het mogelijk hun vorderingen online te volgen en desgewenst de leerstof nog verder aan hun voortgang aan te passen. Zo zal een inburgeraar die snel de basisvaardigheden heeft opgepikt sommige makkelijkere onderdelen kunnen overslaan en een extra workshop volgen. Een inburgeraar die bijvoorbeeld meer moeite heeft met de uitspraak volgt dan extra een modules spreekvaardigheid, om zo zijn uitspraak extra te oefenen. Iedere inburgeraar heeft zijn eigen verhaal en behoefte aan een eigen aanpak: het werken met inburgeraar is per definitie maatwerk. Dit geldt ook voor het leren van een nieuwe taal: hoe snel iemand het Nederlands machtig wordt, hangt in grote mate af van hoe snel hij zich hier op zijn
17 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
gemak voelt en de omstandigheden waarin hij de taal kan leren. Het lesgeven in kleine groepen, verdeeld over vier dagdelen in de week draagt positief bij aan de inburgering. Dankzij de kleine groepen voelt de inburgeraar zich meer op zijn gemak: hij stelt makkelijker vragen, durft meer te praten en - dankzij de afstemming van de taalcoaching op de lessen - kan hij zijn kennis direct in de praktijk toepassen. De meeste van onze trajecten duren lang. Wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat het leren op langere termijn de kennisopbouw gunstig bevordert en het geleerde beter zal beklijven.
Extra ondersteuning
De inburgeraars krijgen elk een taalcoach. De taalcoach oefent dan samen met de cursist de Nederlandse taal. Dat kan bijvoorbeeld thuis, buiten op de markt of in een bibliotheek. De nadruk ligt op het praktisch oefenen van de uitspraak, grammatica en moeilijkere onderdelen van de lesstof. Zie ‘Taalcoaching’ in hoofdstuk ‘Integratie’ voor meer informatie. Het streven is om in elke klas een klassenassistent aanwezig te hebben. Dit zijn vrijwilligers die extra ondersteuning geven aan de taalverwerving. Zij geven extra uitleg bij de les en het huiswerk, om zo de individuele progressie te kunnen maximaliseren. De klassenassistent vervangt geen taken van onze docenten. Deze vrijwilligers doen ervaring op en dit is vaak de belangrijkste motiverende factor.
Vrijwilligers VluchtelingenWerk Limburg is een organisatie waarin vrijwilligers en betaalde medewerkers samenwerken. Kenmerkend is dat het aantal vrijwillige medewerkers aanzienlijk groter is dan het aantal betaalde medewerkers. De vrijwilligers zijn de kracht van VluchtelingenWerk Limburg. Lokale verankering is van groot belang voor de herkenbaarheid en het draagvlak voor VluchtelingenWerk Limburg in de regio. De lokale VluchtelingenWerk organisaties zijn goed bereikbaar voor cliënten, instellingen en gemeenten. Dat is wat vrijwilligers en betaalde krachten willen, kunnen en moeten bieden. Het vrijwilligersbeleid is een dynamisch beleid, waardoor op de maatschappelijke bewegingen ingespeeld kan worden. Vrijwilligerswerk binnen de organisatie staat continu voor de uitdaging om antwoorden te vinden op veranderingen in de samenleving. De verandering van de instroom asielzoekers is een voortdurend proces en leidt nu eens tot opening en dan weer tot sluiting van opvangcentra. Zij leidt tot veranderingen in het reguliere aanbod van VluchtelingenWerk Limburg en de daarmee samenhangende geldstromen. De veranderende instroom heeft ook gevolgen voor het personeelsbeleid en het aantal vrijwilligers. Deze ontwikkeling creëert niet alleen onrust maar ook kansen. De aanwezige kennis en ervaringen binnen VluchtelingenWerk Limburg worden steeds meer ingezet om processen te verbeteren en om nieuwe activiteiten te ontwikkelen. Dit stimuleert de organisatie om andere financieringsbronnen aan te boren en meer projectmatig te werken. Er worden nieuwe producten ontwikkeld en vrijwilligers geworven. Er wordt tegenwoordig veel kennis, expertise, inspanning en empathie van vrijwilligers gevraagd om de vluchtelingen te kunnen begeleiden. Het maatschappelijke draagvlak voor opvang van vluchtelingen is verkleind en de politieke standpunten zijn gepolariseerd. Het werken voor VluchtelingenWerk Limburg vraagt behoorlijk wat inspanning van vrijwilligers. Zij voelen zich vaak niet begrepen, machteloos en gefrustreerd. VluchtelingenWerk Limburg is verantwoordelijk voor de belangenbehartiging van haar vrijwilligers en zorgt voor draagvlakactiviteiten om daarmee de vrijwilligers aan te laten sluiten bij de bredere maatschappelijke beweging. De samenleving verandert en daarmee ook het vrijwilligerswerk. Het was vroeger normaal voor een vrijwilliger om jarenlang bij een organisatie te horen. Tegenwoordig geven mensen de voorkeur aan een kortere en afgebakende klus om vervolgens weer aan een nieuwe uitdaging te
beginnen. De flex-en de onlinevrijwilliger doet zijn intrede. Deze trend leidt er toe dat een nieuwe groep vrijwilligers zich aanmeldt. Zoals vrijwilligers die de betaalde baan met vrijwilligerswerk willen combineren; jongeren die tijdens hun opleiding vrijwilligerswerk willen doen; vluchtelingen die hun taal en hun netwerk willen ontwikkelen door vrijwilligerswerk te doen en scholieren die in het kader van de maatschappelijke stage naar ons toe komen. De vraag is niet meer: wat kan de vrijwilliger voor de organisatie doen, maar wat kan de organisatie voor de vrijwilliger doen?
Nieuwe projecten leveren nieuwe vrijwilligers
Wij merken dat vrijwilligers, die zich bijvoorbeeld als taalcoach bij ons aanmelden, andere eisen aan onze organisatie stellen en andere verwachtingen van ons hebben. Deze groep is dynamischer, jonger, daadkrachtiger, houdt van aanpakken en zoekt gemakkelijker naar nieuwe contacten. Dit leidt naar verandering in de begeleiding, wijzigingen in het vrijwilligersbeleid en meer flexibiliteit van de beroepskracht. De toestroom van een grote groep nieuwe vrijwilligers doorbreekt het vaste idee dat een vrijwilliger bij onze organisatie jarenlang wil blijven werken. Zelfontplooiing en groei binnen de organisatie horen wel bij deze tijd. Vrijwilligers willen op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen binnen VluchtelingenWerk Limburg maar ook van het landelijke beleid. Ze leggen zelfstandig de link tussen de ontwikkelingen in de samenleving en VluchtelingenWerk Limburg en willen weten hoe de veranderingen in de maatschappij naar hun werk vertaald worden. Scholing maakt een belangrijke onderdeel uit van hun dagelijks werk. Het is aan VluchtelingenWerk Limburg om de motivatie en betrokkenheid binnen de organisatie te behouden en in haar beleid weer te geven. VluchtelingenWerk Limburg heeft zich ontwikkeld tot een organisatie die meer en meer op projectmatige basis werkt. Van ad hoc naar projectmatig
Twee lintjes in 2013
Twee bevlogen vrijwilligers kregen een lintje opgespeld voor hun inzet voor vluchtelingen maar ook voor andere activiteiten waarvoor ze eveneens erg betrokken in zijn.
Iet Dolmans, vrijwilliger Meerssen 18 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
Leon Hendriks, vrijwilliger Roermond
Genieten van een stukje cultuur van Limburg maar vooral leren van elkaar!
Natuurlijk hebben taalcoach en maatje elkaar al vaak ontmoet en kennen elkaar een beetje maar dit is zo anders, een ware toevoeging. Wat we zien is een grote groep mensen die allemaal om zich heen kijken en soms bekenden (weer terug) zien. Hartelijkheid alom en de woorden ‘Hallo hoe is het met jou?’ ‘Leuk om je weer te ontmoeten!’ En even lekker kunnen (bij)praten. De bedoeling was dat we enkele gidsen zouden krijgen die waarschijnlijk ‘geordend ’een rondleiding zouden doen; maar deze mensen zijn allemaal nieuwsgierig en gaan zelf op stap. Kijken wat en hoe het hier vroeger was qua inrichting, kleding, wonen en leven; zowel van de eigenaren als van het personeel! Na de afsluiting gaat iedereen weer voldaan huiswaarts met een fijn gevoel van samen ervaren. Met dank aan de organisatie en mensen die dit hebben mogelijk gemaakt zeg ik: Het weer was slecht maar wat een mooie dag! Harmke Leneman, taalcoach Horst aan de Maas werken is ons motto geworden. Het projectmatig werken biedt grote bewegingsruimte maar heeft ook een beperking: aan ieder project komt een einde. VluchtelingenWerk Limburg streeft ernaar de projecten in de organisatie in te bedden, zodat de continuïteit gewaarborgd blijft en de expertise en de opgebouwde netwerken niet teloor gaan. Het constant evalueren betekent zich blijven ontwikkelen, meegaan met de veranderingen erom heen en zoeken naar de nieuwe kansen.
Deskundigheidsbevordering
Mensen die zich inzetten voor VluchtelingenWerk Limburg willen hun taken en activiteiten op een deskundige en professionele manier uitvoeren. VluchtelingenWerk Limburg ondersteunt eigen vrijwilligers, medewerkers en stagiairs hierin door middel van een cursus- en trainingsaanbod op het gebied van asiel en integratie. Dit wordt zowel lokaal als landelijk aangeboden. Het doel van deskundigheidbevordering is de medewerkers/nieuwe vrijwilligers en stagiairs de gelegenheid te bieden zich nieuwe vaardigheden eigen te maken, stil te staan bij de houdingsaspecten die belangrijk zijn voor dit werk en met elkaar ervaringen uit te wisselen. Vluchtelingenwerk Limburg wil dat de krachten en kwaliteiten van de vrijwilligers op een gerichte en efficiënte manier ingezet en benut worden. Om dit te realiseren proberen we de deskundigheidsbevordering steeds meer vorm te geven en te optimaliseren. Hierbij ligt de focus op een goede afstemming tussen cursus- traininginhoud en de specifieke vragen/ behoeftes van de vrijwilligers, stagiairs en medewerkers.
Interculturele Communicatie
Deze training is gebaseerd op het feit dat communicatie plaatsvindt tussen individuen en niet tussen culturen. In die communicatie kán de invloed van cultuur een rol spelen. In deze training wordt stilgestaan bij ervaringen waarbij, mede door cultuurverschillen, onduidelijkheid over grenzen en verwachtingen kan ontstaan. In de opdrachten ligt de nadruk op de bewustwording van eigen handelen in de communicatie; welke valkuilen er zijn en waar aandacht aan besteed moet worden. Deelnemers krijgen een inleiding over de (interculturele) communicatiecyclus, uitleg over de theorie rondom de cultuur, communicatie en het referentiekader met voorbeelden uit de praktijk. Er wordt geoefend met praktijksituaties in rollenspellen.
Omgaan met Vooroordelen en Sterk Merk
In het dagelijks leven of bij activiteiten voor VluchtelingenWerk krijgen medewerkers nogal eens met vooroordelen te maken. Het is soms moeilijk daar naar tevredenheid op te reageren. Door zicht te krijgen op vooroordelen en de werking ervan zijn deelnemers in staat nuanceringen aan te brengen, zowel in de eigen vooroordelen als in die van anderen. Er wordt getraind op het herkennen van vooroordelen, de emoties die ze kunnen oproepen en het mechanisme erachter. In het tweede dagdeel wordt er gewerkt met een acteur.
Training Schuldhulpverlening
Vluchtelingen kampen vaker dan gemiddeld met schulden. Bij aankomst in Nederland moeten ze al veel kosten maken, zoals leges en aanloopkosten bij huisvesting. Ook hebben zij niet altijd zicht op de inkomsten en uitgaven. In deze cursus wordt ingegaan op het budgetteren, leren de thuisadministratie te voeren, besparen, financieel beheer en competenties voor een financiële zelfredzaamheid. Er wordt ook ingegaan op hoe om te gaan met emoties van de cliënten. De tweede module behandelt het schuldhulpverleningstraject. Besproken wordt hoe signalen te herkennen en risicogroepen in kaart te brengen. Ook de verschillende hulpverleningstrajecten zoals deurwaardersbeslag, sanering, minnelijk traject, budgetbeheer en afloscapaciteit worden behandeld.
Stage: ‘Met sommige vluchtelingen krijg je in de loop van tijd een leuke band’
Basiscursus introductie VluchtelingenWerk en Asielprocedure
In september ben ik begonnen met mijn stage bij VluchtelingenWerk. Voordat ik begon bij VluchtelingenWerk wist ik nog niet veel af van de doelgroep en de werkzaamheden bij VluchtelingenWerk. Natuurlijk heb je wel een bepaalde voorstelling over wat zo´n organisatie doet, maar toen ik er eenmaal stage liep was het toch wel anders dan ik van tevoren had gedacht. Ik heb nu goed inzicht gekregen hoe de organisatie VluchtelingenWerk in elkaar steekt. Ik merk ook dat ik nu eerder op verjaardagen enz. VluchtelingenWerk en de vluchtelingen verdedig als er met vooroordelen over dit onderwerp wordt gepraat.
Methodisch handelen als taalcoach
Ik heb tijdens mijn stage ondersteuning geboden bij ‘Team Inburgering’ hier heb ik de administratie gedaan maar ook gesprekken gevoerd met de cliënten. Dit was erg leerzaam en leuk. Ik heb daarom ook met heel veel plezier dit afgelopen half jaar stage gelopen bij VluchtelingenWerk. Dit komt ook mede door de leuke collega´s en de goede begeleiding van Awaz. Ook met sommige cliënten krijg je in de loop van de tijd een leuke band. Dit vond ik ook erg leuk. Al met al vond ik het een fijne en leerzame tijd bij VluchtelingenWerk en heb ik veel respect gekregen voor iedereen die zich inzet voor de vluchtelingen, die de hulp hard nodig hebben.
VluchtelingenWerk Limburg biedt een (verplichte) Basiscursus aan voor nieuwe vrijwilligers, medewerkers en stagiairs die actief betrokken zijn bij de doelgroep in asielzoekerscentra (centraal) en in lokale vluchtelingenwerkgroepen binnen diverse gemeentes (decentraal). Tijdens de basiscursus (een tweedaagse cursus) krijgen de cursisten inzicht in VluchtelingenWerk en de Stichting VluchtelingenWerk Limburg als organisatie, inzicht in de asielprocedure, het planmatig begeleiden, gesprekstechnieken en diversiteit in communicatie.
Tijdens deze training wordt er ingegaan op taak en rol van de taalcoaches, het leren van een vreemde taal in de praktijk en het methodisch ondersteunen bij het taalleren in de praktijk. Externe organisaties hebben in 2013 ook gebruik gemaakt van deze training om de taalcoaches van hun organisaties te scholen.
Rick Jacobs, stagair Venlo 19 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
Training Doorverwijzen en Netwerken
Bij de module Doorverwijzen krijgen taalcoaches zicht op de taken van andere coaches binnen VluchtelingenWerk. Door middel van praktijkcasussen worden de rollen en bevoegdheden van de taalcoach, de andere coaches en die van de coördinatoren inzichtelijk. Het doel is effectief te kunnen doorverwijzen. Met de module Netwerken wordt op een concrete en praktische manier het ontstaan en het nut van (sociale) netwerken in kaart gebracht. Het netwerk van de taalcoach zelf wordt in kaart gebracht en wordt vervolgens aan die van de cliënt gekoppeld. Tips en tools worden meegegeven bij het uitwisselen van ervaringen. Er wordt ook aandacht besteed aan hoe de zelfredzaamheid van de cliënten gestimuleerd kan worden. De participatiemogelijkheden van de cliënten wordt op deze manier vergroot.
Cursus- en trainingsaanbod van VluchtelingenWerk Nederland
Om zoveel mogelijk aan te sluiten bij de behoeften van de individuele vrijwilligers, medewerkers en stagiairs die binnen VluchtelingenWerk Limburg verschillende taken uitvoeren, zijn er ook cursussen en trainingen die door het Landelijk Bureau van VluchtelingenWerk Nederland (afdeling Training& Organisatie) aangeboden worden. De cursussen en trainingen van het Landelijk Bureau worden op aanvraag ook binnen onze lokale afdeling uitgevoerd.
Vrijwilligersactiviteiten Er wordt het hele jaar door activiteiten georganiseerd voor en vaak ook door vrijwilligers. VluchtelingenWerk begrijpt als geen ander hoe nodig het is om in een ontspannen setting elkaars ervaringen te delen. Vriendschappen worden opgebouwd. Het is ook goed voor een netwerkopbouw. Sommigen zijn werkzoekende en doen bij ons ervaring op en via-via kunnen er tips uitgewisseld worden. In 2013 hebben vele lokale afdelingen een afsluitende kerstdiner of nieuwjaarsreceptie georganiseerd. De vrijwilligers krijgen een eindejaarstraktatie als geste voor hun tomeloze inzet.
Vrijwilligersdag Hoensbroek
‘De grenzen van mijn taal zijn de grenzen van mijn wereld’ Ludwig Wittgenstein, filosoof
Overzicht trainingen 2013
Deze dag stond in het teken van het project ‘Taal in Beweging’ en was vooral bedoeld om alle vrijwilligers te bedanken voor hun geweldige inzet bij VluchtelingenWerk Limburg. Het programma was zorgvuldig opgezet waarbij er een evenwicht was tussen informatieve en informele activiteiten. De originele, informatieve en waarderende toespraken van de landelijke en regionale directeur van VluchtelingenWerk, de voorzitter van VluchtelingenWerk Limburg en van de gedeputeerde van de provincie Limburg werden afgewisseld met live gepresenteerde internationale muzikale intermezzo’s.
* gestart als onderdeel van de basiscursus. In 2014 wordt deze uitgebreide cursus apart aangeboden.
Bijzonder op deze vrijwilligersdag was de aanwezigheid van vluchtelingen. Zo konden zij een beetje een beeld krijgen van het aantal vluchtelingenbegeleiders in Limburg en ook in contacten komen met andere vluchtelingen. Enkele vertelden hun indrukwekkende vluchtverhaal en hun ervaringen bij het opbouwen van een nieuw bestaan hier. Dankzij de hulp van vrijwilligers van VluchtelingenWerk leren zij o.m. de Nederlandse taal en cultuur en krijgen zij geleidelijk aan hun leven weer op de rit. Taal verbindt mensen en zorgt voor een wederzijdse beïnvloeding. De taal van lerende mensen is in beweging en leidt tot een ruimere kijk op de wereld. Dit wist ook filosoof Ludwig Wittgenstein: “De grenzen van mijn taal zijn de grenzen van mijn wereld”.
Aantal Aantal cursussen deelnemers - Basiscursus Introductie VluchtelingenWerk & Asielprocedure 10 91 - Methodisch Handelen als Taalcoach 9 61 - Interculturele Communicatie 3 17 - Training Schuldhulpverlening (2 modules) 1 8 - Cursus Omgaan met vooroordelen en Sterk Merk* 0 0 - Training Doorverwijzen (project Taal in Beweging) 8 59 - Training Doorverwijzen (project Taal in Beweging) 7 54
‘Het was even kicken, de locatie is fantastisch mooi’
Op 4 november is de dag van de vrijwilligers gehouden. Alle vrijwilligers zijn hiervoor uitgenodigd. Sterker nog, we werden er met onze maatje verwacht. Toen ik aan kwam rijden met een van mijn maatjes was het even kicken, de locatie is fantastisch mooi. Een kasteel van rond de16de eeuw, met een gracht erom heen, inclusief een ophaalbrug. Niet alleen ik was onder de indruk van deze mooie locatie, maar ook mijn twee maatjes. Als gastvrouw is door de organisatoren Simone van Trier gevraagd. Tussen de sprekers door werd live muziek ten gehore gebracht. Nadat alle sprekers en interviews hebben plaats gevonden werden we verwend met de mooie klanken en gezangen van El Cambio. Groepsgewijs mogen we ons door het kasteel begeven. Elke ruimte kon worden bekeken, van kerker tot uitkijktoren, van balzaal tot keuken. In de belangrijkste ruimtes zijn er gidsen, die met volle overtuiging en enthousiasme hun verhaal deden. Het is altijd fijn om op deze wijze – een blijk van waardering – van de organisatie te mogen ondervinden voor het verrichte vrijwilligerswerk. Ko Eisinger, taalcoach Leudal 20 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
Een rondleiding door het kasteel Hoensbroek werd gegeven. Hierna werden er heerlijke hapjes en drankjes geserveerd en was er volop gelegenheid om met elkaar te praten. Voor velen een onvergetelijke dag!
Draagvlak
Netwerkdag Roermond / Kerstmannenloop / Sinterklaasviering / Umbrella March / Uitreiking certificaat Taalcoaching
Voor het werk van VluchtelingenWerk Limburg is het van belang de zichtbaarheid van de vluchteling en onze organisatie te vergroten. Juist nú, nu het maatschappelijk draagvlak voor vluchtelingen verzwakt. Veel Nederlanders kennen nauwelijks of geen vluchtelingen en gedachten worden vaak gevoed door vooroordelen. Daarom is het van belang dat we onze boodschap blijven uitdragen, en dan met name naar de mensen die open voor ons staan: de ‘bijna-sympathisanten’. Daartoe draagt ook een krachtige samenwerking bij tussen de regio’s en het landelijk Bureau van VluchtelingenWerk Nederland. Voor het interne draagvlak is het belangrijk is dat we meer binding creëren met mensen die tijd steken in de organisatie. In 2013 werden onder meer de volgende activiteiten ondernomen, in chronologische volgorde: • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Viering dertigjarig bestaan VluchtelingenWerk Maastricht – speeches en boekpresentatie – 100+ bezoekers ‘The Path of the Refugee’, Maastricht – presentaties en workshops i.s.m. studenten van IMFSA met internationaal buffet, 80+ bezoekers Stand op het Musada festival, Sittard – Henna tattoo’s en 168 petities ‘Geen vluchteling achter de tralies’ getekend Stand op de Open Dag van Stichting Integratie Horst aan de Maas Umbrella March, Schiphol – protestmars tegen vreemdelingendetentie. 140 vrijwilligers én vluchtelingen uit Limburg liepen mee. Uitreiking certificaat Taalcoaching, Venlo Familiedag voor vluchtelingen, Leudal-Maasgouw – activiteiten met zang, dans en barbecue. Multiculturele Dorpsdag, Beek – Stands met kleding, hapjes en drankjes Krantenartikel in Dagblad de Limburger, Horst – Interview twee Eritrese uitgenodigde vluchtelingen Uitnodiging van Rotary Club Kerkrade, Rolduc – Oriëntatie bestrijding laaggeletterdheid Vrijwilligersdag, Kasteel Hoensbroek – Dag voor vrijwilligers en vluchtelingen met speeches, muziekoptreden, rondleiding en buffet. Netwerkdag van zorg en welzijnsorganisaties in Limburg – stand en presentatie Sinterklaasviering, Heerlen – voorstelling door De Wolkentheater. Met dank aan Coebergh Communicatie & PR, Amsterdam. Kerstactiviteit voor gezinnen met kinderen, Nederweert – Optuigen kerstbomen, kerstbuffet en cadeautjes voor de kinderen. Met dank aan Rotary Weert. Kerstmannenloop, Maastricht – Onze sponsor leverde de outfits voor 5 runners. Nominatie Vrijwilligersprijs 2013 VluchtelingenWerk Sittard-Geleen – 30 vrijwilligers en vluchtelingen bij de uitreiking. Fairtrade lunch, Sittard – Delegatie uit Sittard kwam op uitnodiging van Stichting Opvang Vreemdelingen. Liefst 40 gastlessen op alle basisscholen en enkele lectures op de Hogeschool in Sittard-Geleen – door het voorlichtingsteam van vrijwilligers het hele jaar door.
Vrijwilligersprijs 2013 Door een jury was VluchtelingenWerk Sittard-Geleen genomineerd voor de Vrijwilligersprijs 2013 van de gemeente. Op 23 december waren we met 30 afgevaardigden aanwezig bij de prijsuitreiking tijdens de voorstelling van het Wintercircus te Sittard. Helaas zijn we niet gekozen als winnaar. Maar de afgevaardigden - waar veel vluchtelingen van ons bij zijn - hebben genoten van een leuke avond. Wij hebben door onze aanwezigheid en via de pers weer eens aandacht gevraagd voor de asielzoekers en vluchtelingen. Team Draagvlakverbreding Sittard-Geleen 21 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
Bestuur en Beleid Bestuursverslag De Stichting VluchtelingenWerk Limburg bestaat vanaf 1 oktober 2007 (datum oprichtingsakte). Het bestuur van de stichting bestond in 2013 uit negen personen (zie colofon). De zittingstermijn van drie bestuurders eindigde per 31 december 2013, waarna zij terstond voor de eerste maal werden herbenoemd. Activiteiten bestuur in 2013
In 2013 heeft het bestuur vijf keer regulier vergaderd. Daarnaast waren er nog enkele specifieke bijeenkomsten: één bijeenkomst waarin gesproken werd over de ideeën van het bestuur van de landelijke Vereniging op de toekomstbestendigheid van VluchtelingenWerk Nederland en over de positie van VluchtelingenWerk Limburg binnen een toekomstbestendige Vereniging VluchtelingenWerk en twee besprekingen van het bestuur met de Medezeggenschapsraad. Tijdens de reguliere vergaderingen kwamen de volgende onderwerpen aan de orde:
Verslagen en toezicht • • • • •
Vaststellen van het jaarverslag en de jaarrekening 2013 De positieve resultaten en de aanbevelingen van de externe audit van VluchtelingenWerk Limburg Het verkrijgen van het keurmerk ‘Blik op Werk’ dat borg staat voor de basiskwaliteiten en de betrouwbaarheid van de dienstverleners, die zich inspannen bij het vinden en behouden van (gezond) werk De erkenning door de provincie van VluchtelingenWerk Limburg als ‘maatschappelijke organisatie’ die voor provinciale subsidie in aanmerking komt Het functioneringsgesprek met de directeur van de stichting VluchtelingenWerk Limburg en functieadvies
Beleid en uitvoering • • • • •
De ontwikkelingen rond de nieuwe Wet Inburgering (vanaf 1 januari 2013), het aanbod van NT2-cursussen, het project taalcoaches en de activiteiten van emplooi (arbeidsbemiddeling) binnen VluchtelingenWerk Limburg Overige ontwikkelingen binnen diverse locaties van VluchtelingenWerk Limburg Vaststelling van de beleidsmap, opgesteld door de werkgroep m.b.t. kwaliteitszorg, waarin de processen en regelingen binnen VluchtelingenWerk Limburg worden geïnventariseerd en beschreven De ontwikkelingen binnen de landelijke vereniging, binnen andere afdelingen van VluchtelingenWerk en de agenda’s van de Verenigingsraad De verslagen van het landelijk directieoverleg
Interne organisatie van het bestuur
• Het aftreden en de herbenoeming van drie bestuursleden • De beschikbaarheid van een voor de stichting geldende Good Governance Code
Interne en externe communicatie • • •
De besprekingen binnen het coördinatorenoverleg De besprekingen van het bestuur met de Medezeggenschapsraad, onder andere over het vrijwilligersbeleid, de klachtenregeling en de regeling vertrouwenspersoon De besprekingen binnen het penningmeesteroverleg van de diverse regio’s van VluchtelingenWerk in het land
22 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
Financieel beheer • • •
Vaststelling en goedkeuring van de jaarrekening 2012 (vergadering van 18 maart 2013). Décharge van de penningmeester en het bestuur Vaststelling en goedkeuring van de door de directie opgestelde begroting 2014 (vergadering van 9 september 2013) Uitbreiding van het financiële mandaat van de directeur van Stichting VluchtelingenWerk Limburg
Sterke regio’s binnen een toekomstbestendig VluchtelingenWerk Nederland
Het bestuur van de stichting VluchtelingenWerk Limburg wijdde in het najaar van 2013 diverse besprekingen aan de toekomstbestendigheid van de Vereniging VluchtelingenWerk Nederland en de wenselijkheid van samenwerking tussen de diverse regionale stichtingen. Deze besprekingen zullen in 2014 worden voortgezet. Doel van deze besprekingen was en is onze houding te bepalen ten aanzien van de vraag naar een meer effectieve en efficiënte werkwijze van VluchtelingenWerk. Wij willen deze vraag zowel vanuit het landelijk perspectief als vanuit het perspectief van onze regionale afdeling benaderen. Vanuit landelijk perspectief worden zorgpunten geformuleerd: de organisatiestructuur binnen de vereniging die een effect heeft op de sturing; de slagvaardigheid van het landelijk bestuur en het tempo van het implementeren van de binnen de vereniging gemaakte afspraken; het tempo van het uniformeren en standaardiseren van de dienstverleningsproducten (sterk merk) en de bedrijfsvoering; het tempo en de vrijblijvendheid in het tot stand brengen van samenwerking tussen regio’s zodat een optimale schaal bereikt kan worden; de innovatiekracht van de vereniging die beter moet aansluiten op de snel veranderende omgeving; de effectiviteit van het relatiebeheer/lokale verankering om (bestaande) lokale financiering veilig te stellen en niet in het minst de verwachting dat de financiële druk de komende jaren zal blijven toenemen. Binnen de dienstverlening in de decentrale vestigingen en binnen de azc’s zijn er veel gemotiveerde vrijwilligers en een beperkt aantal betaalde medewerkers actief. Het werk van VluchtelingenWerk Limburg is, ondanks de goede resultaten, toch kwetsbaar. Het bestuur vindt krachtige ondersteuning en sturing door de landelijke vereniging daarom onmisbaar. Het verwacht bovendien dat samenwerking met andere regio’s een positieve bijdrage kan leveren aan innovatie, standaardisering en kwaliteitsverbetering van de dienstverlening aan vluchtelingen en aan de kwaliteit van het management. De taken van het management stellen hogere eisen dan voorheen. Extern: het informeren van het publiek en het publiek overtuigen van het belang van VluchtelingenWerk, communicatie, informatie en relatiebeheer richting gemeenten en acquisitie van opdrachten en fondsen. Intern vergen de innovaties en de ondersteunende personele, financiële en administratieve processen steeds meer aandacht. Het bestuur is er daarom van overtuigd dat het positief dient deel te nemen aan de landelijke discussie over het versterken van de aansturing door de landelijke Vereniging VluchtelingenWerk Nederland en over de schaalvergroting van het werk in de regio’s.
Beleidsplan 2013-2016
VluchtelingenWerk wordt voortdurend geconfronteerd met veranderingen in het werkveld. VluchtelingenWerk Limburg is continu alert op deze ontwikkelingen en wil goed voorbereid zijn. Het bestuur steunt dan ook de strategie om de reeds eerder geformuleerde ambities verder uit te bouwen. Het gaat daarbij met name om de volgende speerpunten: 1) het verder doorvoeren van de integrale aanpak, zodat alle aspecten van het vluchtelingenwerk gericht zijn op optimale participatie op zoveel mogelijk terreinen en het stimuleren van de eigen verantwoordelijkheid. Of het nu gaat om begeleiding bij het versterken van de eigen zwakke positie door taalachterstand, om het leren beheersen van de kosten die gepaard gaan met inburgering, ziektekostenverzekering, wonen en bijkomende vaste lasten en inrichtingskrediet, om het leren omgaan met de Nederlandse procedures en bureaucratie en de Nederlandse cultuur of om het vinden van de juiste scholing of een geschikte baan; 2) de coachende werkwijze, dicht bij de klant op locatie en gericht op toenemende zelfstandigheid; 3) het uitwisselen van expertise tussen vrijwilligers en professionals en met andere afdelingen van VVN; 4) het leveren van een bijdrage aan draagvlakverbreding, zowel in de samenleving als in de politiek en 5) belangenbehartiging en juridische ondersteuning. De Provincie Limburg heeft het beleidsplan goed bevonden ten behoeve van de continuering van de ondersteuning aan Stichting VluchtelingenWerk Limburg.
Site: www.vluchtelingenwerklimburg.nl Facebook: www.facebook.com/vwlimburg Twitter: www.twitter.com/vwlimburg
23 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
Communicatie
Het jaar 2013 stond in het teken van veranderingen. Een nieuwe website werd gelanceerd en ingebed in de landelijke website om zo optimaal iedereen van informatie te voorzien. Maar ook vooral om een krachtig beeld naar buiten toe uit te dragen: de uniformiteit draagt bij aan herkenbaarheid en zodoende kunnen we ons beter profileren. Via de site zijn andere regio’s en het Landelijk Bureau van VluchtelingenWerk Nederland eenvoudig te vinden. Tegenwoordig kan niemand meer om de social media heen. Veel mensen en bedrijven gebruiken media zoals Facebook en Twitter voor hun activiteiten. VluchtelingenWerk Limburg is een organisatie die midden in de maatschappij staat en gaat mee in deze ontwikkeling. VluchtelingenWerk Limburg is al geruime tijd op Facebook actief; een medium waarbij zowel regionaal nieuws, landelijke nieuws en alles wat interessant is voor haar volgers (de mensen die verbonden zijn met onze Facebookpagina), gedeeld wordt. Zo plaatsen we dan een foto van medewerkers en vrijwilligers uit Maastricht die aan een kerstmannenloop meedoen, maar ook belangrijk politiek nieuws, zoals alle berichtgeving rondom de opsluiting van vluchtelingen in het detentiecentrum Schiphol (Umbrella March). Natuurlijk is social media geen vervanging voor onderling contact en is persoonlijke contact nog steeds een van de belangrijkste kanalen om informatie door te geven. Maar door gebruik van de website en social media zijn we in staat om nieuws als een olievlek te verspreiden, nieuws dat daarmee ook op onverwachte plekken terechtkomt. Zo proberen we steeds meer mensen te bereiken en te informeren, maar ook om de positie van onze vluchtelingen te versterken! Jan Kleijnen, secretaris bestuur Stichting VluchtelingenWerk Limburg
24 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
MAASTRICHT
MAASGOUW
LEUDAL
KOMPAS (Nuth, Voerendaal, Simpelveld)
KERKRADE
HORST a/d MAAS
HEERLEN
BEEK
TOTAAL Eritrea Iran Overig
TOTAAL Syrië Colombia Iran Irak Overig
TOTAAL Iran Sri Lanka Irak Syrië
TOTAAL Irak Somalië Eritrea Afghanistan
TOTAAL Syrie
15
12
12
26
17
25
TOTAAL Irak Eritrea Iran Syrië Somalië Overig TOTAAL Irak Iran Eritrea Overig
17 35
8 9 5 2 1
43 3 2 2 1
9 17 15 6 4 1
20 3 2 4
11 11 7 5 4 4 10 41 5 2 2 11
land van herkomst (top 5) aantal Somalië 6 Armenië 3 Guinée-Conakry 2
per 31-12-2013
8
Coaching bij vestiging
Aantal vrijwilligers
VluchtelingenWerk in cijfers - decentraal
TOTAAL Somalië
TOTAAL Irak Afghanistan Congo Jemen Somalië Sri Lanka TOTAAL Irak Armenië Somalië Sierra Leone
Colombia Syrië Iran Irak
Irak Somalië Bhutan Afghanistan Myanmar Overig TOTAAL
TOTAAL
15 34
17 3 1 1 1 1 1 8 7 5 2 1
9 6 1 1
8 8 6 3 3 17 45
10
land van herkomst (top 5) aantal Somalië 4 Armenië 3 Overig 3
Coaching bij integratie
TOTAAL
TOTAAL
TOTAAL
TOTAAL
TOTAAL
TOTAAL
aantal koppels
Taalcoaching
12
15
23
-
19
30
13
Gezinshereniging
Gezinshereniging
Gezinshereniging Verlenging verblijfsvergunning
Gezinshereniging
Gezinshereniging Verlenging verblijfsvergunning Begeleiding asielprocedure Juridisch advies Contact IND
Verlenging verblijfsvergunning Vergunning kinderen in NL geboren Gezinshereniging Wijziging in BRP (voorheen GBA)
Gezinshereniging Pardon verlenging Geschillen instanties Verlenging verblijfsvergunning Naturalisatie
onderwerpen (top 5) Gezinshereniging Verlenging verblijfsvergunning Naamsverandering Legaliseringsdocumenten Contact met familie
Juridische begeleiding
TOTAAL Somalie
Somalië
TOTAAL Sri Lanka Iran
Syrië
TOTAAL Eritrea Afghanistan
TOTAAL Somalië Eritrea
TOTAAL Somalië Eritrea Iran Syrië
land van herkomst (top 5) Somalië
Gezinshereniging
8 15
3 8
1 2 1
2
3
5
1
Vluchtelingenwerk Limburg in cijfers – decentraal
25 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
TOTAAL VRIJWILLIGERS
VENLO
VALKENBURG
SITTARD-GELEEN
ROERMOND
PENTASZ (Eijsden-Margraten, Gulpen-Wittem, Meerssen, Vaals)
PEEL EN MAAS
NEDERWEERT
MAASTRICHT
TOTAAL Syrië Eritrea Irak Sri Lanka Afghanistan Overig TOTAAL Irak Jemen Guinée-Conakry Somalië Overig TOTAAL Eritrea Syria Sri Lanka Irak Afghanistan Overig TOTAAL Colombia Iran Overig
TOTAAL Syrië Afghanistan Irak Uganda Overig TOTAAL
20
8
357
50
42
45
12
incl. zelfmelders
TOTAAL
TOTAAL Somalië Afghanistan Myanmar
7
58
TOTAAL Syrie Somalie Colombia Iran Irak Overig TOTAAL Afghanistan
17
435
16 6 5 4 3 8 26
15 11 7 6 6 5 14 49 5 3 3 3 4 18 10 2 1 1 1 1 16 8 3 5
7 9 5 1
17 35 26 13 14 11 44 143 7
incl. zelfmelders
TOTAAL
TOTAAL
TOTAAL Irak Guinée-Conakry Somalië Overig
TOTAAL Colombia
TOTAAL Nepal Somalië Eritrea Turkije Irak
TOTAAL Myanmar Somalië Iran Kirgizië Irak Overig TOTAAL Afghanistan Russische Federatie Irak Syrië Colombia Overig TOTAAL Somalië Jemen Overig
TOTAAL Somalië Congo-Kinshasa Iran Afghanistan Guinée-Conakry Overig TOTAAL Somalië Irak
398
15
2 7 3 3 2
9 2
17 3 3 1 1 1
23 13 12 6 5 4 4 44 4 4 4 4 3 4 23 11 3 3
15 34 18 17 10 9 82 170 20 3
EVF en EIF
TOTAAL
TOTAAL
TOTAAL
TOTAAL
TOTAAL
TOTAAL
TOTAAL
TOTAAL
TOTAAL
TOTAAL
277
42
13
24
14
7
25
6
34
12
Verlenging verblijfsvergunning Gezinshereniging Naturalisatie Uitgeprocedeerden Begeleiding terugkeer
Gezinshereniging
Verlenging verblijfsvergunning Naturalisatie Gezinshereniging
Gezinshereniging Naturalisatie Aanvraag verblijfsvergunning Sociale zekerheid Reguliere verblijfsvergunning
Gezinshereniging
Verlenging verblijfsvergunning Gezinshereniging Gezinsvorming Aanvraag verblijfsvergunning kind
Verblijfsvergunning Hulp bij overlijden
Gezinshereniging verblijfsvergunning juridisch advies naturalisatie begeleiding bij asielprocedure
Aantal personen
TOTAAL
TOTAAL Syrië Irak Somalië Eritrea
TOTAAL Eritrea
TOTAAL Nepal Somalië Eritrea Irak
TOTAAL
TOTAAL Sri Lanka Somalië Eritrea Syrië
TOTAAL Gezinshereniging Gezinsvorming
TOTAAL Somalie Syrie Afghanistan Congo Irak Overig TOTAAL
139
11
1
8
19
9
5 4 3 1 1
3 2
8 15 8 5 5 4 26 63
VluchtelingenWerk Limburg in cijfers – centraal VluchtelingenWerk in cijfers - centraal Aantal vrijwilligers
Juridische begeleiding
Gezinshereniging
per 31-12-2013
onderwerpen (top 5) Voorlichting documenten en procedure Gezinshereniging Gesprekken advocaat Begeleiding bij medische procedure Contacten mbt verblijfsvergunning
Begeleiding asielprocedure Gezinshereniging Aanvragen kinderbijslag Huisvesting Begeleiding bij terugkeer
land van herkomst (top 5) Syrië 13 Eritrea 11 Irak 6 Afghanistan 3 Nepal 2 Overig 4 TOTAAL 39 Syrië 21 Afghanistan 10 Iran 8 Eritrea 4 Irak 3
Voorlichting documenten en procedure Gezinshereniging Gesprekken advocaat Begeleiding bij medische procedure Contacten mbt verblijfsvergunning
TOTAAL Syrië Eritrea Irak Uganda Overig
AZC BAEXEM
10 AZC ECHT
(zie Heerlen *) AZC HEERLEN
23 AZC VENLO
TOTAAL Syrië Afghanistan Somalië Uganda Belarus Overig TOTAAL Syrië Iran Eritrea Irak
Begeleiding asielprocedure Gezinshereniging Aanvragen kinderbijslag Huisvesting Begeleiding bij terugkeer 8
SWEIKHUIZEN Heropend december 2013
Gezinshereniging Begeleiding asielprocedure Ondersteuning Dublin-procedure Begeleiding bij terugkeer Aanvraag kindergeld
Aantal actieve dossiers
Capaciteit aantal personen
TOTAAL
445
TOTAAL
420
46 62 29 9 7 2
TOTAAL
547
TOTAAL
420
109 27 11 9 8 3 10 68 31 3 2 1
TOTAAL
517
TOTAAL
450
TOTAAL
646
TOTAAL
490
TOTAAL
63
(zie Heerlen *)
TOTAAL
37
TOTAAL
71
41
TOTAAL
299
TOTAAL
2226
TOTAAL VRIJWILLIGERS
Capaciteit
1843
* Deze groep vrijwilligers werkt op meerdere azc's. Het totaal van deze is bij Heerlen ingedeeld.
VluchtelingenWerk Limburg in cijfers – arbeidsparticipatie
VluchtelingenWerk in cijfers - Inburgering VluchtelingenWerk in cijfers - Inburgering
VluchtelingenWerk in cijfers - Arbeidsparticipatie Betaalde baan
Vrijwilligerswerk
Werkervaringsplek / Stage 1
Opleiding 6
HEERLEN
1
2
KOMPAS (Nuth, Voerendaal, Simpelveld) MAASTRICHT
1
3
10
3
5
PENTASZ (Eijsden-Margraten, Gulpen-Wittem, Meerssen, Vaals) PEEL EN MAAS
1
2
3
1
1
2
ROERMOND
1
2
SITTARD-GELEEN
1
4
1
4 1
2
Aantal cursisten
TOTAAL PLAATSINGEN
9
5 6
VENLO
8
2
4
2
16
TOTAAL
17
21
6
11
55
TOTAAL VRIJWILLIGERS EMPLOOI
14
Gestart in 2013 per niveau HEERLEN Alfabetisering NT2 Staatsexamen TOTAAL MAASTRICHT Alfabetisering NT2 Staatsexamen TOTAAL ROERMOND Alfabetisering (lokatie Maasbracht) NT2 Staatsexamen TOTAAL SITTARD Alfabetisering NT2 Staatsexamen TOTAAL VENLO Alfabetisering NT2 Staatsexamen TOTAAL TOTAAL
TOTAAL VRIJWILLIGERS (klassenassistenten)
TOTAAL AANTAL VRIJWILLIGERS 31-12-2013 (INCL. BESTUURSLEDEN): 437
26 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
10 36 6 57 7 16 6 29 11 11 7 8 15 1 5 2 8 120
17
Aantal docenten
Aantal geslaagden
per 31-12-2013
1 4 1 5
TOTAAL
2
Periode 2013 per niveau Alfabetisering NT2 Staatsexamen TOTAAL
TOTAAL
3
TOTAAL
-
TOTAAL
1
TOTAAL
-
TOTAAL
1
TOTAAL
-
TOTAAL
1
TOTAAL
-
TOTAAL
8
TOTAAL
5
Beoordelingsverklaring
27 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
Balans
28 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
Baten en lasten
29 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
Colofon BESTUUR Frans Beckers Jan Kleijnen Hub Brouns Fred Kaijser John Paris Wilmy de Jong-Boeters Jan Lamers Marieke Kortenhorst Frank Lambriks Chris Baltussen
voorzitter secretaris penningmeester Personele Zaken/MR Decentrale opvang/Steunfonds Zuid Limburg Decentrale opvang Noord- en Midden Limburg Decentrale opvang Noord- en Midden Limburg Centrale opvang (tevens vice-voorzitter) Organisatieontwikkeling/MR directeur
REGIOKANTOOR Directeur: Chris Baltussen Managementassistente: Monique Stoffels Hogeweg 297A 5914 BC Venlo | Postbus 3135 5902 RC Venlo
[email protected] 077 462 00 72 ARBEIDSPARTICIPATIE / EMPLOOI Regio Noord-Limburg Coördinator: Lara Smit-Selen, Nellie Engelen-Prika
[email protected] [email protected] 077 387 06 33 Regio Zuid Limburg Coördinator: Roger Kempinski
[email protected] 043 32 11 386 INBURGERING Leslocaties: Heerlen, Maastricht, Roermond, Sittard, Venlo
[email protected] 077 462 00 72 TRAINING EN OPLEIDING Béline Mukamunana
[email protected] 077 462 00 72 BELEIDSMEDEWERKER KWALITEIT / INBURGERING Romke Hameleers
[email protected] 043 32 11 386 REGIONAAL STEUNPUNT RECHTSBESCHERMING Juridisch adviseur: Maurice Boon Lokaties: Roermond en Heerlen
[email protected] 06 163 292 10
30 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
REGIONALE LOCATIES VLUCHTELINGENWERK BEEK Coördinator: Raju Thurairajah Udayarajah
[email protected] Raadhuisstraat 9 6191 KA Beek 046 438 92 22 VLUCHTELINGENWERK HEERLEN Coördinator: Liliana Okoelskaja
[email protected] Putgraaf 3 6411 GT Heerlen 045 571 26 40 VLUCHTELINGENWERK PENTASZ (gemeentes Eijsden-Margraten, Gulpen-Wittem, Meerssen en Vaals) Coördinator: Lillian Cimmermans
[email protected] Locatie Pentasz: Hertogsingel tussen 98 en 100 Maastricht Locatie Gulpen: Willem Vliegenstraat 12 6214 DA Gulpen Postbus 849 6200 AV Maastricht 06 193 578 68 VLUCHTELINGENWERK HORST AAN DE MAAS Coördinator: Elly Tomlow
[email protected] Wilhelminaplein 6 Horst | Postbus 7800 5995 ZG Kessel 06 268 284 50 VLUCHTELINGENWERK LEUDAL EN MAASGOUW Coördinator: Ingrid Bogers
[email protected] Dorpstraat 32 6095 AH Baexem 0475 45 30 33 VLUCHTELINGENWERK MAASTRICHT Coördinatoren: Roger Kempinski, Nicole Gijsbregts
[email protected] |
[email protected] Hertogsingel tussen 98 en 100 | Postbus 849 6200 AV Maastricht 043 32 11 386
VLUCHTELINGENWERK NEDERWEERT Coördinator: Ingrid Bogers
[email protected] Raadhuisplein 1 Nederweert | Post: Dorpstraat 32 6095 AH Baexem 06 190 556 64
VLUCHTELINGENWERK VENLO Coördinator: Awaz Hamma
[email protected] Hogeweg 297A 5914 BC Venlo | Postbus 3135 5902 RC Venlo 077 387 06 33
VLUCHTELINGENWERK NUTH (KOMPAS-GEMEENTE) Coördinator: Raju Thurairajah Udayarajah
[email protected] Deweverplein 1 6361 BZ Nuth 045 565 91 00 | 06 330 482 29
VLUCHTELINGENWERK VOERENDAAL (KOMPAS-GEMEENTE) Coördinator: Raju Thurairajah Udayarajah
[email protected] Raadhuisplein 1 6367 ED Voerendaal 045 575 33 99 | 06 330 482 29
VLUCHTELINGENWERK PEEL EN MAAS Coördinator: Elly Tomlow
[email protected] Wilhelminaplein 1, Panningen | Postbus 7800 5995 ZG Kessel 06 268 284 50
VLUCHTELINGENWERK AZC BAEXEM Coördinator: Id Mohammad Azizpour
[email protected] Exaeten 1 6095 PD Baexem 0475 45 25 56
VLUCHTELINGENWERK ROERMOND Coördinator: Awaz Hamma
[email protected] Looskade 8 6041 LE Roermond 0475 338 037
VLUCHTELINGENWERK AZC ECHT Coördinator: Esther Nauts
[email protected] Pepinusbrug 2 6102 RJ Echt 0475 470 910
VLUCHTELINGENWERK SIMPELVELD (KOMPAS-GEMEENTE) Coördinator: Raju Thurairajah Udayarajah
[email protected] Markt 1 6369 ZG Simpelveld 045 544 83 83 | 06 330 482 29
VLUCHTELINGENWERK AZC HEERLEN Coördinator: Esther Nauts
[email protected] Imstenrade 6 6419 PL Heerlen 045 541 00 01
VLUCHTELINGENWERK SITTARD-GELEEN Coördinator: Rob Dubbelman
[email protected] Odasingel 86 6131 GZ Sittard | Postbus 104 6130 AC Sittard 046 411 01 11
VLUCHTELINGENWERK AZC SWEIKHUIZEN Coördinator: Esther Nauts
[email protected] Moorheide 1 6174 RZ Sweikhuizen 088 71 56 480 | 088 71 56 481 / 482
VLUCHTELINGENWERK VALKENBURG Coördinator: Raju Thurairajah Udayarajah
[email protected] Stationsstraat 17 6301 EH Valkenburg 06 330 482 29
VLUCHTELINGENWERK AZC VENLO Coördinator: Henk Pollaerts
[email protected] Weselseweg 53 5916 RD Venlo 077 351 00 04 | 088-7153031
31 / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013
VluchtelingenWerk Limburg / VluchtelingenWerk Limburg ... Jaarverslag 2013