Inhoudsopgave. Voorwoord 3

Inhoudsopgave

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Raad van Toezicht 4 Vereniging Vrienden van het Catharijneconvent 5 Tentoonstellingen en bijzondere momenten 6 Commerciële zaken 12 Restauraties en aanwinsten 15 Onderzoek, educatie en bibliotheek 18 Bedrijfsvoering 20 Ondernemingsraad 22 Verkorte jaarrekening 23 English summary 27

Bijlagen 29

Inhoudsopgave

Voorwoord 3 jaarverslag 2008

Special Commendation

Voorwoord

G

jaarverslag 2008

aat het te ver om 2008 te omschrijven als ‘een jubeljaar’ voor het museum? Ik vind die term wel van toepassing. Het aantal bezoekers steeg met ruim 10% en onze prachtige en veelzijdige tentoonstelling Allemaal Engelen trok maar liefst 67.000 bezoekers: het hoogste aantal bezoekers van een expositie sinds de heropening. Ook de toekenning van de Special Commendation, een prestigieuze prijs van het European Museum Forum die we in mei kregen uitgereikt in Dublin, maakte van 2008 een feestelijk jaar. Het is een erkenning voor het gedurfde pad dat het museum nu al een aantal jaren inslaat. Museum Catharijneconvent slaagt erin met zijn tentoonstellingen een nieuw publiek te bereiken door een goede balans te vinden tussen geschiedenis, kunst en actualiteit. Vooral uit de vele reacties op de tentoonstelling Allemaal Engelen blijkt dat we mensen in het hart kunnen raken. De presentatie maakte veel gevoelens los bij bezoekers. Verheugend was natuurlijk ook dat de financiële middelen rond kwamen om de twee Utrechtzalen te gaan inrichten. De opening van de Utrechtzalen, begin juni 2009, betekent dat de voltooiing van de herinrichting in zicht is. De Utrechtse ambitie om in 2018 culturele hoofdstad van Europa te worden, ondersteunt het museum natuurlijk van harte. In 2008 werden de banden met Malta, dat in 2018 de duopartner

Vo o r w o o r d

Guus van den Hout zal zijn van de nog uit te kiezen Nederlandse culturele hoofdstad, stevig aangehaald. Er werden over en weer bezoeken gebracht en voor onze tentoonstelling Met Passie Geschilderd konden we beschikken over een aantal bijzondere bruiklenen uit het National Museum of Fine Arts in Valletta. De toekenning van de Lutherpenning wil ik ook graag memoreren. Een blijk van erkenning in het jaar van het religieus erfgoed voor de wijze waarop het museum ook het roerende erfgoed permanent een bijzondere plek geeft. De eigen collectie werd dit jaar uitgebreid met een aantal prachtige aanwinsten, waarvan ik de bronzen Piëta van Caspar Berger een absoluut topstuk vind: een aankoop die geheel is gefinancierd door de Vrienden van het Catharijneconvent. Speciale dank daarvoor. Na zo’n goed jaar is het goed om even te bezinnen en terug te kijken, dat doen we in dit jaarverslag. Ondertussen zijn we natuurlijk al weer vol enthousiasme bezig om van 2009 net zo’n goed jaar te maken! drs. Guus van den Hout algemeen directeur

Lutherpenning

E

en bijzonder succesvol jaar, waarin het museum de vruchten heeft kunnen plukken van de vernieuwingen die de afgelopen jaren zijn doorgevoerd. Op tentoonstellingsgebied was er een vol programma, dat inhoudelijk van grote kwaliteit was, en dat ook erg veel bezoekers wist te trekken. Dat dit geheel binnen het beschikbare budget gebeurde, is natuurlijk ook een wapenfeit dat de Raad van Toezicht zeer verheugt.

Dat na enig oponthoud de financiële middelen voorhanden zijn om met de inrichting van de Utrechtzalen van start te gaan, is belangrijk: daarmee zullen de laatste stappen worden gezet op de lange weg van verbouwen en herinrichten. Er is duidelijk sprake van een nieuwe lijn in het museum, die door de hele organisatie enthousiast is opgepakt en wordt uitgevoerd. Complimenten daarvoor zijn op z’n plaats. In bijvoorbeeld de media blijkt keer op keer dat Museum Catharijneconvent een eigentijdser imago krijgt, dat door de buitenwereld wordt gewaardeerd. De tentoonstelling Allemaal Engelen was daarvan wel de meest uitgesproken component: een buitenbeentje in het tentoonstellingsbeleid tot nu toe, maar wel één die laat zien dat het mogelijk is om veel –en ook nieuw en jonger- publiek te trekken met een tentoonstelling die ook kwalitatief van hoog niveau is. Alles rondom deze succesvolle tentoonstelling ‘klopte’ en de bezoekers genoten van een eeuwenoud fenomeen dat op een eigentijdse wijze werd gepresenteerd, in alle mogelijke vormen. Het is de moeite waard om af te durven wijken van het vanzelfsprekende. Een sprong die het museum heeft durven maken en die zeer waardevol blijkt. Als Raad van Toezicht hopen wij natuurlijk op een volgend succesvol jaar en wij zien het voor de medewerkers van het museum als een uitdaging om de ‘magische grens’ van 100.000 bezoekers te naderen.

R a a d v a n To e z i c h t

jaarverslag 2008

1

Raad van Toezicht

Allemaal Engelen Drs. J. F. van Duyne voorzitter Raad van Toezicht

2

Vereniging Vrienden van het Catharijneconvent

H

jaarverslag 2008

et jaar 2008 was een zeer goed jaar voor het museum, dat met de toekenning van de Special Commendation door het European Museum Forum nog een extra feestelijk tintje kreeg. Het bestuur van de Vereniging Vrienden van het Catharijneconvent continueerde de vorig jaar ingezette heroriëntatie, die er toe moet leiden dat er een verjonging en uitbreiding van de vriendenvereniging ontstaat. Het bestuur ziet daartoe goede mogelijkheden door het uitwerken van de ‘community-gedachte’. Het vergroten van een gevoel van verbondenheid met het museum. Vrienden moeten zich echt bij het museum betrokken voelen en omgekeerd moet het museum zoeken naar manieren om die samenhang te versterken. De gedachten gaan uit naar nieuwe vrienden en ondermeer naar een eventueel student- en een familielidmaatschap. Dit zou een goede manier kunnen zijn om het aantal vrienden uit te breiden. De vereniging is nog steeds betrokken bij voorheen de Catharijnebrief, maar geeft die niet meer uit. De productie van het tijdschrift is nu in handen van het museum. Het magazine is inmiddels in een eigentijdser jasje gestoken en heeft een nieuwe naam gekregen, de Catharijne., die aansluit bij die vernieuwing. De vereniging neemt nog steeds met veel plezier een deel van de inhoud voor haar rekening. Nieuw is ook het ingezette beleid om als Vrienden bij alle aankopen van het museum een aandeel te leveren. De Piëta van Caspar Berger was dit jaar een grote schenking, die geheel werd gefinancierd door de Vrienden. De Vrienden waren ook betrokken bij alle latere aanwinsten en dat zal ook het komende jaar het geval zijn.

De vereniging wil graag zichtbaarder zijn in het museum. Dat kan wellicht in de toekomst met behulp van vrijwilligers, die als gastvrouwen en -heren een actieve en informatieve rol kunnen vervullen in het museum. De activiteiten van de Vrienden werden het afgelopen jaar weer goed bezocht: vooral lezingen blijken nog steeds in een behoefte te voorzien. Het komende jaar zal de vereniging de bestaande plannen verder uitwerken en er alles aan doen om de groep Vrienden substantieel uit te breiden. P. Beelaerts voorzitter Vereniging Vrienden van het Catharijneconvent.

Ve r e n i g i n g V r i e n d e n v a n h e t C a t h a r i j n e c o n v e n t

Piëta, Caspar Berger, 2006

Te n t o o n s t e l l i n g e n e n b i j z o n d e r e m o m e n t e n

jaarverslag 2008

3

Tentoonstellingen en bijzondere momenten

Cold Turkey. Van Carnaval tot Pasen Van begin februari tot Pasen was er een bijzondere collectie hedendaagse religieuze kunst te zien in het museum, een initiatief van de kunstenaars Rinke Nijburg en Wout Herfkens die zich De Vrienden van Job noemen. Voor deze tentoonstelling werden gerenommeerde Nederlandse kunstenaars speciaal uitgenodigd om de betekenis van een fase in de passietijd te gebruiken als inspiratiebron voor één of meerdere nieuwe werken. Het resultaat was verrassend door de hedendaagse interpretaties van deze kunstenaars en onconventioneel in de accenten die door hen zijn gelegd. Het leverde een bijzondere expositie vol kleur en geur op die tot nadenken stemde. Van carnavaleske voorstellingen met flessen drank en dieren tot een levensgrote indrukwekkende bronzen Christus die kwetsbaar en onthutst lijkt op het moment van zijn opstanding. Genot versus soberheid, overvloed tegenover afzien. Concept: Rinke Nijburg en Wout Herfkens Kunstenaars: Carnaval - Paul de Reus, Aswoensdag - Dieuwke Spaans, Vasten - Wout Herfkens, Palmzondag - Gijs Assman, Witte Donderdag - Rini Hurkmans, Goede Vrijdag - Rinke Nijburg, Pasen - Erzsébeth Baerveldt, Kleur - Jan Meijering, Geur - Andries van Rossem, Geur - Babita Versluis 3D-Vormgeving: Theo Tienhooven Grafische vormgeving: Mireille Duiven (hollandse meesters) Licht: Joost de Beij

Noli me tangere, Erzsébet Baerveldt, 2007 won de prijs, een geldbedrag van € 7.500 met een intrigerende video waarin een onbekende hand bomen in een bos bekijkt, keurt en soms markeert met een rood kruis. Beelden die veel suspense bevatten en naar een overtuigende climax toewerken. De ingezonden kunstwerken bezaten echter zoveel kwaliteit dat de jury heeft besloten ook twee aanmoedigingsprijzen toe te kennen, elk met een waarde van € 2.500,-. De eerste is uitgereikt aan Suska Mackert met een wandinstallatie en de tweede aan Jos de l’Orme die een houtsnede inzond. Concept: Vermeulen Brauckman Stichting en Museum Catharijneconvent 3D-vormgeving: Theo Tienhooven Grafische vormgeving: Mireille Duiven (hollandse meesters) Licht: Joost de Beij

In het Begin. De Vermeulen Brauckman Kunstprijs 2008 Gelijktijdig met Cold Turkey waren de nominaties te zien voor de tweejaarlijkse Vermeulen Brauckman Kunstprijs. Een initiatief van de gelijknamige stichting die de vervaardiging wil stimuleren van hedendaagse kunstwerken die de bijbel op een verrassende wijze belichten. Voorwaarde voor deelname was dit maal het letterlijk visualiseren van de bijbeltekst ‘In het begin’ (Genesis 1:1) in grafiek of videokunst. Pat van Boeckel

Met Passie Geschilderd

Allemaal Engelen Dat engelen geliefde wezens zijn, was al enigszins duidelijk geworden tijdens een kleine engelenexpositie die in december 2006 gecombineerd werd met de Napolitaanse kerststal. Maar de enorme toeloop en bijzondere reacties die de expositie Allemaal Engelen opriep, overtrof ieders verwachting. In totaal kwamen bijna 67.000 bezoekers naar Museum Catharijneconvent. Dat ze in hun ziel werden geraakt, blijkt wel uit de reacties die men achterliet in een ervaringenboek en op de speciaal voor de expositie in het leven geroepen site allemaalengelen.nl. De engelen waren te zien op schilderijen, in miniaturen, foto’s, moderne kunst, popsongs, reclamemateriaal, videokunst en bidprentjes en wat al niet meer. Als helpers en wrakers, als zoete cherubijntjes of strenge wachters bij de hemelpoort.

In het begin, Pat van Boeckel, 2008


Er was ook een publieksopening, waarbij bewoners van de Utrechtse schilderswijk (Jan van Scorelstraat, Rembrandtkade en omgeving) massaal gehoor hadden gegeven aan de oproep om werk van ‘hun’ schilders te komen bekijken. Informatief was de toelichting van restaurator Caroline van der Elst op het werk dat zij verrichtte aan het bijzondere zestiende-eeuwse Kruisigingsdrieluik van Jan van Scorel. Tijdens de tentoonstelling was de film over die restauratie te zien. Met Passie Geschilderd bood een prachtig beeld van – voornamelijk – zeventiende-eeuwse religieuze schilderkunst, waarbij veel ruimte ingeruimd was voor het werk van Utrechtse caravaggisten als Gerard van Honthorst en Dirck van Baburen.

jaarverslag 2008

Met Passie Geschilderd. Topstukken uit de Gouden Eeuw In april was er een speciale VIP-opening ter ere van de schilderijententoonstelling Met Passie Geschilderd. In het bijzijn van Utrechts nieuwe burgemeester Aleid Wolfsen en de ambassadeur van Malta was er een feestelijke bijeenkomst in de Refter. Het bezoek uit Malta kwam mede vanwege de bijzondere bruiklenen, waarvan de Gelijkenis van de Barmhartige Samaritaan van Matthias Stom wel de meest bijzondere was. Stom beeldt hier het moment net voor de aanval op de onbekende man uit, een dramatische compositie met prachtig licht-donker contrast. De banden tussen Utrecht en Malta werden door de bruikleen stevig aangehaald, belangrijk in verband met de Utrechtse plannen om in 2018 als partner van Malta culturele hoofdstad van Europa te worden.

Allemaal Engelen


jaarverslag 2008

jaarverslag 2008

De tentoonstelling was opvallend vormgegeven door Maarten Spruyt. Hij ontwierp onder meer een prachtige vitrine voor liturgische kleding en gouden zilverwerk en een bijzondere belevingstafel met bijpassende krukken en banken. Daarmee voegde hij een geheel eigen dimensie aan het concept toe. Buiten het museum, op het voorplein, werd de aandacht van passanten al getrokken door metershoge engelenbeelden van Huub Kortekaas. De opvallende affichecampagne waarin ‘gewone’ mensen – zoals eigen museumpersoneel – als engel te zien waren, trok veel aandacht. Daarnaast maakten bezoekers massaal en zeer enthousiast gebruik van de mogelijkheid om in het museum zelf met engelenvleugels op de foto te gaan. Zo maakten ze een persoonlijke variant op het affiche die ze konden e-mailen aan bekenden. De workshops voor kinderen waarbij met glitters en veertjes engelenvleugels in elkaar werden geknutseld, de speciale rondleidingen en lezingen, de kerstvertellingen, alle activiteiten waren razendsnel volgeboekt en een groot succes. Mede daarom werd besloten om de tentoonstelling te verlengen tot en met 22 februari 2009. Concept: Tanja Kootte en Inge Schriemer Gastconservator: Twan Geurts 3D-Vormgeving: Maarten Spruyt en Tsur Reshef Grafische vormgeving: Typetank Utrecht Licht: Joost de Beij

Affiche Allemaal Engelen


De Napolitaanse kerststal De uitgebreide tentoonstelling Allemaal Engelen maakte het noodzakelijk om een andere plek te zoeken voor een pronkstuk uit de collectie van het museum, de Napolitaanse kerststal. Die nieuwe locatie werd gevonden bij Feest, weet wat je viert, de permanente presentatie op de eerste etage van het Grachtenpand. Vormgever Rein van de Pol slaagde erin een zeer sfeervolle compositie te maken bij het Maagdenhuis-altaar. Daar bleek de architectuur van het bijzondere altaar prachtig te harmoniëren met de achttiende- eeuwse beeldengroep, die begin jaren dertig van de vorige eeuw aan het museum werd geschonken door een Rotterdamse familie. De kerststal is een echte publiekslieveling: elk jaar komen er duizenden mensen traditiegetrouw even kijken. Voor sommigen was deze nieuwe locatie even wennen, anderen zagen direct de bijzondere combinatie van altaar en beelden. Vormgeving: Rein van der Pol Grafische vormgeving: Manifesta Licht: Joost de Beij

jaarverslag 2008 Te n t o o n s t e l l i n g e n e n b i j z o n d e r e m o m e n t e n

Tussen Kunst en Kitsch Tussen Kunst en Kitsch Eind april fungeerde het museum even als tv-studio: het team van het succesvolle Avro-programma Tussen Kunst en Kitsch kwam met een enorme hoeveelheid camera’s en andere apparatuur over de vloer om opnames te maken. Meer dan duizend kunstliefhebbers en gelukszoekers meldden zich met in kranten en doeken gewikkelde (kunst)voorwerpen om die te laten taxeren door de deskundigen. De opnames vonden plaats tijdens de tentoonstelling Met Passie Geschilderd zodat de museummedewerkers hun handen vol hadden aan het beschermen van de ‘echte kunst’. Het was een levendige dag, waarbij een aantal mensen in bezit bleek te zijn van waardevolle kunstvoorwerpen. De aflevering werd op woensdag 12 november 2008 uitgezonden.

Tussen Kunst en Kitsch European Museum of the Year Award 2008 Half mei reisde een afvaardiging van het museum naar Dublin, waar bekend werd gemaakt welk museum deze prestigieuze prijs in ontvangst mocht nemen. Museum Catharijneconvent viel in de prijzen met een Special Commendation, een onderscheiding die directeur Guus van den Hout ontving uit handen van de beschemvrouwe van het European Museum Forum, H.M. Koningin Fabiola van België.

Urbi@Orbi De collectie van het museum speelde een rol in nog een ander televisieprogramma: Urbi@Orbi van de KRO. In elk van de twaalf afleveringen koos presentator-priester Antoine Bodar een voorwerp uit de rijke museumcollectie, en gaf daarbij een inspirerende toelichting op dit religieuze roerende erfgoed. LUX Ook de samenwerking met de IKON (in het programma LUX) werd gecontinueerd en dat zorgde voor een aantal bijzondere afleveringen waarin ondermeer de tentoonstellingen Met Passie Geschilderd en Allemaal Engelen uitgebreid aan de orde kwamen. Net als de IKON besteedde ook de Avro speciale aandacht aan de recent verworven Piëta van Caspar Berger in Avro’s Kunstuur.

Jarig! De verjaardag van het museum op 9 juni en de gewonnen award waren aanleiding om het publiek te trakteren: op de verjaardag van het museum mochten bezoekers gratis naar binnen en kregen ze een feestelijke typisch Utrechtse traktatie, het domtorentje, in het restaurant. 10

Achter de schermen Voorafgaand aan de tentoonstelling Met Passie Geschilderd kon het publiek een kijkje achter de schermen nemen bij het restaureren van enkele schilderijen voor de komende expositie. Een mogelijkheid die zeer enthousiast werd ontvangen en waarvan veel mensen dankbaar gebruik maakten. In bewonderende stilte keken ze naar het intrigerende werk van de restauratoren, die zo af en toe het gereedschap even neerlegden om een toelichting te geven op hun werkzaamheden.

Utrecht Uitfeest

Maand van de spiritualiteit Veel publieke belangstelling was er op 1 november voor de opening van de Maand van de Spiritualiteit, die plaatsvond in het museum; een initiatief van dagblad Trouw, de KRO en Museum Catharijneconvent. Dit jaar was gekozen voor het thema ‘Mijn betere ik’. Honderden bezoekers deden mee aan workshops, genoten van een lezing, maakten een meditatieve stadswandeling en brachten natuurlijk een bezoek aan de tentoonstelling Allemaal Engelen. Guus van den Hout ontvangt onderscheiding van HM Koningin Fabiola 11


Holland Art Cities Museum Catharijneconvent participeert samen met negen andere topmusea in Rotterdam, Amsterdam en Den Haag in het internationale evenement Holland Art Cities. De krachten worden gebundeld middels een gezamenlijk aansprekend marketing- en publiciteitsplan. Zo brengt het Nederlands Bureau voor Toerisme de meest interessante Nederlandse musea ook internationaal onder de aandacht bij een breed publiek. Museum Catharijneconvent participeert met de tentoonstellingen Beeldschone Boeken. De middeleeuwen in goud en inkt (zomer 2009), Goud (zomer 2010) en Geloof en Kunst in de Gouden Eeuw (voorjaar 2011).

jaarverslag 2008

Uitfeest Het Utrecht Uitfeest op 14 september kondigt traditiegetrouw de spetterende opening van het nieuwe culturele seizoen in de stad aan. Hierbij zetten veel culturele instellingen hun deuren gratis open voor publiek. Met de deejays Naald & Kraak, korte tours over Met Passie Geschilderd en open rondleidingen door de depots, trok het museum bijna 2000 bezoekers op een zonnige zondag.

Commerciële zaken

jaarverslag 2008

4

Commerciële zaken

Verhuur Het museum bevindt zich op een schitterende locatie in het centrum van Utrecht. Deze locatie is ook als vergaderruimte voor diverse externe partijen erg in trek. Vooral de Stichting Vrije Academie voor kunsthistorisch onderwijs en het nabij gelegen juridisch opleidingsinstituut OSR maken daar geregeld gebruik van. Het auditorium, de grachtenzaal, de opkamer en het museumcafé dienen dan als sfeervolle accommodatie. Het museum heeft het voornemen de verhuur verder te professionaliseren door meer aandacht aan publiciteit en marketing te schenken.

Maar ook de ‘tours’ langs de vaste collectie hebben nooit te klagen over belangstelling. Het ‘rondje klooster’ is populair bij scholierengroepen en ook de Topstukkenrondleiding langs de vaste collectie loopt al jaren prima.

Rondleidingen Rondleidingen bieden bezoekers verdieping en daar is veel vraag naar. Zeker ook bij tijdelijke tentoonstellingen, zoals Met Passie Geschilderd, is hiervoor opvallend veel animo. Bij de rondleidingen ten tijde van Allemaal Engelen liep het echt storm.

Museumwinkel Het leken af en toe de Drie Dwaze Dagen wel: tijdens de maanden dat de tentoonstelling Allemaal Engelen in het museum te zien was, beleefde de museumwinkel hoogtijdagen. Engelenboekjes, kaartenmapjes, zogeheten ‘worry stones’ (een soort talisman), maar ook speldjes en sieraden: de voorraden van de winkel gingen er in een razend tempo doorheen. Het publiek wilde niet zonder aandenken de deur uit, en de keuze was zeer uitgebreid. Ook het idee om publiek via de speciale website www.allemaalengelen.nl een voucher aan te bieden, dat eenmaal uitgeprint ingewisseld kon worden voor een hemelse verrassing, bleek

Rondleiding Allemaal Engelen

Winkel 12

jaarverslag 2008

een gouden zet. Vele duizenden vouchers werden ingeleverd. De winkel draaide in 2008 een topomzet. Er was geen aparte catalogus bij Allemaal Engelen, maar de door gastconservator Twan Geurts speciaal voor de tentoonstelling geschreven publicatie Engelen van deze tijd werd veel gekocht, net zoals het al eerder door het museum geproduceerde boek Engelen in de kunst. Ook tijdens Met Passie Geschilderd werd de winkel goed bezocht, het overzichtswerk Goddelijk geschilderd. Honderd meesterwerken van Museum Catharijneconvent was daarbij één van de best verkochte artikelen.

Commerciële zaken

Fondsenwerving In 2008 zijn fondsen geworven voor verschillende tentoonstellingen. Aan de tentoonstelling Allemaal Engelen hebben diverse fondsen een bijdrage geleverd: het VSB Fonds, de Van Baaren Stichting, Stichting DELA Fonds, het SNS Reaalfonds, het kfHein Fonds en de Mondriaan Stichting. Het Prins Bernhard Cultuurfonds ondersteunde de tentoonstelling Cold Turkey. Bijlage J: Toewijzing Fondsen, Stichtingen en Bedrijven

Omslag Engelen van deze tijd, Twan Geurts 13

Leven, Bernardien Sternheim, 2007 14

5

Restauraties en aanwinsten

H

jaarverslag 2008

et museum werd dit jaar verrijkt met een aantal belangrijke en fraaie aanwinsten voor de collectie. De Piëta van Caspar Berger (een schenking van de Vrienden van het Catharijneconvent) is daarvan wellicht het meest tot de verbeelding sprekende kunstvoorwerp. Het is een bronzen, zeer eigentijdse verbeelding van het lijden van de moeder om haar gestorven zoon. Berger heeft een bijzondere manier van werken, waarbij hij een siliconenmal maakt van zijn modellen, die omkeert en met was bedekt. De mal wordt vervolgens in brons gegoten volgens de ‘cire perdu’ (verloren was) methode. Het bronzen afgietsel is in dit geval een indrukwekkende verwijzing naar één van de bekendste iconen uit de kunstgeschiedenis: de Piëta van Michelangelo uit de Sint-Pieter in Rome. Wat je pijnlijk raakt, is het ontbreken van het gezicht van Maria. Dit is Bergers verbeelding van pure rouw en zo is het voor iedereen mogelijk hier zijn of haar eigen verdriet op te projecteren. Een beeld dat niemand onberoerd laat. Het museum werd nog verblijd met een tweede werk van Caspar Berger, een bronzen afgietsel van een bijbel. Het Boek was een cadeau van de Stichting Protestants Kerkelijke Kunst ter gelegenheid van de uitgave van de publicatie Prachtig Protestant.


Detail Piëta, Caspar Berger, 2006

Staf Sinds oktober heeft het museum de staf van de abt van Egmond in langdurig bruikleen gekregen. Het is een bijzondere aanwinst die in de Schatkamer te bewonderen is. De veertiende-eeuwse staf meet bijna twee meter en is uit elkaar te schroeven. Hierdoor was het voor de kerkvorst mogelijk om het voorwerp mee op reis te nemen. De staf is van verguld zilver en rijk versierd met emailleplaquettes. In 2005 werd de staf – en vooral het geoxideerde zilver en de losse delen van email – nog uitgebreid gerestaureerd. De krul is voorzien van prachtige afbeeldingen van de kroning van Maria door Christus.

Een ander langdurig bruikleen is een geschilderd zestiendeeeuws paneel met een ongebruikelijke afbeelding: de legende van de Romeinse legeraanvoerder Achatius en zijn soldaten. Zij bekeerden zich tot het christendom in de hoop gespaard te blijven, maar die plotselinge bekering wekte de woede op van hun keizer, de heidense Hadrianus, die hen vervolgens martelde en liet kruisigen. De 10.000 martelaren, zoals het kunstwerk heet, heeft een fraaie plaats gekregen in één van de kloostergangen op de begane grond. 15

Publiekslieveling Ook een andere opmerkelijke aanwinst, en één van de publiekslievelingen tijdens Allemaal Engelen, is het intrigerende schilderij Leven, uit 2007, van de realist Bernardien Sternheim. Zij werd zichtbaar geïnspireerd door Pyke Koch. Leven is een verbeelding van de levensloop van de mens: van pasgeboren jongen tot puber, getrouwde man en grijsaard. Een schilderij waar je steeds meer in ontdekt als je de tijd neemt om goed te kijken.


jaarverslag 2008

Utrechts atelier Een bijzondere aankoop is een houten Piëta uit de Middeleeuwen, waarschijnlijk gemaakt in een Utrechts atelier. Tijdens de beeldenstorm is dit beeldje verminkt geraakt en later tijdelijk gebruikt als steunbalk. Delen van het beeld zijn afgezaagd, maar het duurzame eikenhout kon destijds natuurlijk nog goed gebruikt worden in de bouw. Het werd vijftig jaar geleden aangetroffen bij de restauratie van een Utrechts woonhuis. Vooral de detaillering van het gezicht van Maria en de opmerkelijk verticale houding van Christus maken het tot een bijzonder beeldje, waarvan duidelijk is dat er een getalenteerd kunstenaar aan moet hebben gewerkt. Deze Piëta krijgt een fraaie plek in de toekomstige Utrechtzalen. Een bijzondere nieuwkomer is een twintigste-eeuws schilderij van Pieter Geraedts, een zeer aantrekkelijke voorstelling van Maria met kind. Bijzonder is het gegeven dat het Christuskind bladert in een getijdenboek, waarin op een prachtige miniatuur de annunciatie is afgebeeld. Christus kijkt dus naar de aankondiging van zijn eigen geboorte. Vanwege deze bijzondere bladgrote miniatuur past dit schilderij uiteraard heel goed op de tentoonstelling Beeldschone Boeken, die in de zomer van 2009 in het museum te zien zal zijn. Een fraaie bruikleen kwam van de remonstrantse gemeente in Rotterdam: een zeer uitgebreide zilveren avondmaalsset, dat een plek kreeg in de vaste opstelling.

Detail van verguld zilveren stralenmonstrans versierd met vele diamanten, 1700-1724

Blingbling De schatkamer werd verrijkt met een echte blingbling-monstrans, een bruikleen van de parochie van De Heilige Drie-Eenheid te Amsterdam. Een waardevol stuk, dat blinkt en schittert vanwege het uitbundig gebruik van kostbare diamanten. Waar het Rijksmuseum in 2008 de met diamanten ingelegde schedel van Damien Hirst liet zien, had Museum Catharijneconvent hiermee eveneens een bijzonder en kostbaar voorwerp, dat bovendien echt letterlijk For the love of God was gemaakt. 16

Restauratie De meest bijzondere en uitgebreide restauratie was die van het Kruisigingsdrieluik van Jan van Scorel. Een zeer kostbaar en langdurig project, dat prachtig in een film werd gedocumen-

jaarverslag 2008

teerd. Het opgeknapte werk was voor het eerst sinds jaren weer in volle glorie te zien tijdens de tentoonstelling Met Passie Geschilderd. Restaurator Caroline van der Elst gaf diverse malen een speciale toelichting op haar aanpak, hetgeen buitengewoon populair was bij het publiek. Voorafgaand aan Met Passie Geschilderd werden diverse grote werken gerestaureerd. Gedurende twee speciale dagen kon het publiek daar ook een kijkje nemen. Ter voorbereiding op de tentoonstelling Allemaal Engelen werden veel schilderijen door restauratoren presentabel gemaakt. In bijzonder slechte staat was een zeventiende-eeuws paneeltje waarop een engel- bewaarder met kind te zien is: er werd veel tijd aan besteed en het trok dan ook terecht veel aandacht op de tentoonstelling. Er werd bovendien veel gepoetst en gewreven aan alle verzilverde en vergulde kunstvoorwerpen, vaak voorzien van gedetailleerde engelendecoraties, die in een speciaal door Maarten Spruyt ontworpen vitrine tentoon werden gesteld.


Drieluik met Kruisiging, Jan van Scorel, 1530-1539, tijdens en na restauratie 17

Onderzoek, educatie en bibliotheek

jaarverslag 2008

6


D

e afdeling Onderzoek en Educatie merkt keer op keer dat de behoefte aan verdieping groeit bij de museumbezoekers. Daar wordt op diverse manieren op ingespeeld. Voor elke tentoonstelling worden fraaie zaalbladen met extra verdiepende informatie gemaakt. Ze blijken zo populair, dat ze soms noodgedwongen ‘aan de ketting’ worden gelegd. Om het publiek tegemoet te komen zijn de zaalbladen tegenwoordig als pdf op de website te vinden, zodat bezoekers ze kunnen downloaden als voorbereiding op hun bezoek, of als ‘naslagwerk’ achteraf. De bestaande lespakketten die bij de vaste opstelling horen, zijn vernieuwd en opgemaakt in de huisstijl. Er zijn nu vijf uitgaven voor het onderwijs beschikbaar. De medewerkers Educatie streven ernaar om bij elke tentoonstelling specifiek educatief materiaal te ontwikkelen dat aansluit bij het curriculum. Er is nu standaard een docentenpakket en vaak ook materiaal voor leerlingen. Voor de tentoonstelling Allemaal Engelen werden maar liefst drie speciale lespakketten gemaakt voor zowel het basis- als het voortgezet onderwijs. De docentendag voorafgaand aan deze expositie werd druk bezocht. De gids Feest! Weet wat je viert is een groot succes. De eerste oplage van 4000 exemplaren was binnen een jaar uitverkocht. Er is nu een tweede oplage van 7000 gidsen om aan de blijvende vraag te kunnen voldoen.

religieuze kunstvoorwerpen inspireerde. Ook protestanten toonden hun liefde voor het woord van God aan de hand van prachtige kunstvoorwerpen. Een tweede bijzondere uitgave is de serie Geloof in Nederland, waarbij twee medewerkers van het museum zitting namen in de redactie van deze uitgebreide (35-delige) tijdschriftenserie. Een breed scala aan onderwerpen passeert daarbij de revue. De serie is thematisch van opzet en zo komen ondermeer het onderwijs, de zondag, en de rol van religie in de gezondheidszorg aan bod. Veel van de gebruikte illustraties zijn afbeeldingen van kunstvoorwerpen uit de collectie van het museum.

Publicaties Het museum werkte mee aan een bijzondere publicatie: Prachtig Protestant, een initiatief van de Stichting Protestantse Kerkelijke Kunst (SPKK), waarmee in het jaar van het religieus erfgoed extra aandacht werd gevraagd voor het rijke protestantse erfgoed. Het boek bevat veel illustraties van voorwerpen die afkomstig zijn uit de collectie van het museum. Het maakt duidelijk dat ook het protestantisme, in tegenstelling tot wat soms wordt gedacht, wel degelijk tot de vervaardiging van bijzondere

Museum bekend en zichtbaar Museum Catharijneconvent streeft ernaar goed bekend en zichtbaar te zijn in de stad Utrecht en bij het (bredere) culturele circuit. Op diverse plekken en bij verschillende activiteiten waren daarom medewerkers aanwezig om workshops en presentaties te geven, zoals bij manifestaties als Letteren Werkt (Universiteit Utrecht) en Culture Beat. Ook doet het museum actief mee aan het project Museum voor de Klas, een succesvolle samenwerking met het Utrechtse Centrum voor de Kunsten en 18

de gemeente Utrecht, waarbij de bovenbouw van het basis- onderwijs de kans krijgt om musea te bezoeken. Het Lokaal, de educatieve ruimte voor de ontvangst van onderwijsgroepen, werd voorzien van twee thematisch ingerichte vitrines die aansluiten bij de museumlessen. Museum Catharijneconvent is betrokken bij de implementatie van de Nationale Canon in het onderwijs. Medewerkers Educatie waren aanwezig toen de ‘canonkaravaan’ Utrecht aandeed. Zij presenteerden op een speciale docentendag het bestaande lesmateriaal dat aansluit bij een deel van de vijftig vensters. Ook is het museum betrokken bij de samenstelling van een provinciale canon, een initiatief van de Stichting Erfgoed Nederland. Het museum profileert zich daarbij nadrukkelijk als kenniscentrum. jaarverslag 2008

Vitrine in het Lokaal schijnt elke twee weken een aflevering. Ook werd begonnen met het maken van nieuwe digitale foto’s voor de publicaties Beeldschone Boeken en Schitterend, die in 2009 verschijnen. Voor beide publicaties verrichtte de bibliothecaris mede de redactie. Vrijwilligers werkten ondermeer aan boekenschenkingen van de Paulusabdij en aan de registratie van literatuur bij de handschriften, vooruitlopend op de tentoonstelling Beeldschone Boeken in 2009. Ook hielden vrijwilligers zich bezig met het verbeteren van literatuurverwijzingen in Adlib, waardoor het overzetten van de laatste gegevens uit de registratie naar de digitale registratie een flinke stap voorwaarts maakte. De Leeszaal van de Bibliotheek is vrij toegankelijk op di-, doen vrijdagmiddag van 13.30 tot 17.00 uur en op overige tijden in de werkweek volgens afspraak. In 2008 bezochten zo’n 250 bezoekers de Leeszaal met vragen over tentoonstellingen, over voorwerpen uit de collectie of over onderwerpen gerelateerd aan het verzamelbeleid van het museum. De Leeszaal, waar vier computers beschikbaar zijn voor het publiek, heeft ook een functie als werken onderzoeksplek voor stagiaires, vrijwilligers en museummedewerkers.

Bibliotheek en documentatie De bibliotheek werd verrijkt met ruim 400 titels. Daarnaast was er de gebruikelijke uitbreiding als gevolg van de ca. 50 tijdschriftabonnementen. Al dit materiaal werd toegankelijk gemaakt voor de bibliotheekgebruikers in het bibliotheeksysteem Adlib en voor zover van toepassing gekoppeld aan de object- registratie. Professioneel digitaal beeldmateriaal van objecten uit de museumcollectie werd geproduceerd door fotograaf Ruben de Heer voor de publicatie Prachtig Protestant, die in samenwerking met de Stichting Protestantse Kerkelijke Kunst en Uitgeverij Waanders tot stand kwam. Voorts werd digitaal beeldmateriaal geproduceerd van de vaste collectie voor artikelen van museummedewerkers, voor externen op bestelling en voor de tentoonstelling Allemaal Engelen. In eigen beheer werden scans gemaakt van tekeningen uit de collectie en ander tweedimensionaal materiaal, alsmede van reeds bestaande kleinbeeld dia’s. Vanaf mei 2008 werd begonnen met het maken van foto’s voor de 35-delige reeks Geloof in Nederland, die in samenwerking met Uitgeverij Waanders wordt gepubliceerd. Sinds oktober ver19


Het museum is al jaren een geliefde stageplek: de belangstelling is groter dan de mogelijkheden om stagiaires onder te brengen. De inbreng van stagiaires is waardevol: ze leveren hun bijdrage bij het onderzoek, werken mee aan de teksten voor de Catharijne., lespakketten en zaalbladen en doen literatuuronderzoek naar bijvoorbeeld aanwinsten. Het lukte het museum om in 2008 tien enthousiaste nieuwe rondleiders aan te trekken: zij volgden een uitvoerig introductieprogramma. Al snel konden ze aan de slag bij Allemaal Engelen, waar de vraag naar rondleidingen erg groot was.

Bedrijfsvoering

jaarverslag 2008

7

Bedrijfsvoering

Personeelsbeleid Op het personele vlak bracht 2008 een aantal veranderingen met zich mee. Er ontstonden vacatures in de leiding van zowel de afdeling Tentoonstellingen als de afdeling Marketing & Communicatie. Beiden werden snel opgevuld: er kwam een nieuw en zeer ervaren hoofd Marketing & Communicatie, en op de afdeling Tentoonstellingen werd een tweede deeltijd projectleider aangesteld. Die laatste keuze heeft te maken met de wens van het museum om de organisatiestructuur aan te passen. De enigszins zelfstandig opererende afdeling Tentoonstellingen is nu ondergebracht bij de afdeling Onderzoek en Educatie, een gevolg van de wens om meer vanuit de inhoud te werken bij het opzetten van tentoonstellingen. Het gevolg is dat er nu bij elke tentoonstelling meer projectmatig wordt gewerkt. Elke afdeling levert input aan de projectgroep, die wordt voorgezeten door één van beide projectleiders tentoonstellingen. Deze werkwijze zal ertoe bijdragen dat alle afdelingen van het museum duidelijk vanuit één breed gedragen visie opereren; wat willen we vertellen en hoe doen we dat het beste. Op de afdeling beveiliging waren diverse mutaties: de oorzaak is deels verklaarbaar uit de economische situatie die in 2008 nog voor veel ‘jobhoppen’ in deze sector zorgde. De grote bezoekersaantallen bij de tentoonstelling Allemaal Engelen maakten het daarnaast noodzakelijk om de eigen formatie zeer regelmatig uit te breiden met tijdelijke krachten.

Museum Catharijneconvent meldde zich aan voor de pilot van het ministerie en de hele organisatie werkte met groot enthousiasme mee aan deze vorm van ‘zelfevaluatie’, die tot een als zeer positief ervaren proefvisitatie leidde in november 2008. De resultaten van de officiële visitatie (die begin 2009 plaatsvond) worden in de loop van 2009 bekend. Reserveringssysteem Er is een begin gemaakt met de implementatie van een nieuw digitaal reserveringssysteem. Dat zal ertoe leiden dat de diverse activiteiten -zoals (groeps)rondleidingen, zaalverhuur en evenementen- beter gestroomlijnd kunnen worden, wat tot betere dienstverlening aan het publiek zal leiden. In de loop van 2009 wordt het systeem operationeel. Herbestemming kloosters De bijzondere huisvesting van het museum, in een voormalig kloostergebouw, leidde tot betrokkenheid bij het project Converting Sacred Spaces(CSS), waarbij in Europees verband vijf lidstaten in Noordwest-Europa betrokken zijn. Met behulp van financiële middelen uit dit CSS-project kon in 2008 een begin worden gemaakt met de inrichting van de twee laatste zalen, die na de herinrichting nog niet waren ingevuld. Deze Utrechtzalen worden in juni van 2009 geopend voor publiek. Het museum werkte mee aan een publicatie van CSS waarin een inventarisatie is opgenomen van de herbestemming van religieuze gebouwen in Noordwest-Europa. Ook als pilot is er een database opgezet met gegevens over religieuze gebouwen die inmiddels een nieuwe (bijvoorbeeld culturele/onderwijs/ toeristische) bestemming hebben gekregen. Deze database is zowel voor wetenschappelijk als toeristisch gebruik interessant. Het is nog niet duidelijk of er financiële middelen zijn om de pilot voort te zetten dan wel uit te breiden.

Visitatie In juni 2007 publiceerde de minister van OCW de cultuurnota Kunst van leven. Deze vormt de agenda voor het cultuurbeleid voor de komende jaren. Voor musea betekent dit dat er per 1 januari 2009 een langdurig subsidieperspectief komt, inclusief een systeem van visitatie.

20

jaarverslag 2008 Bedrijfsvoering

Het gebouw Sinds de oplevering in 2006 kampt het museum met een niet optimaal functionerende klimaatinstallatie, een probleem dat vanaf het begin werd onderkend door de Rijksgebouwendienst. In 2008 werden de problemen op de afdeling Feest, weet wat je viert! dermate pregnant, dat besloten moest worden om een

aantal kunstwerken te verwijderen. Inmiddels is duidelijk dat de Rijksgebouwendienst haar verantwoordelijkheid neemt, en zal de klimaatproblematiek worden aangepakt. De kantoren aan de zijde van de Zuilenstraat werden heringericht en opgeknapt, wat voor een duidelijke verbetering van het werkklimaat voor de werknemers op die locatie heeft gezorgd.

21

D

e ondernemingsraad van het museum bestond gedurende 2008 uit drie leden. Er werd drie maal met de directie vergaderd. De zittingstermijn van de ondernemingsraad liep in 2008 af. Geen van de zittende leden stelde zich opnieuw verkiesbaar, maar er meldden zich genoeg kandidaten om in 2009 een ondernemingsraad in nieuwe samenstelling te installeren.

Ondernemingsraad

jaarverslag 2008

8

Ondernemingsraad

22

9

Verkorte jaarrekening

Balans per 31 december 2007 na verwerking resultaat (€) Balans per

Balans per

31-12-2008

31-12-2007

Activa

1.755.462 1.768.167 299.631

Totale Vaste Activa

3.823.260 3.962.308

Totale Vlottende Activa

Totaal Activa

Balans per 31-12-2007

1.948.429 1.684.483 329.396

I. Algemene reserve - 366.908 II. Bestemmingsfonds Bestemmingsfonds OCW 145.762 Bestemmingsfonds herinrichting 631.562 Bestemmingsfonds OCW veiligheid 27.787 Vervangingsreserve bedrijfsinstallaties 417.895 III. Overige reserves 15.682

- 376.515

95.764 32.296

33.186 38.459

31.967 73.416

38.977 114.630

106.233 19.497

53.656 37.459

p.m. 52.500 93.573

p.m. 31.552 269.994

505.246

617.913

4.328.506 4.580.221

Totaal Eigen Vermogen

871.780

848.296

Voorzieningen

385.910

289.489

Investeringssubsidies Langlopende leningen Achterstallige afschrijvingen

658.804 697.536 p.m.

552.692 1.025.436 p.m.

Totale Langlopende Schulden

Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Aflossingsverplichtingen leningen Overlopende passiva

Totale Kortlopende Schulden

Totaal Passiva

23

109.181 674.043 28.142 397.763 15.682

1.356.340 1.578.128 929.538

819.457

108.499 345.004 331.435

121.127 571.672 352.052

1.714.476 1.864.308 4.328.506 4.580.221

Ve r k o r t e j a a r r e k e n i n g

Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen Herinrichting vaste presentatie Inventaris en inrichting

Balans per 31-12-2008

Passiva

I.

I. Voorraden Onderhanden activiteiten Voorraden catalogi en kaarten II. Vorderingen Op debiteuren Overige vorderingen Belastingen en premies sociale verzekeringen Overlopende activa Vordering OCW inzake achterstallige afschrijving Subsidieverstrekkers III. Liquide middelen

jaarverslag 2008


jaarverslag 2008

Categoriale exploitatierekening (€)

Algemene toelichting De verkorte jaarrekening is ontleend aan de jaarrekening 2008 van Stichting Museum Catharijneconvent. Bij deze jaarrekening heeft KPMG Accountants op 24 april 2009 een goedkeurende accountantsverklaring verstrekt.

Exploitatie Begroting Exploitatie 2008 2008 2007 Baten Directe opbrengsten 728.116 532.200 662.267 Indirecte opbrengsten 61.059 20.800 76.625 Totaal opbrengsten 789.175 553.000 738.892 Subsidie OCW CuNo Onderdeel huren 1.176.149 1.110.150 1.105.689 Onderdeel exploitatie bijdrage 3.243.959 3.012.600 3.139.344 Overige subsidies/ bijdragen 401.399 0 358.554 Totaal bijdragen 4.821.507 4.122.750 4.603.587 Totale baten 5.610.682 4.675.750 5.342.479

Lasten Salarislasten Afschrijvingen Huur Aankopen Overige lasten Totale lasten

Saldo uit gewone bedrijfsvoering

Waarderingsgrondslagen Materiële vaste activa Waardering vindt plaats tegen de verkrijgingsprijs verminderd met cumulatieve afschrijvingen. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. Voorraden Deze worden gewaardeerd tegen gemiddelde inkoopprijzen. Onder onderhanden activiteiten zijn de kosten van diverse projecten geactiveerd.

2.178.344 1.858.450 2.080.517 567.115 360.750 600.652 1.163.105 1.100.000 1.101.208 85.181 25.000 17.361 1.510.948 1.016.550 1.516.603 5.504.693 4.360.750 5.316.341

105.989

315.000

26.138

Saldo rentebaten/-lasten - 82.505

- 110.000

- 112.465

205.000

- 86.327

Exploitatieresultaat

Deze jaarrekening heeft betrekking op de per 1 januari 1995 verzelfstandigde Stichting Museum Catharijneconvent. De Stichting ontvangt van het Rijk een subsidie voor de museale taken; daarnaast worden inkomsten verworven door entreegelden, winkel- en huuropbrengsten, sponsorgelden, bijdragen en schenkingen.

23.484

Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, onder aftrek van een noodzakelijk geachte voorziening wegens incourantheid. Voorziening garantieregeling In de CAO voor de Verzelfstandigde Rijksmusea is een garantieregeling voor het overgangsrecht van vut naar prepensioen opgenomen, bedoeld voor werknemers die reeds op 1 oktober 2000 in dienst waren. Deze regeling brengt toekomstige kosten met zich mee. De voorziening is in 2008 aangevuld tot de contante waarde van alle in de toekomst te verwachten kosten (€ 385.910). In 2008 is hiertoe € 96.421 aan deze voorziening toegevoegd. Overige activa en passiva De overige activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

24

Exploitatierekening De baten en lasten worden toegerekend aan het boekjaar waarop zij betrekking hebben.

De lasten kwamen grotendeels op hetzelfde niveau uit als in 2007. De salarislasten en huurlasten waren weliswaar hoger, maar deze verhogingen werden gecompenseerd in de subsidie. Ook het bedrag aan aankopen was hoger dan in 2007, hier stond een schenking van € 60.000 tegenover.

€ - 366.908

25


De directe opbrengsten waren hoger dan in 2007. Het museum trok ook meer bezoekers dan vorig jaar. Ook de winkel boekte een hoger resultaat.

Passiva Het eigen vermogen van het museum in 2008 bedraagt € 871.780. Dit eigen vermogen bestaat echter (meer dan) geheel uit bestemmingsfondsen en -reserves. De algemene reserve is (nog) negatief. Het exploitatieresultaat over 2008, dat niet bestemd is voor de herinrichting, veiligheidsmaatregelen of vervanging van bedrijfsinstallaties, en dat niet afkomstig is uit legaten, is voor 79,2% toegevoegd aan het bestemmingsfonds OCW. Het restant, € 9.607, is toegevoegd aan de algemene reserve.

Algemene reserve per 31 december 2008

€ 1.238.688

Toelichting op de exploitatierekening In 2008 heeft het museum een positief resultaat van € 23.484 gerealiseerd. Op de normale exploitatie van het museum werd een positief resultaat van € 46.188 gerealiseerd.

Activa Het pand Nieuwegracht 63B is in 1993 aangekocht voor € 0,45 mln. en wordt in 40 jaar afgeschreven. Daarnaast is in verband met de in 2006 afgeronde verbouwing van het museumcomplex in totaal € 1.816.224 aan lasten geactiveerd. In 2008 is € 387.476 geïnvesteerd in de nieuw in te richten Utrechtzalen en voor € 40.592 in inventaris en inrichting.

€ - 376.515 € 9.607

Bestemmingsreserves per 31 december 2008

Onder voorzieningen is de voorziening voor de garantieregeling voor het overgangsrecht van vut naar prepensioen opgenomen (€ 385.910). De langlopende schulden bestaan uit vooruit ontvangen investeringssubsidies (€ 658.804) en langlopende leningen (€ 697.536). Deze leningen zijn aangegaan om de herinrichting en verbouwing te kunnen financieren. De kortlopende schulden bestaan voor het grootste gedeelte uit een op balansdatum nog niet betaalde factuur van de Rijksgebouwendienst m.b.t. de huur (€ 648.808). Verder is onder de kortlopende schulden de aflossingsverplichting over 2009 over de langlopende schuld opgenomen (€ 345.004).

Toelichting op de balans

Algemene reserve per 31 december 2007 Toevoeging 20,8% exploitatieresultaat 2008

€ 1.224.811 € 13.877

jaarverslag 2008

Pensioenen De stichting is aangesloten bij het bedrijfstakpensioenfonds SFP. De door het fonds verzorgde pensioenregeling is een toegezegde pensioenregeling. De stichting heeft geen verplichtingen tot het voldoen van aanvullende bijdragen in het geval van een tekort bij het pensioenfonds, anders dan het voldoen van hogere toekomstige premies. De stichting verwerkt de toegezegde pensioenregeling als een toegezegde bijdrageregeling waardoor de pensioenlasten in de jaarrekening gelijk zijn aan de betaalde premies aan het fonds. Dit betekent tevens dat niet alle mogelijke risico’s verbonden aan deze regeling in de balans tot uitdrukking zijn gebracht.

Bestemmingsreserves per 31 december 2007 Toevoeging 2008

jaarverslag 2008

All kinds of Angels

26

10

English summary

27

English summary

Guus van den Hout Managing Director

jaarverslag 2008

W

Malta, which will share the 2018 cultural capital title with the Dutch city that is ultimately selected. There were visits in both directions, and for our exhibition Painted with Passion we were able to arrange a number of exceptional incoming loans from the National Museum of Fine Arts in Valletta. I also look back with great pleasure on the award of the Lutherpenning to Museum Catharijneconvent. In the Dutch Year of Religious Heritage, this medal acknowledged the museum’s importance not only as a heritage site in its own right, but also as a permanent home for artefacts of cultural significance. This past year, the museum added a number of superb acquisitions to its collection; in my opinion, the bronze Piëta by Caspar Berger is an absolute masterpiece. This purchase was financed entirely by the Friends of the Catharijneconvent, to whom we extend our special thanks. After such a good year, now is the perfect time for us to pause for reflection and look back, and that is just what we do in this annual report. In the meantime, of course, we are also working hard and enthusiastically to make the year 2009 every bit as good!

ould it be going too far to describe 2008 as a jubilee year for the museum? The term strikes me as appropriate. The number of visitors rose by more than 10 percent, and the magnificent, many-faceted exhibition All kinds of Angels drew no fewer than 67,000 visitors, more than any other exhibition since the museum reopened. The year 2008 was also noteworthy for the Special Commendation that we received from the European Museum Forum in May, at a ceremony in Dublin. This prestigious award is an acknowledgement of the daring course that the museum has steered over the past few years. In its exhibitions, Museum Catharijneconvent has managed to connect with a new group of museum-goers through a carefully balanced mix of history, art, and contemporary relevance. The flood of responses to All kinds of Angels has made it especially clear that we have the potential to touch people’s hearts. Many visitors found that the exhibition stirred profound emotions. Of course, we were very glad that it was possible to raise the funds for the installations in the two Utrecht Galleries. The opening of these galleries in early June of 2009 is a sign that the museum’s renovation is nearly complete. The museum warmly endorses Utrecht’s ambition of becoming the European Capital of Culture in 2018. In 2008 Museum Catharijneconvent did a great deal to strengthen ties with

jaarverslag 2008 Bijlagen

Beelden van Huub Kortekaas op het plein aan de Lange Nieuwstraat tijdens Allemaal Engelen 28

Bijlagen

A

Samenstelling Raad van Toezicht

Vanuit het Bisschoppelijk Museum Roermond • Ir. R.L.M.A. Brouwers

Samenstelling onderliggende Stichtingen Stichting Protestantse Kerkelijke Kunst • Drs. R.W.J. Soeters (voorzitter) • Mw. Drs. M. Meurs (secretaris) • Drs. M.L. van Wijngaarden (penningmeester) • Mw. P. Beelaerts van Blokland • Mw. drs. M. Tolsma

Stichting Het Catharijneconvent Vanuit de Stichting Aartsbisschoppelijk Museum • Prof. dr. S.L. de Blaauw (voorzitter) • Drs. P. van Zoest (secretaris-penningmeester) • Dr. A.H.M. van Schaik

Stichting Oud-Katholiek Museum • Drs. S.J. Eman • E.M.P.P. Verheij

Vanuit het Bisschoppelijk Museum Haarlem • Mw. drs. J. Olyslager Vanuit Bisdom Rotterdam • Mr. J.C.G.M. Bakker Vanuit de Stichting Oud-Katholiek Museum • Drs. S.J. Eman • E.M.P.P. Verheij Vanuit de Stichting Protestantse Kerkelijke Kunst • Mw. drs. M. Tolsma • Drs. ds. M.L. van Wijngaarden Vanuit het Bisschoppelijk Museum Den Bosch • Drs. E.B.A. van Deutekom 29

Bijlagen

B

Stichting Aartsbisschoppelijk Museum • Prof. dr. S.L. de Blaauw (voorzitter) • Drs. A.J.M. Sturkenboom (secretaris) • Drs. P.C.J.M. van Zoest (penningmeester) • Mw. drs. M.M.C.F. de Jong • Dr. A.H.M. van Schaik • Drs. H.W.Woorts

jaarverslag 2008

• Drs. J.F. van Duyne (voorzitter) • Mw. mr. M.E.C. Pernot (vice-voorzitter) • Prof. dr. S.L. de Blaauw • Mw. drs. S. Bruines • Mr. B.I.M. Hudig • Prof. Dr. M. Barnard

Bijlagen

jaarverslag 2008

C

Bestuur Vereniging Vrienden van het Catharijneconvent

- ‘Het subtiele dilemma van de interpretatie : Museum Catharijneconvent en de hedendaagse christelijke kunst in Nederland’, in: Hedendaagse religieuze beeldtaal : themanummer Kunstlicht 29 (2008) 3, p. 48-54 - Onbegrensd verbeelden. Fantastisch realisme van René Zwaga + Onbegrensd verbeelden : fantastisch realisme van Herman Smorenburg / Merel van den Nieuwenhof, Guus van den Hout. - Zeist : Slot Zeist, 2008 (Catalogus bij de gelijknamige tentoonstelling in Slot Zeist te Zeist van 11 november tot 14 december 2008) - ‘De Napolitaanse kerststal’, in: Catharijne. 2008, 4, p. 4-5

Het bestuur heeft in 2008 vijf keer vergaderd. Naast de discussie over de heroriëntatie stonden op de agenda onder andere het verzoek tot aankoop van kunst voor het Catharijneconvent, de toekomst van de Catharijnebrief/Catharijne. en hoe onze bijdrage aan de Catharijne. in te vullen. Op 17 mei 2008 heeft de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering van vereniging plaatsgevonden en werd afscheid genomen van mr. T. Herstel als voorzitter. Ter gelegenheid van dit afscheid heeft een orgelconcert plaatsgevonden in de Catharijnekerk. Als bestuursleden werden herbenoemd de leden mw. A. Kuiper-Mokkenstorm en jhr. P. Beelaerts van Blokland, die de functie van voorzitter heeft aanvaard.

• T.G. Kootte - ‘Geschriften van Luther’, in: Catharijne. 2008, 2, p. 10-11 - ‘‘Houdt dat gij hebt?’ Museum Catharijneconvent en het religieus erfgoed’, in: Tijdschrift voor Nederlandse kerkgeschiedenis 11 (2008) 2, p. 46-50 - en C.H. Staal, ‘Het oordeel van Pilatus of een bloeddorstig vonnis’, in: Avonturen met een collectie. Ontdekkingen in de verzamelingen van Huis Bergh. ’s-Heerenberg 2008 p. 88-101

De bestuurssamenstelling was aan het eind van het verenigingsjaar: • Jhr. P.A.C. Beelaerts van Blokland (voorzitter) • Drs. M. Gubbels (secretaris) • Drs. J.A. Emmens (penningmeester) • Mw. drs. A.A.M. Kuiper-Mokkenstorm • Mw. dr. L.E. van den Bergh-Hoogterp • Mw. mr. T.J. van Vuren

D

• M. Leeflang - ‘Nieuw licht op gewelf Laurenskerk’, in: Nieuwsbrief Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten 3 (2008), 2, p. 12-13 - ‘Een laatmiddeleeuws retabelfragment’, in: Catharijnebrief 2008, 1, p. 8-9 - ‘Joos van Cleve and his assistants. Questions of identity by ‘faults or virtues’ (Fehler oder Tugenden)’, in: Invisible hands? The role and status of the painter’s journeyman in the Low Countries, ed. by N. Peeters. Leuven (etc.) 2007, p. 67-82, ill. - ‘Met Passie Geschilderd. Topstukken uit de Gouden Eeuw’, in: Catharijne. 2008, 2, p. 4-6 - Joos van Cleve’s Adoration of the Magi in Detroit: revealing the underdrawing’, in: Bulletin of the Detroit Institute of Arts 82 (2008) 1-2, p. 60-75 - ‘Een uniek terracotta reliëf’, in: Catharijne. 2008, 3, p. 8-9 - ‘Onbekende kunstschatten. Schilderijen van Joos van Cleve op Madeira’, in: Kunst en wetenschap 17 ( 2008) 3, p. 39-40 - [et al.], Vroege Hollanders. Schilderkunst van de late Middeleeuwen / Friso Lammertse en Jeroen Giltaij ; met medewerking van Micha Leeflang...[et al.]. - Rotterdam : Museum Boijmans Van Beuningen, 2008 - en Tatjana van Run, ‘Jan van Scorel in volle glorie’, in: Madoc. Tijdschrift over de Middeleeuwen 22 ( 2008) 2, p. 78-87

Publicaties (met medewerking van) Museum Catharijneconvent

Algemeen • Prachtig protestant / met bijdragen van Tanja Kootte, Marijke Tolsma en Martin L. van Wijngaarden...[et al.] ; redactie Kees van Schooten. - Zwolle ; Utrecht : Waanders Uitgevers ; Museum Catharijneconvent, 2008. - 112 p. : ill. ; 24 cm • Geloof in Nederland / redactie Tanja Kootte, Casper Staal... [et al.]. – Zwolle : Waanders Uitgevers 2008, deel 1-3 Publicaties van medewerkers • S.E. van Haaren, ‘Een nieuw zicht op Utrecht’, in: Catharijnebrief 2008, 1, p. 10-11 • A.H.P.J. van den Hout - Bernardien Sternheim. – Zeist : Slot Zeist, 2008. – (Catalogus bij de tentoonstelling ING presenteert Bernardien Sternheim, 8 juli t/m 7 september in Slot Zeist te Zeist) 30

• M. de Nood - ‘Cold Turkey. Van Carnaval tot Pasen’, in: Catharijnebrief 2008, 1, p. 4-5 - ‘De magie van het beeld’, in: Catharijnebrief 2008, 1, p. 12 - ‘Allemaal Engelen’, in: Catharijne. 2008, 3, p. 4-6

Allemaal Engelen 4 oktober 2008 – 22 februari 2009

• C.H. Staal - ‘Bisschopszetel Utrecht’, in: Op tocht. Aartsbidom Utrecht 19 (2008) 2 (februari) p. 22-23 - Kerken in Utrecht en Zeist. Bezocht tijdens de lustrumdag van de Vereniging Oud-Utrecht. Utrecht 2008. - 7 p. : ill. - ‘De staf van de abt van Egmond’, in: Catharijne. 2008, 2, p. 8-9 - ‘Kardinaal van Rossum’, in: Op tocht. Aartsbidom Utrecht 19 (2008) 2 (februari) p. 22-23 - ‘Laatmiddeleeuws Utrecht’, in: Domkerk. Bericht van de Stichting Vrienden van de Domkerk 20 (2008) 1 (mei), p. 26-27 - ‘Die dwale van Sinte Cunera. Wonderen met de wurgdoek’, in: Geschiedenis van Rhenen. Utrecht 2008, p. 132-141 - ‘Middeleeuws Utrecht als vrolijke, zelfbewuste stad [boekbespreking]’, in: Oud-Utrecht 81 (2008) 4, p. 102-103 - en T.G. Kootte, ‘Het oordeel van Pilatus of een bloeddorstig vonnis’, in: Avonturen met een collectie. Ontdekkingen in de verzamelingen van Huis Bergh, ’s-Heerenberg 2008 p. 88-101

Halvitrine In de vitrine in de hal werden aanwinsten op het terrein van de oude en eigentijdse kunst getoond: • het keramiek Kop van Johannes de Doper door Carolein Smit (2007), • een terracotta reliëf met Geseling van Christus door Pieter Jansz. Quast, 1625/1647, aangekocht met Steun van de Vrienden van Museum Catharijneconvent • het bronzen Boek van Casper Berger (2007), geschonken door de Stichting Protestantse Kerkelijke Kunst. • Ter gelegenheid van het 150-jarige bestaan van het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap werd een Historiebijbel uit 1440 geëxposeerd; • in de kersttijd werd de vitrine ingericht met de kerststalfiguren van Mw. H.H.M.Brom-Fischer.

Jaar 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Tijdelijke tentoonstellingen

Middeleeuwse Meesterwerken. Poolse topstukken uit het Nationaal Museum in Warschau 5 oktober 2007 – 6 januari 2008 Zin in Kerst. De Napolitaanse Kerststal 6 december 2007 – 6 januari 2008 Bijbelse vrouwen in de kunst 14 juni 2006 – 6 april 2008 Vermeulen Brauckman Kunstprijs 2008 2 februari – 6 april 2008

Bezoekersaantallen Totaal 62.660 55.248 87.519 54.409 71.718 85.903 78.247 34.987 38.254 43.348 75.738 81.352

* Museumkaart

Cold Turkey. Van Carnaval tot Pasen 2 februari – 6 april 2008 Met Passie Geschilderd. Topstukken uit de Gouden Eeuw 26 april - 14 september 2008 31

Betalend 54.651 46.566 81.312 48.195 64.055 75.710 72.124 30.459 34.137 38.010 70.637 71.977

in % 87 84 93 89 89 88 92 87 89 88 93 88

MK-bezoek* 32.987 31.680 57.657 28.072 38.233 47.912 43.884 19.341 21.267 21.070 38.615 39.454

in % 53 57 66 52 53 56 56 55 56 49 51 48

Bijlagen

F

jaarverslag 2008

E

Zin in kerst! De Napolitaanse kerststal 6 december 2008 - 6 januari 2009

Bijlagen

jaarverslag 2008

G

Publiciteit (selectie)

project

media

datum

Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen

AD UN ed stad de Telegraaf De Volkskrant CJP Magazine FD Persoonlijk Volzin AD Amersfoortse Courant Trouw

20080429 20080608 20080807 20080807 20080913 20081031 20081103 20081129

Algemeen: - aankoop Caspar Berger - Pasen in MCC - aankoop Caspar Berger - aankoop Caspar Berger -Special Commendation EMYA - Special Commendation EMYA - Special Commendation EMYA - museumrestauranttest - uitreiking Lutherpenning

Leeuwarder Courant 20080311 Katholiek Nieuwsblad 20080314 Parool 20080419 NRC Handelsblad 20080419 Trouw 20080603 AD Utrechts Nieuwsblad ed Utrecht Stad 20080604 Noordhollands Dagblad 20080605 De Groene Amsterdammer 20080711 Reformatorisch Dagblad 20081007

Weet hoe je heet Weet hoe je heet Weet hoe je heet

De Telegraaf Elsevier Reformatorisch Dagblad

20080119 20080126 20080128

Feest! Weet wat je viert Feest! Weet wat je viert Feest! Weet wat je viert Feest! Weet wat je viert Feest! Weet wat je viert

Nederlands Dagblad Haarlems Dagblad ed Haarlemmermeer Reisgids consumentenbond NRC Handelsblad Big is Beautiful

20080118

Cold Turkey Cold Turkey Cold Turkey Cold Turkey Cold Turkey Cold Turkey Cold Turkey Cold Turkey Cold Turkey en Vermeulen Brauckman Kunstprijs Cold Turkey en Vermeulen Brauckman Kunstprijs Vermeulen Brauckman Kunstprijs Vermeulen Brauckman Kunstprijs Vermeulen Brauckman Kunstprijs Vermeulen Brauckman Kunstprijs

Volzin 20080222 Trouw 20080307 AD Amersfoortse Courant 20080320 Ublad 20080320 Troskompas 20080328 Kunstbeeld 20080331 Bijzijn 20080331 Lucasx 200804/05/06

20080202 20080229 20080321 20080630

AD Algemeen Dagblad

20080130

NCRV gids AD Amersfoortse Courant Trouw Friesch Dagblad De Reformatie

20080222 20080131 20080202 20080202 20080315

32

Met Passie Geschilderd Met Passie Geschilderd Met Passie Geschilderd Met Passie Geschilderd Met Passie Geschilderd Met Passie Geschilderd Met Passie Geschilderd Met Passie Geschilderd Met Passie Geschilderd Met Passie Geschilderd Met Passie Geschilderd Met Passie Geschilderd Met Passie Geschilderd Met Passie Geschilderd Met Passie Geschilderd Met Passie Geschilderd Met Passie Geschilderd Met Passie Geschilderd Met Passie Geschilderd Met Passie Geschilderd Met Passie Geschilderd Met Passie Geschilderd Met Passie Geschilderd

Trouw Friesch Dagblad AD Algemeen Dagblad Friesch Dagblad Ons Utrecht AD UN Metro AVRO bode Friesch Dagblad Antiek & Verzamelkrant Kunst en Antiek Journaal Trouw Nederlands Dagblad BN De Stem De Telegraaf Katholiek Nieuwsblad Centraal Weekblad FD persoonlijk Museumtijdschrift Plus Magazine Quinta Tableau Excellent Leven & Wonen

20080329 20080401 20080409 20080409 20080416 20080424 20080425 20080426 20080426 20080430 20080430 20080505 20080509 20080509 20080516 20080523 20080523 20080524 20080531 20080531 20080627 20080630 20080701

LUX LUX LUX

Visie 20080425 NCRV gids 20080425 Ikon krant 200804/05/06

EMYA 2008 EMYA 2008 EMYA 2008 EMYA 2008 EMYA 2008 EMYA 2008 EMYA 2008 EMYA 2008 EMYA 2008 EMYA 2008 EMYA 2008 EMYA 2008 EMYA 2008

AD Algemeen Dagblad 20080519 NRC Next 20080519 Spits 20080519 De Volkskrant 20080519 Trouw 20080519 NRC Handelsblad 20080519 Reformatorisch Dagblad 20080519 Dagblad de Limburger 20080519 De Telegraaf 20080520 AD Utrechts Nieuwsblad 20080520 Ons Utrecht 20080521 Cosimo Kunst en Mecenaat (digitaal tijdschrift) 20080716 Antiek & Verzamelkrant 20080831

Geloof in NL Geloof in NL Geloof in NL Geloof in NL Geloof in NL Geloof in NL Geloof in NL

Friesch Dagblad Reformatorisch Dagblad Barneveldse Krant Nederlands Dagblad NRC Next Katholiek Nieuwsblad Historisch Nieuwsblad

20080930 20081002 20081003 20081010 20081030 20081010 20081130

20080901 20080927 20080927 20080930 20081002 20081002 20081003 20081003 20081006 20081008 20081009 20081010 20081014 20081016 20081017 20081017 20081019 20081022 20081023 20081024 20081031 20081031 20081031 20081031 20081031 20081031 20081112 20081121 20081126 20081127 20081202 20081216 20081219 20081220 20081220 20081223 20081224 20081231 20081231 20081231 20081231 20081231 20081231 20081231 20081231

Zin in kerst Zin in kerst Zin in kerst Zin in kerst

AD UN Friesch Dagblad Metro Avrobode

20081012 20081209 20081210 20081212

33

Zin in kerst Zin in kerst Zin in kerst Zin in kerst en Allemaal engelen Zin in Kerst

Katholiek Nieuwsblad AD UN AD Algemeen Dagblad AD UN NCRV gids

20081212 20081215 20081220 20081215 20080104

Beeldschone Boeken RADIO en TV Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen, Cold Turkey en Vermeulen Brauckman Kunstprijs Cold Turkey Cold Turkey Cold Turkey Cold Turkey en Vermeulen Brauckman Kunstprijs Met Passie Geschilderd EMYA 2008 EMYA 2008 en Feest! Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Zin in kerst

NRC Handelsblad

20081213

Urbi @ Orbi - KRO Urbi @ Orbi - KRO Urbi @ Orbi - KRO Urbi @ Orbi - KRO Urbi @ Orbi - KRO Urbi @ Orbi - KRO Urbi @ Orbi - KRO Urbi @ Orbi - KRO Urbi @ Orbi - KRO Urbi @ Orbi - KRO Urbi @ Orbi - KRO Urbi @ Orbi - KRO Urbi @ Orbi - KRO LUX - IKON LUX - IKON LUX - IKON LUX - IKON LUX - IKON LUX - IKON LUX - IKON LUX - IKON

20080206 20080213 20080220 20080227 20080305 20080312 20080319 20080326 20080402 20080409 20080416 20080423 20080430 20080406 20080504 20080914 20080921 20080928 20081005 20081012 20081019

NCRV Schepper en Co BNR Nieuwsradio NOS Radio 1 journaal KRO Kruispunt Radio

20080128 20080201 20080202 20080203

UIT! in Utrecht (tv-uitzending) RTV Utrecht - U-Nieuws RTV Utrecht - U-Nieuws Campus Radio NCRV Schepper en Co Schepper en Co NCRV Radio Plein 5 RKK Radio

20080228 20080412 20080516 20080519 20080929 20081130 20081209 20081221

Bijlagen

Ikon krant De Volkskrant Friesch Dagblad Kunst en Klassiek AD Algemeen Dagblad AD Amersfoortse Courant Trouw Spits Reformatorisch Dagblad Stentor Deventer Dagblad Libelle Nederlands Dagblad AD UN ed Utrecht Stad Noordhollands Dagblad NCRV Gids Volzin ANP NL30 Museumtijdschrift de Telegraaf Quest J/M vakblad voor ouders Antiek & Verzamelkrant Plus Magazine Kleio Origine ANBO-Vizier Friesch Dagblad Stadsblad Utrecht AD Amersfoortse Courant NL30 AD UN Quinta AD Algemeen Dagblad Doopsgezind NL De Pers AD UN RED Ariadne at Home Residence Signs Magazine Zin Nouveau Happinez Kunstbeeld

jaarverslag 2008

Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen Allemaal Engelen

Bijlagen

jaarverslag 2008

H

Lidmaatschappen/overlegorganen

Organisatie Pauselijke Commissie voor het Kerkelijk Erfgoed Stichting De Heilige Driehoek, Oosterhout Stichting Piet Verdonk, Den Bosch Stichting Ondersteuning Stille Omgang Utrecht Museum Overleg Europae Thesauri Deutsches Historisches Museum, Berlijn CODART Museum Elisabeth Weeshuis in Culemborg Vereniging Oud-Utrecht Vereniging van Nederlandse Kunsthistorici International Association of Curators of Contemporary Art (IKT) Werkgenootschap van Katholieke Kerkhistorici in Nederland Stichting Sormani Fonds, Nijmegen Historisch Overleg Utrecht Redactie Utrechtse Wijkenboek Stichting Kunstcollecties Utrecht 1900-2000 Bulletin Vrienden van de Domkerk Interieurcommissie Domkerk Instituut voor Sponsoring en Fondsenwerving Informatieoverleg Utrechtse Musea Tijdschrift voor Nederlandse Kerkgeschiedenis KNHG

34

Medewerker A.H.P.J. van den Hout A.H.P.J. van den Hout A.H.P.J. van den Hout A.H.P.J. van den Hout A.H.P.J. van den Hout A.H.P.J. van den Hout A.H.P.J. van den Hout A.H.P.J. van den Hout S.E. van Haaren M. Leeflang S.E. van Haaren C.A.M. van der Lee J.T.N. Bartelink J.T.N. Bartelink S.E. van Haaren J.T.N. Bartelink C.H. Staal C.H. Staal C.H. Staal C.H. Staal C.H. Staal C.H. Staal C.H. Staal M. de Boo R. Boone T.G. Kootte T.G. Kootte

Functie Adviseur Adviseur Adviseur Bestuurslid voorzitter, vanaf 1 juli 2008/lid Bestuurslid Adviseur Lid Lid Lid Bestuurslid Secretaris Lid Lid Lid Lid Lid Bestuurslid Lid Redactielid Bestuurslid Lid Lid Lid Lid Lid van de brede redactie Lid

I Representatie, deelname congressen, symposia, lezingen

K

Rondleidingen en groepsbezoeken

en overige activiteiten • Groepsbezoeken (vooraf aangekondigd, gemiddeld 20 personen per groep)

Namens het museum hebben diverse medewerkers congressen, symposia en andere activiteiten bijgewoond en vele lezingen gegeven. Bijzonder onderhoudend en informatief waren het Codart-congres in Gent (maart) en het Museum- congres van de NMV in Groningen (oktober). Een conservator gaf lezingen in het kader van het symposium van het Nationaal Roerend Religieus Erfgoed en de Lutherse zomerschool. Het museum was vertegenwoordigd op een symposium ter gelegenheid van de 70ste verjaardag van prof. dr. Henk van Os. In het kader van Jaar van het Religieus Erfgoed waren er veel externe activiteiten georganiseerd, waarvoor verschillende museummedewerkers een bijdrage leverden. Er werd deelgenomen aan verschillende excursies georganiseerd door de NMV zoals een driedaagse excursie van de Historische Sectie van de NMV in Gent en Ieper. Ter voorbereiding van een grote ikonen tentoonstelling in het najaar van 2010, ‘Kunstschatten uit Macedonië’, zijn er twee reizen gemaakt naar Macedonië (Skopje en Ohrid).

• Rondleidingen (vooraf gereserveerd, gemiddeld 20 personen per groep) Onderwerp Topstukken Bijbelse vrouwen in de kunst Middeleeuwse meesterwerken Met Passie geschilderd Feest! Weet wat je viert Allemaal Engelen Totaal • Onderwijsgroepen (vooraf aangemeld)

Bedrag in € 60.000 75.000 23.000 22.000 18.000 10.000 45.564 15.000 168.479

Doel Aankoop Piëta Tentoonstelling Allemaal Engelen Tentoonstelling Allemaal Engelen Tentoonstelling Allemaal Engelen Tentoonstelling Allemaal Engelen Tentoonstelling Allemaal Engelen Tentoonstelling Allemaal Engelen Tentoonstelling Cold Turkey

L

Aantal 38 154 11 13 2 218

Resultaten georganiseerde activiteiten 2008

• Cold Turkey. Van Carnaval tot Pasen 2 februari t/m 6 april 2008 Wat Arrangement Cold Turkey

Totaal aantal deelnemers 78 deelnemers

• Met Passie Geschilderd 26 april t/m 14 september 2008

35

Wat Rondleiding Passie Gouden arrangement Lezing Met Passie Geschilderd

Totaal aantal deelnemers 297 deelnemers 85 deelnemers 349 deelnemers

Bijlagen

Onderwijs uitgesplitst Basis onderwijs Voortgezet Onderwijs MBO/ROC HBO/WO NT2/onderwijsgroepen Totaal

Toewijzingen Fondsen, Stichtingen en Bedrijven

Toewijzingen Vereniging van Vrienden VSB Fonds Van Baaren Stichting Stichting DELA fonds SNS Reaal kfHein fonds Mondriaan Stichting Prins Bernhard Fonds Totaal

Aantal 61 12 1 40 8 87 209

jaarverslag 2008

J

90

N

• Allemaal Engelen 4 oktober t/m 31 december 2008

Organisatiestructuur 2008

Zie pagina 37.

Wat Totaal aantal deelnemers Instaprondleiding engelen 812 deelnemers Engelenfilmdag 82 deelnemers Workshop ‘communiceren met engelen’ 209 deelnemers Lezing Engelen 804 deelnemers

O

Directie • Drs. A.H.P.J. van den Hout (algemeen directeur)

Bijlagen

jaarverslag 2008

• Zin in Kerst! 6 december t/m 31 december 2008

Stafmedewerkers • Drs. C.H. Staal (conservator)

Wat Totaal aantal deelnemers Kerstrondleiding 267 deelnemers Kerstverhaal De Herberg 294 deelnemers Inloopatelier (11 keer geprogrammeerd) 550 kinderen (gemiddeld 50 per inloopmiddag)

Afdeling Bedrijfsvoering • Mw. C.A.M. van der Lee (afdelingshoofd, plv. directeur) Secretariaat • Mw. M. Takken (managementassistent) • Mw. M.D. Filius (secretarieel medewerker, t/m 31-01-2008) • Mw. H. van Halewijn (secretarieel medewerker) • Mw. L.M. Klumpers (secretarieel medewerker vanaf 01-05-2008)

Bezoekcijfers speciale externe evenementen 2008: Wat Culturele zondag: De Nieuwjaarsduik Nationaal Museumweekend Opnames Tussen Kunst en Kitsch Gratis rondje musea van provincie Utrecht Uitfeest 2008 Gratis rondje musea van provincie 2 Culturele zondag: De Vuurdoop (kinderen)

M

Personeelsbestand in 2008

Wanneer Aantal bezoekers 6-01-2008 5/6-4-2008 18-4-2008

671 813 1060

5/6-7-2008 14-9-2008

510 1919

25/26-10-2008

1744

9-11-2008

Financiën • T.R. Weijers (hoofd financiën) • Mw. G. Peterse-Huijgen (medewerker boekhouding en budgetbeheer) Facilitaire Zaken • A. Verkerk (hoofd facilitaire zaken) • T.B. Kompier (huismeester) • A. Heijgen (groepsleider beveiliging) • J.M. de Koning (groepsleider beveiliging) • D. van den Akker (beveiligingsmedewerker vanaf 28-07-2008) • D.J. Bakker (beveiligingsmedewerker) • P. Bouman (beveiligingsmedewerker) • Mw. B. Damen (beveiligingsmedewerker) • R. Esposito (beveiligingsmedewerker t/m 31-05-2008) • S. Fachtali (beveiligingsmedewerker t/m 30-06-2008) • J.W. du Floo (beveiligingsmedewerker) • R. Hernandez Garcia (beveiligingsmedewerker) • A.B.J. Odijk (beveiligingsmedewerker t/m 31-05-2008) • R. Piek (beveiligingsmedewerker) • H. van Rijn (beveiligingsmedewerker 17-06-2008 t/m 19-10-2008)

212

Verhuur

Opbrengsten verhuur (excl. BTW) 2008: Verhuur museale ruimten Verhuur auditorium

€ 32.207 € 32.120

Totaal

€ 64.327

36

Organisatiestructuur 2008

Directie

Onderzoek

Educatie

Tentoonstellingen

Bibliotheek

Collectiebeheer

Marketing en Communicatie

PR Sponsoren fondsenwerving

Bijlagen

Onderzoek en Educatie

jaarverslag 2008

Seniorconservator

Bedrijfsvoering

Commerciële activiteiten (winkel, zaalverhuur, catering)

Facilitaire Zaken

Financiën

Beveiliging

Gebouwbeheer

37

Secretariaat

P&O

Automatisering

Stagiaires

• P. Tolov (beveiligingsmedewerker) • A.D. Voorthuis (beveiligingsmedewerker vanaf 01-08-2008) • R.G.H. Wouters (beveiligingsmedewerker)

Afdeling Tentoonstellingen en Evenementen • A.H. Ouweneel-Toth (12-08-2008 t/m 30-11-2008) • L.C.C. Stutterheim (06-10-2008 t/m 19-10-2008)

Bijlagen

jaarverslag 2008

Afdeling Collectiebeheer • Mw. G.A. Binnendijk (afdelingshoofd) • H.J. van der Beesen (medewerker collectiebeheer) • P. den Held (medewerker collectiebeheer) • Mw. A. Huisman (medewerker collectiebeheer) • A.D.M. van Os (medewerker collectiebeheer/registrator)

Afdeling Marketing en Communicatie • Mw. M.A. Bigus (t/m 06-01-2008) Afdeling Collectiebeheer • Mw. I. Voskamp (t/m 01-02-2008) • L. van Dam (t/m 01-02-2008) • Mw. J. van der Vloed (t/m 01-02-2008)

Afdeling Marketing en Communicatie • Mw. drs M. de Boo (afdelingshoofd, t/m 31-08-2008) • Mw. M. Verhoeff-Emanuel (afdelingshoofd, vanaf 01-09-2008) • Mw. drs. R.M. Boone (medewerker marketing) • Mw. drs. J.W. Krul (medewerker communicatie & PR) • Mw. I.W.R. Soliman-Withfield (medewerker museumwinkel) • Mw. M. van der Steen (medewerker commerciële onder steuning)

Vrijwilligers bibliotheek • J. van Liempdt

P

Afdeling Onderzoek en Educatie • Mw. drs. S.E. van Haaren (afdelingshoofd) Onderzoek • Mw. drs. T.G. Kootte (conservator) • Mw. dr. M. Leeflang (conservator)

Formatieve opbouw

aantal

aantal

formatie-

personen verband

plaatsen

Afdeling Tentoonstellingen en Evenementen • Mw. drs. J.T.N. Bartelink (afdelingshoofd, t/m 30-09-2008) • Drs. F. Booij (junior projectleider) • S.C.E.M. Smit (projectleider vanaf 01-10-2008) • A.H. Ouweneel-Toth (vanaf 12-08-2008 t/m 30-11-2008)

21 20 41 6 7

17 18 35

4 2 6

16 3 19

5 17 22

2004 incl. langdurig zieken 9.5 excl. langdurig zieken 2.2

2005 7.6 2.7

2006 7.3 3.3

2007 8.6 2.6

2008 7.3 2.2

R

20 16 36

fulltime parttime

Ziekteverzuim

Ondernemingsraad

• De heer T.R.Weijers • De heer D.J. Bakker • De heer F. Booij

38

aanstelling

tijdelijk

Q

Bibliotheek • C.J.F. van Schooten (bibliothecaris)

type

vast

Mannen Vrouwen Totaal Instroom Uitstroom

Educatie • Mw. drs. J.W.G. Haverkamp (medewerker educatie) • Mw. drs. M. de Nood (medewerker educatie)

type dienst-

S

Aanwinsten, retouren en tijdelijke uitleningen 2008

jaarverslag 2008

Aanwinsten: • 16 aankopen voor collectie Museum Catharijneconvent • 1 bruikleen aan collectie Museum Catharijneconvent • 36 schenkingen/legaten aan collectie Museum Catharijneconvent • 2 bruiklenen aan collectie Stichting Aartsbisschoppelijk Museum • 4 schenkingen aan collectie Stichting Aartsbisschoppelijk Museum • 5 bruiklenen aan collectie Bisschoppelijk Museum Haarlem • 1 aankoop voor Stichting Protestants Kerkelijke Kunst • 18 bruiklenen aan Stichting Protestants Kerkelijke Kunst • 1 schenking aan collectie Stichting Protestants Kerkelijke Kunst • 2 schenkingen/legaten aan collectie Stichting Catharijne- convent

Bijlagen

Retouren aan bruikleengevers: • 19 beëindigde langdurige bruiklenen aan Stichting Aarts- bisschoppelijk Museum • 1 beëindigde langdurige bruikleen aan Stichting Protestants Kerkelijke Kunst Retouren aan museum: • 45 beëindigde langdurige uitleningen Aantal uitgeleende objecten aan tentoonstellingen en manifestaties: • 153 objecten uitgeleend aan tentoonstellingen en manifestaties buiten het museum Het gedetailleerde overzicht is te downloaden via www.catharijneconvent.nl

39

Colofon

Colofon

jaarverslag 2008

© 2009 Museum Catharijneconvent Redactie en productie Anka van Voorthuijsen Afdeling Marketing en communicatie: Pom Verhoeff en Billie-Jo Krul Vormgeving Manifesta, Rotterdam Fotografie Ruben de Heer, Dick Termijn, Billie-Jo Krul

bezoekadres Lange Nieuwstraat 38 NL-3512 PH Utrecht www.catharijneconvent.nl postadres Postbus 8518 NL-3503 RM Utrecht t +31(0)30 231 38 35 f +31(0)30 231 78 96 e [email protected]

40

Inhoudsopgave. Voorwoord 3

Recommend Documents