IBW Pro Mente Dendermonde Activiteitenverslag 2013

IBW Pro Mente Dendermonde Activiteitenverslag 2013

een samenwerking van PC Sint-Hiëronymus te Sint-Niklaas, AZ Sint-Blasius Dendermonde, CGG Waas en Dender en CGG De Drie Stromen Brusselsestraat 97 - 9200 Dendermonde - www.promente.be

1

Inleiding

Het IBW Pro Mente Dendermonde werd in 2011 opgericht door Pro Mente vzw. Het is erkend door het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid voor 28 plaatsen (erkenningsnummer 118). Pro Mente vzw is een samenwerkingsverband van het Psychiatrisch Centrum Sint-Hiëronymus te Sint-Niklaas, het AZ Sint-Blasius te Dendermonde en de beide Centra Geestelijke Gezondheidszorg actief in de regio Dendermonde: het CGG Waas en Dender en het CGG De Drie Stromen. Het secretariaat/aanloopadres van IBW Pro Mente Dendermonde is gevestigd in de Brusselsestraat 97 te 9200 Dendermonde. Dit activiteitenverslag geeft een overzicht van de missie, de doelgroep, de Pro Mente-begeleiding, het medewerker-management, het strategisch beleid en het middelenmanagement in 2013. In rubriek 6 volgt een cijfermatige beschrijving van de BW-activiteiten 2013 met aandacht voor: caseload, instroom en verwijzers, uitstroom en ontslagbestemming, begeleidingsduur, psychiatrisch en socio-demografisch profiel van de cliënten, de intakeprocedures en output per begeleidingsdomein.

Peter Van Stappen Coördinator Pro Mente vzw 28 april 2014.

2

Inhoudsopgave 1. Missie....................................................................................................................................... 5 2. Doelgroep ................................................................................................................................ 5 2.1. Definitie EPA-doelgroep...................................................................................................... 5 2.2. Inclusiecriteria .................................................................................................................... 6 2.3. Intakeprocedure ................................................................................................................. 7 3. Pro Mente-begeleiding ............................................................................................................. 8 3.1. Visie ................................................................................................................................... 8 3.1.1. Maatschappelijk steunsysteem .............................................................................................. 8 3.1.2. Getrapte zorg ......................................................................................................................... 9 3.1.3. Herstelgeoriënteerde zorg ................................................................................................... 10 3.1.4. Systematisch rehabilitatiegericht handelen (SRH) ............................................................... 12 3.2. Zorgmodules .................................................................................................................... 14 3.2.1. Beschut Wonen .................................................................................................................... 14 3.2.2. Psychiatrische Thuiszorg de Monding .................................................................................. 14 3.2.3. Activiteitenaanbod en trajectbegeleiding............................................................................ 16 3.3. Zorginhoud per domein .................................................................................................... 17 4. Medewerker-management ..................................................................................................... 19 4.1. Personeelsinzet ................................................................................................................ 19 4.1.1. Beschut Wonen .................................................................................................................... 19 4.1.2. PZT De Monding ................................................................................................................... 20 4.1.3. Activiteitenaanbod & Activering .......................................................................................... 22 4.2. Organisatiestructuur......................................................................................................... 23 4.2.1. Organogram ......................................................................................................................... 23 4.2.2. Raad van bestuur ................................................................................................................. 24 4.2.3. Coördinatiecomité ............................................................................................................... 24 4.2.4. Pro Mente -cliëntenraad ...................................................................................................... 25 4.2.4. Organisatie van het intern overleg ...................................................................................... 25 4.2.5. Leidinggevenden .................................................................................................................. 26 4.2.5.2. Diensthoofd....................................................................................................................... 26 4.2.5.3. Coördinator ....................................................................................................................... 26 4.2.5.4. Coördinerend psychiater................................................................................................... 26 4.3. Vorming, Training en Opleiding (VTO) ............................................................................... 27 4.3.1. Visie op VTO ......................................................................................................................... 27 4.3.2. VTO-activiteiten 2013 .......................................................................................................... 28 4.4. Functioneringsgesprekken ................................................................................................ 29 5. Strategisch beleid ................................................................................................................... 29 5.1. Strategisch Beleidsplan 2011-2015 .................................................................................... 29 5.2. Operationeel Beleid 2013 ................................................................................................. 30 6. Middelenmanagement ........................................................................................................... 32 6.1. Financiële middelen.......................................................................................................... 32 6.2. Pro Mente-woningen ........................................................................................................ 33 6.2.1. Erkenning ............................................................................................................................. 33 3

6.2.2. Technische dienstverlening in de Pro Mente-woningen. .................................................... 33 6.2.3. Basisuitrusting van de Pro Mente-woningen. ...................................................................... 33 6.3. Pro Mente – secretariaat te Dendermonde........................................................................ 33 7. Beschut wonen in cijfers.......................................................................................................... 34 7.1. Inleiding ........................................................................................................................... 34 7.2. caseload ........................................................................................................................... 34 7.2.1. Aantal cliënten ..................................................................................................................... 34 7.2.2. Bezettingsgraad in RIZIV-verblijfsdagen............................................................................... 35 7.2.3. Aantal begeleidingen ........................................................................................................... 38 7.3. Instroom en verwijzers ..................................................................................................... 38 7.4. Uitstroom en ontslagbestemming ..................................................................................... 40 7.5. Begeleidingsduur .............................................................................................................. 42 7.5.1. Begeleidingsduur totale cliëntgroep ................................................................................... 42 7.5.2. Gemiddelde begeleidingsduur ............................................................................................. 42 7.6. Psychiatrisch profiel ......................................................................................................... 43 7.6.1. Hoofddiagnoses.................................................................................................................... 43 7.6.2. Alle diagnoses....................................................................................................................... 45 7.7. Socio-demografisch profiel ............................................................................................... 46 7.7.1. Leeftijd ................................................................................................................................. 46 7.7.2. Geslacht................................................................................................................................ 47 7.7.3. Verblijfssituatie vóór start.................................................................................................... 47 7.8. Intakeprocedures ............................................................................................................. 48 7.8.1. Verwijzers ............................................................................................................................ 48 7.8.2. In- en exclusie....................................................................................................................... 51 7.8.3. Resultaat .............................................................................................................................. 51 7.9. Output per begeleidingsdomein ........................................................................................ 52 7.9.1. SRH-Zorginhoud ................................................................................................................... 52 7.9.2. Gezondheidszorg .................................................................................................................. 56 7.9.3. Cliëntactiviteiten .................................................................................................................. 58 7.9.4. Budgetbegeleiding ............................................................................................................... 59 7.9.5. Justitiële begeleiding ............................................................................................................ 60

4

1. MISSIE IBW Pro Mente Dendermonde organiseert voor de doelgroep van mensen met “Ernstige Psychiatrische Aandoeningen (EPA)” in de regio Dendermonde: -

Beschut wonen: huisvesting gekoppeld aan herstelgeoriënteerde begeleiding. Herstelgeoriënteerde begeleiding aan huis : “Individueel Beschut Wonen” en “Psychiatrische Thuiszorg”. Activiteiten en trajectbegeleiding op het vlak van werk, recreatie en educatie.

2. DOELGROEP 2.1. DEFINITIE EPA-DOELGROEP Voor de bepaling van de EPA-doelgroep gaat het IBW Pro Mente uit van de definitie zoals geformuleerd door een Nederlandse “consensusgroep” bestaande uit wetenschappers, deskundigen uit de zorg, verzekeraars en vertegenwoordigers van de overheid. (Bron: “Consensus over de definitie van mensen met een ernstige psychische aandoening (EPA) en hun aantal in Nederland” ; auteurs PH. Delespaul en de consensusgroep; verschenen in het Tijdschrift voor Psychiatrie 55 (2013) 6, 427-438.). Volgens deze “consensusgroep”, worden mensen tot de groep met “Ernstige Psychiatrische Aandoening” gerekend, “wanneer: -

er sprake is van een psychiatrische stoornis, die zorg/behandeling noodzakelijk maakt (niet in symptomatische remissie); - en die met ernstige beperkingen in het sociaal en/of maatschappelijk functioneren gepaard gaat (niet in functionele remissie); - en waarbij de beperking oorzaak en gevolg is van psychiatrische stoornis; - en niet van voorbijgaande aard is (structureel c.q. langdurig, ten minste enkele jaren); - en waarbij gecoördineerde zorg van professionele hulpverleners in zorgnetwerken geïndiceerd is om het behandelplan te realiseren.” “Patiënten krijgen de EPA-status wanneer de criteria ooit in de ziektegeschiedenis aanwezig zijn geweest. Patiënten met EPA kunnen in symptomatische en functionele remissie komen wanneer zij 6 maanden lang geen symptomen hebben en functioneel hersteld zijn. 5

Op termijn wordt “persoonlijk herstel” toegevoegd, maar op dit ogenblik is het concept onvoldoende eenduidig gedefinieerd. Patiënten in remissie blijven patiënten met EPA zolang het risico voor terugval blijft bestaan (en monitoring vanuit de zorg geïndiceerd is). Er zijn dus symptoomvrije patiënten met EPA die weinig tot geen zorgbehoeften hebben. De consensusgroep stelt dat het risico op terugval na 5 jaar symptomatische en functionele remissie zodanig verminderd is dat de patiënten niet meer tot de populatie met EPA gerekend mogen worden”.

2.2. INCLUSIECRITERIA De hoger vermelde definitie van de EPA-doelgroep werd vertaald in de volgende inclusiecriteria. Om in aanmerking te komen voor begeleiding door het IBW, dient voldaan te worden aan de volgende voorwaarden (=checklist bij aanmeldingen): Psychiatrische criteria : -

Een DSMIV-diagnose bij voorkeur gesteld door een psychiater is een noodzakelijke voorwaarde voor start in BW.

-

De psychiatrische problematiek is niet in symptomatische remissie en er is nood aan psychiatrische behandeling. De cliënt is in medisch-psychiatrische behandeling (de keuze van behandelaar is vrij).

-

Er is voldoende stabilisatie van de psychiatrische symptomen waardoor PZ-opname niet nodig is.

-

De psychiatrische problematiek is niet van voorbij gaande aard en dus langdurig (prognose= ten minste voor enkele jaren).

-

Ook mensen met verslavingsproblematiek in remissie, komen in aanmerking. Drugverslaving als primaire problematiek geldt als exclusiecriterium.

-

Mentaal gehandicapten kunnen terecht bij Pro Mente indien het gaat om een lichte mentale handicap in combinatie met een psychiatrische problematiek die op de voorgrond staat en voor zover zij niet terecht kunnen in voorzieningen voor mentaal gehandicapten juist omwille van deze problematiek.

-

Exclusie van dementie

Socio-demografische criteria : -

Pro Mente richt zich tot mannen én vrouwen.

-

Leeftijd : alleen meerderjarigen komen in aanmerking. Ouderen behoren tot de doelgroep voor zover zij nood hebben aan specifieke begeleiding die niet kan geboden worden door de voorzieningen uit de bejaardensector.

-

Regio: cliënten uit de regio Dendermonde.

6

Criteria m.b.t het functioneren van de cliënt : -

Er zijn functionele beperkingen op meerdere domeinen die een brede maatschappelijke begeleiding vereisen. Deze functionele beperkingen zijn niet van voorbij gaande aard (prognose= minstens enkele jaren).

-

De cliënt dient te beschikken over een voldoende algemeen zelfredzaamheidsniveau of minstens over voldoende leermogelijkheden op het vlak van ADL-activiteiten.

Criteria m.b.t zorgorganisatie : -

-

Er is nood aan gecoördineerde zorg van professionele hulpverleners in zorgnetwerken. Zorg door voorzieningen op minder gespecialiseerde voorzieningen zijn niet toereikend (cfr. stepped care -principe): eerstelijn-gezondheidszorg (huisarts, thuisverpleging), algemeen welzijnswerk, ouderenzorg, behandeling en begeleiding in ambulante gespecialiseerde GGZvoorzieningen (CGG, polikliniek,…). Bijkomende criteria voor begeleiding aan huis: nood aan outreachende en aanklampende zorg

2.3. INTAKEPROCEDURE -

schriftelijke aanmelding: gestandaardiseerd aanmeldingsformulier, in te vullen door de behandelend arts (psychiater of huisarts) van de kandidaat-cliënt

-

eerste evaluatie en selectie door de coördinerend psychiater op basis van het aanmeldingsformulier aan de hand van de gestelde inclusiecriteria

-

infogesprek bij het diensthoofd: toelichting van het Pro Mente – begeleidingsaanbod

-

intakegesprek bestaande uit twee onderdelen: assessment van de zorgnoden op de diverse domeinen door een begeleider; assessment van de psychiatrische problematiek door de coördinerend psychiater

-

beslissing door het intake-comité onder eindverantwoordelijkheid van de coördinerend psychiater

-

schriftelijke melding beslissing aan cliënt en verwijzer

-

bij aanvaarding eventueel inschrijving op de wachtlijst

-

toeleidingfase: begeleider bereidt samen met de cliënt de start voor.

-

start

7

3. PRO MENTE-BEGELEIDING 3.1. VISIE 3.1.1. MAATSCHAPPELIJK STEUNSYSTEEM IBW Pro Mente Dendermonde wil een bijdrage leveren aan de vermaatschappelijking van de GGZ waarbij de zorg voor mensen met psychiatrische problemen zoveel als mogelijk geboden wordt in de eigen leefomgeving van de gebruiker. Op deze wijze wordt de sociale inclusie van deze groep op het vlak van wonen, werken, leren en recreëren beter gewaarborgd. Specifiek voor cliënten uit de EPA-doelgroep (zie hoger) geldt dat zij, om zich te kunnen handhaven in hun eigen leefomgeving, nood hebben aan een “maatschappelijk steunsysteem” (Mos & Van Weeghel). Een dergelijk maatschappelijk steunsysteem is volgens de genoemde auteurs op te vatten als “een gecoördineerd geheel van alle behandelelementen en alle ondersteunings- en rehabilitatiemogelijkheden die de cliënt kan nodig hebben om zijn plaats in de samenleving te nemen en te behouden”. Het bestaat concreet uit de volgende kernelementen: m.b.t. vaststellen en bereiken van de doelgroep: - methoden om (potentiële) cliënten te identificeren - strategieën om met hen in contact te komen (outreaching) m.b.t zorgverlening in brede zin: - psychiatrische en psychotherapeutische behandeling - (somatische) gezondheidszorg - thuiszorg, crisisopvang en opnamefaciliteiten m.b.t ondersteuning bij het maatschappelijk functioneren: -

vormen van huisvesting en woonbegeleiding ondersteuning bij het verwerven van een inkomen contact met en ondersteuning van lotgenoten rehabilitatieprogramma’s gericht op het functioneren van cliënten op verschillende levensdomeinen (o.a. werken, leren, recreëren, …) - ondersteuning van familieleden en anderen uit de omgeving van de cliënt m.b.t randvoorwaarden en coördinatie: -

bescherming, belangenbehartiging, klachtenprocedures casemanagement op individueel niveau afstemming van de verschillende elementen op programmaniveau

Een maatschappelijk steunsysteem dient volgens de auteurs aan de volgende kwaliteitscriteria te voldoen: 8

-

veelomvattend en gedifferentieerd aansluitend bij het gewone leven, op alle levensgebieden langlopend en flexibel ontwikkelend én accepterend persoonlijke en continue begeleiding inschakeling van informele steungevers (mantelzorgers uit de omgeving van de cliënt) samenhangend en gecoördineerd bereikbaar en toegankelijk deskundig en gemotiveerd personeel

Op macroniveau biedt het begrip “maatschappelijk steunsysteem” een referentiekader voor de ontwikkeling van het lokale EPA-zorgcircuit. Op het microniveau hanteert het IBW Pro Mente Dendermonde deze lijst van aandachtspunten voor de cliënt en zijn begeleider bij de ontwikkeling van het begeleidingsplan.

3.1.2. GETRAPTE ZORG Een belangrijk uitgangspunt is het principe van de getrapte zorg (stepped care). Dit principe houdt in dat elke zorggebruiker op maat van zijn/haar zorgnoden, niet alleen het juiste type van zorg krijgt, maar deze zorg ook ontvangt in de juiste mate: niet minder zorg, maar evenzeer ook niet meer gespecialiseerde zorg dan nodig. Vanuit dit concept verschijnt het zorglandschap als een zorgtrap, bestaande uit verschillende treden: hoe hoger men op de zorgtrap stijgt, hoe gespecialiseerder en intensiever de zorg wordt. Alle goede zorg begint bijgevolg met een zorgvuldig in kaart brengen van de zorgnoden op basis waarvan de juiste zorg in de juiste mate kan ontworpen worden. Vanuit deze visie evalueert het IBW bij elke aanmelding of de hulp die kan geboden worden door voorzieningen van lagere zorgtrappen al dan niet toereikend is. Slechts indien dit niet het geval is, kan een cliënt in aanmerking komen voor begeleiding. Bovendien evalueert het IBW-team tijdens de begeleiding welke voorzieningen van welke zorgtrappen er ingeschakeld moeten worden om een antwoord te bieden op de vastgestelde zorgnoden. Dit vanuit het principe: algemene voorzieningen van “lagere” zorgtrappen waar mogelijk en inschakeling van meer gespecialiseerde voorzieningen (hogere zorgtrappen) slechts wanneer nodig. Het IBW-team staat bij inschakeling van dergelijke voorzieningen in voor de zorgcoördinatie. Tenslotte wordt op systematische wijze geëvalueerd of de begeleiding nog langer nodig is en wordt de rechtstreekse zorg voor de cliënt waar mogelijk (opnieuw) overgedragen aan de eerstelijnsgezondheidszorg (of welzijnsvoorzieningen) waarbij het IBW-team eventueel bij wijze van overgang nog een tijd de zorgcoördinatie op zich neemt.

9

GGZ-trap: schematische voorstelling

Zorgtrede 5: residentiële GGZ (PZ, PVT) en semi-residentiële zorg (IBW’s) (BW, PVT, PAAZ, PZ) Zorgtrede 4: Amb. outreachende GGZ: Thuisbeh. & Crisisint.; FACT-team. PAAZ. Zorgtrede 3: gezondheidszorg 2° lijn: CGG, privé-praktijk psychiater, polikliniek PZ of PAAZ Zorgtrede 2 (eventueel met back-up door gespecialiseerde GGZ): alg. welzijnswerk: CAW, OCMW, … Alg. gezondheidszorg 1° lijn: huisarts, thuisverpleging; 2° lijn: AZ… andere niet-categoriale voorzieningen: gezinshulp, sociale economie,… Zorgtrede 1 (eventueel met back-up door gespecialiseerde GGZ): Mantelzorg: informele (niet-professionele) zorg uit de omgeving van de zorggebruiker Niveau 0: zelfzorg

3.1.3. HERSTELGEORIËNTEERDE ZORG Mensen met Ernstige Psychiatrische Aandoeningen worden geconfronteerd met blijvende beperkingen (Wing and Morris – 1981): - primaire beperkingen : vloeien voort uit de ziekte zelf en bestaan uit dysfunctionele eigenschappen of gedragingen die als symptomen van de ziekte kunnen worden beschouwd. - secundaire beperkingen: de mate waarin de cliënt de ziekte is te boven gekomen, welke littekens de stoornis in de persoon van de cliënt heeft nagelaten zoals bv. een gebrek aan zelfvertrouwen. - tertiaire beperkingen: de houding die de omgeving aanneemt zoals bv. stigma, (kans)armoede, sociaal isolement, uitsluiting in de arbeidswereld... Door deze beperkingen ondervinden zij diverse problemen bij het functioneren in de samenleving : - sociaal isolement : moeilijkheden om betekenisvolle sociale relaties aan te gaan, voortvloeiend uit de psychiatrische problematiek zelf of als gevolg van de secundaire beperkingen; desintegratie van hun sociaal netwerk t.g.v. talrijke opnames in psychiatrische ziekenhuizen (“Social Breakdown Syndrome”). - hogere stress-kwetsbaarheid

10

-

-

minder basale vaardigheden en probleemoplossend vermogen : activiteiten van het dagelijks leven kunnen voor de cliënt met cognitieve problemen vaak onoverkomelijk zijn. stigmatisering en sociale exclusie : uit onwetendheid worden in de samenleving mensen met psychiatrische aandoeningen vaak beschouwd als onbetrouwbaar, gevaarlijk, lui, onbekwaam e.d. met sociale exclusie voor gevolg. gebrekkige en beperkende levensomstandigheden zoals regelmatige hospitalisaties, een laag inkomen, gebrekkige woonsituatie …

Het begrip “herstel (recovery)” verwijst naar een persoonlijk proces van de cliënt waarin deze zijn beperkingen tracht te boven te komen, te verwerken en een plaats te geven. In veel gevallen gaat het a.h.w. om “genezen met een ziekte”. Herstel heeft twee aspecten: persoonlijk herstel en sociaal herstel. Persoonlijk herstel heeft betrekking op het verwerken van wat gebeurd is, het leren omgaan met de kwetsbaarheid en het opnieuw oriënteren op heden en toekomst. Het gaat om het opnieuw oppakken van het “gewone leven”, het leven waarin iemand zingeving ervaart door iets te betekenen voor zichzelf en anderen. Sociaal herstel heeft te maken met participatie opgevat als weer meedoen in de samenleving, het herstel van sociale rollen en de daarmee vereiste vaardigheden. Een herstelproces kent meestal geen lineair verloop maar is vaak een zigzag-verhaal bestaande uit drie fasen : -

-

-

stabilisatiefase : bestrijden van de psychiatrische aandoening en stabiliseren van de effecten ervan; probleemvermindering, probleemhantering en persoonlijke veiligheid staan in deze fase centraal; heroriëntatiefase : de cliënt exploreert de implicaties van het ziek zijn, maakt een verwerkingsproces (vaak een rouwproces) door en maakt nieuwe plannen waarin rekening wordt gehouden met de beperkingen; re-integratiefase : sociale inclusie door (her)opname van sociale rollen en persoonlijke ontwikkeling staan in deze fase centraal.

De noden van de cliënt variëren naargelang de fase van zijn herstelproces. In elke fase heeft de cliënt nood aan andere zorgelementen en dient de begeleider een andere attitude aan de dag te leggen zoals hieronder beschreven :

11

Stabilisatie Controle van symptomen en vermindering van het lijden

Heroriëntatie Exploreren van implicaties van het ziek zijn

Reïntegratie Aangaan of herstellen van betekenisvolle relaties of rollen

Medicatie-management

Rouwproces

Terugkeer naar een normaal bestaan

Behoefte aan steun en veiligheid Psycho-educatie Vaardigheden oefenen Symptoommanagement Zelfvertrouwen versterken Toekomstplannen maken Overnemen Aanbieden van “prothese” : Behandeling, verpleging, verzorging

overdragen Ondersteunen van ontwikkeling/herstel Overdragen van activiteiten; ontwikkelen van vaardigheden

Activiteiten oppakken overlaten Ondersteunen of afstand nemen Cliënt neemt het (opnieuw) in handen

Herstellen is volgens Deegan (1998) wat mensen met een beperking zelf doen, terwijl rehabilitatie is wat hulpverleners kunnen doen om dit herstelproces te bevorderen. Herstel-ondersteunende zorg dient volgens W. Boevink e.a. (2009) aan een aantal criteria te voldoen. De hulpverlener: - is “present” (aandachtig aanwezig) en niet afstandelijk - gebruikt zijn professionele referentiekader op een terughoudende en bescheiden wijze - maakt ruimte voor en sluit aan bij het eigen verhaal van de cliënt - herkent en stimuleert het benutten van eigen krachten van de cliënt (empowerment), dit zowel individueel als collectief - erkent, benut en stimuleert de ervaringsdeskundigheid van de cliënt - erkent, benut en stimuleert de ondersteuning van de cliënt door belangrijke anderen (o.a. mantelzorgers) - is gericht op het verlichten van lijden en het vergroten van eigen regie/autonomie van de cliënt.

3.1.4. SYSTEMATISCH REHABILITATIEGERICHT HANDELEN (SRH) De “Integrale rehabilitatie-benadering” is het uitgangspunt voor de Pro Mente- begeleiding. Onder het begrip psychosociale rehabilitatie gaan verschillende visies en werkwijzen schuil die gemeenschappelijk hebben dat ze zich richten op verbetering van levenskwaliteit van psychosociaal kwetsbare mensen en op de bevordering van hun maatschappelijke participatie. “Deze verschillende stromingen hebben echter als gemeenschappelijk startpunt de cliënt met zijn wensen en zorgbehoeften en als gemeenschappelijk eindpunt de verbetering van de levenskwaliteit en het vervullen van sociaal-maatschappelijke rollen” (Wilken & Den Hollander – 1999). De “Integrale rehabilitatie-benadering” is “integraal” in de zin dat ze te beschouwen is als een synthese van de verschillende rehabilitatiestromingen en wordt om die reden als meest bruikbaar ervaren voor EPA-begeleiding. Deze benadering is bovendien “integraal” omdat ondersteuning geboden 12

wordt op alle levensdomeinen waarop verbetering of handhaving van levenskwaliteit wenselijk is en omdat ze ook rekening houdt met allerlei maatschappelijke factoren die de kwaliteit van leven beïnvloeden (stigmatisering, werkgelegenheid, ...). Om deze “Integrale Rehabilitatiebenadering “ handen en voeten te geven hanteert het IBW-team de bijhorende methodiek van het “Systematisch Rehabilitatiegericht Handelen” zoals uitgewerkt door J.P. Wilken & D. den Hollander. Deze methodiek geeft een concrete handleiding en een set van instrumenten voor de aanpak van het begeleidingsproces. SRH is een methodiek om herstel-ondersteunende zorg te bieden. Het is een hulpmiddel voor professionele hulpverleners om mensen met psychische en sociale kwetsbaarheid te ondersteunen bij de door hen gewenste kwaliteit van leven. Deze methodiek is dertig jaar geleden ontstaan en sindsdien steeds verder ontwikkeld en verfijnd op basis van practice based evidence. Deze methodiek is ondertussen wijd verspreid in de EPA-zorg in Nederland, België en enkele andere Europese landen. Deze methodiek kreeg in 2009 een belangrijke update: van SRH 1.0 naar SRH 2.0. De principes en de methodische basis bleven dezelfde, maar vanuit drie nieuwe kaders werden nieuwe inzichten geïntegreerd: herstel (zie hoger), presentie (hulpverlener is “aandachtig aanwezig”) en krachtgericht werken (empowerment). Hieronder volgt een beknopte beschrijving van deze methodiek. De SRH-methodiek onderscheidt drie sturingsprincipes. Bij de aanvang van de begeleiding wordt gekozen voor één of een combinatie van deze principes als startpunt en richtingaanwijzer(s) van het begeleidingsproces: Sturingsprincipe “wens van de cliënt”: de door de cliënt gewenste kwaliteit van leven. Dit sturingsprincipe is in de SRH-methodiek te beschouwen als het belangrijkste principe. In veruit de meeste gevallen leveren de wensen van de cliënt werkbare begeleidingsdoelen op. Slechts indien de wens van de cliënt geen werkbare wensen oplevert wordt er vertrokken vanuit andere hieronder beschreven sturingsprincipes. Sturingsprincipe “versterken van krachten en omgaan met psychosociale kwetsbaarheid ”: de krachten en de beperkingen samenhangend met de psychiatrische aandoening als startpunt en richtingaanwijzer van het begeleidingsproces. Het begeleidingsproces richt zich in dit geval op het versterken van de krachten en het wegwerken, verminderen of compenseren van de beperkingen. Sturingsprincipe “omgeving”: het begeleidingsproces is gericht op het verkrijgen van toegang tot gewenste omgevingen en sociale netwerken. De begeleiding verloopt volgens een methodische cyclus bestaande uit de volgende stappen : -

-

de toeleidings- en kennismakingsfase de onderzoeksfase: inventarisatie en analyse van wensen van de cliënt en zijn omgeving m.b.t de gewenste kwaliteit van leven. Dit wordt geregistreerd in een “persoonlijk (wensen)profiel”. de doelstellingsfase: bepalen van Algemene Doelen (langere termijn) op de 4 levensdomeinen en van hieruit voortvloeiende Specifieke Doelen (kortere termijn)

13

-

de planningsfase: planning van de (begeleidings-)activiteiten die zullen ontplooid worden om deze doelen te realiseren (prioriteren) - de uitvoeringsfase - de evaluatiefase: evaluatie van doelen en van aanpak. De toepassing van deze SRH-methodiek wordt ondersteund door een geïnformatiseerd begeleidingsdossier (database-toepassing) opgebouwd volgens hoger geschetste methodische cyclus.

3.2. ZORGMODULES 3.2.1. BESCHUT WONEN IBW Pro Mente beschikte in 2013 over 5 Pro Mente-woningen (22 plaatsen) en 6 adressen in de formule van het “Individueel BW”: De 5 Pro Mente-woningen worden door Pro Mente vzw gehuurd en ter beschikking gesteld van de Pro Mente-cliënten. Ze zijn alle 5 gelegen in de agglomeratie van Dendermonde (3 in centrum Dendermonde en 2 in deelgemeente Sint-Gillis-Dendermonde). De 6 plaatsen erkend onder de formule van het “Individueel Beschut Wonen” zijn woningen die rechtstreeks gehuurd worden door of eigendom zijn van de cliënt. De begeleiding van deze cliënten gebeurt volgens het FACT-model. FACT staat voor “Flexible Assertive Community Treatment” . Hiermee wordt bedoeld een outreachend, aanklampend, multidisciplinair team dat twee functies opneemt voor de EPA-doelgroep: -

herstelgeoriënteerde begeleiding op diverse domeinen in de eigen leefomgeving door een persoonlijke begeleider

-

intensieve, outreachende psychiatrische behandeling/begeleiding in (sub)acute fases volgens het “shared caseload”-principe

Ook PZT De Monding zoals beschreven in de volgende rubriek, biedt FACT-begeleiding.

3.2.2. PSYCHIATRISCHE THUISZORG DE MONDING Het IBW Pro Mente Dendermonde organiseert samen met andere zorgvoorzieningen (eerstelijngezondheidszorg en welzijnswerk) psychiatrische thuiszorg in het kader van een door de FOD Volksgezondheid erkend project “Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie (PZT)”. De financiering van dit project loopt via de verblijfdagprijs van het IBW Pro Mente Dendermonde. De (wettelijk bepaalde) doelstellingen van PZT De Monding zijn: -

sensibilisering, advisering, coaching en coördinatie van de eerstelijn-gezondheidszorg en welzijnswerk m.b.t de zorg voor de EPA-doelgroep rechtstreekse zorg door het PZT-team aan cliënten behorend tot de EPA-doelgroep onder de vorm van FACT-begeleiding (zie vorige rubriek).

14

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de doelstellingen en doelgroepen van PZT De Monding: doelgroep

doelgroep per doelstelling rechtstreekse zorg voor cliënt door:

primaire doelgroep

doelstelling sensibilisering

hulpverleners eerstelijn en mantelzorgers

advies andere hulpverleners (ondersteund door coaching het PZT-team)

hulpverleners eerstelijn en mantelzorgers hulpverleners eerstelijn, hulpverleners GGZ en mantelzorgers

zorgcoördinatie

het PZT-team i.s.m. andere FACT-begeleiding hulpverleners

cliënten behorend tot de EPA-doelgroep (exclusie van dementieen mentale handicap)

secundaire doelgroep

van alle cliënten in de GGZ

van cliënten behorend tot EPA-doelgroep (exclusie van dementie, mentale handicap)

hulpverleners eerstelijn, hulpverleners GGZ en mantelzorgers

Het werkingsgebied van PZT De Monding bestaat uit de volgende gemeenten: PZT De Monding: werkingsgebied inwonersaantal gemeente bron: inwonersaantallen 1 jan 2012 gepubliceerd in BS

Buggenhout Dendermonde Hamme Lebbeke Totaal:

14.230 44.488 24.426 18.387 101.531

PZT De Monding bestond in 2013 uit 4 medewerkers waarvan 3 Pro Mente-medewerkers en 1 medewerker van het Wit Gele Kruis Oost-Vlaanderen (zie ook rubriek 3.1.2). PZT De Monding begeleidde In 2013 in totaal 169 cliënten. Meer informatie: zie Activiteitenverslag PZT De Monding 2013”.

15

3.2.3. ACTIVITEITENAANBOD EN TRAJECTBEGELEIDING IBW Pro Mente Dendermonde organiseert activiteiten op het vlak van werk, recreatie en educatie. Deze activiteiten worden hoofdzakelijk georganiseerd in het kader van het “Activiteitencentrum De Loft”. Het Activiteitencentrum De Loft is een initiatief van een formeel samenwerkingsverband bestaande uit: het CAW Dendermonde, CGG Waas en Dender, CGG De Drie Stromen, AZ Sint-Blasius en het IBW Pro Mente Dendermonde. Het wordt beheerd door het CGG Waas en Dender. Activiteitencentrum De Loft is gehuisvest in de gebouwen van het CGG Waas en Dender, in de Koning Albertstraat 14 te 9200 Dendermonde. Dit AC richt zich tot de EPA-doelgroep uit de regio Dendermonde, met zorgnoden op het vlak van werk (of alternatieven voor werk. De personeelsmiddelen activering van IBW Pro Mente Dendermonde worden in dit centrum ingezet (zie rubriek 3.1.3.). De Loft werkt samen met diverse organisaties uit de GGZ, het welzijnswerk, de arbeidssector, de educatieve en de recreatieve sector: -

Samenwerkingsverband Meerbanenplan bestaande uit: VDAB, Wase Werkplaats te Temse, MPI Emiliani Lokeren OCMW Dendermonde, CAW Dendermonde, … In het kader van deze samenwerking worden cliënten verwezen naar De Loft voor stage of arbeidszorg.

-

De Loft is actief lid van het Platform Arbeidszorg Oost-Vlaanderen: informatie-uitwisseling m.b.t regelgeving, beleidsvoorbereidend werk, …

-

Regionaal Netwerk Arbeidszorg: info-uitwisseling en methodiekontwikkeling m.b.t arbeidszorg

-

GTB (VDAB): GTB verwijst in het kader van hun arbeidstrajectbegeleidingen cliënten door naar De Loft voor stages of arbeidszorg. Ook De Loft meldt cliënten aan bij GTB voor arbeidstrajectbegeleiding.

-

Cultuurplatform Dendermonde: opmaak van de culturele agenda van de stad Dendermonde, waarin ook de activiteiten van De Loft worden opgenomen.

Meer informatie: zie jaarverslag De Loft 2013.

16

3.3. ZORGINHOUD PER DOMEIN Onderstaande tabel geeft een overzicht van de zorginhoud, op maat geboden door het IBW Pro Mente Dendermonde. Deze zorginhouden worden geordend per zorgdomein en bestaan uit zowel ontwikkelingsgerichte inhouden (gericht op “verkrijgen”, op groei) als ondersteunende inhouden (gericht op “behouden”).

IBW Pro Mente Dendermonde

sociale contacten

recreëren

leren

gezondheid/kwetsbaarheid

domein

zorgnood/zorginhoud 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

aanleren medicatiebeheer aanleren vaardigheden om met stress om te gaan andere zorgnood gezondheid/kwetsbaarheid begeleiding bij hanteren signaleringsplan begeleiding bij medicatie-inname begeleiding bij terugval begeleiding bij verkrijgen van medische hulp behandeling van psychiatrische aandoening behandeling van somatische aandoening bescherming tegen stress/overprikkeling hulp om beter te communiceren verwerking/acceptatie van aandoening/kwetsbaarheid voorlichting over ziekte en/of medicatie andere zorgnood leren begeleiding bij het behoud van scholing, opleiding, vorming begeleiding bij verkrijgen van scholing, opleiding, vorming

17 andere zorgnood recreëren 18 begeleiding bij het behouden van recreatieve activiteiten 19 begeleiding bij het vinden van recreatieve activiteiten 20 21 22 23 24 25 26

andere zorgnood sociale contacten begeleiding bij contacten met hulpverleners/behandelaars begeleiding bij contacten met instanties begeleiding sociale contacten in de buurt begeleiding sociale contacten in de vrijetijdsbesteding begeleiding sociale contacten in de woongroep begeleiding sociale contacten met familie begeleiding sociale contacten op het werk/dagbesteding

27

17

werken wonen Begeleidingsrelatie

zingeving

28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48

andere zorgnood werken begeleiding bij activiteiten op het activiteitencentrum begeleiding bij behouden van betaald werk begeleiding bij beroepsopleiding/arbeidstraining e.d. begeleiding bij het behouden van arbeidstrajectbegeleiding begeleiding bij het behouden van vrijwilligerswerk begeleiding bij het verkrijgen van arbeidstrajectbegeleiding begeleiding bij vinden van betaald werk begeleiding bij vinden van vrijwilligerswerk andere zorgnood wonen begeleiding bij inrichting woning begeleiding bij verkrijgen van andere huisvesting lichamelijke verzorging ondersteuning bij administratie ondersteuning bij financiën ondersteuning bij schoonmaak, boodschappen, maaltijdbereiding ondersteuning m.b.t kleding praktische vaardigheden m.b.t administratie vergroten praktische vaardigheden m.b.t budget vergroten praktische vaardigheden m.b.t huishouding vergroten praktische vaardigheden m.b.t zelfzorg vergroten

49 werken aan de begeleidingsrelatie

50 begeleiding bij zingevingsvragen

18

4. MEDEWERKER-MANAGEMENT 4.1. PERSONEELSINZET 4.1.1. BESCHUT WONEN

Normenpersoneel: situatie op 1 jan. 2013 Wettelijke minimumnorm 28 plaatsen (1VTE/8 pl.) = 3.50 VTE

Functie

Diploma

1 coördinator

Maatschappelijk assistent en postgraduaat UIA sociaal en economisch beleid

1 diensthoofd

Bachelor psychiatrische én sociale verpleegkunde

4 begeleiders

VTE 0.50 VTE (overige 0.50 VTE van voltijds contract: coördinator van IBW Pro Mente Sint-Niklaas) 0.79 VTE (overige 0.21 VTE van voltijds contract : coördinator van PZT de Monding – zie verder)

Bachelor toegepaste psychologie

0.80 VTE

Bachelor maatschappelijk werk

1 VTE

Bachelor maatschappelijk werk Bachelor psychiatrische verpleegkunde Totaal VTE normenpersoneel op 1 jan. 2013:

0.25 VTE (overige 0.75 VTE van voltijds contract: activeringspersoneel – zie verder) 0.30 VTE (overige 0.50 VTE van voltijds contract: PZT De Monding – zie verder) 3.64 VTE

Het woonbegeleidersteam werkte in 2013 op weekdagen van 8.30 u tot 16.06 u (op ma, di en do tot 21.00 u). Buiten deze werkuren was per week volgens een beurtrol telkens 1 medewerker van wacht (oproepbaar via gsm) voor dringende interventies.

19

Coördinerend psychiater 2013 Wettelijke minimumnorm voor 28 pl = 4 uur

Functie

Diploma

Coördinerend psychiater

VTE 4 uur

Geneesheer-psychiater

(overige 2 uur van contract sui generis a rato van 6 u: PZT- De Monding - zie verder)

Dr. Birgit Van Boven

De coördinerend psychiater presteerde 6 uren per week volgens een vastgelegd uurrooster. Bovendien was de coördinerend psychiater buiten deze uren telefonisch te consulteren door begeleiders BW of diensthoofd. Meer info m.b.t. Beschut Wonen: zie rubriek 3.2.1.

4.1.2. PZT DE MONDING In het kader van de opbouw van het “Rehabilitatiecentrum Pro Mente” (zie hoger) nam vanaf 1 juli 2012 Pro Mente vzw in twee fases 3 PZT-personeelsleden over van CGG De Drie Stromen en van AZ Sint-Blasius. Sinds 1 januari 2013 verloopt de financiering van PZT De Monding via de verblijfdagprijs van IBW Pro Mente Dendermonde (voorheen via IBW Reymeers Lede).

Pro Mente – personeel in PZT De Monding op 1 januari 2013: Functie

Diploma

Reële Arbeidstijd

1 coörd. psychiater

Geneeskunde psychiatrie

0.05 VTE 0.21 VTE

1 coördinator


3 PZT-begeleiders

(2u/38u) (overige 0.79 VTE van voltijds contract: diensthoofd BW)


0.80 VTE

Bachelor sociale verpleegkunde

1.00 VTE

Bachelor psychiatrische verpleegkunde Totaal VTE Pro Mente-personeel in PZT De Monding op 1 jan 2013:

0.50 VTE (overige 0.30 VTE van 4/5-contract: begeleider BW – zie hoger) 2.56 VTE

20

Totaal VTE PZT De Monding op 1 juli 2013: Werkgever

Functie

Diploma

VTE

Coördinerend psychiater

Geneeskunde psychiatrie

0.05 VTE (2u/38 u) 0.21 VTE

Coördinator/diensthoofd

Pro Mente

PZT-begeleiders

Bachelor psych. én sociale verpleegkunde


0.80 VTE

Bachelor sociale verpleegkunde

1.00 VTE

Bachelor psychiatrische verpleegkunde Wit Gele Kruis

CGG De Drie Stromen

PZT-begeleider

Maatsch. werkster

Totaal VTE PZT De Monding op 1 juli 2013:

(overige 0.79 VTE van voltijds contract: diensthoofd BW – zie hoger)

0.50 VTE (overige 0.30 VTE van 4/5- contract: begeleider BW – zie hoger)

Bachelor psychiatrische verpleegkunde

0.53 VTE

Bachelor maatsch. werk

0.03 VTE

(20/38)

(1u/38u) 3.12 VTE

Meer info m.b.t. PZT De Monding: zie rubriek 3.2.2.

21

4.1.3. ACTIVITEITENAANBOD & ACTIVERING

Activeringspersoneel 2013 Wettelijke minimumnorm voor 28 pl = 0.75 VTE

Functie

Diploma

1 activiteiten- en trajectbegeleider

Bachelor maatschappelijk werk

Totaal VTE

VTE 0.75 VTE (overige 0.25 VTE van voltijds contract: begeleider BW – zie hoger) 0.75 VTE

Dit personeelslid wordt ingezet in het Activiteitencentrum De Loft te Dendermonde, een samenwerking van IBW Pro Mente Dendermonde en CGG Waas en Dender. Het ander personeel (2 medewerkers voor 2 VTE) van dit Activiteitencentrum wordt ingezet door CGG Waas en Dender.

Meer informatie m.b.t De Loft: zie rubriek 3.2.3.

22

4.2. ORGANISATIESTRUCTUUR

4.2.1. ORGANOGRAM

Raad van Bestuur Pro Mente vzw (= Comité samenwerkingsverband)

Coördinatie: coördinator - coördinerend psychiater

Diensthoofd BW en FACT

subteam Beschut Wonen

FACT-subteam

Individueel BW + PTZ De Monding

23

subteam Activiteitencentrum De Loft

4.2.2. RAAD VAN BESTUUR Samenstelling : De RvB bestaat uit vertegenwoordigers van het PC Sint-Hiëronymus te Sint-Niklaas, AZ Sint-Blasius te Dendermonde, CGG Waas en Dender en CGG De Drie Stromen: 

Voorzitter : Dhr. Stefaan Baeten – algemeen directeur PC Sint-Hiëronymus



Ondervoorzitter: Dhr. Hugo Casteleyn – afgevaardigd bestuurder AZ Sint-Blasius



Secretaris : Mevr. Kim Steeman – vertegenwoordiger PC Sint-Hiëronymus



Mevr. Marina De Vuyst – vertegenwoordiger PC Sint-Hiëronymus



Dhr. José Roelant – vertegenwoordiger PC Sint-Hiëronymus



Dhr. Kris Beeckman – vertegenwoordiger AZ Sint-Blasius



Dhr. Ben Engelen – vertegenwoordiger CGG Waas en Dender



Dhr. Björn Biesiada – vertegenwoordiger CGG De Drie Stromen

Werking: De Raad van Bestuur vergadert 5 x per jaar. De coördinator bereidt samen met de secretaris en de voorzitter de agenda voor en woont de vergaderingen bij (niet stemgerechtigd).

4.2.3. COÖRDINATIECOMITÉ Samenstelling: 

Coördinator Pro Mente



Coördinerend psychiater IBW Pro Mente Dendermonde



Diensthoofd IBW Pro Mente Dendermonde



Verantwoordelijke Activiteitencentrum De Loft (i.f.v. de agenda)

Bevoegdheid: Operationeel beleid

24

4.2.4. PRO MENTE -CLIËNTENRAAD De Pro Mente – cliëntenraad is bevoegd voor de beide IBW’s van Pro Mente vzw: IBW Pro Mente Sint-Niklaas en IBW Pro Mente Dendermonde . Structuur en samenstelling: -

cliëntbestuur met een voorzitter en secretaris, aangeduid door de algemene cliëntenraad.

-

de algemene cliëntenraad: alle cliënten, de coördinator en teamverantwoordelijke, een vertegenwoordiging van de begeleiders

Bevoegdheid : De algemene cliëntenraad heeft een algemene bevoegdheid en een specifieke bevoegdheid die omschreven werden in het huishoudelijk reglement. In algemene zin is de raad bevoegd voor informatie-uitwisseling en advies m.b.t het algemeen beleid van Pro Mente. Specifiek verleent de raad een voorafgaandelijk (niet-bindend) advies bij elke wijziging aan de begeleidings- en verblijfsovereenkomst en huishoudelijk reglement. Het cliëntbestuur organiseert de algemene cliëntenraden (opstelling agenda, uitnodigingen, praktische organisatie, verslaggeving) en heeft regelmatig overleg met de coördinator waarin zij geïnformeerd worden en betrokken worden bij het algemene beleid in Pro Mente. Werking : -

vergaderfrequentie bestuur: maandelijks.

-

vergaderfrequentie Algemene Cliëntenraad: 2 x per jaar.

-

het cliëntbestuur wordt ge-coached door een externe professional.

-

pro Mente voorziet jaarlijks een budget voor de werking van cliëntbestuur en cliëntenraad.

-

de cliëntenraad beheert een eigen pagina op de Pro Mente-website www.promente.be

4.2.4. ORGANISATIE VAN HET INTERN OVERLEG Cliëntgebonden overleg: 

Briefings: dagelijks; alle begeleidiers o.l.v het diensthoofd; taakverdeling en cliëntgebonden overleg



Teamvergadering: wekelijks; alle begeleiders o.l.v. diensthoofd en coördinerend psychiater; bespreking van Algemene Begeleidingsplannen en begeleidingsknelpunten



Intake-overleg: tweewekelijks; diensthoofd, begeleider en coördinerend psychiater; beslissingen m.b.t aangemelde kandidaten

25

Beleidsoverleg: 

Overleg coördinator-diensthoofd: wekelijks; operationeel beleid



Beleidsvergadering: maandelijks; coördinator, coördinerend psychiater en diensthoofd; operationeel beleid

4.2.5. LEIDINGGEVENDEN 4.2.5.2. Diensthoofd Het diensthoofd – Bart Van de Voorde (bachelor psychiatrische en sociale verpleegkunde) - geeft ondersteuning, supervisie en dagelijkse leiding aan het team van begeleiders, individueel en op (sub)teamniveau. Het diensthoofd werkt onder de verantwoordelijkheid van de coördinator en de coördinerend psychiater.

4.2.5.3. Coördinator De functie van coördinator wordt opgenomen door Peter Van Stappen. De coördinator verdeelt zijn tijd over de beide IBW’s beheerd door Pro Mente vzw: het IBW Pro Mente Sint-Niklaas en het IBW Pro Mente Dendermonde. De coördinator krijgt zijn opdrachten rechtstreeks van de Raad van Bestuur en rapporteert over zijn werkzaamheden aan deze vergadering. 4.2.5.4. Coördinerend psychiater De functie van coördinerend psychiater in het IBW Pro Mente Dendermonde wordt a rato van 6 uur per week (cfr. wettelijk minimum 4 u voor 28 pl.) waargenomen door psychiater Dr. Birgit Van Boven met als takenpakket:        

De coördinerend psychiater is verantwoordelijk voor het opnamebeleid en heeft in het kader van deze opdracht een intakegesprek met de kandidaat-cliënten. Zij neemt de eindbeslissing m.b.t de kandidaturen, daarin geadviseerd door het team. De coördinerend psychiater is verantwoordelijk voor de contacten met de behandelende artsen en andere instanties, betrokken in de behandeling van de cliënten. De coördinerend psychiater is verantwoordelijk voor de interventiescenario’s in geval van crisis. De coördinerend psychiater superviseert samen met de MPG-coördinator de MPG-registratie. De coördinerend psychiater superviseert samen met het diensthoofd de begeleidingsprocessen en woont met dit doel de wekelijkse teamvergadering bij. Zij draagt de eindverantwoordelijkheid m.b.t de inhoud van de begeleidingsprocessen. De coördinerend psychiater is samen met de coördinator en diensthoofd verantwoordelijk voor het operationeel beleid. In dit kader neemt ze deel aan het coördinatiecomité en de maandelijkse beleidsvergaderingen (cfr. organisatiestructuur). De coördinerend psychiater is aanwezig bij de inspectiebezoeken van het Vlaams Agentschap Zorg & Gezondheid. De coördinerend psychiater tekent het formulier “betalingsverbintenis 767N”.

26

4.3. VORMING, TRAINING EN OPLEIDING (VTO) 4.3.1. VISIE OP VTO IBW Pro Mente als lerende organisatie Het Vormingsbeleid wordt in Pro Mente gezien als een belangrijk middel om de organisatiedoelstellingen zoals omschreven in de opdrachtverklaring te realiseren. De mate waarin de organisatiedoelen gerealiseerd worden, hangt immers op de eerste plaats af van de deskundigheid van de Pro Mente-medewerkers. Leren wordt in dit kader gezien als een door het management (de coördinator, het diensthoofd en de coördinerend psychiater) systematisch gestuurd en permanent proces, waarbij elke medewerker betrokken is. Het gaat hierbij om verschillende vormen van leren: formeel en informeel leren, incidenteel en intentioneel, on-the job en off-the –job leren, verbeterend en vernieuwend leren, individueel en collectief leren. Detectie van VTO-behoeften : De VTO-behoeften van de medewerkers worden via verschillende kanalen in kaart gebracht :  de jaarlijkse functioneringsgesprekken waar de individuele VTO-behoeften van de medewerker als vast agendapunt worden afgestemd op de VTO-doelstellingen van de organisatie;  de jaarevaluaties van de Pro Mente-teams en - werkgroepen waarin vormingsbehoeften kunnen worden gesignaleerd;  permanente inventarisatie door het diensthoofd;  de wekelijkse teamvergaderingen waar de begeleidingsplannen van de cliënten besproken worden;  de maandelijkse beleidsvergaderingen. Formulering van VTO-doelen in het kader van het jaarlijks beleidsplan Op basis van de gedetecteerde vormingsbehoeften worden bij het opstellen van het Pro Mente – jaarplan als vast onderdeel de geplande VTO-doelen voor het komende jaar (of jaren) vastgelegd. Vormen van VTO-activiteiten : Naast het dagdagelijks informele leren komen de volgende formele VTO-activiteiten in Pro Mente voor : Interne VTO-activiteiten : 

De Pro Mente – werkgroepen kunnen in het kader van hun jaarplan elk op hun bevoegdheidsterrein (Educatie & Recreatie voor cliënten, Gezondheidszorg, Maatschappelijk Werk) VTO-activiteiten organiseren voor hun collega-begeleiders.



Pro Mente-medewerkers kunnen deelnemen aan de vormingssessies georganiseerd door het PC St.-Hiëronymus, partner in het samenwerkingsverband. Zo bijvoorbeeld nemen de Pro Mente – medewerkers systematisch deel aan de door het PC georganiseerde training “Dreigend Destructief Gedrag” en maken Pro Mente-medewerkers mee gebruik van de bibliotheek van het PC.

27



Thematische VTO-sessies door een teamlid of externe docent.

Externe VTO-activiteiten : 

Pro Mente-medewerkers nemen deel aan studiedagen en langer lopende opleidingen en zorgen voor informatiedoorstroming naar de andere collega’s via de maandelijkse beleidsvergaderingen. De coördinator, diensthoofd en coördinerend geneesheer beslissen welke studiedagen en opleidingen relevant zijn voor de realisatie van de organisatiedoelstellingen.

Tijds- en budgetinvestering Pro Mente betaalt integraal de inschrijvingsgelden voor studiedagen en opleidingen die kaderen in het VTO-jaarplan en beschouwt de hieraan gespendeerde tijd integraal als werktijd. Deze investeringen worden op jaarbasis geregistreerd.

4.3.2. VTO-ACTIVITEITEN 2013 Interne VTO-activiteiten: -

Permanente coaching door het diensthoofd van het BW- en FACT-team in de SRH-methodiek en het gebruik van het SRH-dossier, dit zowel op groepsniveau (teamvergaderingen) als individueel.

-

SRH-basisopleiding (Systematisch Rehabilitatiegericht Handelen 2.0) van 4 medewerkers : cyclus van 5 vormingsdagen; i.s.m. het PC Sint-Hiëronymus.

Externe VTO-activiteiten: -

-

22 jan. 2013: “Herstelgerichte benadering in de GGZ: een uitdaging”; georganiseerd door KATHO; 1 medewerker. 2 april 2013: “Als Disney de baas was in uw zorginstelling”; georganiseerd door KAHO Sint-Lieven; 3 medewerkers. 7 mei 2013: “Kwartiermaken”; georganiseerd door PC Dr. Guislain; 1 medewerker 6 juni 2013: “Over herstel bij mensen met geheugenstoornissen”; georganiseerd door PC Sint-Hiëronymus; 1 medewerker. 7 juni 2013: “Algemene Vergadering PopovGGZ – Forensische Psychiatrie”; 2 medewerkers. 20 juni 2013: “Voorstelling NOAH - dagverzorging voor ouderen”; georganiseerd door Familiehulp; 4 medewerkers. 19 sept. 2013: “Omgaan met cliënten met autismespectrumstoornis en/of verslavingsproblematiek op de arbeidszorgwerkvloer”; georganiseerd door Regionaal Netwerk Arbeidszorg ZOV; 1 medewerker. 26 sept. 2013: “Leap”; georganiseerd door PC Sint-Hiëronymus; 2 medewerkers 21 oktober 2013: “Omgaan met personen met een doodswens”; georganiseerd door het PC Sint-Hiëronymus; 3 medewerkers. 23 oktober 2013: “Integrale jeugdhulp in de praktijk”; georganiseerd door het Regionaal Welzijnsoverleg Dendermonde; 2 medewerkers. 8 nov. 2013: “Gebroken spiegels: arbeidszorg in een veranderende samenleving”; georganiseerd door GTB Vlaanderen; 1 medewerker. 19 nov. 2013: “Artikel 107-hervorming”; georganiseerd door VVP – langdurige zorg; 5 medewerkers. 3 december 2013: “Vlaamse Hersteldag”; georganiseerd door VVGG; 2 medewerkers. 28

4.4. FUNCTIONERINGSGESPREKKEN Met elke medewerker wordt een functioneringsgesprek gehouden. Met functioneringsgesprekken wordt bedoeld : -

een gepland, individueel en systematisch terugkerend gesprek

-

tussen elke vaste medewerker en leidinggevenden

-

waarbij beiden agendapunten meebrengen behorend tot de volgende terreinen : functioneren van de medewerker , de samenwerking van de medewerker met de coördinator en coördinerend geneesheer, de samenwerking met collega’s, de organisatie van het werk .

Tijdens deze gesprekken worden deze items besproken vanuit de volgende invalshoeken: signaleren, oplossen van problemen, uitwisselen van informatie, formuleren van verwachtingen en suggesties, positieve feedback. Het doel van een functioneringsgesprek is de inspanningen van de medewerker, de leidinggevenden en de doelstellingen van de organisatie op elkaar af te stemmen . Functioneringsgesprekken zijn onderdeel van een algemeen beleid waarbij het participatieve, creatieve en probleemoplossend vermogen van zowel leidinggevenden als medewerkers gestimuleerd worden wat uiteindelijk de kwaliteit van de dienstverlening ten goede komt.

5. STRATEGISCH BELEID Pro Mente vzw hanteert voor de sturing van de organisatie en de verbetering van de dienstverlening het managementmodel voor zorgexcellentie “Kwadrant” van het Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap KUL. Dit model is gebaseerd op het EFQM-model (European Fund for Quality Management).

5.1. STRATEGISCH BELEIDSPLAN 2011-2015 In het Strategisch Beleidsplan werden voor de periode 2011 – 2015 de volgende Strategische Doelen gesteld: 

Opbouw van een “Rehabilitatiecentrum Pro Mente”, waarin de drie belangrijkste zorgfuncties van een EPA-zorgcircuit worden samengebracht en centraal worden aangestuurd: -

Zorgfunctie “Functie Assertive Community Treatment” (FACT): integratie van het project “Psychiatrische Thuiszorg De Monding” in het Rehabilitatiecentrum; Uitbouw van PZT De Monding en het Individueel BW tot één volwaardig FACT-team voor de Dendermondse regio. 29

-

Zorgfunctie “Beschut Wonen”: gefaseerde ontwikkeling van een nieuw IBW van in totaal 48 plaatsen

-

Zorgfunctie “Activiteitenaanbod”: verdere ontwikkeling van het dagactiviteitencentrum De Loft en integratie ervan in het Rehabilitatiecentrum Pro Mente.



Implementatie en borging van de herstelvisie en de bijhorende rehabilitatie-methodieken en instrumenten in de drie zorgfuncties van het “Rehabilitatiecentrum Pro Mente“.



Hervorming van de GGZ volgens de principes van de art. 107-hervorming.

5.2. OPERATIONEEL BELEID 2013 De strategische doelen uit het hoger beschreven Strategisch Beleidsplan werden vertaald in operationele jaardoelen, vastgelegd in het Beleidsplan 2013. In het kader van dit beleidsplan werden in 2013 de volgende activiteiten ontwikkeld: Strategisch doel “opbouw van een Rehabilitatiecentrum Pro Mente”: PZT De Monding: 



In 2012 werden onderhandelingen gevoerd met IBW Reymeers Lede en de FOD Volksgezondheid met als doel de administratieve en financiële splitsing van PZT Lotus (Lede, IBW Reymeers) en PZT De Monding (IBW Pro Mente Dendermonde). Dit om de in 2011 gerealiseerde functionele integratie van PZT De Monding ook structureel en financieel te verankeren in het Pro Mente- Rehabilitatiecentrum. Deze onderhandelingen resulteerden in een regeling waarbij de financiering vanaf 1 januari 2013 gebeurt via het IBW Pro Mente Dendermonde. In het kader van deze regeling wordt vanaf 1 jan 2013 door de FOD Volksgezondheid aan IBW Pro Mente Dendermonde een PZT-budget voor 1.34 VTE toegewezen. Doel van dit alles is om PZT De Monding samen met Individueel BW te laten uitgroeien tot een volwaardig FACT-team voor de Dendermondse regio. Het Wit Gele Kruis OVL verhoogde zijn personeelsinzet in PZT De Monding van 12 u naar 20 u (zie ook rubriek personeelsinzet).

Beschut Wonen: 

In 2011 startte het samenwerkingsverband Pro Mente vzw het “IBW Pro Mente Dendermonde”. De plaatsen BW van dit IBW zijn afkomstig uit reconversie van 2 C-bedden in AZ Sint-Blasius (2 x 10 pl) en van transfer van 8 plaatsen van het IBW Pro Mente SintNiklaas (95 pl – 8 pl = 87 pl) naar het nieuwe IBW Pro Mente Dendermonde. Deze 28 plaatsen werden op 1 december 2012 gerealiseerd. De verdere geplande uitbreiding tot 48 plaatsen zal gebeuren vanaf 2014.



Pro Mente-woningen: PC Sint-Hiëronymus – partner in het samenwerkingsverband Pro Mente vzw – verwierf in 2013, 3 van de 5 Pro Mente-woningen en verhuurt deze aan Pro Mente.



Pro Mente-secretariaat: er werd in 2013 gezocht naar een geschikt secretariaat, voorlopig nog zonder resultaat.

30

Activiteitenaanbod”: 



In 2013 werd verder gewerkt aan de verbetering van de toegankelijkheid van Activiteitencentrum De Loft voor PZT- en BW-cliënten. Dit gebeurde concreet door de verdere ontwikkeling van een laagdrempelig aanbod op het vlak van socio-culturele, recreatieve en educatieve activiteiten (Kriskras). Sinds 2013 wordt de verantwoordelijke van De Loft systematisch betrokken bij het coördinatie-overleg van IBW Pro Mente (zie organisatiestructuur).

Strategisch doel “implementatie van de herstelvisie en rehabilitatie-methodieken en instrumenten” : 

In totaal 5 medewerkers (2 PZT, 2 BW, 1 De Loft) volgden in 2013 de basisopleiding “Systematische Rehabilitatiegericht Handelen 2.0”. Deze opleiding werd georganiseerd i.s.m het PC Sint-Hiëronymus (zie ook rubriek VTO).



Borging en verdere ontwikkeling van het door de Pro Mente-coördinator ontwikkeld, digitaal (database-toepassing), methodisch gestructureerd begeleidingsdossier (methodiek “Systematisch Rehabilitatiegericht Handelen”) in BW en PZT De Monding. In PZT De Monding werden in 2013 deze cliëntdossiers voor de PZT-begeleiders online toegankelijk gemaakt (notebook en smartphone).



Coaching van de medewerkers op het vlak van toepassing van de SRH-methodiek door het diensthoofd, individueel en per (sub)team.



Diverse VTO-activiteiten m.b.t rehabilitatie-methodieken: zie rubriek VTO.

Strategisch doel “art. 107-hervorming GGZ”: De Federale Overheid startte in 2010 een hervorming van de GGZ met de volgende strategische doelstellingen (bron: “Gids naar een betere GGZ door de realisatie van zorgcircuits en zorgnetwerken” – FOD Volksgezondheid): -

-

-

meer “zorg in de samenleving”, dichter bij de natuurlijke leefomgeving van de cliënt/patiënt, ter bevordering van de sociale inclusie van mensen met psychiatrische problemen, onder meer door oprichting van nieuwe ambulante outreachende voorzieningen (zie verder) minder residentiële zorg: verschuiving van residentiële middelen naar ambulante (al dan niet) outreachende zorgvoorzieningen door afbouw van bedden betere zorgcoördinatie binnen een afgebakend werkingsgebied: organisatie van de zorg in zorgcircuits en zorgnetwerken, betere afstemming met gezondheidszorg eerstelijn, welzijnssector, arbeidssector, … de realisatie van 5 functies binnen het werkingsgebied:  functie 1: “activiteiten inzake preventie, promotie GGZ, vroegdetectie, screening en diagnosestelling”  functie 2: “ambulante intensieve behandelteams voor zowel acute (functie 2a: oprichting outreachende Diensten Crisisinterventie & Thuisbehandeling) als chronische (functie 2b: outreachende FACT-teams) psychische problemen”  functie 3: “rehabilitatieteams die werken rond herstel en sociale inclusie”

31

 functie 4: “intensieve residentiële behandelunits voor zowel acute als chronische psychiatrische problemen wanneer een opname noodzakelijk is”  functie 5: “specifieke woonvormen waarin zorg kan geboden worden indien het thuismilieu of het thuis-vervangend milieu hiertoe niet in staat is”. De activiteiten van IBW Pro Mente Dendermonde kaderen in functie 1 (PZT De Monding), functie 2b FACT-teams (PZT De Monding en Individueel BW), functie 3 (Activiteitencentrum De Loft) en functie 5 (beschut wonen). IBW Pro Mente Dendermonde is lid van het in 2012 opgerichte “GGZ-netwerk Aalst – Dendermonde - Sint-Niklaas”. Dit netwerk zal de hierboven geschetste strategische doelstellingen van de art. 107hervorming aansturen in het werkingsgebied. Dit netwerk is nog niet formeel erkend als “art. 107 – project”. Sinds eind 2012 realiseerde het GGZnetwerk Aalst - Dendermonde - Sint-Niklaas de volgende zaken: -

-

oprichting van het samenwerkingsverband van 39 partners uit de GGZ (3 PZ’en, 4 PVT’s, 4 IBW’s, 4 PAAZ’en, 3 CGG’s), de eerstelijn gezondheidszorg (2 SEL’s), organisaties uit de welzijnssector (OCMW’s, CAW’s, CAW’s mutualiteiten, …), de arbeidssector en de sociale economie, … afbakening van een werkingsgebied: het oosten van Oost-Vlaanderen bestaande uit de subregio’s Aalst – Dendermonde – Sint-Niklaas uitwerking van de overlegstructuren van het netwerk: netwerkplatform (39 leden), netwerkcomité (26 leden), werkgroepen per functie aanwerving van een netwerkcoördinator oprichting van een interne werkgroep visie en redactie van een visietekst samenstelling van de werkgroepen per functie (start april 2014)

Het IBW Pro Mente Dendermonde is vertegenwoordigd in de “werkgroep functie 2b (FACT-teams)” , “werkgroep functie 3 (rehabilitatieteams)”, en “werkgroep functie 5 (wonen)” van het GGZ-netwerk ADS.

6. MIDDELENMANAGEMENT 6.1. FINANCIËLE MIDDELEN Zie financieel jaarverslag Pro Mente vzw 2013.

32

6.2. PRO MENTE-WONINGEN 6.2.1. ERKENNING IBW Pro Mente beschikte in 2013 over 5 Pro Mente-woningen (22 plaatsen) en 6 adressen in de formule van het “Individueel BW”: De 5 Pro Mente-woningen worden door Pro Mente vzw gehuurd en ter beschikking gesteld van de Pro Mente-cliënten. Ze zijn alle 5 gelegen in de agglomeratie van Dendermonde (3 in centrum Dendermonde en 2 in deelgemeente Sint-Gillis-Dendermonde). De 6 plaatsen erkend onder de formule van het “Individueel Beschut Wonen” zijn woningen die rechtstreeks gehuurd worden door of eigendom zijn van de cliënt.

6.2.2. TECHNISCHE DIENSTVERLENING IN DE PRO MENTE-WONINGEN. Pro Mente vzw staat in voor de technische dienstverlening in de Pro Mente-woningen (=erkenningscategorie “groepswoningen”) . Dit in het kader van haar huurdersverantwoordelijkheid t.o.v. de verhuurder. Hiervoor doet Pro Mente vzw beroep op de technische dienst van het PC SintHiëronymus, lid van Pro Mente vzw. Jaarlijks stelt de technisch verantwoordelijke i.s.m. de coördinator – na overleg met bewoners en begeleiders - een jaarplan op waarin speciale acties worden gepland met de kwaliteitsverbetering van de materiële woonomstandigheden als doel.

6.2.3. BASISUITRUSTING VAN DE PRO MENTE-WONINGEN. De basisuitrusting van de Pro Mente-woningen werd vastgelegd in twee lijsten. Op lijst 1 staan de goederen die door Pro Mente aan de bewoners zonder extra kosten verstrekt en in geval van slijtage of schade hersteld en vervangen worden (vb. meubilair van de individuele kamers en gemeenschappelijke ruimtes). Daarnaast voorziet lijst 2 in een aantal goederen die bij ingebruikname van een nieuwe woning éénmalig worden verstrekt door Pro Mente zonder extra kosten voor de bewoner en die in geval van schade of slijtage vervangen of hersteld dienen te worden door de bewoners zelf op hun kosten (bv. keukenbenodigdheden).

6.3. PRO MENTE – SECRETARIAAT TE DENDERMONDE Het Pro Mente – secretariaat van het Rehabilitatiecentrum Dendermonde is gelegen in de Brusselsestraat 97 te 9200 Dendermonde, tevens de zetel van het CGG De Drie Stromen. Voor cliënten van het Beschut Wonen en van het FACT-team (PZT De Monding) fungeert dit secretariaat als aanloopadres. Het secretariaat is centraal gelegen in de stad en bevindt zich op loop- of fietsafstand van de Pro Mente-woningen. Het secretariaat is voorzien van de nodige computers die gebruikt worden voor de geïnformatiseerde cliëntdossiers en andere administratieve - of beleidsbestanden.

33

7. BESCHUT WONEN IN CIJFERS 7.1. INLEIDING Onderstaande cijfers hebben betrekking op het beschut wonen van Pro Mente (formule “Individueel BW” inclusief). Cijfergegevens m.b.t . PZT De Monding en Activiteitencentrum De Loft zijn terug te vinden in de aparte Activiteitenverslagen van deze zorgmodules.

7.2. CASELOAD 7.2.1. AANTAL CLIËNTEN

totaal aantal cliënten per jaar 33 29 22

2011

2012

34

2013

7.2.2. BEZETTINGSGRAAD IN RIZIV-VERBLIJFSDAGEN

evolutie bezettingsgraad in verblijfsdagen gerealiseerde verblijfsdagen

jaar

niet gerealiseerde verblijfsdagen

maximum aant verblijfsdagen

abs

%

abs

%

abs

%

2011

4.440

87,4%

641

12,6%

5.081

100%

2012

6.464

86,1%

1.043

13,9%

7.507

100%

2013

8.990

88,0%

1.230

12,0%

10.220

100%

evolutie bezettingsgraad in verblijfsdagen (in % van het maximum aantal BW-verblijfsdagen)

88,0% 87,4%

86,1%

2011

2012

35

2013

IBW Pro Mente Dendermonde: aantal gerealiseerde verblijfsdagen 2013 2013

aantal pl

aantal dagen per maand

max aant verblijfsdagen

gerealiseerde verblijfsdagen

bezettingsgraad in verblijfsdagen

jan febr maart april mei juni juli aug sept okt nov dec totaal:

28

31

868

713

82,1%

28

28

784

683

87,1%

28

31

868

794

91,5%

28

30

840

744

88,6%

28

31

868

769

88,6%

28

30

840

777

92,5%

28

31

868

775

89,3%

28

31

868

780

89,9%

28

30

840

769

91,5%

28

31

868

788

90,8%

28

30

840

678

80,7%

28

31

868

720

82,9%

365

10.220

8.990

88,0%

bezettingsgraad in verblijfsdagen per maand 2013 92,5% 91,5%

91,5% 89,3%

88,6% 88,6%

90,8%

89,9%

87,1%

82,9%

82,1% 80,7%

jan

febr

maart

april

mei

juni

juli

36

aug

sept

okt

nov

dec

AZ-hospitalisaties

jaar

totaal aantal cliënten per jaar

aantal AZhosp.

aantal cliënten

abs

abs

% van tot aantal cliënten

PZ-hospitalisaties aantal PZhosp abs

aantal cliënten

verlof

aantal

aantal cliënten

abs


abs

abs


2011

22

8

5

22,7%

16

10

45,5%

3

3

13,6%

2012

29

5

4

13,8%

7

6

20,7%

7

5

17,2%

2013

33

1

1

3,0%

7

4

12,1%

13

8

24,2%

niet gerealiseerde verblijfsdagen t.g.v. jaar

AZ-hospitalisaties

PZ-hospitalisaties

maximum aantal verblijfsdagen

abs

% van het max.

abs

% van het max.

abs

%

2011

44

0,9%

222

4,4%

5.081

100,0%

2012

35

0,5%

96

1,3%

7.507

100,0%

2013

1

0,01%

176

1,7%

10.220

100,0%

37

7.2.3. AANTAL BEGELEIDINGEN

bezettingsgraad in aantal begeleidingen per maand 2013 (in % van het max. aantal begeleidingen) 96,4% 96,4% 92,9% 92,9% 92,9%

96,4% 96,4% 92,9%

92,9%

89,3% 85,7%

jan

85,7%

febr

maart

april

mei

juni

juli

aug

sept

okt

nov

dec

7.3. INSTROOM EN VERWIJZERS

IBW Pro Mente Dendermonde: aantal starters per jaar begeleidingsvorm: jaar

Pro Mente - woning

totaal aantal starters

Individueel BW abs

%

27%

22

100%

0

0%

15

100%

1

9%

11

100%

abs

%

abs

%

2011

16

73%

6

2012

15

100%

2013

10

91%

38

evolutie aantal starters per jaar 22 15 11

2011

2012

2013

verwijzers van starters 2013 (n=11)

1

3

PC Sint-Hiëronymus PZ Sint-Alexius

4

1 1

1

PVT Leilinde Dmonde IBW Reymeers PTZ De Monding FACT PC SH & Pro Mente

39

2011 verwijzers van starters

2012

2013

abs

%

abs

%

abs

%

PC Sint-Hiëronymus PZ Sint-Alexius PZ St. Cam. St.-Denijs-W. APZ St.-Lucia Sint-Niklaas PZ PZ ZNG Lede PC Caritas Melle PZ De Pelgrim PZ Rustenburg PAAZ PAAZ Sint-Blasius PVT Hooghuis Sint-Niklaas PVT PVT Leilinde Dmonde IBW Pro Mente Sint-Niklaas IBW IBW Reymeers CGG CGG Waas en Dender DAC DAC De Loft PTZ De Monding FACT/PZT FACT PC SH & Pro Mente

7 0 0 0 1 4 1 1 0 0 0 0 0 1 1 6 0

31,8% 0,0% 0,0% 0,0% 4,5% 18,2% 4,5% 4,5% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 4,5% 4,5% 27,3% 0,0%

6 0 1 1 1 0 0 0 1 1 0 1 0 0 0 2 0

40,0% 0,0% 6,7% 6,7% 6,7% 0,0% 0,0% 0,0% 6,7% 6,7% 0,0% 6,7% 0,0% 0,0% 0,0% 13,3% 0,0%

3 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 4 1

27,3% 9,1% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 9,1% 0,0% 9,1% 0,0% 0,0% 36,4% 9,1%

pr. prakt.

0

0,0%

1

6,7%

0

0,0%

22

100,0%

15

100,0%

11

100,0%

privé-praktijk psychiater

totaal :

7.4. UITSTROOM EN ONTSLAGBESTEMMING

onstlagbestemming 2013 1; 14% 1; 15% 1; 14% 1; 14%

alleen wonen met FACT

1; 14%

ouderlijk gezin met FACT alleen wonen znd FACT

2; 29%

ouderlijk gezin znd FACT samenwonen met anderen IBW Namen

40

2011

niet-residentiëel

met FACT-begl.

residentiëel

ontslagbestemming bij einde begeleiding

PZ

znd FACT-begel

IBW PVT gevangenis

andere

abs 0 0 0 0 2 1 2 1 0 0 0 0 1 0 1 8

alleen wonen met FACT ouderlijk gezin met FACT alleen wonen znd FACT ouderlijk gezin znd FACT samenwonen met partner samenwonen met anderen PC Sint-Hiëronymus PZ Caritas Melle PZ ZNG Lede UPZ Kortenberg IBW Namen PVT gevangenis onbekend overleden

totaal :

Evolutie uitstroom

2012

% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 25,0% 12,5% 25,0% 12,5% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 12,5% 0,0% 12,5% 100,0%

abs 0 2 0 1 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 0 7

% 0,0% 28,6% 0,0% 14,3% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 14,3% 14,3% 0,0% 0,0% 14,3% 14,3% 0,0% 100,0%

aantal beëindigde begeleidingen

jaar

totaal aantal cliënten per jaar

abs

% van totaal aantal cliënten

2011

22

8

36,4%

2012

29

7

31,8%

2013

33

7

21,2%

gemiddelde

28

7

26,2%

evolutie uitstroom 8

2011

7

7

2012

2013

41

2013 abs 1 1 2 1 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 7

% 14,3% 14,3% 28,6% 14,3% 0,0% 14,3% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 14,3% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 100,0%

7.5. BEGELEIDINGSDUUR

7.5.1. BEGELEIDINGSDUUR TOTALE CLIËNTGROEP

begeleidingsduur: startjaar totale populatie 2013 (n=33)

36,4% 33,3% 30,3%

2011

2012

2013

startjaar

7.5.2. GEMIDDELDE BEGELEIDINGSDUUR

gemiddelde begeleidingsduur (in maanden)

gemeten op:

totale populatie

ontslagdatum of op 31 dec

2011

7,1 mnd

2012

11,5 mnd

2013

18,0 mnd

42

7.6. PSYCHIATRISCH PROFIEL 7.6.1. HOOFDDIAGNOSES hoofddiagnoses totale cliëntgroep

2011

As 1 : psychotische stoornissen As 1 : middelengebruik alcohol As 1 : middelengebruik andere middelen As 1 : stemmingsstoornissen As 1 : angststoornissen As 1 : seksuele en gender stoornissen As 1 : andere aandoening As 2 : mentale retardatie As 2 : zwakbegaafdheid As 2 : persoonlijkheidsstoornissen totaal :

2012

2013

abs 11 3

% 50,0% 13,6%

abs 14 2

% 48,3% 6,9%

abs 12 5

% 36,4% 15,2%

0

0,0%

0

0,0%

0

0,0%

4 0 0 1 0 0 3 22

18,2% 0,0% 0,0% 4,5% 0,0% 0,0% 13,6% 100,0%

9 0 0 2 0 0 2 29

31,0% 0,0% 0,0% 6,9% 0,0% 0,0% 6,9% 100,0%

10 0 0 1 0 0 5 33

30,3% 0,0% 0,0% 3,0% 0,0% 0,0% 15,2% 100,0%

hoofddiagnoses totale cliëntgroep 2013

3,0%

15,2%

36,4%

As 1 : psychotische stoornissen As 1 : middelengebruik alcohol

30,3%

As 1 : stemmingsstoornissen As 1 : andere aandoening

15,2%

As 2 : persoonlijkheidsstoornissen

43

hoofddiagnose starters

2011

As 1 : psychotische stoornissen As 1 : middelengebruik alcohol As 1 : middelengebruik andere middelen As 1 : stemmingsstoornissen As 1 : angststoornissen As 1 : andere aandoening As 2 : persoonlijkheidsstoornissen As 2 : mentale retardatie As 2 : zwakbegaadheid totaal :

2012

2013

abs 11 3

% 50,0% 13,6%

abs 5 2

% 33,3% 13,3%

abs 2 3

% 18,2% 27,3%

0

0,0%

0

0,0%

0

0,0%

4 0 1 3 0 0 22

18,2% 0,0% 4,5% 13,6% 0,0% 0,0% 100,0%

5 0 2 1 0 0 15

33,3% 0,0% 13,3% 6,7% 0,0% 0,0% 100,0%

2 0 1 3 0 0 11

18,2% 0,0% 9,1% 27,3% 0,0% 0,0% 100,0%

hoofddiagnoses starters 2013

27,3%

18,2% As 1 : psychotische stoornissen As 1 : middelengebruik alcohol

9,1%

27,3%

As 1 : stemmingsstoornissen As 1 : andere aandoening

18,2%

As 2 : persoonlijkheidsstoornissen

44

7.6.2. ALLE DIAGNOSES

alle diagnoses totale cliëntgroep

As 2

As 1

DSMIV-as

diagnose-categorie stemmingsstoornissen schizofr. e.a. psychotische st. middelenmisbruik alcohol middelenmisbruik andere middelen angststoornis somatoforme stoornis st. tgv somatische aandoening st. gediagn. in kindertijd/adol. andere st. persoonlijkheidsst. zwakbegaafdheid

totaal:

aantal diagnoses 2013 abs % 16 25,4% 13 20,6% 10 15,9% 4 6,3% 1 1,6% 1 1,6% 1 1,6% 1 1,6% 1 1,6% 14 22,2% 1 1,6% 63

100,0%

alle diagnoses totale cliëntgroep 2013 25,4% 22,2%

20,6% 15,9%

6,3% 1,6%

45

1,6%

1,6%

1,6%

1,6%

1,6%

7.7. SOCIO-DEMOGRAFISCH PROFIEL

7.7.1. LEEFTIJD

leeftijd totale cliëntgroep 2013 18,2% 15,2% 12,1% 12,1%

12,1% 9,1%

6,1%

6,1% 6,1% 3,0%

0,0%

0,0% 0,0%

0,0%

18 t/m 20 t/m 25 t/m 30 t/m 35 t/m 40 t/m 45 t/m 50 t/m 55 t/m 60 t/m 65 t/m 70 t/m 75 t/m 80 t/m 19 24 29 34 39 44 49 54 59 64 69 74 79 84

totale cliëntgroep leeftijd 18 t/m 19 20 t/m 24 25 t/m 29 30 t/m 34 35 t/m 39 40 t/m 44 45 t/m 49 50 t/m 54 55 t/m 59 60 t/m 64 65 t/m 69 70 t/m 74 75 t/m 79 80 t/m 84 totaal :

2011 abs 0 3 2 3 0 3 4 2 1 3 0 0 1 0 22

2012

% 0,0% 13,6% 9,1% 13,6% 0,0% 13,6% 18,2% 9,1% 4,5% 13,6% 0,0% 0,0% 4,5% 0,0% 100,0%

abs 0 3 3 4 2 3 4 5 1 3 0 0 1 0 29

46

% 0,0% 10,3% 10,3% 13,8% 6,9% 10,3% 13,8% 17,2% 3,4% 10,3% 0,0% 0,0% 3,4% 0,0% 100,0%

2013 abs 0 2 4 4 2 2 3 4 5 6 0 0 1 0 33

% 0,0% 6,1% 12,1% 12,1% 6,1% 6,1% 9,1% 12,1% 15,2% 18,2% 0,0% 0,0% 3,0% 0,0% 100,0%

7.7.2. GESLACHT

totale cliëntgroep geslacht mannen vrouwen totaal

2011 abs 12 10 22

2012

% 54,5% 45,5% 100,0%

abs 17 12 29

2013

% 58,6% 41,4% 100,0%

abs 18 15 33

% 54,5% 45,5% 100,0%

geslacht totale cliëntgroep 2013

15; 45% 18; 55%

mannen vrouwen

7.7.3. VERBLIJFSSITUATIE VÓÓR START

feitelijke verblijfssituatie vóór start 2013 3

PZ

3

1

1

PVT

voorziening daklozen

47

3

alleenwonend ouderlijk gezin

feitelijke verblijfssituatie vóór start van starters per jaar 2011

2012

2013

woonsituatie vóór start

PZ ander IBW PVT voorziening daklozen alleenwonend ouderlijk gezin samenwonend met partner totaal :

abs

%

abs

%

abs

%

12 0 0 0 6 3 1

54,5% 0,0% 0,0% 0,0% 27,3% 13,6% 4,5%

5 1 1 0 3 5 0

33,3% 6,7% 6,7% 0,0% 20,0% 33,3% 0,0%

3 0 1 1 3 3 0

27,3% 0,0% 9,1% 9,1% 27,3% 27,3% 0,0%

22

100,0%

15

100,0%

11

100,0%

7.8. INTAKEPROCEDURES 7.8.1. VERWIJZERS

aanmelding door PZ PAAZ IBW PVT CGG PZT huisarts andere voorz. eigen intitiat. totaal :

2011

2012

2013

abs 22 3 1 0 2 8 1

% 56,4% 7,7% 2,6% 0,0% 5,1% 20,5% 2,6%

abs 23 5 3 2 0 5 0

% 56,1% 12,2% 7,3% 4,9% 0,0% 12,2% 0,0%

abs 22 3 0 1 0 1 0

% 71,0% 9,7% 0,0% 3,2% 0,0% 3,2% 0,0%

2

5,1%

2

4,9%

3

9,7%

0 39

0,0% 100,0%

1 41

2,4% 100,0%

1 31

3,2% 100,0%

48

aanmeldingen 2013 1; 3% 1; 3%

1; 3%

3; 10%

PZ

3; 10%

PAAZ PVT

22; 71%

PZT andere voorz. eigen intitiat.

49

aanmeldingen

% 24,4% 17,1% 2,4% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 2,4% 2,4% 2,4% 4,9%

abs 13 3 1 0 1 1 0 1 1 0 1

% 41,9% 9,7% 3,2% 0,0% 3,2% 3,2% 0,0% 3,2% 3,2% 0,0% 3,2%

PAAZ Sint-Blasius

2

5,1%

4

9,8%

2

6,5%

PAAZ Jan Palfijn

0

0,0%

0

0,0%

1

3,2%

PAAZ OLV Aalst

0

0,0%

1

2,4%

0

0,0%

AZ Nikolaas K-dienst

1

2,6%

0

0,0%

0

0,0%

PZT De Monding Dendermonde PZT Lotus Lede

8 0 0

20,5% 0,0% 0,0%

4 0 1

9,8% 0,0% 2,4%

0 1 0

0,0% 3,2% 0,0%

CGG Waas en Dender

2

5,1%

0

0,0%

0

0,0%

1 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 1 39

2,6% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 2,6% 2,6% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 2,6% 100,0%

0 1 2 1 1 0 0 1 1 0 1 0 41

0,0% 2,4% 4,9% 2,4% 2,4% 0,0% 0,0% 2,4% 2,4% 0,0% 2,4% 0,0% 100,0%

0 0 0 0 1 0 0 0 2 1 1 0 31

0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 3,2% 0,0% 0,0% 0,0% 6,5% 3,2% 3,2% 0,0% 100,0%

Psych. Ziekenhuizen

APZ Sint-Lucia Sint-Niklaas PZ Sint-Camillus Sint-Denijs-Westrem PZ Caritas Melle PZ Sleidinge De Pelgrim PZ Norbertushuis Duffel UPC St. Camillus Bierbeek PZ St.-Jan Eeklo

IBW

CGG

PZT

AZ

PAAZ

PZ St.-Alexius Grimbergen

PZT Pion Lokeren

IBW Waasland IBW Pro Mente Sint-Niklaas IBW Reymeers Lede

PVT

2013

abs 10 7 1 0 0 0 0 1 1 1 2

PZ Zoete Nood Gods Lede

PVT Hooghuis Sint-Niklaas PVT Leilinde Dendermonde huisarts Sociaal Huis Dendermonde

diversen

2012

% 28,2% 5,1% 2,6% 2,6% 12,8% 2,6% 2,6% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%

PC Sint-Hiëronymus Sint-Niklaas

CAW Dendermonde voorziening gehandicaptenzorg Revalidatiecentrum eigen initiaitief gevangenis

totaal :

2011 abs 11 2 1 1 5 1 1 0 0 0 0

50

7.8.2. IN- EN EXCLUSIE

beslissingen intakeprocedures 2013

aanvaarde kandidaturen

9; 29% 18; 58%

4; 13%

geweigerde kandidaturen afhakers tijdens procedure

7.8.3. RESULTAAT

Evolutie resultaten intakeprocedures (1) totaal aantal aanmeldingen:

2011

2012

2013

39

41

31

beslissingen op 31 dec.:

abs

% van (1)

abs

% van (1)

abs

% van (1)

(2) aant.afhakers in het vermelde jaar tijdens de intakeprocedure

9

23,1%

8

19,5%

9

29,0%

(3) aant. geweigerde kandidaten

4

10,3%

12

29,3%

4

12,9%

(4) aant. aanvaarde kandidaten

24

61,5%

18

43,9%

18

58,1%

(5) aant. procedures niet afgerond op 31 dec.

2

5,1%

3

7,3%

0

0,0%

abs

% van (4)

abs

% van (4)

abs

% van (4)

7

29,2%

8

44,4%

4

22,2%

0

0,0%

2

11,1%

1

5,6%

17

70,8%

8

44,4%

13

72,2%

resultaat op 31 dec.: (6) aant. in vermelde jaar gestarte kandidaten (7) aant. afhakers tijdens de wachttijd (8) aant. kand. op wachtlijst op 31 dec

51

resultaat intakeprocedures 2013 (2) aant.afhakers in het vermelde jaar tijdens de intakeprocedure (3) aant. geweigerde kandidaten

13; 27%

9; 18% 4; 8%

(4) aant. aanvaarde kandidaten

4; 8% 1; 2%

(6) aant. in vermelde jaar gestarte kandidaten

18; 37%

(7) aant. afhakers tijdens de wachttijd (8) aant. kand. op wachtlijst op 31 dec

7.9. OUTPUT PER BEGELEIDINGSDOMEIN 7.9.1. SRH-ZORGINHOUD aantal Spec. Begl. Plannen 2013 abs % 62 30,4% 81 39,7% 17 8,3% 3 1,5% 13 6,4% 28 13,7% 0 0,0% 0 0,0% 204 100,0%

Begeleidingsdomeinen domein gezondheid/kwetsbaarheid wonen werken leren recreëren sociale contacten begeleidingsrelatie zingeving totaal:

52

begeleidingsdomeinen 2013

13; 6% 3; 2% 17; 8%

28; 14%

62; 30%

gezondheid/kwetsbaarheid wonen werken leren

81; 40%

recreëren sociale contacten

53

IBW Pro Mente Dendermonde: zorginhoud 2013 domein

nr

zorginhoud 2013

werken

sociale contacten

recreëren

leren

gezondheid/kwetsb.

abs

Frequentie Specifieke Begeleidingsplannen % abs

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

aanleren medicatiebeheer

1

0,5%

aanleren vaardigheden om met stress om te gaan

6

2,9%

andere zorgnood gezondheid/kwetsbaarheid

8

3,9%

begeleiding bij hanteren signaleringsplan

3

1,5%

begeleiding bij medicatie-inname

8

3,9%

begeleiding bij terugval

4

2,0%

begeleiding bij verkrijgen van medische hulp

4

2,0%

behandeling van psychiatrische aandoening

5

2,5%

behandeling van somatische aandoening

6

2,9%

bescherming tegen stress/overprikkeling

8

3,9%

hulp om beter te communiceren

2

1,0%

verwerking/acceptatie van aandoening/kwetsbaarheid

6

2,9%

voorlichting over ziekte en/of medicatie

1

0,5%

andere zorgnood leren

0

0,0%

begeleiding bij het behoud van scholing, opleiding, vorming

3

1,5%

begeleiding bij verkrijgen van scholing, opleiding, vorming

0

0,0%

17

andere zorgnood recreëren

0

0,0%

18

begeleiding bij het behouden van recreatieve activ.

4

2,0%

19

begeleiding bij het vinden van recreatieve activ.

9

4,4%

20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35

andere zorgnood sociale contacten

2

1,0%

begeleiding bij contacten met hulpverl./behandelaars

0

0,0%

begeleiding bij contacten met instanties

8

3,9%

begeleiding sociale contacten in de buurt

1

0,5%

begeleiding sociale contacten in de vrijetijdsbest.

0

0,0%

begeleiding sociale contacten in de woongroep

5

2,5%

10

4,9%

begeleiding sociale contacten op het werk/dagbest.

2

1,0%

andere zorgnood werken

1

0,5%

begeleiding bij activiteiten op het activiteitencentr.

3

1,5%

begeleiding bij behouden van betaald werk

1

0,5%

begeleiding bij beroepsopleiding/arbeidstraining e.d.

0

0,0%

begeleiding bij het behouden van arbeidstrajectbegl. (ECHo e.a.)

2

1,0%

begeleiding bij het behouden van vrijwilligerswerk

2

1,0%

begeleiding bij het verkrijgen van arbeidstrajectbegl. (ECHO e.a)

2

1,0%

begeleiding bij vinden van betaald werk

2

1,0%

4

2,0%

begeleiding sociale contacten met familie

begeleiding bij vinden van vrijwilligerswerk

36

54

%

62

30,4%

3

1,5%

13

6,4%

28

13,7%

17

8,3%

andere zorgnood wonen

4

2,0%

begeleiding bij inrichting woning

1

0,5%

14

6,9%

1

0,5%

ondersteuning bij administratie

14

6,9%

ondersteuning bij boodschappen

5

2,5%

12

5,9%

ondersteuning bij maaltijdbereiding

2

1,0%

ondersteuning bij schoonmaak huis/kamer

3

1,5%

ondersteuning m.b.t kleding

1

0,5%

11

5,4%

praktische vaardigheden m.b.t budget vergroten

6

2,9%

praktische vaardigheden m.b.t huishouding vergroten

6

2,9%

praktische vaardigheden m.b.t zelfzorg vergroten

1

0,5%

begel.-relatie

51

werken aan de begeleidingsrelatie

0

zingeving

52

begeleiding bij zingevingsvragen

wonen

37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50

begeleiding bij verkrijgen van andere huisvesting lichamelijke verzorging

ondersteuning bij financiën

praktische vaardigheden m.b.t administratie vergroten

totaal:

81

39,7%

0,0%

0

0,0%

0

0,0%

0

0,0%

204

100,0%

204

100,0%

zorginhoud gezondheid/kwetsbaarheid 2013 12,9%

12,9%

12,9%

9,7% 4,8%

6,5% 6,5%

8,1%

9,7%

9,7% 3,2%

1,6%

55

1,6%

begeleidingsdomein wonen 30,9%

22,2% 19,8% 17,3%

4,9% 2,5%

1,2%

1,2%

7.9.2. GEZONDHEIDSZORG

aantal zorgverstrekkers

2011

2012

2013

22

29

33

huisartsen

14

12

23

thuisverplegingsdiensten

1

3

1

tot aantal cliënten

samenwerking met thuisverplegingsdiensten

(n= tot aant begeleidingen)

abs

%

aantal thuisverplegingsdiensten abs

2011 (n=22)

5

22,7%

1

2012 (n=29)

8

27,6%

3

2013 (n=33)

15

45,5%

1

jaar

aantal cliënten

56

ambulante psychiaters totale cliëntgroep 2013

2; 13%

CGG DDS

3; 20%

1; 7%

CGG W&D PAAZ St-Blasius

2; 13%

3; 20%

PAAZ Jan Palfijn

1; 7%

PAAZ Vilvoorde

2; 13%

PC Sint-Hiëronymus

1; 7%

PC St-Camillus privé-praktijk

ambulante of daghospitaalpsychiaters

2013 voorziening aantal cliënten

situatie op 31 december of bij ontslag

CGG

polikliniek

privé-praktijk geen psychiater totaal :

CGG DDS CGG W&D PAAZ St-Blasius PAAZ Jan Palfijn PAAZ Vilvoorde PC SintHiëronymus PC St-Camillus privé-praktijk geen psychiater

57

aantal psychiaters

abs

%

abs

%

8 4 10 1 1

24,2% 12,1% 30,3% 3,0% 3,0%

3 2 2 1 1

20,0% 13,3% 13,3% 6,7% 6,7%

3

9,1%

3

20,0%

1 4 1 33

3,0% 12,1% 3,0% 100,0%

1 2 0 15

6,7% 13,3% 0,0% 100,0%

jaar

aantal cliënten met PZ-daghospitalisatie

aantal dagen PZ- daghospitalisatie

abs


aantal dagen

% van het gerealiseerde aantal begeleidingsdagen

2011

1

4,5%

11

0,2%

2012

3

10,3%

233

5,0%

2013

3

9,1%

381

4,1%

daghosp. 2013

aantal cliënten

aantal dagen daghosp.

1 1 1 3

185 0 196 381

APZ St-Lucia PC St.Cam. PC SH totaal:

7.9.3. CLIËNTACTIVITEITEN frequentie werkactiviteiten totale cliëntgroep per jaar

2012

2013

29

33

aantal cliënten

aantal cliënten

totale aantal cliënten:

werkactiviteiten:

DAC GGZ De Loft GTB-begeleiding intern vrijwilligerswerk extern vrijwilligerswerk beroepsopleiding sociale werkplaats beschutte werkplaats job gewone arbeidsmarkt

abs

% van tot cliëntgroep

abs


8 7 1 3 0 0 0 3

27,6% 24,1% 3,4% 10,3% 0,0% 0,0% 0,0% 10,3%

4 1 1 3 0 0 1 5

12,1% 3,0% 3,0% 9,1% 0,0% 0,0% 3,0% 15,2%

58

frequentie externe educatieve activiteiten totale cliëntgroep per jaar totaal aantal cliënten:

educatieve activiteiten:

2012

2013

29 aantal cliënten

33 aantal cliënten

abs


abs


dagonderwijs

0

0,0%

0

0,0%

externe cursussen/vorming

4

13,8%

2

6,1%

7.9.4. BUDGETBEGELEIDING

modaliteiten budgetbegeleiding 2013 (n=33) zelfst. beheer

3,0%

begeleiding door familie

12,1% 42,4%

15,2% 21,2%

voorlopig bewindvoerder schuldbemiddelaar

6,1% andere hulpverleningsinstantie budgetbegeleiding Pro Mente (geen beheer)

59

aantal cliënten volgens modaliteit budgetbeheer (op 31 dec of bij ontslag)

2011

2012

2013

abs

%

abs

%

abs

%

zelfst. beheer

9

40,9%

11

37,9%

14

42,4%

begeleiding door familie

1

4,5%

1

3,4%

2

6,1%

voorlopig bewindvoerder

4

18,2%

7

24,1%

7

21,2%

schuldbemiddelaar

5

22,7%

5

17,2%

5

15,2%

andere hulpverleningsinstantie

1

4,5%

3

10,3%

4

12,1%

budgetbegeleiding Pro Mente (geen beheer)

2

9,1%

2

6,9%

1

3,0%

22

100,0%

29

100,0%

33

100,0%

totaal :

categorie bewindvoerder 2013

aantal bewindvoerders

familielid advocaat totaal :

abs 2 5 7

aantal cliënten

% 28,6% 71,4% 100,0%

abs 1 6 7

% 14,3% 85,7% 100,0%

7.9.5. JUSTITIËLE BEGELEIDING

aantal cliënten met justitiële maatregel jaar: totaal aantal begeleidingen:

2011

2012

2013

22

29

33

abs

% van tot. aant. cliënten

abs


abs


gedwongen opname

1

4,5%

2

6,9%

1

3,0%

interneringsmaatregel

1

4,5%

0

0,0%

0

0,0%

probatiemaatregel

0

0,0%

0

0,0%

0

0,0%

voorwaardelijke invrijheidsstelling

0

0,0%

0

0,0%

0

0,0%

juridische of justitiële maatregel:

Peter Van Stappen Coördinator Pro Mente 28 april 2014 60

IBW Pro Mente Dendermonde Activiteitenverslag 2013

Recommend Documents