Jaarverslag 2013
1
Inhoudsopgave
Inleiding Programma's 1 Bestuur 2 Dienstverlening 3 Openbare orde en veiligheid 4 Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving 5 Onderwijs en jeugd 6 Sport, recreatie, cultuur en welzijn 7 Zorg en volksgezondheid 8 Ruimte, volkshuisvesting en economie 9 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 10 Bedrijfsvoering Paragrafen Lokale heffingen Weerstandsvermogen en risicobeheersing Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Verbonden partijen Grondbeleid Jaarrekening Balans Exploitatierekening- of programmarekening Algemene toelichting Toelichting op de balans Niet uit de balans blijkende verplichtingen Toelichting op de exploitatie of programma’s Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector Overige gegevens Controleverklaring Bijlagen Bijlage 1 Specificatie reserves Bijlage 2 Specificatie voorzieningen Bijlage 3 Relatie tussen programma's en subproducten Bijlage 4 Specifieke uitkeringen (Sisa bijlage) Contactgegevens
3 5 7 9 11 13 15 18 20 22 25 27 33 34 37 42 45 48 62 71 72 73 74 77 84 85 105 106 109 112 113 117 119 121 126
Inleiding Het nieuwe college van burgemeester en wethouders legt de jaarrekening 2013 voor aan de nieuwe gemeenteraad. Een volledige wisseling van de wacht wat de wethouders betreft, maakt dat het afleggen van verantwoording “op afstand” staat. Wel past het afleggen van verantwoording in de continuïteit van bestuur. Ontwikkelingen De jaarrekening sluit met een negatief saldo van € 569.000. De belangrijkste redenen hiervoor staan hieronder onder “financieel resultaat”. In 2013 is duidelijk geworden dat onder druk van landelijke bezuinigingen de gemeentelijke inkomsten in de toekomst belangrijk lager worden. Wat dat betreft zijn 2013, maar ook 2014 relatief nog “vette jaren”. In 2013 zijn geen maatregelen of beleidswijzigingen doorgevoerd die een richting aangeven hoe dit effect met ingang van 2015 wordt opgelost. In 2013 is veel tijd en aandacht besteed aan de voorbereiding op taken die van het rijk en de provincie worden overgeheveld: jeugdzorg; AWBZ begeleiding en sociale wetgeving. Het is de bedoeling dat veel zaken in regionaal verband worden opgepakt en georganiseerd. Dit moet verder worden ontwikkeld. Over het financieel kader zal in de loop van 2014 meer duidelijkheid komen. In 2015 wordt de gemeente verantwoordelijk. De verdere ontwikkeling van de samenwerking met buurgemeente Zaltbommel (Neerijnen was al eerder afgehaakt) is op initiatief van Zaltbommel stopgezet. Bestuurlijke en organisatorische ontwikkelingen die hiermee verband houden zijn ook daarom niet doorgevoerd. Nu de raadsverkiezingen achter ons liggen wordt meer duidelijkheid verwacht over de verdere richting. Leeswijzer De jaarrekening sluit inhoudelijk aan op de begroting 2013. De budgetten zijn beschikbaar gesteld per programma, inclusief de speerpunten, activiteiten en behaalde resultaten. In het jaarverslag is een verschillenanalyse tussen de begroting 2013 (na wijziging) en de werkelijke cijfers over 2013 opgenomen. Tot slot bevat het verslag enkele paragrafen waarin de dwarsverbanden staan beschreven. Financieel resultaat e De jaarrekening 2013 sluit met een nadelig saldo van € 568.564. Na de 2 bestuursrapportage was een tekort geraamd van € 693.763. Het saldo van 2013 is overigens wel een verzameling van enkele forse plussen en minnen ten opzichte van de situatie ten tijde van de bestuursrapportage van het najaar. De belangrijkste verschillen worden hierna genoemd en in de programmaverantwoording verder toegelicht.
3
Tabel 1 – Plussen en minnen 2013 (afgeronde bedragen in € )
Plussen en minnen Begroot jaarrekeningsaldo na vaststelling 2e bestuursrapportage 2013
-693.763
Programma 2 Dienstverlening
• Lagere legesinkomsten Programma 5 Onderwijs en jeugd
-100.000
• Incidentele voordelen op vrijwel alle producten voor in totaal: Programma 6 Sport, recreatie, cultuur en welzijn
200.000
• De lagere lasten van de sportvelden veroorzaken voornamelijk het saldo van dit programma Programma 7 Zorg en volksgezondheid
100.000
• Voordeel Sociale Dienst Bommelerwaard • Voordeel diverse onderdelen Wmo
220.000 170.000
Programma 8 Ruimte, volkshuisvesting en economie
• Lagere lasten paddenstoelenpact, planologisch beleid en regionaal plan Bommelerwaard • Hogere legesopbrengsten afwijking bestemmingsplan en pachtopbrengsten en lagere lasten
32.000 58.000
9 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien
• Rentenadeel • Lagere belastingopbrengsten • Hogere algemene uitkering
-140.000 -200.000 265.000
10 Bedrijfsvoering
• Overschrijding bedrijfsvoeringslasten • Aflossing lening projectbijdrage ODR
-435.000 -165.000
Overig
• Overige verschillen per saldo
120.199 -568.564
Jaarrekeningsaldo 2013
De meeste programma's laten een voordeel zien. Uitzonderingen daarop zijn de lagere legesinkomsten binnen het programma Dienstverlening en de overschrijdingen op de bedrijfsvoering. Voor een uitgebreide toelichting op de plussen en minnen wordt verwezen naar de toelichting per programma. In de toelichting per programma wordt ook weergegeven of de verschillen een incidenteel of een structureel karakter hebben. We spreken hier over overwegend incidentele verschillen.
Het college van Maasdriel Mei 2014
4
Programma's
5
Toelichting op de exploitatie of programma’s In de programmabegroting 2013 zijn de volgende programma's gedefinieerd. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Bestuur Dienstverlening Openbare orde en veiligheid Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving Onderwijs en jeugd Sport, recreatie, cultuur en welzijn Zorg en volksgezondheid Ruimte, volkshuisvesting en economie Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Bedrijfsvoering
Voortgang speerpunten, activiteiten en resultaten Per programma is in dit jaarverslag voor de speerpunten, activiteiten en resultaten de voortgang weergegeven. In de verschillende tabellen wordt per onderdeel de status weergegeven. De kolom status geeft de stand van zaken weer. De volgende statussen zijn mogelijk (- betekent: nog niet gestart). Resultaat 2013
Status 2013
1 2 3 4 5 6 7
x x x x x x x
8
x
Gestart 25% 50% 75% Concept Gereed Going concern
Activiteit
Budgetten • • •
Per programma is een totaaloverzicht opgenomen van de werkelijke lasten en baten ten opzichte van de budgetten. Onder de toelichting op de lasten en baten worden de verschillen toegelicht op het niveau van de aan het programma gekoppelde producten. De stand van zaken van de investeringskredieten is afzonderlijk weergegeven.
6
1 Bestuur Speerpunten Realiseren van een constructieve relatie tussen gemeentebestuur en inwoners door: 1. Communicatie tussen bestuur en inwoners te intensiveren. 2. Goede bestuurlijke verhoudingen. 3. Administratieve lastenverlichting en minder bureaucratie. Resultaatindicator 1. 2.
Waarstaatjegemeente.nl: vertegenwoordiging door gemeenteraad Waarstaatjegemeente.nl: een goed gemeentebestuur
Nulmeting
Doel 2013
Status 2013
5,1
-
-
5,1
-
-
Resultaat 2013 7 8 x x
Status 2013 5 5 -
Activiteiten en resultaten Activiteit 1.1. 1.2. 2.1. 3.2
Instellen dorpsbelangenorganisaties volgens groeimodel Werkbezoeken college Initiëren bestuurlijke vernieuwing Terugdringing juridisering
Stand van zaken 1.1. Instellen dorpsbelangenorganisaties volgens groeimodel Er zijn nu dorpsbelangenorganisaties in Heerewaarden, Alem, Hurwenen, Rossum en Velddriel. In Hedel en Well/Wellseind zijn initiatieven tot oprichting. Het initiatief ligt bij de gemeenschap. 1.2. Werkbezoeken college Het college is in september 2012 gestart met de dorpsbezoeken en ook in 2013 worden verschillende kernen bezocht. Een vast onderdeel van het dorpsbezoek is dat er ook een bedrijf wordt bezocht in het betreffende dorp. Verder wordt het bezoek - waar mogelijk - grotendeels door de dorpsraad voorbereid. In 2013 wil het college minimaal acht bezoeken afleggen. Het college heeft inmiddels 11 dorpsbezoeken afgelegd. 4 in 2012 (Alem, Rossum, Hedel en Heerewaarden), 5 in 2013 (Well/Wellseind, Hurwenen, Kerkdriel/Hoenzadriel, Ammerzoden en Velddriel) en inmiddels 2 in 2014. Elke kern is bezocht en Alem en Ammerzoden al twee keer. In 2013 zijn er in de tweede helft van het jaar geen bezoeken georganiseerd. De eerste ronde van alle bezoeken is na het zomerreces geëvalueerd en er moesten een aantal tactische stappen besproken worden alvorens verder te gaan met de bezoeken. 2.1. Initiëren bestuurlijke vernieuwing De raad heeft in 2013 geen prioriteit gegeven aan bestuurlijke vernieuwing. Het is aan de nieuwe raad om hier een andere afweging in te maken. 3.2 Terugdringing juridisering In 2012 heeft het team Juridische zaken vanaf mei met een onderbezetting van 1 fte gewerkt. Dat betekent dat alleen tijd kon worden besteed aan de going concern-taken. Projecten zoals deze worden dan uitgesteld. In de begroting 2013 zijn deze projecten echter vervallen, zodat er geen prioriteit aan werd toegekend.
7
Budgetten Tabel 2 geeft de lasten en baten weer die aan het programma zijn verbonden. Tabel 2 – Lasten en baten programma 1 Bestuur (bedragen in €) W erkelijk
Verschil
2.463.910
2.476.751
12.841
0
48.836
48.836
-2.282.503
-2.463.910
-2.427.915
35.995
Toevoeging aan reserves
0
0
0
0
Onttrekking aan reserves
0
0
0
0
Saldo reservemutaties
0
0
0
0
-2.282.503
-2.463.910
-2.427.915
35.995
1 Bestuur
Lasten Baten Saldo baten en lasten
Resultaat
8
Begroting
Begroting
primitief
na wijziging
2.282.503 0
2 Dienstverlening Speerpunten 1. Klantvriendelijke dienstverlening 2. Betrouwbare levertijd bouwvergunningen en milieuvergunningen Resultaatindicator 1 1.a. 1.b. 1.c. 1.d. 1.e. 1.f. 1.g. 1.h. 2.1.
Waarstaatjegemeente.nl: totaalrapportcijfer burger als klant Aantal digitale producten (e-formulieren) Kennisbank volledig Gemiddelde wachttijden in publiekshal verkorten Maximale wachttijd in publiekshal 10 minuten Telefonische dienstverlening op orde Juiste antwoorden, direct zonder doorverbinden Wachttijd maximaal 25 seconden Tenminste 90% geslaagde doorverbindingen Aantal van rechtswege verleende omgevingsvergunningen (activiteiten bouwen en milieu)
Nulmeting 7,5 20 15% 9,5 min. 30 min.
Doel 2013 30 90% 2 min. 10 min.
Status 2013 75 50% 2 min 12 min
10%
50% 25 sec. 90% 0
40% 32 sec. 40% 4%
50% 10%
Activiteiten en resultaten Activiteit 1.1. De (digitale) balie klantvriendelijker maken 1.2. De overzichtelijkheid van de publiekshal verbeteren 1.3. KlantContactSysteem (KCS) invoeren zodat kennisbank en gegevens uit zakenmagazijn en gegevensmakelaar toegankelijk wordt voor KlantContactCentrum (KCC) 1.4. Verbeteren telefonische bereikbaarheid en –dienstverlening
Resultaat 2013 x x
Status 2013 75%
x
Onvoldoen de budget
x
1 meting uitgevoerd
Stand van zaken 1.1. De (digitale) balie klantvriendelijker maken Het aantal digitale e-formulieren is op dit moment 14 voor uitsluitend gemeentegebruik. Enkele worden voor meerdere producten gebruikt. Vanuit het OLO (omgevingsloket online) en het AIM (activiteitenbesluit internetmodule) zijn dat er 45. Via de Waterwet nog eens 16. Daarmee komt het totaal op 75 e-formulieren. Langzamerhand verschuiven de aanvraagmogelijkheden naar rijksoverheid of een ander centraal punt. Denk daarbij aan het OLO, maar ook aan het CBR waar nu ook rechtstreeks via een e-formulier een eigen verklaring voor het rijbewijs aangevraagd kan worden. Dit past binnen de gedachte van 2020 waarbij eenvoudige producten gestandaardiseerd zijn en vanaf één centraal punt worden aangeboden. Momenteel worden de vergunningen en meldingen vooral digitaal via het OLO aangevraagd. Voor de producten van Burgerzaken die digitaal worden aangevraagd, verwachten we een toename van het aantal uittreksels dat digitaal wordt aangevraagd in 2014 omdat daarvoor een lager tarief geldt wanneer dit via een e-formulier wordt aangevraagd. In 2014 worden alle teksten eenvoudiger en beknopter in de digitale balie/kennisbank gezet. 1.2. De overzichtelijkheid van de publiekshal verbeteren De voorbereidingen om de overzichtelijkheid van de publiekshal te verbeteren zijn in 2013 getroffen, de daadwerkelijke uitvoering is in 2014 gepland. 1.3. KlantContactSysteem (KCS) Een aanbestedingstraject is, samen met de gemeente Zaltbommel doorlopen. De vastgestelde begroting kent een te laag budget om de aanbesteding te kunnen afronden en over te gaan tot aanschaf van een KCS, waardoor van aanschaf wordt afgezien.
9
1.4. Verbeteren telefonische bereikbaarheid en -dienstverlening Uit de eenmeting in het kader van telefonische bereikbaarheid is gebleken dat de gemiddelde snelheid van beantwoording 32 seconden bedraagt. Dit heeft te maken met de beperkte bezetting aan de telefoon waardoor het niet mogelijk is gebleken om aan de norm van 25 seconden te voldoen. Ook bleek dat 1 op de 5 doorverbindingen te veel tijd kosten waardoor er gespreksbegeleiding nodig is. De directe bereikbaarheid van medewerkers is 40%. Dit betekent dat er ook maar maximaal 40% geslaagde doorverbindingen tot stand konden komen.
Budgetten Tabel 3 geeft de lasten en baten weer die aan het programma zijn verbonden. Tabel 3 – Lasten en baten programma 2 Dienstverlening (bedragen in €) Begroting
Begroting
primitief
na wijziging
Lasten
1.726.829
1.696.087
1.702.402
6.315
Baten
1.041.185
1.022.020
911.726
-110.294
-685.644
-674.067
-790.676
-116.609
Toevoeging aan reserves
0
0
0
0
Onttrekking aan reserves
0
0
0
0
Saldo reservemutaties
0
0
0
0
-685.644
-674.067
-790.676
-116.609
2 Dienstverlening
Saldo baten en lasten
Resultaat
10
W erkelijk
Verschil
3 Openbare orde en veiligheid Speerpunt 1. Een toenemend veiligheidsgevoel. Resultaatindicator 1.a 1.b 1.c 2. 3.
Waarstaatjegemeente.nl: oordeel over de veiligheid in de buurt Inzicht in kostenherstel na vernieling Verlaging kostenherstel na vernieling ten opzichte van 2013 Elk kwartaal casusoverleg met het Openbaar Ministerie Voldoen aan de Wet op de veiligheidsregio's
Nulmeting 6,6
Doel 2013 X X
Status 2013 100% In 2014 100% 100%
Activiteiten en resultaten Resultaat 2013
1.1. Implementeren burgernet en burger actief benaderen om daaraan deel te nemen
x
1.2. Deelname aan het RIEC
x
1.3. Deelname aan het Veiligheidshuis
x
1.4. Monitoren kosten van vernieling door registratie 2.1. Intensiveren samenwerking politie en bevorderen toepassing beleid 3.1. Implementeren regionaal crisisplan
x
Status 2013 Going concern Going concern Going concern Gereed
x
Gereed
x
Gestart
Activiteit
Stand van zaken 1.1. Implementeren burgernet en burger actief benaderen om daaraan deel te nemen Veel mensen zijn niet altijd bereikbaar/ beschikbaar. Dit betekent dat er veel tijd gaat zitten in het terugbellen/herhaaldelijk benaderen. Dit project zal dus doorlopen in 2014. Doordat er geen budget is vrijgemaakt is voor dit project, worden de werkzaamheden going concern opgepakt. Dit betekent echter wel dat project langer doorloopt. 1.2. Deelname aan het RIEC Het RIEC wordt ingeschakeld op het moment dat er twijfels ontstaan bij de aanvrager van een vergunning, o.a. in het kader van de Drank- en Horecawet. In 2014 zal intensiever worden samengewerkt met het RIEC o.a. op het gebied van de herziening van het BIBOB beleid. 1.3. Deelname aan het Veiligheidshuis Het Veiligheidshuis voert taken voor de gemeente Maasdriel uit die betrekking hebben op huiselijk geweld, criminele jeugd, terugkerende gedetineerden en veelplegers. In 2013 is er meermaals gebruik gemaakt van het Veiligheidshuis. Met name van de kamers nazorg van ex-gedetineerden en huiselijk geweld is veelvuldig gebruik gemaakt. 1.4. Monitoren kosten van vernieling door registratie Om inzicht te krijgen in het aantal vernielingen en de daaraan gekoppelde kosten van herstel, is het nodig om gedurende een langere periode een registratie bij te houden. Daarmee is in 2011 gestart. Vanaf 2011 t/m de jaarwisseling van 2013/2014 is alles geregistreerd. Schade 2011/2012 € 16.600, 2012/2013 € 18.385 en 2013/2014 € 17.225. Zelfs per kern kunnen de kosten worden verstrekt.
11
2.1. Intensiveren samenwerking politie en bevorderen toepassing beleid Het is van belang dat binnen de gemeente Maasdriel een goede samenwerking bestaat met de politie en andere opsporingsdiensten. Dit om informatie uit te kunnen wisselen en zaken integraal aan te kunnen pakken. In 2013 heeft de aanpak plaatsgevonden van de camping Heerewaarden. Verder zijn er diverse controles verricht bij champignonkwekers. Ook heeft Maasdriel een vertegenwoordiging in het landelijk overleg over de Moelanders problematiek. De expertise die wij hebben opgedaan met de aanpak van de campings samen met het RCF (Regionaal Coördinatiecentrum Fraudebestrijding) heeft in het hele land grote interesse. 3.1. Implementeren regionaal crisisplan Alle regionale sleutelfunctionarissen zijn geworven op opgeleid. Een gedeelte van de hoofden actiecentra (opvang en verzorging, bouw- en milieuzorg) zijn opgeleid. De overige hoofden actiecentra zullen in 2014 worden opgeleid.
Budgetten Tabel 4 geeft de lasten en baten weer die aan het programma zijn verbonden. Tabel 4 – Lasten en baten programma 3 Openbare orde en veiligheid (bedragen in € ) 3 Openbare orde en veiligheid
Lasten Baten Saldo baten en lasten
Begroting
Begroting
primitief
na wijziging
W erkelijk
Verschil
1.716.952
1.935.862
1.925.957
-9.905
20.180
66.566
92.194
25.628
-1.696.772
-1.869.296
-1.833.763
35.533
Toevoeging aan reserves
0
604.370
928.589
324.219
Onttrekking aan reserves
25.799
626.705
950.924
324.219
Saldo reservemutaties
25.799
22.335
22.335
0
-1.670.973
-1.846.961
-1.811.428
35.533
Resultaat
12
4 Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving Speerpunten 1. 2. 3. 4.
Alle dorpen goed bereikbaar. Toename verkeersveiligheid. Strenge/rechtvaardige handhaving; van reactief naar proactief. Werk met werk maken.
Resultaatindicator 1. 2. 3.a. 3.b. 4.
Mate van tevredenheid van de burger over OV Aantal letselongevallen Aantal milieuklachten neemt af t.o.v. 2011 Het aantal keer dat buiten de wettelijke termijn een besluit wordt genomen op verzoeken om handhaving Inverdieneffecten IUP/JOR
Nulmeting
Doel 2013
Status 2013
5,7 25 89
10%
In 2014 In 2014 10%
0
0
170k
100%
Activiteiten en resultaten Activiteit 1.1. Het belang van Maasdriel indringend aan de orde stellen bij de Provincie 2.1. Intrekken uitvoeringsprogramma mobiliteitsplan 3.1. Milieucontroles vinden cyclisch plaats volgens een vooraf afgesproken systematiek 3.2. Het handhaven in het kader van revitalisering campings o.a. permanente bewoning, ruimtelijk gebruik en illegale bouw 3.3. Opstellen van duidelijke en handhaafbare regels en vergunningen, waarover vooraf goed gecommuniceerd is 4.1. Het opstellen van een Jaarprogramma Openbare Ruimte (JOR)
Resultaat 2013
Status 2013
x
Gereed
x
Gereed Going Concern
x x x x
Gestart Going Concern Gereed
Stand van zaken 1.1. Het belang van Maasdriel indringend aan de orde stellen bij de Provincie Op dit moment lopen de onderhandelingen met de provincie betreffende de Maas-Waalweg. Vanuit de provincie zal een bijdrage geleverd worden voor de realisatie. 2.1. Intrekken uitvoeringsprogramma mobiliteitsplan Het uitvoeringsprogramma van het Mobiliteitsplan wordt niet ingetrokken. Jaarlijks worden de activiteiten uit het uitvoeringsprogramma betrokken bij het opstellen van het JOR. Daar zal integraal bekeken worden of uitvoering van de maatregelen haalbaar blijkt. 3.1. Milieucontroles vinden cyclisch plaats volgens een vooraf afgesproken systematiek In het voorjaar van 2013 heeft het college van Maasdriel het milieu jaarprogramma vastgesteld. Afspraak was dat 224 bedrijven (categorie 2 t/m 4) in 2013 bezocht zouden worden. Tot 1 april 2013 is de doelstelling door Maasdriel behaald. De ODR heeft 93% van het vastgestelde programma af kunnen werken. 3.2. Het handhaven in het kader van revitalisering campings Handhaven in het kader van revitalisering campings o.a. permanente bewoning, ruimtelijk gebruik en illegale bouw. In 2013 is gestart met de voortgang van de handhaving fase I, II en III van camping Maaszicht en fase III van camping Heerewaarden.
13
3.3. Opstellen van duidelijke en handhaafbare regels en vergunningen, waarover vooraf goed gecommuniceerd is Voor 2013 is door de raad onvoldoende formatie ter beschikking gesteld om deze activiteiten van het Omgevingsbeleidsplan uit te kunnen voeren. Vanaf 1 april zijn alle WABO en Milieu taken overgegaan naar de ODR. De ODR heeft aanpak van APV overtredingen niet in haar productenboek staan. Dit was vooraf bekend. Dat betekent dat veel APV zaken (klachten en meldingen) wel worden geregistreerd, maar de afhandeling is vaak niet hetgeen de klager voor ogen heeft. De raad heeft geen extra geld beschikbaar gesteld voor het inhuren van Boa's. Momenteel is de afhandeling van dergelijke klachten niet van een kwaliteit wat tot tevredenheid van de burger leidt. 4.1. Het opstellen van een Jaarprogramma Openbare Ruimte (JOR) Het JOR is vastgesteld en in uitvoering.
Budgetten Tabel 5 geeft de lasten en baten weer die aan het programma zijn verbonden. Tabel 5 – Lasten en baten programma 4 Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving (bedragen in €) 4 Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving
Begroting
Begroting
primitief
na wijziging
W erkelijk
Verschil
Lasten
13.641.964
9.718.803
9.425.196
-293.607
Baten
5.379.571
5.181.130
4.906.448
-274.682
-8.262.393
-4.537.673
-4.518.748
18.925
Saldo baten en lasten Toevoeging aan reserves
0
0
0
0
Onttrekking aan reserves
3.776.816
68.230
62.128
-6.102
Saldo reservemutaties
3.776.816
68.230
62.128
-6.102
-4.485.577
-4.469.443
-4.456.620
12.823
Resultaat
14
5 Onderwijs en jeugd Speerpunten Realiseren van een goed opgroeiklimaat in de gemeente door: 1. Vroegtijdige signalering van leer- en ontwikkelachterstanden. 2. Zorg op maat. 3. Brede schoolontwikkeling. 4. Ondersteunen van ouders bij opvoeding en onderwijs. 5. Realisatie onderwijshuisvesting in combinatie met voor- en naschoolse opvang. 6. Tegengaan van overlast van hangjongeren. Nulmeting
Resultaatindicator
Doel 2013
Status 2013
1.a 1.b
Afgegeven indicaties VVE door de consultatiebureaus* 0 65 Jaarlijkse rapportages Gemeenschappelijke GezondheidsMax. 4 7 7 dienst (GGD): alle peuterspeelzalen/voorscholen (in totaal 7) scoren voldoende op hygiëne en veiligheid 1.c Jaarlijkse rapportages GGD: alle kinderopvang (in totaal 12) 14 12 11 scoort voldoende op hygiëne en veiligheid** 2. Het aantal zorgnetwerken blijft behouden op 6 (2 ZAT's, 3 MD4 6 6 teams en 1 gemeentelijk 12+ overleg) 3. Aantal gebruikers Brede Scholen neemt toe naar 15*** 8 12 10 4. Aantal fysieke contactpunten CJG neemt toe naar 2 0 2 2 5. Aantal locaties Buitenschoolse Opvang minimaal behouden op 7 14 11 7**** 6. Aantal voorzieningen specifiek gericht op jongeren 4 5 11 * Er dient een nulmeting plaats te vinden in 2012 van het aantal indicaties VVE door de consultatiebureaus. ** Het aantal kinderdagverblijven is met twee afgenomen tot 12. *** Onder gebruikers Brede Scholen worden de participanten binnen de Brede Scholen verstaan. **** In 2012 is het aantal locaties BSO gestegen tot 14.
Activiteiten en resultaten Resultaat 2013
Activiteit 1.1. Uitvoeren VVE-beleidsplan
x
1.2. Uitvoeren lokale onderwijsprojecten
x
1.3. Stimuleren van samenwerkingsinitiatieven
x
3.1. Brede school ontwikkeling
x
4.1. Oriëntatie en voorbereiding transitie jeugdzorg m.i.v. 2014
x
4.2. Ondersteunen van ouders bij opvoeding en onderwijs
x
5.1. Realisatie onderwijshuisvesting
x
6.1. Uitvoering speelruimteplan
x
Status 2013 Going Concern Going Concern Going Concern Going concern Going concern Going Concern Going Concern Gestart
Stand van zaken 1.1. Uitvoeren VVE-beleidsplan In overleg met de basisscholen wordt gekeken naar een methode om het effect en de resultaten van VVE te monitoren. Er zijn overleggen gaande tussen peuterspeelzalen, kinderdagverblijven, consultatiebureau en basisscholen over de doorgaande leerlijn van peuters naar het basisonderwijs. Het doel hiervan is om te komen tot een convenant waarin vastgelegd wordt hoe de overdracht eruit zal zien.
15
1.2. Uitvoeren lokale onderwijsprojecten In 2013 hebben de projecten Taalklas en Sociaal Emotionele Vorming (SEV) gedraaid. Het project Taalklas zal worden voortgezet na 2013 in overleg met de scholen. Het project SEV wordt na 2013 niet meer voortgezet. De scholen zijn inmiddels allemaal voorzien van een Programma SEV en hebben daarin trainingen gevolgd. Het onderwijsveld komt zelf nog met ideeën welk project naast de Taalklas wordt uitgevoerd en betaald met de middelen voor Lokaal onderwijsbeleid. 1.3. Stimuleren van samenwerkingsinitiatieven Vanuit de Wet Oke kent de gemeente de mogelijkheid om samenwerkingsinitiatieven tussen kinderopvang, peuterspeelzalen en scholen te ondersteunen en het peuterspeelzaalwerk te versterken. In Alem is gestart met het peuterexperiment op de St. Odradaschool. Er wordt inmiddels gewerkt met een nieuw peuter- en kleuterprogramma. Aandachtspunt is de controle door de GGD voor de psz in de nieuwe locatie van de St. Odradaschool. Gevraagd is aan schoolbestuur om psz te melden in het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen. 3.1. Brede school ontwikkeling De brede school Velddriel is opgeleverd in februari 2012. De financiële verantwoording is afgerond in jaarrekening 2012. De brede school Ammerzoden is opgeleverd januari 2013. De financiële verantwoording van de bouw van de school is meegenomen in deze jaarrekening 2013. Ontwikkeling van nieuwe initiatieven is afhankelijk van het ontstaan van samenwerkingsverbanden binnen het onderwijsveld. Er zijn momenteel geen andere scholen die de vorming van een brede school op korte termijn ambiëren. 4.1. Oriëntatie en voorbereiding transitie jeugdzorg m.i.v. 2014 Met ingang van 1 januari 2015 vindt overheveling van de jeugdzorg naar de gemeenten plaats. Gemeenten hebben de taak om de jeugdzorg, jeugdreclassering, jeugdbescherming, pleegzorg, AMK, jeugd-GGZ en jeugd-LVG over te nemen van de huidige financiers (provincie, ZVW, AWBZ/zorgkantoor) en tegelijkertijd het jeugdzorgstelsel anders (beter, toegankelijker en goedkoper) in te richten. In 2013 zijn in samenwerking met de regiogemeenten en met Zaltbommel voorbereidingen getroffen voor de overheveling van de jeugdzorgtaken. Dit heeft geresulteerd in een Regionaal Transitiearrangement Jeugdzorg en een Groeinota Jeugdzorg. 4.2. Ondersteunen van ouders bij opvoeding en onderwijs De ondersteuning van ouders bij opvoeding en onderwijs is één van de prestatievelden behorend van de Wet maatschappelijke ondersteuning. Deze ondersteuning wordt geboden vanuit het preventief jeugdbeleid en jeugdgezondheidszorg waar de gemeente verantwoordelijk voor is. Vanaf 2011 wordt opvoedingsondersteuning geboden vanuit het Centrum Jeugd en Gezin en worden verschillende interventies ingezet, denk aan thuisbegeleiding, Home-Start, Patch, Triple P, etc. De opvoed- en opgroeiondersteuning is een going concern taak van het CJG. 5.1. Realisatie onderwijshuisvesting De uitbreiding van Christelijke basisschool De Hoeksteen in Well is geaccordeerd in de raad van 27 juni 2013. Het budget is ter beschikking gesteld aan het schoolbestuur en zij nemen de uitwerking en realisatie verder ter hand. Na afronding leggen zij verantwoording af aan de gemeente. De vervangende nieuwbouw van basisschool De Meidoorn in Kerkdriel is ook geaccordeerd in de raad van 27 juni 2013. Hierin is voorzien in bekostiging van de nieuwbouw van het schoolgebouw en het aanleggen van een verkeersomgeving rond de nieuwe school aan de Kerkstraat in Kerkdriel en de bestaande Mgr. Zwijsenschool. De geplande oplevering is de zomer van 2015. 6.1. Uitvoering speelruimteplan De uitvoering van het speelruimteplan is volgens planning en de begroting uitgevoerd.
16
Budgetten Tabel 6 geeft de lasten en baten weer die aan het programma zijn verbonden. Tabel 6 – Lasten en baten programma 5 Onderwijs en jeugd (bedragen in €) Begroting
Begroting
primitief
na wijziging
W erkelijk
Verschil
Lasten
4.274.288
Baten
1.109.902
4.211.233
3.955.891
-255.342
987.401
927.163
-60.238
-3.164.386
-3.223.832
-3.028.728
195.104
Toevoeging aan reserves
150.000
150.000
150.000
0
Onttrekking aan reserves
452.191
393.567
393.567
0
Saldo reservemutaties
302.191
243.567
243.567
0
-2.862.195
-2.980.265
-2.785.161
195.104
5 Onderwijs en jeugd
Saldo baten en lasten
Resultaat
17
6 Sport, recreatie, cultuur en welzijn Speerpunten Zorg dragen voor een aantrekkelijke (maatschappelijke) leefomgeving door: 1. Instandhouding van voorzieningen op een goed bereikbare plaats. 2. Meer betrokkenheid van de burgers bij de eigen leefomgeving. 3. Recreatieve voorzieningen op een hoger niveau te brengen. Nul Meting
Resultaatindicator 1. 2. 3. *
**
Doel 2013
Status 2013
In 2014 zijn voor de kleine kernen leefbaarheidsplannen 2 5 5 opgesteld. Waarstaatjegemeente.nl: gemeente betrekt burgers in 5,2 voldoende mate bij de totstandkoming en uitvoering van beleid. Toeristenbelasting gegevens: aantal overnachtingen neemt toe 80.000 80.500 tot 84.000 in 2014. De raad heeft besloten geen budgetten beschikbaar te stellen voor het stellen van meer leefbaarheidsplannen. Ook voor de uitvoering van leefbaarheidsplannen is geen budget beschikbaar gesteld. Het aantal opgestelde leefbaarheidsplannen blijft daarom op 5 gehandhaafd. In 2011 was het aantal overnachtingen 79.990. De doelstellingen zijn naar beneden bijgesteld.
Activiteiten en resultaten Resultaat 2013
Status 2013
Uitvoering integraal accommodatiebeleid Haalbaarheidsonderzoek MFC Heerewaarden Ontwikkelrichting De Kreek bepalen Subsidiebeleid geïmplementeerd Invoeren van Budget Contract Financiering (BCF) bij St. Peuterspeelzalen Maasdriel, multifunctioneel centrum de Kreek, St. Welzijn Ouderen Bommelerwaard 2.3. Formuleren van subsidieafspraken volgens BCF-methode met regiogemeenten bij STMR en OBR
x x x x
Gestart Gereed Gereed Gereed
x
Gestart
x
Gestart
3.1. Uitbreiden van het wandelnetwerk
x
3.2. Kwaliteitsslag fietsroutenetwerk
x
Activiteit 1.1. 1.2. 1.3. 2.1. 2.2.
Going concern Gestart
Stand van zaken 1.1 Uitvoering integraal accomodatiebeleid Op 30 mei 2013 is het beleidskader integraal accommodatiebeleid vastgesteld door de gemeenteraad van Maasdriel. Na het vaststellen van het beleidskader is gestart met de uitwerking hiervan. In het najaar hebben verschillende bijeenkomsten plaatsgevonden in de dorpen. De input van deze bijeenkomsten en de verdere uitwerking van het beleid worden in 2014 voorgelegd aan de raad. 1.2 Haalbaarheidsonderzoek MFC Heerewaarden Op 12 december 2013 heeft de gemeenteraad ingestemd met de startnotitie MFC Heerewaarden. De genoemde startnotitie is het eindproduct van het haalbaarheidsonderzoek MFC Heerewaarden. De startnotitie is samen met dorpsraad Heerewaarden opgesteld. Na jaren overleg is het met vaststellen van de startnotitie de haalbaarheidsfase afgesloten en overgegaan tot de ontwikkelfase van MFC Heerewaarden.
18
1.3. Ontwikkelrichting De Kreek bepalen Op 5 september 2013 heeft de gemeenteraad de ontwikkelrichting van MFC de Kreek bepaald. Dit betekent dat de gebouwen worden overgenomen en de exploitatie wordt uitbesteed aan een derde partij. In 2014 wordt deze ontwikkelrichting geïmplementeerd. 2.1 Subsidiebeleid geïmplementeerd De algemene subsidieverordening is op 20 december 2012 in werking getreden. De verenigingen hebben in december 2012 de subsidiebeschikking 2013 ontvangen, waarin rekening is gehouden met een aangepaste subsidie op grond van de overgangsregeling die in 2013 en 2014 van toepassing is. 2.2 Invoeren van Budget Contract Financiering (BCF) Invoeren van BCF bij St. Peuterspeelzalen Maasdriel, multifunctioneel centrum De Kreek, St. Welzijn Bommelerwaard: als gevolg van prioritering is invoering BCF aangehouden. 2.3 Formuleren van subsidieafspraken De subsidieafspraken met STMR, OBR worden als gevolg van wijzigingen in beleid, hulpverlening- en dienstverlening elk jaar afgestemd en indien nodig aangepast. De afspraken worden overeengekomen in een uitvoeringsovereenkomst die onderdeel uitmaakt van de subsidiebeschikking. 3.1. Uitbreiden van het wandelnetwerk in de Bommelerwaard Het klompenpad Alem-Rossum-Hurwenen wordt gesplitst in twee wandelingen; Alem en RossumHurwenen met een verbindingsroute tussen beide. Routes en foldermateriaal zijn in concept gereed. Komende periode worden de routes defintief gemaakt. Opening is voorzien in juni 2014. Het project wandelnetwerk is onderdeel van het routenetwerk Bommelerwaard en routenetwerk Rivierenland in regioverband. Het project klompenpaden Bommelerwaard (3 klompenpaden in de Bommelerwaard) wordt gerealiseerd met, naast een bijdrage van gemeenten Maasdriel en Zaltbommel, leadersubsidie en regiocontractgeld. De leadersubsidie is eind 2013 vastgesteld. De subsidie hiervoor is ontvangen. De subsidie vanuit het regiocontract loopt nog (projectperiode loopt tot en met 2015). 3.2. Kwaliteitsslag fietsroutenetwerk Na de introductie van het fietsroutenetwerk in 2009 is het aantal fietsers in Rivierenland flink toegenomen. Op basis van de ervaringen van de afgelopen jaren is het nodig om het fietsroutenetwerk verder op te waarderen. Gebleken knelpunten worden opgelost en verbeterpunten doorgevoerd. Speerpunten zijn de realisatie van rustpunten, aansluiting op omliggende fietsnetwerken en introductie van het kwaliteitslabel Fietsers Welkom! voor bedrijven. De projectperiode voor het regiocontract loopt tot en met 2015. De verwachting is dat het project voor 31-12-2015 wordt afgerond. Het project wordt gefinancierd met middelen uit het regiocontract. Cofinanciering bestaat uit uren van de gemeenten in de regio.
Budgetten Tabel 7 geeft de lasten en baten weer die aan het programma zijn verbonden. Tabel 7 – Lasten en baten programma 6 Sport, recreatie, cultuur en welzijn (bedragen in €) 6 Sport, recreatie, cultuur en welzijn
Lasten Baten Saldo baten en lasten
Begroting
Begroting
primitief
na wijziging
W erkelijk
Verschil
3.322.577 616.187
3.847.756
3.793.892
-53.864
615.752
679.163
63.411
-2.706.390
-3.232.004
-3.114.729
117.275
Toevoeging aan reserves
0
0
25.620
25.620
Onttrekking aan reserves
51.038
86.241
111.861
25.620
Saldo reservemutaties
51.038
86.241
86.241
0
-2.655.352
-3.145.763
-3.028.488
117.275
Resultaat
19
7 Zorg en volksgezondheid Speerpunten Realiseren van een optimale persoonlijke deelname aan de Maasdrielse samenleving door: 1. Het bevorderen van zelfredzaamheid en participatie. 2. Versterken van een gezonde leefstijl. Resultaatindicator 1.a Informatie Systeem Inburgering (ISI)-rapport: aantal nieuwe deelnemers cursussen 'Beter leren lezen en schrijven' en 'Inburgering' neemt t/m 2014 toe tot 35 (0-meting 2009) 1.b Sociale Dienst Bommelerwaard (SDB): aantal inwoners met Wet Werk en Bijstand (WWB) -uitkering neemt t/m 2014 met 13% af (0-meting aug. 2010) 1.c Tevredenheidonderzoek Wmo: tevredenheid Wmo-hulpmiddelen en huishoudelijke hulp in 2014 beoordeeld met een 8,0 (0meting 2009)* 1.d GGD Gezondheidsonderzoek volwassenen Maasdriel (eens per 4 jr): het percentage volwassenen met betaald werk blijft gehandhaafd op 80% (0-meting 2009, benchmark Rivierenland: 77%, Oost NL: 77%)** 1.e Aparte woonvormen voor ouderen en zorgboerderijen gerealiseerd (2010: 3 woonzorgcentra, 1 zorgboerderij) 1.f Woonservicegebieden met extramurale voorzieningen gerealiseerd 2 a GGD Gezondheidsonderzoek volwassenen Maasdriel (eens per 4 jr): het percentage volwassenen met overgewicht is in 2014 teruggebracht naar 45% (0-meting 2009, benchmark Rivierenland: 48%, Oost NL: 45%)** 2.b GGD Gezondheidsonderzoek volwassenen Maasdriel (eens per 4 jr): het percentage volwassenen met overmatig alcoholgebruik is in 2014 teruggebracht naar 10% (0-meting 2009, benchmark Rivierenland: 10%, Oost NL: 12%)** 2.c GGD Gezondheidsonderzoek volwassenen Maasdriel (eens per 4 jr): het percentage volwassenen met een laag opleidingsniveau is in 2014 teruggebracht naar 40% (0-meting 2009, benchmark Rivierenland: 40%, Oost NL: 33%)** 2.d Registratie deelnemers Sport Check: aantal deelnemers Sport Check neemt t/m 2014 toe met 45% (0-meting 2009)***
Nulmeting
Doel 2013
Status 2013
13
32
219
150
135
176
7,8
7,9
8,0
80%
80%
79%
4
5
4
2
3
3
49%
46%
47%
12%
10%
9%
43%
41%
44%
76
100
40
Resultaat 2013
Status 2013
Activiteiten en resultaten Activiteit 1.1. Project vermindering Laaggeletterdheid
x
1.2. Opstellen Wmo-beleidsplan
x
1.3. Transitie AWBZ-begeleiding voorbereiden
x
Going concern Gestart Gestart
2.1. Opstellen nota lokaal gezondheidsbeleid 2.2. Verbreding van de sportcheck met sociaal-culturele activiteiten
x x
Gereed Gestart
Stand van zaken 1.1 Project vermindering laaggeletterdheid Uit onderzoek blijkt dat in Nederland 13% van de bevolking tussen 15 en 74 jaar laaggeletterd is. In de gemeente Maasdriel ligt dit iets hoger, namelijk op 14%. Om dit aantal terug te brengen is een aanvalsplan opgesteld. In 2012 zijn we gestart met het leerpunt Maasdriel vanuit het Koning Willem 1 college. Alle inwoners uit de gemeente kunnen een basiscursus volgen, die bestaat uit taal, rekenen, kennismaken met computer, van 10 weken. Daarna kan het eenmaal verlengd worden met 10 weken. Vervolgens kunnen zij, op basis van hun beoordeling, eventueel doorstromen naar een vervolgcursus. Het leerpunt loopt erg goed en voldoet aan de verwachtingen. In 2013 hebben 115 personen van dit
20
aanbod gebruik gemaakt. Inmiddels hebben meerdere gemeenten (Tiel, Culemborg, en Zaltbommel) interesse getoond. Samen met deze gemeenten is hiervoor in 2013 een provinciale subsidie aangevraagd en ontvangen. Dit geld wordt ingezet om meerdere groepen te kunnen starten. Vanaf september 2013 worden de lessen gegeven in de bibliotheek. 1.2 Opstellen Wmo-beleidsplan De planning was het Wmo-beleidsplan 2015 regionaal voor te bereiden. Dit is helaas niet gelukt. In de planning staat nu dat het richtinggevend kader Wmo in juni 2014 ter vaststelling aan de raad wordt aangeboden. Het definitieve plan wordt in oktober/ november 2014 ter vaststelling aan de raad aangeboden. 1.3 Transitie AWBZ-begeleiding voorbereiden Per 2015 worden gemeenten verantwoordelijk voor de begeleiding, nu nog onderdeel uitmakend van de AWBZ. De overheveling van de AWBZ-begeleiding naar gemeenten is verweven met het nieuwe Wmo-beleid per 2015. De beleidsvoorbereiding vindt regionaal plaats. Op dit onderdeel is nog weinig vooruitgang geboekt. Om het geheel vlot te trekken is een nieuwe structuur bedacht. De secretarissen buigen zich in februari 2014 over dit voorstel. Zodra hierover duidelijkheid bestaat zal het proces voortvarend worden opgepakt. 2.1 Opstellen nota lokaal gezondheidsbeleid De lokale nota Gezondheidsbeleid Maasdriel 2013-2016 is geaccordeerd in de raad van december 2013. 2.2 Verbreding van de sportcheck met sociaal-culturele activiteiten Sportcheck is een middel om kinderen van groep 3 t/m 8 kennis te laten maken met verschillende sporten. De sportcheck heeft in het najaar van 2013 plaatsgevonden en zal in het najaar van 2014 wederom plaatsvinden. Voorbereidingen hiervoor starten omstreeks mei 2014.
Budgetten Tabel 8 geeft de lasten en baten weer die aan het programma zijn verbonden. Tabel 8 – Lasten en baten programma 7 Zorg en gezondheid (bedragen in €) Begroting
Begroting
primitief
na wijziging
Lasten
10.186.087
10.376.244
10.860.151
483.907
Baten
4.725.236
4.820.236
5.769.316
949.080
-5.460.851
-5.556.008
-5.090.835
465.173
Toevoeging aan reserves
0
454.392
454.392
0
Onttrekking aan reserves
0
124.000
54.000
-70.000
Saldo reservemutaties
0
-330.392
-400.392
-70.000
-5.460.851
-5.886.400
-5.491.227
395.173
7 Zorg en volksgezondheid
Saldo baten en lasten
Resultaat
21
W erkelijk
Verschil
8 Ruimte, volkshuisvesting en economie Speerpunten Groei aantal inwoners door: 1. Realiseren gedifferentieerd woningbouwprogramma. 2. Bevorderen kwaliteit ondernemersklimaat. Nulmeting
Doel 2013
Status 2013
23.756
24.050
24.107
Plan 150
Monitor 110
70
2.363
2.350
2.584
Resultaat 2013
Status 2013
1.1. Woningmarktonderzoek is geactualiseerd in 2013
x
1.2. Realisatie Woningbouwprogramma 2010 - 2019
x
Going concern
Resultaatindicator 1.a Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)-gegevens: toename aantal inwoners (benchmark d.d. 1-1-2010) 1.b Er is gebouwd conform het kwalitatief woningbouwprogramma 1.c Er zijn jaarlijks minimaal 150 woningen gebouwd 2.a Kamer van Koophandel (KvK)-cijfers: toename vestiging aantal ondernemers (benchmark d.d. 1-1-2010)
Activiteiten en resultaten Activiteit
1.3. Opstellen beleidsnotitie Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) 1.4. Formulering archeologisch beleidskader 1.6. Actualiseren bestemmingsplannen Kerkdriel-Hoenzadriel 1.7. Actualiseren bestemmingsplannen De Kampen en De Geerden 2.1. Zorgdragen voor planologisch regelingen glastuinbouw (ondersteuning Projectbureau Herstructurering Tuinbouw Bommelerwaard) 2.2. Uitvoering geven aan paddenstoelenpact 2.3. Ontwikkeling bedrijventerrein De Kampen-Noord 2.4. Realisatie projecten structuurvisie 2.5. MOE-landers
x
-
x x
Gereed Gereed Gereed
x x
75%
x x x x
75% Gereed 50% 50%
Stand van zaken 1.1. Woningmarktonderzoek is geactualiseerd in 2013 De actualisatie van het Woningmarktonderzoek wordt regionaal opgepakt en doorgeschoven naar 2014. 1.2. Realisatie Woningbouwprogramma 2010-2019 Het meerjarige Woningbouwprogramma 2010-2019 geeft expliciet sturing aan de realisatie van de kwantitatieve en kwalitatieve bouwopgave. Er wordt ingezet op de realisatie van 110 woningen per jaar conform het aantal woningen dat in het kader van het KWP3 (Kwalitatief Woningbouw Programma 2010-2019) met de Provincie en de Regio Rivierenland is afgesproken (zie trends en risico's). In juni 2012 heeft de herijking van het woningbouwprogramma plaatsgevonden. In mei 2013 is per brief opnieuw verslag gedaan aan de raad. De planning wordt voortdurend gemonitord. Ook in de raadsvergadering van 30 januari 2014 is ingegaan op de actuele stand van stand van zaken. De realisatie van 110 woningen is niet gehaald, maar is blijven steken op circa 50 woningen. De marktomstandigheden vormen hierin de belangrijkste factor. Wel is inmiddels de bouw gestart van ruim 90 woningen en appartementen en er zijn nog enkele vergunningen verleend.
22
1.3. Opstellen beleidsnotitie Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) Naast de uitgifte van vrije kavels (particulier opdrachtgeverschap) heeft collectief particulier opdrachtgeverschap (zelfbouw door een groep kopers) de volle aandacht van de gemeente. In oktober 2012 heeft de gemeente een brede informatieavond georganiseerd. In de concrete gemeentelijke woningbouwprojecten wordt de mogelijkheid voor zelfbouw door een groep kopers aangeboden. Een vervolgstap is vormgeving van specifiek beleid op dit terrein. Er hebben zich echter tot op heden geen groepen aangemeld voor zelfbouw. De bedoeling was om aan de hand concrete ervaringen en behoeften vanuit een pilot in de praktijk te bezien in hoeverre specifieke aanvullende kaders en beleid gewenst zijn. Door het uitblijven van een project is hieraan geen vorm gegeven. 1.4. Formulering archeologisch beleidskader Beleid is in april 2013 vastgesteld door de raad. Het beleid wordt in 2014 geëvalueerd. 1.6. Actualiseren bestemmingsplannen Kerkdriel-Hoenzadriel Het bestemmingsplan Kerkdriel-Hoenzadriel is vastgesteld op 4-9-2008. Naar aanleiding van de uitspraak van de Raad van State van 14-7-2010 moest het plan worden gerepareerd. Enkele andere ontwikkelingen maakten een geheel integrale herziening noodzakelijk. Het bestemmingsplan Kerkdriel-Hoenzadriel is vastgesteld door de raad op 30-1-2014. 1.7. Actualiseren bestemmingsplannen De Kampen en De Geerden De raad heeft op 10-10-2013 de bestemmingsplannen Bedrijventerrein De Kampen en Bedrijventerrein De Geerden vastgesteld. Tegen het bestemmingsplan van bedrijventerrein De Geerden loopt nu beroep bij de Raad van State. 2.1. Zorgdragen voor planologisch regelingen glastuinbouw (ondersteuning Projectbureau Herstructurering Tuinbouw Bommelerwaard) De Provincie Gelderland maakt op verzoek van het Projectbureau Herstructurering Tuinbouw Bommelerwaard een provinciaal inpassingplan voor de oude en nieuwe (glas)tuinbouwgebieden (van Maasdriel en Zaltbommel). De beide gemeenten ondersteunen daarbij en zien toe dat het aansluit bij eigen beleid. Tijdens de behandeling van het provinciale inpassingsplan Tuinbouw Bommelerwaard in de commissievergadering LCJ van 8 januari 2014 is gebleken dat er nog veel vragen zijn over zowel het proces van de totstandkoming van het inpassingsplan als over de inhoud en de planologische regeling zoals opgenomen in het inpassingsplan. Gezien de aard van deze vragen en de behoefte aan nadere informatie van de commissieleden, achten gedeputeerde staten het niet opportuun de Staten op 22 januari 2014 te vragen om over te gaan tot vaststelling van het inpassingsplan. 2.2. Uitvoering geven aan paddenstoelenpact Het paddenstoelenpact is een samenwerkingsverband tussen ondernemers en (publieke) organisaties in de paddenstoelenketen. Het doel is de paddenstoelensector in Maasdriel behouden, versterken en vernieuwen. Binnen het paddenstoelenpact worden meerdere projecten uitgevoerd. De raad is in december 2013 geïnformeerd over de voortgang van deze projecten. Niet alle projecten zitten in dezelfde fase. In de jaren 2014 en 2015 worden de projecten verder opgepakt, uitgewerkt, uitgevoerd en afgerond. 2.3. Ontwikkeling bedrijventerrein De Kampen-Noord Het bestemmingsplan is inmiddels door de raad vastgesteld op 7 maart 2013. Het daartegen ingestelde beroep is ongegrond verklaard. Het bestemmingsplan is daarmee onherroepelijk geworden. De ruimtelijke procedure is hiermee voltooid. De vervolgstappen zijn bouwrijp maken en uitgifte van kavels. De aanbesteding voor het bouwrijp maken loopt. De eerste kavels zijn verkocht. Met diverse gegadigden worden verkoopgesprekken gevoerd. 2.4. Realisatie projecten structuurvisie Op 6 september 2012 is het raadsvoorstel m.b.t. de structuurvisie verworpen en zijn de bijbehorende budgetten geschrapt. Het dossier ligt daarom tot nader order stil. De herijking van het woningbouwprogramma en de daaruit voortvloeiende projecten worden uiteraard wel uitgevoerd en dat is ook uitvoering van de structuurvisie.
23
Budgetten Tabel 9 geeft de lasten en baten weer die aan het programma zijn verbonden. Tabel 9 – Lasten en baten programma 8 Ruimte, volkshuisvesting en economie (bedragen in €) Begroting
Begroting
primitief
na wijziging
W erkelijk
Verschil
Lasten
7.132.923
Baten
5.146.915
7.284.459
5.245.207
-2.039.252
5.296.391
4.057.950
-1.238.441
-1.986.008
-1.988.068
-1.187.257
800.811
Toevoeging aan reserves
86.979
236.979
1.270.732
1.033.753
Onttrekking aan reserves
150.000
247.342
570.553
323.211
63.021
10.363
-700.179
-710.542
-1.922.987
-1.977.705
-1.887.436
90.269
8 Ruimte, volkshuisvesting en economie
Saldo baten en lasten
Saldo reservemutaties Resultaat
24
9 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Speerpunten 1. De gemeentelijke belastingen worden niet meer verhoogd dan met de jaarlijkse prijsindex. Alleen wanneer de leefbaarheid in het geding is kan in het uiterste geval belastingverhoging een optie zijn. 2. Een sluitende begroting. Resultaatindicator Lastendruk in Maasdriel ten opzichte van andere Gelderse gemeenten (positief provinciale lijst; 1 is duur, 56 is goedkoop) Huurders Eigenaren. 1.b. Procentuele stijging hondenbelasting. 1.c. Waarstaatjegemeente.nl: ik krijg voldoende terug voor mijn belastinggeld. 1.d. Waarstaatjegemeente.nl: ik ben van mening dat de gemeente mijn belastinggeld waard is. 2 Sluitende begroting.
Nulmeting
Doel 2013
Status 2013
47 van 56 24 van 56
47 van 56 24 van 56 0%
0%
6
-
1.a
5 5,8
-
-
x
x
Resultaat 2013
Status 2013
-
Activiteiten en resultaten Activiteit 1.1. Belastingmaatregelen zoveel mogelijk beperken 2.1. Eventuele tegenvallers in de meerjarenbegroting opvangen door aanvullende ombuigingsmaatregelen
x
n.v.t.
x
Gestart
Stand van zaken 1.1. Belastingmaatregelen zoveel mogelijk beperken Het beleid van de gemeenteraad is er structureel op gericht om zo min mogelijk de belastingen voor de burgers te verhogen. In de begroting 2013 is het gelukt om de OZB niet te verhogen. 2.1. Eventuele tegenvallers in de meerjarenbegroting opvangen door aanvullende ombuigingsmaatregelen Financieel bezuinigen bestaat voornamelijk uit personeelsgerichte instrumenten. Daarbij ligt de nadruk vooral op korte termijn instrumenten, zoals het niet vervullen van vacatures en het niet verlengen van tijdelijke contracten. Voor de zeer nabije toekomst zal een andere aanpak nodig zijn dan “financieel gestuurd bezuinigen”. Er zal onder meer fundamenteel naar het takenpakket moeten worden gekeken. Wat doen/kunnen we wel en wat niet? Zo'n aanpak kan echter wel een langere termijn vergen dan een bestuursperiode van vier jaar.
25
Budgetten Tabel 10 geeft een overzicht van de algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien. Tabel 10 – Lasten en baten algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien (bedragen in €) 9 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien
Beleggingen, leningen en rente Belastingopbrengsten
Begroting
Begroting
primitief
na wijziging
W erkelijk
Verschil
47.375
42.139
41.889
-250
337.236
323.236
313.737
-9.499
9.025
9.025
9.205
180
Overige
484.987
504.021
811.120
307.099
Lasten
878.623
878.421
1.175.951
297.530
Beleggingen, leningen en rente
1.477.239
1.646.583
1.504.331
-142.252
Belastingopbrengsten
4.673.073
4.566.073
5.516.332
950.259
17.357.038
17.389.493
17.653.587
264.094
Algemene uitkering
Algemene uitkering
-167.000
0
36.648
36.648
Baten
23.340.350
23.602.149
24.710.898
1.108.749
Saldo baten en lasten
22.461.727
22.723.728
23.534.947
811.219
Toevoeging aan reserves
538.254
487.698
1.647.304
1.159.606
Onttrekking aan reserves
102.609
562.730
562.730
0
Saldo reservemutaties
-435.645
75.032
-1.084.574
-1.159.606
22.026.082
22.798.760
22.450.373
-348.387
Overige
Resultaat
26
10 Bedrijfsvoering Speerpunten 1. Realiseren van een efficiënte, resultaatgerichte dienstverlenende organisatie 2. Vermindering bedrijfsvoeringkosten 3. Automatisering op orde Resultaatindicator 1.1. Ziekteverzuim (benchmark, landelijk gemeentepersoneel 5,1%) 1.2. Personeelsverloop 1.3. Waarstaatjegemeente.nl: De prijs voor de producten is redelijk (2010= 6,2) 1.4. Waarstaatjegemeente.nl: Informatie die de gemeente geeft is voldoende en begrijpelijk (benchmark 2010=7,1) 2. Kosten bedrijfsvoering verminderd in 2012 en 2013 3.1. Gemeente is tijdig aangesloten op Landelijke Voorzieningen 3.2. Digitaal werken is ingevoerd
Nulmeting
Doel 2013
Status 2013
5% -
<4% <10%
5,2 (2012)
--
6,7 (2012)
--
7,97% nihil Geen budgetGeen budget-
X 100% 100%
90% 80%
Activiteiten en resultaten Resultaat 2013
Activiteit
Status 2013
1.1. Actieve ziekteverzuimbegeleiding
x
1.2. ODR 1.3. Financiële afwikkeling overhead regionalisering brandweer
x x
1.4. Samenwerking met Zaltbommel
x
2.1. Realiseren van € 1.2 miljoen aan ombuigingen 3.1. Uitvoeren Informatiebeleidsplan 2009-2011 (verlengd tot 1 juli 2013).
x
Going concern Gereed Gereed Going concern Gestart
x
75%
Stand van zaken 1.1 Actieve ziekteverzuimbegeleiding Het ziekte verzuim is in de loop van 2013 sterk teruggelopen. Om een beter inzicht in de oorzaak van ziektegegevens te krijgen is samen met de gemeente Zaltbommel de Raetverzuimmanager aangeschaft. Deze zal samen met de nieuwe organisatie worden geïmplementeerd. 1.2 ODR De doelstelling van de organisatieontwikkeling is om in 2013 de primaire processen met betrekking tot vergunningverlening, toezicht en handhaving op orde te hebben en geheel over te dragen aan de Omgevingsdienst Rivierenland (ODR). Het vergt veel energie van de ambtelijke organisatie. Het van de ODR afkomstig werk moet goed na worden gekeken. De kwaliteit laat nog weleens te wensen over. Ook het ontbreken aan een methodiek om te komen tot een juiste invulling van het jaarprogramma levert nog niet de juiste aanpak en kwaliteit op. In mei 2014 is door de ODR een toelichting gegeven op de risicomodule. Deze module is het werkprogramma van de ODR en basis voor de verdeling van de gemeentelijke uren. Zo kan er gekozen worden om meer- of minder inrichtingen te bezoeken of wel of geen toezicht te houden op kleine bouwwerken (dakkapellen). Medio 2014 zal het college hierover een standpunt innemen. In de beginfase van de ODR was het wennen aan nieuwe procedures en bevoegdheden. Op een aantal onderdelen leidde dit tot achterstanden waardoor voor 2% van de vergunningen problemen ontstonden met de wettelijke behandeltermijn. In 2014 worden achterstanden ingelopen.
27
1.3 Financiële afwikkeling overhead regionalisering brandweer Per 1 januari 2013 is de Veiligheidsregio van start gegaan. De financiële consequenties van de overdracht van de brandweer Bommelerwaard naar de Veiligheidsregio zijn verwerkt in de begroting 2013. De afspraken tussen de gemeente en de veiligheidsregio zijn geheel nagekomen. Medio 2013 is het materieel overgedragen. Eind 2013 zijn ook de twee Maasdrielse brandweerkazernes in eigendom gekomen van de veiligheidsregio. De financiële consequenties van de overdrachten zijn verantwoord in de jaarrekening 2013. 1.4 Samenwerking met Zaltbommel De gemeentelijke samenwerking met Zaltbommel is opgestart vanuit het onderdeel bedrijfsvoering met de salarisadministratie begin 2012. Afhankelijk van de voortgang van de intergemeentelijke samenwerking met Zaltbommel wordt stapsgewijs op onderdelen verdere samenwerking gezocht. De volgende stap betreft de organisatie van financiën. Dit vloeit vooral voort uit het besluit om de kavels P&O en Financiën samen met Zaltbommel voor de ODR te verzorgen. Daarnaast wordt er op ICTgebied nadrukkelijk gezocht naar samenwerking. Op I&A zijn er al enige jaren intensieve contacten. Deze worden steeds frequenter en keuzes meer en meer op elkaar afgestemd. De samenwerking zal op termijn een besparing opleveren in de exploitatiekosten. De gemeente Zaltbommel heeft in september/oktober 2013 een onderzoek laten verrichten om eventuele samenwerking met andere partners te verkennen. Maasdriel is een van de partners en gesprekken over de samenwerking zijn nog gaande. De realisatie om vanuit één locatie de P&Fkavels te bemensen, is in verband met deze verkenning uitgesteld. 2.1 Realiseren van 1,2 miljoen aan ombuigingen Ten gevolge van de ombuigingen (Nota ombuigingen 2012 en deze begroting) wordt fors gesneden in de bedrijfsvoeringkosten. Om de al genomen besluiten met personele consequenties ook daadwerkelijk te kunnen effectueren, nu en in de komende jaren, zal de doelmatigheid van de bedrijfsvoering verder moeten toenemen. Daarop is ook een aantal projecten gericht. Denk hierbij onder meer aan het vervangen/vernieuwen, onderling koppelen en het qua aantal terugdringen van applicaties. Daarnaast is ook fors gesneden in de formatie. In november 2012 is een eerste taakstelling opgelegd van € 191.000 nadat jaren daarvoor al een taakstelling van € 1,2 miljoen (14% van de personeelskosten, te weten € 8,4 miljoen) op de bedrijfsvoering was ingevuld. Deze taakstelling is opgehoogd met een taakstelling op de achterblijvende overhead na vertrek van de brandweer en de vorming van de ODR. Aangevuld met een bezuiniging op jongerenwerk en het team DIV loopt de taakstelling op tot € 363.500 in 2017. Kanttekening hierbij is dat de gemeente Maasdriel ongeveer 17 tot 19 fte onder de benchmark van vergelijkbare gemeenten zit en procentueel meer dan 3x zoveel moet bezuinigen als de bezuinigingstaakstelling voor de verbonden partijen geldt. 3.1 Uitvoeren Informatie Beleidsplan (IBP) De voortschrijdende automatisering van producten en processen heeft consequenties voor het noodzakelijke ICT budget. In de begroting 2013 zijn de bestaande ramingen van 2012 naar de komende 4 jaren geëxtrapoleerd. Bij het opstellen van het nieuwe IBP is dit budget uitgangspunt. Na de afronding van het IBP 2012-2014, inclusief de financiële doorrekening daarvan, kan een concreet oordeel worden gevormd over de haalbaarheid van dit uitgangspunt. In de eerste helft van 2012 heeft een evaluatie van het Informatiebeleidsplan (I&A-plan) 2009-2011 plaatsgevonden en is gestart met het opstellen van een geactualiseerd IBP voor de periode 20122014. Het streven is om vanaf 2013 het IBP ieder jaar te actualiseren. Centraal staat het verdere digitaliseren en automatiseren van de dienstverlening en de interne bedrijfsvoering. De projecten zijn ingedeeld in de thema’s basis op orde, efficiency en kwaliteit. De uit te voeren projecten zijn beoordeeld op nut en noodzaak. De eerste categorie projecten richt zich op het verhogen van de kwaliteit van de dienstverlening aan onze inwoners. Daarnaast komen een aantal projecten voort uit wet- en regelgeving (Basiskaart Grootschalige Topografie) en convenanten, zoals het implementatie Nationaal UitvoeringsProgramma (iNUP). Het nieuwe IBP (IBP 2013-2016) is uiteindelijk op 10 oktober 2013 in de raad behandeld. Alleen € 80.000 voor het IBP is goedgekeurd. De € 190.000 uitbreiding van exploitatiekosten niet. De gewenste kwaliteit van de projecten die wel uitgevoerd zijn, zijn goed.
28
Bedrijfsvoering algemeen Bij bedrijfsvoering gaat om het sturen (planning) en beheersen (control) van bedrijfsprocessen om de beoogde beleidsdoelen in de praktijk te realiseren. De bedrijfsvoering zegt overigens niets over de inhoud van het beleid (het “wat”), maar zegt iets over de wijze van totstandkoming en uitvoering (het “hoe”) ervan. Begrippen zoals integriteit, kwaliteit, klantgericht, transparant, doelmatigheid, doeltreffend en rechtmatig zijn hierbij de leidraad. Organisatiestructuur De gemeentelijke organisatie bestaat uit zo'n 108 medewerkers verdeeld over 5 afdelingen. De organisatie werkt vanuit een directiemodel met afdelingshoofden. De organisatie bestaat uit 5 afdelingen: Bedrijfsvoering, Beheer & Toezicht, Publiekszaken, Advies & Ondersteuning en Ruimte & Samenleving. De directeur is tevens gemeentesecretaris. Vorming regionale omgevingsdiensten (ODR) Maasdriel heeft samen met omliggende gemeenten in Rivierenland hard gewerkt aan de totstandkoming van de Omgevingsdienst Rivierenland (ODR). Oorspronkelijk was het de bedoeling dat de ODR op 1 januari 2013 operationeel zou zijn. In de loop van 2012 is gebleken dat deze datum niet haalbaar was. De nieuwe startdatum was op 1 april 2013. Vanaf deze datum worden de milieutaken op het gebied van vergunningen en handhaving uitgevoerd binnen de ODR. Er zijn in dat kader ook ambtenaren overgegaan naar deze uitvoeringsinstantie. Omvang ambtelijke organisatie Ontwikkelingen in onze omgeving en verdere regionalisering, zoals bijvoorbeeld met de ODR, leiden ertoe dat Maasdriel langzamerhand gaat toegroeien naar een regiegemeente. In het kader van de ombuigingen is besloten tot een inkrimping op de ambtelijke organisatie. Er is in dat kader afscheid genomen van twee afdelingshoofden. Het ambtelijk apparaat zal steeds efficiënter en effectiever worden ingezet. Speerpunt voor de gehele organisatie blijft een structuur waarbinnen digitaal- en zaakgericht kan worden gewerkt. Informatievoorziening en de elektronische overheid Ook in 2013 werkten we steeds meer digitaal. Gegevensuitwisseling, een nieuw financieel pakket en koppelingen met de gemeentelijke basisadministratie (GBA) vormen de basis van de informatievoorziening. Door het realiseren van koppelingen sluiten we steeds beter aan op landelijke voorzieningen. M.i.v. 2014 spreken we van basisregistratie personen (BRP). Informatisering & Automatisering Het IBP 2013-2016 is in 2013 met aanpassingen vastgesteld door de gemeenteraad. Op het gebied van I&A is ingezet op een verdergaande samenwerking met Zaltbommel. De vervangingsmomenten van alle ICT componenten zijn in beeld gebracht van beide gemeenten. Daar waar mogelijk wordt er samen opgetrokken en aanbesteed. Een voorbeeld hiervan is de aanbesteding van het Oracle database platform. In 2013 is er een licentie inventarisatie van Microsoft uitgevoerd. Hieruit is gebleken dat de gemeente Maasdriel volledig voldoet aan de licentie regels, zoals deze door Microsoft zijn opgesteld. Er is geen noemenswaardige uitval van systemen geweest. De telefooncentrale is uitgebreid met een contact center module met een wachtrijsturing, waarmee de bereikbaarheid en de klantervaring verbeterd. Er is een verdere uitrol gedaan met IPads t.b.v. van de raad en de app IMaasdriel is verder uitgebreid, waardoor er door de gemeenteraad papierluw gewerkt kan worden. In 2014 zal dit verder uitgerold worden. Digitalisering bouwarchief Het bouwarchief van Maasdriel is alleen in papieren vorm beschikbaar. De bouwdossiers worden veel gebruikt/geraadpleegd in/bij de klantcontacten. Wettelijk gezien moet dit archief binnen afzienbare tijd
29
worden overgebracht naar de archiefbewaarplaats van het Regionaal Archief Rivierenland (RAR). De archiefbewaarplaats van het RAR is aangewezen als archiefbewaarplaats van de gemeente Maasdriel. Met het oog hierop en de verbetering van dienstverlening is in 2013 het digitaliseren van het bouwarchief aanbesteed. Huisvesting In 2012 is er een aanvang gemaakt met het updaten, stabieler maken van de klimaatinstallatie. O.a. door het aan laten brengen van een automatische toerenregelaar is het klimaat nu stabieler en beter regelbaar. Het project is na een jaar ( winter- en zomerseizoen) succesvol afgerond in het 3e kwartaal van 2013. Overig onderhoud uit het meerjarig onderhoudsplan is sober uitgevoerd om de kosten te beperken. Er is een kleine uitbreiding geweest op het camerasysteem, waardoor balies en een spreekkamer op afstand in de gaten gehouden kunnen worden. Het in 2012 aangeschafte noodstroomaggregaat is in 2013 succesvol in werking geweest bij een dip in de energielevering. Er zijn verder geen onverwachte problemen / kosten geweest. Samenwerking Zaltbommel / Dienstverlening aan ODR In 2013 is de samenwerking tussen de salarisadministraties van de gemeente Zaltbommel en Maasdriel geïntensiveerd. Dit blijft de opmaat voor verdere samenwerking op het gebied van de bedrijfsvoering. De nieuw opgerichte ODR heeft in de ontwerpfase de keus gemaakt het merendeel van de bedrijfsvoeringstaken niet zelf uit te voeren, maar de deelnemende gemeenten in de gelegenheid te stellen deze taken als dienstverlening aan te bieden aan de ODR. Hiervoor heeft de ODR de bedrijfsvoeringactiviteiten in zogenaamde kavels opgedeeld. Kavels zijn o.a. ICT, Communicatie, Personeel & Organisatie, Huisvesting en Financiën. Aan de ODR deelnemende gemeenten zijn vervolgens in de gelegenheid gesteld om een offerte uit te brengen voor één of meer kavels. Vanaf 1 april 2013 voeren de gemeenten Zaltbommel en Maasdriel dienstverlenende activiteiten uit op de kavels Financiën en P&O met inbegrip van de salarisadministratie. Strategisch gezien beschouwen wij het gezamenlijk uitvoeren van deze dienstverlening aan de ODR als een katalysator voor verdere samenwerking tussen beide gemeenten. Opgemerkt wordt dat zolang beide gemeenteraden geen duidelijk besluit over de onderlinge samenwerking hebben genomen, veel zaken “on hold” blijven staan. Financiën In de jaarrekening 2012 schreven wij dat in 2011 met succes toegewerkt is naar Horizontaal Toezicht (een vorm van samenwerking met de Belastingdienst op de terreinen van omzetbelasting, btwcompensatiefonds en loonheffing op basis van wederzijds vertrouwen). In 2012 zou hieraan de laatste hand worden gelegd. In 2012 is echter de nodige vertraging ontstaan. Gebleken is deze vertraging voort gekomen is uit het feit dat de Belastingdienst ook op de hoogte is van de bestuurscultuur in Maasdriel en niet meteen bereid is om uit te gaan van wederzijds vertrouwen. Inmiddels heeft men dat vertrouwen wel en op 27 februari 2014 is het convenant tussen de Belastingdienst en de gemeente Maasdriel getekend, waarbij de Belastingdienst een groot compliment maakte richting de ambtelijke uitvoering (team Financiën). In 2011 is de verordening Precariobelasting door de gemeenteraad vastgesteld en werd het mogelijk m.i.v. 2011 precariobelasting te heffen op leidingen zowel in als boven gemeentelijke grond. De heffing op gasleidingen heeft inmiddels voor de jaren 2011 en 2012 met succes plaatsgevonden. De opbrengst 2013 is opgenomen als nog te ontvangen en wordt z.s.m. opgelegd. De heffing op elektriciteitskabels voor 2011 bevindt zich in de beroepsfase. Ook 2012 is inmiddels opgelegd maar tijdelijk buiten invordering gesteld. De opbrengst 2013 is opgenomen als nog te ontvangen. Het gaat inmiddels om belastingopbrengsten van gezamenlijk 1,5 mln per jaar. Overigens bestaat nog steeds de kans dat de rijksoverheid wetgeving zal instellen waardoor deze heffingen niet meer worden toegestaan, vandaar dat voorlopig deze baten niet structureel worden ingeboekt maar worden gereserveerd.
30
Personeel & Organisatie Nieuwe Cao-gemeenten De partners zijn nog in onderhandeling over de nieuwe CAO. De vorige CAO is reeds geruime tijd afgelopen. Personele aangelegenheden Met ingang van 1 april 2013 hebben we afscheid genomen van 10 medewerkers die in dienst zijn gegaan bij de ODR in Tiel. Organisatiewijzigingen De structuurwijziging en functiebeschrijvingen zijn in concept gereed. Het college heeft in december een principe besluit voor de organisatiewijziging genomen. Het definitieve besluit wordt in 2014 verwacht. Beleidsontwikkelingen In 2013 is een nieuw Sociaal statuut overeengekomen. Daarnaast is het Levensfasebeleid ontwikkeld en wordt deze nu geïmplementeerd. De pilotgroep voor het "Nieuwe werken" is gevormd en gaat in 2014 van start. Er is een concept opleidingsbeleid, concept werktijdenregeling en concept representatiekostenregeling opgesteld.
Doelmatigheidsonderzoeken In 2013 hebben geen doelmatigheidsonderzoeken op basis van de onderzoekverordening (artikel 213a gemeentewet) plaatsgevonden.
Budgetten Tabel 11 geeft de lasten en baten weer die aan de bedrijfsvoering zijn verbonden. Tabel 11 – Lasten en baten bedrijfsvoering (bedragen in €) Begroting
Begroting
primitief
na wijziging
Werkelijk
Verschil
10.611.552
10.747.724
11.282.608
534.884
Baten bedrijfsvoering Doorbelasting naar investeringen en grondexploitaties
980.305
888.124
1.239.791
351.667
618.549
618.549
329.801
-288.748
9.164.340
9.289.060
10.053.002
763.942
-151.642
-48.009
-339.986
-291.977
Toevoeging aan reserves
304.838
212.657
619.823
407.166
Onttrekking aan reserves
153.196
164.648
279.837
115.189
Saldo reservemutaties
-151.642
-48.009
-339.986
-291.977
0
0
0
0
10 Bedrijfsvoering
Lasten bedrijfsvoering
Doorbelasting naar de programma's Saldo baten en lasten
Resultaat
31
32
Paragrafen In de volgende paragrafen zijn de beleidslijnen met betrekking tot relevante beheersmatige aspecten vastgelegd. A B C D E F
Lokale heffingen Weerstandsvermogen en risicobeheersing Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Verbonden partijen Grondbeleid
Het doel van de paragrafen is dat de onderwerpen die versnipperd in de begroting staan worden gebundeld in een kort overzicht. De paragrafen geven daarmee een dwarsdoorsnede van de begroting. De paragraaf bedrijfsvoering is opgenomen als programma 10.
33
Lokale heffingen Overzicht op hoofdlijnen van de lokale heffingen. De gemeentelijke heffingen zijn te verdelen in de volgende twee categorieën: • heffingen waarvan de opbrengst is gebonden (retributies en leges); • heffingen waarvoor de opbrengst vrij besteedbaar is. Tabel 12 geeft de totaalopbrengst van de diverse gemeentelijke heffingen weer. Tabel 12 – Overzicht lokale heffingen (bedragen in €)
Baten
Begroting Begroting 2013 2013 na wijziging
Gebonden heffingen • bevolkingsleges
• • • • • • •
rioolheffing baatbelasting milieuvergunningen begraafrechten leges ruimtelijke ordening bouw- / welstandleges overige leges
Vrij besteedbaar • onroerende zaakbelastingen (OZB)
• • • • • •
Werkelijk 2013
Verschil
431.499
414.459
364.804
-49.655
2.908.039
2.908.039
2.769.991
-138.048
12.825
12.825
11.616
-1.209
3.559
3.559
863
-2.696
84.745
84.745
55.206
-29.539
22.951
42.427
78.856
36.429
471.890
463.891
440.477
-23.414
56.991
61.616
42.111
-19.505
3.964.996
3.857.996
3.663.833
-194.163
toeristenbelasting
165.093
165.093
150.169
-14.924
hondenbelasting
145.409
145.409
143.385
-2.024
precariobelasting
384.750
384.750
1.547.320
1.162.570
paardenmarktgelden
41.923
41.923
38.228
-3.695
marktgelden
10.771
10.771
7.373
-3.398
staangelden kermis
40.000
40.000
40.000
0
8.745.441
8.637.503
9.354.234
716.731
Totaal
Beleid ten aanzien van de lokale heffingen De lokale heffingen vormen een belangrijk onderdeel van de inkomsten van de gemeente Maasdriel. Lokale heffingen en vooral de algemene dekkingsmiddelen zijn een belangrijk politiek instrument ter weging van beleidsbeslissingen. Ze maken integraal onderdeel uit van het gemeentelijke beleid. In het kader van het dualisme en het Besluit Begroting en Verantwoording is de paragraaf lokale heffingen verplicht gesteld. Dit om de afweging tussen een extra euro lastendruk tegenover het nut van een extra euro uitgaven vorm te geven.
Kostendekkendheid In het coalitieakkoord 2010-2014 "Een toekomst voor Maasdriel", maar ook door het huidige zakencollege is bepaald dat leges en retributies zoveel mogelijk kostendekkend zijn. De OZB en de overige zakelijke lasten worden in principe alleen met het inflatiepercentage verhoogd.
Belastingsamenwerking Rivierenland Sinds 1 januari 2008 is de samenwerking tussen het Waterschap Rivierenland, de Avri en de gemeenten Culemborg, Lingewaal, Maasdriel en Tiel via de gemeenschappelijke regeling Belasting Samenwerking Rivierenland (BSR) een feit. In 2008 zijn op één aanslagbiljet de waterschapslasten, afvalstoffenheffing en de gemeentelijke belastingen (OZB, rioolheffing en hondenbelasting) opgelegd.
34
Ook de invordering, afwikkeling van bezwaar en beroep en kwijtschelding gebeurt door de BSR. Het personeel van de samenwerkende organisaties is in de nieuwe organisatie geplaatst. Na het aansluiten van de gemeenten Neerijnen, Geldermalsen en West Maas en Waal (1 januari 2009), Wijk bij Duurstede (1 januari 2012) en IJsselstein en Montfoort (1 januari 2013) kent de BSR momenteel 12 deelnemers. Dit betekent een lagere bijdrage aan de BSR voor alle deelnemers. Niet alle gemeentelijke belastingen zijn in de gemeenschappelijke regeling ingebracht. De gemeente Maasdriel voert de baatbelasting en de (water)toeristenbelasting en de precariobelasting nog zelf uit.
Ontwikkelingen binnen de verschillende belastingen en heffingen Precariobelasting Met ingang van 2011 wordt door de gemeente Maasdriel een precariobelasting ter zake van netwerken geheven. De tweede kamer heeft een motie aangenomen die de regering nogmaals verzoekt om het wetsvoorstel vrijstelling precariobelasting op netwerken (van nutsbedrijven) zo spoedig mogelijk in te dienen zodat dit voor 1 januari 2012 in werking kan treden. Omdat deze wet nog niet in werking is getreden kon in ieder geval ook in 2012 nog precariobelasting worden geheven op netwerken. In de junicirculaire gemeentefonds 2012 stond dat het wetsvoorstel - dat in de zomer van 2012 aan de Tweede Kamer zou worden aangeboden - een overgangsregeling bevat voor alle gemeenten die op 1 januari 2012 al precariobelasting heffen. Over de inhoud van de overgangsregeling is momenteel nog niks bekend. Op 27 februari 2014 zijn in de Tweede Kamer vragen gesteld met betrekking tot dit onderwerp. Kamerlid Van Raak van de SP heeft verzocht om dit onderwerp met spoed te laten behandelen in de Tweede Kamer. Minister Plasterk heeft de kamervragen op 24 maart 2014 beantwoord en daarbij aangegeven dat hij wacht op de uitkomst van een onderzoek met betrekking tot dit onderwerp door de Raad van State. Naar verwachting zal dit in de eerste helft van 2014 plaatsvinden. Gezien het vorenstaande zijn de jaarlijkse baten (ongeveer 1,5 mln) aan precariobelasting nog niet aan te merken als structurele baten. vandaar dat tot op heden de opbrengsten minus de kosten worden gereserveerd. Tegen de aanslag op elektrische leidingen over 2011 (ongeveer € 950.000) aan Liander is beroep ingesteld. Tijdens de zitting (6 februari 2014) was er geen afvaardiging van Liander aanwezig. Wij wachten de uitspraak af.
Lokale lastendruk De lokale lastendruk is een indicator voor de mate waarin de inwoners van de gemeente Maasdriel worden belast met de vastgestelde heffingen. Anderzijds is het een indicator voor de financiële positie van de gemeente in het provinciaal toetsingskader. Voor het bepalen van de lokale lastendruk zijn de heffingen bepalend die onvermijdelijk gepaard gaan met het wonen in de gemeente Maasdriel. Dit zijn: de onroerend zaakbelasting, de rioolheffing en de afvalstoffenheffing. Ondanks het feit dat de afvalstoffenheffing in Maasdriel wordt opgelegd door de AVRI, moet die heffing toch worden betrokken bij de bepaling van de lokale lastendruk. De lokale lastendruk kan op verschillende manieren worden berekend. Omdat de onroerend zaakbelasting voor eigenaren en de rioolheffing worden geheven van de zakelijk gerechtigde, verschilt de lokale lastendruk. De lastendruk is afhankelijk van de vraag of een inwoner van Maasdriel eigenaar, bewoner of huurder is.
35
Tabel 13 geeft een overzicht van de lokale lastendruk per woonruimte, voor een eigenaar en voor een huurder. De hierbij gehanteerde uitgangspunten zijn: • een huishouden, bestaande uit 3 personen; • een waarde van de woning van € 250.000; 3 • een waterverbruik als basis voor rioolrecht van 50 m per persoon; • een standaardtarief afvalstoffenheffing. Deze uitgangspunten sluiten aan bij de gegevens die de provincie Gelderland gebruikt in haar jaarlijkse rapport Gemeentefinanciën. Tabel 13 – Lokale lastendruk (bedragen in €) Soort lastendruk
2011
2012
2013
Gemiddelde lastendruk per inwoner provincie Gelderland Gemiddelde lastendruk per inwoner Maasdriel
356 365
368 364
382 369
Lastendruk specifiek huishouden – eigenaar / bewoner OZB Afvalstoffenheffing (geen beleidsveld gemeente, maar van AVRI) Rioolrecht Totaal
194 250 266 710
224 248 268 740
235 247 263 745
25 van 56
24 van 56
30 van 56
0 0 250 250
0 0 248 248
0 0 247 247
47 van 56
47 van 56
46 van 56
Positie provinciale lijst (1 is het duurst, 56 het goedkoopst) Lastendruk specifiek huishouden – huurder / bewoner OZB Rioolrecht Afvalstoffenheffing (geen beleidsveld gemeente, maar van AVRI) Totaal Positie provinciale lijst (1 is het duurst, 56 het goedkoopst)
Hieruit blijkt dat de gemiddelde lastendruk per inwoner van Maasdriel lager ligt dan het provinciaal gemiddelde. In de categorie huurders is de positie op de provinciale ranglijst nagenoeg ongewijzigd en handhaaft Maasdriel zich bij de tien goedkoopste gemeenten van Gelderland. In de categorie eigenaren is de positie verbeterd ten opzichte van 2013. Maasdriel komt hiermee terecht in de helft van goedkoopste Gelderse gemeenten.
Kwijtscheldingsbeleid De gemeente is op grond van de gemeentewet bevoegd om kwijtschelding van gemeentelijke heffingen te verlenen. Met het vervallen van de OZB voor gebruikers van woningen kan feitelijk nog slechts kwijtschelding worden aangevraagd door particuliere belastingplichtigen voor de hondenbelasting. En dit geldt uitsluitend voor de eerste hond.
36
Weerstandsvermogen en risicobeheersing Het weerstandsvermogen is het vermogen om tegenvallers op te vangen en kan worden uitgedrukt als de verhouding tussen de risico's en de weerstandscapaciteit.
Risico's De risico's die de gemeente loopt zijn onder te verdelen in algemene risico's en gemeentespecifieke risico's. Algemene risico's Algemene risico's zijn risico's die samenhangen met onze activiteiten en weinig aan verandering onderhevig zijn. Om deze risico's te signaleren en te beperken zijn beheersingsmaatregelen genomen in onze processen. Voorbeelden hiervan zijn mogelijke aansprakelijkheidstellingen bij onvoldoende wegbeheer en budgetoverschrijding bij openeinde regelingen als uitkeringen, Wmo-voorzieningen en leerlingenvervoer. Aansprakelijkheidstellingen bij wegen worden voorkomen door gericht onderhoud, inspecties en waarschuwingen bij slecht wegdek. Dreigende budgetoverschrijdingen bij openeinderegelingen worden gesignaleerd op basis van managementrapportages en verwerkt in de planning- en controlcyclus, zodat maatregelen kunnen worden genomen om de financiële effecten te beperken. Door de diversiteit aan activiteiten, processen en beheersingsmaatregelen binnen onze gemeente is het lastig om een goede inschatting te maken van de mogelijke financiële impact van deze algemene risico's. Bij de risico-inventarisatie die we tot en met het jaarverslag 2012 hebben gehanteerd is dit wel gedaan door normbedragen te hanteren. In de praktijk blijkt dat deze algemene risico-inventarisatie tot een totaalbedrag komt met een weinig concrete onderbouwing (€ 3,4 miljoen in het jaarverslag 2012) en dat de verantwoordelijken voor de onderliggende activiteiten en processen de gehanteerde normbedragen niet goed kunnen plaatsen. Ook blijkt dat deze risico's de afgelopen jaren zich maar in zeer beperkte mate hebben voorgedaan. Daarnaast is de afgelopen jaren de behoefte ontstaan om van deze algemene risico's enkele risico's meer te benadrukken in de planning & controlcyclus en dit leidde tot een aanvulling op de algemene lijst van enkele meer specifieke risico's. Met ingang van deze begroting verlaten we deze normatieve benadering op detailniveau en hanteren we voor deze algemene risico's een algemene inschatting van 5% van het begrotingstotaal, afgerond € 2 miljoen. Deze inschatting is niet concreet onderbouwd, maar geeft een algemeen basisrisico weer dat aangevuld wordt met meer gemeentespecifieke risico's. Ontwikkelingen binnen deze risico's zijn binnen de programma's beschreven onder Trends en ontwikkelingen. Gemeentespecifieke risico's Tot de gemeentespecifieke risico's rekenen we de risico's die samenhangen met specifieke activiteiten, situaties en keuzes binnen de gemeente Maasdriel. Ook de algemene risico's waarvan de financiële impact door specifieke ontwikkelingen € 100.000 of meer bedraagt nemen we hieronder op. Voor deze gemeentespecifieke risico's worden, indien mogelijk, ook specifieke beheersingsmaatregelen getroffen (mitigerende maatregelen). Deze worden hierna toegelicht. De voor deze begroting geactualiseerde risico-inventarisatie geeft het volgende beeld.
37
Tabel 14 – Risico-inventarisatie Risico-inventarisatie
Begroting 2014 2.000.000
Algemene risico's Specifieke risico's Programma 1 Bestuur Wachtgeld bestuurders
400.000
Pensioenvoorziening bestuurders
100.000
Programma 2 Dienstverlening
0
Programma 3 Openbare orde en veiligheid
0
Programma 4 Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving
0
Programma 5 Onderwijs en jeugd
0
Programma 6 Sport, recreatie, cultuur en welzijn
0
Programma 7 Zorg en volksgezondheid
0
Programma 8 Ruimte, volkshuisvesting en economie 100.000
Planschades
450.000
Herstructurering glastuinbouw
3.788.000
Risicoscenario's grondexploitaties
0
Programma 9 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Totaal
6.838.000
Ten opzichte van deze inventarisatie kan in deze jaarrekening toegevoegd worden het risico op tekorten op de 3 decentralisaties, voorlopig ingeschat op 10% van de nieuwe budgetten van afgerond € 8 miljoen is € 800.000. De totale risico-inventarisatie komt hiermee op € 7,6 miljoen.
Risicobeheersing Algemene maatregelen Een belangrijke algemene maatregel ter voorkoming of reductie van de negatieve effecten van risico's die zich voordoen is het aanhouden van een weerstandsvermogen. Wanneer een risico zich voordoet kunnen de financiële gevolgen incidenteel gedekt worden uit het weerstandsvermogen. Hierdoor ontstaat er geen direct financieel gevolg voor het begrotingssaldo. Indien het zich voordoen van een risico structurele financiële gevolgen heeft, dan geeft het eenmalig dekken van het tekort de tijd om voor het volgend begrotingsjaar maatregelen te treffen om de begroting weer sluitend te krijgen. Maatregelen per specifiek risico Het beste is natuurlijk om te voorkomen dat risico's zich voordoen. De maatregelen die dat proberen te bereiken zijn per specifiek risico hierna uitgewerkt. Wachtgeld bestuurders Bij het ontstaan van wachtgeldsituaties komen de totale lasten van de gehele wachtgeldperiode direct ten laste van het resultaat van het jaar waarin wachtgeld ontstaat. Binnen de gemeente Maasdriel wordt hiervoor niet "gespaard" in een specifieke reserve of voorziening. Op het moment dat wachtgeld ontstaat moet hiervoor ruimte zijn binnen het weerstandsvermogen. Voor nieuwe wachtgeldsituaties wordt het risico berekend op € 400.000. Afhankelijk van de mogelijkheden tot re-integratie kan dit bedrag in de praktijk hoger of lager uitkomen.
38
Het ontstaan van wachtgeld is veelal resultaat van een politiek proces. Na het ontstaan van wachtgeld is actieve re-integratie noodzakelijk om de omvang zoveel mogelijk te beperken. Pensioenvoorziening bestuurders Op basis van de algemene pensioenwet politieke ambtsdragers (APPA) is de gemeente verantwoordelijk voor de opbouw van voldoende pensioenvermogen. In de gemeente Maasdriel wordt deze verplichting deels in eigen beheer opgebouwd via eigen pensioenvoorziening en is deze deels verzekerd. Voor beide situaties geldt dat de verplichting berekend wordt op basis van sterftetabellen en renteverwachtingen. Op het moment van ingang van het pensioen kan blijken dat de voorziening niet voldoende is. Op het moment dat pensioengerechtigden ouder worden dan waar statistisch rekening wordt gehouden is ontstaan er ook extra lasten. Het risico hierop is berekend op € 100.000 en wordt zoveel mogelijk beperkt door te rekenen met actuele rentestanden en sterftetabellen. Planschades bestemmingsplannen Het opgenomen risicobedrag voor planschades betreft de juridische kosten die gemoeid zijn met de afwikkeling van verzoeken om tegemoetkoming in planschade. Ter voorkoming dat de financiële gevolgen van planschades voor rekening van de gemeente komen worden de volgende maatregelen actief toegepast: 1. Het uitvoeren van een risicoanalyse voorafgaand aan een project en het opnemen van de geraamde kosten in de desbetreffende exploitatie. 2. De voorbereiding van bestemmingsplannen wordt voor-aangekondigd. Hierdoor worden planologische wijzigingen eerder "voorzienbaar" en wordt de kans op geslaagde planschadeclaims verkleind. 3. Het opnemen van afwentelingsovereenkomsten in af te sluiten contracten met derden, in het geval van anterieure overeenkomsten worden hier ook de externe deskundigenkosten opgenomen. 4. Het heroverwegen van de ontwerpbestemmingsplannen voor de bedrijventerreinen De Kampen en De Geerden als gevolg van verwachte planschade als de plannen overeenkomstig het gepubliceerde ontwerp zouden worden vastgesteld. Gezien de maatregelen die genomen worden om planschades te voorkomen, zijn in de toekomst nauwelijks tot geen planschades meer te verwachten waarvoor de gemeente de kosten draagt. Indien zich nog claims voordoen, dan komen die voort uit plannen uit het verleden. De financiële impact hiervan (maximum bedragen en de kans dat deze zich voordoen) is berekend op € 100.000. Om deze claims te dekken zullen de reserves worden aangesproken. Herstructurering glastuinbouw Als deelnemer aan de gemeenschappelijke regeling bestaat het risico dat extra bijdragen voor het vervolg van het projectbureau nodig zijn en lopen we risico's op de individuele exploitaties. De risico's voor Maasdriel zijn door het projectbureau ingeschat op 450.000. Voor beheersing van de risico's zijn de volgende maatregelen genomen: 1. het raadsbesluit d.d. 6 december waarbij is besloten € 500.000 extra beschikbaar te stellen voor de herstructurering, hiermee komt het beschikbare krediet op € 710.000; 2. voor de aankopen en investeringen die gedaan worden zal een risicoparagraaf en afweging voorgelegd worden aan het DB. Doel daarvan is om zeker te zijn dat er geen grotere risico's genomen worden dan waarvoor dekking of risicodekking beschikbaar is. In de jaarrekening van het projectbureau wordt beoordeeld in hoeverre een verliesvoorziening noodzakelijk is. Als het projectbureau een voorziening treft, dan moet de gemeente deze dekken. Dekking vindt plaats door aanwenden van de reserves hetgeen op dat moment een verlaging van het weerstandsvermogen betekent. Risicoscenario's grondexploitaties Bij het actualisatie van de grondexploitaties bij de jaarrekening 2012 zijn risicoscenario's opgesteld. Deze scenario's laten mogelijke verliezen zien die oplopen tot € 3,8 miljoen, bovenop de verliezen in de jaarrekening 2012 al zijn voorzien in de verliesvoorziening van € 3,3 miljoen. Deze risico's op grondexploitaties worden beperkt door de volgende acties om spoedige grondverkoop te realiseren:
39
1. onderzoek doen naar mogelijkheden om de realisatie van sociale huurwoningen en de koop van (starters)woningen te stimuleren (volkshuisvestingsfonds, erfpachtconstructies, koopgarant, startersleningen e.d.); 2. een andere systematiek voor de wachtlijst van woningzoekenden onderzoeken; 3. een subsidiescan uitvoeren; 4. nagaan bij welke gronden nog sprake is van opbrengstpotentieel (stille reserves); 5. via de herijking planinitiatieven actueel gehouden; 6. met de oprichting van het Ontwikkelbedrijf en met het professionaliseren van Projectmatig Werken nieuwe processen uitwerken en implementeren; 7. een systematiek ontwikkelen om continu plannen in de pijplijn te hebben en deze plannen qua kwantiteit en kwaliteit goed op elkaar afstemmen; 8. een beleid opstellen om (collectief) particulier opdrachtgeverschap te stimuleren; 9. meer flexibiliteit opnemen in bestemmingsplannen om in te kunnen spelen op de veranderende woningmarkt (opstellen van een globaal eindplan als planfiguur). 3 Decentralisaties In de budgetten van de transities wordt meteen rekening gehouden met te realiseren besparingen. Een groot deel van de besparingen zullen echter pas gerealiseerd kunnen worden na een inhoudelijke transformatie van de zorg. Op korte termijn is het risico dat besparingen niet gerealiseerd worden dan ook groot. De volgende figuur brengt dat in beeld.
Het gebied onder de streep geeft het financiële risico weer. De diepte van het dal en de lengte van de periode zijn echter grote onzekerheden.
Weerstandscapaciteit Om te voorkomen dat er ingrijpende beleidswijzigingen moeten worden doorgevoerd bij het voordoen van niet afgedekte risico's, moet een gemeente een capaciteit bezitten om tegenvallers op te vangen. De weerstandscapaciteit is opgebouwd uit de post onvoorzien, de vrij aanwendbare reserves en de stille reserves. De weerstandscapaciteit geeft het volgende beeld.
40
Tabel 15 – Weerstandscapaciteit
Weerstandscapaciteit Onvoorzien Algemene reserve Nieuw beleid geblokkeerd Reserve precariobelasting Bouwgrondexploitatie Stille reserves Totaal
Rekening 2013 35.000 4.200.000 1.500.000 3.000.000 850.000 2.900.000 12.485.000
Reserve precariobelasting Opgemerkt wordt dat een deel van deze reserve is opgebouwd uit verkregen middelen die nog deel uit maken van een beroepszaak. M.a.w. er is een risico aanwezig dat terugbetaling moet plaatsvinden. Stille reserves De "stille reserves", bestaande uit gronden zonder boekwaarde, worden meegenomen bij de beoordeling van de weerstandscapaciteit. Om de weerstandscapaciteit op niveau te houden zal de winst bij verkoop van deze gronden toegevoegd moeten worden aan de reserves. Ratio weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen geeft antwoord op de vraag in hoeverre een gemeente in staat is om nog niet afgedekte risico's op te vangen. Om het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen dient een norm te worden vastgesteld. Deze norm wordt ratio van het weerstandsvermogen genoemd en wordt als volgt berekend. De ratio weerstandsvermogen is de beschikbare weerstandscapaciteit gedeeld door de benodigde weerstandscapaciteit. Welke ratio indiceert een goed weerstandsvermogen en welke een onvoldoende? Hiervoor wordt gebruik gemaakt van onderstaande waarderingstabel. Waarderingscijfer A B C D E F
Ratio weerstandsvermogen > 1,65 1,35 < x < 1,65 1,0 < x < 1,35 0,8 < x < 1,0 0,6 < x < 0,8 < 0,6
Betekenis Uitstekend Ruim voldoende Voldoende Matig Onvoldoende Ruim onvoldoende
Het uitgangspunt is om de impact van de risico’s te minimaliseren. Dit betekent dat het weerstandsvermogen ten minste voldoende moet zijn. De raad heeft besloten in zijn vergadering van 4 september 2008 een ratio weerstandsvermogen van 1,5 keer het totaal van de geïnventariseerde financiële gevolgen van risico's aan te houden met een marge van 10% naar boven en beneden. Dit komt overeen met het waarderingscijfer B = " ruim voldoende". De ratio van het weerstandsvermogen bedraagt 1,6 (Beschikbare weerstandscapaciteit € 12,5 miljoen gedeeld door benodigde weerstandscapaciteit van € 7,6 miljoen). Dit betekent dat voldaan wordt aan de door de raad vastgestelde norm van "ruim voldoende". Gelet op het huidige financiële klimaat moeten wij alert blijven en belangrijk is de risico's ten aanzien van de grondexploitaties te beheersen en te verminderen.
41
Onderhoud kapitaalgoederen De lasten die verband houden met het onderhoud van kapitaalgoederen maken een substantieel onderdeel uit van de gemeentelijke begroting c.q. jaarrekening. In deze paragraaf wordt een totaaloverzicht gegeven wat van belang is voor inzicht in de financiële positie. Tot kapitaalgoederen rekenen we onder andere: • Verkeer: Mobiliteitsplan; • Water- en riolering: Water- en rioleringsplan Bommelerwaard 2012-2017 (WRP); • Gemeentelijke gebouwen: Gebouwen beheerplan/Meerjarig Onderhoudsprogramma's (MJOP's); • Groen: Groen- en bomenbeleidsplan en beeldkwaliteitsbestek; • Sportvelden: Beheerplan sportvelden; • Openbare verlichting: Verlichtingsplan; • Speelvoorzieningen: Speelruimteplan; • Wegen: Wegenbeheerplan; • Integraliteit openbare ruimte intern/extern: Jaarprogramma Openbare Ruimte (JOR). Vastgesteld beleidskader De beleidskaders voor het onderhoud van kapitaalgoederen zijn vastgelegd in de bovengenoemde beheerplannen en het Kwaliteitsplan Integraal Beheer Openbare Ruimte Maasdriel (IBOR). Hierin zijn de beeldkwaliteiten van de openbare ruimte vastgesteld. De noodzakelijke budgetten zijn in de beheerplannen inzichtelijk gemaakt en vastgesteld. De integrale afwegingen en maatregelen zijn in 2013 nog uitgevoerd vanuit het Integraal Uitvoeringsplan. In 2013 is het Jaarprogramma Openbare Ruimte (JOR) 2014 door het college vastgesteld.. De volgende tabel geeft de beheerplannen weer. Tabel 16 – Vastgestelde beheerplannen
Beheerplan
Mobiliteitsplan Water- en Rioleringsplan 2012-2017 Gemeentelijke gebouwen Onderhoud groen en verzorging Groen en bomenbeleid Sportvelden Openbare verlichting Speelvoorzieningen Wegbeheerplan Maasdriel (IBOR) Jaarprogramma Openbare Ruimte (JOR)
Vaststelling / Bijstelling planning 2009 2012 2009 2012 2012 2011 2009 2009 2009 2013
2014 2016 2013 2015 2016 2015 2014 2013 2013 2014
Mobiliteitsplan Het mobiliteitsplan is door de gemeenteraad op 23 april 2009 vastgesteld behoudens de financiële consequenties voor die investeringen waarvoor nog geen reserve was gevormd. De kosten van het Mobiliteitsplan kunnen worden verdeeld in structurele jaarkosten zijnde € 50.000. Deze structurele kosten waren in het Wegbeheerplan opgenomen maar tijdens de raadsbehandeling van dit Wegbeheerplan zijn deze lasten komen te vervallen. De overige maatregelen worden per project gedekt (werk met werk) of uit subsidies en winst uit bouwgrondexploitaties. De maatregelen worden integraal afgewogen en opgenomen in het Jaarprogramma Openbare Ruimte (JOR). Water- en Rioleringsplan Bommelerwaard (WRP) Het WRP Bommelerwaard is door de gemeenteraad op 6 september 2012 vastgesteld. Financieel wordt het WRP gevoed door de riool(afvoer)heffing en wordt elke 5 jaar geactualiseerd. Het WRP loopt van 2012 t/m 2016. De huidige jaarlijkse toevoeging aan het egalisatiefonds is toereikend. De werkzaamheden worden integraal afgewogen en opgenomen in het JOR.
42
Gemeentelijke gebouwen Het onderhoud aan de gemeentelijke gebouwen is gebaseerd op de, in de beheerplannen, opgenomen meerjaren onderhoudsramingen. In december 2009 heeft de gemeenteraad het beheerplan vastgesteld. Diverse voorzieningen zijn gevormd. In 2013 is het gebouwenbeheerplan geactualiseerd. Onderhoud groen en verzorging De uitgangspunten en beheersstrategieën voor het groenbeheer zijn vastgelegd in het groenbeheerplan (IBOR). Hierin is vastgesteld aan welke beeldkwaliteit het openbaar groen binnen de gemeente qua verzorgend onderhoudsniveau (onkruid, zwerfvuil, kolken zuigen, snoeien, etc.) moet voldoen. N.a.v. de gewenste beeldkwaliteit is in 2012 opnieuw het beeldkwaliteitbestek aanbesteed en loopt door t/m 2015. Groen- en bomenbeleid De uitwerking van het strategisch kwaliteitsplan IBOR is verder door vertaald naar een tactisch document, het Groen- en bomenbeleidsplan. Sportvelden In het renovatieplan, onderdeel van het project "kwaliteitszorg grassportvelden", is een renovatieschema opgenomen wanneer welke velden in aanmerking zouden kunnen komen voor renovatie. Dit renovatieschema is vastgesteld op basis van de huidige intensiteit van bespelen. Voor het beheer van de sportvelden is in 2012 een beheerdocument opgesteld. Dit is in 2012 op hoofdlijnen vastgelegd in de huurovereenkomsten met de verenigingen. Openbare verlichting Het OV-beleidsplan is door de gemeenteraad op 19 maart 2009 vastgesteld inclusief de financiële consequenties die in de meerjarenraming zijn verwerkt. De maatregelen worden integraal afgewogen en opgenomen in het JOR. De beschikbare budgetten zijn naar voren gehaald en opgenomen in de begroting 2013. In 2014 zal door de snelle ontwikkelingen op het gebied van openbare verlichting het OV-beleidsplan worden geactualiseerd. Speelvoorzieningen In het speelruimteplan zijn beleidsregels opgenomen waaraan de speelplekken in de gemeenten moeten voldoen. Hierin is o.a. opgenomen de spreiding, de mate van beheer en onderhoud en de vervanging. Wegenbeheerplan De uitgangspunten en beheerstrategieën voor het wegenbeheer zijn vastgelegd in het Wegbeheerplan Maasdriel. De raad heeft in 2013 besloten het wegbeheer op kwaliteitsniveau “laag” vast te stellen. Er is ook gekozen om alle middelen voor zowel onderhoud als reconstructies direct ten laste van de gevormde voorziening te brengen. De werkzaamheden worden integraal afgewogen en opgenomen in het JOR. Jaarprogramma Openbare Ruimte (JOR) Het doel van het JOR is drieledig. Ten eerste vormt het, samen met de daaronder liggende documenten (Wegbeheerplan, Water- en rioleringsplan, Openbare Verlichtingsplan, enz.) en gegevens , een belangrijk instrument in het kader van de bedrijfsvoering van het team Beheer Openbare Ruimte (BOR). Het vormt de basis van de projectplanning en beheersing om te komen tot realisatie van werken. Daarnaast geldt het JOR als ijkdocument voor zowel de procesmatige als inhoudelijke voortgang van projecten en speelt het een primaire rol in de capaciteitsplanning en – coördinatie. De omvang en het tempo van het JOR zij op de capaciteit afgestemd. Ten tweede is het JOR te beschouwen als contractdocument. Dit geldt intern voor raad, college en ambtelijke organisatie onderling maar ook extern. Met dit document laten wij onze burgers zien welke inspanningen wij het komende jaar gaan plegen om gemeente Maasdriel op orde te houden en verder te brengen: “Dit gaan we realiseren”.
43
Tot slot fungeert het JOR als communicatie-instrument: “Wat gaat er waar en wanneer in de openbare ruimte van Maasdriel gebeuren”? Communicatie vindt zowel intern (binnen de gemeentelijke organisatie) als naar externe partijen plaats. Het JOR 2014 is in 2013 door het college vastgesteld. Onderstaande projecten zijn in 2013 in voorbereiding/uitvoering gegaan: Tabel 17 – projecten in 2013 in voorbereiding/uitvoering
Jaar Kern Projectomschrijving 2013 Ammerzoden woonrijp maken Ceaciliaplein 2013 Velddriel openbare ruimte rondombrede school 2013 Ammerzoden openbare ruimte rondombrede school 2013/2014 Hurwenen bouw- en woonrijp maken Wiellewaallaan 2013/2014 Kerkdriel/Velddriel relining Duitse Weistraat/Paterstraat/Laarstraat 2013 Hedel dynamische knip in Veldweg 2013 Kerkdriel bouwrijp maken Kerkdriel Noord 2013/2014 Ammerzoden herinrichting Wordragensestraat en Zandweg 2013/2014 Hoenzadriel herinrichting Rooijensestraat 2013/2014 Kerkdriel vervangen duikers Drielse Wetering 2013 Kerkdriel reconstructie en afkoppelen hemelwaterafvoer Kerkdriel Zuid 2013/2014 Hedel afwaardering N831 centrumHedel 2013 Ammerzoden afwaardering N831 centrumAmmerzoden 2013/2014 Ammerzoden afkoppelen Voorstraat Bernseweg 2013/2014 Hedel reconstructie Beemdenseweg, Broekheuvelsestraat en Parallelweg 2013 Kerkdriel reconstructie en afkoppelen Hohorst
44
Financiering Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet voor 2013 is vastgesteld op 8,5% (evenals in 2012 en 2011) van de omvang van de jaarbegroting per 1 januari van het begrotingsjaar. Het totaal van de jaarbegroting bedraagt ruim 57 miljoen. Als resultaat betekent dit dat het saldo van de vlottende schuld gedurende 2013 de 4,9 miljoen niet mag overstijgen. Het geraamde financieringssaldo per 1 januari 2013 bedroeg 18,2 miljoen negatief. Het negatieve financieringssaldo per 1 januari 2013 was daadwerkelijk 3,8 miljoen. De laatst afgesloten langlopende geldleningen dateren van 24 september 2012. Bij het overstijgen van de limiet van € 4,9 miljoen moet vlottende schuld worden omgezet in een langlopende schuld door bijvoorbeeld het aantrekken van langlopende geldleningen. Het financieringstekort blijft zich op begrotingsbasis tot 2016 oplopend bewegen rond een bedrag van € 28 miljoen, en zal niet volledig mogen worden gedekt door opname van vlottende middelen. Rekening is gehouden met financiering tegen renten van 4% voor langlopende geldleningen en 1,5% voor kortlopende geldleningen. De huidige rentestand is vanaf 2,1 tot ± 3,5% voor langlopende geldleningen vanaf 10 tot 25 jaren en ± 0,2% voor kortlopende geldleningen. Renterisiconorm Tabel 18 geeft de berekening van de renterisiconorm weer. Tabel 18 – Renterisiconorm (bedragen in € 1.000)
Rekening 2013 Begroting 2013 1a 1b 2 3a 3b 4 5 6 7
Renteherziening op vaste schuld opgenomen gelden Renteherziening op vaste schuld uitgezette gelden Netto renteherziening op vaste schuld (1a - 1b) Nieuw aangetrokken vaste schuld Nieuw verstrekte lange leningen Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a -3b) Betaalde aflossing Herfinanciering (laagste van 4 en 5) Renterisico op vaste schuld (2 + 6)
2.240 955 1.285 0 3.637 -3.637 3.811 -3.637 -2.352
2.240 0 2.240 0 0 0 3.691 0 2.240
Renterisiconorm 8 Stand van de vaste schuld per 1-1 dienstjaar 9 Het bij ministeriële regeling vastgestelde percentage 10 Renterisiconorm(8*9/100)
46.018 20% 9.204
37.018 20% 7.404
Toets renterisiconorm 10 Renterisiconorm 7 Renterisico op vaste schuld 11 Ruimte (+) / Overschrijding (-) (10 - 7)
9.204 -2.352 11.556
7.404 2.240 5.164
De renterisiconorm bepaalt welk deel van de vaste schuld gedurende het boekjaar maximaal mag worden geherfinancierd. Dit in verband met het risico dat de te betalen rente te sterk wijzigt. Leningenportefeuille In de leningenportefeuille zitten geen leningen die binnen kalenderjaar 2013 vervroegd aflosbaar zijn. Er is één lening waarbij rentebijstelling heeft plaats gevonden (van 4,398% naar 2,28%). De gemiddelde rente van de langlopende leningenportefeuille bedraagt over 2013 3,3%. Op basis van het financieringstekort en de overschrijding van de kasgeldlimiet bij financiering met vlottende middelen is het noodzakelijk om binnen de begrotingsperiode langlopende geldleningen aan te trekken. In de loop van 2013 was dit niet noodzakelijk. Interne financiering De reserves en voorzieningen dienen als intern financieringsmiddel. Aan dit interne financieringsmiddel wordt ook rente toegerekend. Een deel van deze rente wordt structureel ten
45
gunste gebracht van de exploitatie. Na vaststelling van de nota reserves en voorzieningen is m.i.v. 2010 het aandeel dat aan de exploitatie wordt toegerekend verkleind. Dit betekent echter nog steeds dat de Algemene reserve en een deel van de reserve Nieuw Beleid, alsmede de voorzieningen niet vrij zijn aan te wenden zonder gevolgen voor de exploitatie. Kredietrisico's Tabel 19 geeft de verstrekte geldleningen weer, ingedeeld in categorieën geldnemers. Deze indeling is bedoeld om inzicht te geven in het risico dat de gemeente loopt met de desbetreffende geldverstrekking. Tabel 19 – Kredietrisico u/g (bedragen in € 1.000) Risicogroep
Saldo 31-12-2013
1 Gemeenten / provincies 2 Overheidsbanken 3 Woningcorporaties met garantie Wsw 4 Semi overheidsinstellingen 5 Financiële instelling (A en hoger) 6 Overige toegestane instellingen, volgens treasurystatuut 7 Niet toegestane instellingen, volgens treasurystatuut Totaal
garantie W SW
ged. Hypotheek
0 0 7.540 884 0 8.606 0 17.030
Percentage 0% 0% 44% 5% 0% 51% 0% 100%
Treasurystatuut en Wet Fido Het Rijk heeft regels gesteld hoe gemeenten en provincies hun geld en kapitaal moeten beheren. Die regels staan in de Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet Fido). Op basis van deze wet heeft de gemeenteraad van Maasdriel een treasurystatuut vastgesteld. Hoeveel geld gemeenten mogen lenen, is afhankelijk van de hoogte van de begroting. De kasgeldlimiet bepaalt hoeveel geld ze mogen lenen voor een periode van maximaal 1 jaar. De renterisiconorm schrijft voor hoeveel maximaal geleend mag worden voor een periode langer dan één jaar. Gemeenten mogen geld op een spaarrekening zetten en financiële producten, zoals staatsobligaties, kopen. Geld dat bijvoorbeeld op een spaarbank staat, levert rente op. Gemeenten mogen zelf bepalen waaraan ze dit besteden. Verder zijn gemeenten verplicht een financiële verordening op te stellen. Dit staat in de Gemeentewet. De begroting en het jaarverslag moeten een financieringsparagraaf bevatten. Dat staat in het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Daadwerkelijke gang van zaken over 2013. De problematiek van de kasgeldlimiet is redelijk eenvoudig: een gemeente mag niet teveel activa financieren met kortlopend geld. De Wet Fido is echter onder een ander rentegesternte tot stand gekomen dan de laatste jaren het geval is. De laatste jaren is sprake van de zogenaamde omgekeerde rentestructuur, hetgeen wil zeggen dat de korte rente goedkoper is dan de lange rente. De korte rente (bijv. de rente voor kortlopende leningen van één maand) is nog steeds laag (eind 2013 omstreeks 0,55% en heel 2013 zelfs grotendeels lager dan 0,1%). Uiteraard wil ook Maasdriel binnen haar liquiditeitbehoefte maximaal profiteren van deze lage korte rente. Voor 2013 is hiervan het hele jaar geprofiteerd. Binnen de rekening courantovereenkomst met huisbankier Bank voor Nederlandse Gemeenten (BNG) is bepaald dat de gemeente tot 3 mln goedkoop debet kan staan, daarboven wordt het duur en dat vermijden wij. Vanaf begin 2013 was de liquiditeitbehoefte van Maasdriel hoger dan de rekening courant limiet zodat korte leningen zijn afgesloten tot max. € 6 mln. maar gemiddeld onder de kasgeldlimiet. Zoals gesteld in de eerste alinea van deze paragraaf bedraagt de kasgeldlimiet in het kader van de Wet Fido voor Maasdriel voor 2013 € 4,9 mln (nl. € 8,5% van de begrotingsomvang). Als de kasgeldlimiet 3 kwartalen achtereen wordt overschreden, of bij een overschrijding van de renterisiconorm, moet de gemeente een plan ter goedkeuring aan de toezichthouder (GS van de provincie Gelderland) voorleggen, waarin staat hoe en binnen welke termijn de overschrijding ongedaan moet worden gemaakt. Er zijn geen vormvoorschriften voor deze plannen, omdat de inrichting van de plannen in hoge mate door de individuele situatie wordt bepaald. Aanbevolen wordt om, zodra zicht bestaat op een (dreigende) overschrijding, in overleg te treden met de toezichthouder.
46
In dit overleg kunnen afspraken worden gemaakt over de wijze waarop de overschrijding kan worden voorkomen of tenietgedaan en over de elementen die het plan zou moeten bevatten. De gemeente kan ontheffing aanvragen voor de kasgeldlimiet en de renterisiconorm. In de regelgeving is echter niet opgenomen aan welke voorwaarden deze aanvragen moeten voldoen en welke termijnen hiervoor gelden. In de Maasdrielse situatie is altijd tijdig contact opgenomen met de provinciale toezichthouder. Schatkistbankieren voor decentrale overheden Het wetsvoorstel verplicht schatkistbankieren is op 13 december 2013 in het Staatsblad gepubliceerd. De wet is op 15 december 2013 van kracht geworden. Tegelijkertijd met de wet is een ministeriele regeling van kracht geworden. Onderdeel van die regeling is de rekening-courantovereenkomst die iedere decentrale overheid krijgt met de Staat der Nederlanden. De regeling bevat verder onder meer de verplichting voor decentrale overheden een tussenrekening te openen bij een of meerdere banken, zodat aan de verplichting tot deelname aan schatkistbankieren kan worden voldaan. De feitelijke invoering was voor Maasdriel 16 december 2013. Maasdriel heeft over deze halve maand het berekende drempelbedrag niet overschreden. In de praktijk komt het erop neer dat Maasdriel het drempelbedrag (is ± € 429.000, nl. 0,75% van het begrotingstotaal) gemiddeld per kwartaal aan overtollige liquiditeiten niet mag overschrijden. Negatieve saldi worden als nihil gezien, dus ook aangetrokken kasgeldleningen. Komen wij boven de drempel dan worden saldi automatisch afgeroomd naar het Ministerie van Financiën. Voor het terughalen van deze saldi moeten wij zelf actie ondernemen en overboekingen verrichten van speciaal daarvoor in het leven geroepen rekening courant rekeningen.
47
Verbonden partijen Tevens register als bedoeld in artikel 27 van de Wet gemeenschappelijke regelingen. Omschrijving In deze paragraaf staan de “verbonden partijen” van de gemeente Maasdriel. Verbonden partijen zijn rechtspersonen waarin de gemeente een bestuurlijk en financieel belang heeft. Een bestuurlijk belang is: een zetel in het bestuur of het hebben van stemrecht. Een financieel belang is er als de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die bij het faillissement van de verbonden partij verloren gaan en/of financiële problemen bij de verbonden partij kunnen worden verhaald op de gemeente. Beleid Maasdriel staat open voor intergemeentelijke en regionale samenwerking. Een samenwerking wordt alleen aangegaan als daar een publiek belang bij betrokken is en/of daarmee een doelstelling, zoals opgenomen in de begroting, wordt gerealiseerd. Naam verbonden partij Bronnen Vestigingsplaats Doel en openbaar belang Deelnemers Zeggenschap
Veranderingen in het jaar Eigen vermogen Vreemd vermogen Financieel resultaat
Financieel belang van de gemeente
Risico's Ontwikkelingen
Vitens NV Jaarrekening 2012 Arnhem De uitoefening van een publiek (drink)water bedrijf en alle taken die met de publieke watervoorziening verband houden. 5 provincies, 106 gemeenten De aandeelhouders van Vitens NV zijn provincies en gemeenten. Maasdriel is een van de vele gemeenten die aandeelhouder is. Aandeelhouders hebben geen directe bemoeienis met de dagelijkse gang van zaken. Een Raad van Commissarissen houdt toezicht en twee keer per jaar is er een aandeelhoudersvergadering. De relatie met Vitens is niet gewijzigd. EV per 31-12-2011: € 398.300.000 EV per 31-12-2012: € 386.100.000 VV per 31-12-2011: € 1.282.200.000 VV per 31-12-2012: € 1.296.500.000 Het financieel resultaat over 2012 bedraagt € 29.600.000 (2011: € 36.000.000). Hiervan wordt € 14.700.000 toegevoegd aan het eigen vermogen en € 14.900.000 wordt als dividend uitgekeerd aan de aandeelhouders. Maasdriel heeft 21.364 gewone aandelen a € 1,- (0,37% van het totaal). Op basis van het aandelenbezit van de aandeelhouders wordt dividend uitgekeerd. De dividenduitkering over 2012 bedraagt € 55.130 (2011: € 57.350) Teneinde ook op lange termijn de continuïteit van de onderneming te garanderen en te voldoen aan de wensen en eisen van de stakeholders heeft er in 2012 een aanpassing van het financieel beleid plaatsgevonden, waarbij de solvabiliteits-doelstelling (op basis van garantievermogen) is verhoogd van 25 naar 30%. Hiermee beoogt Vitens o.a. een blijvende toegang tot de geld- en kapitaalmarkt tegen voor Vitens N.V. acceptabele condities. Daarnaast zal er blijvend sprake zijn van een continu streven naar efficiency en effectiviteit. Dit wordt versterkt door de huidige financiële crisis en druk vanuit overheden om bezuinigingen te realiseren. Vitens N.V. zal de komende jaren haar processen verder optimaliseren en klantgericht en efficiënt inrichten teneinde de drinkwatertarieven laag te houden. In het jaarplan 2013-2015 is dan ook de ambitie uitgesproken om de drinkwatertarieven voor 2014 en 2015 niet te verhogen onder voorwaarde dat aan de continuïteitsdoelstelling wordt voldaan.
48
Naam verbonden partij Bronnen Vestigingsplaats Doel en openbaar belang
Deelnemers Zeggenschap
Veranderingen in het jaar Eigen vermogen Vreemd vermogen Financieel resultaat
Financieel belang van de gemeente
Risico's Ontwikkelingen
Gemeenschappelijke Regeling Streekarchief Bommelerwaard (1999) GR Streekarchief Bommelerwaard Jaarrekening 2012 streekarchief Bommelerwaard Zaltbommel De behartiging van de belangen van de deelnemende gemeenten ten aanzien van: 1. het gemeenschappelijk beheer door de streekarchivaris van de centrale archief-bewaarplaats in Zaltbommel en van de naar die archiefbewaarplaats overgebrachte archiefbescheiden van de deelnemers. Uitgangspunt daarbij is de gemeenschappelijke bestuurlijke verantwoordelijkheid voor alle naar die archiefbewaarplaats overgebrachte archiefstukken. 2. het toezicht door de streekarchivaris op het beheer van de niet naar de centrale archiefbewaarplaats overgebrachte archiefbescheiden van de deelnemers. Zaltbommel en Maasdriel Elke deelnemer wijst twee leden aan voor het algemeen bestuur. Een lid wordt aangewezen door en uit elk college van burgemeester en wethouders. Een lid wordt aangewezen door en uit elke gemeenteraad. Iedere deelnemer wijst tevens twee plaatsvervangende leden aan. De leden van het algemeen bestuur worden aangewezen voor een periode van vier jaar en zij treden af op het tijdstip waarop de zittingsperioden van de gemeenteraden aflopen. De relatie met het Stadsgewest 's-Hertogenbosch is niet gewijzigd. EV per 31-12-2011: € 142.533 EV per 31-12-2012: € 110.151 VV per 31-12-2011: € 1.833.945 VV per 31-12-2012: € 1.853.060 Het resultaat 2012 na bestemming bedraagt € 4.072 positief (2011: € 27.049 positief). Het resultaat voor bestemming bedraagt € 32.382 negatief. Per saldo is 36.054 onttrokken aan bestemmingsreserves. Het positieve resultaat wordt besteed aan digitalisering. De kosten van de dienst worden voorgeschoten door de gemeente Zaltbommel. In de netto-kosten van de dienst wordt door de deelnemers bijgedragen. De deelnemers garanderen ieder voor zich een percentage van de kosten, met als uitgangspunt de verdeling daarvan zoals vastgelegd in de begroting 1999. De verdeling van de kosten geschiedt op basis van een door het algemeen bestuur vast te stellen regeling. Het algemeen bestuur bepaalt jaarlijks het bij voorschot verschuldigde aandeel van de deelnemers. Bijdrage 2011: € 262.320 (realisatie) Bijdrage 2012: € 273.258 (realisatie) Per 1-1-2014 is aansluiting bij het Regionaal Archief Rivierenland gerealiseerd.
49
Naam verbonden partij Bronnen Vestigingsplaats Doel en openbaar belang
Deelnemers Zeggenschap
Veranderingen in het jaar Eigen vermogen Vreemd vermogen Financieel resultaat Financieel belang van de gemeente
Risico's
Ontwikkelingen
Gemeenschappelijke Regeling LANDER GR Lander, juni 2012 Jaarverslag 2012 GR Lander Geldermalsen De behartiging van de belangen van de deelnemende gemeenten op het gebied van de sociale werkvoorziening en andere vormen van gesubsidieerde arbeid. Buren, Culemborg, Geldermalsen, Neder-betuwe, Maasdriel, Neerijnen, Tiel en Zaltbommel In het algemeen bestuur hebben per deelnemende gemeente 3 leden zitting. De leden van het algemeen bestuur worden aangewezen door de raden van deelnemende gemeenten uit hun midden, hun voorzitters inbegrepen en uit de Gemeenschappelijke Regeling LANDER wethouders en burgemeesters, waarbij ten minste 1 lid dient te worden aangewezen uit hun college van burgemeester en wethouders. Elk lid van het algemeen bestuur heeft 1 stem De relatie met Lander is niet gewijzigd. EV per 31-12-2011: € 11.256.000 EV per 31-12-2012: € 9.949.000 VV per 31-12-2011: € 7.283.000 VV per 31-12-2012: € 5.867.000 Het resultaat na bestemming over 2012 bedraagt - € 64.000 (2011: - € 914.000). Dit resultaat wordt t.l.v. de algemene reserve gebracht. Het algemeen bestuur stelt bij verordening regels vast met betrekking tot de gemeentelijke bijdragen en de wijze waarop de deelnemende gemeenten in de exploitatie van LANDER bijdragen en de wijze van berekening van deze bijdragen. Rijksvergoedingen op het gebied van WIW, I/D en WWB worden doorbetaald aan Lander. De deelnemende gemeenten staan garant voor de betaling van de rente en de aflossingen van de door LANDER te sluiten of afgesloten geldleningen, voor zover ter zake door andere overheden geen garanties worden of zijn verstrekt. Er is nog geen nieuw strategisch beleidsplan voor de jaren vanaf 2014. Het huidige beleidsplan "Tijd voor prioriteit" loopt tot en met 2013. Normaal gesproken wordt i in december 2013 aan het AB een nieuw beleidsplan 2014 e.v. aangelegd, inclusief een financiële vertaling. Effectuering daarvan is grotendeels afhankelijk van de voortgang van het zogenaamde "RIW-proces"(tot stand koming van een Regionale Infrastructuur voor Werk en Inkomen). Inmiddels vordert de behandeling van het zogenaamde "Inhoudelijk model" daarvoor voorspoedig, en is een "Organisatie model" in voorbereiding. Gelet op de ambitieuze planning ter zake wordt in de loop van 2013 bekeken of een nieuw (separaat) LANDER beleidsplan nog opportuun is. De consequenties van de komende Participatiewet zijn nog verre van helder. Weliswaar zijn de hoofdlijnen bekend, maar de - financieel vaak zeer bepalende - details in de vorm van uitvoeringsregelingen alsmede de door deelnemende gemeenten nog te maken keuzes (voorbeeld: instroom "nieuw beschut") zijn nog niet bekend. Het voorgaande punt wordt ook nog eens ingehaald door het zeer recent gepresenteerde Sociaal Akkoord. Lander blijft onverdroten voortgaan op de weg van het verder commercialiseren, via scherpere focus op loonwaarde, inzet op groepsdetacheringen, realiseren van partnerships met reguliere werkgevers en functionele partners, optimalisering werkgevers-benadering in samenwerking met WAPR. Alles gericht op een nog betere koppeling van werknemers aan werkgevers. Tegelijkertijd zoekt LANDER werkende modellen voor investeringsbeslissingen met betrekking tot groep 3 clienten.
50
Daarnaast evalueert LANDER in 2013 de resultaten/werking van de reorganisatie in het kader van Tijd voor prioriteit, teneinde - indien en waar nodig - de organisatie nog scherper af te stellen..
51
Naam verbonden partij Bronnen Vestigingsplaats Deelnemers Doel en openbaar belang
Zeggenschap
Veranderingen in het jaar Eigen vermogen Vreemd vermogen Financieel resultaat Financieel belang van de gemeente
Risico's
Ontwikkelingen
Gemeenschappelijke regeling stadsgewest 's Hertogenbosch (1998) GR Stadsgewest 1998 Jaarrekening 2012 Stadsgewest 's-Hertogenbosch Boxtel, Haaren, 's-Hertogenbosch, Heusden, Maasdriel, Schijndel, St. Michielsgestel, Vught Het openbaar lichaam heeft tot doel vanuit de gedachte van gemeenschappelijk gedragen verantwoordelijkheid en overigens tegen de achtergrond van de in de considerans aangegeven overwegingen, de samenwerking vorm te geven. Taken Stadsgewest: • Het voeren van budgetbeheer als bedoeld in het besluit Woninggebonden Subsidies • De coördinatie van het lokaal openbaar busvervoer in de gemeenten ’s-Hertogenbosch, Vught en Heusden • Het beheer van de gesloten stortplaats De Vlagheide alsmede behartiging van de belangen van het Stadsgewest alsmede de zogeheten contractgemeenten binnen de Bestuursraad van het Provinciale Nazorgfonds • Toezicht op de uitvoering van de garantstellingen inzake de aanlevering van huishoudelijk afval en vertegenwoordiging van het Stadsgewestgemeenten in de Vereniging van Contractanten Afvalsturing Brabant. De gemeente Maasdriel neemt alleen aan de taken deel die betrekking hebben op de Afvalverwerking De raad uit elke deelnemende gemeente wijst uit zijn college van burgemeester en wethouders een persoon aan als lid van het algemeen bestuur. Het lidmaatschap van het algemeen bestuur eindigt op de dag waarop de zittingsperiode van de gemeenteraden afloopt. Elk lid van het algemeen bestuur heeft in de vergadering één stem. De relatie met het Stadsgewest 's-Hertogenbosch is niet gewijzigd. EV per 31-12-2011: - € 397.000 EV per 31-12-2012: € 83.000 VV per 31-12-2011: € 13.918.000 VV per 31-12-2012: € 12.398.000 Het resultaat na bestemming over 2012 bedraagt - € 480.000 en is ten gunste van de algemene reserve gebracht. In de begroting wordt de verschuldigde bijdrage van iedere deelnemer aangegeven voor het jaar waarvoor de begroting geldt. Voor zover de bijdrage berekend wordt naar verhouding van de inwonertallen, wordt uitgegaan van het inwonertal op 1 januari van het jaar, voorafgaande aan het jaar, waarvoor de bijdrage verschuldigd is. Voor de vaststelling van de aantallen inwoners worden aangehouden de door het Centraal Bureau voor de Statistiek openbaar gemaakte bevolkingscijfers. Bijdrage 2012: € 0 Bijdrage 2013: € 0 In de rekening wordt het door elk van de deelnemende gemeenten over het desbetreffende jaar werkelijk verschuldigde bedrag opgenomen. De kosten worden, rekening houdend met andere inkomsten, over de deelnemende gemeenten verdeeld, naar verhouding van de inwonertal, tenzij in de begroting een andere verdeelsleutel is vastgesteld. -
52
Naam verbonden partij Bronnen Vestigingsplaats Doel en openbaar belang
Deelnemers Zeggenschap
Veranderingen in het jaar Eigen vermogen Vreemd vermogen Financieel resultaat Financieel belang van de gemeente Risico's Ontwikkelingen
Recreatieschap Nederrijn, Lek en Waal GR Recreatieschap Nederrijn, Lek en Waal Jaarrekening 2012 GR Recreatieschap Nederrijn, Lek en Waal Tiel De behartiging van de belangen van de deelnemende gemeenten op het terrein van de openluchtrecreatie en het toerisme in het gebied, zulks met bescherming van het landschappelijk karakter. Buren, Culemborg, Druten, Maasdriel, Neder-Betuwe, Neerijnen, Wijchen, West Maas en Waal 1. Het algemeen bestuur bestaat uit zoveel leden als het aantal deelnemende gemeenten bedraagt, met dien verstande dat per deelnemende gemeente een lid en een plaatsvervangend lid worden aangewezen. 2. De leden en plaatsvervangende leden van het algemeen bestuur worden door de gemeenteraden van de deelnemende gemeenten uit hun midden, de burgemeesters en de wethouders inbegrepen, aangewezen. Van elke aanwijzing geven burgemeester en wethouders binnen acht dagen kennis aan de voorzitter. De relatie met het Recreatieschap Nederrijn, Lek en Waal is niet gewijzigd. EV per 31-12-2011: EV per 31-12-2012: VV per 31-12-2011: € 6.853 VV per 31-12-2012: € 6.853 Het resultaat over 2012 bedraagt € 0 (2011: € 0) -
53
Naam verbonden partij Bronnen Vestigingsplaats Doel en openbaar belang
Deelnemers Zeggenschap
Veranderingen in het jaar Eigen vermogen Vreemd vermogen Financieel resultaat Financieel belang van de gemeente
Sociale Dienst Bommelerwaard GR Sociale Dienst 2009 Jaarrekening 2012 Sociale Dienst Zaltbommel De behartiging van de belangen van de deelnemende gemeenten ten aanzien van: de uitvoering van de Wet werk en bijstand, de Wet investeren in jongeren, het Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen, de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers, de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen, de opvang van asielzoekers, de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen en de Wet basisvoorziening Kinderopvang. Zaltbommel, Maasdriel Het algemeen bestuur bestaat uit tenminste zes leden en wordt gevormd uit de leden van de colleges van de deelnemende gemeenten. Lid van het dagelijks bestuur zijn in ieder geval de portefeuillehouders Sociale Zaken van de deelnemende gemeenten. Elke deelnemende gemeente heeft in de vergadering van het algemeen bestuur twee stemmen. De relatie met de SDB is niet gewijzigd. Nvt VV per 31-12-2011: € 3.011.336 VV per 31-12-2012: € 3.560.601 Het resultaat over het jaar 2012 bedraagt € 747.783 en komt ten gunste van beide deelnemende gemeenten. Artikel 29 van de "Gemeenschappelijke regeling Sociale Dienst Bommelerwaard" omvat de verdeling van de kosten. De kosten die de dienst aan de gemeente toerekent, worden verdeeld op basis van de jaarlijks per 1 januari vastgestelde verdeelsleutels: 30% op basis van het inwonertal; 70% op basis van het aantal jaaropgaven. Financiering door beide gemeenten vindt voor 2011 plaats volgens de volgende verdeelsleutel: 30% van het totale saldo van de SDB wordt betaald door beide gemeenten naar rato van het inwonertal per 1 januari 2010 70% van het totale saldo van de SDB wordt betaald door beide gemeenten naar rato van het aantal jaaropgaven over 2009
Risico's Ontwikkelingen
De uitkomst van de hiervoor beschreven gegevens betekent dat, voor 2011, Maasdriel 43,39% bijdraagt in het netto exploitatiesaldo van de SDB en Zaltbommel 56,61%. Exploitatietekorten worden gedragen door de gemeenten Zaltbommel en Maasdriel. Voor 2014 wordt geen nieuw beleid voorgesteld. Voor 2014 zal de netto gemeentelijke bijdrage stijgen met € 260.499 ten opzichte van de primitieve begroting 2013. Deze stijging wordt veroorzaakt door de stijging van het aantal bijstandsclienten. Hierdoor ontstaat een toename van € 387.383,40 (43,38%) van de uitkeringskosten op het programma inkomen. In 2014 wijzigt de verdeelsleutel tussen Maasdriel en Zaitbommel. Voor Maasdriel komt dit uit op 43,38% (een verhoging van 0,41% ten opzichte van 2012). Voor Zaitbommel op 56,52% (-0,41%). De verdeelsleutel wordt jaarlijks in januari vastgesteld en is gebaseerd op het aantal jaaropgaven van bijstandsgerechtigden (tellen voor 70% mee) en het aantal inwoners (tellen voor 30% mee). De wijziging van de verdeelsleutel hangt samen met een stijging van het aantal jaaropgaven in 2012 en een stijging van aantal inwoners per 1-12012. De Wet Werken naar Vermogen is gesneuveld. Daarvoor in de plaats zal per 1 januari 2015 een regeling komen voor bijstand, WSW en
54
Wajong. Er komen werkbedrijven en werkpleinen waarin naast voornoemde regelingen ook de WW wordt ondergebracht met als doel toeleiding naar de arbeidsmarkt. Wel blijft de aangekondigde bezuiniging van kracht: landelijk van 1400 miljoen euro in 2010 naar 350 miljoen euro in 2017. Er zullen voorbereidingen worden getroffen om in 2015 met minder middelen toch tot goede resultaten te komen. De ontwikkeling naar een Regionale Infrastructuur voor Werk (RIW) gaat door.
Naam verbonden partij Bronnen
Vestigingsplaats Doel en openbaar belang
Deelnemers
Zeggenschap
Veranderingen in het jaar Eigen vermogen Vreemd vermogen Financieel resultaat Financieel belang van de gemeente
Risico's Ontwikkelingen
Belastingsamenwerking Rivierenland (BSR) GR Belastingsamenwerking Rivierenland 2007 Wijziging Gemeenschappelijke Regeling Belastingsamenwerking Rivierenland d.d. 16-05-2013 Jaarrekening 2012 Belastingsamenwerking Rivierenland Begroting 2014 GR Belastingsamenwerking Rivierenland Tiel In het kader van deze gemeenschappelijke regeling worden de belangen van de deelnemers, elk voor zover het hun grondgebied en hun belangen betreft, behartigd op het gebied van: • De heffing en de invordering van belastingen; • De uitvoering van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) waaronder tevens wordt begrepen de administratie van vastgoedgegevens en het verstrekken van vastgoedgegevens aan deelnemers en derden; • De inrichting en/of het beheer van andere basisregistraties. De deelnemers zijn: de gemeenten Culemborg, Geldermalsen, Lingewaal, Maasdriel, Neerijnen, Tiel en West Maas en Waal, het Waterschap Rivierenland en de Gemeenschappelijke Regeling Regio Rivierenland ten behoeve van de Afvalverwerking Rivierenland (AVRI). Aan het hoofd van de BSR staat een algemeen bestuur dat bestaat uit net zoveel leden als deelnemers, met dien verstande dat het aantal leden uit het Waterschap Rivierenland bestaat uit 2. Het DB van het Waterschap Rivierenland wijst uit zijn midden 2 leden aan, ieder met een meervoudig stemrecht van twee. Elk van de colleges van B&W van de deelnemende gemeenten wijst uit zijn midden één lid aan met enkelvoudig stemrecht. Het DB van de GR Regio Rivierenland wijst uit zijn midden één lid aan met enkelvoudig stemrecht De relatie met de BSR is niet gewijzigd. Nvt VV per 31-12-2012: € 18.179.000 VV per 31-12-2011: € 31.338.000 €0 Bijdrage BSR 2012: € 373.825 (realisatie) Bijdrage BSR 2013: € 324.000 (begroot) Bijdrage BSR 2014: € 312.000 (begroot) Veranderingen in belastingwetgeving/Wet waardering onroerende zaken. Het programma Waarderen staat voor 2013 in het teken van een verdere aansluiting bij de basisregistraties en een afstemming tussen deze registraties en de Wet WOZ. In 2014 zal het gebruik van de landelijke voorziening WOZ (LV WOZ) verplicht worden. In 2013 zal hiervoor ook moeten worden afgestemd met toeleveranciers.
55
Naam verbonden partij Bronnen
Vestigingsplaats Doel en openbaar belang
Deelnemers
Zeggenschap
Veranderingen in het jaar Eigen vermogen Vreemd vermogen Financieel resultaat
Financieel belang van de gemeente
Risico's
Ontwikkelingen
Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Gelderland-Zuid GR Veiligheidsregio Gelderland-Zuid juni 2012 Jaarrekening 2012 Veiligheidsregio Gelderland-Zuid Begroting 2013 Gemeente Maasdriel Nijmegen De Veiligheidsregio behartigt de belangen van de deelnemende gemeenten op de volgende terreinen: a. Brandweerzorg; b. Geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (GHOR); c. Rampenbestrijding en crisisbeheersing; d. Ambulancezorg; e. Het voorzien in de meldkamerfunctie; f. Sociale Veiligheid, voor zover het gaat over onderwerpen waarover regionale afstemming gewenst is. Beuningen, Buren, Culemborg, Druten, Geldermalsen, Groesbeek, Heumen, Lingewaal, Maasdriel, Millingen aan de rijn, Neder-Betuwe, Neerijnen, Nijmegen, Tiel, Ubbergen, West Maas en Waal, Wijchen, Zaltbommel De burgemeesters van de deelnemende gemeenten zijn lid van het algemeen bestuur. Behoudens het bepaalde in lid 11 van artikel 11heeft elke gemeente in de vergadering van het Algemeen Bestuur gelijk stemrecht. Artikel 11, lid 11: Besluiten betreffende de begroting, de wijzigingen daarvan en de rekening en besluiten tot het doen van een uitgaaf voordat de begroting of de begrotingswijziging waarbij deze uitgaaf is geraamd is goedgekeurd, alsmede besluiten betreffende het regionaal beheersprogramma worden genomen op basis van gewogen stemrecht, waarbij elke gemeente voor iedere 20.000 inwoners of gedeelte daarvan één stem heeft. Het stemgewicht voor elke gemeente wordt jaarlijks bepaald op basis van het inwonertal op 1 januari van het voorafgaande jaar zoals dit is opgenomen in de bevolkingsstatistiek van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De relatie met de GR Hulpverlening en veiligheid is niet gewijzigd. EV per 31-12-2011: € 7.672.000 EV per 31-12-2012: € 7.114.000 VV per 31-12-2011: € 8.174.000 VV per 31-12-2012: € 7.062.000 Het resultaat 2012 na bestemming bedraagt € 1.076.000 (2011: € 2.556.000) Resultaatbestemming: • € 400.000 uitkeren aan gemeenten • € 828.000 toevoegen aan de algemene reserve • € 246.000 onttrekken aan de reserve aanvaardbare kosten RAV • € 94.000 toevoegen aan de reserve aanvaardbare kosten MKA 1. In de begroting wordt aangegeven welke bijdrage elke afzonderlijke gemeente verschuldigd is voor het jaar waarop de begroting betrekking heeft. 2. Voor de berekening van de bijdragen van de gemeenten wordt rekening gehouden met bijdragen van het Rijk, de Nederlandse Zorgautoriteit en van anderen. Bijdrage 2012: € 158.570 (realisatie) Bijdrage 2013: € 1.285.975 Bijdrage 2014: € 1.315.941 De deelnemende gemeenten dragen er zorg voor dat het samenwerkingsverband te allen tijde over voldoende middelen beschikt om aan zijn verplichtingen te kunnen voldoen. -
56
Naam verbonden partij Bronnen
Vestigingsplaats Doel en openbaar belang
Deelnemers Zeggenschap
Veranderingen in het jaar Eigen vermogen Vreemd vermogen Financieel resultaat
Financieel belang van de gemeente
Gemeenschappelijke Regeling Regio Rivierenland Regeling Regio Rivierenland, oktober 2010 Jaarrekening 2012 Regio Rivierenland Begroting 2014 Regio Rivierenland Tiel De behartiging van de belangen van de deelnemende gemeenten ten aanzien van: • algemeen bestuurlijke aangelegenheden; • openbare orde, veiligheid en hulpverlening; • ruimtelijke ordening en volkshuisvesting; • zorg voor het milieu; • verkeer en vervoer; • recreatie en toerisme; • sociaaleconomische zaken en bevordering van werkgelegenheid • sociale aangelegenheden; • volksgezondheid; • onderwijs en cultuur; • welzijn. Maasdriel, Culemborg, Zaltbommel, West Maas en Waal, Neerijnen, Lingewaal, Geldermalsen, Tiel, Buren, Neder-Betuwe. Het Algemeen Bestuur bestaat uit tien (10) leden, elke gemeente heeft één zetel. Daarnaast wordt één zetel toegekend aan de gezamenlijke raden van alle deelnemende gemeenten ten behoeve van het benoemen van een gemeenschappelijk lid. Het gezamenlijk lid wordt aangewezen door de meerderheid van de raden van alle deelnemende gemeenten. De leden hebben in de vergaderingen van het Algemeen Bestuur stemrecht in de omvang waarin het inwonertal van de gemeente die hem/haar heeft aangewezen zich verhoudt tot het inwonertal van alle deelnemende gemeenten, een en ander afgrond op honderdtallen inwoners. Het gemeenschappelijk lid komt geen stemrecht toe. Voor de bepaling van de inwonertallen wordt uitgegaan van de door het Centraal bureau voor de Statistiek openbaar gemaakte bevolkingscijfers per 1 8 januari van het jaar waarin de aanwijzing van de leden van het Algemeen Bestuur plaatsvindt. De relatie met de GR Regio Rivierenland is niet gewijzigd. EV per 31-12-2012: € 4.305.000 EV per 31-12-2011: € 4.427.000 VV per 31-12-2012: € 30.292.000 VV per 31-12-2011: € 31.589.000 Resultaat na bestemming 2012: € 352.000 (2011: € 379.000). Het resultaat is als volgt bestemd: • het voordelig rekeningresultaat ter grootte van € 352.000 wordt uitgekeerd aan de deelnemende gemeenten en bij de uitbetaling wordt als verdeelsleutel het aantal inwoners gehanteerd zoals dat in de jaarrekening is opgenomen in bijlage 1 ( in totaal 234.779 inwoners binnen de regio). In de begroting van inkomsten en uitgaven wordt de raming aangegeven van de verschuldigde bijdrage van elke deelnemende gemeente voor het jaar waarvoor de begroting dient. Voor de berekening van de in het voorgaande lid bedoelde bijdrage wordt, rekening houdend met eventuele inkomsten uit anderen hoofde, uitgegaan van het inwonertal op 1 januari van het jaar voorafgaande aan dat waarvoor de begroting dient. Voor de vaststelling van de aantallen inwoners worden aangehouden de door het Centraal Bureau voor de Statistiek openbaar gemaakte bevolkingscijfers. Voor de berekening van de gemeentelijke bijdragen kan het Algemeen Bestuur voor met name te noemen taken van het openbaar lichaam, na verkregen verklaring van geen bezwaar van tenminste tweederde van de gemeenteraden, die tenminste tweederde van het gezamenlijk aantal inwoners vertegenwoordigen, een andere wijze van verdeling van de exploitatiekosten vaststellen, waarbij de
57
Risico's Ontwikkelingen
gemeentelijke bijdragen worden gerelateerd aan de aan de gemeenten geleverde prestaties, c.q. het nut dat de gemeenten ondervinden van de uitoefening van de desbetreffende taak door het openbaar lichaam. In de rekening wordt de door elk der gemeenten over het desbetreffende jaar werkelijk verschuldigde bijdrage opgenomen. Bijdrage 2010: € 811.391, 2011: € 828.325, 2012: € 757.040 De deelnemers dragen bij in tekorten op basis van het aantal inwoners. • De fusie van de GGD met GGD Nijmegen is per 1 juli 2013 gerealiseerd. • De milieutaken van Contractgestuurde dienstverlening verdwijnen bij Regio Rivierenland De nieuwe bestuursstructuur staat een meer zakelijke, efficiënte en transparante organisatie van de regio voor. Voor de bedrijfsvoering betekent dit: • Ondersteunende functies worden decentraal uitgevoerd waar dat kan. • Ondersteunende functies worden centraal uitgevoerd waar dat moet. Ontwikkelingen gemeentelijke bijdragen: • De gemeentelijke bijdragen nemen toe door het besluit over de nieuwe kostenverdeling • Er zijn afspraken gemaakt met de gemeente Druten over de afname van producten in deze bestuursperiode. Vanaf 2016 kunnen nieuwe afspraken gemaakt worden.
58
Naam verbonden partij Bronnen
Vestigingsplaats Doel en openbaar belang
Deelnemers Zeggenschap
Veranderingen in het jaar Eigen vermogen Vreemd vermogen Financieel resultaat Financieel belang van de gemeente
Risico's
Ontwikkelingen
Gemeenschappelijke Regeling Projectbureau Herstructurerening Tuinbouw Bommelerwaard GR Projectbureau Herstructurerening Tuinbouw Bommelerwaard, juli 2011 Jaarrekening 2012 PHTB Zaltbommel Realisatie van de gezamenlijke doelen in het kader van de herstructurering van de glastuinbouw en de paddenstoelenteelt in de Bommelerwaard. Provincie Gelderland, Zaltbommel, Maasdriel, Waterschap Rivierenland 1. Het algemeen bestuur bestaat uit acht leden en is als volgt samengesteld: a. twee vertegenwoordigers uit het college van gedeputeerde staten van de provincie Gelderland; b. twee vertegenwoordigers uit het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Zaltbommel; c. twee vertegenwoordigers uit het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Maasdriel; d. twee vertegenwoordigers uit het college van dijkgraaf en heemraden van het waterschap Rivierenland; 2. De leden zoals bedoeld in het vorige lid onder b., c. en d. hebben elk één stem en de leden zoals bedoeld in het vorige lid onder a. hebben elk twee stemmen in het algemeen bestuur. De relatie met het projectbureau is niet gewijzigd. EV per 31-12-2011: € 3.951.000 EV per 31-12-2012: € 4.810.000 VV per 31-12-2011: € 176.000 VV per 31-12-2012: € 368.000 Jaarresultaat 2012 na bestemming € 0 (2011: € 0) Partijen hebben een gezamenlijke ambitie en zullen deze, bewust van de risico’s, gezamenlijk realiseren. De provincie en de beide gemeenten zullen risicodragend participeren in het OL, waarbij de gemeenten slechts het risico dragen over de investeringen binnen de eigen gemeentegrenzen. Het Waterschap Rivierenland participeert in het OL, maar zal geen financiële risico’s dragen. Het risico op de grondexploitaties is daarom per gemeentelijk grondgebied verdeeld in een verhouding 1:1 tussen de gemeente en de provincie. Dit geldt zowel bij winst als bij verlies op de grondexploitatie, de financiële bijdragen van partijen daarin meegenomen. Tussen partijen bestaat echter wel een verschil in draagkracht. De omvang van het te dragen risico wordt daarom in beginsel bepaald door de partij die het minste risico kan dragen. Maasdriel draagt 25% bij in de geprognosticeerde tekorten op de deelgebieden binnen de gemeente Maasdriel. De geprognosticeerde tekorten bedragen 25% van € 2.810.000 of € 710.000. Vooralsnog is door de gemeente ingestemd met de 1e fase en een bijdrage van € 210.000. Bij de 2e fase wordt de reserve glastuinbouw ad € 180.000 aangevuld met € 320.000 tot € 500.000. De gemeente Maasdriel dient 50% van eventuele tekorten boven het geprognosticeerde tekort voor haar rekening te nemen. Voor Maasdriel is becijferd dat het wenselijk is een risicoreserve aan te houden van 50% van € 1 mln. zodra de 2e fase gestart wordt. Voorwaarde voor de vier partijen om te participeren in een UO is de bereidheid en de mogelijkheid financiële risico’s te dragen. Het maximale risico voor Maasdriel wordt 31-12-2013 geschat op € 1,5 mln. In het kader van de begroting 2014 zijn de grondexploitaties geactualiseerd. Vanwege de actualisatie is de begroting 2013 ook gewijzigd. Op basis van de geactualiseerde grondexploitaties is het verwachte totaaltekort over de hele looptijd becijfert op een tekort van NCW € 15,7 min. Dit is gelijk aan het geraamde tekort in het Ondernemingsplan.
59
Kern van de werkwijze van het PHTB is dat werkzaamheden zoveel mogelijk gestuurd worden op basis van door het DB goedgekeurde streefbeelden. In 2013 worden voor alle resterende intensiveringsgebieden, magneetlocaties en aan deze gebieden grenzende extensiveringsgebieden streefbeelden opgesteld. Op basis van het goedgekeurde streefbeeld stelt het PHTB een Plan van Aanpak (waaronder grondstrategie) op. In 2013 is een overall grondstrategie opgesteld. Omdat de meeste streefbeelden op dit moment nog in ontwikkeling zijn, zijn de begrote werkzaamheden voor 2014 veelal ingeschat op basis van de overall grondstrategie zonder dat er een per streefbeeld gedetailleerde grondstrategie is vastgesteld. De mate van actief grondbeleid is sterk gereduceerd ten opzichte van het ondernemingsplan en voorgaande begrotingen. Dit resulteert in aanzienlijk minder verwervingen en sloop in 2013 en 2014. Ook wordt er aanzienlijk minder geïnvesteerd in de openbare ruimte (verharding, groen, water). Oorzaken zijn onder andere een minder actieve grondstrategie, minder bestedingsruimte, en het verschuiven in fasering als gevolg van aanhoudende onduidelijkheid over het go/no-go besluit.
Naam verbonden partij Bronnen Vestigingsplaats Doel en openbaar belang
Deelnemers Zeggenschap Veranderingen in het jaar Eigen vermogen Vreemd vermogen Financieel resultaat Financieel belang van de gemeente Risico's Ontwikkelingen
Bank der Nederlandse Gemeenten (BNG) Jaarrekening 2012 BNG Den Haag BNG is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. BNG is een betrouwbare eigentijdse bank en expert in het financieren van publieke voorzieningen. Met gespecialiseerde financiële dienstverlening draagt BNG bij aan het zo laag mogelijk houden van de kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Daarmee is de bank essentieel voor de publieke taak. Gemeenten, provincies en Staat. De aandeelhouders hebben zeggenschap in BNG via het stemrecht op de aandelen die zij bezitten (een stem per aandeel van EUR 2,50). De relatie met de BNG is niet gewijzigd. EV per 31-12-2011: € 1.897 mln. EV per 31-12-2012: € 2.752 mln. VV per 31-12-2011: € 134.563 mln. VV per 31-12-2012: € 139.476 mln. Nettowinst na belastingen € 332 mln. (2011: € 256 mln.) Maasdriel heeft 20.770 aandelen. Jaarlijks wordt van de BNG dividend ontvangen: In 2012 € 30.900 (2011: € 23.885). Vermindering van het dividend. De bank verwacht een met 2012 vergelijkbaar volume nieuwe langlopende kredietverlening. Bij klanten wordt gerekend met terughoudendheid ten aanzien van nieuwe investeringen. De bank voorziet een geringe toename van het renteresultaat.
60
Naam verbonden partij Bronnen Vestigingsplaats Doel en openbaar belang
Deelnemers
Zeggenschap
Veranderingen in het jaar Eigen vermogen Vreemd vermogen Financieel resultaat Financieel belang van de gemeente
Risico's
Ontwikkelingen
Omgevingsdienst Rivierenland (ODR) Gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst rivierenland (concept 25-4-12) Tiel Gemeenschappelijk behartiging van de belangen van de deelnemers ter zake van vergunningverlening, toezicht en handhaving in het kader van het omgevingsrecht. Onder de belangen van de deelnemers wordt tevens begrepen het belang van een goede samenwerking tussen de omgevingsdiensten in Gelderland. Buren, Culemborg, Geldermalsen, Lingewaal, Maasdriel, NederBetuwe, Neerrijnen, Tiel, west Maas en Waal,en Zaltbommel, provincie Gelderland Iedere deelnemer levert één lid voor het algemeen bestuur. De leden van het algemeen bestuur die zijn aangewezen door de deelnemers en waarbij de deelnemers zowel de milieutaken als bouwen RO-taken inbrengen hebben ieder 2 stemmen, de overige leden hebben ieder 1 stem. De relatie met de ODR is niet veranderd. De deelnemers dragen bij aan de kosten van de ODR naar rato van de bij de ODR ondergebrachte basistaken, met dien verstande dat de bijdrage in de eerste 5 jaren na het aangaan van de regeling is gekoppeld aan een afname gelijk aan hun inspanning in het jaar voorafgaande aan het aangaan van de regeling. Daarnaast betalen de deelnemers voor taken die zij door de ODR laten uitvoeren niet behorend tot de basistaken. Bijdrage 2013: € 977.733 (begroot) Bijdrage 2014: € 1.296.644 (begroot) De deelnemers dragen er steeds zorg voor dat de ODR te allen tijde over voldoende middelen beschikt om aan zijn verplichtingen te voldoen. Nadelige resultaten kunnen te laste van de deelnemers worden gebracht. De ODR is op 1 april 2013 van start gegaan.
61
Grondbeleid Kaderstelling De raad legt de financiële kaders vast in de begroting. De begroting van de grondexploitatie maakt hiervan onderdeel uit. Aan de hand van de begroting voert het college het beleid uit conform de beschikbaar gestelde budgetten. In deze paragraaf wordt aangegeven op welke wijze inhoud is gegeven aan de verschillende uitgangspunten. Ook wordt ingespeeld op de actuele situatie. Inhoud van de jaarstukken De jaarstukken bieden inzicht in de ontwikkelingen van het afgelopen jaar. Wat is er uitgegeven en verkocht, wat zijn de ontwikkelingen geweest en wat mogen we de komende jaren verwachten. De exploitaties worden jaarlijks doorberekend en op de voet gevolgd om adequaat te kunnen inspelen op ontwikkelingen. Dit laatste is o.a. terug te vinden in het onderdeel uitvoering grondbeleid 2013. Uitgangspunt bij de doorberekeningen zijn de gemaakte afspraken ten aanzien van de grondexploitaties: de rente bedraagt 4% over de boekwaarde per 1 januari, de uitgifteprijzen bedragen € 173, € 200 en € 300 per m2, de uitgiftetermijnen zijn waar nodig bijgesteld en de kostenramingen zijn op enkele onderdelen bijgesteld. Ten aanzien van dit laatste onderdeel worden ook een aantal aanbestedingen voorbereid. De algemene verwachting hierbij is dat dit een kostenreductie tot gevolg kan hebben. Uitvoering grondbeleid in 2013 In 2012 is het herijkingsprogramma 2012 in een nieuw woningbouwprogramma vastgesteld. Het eerste jaar van uitwerking is 2013 geweest. Dit betekent ook dat de verschillende exploitaties zijn of worden aangepast. De herijking van het woningbouwprogramma heeft in 2012 ook geleid tot het afwaarderen van gemeentelijk gronden. Eind 2012 bedraagt de totale verliesvoorziening € 3.308.943. Eind 2013 is dit € 3.033.500 In de tussentijdse rapportage 2013 is gemeld dat de grondexploitatie volop in beweging is. Dit brengt risico’s met zich mee. Deze worden onderkend, maar ook worden de eerste lichtpuntjes waarneembaar. De markt vertoont tekenen van herstel en ook de kredietinstellingen komen weer terug in de markt. Ook Maasdriel heeft maatregelen genomen. De stimuleringsregeling starterslening is een voorbeeld.
62
De stand van zaken per project Tabel 20 – Overzicht actuele boekwaarden per 31-12-2013 Boekwaarde Voorziening Mutaties Resultaat Boekwaarde Voorziening eind 2012 2012 2013 in 2013 eind 2013 2013 1. Actuele projecten in exploitatie Hedel, Kampen Noord
545.564
0
353.271
0
898.835
0
Kerkdriel Noord West
7.760.283
466.311
-50.383
0
7.709.900
466.311
Kerkdriel Noord Oost (incl. Kloosterstr. 9)
5.824.989
845.000
454.659
0
6.279.648
845.000
Hurwenen, Wiellewaallaan
1.667.183
350.260
-214.652
0
1.452.531
350.260
15.798.018
1.661.571
542.895
0
16.340.914
1.661.571
Ammerzoden, Bufferzone Uilecoten II
129.267
0
-129.267
0
0
0
Ammerzoden, Onderwaard
932.026
0
-932.026
0
0
0
0
0
330.517
0
330.517
0
2. Actuele projecten in verkenning/voorb.
Ammerzoden Noord Rossum, Weteringshoek
31.373
0
10.829
0
42.202
0
1.092.667
0
-719.948
0
372.719
0
555.688 -1.181.383
0
0
0 280.000
3. Projecten na 2020 Ammerzoden Noord
1.181.383
Ammerzoden, Onderwaard
0
0
991.466
0
991.466
Ammerzoden, Bufferzone Uilecoten II
0
0
135.880
0
135.880
0
931.359
794.061
0
0
931.359
794.061
Kerkdriel, De Akker Velddriel, Klompenmakershof II
239.889
239.889
0
0
239.889
239.889
2.352.631
1.589.638
-54.037
0
2.298.594
1.313.950
307.284
0
0
0
307.284
0
275.413
0
-250.127
-25.287
0
0
0
0
4. Overige projecten/kosten Kerkdriel, Kerkstraat/Ipperakkeren Ruilgrond (percelen aan de Laarstraat) Kerkdriel, Centrumplan Hedel, Drielseweg 21
3.636.520
0 -3.636.520
1.303.759
0 -1.834.746
530.987
0
0
5.522.977
0 -5.721.393
505.700
307.284
0
5. Verliesvoorziening grondexploitaties algemeen
Totaal
24.766.294
57.734
3.308.943 -5.952.483
57.734
505.700
19.319.512
3.033.255
1. Actuele projecten in exploitatie Hedel, Kampen Noord Door de uitspraak van de Raad van State is het plan in een stroomversnelling terecht gekomen. Was eerst de verwachting dat de uitvoering op zich zou laten wachten, nu is in januari 2014 de aankoop van de resterende gronden voor € 2.605.000 gerealiseerd. Naar verwachting wordt de grond in het 2e kwartaal 2014 bouwrijp gemaakt. De aanbesteding vindt begin maart plaats. In het 2e kwartaal 2014 staat een gedeeltelijke verkoop gepland. Hiermee verloopt het plan volgens verwachting. De boekwaarde per 1 januari 2013 bedraagt € 545.564 De boekwaarde stijgt met: rente € 21.822 nutsbedrijven € 75.924 plankosten € 45.967 voorbereiding en toezicht € 200.018 overig € 9.540 € 353.271 De boekwaarde ultimo 2013 bedraagt € 898.835 De aanbesteding van met name het bouwrijp maken van het plan heeft begin 2014 plaats gevonden. Het plan is opnieuw doorgerekend en laat een voordeel zien van € 137.111.
63
Kerkdriel Noord Tot en met 2012 vormde de exploitatieopzet voor Kerkdriel Noord een geheel. Ultimo 2012 kent het totale complex een boekwaarde van € 13.585.272. De jaarrekening 2012 geeft aan dat het de bedoeling is de grondexploitatie te splitsen in een westelijk deel (fase 1) en een oostelijk deel (fase 2 incl. Kloosterstraat 9). Bij de doorrekening is rekening gehouden met een lager uitgiftetempo dan geraamd voor het plan. De looptijd is verlengd. Mede op grond hiervan is in de jaarrekening 2012 voor de totale opzet een verliesvoorziening gevormd van € 1.311.311. In 2013 is verder gewerkt aan splitsing van de bouwgrondexploitatie in fase1 en 2. De mogelijke invulling van het plan West (fase 1) is inmiddels gereed. Voor het onderdeel Oost (fase 2) is een en ander in voorbereiding. Kerkdriel Noord-West De boekwaarde per 1 januari 2013 bedraagt De boekwaarde stijgt met: rente sloopkosten en milieu bouwrijp maken plankosten voorbereiding en toezicht De boekwaarde daalt met: verkopen De boekwaarde ultimo 2013 bedraagt
€ 7.760.283 € € € € € € €
310.411 159.265 105.445 85.373 11.823 672.317 22.700
€ -/- 50.383 € 7.709.900
Bij de exploitatieopzet van het plan West is rekening gehouden met uitgifte van gronden tot 2020, waarbij vanaf 2016 jaarlijks 20% van de totale verkoop plaats moet vinden. Voor de jaren 2014 en 2015 is rekening gehouden met resp. 5 en 15%. Kerkdriel Noord-Oost De laatste maanden van 2013 stonden in het teken van planvorming voor het deel Kerkdriel NoordOost (incl. Kloosterstraat 9). De schetsen hebben ter inzage gelegen en het 1e kwartaal van 2014 wordt benut voor het afronden van een exploitatieopzet. De boekwaarde per 1 januari 2013 bedraagt € 5.824.989 De boekwaarde stijgt met: rente € 233.000 aankopen € 140.000 plankosten € 116.940 voorbereiding en toezicht € 5.332 € 532.716 De boekwaarde daalt met: verhuur + pacht € 4.701 bijdrage provincie € 73.356 € 78.057 € 454.659 De boekwaarde ultimo 2013 bedraagt € 6.279.648 De plannen m.b.t. Kerkdriel Noord in totaal zijn eerder bewust ontkoppeld en voor beide onderdelen (West, fase 1 en Oost, fase 2) worden nieuwe exploitaties gemaakt. Als gevolg van de planvorming van Oost, wordt momenteel ook beoordeeld om West gedeeltelijk aan te passen en meer te laten aansluiten op de plannen in Oost. Medio 2014 zal de raad worden geïnformeerd over de uitvoering van de beide plannen in relatie tot de haalbaarheid, de kosten, de planning van de verkopen, de risico´s en de relatie met de gevormde verliesvoorziening. Voor Oost is een inspraakprocedure gehouden in januari 2014. Medio 2014 wordt een bestemmingsplan verwacht met daarbij een bouwgrondexploitatieopzet. Hurwenen, Wielewaallaan Eind 2013 is de grond aan Woonstichting De Kernen verkocht voor de realisatie van 6 woningen. Ook met woningstichting Woonlinie zijn vorderingen gemaakt tot afname van de grond voor de bouw van 6 koopwoningen in het 1e kwartaal 2014. Medio 2014 zullen een drietal aanbestedingen volgen voor het bouwrijp maken (2014), het realiseren van de retentie (2014) en het gedeeltelijk woonrijp maken (aanbesteding in 2015).
64
De boekwaarde per 1 januari 2013 bedraagt De boekwaarde stijgt met: rente verkoopkosten plankosten voorbereiding en toezicht overig bijdrage waterretentie grondverkopen De boekwaarde ultimo 2013 bedraagt
€ 1.667.183 € € € € € € € € €
66.687 36.324 12.843 22.374 9.255 147.483 190.000 172.135 362.135
€ -/-214.652 € 1.452.531
Bij de jaarrekening 2012 is voor deze exploitatie een verliesvoorziening gevormd van € 350.260. De verwachting is dat het plan In 2017 wordt afgesloten. Bij de berekening van de voorziening is als uitgangspunt gehanteerd dat voor de jaren 2013, 2014 en 2015 de verkopen worden getemporiseerd. De hierboven genoemde verkopen leveren een positieve bijdrage aan de exploitatie (lagere rentekosten). De verdere ontwikkeling in de komende jaren (lees verkopen van gronden) zijn van groot belang voor het resultaat (en ook of de voorziening aangewend moet worden). Op basis van de huidige verwachting wordt een lager tekort verwacht. 2. Actuele projecten in verkenning / voorbereiding Ammerzoden-Noord. Op 3 december 2013 is voor Ammerzoden Noord een overeenkomst met Inveniam BV getekend. De overeenkomst bepaalt dat de gronden worden overgedragen, een bedrag voor de plankosten wordt betaald, een bijdrage wordt ontvangen in het fonds bovenwijkse voorzieningen en ook een bijdrage per gerealiseerde woning. De overeenkomst heeft tot gevolg dat de gemaakte kosten worden gecompenseerd. Dit heeft als gevolg dat de gevormde verliesvoorziening van € 555.688 niet nodig is en kan vrijvallen in deze jaarrekening 2013. De gesloten overeenkomst betekent dat het plan niet na 2020 tot uitvoering wordt gebracht maar eerder en deel uit maakt van groep 2 Actuele projecten in verkenning / voorbereiding. De ontwikkelingen ten aanzien van dit project betekenen ook dat de plannen inzake Onderwaard naar achteren worden geschoven. Dit project is verplaatst naar groep 3 Projecten na 2020. De boekwaarde per 31 december 2013 bedraagt € 330.617. Binnen dit project bestond een verplichting op termijn van € 451.400 (opgenomen als nog te betalen). Deze verplichting vormt onderdeel van de nieuwe overeenkomst en is vervallen. Deze mutatie is verwerkt in 2013. Zoals gezegd was voor dit plan een verliesvoorziening gevormd van € 555.688. Deze voorziening kan vrijvallen in de jaarrekening 2013 en, na resultaatbepaling en conform bestaand beleid, worden toegevoegd aan de reserve Grondexploitatie. Bij de exploitatie wordt rekening gehouden met een klein resultaat (€ 70.925). Rossum, Weteringshoek De plannen zijn in voorbereiding. De activiteiten zijn in 2013 beperkt gebleven tot een gering aantal uren aan plankosten en rentebijschrijving, in totaal € 10.829. De boekwaarde van dit project bedraagt per ultimo 2013 € 42.202. In de rapportage over het 1e halfjaar 2013 is aangegeven dat dit plan (bij herijking) is voorbestemd tegemoet te komen aan de behoeften vanuit de kern Rossum. In het 4e kwartaal 2013 is de procedure voor het bestemmingsplan gestart. Op grond hiervan is de leveringsdatum opgeschort naar 1 januari 2016. In totaliteit wordt binnen het plan rekening gehouden met 73 woningen, 51 voor de periode tot 2020 en 22 woningen na 2020.
65
3. Projecten na 2020 In 2011 is als structurele beleidslijn gekozen om de rentelasten van de projecten na 2020 niet bij te schrijven maar ten laste van de exploitatie te brengen. Ammerzoden, Onderwaard In oktober 2013 heeft de raad besloten het project Onderwaard naar achteren te schuiven in de tijd. Dit betekent naar groep 3. Projecten na 2020. Aanleiding hiertoe was enerzijds de problematiek binnen het plan Onderwaard en anderzijds de mogelijkheid Ammerzoden Noord eerder te ontwikkelen. Onderwaard kent ultimo 2013 een boekwaarde van € 991.466. Het plan is opnieuw doorgerekend waarbij de activiteiten worden opgestart rond 2021. Volgens de huidige uitgangspunten kan het plan worden gerealiseerd. Bij het raadsbesluit is een verliesvoorziening gevormd van € 280.000 als gevolg van de verhoogde rentelasten voor het uitstel voor een periode van 8 jaar. Ammerzoden, Bufferzone Uilecoten II De activiteiten zijn in 2013 beperkt gebleven tot de rentebijschrijving 2013 en een beperkt aantal uren. Bij de herijking (tussentijdse rapportage 2013) is aangegeven dat dit geen prioritair bouwplan betreft en daarom is het overgeplaatst van groep 2 naar groep 3 Projecten na 2020. De boekwaarde van dit project bedraagt ultimo 2013 € 135.880. De percelen (geheel in eigendom van de gemeente Maasdriel) kennen een grootte van ruim 29.000 m2. Kerkdriel, de Akker Ultimo 2013 bedraagt de boekwaarde van dit project € 931.359. Er bestaat ook een verliesvoorziening van € 794.061. De voorziening is gevormd voor het verschil tussen de boekwaarde van het project en de waarde bepaling van de grond in eigendom. Er is sprake van 19.614 m2 eigendom à € 7 is € 137.298. Velddriel, Klompenmakershof II De boekwaarde van dit project bedraagt ultimo 2013 € 239.889. Ook hiertoe is al eerder een verliesvoorziening gevormd tot hetzelfde bedrag als de boekwaarde. De hier verantwoorde kosten betreffen uitsluitend plankosten. De gemeente Maasdriel heeft daar geen grond in eigendom.
4 Overige projecten Kerkdriel, Kerkstraat / Ipperakeren De boekwaarde bedraagt € 307.284. De gronden worden in 2014 ingebracht in het krediet voor de herhuisvesting van openbare basisschool De Meidoorn. Dit project behoort niet (meer) tot de bouwgrondexploitaties en daarmee samenhangende projecten. Ruilgrond (percelen aan de Laarstraat) Deze percelen zijn in 2013 verkocht en daarmee is dit project afgesloten. Ook dit project behoort niet tot de bouwgrondexploitaties en daarmee samenhangende projecten. Kerkdriel, Centrumplan Het centrumplan is in 2013 door de gemeente afgerond en overgedragen aan Woningstichting Maasdriel (WSM). Als gevolg van deze overdracht is door de gemeente aan WSM een geldlening verstrekt van € 3.626.521. De geldlening loopt tot medio december 2016. Dit project is hiermee in 2013 afgesloten. Hedel, Drielseweg 21 De uitgeefbare grond Drielseweg 21 is begin 2013 verkocht. Het betreft hier een strook grond waarvoor geen exploitatieopzet is gemaakt. Het project is in 2013 afgesloten met een positief resultaat van € 530.987. Voorgesteld wordt dit bedrag, na resultaatbestemming en conform bestaand beleid, toe te voegen aan de reserve Grondexploitatie (besluit rapportage 1e halfjaar 2013). Er is € 50.000 opgenomen als nog te betalen voor o.a. de aanpassing van een verkeerslichtinstallatie, van inritten en rioleringskosten. Dit is afhankelijk van de uiteindelijke terreininrichting van De Groot International.
66
Samenwerkingsovereenkomsten De bedoeling van samenwerkingsovereenkomsten is vooral ingegeven door het feit dat de gemeente de te maken kosten gecompenseerd krijgt van de klant. Vooraf wordt een begroting gemaakt van de te verwachten kosten. In 2013 zijn de volgende samenwerkingsovereenkomsten tot stand gekomen: Hedel, Koningin Wilhelminastraat 50 Overeengekomen is dat voor de ambtelijke medewerking een bijdrage wordt verleend van € 22.128. De lasten over 2013 bedragen € 2.859. Het restantbedrag blijft beschikbaar voor de komende jaren. Kerkdriel Zuid Voor Kerkdriel Zuid is een projectprotocol gesloten om te zien of op termijn een samenwerkingsovereenkomst kan worden gesloten om dit plan te kunnen ontwikkelen. In 2013 is een bedrag ontvangen van € 5.000. De lasten 2013 bedragen € 305. De overige lasten worden in 2014 gemaakt. Hedel, Hondsneststraat / Korenstraat Voor dit project is eveneens een projectprotocol gesloten om te zien of een samenwerkingsovereenkomst kan worden gesloten om tot ontwikkeling van dit gebeid te komen. Als bijdrage in de dienstverlening is een bedrag ontvangen van € 5.000. De gemaakte kosten 2013 bedragen € 4.855. Reserve Bouwgrondexploitatie. Deze reserve is in het leven geroepen om als buffer te dienen om zachte risico’s van zowel in exploitatie genomen gronden als nog niet in exploitatie genomen gronden te dekken. De reserve Bouwgrondexploitatie is de afgelopen jaren nodig geweest voor dekking van geraamde tekorten van de verschillende bouwgrondexploitaties. Ook is de gemeente genoodzaakt geweest daarbij enkele keren een beroep te doen op de Algemene Reserve. De stand van de reserve Bouwgrondexploitatie was per 1-1-2013 slechts € 29.000. Door afsluiting van het project Drielseweg 21 en de ontwikkelingen bij Ammerzoden Noord is het mogelijk middelen toe te voegen aan de reserve Bouwgrondexploitatie. Als gevolg van het verder in de tijd verplaatsen van Ammerzoden, Onderwaard moet een nieuwe verliesvoorziening worden gevormd. Als gevolg van bovenstaande mutaties is de reserve Bouwgrondexploitatie inmiddels toegenomen tot € 866.000 per 31-12-2013.
67
Prognoses resultaten Tabel 21 – Overzicht prognoses resultaten Jaarrekening 2012 PROGNOSES RESULTATEN
Jaarrekening 2013
prognose
prognose
prognose
prognose
prognose
prognose
voordelig
nadelig
gereed
voordelig
nadelig
gereed
1. Actuele projecten in exploitatie Hedel, Kampen Noord
230.231
2017
137.111 p.m.
2017
Kerkdriel Noord West
466.311-
2027
466.311-
2)
kerkdriel Noord -Oost (incl. Kloosterstr. 9)
845.000-
2027
845.000-
3)
Hurwenen, Wielewaallaan
350.260-
2017
350.260-
230.231
1.661.571-
137.111
2017
1.661.571-
2. Actuele projecten in verkenning Ammerzoden Noord Rossum, Weteringshoek
555.688760.894 760.894
2017
70.925
2017
2017
778.706
2017
555.688-
849.631
-
3 Projecten > 2020 Ammerzoden, Onderwaard
919.132
Ammerzoden, Bufferzone Uilecoten II
200.000
Kerkdriel, De Akker
-
2020 2020
280.000- na 2020 1) 200.000
794.061-
Velddriel, Klompemakershof II
239.8891.119.132
na 2020 794.061239.889-
1.033.950-
200.000
1.313.950-
4. Overige projecten Hedel, Drielseweg 21
166.751
2013
166.751
Algemene voorziening
TOTAAL GENERAAL
1) Ammerzoden, Onderwaard 2) Kerkdriel Noord West 3) Kerkdriel Noord Oost
-
532.885 532.885
57.734-
2.277.008
3.308.943-
2013 -
57.734-
1.719.627
3.033.255-
Gelet op termijn is geen prognose gegeven Geen prognose afgegeven i.v.m. aanpassing exploitatie Geen prognose afgegeven i.v.m. aanpassing exploitatie
Voorziening grondexploitaties algemeen Ultimo 2011 is voor een viertal exploitaties een voorziening gevormd van ruim € 2,4 miljoen. Bij de jaarrekening 2012 is aan deze voorziening nog een bedrag toegevoegd van € 900.000 waardoor de totale voorziening per 1-1-2013 € 3.308.943 bedraagt. Deze is gevormd in overleg met onze accountant en gebaseerd op het achterblijven van de te verwachten grondverkopen. Door de, in deze paragraaf, beschreven ontwikkelingen in Ammerzoden (Noord en Onderwaard) wordt deze voorziening per saldo verlaagd met € 275.688 en komt deze ultimo 2013 op € 3.033.255.
68
Algemene risico’s (conjuncturele en of marktrisico’s) Zowel bij de jaarrekening 2012 als bij de halfjaarlijkse rapportage 2013 is gewezen op de risico’s die de gemeente Maasdriel nog steeds kent. Hiervoor is al aangegeven dat in de meeste gevallen is ingespeeld op de verschillende scenario’s. Ook is reeds aangegeven dat de invloed van de economische crisis nog immer merkbaar is. De afgelopen jaren zijn een aantal maatregelen genomen die effect hebben gesorteerd op de exploitaties. De rentelasten zijn in 2013 verlaagd met 0,5% tot 4%. Dit zal in 2014 verder worden doorgezet met opnieuw 0,5% tot 3,5%. Ook zijn verkoop bevorderende maatregelen genomen door aansluiting bij het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting. Hier kunnen starters een lening krijgen onder bepaalde voorwaarden. Deze lening is een aanvulling op de “normale” hypotheek, die het starters op de woningmarkt makkelijker maakt een passende woning te kopen. In december 2013 heeft de gemeenteraad dit besluit genomen. De mate van verkoop van gronden blijft essentieel voor de verschillende exploitatieopzetten. Ook het moment waarop verkopen plaatsvinden is van groot belang voor het resultaat. Een hoge boekwaarde heeft als gevolg van rentebijschrijving een negatieve invloed op de financiering van de totale bouwgrondexploitatie. Kerkdriel Noord is een van de plannen waar de rente inmiddels een grote rol speelt binnen de grondexploitatie. Zoals reeds eerder aangegeven worden beide exploitaties nu opnieuw herzien. Aan de hand van de plannen worden de exploitaties opnieuw vastgesteld en zullen verschillende scenario´s worden doorgerekend, waarbij verschillende elementen (prijsniveau, haalbaarheid verkopen, reeds gevormde voorzieningen, enz.) de revue zullen passeren. Strategische aankopen In 2013 zijn naast de nog noodzakelijke aankopen voor de verdere ontwikkeling van Kerkdriel Noord geen aankopen gedaan.
69
70
Jaarrekening
71
Balans Tabel 22 – Balans (bedragen in € )
2013
Activa
2012
Vaste activa • Immateriële vaste activa
0
0
• Materiële vaste activa
40.871.798
43.333.427
• Financiële vaste activa
17.902.676
15.092.841
Totaal vaste activa
58.774.474
58.426.268
16.293.671
21.181.937
5.110.238
3.557.699
Vlottende activa • Voorraden • Vorderingen • Liquide middelen
11.340
9.389
4.002.954
3.425.295
Totaal vlottende activa
25.418.203
28.174.321
Totaal activa
84.192.677
86.600.589
2013
2012
22.110.278
19.436.688
-568.564
562.730
21.541.714
19.999.418
• Overlopende activa
Passiva
Vaste financieringsmiddelen • Eigen vermogen • Saldo van de rekening subtotaal Eigen Vermogen • Voorzieningen
9.858.605
9.781.441
• Vaste schulden
42.207.831
46.469.926
52.066.436
56.251.367
73.608.150
76.250.785
• Vlottende schulden
7.197.311
6.923.478
• Overlopende passiva
3.387.216
3.426.326
Totaal vlottende passiva
10.584.527
10.349.804
Totaal passiva
84.192.677
86.600.589
subtotaal Vreemd Vermogen Totaal vaste financieringsmiddelen Vlottende passiva
72
Exploitatierekening- of programmarekening Tabel 23 – Exploitatierekening (bedragen in €) Programma
Begroting
Lasten 1 Bestuur
2.282.503
Begroting primitief na wijziging
Baten 1 Bestuur
2.463.910
Werkelijk
Afwijking
2.476.751
12.841
0
0
48.836
48.836
Saldo 1 Bestuur
-2.282.503
-2.463.910
-2.427.915
35.995
Lasten 2 Dienstverlening
1.726.829
1.696.087
1.702.402
6.315
Baten 2 Dienstverlening
1.041.185
1.022.020
911.726
-110.294 -116.609
Saldo 2 Dienstverlening Lasten 3 Openbare orde en veiligheid Baten 3 Openbare orde en veiligheid Saldo 3 Openbare orde en veiligheid Lasten 4 Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving
-685.644
-674.067
-790.676
1.716.952
1.935.862
1.925.957
-9.905
20.180
66.566
92.194
25.628
-1.696.772
-1.869.296
-1.833.763
35.533
13.641.964
9.718.803
9.425.196
-293.607 -274.682
Baten 4 Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving
5.379.571
5.181.130
4.906.448
Saldo 4 Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving
-8.262.393
-4.537.673
-4.518.748
18.925
Lasten 5 Onderwijs en jeugd
4.274.288
4.211.233
3.955.891
-255.342
Baten 5 Onderwijs en jeugd
1.109.902
987.401
927.163
-60.238
Saldo 5 Onderwijs en jeugd
-3.164.386
-3.223.832
-3.028.728
195.104
Lasten 6 Sport, recreatie, cultuur en welzijn
3.322.577
3.847.756
3.793.892
-53.864
616.187
615.752
679.163
63.411
-2.706.390
-3.232.004
-3.114.729
117.275
Lasten 7 Zorg en volksgezondheid
10.186.087
10.376.244
10.860.151
483.907
Baten 7 Zorg en volksgezondheid
4.725.236
4.820.236
5.769.316
949.080
Saldo 7 Zorg en volksgezondheid
-5.460.851
-5.556.008
-5.090.835
465.173
Baten 6 Sport, recreatie, cultuur en welzijn Saldo 6 Sport, recreatie, cultuur en welzijn
Lasten 8 Ruimte, volkshuisvesting en economie
7.132.923
7.284.459
5.245.207
-2.039.252
Baten 8 Ruimte, volkshuisvesting en economie
5.146.915
5.296.391
4.057.950
-1.238.441
Saldo 8 Ruimte, volkshuisvesting en economie
-1.986.008
-1.988.068
-1.187.257
800.811
726.981
878.421
1.175.951
297.530
Baten 9 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien
23.340.350
23.602.149
24.710.898
1.108.749
Saldo 9 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien
22.613.369
22.723.728
23.534.947
811.219
Totaal lasten
45.011.104
42.412.775
40.561.398
-1.851.377
Totaal baten
41.379.526
41.591.645
42.103.694
512.049
Saldo baten en lasten
-3.631.578
-821.130
1.542.296
2.363.426
Toevoegingen aan reserves
1.080.071
2.146.096
5.096.460
2.950.364
Onttrekkingen aan reserves
4.711.649
2.273.463
2.985.600
712.137
Saldo reservemutaties
3.631.578
127.367
-2.110.860
-2.238.227
0
-693.763
-568.564
125.199
Lasten 9 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien
Resultaat
73
Algemene toelichting Waarderingsgrondslagen Activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij hierna anders wordt vermeld. Activa algemeen Activa worden gewaardeerd op basis van de verkrijging- of vervaardigingprijs. De verkrijgingprijs omvat de inkoopprijs en de bijkomende kosten. De vervaardigingprijs omvat de aanschaffingskosten van de gebruikte grond- en hulpstoffen en de overige kosten, die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. In de vervaardigingprijs is een opslag voor de indirecte kosten opgenomen, evenals de rente die over het tijdvak dat aan de vervaardiging van het actief kan worden toegerekend. Op de balans worden de activa onderscheiden in vaste en vlottende activa, al naar gelang zij zijn bestemd om de uitoefening van de werkzaamheid van de gemeente duurzaam te dienen. Naar verwachting duurzame waardeverminderingen van vaste activa worden onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar in aanmerking genomen. Voorraden en deelnemingen worden tegen de marktwaarde gewaardeerd, als de marktwaarde lager is dan de verkrijging- of vervaardigingprijs. Een actief dat buiten gebruik wordt gesteld wordt afgewaardeerd op het moment van buitengebruikstelling, als de restwaarde lager is dan de boekwaarde. Materiële vaste activa Bij de materiële vaste activa wordt onderscheid gemaakt tussen investeringen met een economisch nut en investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut. Investeringen met een economisch nut Investeringen hebben een economisch nut als ze verhandelbaar zijn en/of als ze kunnen bijdragen aan het genereren van middelen. Alle investeringen met een economisch nut (uitgezonderd kunstvoorwerpen met een cultuurhistorische waarde) worden voor het bedrag van de investering geactiveerd, verminderd met eventuele bijdragen van derden die in directe relatie staan met de investering. Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut Investeringen met een maatschappelijk nut in de openbare ruimte, zoals (inrichting) wegen, waterwegen, civiele werken en openbaar groen, worden, gelet op de financiële situatie, geactiveerd, conform het gemeentelijk vastgestelde activering-, waardering- en afschrijvingsbeleid. De beoordeling hiervan vindt per individuele investering plaats door de gemeenteraad. De dekking voor deze investeringen wordt verkregen door de inzet van de bestemmingsreserve Nieuw Beleid. Reeds vóór 2004 geactiveerde investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut blijven wel geactiveerd. Financiële vaste activa In de balans worden onder de financiële vaste activa afzonderlijk opgenomen: kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen, gemeenschappelijke regelingen en overige verbonden partijen; leningen aan woningbouwcorporaties, deelnemingen, overige verbonden partijen en overige langlopende leningen; overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer en bijdragen aan activa in eigendom van derden. Eventuele voorzieningen wegens oninbaarheid worden met de nominale waarde van de leningen verrekend. Bijdragen aan activa in eigendom van derden Bijdragen aan activa in eigendom van derden worden alleen geactiveerd als de investering bijdraagt aan de publieke taak, de derde zich heeft verplicht tot het daadwerkelijk investeren op een wijze zoals is overeengekomen en de bijdrage kan worden teruggevorderd, als de derde in gebreke blijft of de gemeente anders recht kan doen gelden op de activa die samenhangen met de investering.
74
Voorraden Bouwgrond De voorraad bouwgrond is gesplitst in nog niet in exploitatie genomen bouwgronden en onderhanden werken (bouwgrond in exploitatie). De als “onderhanden werken” opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingprijs. De vervaardigingprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouw- en woonrijp maken), evenals de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. De niet in exploitatie genomen gronden worden ook gewaardeerd tegen de vervaardigingprijs. Vorderingen Eventuele voorzieningen wegens oninbaarheid worden met de nominale waarde van de vorderingen verrekend. Het onderscheid tussen vorderingen en financiële vaste activa wordt gevormd door de looptijd, vorderingen hebben een rentetypische looptijd van korter dan één jaar. Overlopende activa Hierin zijn opgenomen vooruitbetaalde bedragen voor nog te ontvangen goederen of diensten. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd, op basis van de meest actuele berekeningen, voor: • verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten; • op de balansdatum bestaande risico’s van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten; • kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. Vaste schulden In de vorige comptabiliteitsvoorschriften (CV 95) lag het onderscheid tussen langlopende en kortlopende schulden bij twee jaar. In het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) is dit onderscheid gelegd bij één jaar en wordt er van vaste en vlottende schulden gesproken. Vlottende schulden De netto vlottende schulden bestaan uit kasgeldleningen, bank- en girosaldi en overige schulden met een rentetypische looptijd van korter dan één jaar. Overlopende passiva Onder de overlopende passiva worden verplichtingen opgenomen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in een volgende begrotingsjaar tot betaling komen, met uitzondering van jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume. Tot de overlopende passiva horen ook de van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden.
Grondslagen voor resultaatbepaling en resultaatbestemming Bij de bepaling van het resultaat wordt het stelsel van baten en lasten gehanteerd. Kapitaallasten De kapitaallasten bestaan uit afschrijvingen en toegerekende rente. Afschrijvingen Op vaste activa met een beperkte gebruiksduur wordt jaarlijks afgeschreven volgens een stelsel dat is afgestemd op de verwachte toekomstige gebruiksduur. Op investeringen in de openbare ruimte met
75
een maatschappelijk nut kan extra worden afgeschreven. De beoordeling hiervan vindt per individuele investering plaats door de gemeenteraad. Geactiveerde kosten voor onderzoek en ontwikkeling voor een bepaald actief en het saldo van agio en disagio worden lineair in maximaal 5 jaar afgeschreven. Kosten voor het afsluiten van geldleningen worden in één jaar afgeschreven. De materiële vaste activa met economisch nut worden lineair afgeschreven in relatie tot de economische levensduur. In de financiële verordening zijn deze voor afzonderlijke soorten activa als volgt vastgesteld. • automatiseringsapparatuur: conform beheerplan • bedrijfsmiddelen: 10 jaar • sportvelden: 20 jaar • brandweermaterieel: conform beheerplan • nieuwbouw gebouwen / bedrijfsruimten: 40 jaar • software: 7 jaar • hardware: 4 jaar • straatverlichting: 20 jaar • riolering: conform beheerplan • wegen: conform beheerplan • gronden en terreinen: geen Bijdragen in activa van derden, opgenomen onder de financiële vaste activa, worden afgeschreven conform de onderverdeling onder materiële vaste activa. Het eerste jaar na het jaar van ingebruikname van het activum wordt gestart met de afschrijving. Toegerekende rente Bij de berekening van de kapitaallasten is een voorcalculatorisch rentepercentage (rekenrente) gehanteerd van 4% (2012 4,5%). Bij de bepaling van dit rentepercentage is over het eigen vermogen een rente berekend van eveneens 4% (2012 4,5%). De bespaarde rente wordt ten gunste gebracht van de algemene dekkingsmiddelen, evenals het verschil tussen rekenrente en de werkelijke rentekosten van de opgenomen gelden. Een deel hiervan wordt via de resultaatbestemming ten gunste gebracht van de reserves. Resultaat bouwgrondexploitaties Winstneming vindt plaats op het moment dat de exploitatie van een complex wordt beëindigd of wanneer tussentijds met redelijke zekerheid vast te stellen is, dat er winst gerealiseerd wordt. In dat geval wordt het saldo van de negatieve boekwaarde, na aftrek van de nog te verwachten kosten, als winst genomen. Wanneer echter verliezen worden verwacht, wordt hiervoor direct ten laste van het rekeningresultaat een voorziening gevormd. De dekking hiervoor wordt via resultaatbestemming gevormd door een bijdrage uit de bestemmingsreserve bouwgrondexploitatie. De positieve resultaten van bouwgrondexploitatie worden via resultaatbestemming toegevoegd aan de reserve bouwgrondexploitatie. Indien het door de raad bepaalde maximum van deze reserve wordt bereikt wordt het resultaat toegevoegd aan de algemene reserve. Resultaatbestemming Bij de resultaatbestemming wordt onderscheid gemaakt tussen vooraf, in de begroting, bepaalde toevoegingen aan en onttrekkingen uit reserves en de bestemming van het jaarrekeningresultaat. De vooraf bepaalde mutaties worden in de reserves verwerkt en het jaarrekeningresultaat wordt afzonderlijk op balans gepresenteerd. Het voorstel van het college over de bestemming van dit jaarrekeningresultaat is op pagina 108 onder de overige gegevens opgenomen.
76
Toelichting op de balans 1) Immateriële vaste activa Tot en met 2006 werden onder deze post de voorbereidingskosten van de grondexploitaties opgenomen. Sinds 2007 worden deze opgenomen onder de post voorraden.
2) Materiële vaste activa De opbouw van deze post is als volgt: Tabel 24 – Opbouw materiële vaste activa (bedragen in €)
Materiële vaste activa
Investeringen met een economisch nut Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut Totaal
2013
2012
37.645.162 3.226.637 40.871.798
41.423.397 1.910.031 43.333.427
Boekwaarde per 1 januari 2013 Corr. Boekwaarde 1-1 andere balanscode Investeringen Desinvesteringen of overige mutaties Afschrijvingen Bijdragen van derden Afwaarderingen wegens duurzame waardeverminderingen Boekwaarde per 31 december 2013
Totaal
activa
Overige materiële vaste
Machines, apparaten en
Vervoer-middelen
werken
Grond-, weg- en
waterbouw-kundige
Bedrijfsgebouwen
Investeringen met een economisch nut
Gronden en terreinen
Tabel 25 – Verloopoverzicht materiële vaste activa (bedragen in € 1.000)
installaties
Het verloop van de afzonderlijke posten is in de volgende tabel opgenomen.
3.429 21.563 0 0 0 329 -251 -106 -92 -722 0 -2.489 0
13.463 0 805 0 -375 0
257 -182 0 -5 -26 0 0
780 219 57 0 -191 -473 0
1.931 41.423 -37 0 82 1.273 0 -362 -321 -1.727 0 -2.962 0 0
3.086 18.575
13.893
44
392
1.655 37.645
77
Overige materiële vaste
Totaal
installaties
Machines, apparaten en
Vervoer-middelen
werken
Grond-, weg- en
waterbouw-kundige
Bedrijfsgebouwen
activa
Boekwaarde per 1 januari 2013 Corr. Boekwaarde 1-1 andere balanscode Investeringen Desinvesteringen of overige mutaties Afschrijvingen Bijdragen van derden (o.a. prov. Gld) Afwaarderingen wegens duurzame waardeverminderingen Boekwaarde per 31 december 2013
Gronden en terreinen
Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut
162 3 53 -2 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0
1.681 -3 1.941 -388 -6 -214 0
0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0
67 0 0 -5 -62 0 0
1.910 0 1.994 -395 -68 -214 0
216
0
3.011
0
0
0
3.227
Van de materiële vaste activa zijn de volgende in erfpacht uitgegeven: • recreatiegebied De Zandmeren te Kerkdriel; • de golfbaan en de ijsbaan te Kerkdriel; • het Jeu de boules terrein en de tennisbanen te Ammerzoden; • het Kleindier-wandelpark (nachtverblijven) en de tennisbanen te Hedel. De aanschafwaarde van de materiële vaste activa bedraagt € 59.579.000 (2012: € 60.911.000), de cumulatieve afschrijving bedraagt € 18.623.000 (2012: € 17.581.000).
3) Financiële vaste activa De opbouw van deze post is als volgt: Tabel 26 – Opbouw financiële vaste activa (bedragen in €)
Financiële vaste activa
Kapitaalverstrekkingen aan: • deelnemingen • gemeenschappelijke regelingen • overige verbonden partijen Leningen aan: • woningbouwcorporaties • deelnemingen • overige verbonden partijen Overige langlopende leningen Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één of langer Bijdragen aan activa in eigendomvan derden Totaal
Het verloop van deze post is als volgt:
78
2013
2012
60.024 0 0
60.024 0 0
7.540.172 0 0 9.640.987 0 661.494 17.902.676
3.176.461 0 0 11.134.951 0 721.405 15.092.841
Tabel 27 – Verloop financiële vaste activa (bedragen in €)
15.092.841 3.788.161 0 -978.326 0 0 0 17.902.676
Boekwaarde per 1 januari 2013 Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen en aflossingen Bijdragen van derden Afwaarderingen wegens duurzame waardevermindering Overheveling naar post voorraden Boekwaarde per 31 december 2013
Het kortlopende deel van de financiële vaste activa bedraagt € 4.297.000 (2012 € 699.000). e De forse stijging is een gevolg van het verstrekken van een 2 lening aan Woningstichting Maasdriel in het kader van het centrumplan.
4) Voorraden De opbouw van deze post is als volgt: Tabel 28 – Opbouw voorraden (bedragen in €)
Voorraden
Grond- en hulpstoffen • niet in exploitatie genomen bouwgronden • overige grond- en hulpstoffen Onderhanden werk (bouwgrond in exploitatie) Voorziening op onderhanden werk Gereed product en handelsgoederen Vooruitbetalingen Totaal
2013
2012
2.986.013 0 16.340.914 -3.033.255 0 0 16.293.671
8.692.862 0 15.798.018 -3.308.943 0 0 21.181.937
Het verloop van de bouwgronden in exploitatie is als volgt: Tabel 29 – Verloop bouwgronden in exploitatie (bedragen in €)
Boekwaarde per 1 januari 2013 Vermeerderingen Verminderingen Boekwaarde per 31 december 2013 Geraamde nog te maken kosten, incl. rente Geraamde opbrengsten Geraamd eindresultaat
15.798.018 881.286 -338.390 16.340.914 16.664.641 -31.747.935 1.257.620
De geraamde nog te maken kosten en de geraamde opbrengsten zijn gebaseerd op kostprijsberekeningen van de bouwgrondexploitaties die recent zijn opgemaakt. De reserve Bouwgrondexploitaties vormt een buffer om zachte risico’s van zowel in exploitatie genomen gronden als nog niet in exploitatie genomen gronden af te dekken. Deze reserve bedroeg ultimo 2012 slechts € 29.000. In 2013 is deze gegroeid naar € 866.000. In 2013 is de reserve verhoogd met € 30.000 als voordelig resultaat op nog te betalen lasten m.b.t. het "Ceaciliaplein" te Ammerzoden, met € 556.000 als gevolg van vrijval van de eerder gevormde verliesvoorziening voor Ammerzoden Noord en met € 531.000 als gevolg van het positief afsluiten van het project Drielseweg 21. De reserve Bouwgrondexploitatie is tot slot verlaagd met € 280.000 i.v.m. het uitstellen in de tijd van Ammerzoden Onderwaard..
79
Er bestaat buiten deze reserve nog steeds een algemene verliesvoorziening van € 3.033.000. Deze is in 2013 verlaagd met het hiervoor genoemde bedrag van € 556.000 en verhoogd met het ook genoemde bedrag van € 280.000. Tot deze verlaging van de verliesvoorziening wordt besloten tegelijk met vaststelling van deze jaarrekening 2013. Zie ook het voorstel van het college betreffende de bestemming van het jaarrekeningresultaat op pagina 108. Voor een inschatting van de risico’s op bouwgrondexploitaties wordt verwezen naar de paragraaf weerstandsvermogen, waarin de risicoparagraaf is opgenomen. Tabel 30 – Verloop bouwgronden niet in exploitatie (bedragen in €)
Boekwaarde per 1 januari 2013 Vermeerderingen Verminderingen Boekwaarde per 31 december 2013
8.692.862 615.283 -6.322.132 2.986.013
In 2013 is weinig geïnvesteerd in bouwgronden (nog) niet in exploitatie. De voorraad niet in exploitatie genomen bouwgronden kent per 1-1-2013 een gemiddelde vierkant meterprijs van € 27,58. Bij de verminderingen vallen op de projecten Drielseweg 21 en Centrumplan. Deze projecten zijn in 2013 afgesloten en maken geen deel meer uit van de boekwaarden per 31-12-2013. M.b.t. Ammerzoden Noord zijn gronden verkocht in 2013. De voorraad niet in exploitatie genomen bouwgronden kent per 31-12-2013 een gemiddelde vierkante meterprijs van € 20,88.
5) Vorderingen De opbouw van deze post is als volgt: Tabel 31 – Opbouw vorderingen (bedragen in €)
Vorderingen
Vorderingen op openbare lichamen Verstrekte kasgeldleningen Rekening-courantverhoudingen met niet financiële instellingen Overige vorderingen Overige uitzettingen Totaal
2013
2012
1.021.983 0 0 4.088.255 0 5.110.238
0 0 0 3.557.699 0 3.557.699
In de overige vorderingen is opgenomen een vordering op de Belastingdienst van ruim € 2,8 mln in het kader van het BTW compensatiefonds. Deze vordering wordt 1-7-2014 voldaan. Bij de waardering van deze vorderingen is rekening gehouden met een correctie voor dubieuze debiteuren van € 72.000 (2012 € 352.000). Dit gaat vooral over opgelegde dwangsommen. De vorderingen op verbonden partijen bedragen: - Veiligheidsregio Gelderland-Zuid - Sociale Dienst Bommelerwaard (declaratie salarisadministratie)
€ €
15.000 4.000
6) Liquide middelen Onder deze post zijn de kas- en banksaldi opgenomen van de gemeente.
7) Overlopende activa Onder deze post zijn vooruitbetaalde bedragen opgenomen voor nog te ontvangen goederen of diensten voor in totaal € 4.003.000 (2012: € 3.426.000).
80
8) Eigen vermogen De opbouw van deze post is als volgt: Tabel 32 – Opbouw eigen vermogen (bedragen in €)
Eigen vermogen
Algemene reserve Egalisatiereserves Overige bestemmingsreserves Totaal
2013
2012
4.829.443 0 17.280.835 22.110.278
4.395.980 0 15.040.707 19.436.688
In bijlage 1 op pagina 113 van dit jaarverslag is een specificatie opgenomen, waarin per reserve het verloop gedurende het jaar is weergegeven. Algemene reserve De algemene reserve dient als buffer voor het tijdelijk opvangen van negatieve exploitatieresultaten en van onvoorziene ontwikkelingen. De onder- en bovengrens wordt bepaald door het minimaal benodigde weerstandsvermogen, dat jaarlijks wordt bepaald n.a.v. een risico-inventarisatie. Voor een toelichting op de mutaties via de resultaatgebieden wordt verwezen naar de overige gegevens op pagina 106 t/m 107. Voor de berekening van de rentetoevoeging wordt verwezen naar bijlage 1 op pagina 113. Egalisatiereserve Egalisatiereserves kosten Gemeenten kennen bepaalde lasten die van jaar tot jaar grote schommelingen kunnen vertonen. Voorbeelden hiervan zijn investeringen in automatisering. Om te voorkomen dat deze jaarlijkse schommelingen een evenwichtige exploitatie verstoren is er voor gekozen om ook deze activiteiten te egaliseren via reserves. In relatie tot het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) zijn de egalisatiereserves onder de bestemmingsreserves verantwoord. Overige bestemmingsreserves De overige bestemmingsreserves zijn onderverdeeld in: • egalisatiereserves kosten; • nieuw beleid; • structurele dekking van het exploitatiesaldo via bespaarde rente; • incidentele dekking van het exploitatiesaldo via resultaatbestemming door vrijval van de reserve; • structurele dekking van kapitaallasten; • dekking van specifieke incidentele lasten; • buffer voor risico’s die niet redelijkerwijs zijn in te schatten; • overige.
81
10) Voorzieningen De opbouw van deze post is als volgt: Tabel 33 – Opbouw voorzieningen (bedragen in €)
Voorzieningen
Verplichtingen en verliezen Risico's Gelijkmatige verdeling van lasten Bijdragen met een bestedingsverplichting
2013
2012
3.906.346 0 5.941.277 10.981 9.858.605
3.757.017 0 6.013.443 10.981 9.781.441
In bijlage 2 op pagina 117 van dit jaarverslag is een specificatie opgenomen, waarin per voorziening het verloop gedurende het jaar is weergegeven. Verplichtingen en verliezen Deze voorzieningen worden gevormd voor verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten. Risico’s Deze voorzieningen worden gevormd voor risico’s van bepaalde te verwachten verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op balansdatum redelijkerwijs is te schatten. In deze categorie worden momenteel geen voorzieningen aangehouden. Gelijkmatige verdeling van lasten Deze voorzieningen worden gevormd voor kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatig verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. Momenteel zijn dat de voorzieningen Riolering, IBOR (Wegen) en Gebouwenbeheer.
11) Vaste schulden De opbouw van deze post is als volgt: Tabel 34 – Opbouw vaste schulden (bedragen in €)
Vaste schulden
Obligatieleningen Onderhandse leningen van: • binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen • binnenlandse banken en overige financiële instellingen • binnenlandse bedrijven • overige binnenlandse sectoren • buitenlandse instellingen, fondsen, banken, bedrijven en overige Door derden belegde gelden Waarborgsommem Overige vaste schulden Totaal
2013
2012
0
0
1.134.451 41.073.381 0 0
1.406.719 44.611.707 0 0
0 0 0 0 42.207.831
0 0 0 451.500 46.469.926
De rentelast over 2013 van de vaste schulden bedraagt € 1.480.000 (2012: € 1.541.000).
82
12) Vlottende schulden De vlottende schulden kunnen als volgt worden gespecificeerd: Tabel 35 – Specificatie vlottende schulden (bedragen in €)
Vlottende schulden
Crediteuren Overige vlottende schulden Liquide middelen Totaal
2013
2012
2.652.188 47.559 4.497.565 7.197.311
2.984.767 54.543 3.884.168 6.923.478
13) Overlopende passiva De overlopende passiva kunnen als volgt worden gespecificeerd: Tabel 36 – Specificatie overlopende passiva (bedragen in €)
Overlopende passiva
Salarissen en sociale lasten Sociale uitkeringen Nog te betalen bedragen Vooruit ontvangen bedragen Totaal
83
2013
2012
-651 180.208 2.357.890 849.770 3.387.216
20.282 245.826 2.336.301 823.917 3.426.326
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Borg- en garantstellingen leningen Bij borgstellingen wordt altijd waarborg over een bepaald bedrag verleend. Bij garantstellingen kan in principe ook een garantstelling gedaan worden zonder een maximum bedrag aan te geven. De opbouw van deze post is als volgt: Tabel 37 – Opbouw borg- en garantstellingen leningen (bedragen in € 1.000)
oorspronkelijk bedrag
percentage borgstelling
2013
2012
39.398
40.603
Borgstellingen • woningbouw
98.006
50%
• particulieren • overige
16.670
100%
Garantstellingen Totaal
0
0
2.111
2.334
543
543
42.052
43.479
In 2013 zijn geen betalingen gedaan in het kader van deze borg- en garantstellingen. Meerjarige verplichtingen De volgende financiële verplichtingen blijken niet uit de balans: • langlopende huur- en leasecontracten (gebouwen, kopieermachines, etcetera); • meerjarensubsidies (waarderingssubsidie, etcetera). De financiële consequenties van deze verplichtingen zijn in de meerjarenbegroting opgenomen.
84
Toelichting op de exploitatie of programma’s In de programmabegroting 2013 zijn de volgende programma's gedefinieerd. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Bestuur Dienstverlening Openbare orde en veiligheid Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving Onderwijs en jeugd Sport, recreatie, cultuur en welzijn Zorg en volksgezondheid Ruimte, volkshuisvesting en economie Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Bedrijfsvoering
Structurele effecten van de ontwikkelingen in 2013 Binnen de verschillen die per programma ten opzichte van de begroting zijn ontstaan is een onderscheid te maken tussen ontwikkelingen met een incidenteel en structureel karakter. De volgende tabel geeft hiervan een totaaloverzicht. Per programma worden deze verschillen verder toegelicht. Begroot was een tekort van € 693.763, dit had met name een incidenteel karakter. Het werkelijke tekort is € 568.564. Het verschil van € 125.199 kan al volgt uitgesplitst worden Tabel 38 – incidentele en structurele verschillen (bedragen in euro's)
Incidenteel Structureel
1 Bestuur 2 Dienstverlening 3 Openbare orde en veiligheid 4 Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving 5 Onderwijs en jeugd 6 Sport, recreatie, cultuur en welzijn 7 Zorg en volksgezondheid 8 Ruimte, volkshuisvesting en economie 9 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 10 Bedrijfsvoering
35.995 -87.001 35.533 -35.621 195.104 124.775 395.173 90.269 -348.387 -291.977 113.863
Totaal
-29.608 48.444 -7.500
11.336
Totaal
35.995 -116.609 35.533 12.823 195.104 117.275 395.173 90.269 -348.387 -291.977 125.199
Overschrijdingen per programma Binnen de volgende programma's is er sprake van een overschrijding van de lasten. Tabel 39 – Overschrijding lasten programma (bedragen in euro's) Verschil lasten
Verschil baten
Verschil reserves
Saldo
12.841 6.315 483.907 297.530
48.836 -110.294 949.080 1.108.749
0 0 -70.000 -1.159.606
35.995 -116.609 395.173 -348.387
1 Bestuur 2 Dienstverlening 7 Zorg en volksgezondheid 9 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien
85
De overschrijdingen van de lasten van de programma's Bestuur en Zorg en volksgezondheid worden gecompenseerd door de baten binnen het programma. Die lasten binnen het programma Dienstverlening zijn besteed in het kader van de doelstellingen van het programma. De overschrijding binnen Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien wordt veroorzaakt door de overschrijdingen op de bedrijfsvoeringskosten.
86
1. Bestuur Toelichting op de lasten en baten De verschillen ten opzichte van de begroting na wijziging worden geanalyseerd en toegelicht bij afwijkingen groter dan 10% en met een minimum van € 10.000. Tabel 40 – Verschillenanalyse programma 1 Bestuur (bedragen in €)
Raad College Griffie Bestuursondersteuning Planning en control Juridische control en risicomanagement Kabinet Rechtsbescherming Klachtenbehandeling Verkiezingen Voorlichting Rekenkamercommissie Overige Saldo
Verschil lasten 166.964 -198.005 111 8.882 -2.874 29.964 770 2.142 703 -4.736 7.958 -1.039 2.001 12.841
Verschil baten 1.099 47.721 0 0 0 0 16 0 0 0 0 0 0 48.836
Verschil reserves 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Saldo -165.865 x 245.726 x -111 -8.882 2.874 -29.964 x -754 -2.142 -703 4.736 -7.958 1.039 -2.001 35.995
Raad De vergoedingen aan gemeenteraadsleden zijn € 177.000 hoger dan geraamd. Oorzaak ligt in het overschrijden van de inwonersgrens 24.000. Hierin zijn ook nabetalingen van vorige jaren begrepen. Hiervoor is een stelpost opgenomen die op het product college is begroot. De overige lasten en baten zijn € 10.000 voordeliger. College De kosten voor het college zijn per saldo € 246.000 lager dan geraamd. Ook dit wordt veroorzaakt door het aantal inwoners (zie onder Raad): de loonkosten stijgen met € 31.000. Op dit product is een stelpost hiervoor opgenomen van € 220.000, die ook is bedoeld voor de verrekende raadsvergoeding. Er was een toevoeging aan de voorziening wachtgelden geraamd van € 59.000. Op grond van een recent herziene berekening blijkt dat deze in 2013 grotendeels achterwege kan blijven. Juridisch control Op het budget voor juridisch control worden de lasten verantwoord in verband met kosten voor externe juridische ondersteuning (advies en procedures). Dit kan van jaar tot jaar afwijken en is nauwelijks voorspelbaar of beïnvloedbaar. In de regel is het budget, gebaseerd op ervaringscijfers toereikend. In dit opzicht viel 2013 tegen, waardoor het budget met € 30.000 wordt overschreden. Dit als gevolg van een mediationzaak, het hoger beroep m.b.t. de schadeclaim stroomstoring, de aanbesteding van ODR-diensten, een schadeclaim en een incassozaak. De verschillen binnen dit programma hebben hoofdzakelijk een incidenteel karakter. De niet geanalyseerde verschillen binnen dit programma (individueel < € 10.000 en < 10% per product) bedragen per saldo € 13.902 nadelig. Investeringskredieten Aan dit programma zijn geen investeringskredieten gekoppeld.
87
2. Dienstverlening Toelichting op de lasten en baten De verschillen ten opzichte van de begroting na wijziging worden geanalyseerd en toegelicht bij afwijkingen groter dan 10% en met een minimum van € 10.000. Tabel 41 – Verschillenanalyse lasten en baten programma 2 Dienstverlening (bedragen in € )
Uittreksels en verklaringen Gemeentelijke basisadministratie Identificatie- en reisdocumenten Naturalisatie Rijbewijzen Huwelijksvoltrekkingen Burgerlijke stand (uittreksels) Algemene plaatselijke verordening Weekmarkt Begraven Bergingen begraafplaatsen Onderhoud begraafplaatsen Rijksmonumenten Gemeentelijke monumenten Drank-, horeca- en incidentele vergunningen Slopen Bouwen Omgevingsvergunning algemeen Afgifte gebruiksvergunningen Overige Saldo
Verschil lasten 1.856 -1.444 -3.098 3.877 -7.580 2.435 -115 -1.635 4.944 69 -1.060 6.409 0 -1.386 -15.536 0 80 0 0 18.499 6.315
Verschil baten -3.724 -2.588 -28.931 7.843 -23.650 -716 -777 355 -3.670 -29.539 0 0 0 0 -1.351 -233 -23.313 0 0 0 -110.294
Verschil reserves 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Saldo -5.580 -1.144 -25.833 3.966 -16.070 -3.151 -662 1.990 -8.614 -29.608 1.060 -6.409 0 1.386 14.185 -233 -23.393 0 0 -18.499 -116.609
x x
x
x x
Identificatie en reisdocumenten Het aantal aanvragen van reisdocumenten was in 2013 lager dan verwacht. Mogelijk is het nieuws, dat halverwege 2013 kwam, dat de reisdocumenten per begin 2014 een geldigheidsduur van 10 jaar zouden krijgen, hier debet aan. Mensen die aanschaf uit konden stellen, omdat bijvoorbeeld geen reis naar het buitenland werd ondernomen, kozen vaak voor uitstel. Daarnaast zijn in 2011 extra veel documenten aangevraagd vanwege de tijdelijke gratis afgifte van id-kaarten en in 2012 vanwege het verdwijnen van de kindbijschrijvingen. Deze documenten zijn pas in 2016 en 2017 verlopen. Rijbewijzen Het aantal rijbewijsaanvragen per jaar varieert behoorlijk. De afgifte van rijbewijzen is voor 10 jaar en de aantallen rijbewijzen die per jaar verlopen verschillen nogal. Het is lastig om rekening te houden met deze cyclische beweging, omdat geen rijbewijsgegevens in onze administratie voorhanden zijn. De RDW, die deze gegevens wel heeft deelt deze niet met gemeenten. Verondersteld wordt dat 2013 een jaar is waar weinig rijbewijzen zijn verlopen. Daarnaast is de keuringsleeftijd voor ouderen op 1 januari 2014 omhoog gegaan van 70 naar 75 jaar. Dat heeft ook tot uitstel van verlengen geleid. Er zijn in het laatste kwartaal van 2013 om diezelfde reden ook al een stuk minder eigen verklaringen verkocht. Begraven In 2013 zijn 28 mensen op gemeentelijke begraafplaatsen begraven. Dat waren er 59 in 2009, 43 in 2010, 38 in 2011 en 39 in 2012: een afname van het aantal begrafenissen. Oorzaak is een toename van het aantal crematies. Daarnaast zijn in 2013 minder rechten van graven verlopen dan in de voorgaande jaren. Ook zijn er minder verlopen rechten verlengd. Nabestaanden kiezen er vaker voor dan in het verleden om grafrechten na 20 jaar niet te verlengen. De kosten voor verlenging zijn aanzienlijk.
88
Drank-, horeca- en incidentele vergunningen Voor adviezen van derden is € 15.000 geraamd. Dit bedrag is ingezet voor de inhuur van tijdelijk personeel (onderdeel bedrijfsvoering). Bouwen Lagere leges omgevingsvergunning (activiteit bouwen) tot een bedrag van € 17.000 c.q. welstandleges tot een bedrag van € 6.000. De verschillen binnen dit programma hebben hoofdzakelijk een incidenteel karakter, met uitzondering van de baten op het product begraven. De overige niet geanalyseerde verschillen binnen dit thema (individueel < € 10.000 en < 10% per product) bedragen € 35.890 nadelig. Investeringskredieten Aan dit programma zijn geen investeringskredieten gekoppeld.
89
3. Openbare orde en veiligheid Toelichting op de lasten en baten De verschillen ten opzichte van de begroting na wijziging worden geanalyseerd en toegelicht bij afwijkingen groter dan 10% en met een minimum van € 10.000. Tabel 42 – Verschillenanalyse lasten en baten programma 3 Openbare orde en veiligheid (bedragen in €)
IV-beleid / Politie Brandweergarages Regionale brandweer Rampenbestrijding Overige beschermende maatregelen Saldo
Verschil lasten -5.709 7.727 17.188 -27.419 -1.692 -9.905
Verschil baten 1.130 0 24.498 0 0 25.628
Verschil reserves 0 0 0 0 0 0
Saldo 6.839 -7.727 7.310 27.419 x 1.692 35.533
Rampenbestrijding De bijdrage aan de Veiligheidsregio van € 23.000 voor rampenbestrijding is met ingang van 2013 verwerkt binnen het product Regionale brandweer en leidt daardoor binnen het product Rampenbestrijding tot een voordeel. Dit leidt niet tot een nadeel binnen het product Regionale brandweer omdat in het eerste jaar vanuit de gemeenschappelijke regeling nog niet de volledige bijdrage voor overhead (met name ICT) in rekening is gebracht. Voor de ICT werd namelijk nog gebruik gemaakt van de faciliteiten van de gemeente. Dit voordeel is dan ook incidenteel. De overige verschillen binnen dit programma hebben ook hoofdzakelijk een incidenteel karakter. De overige niet geanalyseerde verschillen binnen dit programma (individueel < € 10.000 en < 10% per product) bedragen per saldo € 8.114 voordelig. Investeringskredieten Aan dit programma zijn geen investeringskredieten gekoppeld.
90
4. Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving Toelichting op de lasten en baten De verschillen ten opzichte van de begroting na wijziging worden geanalyseerd en toegelicht bij afwijkingen groter dan 10% en met een minimum van € 10.000. Tabel 43 – Verschillenanalyse lasten en programma 4 Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving (bedragen in €)
Wegen, onderhoud Weg-en plantsoenmeubilair Straatverlichting Gladheidsbestrijding Straatreiniging Verkeersafzettingen Wegmarkeringen Verkeersborden/verkeerslichtregelinstallaties Bewegwijzering Verkeersveiligheidscoördinatie Beleidsadvies openbaar vervoer Openbaar groen Hertenkampen Landschapsbeleidsplan Riool(afvoer)recht Riolering Afvalverwerking Milieu algemeen Afval, water en energie Lucht en geluid Veiligheid en gezondheid Bodem Milieuzorg en milieucommunicatie Milieuvergunningen Handhaving milieuwetgeving Handhaving bouwen Handhaving bestemmingsplannen Saldo
Verschil lasten -76.006 -3.458 9.533 36.288 -4.170 -4.028 -1.139 1.053 -1.560 -412 -14.444 -21.328 9.515 13.571 -2.732 117.133 -336.344 11.613 30.508 -784 -2.288 -165 -321 -4.181 -49.279 238 -420 -293.607
Verschil baten -59.937 93 -17.183 0 0 -276 0 4.316 -1.165 0 0 1.591 1.754 21.000 -138.048 248.768 -370.838 2.478 30.508 -1.612 0 -1.084 0 0 0 4.953 0 -274.682
Verschil reserves 0 0 -6.102 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -6.102
Saldo 16.069 3.551 -32.818 -36.288 4.170 3.752 1.139 3.263 395 412 14.444 22.919 -7.761 7.429 -135.316 131.635 -34.494 -9.135 0 -828 2.288 -919 321 4.181 49.279 4.715 420 12.823
x x
x x
x
Straatverlichting De onderhoudskosten zijn € 10.000 hoger als gevolg van schades. Ook zijn door slijtage meer kosten ontstaan dan verwacht. De baten van afrekening voor elektriciteit, hiervoor was € 15.000 opgenomen, heeft nog niet plaatsgehad. Gladheidbestrijding De kosten voor gladheidbestrijding zijn € 36.000 hoger dan de raming. De oorzaak ligt in de weersomstandigheden in het voorjaar van 2013. Beleidsadvies openbaar vervoer. De kosten voor het beleidsadvies openbaar vervoer zijn € 14.000 lager. De lagere lasten sluiten aan bij de werkelijke kosten over 2011 en 2012. Openbaar groen Dit wordt vooral veroorzaakt door structureel € 34.000 aan lagere stortkosten. Overige onderhoudskosten, zoals maaien en onkruidbestrijding, zijn € 23.000 lager. De kosten voor aankoop en onderhoud van bomen zijn € 34.000 hoger.
91
Handhaving milieuwetgeving € 30.000 was geraamd voor controle verblijfplaats arbeidsmigranten met als doel eventueel verblijfsbelasting te kunnen gaan innen. Het onderzoek is goedkoper uitgevallen (€ 11.000) Ook is € 30.000 geraamd voor een BOA Drank- en Horecawet. In 2013 waren de regionale afspraken over aanpak en handhaving nog niet gereed. Ook waren er geen opgeleide BOA's beschikbaar. De verschillen binnen dit programma hebben hoofdzakelijk een incidenteel karakter, met uitzondering van de structurele voordelen op de producten Beleidsadvies openbaar vervoer en Openbaar groen voor in totaal € 48.444. De overige niet geanalyseerde verschillen binnen dit thema (individueel < € 10.000 en < 10% per product) bedragen € 4.713 nadelig. Investeringskredieten Tabel 44 geeft de investeringskredieten weer die aan dit programma zijn verbonden. Tabel 44 – Investeringskredieten programma 4 Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving (bedragen in €)
Investeringen Programma 4 Openbare ruimte, verkeer, mileu en handhaving
Krediet afge- Afgegeven Werkelijke geven in bekrediet uitgaven grotingswijz. incl.wijz. t/m 2013 nummer/jaar
Saldo
Af te sluiten investeringskredieten
• • • •
Realiseren grondwatermeetnet BOR-003 Riool De Kampen afk.traject
01/09
100.000
74.704
25.296
65/11+33/12
1.010.234
1.286.173
-275.939
65/11
1.500.000
1.109.047
390.953
06/98+06/03+0 4/04+01/08+01/ 10+65/11+2013 200006 64/11+66/11+ 33/12 32/12 + berap 12 2013200008
1.589.699
1.512.405
77.294
215.000
221.731
-6.731
176.435
185.239
-8.804
1.800
1.800
0
BOR-003 Wegen De Kampen afkoppeltraject Uitv. Convenant verkeerstructuur Hedel
• BOR-030 Riool HWA Hohorst Kerkdriel • Straatverlichting 2012 • Verlichting masten BS Ammerzoden • Verlichting armaturen BS Ammerzoden
2013200008
Totaal af te sluiten investeringskredieten
2.700
2.700
0
4.595.868
4.393.800
202.068
-475.762
-811.682
335.920
153.000
83.533
69.467
Lopende investeringskredieten
• Aanleg omleidingsroute Ammerzoden
• Diverse projecten verkeersveiligheid • • • •
01/06+01/07+ 01/10+05/10+ 07/10+65/11 1e burap 2007
Bereikbaarheid Zandmeren bij calamiteiten
2013200006
17.500
18.413
-913
Straatverlichting volgens verlichtingsplan
2013200008
140.500
114.865
25.635
Verkeersomgeving Meidoorn
2013200006
660.000
0
660.000
IUPProjecten
2013200008
6.412.102
2.253.177
4.158.925
6.907.340
1.658.306
5.249.034
Totaal lopende investeringskredieten
92
5. Onderwijs en jeugd Toelichting op de lasten en baten De verschillen ten opzichte van de begroting na wijziging worden geanalyseerd en toegelicht bij afwijkingen groter dan 10% en met een minimum van € 10.000. Tabel 45 – Verschillenanalyse lasten en programma 5 Onderwijs en jeugd (bedragen in €)
Huisvesting openbaar basisonderwijs Huisvesting bijzonder basisonderwijs Schoolbestuurlijke taken openbaar onderwijs Leerplicht Leerlingenvervoer Volwasseneneducatie Overige taken onderwijs Kinderopvang Peuterspeelzalen Peuterspeelzaal Het Knuffelhuske Peuterspeelzaal De Speeltol Peuterspeelzaal De W igwam Peuterspeelzaal Dikkertje Dap Centrum voor jeugd en gezin Overige Saldo
Verschil lasten -59 50.261 0 -16.157 -181.805 -43.908 -39.438 -6.012 7.274 -3 -61 -53 -16 -28.234 2.869 -255.342
Verschil baten 0 125.263 0 335 -153.349 -44.923 12.264 0 -47 0 0 0 0 219 0 -60.238
Verschil reserves 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Saldo 59 75.002 0 16.492 28.456 -1.015 51.702 6.012 -7.321 3 61 53 16 28.453 -2.869 195.104
x x x x
x
Onderwijshuisvesting In de eerste bestuursrapportage zijn de huurinkomsten van de brede scholen grotendeels afgeraamd in verband met leegstand. Dit was wat erg voorzichtig ingeschat. Over 2013 is uiteindelijk € 75.000 meer aan inkomsten gegeneerd dan begroot. Leerplicht In 2013 is beperkt uitvoering gegeven aan projecten ter versterking van de uitvoering van de leerplichtwet en de bestrijding van schooluitval. Dit leidt tot een incidenteel voordeel van € 16.492. Leerlingenvervoer De uitgaven voor aangepast vervoer zijn aanzienlijk gedaald. Dat komt doordat enerzijds meer vergoedingen worden verstrekt aan eigen vervoer, anderzijds door een zeer strak budgetbeheer. Ook de samenwerking met Zaltbommel levert voordelen op. Per saldo een voordeel van € 28.456. Het blijft overigens een openeindregeling, dus alles is afhankelijk van het aantal vervoersaanvragen. Overige taken onderwijs De Regio Rivierenland heeft in 2012 de afbouw van drie plusproducten logopedie goedgekeurd. De frictiekosten in verband met de afbouw logopedie zijn in de jaarrekening 2012 verwerkt. In 2013 levert deze afbouw een voordeel op van circa € 43.000. Centra voor jeugd en gezin De raming van de kosten is gebaseerd op de ontvangen uitkering van het Rijk. De werkelijk gemaakte kosten hebben minder bedragen. Dit leidt tot een incidenteel voordeel in 2013. Voor 2014 en verder wordt dit voordeel ingezet voor de transitie jeugdzorg. De verschillen binnen dit programma hebben hoofdzakelijk een incidenteel karakter. De overige niet geanalyseerde verschillen binnen dit thema (individueel < € 10.000 en < 10% per product) bedragen € 5.001 nadelig.
93
Investeringskredieten Tabel 46 geeft de investeringskredieten weer die aan dit programma zijn verbonden. Tabel 46 – Investeringskredieten programma 5 Onderwijs en jeugd (bedragen in €)
Investeringen Programma 5 Onderwijs en jeugd
Krediet afge- Afgegeven Werkelijke geven in bekrediet uitgaven grotingswijz. incl.wijz. t/m 2012 nummer/jaar
Saldo
01/06+01/10+ 06/11 07/10
Af te sluiten investeringskredieten
• Brede School Ammerzoden • Buiteninrichting brede school Velddriel • Onderwijsvoorzieningen Sint Odradaschool • Tijd voorziening BS Hoeksteen Well
3.402.635
3.679.476
-276.841 182
173.739
173.557
01/08
27.444
27.444
0
2013200008
170.550
170.550
0
3.774.368
4.051.027
-276.659
-15.608
Lopende investeringskredieten
• • • • • • •
Buiteninrichting brede school Ammerzoden
07/10
126.261
141.869
Haalbaarheidstudie De Meidoorn
09/10
10.038
7.881
2.157
Haalbaarheidstudie Mgr. Zwijsenschool
09/10
10.038
0
10.038
01/08
27.444
0
27.444
Berap 12
23.030
0
23.030 1.385.934
Voorziening huisvesting St Odradasch Planexploitatie BS Velddriel Vervangende nieuwbouw Meidoorn
uitbreiding 1e inr leerpk/meub Hoeksteen Totaal lopende investeringskredieten
2013200006
1.385.934
0
2013200008
17.339
0
17.339
1.600.084
149.750
1.450.334
Toelichting Brede School Ammerzoden Tabel 47 – Uitsplitsing investeringskrediet Brede School Ammerzoden (bedragen in €) Brede School Ammerzoden Investering Af te boeken boekwaarde gebouwen
Krediet
Werkelijk
Verschil
4.594.670
4.766.835
-172.165
399.342
336.657
62.685
4.994.012
5.103.492
-109.480
52.000
18.567
-33.433
Baten Subsidie RSP Onderhoudsbudget gymzaal Subsidie Rijk
50.000
50.000
0
485.000
294.464
-190.536
Bijdrage schoolbestuur onderhoud
299.927
419.220
119.293
Bijdrage reserve nieuw beleid boekwaarde
399.342
336.657
-62.685
Bijdrage reserve nieuw beleid eenmalige kosten
305.108
305.108
0
1.591.377
1.424.016
-167.361
3.402.635
3.679.476
-276.841
Saldo
Investering In totaal is er sprake van een overschrijding van € 276.841. € 172.165 hiervan wordt veroorzaakt door de overschrijding van het bouwkrediet door meerwerk op het gebouw, de installaties en door onvoorziene uitgaven. Door de latere start van de bouw is er een lagere af te boeken boekwaarde op de gebouwen, hetgeen een positief effect heeft op de totale investering. Hierdoor resteert een totale overschrijding van 2% op het investeringskrediet.
94
Opgemerkt moet worden dat het hier verantwoorde krediet ook de voorbereidingskosten in de haalbaarheidsfase omvat. Verschillende kosten in de overschrijding (o.m. kosten subsidioloog) zijn te verklaren door kosten die in de voorbereidingsfase van het traject zijn gemaakt. De overschrijding wordt veroorzaakt door kosten als: • Nadeel op de BTW ten gevolge van het tijdens de bouw verhoogde BTW-tarief van 19% naar 21%; • Diefstal van verwarmingsketels; afdekken eigen risico verzekering; • Tussentijdse aanpassingen in het bouwprogramma; deze hebben geleid tot aanvullende advieskosten voor architect en adviseurs (constructie en installatie); • Onvoorzien meerwerk in de bouw, aansluitingen en installaties; waar mogelijk is het meerwerk doorberekend aan de participanten; • Onvoorziene kosten tijdelijke huisvesting; correcties buitenterrein, extra verlichting, etc.; • Advieskosten ten behoeve van de opstelling van de huurovereenkomsten. De juridische kosten voor het economisch claimrecht van de grond zijn niet in de kosten van het krediet opgenomen. Deze zijn rechtstreeks in de exploitatie van de jaren 2012 en 2013 verwerkt. Baten Er is voor € 224.000 minder aan subsidies ontvangen dan begroot, zowel op de RSP-subsidie als voor de bijdrage van het rijk. In het krediet werden een subsidie vanuit de regio (RSP) en een voordeel van de subsidioloog ingezet ten gunste van de brede school Ammerzoden. In werkelijkheid zijn deze baten ingezet ten gunste van beide brede scholen (Velddriel en Ammerzoden), waardoor een extra negatief resultaat bij brede school Ammerzoden resteert. Als gevolg van de vertraagde oplevering heeft er een gedeeltelijke terugvordering plaatsgevonden op de rijkssubsidie op de brede school. Tegen deze terugvordering is beroep bij de rechtbank aangetekend. De zitting hiervoor heeft plaatsgevonden in april 2014. De hogere bijdrage van het schoolbestuur voor onderhoud van € 119.293 is slechts een boekhoudkundig voordeel. De bijdrage van het schoolbestuur die we de komende jaren ontvangen is in één keer ten gunste van het krediet gebracht. Hierdoor worden de kapitaallasten de komende jaren lager. Daartegenover staat dat de komende jaren de bijdrage van het schoolbestuur niet meer ten gunste van de exploitatie gebracht wordt. Per saldo is dit budgettair neutraal.
95
6. Sport, recreatie, cultuur en welzijn Toelichting op de lasten en baten De verschillen ten opzichte van de begroting na wijziging worden geanalyseerd en toegelicht bij afwijkingen groter dan 10% en met een minimum van € 10.000. Tabel 48 – Verschillenanalyse lasten en programma 6 Sport, recreatie, cultuur en welzijn (bedragen in €)
Paardenmarkt Amateuristische sportbeoefening Sportvelden IJsbaan Kunst en cultuur Amateuristische kunstbeoefening Gemeentelijke kerktorens Gemeentelijke molens Openluchtrecreatie De Zandmeren / Dorpswaard Recreatieplas Hedel Strandbad Well Recreatieve veerpont Heerewaarden Kermis Volksfeesten Regionaal Bureau voor Toerisme (RBT) Openbare bibliotheek Speelterreinen Onderhoud speelterreinen Leefbaarheid Ouderenwerk Sociaal cultureel werk Dorpshuizen niet in eigen exploitatie Mantelzorg - vrijwilligersbeleid Overige Saldo
Verschil lasten 29.812 11.998 -89.165 -757 -10.972 0 -1.422 -2.104 22.251 -21.069 -1.332 -1.885 889 -1.144 0 0 -7.415 -60 -153 2.419 830 -4.624 13.891 3.747 2.401 -53.864
Verschil baten -3.335 17.213 2.200 0 0 0 0 0 14.017 8.803 0 0 290 7.595 0 0 0 3.646 0 0 0 120 12.862 0 0 63.411
Verschil reserves 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Saldo -33.147 5.215 91.365 757 10.972 0 1.422 2.104 -8.234 29.872 1.332 1.885 -599 8.739 0 0 7.415 3.706 153 -2.419 -830 4.744 -1.029 -3.747 -2.401 117.275
x x x
x
Paardenmarkt Opstellen draaiboek en doorlichten huidige organisatiesituatie, cameratoezicht en inzet BOA's hebben tot een overschrijding van het budget van de paardenmarkt geleid van € 33.000. Deze maatregelen waren noodzakelijk om de veiligheid te garanderen. € 7.500 hiervan heeft een structureel karakter. Sportvelden In de begroting wordt rekening gehouden met een jaarlijkse post van € 66.000 voor reconstructie van sportvelden. In 2013 is geen reconstructie uitgevoerd omdat de noodzaak ontbrak. Daarnaast zijn de reguliere onderhoudskosten € 25.000 lager uitgevallen. Kunst en cultuur Voor Radio Televisie Maasdriel (RTM) was € 12.000 aan subsidie opgenomen. RTM heeft echter geen subsidieaanvraag ingediend. De Zandmeren Voor € 21.000 aan lagere onderhoudslasten en € 9.000 aan hogere opbrengsten leiden tot een incidenteel voordeel van € 30.000.
96
De verschillen binnen dit programma hebben hoofdzakelijk een incidenteel karakter, met uitzonderlijk van € 7.500 van de overschrijding op de paardenmarkt. De overige niet geanalyseerde verschillen binnen dit thema (individueel < € 10.000 en < 10% per product) bedragen € 18.213 voordelig. Investeringskredieten Tabel 49 geeft de investeringskredieten weer die aan dit programma zijn verbonden. Tabel 49 – Investeringskredieten programma 6 Sport, recreatie, cultuur en welzijn (bedragen in €)
Investeringen Programma 6 Sport, recreatie, cultuur en welzijn
Krediet afge- Afgegeven Werkelijke geven in bekrediet uitgaven grotingswijz. incl.wijz. t/m 2012 nummer/jaar
Saldo
Lopende investeringskredieten
• Brandmeldinstallatie dorpshuizen • Voorber krediet MFC Heerewaarden
2013200006 2013200011
Totaal lopende investeringskredieten
97
36.300
15.785
20.515
40.000
0
40.000
76.300
15.785
60.515
7. Zorg en volksgezondheid Toelichting op de lasten en baten De verschillen ten opzichte van de begroting na wijziging worden geanalyseerd en toegelicht bij afwijkingen groter dan 10% en met een minimum van € 10.000. Tabel 50 – Verschillenanalyse lasten en programma 7 Zorg en gezondheid (bedragen in €)
Sociale Dienst Bommelerwaard/Lander Doorbetaling rijksbijdragen Inburgering nieuw- / oudkomers Vervoersvoorzieningen Woonvoorzieningen Rolstoelen en hulpmiddelen Hulp bij het huishouden WMO-beleid Volksgezondheid Saldo
Verschil lasten -270.904 871.623 3.367 -56.935 -7.372 4.816 -20.661 -31.061 -8.966 483.907
Verschil baten -48.658 871.623 4.181 36.188 11.071 3.609 69.142 1.673 251 949.080
Verschil reserves 0 0 0 0 0 0 -70.000 0 0 -70.000
Saldo 222.246 0 814 93.123 18.443 -1.207 19.803 32.734 9.217 395.173
x
x
x x x
Sociale Dienst Bommelerwaard De bijdrage aan de Sociale Dienst Bommelerwaard is ruim € 220.000 lager dan verwacht. Dit komt hoofdzakelijk doordat de definitieve rijksbijdragen eind 2013 hoger zijn vastgesteld dan op basis van de beschikkingen van september. Voor een uitgebreidere analyse wordt verwezen naar het jaarverslag van de SDB zelf. Vervoersvoorzieningen Er is sprake van een voordelig saldo van ruim € 93.000 t.o.v. de gewijzigde begroting. In 2013 is er een forse volumedaling van gereden zones per Regiotaxi ingetreden. Dit geldt zowel voor de Wmoals OV-zones. Vanwege de omvang van de vervoersdaling in het perceel Rivierengebied, is er mogelijk sprake van een provinciale compensatieregeling aan de vervoerder. Onzekerheid bestaat nog over toepasselijkheid, reikwijdte en verdeling van deze regeling voor de deelnemende gemeenten. Woonvoorzieningen In de afgesloten overeenkomst met de leverancier van hulpmiddelen is de terugkoopregeling opgenomen. Deze regeling biedt de gemeente de mogelijkheid bij inname van hulpmiddelen deze door de leverancier terug te laten kopen. Van deze regeling is gebruik gemaakt. Hulp bij het huishouden Door invoering van eigen bijdragen op woonvoorzieningen/woningaanpassingen en vervoersvoorzieningen (scootermobielen, fietsen e.d.) zijn de inkomsten toegenomen. Daarnaast heeft wijziging van het inkomen plaatsgevonden, waarover de eigen bijdrage wordt vastgesteld (meetellen vermogen). Verder is € 70.000 minder onttrokken uit de reserve Wmo, omdat de invoeringskosten voor de decentralisaties in 2013 lager zijn uitgevallen (zichtbaar in programma 5 Centra voor Jeugd en Gezin en binnen dit programma op Wmo-beleid en Volksgezondheid). Dit bedrag wordt in 2014 besteed. Wmo beleid De lasten binnen dit product zijn lager omdat de implementatiegelden voor de transities ook nog in 2014 worden besteed. Het voordeel binnen dit product valt weg tegen de lagere bijdrage uit de reserve Wmo.
98
De verschillen binnen dit programma hebben hoofdzakelijk een incidenteel karakter. De overige niet geanalyseerde verschillen binnen dit thema (individueel < € 10.000 en < 10% per product) bedragen € 27.267 voordelig. Investeringskredieten Aan dit programma zijn geen investeringskredieten gekoppeld.
99
8. Ruimte, volkshuisvesting en economie Toelichting op de lasten en baten De verschillen ten opzichte van de begroting na wijziging worden geanalyseerd en toegelicht bij afwijkingen groter dan 10% en met een minimum van € 10.000. Tabel 51 – Verschillenanalyse lasten en programma 8 Ruimte, volkshuisvesting en economie (bedragen in €)
Economische zaken Planologisch beleid / structuurschets Voorbereidingsbesluiten Bestemmingsplannen Omg.vergunning afwijking bestemmingsplan Actualiseren bestemmingsplannen Archeologie Volkshuisvesting Woonwagenstandplaatsen Gemeente-eigendommen Overige gemeentegebouwen Gemeentewoningen Actieve grondpolitiek Grondexploitatie algemeen Programmabureau wonen Grondexploitaties Overige Saldo
Verschil lasten -12.248 -20.954 -2.001 138.694 -8.501 -144.947 -1.444 -60.349 12.988 21.967 -75.528 2.023 0 -27.582 -29.767 -1.836.603 5.000 -2.039.252
Verschil baten 0 0 0 117.896 36.481 0 0 136.327 8.828 42.754 -74.378 108 -10.795 8.260 0 -1.503.922 -1.238.441
Verschil reserves 0 0 0 0 0 -144.947 0 -45.000 0 130.000 -20.000 -129.092 0 0 -38.028 -463.475 0 -710.542
Saldo 12.248 20.954 2.001 -20.798 44.982 0 1.444 151.676 -4.160 150.787 -18.850 -131.007 -10.795 35.842 -8.261 -130.794 -5.000 90.269
x x
x
x x x
x
Economische zaken, planologisch beleid / structuurschets De daadwerkelijke uitgaven zijn € 32.000 achter gebleven bij de begroting. Het gaat om lagere lasten m.b.t. het paddenstoelenpact voor € 10.795, minder adviezen van derden inzake planologisch beleid voor € 6.527 en nagenoeg geen lasten voor het regionaal plan Bommelerwaard voor € 14.427. Omgevingsvergunning afwijking bestemmingsplan De legsopbrengsten zijn ongeveer € 36.000 hoger en de daadwerkelijke lasten zijn achter gebleven met een bedrag van€ 9.000. Volkshuisvesting Het positieve verschil van € 151.676 wordt voornamelijk veroorzaakt door de rentebaat van twee leningen verstrekt aan Woningstichting Maasdriel voor het Centrumplan. Deze rente is echter niet daadwerkelijk ontvangen maar bijgeschreven op de leningen. Zie ook de toelichting bij grondexploitaties. Gemeente-eigendommen Het positieve verschil van € 150.787 wordt vooral veroorzaakt door de verkoopopbrengst van een van de twee gemeentelijke woningen, nl. Koningin Wilhelminastraat 8 in Hedel. Deze verkoopopbrengst is echter als mutatie op het eigen vermogen (balans) geraamd als doorstorting in de Algemene reserve op Gemeentewoningen. M.a.w. deze verkoop heeft geen gevolgen voor de exploitatie 2013 omdat de netto opbrengst (€ 130.000) meteen is doorgestort naar de Algemene reserve. Verder is een bedrag van € 15.000 meer ontvangen aan pachtopbrengsten. Gemeentewoningen Zie hiervoor bij Gemeente-eigendommen.
100
Grondexploitaties Tegenover hetgeen bij Volkshuisvesting is vermeld staat een rentelast binnen de grondexploitaties op Centrumplan Kerkdriel. Het betreft de doorstorting naar de balans als ophoging van de leningen. De verschillen binnen dit programma hebben hoofdzakelijk een incidenteel karakter. De overige niet geanalyseerde verschillen binnen dit thema (individueel < € 10.000 en < 10% per product) bedragen € 7.779 nadelig. Investeringskredieten Tabel 52 geeft de investeringskredieten weer die aan dit programma zijn verbonden. Tabel 52 – Investeringskredieten programma 9 Ruimte, volkshuisvesting en economie (bedragen in €)
Investeringen Programma 8 Ruimte, volkshuisvesting en economie
Krediet afge- Afgegeven Werkelijke geven in bekrediet uitgaven grotingswijz. incl.wijz. t/m 2012 nummer/jaar
Saldo
Lopende investeringskredieten
• Aankoop kloosterstraat 9 Kerkdriel
06/11
Totaal lopende investeringskredieten
101
1.500.000
1.485.555
14.445
1.500.000
1.485.555
14.445
9. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Toelichting op de lasten en baten De verschillen ten opzichte van de begroting na wijziging worden geanalyseerd en toegelicht bij afwijkingen groter dan 10% en met een minimum van € 10.000. Tabel 53 – Verschillenanalyse lasten en programma 9 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien (bedragen in €)
Beleggingen Belastingopbrengsten Algemene uitkering Overige Saldo
Verschil lasten -250 -9.499 180 307.099 297.530
Verschil baten -142.252 950.259 264.094 36.648 1.108.749
Verschil reserves 0 -1.159.596 0 -10 -1.159.606
Saldo -142.002 -199.838 263.914 -270.461 -348.387
x x x x
Beleggingen De bespaarde rente die wordt toegevoegd aan het eigen vermogen (reserves) bedraagt € 153.000 minder dan begroot. Dit is voornamelijk als gevolg van het feit dat de werkelijke stand van de reserves per 1-1-2013 bijna € 4 miljoen meer bedraagt dan geraamd, waardoor meer rente is toegevoegd aan deze reserves. De rentebaten van Regio Rivierenland zijn hier ook verantwoord en bedragen € 13.000 meer dan verwacht. Belastingopbrengsten De totale OZB opbrengst 2013 is € 194.000 lager dan geraamd. Voor een aanzienlijk deel, nl. € 86.000 is de opbrengst te laag verantwoord doordat onvoldoende rekening is gehouden met nog te ontvangen belastingopbrengsten. Deze opbrengsten zullen in 2014 worden verantwoord. M.b.t. het resterende verschil, groot € 108.000 (2,8% van de raming), zijn wij in gesprek met BSR Tiel om te komen tot verdergaande analyses. De voornaamste aanleiding is het feit dat de opbrengstenraming met diverse ophogingen te positief is geweest. M.b.t. precariorechten wordt verwezen naar het gestelde onder Bedrijfsvoering (Bedrijfsvoering algemeen). Algemene uitkering. Het voordeel van € 264.000 op de algemene uitkering wordt veroorzaakt door afrekeningen van voorgaande jaren en aanpassingen in 2013. Overige Het nadeel binnen de overige lasten van de algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien heeft voornamelijk te maken met het tekort op de bedrijfsvoering. Dit tekort wordt in het volgende hoofdstuk toegelicht. De verschillen binnen dit programma hebben hoofdzakelijk een incidenteel karakter. Investeringskredieten Aan dit programma zijn geen investeringskredieten gekoppeld.
102
10. Bedrijfsvoering Toelichting op de lasten en baten De verschillen t.o.v. de begroting na wijziging worden geanalyseerd en toegelicht bij afwijkingen groter dan 10% en met een minimum van € 10.000. Saldo bedrijfsvoering Het saldo op de bedrijfsvoering blijkt uit de doorbelasting naar de programma's. De hogere doorbelasting komt terecht binnen de overige lasten van 9 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien. Daar was binnen enkele stelposten al rekening gehouden met een tekort op de bedrijfsvoering. Het saldo bedrijfsvoering leidt binnen 9 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien tot € 307.099 hogere lasten. Samen met de per saldo € 291.977 hogere reserveringen is er sprake van een tekort op de bedrijfsvoering van € 599.076. Dit kan gesplitst worden in een overschrijding op de bedrijfsvoeringkosten van € 435.000 en de extra aflossing van de projectbijdrage aan de Omgevingsdienst Rivierenland van € 165.000. Budgetaanpassingen in 2013 In 2013 zijn de volgende budgetaanpassingen binnen de bedrijfsvoering verwerkt: Knelpunten personeel 111.000 (bestuursrapportage 1) Projectmatig werken 25.000 (bestuursrapportage 1) Basisformatie p&o 25.000 (bestuursrapportage 1) Taakstelling begrotingsraad niet te realiseren 191.000 (bestuursrapportage 2) IBP 80.000 (bestuursrapportage 2) Ambtelijke samenwerking 20.000 (bestuursrapportage 2) Totaal budgetaanpassingen 452.000 Overschrijding bedrijfsvoering € 435.000 Bovenop deze extra lasten zijn de volgende onderdelen van de bedrijfsvoering in 2013 overschreden: Salariskosten 110.000 Dekking uren investeringen en projecten 180.000 Knelpunten personeel en bedrijfsvoering 145.000 Totaal overschrijding 435.000 Salariskosten Diverse kleine aanpassingen in formatieaanvang en waardering hebben in totaal tot € 110.000 aan extra salariskosten geleid. Dit is 1,4% van de totale salarislasten. Omdat de omvang van deze lasten later in het jaar concreet bekend was is hiermee bij de budgettaire ruimte in de inhuurrapportage geen rekening gehouden. De mogelijkheid dit te compenseren door minder personeel in te huren was hierdoor niet meer aanwezig. Dekking uren investeringen en projecten De in de begroting verwerkte dekking van uren ten laste van investeringen en projecten is niet gerealiseerd. In totaal is voor € 366.000 minder aan eigen uren naar investeringen en projecten verantwoord. Enerzijds wordt dit veroorzaakt door een té optimistisch uitgangspunt in de raming, anderzijds zijn externen ingezet voor deze werkzaamheden. In de begroting was hiermee al rekening gehouden met een nadeel tot een bedrag van € 186.000. Knelpunten personeel Bovenop de knelpunten die in de eerste bestuursrapportage zijn verwerkt was het noodzakelijk om € 145.000 aan lasten te maken voor personele knelpunten. Een post van € 75.000 werd pas in december 2013 geëffectueerd en verder heeft het UWV ons belast met een bedrag van € 45.000 voor een ex-medewerkster die al lang uit dienst is en waarvoor geen lasten waren geraamd.
103
In het voorstel voor het vaststellen van het IBP 2014-2016 is melding gemaakt van jaarlijks € 190.000 aan hogere exploitatielasten. Dit bedrag is niet beschikbaar gesteld. De overschrijding die dit veroorzaakt binnen het ICT-budget is ten laste gebracht van de egalisatiereserve ICT. Door dit te doen wordt de structurele last in de meerjarenbegroting hoger, omdat er minder geld beschikbaar is voor egalisatie. Hogere bijdrage Omgevingsdienst Rivierenland € 165.000 In eerste instantie zou de bijdrage van Maasdriel voor de voorbereidingskosten van de ODR-vorming in 5 jaartermijnen worden betaald. Vanwege het rentepercentage van 5% dat de ODR hiervoor in rekening wilde brengen is uit praktische overweging besloten deze bijdrage in 1 keer te betalen. Dit leidt in 2013 tot een overschrijding, maar in de komende jaren tot een voordeel. Investeringskredieten Tabel 54 geeft de investeringskredieten weer die aan de bedrijfsvoering zijn verbonden. Tabel 54 – Investeringskredieten Bedrijfsvoering (bedragen in €)
Investeringen Programma 10 Bedrijfsvoering
Krediet afge- Afgegeven Werkelijke geven in bekrediet uitgaven grotingswijz. incl.wijz. t/m 2013 nummer/jaar
Saldo
Af te sluiten investeringskredieten
• Noodstroomvoorziening • Klimaatinstallatie • Aanschaf Kioti EX50 ivmdiefstal
32/2012
60.000
45.123
32/2012
40.000
40.909
-909
0
13.081
-13.081
100.000
99.113
887
Totaal af te sluiten investeringskredieten
14.877
Lopende investeringskredieten
• • • • • • •
Roldeuren gemeentewerf
2013200006
25.000
0
25.000
IBP-002 DZGW-migratie Verseon 1.7 nr 2.1
berap 12
30.000
7.533
22.467
IBP-023 Vervangen videokast v raadsverslaglegging
berap 12
19.600
618
18.982
IBP-053 Vergroten dataopslag/backup voorziening
berap 12
16.500
17.562
-1.062
IBP-004 Papierloos vergaderen Raad
berap 12
26.063
5.301
20.762
IBP-089 Vervangen telefooncentrale (laatste fase)
berap 12
15.000
10.585
4.415
IBP-001 Implementatie DMS 1.13
10.000
28.194
-18.194
15.000
12.121
2.879
IBP-025 Digitaliseren dossiers
2e berap 10+33/12 2e berap 10+33/12 33-2012
25.000
29.970
-4.970
IBP-022 Implementatie Decade
berap 12
201.600
172.793
28.807
IBP-014 Implementatie Pepperflow
berap 12
10.000
10.040
-40
0
7.954
-7.954
7.500
6.328
1.172
• IBP-062b1 BGB onderdeel overig deel 1 • • • • • • •
IBP-008 Verv Humanet door RAET verzuimm IBP-035a Plan van aanpak BGT (met Zbm) Advies en ondersteuning IBP2013 Totaal
berap 12 berap 12 201300011
Totaal lopende investeringskredieten
104
2.500
3.556
-1.056
939.223
16.017
923.206
1.287.986
321.038
966.948
Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector Vanaf 2013 dient de bezoldiging van topfunctionarissen te worden toegelicht in de jaarrekening. Dit is het gevolg van de per 1 januari 2013 in werking getreden Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT). De WNT definieert het begrip topfunctionaris als volgt: 1. de leden van de hoogste uitvoerende en toezichthoudende organen van een rechtspersoon of instelling; 2. de hoogste ondergeschikte of de leden van de groep hoogste ondergeschikten aan dat orgaan; 3. degene of degenen belast met de dagelijkse leiding (artikel 1.1 sub b WNT). Het wetsvoorstel "Aanpassingswet WNT" benadrukt dat alleen sprake is van een topfunctionaris als sprake is van leidinggeven aan de gehele organisatie. De WNT stelt maxima aan de bezoldiging van topfunctionarissen. In het eerste regime mag de bezoldiging van topfunctionarissen in een boekjaar niet uitstijgen boven het bezoldigingsmaximum (artikel 2.1 lid 1 WNT). Het bezoldigingsmaximum is voor 2013 vastgesteld op € 228.599. Dit bedrag bestaat uit de volgende componenten (artikel 2.3 WNT): - beloning: € 187.340; - belaste variabele en vaste onkostenvergoeding: € 8.069; - voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn: € 33.190. De bezoldiging van topfunctionarissen in deeltijd of met een aanstelling korter dan 12 maanden in een boekjaar, wordt omgerekend naar een voltijd bezoldiging (artikel 2.1 lid 2 en 3 WNT). Voor de gemeente Maasdriel betekent dit de verplichting tot openbaarmaking van de bezoldiging van de griffier en de directeur. Tabel 55 – Overzicht voor openbaarmaking conform art. 4.1, lid 1 WNT (bedragen in euro's)
Functie
Bezoldiging
a. Functie naam;
Directeur/gemeentesecretaris
b. Beloning;
€ 94.329
c. Sociale verzekeringspremies;
€ 6.916
d. Belastbare vaste en variabele onkostenvergoedingen;
€ 605
e. Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn; f. Duur en omvang van het dienstverband in het boekjaar.
€ 16.948 1 jaar, 36 uur
a. Functie naam;
Griffier
b. Beloning;
€ 74.997
c. Sociale verzekeringspremies;
€ 6.916
d. Belastbare vaste en variabele onkostenvergoedingen;
€ 605
e. Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn; f. Duur en omvang van het dienstverband in het boekjaar.
€ 12.960 1 jaar, 36 uur
105
Overige gegevens Gebeurtenissen na balansdatum De jaarrekening wordt vastgesteld met inachtneming van hetgeen omtrent de financiële positie op de balansdatum is gebleken tussen het moment van opmaken van de exploitatierekening en het tijdstip van vaststelling daarvan, voor zover deze aanvullende informatie onontbeerlijk is voor het getrouw, duidelijk en stelselmatig inzicht in de financiële positie. Voorstel resultaatbestemming De volgende tabellen geven een overzicht van de in deze begroting verwerkte bijdragen aan en onttrekkingen uit reserves. Tabel 56 – Stortingen in reserves (bedragen in €) Reserveringen per programma
Begroting 2013
Begroting 2013 na wijziging
Werkelijk 2013
Storting reserve materieelplan in algemene reserve
0
304.370
304.370
Storting reserve materieelplan in reserve nieuw beleid
0
300.000
300.000
Storting reserve brandweergarage in reserve nieuw beleid
0
0
324.219
0
604.370
928.589
150.000
150.000
150.000
150.000
150.000
150.000
3 Openbare orde en veiligheid
• • •
5 Onderwijs en jeugd
•
Brede scholen
6 Sport, recreatie, cultuur en welzijn
•
Vrijval reserve kunstgrasvelden DSC naar reserve nieuw beleid
0
0
25.620
0
0
25.620
0
454.392
454.392
0
454.392
454.392
7 Zorg
•
Storting reserve W mo
8 Ruimtelijke, volkshuisvesting en economie
• • • • •
Egalisatie bestemmingsplannen
86.979
86.979
86.979
Reserve glastuinbouw
0
20.000
209.958
Storting reserve bovenwijks
0
0
8.260
Resultaten op grondexploitaties
0
0
836.443
Opbrengst verkoop woning naar algemene reserve
0
130.000
129.092
86.979
236.979
1.270.732
381.000
381.000
1.540.596
9 Algemene dekkingsmiddelen
• • • •
Storting precariobelasting in reserve nieuw beleid Begrotingssaldo 2013
77.254
Knelpuntenpot
80.000
Storting jaarrekeningsaldo 2012 in reserve nieuw beleid
0
106.698
106.708
538.254
487.698
1.647.304
-163.306
-163.306
0
468.144
375.963
564.139
10 Bedrijfsvoering
• • • •
Rentetoerekening aan reserves Egalisatie reserve I&A Reserve ter dekking kap lasten bijgesteld tgv nieuw beleid Reserve personeelsaangelegenheden
Totaal algemene dekkingsmiddelen en bedrijfsvoering Totaal
106
0
0
55.684
304.838
212.657
619.823
1.080.071
2.146.096
5.096.460
Tabel 57 – Onttrekkingen aan reserves (bedragen in € ) Onttrekkingen per programma
3 Openbare orde en veiligheid • Dekking kapitaallasten brandweergarage Maasdriel Oost
• Vrijval reserve materieelplan • Vrijval reserve brandweergarage Maasdriel Oost
Begroting 2013
Begroting 2013 na wijziging
Werkelijk 2013
25.799
22.335
22.335
0
604.370
604.370
0
0
324.219
25.799
626.705
950.924
4 Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving
• Dekking kapitaallasten straatverlichting • Onttrekking uit reserve 'nieuw beleid' t.b.v. inhaalafschrijving
0
6.102
0
3.776.816
62.128
62.128
3.776.816
68.230
62.128
305.108
305.108
305.108
147.083
72.362
72.362
5 Onderwijs en jeugd
• Onttrekking uit reserve nieuw beleid t.b.v. Brede Scholen • Onttrekking uit reserve brede scholen voor kapitaallasten • Onttrekking reserve projecten onderwijsbeleid
0
16.097
16.097
452.191
393.567
393.567
6 Sport, recreatie, cultuur en welzijn
• • • •
Kapitaallasten inventaris bibliotheek
9.387
9.228
9.228
Kapitaallasten kunstgrasvelden DSC
41.651
39.518
39.518
Vrijval reserve kunstgrasvelden DSC naar reserve nieuw beleid
0
0
25.620
Bijdrage reserve nieuw beleid ten behoeve van De Kreek
0
37.495
37.495
51.038
86.241
111.861
0
124.000
54.000
0
124.000
54.000
120.000
182.342
37.395
0
0
189.958
7 Zorg
• Onttrekking reserve Wmo 8 Ruimtelijke, volkshuisvesting en economie
• • • • • •
Egalisatie bestemmingsplannen Onttrekking reserve regionaal plan Bommelerwaard tbv glastuinbouw
30.000
30.000
0
Bijdrage reserve voor ruinekerk
0
20.000
0
CPO
0
15.000
0
Bijdrage reserve Centrumplan Kerkdriel
0
0
343.200
150.000
247.342
570.553
Herijking woningbouwprogramma
9 Algemene dekkingsmiddelen
• Jaarrekeningsaldo 2012 • Jaarrekeningsaldo 2012
102.609
0
0
0
562.730
562.730
102.609
562.730
562.730
Dekking kapitaallasten gemeentehuis
29.086
27.704
27.704
Dekking kapitaallasten gemeentewerf
42.867
40.020
40.020
Dekking kapitaallasten IBOR
81.243
79.324
79.324
0
17.600
132.789
153.196
164.648
279.837
4.711.649
2.273.463
2.985.600
10 Bedrijfsvoering
• • • •
Egalisatie ICT
Totaal algemene dekkingsmiddelen en bedrijfsvoering Totaal
Voorgesteld wordt om het bestemde resultaat zoals opgenomen in Tabel 56 en Tabel 57 vast te stellen.
107
Recapitulatie De jaarrekening 2013 sluit met een nadelig saldo van € 568.564. Voorgesteld wordt om dit resultaat te onttrekken aan de Algemene reserve.
108
Controleverklaring Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de Gemeenteraad van de gemeente Maasdriel Verklaring betreffende de jaarrekening
109
110
111
Bijlagen
112
Bijlage 1 Specificatie reserves Tabel 58 – Overzicht reserves (bedragen in € 1.000) Eigen vermogen
Saldo
Rente Rente-
1-1-2013
toe-
Mutatie
Mutatie
Vermin-
Overige
progr.
resultaat
deringen/
mutaties 31-12-2013
Saldo
voeging rekening bestemming afschrijving Algemene reserve Algemene reserve
4.396 0,0%
Totaal
4.396
433 0
433
4.829 0
0
0
4.829
Overige bestemmingsreserves Egalisatie kosten Vervangingsplan automatisering
702 0,0%
133
Materieelplan brandweer
604 0,0%
604
Personeel Actualiseren bestemmingsplannen Totaal
569 0
45 0,0%
45
237 0,0% 1.588
87
37
0
87
774
0
287
330
757
343
62
0
901
Nieuw beleid Reserve nieuw beleid
3.540 4,0%
Reserve nieuw beleid (geblokkeerd)
1.500
Precariobelasting
2.990
120
1.541
Totaal
8.030
450
2.298
4.222 1.500 4.651
343
62
0
10.373
Structurele dekking kapitaallasten Kunstgrasvelden DSC Kerkdriel 2009
451 4,0%
18
Brede scholen Ammerzoden en Velddriel
637 4,0%
25
25 150
40
404
72
740
Bouw gemeentewerf OW Hedel
597 4,0%
24
40
581
Aanpassingen bibliotheek Kerkdriel 2006
317 4,0%
13
29
301
Brandweerkazerne Maasdriel Oost
333 4,0%
13
Bestemmingsreserve IBOR
384 4,0%
15
Verbouwing kantine gemeentehuis 2009 Totaal
85 4,0%
324
3
2.804
22
0
79
320
8
111
150
3
55
349
290
80 0
2.426
Incidentele lasten Bovenwijkse voorzieningen
263 0,0%
Personeelsaangelegenheden
262 1,0%
Centrumplan Kerkdriel
572 0,0%
343
Regionaal plan B'waard / Landschapsbeleid
190 0,0%
190
Intensivering glastuinbouw
201 0,0%
Projecten onderwijsbeleid
8
271 320 229 0
209
410
33 0,0%
16
17
Reserve ISV-2
330 0,0%
330
Res. Coll. Part. Ondern.schap (woningbouw)
137 0,0%
137
Stimuleringsregeling goedkope woningbouw
602 0,0%
Reserve WMO Totaal
602
0 0,0% 2.590
3
454
54
726
587
400 16
0
2.716
Buffer voor specifieke risico's Reserve bouwgrondrexploitatie Totaal Totaal eigen vermogen
29 0,0%
1.117
280
29
0
1.117
280
0
0
866 866
19.437
564
4.811
2.333
368
0
22.111
Toelichting Per reserve wordt hierna de aard en reden van elke reserve en de toevoegingen en onttrekkingen daaraan toegelicht.
113
Algemene reserve Doel: Buffer voor het tijdelijk opvangen van negatieve exploitatieresultaten en van onvoorziene ontwikkelingen. Ondergrens: De onder- en bovengrens wordt bepaald door het minimaal benodigde weerstandsvermogen, dat jaarlijks wordt bepaald n.a.v. de risicoinventarisatie. Bovengrens: Zie de ondergrens. De rente komt ten gunste van de exploitatie. Mutaties: Storting vrijval materieelplan brandweer (€ 304.000) en verkoopopbrengst Kon. Wilhelminastraat 8 te Hedel (€ 129.000). Egalisatiereserve vervangingsplan automatisering Doel: Egalisatie van de lasten i.v.m. de uitvoering van het vervangingsplan automatisering. Mutaties Onttrokken is een bedrag van € 133.000. Egalisatiereserve materieelplan brandweer Doel: Egalisatie van de lasten i.v.m. de uitvoering van het materieelplan brandweer. Mutaties De brandweer is over gegaan naar de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid zodat deze reserve, groot € 604.000, vrijvalt. € 304.000 t.g.v. de Algemene reserve en € 300.000 t.g.v. de reserve Nieuw Beleid. Egalisatiereserve personeel Doel: Egalisatie van personele lasten zoals wachtgelden van ambtelijk personeel. Mutaties Geen. Egalisatiereserve actualiseren bestemmingsplannen Doel: Egalisatie van de lasten van actualiseren van bestemmingsplannen. Mutaties Deze egalisatiereserve is verhoogd met € 87.000 op basis van geïnventariseerde werkzaamheden en aan deze reserve is onttrokken € 37.000 vanwege de feitelijke uitgaven. Bestemmingreserve nieuw beleid Doel: Vrij besteedbare incidentele middelen Mutaties Deze reserve is ontstaan uit vrijval van reserves (o.a. als gevolg van vaststelling van de nota reserves en voorzieningen in februari 2010 en uit positieve jaarrekeningsaldi. De rentebijschrijving bedraagt € 330.000. Een deel van het positieve jaarrekeningresultaat over 2012 groot € 107.000 is toegevoegd in 2013. Verder zijn de volgende bedragen toegevoegd wegens vrijval van reserve Materieelplan brandweer € 300.000, reserve Brandweergarage Oost € 324.000 en Kunstgrasveld DSC € 26.000. De eerste twee vanwege de overgang van de gemeentelijke brandweer naar de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid en de laatste om de reserve gelijk te laten lopen met de investering. In 2013 is € 305.000 onttrokken ten behoeve van de Brede school Ammerzoden en € 37.000 voor De Kreek.
114
Bestemmingsreserve precariobelasting Doel: Vrij besteedbare incidentele middelen Mutaties Deze reserve is ontstaan uit het vanaf 2011 ontvangen van middelen uit een nieuwe heffingen precariobelasting op leidingen. Voor 2013 is de storting € 1.541.000. Er loopt een beroepsprocedure tegen de aanslag 2011 op elektriciteitsleidingen. Daarnaast bestaat de mogelijkheid dat deze belastingheffing in de nabije toekomst niet meer mogelijk zal zijn door besluitvorming uit Den Haag. Voor zover deze onduidelijkheid bestaat wordt deze heffing aan deze reserve toegevoegd en niet structureel als baat ingeboekt. Bestemmingsreserves kapitaallasten investeringen Doel: (Gedeeltelijke) dekking van de kapitaallasten voortvloeiende uit een specifieke investering. Het betreft de reserves: • Bouw gemeentewerf OW Hedel • Aanpassingen bibliotheek Kerkdriel 2006, inventaris en gebouw • Brandweerkazerne Maasdriel Oost • Bestemmingsreserve inventarisatie IBOR • Kunstgrasvelden DSC Kerkdriel 2009 • Verbouwing kantine gemeentehuis 2009 • Brede school Velddriel en Ammerzoden Mutaties De totale rentebijschrijving (4%) is groot € 112.000. Uit een achttal reserves is voor € 290.000 onttrokken ter dekking van kapitaallasten. Het restant van de reserve Brandweerkazerne Maasdriel Oost is ad € 324.000 is vrijgevallen en over geboekt naar de reserve Nieuw Beleid. De reserve Kunstgrasvelden DSC is verlaagd met € 26.000 om te reserve gelijk te laten lopen met de investering. Dit bedrag is ook over geboekt naar de reserve Nieuw Beleid. In 2013 is aan de Brede school Velddriel en Ammerzoden een bedrag toegevoegd van € 150.000 uit de onderhoudsvoorziening bijzonder basisonderwijs. De rentelast start nadat per 1 jan. er een boekwaarde bestaat en de afschrijving start 1 jaar na het gereed melden van de investering. Bestemmingsreserve Bovenwijkse voorzieningen Doel: Dekking van de kosten ter realisatie van bovenwijkse voorzieningen Mutaties De reserve wordt gevoed uit opbrengsten van bouwgrondexploitaties. De storting groot € 8.000 is conform de nota bovenwijkse voorzieningen. Bestemmingsreserve Personeelsaangelegenheden Doel: In overleg met de OR zal voor de bestemming van deze reserve een voorstel worden gedaan aan het bestuur. Deze reserve is gevormd uit overschotten op de budgetten voor cafetariamodel, opleidingen en flexibele beloning. Mutaties Over 2012 is voor € 3.000 aan rente toegevoegd. De toevoeging aan de reserve is € 56.000. Dit als overschot op de budgetten voor cafetariamodel, opleidingen en flexibele beloning. Bestemmingsreserve incidentele lasten exploitatie Doel: dekking van incidentele lasten in de exploitatie. Het betreft de reserves: • Centrumplan Kerkdriel • Regionaal plan Bommelerwaard / Landschapsbeleid • Intensivering glastuinbouw • Projecten onderwijsbeleid • Reserve ISV gem. bijdr. (Weikesstr. e.a.) • Reserve Collectief Particulier Ondernemerschap (CPO) • Stimuleringsregeling goedkope woningbouw • Reserve WMO
115
Mutaties
De totale toevoeging aan deze bestemmingsreserves bedraagt € 664.000, namelijk t.b.v. de reserve Intensivering glastuinbouw € 210.000 en de nieuwe reserve WMO € 454.000 (overschot exploitatie). De totale onttrekkingen bedragen € 603.000. De reserve Regionaal plan Bommelerwaard/Landschapsbeleid is leeg geboekt t.g.v. de reserve Intensivering glastuinbouw. De reserve Centrumplan Kerkdriel is benut voor € 343.000 om een ISV subsidie door te betalen aan Woningstichting Maasdriel.
Reserve bouwgrondexploitatie Doel: Buffer om zachte risico’s van zowel in exploitatie genomen gronden als nog niet in exploitatie genomen gronden af te dekken. Mutaties De vermeerderingen bedragen € 1.116.000. Dit betreft het voordelige resultaat op Drielseweg 21 groot € 531.000, de vrijval van de verliesvoorziening op Ammerzoden Noord, groot € 556.000 en een voordeel op nog te betalen posten voor Ceaciliaplein te Ammerzoden voor € 30.000. De vermindering betreft het instellen van een nieuwe verliesvoorziening op Ammerzoden Onderwaard tot een bedrag van € 280.000.
116
Bijlage 2 Specificatie voorzieningen Tabel 59 – Specificatie van voorzieningen (bedragen in € 1.000)
Voorzieningen
Saldo 1 Dotaties Vrijgevallen Besteding Saldo 31 januari 2013 bedragen december 2013
Verplichtingen en verliezen Wachtgelden bestuurders
534
Wachtgelden personeel
190
15
Pensioenverplichtingen wethouders
1.296
222
Totaal
2.020
237
Onderhoud gemeentelijke gebouwen
1.737
551
Riolering
5.237
0
157
392
51
139
69
1.449
277
1.980
361
1.927
Gelijkmatige verdeling van lasten
IBOR (excl. Riolering) Totaal
122
776
922
7.750
1.473
5.115 872
826
122
1.233
7.868
Bijdragen met bestedingsverplichting Legaath van Cooth
11
Totaal
11
0
0
0
11
9.781
1.710
122
1.510
9.859
Totaal voorzieningen
11
Toelichting Hierna wordt de aard en reden van elke voorziening en de wijzigingen daarin toegelicht. Wachtgelden bestuurders Doel: Dekking van wachtgelden aan voormalig bestuurders Mutaties De werkelijke lasten bedragen € 157.000 terwijl via de exploitatie € 15.000 ten gunste is gebracht van deze voorziening. Dit als gevolg van actualisatie van de te verwachten lasten. Wachtgelden personeel Doel: Dekking voor wachtgeldverplichtingen Mutaties De totale werkelijke lasten bedragen € 73.000. Het gaat om een drietal personen met verplichtingen van verschillende omvang. Er is een bedrag van € 22.000 gestort in deze voorziening (bijdragen in de salariskosten door de Brandweer en SDB) en actualisatie van de te verwachten lasten kan achterwege blijven (is op niveau). Pensioenverplichtingen wethouders Doel: Dekken voor pensioenverplichtingen van voormalige wethouders Mutaties Deze voorziening is belast voor de kosten van pensioenverplichtingen van 24 voormalige wethouders (ook van de voormalige gemeenten) tot een bedrag van € 65.000. In 2013 zijn in de exploitatie gelden ontvangen ter bekostiging van toekomstige pensioenen tot een bedrag van € 222.000. Na actualisatie van de gegevens is gebleken dat een geraamde storting van € 59.000 in deze voorziening achterwege kon blijven en dat uiteindelijk nog € 4.000 kon vrijvallen ten gunste van de exploitatie omdat daarmee de voorziening op niveau was.
117
Onderhoud gemeentelijke gebouwen Doel: Egalisatie van lasten i.v.m. de uitvoering van het onderhoudsplan gemeentelijke gebouwen. Het betreft hier de volgende voorzieningen: • brandweergarages • geprivatiseerd openbaar onderwijs • bijzonder basisonderwijs • kerktorens • molens • dorpshuizen niet in eigen exploitatie • peuterspeelzaal het Knuffelhuske, Kerkdriel • peuterspeelzaal de Speeltol, Rossum • bergingen begraafplaatsen • overige gemeentegebouwen • gemeentewoning • gemeentehuis Kerkstraat 45, Kerkdriel • gemeentewerf OW in Hedel • sportzaal de Hoge Wal, Hedel • sportzaal de Treffer, Ammerzoden • sportzaal de Bogerd, Rossum • sportzaal de Muggenheuvel, Velddriel Mutaties In december 2009 heeft de raad besloten om een geactualiseerd onderhoudsplan vast te stellen. De financiële gevolgen hiervan zijn in deze jaarrekening verwerkt. De jaarlijkse dotatie vanuit de exploitatie bedraagt in 2013 € 448.000. Verder zijn enkele bijdragen en subsidies toegevoegd tot een bedrag van € 103.000. De werkelijke onderhoudslasten 2013 bedragen € 179.000. Daarnaast is een bedrag groot € 182.000 onttrokken t.b.v. investeringen in brede scholen te Velddriel en Ammerzoden. Riolering Doel: Mutaties
Egalisatie van lasten i.v.m. de invoering van het GRP en het daarop afgestelde rioolrecht. De opbrengsten rioolrecht 2013 zijn lager dan de werkelijke lasten vandaar dat € 123.000 is onttrokken aan deze voorziening.
IBOR (exclusief riolering) Doel: Egalisatie van lasten i.v.m. het integraal beheer van de openbare ruimte (voormalig beheerplan wegen). Mutaties Er is in 2013 € 922.000 toegevoegd en € 872.000 onttrokken aan deze voorziening ter dekking van diverse investeringen in wegen. Legaath van Cooth Doel: Beschikbaar houden van legaat. De revenuen van het legaat worden aangewend voor onderwijsdoeleinden. Mutaties Geen.
118
Bijlage 3 Relatie tussen programma's en subproducten Programma 1 Bestuur 0100 Raad 0105 College 0200 Griffie 0205 Bestuursondersteuning 0210 Planning en Control 0215 Juridische control en risicomanagement
0220 Kabinet 0225 Rechtsbescherming 0230 Klachtenbehandeling 0235 Verkiezingen 0240 Communicatie 0245 Rekenkamercommissie
Programma 2 Dienstverlening 1000 Uittreksels en verklaringen 1005 Gemeentelijke basisadministratie 1010 Identificatie en reisdocumenten 1015 Naturalisatie 1020 Rijbewijzen 1025 Huwelijken 1030 Burgerlijke stand (uittreksels) 1035 Algemene plaatselijke verordening 1040 Weekmarkt 1045 Begraven
1050 Bergingen begraafplaatsen 1055 Onderhoud begraafplaatsen 1100 Rijksmonumenten 1105 Gemeentelijke monumenten 1200 Drank-, horeca- en incidentele vergunningen 1205 Omgevingsvergunning (activiteit slopen) en sloopmeldingen 1210 Omgevingsvergunningen 1215 Omgevingsvergunningen (algemeen)
Programma 3 Openbare orde en veiligheid 2000 IV-beleid / Politie 2100 Brandweergarages 2105 Regionale brandweer
2110 Rampenbestrijding 2115 Overige beschermende maatregelen
Programma 4 Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving 3000 Wegenonderhoud 3110 Landschapsbeleidsplan 3005 Weg- en plantsoenmeubilair 3200 Riool(afvoer)recht 3010 Straatverlichting 3205 Riolering 3015 Gladheidsbestrijding 3300 Afvalverwerking 3020 Straatreiniging 3305 Milieu algemeen 3025 Verkeersafzettingen 3315 Lucht en geluid 3030 Wegmarkeringen 3310 Afval, water en energie 3035 Verkeersborden / 3320 Veiligheid en gezondheid verkeerslichtregelinstallaties 3325 Bodem 3040 Bewegwijzering 3330 Milieuzorg en –communicatie 3045 Verkeersveiligheidscoördinatie 3335 Milieuvergunningen 3050 Beleidsadvies openbaar vervoer 3400 Handhaving milieuwetgeving 3100 Openbaar groen 3405 Handhaving bouwen 3105 Hertenkampen 3410 Handhaving bestemmingsplannen
119
Programma 5 Onderwijs 4000 Huisvestingskosten openbaar basisonderwijs 4005 Huisvestingskosten bijzonder basisonderwijs 4010 Schoolbestuurlijke taken openbaar onderwijs 4015 Leerplicht 4020 Leerlingenvervoer 4025 Volwasseneneducatie
4130 Overige taken onderwijs 4100 Kinderopvang 4105 Peuterspeelzalen 4110 Peuterspeelzaal Het Knuffelhuske 4115 Peuterspeelzaal De Speeltol 4120 Peuterspeelzaal De Wigwam 4125 Peuterspeelzaal Dikkertje Dap 4200 Centra voor jeugd en gezin
Programma 6 Sport, recreatie, cultuur en welzijn 5220 Recreatieve veerpont Heerewaarden 5000 Paardenmarkt 5225 Kermis 5005 Amateuristische sportbeoefening 5230 Volksfeesten 5010 Sportvelden 5235 RBT 5015 IJsbaan 5300 Openbare bibliotheek 5100 Kunst en cultuur 5305 Speelterreinen 5105 Amateuristische kunstbeoefening 5310 Onderhoud speelterreinen 5110 Gemeentelijke kerktorens 5315 Leefbaarheid 5115 Gemeentelijke molens 5320 Ouderenwerk 5200 Openluchtrecreatie 5325 Sociaal cultureel werk 5205 De Zandmeren / Dorpswaard 5330 Dorpshuizen niet in eigen exploitatie 5210 Recreatieplas Hedel 5335 Mantelzorg en vrijwilligersbeleid 5215 Strandbad Well Programma 7 Zorg en volksgezondheid 6000 Sociale Dienst Bommelerwaard/Lander 6005 WWB inkomensdeel 6010 BBZ 6100 Inburgering nieuw- / oudkomers 6200 Vervoersvoorzieningen
6205 Woningvoorzieningen 6210 Rolstoelen en hulpmiddelen 6215 Hulp bij het huishouden 6220 Wmo Beleid 6300 Volksgezondheid
Programma 8 Ruimte, volkshuisvesting en economie 7315 Uitbreiding Weteringshoek, Rossum 7000 Economische zaken 7320 De Akker, Kerkdriel 7100 Planologisch beleid / structuurschets 7325 De Kampen Noord, Hedel 7105 Voorbereidingsbesluiten 7335 Kerkdriel Noord Oost 7110 Bestemmingsplannen 7115 Omgevingsvergunning (afwijking 7340 Wielewaallaan Hurwenen bestemmingsplan) 7345 Kerkdriel Noord West 7700 Onderwaard, Ammerzoden 7120 Actualiseren bestemmingsplannen 7125 Archeologie 7705 Uilecoten Ammerzoden 7200 Volkshuisvesting 7710 Centrumplan, Kerkdriel 7715 Drielseweg 21, Hedel 7205 Woonwagenstandplaatsen 7720 Weteringshoek, Rossum 7210 Gemeente-eigendommen 7215 Overige gemeentegebouwen 7725 Rubens, Rossum 7220 Gemeentewoningen 7730 Ruimte voor Maasdriel 7735 Hedel, Wilhelminastr. 50 SOK 7300 Actieve grondpolitiek 7740 Hedel, Hondsnest-/Korenstr. SOK 7305 Grondexploitatie algemeen 7310 Programmabureau wonen 7755 Kerkdriel Zuid SOK Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 8000 Beleggingen 8200 Algemene uitkering 8100 Belastingopbrengsten 8300 Onvoorzien / saldi kostenplaatsen
120
Bijlage 4 Specifieke uitkeringen (Sisa bijlage)
121
122
123
124
125
Contactgegevens
Gemeente Maasdriel Kerkstraat 43 5331 CB KERKDRIEL Postbus 10.000 5330 GA KERKDRIEL Telefoon: Mailadres: Website:
140418
[email protected] www.maasdriel.nl
IBAN:
NL47 BNGH 0285 0819 26
126