Initiatiefvoorstel 52 koopzondagen Inleiding Op 21 mei 2013 heeft de gemeenteraad een motie aangenomen die anticipeerde op de wijzigingen in de Winkeltijdenwet per 1 juli 2013. Deze wijzigingen zijn inmiddels doorgevoerd en als gevolg daarvan heeft de Eindhovense raad besloten om de zondagsopenstelling voor de levensmiddelenbranche per 1 juli vrij te geven. Inmiddels is dit gerealiseerd en heeft de levensmiddelenbranche nadrukkelijk zelf de keuze of zij op zondag open willen of dicht willen blijven. De motie, die werd ingediend door VVD, D66, GroenLinks, LPF, Ouderen Appel Eindhoven,Samen Eindhoven en de PvdA, behelsde echter nog meer. De gemeenteraad heeft zichzelf een deadline gesteld om uiterlijk voor 1 november met een voorstel te komen waarbij ‘de situatie rondom de openstelling van de overige winkels in de binnenstad en de winkelcentra in een nieuwe verordening te verwerken nadat de raad zich hierover heeft uitgesproken’. Om die reden hebben VVD en D66 een verzoek tot een hoorzitting ingediend die op 29 augustus 2013 heeft plaats gevonden. Het verslag van deze avond is reeds door de griffie naar de raad verzonden. Dit initiatiefvoorstel van VVD, D66, GroenLinks, LPF, TROTS, Ouderen Appèl Eindhoven en Samen Eindhoven is het gevolg van de hiervoor geschetste ontwikkelingen. Doelstelling Met dit initiatiefvoorstel hebben indieners het doel om een besluit te nemen over de koopzondagen waarbij ondernemers nadrukkelijk meer vrijheid krijgen om zelf te kiezen of zij op zondag open willen. Voorstel 1. 2. 3.
4.
Het college de opdracht te geven om een nieuwe Winkeltijdenverordening aan de raad voor te leggen waarbij ondernemers de mogelijkheid krijgen om elke zondag open te gaan. Deze verordening uiterlijk 1 januari 2014 in te laten gaan; Het college de opdracht te geven om criteria op te stellen waarop de zondagsopenstelling in Eindhoven wordt geëvalueerd en deze in het laatste kwartaal van 2013 aan de raad ter vaststelling voor te leggen; De zondagsopenstelling na 1 jaar wordt geëvalueerd en uiterlijk voor 1 maart 2015.
Argumenten/kanttekeningen 1. Bevoegdheid winkelopenstelling koopzondagen is per 1 juli verlegd van Rijk naar gemeenten
De landelijke wijzigingen in de Winkeltijdenwet zijn per 1 juli ingegaan. Hierbij is conform het regeerakkoord de bevoegdheid over het aantal koopzondagen volledig overgedragen aan de gemeenten met een breed draagvlak vanuit de Tweede Kamer en belangenorganisaties in het land. Deze wijzigingen maken het mogelijk om ook in Eindhoven mogelijkheden te scheppen voor de stad als het gaat om de zondagsopenstelling. De raad heeft eerder dit jaar al besloten om van deze mogelijkheid gebruik te maken om de levensmiddelenbranche vrij te geven en met dit voorstel neemt de gemeenteraad haar verantwoordelijkheid om dit ook voor de rest van de stad te doen. Uiteraard zal dit gebeuren binnen de kaders van de landelijke regelgeving en de Zondagswet. 2.
Het vrijgeven van de koopzondagen geeft ondernemers meer ruimte om te ondernemen. Uit de hoorzitting is gebleken dat een groot deel van de Eindhovense ondernemers gebruik wil maken van de mogelijkheid om zelf te kiezen of zij op zondagen open willen. De hoorzitting heeft duidelijk aangegeven dat als ondernemers elke zondag open mogen, er ondernemers zijn die daar geen gebruik van maken. Indieners van dit voorstel respecteren en zien hierin juist de kracht van de wijziging van het beleid: ondernemers worden niet verplicht open te gaan maar krijgen nadrukkelijk een eigen keuze. Nu hebben winkeliers immers ook de mogelijkheid om tot 22.00 uur ’s avonds open te zijn en maakt iedereen zijn eigen keuze hierin. We zien dit ook al gebeuren bij de koopavonden op vrijdag. Niet elke ondernemer is meer open op vrijdagavond en dat komt het aanbod of de sfeer in de stad niet ten slechte. Ondernemers maken gebruik van de vrijheid die zij hebben. Tegelijkertijd wordt met dit voorstel de concurrentievervalsing tegen te gaan. Niet in de laatste plaats in relatie tot de omliggende gemeenten. Een sportzaak in Eindhoven zou dicht moeten blijven terwijl de Decathlon in Best elke zondag open mag vanaf 1 oktober. In deze tijd zijn indieners van mening dat ondernemers zoveel als mogelijk moeten worden gefaciliteerd om te kunnen ondernemen. Daarbij hoort een overheid die een gelijk speelveld creëert voor de ondernemers waarbij elke ondernemer evenveel ruimte krijgt om de zaak draaiende te houden.
3.
Het vrijgeven van de koopzondagen betekent een groter beroep op de verantwoordelijkheid van ondernemers Niet elke ondernemer is voorstander van het vrijgeven van de zondagsopenstelling waarbij elke ondernemer een eigen belang behartigt. Tegelijkertijd zijn vele ondernemers aangesloten bij ondernemersverenigingen. Vanuit deze collectieven worden gezamenlijk koopzondagen in een gebied georganiseerd. Hoewel ondernemers de vrijheid krijgen om te kiezen of zij op zondagen open gaan, betekent dit ook dat de ondernemers een verantwoordelijkheid dragen waarbij de vrijheid van andere ondernemers niet wordt geschaad. Indieners zijn van mening dat ondernemers zelf aan zet zijn om afspraken te maken binnen hun eigen, onafhankelijke collectief over het aantal gezamenlijk georganiseerde koopzondagen zodat het betreffende gebied een aantrekkelijk winkelgebied blijft. Ondernemers in de binnenstad hebben hier reeds een voorzet in genomen en zij laten zien dat zij in staat zijn om goede afspraken te maken met elkaar met respect voor ieders achtergrond en belang.
4.
Er wordt nadrukkelijk gekozen voor 1 regime voor de stad Om onduidelijkheid voor de consument te verkleinen, kiezen indieners voor 1 regime voor de stad. De boodschap ‘elke zondag open’ is helder voor de consument. Tevens draagt 1 regime bij aan het eerder genoemde gelijke speelveld voor ondernemers. Dat gelijke speelveld wordt gevoed door de zondagsopenstelling voor de levensmiddelenbranche waar supermarkten ook ‘non-food’ artikelen verkopen.
5.
Evaluatie na 1 jaar Grote en wezenlijke veranderingen in beleid zijn gebaat bij een goede ontwikkeling. De gemeenteraad moet ook in deze dossiers de mogelijkheid behouden om de gevolgen van deze veranderingen in kaart te houden en waar nodig bij te sturen wanneer dat wenselijk
wordt gevonden. Om die reden zijn indieners van mening dat de vrije zondagsopenstelling na een periode van een jaar dient te worden geëvalueerd. Deze evaluatie draagt er aan bij dat verschillende zorgen en ontwikkelingen opnieuw op de politieke agenda worden geplaatst. De criteria van deze evaluatie dienen vooraf vast gesteld te worden door de raad en voor een ieder duidelijk te zijn. In het eerste kwartaal van 2015, nadat de vrije zondagsopenstelling een jaar bestaat, dient het college een evaluatie met de door de raad vast gestelde criteria aan te bieden aan de raad voor een debat. De raad stelt in Q4 2013 de criteria vast voor de evaluatie. 6.
De samenstelling van Eindhoven is aan het veranderen We merken in de stad op steeds meer vlakken dat onze stad in een internationale stroom zit. Dat merken we dagelijks in de stad maar ook uit onderzoek van het CBS blijkt dat Eindhoven de meest internationale stad van Nederland is. Kijkende naar de samenstelling van deze groepen die bij dragen aan de veranderingen, constateren initiatiefnemers dat expats het ‘vreemd’ vinden dat de winkels op zondag niet geopend zijn. Bij een grote, internationale stad die vele ambities heeft, past het dan ook tegemoet te komen aan deze behoefte. Tevens is er een grote groep ondernemers in de stad die van oudsher geen waarde hecht aan de zondag. Hoe er naar de zondag wordt gekeken, is cultureel bepaald. In het westen wordt de zondag van oudsher als een rustdag gezien vanuit de Joods-Christelijke traditie. In andere delen van de wereld wordt deze dag niet als zodanig ervaren. Dit zijn ondernemers die graag op zondag hun winkel willen openen.
7.
Goed voorbereid op de toekomst Het is overduidelijk dat de toekomst zal veranderen. Er zijn steeds meer kenmerken zichtbaar dat we naar een 24 uurseconomie gaan. Eindhoven kan deze ontwikkeling niet tegenhouden. Daarnaast past het bij de vooruitstrevende stad die we zo graag willen zijn. We zijn er als lokale politiek voor om de stad voor te bereiden op deze toekomst en andere ontwikkelingen die steeds meer doorklinken. On-line winkelen kan 24/7 en de consumenten doen dit ook massaal. Ook in de directe omgeving van Eindhoven zijn er steeds meer gemeenten die de zondagen vrij geven. Het betreft hier buurgemeenten maar ook de eerste lijn van concurrenten van de binnenstad van Eindhoven. Eindhoven kan mede in het vrijgeven van de koopzondagen laten zien dat zij het hart van deze regio is als centrum gemeente.
Communicatie Dit besluit wordt via de reguliere methode bekend gemaakt. Verder is het de verwachting dat ook de media hier aandacht aan besteden. Desalniettemin vragen we het college om deze verandering in het beleid actief te communiceren naar de stad. Planning en Uitvoering Na het aannemen van dit initiatiefvoorstel werkt het college van B&W een nieuwe verordening uit en legt deze aan de raad voor zodat de nieuwe verordening uiterlijk op 1 januari van kracht wordt in Eindhoven. De raad geeft haar criteria voor de evaluatie mee in het debat zodat er meteen een voorstel voor de evaluatie kan worden besproken tegelijkertijd met de nieuwe verordening. In het eerste kwartaal van 2015 legt het college van B&W een evaluatie voor aan de raad. Kosten De gemeente is altijd verantwoordelijk voor de kosten die het handhavingsaspect met zich meebrengt en dit dient dus als zodanig verwerkt te worden in de begroting. Indieners zijn van mening dat de kosten voor het schoonmaken van de stad zo laag als mogelijk gehouden dienen te worden maar dat dit ook een verantwoordelijkheid is van de ondernemers. in bijvoorbeeld de binnenstad.
Evaluatie Er wordt in ieder geval een evaluatiemoment ingebouwd één jaar na besluitvorming of eerder indien de raad daar aanleiding voor ziet. De criteria voor deze evaluatie worden uiterlijk in het laatste kwartaal van 2013 door de raad vast gesteld zodat er uiterlijk in het eerste kwartaal van 2015 een evaluatie kan worden uitgevoerd en ondernemers van tevoren weten waarop zij getoetst gaan worden. Bijlagen Als bijlagen bij dit voorstel zijn bij verzending de volgende documenten toegevoegd: - Actuele motie voorkomen supermarktenloterij - Verslag hoorzitting 29 augustus 2013.
Indieners Indieners van dit voorstel zijn: - Ferry van den Broek (VVD) - Marco van Dorst (D66) - Tom van den Nieuwenhuijzen (GroenLinks) - Charles Stroek (LPF) - Tonnie van de Berk (TROTS - Paul Mulder (Ouderen Appèl Eindhoven) - Kees Rijnders (Samen Eindhoven)
Raadsbesluit De raad van de gemeente Eindhoven; gezien het voorstel van VVD, D66, GroenLinks, LPF, TROTS, Ouderen Appèl Eindhoven en Samen Eindhoven van 1 oktober 2013; gelet op het aangenomen amendement A01A; besluit: 1.
Het college de opdracht te geven om een nieuwe Winkeltijdenverordening aan de raad voor te leggen waarbij ondernemers de mogelijkheid krijgen om elke zondag open te gaan;. 2. In deze Winkeltijdenverordening binnen de gemeente Eindhoven de verschillende winkelgebieden te benoemen die binnen het kader van de mogelijkheid om elke zondag open te gaan gezamenlijk en op basis van een democratische meerderheid jaarlijks een besluit nemen wat voor hun winkelgebied het maximum aantal koopzondagen wordt en de data; 3. In deze Winkeltijdenverordening het jaarlijkse proces om tot besluitvorming te komen uit te werken en vast te leggen; 4. In deze Winkeltijdenverordening vast te leggen welke faciliteiten ter ondersteuning de gemeente Eindhoven aan de winkelgebieden ter beschikking stelt om tot democratische besluitvorming te komen; 5. Deze verordening per 1 januari 2014 in te laten gaan; 6. Het college de opdracht te geven om criteria op te stellen waarop de zondagopenstelling in Eindhoven wordt geëvalueerd en deze criteria uiterlijk voor 2014 aan de raad voor te leggen; 7. De zondagopenstelling na 1 jaar wordt geëvalueerd en uiterlijk voor 1 april 2015.
Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 30 oktober 2013.
ir. J. Rozendaal, waarnemend voorzitter
J. Verheugt, griffier
