Activiteitenverslag 2013

Activiteitenverslag 2013

9010025 - April 2014 - v.u. Luc Desomer, Public affairs en Communicatie - Eandis - Brusselsesteenweg 199, 9090 Melle - Gedrukt op 100 % gerecycleerd papier

Activiteitenverslag 2013

Inhoud Jaarverslag 2013

2

Woord vooraf van de voorzitter van de Raad van Bestuur

3

Voorstelling van de vennootschap

6

Verslag van de Raad van Bestuur

16

Eandis in een oogopslag

24

Activiteitenverslag

32

Woord vooraf van de voorzitter van de Raad van Bestuur Beste lezer, Het energieverhaal van morgen begint vandaag. Het energielandschap is voortdurend in beweging. Diverse trends zullen de energiesector op korte en lange termijn in gevoelige mate beïnvloeden. We kunnen en moeten vandaag inspelen op de versnelde uitdagingen die het energielandschap van morgen zullen bepalen.

Tijdig anticiperen op technologische evolutie Het komt erop aan tijdig te anticiperen op alle nieuwe ontwikkelingen die leiden tot een technologische evolutie - of zelfs revolutie - in de energiesector.

Zo lopen er diverse onderzoeken om elektriciteit op te slaan in huisbatterijen, in wijkbuffers of zelfs op

Ik denk hier in de eerste plaats aan de explosieve

zee, in energie-atols. Meer en meer marktspelers

groei van lokaal geproduceerde groene energie.

beginnen opslag te zien als een alternatief voor dure

In de voorbije vijf jaar is het opgestelde vermogen

netverzwaringen. Door energie op te slaan, kunnen

van windmolens en WKK-installaties zowat verdrie-

tal van negatieve effecten, zoals netstoringen

voudigd. En voor de zonnepanelen is de groei nog

en overbelasting, vermeden worden, zowel op

spectaculairder: hier staat maar liefst vijftig maal

technisch als op financieel vlak. Naargelang de tech-

meer vermogen opgesteld dan vijf jaar terug.

nische mogelijkheden kan Eandis energieopslag, in het net zelf of gekoppeld aan het net, faciliteren.

Die toename aan hernieuwbare energie is uiteraard een goede zaak, want ze komt tegemoet aan de

Wat thermische energie betreft, stellen we een

Europese en Vlaamse klimaatdoelstellingen. Maar

groeiende belangstelling vast om opnieuw warm-

lokaal geproduceerde energie heeft ook belangrijke

tenetten uit te bouwen. In verschillende Europese

consequenties voor het beheer van het distribu-

landen zijn warmtenetten al sterk ingeburgerd. Ook

tienet. Door de wispelturigheid van wind- en zonne-

in Vlaanderen kan restwarmte een valabel alternatief

energie is het aanbod niet meer afhankelijk van de

zijn om minder energie te verbruiken. Een warmtenet

vraag, maar is de vraag afhankelijk van het aanbod.

koppelt plaatsen met een warmte-overschot aan

En dat heeft dan weer een belangrijke invloed op het

plaatsen met een warmtevraag. Zo kunnen warm-

gedrag van de consument, want die zal een grotere

tenetten een ideale toepassing zijn om te voldoen

flexibiliteit aan de dag moeten leggen.

aan de continue warmtevraag van bijvoorbeeld zwembaden, rusthuizen of ziekenhuizen. Ook voor

Het komt er op aan de balans te bewaren tussen

individuele woningen zijn warmtenetten bijzonder

vraag en aanbod van energie. Nieuwe oplossingen

energie-efficiënt. De Vlaamse overheid erkent

dringen zich op. Niet alleen om de bidirectionele

afstandsverwarming dan ook als één van de vijf

energiestromen, van en naar de klant, aan te sturen

mogelijkheden om verplicht hernieuwbare energie

op een kostenefficiënte manier, maar ook om de

toe te passen bij nieuwbouw of grondige renovatie.

energieconsument te sensibiliseren voor rationeel en

Eandis heeft alvast de nodige expertise in huis, want

flexibel energiegebruik. Slimme meters en slimme

de aanleg, het onderhoud en de verbruiksregistratie

netten kunnen daarbij helpen. Ze zijn onmisbaar

van warmtenetten zijn in grote mate vergelijkbaar

om ons allemaal te helpen evolueren naar slimme

met onze kernactiviteiten voor elektriciteit en aardgas.

verbruikers. We stellen ook een trend vast naar duurzame Er zijn nog meer technologische trends die een

mobiliteit. Voor elektrische voertuigen stelt de

impact hebben op het beheer van het distributienet.

Europese Commissie onder meer een minimum

Ik denk hier bijvoorbeeld aan de opslag van energie.

aantal laadpunten voor per land. Ook CNG, 3

of samengedrukt aardgas, komt meer en meer

socio-economische intercommunales, provinciale

in de kijker als brandstof voor voertuigen. Alles

ontwikkelingsmaatschappijen (POM’s) en belangen-

wijst erop dat we verder zullen evolueren naar een

verenigingen van lokale besturen. Die instanties op

mix van elektrische, gas- en waterstofvoertuigen.

bovengemeentelijk niveau wensen een rol te spelen

Eandis deed de voorbije jaren al heel wat ervaring

op domeinen waarop ook Eandis actief is of wenst

en expertise op over aardgas- en elektrische

te zijn.

voertuigen. Dat is nodig om in de toekomst de juiste infrastructuuraanpassingen te kunnen voorzien in het

Tegen de achtergrond van de diverse uitdagingen

netwerk.

en trends van de energiemarkt, is het van cruciaal belang duidelijke krijtlijnen uit te tekenen

Nog een trend die versneld op ons afkomt, heeft te

waarbinnen de distributienetbeheerders opereren

maken met de verwerking van data. Om optimale

in Vlaanderen. Eandis dringt alvast aan op een

keuzes te kunnen maken bij de aanleg en exploitatie

kerntakendebat over de rol in nutsvoorziening van

van slimme distributienetten, is er een groeiende

intergemeentelijke en provinciale structuren die zich

nood aan databeheer en data-analyse. Ook lokale

bezighouden met streekontwikkeling en -overleg.

besturen en eindklanten willen steeds meer data om

Een duidelijke afbakening van de activiteitsdomeinen

inzicht te krijgen in hun energieverbruik. Want ‘meten

binnen het energielandschap dringt zich op om

is weten’. We moeten adequate oplossingen vinden

verder succesvol te kunnen samenwerken.

op het vlak van ICT-infrastructuur om die ‘big data’ te ontsluiten en te gebruiken op al dan niet gedeelde

Van visie naar actie

applicatieplatformen. Ook de impact van de

In een recent verleden hebben we onze visie op de

telecommunicatie verhoogt. Vandaar de groeiende

tarieven en de structuur van de energiedistributie

en vruchtbare synergie tussen telecommunicatie- en

openbaar gemaakt. De bestuursorganen van het

energienetten, die ook door Europa wordt gesti-

distributienetbeheer zijn inmiddels hersamengesteld

muleerd. Het stijgende belang van databeheer en

en sterk vereenvoudigd. En als orgelpunt van alle

telecommunicatie vereist inderdaad een specifieke

organisatorische en bestuurlijke vereenvoudigingen

en gezamenlijke aanpak van databeveiliging en

wil Eandis een interne fusie doorvoeren van de zeven

privacybescherming.

distributienetbeheerders waarvoor we opereren.

Duidelijke krijtlijnen

Maar de toekomstvisie van de energiedistributie

We willen kwalitatieve, betrouwbare en betaalbare

reikt verder dan de structurele, organisatorische

diensten blijven bieden in onze kernactiviteiten,

en tarifaire aspecten ervan. We willen en moeten

en dat ondanks de snelle technologische en

proactief inspelen op àlle deeldossiers en op àlle

marktevolutie. De introductie van decentrale

trends en uitdagingen van de energiemarkt. Thema’s

productie leidt tot hogere nettarieven terwijl de

zoals de toekomstige tariefstructuur, de al dan niet

maatschappelijke focus steeds meer ligt op de

stapsgewijze invoering van een eenheidstarief en

betaalbaarheid van onze dienstverlening. Ook stellen

de fusie van de distributienetbeheerders moeten we

we een steeds striktere controle vast op de kwaliteit

dan ook als een onlosmakelijk geheel behandelen.

en betrouwbaarheid van onze dienstverlening. De nationale en internationale benchmarks zijn

Daarnaast is de timing cruciaal, gezien de belang-

daarvan de sprekende getuigen.

rijke mijlpalen in de komende jaren. Op politiek vlak zijn er de verkiezingen in mei 2014, op tarifair vlak

In al onze activiteiten willen we inspelen op de

staan we voor een nieuwe cyclus van de meerjaren-

strengere eisen voor duurzaamheid. Europa heeft

tarieven en organisatorisch krijgen we binnenkort te

nieuwe richtlijnen opgelegd en steeds meer grote

maken met de eerste distributienetbeheerders die

industriële spelers wensen zich een groen imago aan

hun statutaire einddatum bereiken.

te meten. Dat alles maakt dat ‘groen zijn’ niet langer

4

een optie is, maar wel de nieuwe standaard. Daarom

De uiteindelijke beslissing over mogelijke hervormings-

wil Eandis een actievere rol spelen in nationale en

operaties ligt uiteraard bij de politieke overheden.

internationale ecosystemen. Die ecosystemen

Maar wij kijken alvast reikhalzend uit naar de

ontstaan doordat niet langer één partij een complete

toekomstige evoluties in de sector. Meer zelfs, Eandis

oplossing kan bieden voor de gestelde problemen

wil de katalysator zijn om te komen tot efficiëntie-

of de kansen die zich aandienen. We zien een

verhoging, kostenbesparing en een transparante en

duidelijk verhoogde activiteit en betrokkenheid van

stabiele distributiesector op lange termijn.

Wat de energiedistributie betreft, kan Eandis bogen

Uitblinken in betrouwbaarheid

op een rijke expertise, die met de jaren stelselmatig

Vandaag hebben we een missie, een visie, een

en zorgvuldig is opgebouwd. Die expertise, die

strategie en waarden. Daarbij hebben we het begrip

kennis, die knowhow willen we graag ten dienste

operationele excellentie vooropgesteld als rode

stellen van de maatschappij als geheel. Als compe-

draad, om de juiste keuzes te maken in alles wat we

tentiecentrum kunnen we de overheid faciliteren en

doen en bij te sturen waar nodig.

ondersteunen in haar energiebeleid. Meer zelfs, we zien het als onze maatschappelijke plicht om dat te

Operationele excellentie is natuurlijk geen doel op

doen.

zich, maar veeleer een middel om onze ultieme ambitie te realiseren. En die ambitie bestaat erin

Eandis kiest vandaag voor morgen

dat we een betrouwbare partner willen zijn, een

Eandis wil een voortrekkersrol spelen als competen-

bondgenoot voor onze gemeenten en hun inwoners.

tiecentrum en een vinger aan de pols houden als het

We willen dat onze klanten op ons kunnen rekenen

om nieuwe trends gaat. Kortom, we willen ‘mee’ zijn,

om hùn keuzes en ambities op vlak van energie te

mee de toekomst voorbereiden.

helpen realiseren.

Het is de bedoeling om het energievraagstuk van

In de praktijk gaat het erom betrouwbare producten

morgen met open vizier te benaderen en om met

en diensten te leveren, te werken tegen een

kennis van zaken alle mogelijke denkpistes in

correcte prijs en zo weinig mogelijk hinder te

overweging te nemen, beleidskeuzes te maken en

veroorzaken. En dat in alle dimensies van onze

beslissingen te nemen.

dienstverlening: zowel op technisch als op sociaal en ecologisch vlak. We willen zorgen voor korte

Eandis kiest vandaag voor morgen. Door de waaier

doorlooptijden, mooi herstelde voetpaden achter-

aan activiteiten, die we aanbieden in 234 steden en

laten, hoogstaande producten en diensten aan

gemeenten, kunnen we samen de grote uitdagingen

lokale besturen aanbieden, straatverlichting op een

van het toekomstige energielandschap met

deskundige manier herstellen, een bedrijfszeker

vertrouwen aanpakken.

netwerk garanderen, oog hebben voor maatschappelijke noden in het kader van onze sociale

We willen de gemeenten, steden en provincies

openbaredienstverplichingen, zorgen voor duurzaam

ondersteunen door een reeks producten en diensten

comfort via onze REG-activiteiten.

aan te bieden, die zowel de kerntaken van het distributienetbeheer omvatten als sterk innovatieve

Om onze ultieme ambitie te realiseren en een

toepassingen mogelijk maken. Ons streven op beide

sleutelrol te kunnen blijven spelen in de energiemarkt

vlakken is ambitieus. In de eerste plaats streven we

van morgen, zullen we onze sterkste troeven moeten

naar operationele uitmuntendheid inzake infrastruc-

blijven uitspelen. ‘Eandis, altijd in uw buurt’ is geen

tuurwerken. Maar daar stopt het Eandisverhaal niet.

holle slogan. Meer dan ooit willen we maximaal

We houden eveneens een vinger aan de pols van

bereikbaar, beschikbaar en betrouwbaar zijn voor

nieuwe en vaak grensverleggende applicaties.

onze klanten.

Voorbeelden hiervan zijn het uitgebreide aanbod inzake Smart Energy Cities, feest- en monumenten-

Uitblinken in betrouwbaarheid stelt niet alleen eisen

verlichting, warmtenetten, duurzame mobiliteit en

aan producten, processen en werkwijzen, maar ook

zo meer. Enkel op die manier kunnen we klaarstaan

aan de manier waarop mensen in een organisatie

voor de toekomst.

zich gedragen en met elkaar samenwerken. Met andere woorden, extern partnership is niet los te

De gemeenten zijn onze geprivilegieerde partners

denken van intern partnership.

in het energieverhaal van morgen. Om het lokale energiebeleid vorm te geven, willen we de

Alle collega’s binnen de Raad van Bestuur, het

gemeenten bijstaan met degelijk onderbouwd advies

Managementcomité en het voltallige Eandispersoneel

en technische ondersteuning. Eandis geeft raad,

wil ik van harte danken voor hun vakmanschap, hun

ondersteunt, coördineert en voert uit.

inzet en teamspirit. Samen vormen ze de ingrediënten voor een beloftevolle toekomst.

Piet Buyse Voorzitter Raad van Bestuur 5

Voorstelling van de vennootschap Bestuursorganen (Samenstelling per 31 december 2013) Raad van Bestuur

Piet Buyse Voorzitter

Koen Kennis

Geert Versnick

Louis Tobback

1ste Ondervoorzitter

2de Ondervoorzitter

3de Ondervoorzitter

Leden

Jean-Pierre De Groef

Christoph D’Haese

Christof Dejaegher

Paul Diels

Greet Geypen

Luc Janssens

Piet Lombaerts

Luc Martens

Katrien Partyka

Ilse Stockbroekx

Secretaris

Sven Taeldeman

6

Filip Thienpont

Nick Vandevelde

Managementcomité Voorzitter

Leden

Walter Van den Bossche

Jean Pierre Hollevoet

Wim Den Roover

Guy Cosyns

CEO

Directeur Netbeheer

Directeur Netuitbating

Directeur Klantwerking

Secretaris

Donald Vanbeveren

David Termont

Frank Demeyer

Luc Desomer

Directeur Regulering en Strategie

Directeur Financieel, Administratie en ICT-beheer

Directeur Personeels- en Organisatiebeheer

Directeur Public affairs en Communicatie

Auditcomité

HR-Comité

Voorzitter Paul Diels

Voorzitter Piet Buyse

Leden Koen Kennis Sven Taeldeman Geert Versnick

Leden Greet Geypen Koen Kennis Sven Taeldeman

Secretaris Nick Vandevelde

Secretaris Nick Vandevelde

Nick Vandevelde

7

Administratieve gegevens •

Opgericht op 29 april 2002 te Brussel (onder de naam Electrabel Netmanagement Flanders nv en later Electrabel Netten Vlaanderen nv); op 30 maart 2006 omgevormd tot Eandis cvba

•

Vennootschapsvorm: cvba (coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid)

•

Zetel van de vennootschap: Brusselsesteenweg 199 in 9090 Melle (vanaf 1 januari 2008)

•

Ondernemingsnummer 0477.445.084

•

Btw-nummer BE 0477.445.084 - RPR Gent

•

Website: www.eandis.be

•

Algemeen correspondentieadres: Eandis cvba Brusselsesteenweg 199 9090 Melle

Nuttige contacten •

Algemeen nummer 078 35 35 34 werkdagen 8-20 uur, zaterdag 9-13 uur - vragen over nieuwe aansluitingen, verzwaren van aansluitingen, verplaatsen en vervangen van meters, investeringswerken, voetpadherstellingen, vragen over de opneming van meterstanden, rationeel energiegebruik (REG), budgetmeters en dienstverlening sociale leverancier - melden van opmerkingen en klachten bij voorkeur via www.eandis.be > Over Eandis > Opmerkingen of klachten melden

8

•

Gasreuk 0800 65 0 65 - 24 uur op 24 en 7 dagen op 7

•

Geplande onderbrekingen, storingen en defecten 078 35 35 00 - 24 uur op 24 en 7 dagen op 7

•

Doven, slechthorenden en -sprekenden kunnen een gasreuk, storingen en defecten melden via sms-codebericht naar 0477 77 70 80

•

Defecte straatlampen 0800 6 35 35 - www.eandis.be > straatlampen - 24 uur op 24, 7 dagen op 7

•

Ombudsdienst 0800 60 001 werkdagen 8-20 uur, zaterdag 9-13 uur Postbus 60, 9090 Melle

Kencijfers op 31 december 2013 Eandis Financieel

31/12/2013

Balanstotaal

3 002 miljoen euro

Omzet

1 275 miljoen euro

Personeel Aantal personeelsleden • Kaderleden • Uitvoerend

4 268 891 3 377

Voltijds equivalent (VTE) • Kaderleden • Uitvoerend

4 135,02 880,89 3 254,13

Exploitatiecijfers (in opdracht van de distributienetbeheerders) Aankopen Bedrag geplaatste bestellingen namens distributienetbeheerders (euro)

906 995 612

Aantal medewerkers gecontracteerde aannemers (VTE)

2 148

Uitbating en Beheer Netten Gerealiseerd investeringsbudget (bruto, in mio €, excl. Slimme meters/netten en Clearing House)

629,3

Voorzien investeringsbudget (bruto, in mio €, excl. Slimme meters/netten en Clearing House)

594,7 60 225 23 242 36 983

Nieuwe aansluitingspunten • Elektriciteit • Aardgas Nieuw aangelegd elektriciteitsnet (km)

1 744

Nieuw aangelegd aardgasnet (km) Aantal minuten / jaar / klant leveringsonbeschikbaarheid via middenspanningsnet

697 19 min en 19 sec

Behaald percentage herstelling openbare verlichting binnen de norm van 14 dagen

96 %

Aardgas Aansluitingspunten

1 672 268

Lagedruknet (km)

34 059

Middendruknet (km)

7 772

Elektriciteit Aansluitingspunten • Laagspanning • Middenspanning

2 592 442 2 574 270 18 172

Laagspanningsnet (km)

61 343

Middenspanningsnet (km)

33 806

Lampen openbare verlichting, monumentenverlichting, verkeerssignalisatie ...

833 878

9

Rationeel energiegebruik (REG) Toegekende REG-premies Bedrag uitgekeerde premies

119 810 82 213 755 euro

Sociale openbaredienstverplichtingen Toegangspunten toegewezen aan DNB als sociale leverancier • Elektriciteit • Aardgas

62 908 48 823

Opgestelde budgetmeters elektriciteit

84 151

Opgestelde budgetmeters aardgas

40 402

Budgetmeters elektriciteit geplaatst tijdens boekjaar

6 400

Budgetmeters aardgas geplaatst tijdens boekjaar

6 159

Actieve budgetmeters elektriciteit

33 991

Actieve budgetmeters aardgas

23 651

Oplaadpunten budgetmeterkaarten

297

Aantal opladingen elektriciteit

486 068

Aantal opladingen aardgas

362 539

Totale omzet SODV-klanten Omzet opladingen budgetmeters

101 402 591 euro 46 905 373 euro

LAC-zittingen

1 476

LAC-dossiers

47 282

Klantencontacten Klantenkantoren Bezoekers (1)

25 272 001

Aantal selfservice opladingen van budgetmeterkaart Telefonische oproepen callcenter Gemiddeld totaal aantal bezoekers website per maand

93 861 1 467 004 195 973

Meteropneming Aantal opgenomen toegangspunten met jaarlijkse opneming

4 393 613

Gemiddeld aantal opgenomen toegangspunten/maand met maandelijkse opneming

23 923

Toegangspunten met automatische (kwartier)uitlezing

44 962

1

10

Bezoekers aan een klantenkantoor voor een selfservice oplading van een budgetmeterkaart worden niet geregistreerd als bezoeker aan een klantenkantoor.

Aandeelhouders De Vlaamse gemengde distributienetbeheerders voor elektriciteit en aardgas zijn de aandeelhouders van Eandis: Distributienetbeheerder

Aantal aandelen

% op totaal

Gaselwest

57 830

16,60 %

IMEA

47 944

13,76 %

Imewo

78 105

22,42 %

Intergem

38 139

10,94 %

Iveka

49 976

14,34 %

Iverlek

67 701

19,43 %

Sibelgas

8 736

2,51 %

TOTAAL

348 431

100,00 %

De Haan

Stekene

Nieuwpoort

Koksijde

SintGillisWaas

Beveren

Ichtegem

De Panne

Kruibeke

Sint-Niklaas

Veurne

Wingene Kortemark

Alveringem Lo-Reninge

Staden

Roeselare

LangemarkPoelkapelle Moorslede

Poperinge

Ieper

Heuvelland Mesen CominesWarneton

Pittem

Tielt

Deinze

Dentergem Meulebeke Oostrozebeke Izegem Ingelmunster Wielsbeke

Dendermonde

Zulte

Nazareth

Kuurne Wevelgem Menen

Deerlijk

Kortrijk

Kruishoutem

WortegemPetegem Anzegem

Zwevegem Avelgem Kluisbergen Spiere-Helkijn

Buggenhout Lebbeke

Gavere

Waregem

Zonnebeke Wervik

Ruiselede

Hamme

Ardooie

Houthulst

Vleteren

Temse Waasmunster r

Zingem Zwalm

Horebeke Maarkedal

Zottegem Herzele

Aalst

Affligem Haaltert Denderleeuw

Ninove Brakel

Mont- Ronse de-l'Enclus Celles

ErpeMere

Oudenaarde

Lierde Geraardsbergen

Ellezelles Frasnes-Lez-Anvaing Bever

Gaselwest

Intergem

Meise Grimbergen Vilvoorde Wemmel

Machelen

Sibelgas

11

Knokke-Heist Blankenberge Sint-Laureins

Zuienkerke

Bredene

Damme

Kapellen

Brugge

Oostende

Kaprijke

Jabbeke

Maldegem

Zedelgem Oostkamp

Assenede

Beernem

Knesselare Aalter

Eeklo Waarschoot

Evergem Lochristi

Lokeren Mortsel

Nevele

Gent Destelbergen Laarne Berlare SintMartensWetteren Wichelen Latem Melle De Pinte Merelbeke Lede Oosterzele SintLievensHoutem

Imewo

Zele

Baarle-Hertog Essen

Hoogstraten Ravels

Kalmthout

Wuustwezel Merksplas Rijkevorsel

Stabroek

Brecht Beerse

Arendonk OudTurnhout

Turnhout

Malle Schoten Schilde Zoersel Wijnegem

Retie

Lille

Kasterlee

Vorselaar Wommelgem Zandhoven Borsbeek Ranst Grobbendonk Herentals Olen Edegem Hove Herenthout Aartselaar Lint Lier Schelle Kontich Boom

Dessel Mol

Geel

Balen Meerhout

Westerlo

Rumst

Iveka

Berlaar Bornem SintAmands

Puurs Willebroek

Londerzeel Kapelleop-denBos Opwijk Merchtem Asse Ternat Liedekerke Dilbeek Roosdaal Lennik

Iverlek 12

Mechelen

SintKatelijneWaver

HeistOp-DenBerg Hulshout Herselt

Putte

Bonheiden Keerbergen Tremelo Boortmeerbeek Zemst Haacht Rotselaar

ScherpenheuvelDiest Aarschot Zichem

Herent Kortenberg Zaventem Kraainem Wezembeek- Bertem Oppem Tervuren

SintHuldenberg Pieters- Drogenbos Leeuw Overijse Linkebeek Hoeilaart Beersel SintGenesiusRode Halle

Brasschaat

Zwijndrecht

Zomergem Lovendegem

Lichtervelde

Antwerpen

Wachtebeke Moerbeke

Leuven Boutersem Bierbeek Tienen Hoegaarden

Duffel

IMEA

Missie, visie, strategie, waarden Missie De missie geeft aan wat onze reden van bestaan is. Dag en nacht stellen wij op een veilige, betrouwbare en kostenbewuste manier energie ter beschikking van elke klant in de aangesloten gemeenten. Wij investeren gericht in de technologische vernieuwing van onze netten. Zo kunnen we beantwoorden aan de energievraag van morgen en verzorgen we de energiestromen van en naar de klant. Wij bewaken het maatschappelijk belang van de energievoorziening. Daarom stimuleren we het verstandig gebruik van energie, organiseren we de energielevering bij mensen met betaalmoeilijkheden en ontwikkelen we een breed aanbod van energiediensten voor onze gemeenten. Als onafhankelijke databeheerder verzekeren wij de marktwerking.

Visie De visie geeft aan waar de organisatie heen wil op middellange termijn. We streven voortdurend naar meerwaarde voor de aandeelhouders, de klanten, de medewerkers, de omgeving waarin wij opereren en de overheden en willen daarom: •

blijven werken aan een systematische verbetering van kostenefficiëntie

•

duurzame technologische innovatie brengen om de bedrijfszekerheid van de netten te garanderen en de realisatie van de Vlaamse klimaatdoelstellingen te bevorderen

•

de referentie zijn op vlak van kwaliteitsvolle en veilige dienstverlening met maximale aandacht voor milieu en samenleving

•

in synergie treden met andere nutsoperatoren met het oog op minder hinder voor de gemeenten en hun inwoners

•

een voortrekkersrol spelen in de bevordering van de marktwerking.

13

Strategie De strategie zegt hoe de organisatie haar visie wil realiseren. Voor de gereguleerde activiteiten stellen we operationele excellentie voorop bij het aanbieden van kwalitatieve services aan onze klanten. Voor de niet-gereguleerde activiteiten spelen we actief in op opportuniteiten die de strategische focus ondersteunen en voortbouwen op onze sterktes. De bedrijfsstrategie steunt op vijf strategische pijlers: 1. Compliancy: het draagvlak voor onze activiteiten blijvend verankeren binnen de gereguleerde krijtlijnen 2. Performantie: de kost van energie verminderen voor klant en maatschappij 3. Klantgerichtheid: kwalitatief en transparant diensten aanbieden 4. Organisatiegerichtheid: onze organisatie doeltreffend, veilig en milieubewust ontwikkelen 5. Leer en groei: ons voorbereiden op veranderende marktomstandigheden

14

Waarden De waarden verduidelijken ‘wie we zijn’ en ‘waar we voor staan’, wat ons typeert en verbindt. Bij de uitvoering van onze activiteit houden we vier basiswaarden voor ogen. Deze waarden zijn het DNA van onze organisatie: 1. gedreven door vakmanschap 2. altijd integer 3. engagementen nakomen 4. samen sterker

15

Verslag van de Raad van Bestuur Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen brengen wij verslag uit over de activiteiten van Eandis cvba tijdens het elfde boekjaar van de vennootschap. In het activiteitenverslag vindt u de belangrijkste gebeurtenissen en evoluties van de voorbije verslagperiode. Daarin staat ook de verklaring van de personen verantwoordelijk voor de jaarrekeningen en het jaarverslag (artikel 12, §2 van het Koninklijk Besluit van 14 november 2007 betreffende de verplichtingen van emittenten van financiële instrumenten die zijn toegelaten tot de verhandeling op een gereglementeerde markt). De Buitengewone Algemene Vergadering der Aandeelhouders van 27 maart 2013 is – zoals statutair voorzien – overgegaan tot de hersamenstelling van de Raad van Bestuur van de onderneming. Op voordracht van de aandeelhouders werden 16 bestuurders benoemd. De Raad van Bestuur heeft vervolgens zijn voorzitter en ondervoorzitters aangeduid, en de adviserende comités (HR-Comité, Auditcomité en Strategisch Comité) samengesteld.

16

In het Financieel Verslag leggen wij de enkelvoudige jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2013 voor, opgesteld volgens de Belgische boekhoudnormen (BE-GAAP), met name de balans, de resultatenrekening met commentaar, de toelichting en de winstverdeling. We leggen ook de geconsolideerde jaarrekening voor, afgesloten op 31 december 2013, opgesteld enerzijds volgens de Belgische boekhoudnormen (BE-GAAP) en anderzijds volgens de International Financial Reporting Standards (IFRS). Ook de verslagen van de commissaris met betrekking tot de jaarrekeningen in BE-GAAP en IFRS zijn opgenomen in de financiële rapportering. Eandis doet een beroep op het publieke spaarwezen. De relevante wet- en regelgeving, onder meer de transparantiewetgeving, zijn dan ook van toepassing op de vennootschap. Op 12 oktober 2011 kreeg de vennootschap bij kredietbeoordelaar Moody’s Investors Service (‘Moody’s’) de langetermijnkredietrating A1 met negatieve vooruitzichten. Die rating werd inmiddels door Moody’s enkele malen herbevestigd, de laatste keer op 20 december 2013.

Op 9 oktober 2013 schreef Eandis voor de derde maal een EMTN-obligatielening uit voor Europese institutionele investeerders, opnieuw voor een bedrag van 500 miljoen euro, onder het algemene EMTN-uitgifteprogramma van 5 miljard euro dat door de vennootschap werd opgezet. Die obligatie heeft, net zoals het EMTN-programma zelf, een rating bij Moody’s van A1 (negatieve vooruitzichten) en een looptijd van 10 jaar met een jaarlijkse coupon van 2,875 %. Nog onder het EMTN-programma werd in maart 2013 een private plaatsing van 75 miljoen euro afgerond. De fondsen die met die transactie werden opgehaald, werden integraal doorgeleend aan de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders. Er zijn geen wijzigingen opgetreden in de consolidatiekring. De Stroomlijn cvba en Indexis cvba worden integraal geconsolideerd. Atrias cvba wordt geconsolideerd volgens de methode van vermogensmutatie. Synductis cvba wordt door Eandis niet geconsolideerd, aangezien er tot en met eind 2013 nog geen aanrekeningen aan de vennoten waren verricht. De participaties van Eandis in een aantal regionale bedrijvencentra worden niet geconsolideerd, omdat de onderneming er geen beslissende invloed kan uitoefenen op de oriëntatie van het beleid of niet het recht heeft om er een meerderheid van de bestuurders aan te duiden.

Inzake het PLC-octrooi (Power Line Communication) besliste de onderneming tot een bijsturing van haar beleid. Vanaf 2013 zullen er geen extra kosten meer worden gemaakt in de zogenaamde nietvoorkeurlanden. In Japan wordt geen patent aangevraagd. In Zuid-Afrika en Rusland werd het patent inmiddels gehonoreerd. Vanaf 2014 worden de inspanningen in Europa en enkele niet-Europese voorkeurlanden (Verenigde Staten, China, Mexico en enkele andere) toegespitst op instandhoudingskosten. Eandis blijft het valorisatiepotentieel van de PLC-filters opvolgen.

De Raad van Bestuur, 26 maart 2014

Er zijn geen vermeldingen genoteerd met betrekking tot het verkrijgen van eigen aandelen. Er is geen verwerving van aandelen van de moedervennootschap of door een dochtervennootschap. De vennootschap gebruikt geen afgeleide financiële instrumenten (‘derivaten’). De vennootschap heeft geen bijkantoren.

17

Belangrijke gebeurtenissen na afsluiten van het boekjaar 2013

18

•

In de procedure die een consumentenvereniging en individuele energieverbruikers voor de vrederechter van Deurne hadden ingeleid tegen de distributienettarieven die in de periode 2009-2011 waren betaald, verklaarde de rechter zich op 31 januari 2014 onbevoegd.

•

Eandis realiseerde op 20 en 25 februari 2014 een financieringstransactie voor een totaal bedrag van 75 miljoen euro via een tweeledige private plaatsing. Dit schuldinstrument zal vanaf 5 maart 2014 genoteerd zijn op Alternext Brussel. Op 20 februari werd een bedrag van 52 miljoen geplaatst op een looptijd van 30 jaar (tot 5 maart 2044) met een couponrente van 3,55 %. Op 25 februari werd bijkomend een bedrag van 23 miljoen euro geplaatst op 22 jaar (tot 5 maart 2036), eveneens met een couponrente van 3,55 %.

•

Op 13 maart 2014 bevestigde het ratingagentschap Moody’s Investors Service (‘Moody’s’) de A1-rating van Eandis, maar bracht het de vooruitzichten (‘outlook’) van negatief op stabiel.

Verklaring inzake Deugdelijk Bestuur Eandis streeft ernaar de principes van deugdelijk bestuur te allen tijde na te leven. De Belgische Corporate Governance codes voor beursgenoteerde ondernemingen (Code Daems of Code 2009) en niet-beursgenoteerde ondernemingen (Code Buysse), die de maatstaf zijn voor de kwaliteit van deugdelijk bestuur, fungeerden als inspiratiebron bij het uitschrijven van het eigen Corporate Governance Charter van Eandis. Net zoals beide genoemde codes steunt ook het Corporate Governance Charter van Eandis op het correcte evenwicht tussen ondernemerschap en controle, en tussen prestatie en conformiteit met de regels. Naast de algemene context van Corporate Governance of ‘deugdelijk bestuur’ is het Eandis Corporate Governance Charter ook opgemaakt in het kader van de bepalingen die de weten decreetgever oplegt naar aanleiding van de vrijmaking van de energiemarkt. Die bepalingen spitsen zich in eerste instantie toe op de verhouding tussen netwerkbeheerder en netwerkgebruiker: het zijn regels die aan alle netwerkgebruikers een niet-discriminerende toegang tot het netwerk garanderen. Afwijkingen van het Eandis Corporate Governance Charter ten opzichte van de in België algemeen gangbare Corporate Governance codes zijn in hoofdorde een gevolg van de specifieke wetgeving die op Eandis als werkmaatschappij voor beheerders van distributienetwerken voor gas en elektriciteit van toepassing is. In bijkomende orde worden dergelijke afwijkingen ook verklaard vanuit de aandeelhoudersstructuur van de onderneming waarbij zeven distributienetbeheerders, met een overwegend aandeelhouderschap van openbare besturen, de aandelen van Eandis bezitten. Het Corporate Governance Charter werd goedgekeurd door de Raad van Bestuur van de vennootschap, in uitvoering van de opdrachten die haar werden toegewezen door de distributienetbeheerders. De Raad van Bestuur, het Auditcomité en het Managementcomité zullen aandacht hebben voor mogelijke toepassingsproblemen met betrekking tot het Charter en zullen desgevallend maatregelen nemen om die problemen te corrigeren. De concrete invulling van het Charter en de naleving ervan berust zowel bij de bestuurders, het management als het personeel van Eandis. De integrale versie van het Corporate Governance Charter van Eandis kan worden geraadpleegd op de website van Eandis (www.eandis.be > Over Eandis > Publicaties). Naar aanleiding van de statutaire hernieuwing van de Raad van Bestuur werd ruim tijd uitgetrokken voor een grondige kennismaking van de bestuurders met alle aspecten van de onderneming. Deugdelijk bestuur nam daarin een prominente plaats in: GUBERNA, het onafhankelijk kenniscentrum voor bestuurders en ondernemingen, lichtte toe wat van een bestuurder kan worden verwacht en wat zijn of haar rechten en plichten zijn bij de uitoefening van een bestuursmandaat.

19

Samenstelling van de bestuursorganen en het management - remuneratie De samenstelling van de bestuursorganen van Eandis werd in de loop van 2013 grondig gewijzigd, in uitvoering van de statuten van de vennootschap. Na de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2012 en de daaropvolgende statutaire hernieuwing van de bestuursorganen van de distributienetbeheerders (eerste kwartaal van 2013), werden – in toepassing van artikel 12 van de statuten van Eandis – ook de bestuursorganen van Eandis opnieuw samengesteld. De Algemene Vergadering benoemde de leden van de Raad van Bestuur, op voordracht van de verschillende aandeelhouders. De voorzitter en ondervoorzitters van de Raad van Bestuur werden verkozen door de bestuurders uit hun midden. Raad van Bestuur De Raad van Bestuur van Eandis was per 31 december 2013 samengesteld als volgt:

Naam

Voorgedragen door

Start huidig mandaat

Einde huidig mandaat

Piet BUYSE, voorzitter

INTERGEM

2013

2019

Koen KENNIS, 1ste ondervoorzitter

IMEA

2013

2019

Geert VERSNICK, 2de ondervoorzitter

IMEWO

2013

2019

Louis TOBBACK, 3de ondervoorzitter

IVERLEK

2013

2019

Jean-Pierre DE GROEF

SIBELGAS

2013

2019

Christoph D’HAESE

INTERGEM

2013

2019

Christof DEJAEGHER

GASELWEST

2013

2019

Paul DIELS

IVEKA

2013

2019

Greet GEYPEN

IVERLEK

2013

2019

Luc JANSSENS

IMEA

2013

2019

Piet LOMBAERTS

GASELWEST

2013

2019

Luc MARTENS

GASELWEST

2013

2019

Katrien PARTYKA

IVERLEK

2013

2019

Ilse STOCKBROEKX

IVEKA

2013

2019

Sven TAELDEMAN

IMEWO

2013

2019

Filip THIENPONT

IMEWO

2013

2019

Alle bestuurders vertegenwoordigen één van de aandeelhouders. De Raad van Bestuur van Eandis heeft geen onafhankelijke bestuurders in de zin van artikel 526ter van het Wetboek van Vennootschappen. Artikel 523 van het Wetboek van Vennootschappen voorziet een specifieke procedure binnen de Raad van Bestuur in geval van een mogelijk belangenconflict van vermogenrechtelijke aard in hoofde van één of meerdere bestuurders, bij het nemen van één of meerdere beslissingen of bij het sluiten van transacties door de Raad van Bestuur. De betrokken beslissing of verrichting, het genomen besluit en de vermogenrechtelijke gevolgen moeten worden genotuleerd en volledig worden opgenomen in het jaarverslag van de vennootschap. Die wettelijke bepaling werd in 2013 niet toegepast.

20

In 2013 waren er tien vergaderingen van de Raad van Bestuur; dat is het totaal van de zittingen in de ‘oude’ en ‘nieuwe’ samenstelling. De bestuurders van de vennootschap ontvingen voor hun prestaties in 2013 gezamenlijk een totale brutovergoeding van 55 496 euro (verplaatsingsvergoedingen inbegrepen). Die vergoedingen zijn gebaseerd op een zitpenning van 201,02 euro per effectief bijgewoonde zitting. De voorzitter en ondervoorzitters ontvangen een dubbele zitpenning. Auditcomité Zoals voorzien in artikel 20.B van de statuten heeft de Raad van Bestuur van Eandis een Auditcomité opgericht. De samenstelling ervan was per 31 december 2013 als volgt: Naam

Functie

Paul DIELS

Voorzitter

Koen KENNIS

Lid

Sven TAELDEMAN

Lid

Geert VERSNICK

Lid

Het Auditcomité vergaderde zes keer in de loop van 2013. De financiële resultaten en rapportering daarover, de evoluties rond het DNB-tarief, budgettering en financiering stonden centraal in de werking van het Auditcomité. Inzake de interne auditering werd een meerjaren- en jaarplanning opgemaakt, werden de resultaten van de uitgevoerde audits geanalyseerd en werden de uitgebrachte aanbevelingen opgevolgd. Tenslotte bekeek het Auditcomité ook de prestatierapportering, of de vorderingen die Eandis maakt in de realisatie van haar strategische doelstellingen. Het Auditcomité van Eandis rapporteert zijn bevindingen aan de Raad van Bestuur. HR-Comité Zoals voorzien in de statuten (artikel 20.C) heeft de Raad van Bestuur van Eandis in haar schoot ook een HR-Comité opgericht. De samenstelling ervan was per 31 december 2013 als volgt: Naam

Functie

Piet BUYSE

Voorzitter

Greet GEYPEN

Lid (sinds 9 oktober 2013)

Koen KENNIS

Lid

Sven TAELDEMAN

Lid

Op 9 oktober 2013 nam de Raad van Bestuur akte van het ontslag van de heer Geert Versnick uit het HR-Comité. De Raad van Bestuur benoemde op diezelfde datum mevrouw Greet Geypen als zijn opvolger. Het HR-Comité volgt de ontwikkelingen in het HR-beleid van Eandis zeer actief op. Het buigt zich onder meer over dossiers met betrekking tot benoemingen, het verloningsbeleid, het streeforganogram en de personeelsbehoeften. Ook het HR-Comité rapporteert aan de Raad van Bestuur. Het HR-Comité kwam in 2013 zes keer samen.

21

Strategisch Comité Het Strategisch Comité is per eind december 2013 samengesteld als volgt: Naam

Functie

Piet BUYSE

Voorzitter

Koen KENNIS

Lid

Louis TOBBACK

Lid

Geert VERSNICK

Lid

De Voorzitter van de Raad van Bestuur zit ambtshalve ook de zittingen van het Strategisch Comité voor, conform de bepalingen van artikel 20.D van de statuten. Het Strategisch Comité rapporteert aan de Raad van Bestuur. In 2013 kwam het Strategisch Comité acht keer samen. Managementcomité De dagelijkse leiding van de onderneming is toevertrouwd aan het Managementcomité. De acht personen die op 31 december 2013 het Managementcomité vormden, zijn: Naam

Bevoegdheid

Walter VAN DEN BOSSCHE

CEO, Voorzitter Managementcomité

Guy COSYNS

Directeur Klantwerking

Frank DEMEYER

Directeur Personeels- & Organisatiebeheer

Wim DEN ROOVER

Directeur Netuitbating

Luc DESOMER

Directeur Public affairs & Communicatie

Jean Pierre HOLLEVOET

Directeur Netbeheer

David TERMONT

CFO, Directeur Financieel, Administratief en ICT-beheer

Donald VANBEVEREN

Directeur Regulering & Strategie

De leden van het Managementcomité wonen de zittingen van de Raad van Bestuur bij, evenwel zonder er stemrecht uit te oefenen. Het Managementcomité vergadert in principe wekelijks, met uitzondering van een aantal vakantieperiodes. De brutoloonkost voor de leden van het Managementcomité van Eandis bedroeg voor het jaar 2013 in totaal 3 168 067 euro.

22

Aandelen en aandeelhouders

Alle aandelen van Eandis zijn in handen van de zeven Vlaamse gemengde distributienetbeheerders voor elektriciteit en gas: Aandeelhouder

Aantal aandelen

GASELWEST

57 830

IMEA

47 944

IMEWO

78 105

INTERGEM

38 139

IVEKA

49 976

IVERLEK

67 701

SIBELGAS TOTAAL

8 736 348 431

(situatie per 31 december 2013)

De aandelen van Eandis zijn niet beursgenoteerd. Er werden geen vermeldingen genoteerd met betrekking tot het verkrijgen van eigen aandelen, noch van of door de moedervennootschap, noch van of door één van de dochtervennootschappen. Controle door de commissaris en remuneratie

De commissaris van de onderneming is het revisorenkantoor Ernst & Young (EY), vertegenwoordigd door de heer Paul Eelen, bedrijfsrevisor. Het huidig mandaat van EY als commissaris van Eandis eindigt na de Algemene Aandeelhoudersvergadering van 25 april 2014. Op verzoek van Ernst & Young Bedrijfsrevisoren verving de heer Eelen met ingang van 4 september 2013 de heer Jan De Luyck als vaste vertegenwoordiger. Bovenop de vergoeding die de Algemene Vergadering heeft vastgelegd voor de controlewerkzaamheden uitgevoerd door de commissaris van de vennootschap, met name Ernst & Young Bedrijfsrevisoren (EY), werden geen bijkomende bedragen uitbetaald aan de commissaris voor supplementaire (controle)werkzaamheden buiten diens opdracht. Interne controle en risicobeheersing

De onderneming wordt in haar werking geconfronteerd met een aantal onzekerheden en risico’s. Eandis pakt de potentiële risico’s gestructureerd aan via een methodiek van ‘integraal risicobeheer’. Door een permanente opvolging en door de implementatie van diverse procedures worden de onzekerheden en risico’s maximaal onder controle gehouden en gereduceerd. Alle bedrijfsprocessen, waaronder de financiële processen, worden door de interne auditdiensten op regelmatige basis geauditeerd op risico’s. Voor een meer gedetailleerde beschrijving van alle risico’s waarmee Eandis zich geconfronteerd ziet, verwijzen we naar het prospectus, gedateerd 17 september 2013 (blz. 36-58), dat u kan terugvinden op de website van Eandis in de rubriek ‘Investor Relations’.

23

EANDIS IN EEN OOGOPSLAG Eandis is het onafhankelijk dienstverlenend bedrijf dat de exploitatie verzorgt voor de 7 Vlaamse gemengde distributienetbeheerders voor elektriciteit en gas: Gaselwest, IMEA, Imewo, Intergem, Iveka, Iverlek en Sibelgas. Eandis is actief in 234 steden en gemeenten. Eandis telt 4 268 medewerkers (op 31 december 2013).

Eandis, altijd in uw buurt

CREG/VREG

distributienetbeheerders

Eandis vormt in de vrije energiemarkt een onmisbare schakel tussen producenten en verbruikers.

producenten elektriciteit

Elia

invoerders aardgas

Fluxys

klanten leveranciers

De structuur van de Eandis Economische Groep schematisch weergegeven.

24

De Stroomlijn De Stroomlijn cvba is een klantencommunicatiecentrum. Eandis is eigenaar van 1 650 aandelen De Stroomlijn op een totaal van 2 577 aandelen, of 64,03 %. De overige aandelen van De Stroomlijn zijn in handen van de ‘Tussengemeentelijke Maatschappij der Vlaanderen voor Watervoorziening’ cvba (TMVW) voor 850 aandelen en Synductis cvba voor 77 aandelen.

Indexis Indexis cvba is een filiaal van de Vlaamse en Waalse netoperatoren Eandis en ORES. Het levert een aantal diensten met betrekking tot de vrije energiemarktprocessen en beheert de verbruiksgegevens op een onafhankelijke en vertrouwelijke manier. Eandis is op 31 december 2013 eigenaar van 2 251 291 aandelen Indexis op een totaal van 3 216 313 aandelen, wat overeenkomt met 70 %. De overige aandelen zijn in het bezit van ORES cvba (964 839 aandelen), en van de heer Fernand Grifnée, CEO van ORES (één aandeel).

Atrias Atrias staat in voor de uitwerking van de MIG-6 (Message Implementation Guide) en voor de ontwikkeling, het beheer, het onderhoud en de exploitatie van de federale Clearing House-toepassing. Eandis heeft in Atrias een participatie van 93 aandelen op een totaal van 372, ofwel 25 %. De overige aandeelhouders van Atrias zijn alle andere Belgische werkmaatschappijen voor distributienetbeheer.

Synductis Eandis heeft in Synductis een participatie van 930 aandelen op een totaal van 1 860 aandelen, ofwel 50 %. De overige aandelen van Synductis worden aangehouden door de waterbedrijven TMVW, IWVA en IWVB. De vennootschap staat open voor de toetreding van nieuwe partners. Belgacom sloot een samenwerkingsovereenkomst met Synductis voor de duur van één jaar. Synductis heeft als doel om de synergie bij werken op het openbaar domein te bevorderen en zo concreet gestalte te geven aan een daadkrachtig minderhinderbeleid.

25

1100 1000 900 800

2009

2010

2011

2012

2013

CIJFERS EN COMMENTAAR 2013

De omzet is voor het eerst in 5 jaar tijd gedaald (-20 miljoen euro, of -1,5 %) tot 1,275 miljard euro.

Omzet (in miljoen €) 1400 70000

G

1300

E

60000 1200 50000 1100 1000 40000 G

900 30000 800 20000

2009 2009

2010 2010

E 2011 2011

2012 2012

2013 2013

Na een spectaculaire groei in de jaren 2009-2011, is het aantal sociale klanten in 2012 en 2013 gestabiliseerd.

Aantal sociale klanten 70000

2010

2011

aardgas

60000 2012

elektriciteit

2013

50000

40000 aardgas

30000

elektriciteit 20000

2009

2010

2011

2012

2013

Budgetmeters elektriciteit (E) en aardgas (G) 90000 80000 2010

90000

80000

70000

60000

50000

2011 70000 2012

50000 40000

aardgas actief

30000

aardgas opgesteld

20000

elektriciteit actief

10000 0

30000

10000

elektriciteit opgesteld

60000

40000

20000

2013

Ook al steeg het aantal opgestelde budgetmeters verder in 2013, het aantal actieve budgetmeters voor elektriciteit daalde met actieflichte 2,2 %. Voor gas was aardgas er nog een stijging in het aantal actieve aardgasbudgetmeters opgesteld met 1,8 %. elektriciteit actief

26

elektriciteit opgesteld 2009

2010

2011

2012

2013

3400 3200 3000

Het jaar 2013 zag een kentering in het personeelsaantal. Voor het eerst sinds het ontstaan van Eandis in 2006 daalde het aantal medewerkers met 72 eenheden tot 4 268 (-1,7 %).

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Aantal medewerkers

800

G

700 4400

E

600 4200 500 4000 400 3800 300

G

3600 200

E

3400 100 3200 0 3000

Na de trendbreuk in 2012 zette de daling van de investeringen zich door in 2013. In de activiteit elektriciteit werd een daling met 7,4 % genoteerd, in de gasactiviteit namen de gerealiseerde bruto-investeringen met 3,7 % af. De totale investeringen vertegenwoordigen een brutobedrag van 629,3 miljoen euro.

2009

2010

2011

2012

2013

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Bruto-investeringen (in miljoen €) 800 700 600 500 400 300

aardgas

200

elektriciteit

100 0

De getransporteerde elektriciteitsvolumes 2013 blijven stabiel op het peil van 2012, maar ze zitten onder het 5-jaarsgemiddelde. De correlatie tussen de gemiddelde buitentemperatuur en de gasvolumes blijft zeer hoog: de lagere temperaturen in 2013 weerspiegelen zich in meer gasvolumes.

2009

2010

2011

2012

2013

Volumes en graaddagen (2009 = 100 %)

1,3

1,2

1,1 graaddagen

1,0

volume aardgas volume elektriciteit

0,9

0,8

2009

2010

2011

2012

2013

27

011

2012

2013

190000 34 180000

120000

170000 20 160000

100000

110000 2009

2010

2011

2012

2013

150000 140000 130000 120000 110000 REG-premies (bedrag duur en aantal) (in min/j - L-schaal) 100000 2009 2010 2011 2012 2013 200000

90

190000 180000

76

170000 160000

62

duur (in min/j - L-schaal) 150000 140000

09

130000 2011 120000

2010

48 2013 76

110000 100000

34

2009

2010 62

0,52 2009 0,50

2011

2012

2013

20

frequentie (# getroffen cabines/# cabines - R-schaal) 0,46

0,56 0,54

90 2012

0,58

Het aantal uitbetaalde REG-premies daalde in 0,58 2013 met een kwart in vergelijking met 2012. frequentie (# ge 0,56 Maar het totaal uitgekeerde bedrag steeg opmerkelijk tot 82,2 miljoen euro (+ 54 %). 0,54 Het premiebeleid spitst zich dus verderBedrag toe (miljoen euro) 0,52 op een beperkter aantal maatregelen maar # premies (linkerschaal) met een grotere en directere impact0,50 qua energiebesparing. Het gemiddeld bedrag per 0,48 euro. uitgekeerde premie bedraagt nu 686,20

0,44 Bedrag (miljoen euro) 2010 2011 2012

2013

0,42

# premies (linkerschaal)

0,48 0,46

48 Leveringsonbeschikbaarheid elektriciteit (incl. onderbrekingen in transportnet) 2009 34

25 2010

2011

2012 20

2013

2010

2011

2012

0,44 2013 0,58 0,56

20

0,42

Eens te meer bleken de distributienetten die Eandis exploiteert, zeer bedrijfszeker. In vergelijking met 2012 waren er in 2013 opvallend minder onderbrekingen. Ook de gemiddelde uitvalduur liep terug en bleef onder de 20 minuten.

0,54 0,52

15

0,50 10

5

0,48

0,58

0,46

0,56

0,44

0,54 0

0,52 2009 0,50 0,48 0,46 0,44

2011

2012

2013

28

0,42

2010

2011

2012

2013

0,42

duur (in min/j - L-schaal) frequentie (# getroffen cabines/ # cabines - R-schaal)

duur (in min

frequentie (# # cabines -

ACTIVITEITENVERSLAG

Stilstaan is achteruitgaan. Eandis moet het hoofd bieden aan vele uitdagingen op technisch, regelgevend en financieel vlak. Gewapend met een geactualiseerde strategie, maar vooral gedragen door meer dan 4 200 gedreven medewerkers wil Eandis die uitdagingen aangaan. In het belang van de Vlaamse energieverbruiker.

31

Activiteitenverslag Wie even tien jaar in de tijd terugkijkt, merkt hoe snel en grondig de energiesector in Vlaanderen in die periode is geëvolueerd. In juli 2003 werd de energiemarkt opengegooid voor alle verbruikers en de opsplitsing tussen producenten, netbeheerders en leveranciers volledig doorgetrokken. Eind 2013 werd volop nagedacht over verdere aanpassingen aan het marktmodel en de structuur voor het distributienetbeheer, bleef de inpassing van decentrale installaties voor vooral hernieuwbare elektriciteitsproductie een aandachtspunt, werd het regelgevend en tarifair kader herschreven als gevolg van de verdere staatshervorming en drongen beslissingen over nieuwe, slimme technologische toepassingen zich op. Eandis is zich bewust van die grote uitdagingen en wil daarom in alle openheid met alle belanghebbenden over haar ideeën en beleidsplannen in dialoog treden. Het jaar 2013 stond bij Eandis dan ook in het teken van het zoeken naar passende en efficiënte oplossingen voor de problemen die zich vandaag aandienen. Tien jaar na de vrijmaking van de energiemarkt staat het Vlaamse distributienetbeheer opnieuw voor een grote omwenteling. Deze keer komen een aantal verschillende elementen samen, die maken dat we het beheer en de exploitatie van distributienetten voor elektriciteit en gas morgen anders zullen moeten aanpakken dan vandaag. Op technologisch vlak is er vooreerst de onstuitbare opmars van decentrale, kleinschalige elektriciteitsproductie. Hoe gaan we die soms onvoorspelbare energiestromen inpassen in het globale distributienet en toch de bedrijfszekerheid en de kwaliteit blijven verzekeren? Slimme distributienetten, uitgerust met slimme meters bij de eindverbruikers, lijken een valabele oplossing te bieden. Maar hoe zullen de kosten en baten worden verdeeld tussen alle betrokken partijen? Dat is nog een open vraag. Slimme netten vereisen ook slimme(re) gebruikers… Hoe kunnen we de eindgebruikers duurzaam laten delen in de voordelen die de nieuwste ontwikkelingen in zich dragen? Ook op die vraag zal een passend antwoord moeten worden gevonden. Iedereen is op zoek naar een meer doorgedreven energie-efficiëntie. Wat kan en moet de rol van de distributienetbeheerders en hun werkmaatschappij daarbij zijn? De wetgever stelt ons eveneens voor een aantal uitdagingen. De regionale energieregulator wordt binnen afzienbare tijd de enige toezichthouder voor het distributiesegment. Welke initiatieven zullen de Vlaamse wetgever en de Vlaamse regulator ontwikkelen om hun nieuwe bevoegdheden gestalte te geven? Het antwoord op die vraag zal in grote mate de kern van onze dagelijkse activiteiten raken. We willen samen met de andere belanghebbenden in alle openheid en zonder taboes op zoek gaan naar de best mogelijke en meest efficiënte structuur en marktmodel voor het distributienetbeheer in Vlaanderen. Ook dat is een hele uitdaging.

32

Hoe willen we dat aanpakken? Het houvast in ons beleid en ons ondernemerschap is onze missie, visie en bedrijfsstrategie. In 2013 hebben de bedrijfsleiding en de Raad van Bestuur de Eandis-strategie op punt gesteld. Die steunt op vijf pijlers, met name 1. compliancy 2. performantie 3. klantgerichtheid 4. organisatiegerichtheid 5. leer en groei Onze ideeën rond compliancy bepalen onze positie en houding ten aanzien van het regelgevend kader waarin we actief zijn. Door het nastreven van een optimale performantie willen we de energiekost verminderen. Onze klanten verdienen een hoogstaand en duidelijk aanbod van producten en diensten. Om dat te kunnen bereiken, willen we de eigen organisatie verder doelgericht ontwikkelen. En, ten slotte, om op een goede manier te kunnen omgaan met voortdurende veranderingen en uitdagingen, willen we met al onze medewerkers verder leren en groeien. Die strategie moet in daden worden omgezet. Hoe we dat doen, wordt geschraagd vanuit de bedrijfswaarden. In 2013 werd daarom veel aandacht geschonken aan de bepaling van het DNA, de genen van Eandis. Op basis van een doorgedreven denkoefening en vele gesprekken binnen en buiten de onderneming werden vier basiswaarden gedefinieerd voor Eandis en al haar medewerkers, ongeacht hun opdracht of hiërarchisch niveau. De vier waarden zijn: 1. 2. 3. 4.

gedreven door vakmanschap altijd integer engagementen nakomen samen sterker

Dit Activiteitenverslag over 2013 rapporteert volgens onze vijf strategische pijlers over hoe Eandis de geschetste uitdagingen aanpakt en welke vooruitgang we daarbij geboekt hebben. Onze vier basiswaarden zitten daar doorheen verweven.

33

2013: werken in de kijker Ons vakmanschap stelt ons in staat om moeilijke opdrachten tot een goed einde te brengen. Dat bewijzen onze medewerkers elke dag opnieuw. Ook in dit Activiteitenverslag over 2013 maken we graag plaats voor een overzicht van enkele opvallende werken en realisaties, klein of groot.

Energie voor de Ghelamco Arena in Gent Voetbalclub KAA Gent opende op 17 juli 2013 haar fonkelnieuwe stadion, de Ghelamco Arena, met een galawedstrijd tegen Stuttgart. Ook Eandis verzette bergen werk eer het zover was. De bouw van dit sportstadion was een onderdeel van het groter Gent R4-project om de infrastructuur in de buurt van het Universitair Ziekenhuis te verbeteren. Om de bouw van het stadion mogelijk te maken werden verschillende gasleidingen verplaatst. Er moesten nieuwe cabines voor elektriciteit en gas komen en men installeerde een nieuwe schakelpost voor hoogspanning, samen met de nodige verbindingen naar bestaande netinfrastructuur. In de aanloop naar de opening nam de intensiteit van de werken toe, maar alles werd correct op tijd opgeleverd. Overigens won de thuisploeg haar eerste wedstrijd in het nieuwe stadion met 2-0.

Verkeersveiligheid faciliteren Het ingewikkelde kruispunt Lintsesteenweg/ Mechelsesteenweg in Lier was jarenlang één van de zwartste verkeersknooppunten in de provincie Antwerpen. Daarom wordt het kruispunt helemaal heringericht: er komen een ondertunneling en andere verkeerstechnische aanpassingen. Voor Eandis betekent dit dat leidingen voor elektriciteit, openbare verlichting en aardgas moesten worden verplaatst. Er kwam een gestuurde onderboring aan te pas om de verkeersafwikkeling maximaal te vrijwaren. De omwonenden werden bij de werkzaamheden betrokken via intensieve communicatie, onder meer met een infoavond waarop meer dan 200 geïnteresseerden afkwamen.

34

Gasincident langs E40 in Aalst Op 9 april 2013 liep het bij de plaatsing van geluidsschermen langs de autosnelweg E40 ter hoogte van Aalst grondig mis. De aannemer heide een steunpaal door een stalen middendrukleiding gas die onder de snelweg loopt. Omdat de veiligheid voor omwonenden, personeel en verkeersdeelnemers een absolute prioriteit is, werd al snel de drastische maar absoluut noodzakelijke beslissing genomen om het verkeer op de snelweg om te leiden. Alleen zo kon een veilige werfput worden gemaakt om aan de herstelling van de getroffen gasleiding te beginnen. Dat was een heikele klus, want de werfput bleek zeer moeilijk te stabiliseren en liep telkens weer vol slijk en water. Techniekers die in de werfput afdaalden, moesten op bepaalde ogenblikken om veiligheidsredenen elke tien minuten worden afgelost. In die uiterst precaire omstandigheden slaagden ze er toch in om na ruim 30 uur de beschadigde gasleiding te dichten, waarna de toestand opnieuw veilig verklaard werd en het verkeer opnieuw werd toegelaten op de snelweg. Dit incident kreeg veel aandacht in de media. Een vlotte, correcte en transparante communicatie tussen de diensten van Eandis, de hulpdiensten, het stadsbestuur en de media was dan ook vereist. Ook de sociale media werden ingeschakeld. Waar er aanvankelijk enige wrevel heerste over de lange duurtijd van de interventie, werd dit omgebogen naar begrip voor de moeilijke werkomstandigheden en de complexiteit van de situatie. Al bij al een sterk staaltje van koelbloedigheid en vakmanschap. En een mooi voorbeeld van de samenwerking tussen verschillende diensten binnen en buiten Eandis.

Onderboring van de Dijle met een onverwachte hindernis Wat normaal zonder noemenswaardige problemen verloopt, bleek in het Leuvense net iets moeilijker. Bij een onderboring van de Dijle kwamen de buizen voor de middendrukleiding gas gehavend uit de boorput. Na sonderingen bleek uiteindelijk dat restanten van een oude stalen silo de boosdoener waren. De stukken staalplaat werden uitgegraven. Pas dan kon de nieuwe leiding probleemloos worden aangelegd.

35

Alerte medewerkers voorkomen groter onheil Wanneer twee interventiemedewerkers van Eandis tijdens hun lunchpauze een restaurant in Schoten binnenstappen, geven hun CO-detectoren meteen een alarm af. De CO-waarde in het restaurant had de norm overschreden, wat levensgevaarlijk kan zijn voor de aanwezigen. Onze collega’s zien onmiddellijk het gevaar van de situatie in en dringen aan op een snelle ontruiming en verluchting van het pand. De hulpdiensten worden verwittigd. De oorzaak bleek te liggen bij een defect verwarmingstoestel. Snel en doortastend optreden zorgde hier voor een veilige afloop.

Zware kabels naar aardappelbedrijf Om aan de vermogensvraag van een aardappelverwerkend bedrijf in Warneton te kunnen voldoen, werd – mede in overleg met transmissienetbeheerder Elia – beslist twee hoogspanningskabels met diameter 630 mm aan te leggen tussen twee bestaande transformatorenstations. Geen alledaagse klus. Tijdens de uitvoering stootte men dan nog op een gasgranaat en andere projectielen uit de Eerste Wereldoorlog.

Geen grote infrastructuurwerken zonder Eandis Bij grote infrastructuurwerken is de inbreng van Eandis onontbeerlijk. Kabels en buizen moeten worden aangelegd of verplaatst. De planning moet worden afgestemd tussen alle betrokken partijen. Alle nodige inspanningen moeten worden geleverd om de bevoorradingszekerheid minimaal te hinderen. Dat was ook zo voor de bouw van het Deurganckdok in de Waaslandhaven.

Grootste zonnepaneleninstallatie in de Benelux aangesloten Een oud gipsstort van 87 hectare op de grens van Evergem en Zelzate werd gesaneerd en maakte plaats voor het grootste zonnepanelenpark van de Benelux. De 55 000 zonnepanelen op een oppervlakte van 21 hectare zijn samen goed voor een geïnstalleerd vermogen van 15 megawatt piek. Eandis stond mee in voor de aansluiting van dit project (‘Terranova Solar’) op het distributienet. Daarvoor werd 550 meter 12 kV-kabel getrokken met een gestuurde onderboring van 65 meter lengte onder de spoorlijn Gent-Zelzate.

36

Feesten vergt energie, ook op de Antwerpse Sinksenfoor De Antwerpse Sinksenfoor is een begrip. Elk jaar weer komen tienduizenden er zich een maand lang amuseren op de vele attracties. Eandis-ploegen staan telkens in voor de tijdelijke aansluitingen elektriciteit. Maar in 2013 liep het iets moeilijker: onzekerheid over de juiste locatie voor de foor stuurde de planning en de voorbereiding danig in de war. Eerst werd alles in gereedheid gebracht voor een Sinksenfoor op de Scheldekaaien, maar uiteindelijk moest alles toch weer verhuizen naar de Gedempte Zuiderdokken. Dankzij de grote flexibiliteit van vele Eandis-medewerkers raakte alles toch op tijd klaar.

Tot slot Nog enkele sprekende cijfers uit 2013 die de inzet van al onze medewerkers in de verf zetten: •

Onze technische ploegen realiseerden 60 225 aansluitingen: 23 242 voor elektriciteit en 36 983 voor gas.

•

Er kwamen 1 744 km nieuwe elektriciteitsleidingen bij en 697 km nieuwe gasleidingen. Zo komt de totale lengte van de netten waarvan Eandis de exploitatie verzorgt nu op 95 149 km voor elektriciteit en op 41 831 km voor gas.

37

Onze activiteiten zijn cruciaal voor de samenleving. De overheid legt dan ook de spelregels vast. Eandis wil blijvend haar activiteiten op een dynamische en efficiënte manier uitbouwen binnen dat regelgevend kader.

Dat is onze eerste strategische pijler: COMPLIANCY

1

39

COMPLIANCY Eandis wil een actieve en loyale partner van de overheid zijn bij de realisatie van de doelstellingen van het energiebeleid. We nemen onze maatschappelijke opdrachten ter harte. Zo denken we mee na over de best mogelijke organisatie voor de energiemarkt in Vlaanderen en formuleren we onze voorstellen daarover. Op die manier wil Eandis het maatschappelijk draagvlak voor onze onderneming en onze activiteiten vergroten en versterken. Zo werken we bijvoorbeeld hard aan maatregelen en structuren die de Meedenken over de energiemarkt interne besluitvorming vereenvoudigen en van morgen. Een consensus bouwen optimaliseren. over een vernieuwde aanpak van het distributienetbeheer. Een boeiende en uitdagende opdracht.

Bestuurlijke vernieuwingen in de Economische Groep Eandis In het voorjaar van 2013 trad de vernieuwde bestuurlijke structuur voor de Eandis Economische Groep in voege (2). Zoals al aangekondigd in 2012 werkt de Economische Groep voortaan in een drielagige structuur met 15 Regionale Bestuurscomités en 6 Raden van Bestuur op het niveau van de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders en de Raad van Bestuur (ondersteund door een Auditcomité, HR-Comité en Strategisch Comité) op het niveau van de werkmaatschappij Eandis. Elk niveau heeft een duidelijk bevoegdhedenpakket: de Regionale Bestuurscomités behandelen lokale materies, de Raden van Bestuur van de DNB’s beslissen over bovenlokale materies en de vennootschapszaken van de eigen DNB, en, ten slotte, oefent de Raad van Bestuur van Eandis bevoegdheden uit op het vlak van het algemeen beleid van de Economische Groep en uiteraard de eigen vennootschapsmaterie van Eandis.

2

40

De bestuursorganen van zowel de DNB’s als Eandis gingen met hun nieuwe groepsstructuur van start in maart 2013, na de statutair en wettelijk voorgeschreven zesjaarlijkse hersamenstelling van de bestuursorganen. De introductie van die aangepaste structuur ging gepaard met een gevoelige inkrimping van het totale aantal mandaten en een overeenkomstige kostenbesparing. Daarmee kwam Eandis tegemoet aan een bekommernis die sterk leefde in het maatschappelijk debat over de energiesector.

Enkel de distributienetbeheerder Sibelgas behoudt voorlopig zijn structuren.

Wissels in personeelsbezetting in de Raad van Bestuur en het Managementcomité Na de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2012 kwam begin 2013 het wettelijk en statutair voorzien mechanisme voor de vernieuwing van de bestuursorganen op gang. Dat leidde op voordracht van de betrokken gemeenteraden tot een algehele vernieuwing van de bestuursorganen van de DNB’s in maart 2013. De vernieuwde Raden van Bestuur van de DNB’s hebben dan hun kandidaat-bestuurders voor Eandis voorgedragen. De Algemene Aandeelhoudersvergadering van Eandis op 27 maart 2013 benoemde de bestuurders van Eandis (3). Binnen de schoot van de Raad van Bestuur werden de voorzitter en ondervoorzitters aangeduid, en ook de bijzondere comités die de werking van de Raad van Bestuur ondersteunen (Auditcomité, HR-Comité en Strategisch Comité), werden opnieuw samengesteld. Elders in dit activiteitenverslag vindt u alle details over de samenstelling van de bestuursorganen van Eandis. Begin 2013 werd bevestigd dat de heer Walter Van den Bossche was aangesteld als CEO en voorzitter van het Managementcomité van Eandis. Die benoeming was reeds midden 2011 aangekondigd. Enkele herschikkingen in de samenstelling en de interne bevoegdheidsverdeling van het Managementcomité werden doorgevoerd met ingang van 1 april 2013. Het Managementcomité, dat instaat voor het dagelijks bestuur en de operationele leiding van Eandis en de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders, bestaat nu uit acht personen. Meer details daarover op bladzijde 7 van dit activiteitenverslag.

Naar een grondige wijziging in het regulatoir kader De overheveling van de regulatoire tariefbevoegdheid voor de energiedistributie van het federale naar het regionale beleidsniveau vormt een element van de zesde staatshervorming die inmiddels door het federale parlement is goedgekeurd. Concreet betekent dit dat de tariefbevoegdheid aan de federale energieregulator CREG wordt onttrokken en toegewezen aan de drie regionale energieregulatoren. Voor Vlaanderen is dat de VREG. De overdracht van bevoegdheid vindt plaats vanaf 1 juli 2014, wat moet toelaten de nodige voorbereidende schikkingen te treffen en regionale wet- en regelgeving uit te werken. In de eerstvolgende maanden dienen zowel de Vlaamse regering, het Vlaams parlement als de regionale energieregulator VREG verdere stappen te ondernemen voor de bepaling van richtsnoeren, een tariefmethodologie en tariefstructuur, alvorens vermoedelijk met ingang van 1 januari 2016 nieuwe tarieven kunnen worden goedgekeurd.

Walter Van den Bossche, CEO Eandis

Eandis heeft steeds geoordeeld dat het samenbrengen van de beleidsmatige en de financiële bevoegdheden voor energiedistributie in één hand, in casu het Vlaamse beleidsniveau met de VREG als regulator, een positieve evolutie is. In 2013 bleven de distributienettarieven gehandhaafd op het niveau van 2012, ingevolge een beslissing daartoe van de CREG. Dat zal ook zo blijven in 2014. Deze maatregel van opgelegde tariefstabiliteit moet het mogelijk maken om de overgang van het ene naar het andere regulatoire systeem vlot te laten verlopen. Ook al is het nog niet formeel beslist, toch lijkt het waarschijnlijk dat de tariefbevriezing nog met één extra jaar, zijnde 2015, zal worden verlengd. 3

De bestuurder namens Sibelgas, de heer Jean-Pierre De Groef, werd door de Raad van Bestuur van Eandis voorlopig benoemd op 28 augustus 2013; zijn definitieve benoeming zal worden voorgelegd aan de Algemene Vergadering der Aandeelhouders op 25 april 2014.

41

Het komt er dus nu op aan dat de Vlaamse overheid een duidelijk en werkbaar kader voor de distributietarificatie uitwerkt. Eandis heeft haar visie op deze problematiek reeds op punt gesteld. Met de diensten van de VREG zijn er verkennende gesprekken opgestart. Eandis neemt ook actief deel aan de officiële consultatieronde die de VREG bij alle belanghebbende partijen heeft gelanceerd in oktober 2013, al heeft de onderneming voorbehoud bij de gevolgde procedure van die consultatie. Eandis zal bij de beleidsmakers onder de aandacht blijven brengen dat de

distributienettarieven de correcte werking van de distributienetbeheerders en hun werkmaatschappijen niet in het gedrang mogen brengen en dat een voldoende rendement verzekerd moet blijven teneinde toekomstige en toekomstgerichte investeringen in infrastructuur voor energiedistributie aantrekkelijk genoeg te houden. Ondoordachte radicale en fundamentele wijzigingen aan de tariefmethodologie en –structuur riskeren immers de werking van de energiemarkt ernstig te verstoren, een situatie waarbij niemand baat heeft.

Eandis ontvouwt visie op toekomstig distributienetbeheer Dé grote uitdaging voor Eandis is een antwoord formuleren op de vraag hoe het distributienetbeheer in Vlaanderen in de nabije toekomst moet worden vormgegeven. Welke structuren lenen zich het best om efficiënt om te gaan met allerlei technologische vernieuwingen, met terechte maatschappelijke bekommernissen over de prijs van energie en aanverwante dienstverlening en met de nood aan een stabiel werkingskader? Als eerste ontvouwde Eandis haar visie daarover. De Raad van Bestuur heeft immers op 6 maart 2013 een grondig en weloverwogen standpunt ingenomen over de volgens haar noodzakelijke ontwikkelingen in de energiedistributiesector en een haalbare timing vooropgezet om die te realiseren. Uitgangspunt voor de visietekst is de idee dat een gefragmenteerde aanpak van (deel)problemen weinig zoden aan de dijk zal zetten; men moet eerder mikken op een globale benadering van de sector. Een realistische aanpak houdt ook rekening met een aantal beleidsopties uit het verleden en met elementen qua timing. Daarom heeft Eandis aan de betrokken partijen een stapsgewijze hervorming voorgesteld. Zonder in detail te treden, werden volgende elementen ter sprake gebracht in de toekomstvisie van Eandis: •

•

•

•

•

•

•

afspraken over de werkingsgebieden van de verschillende spelers in het Vlaamse distributienetbeheer afspraken over de verlenging van de statutaire duurtijd van de distributienetbeheerders om op een later tijdstip een alomvattende hernieuwing van de DNB’s te kunnen doorvoeren een fundamenteel debat over de toekomstige financieringsmogelijkheden en het DNBaandeelhouderschap na de verplichte uittrede van de privépartner uit de DNB’s van de gemengde formule de voorbereiding van de volgende meerjarentarieven in het licht van de overdracht van tariefbevoegdheden van CREG naar VREG vastlegging tussen alle betrokkenen van de principes voor een toekomstige tariefstructuur en prijszettingsmechanisme afspraken over de totstandkoming van een uniform distributienettarief in Vlaanderen, met inbegrip van een regeling voor de kosten van de openbaredienstverplichtingen een fusie van distributienetbeheerders, minstens binnen de gemengde koepel.

De voorzet die Eandis in het voorjaar van 2013 heeft gegeven, leidde tot de opstart van gesprekken tussen de Vlaamse overheid en de partners op het terrein (werkmaatschappijen en DNB’s). Die gesprekken zullen in 2014 worden voortgezet.

42

Exit van Electrabel uit de DNB’s Zoals bekend legt de Vlaamse wetgeving (4) een verplichte uittreding van de privépartner, in casu Electrabel nv, uit de gemengde DNB’s op. Die uitstap moet voor de meeste DNB’s uiterlijk op 31 december 2018 gerealiseerd zijn; voor ex-IGAO en Iveka valt de datum zelfs vroeger. Met het oog daarop hadden de verantwoordelijken van de openbare sector reeds eind 2012 de voorbereidende werkzaamheden opgestart en onderhandelingen aangeknoopt met Electrabel. Eén van de hoofdelementen in de onderhandelingen tussen de verschillende aandeelhouders van de DNB’s vormt de waardering van de participatie van Electrabel in de DNB’s. Die gesprekken waren eind 2013 nog niet afgerond en zullen dus in 2014 verdergaan.

Wijzigingen in wet- en regelgeving Het Vlaams decreet van 18 januari 2013 (5) wijzigt op enkele punten het decreet houdende de intergemeentelijke samenwerking uit het jaar 2001. Dit wijzigingsdecreet heeft voornamelijk een impact op de administratieve werking van de DNB’s als opdrachthoudende verenigingen. De sector zag zich begin 2013 geconfronteerd met het Koninklijk Besluit van 4 december 2012 betreffende de minimale voorschriften inzake veiligheid van elektrische installaties op arbeidsplaatsen (6). Eandis onderschrijft ten volle het belang van veiligheid, zeker waar het gaat om elektrische installaties. Maar een ongewijzigde toepassing van dit Besluit zou Eandis voor onoverkomelijke organisatorische problemen stellen. Bovendien bevat het Besluit volgens Eandis en de andere leden van sectororganisatie Synergrid inconsistenties en onduidelijke bepalingen die vatbaar zijn voor interpretatie. Tenslotte meent de energiesector dat het KB enkele arresten van de Raad van State over een voorgaand Koninklijk Besluit over ditzelfde thema negeert. Daarom heeft Eandis zich aangesloten bij de actie van Synergrid om tegen het Koninklijk Besluit van december 2012 een verzoek tot schorsing en vernietiging in te dienen bij de Raad van State.

Erkenning tot 36 kV Decentrale elektriciteitsproductie zit in Vlaanderen in de lift. Eandis ziet zich dan ook geconfronteerd met de nood om meer en meer van dergelijke installaties aan te sluiten op de distributienetten. In bepaalde omstandigheden is het omwille van technischeconomische redenen aangewezen om zo’n installaties op een hoger spanningsniveau aan te sluiten. In overleg met Elia werd daarom een voorstel ingediend bij de VREG om de erkenning van de distributienetbeheerders uit te breiden tot een spanningsniveau van 36 kilovolt (voorheen tot minder dan 30 kilovolt). De VREG besliste op 5 juli 2013 om de DNB-erkenning inderdaad uit te breiden tot 36 kilovolt (7). Bij de CREG werd namens de DNB’s ook een tarievendossier ingediend, maar de CREG verklaarde hierin geen beslissing te kunnen treffen wegens het ontbreken van een tariefmethodologie.

Vlaams decreet van 6 juli 2001 houdende de intergemeentelijke samenwerking Decreet van 18 januari 2013 houdende wijziging van diverse bepalingen van het decreet van 6 juli 2001 houdende de intergemeentelijke samenwerking, verschenen in het Belgisch Staatsblad op 15 februari 2013 6 Gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 21 december 2012 7 Distributienetbeheerder IMEA had om historische redenen reeds een erkenning tot een spanningsniveau van 70 kilovolt. 4 5

43

Corporate Governance Charter geactualiseerd Eandis beschikt reeds enkele jaren over een volledig uitgewerkt Corporate Governance Charter dat de lijnen uitzet voor een correcte besluitvorming binnen Eandis en de Economische Groep Eandis. De toepassing van de beginselen van behoorlijk bestuur binnen een gereguleerd bedrijf met een sterk aandeelhouderschap van openbare besturen staat daarin voorop. In 2013 werd dat Corporate Governance Charter aangepast aan de gewijzigde omstandigheden. We vermelden slechts de aanpassingen aan de bestuurlijke structuur met de afschaffing van het Uitvoerend Comité en de introductie van een Strategisch Comité, en ook de herformulering van de missie, visie en strategie. Men heeft ook rekening gehouden met enkele aanbevelingen vanuit de externe auditoren.

Audit: een onmisbare schakel om compliancy te verzekeren De interne auditdienst van Eandis heeft opnieuw een aantal proces-, controle- en thema-audits uitgevoerd. Er waren onder meer procesaudits op het beheer van aansluitingen en het beheer van geldstromen. Thema-audits waren er voor de bedrijfsvoertuigen en de verwerking en uitbetaling van groenestroomcertificaten. Controleaudits werden uitgevoerd op de lokale kassen, de volmachtverlening voor aankoopdossiers en HR-controles. Telkens leiden deze audits tot concrete aanbevelingen en maatregelen ter correctie en preventie van de vastgestelde verbeterpunten. In een meerjarencyclus komen alle beleidsaspecten aan bod. Wanneer een audit is afgewerkt, wordt het desbetreffend rapport voorgelegd aan achtereenvolgens het Managementcomité en het Auditcomité. De belangrijkste bevindingen worden ook voorgelegd aan de Raad van Bestuur.

Energieschaarste: in het brandpunt van de belangstelling Allerlei media besteedden het voorbije jaar aandacht aan een mogelijke energieschaarste of elektriciteitsschaarste in Vlaanderen. Risico’s op een eventuele black-out van de elektriciteitsvoorziening werden druk besproken. Ook de rol van Eandis en de DNB’s kwam daarbij onder de aandacht. Eandis beschikt reeds vele jaren over gedetailleerde noodplannen voor dergelijke scenario’s die voortdurend worden verfijnd en geactualiseerd. Die noodplanning is gegroeid uit permanent overleg tussen de operationele diensten van Eandis, de transmissienetbeheerder Elia en bevoegde overheden (gouverneurs, provincie- en gemeentebesturen, nationale en regionale crisiscellen enzovoort). Afhankelijk van de ernst van een dreigende probleemsituatie kan een aantal maatregelen worden genomen, zoals vraagbeperking of verschuiving van bepaalde verbruiken naar daluren. Bij een effectieve schaarste kan worden overgegaan tot de gecontroleerde en gefaseerde afschakeling van bepaalde verbruikersgroepen. De noodplannen voorzien ook in duidelijke instructies voor communicatie en in een draaiboek om na een probleemsituatie over te gaan tot de heropbouw van de netten. De gasvoorziening stelt op zich geen probleem.

44

Volmacht aan Eandis voor bestellingen

Verfijning van de interne volmachtenregeling

De Raden van Bestuur van de verschillende DNB’s bevestigden in september 2013 hun volmacht aan Eandis voor de bestellingen in het kader van de wetgeving op de overheidsopdrachten (2014). De Algemene Vergaderingen bekrachtigden die beslissing in december 2013. Die aanpak verzekert een vlotte werking en een voldoende mate van transparantie en controle ten aanzien van de DNB’s en de aangesloten openbare besturen. Het gaat immers om een jaarlijks toekenbare volmacht. Voor de aanbestedingsdossiers die op basis van de volmacht worden afgewerkt, geldt een verregaande rapporteringsplicht en de volmachtverlening wordt jaarlijks geëvalueerd.

Naar aanleiding van de vernieuwing van het Managementcomité (zie elders in dit activiteitenverslag) werd de interne regeling voor volmachten in beperkte mate bijgestuurd. Ook de communicatie hierover naar derde partijen werd op punt gesteld.

45

46

Klant en maatschappij verwachten van Eandis dat de kost van energie zo beperkt mogelijk kan blijven. Daarom gaan we elke dag de uitdaging aan om onze efficiëntie te verbeteren en op een verstandige manier steeds beter te doen.

Dat is onze tweede strategische pijler: PERFORMANTIE

2

47

PERFORMANTIE Performantie is met reden de tweede strategische pijler van het Eandis-beleid. We willen ermee duidelijk maken dat kostenbeheersing in onze werking voorop staat om de energieklant zo goed mogelijk te bedienen aan een zo laag mogelijke kost. Dat willen we bereiken door in eigen huis tal van productiviteits- en efficiëntiemaatregelen, klein en groot, door te voeren. De eindklant zelf willen we met raad en daad bijstaan om wat hij zelf kan doen om zijn energiekost te beperken, waar te maken.

Het FIT-actieplan mikt op 12 concrete actiedomeinen om de operationele excellentie bij Eandis te versterken.

Eandis mikt op ‘FITte’ toekomst Het is ontegensprekelijk zo dat de maatschappelijke druk op de energietarieven vandaag groter is dan ooit. Tegelijkertijd zijn en blijven de uitdagingen voor de distributie van energie talrijk en omvangrijk, wat de kosten doet oplopen. Om aan dat dilemma het hoofd te bieden, ontwikkelde Eandis een concreet actieplan ‘FIT’. Door haar radicale focus op operationele excellentie kan Eandis haar basisopdrachten als werkmaatschappij aanpakken op een efficiënte en kostenvriendelijke manier. Maar we willen op dat punt nog verder gaan. Daarom gaat FIT uit van drie hoofdassen: 1. duidelijke doelstellingen voor de periode 2013-2015 wat betreft de investeringen in netinfrastructuur, de personeelskosten en andere kosten 2. acties om operationele excellentie verder uit te bouwen en te verbeteren: 12 concrete actiedomeinen werden afgebakend 3. een versterking van het kostenbewustzijn bij de eigen medewerkers door een doorgedreven sensibilisering. De (deel)budgetten en personeelsbehoeftenplanning worden afgestemd op de gestelde doelen. Zo wordt voor het investeringsbudget 2013-2015 een plafond vooropgesteld van autofinanciering + 10 % tegen 1 januari 2016.

48

Voorraadbeheer onder de loep Eandis voert elk jaar voor enkele honderden miljoenen euro’s aan investeringen uit, er worden tienduizenden aansluitingen gerealiseerd op jaarbasis, en de distributienetten kennen nog steeds een groei qua netlengte. Dat alles vergt een enorme inspanning om de juiste materialen in de juiste hoeveelheden tijdig op de juiste plaats te krijgen. De logistieke keten van het voorraadbeheer is dus zonder meer cruciaal om de dagelijkse werking van de technische ploegen te velde mogelijk te maken. In 2013 is gestart met een doorlichting van het integrale proces van het voorraadbeheer. Waar nodig zullen nu verbeteringen worden aangebracht. Einddoel van dit verbetertraject is om tegen het jaar 2015 het voorraadbeheer op een nieuwe leest geschoeid te hebben. Basisidee is dat alles start bij een correcte registratie van elke materiaalbeweging, waardoor ook de afstemming tussen de logistiek en de financiële verwerking, en ook de herbevoorrading van materialen vlotter kunnen verlopen. Inspraak vanuit de basis is onontbeerlijk voor het succes van dit breed opgezette project. Een eerste concrete realisatie van dit project is de herinrichting van enkele ophaalpunten waar de lokale technische ploegen zich bevoorraden met materialen die worden aangeleverd vanuit het centrale magazijn in Lokeren.

Distributienettarieven blijven aandacht opeisen Ook in 2013 bleven de distributienettarieven aandacht opeisen. Naast de regulatoire ontwikkelingen waren deze tarieven ook de inzet van enkele rechtszaken. Op regulatoir vlak werd in 2013 de parlementaire procedure voor de zesde staatshervorming afgerond. Eén van de elementen daarin is de overheveling van de tarifaire bevoegdheid voor energiedistributie van het federale naar het regionale beleidsniveau. Die stap was al eerder aangekondigd. Concreet voor Vlaanderen betekent dit dat vanaf 1 juli 2014 de regionale energieregulator de tariefbevoegdheid voor distributie aan zijn takenpakket ziet toegevoegd. Die ingrijpende stap vergt heel wat voorbereidend werk, niet het minst op wetgevend vlak: zo zal de VREG een eigen tariefmethodologie en een tariefstructuur moeten uitwerken, nadat de Vlaamse regering bij decreet de richtsnoeren heeft bepaald. Hoogstwaarschijnlijk zal de invoering van een eigen Vlaamse tarifering pas ingang vinden vanaf 1 januari 2016. De VREG is in 2013 weliswaar alvast een consultatie begonnen bij talrijke belanghebbenden over hoe Vlaamse distributienettarieven er zouden moeten uitzien. Eandis heeft namens de Vlaamse gemengde DNB’s haar ideeën over een transparante en verantwoorde tarifering bij de VREG verdedigd. Uitgangspunten zijn dat de toegestane tarieven voor energiedistributie een evenwicht moeten inhouden tussen enerzijds waarborgen voor de eindverbruikers dat ze een optimale prijs/kwaliteit krijgen en, anderzijds, een tarief dat de aandeelhouders van de DNB’s toelaat een voldoende vergoeding voor het ingebrachte risicokapitaal te realiseren. Zo kan blijvend worden geïnvesteerd in de kwaliteit en veiligheid van de distributienetten.

49

Eén van de discussiepunten tussen Eandis (namens de DNB’s) en de regulator betrof de regeling voor de solidarisering van de groenestroomcertificaten tussen de entiteiten van de gemengde en de zuivere distributiesector. Eandis heeft steeds geargumenteerd dat wanneer een categorie eindgebruikers extra kosten veroorzaakt, deze kosten ook aan die groep moeten kunnen worden ten laste gelegd. Bij verschillende gerechtelijke instanties liepen er in 2013 juridische procedures over de gehanteerde distributienettarieven. Hierna volgt een beknopt overzicht, voor zover er een impact is op Eandis. Enkele individuele energieverbruikers leidden in 2011 een procedure in bij het Hof van Beroep te Brussel tegen de beslissing van de CREG om met ingang van 1 april 2011 een tussentijdse tariefaanpassing toe te staan. Midden 2012 velde het Hof een voor de CREG (en dus onrechtstreeks ook voor de DNB’s en hun werkmaatschappijen) gunstig tussenarrest. De verzoekers stelden daarop een prejudiciële vraag aan het Grondwettelijk Hof. Eandis heeft beslist haar belangen en die van de distributienetbeheerders waarvoor zij als werkmaatschappij optreedt, in deze cassatieprocedure te verdedigen. Voor de vrederechter te Deurne-Antwerpen loopt een procedure ingesteld door een consumentenvereniging en een duizendtal individuele energieverbruikers. Voorwerp van de betwisting zijn de distributienettarieven die in de periode 2009-2011 werden betaald. In deze procedure was er eind 2013 nog geen uitspraak van de rechter. Ingevolge een arrest van het Hof van Beroep te Brussel (6 februari 2013) werden de Eliatarieven, goedgekeurd door de bevoegde regulator CREG, voor de periode 2012-2015 vernietigd. Voor de elektriciteitsdistributeurs is dat van belang omdat de kosten van Elia in cascade aan hen worden gefactureerd om dan verder te worden aangerekend aan de leveranciers. Eandis nam alle passende maatregelen om de impact van dit vernietigingsarrest op te vangen.

50

Vlaanderen kende de voorbije jaren een ware explosie wat betreft het aantal kleine, decentrale productie-installaties (kleiner dan of gelijk aan 10 kilowatt). In de meeste gevallen gaat het om particulieren die zonnepanelen installeerden. Mede op aandringen van de distributiesector werd - met goedkeuring van de bevoegde regulator - voor dit type van installaties met terugdraaiende meter een netvergoeding geïntroduceerd. Zo werd een correctere tenlastelegging van bepaalde kosten van het distributienetbeheer aan een welbepaalde klantencategorie bewerkstelligd. In tegenstelling tot de doorsneeverbruiker maakt een prosument inderdaad tweemaal gebruik van het distributienet: voor elektriciteitsafname wanneer de eigen productie onvoldoende is om het eigen elektriciteitsverbruik te dekken, en een tweede maal om bij ‘overproductie’ de overtollige energie in het distributienet te injecteren. De distributienetbeheerders rekenen die netvergoeding aan aan de energieleveranciers, die ze op hun beurt aan de betrokken prosumenten aanrekenen. Die werkwijze is volledig in lijn met het geldend marktmodel waarin de energieleverancier instaat voor de facturatie van alle tariefelementen aan de eindverbruiker. Sommige energieleveranciers hebben geweigerd de netvergoeding te betalen. De beroepsvereniging PV-Vlaanderen en enkele andere verzoekers hebben een verzoek tot schorsing en vernietiging ingesteld bij het Hof van Beroep van Brussel. Het Hof heeft op 27 november 2013 de regeling vernietigd. Eandis heeft zich naar dit arrest geschikt en de nodige maatregelen genomen om de terugbetaling van de ontvangen netvergoeding mogelijk te maken.

Budgettering als ondersteuning voor het beleid Om de vele uitdagingen het hoofd te kunnen bieden, heeft Eandis een duidelijke strategie uitgetekend en een FIT-actieplan geïmplementeerd. De concrete vertaling van die algemene beleidslijnen uit zich vooreerst in de budgetten voor exploitatie en investeringen. Voor het werkjaar 2014 werd het budget voor de beheersbare kosten vastgelegd op een bedrag van 276,12 miljoen euro. Dat cijfer is gebaseerd op de realiteit, aangepast voor inflatie en met een verrekening van een besparing met 2 %. In de activiteit elektriciteitsdistributie worden in het budget 2014 investeringen ter waarde van 380,86 miljoen euro voorzien; een daling met 19 % ten opzichte van het budget 2013. Het investeringsbudget 2014 voor gas werd bepaald op 169,46 miljoen euro, ofwel 24,3 % lager in vergelijking met het overeenstemmende budget 2013. In het investeringsbeleid ligt de verhouding op 69,2 % voor elektriciteit en 30,8 % in de gasactiviteit. De investeringsbudgetten 2014 liggen beneden de door de CREG goedgekeurde budgetten die als basis voor de (verlengde) tarifering dienden.

Synductis: performantie door synergie In onze rapportage over 2012 hebben we gemeld dat Synductis, een dochteronderneming van Eandis, in het leven was geroepen om concrete synergiemogelijkheden bij infrastructuurwerken tussen verschillende nutsbedrijven te optimaliseren. In 2013 werden de eerste veelbelovende initiatieven ontwikkeld. Naast de noodzakelijke administratieve opstart vermelden we als belangrijkste activiteiten in 2013 de opstart van enkele werkgroepen (communicatie, aankoop, aansluitingswerken en de relatie met GIPOD). Om ervaring op te doen over hoe de synergiemogelijkheden het beste kunnen worden aangeboord, startte Synductis met enkele proefprojecten. Voorts lanceerde Synductis namens haar aandeelhouders een aanbestedingsdossier ‘aanleg van ondergrondse leidingen’. Enkele kandidaten die naast de gunning grepen, hebben het verloop en het eindresultaat van de aanbestedingsprocedure aangevochten, wat ook in de pers aan bod is gekomen. Synductis en haar aandeelhouders hebben zich echter in alle aspecten van dit dossier volledig conform de geldende wet- en regelgeving gedragen. Synductis beschouwt de aantijgingen die aan haar adres (en ten aanzien van haar aandeelhouders) zijn geuit, dan ook als ongegrond en volledig onterecht. Zij zal haar belangen op alle nodige fora verdedigen. Synductis heeft per eind 2013 (nog) geen eigen personeelsleden; alle activiteiten worden uitgeoefend door personeelsleden die vanuit de aandeelhouders ter beschikking worden gesteld van Synductis.

51

Performante energiemarkt mede dankzij Indexis en Atrias Eandis is uiteraard niet de enige speler op de Vlaamse energiemarkt. Naast de beheerders van de distributienetten, die instaan voor het verzamelen van de meetgegevens, zijn er de verschillende energieleveranciers die elk hun eindklanten bedienen. Om bepaalde transacties te kunnen afhandelen, zijn goede afspraken tussen de verschillende marktpartijen een absolute vereiste. Dat alles wordt ondersteund door een uitgebreide IT-infrastructuur. Daar ligt de roeping van zowel Indexis als Atrias, beiden dochterondernemingen van Eandis.

Indexis Indexis is een samenwerkingsverband van Eandis met haar Waalse tegenhanger ORES, de werkmaatschappij voor de Waalse gemengde DNB’s. Indexis wil zich positioneren als een betrouwbaar informatieknooppunt van de energiemarkt. Het beleid van Indexis spitste zich in 2013 toe op drie grote uitdagingen: • het verzekeren van een kwalitatieve en performante uitbating • het uitvoeren van een masterplan voor de transitie naar Atrias • het voorbereiden van de toekomst van het personeel. Het management en bestuur van Indexis heeft - zoals in het verleden - veel aandacht geschonken aan de operationele kwaliteit. Aan de hand van een gedetailleerde reeks prestatie-indicatoren worden de diverse aspecten van de dienstverlening aan de opdrachtgevers Eandis en ORES van nabij opgevolgd. Wanneer een probleem opduikt, wordt onmiddellijk geanalyseerd waar de oorzaak van het probleem zich situeert en wordt, indien nodig, bijgestuurd. Zoals in het verleden beslist zal de werking van Indexis in de nabije toekomst ophouden en worden overgenomen door het federale clearing house Atrias. Volgens de huidige vooruitzichten zal Indexis zijn activiteiten staken midden 2016 of begin 2017. Indexis zal op een geëngageerde en positieve manier meehelpen aan een vlotte transitie van haar werking en applicaties naar Atrias. Het masterplan daarover vormt de leidraad. De Raad van Bestuur van Indexis heeft met het oog op de continuïteit van de dienstverlening enkele contracten hernieuwd. Dat was het geval voor contracten inzake bepaalde onderdelen van de IT-infrastructuur en dienstverlening. In 2013 werd ook de interne informatiebeveiliging bekeken en op punt gesteld. Voor 2014 kan Indexis rekenen op een exploitatiebudget van 15,5 miljoen euro, een daling met ruim 6 % ten opzichte van het budget 2013. Daarnaast keurde de Raad van Bestuur voor 2014 een investeringsbudget van 0,7 miljoen euro en een projectbudget van 0,9 miljoen euro goed. De heer Paul Gistelinck (Eandis) werd op 26 maart 2013 aangeduid als Voorzitter van de Raad van Bestuur en in die functie herbevestigd op 18 juni 2013 na de Jaarvergadering van 17 april 2013. De heer Fernand Grifnée werd aangesteld als Ondervoorzitter van de Raad van Bestuur. Eind 2013 werkten er bij Indexis 51 personeelsleden, wat overeenkomt met 49,54 voltijds equivalenten.

52

Atrias Atrias werkt voorlopig nog achter de schermen. Dit federaal georganiseerd clearing house voor de energiesector bereidt zich voor om vanaf 2016 of 2017 het centrale knooppunt voor dataverkeer op de energiemarkt in België te worden. Er wordt hard gewerkt aan het dataprotocol MIG-6 dat het dataverkeer in goede banen moet leiden, aan allerlei processen en procedures en aan de hard- en software die voor dat alles nodig is. De uitdaging daarbij is dat alle partijen op één lijn moeten zitten en dat ook de diverse energieregulatoren kunnen instemmen met de voorstellen die de DNB’s formuleren.

Producten- en dienstenaanbod voor lokale besturen Eandis werkt zeer nauw samen met en voor de lokale besturen, en dit op vele domeinen.

Het is dus de uitdrukkelijke bedoeling om vanuit het Marktcomité een gezamenlijke visie op de energiemarkt te ontwikkelen die gedragen wordt door alle belanghebbende partijen: de regulatoren, de distributienetbeheerders, de transportnetbeheerders Elia en Fluxys, de leveranciers. Wat betreft de infrastructuur die Atrias zal inzetten om haar opdrachten te vervullen, is er in 2013 veel energie gestoken in de uitwerking van het lastenboek. Voor de uitbouw van een centraal marktsysteem is een specifiek project in het leven geroepen. Atrias heeft de kantoren in de Ravensteingalerij inmiddels verlaten en is nu gehuisvest in de Kanselarijstraat 17a te Brussel. Walter Van den Bossche, CEO van Eandis, zit de Raad van Bestuur van Atrias voor. Per 31 december 2013 telde Atrias 11 voltijdse medewerkers.

Vele daarvan zijn goed gekend: infrastructuurwerken, begeleiding bij energiebesparing, de samenwerking met de OCMW’s in de strijd tegen energiearmoede. Maar andere, soms meer innovatieve, diensten of producten moeten nog hun weg vinden naar de lokale besturen. We denken aan duurzame mobiliteit, warmtenetten of vernieuwende OV-toepassingen. We bundelden het volledige gamma in een handige overzichtsbrochure die aan de gemeentebesturen werd voorgesteld.

Benchmarking van de geleverde prestaties, want meten is weten Eandis wil haar prestaties in de mate van het mogelijke meten en vergelijken met branche-genoten in binnen- en buitenland. Zo beschikken het management en de bestuursorganen over waardevolle informatie om het beleid van de onderneming op te volgen en bij te sturen.

53

Studie naar onthaalcapaciteit voor decentrale productie laat efficiënte inplanting toe Decentrale productie is een onmisbaar instrument om de Vlaamse milieudoelstellingen te behalen. Maar waar worden dergelijke installaties het best ingeplant? Waar is het potentieel aan lokale productie het grootst? Op die vragen zocht een studie van Eandis, Infrax, Elia en VITO het antwoord. Geïnteresseerde partijen beschikken nu over een duidelijke inschatting van waar welke lokale productie kostenefficiënt kan worden uitgebouwd.

Actief financieringsbeleid ondersteunt bedrijfsperformantie In 2013 zette Eandis haar actieve financieringspolitiek verder. Het kapitaalintensieve karakter van het distributienetbeheer maakt dat er elk jaar opnieuw aanzienlijke bedragen geïnvesteerd worden in de netinfrastructuur en allerlei innovatieve projecten. Voor de financiering daarvan doet Eandis een beroep op diverse instrumenten en tegenpartijen. Voor de financieringen op korte termijn kan Eandis een brede waaier aan bronnen aanboren zoals een programma van thesauriebewijzen, wentelkredieten en kasfaciliteiten. Op de lange termijn financiert Eandis zich via bankleningen, obligatie-uitgiftes en private plaatsingen. In 2013 legde Eandis de financieringsbehoeften voor de periode 2013-2015 vast. In functie daarvan werden een aantal principiële beslissingen genomen voor de concrete invulling van die behoeften. De Raad van Bestuur stelde vast dat het investeringsritme eerder een dalende trend zal kennen na de intensieve investeringscampagne van de afgelopen jaren. Het voorbije decennium kenmerkte zich inderdaad door talrijke vervangingsinvesteringen voor installaties uit de jaren 70 en 80, of verouderde kopernetten. Specifiek voor de gasactiviteit waren er vele uitbreidingsinvesteringen. Maar ook hier nadert het programma stilaan zijn einde, zodat ook voor het gas een eerder dalende trend in de investeringen verwacht wordt. Dalende investeringen hebben een directe weerslag op de financieringsbehoeften. Vanaf het jaar 2017 zullen herfinancieringen een belangrijkere rol gaan spelen. Tijdens 2013 voltooide Eandis volgende financieringstransacties: • een nieuwe EMTN-obligatie-uitgifte van 500 miljoen euro (oktober 2013) met een vaste couponrente van 2,875 % voor een looptijd van 10 jaar. Europese institutionele investeerders toonden eens te meer grote interesse in Eandis als emittent, wat leidde tot een overinschrijving van 3,4 keer • een private plaatsing onder het EMTN-programma (maart 2013) voor een totaal bedrag van 75 miljoen euro, met een eerste luik van 54,5 miljoen euro (3,50 % interest met een looptijd van 15 jaar) en een tweede luik van 20,5 miljoen euro (coupon van 3,75 % voor een looptijd van 20 jaar) • een private plaatsing naar Duits recht (‘Namensschuldverschreibung’) voor een bedrag van 50 miljoen euro op 30 jaar met een couponinterest van 3,5 % • gunning van een wentelkrediet voor een waarde van 150 miljoen euro • gunning van een langetermijnfinanciering ter waarde van 275 miljoen euro (in diverse loten) over 10 jaar.

54

Dividendpolitiek

Resultatenrekening

In de actuele gereguleerde werkingscontext voor Eandis en de DNB’s, is er een dividend voorzien voor de aandeelhouders van de DNB’s in de vorm van een door de regulator toegestane billijke vergoeding.

In de resultatenrekening wordt een lichte daling genoteerd van de bedrijfskosten en -opbrengsten met ca. 1,5 %. De bedrijfsopbrengsten bedroegen voor 2013 in totaal 1 288,6 miljoen euro. Die cijfers weerspiegelen goed het activiteitsniveau van Eandis en de DNB’s, vermits de bedrijfsopbrengsten voor werkmaatschappij Eandis de aan de DNB’s doorgerekende bedrijfskosten zijn.

In 2013 keerden de zeven Vlaamse gemengde distributienetbeheerders samen een bedrag van 236,47 miljoen euro aan dividenden uit. Dat is een stijging met 3,42 miljoen euro in vergelijking met 2012. Zo komt het rendement op het globaal eigen vermogen (3,68 miljard euro) uit op 6,42 %.

Investeringspolitiek In 2013 investeerde Eandis in opdracht van de zeven gemengde distributienetbeheerders in totaal 629,3 miljoen euro (-6,2 %). Uitgesplitst ging het om 414,5 miljoen euro (-7,4 %) voor de activiteit elektriciteit en 214,8 miljoen euro (-3,7 %) voor de gasdistributie. Er is dus duidelijk een vertraging in het investeringsritme in vergelijking met de voorgaande jaren.

De financiële kosten stegen met ongeveer 25 miljoen euro ingevolge meer externe financiering. Eandis is telkens de emittent van dergelijke schuldfinanciering, maar leent de opgehaalde bedragen onmiddellijk en integraal door aan de distributienetbeheerders. De uitzonderlijke kosten en opbrengsten (aan elkaar gelijk voor een bedrag van 86,6 miljoen euro) zijn quasi verdubbeld tot 165,4 miljoen euro. In deze rubrieken worden de bewegingen op toekomstige personeelsverplichtingen opgenomen. In 2012 betrof het een uitzonderlijke kost, in 2013 daarentegen was er een uitzonderlijke opbrengst die aan de DNB’s wordt doorgerekend.

Balans Het balanstotaal van de enkelvoudige jaarrekening van Eandis op het jaareinde van 2013 bedraagt 3 002,4 miljoen euro, of een toename met 23,2 % tegenover eind 2012. Die stijging is onder meer te verklaren door de bijkomende financieringen met vreemd vermogen (onder meer een obligatielening van 500 miljoen euro, private plaatsingen van schuldpapier voor 75 miljoen euro en een Namensschuldverschreibung van 50 miljoen euro). De schulden op korte termijn stegen verder tot een niveau van 434,1 miljoen euro (+28,5 %).

Zoals steeds sluit de resultatenrekening van Eandis met een nulresultaat, een rechtstreeks gevolg van de werking aan kostprijs.

Het eigen vermogen daalde ingevolge terugnames op kapitaalsubsidies die Eandis eerder had ontvangen voor deelname aan EVA-projecten rond elektrische mobiliteit.

55

56

Meedenken met de energieverbruiker. Zo wil Eandis sleutelen aan haar processen, producten en diensten om in alle openheid hoogstaande kwaliteit af te leveren, op elk moment en aan elke eindklant.

Ziehier onze derde strategische pijler: KLANTGERICHTHEID

3

57

KLANTGERICHTHEID Ook Eandis heeft graag tevreden klanten, niet enkel energieverbruikers, maar ook steden en gemeenten. Daarom vragen we ons permanent af hoe we hun verwachtingen kunnen inlossen. Minder hinder, duidelijke en tijdige communicatie, bereikbaarheid en bedrijfszekere netten: het zijn cruciale punten waarop de klant onze werking beoordeelt.

Klachten behandelen op een gestructureerde manier We nemen klachten over onze werking ernstig. Daarom heeft Eandis duidelijke procedures voor klachtenbehandeling. Elke uiting van ontevredenheid of kritische bemerking van een klant wordt geregistreerd, ook als de klant zelf er niet om vraagt. In eerste instantie behandelen de betrokken diensten zelf een binnengekomen klacht. Wanneer het geboden antwoord de klant niet tevreden stelt of wanneer de doorlooptijd wordt overschreden, komt de klacht als een tweedelijnsklacht terecht bij de ombudsdienst van Eandis. De diensten klachtenbeheer en ombudsdienst rapporteren hun bevindingen en aanbevelingen stelselmatig aan de bedrijfsleiding en de bestuursorganen. In 2013 ontvingen we 29 315 eerstelijns- en 2 365 tweedelijnsklachten. Dat betekent een daling met 8 % voor de eerstelijn en 24 % minder klachten bij de ombudsdienst. In de eerstelijnsklachten waren er opmerkelijk minder klachten over werken aan aansluitingen (-16 %); het aantal klachten over metering nam echter toe met 7 %. De nazorg over het openbaar domein blijft de belangrijkste klachtenbron in de eerstelijn. De vermindering van het aantal klachten bij de ombudsdienst heeft te maken met een betere klachtenbehandeling in eerstelijn, waardoor er minder klachten doorstromen naar de tweedelijn. Het verbeterde werventoezicht en een algemene kwaliteitsverbetering van de uitgevoerde werken droegen zeker ook bij tot die daling. Ook bij andere federale en lokale ombudsdiensten wordt een daling in het aantal meldingen geregistreerd.

Werken aan aansluitingen: opnieuw gecertifieerd Werken aan aansluitingen is een wezenlijk onderdeel van ons dagelijks takenpakket. Tien jaar geleden werd dit proces voor het eerst beloond met het ISO 9001:2008 certificaat, verleend door een onafhankelijk auditbureau. Sindsdien wordt het globale proces ‘werken aan aansluitingen’ elke drie jaar opnieuw onderworpen aan een uitgebreide hercertifiëringsaudit om te bekijken of het certificaat kan worden verlengd. Elk infrastructuurgebied wordt ook twee maal doorgelicht op drie jaar tijd. Voor de klant van Eandis waarborgt dat certificaat dat aansluitingswerken steeds op een correcte en vakkundige manier uitgevoerd worden en voldoen aan de kwaliteitseisen van onze klanten.

58

Herladen van budgetmeterkaarten eenvoudiger gemaakt

300 nieuwe betaalautomaten voor het opladen van budgetmeters maken het sociale klanten gemakkelijker.

De energielevering aan sociale klanten vormt een speerpunt in onze maatschappelijke opdracht om energie voor iedereen ter beschikking te stellen en de strijd tegen energiearmoede aan te gaan. Verbruikers die een actieve budgetmeter voor elektriciteit of aardgas hebben, beschikken over een herlaadkaart. Herladen is mogelijk in een Eandis-klantenkantoor of bij het plaatselijk OCMW. In 2013 is Eandis begonnen met de installatie van 300 nieuwe betaalautomaten die de klant zullen toelaten op een eenvoudige manier de budgetmeterkaart zelf op te laden. Een loketmedewerker hoeft er niet meer aan te pas te komen. Die vernieuwde aanpak werkt drempelverlagend en wordt duidelijk op prijs gesteld door het betrokken cliënteel. Ook andere distributienetbeheerders in Vlaanderen en Wallonië kozen voor hetzelfde systeem, waardoor de sociale klant meer keuzemogelijkheden heeft voor wat betreft de plaats waar de budgetmeterkaart wordt opgeladen.

Correct voetpadherstel in ieders belang Het is onvermijdelijk dat de ploegen van Eandis het voetpad van straten en pleinen openbreken om bepaalde werkzaamheden aan de netinfrastructuur te kunnen uitvoeren. Brede lagen van de bevolking kunnen hier begrip voor opbrengen. Maar burgers en overheden vragen terecht dat na de werken het voetpad correct en volgens de regels van de kunst wordt hersteld en achtergelaten. Uit de binnengekomen klachten blijkt dat niet altijd het geval te zijn. Eandis pakt dit probleem aan door een hele resem van maatregelen. Voor de eigen ploegen en voor de ingeschakelde aannemers wordt voorzien in een doorgedreven opleiding en sensibilisering met de klemtoon op veiligheid en kwaliteit. Voetpadherstel is een criterium bij de halfjaarlijkse evaluatie van de aannemers. Controle op de kwaliteit van het sleufherstel wordt meer en meer toevertrouwd aan specialisten. In de contacten met steden en gemeenten wordt stelselmatig gerapporteerd over voetpadherstel. De website van Eandis kan als meldpunt worden gebruikt bij eventuele klachten. We pogen ook steeds op brede schaal te communiceren met omwonenden en lokale overheden over geplande werven met graafwerken. Planning, signalisatie en toegankelijkheid van woningen en winkels tijdens de werken zijn en blijven onze aandachtspunten. 59

De Stroomlijn: autonoom en performant Het klantencommunicatiecentrum De Stroomlijn werkte in 2013 onverdroten verder aan het project om een eigen autonome infrastructuur op te richten voor telefonie, IT en de verwerking van klantencontacten. Dit project is volledig op schema en binnen de vooropgestelde budgetten verlopen. Bij alle aspecten lag de klemtoon op de versterking van de efficiëntie en klantvriendelijkheid. Een uitvoerige testfase was voorzien. In de loop van 2013 werden diverse elementen van het traject afgewerkt, zoals de herinrichting van de site te Gent en de uitbouw van de basisinfrastructuur. In het najaar van 2013 kwamen de opleidingstrajecten voor het personeel en de eigenlijke migratie aan bod. De Stroomlijn zal vanaf 2014 ook instaan voor de IT-helpdesk van Eandis. De nodige voorbereidingen daartoe werden al opgestart in 2013. Zoals aangekondigd eind 2012 heeft Antwerpse Waterwerken (AWW) zich finaal uit De Stroomlijn teruggetrokken met ingang van 17 juni 2013. De aandelen die AWW in De Stroomlijn had, werden op 17 juni 2013 overgenomen door Synductis. De uittreding van AWW en de daaropvolgende toetreding van Synductis hebben geleid tot een beperkte aanpassing van de statuten van De Stroomlijn. De nieuwe vennoot heeft één bestuurder in de Raad van Bestuur van De Stroomlijn.

Personeelsaantal

Service levels

Op het einde van 2013 telde De Stroomlijn 242 personeelsleden, tewerkgesteld over drie vestigingen (Ledeberg-Gent, Ieper en Mechelen). Dat is 13 personeelsleden minder dan eind 2012, of een daling met 5,1 %. Die daling heeft alles te maken met het wegvallen van de activiteiten voor Antwerpse Waterwerken.

De operationele resultaten van De Stroomlijn waren meer dan bevredigend, zowel voor de antwoordtijden als voor het aantal beantwoorde oproepen. Maar de overschakeling op een volledig autonome infrastructuur heeft in het najaar van 2013 de resultaten van de service levels negatief beïnvloed. Men noteerde over 2013 een jaargemiddelde antwoordtijd van 11 seconden, 98 % beantwoorde oproepen en een service level van 84 %.

Oproepen voor Eandis In 2013 verwerkten de operatoren van De Stroomlijn in totaal bijna 1,9 miljoen oproepen. Daarvan waren afgerond 1,5 miljoen oproepen bestemd voor Eandis, dat is 78,2 % van het totale oproepvolume.

60

GIPOD als hulpmiddel voor minder hinder Het letterwoord GIPOD staat voor Generiek Informatie Platform Openbaar Domein. Het is een centrale databank waarin de Vlaamse overheid, nutsbedrijven, vervoersmaatschappij De Lijn, steden en gemeenten hun geplande werken registreren. Zelfs tijdelijke manifestaties kunnen worden aangemeld. Eandis registreert in GIPOD haar investeringswerken met sleufwerk. Het beheer van GIPOD is in handen van het Agentschap Geografische Informatie Vlaanderen (AGIV). Na pilootprojecten in Brugge, Leuven en Antwerpen werd de pilootfase in 2013 gefaseerd verder uitgerold; stelselmatig wordt het aantal gemeenten uitgebreid. Dankzij deze informaticatool realiseert men een betere afstemming tussen allerlei activiteiten op het openbaar domein. Eandis was vanaf de conceptfase één van de drijvende krachten achter GIPOD. Als eerste nutsbedrijf werden de gegevens uit onze systemen automatisch gekoppeld aan de GIPOD-databank. Er is een dagelijkse oplading en bijwerking van de gegevens. Ook planaanvragen bij Eandis verlopen langs deze tool. De grote inspanningen van Eandis op dit vlak werden eind november 2013 bekroond met de toekenning van de AGIV-award: vooral de verregaande integratie gaf de doorslag in de beslissing van de jury.

Klantentevredenheid blijft op hoog peil Voor de zesde keer heeft Eandis een onafhankelijk bureau laten peilen naar de klantentevredenheid. 1 200 klanten die maximum twee maanden geleden met Eandis in contact waren gekomen, werden bevraagd. De zes hoofdprocessen van onze werking kwamen aan bod: (1) meteropneming, (2) premieaanvragen, (3) aansluitingen, (4) storingsbeheer, (5) budgetmeter en (6) studies en aanleg. De algemene tevredenheid in 2013 scoorde 93,8 %, wat nagenoeg identiek is aan de score voor 2012 (93,5 %). Verheugend is dat voor geen enkel van de zes basisprocessen een daling wordt vastgesteld in het aantal tevreden klanten. De bevraging leverde ook waardevolle feedback op voor bijsturing van enkele punten die een mindere score opleverden. Snelheid van uitvoering en herstelling en ook de communicatie bij werken (volledigheid en duidelijkheid) kunnen beter. Dat het voortdurend streven naar klantentevredenheid voorop staat, mag blijken uit het feit dat voor alle medewerkers op een of andere manier de parameter ‘klantentevredenheid’ in hun prestatiebeoordeling wordt opgenomen.

61

Ecoscore informeert over energieverbruik van tweedehandstoestellen Een honderdtal Kringwinkels in Vlaanderen biedt tweedehands elektrotoestellen aan. Voortaan wordt met een aantal sterren aangegeven hoe energiezuinig een bepaald toestel is, zodat de kandidaat-koper ook inzicht krijgt in het verbruik en dus de totale gebruikskost van een toestel. De Ecoscore vergelijkt de jaarlijkse kostprijs van een tweedehands huishoudtoestel met die van een nieuw en energiezuinig toestel. In die vergelijking wordt rekening gehouden met de aankoopprijs, de verbruikskost en de geschatte levensduur van het toestel. Dankzij dit klantvriendelijk initiatief bereikt Eandis met haar boodschap van rationeel energiegebruik ook een minder kapitaalkrachtig publiek. De Ecoscore werd begin oktober aan het publiek voorgesteld.

EDLB in Antwerpse scholen: verlengd wegens groot succes Ook schoolgebouwen zijn belangrijke energieverbruikers. Dat hebben ze in Antwerpen goed begrepen, want het EDLB-project (EnergieDiensten Lokale Besturen) om energiebesparende projecten te lanceren in de gebouwen van het stedelijk onderwijs krijgt wegens succes een vervolg. In de eerste fase (2011-2014) worden 129 projecten (energiebesparing en hernieuwbare energie) uitgevoerd in 67 gebouwen. De tweede fase loopt van 2014 tot 2016 en omvat 92 bijkomende projecten van energiebesparing in 43 gebouwen. Maar liefst in 85 % van de schoolgebouwen zal na afloop van de tweede fase een of ander REG-project gerealiseerd zijn. De energiebesparingen die de Antwerpse stadsscholen realiseren, zijn indrukwekkend: een besparing van 195 MWh/jaar elektriciteit en 10 857 MWh/jaar aardgas in fase 1 en nog eens 10 630 MWh aardgas per jaar voor fase 2. Voor beide fases samen is er een vermindering van de CO2-uitstoot van 5 212 ton per jaar.

62

Je kan de klant pas kwaliteit leveren als je je interne keuken op orde hebt. Daarom willen we onze eigen organisatie langs drie assen verder ontwikkelen: doeltreffendheid, veiligheid en milieubewustzijn.

Onze vierde strategische pijler is O R G A N I S AT I E G E R I C H T H E I D

4

63

ORGANISATIEGERICHTHEID Sterke prestaties vertrekken vanuit een sterke organisatie. Voor Eandis betekent dit dat we de onderneming willen verbeteren en versterken om onze processen zo efficiënt mogelijk uit te voeren. Doeltreffendheid, veiligheid en milieubewustzijn zijn de ordewoorden. Verbeteren betekent dat de onderneming zichzelf in vraag durft te stellen en op zoek gaat naar vereenvoudiging, duidelijke structuren voor verantwoordelijkheden en een transparante besluitvorming. Ook daaraan wordt gewerkt.

Wijzigingen in Raad van Bestuur en Managementcomité De zesjaarlijkse hernieuwing van de bestuursorganen van de DNB’s heeft een rechtstreekse weerslag op Eandis. De statuten van Eandis schrijven immers voor dat de bestuurders van Eandis worden voorgedragen vanuit de DNB’s, die de enige aandeelhouders van Eandis zijn. Daarom werd op een Buitengewone Algemene Vergadering van de Aandeelhouders op 27 maart 2013 een vernieuwde Raad van Bestuur van Eandis geïnstalleerd. Vanaf 1 april 2013 trad een deels vernieuwd Managementcomité aan. Aan de acht leden van het Managementcomité is het dagelijks bestuur van Eandis en de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders toevertrouwd. Het Managementcomité rapporteert aan de Raad van Bestuur van Eandis en de bestuursorganen van de DNB’s.

Veiligheid: altijd een prioriteit De veiligheidsresultaten 2013 worden samengevat in volgende tabel. Het betreft de cijfers m.b.t. het eigen personeel: Resultaat 2013

Resultaat 2012

19

36

Frequentiegraad8

2,98

5,58

Aantal dagen werkonbekwaamheid

315

512

Ernstgraad9

0,05

0,08

Aantal arbeidsongevallen met werkonbekwaamheid

Evolutie

We boekten in 2013 mooie resultaten op het vlak van het aantal arbeidsongevallen met werkverlet en ook voor de ernst- en frequentiegraad. De vele inspanningen in ons veiligheidsbeleid werpen dus vruchten af: een positieve vaststelling. Helaas noteerden we wel drie fluïdumongevallen (dat zijn ongevallen met onze basisproducten elektriciteit of gas), waar de norm resoluut op nul ongevallen staat. Het management besloot daarom om de preventie van fluïdumongevallen uit te roepen tot dé absolute veiligheidsprioriteit voor 2014. De teams van het infrastructuurgebied Ijzer-Mandel rondden in 2013 de kaap van 1 000 dagen zonder arbeidsongeval met werkverlet. Een opmerkelijke prestatie, want het was al de tweede keer op acht jaar tijd dat ze dat resultaat haalden.

8 9

64

Frequentiegraad = aantal ongevallen x 106 / aantal risico-uren Ernstgraad = aantal verloren kalenderdagen x 103 / aantal risico-uren

Aandacht voor veiligheid moet voortdurend worden aangescherpt, want routine is een grote vijand. Een nieuwe invalshoek kan daarbij helpen om de medewerkers opnieuw bewust te maken van de gevaren en hoe ze zichzelf en hun omgeving het beste kunnen beschermen tegen mogelijke risico’s. Daarom organiseren we in de infrastructuurgebieden op regelmatige basis veiligheidsvergaderingen. Het infrastructuurgebied Schelde-Waas schonk zo bijvoorbeeld extra aandacht aan de rol van de veiligheidscoördinatie; alle medewerkers die van dicht of van ver te maken hebben met tijdelijke en mobiele werven voor investeringswerken kregen gedurende een ganse dag theoretische en praktische ondersteuning bij het omgaan met de risico’s bij dergelijke werken. In het infrastructuurgebied Mechelen werd dan weer de klemtoon gelegd op geluid en lawaai als risicobron. Via een interactieve aanpak werden inzichten gedeeld. Daarnaast speelden (net zoals in het infrastructuurgebied Brugge-Middenkust) acteurs realistische risicosituaties na, die dan als voorzet dienden voor een groepsgesprek over veiligheid.

Kwaliteitscharter Hoe vertalen we de strategische keuze voor ‘operationele excellentie’ in de organisatie? Hoe zorgen we ervoor dat kwaliteit in ons handelen naar de stakeholders niet vrijblijvend is? Op die uitdagingen biedt het Kwaliteitscharter van Eandis een antwoord. In dat Charter worden alle aspecten van een optimale bedrijfsvoering behandeld, zowel voor de diensten van Eandis die rechtstreeks producten of diensten aan de eindklant aanbieden als voor de ondersteunende diensten.

Ethisch Charter verankert de 4 bedrijfswaarden In 2013 werd een orgelpunt geplaatst op de bijsturing van de Eandis-strategie. Dat gebeurde door een opfrissing van de waarden van de onderneming. Deze waarden vertalen hoe de medewerkers omgaan met klanten, met elkaar en met de bredere buitenwereld. Na een uitvoerige bevraging werden de bedrijfswaarden gekristalliseerd in vier waarden: •

gedreven door vakmanschap

•

altijd integer

•

engagementen nakomen

•

samen sterker

De eerste waarde focust op onze motivatie voor professionaliteit en dienstverlening. Met de tweede bedrijfswaarde willen we aangeven dat we in alle openheid en eerlijkheid handelen en problemen aanpakken. Onze engagementen inzake resultaat, kwaliteit, doorlooptijd en kostprijs moeten we te allen tijde nakomen. En, ten slotte, streven we naar krachtenbundeling en constructieve samenwerking om betere resultaten te bereiken. Alle teams bij Eandis vertaalden aan de hand van een oefening de algemene bedrijfswaarden naar hun eigen werking. Het Ethisch Charter bundelt een aantal richtlijnen en verduidelijkingen bij de waarden. Dat document werd aan alle medewerkers bezorgd als leidraad om te komen tot een vernieuwde bedrijfscultuur.

De 4 bedrijfswaarden vormen het DNA van Eandis.

65

Frisse kijk op leiderschap en beheren van het menselijk potentieel Een snel wijzigende bedrijfscontext noopt bedrijven, ook Eandis, tot een kritische reflectie over de omgang met leiderschap en HR-beleid. Die denkoefening leidde bij Eandis tot een aantal bijsturingen van en nieuwe accenten in het HR-beleid. Een interne werkgroep zal bekijken op welke manier vormen van ‘het nieuwe werken’ kunnen worden geïntroduceerd. Er worden nieuwe ideeën rond leiderschap in een kennisomgeving in de praktijk omgezet, vertrekkend vanuit motivatie en engagement van de medewerker.

HR mikt op duurzame inzetbaarheid van de medewerkers ‘We zullen met z’n allen langer moeten werken’, dat is momenteel een veelgehoorde slogan wanneer het gaat over maatschappelijke vraagstukken als de vergrijzing of de pensioenproblematiek. Voor een onderneming als Eandis schuilt daarin de uitdaging om een nieuwe aanpak te ontwikkelen van tewerkstelling voor medewerkers die langer actief zullen blijven binnen het bedrijf. De denkoefening daarover is bij Eandis opgestart onder het motto ‘duurzame inzet’. Duurzame inzetbaarheid wordt ingevuld door drie begrippen: • • •

motivatie en engagement (‘willen’) competenties en welzijn (‘kunnen’) autonomie en verantwoordelijkheid (‘mogen’).

Het uiteindelijke doel is te komen tot medewerkers die ‘met volle goesting’ langer werken. Concrete maatregelen in het kader van de duurzame inzetbaarheid van personeelsleden zullen vooraf worden doorgesproken met de afgevaardigden van het personeel volgens de geëigende procedures.

66

HR-beleid valt in de prijzen ‘Employer of the Year’ is een jaarlijks onderzoek naar de aantrekkelijkste werkgevers. Bijna 8 800 lezers van jobkranten konden hun mening geven over 600 ondernemingen uit 24 sectoren. Bij de Nederlandstaligen haalde Eandis tweemaal het podium: een tweede plaats in de categorie work-life balance (het evenwicht tussen het professionele en het privéleven) en een derde plaats in de categorie werkzekerheid. Eens te meer een aanduiding dat Eandis zich als een aantrekkelijke werkgever profileert naar werkzoekenden.

Vernieuwde aanpak van de inschakeling van aannemers Aannemers vormen een belangrijk facet van de exploitatietaken van Eandis. Op jaarbasis spreken we over een werkvolume voor 2 200 werknemers en een investeringsbedrag van circa 300 miljoen euro. Een taskforce boog zich over een vernieuwde aanpak van de aannemerij bij Eandis. Uitgangspunt is dat de aannemers natuurlijke partners van Eandis zijn, met wie we een nauwe samenwerking moeten uitbouwen. Daarom heeft de taskforce in vier verschillende sessies zijn oren te luisteren gelegd bij een veertigtal aannemers. Daaruit kwamen waardevolle ideeën en suggesties om de samenwerking Eandis/aannemers te optimaliseren. Een proefproject in Leuven voor overkoppelingen leverde alvast hoopvolle resultaten op: zonder in te boeten op veiligheid, technische kwaliteit en datakwaliteit werd aan de aannemer een grotere vrijheid gelaten voor de organisatie van de werkzaamheden. Met andere woorden, samenwerking op basis van een resultaatsverbintenis in plaats van een middelenovereenkomst.

Eandis vernieuwt labo voor elektriciteit Digitale schakelposten en transformatorstations zijn essentiële onderdelen van een slim distributienet. Ze vormen als het ware een netwerk waarin alle componenten met elkaar communiceren via een glasvezelnet. Een zestigtal technici zwak- en sterkstroom volgde in het vernieuwd labo voor elektriciteit van Eandis in Mechelen een doorgedreven opleiding in de specificiteiten van die nieuwe apparatuur, en de bijhorende IP-netwerken, -protocollen en veiligheidsprocedures. Een simulatiewand geeft hen de mogelijkheid om allerlei reële situaties in te oefenen.

67

68

De wereld is steeds in evolutie. Ook de omgeving waarin Eandis actief is, staat niet stil. We willen doelbewust onze onderneming en onze medewerkers vandaag al voorbereiden op het energielandschap van morgen.

Dat is de vijfde en laatste strategische pijler: LEER EN GROEI

5

69

LEER EN GROEI Een toekomstgerichte onderneming als Eandis moet de uitdaging aangaan om tijdig evoluties en opportuniteiten te onderkennen en er een passend antwoord op te formuleren. Nadenken over hoe de onderneming in de toekomst kan en moet functioneren, welke nieuwe activiteiten zinvol kunnen zijn en hoe de dienstverlening kan worden versterkt. Dat is een opdracht voor elke leidinggevende en elke medewerker. We vatten het samen in onze vijfde strategische pijler als ‘leer en groei’.

Warmtenetten: van ideeën naar concrete realisaties Eandis zet mee haar schouders onder een aantal projecten voor warmtenetten. Voorwaarde is dat er voldoende restwarmte en afnemers aanwezig zijn om een project rendabel te kunnen maken. Warmtenetten kunnen lokaal wellicht uitgroeien tot een aanvulling op de klassieke aardgasnetten, en net daarom wenst Eandis zich ook op dit gebied te profileren als een natuurlijke partner voor initiatiefnemers. Een warmtenet bespaart op het verbruik van fossiele brandstoffen, is energieefficiënt en biedt dus duidelijke klimaatvoordelen. Er is vooreerst het Mirom-project dat moet uitgroeien tot het grootste warmtenet van Vlaanderen. In december 2013 kondigde Eandis aan dat het met de distributienetbeheerder Gaselwest in Roeselare en Hooglede zal deelnemen aan de bouw van een nieuw warmtenet met een lengte van vier kilometer als uitbreiding op een bestaand net van vijftien kilometer lang. De restwarmte vanuit de afvalverbrandingsinstallatie van Mirom zal nuttig worden gerecupereerd voor de duurzame verwarming en warmwaterbereiding van een duizendtal energie-efficiënte woningen in een verkavelingsproject. Op termijn is zelfs nog een uitbreiding naar twee kmo-zones en een scholencomplex mogelijk. Voor de betrokken lokale besturen is dat een unieke kans om hun ambitie kracht bij te zetten om tegen 2050 een CO2-neutrale energievoorziening te realiseren. Eandis bouwt met dit project waardevolle ervaring op inzake technieken om vraag en aanbod maximaal op elkaar af te stemmen, met een belangrijke rol voor energieopslag. In die optiek bieden warmtetoepassingen een groot potentieel. Ook in de stad Antwerpen, meer bepaald het stadsontwikkelingsproject Antwerpen Nieuw-Zuid, komt er een warmtenet. Eandis heeft zich namens de distributienetbeheerder IMEA kandidaat gesteld voor deelname aan die ontwikkeling. Ook bij enkele gemeenten in de Antwerpse Kempen is er belangstelling voor de ontwikkeling van warmtenetten. Er zal worden onderzocht of er in die regio voldoende potentieel aanwezig is. In dezelfde sfeer bekijkt VITO in de Kempen de mogelijkheden van diepe geothermie. In een latere fase kan Eandis eventueel ingeschakeld worden voor de aanleg van een warmtenet.

70

Slimme meters: leren en doen Eandis krijgt stilaan een beter zicht op de mogelijkheden en beperkingen van slimme energiemeters. Daarvoor kunnen we terugvallen op het meterpark dat tijdens de proof-of-concept werd geïnstalleerd in Leest en Hombeek, met ongeveer 4 000 slimme meters. Vandaag kunnen we rekenen op een veelvoud van die slimme meters. Die meters plaatsten we in een tweede fase van het pilootproject. In de loop van 2013 werd de uitrol van het pilootproject afgerond: tussen begin oktober 2012 en begin november 2013 werden 34 554 slimme meters (ongeveer 20 000 elektriciteitsmeters en 14 000 gasmeters) in veertien verspreide gebieden volgens planning geïnstalleerd. Dat aantal vertegenwoordigt ongeveer 1 % van het totale meterpark dat in beheer is bij Eandis. Het opzet was om circa 40 000 meters te plaatsen, maar om diverse redenen werd dat aantal naar beneden toe bijgesteld. Er waren gebouwen in afbraak, renovatie of in al dan niet tijdelijke leegstand (te huur, te koop, onbewoond), waardoor ongeveer 1 500 meters niet konden worden geïnstalleerd. Pilootproject met slimme meters Bij budgetmeterklanten werd de slimme meter levert eerste waardevolle behouden in afwachting van de functionaliteit resultaten en conclusies op. die toelaat de slimme meter als budgetmeter te gebruiken. En, niet onbelangrijk, ongeveer 1 500 netgebruikers hebben geweigerd bij hen een slimme meter te laten plaatsen. In overleg met de Vlaamse energieregulator VREG en de Privacycommissie werd die weigering steeds zonder meer gerespecteerd. Naast verdere technische tests laat het pilootproject toe om gefundeerde conclusies te trekken over de logistieke aanpak van een grootscheepse uitrol van smart metering, over de impact op procedures en systemen, over de kosten en baten van een al dan niet gesegmenteerde uitrol, over slimme meters als bouwsteen voor slimme distributienetten, over privacy-aspecten en over de mogelijkheden van energie-efficiëntie en energiebesparingen. Eandis bundelde haar bevindingen en ervaringen in een lijvig eindrapport, waarin alle aspecten aan bod komen. Dat rapport wordt nu in eerste instantie voorgelegd aan en besproken met de bevoegde overheidsinstanties, zoals de energieregulatoren en de Vlaamse regering. Dat is voorzien in de loop van het eerste kwartaal van 2014. Zonder vooruit te lopen op de conclusies van het overleg dat de distributiemaatschappijen zullen hebben met regulator en overheid, blijkt uit de eerste resultaten dat de slimme meter inderdaad een besparingspotentieel heeft voor elektriciteit: wie inzicht krijgt over zijn energiegedrag, wordt effectief gestimuleerd om energie te besparen. Op financieel vlak lijkt een correcte toewijzing van de kosten en baten heel uitdagend te worden. De snelheid en omvang van de uitrol en de totstandkoming van een algemeen aanvaarde technische standaard voor de slimme meettoestellen zijn doorslaggevend om de maatschappelijke baten zo groot mogelijk te maken.

71

Op zoek naar slimme gebruikers Net als de energiemarkt zelf, wijzigen ook de verwachtingen van de energiegebruikers in snel tempo. De uitdaging voor Eandis bestaat erin om die verwachtingen tijdig te capteren en dan de juiste technologische middelen in te zetten om eraan te voldoen. Zo zullen klanten dankzij de slimme meter in de nabije toekomst zelf toegang hebben tot gedetailleerde informatie over hun energieverbruik. Dat laat toe om meer gesofisticeerde tariefsystemen te hanteren. Eandis denkt volop na over hoe nieuwe technologie haar maatschappelijke opdracht kan ondersteunen.

Living Tomorrow: Eandis toont haar kennen en kunnen Eandis sloot een partnerschap met het project Living Tomorrow 2020. Het Huis van de Toekomst in Vilvoorde biedt Eandis een mooi platform om aan een breed publiek te tonen hoe het energielandschap van morgen er kan uitzien en hoe Eandis een antwoord kan bieden op nieuwe maatschappelijke uitdagingen op energievlak. Hoe ziet het leven van de energieconsument in het jaar 2020 eruit? Rond die centrale vraag wordt in het Huis van de Toekomst op een aanschouwelijke en interactieve manier getoond welke innovaties en nieuwe technieken in de nabije toekomst op ons afkomen en ons dagelijks leven misschien grondig kunnen wijzigen. De tentoonstelling ‘Het Energieverhaal van Morgen’ informeert en sensibiliseert de bezoekers. Nieuwe vormen van energieopslag, slimme distributienetten en hun innovatieve toepassingen, microgrids, elektrische mobiliteit, aardgasvoertuigen, home displays, het komt allemaal aan bod. Eandis zet er haar rol in de verf als bedrijf dat streeft naar een duurzame samenleving, ondersteund door innovatieve technologie.

Nieuwe of vernieuwde OV-installaties volgens de nieuwste inzichten Doordachte innovatie voor toepassingen van openbare verlichting, dat is één van de doelstellingen van Eandis in haar rol van adviseur van de gemeentebesturen inzake openbare verlichting. Concreet wil dat zeggen dat een maximum rendement, een minimum energieverbruik en esthetiek hand in hand moeten gaan. Niet onbelangrijk, als men weet dat Eandis in haar werkingsgebied instaat voor de exploitatie van een OV-park van bijna 834 000 lampen. Een mooi voorbeeld van onze aanpak is de nieuwe verlichting van het fietspad langs de Randweg in Meulebeke, een drukke verbindingsweg richting Tielt. De vele fietsers die er passeren, heel vaak scholieren op weg van en naar school, kunnen nu dankzij 66 lichtmasten met ledverlichting op een veilige manier hun verplaatsing met de fiets maken.

72

Een andere mogelijkheid om te komen tot energiezuinige openbare verlichting is de techniek van dimming. In Meldert (Hoegaarden) realiseerde Eandis in samenwerking met het gemeentebestuur een knap staaltje van energiebesparing. Door de ombouw van 107 verlichtingstoestellen en de bijbehorende elektriciteitscabines kan het lampvermogen in de stille uren (tussen 23 uur en 5 uur) zonder comfortverlies met 40 % worden gereduceerd, wat op jaarbasis 5 000 kWh uitspaart. Het landelijke Meldert is zo de eerste volledig dimbare (deel)gemeente van Vlaanderen. Ook het Oost-Vlaamse Nazareth koos voor dimbare verlichting in nieuwe woonwijken. Daar wordt op een lager vermogen overgeschakeld tussen 23 uur en 6 uur. Een eerste project komt er in de verkaveling Zilvererf.

Openbare verlichting leeft bij de gemeentebesturen. Dat bleek ook uit het initiatief waarbij negen steden en gemeenten uit het Scheldeland (Berlare, Buggenhout, Dendermonde, Laarne, Lebbeke, Lede, Wetteren, Wichelen en Sint-Lievens-Houtem) hun krachten bundelden met Eandis in een Regiomasterplan Openbare Verlichting. Het startschot werd gegeven eind mei 2013. De studiefase werd afgerond eind 2013 en de implementatie op het terrein volgt in 2014. Dankzij zo’n regionale aanpak kan men een betere afstemming tussen verschillende naburige gemeenten realiseren en worden bepaalde voorbereidende stappen gecoördineerd aangepakt. Eandis werkt mee aan diverse nationale en Europese programma’s en werkgroepen rond openbare verlichting, onder meer rond intelligente straatverlichting.

Duurzaamheid en klimaatneutraliteit: zorg van de gemeenten én Eandis Klimaatneutraliteit is een hele uitdaging voor de vele lokale besturen in Vlaanderen. Uiteraard neemt de energievoorziening daarin een belangrijke plaats in. In Leuven werd de vzw Leuven Klimaatneutraal 2030 in het leven geroepen om bestaande en nieuwe initiatieven te overkoepelen. Eandis en distributienetbeheerder Iverlek werken hieraan mee. De specifieke expertise van Eandis rond rationeel energiegebruik, aansluiting van decentrale en hernieuwbare elektriciteitsproductie en nieuwe technieken zal er mee toe bijdragen dat de doelstellingen van Leuven Klimaatneutraal in de praktijk worden omgezet. Sensibilisering van de bevolking is een wezenlijk onderdeel van het hele project. Eind november 2013 werd de oprichting aangekondigd van ‘Smart Energy Cities’, een netwerk van acht Vlaamse centrumsteden (Antwerpen, Gent, Mechelen, Oostende, Leuven, Kortrijk, Hasselt en Genk). Eandis treedt op als sleutelpartner. Dit project kadert binnen ‘Step-Up’, een Europees initiatief over slimme steden waaraan Eandis en VITO meewerken. De uitdaging hier is om innovatieve oplossingen te vinden voor een integrale energieaanpak op stads-, wijk- en zelfs gebouwniveau. Huisvesting, mobiliteit, klimaatmaatregelen en de strijd tegen energie-armoede vallen binnen het bereik van dit project. In Gent was reeds gestart in 2012, nu wordt er gewerkt aan een verbreding. Voor de financiering worden eigen middelen van de deelnemers en Europese fondsen ingezet. Concreet zijn er verschillende trajecten uitgestippeld in het werkingsgebied van Eandis: groene stadsdistributie in Gent, energiekaarten (Antwerpen), energie- en klimaatplannen (Mechelen), klimaatdoelstellingen bij stadsontwikkeling (Oostende) en renovatie van bestaande gebouwen (Leuven). Opnieuw kan Eandis als partner van de lokale besturen in Smart Energy Cities waardevolle steun en expertise verlenen.

73

Volgehouden inspanningen voor elektrische mobiliteit Sinds enkele jaren trekt Eandis de kar van elektrische mobiliteit. Net als in 2012 organiseerde Eandis in de maand juli samen met EVA (Elektrische Voertuigen in Actie) ‘EVA on the Beach’. Die ecologische roadshow deed achtereenvolgens de kuststeden De Panne, Nieuwpoort, Bredene en Knokke-Heist aan. Een breed publiek kreeg er de kans om op een ludieke manier kennis te maken met elektrische mobiliteit en het Eandis-aanbod van laadpunten dat inmiddels is uitgegroeid tot 69 oplaadeilanden met in totaal 127 laadpalen. Daarnaast liep het programma om gemeenten te laten kennismaken met elektrische voertuigen onverminderd verder in 2013. De testvloot van elektrische personenwagens en elektrische lichte vrachtwagens, die gedurende drie maanden via een uitleenbeurt aan gemeentebesturen worden ter beschikking gesteld, poogt een doorbraak te forceren naar een elektrificatie van het voertuigenpark van de openbare besturen.

Samen met Linear op zoek naar slimme energieverbruikers De Mechelse deelgemeenten Leest en Hombeek, waar Eandis haar eerste proefnemingen met slimme metering heeft uitgevoerd, vormden het decor voor een test met slimme aansturing van huishoudtoestellen. De gezinnen waar een slimme elektriciteitsmeter staat opgesteld, konden deelnemen aan een proefproject van Eandis in het kader van Linear. De bedoeling van het project was uit te zoeken welke huishoudtoestellen het meest in aanmerking komen voor uitgesteld gebruik in functie van de beschikbaarheid en prijs van elektriciteit. Uitgesteld gebruik leidt tot een beter gebruik van de beschikbare capaciteit op het distributienet door een betere afstemming tussen (decentrale) productie en lokale afname van elektriciteit. De toestellen werden gekoppeld aan een regeling die de toestellen aan- of uitschakelt in functie van de netspanning. Als er bijvoorbeeld veel decentrale productie beschikbaar is, kan een toestel dan op deze goedkope energie draaien. Uit de eerste resultaten blijkt dat vooral de vaatwasser voor startuitstel gebruikt wordt. Het Linear-project wordt in 2014 verdergezet.

74

Kennis delen, ook met collega-bedrijven De uitdagingen waar Eandis voor staat, zijn heel vaak dezelfde als die van collega-netbedrijven in de rest van Europa. Via Smartlife, een kennisplatform van een aantal Europese distributiebedrijven, wisselen professionals ervaringen en kennis uit over de technische uitdagingen van het distributienetbeheer vandaag en morgen. Begin 2013 verzamelden deelnemers uit zes landen in Brussel voor een conferentie over het beheer van elektriciteitskabels. Er werd nagedacht over methodes en parameters om te bepalen wanneer een kabel best vervangen wordt, over kwaliteitscontrole op elektriciteitsleidingen en over diverse technieken voor diagnosemetingen.

Toekomstgericht werken met en voor scholen Eandis heeft in 2013 voor de tweede maal paasstages ingericht in haar opleidingscentra in Melle en Mechelen. Doelgroep waren scholieren uit het technisch onderwijs. De jongeren kregen er een basispakket veiligheid, en techniek elektriciteit en aardgas. Een unieke kans om praktijkervaring op te doen en misschien om al eens kennis te maken met een latere werkgever… Ook de leerkrachten uit het technisch onderwijs worden niet vergeten. Tijdens ontmoetingsdagen maken de specialisten van Eandis hen wegwijs in de nieuwste ontwikkelingen op energiegebied. In 2013 stond vooral de slimme meter in de kijker. Een derde vorm van samenwerking tussen Eandis en het onderwijs zijn samenwerkingen op projectbasis. In 2013 is Eandis in zee gegaan met de West-Vlaamse hogeschool Howest om de mogelijkheden van nieuwe elektronische componenten te onderzoeken. Die elektronica moet een bijdrage leveren tot een optimaal gebruik van de netcapaciteit. Het project laat toe om die componenten in een labo-omgeving te testen.

Naar een matuur bedrijfsbeleid rond mobiliteit In tegenstelling tot de voorgaande jaren organiseerde Eandis geen mobiliteitsmaanden meer. In de plaats daarvan kozen we voor een duurzaam mobiliteitsbeleid doorheen het hele jaar, onder de slogan ‘mobiliteit het jaar rond’. Daarom werd ook gewerkt met themaperiodes waarin we telkens een ander facet van duurzame mobiliteit belichtten. We vestigden bij onze medewerkers de aandacht op alternatieve vervoersmodi voor hun woon-werkverplaatsingen. Ook anders werken hoort thuis in een duurzaam mobiliteitsbeleid, met vormen van thuiswerk, open offices en dergelijke. Eandis zal in 2014 verder acties ontwikkelen.

75

Duurzame mobiliteit dankzij elektrische en aardgasvoertuigen De technologie voor zowel elektrische als aardgasvoertuigen is niet nieuw. Desondanks rijdt er in België slechts een handvol voertuigen met die technologieën rond. In het buitenland zijn elektrische en aardgasvoertuigen al wel beter ingeburgerd. In het kader van het EVA-project (Elektrische Voertuigen in Actie) werd in 2013 het voorziene programma voor plaatsing van oplaadeilanden quasi voltooid. Momenteel zijn er 69 oplaadeilanden geïnstalleerd. Ook de uitleenbeurten van elektrische voertuigen aan gemeentebesturen zetten we in 2013 voort; we registreerden 900 uitleenbeurten van telkens drie maanden. Daarvoor staat een vloot ter beschikking van 24 elektrische personen- en lichte vrachtwagens van diverse merken.

Specifiek voor aardgasvoertuigen geldt dat het brede publiek nog te weinig vertrouwd is met de mogelijkheden en het aanbod. Daardoor is er een patstelling: door de onbekendheid wordt er weinig of niet geïnvesteerd in vulinfrastructuur, waardoor er weinig voertuigen bijkomen, en deze evolutie versterkt zichzelf. Eandis gelooft wel in de toekomstmogelijkheden van aardgasvoertuigen. Om dat in de verf te zetten hebben we in 2013 zelf zes voertuigen aangedreven op aardgas aangekocht. Ze worden ingezet als dienstvoertuig voor klantenbezoeken. Voor een aantal andere diensten is bekeken op welke manier het voertuigenpark kan worden verduurzaamd. De inzet van specifieke types aardgasvoertuigen is daarbij een valabele optie. Ook hebben we aan de hand van een pilootproject een breed productenaanbod aan de lokale besturen op punt gesteld rond duurzame mobiliteit. Dat zullen we in de loop van 2014 aan onze partners voorstellen. Eandis is een partner van het platform NGVA (‘Natural Gas Vehicle Association’), waar de ontwikkelingen op het vlak van aardgasrijden worden besproken en sensibiliseringsacties naar het brede publiek worden opgezet. Het aanbod van Eandis aan de lokale besturen inzake duurzame mobiliteit wordt toegespitst op vier elementen: (1) een rechtstreeks aanbod van voertuigen, met vooral de klemtoon op vuilniswagens, (2) sensibilisering rond duurzame voertuigen bij kmo’s en particulieren, (3) idem bij multisites met een nutskarakter en (4) sensibilisering van het eigen Eandispersoneel, inclusief integratie in het beleid rond leasingvoertuigen.

Eandis blijft strijden tegen energiearmoede Voor Eandis is energiearmoede bestrijden één van de kernopdrachten. Als sociale leverancier, een rol die we in opdracht van de distributienetbeheerders opnemen, leveren wij energie aan mensen met betaalmoeilijkheden. Wie zijn factuur bij zijn energieleverancier niet meer kan betalen en geen andere leverancier vindt, krijgt bij Eandis een sociaal vangnet. Wij leveren die klant dan tijdelijk energie. Daarvoor ontvangt hij maandelijkse facturen. Betaalt de klant ook bij Eandis zijn facturen niet, dan plaatsen we een budgetmeter. Dat systeem helpt de klant om budgetbewust om te gaan met energie en om zijn schulden onder controle te houden en af te bouwen. Als we echter ook geen budgetmeter kunnen plaatsen omdat de klant de toegang tot zijn woning weigert of omdat het onmogelijk is om hiervoor een afspraak te maken, dienen we een dossier in bij de Lokale Adviescommissie (LAC). Die commissie, die zetelt in het OCMW van elke gemeente, zoekt oplossingen voor de dossiers van klanten die betalingsachterstal opliepen voor hun elektriciteits- en/of aardgasfacturen. 76

We proberen voor iedere klant een oplossing te vinden voor zijn energieschulden. Telkens op zijn maat. Zo willen we de energieproblematiek in de kiem smoren. Pas in het uiterste geval – als de klant echt niet meewerkt – moeten we overgaan tot afsluiting. Maar ook dan, als de klant toch nog bereid is een budgetmeter te aanvaarden, kunnen we een afsluiting vermijden. Daarnaast treedt Eandis ook op als Uitzonderingsleverancier. We volgen deze drie ‘uitzonderingen’ op: • • •

problematische verhuizingen ‘drops’ en beëindigde contracten bij commerciële leveranciers van niet-residentiële klanten nazorg bij een ‘groenlichtfout’. Een ‘groenlichtfout’ betekent dat er energie wordt geleverd op een toegangspunt waarvoor de klant geen geldig leveringscontract sloot met een energieleverancier en dus geen ‘groen licht’ kreeg voor levering.

Wij zijn verantwoordelijk om al die situaties zo snel mogelijk te regulariseren. Zo kan de klant opnieuw aansluiten bij de commerciële markt.

2013

evolutie t.o.v. 2012

Aantal opgestelde budgetmeters elektriciteit

84 151

+ 8,2 %

Aantal actieve budgetmeters elektriciteit

33 991

- 2,2 %

Aandeel t.o.v. toegangspunten sociale leverancier elektriciteit

54,0 %

+ 1,5 %

Aantal opgestelde budgetmeters gas

40 402

+ 18,0 %

Aantal actieve budgetmeters gas

23 651

+ 1,8 %

Aandeel t.o.v. toegangspunten sociale leverancier gas

48,4 %

+ 0,1 %

297

+ 1 oplaadpunt

46,9 miljoen euro

+ 4,5 %

46,3 %

+ 4,5 %

Aantal LAC-zittingen

1 476

- 3,0 %

Aantal LAC-dossiers

47 282

+ 1,7 %

Aantal oplaadpunten voor budgetmeterkaarten Omzet opladingen budgetmeters (E+G) Aandeel t.o.v. totale omzet DNB als sociale leverancier

77

78

Financieel verslag 2013

9010025 - April 2014 - v.u. Luc Desomer, Public affairs en Communicatie - Eandis - Brusselsesteenweg 199, 9090 Melle - Gedrukt op 100 % gerecycleerd papier

Financieel verslag 2013

Financieel verslag 2013

Jaarverslag 11de boekjaar 1 januari 2013 - 31 december 2013

1

2

Inhoud FINANCIEEL VERSLAG 2013

5

Jaarrekening Eandis • • • • • •

Verslag van de Commissaris Balans in euro Resultatenrekening in euro Toelichting Sociale balans Waarderingsregels

6 8 12 15 39 43

Geconsolideerde jaarrekening

47

• • • • • •

48 50 54 57 58 59

Verslag van de Commissaris Geconsolideerde balans na winstverdeling Geconsolideerde resultatenrekening Toelichting Consolidatiecriteria en wijzigingen in de consolidatiekring Waarderingsregels

Geconsolideerde jaarrekening IFRS • • • • • • • •

Verslag van de Commissaris Geconsolideerde winst- en verliesrekening Geconsolideerd overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten Geconsolideerde balans Geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen Geconsolideerd kasstroomoverzicht Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening Informatie met betrekking tot de moedervennootschap

79 80 82 82 83 84 85 86 123

3

4

Financieel verslag Jaarrekening Eandis

5

Verslag van de Commissaris

6

7

Balans in euro ACTIVA

Codes

VASTE ACTIVA ................................................................................................

20/28

31/12/2013

31/12/2012

4 212 159,97

4 722 796,09

OPRICHTINGSKOSTEN ................................................................................

20

0,00

0,00

IMMATERIELE VASTE ACTIVA ....................................................................

21

0,00

0,00

MATERIELE VASTE ACTIVA .........................................................................

22/27

517 524,23

1 054 835,12

Terreinen en gebouwen ...............................................................................

22

0,00

0,00

Installaties, machines en uitrusting ...........................................................

23

0,00

0,00

Meubilair en rollend materieel ....................................................................

24

0,00

0,00

Leasing en soortgelijke rechten .................................................................

25

0,00

0,00

Overige materiële vaste activa ...................................................................

26

517 524,23

1 054 835,12

Activa in aanbouw en vooruitbetalingen ..................................................

27

0,00

0,00

FINANCIELE VASTE ACTIVA ........................................................................

28

3 694 635,74

3 667 960,97

280/1

2 466 205,26

2 466 205,26

Deelnemingen ..........................................................................................

280

2 466 205,26

2 466 205,26

Vorderingen ..............................................................................................

281

Verbonden ondernemingen ........................................................................

0,00

0,00

282/3

4 650,00

4 650,00

Deelnemingen ..........................................................................................

282

4 650,00

4 650,00

Vorderingen ..............................................................................................

283

Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat .........

Andere financiële vaste activa ...................................................................

284/8

0,00

0,00

1 223 780,48

1 197 105,71

Aandelen ...................................................................................................

284

987 698,92

987 698,92

Vorderingen en borgtochten in contanten ...........................................

285/8

236 081,56

209 406,79

VLOTTENDE ACTIVA .....................................................................................

29/58

2 998 172 599,38

2 432 705 353,89

VORDERINGEN OP MEER DAN EEN JAAR .............................................

29

2 130 544 000,00

1 505 544 000,00

Handelsvorderingen ....................................................................................

290

0,00

0,00

Overige vorderingen ....................................................................................

291

2 130 544 000,00

1 505 544 000,00

VOORRADEN EN BESTELLINGEN IN UITVOERING ..............................

3

32 008 348,86

38 293 668,99

Voorraden ......................................................................................................

30/36

32 008 348,86

38 293 668,99

Grond- en hulpstoffen ............................................................................

30/31

32 008 348,86

38 293 668,99

Goederen in bewerking ..........................................................................

32

0,00

0,00

Gereed product .......................................................................................

33

0,00

0,00

Handelsgoederen ....................................................................................

34

0,00

0,00

Onroerende goederen bestemd voor verkoop ...................................

35

0,00

0,00

Vooruitbetalingen .....................................................................................

36

0,00

0,00

Bestellingen in uitvoering ............................................................................

37

VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR .....................................

40/41

0,00

0,00

388 347 253,98

285 199 992,41

Handelsvorderingen ....................................................................................

40

15 393 091,83

27 989 288,01

Overige vorderingen ....................................................................................

41

372 954 162,15

257 210 704,40

4 371 219,00

3 234 061,14

GELDBELEGGINGEN .....................................................................................

50/53

Eigen aandelen .............................................................................................

50

Overige beleggingen ...................................................................................

51/53

LIQUIDE MIDDELEN ......................................................................................

54/58

1 573 292,35

1 880 979,32

OVERLOPENDE REKENINGEN ...................................................................

490/1

441 328 485,19

598 552 652,03

TOTAAL DER ACTIVA ....................................................................................

20/58

3 002 384 759,35

2 437 428 149,98

8

0,00

0,00

4 371 219,00

3 234 061,14

PASSIVA

Codes

31/12/2013

31/12/2012

EIGEN VERMOGEN ........................................................................................

10/15

262 213,07

629 848,12

KAPITAAL .........................................................................................................

10

18 550,00

18 550,00

Geplaatst kapitaal ........................................................................................

100

18 550,00

18 550,00

Niet-opgevraagd kapitaal ...........................................................................

101

0,00

0,00

UITGIFTEPREMIES ........................................................................................

11

0,00

0,00

HERWAARDERINGSMEERWAARDEN ......................................................

12

0,00

0,00

RESERVES .......................................................................................................

13

1 855,00

1 855,00

Wettelijke reserve .........................................................................................

130

1 855,00

1 855,00

Onbeschikbare reserves .............................................................................

131

0,00

0,00

Voor eigen aandelen ...............................................................................

1310

0,00

0,00

Andere . . .....................................................................................................

1311

0,00

0,00

Belastingvrije reserves ................................................................................

132

0,00

0,00

Beschikbare reserves ..................................................................................

133

0,00

0,00

OVERGEDRAGEN WINST (VERLIES) ................................................ (+)/(-)

14

0,00

0,00

KAPITAALSUBSIDIES ....................................................................................

15

241 808,07

609 443,12

VOORSCHOT AAN DE VENNOTEN OP DE VERDELING VAN HET NETTO-ACTIEF ........................................

19

0,00

0,00

VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN ...........................

16

419 348 000,00

584 767 587,19

VOORZIENINGEN VOOR RISICO’S EN KOSTEN ....................................

160/5

419 348 000,00

584 767 587,19

Pensioenen en soortgelijke verplichtingen ..............................................

160

419 348 000,00

584 767 587,19

Belastingen ...................................................................................................

161

0,00

0,00

Grote herstellings- en onderhoudswerken ..............................................

162

0,00

0,00

Overige risico’s en kosten ..........................................................................

163/5

0,00

0,00

UITGESTELDE BELASTINGEN ....................................................................

168

0,00

0,00

SCHULDEN ......................................................................................................

17/49

2 582 774 546,28

1 852 030 714,67

SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR ....................................................

17

2 115 450 839,75

1 495 596 029,61

170/4

2 115 450 839,75

1 495 596 029,61

Financiële schulden ..................................................................................... Achtergestelde leningen .........................................................................

170

0,00

0,00

Niet-achtergestelde obligatieleningen .................................................

171

2 115 450 839,75

1 495 596 029,61

Leasingschulden en soortgelijke schulden .........................................

172

0,00

0,00

Kredietinstellingen ...................................................................................

173

0,00

0,00

Overige schulden ....................................................................................

174

0,00

0,00

Handelsschulden .........................................................................................

175

0,00

0,00

Leveranciers .............................................................................................

1750

0,00

0,00

Te betalen wissels ...................................................................................

1751

0,00

0,00

Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen .........................................

176

0,00

0,00

Overige schulden .........................................................................................

178/9

0,00

0,00

SCHULDEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR .............................................

42/48

434 103 089,27

337 907 703,50

Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen ..............

42

0,00

0,00

Financiële schulden .....................................................................................

43

226 317 164,08

111 907 942,09

Kredietinstellingen ...................................................................................

430/8

226 317 164,08

111 907 942,09

Overige leningen ......................................................................................

439

0,00

0,00

44

137 636 829,70

150 153 585,78

Leveranciers .............................................................................................

440/4

137 636 829,70

150 153 585,78

Te betalen wissels ...................................................................................

441

0,00

0,00

Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen .........................................

46

0,00

0,00

Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten

45

68 191 959,47

73 416 207,78

Handelsschulden .........................................................................................

Belastingen ...............................................................................................

450/3

4 034 754,82

2 015 716,00

Bezoldigingen en sociale lasten ............................................................

454/9

64 157 204,65

71 400 491,78

Overige schulden .........................................................................................

47/48

1 957 136,02

2 429 967,85

OVERLOPENDE REKENINGEN ...................................................................

492/3

33 220 617,26

18 526 981,56

TOTAAL DER PASSIVA ..................................................................................

10/49

3 002 384 759,35

2 437 428 149,98

9

Commentaar bij de activa MATERIELE VASTE ACTIVA

Deze rubriek bevat de boekwaarde van de investeringen. De evolutie per categorie van investeringen wordt gedetailleerd in de Toelichting.

FINANCIELE VASTE ACTIVA

Verbonden ondernemingen Deelnemingen: betreft 1 650/1 650 aandelen De Stroomlijn (165 000,00/165 000,00) en 2 251 291/2 251 291 aandelen Indexis (2 301 205,26/2 301 205,26). Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat Deelnemingen: betreft 93/93 aandelen Atrias (4 650,00/4 650,00). Andere financiële vaste activa: betreft participaties in de bedrijvencentra op het grondgebied van Gaselwest, Imewo, Iveka (968 398,92/968 398,92), in KIC-InnoEnergy (10 000,00/10 000,00), in Synductis (9 300,00/9 300,00) en betaalde borgtochten (236 081,56/209 406,79).

VORDERINGEN OP MEER DAN EEN JAAR

Overige vorderingen: vnl. doorlening aan de distributienetbeheerders van uitgegeven obligatie- en andere leningen.

VOORRADEN EN BESTELLINGEN IN UITVOERING

Voorraden: betreft voornamelijk materialen bestemd voor investeringen elektriciteit en gas voor rekening van de distributienetbeheerders.

VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR

Handelsvorderingen: betreft hoofdzakelijk factureringen (2 679 478,85/1 942 725,20) en nog op te maken facturen (9 149 557,98/22 414 268,79) vnl. aan de distributienetbeheerders. Deze rubriek bevat verder te ontvangen creditnota’s van leveranciers (2 285 475,19/2 576 985,45), leveranciers met debetsaldo (1 274 729,70/1 052 692,63) en dubieuze vorderingen na aftrek van de geboekte waardeverminderingen (3 850,11/2 615,94). Overige vorderingen: deze rubriek bevat terug te vorderen btw (2 457 994,38/1 524 941,04), terug te vorderen belastingen (0,00/3 010 380,26), de rekening-courant van de distributienetbeheerders m.b.t. de cashpool (363 002 078,51/246 157 763,38), rekening-courant De Stroomlijn m.b.t. cashpool (1 660 797,94/252 183,13) rekening-courant Synductis (990 395,80/0,00), kortetermijnleningen aan Indexis (3 430 000,00/4 900 000,00) en Atrias (485 974,00/208 690,00), te innen subsidies (346 808,22/486 238,81) en diverse bij derden terug te vorderen bedragen (580 113,30 /670 507,78).

GELDBELEGGINGEN

Betreft fund option plans (4 371 219,00/3 234 061,14).

LIQUIDE MIDDELEN

Betreft de R/C Sociaal Fonds en ontvangen bedragen op bankrekeningen buiten de cashpool.

OVERLOPENDE REKENINGEN

Over te dragen kosten: betreft een betaald voorschot aan het Fonds voor Aanvullende Vergoedingen (287 373,30/340 741,12), verzekeringen (1 538,86/1 538,86), Ethias Fonds (420 397,83/420 397,83), debetsaldi te ontvangen facturen (4 652 706,51/2 606 255,97), onkostennota’s kaders (74 254,60/106 385,34) en diverse (16 759,31/49 818,25). Verkregen opbrengsten: betreft nog aan de distributienetbeheerders door te rekenen bedragen m.b.t. verplichtingen aan het personeel inzake pensioenen, voorzorgsstelsels enz. (419 348 000,00/584 767 587,19), te ontvangen intresten m.b.t. de kortetermijnleningen aan Indexis (2 706,41/3 612,57), en Atrias (728,96/300,40), te ontvangen intresten van de distributienetbeheerders m.b.t. de doorlening van de obligatie- en andere leningen (16 519 211,69/10 249 557,55), en te ontvangen intresten spaarrekening (4 807,72/6 456,95) .

10

Commentaar bij de passiva KAPITAAL

Geplaatst kapitaal: het kapitaal is vertegenwoordigd door 348 431 aandelen op naam van de distributienetbeheerders.

RESERVES

Wettelijke reserve: bedraagt 10 % van het kapitaal.

KAPITAALSUBSIDIES

Subsidies i.v.m. investeringen ‘Proeftuin EVA’.

VOORZIENINGEN VOOR RISICO’S EN KOSTEN

Pensioenen en soortgelijke verplichtingen: betreft verplichtingen aan het personeel inzake pensioenen, voorzorgsstelsels enz.

SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR

Financiële schulden: obligatie- en andere leningen na aftrek van het (dis)agio en belangrijke uitgiftekosten welke over de resterende looptijd van de leningen ten laste worden genomen.

SCHULDEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR

Financiële schulden: vast voorschot (100 000 000,00/50 000 000,00) en zichtrekening (126 317 164,08/61 907 942,09). Handelsschulden: betreft openstaande schulden van facturen (84 245 870,42/112 889 051,00), nog te ontvangen facturen (53 293 846,69/37 264 534,78) en de handelsdebiteuren met een creditsaldo (97 112,59/0,00). Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten: Belastingen: bedrijfsvoorheffing (2 133 104,51/1 993 850,66) en te storten roerende voorheffing m.b.t. cashpoolintresten (72 951,07/21 865,34) en provisie vennootschapsbelasting (1 828 699,24/0,00). Bezoldigingen en sociale lasten: betreft voorzieningen voor vakantiegeld (39 335 101,51/38 519 196,20), te betalen RSZ (10 181 039,45/12 596 599,55), bezoldigingen (1 467 404,57/1 357 164,83) en andere sociale schulden (13 173 659,12/18 927 531,20). Overige schulden: betreft voornamelijk de rekening-courant Sociaal Fonds (1 528 649,25/1 880 113,52) en toe te wijzen ontvangsten aan de distributienetbeheerders (236 283,35/372 143,62).

OVERLOPENDE REKENINGEN

Toe te rekenen kosten Diensten en diverse goederen (15 777 770,00/7 397 092,01), vnl. m.b.t. ITS. Financiële kosten: intresten en uitgiftekosten m.b.t. obligatieleningen (17 054 842,45/10 792 808,35) en kortetermijnkredieten (346 895,82/91 238,14). Over te dragen opbrengsten Andere bedrijfsopbrengsten: subsidies Proeftuin EVA en Ecogrid (41 108,99/245 843,06).

11

Resultatenrekening in euro RESULTAAT

Codes

31/12/2013

31/12/2012

BEDRIJFSOPBRENGSTEN ..........................................................................

70/74

1 288 620 421,78

1 308 288 369,55

Omzet.............................................................................................................

70

1 274 855 237,13

1 294 692 458,03

Voorraad goederen in bewerking en gereed product en bestellingen in uitvoering: toename (afname) ................................. (+)/(-)

71

0,00

0,00

Geproduceerde vaste activa ......................................................................

72

0,00

0,00

Andere bedrijfsopbrengsten .......................................................................

74

13 765 184,65

13 595 911,52

1 284 963 724,95

1 308 778 142,52

BEDRIJFSKOSTEN ........................................................................................ Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen ................................................

60/64 60

134 650 963,00

144 296 803,46

Aankopen .................................................................................................

600/8

128 516 863,30

150 353 937,80

Voorraad: afname (toename) ........................................................ (+)/(-)

609

6 134 099,70

-6 057 134,34

712 742 484,74

721 142 111,63

436 221 153,26

442 923 445,19

Diensten en diverse goederen ...................................................................

61

Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen ................................ (+)/(-)

62

Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa .................................................

630

753 546,67

342 479,48

Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen: toevoegingen (terugnemingen) ......................................................... (+)/(-)

631/4

157 107,15

-83 448,63

Voorzieningen voor risico’s en kosten: toevoegingen (bestedingen en terugnemingen) ............................. (+)/(-)

635/7

-6 587,19

-11 513,97

Andere bedrijfskosten .................................................................................

640/8

445 057,32

168 265,36

Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten ................. (-)

649

0,00

0,00

3 656 696,83

-489 772,97

64 586 552,71

42 373 620,72

BEDRIJFSWINST (BEDRIJFSVERLIES) ............................................ (+)/(-)

9901

FINANCIELE OPBRENGSTEN .....................................................................

75

Opbrengsten uit financiële vaste activa ...................................................

750

0,00

435 093,24

Opbrengsten uit vlottende activa ..............................................................

751

63 410 086,85

40 607 864,30

Andere financiële opbrengsten ..................................................................

752/9

1 176 465,86

1 330 663,18

65

66 455 544,10

41 476 272,30

Kosten van schulden ...................................................................................

650

66 438 481,70

41 452 704,21

Waardeverminderingen op vlottende activa andere dan voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen: toevoeging (terugneming) .................................................................. (+)/(-)

651

Andere financiële kosten ............................................................................

652/9

FINANCIELE KOSTEN ...................................................................................

WINST (VERLIES) UIT DE GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VOOR BELASTING ................................ (+)/(-)

12

9902

0,00

0,00

17 062,40

23 568,09

1 787 705,44

407 575,45

RESULTAAT

Codes

31/12/2013

31/12/2012

UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN ..........................................................

76

165 413 000,00

86 613 000,00

Terugneming van afschrijvingen en vanwaardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa .................................................

760

0,00

0,00

Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa .....

761

0,00

0,00

Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten .....

762

165 413 000,00

0,00

Meerwaarden bij de realisatie van vaste activa ......................................

763

0,00

0,00

Andere uitzonderlijke opbrengsten ...........................................................

764/9

0,00

86 613 000,00

66

165 413 000,00

86 613 000,00

Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa .........

660

0,00

0,00

Waardeverminderingen op financiële vaste activa .................................

661

0,00

0,00

Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten toevoegingen (bestedingen) .............................................................. (+)/(-)

662

0,00

86 613 000,00

Minderwaarden op de realisatie van vaste activa ...................................

663

0,00

0,00

Andere uitzonderlijke kosten .................................................................. (-)

664/8

165 413 000,00

0,00

Als herstructureringskosten geactiveerde uitzonderlijke kosten ..........

669

0,00

0,00

WINST (VERLIES) VAN HET BOEKJAAR VOOR BELASTING ..... (+)/(-)

9903

1 787 705,44

407 575,45

ONTTREKKINGEN AAN DE UITGESTELDE BELASTINGEN ................

780

0,00

0,00

OVERBOEKING NAAR DE UITGESTELDE BELASTINGEN ..................

680

0,00

0,00

BELASTINGEN OP HET RESULTAAT ................................................ (+)/(-)

67/77

1 787 705,44

407 575,45

Belastingen ...................................................................................................

670/3

1 787 705,44

407 575,45

Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen voor belastingen .........................................................

77

0,00

0,00

WINST (VERLIES) VAN HET BOEKJAAR ......................................... (+)/(-)

9904

0,00

0,00

ONTTREKKING AAN DE BELASTINGVRIJE RESERVES ......................

789

0,00

0,00

OVERBOEKING NAAR DE BELASTINGVRIJE RESERVES ...................

689

0,00

0,00

TE BESTEMMEN WINST (VERLIES) VAN HET BOEKJAAR ......... (+)/(-)

9905

0,00

0,00

UITZONDERLIJKE KOSTEN ........................................................................

13

Commentaar bij de resultatenrekening BEDRIJFSOPBRENGSTEN

Omzet: betreft beheersfacturen aangerekend aan de distributienetbeheerders en De Stroomlijn (1 269 165.606,85/1 289 382 763,78), facturen aan derden (5 674 470,99/5 300 884,63), aan de distributienetbeheerders nog door te rekenen verplichtingen aan het personeel (-6 587,19/-11 513,97) en transitvergoedingen (21 746,48/20 323,59). Andere bedrijfsopbrengsten: diverse recuperaties bij derden en personeelsleden, exploitatiesubsidies evenals niet door te storten bedrijfsvoorheffing in het kader van onderzoek en ontwikkeling en van de crisismaatregelen.

BEDRIJFSKOSTEN

Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen: betreft aankopen voor magazijn en wijziging in de voorraad. Diensten en diverse goederen: de belangrijkste posten zijn werken voor vaste activa, onderhoud en herstellingen (325 439 379,26/340 050 112,05) evenals diverse aankopen (82 207 654,98/107 968 290,65) voornamelijk voor rekening van de distributienetbeheerders. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen: omvat de bezoldigingen, werkgeversbijdragen, bovenwettelijke verzekeringen, andere personeelskosten en pensioenen. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa: de evolutie per rubriek wordt gedetailleerd in de Toelichting. Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen: betreft toevoegingen en terugnemingen m.b.t. voorraden en handelsvorderingen. Voorzieningen voor risico’s en kosten: provisies voor verplichtingen aan het personeel. Andere bedrijfskosten: vnl. diverse belastingen en heffingen.

FINANCIELE OPBRENGSTEN

Opbrengsten uit financiële vaste activa: meerwaarde bij overname/dividenden Bedrijvencentrum Rupelstreek (0,00/435 093,24). Opbrengsten uit vlottende activa: intresten i.v.m. cashpool (463 769,02/998 206,14), intresten m.b.t. kortetermijnleningen aan Indexis (25 856,10/60 744,98), Atrias (2 405,29/2 555,62) en IKA (0,00/60 210,34), intresten m.b.t. de doorlening aan de distributienetbeheerders van de obligatie- en andere leningen (62 846 904,14/39 467 863,57) en bankintresten (71 152,30/18 283,65). Andere financiële opbrengsten: vnl. kortingen van leveranciers voor snelle betaling (788 885,44/1 125 612,14) en kapitaalsubsidies (367 635,05/163 118,88).

FINANCIELE KOSTEN

Kosten van schulden: vnl. intresten m.b.t. korte termijn kredieten bij de banken (1 521 911,64/1 370 286,79) en intresten m.b.t. obligatie- en andere leningen inclusief ten laste name deel (dis)agio en uitgiftekosten (64 609 537,34/39 978 248,61). Andere financiële kosten: vnl. bankkosten.

UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN

Andere uitzonderlijke opbrengsten: aan de distributienetbeheerders nog door te rekenen verplichtingen aan het personeel inzake pensioenen, voorzorgsstelsels enz.

UITZONDERLIJKE KOSTEN

Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten: provisies voor verplichtingen aan het personeel inzake pensioenen, voorzorgsstelsels enz.

BELASTINGEN OP HET RESULTAAT

Belastingen, vnl. m.b.t. verworpen uitgaven 2013 en correcties belastingen aanslagjaren 2011 en 2013.

14

Toelichting Staat van de materiële vaste activa Codes

Boekjaar

Vorig boekjaar

OVERIGE MATERIËLE VASTE ACTIVA Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar .........................................

8195P

xxxxxxxxxxxxxxx

1 412 011,71

Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa ..............

8165

Overdrachten en buitengebruikstellingen .........................................................

8175

Overboeking van een post naar een andere ............................................ (+)/(-)

8185

Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar .........................................

8195

Meerwaarde per einde van het boekjaar ..........................................................

8255P

216 235,78

1 628 247,49 xxxxxxxxxxxxxxx

Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt ..................................................................................................................

8215

Verworven van derden .........................................................................................

8225

Afgeboekt ...............................................................................................................

8235

Overgeboekt van een post naar een andere ........................................... (+)/(-)

8245

Meerwaarde per einde van het boekjaar ..........................................................

8255

Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar.....

8325P

xxxxxxxxxxxxxxx

357 176,59

Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt ..................................................................................................................

8275

Teruggenomen .......................................................................................................

8285

Verworven van derden .........................................................................................

8295

Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen .................................

8305

Overgeboekt van een post naar een andere ........................................... (+)/(-)

8315

Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar .....

8325

NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ............................

(26)

753 546,67

1 110 723,26 517 524,23

15

Staat van de financiële vaste activa

VERBONDEN ONDERNEMINGEN - DEELNEMINGEN EN AANDELEN Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ......... ................................

Codes

8391P

Boekjaar

xxxxxxxxxxxxxxx

Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen ......................................................................................................

8361

Overdrachten en buitengebruikstellingen ......................... ................................

8371

Overboeking van een post naar een andere ..................... ....................... (+)/(-)

8381

Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ......... ................................

8391

Meerwaarde per einde van het boekjaar ..........................................................

8451P

2 466 205,26 xxxxxxxxxxxxxxx

Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt ..................................................................................................................

8411

Verworven van derden ......................................................... ................................

8421

Afgeboekt ............................................................................... ................................

8431

Overgeboekt van een post naar een andere ........................................... (+)/(-)

8441

Meerwaarde per einde van het boekjaar ..........................................................

8451

Waardeverminderingen per einde van het boekjaar .......................................

8521P

xxxxxxxxxxxxxxx

Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt ..................................................................................................................

8471

Teruggenomen ....................................................................... ................................

8481

Verworven van derden ......................................................... ................................

8491

Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen .................................

8501

Overgeboekt van een post naar een andere ........................................... (+)/(-)

8511

Waardeverminderingen per einde van het boekjaar.......................................

8521

Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar ..............................

8551P

Mutaties tijdens het boekjaar .............................................. ....................... (+)/(-)

8541

Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar ..............................

8551

NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ............................

(280)

2 466 205,26

281P

xxxxxxxxxxxxxxx

xxxxxxxxxxxxxxx

VERBONDEN ONDERNEMINGEN - VORDERINGEN NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ............................ Mutaties tijdens het boekjaar Toevoegingen ........................................................................ ................................

8581

Terugbetalingen ..................................................................... ................................

8591

Geboekte waardeverminderingen ...................................... ................................

8601

Teruggenomen waardeverminderingen .............................................................

8611

Wisselkoersverschillen ................................................................................ (+)/(-)

8621

Overige mutaties .......................................................................................... (+)/(-)

8631

NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ......................................

(281)

GECUMULEERDE WAARDEVERMINDERINGEN OP VORDERINGEN PER EINDE BOEKJAAR ................................................................................

16

8651

Vorig boekjaar

2 466 005,26

Codes

Boekjaar

Vorig boekjaar

ONDERNEMINGEN MET DEELNEMINGSVERHOUDING DEELNEMINGEN EN AANDELEN Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar .........................................

8392P

xxxxxxxxxxxxxxx

4 650,00

Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen ......................................................................................................

8362

Overdrachten en buitengebruikstellingen .........................................................

8372

Overboeking van een post naar een andere ........................................... (+)/(-)

8382

Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar .........................................

8392

Meerwaarde per einde van het boekjaar ..........................................................

8452P

4 650,00 xxxxxxxxxxxxxxx

Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt ..................................................................................................................

8412

Verworven van derden .........................................................................................

8422

Afgeboekt ...............................................................................................................

8432

Overgeboekt van een post naar een andere .......................................... (+)/(-)

8442

Meerwaarde per einde van het boekjaar ..........................................................

8452

Waardeverminderingen per einde van het boekjaar ......................................

8522P

xxxxxxxxxxxxxxx

Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt ..................................................................................................................

8472

Teruggenomen .......................................................................................................

8482

Verworven van derden .........................................................................................

8492

Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen .................................

8502

Overgeboekt van een post naar een andere .......................................... (+)/(-)

8512

Waardeverminderingen per einde van het boekjaar ......................................

8522

Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar .............................

8552P

Mutaties tijdens het boekjaar .................................................................... (+)/(-)

8542

Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar .............................

8552

NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ............................

(282)

4 650,00

283P

xxxxxxxxxxxxxxx

xxxxxxxxxxxxxxx

ONDERNEMINGEN WAARMEE EEN DEELNEMINGSVERHOUDING BESTAAT - VORDERINGEN NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ............................ Mutaties tijdens het boekjaar Toevoegingen ........................................................................................................

8582

Terugbetalingen .....................................................................................................

8592

Geboekte waardeverminderingen ......................................................................

8602

Teruggenomen waardeverminderingen .............................................................

8612

Wisselkoersverschillen ............................................................................... (+)/(-)

8622

Overige mutaties ......................................................................................... (+)/(-)

8632

NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ............................

(283)

GECUMULEERDE WAARDEVERMINDERINGEN OP VORDERINGEN PER EINDE BOEKJAAR ...........................................................

8652

17

ANDERE ONDERNEMINGEN - DEELNEMINGEN EN AANDELEN

Codes

Boekjaar

Vorig boekjaar

Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar .........................................

8393P

xxxxxxxxxxxxxxx

987 698,92

Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen ......................................................................................................

8363

Overdrachten en buitengebruikstellingen .........................................................

8373

Overboeking van een post naar een andere ........................................... (+)/(-)

8383

Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar .........................................

8393

Meerwaarde per einde van het boekjaar ..........................................................

8453P

987 698,92 xxxxxxxxxxxxxxx

Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt ..................................................................................................................

8413

Verworven van derden .........................................................................................

8423

Afgeboekt ...............................................................................................................

8433

Overgeboekt van een post naar een andere .......................................... (+)/(-)

8443

Meerwaarde per einde van het boekjaar ..........................................................

8453

Waardeverminderingen per einde van het boekjaar ......................................

8523P

xxxxxxxxxxxxxxx

Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt ..................................................................................................................

8473

Teruggenomen .......................................................................................................

8483

Verworven van derden .........................................................................................

8493

Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen .................................

8503

Overgeboekt van een post naar een andere .......................................... (+)/(-)

8513

Waardeverminderingen per einde van het boekjaar ......................................

8523

Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar .............................

8553P

Mutaties tijdens het boekjaar .................................................................... (+)/(-)

8543

Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar .............................

8553

NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ............................

(284)

xxxxxxxxxxxxxxx

987 698,92

ANDERE ONDERNEMINGEN - VORDERINGEN NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ............................

285/8P

xxxxxxxxxxxxxxx

Mutaties tijdens het boekjaar Toevoegingen ........................................................................................................

8583

32 001,54

Terugbetalingen .....................................................................................................

8593

5 326,77

Geboekte waardeverminderingen ......................................................................

8603

Teruggenomen waardeverminderingen .............................................................

8613

Wisselkoersverschillen ............................................................................... (+)/(-)

8623

Overige mutaties ......................................................................................... (+)/(-)

8633

NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ............................

(285/8)

GECUMULEERDE WAARDEVERMINDERINGEN OP VORDERINGEN PER EINDE BOEKJAAR ...........................................................

8653

18

236 081,56

209 406,79

Inlichtingen omtrent de deelnemingen DEELNEMINGEN EN MAATSCHAPPELIJKE RECHTEN AANGEHOUDEN IN ANDERE ONDERNEMINGEN Hieronder worden de ondernemingen vermeld waarin de onderneming een deelneming bezit (opgenomen in de posten 280 en 282 van de activa), alsmede de andere ondernemingen waarin de onderneming maatschappelijke rechten bezit (opgenomen in de posten 284 en 51/53 van de activa) ten belope van ten minste 10 % van het geplaatste kapitaal.

NAAM, volledig adres van de ZETEL en zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft, het ONDERNEMINGSNUMMER

Aangehouden maatschappelijke rechten rechtstreeks Aantal

%

dochters %

De Stroomlijn CVBA

Gegevens geput uit de laatst beschikbare jaarrekening Eigen vermogen

Nettoresultaat

Jaarrekening per

Muntcode

31/12/2012

EUR

257 700

0

31/12/2012

EUR

18 600

0

31/12/2012

EUR

3 287 439

0

31/12/2013

EUR

18 600

0

(+) of (-) (in eenheden)

Brusselsesteenweg 199 9090 Melle België 0886.337.894 aandelen op naam

1 650

64,03

0,00

Atrias CVBA Ravensteingalerij 4, bus 2 1000 Brussel 1 België 0836.258.873 aandelen op naam

93

25,00

0,00

Indexis CVBA Ravensteingalerij 4, bus 2 1000 Brussel 1 België 0477.884.257 aandelen op naam

2 251 291

70,00

0,00

Synductis CVBA Brusselsesteenweg 199 9090 Melle België 0502.445.845 aandelen op naam

930

50,00

0,00

19

Geldbeleggingen en overlopende rekeningen (activa)

OVERIGE GELDBELEGGINGEN

Codes

Aandelen .............................................................................................................

51

Boekwaarde verhoogd met het niet-opgevraagde bedrag .....................

8681

Niet-opgevraagd bedrag ..............................................................................

8682

Vastrentende effecten ..................................................................................... Vastrentende effecten uitgegegeven door kredietinstellingen ................ Termijnrekeningen bij kredietinstellingen ..................................................

Boekjaar

Vorig boekjaar

52 8684 53

Met een resterende looptijd of opzegtermijn van hoogstens één maand ..............................................................................

8686

meer dan één maand en hoogstens één jaar .......................................

8687

meer dan één jaar .....................................................................................

8688

Hierboven niet-opgenomen overige geldbeleggingen ...........................

8689

4 371 219,00

OVERLOPENDE REKENINGEN Uitsplitsing van de post 490/1 van de activa indien daaronder een belangrijk bedrag voorkomt.

3 234 061,14

Boekjaar

Verplichtingen aan het personeel t.l.v. de distributienetbeheerders ............................................................

419 348 000,00

Te ontvangen bruto intrest v/d distributienetbeheerders m.b.t. de doorlening v/d obligatieleningen ....

16 519 211,69

Debetsaldi ‘te ontvangen facturen leveranciers’..............................................................................................

4 652 706,51

Overige ..................................................................................................................................................................

808 566,99

20

Staat van het kapitaal en de aandeelhoudersstructuur

STAAT VAN HET KAPITAAL

Codes

Boekjaar

Vorig boekjaar

Maatschappelijk kapitaal Geplaatst kapitaal per einde van het boekjaar ................................

100P

xxxxxxxxxxxxxxx

Geplaatst kapitaal per einde van het boekjaar ................................

(100)

18 550,00

Codes

Bedragen

18 550,00

Aantal aandelen

Wijzigingen tijdens het boekjaar Samenstelling van het kapitaal Soorten aandelen maatschappelijke aandelen zonder nominale waarde

18 550,00

348 431

Aandelen op naam ...............................................................................

8702

xxxxxxxxxxxxxxx

348 431

Aandelen aan toonder en/of gedematerialiseerde aandelen.........

8703

xxxxxxxxxxxxxxx

Codes

Niet-opgevraagd bedrag

Opgevraagd niet-gestort bedrag

Niet gestort kapitaal Niet-opgevraagd kapitaal ...................................................................

(101)

Opgevraagd niet-gestort kapitaal .....................................................

8712

xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx

Aandeelhouders die nog moeten volstorten

21

Eigen aandelen

Codes

Gehouden door de vennootschap zelf Kapitaalbedrag ..........................................................................................................................

8721

Aantal aandelen ........................................................................................................................

8722

Gehouden door haar dochters Kapitaalbedrag ..........................................................................................................................

8731

Aantal aandelen ........................................................................................................................

8732

Verplichtingen tot uitgifte van aandelen Als gevolg van de uitoefening van CONVERSIERECHTEN Bedrag van de lopende converteerbare leningen ................................................................

8740

Bedrag van het te plaatsen kapitaal ......................................................................................

8741

Maximum aantal uit te geven aandelen .................................................................................

8742

Als gevolg van de uitoefening van INSCHRIJVINGSRECHTEN Aantal inschrijvingsrechten in omloop ...................................................................................

8745

Bedrag van het te plaatsen kapitaal ......................................................................................

8746

Maximum aantal uit te geven aandelen .................................................................................

8747

Toegestaan, niet-geplaatst kapitaal .....................................................................................

8751

Aandelen buiten kapitaal Verdeling Aantal aandelen ...........................................................................................................................

8761

Daaraan verbonden stemrecht ..................................................................................................

8762

Uitsplitsing van de aandeelhouders Aantal aandelen gehouden door de vennootschap zelf ........................................................

8771

Aantal aandelen gehouden door haar dochters ......................................................................

8781

22

Boekjaar

Staat van de schulden en overlopende rekeningen (passiva)

Codes

Boekjaar

UITSPLITSING VAN DE SCHULDEN MET EEN OORSPRONKELIJKE LOOPTIJD VAN MEER DAN EEN JAAR, NAARGELANG HUN RESTERENDE LOOPTIJD Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen Financiële schulden ....................................................................................................................

8801

Achtergestelde leningen ........................................................................................................

8811

Niet-achtergestelde obligatieleningen ................................................................................

8821

Leasingschulden en soortgelijke schulden ........................................................................

8831

Kredietinstellingen ..................................................................................................................

8841

Overige leningen .....................................................................................................................

8851

Handelsschulden ........................................................................................................................

8861

Leveranciers ............................................................................................................................

8871

Te betalen wissels ..................................................................................................................

8881

Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen ........................................................................

8891

Overige schulden ........................................................................................................................

8901

Totaal der schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen .......................

(42)

Schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar doch hoogstens 5 jaar Financiële schulden ....................................................................................................................

8802

Achtergestelde leningen ........................................................................................................

8812

Niet-achtergestelde obligatieleningen ................................................................................

8822

Leasingschulden en soortgelijke schulden ........................................................................

8832

Kredietinstellingen ..................................................................................................................

8842

Overige leningen .....................................................................................................................

8852

Handelsschulden ........................................................................................................................

8862

Leveranciers ............................................................................................................................

8872

Te betalen wissels ..................................................................................................................

8882

Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen ........................................................................

8892

Overige schulden ........................................................................................................................

8902

Totaal der schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar doch hoogstens 5 jaar .................................................................................................................

8912

150 089 331,25

Financiële schulden ....................................................................................................................

8803

1 965 361 508,50

Achtergestelde leningen ........................................................................................................

8813

Niet-achtergestelde obligatieleningen ................................................................................

8823

Leasingschulden en soortgelijke schulden ........................................................................

8833

Kredietinstellingen ..................................................................................................................

8843

Overige leningen .....................................................................................................................

8853

Handelsschulden ........................................................................................................................

8863

Leveranciers ............................................................................................................................

8873

Te betalen wissels ..................................................................................................................

8883

Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen ........................................................................

8893

Overige schulden ........................................................................................................................

8903

Totaal der schulden met een resterende looptijd van meer dan 5 jaar ...........................

8913

150 089 331,25 150 089 331,25

Schulden met een resterende looptijd van meer dan 5 jaar

1 965 361 508,50

1 965 361 508,50

23

GEWAARBORGDE SCHULDEN (begrepen in de posten 17 en 42/48 van de passiva)

Codes

Door Belgische overheidsinstellingen gewaarborgde schulden Financiële schulden ....................................................................................................................

8921

Achtergestelde leningen ........................................................................................................

8931

Niet-achtergestelde obligatieleningen ................................................................................

8941

Leasingschulden en soortgelijke schulden ........................................................................

8951

Kredietinstellingen ..................................................................................................................

8961

Overige leningen .....................................................................................................................

8971

Handelsschulden ........................................................................................................................

8981

Leveranciers ............................................................................................................................

8991

Te betalen wissels ..................................................................................................................

9001

Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen ........................................................................

9011

Schulden met betrekking tot bezoldigingen en sociale lasten ............................................

9021

Overige schulden ........................................................................................................................

9051

Totaal door Belgische overheidsinstellingen gewaarborgde schulden ..........................

9061

Schulden gewaarborgd door zakelijke zekerheden of onherroepelijk beloofd op activa van de onderneming Financiële schulden ....................................................................................................................

8922

Achtergestelde leningen ........................................................................................................

8932

Niet-achtergestelde obligatieleningen ................................................................................

8942

Leasingschulden en soortgelijke schulden ........................................................................

8952

Kredietinstellingen ..................................................................................................................

8962

Overige leningen .....................................................................................................................

8972

Handelsschulden ........................................................................................................................

8982

Leveranciers ............................................................................................................................

8992

Te betalen wissels ..................................................................................................................

9002

Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen ........................................................................

9012

Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten ......................

9022

Belastingen ..............................................................................................................................

9032

Bezoldigingen en sociale lasten ...........................................................................................

9042

Overige schulden ........................................................................................................................

9052

Totaal der schulden gewaarborgd door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk beloofd op activa van de onderneming .......................................................

9062

24

Boekjaar

Codes

Boekjaar

SCHULDEN MET BETREKKING TOT BELASTINGEN, BEZOLDIGINGEN EN SOCIALE LASTEN Belastingen (post 450/3 van de passiva) Vervallen belastingschulden .................................................................................................

9072

Niet-vervallen belastingschulden ..........................................................................................

9073

2 206 055,58

Geraamde belastingschulden ................................................................................................

450

1 828 699,24

Vervallen schulden ten aanzien van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid .................

9076

64 157 204,65

Andere schulden met betrekking tot bezoldigingen en sociale lasten ............................

9077

Bezoldigingen en sociale lasten (post 454/9 van de passiva)

OVERLOPENDE REKENINGEN Uitsplitsing van de post 492/3 van de passiva indien daaronder een belangrijk bedrag voorkomt. Provisie ITS-kosten ...................................................................................................................

12 158 216,86

Te betalen intresten (coupon) m.b.t. de obligatieleningen ................................................

17 054 842,45

Overige ........................................................................................................................................

4 007 557,95

25

Bedrijfsresultaten

Codes

Boekjaar

Vorig boekjaar

BEDRIJFSOPBRENGSTEN Netto-omzet Uitsplitsing per bedrijfscategorie Uitsplitsing per geografische markt Andere bedrijfsopbrengsten Exploitatiesubsidies en vanwege de overheid ontvangen compenserende bedragen ...........................................................................

740

354 113,84

293 367,67

BEDRIJFSKOSTEN Werknemers waarvoor de onderneming een DIMONA-verklaring heeft ingediend of die zijn ingeschreven in het algemeen personeelsregister Totaal aantal op de afsluitingsdatum ..........................................................

9086

4 443

4 519

Gemiddeld personeelsbestand berekend in voltijdse equivalenten.......

9087

4 352,5

4 199,5

Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren ....................................................

9088

6 385 587

6 411 331

Personeelskosten Bezoldigingen en rechtstreekse sociale voordelen ..................................

620

256 299 168,55

252 205 408,63

Werkgeversbijdragen voor sociale verzekeringen ....................................

621

74 440 377,87

69 496 937,50

Werkgeverspremies voor bovenwettelijke verzekeringen ........................

622

68 313 180,04

77 063 352,89

Andere personeelskosten .............................................................................

623

15 157 860,14

16 679 349,15

Ouderdoms- en overlevingspensioenen ....................................................

624

22 010 566,66

27 478 397,02

635

-6 587,19

-11 513,97

Geboekt . . ......................................................................................................

9110

371 994,74

220 764,57

Teruggenomen .. ...........................................................................................

9111

220 764,57

294 133,85

Geboekt . . ......................................................................................................

9112

9 375,00

2 478,36

Teruggenomen .. ...........................................................................................

9113

3 498,02

12 557,71

Voorzieningen voor pensioenen en soortgelijke verplichtingen Toevoegingen (bestedingen en terugnemingen) ................................ (+)/(-) Waardeverminderingen Op voorraden en bestellingen in uitvoering

Op handelsvorderingen

Voorzieningen voor risico’s en kosten Toevoegingen .................................................................................................

9115

Bestedingen en terugnemingen ..................................................................

9116

6 587,19

11 513,97

Bedrijfsbelastingen en -taksen ....................................................................

640

432 665,13

167 155,32

Andere .............................................................................................................

641/8

12 392,19

1 110,04

Andere bedrijfskosten

Uitzendkrachten en ter beschikking van de onderneming gestelde personen Totaal aantal op de afsluitingsdatum ..........................................................

9096

Gemiddeld aantal berekend in voltijdse equivalenten .............................

9097

9,9

14,4

Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren ....................................................

9098

13 627

21 672

Kosten voor de onderneming ......................................................................

617

284 686,23

474 248,27

26

Financiële en uitzonderlijke resultaten

Codes

Boekjaar

Vorig boekjaar

FINANCIËLE RESULTATEN Andere financiële opbrengsten Door de overheid toegekende subsidies, aangerekend op de resultatenrekening Kapitaalsubsidies ...............................................................................................................

9125

Interestsubsidies .................................................................................................................

9126

367 635,05

163 118,88

788 885,44

1 125 612,14

19 945,37

41 932,16

17 062,40

23 568,09

Uitsplitsing van de overige financiële opbrengsten Ontvangen kortingen leveranciers ......................................................................... Diverse ........................................................................................................................................ Afschrijvingen van kosten bij uitgifte van leningen en van disagio.........

6501

Geactiveerde intercalaire interesten.............................................................................

6503

Waardeverminderingen op vlottende activa Geboekt ............................................................................................................................................

6510

Teruggenomen .............................................................................................................................

6511

Andere financiële kosten Bedrag van het disconto ten laste van de onderneming bij de verhandeling van vorderingen ..................................................................................

653

Voorzieningen met financieel karakter Toevoegingen ...............................................................................................................................

6560

Bestedingen en terugnemingen ......................................................................................

6561

Uitsplitsing van de overige financiële kosten Wisselresultaten, bankkosten, nalatigheidsintresten en betalingsverschillen ........................................................................................................... UITZONDERLIJKE RESULTATEN Uitsplitsing van de andere uitzonderlijke opbrengsten

Boekjaar

Uitsplitsing van de andere uitzonderlijke kosten Terugname provisie toekomstige personeelsverplichtingen .....................

165 413 000,00

27

Belastingen en taksen

BELASTINGEN OP HET RESULTAAT

Codes

Boekjaar

Belastingen op het resultaat van het boekjaar .......................................................................

9134

98 624,81

Verschuldigde of betaalde belastingen en voorheffingen ......................................................

9135

98 624,81

Geactiveerde overschotten van betaalde belastingen en voorheffingen ............................

9136

Geraamde belastingsupplementen ...........................................................................................

9137

Belastingen op het resultaat van vorige boekjaren ...............................................................

9138

1 689 080,63

Verschuldigde of betaalde belastingsupplementen ...............................................................

9139

1 689 080,63

Geraamde belastingsupplementen of belastingen waarvoor een voorziening werd gevormd ..............................................................................................................................

9140

Belangrijkste oorzaken van de verschillen tussen de winst voor belastingen, zoals die blijkt uit de jaarrekening, en de geraamde belastbare winst Invloed van de uitzonderlijke resultaten op de belastingen op het resultaat van het boekjaar Codes

Bronnen van belastinglatenties Actieve latenties ...........................................................................................................................

9141

Gecumuleerde fiscale verliezen die aftrekbaar zijn van latere belastbare winsten .........

9142

Boekjaar

Andere actieve latenties Passieve latenties ........................................................................................................................

9144

Uitsplitsing van de passieve latenties

BELASTINGEN OP DE TOEGEVOEGDE WAARDE EN BELASTINGEN TEN LASTE VAN DERDEN

Codes

Boekjaar

Vorig boekjaar

In rekening gebrachte belasting op de toegevoegde waarde Aan de onderneming (aftrekbaar) .....................................................

9145

162 460 949,74

172 963 102,26

Door de onderneming ........................................................................

9146

226 110 179,45

229 021 442,93

Bedrijfsvoorheffing ..............................................................................

9147

76 307 713,01

76 345 863,43

Roerende voorheffing .........................................................................

9148

72 951,07

21 865,34

Ingehouden bedragen ten laste van derden als

28

Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen

Codes DOOR DE ONDERNEMING GESTELDE OF ONHERROEPELIJK BELOOFDE PERSOONLIJKE ZEKERHEDEN ALS WAARBORG VOOR SCHULDEN OF VERPLICHTINGEN VAN DERDEN

Boekjaar

9149

Waarvan Door de onderneming geëndosseerde handelseffecten in omloop...........................

9150

Door de onderneming getrokken of door aval getekende handelseffecten ......................

9151

Maximumbedrag ten belope waarvan andere verplichtingen van derden door de onderneming zijn gewaarborgd ......................................................................................

9153

ZAKELIJKE ZEKERHEDEN Zakelijke zekerheden die door de onderneming op haar eigen activa werden gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden en verplichtingen van de onderneming Hypotheken Boekwaarde van de bezwaarde activa .......................................................................

9161

Bedrag van de inschrijving ...........................................................................................

9171

Pand op het handelsfonds - Bedrag van de inschrijving ............................................

9181

Pand op andere activa - Boekwaarde van de in pand gegeven activa ....................

9191

Zekerheden op de nog door de onderneming te verwerven activa - Bedrag van de betrokken activa ..........................................................................................................

9201

Zakelijke zekerheden die door de onderneming op haar eigen activa werden gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden en verplichtingen van derden Hypotheken Boekwaarde van de bezwaarde activa .......................................................................

9162

Bedrag van de inschrijving............................................................................................

9172

Pand op het handelsfonds - Bedrag van de inschrijving ............................................

9182

Pand op andere activa - Boekwaarde van de in pand gegeven activa ....................

9192

Zekerheden op de nog door de onderneming te verwerven activa Bedrag van de betrokken activa ....................................................................................................................

9202

29

GOEDEREN EN WAARDEN GEHOUDEN DOOR DERDEN IN HUN NAAM MAAR TEN BATE EN OP RISICO VAN DE ONDERNEMING, VOOR ZOVER DEZE GOEDEREN EN WAARDEN NIET IN DE BALANS ZIJN OPGENOMEN

Code

Boekjaar

BELANGRIJKE VERPLICHTINGEN TOT AANKOOP VAN VASTE ACTIVA BELANGRIJKE VERPLICHTINGEN TOT VERKOOP VAN VASTE ACTIVA TERMIJNVERRICHTINGEN Gekochte (te ontvangen) goederen..................................................................................................

9213

Verkochte (te leveren) goederen ......................................................................................................

9214

Gekochte (te ontvangen) deviezen ..................................................................................................

9215

Verkochte (te leveren) deviezen .......................................................................................................

9216

VERPLICHTINGEN VOORTVOEIEND UIT DE TECHNISCHE WAARBORGEN VERBONDEN AAN REEDS GEPRESTEERDE VERKOPEN OF DIENSTEN BELANGRIJKE HANGENDE GESCHILLEN EN ANDERE BELANGRIJKE VERPLICHTINGEN IN VOORKOMEND GEVAL, BEKNOPTE BESCHRIJVING VAN DE REGELING INZAKE HET AANVULLEND RUST- OF OVERLEVINGSPENSIOEN TEN BEHOEVE VAN DE PERSONEELS- OF DIRECTIELEDEN, MET OPGAVE VAN DE GENOMEN MAATREGELEN OM DE DAARUIT VOORTVLOEIENDE KOSTEN TE DEKKEN PENSIOENEN DIE DOOR DE ONDERNEMING ZELF WORDEN GEDRAGEN Geschat bedrag van de verplichtingen die voortvloeien uit reeds gepresteerd werk .......

9220

Basis en wijze waarop dit bedrag wordt berekend

AARD EN ZAKELIJK DOEL VAN BUITENBALANS REGELINGEN Mits de risico’s of voordelen die uit dergelijke regeling voortvloeien van enige betekenis zijn en voor zover de openbaarmaking van dergelijke risico’s of voordelen noodzakelijk is voor de beoordeling van de financiële positie van de vennootschap; indien vereist moeten de financiële gevolgen van deze regelingen voor de vennootschap eveneens worden vermeld: Overzicht toekomstige huur huur wagens: 12 769 620,23 € huur gebouwen, parkings en andere: 15 618 493,23 € huur cabines: 1 320 761,34 € huur andere materialen: 1 917 970,97 € ANDERE NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN

30

Bijkomende informatie Pensioenen en andere vergoedingen Toegezegde-bijdragenregelingen Het uitvoerend personeel aangeworven vanaf 1 januari 2002 en het kaderpersoneel aangeworven vanaf 1 mei 1999 genieten van toegezegde-bijdragenregelingen: deze regelingen voorzien in een kapitaal bij pensionering voortvloeiend uit de betaalde bijdragen en de rendementen toegekend door de pensioeninstellingen, alsook een kapitaal en wezenrente bij overlijden voor pensionering. De financiering gebeurt door werknemersbijdragen en werkgeversbijdragen, die worden gestort aan pensioenfondsen (O.F.P. Enerbel en O.F.P. Powerbel) en groepsverzekeringen. Voor de bijdragen gestort vanaf 1 januari 2004 voorziet de Belgische wetgeving een minimaal gemiddeld rendement: momenteel 3,75 % op de werknemersbijdragen en 3,25 % op de werkgeversbijdragen. Eventuele tekorten dienen door de werkgever te worden gefinancierd. Per 31 december 2013 werden geen individuele tekorten opgetekend.

Toegezegd-pensioenregelingen De collectieve overeenkomst van 2 mei 1952 voorzag een bijkomend pensioen gelijk aan 75 % van het laatste jaarinkomen na aftrek van het paritair wettelijk pensioen na een volledige loopbaan, alsook een overlevingspensioen en wezenrente. Deze toegezegd-pensioenregeling werd volledig gefinancierd door de werkgever en de pensioenen werden rechtstreeks door de werkgever aan de begunstigden uitgekeerd. De eruit voortvloeiende resterende verplichtingen hebben voornamelijk betrekking op lopende pensioenen. De meerderheid van het uitvoerend personeel aangeworven vóór 1 januari 2002 en het kaderpersoneel aangeworven vóór 1 mei 1999 genieten van toegezegd-pensioenregelingen die voorzien in de uitkering van een kapitaal bij pensionering, en een kapitaal en wezenrente bij overlijden voor pensionering. Deze voordelen worden berekend rekening houdend met het laatste jaarinkomen en de diensttijd. De financiering gebeurt door werknemersbijdragen en werkgeversbijdragen, die gestort worden aan pensioenfondsen (O.F.P. Elgabel en O.F.P. Pensiobel) en groepsverzekeringen. Andere vergoedingen De Groep verstrekt eveneens vergoedingen toegekend na uitdiensttreding, zijnde terugbetaling van gezondheidszorgen en tarifaire voordelen.

Andere langetermijnpersoneelsbeloningen bevatten afscheids- en jubileumpremies. Financieringswijze pensioenfonds Elgabel Definities: ABO: (Accrued Benefit Obligation) Huidige en waarschijnlijke waarde van de verbintenissen met betrekking tot het verleden loopbanen en berekend op basis van de niet-geprojecteerde elementen (salaris, wettelijk pensioen…), t.t.z. met de waarde op de berekeningsdatum. PBO: (Projected Benefit Obligation) Huidige en waarschijnlijke waarde van de verbintenissen met betrekking tot de verleden loopbanen en berekend op basis van de geprojecteerde elementen (salaris, wettelijk pensioen…), t.t.z. met hun geschatte waarde op de uitkeringsdatum (vertrek met pensioen…). TPB: (Total Projected Benefit) Huidige en waarschijnlijke waarde van de verbintenissen met betrekking tot de volledige loopbanen en berekend op basis van de geprojecteerde elementen (salaris, wettelijk pensioen…), t.t.z. met hun geschatte waarde op de uitkeringsdatum (vertrek met pensioen…).

31

Er worden twee grenzen gedefinieerd, vertrekkend van de 3 voormelde indicatoren: a) een ondergrens, waaronder het financieringsniveau niet mag dalen. Deze grens ligt tussen de ABO en de PBO en wordt berekend als volgt: Ondergrens = PBO - (PBO-ABO) * 65 % b) een bovengrens, waarboven het financieringsniveau niet mag stijgen. Deze grens ligt tussen de PBO en de TPB en wordt berekend als volgt: Bovengrens = PBO + (TPB - PBO) * 65 % Derhalve kunnen zich drie verschillende situaties voordoen ten opzichte van de twee grenzen: 1. Het financieringsniveau ligt hoger dan de bovengrens:

De patronale dotaties van de aggregate cost worden stopgezet tot aan de volgende herberekening en kunnen slechts worden hervat indien het financieringsniveau zich weer onder de bovengrens bevindt.

2. Het financieringsniveau ligt tussen de twee grenzen:

De patronale dotaties van de aggregate cost worden normaal toegepast.

3. Het financieringsniveau ligt onder de ondergrens:

Een eenmalige premie gelijk aan het verschil (Ondergrens - Vermogen) wordt opgevraagd om de financiering terug te brengen tot een niveau dat dichter bij de PBO ligt.

Verplichtingen van Eandis De huidige verplichtingen worden gerapporteerd op basis van IAS19 Revised i.p.v. IAS19 wat een extra kost met zich mee brengt van 4 778 kEUR. De pensioenverplichtingen en de gelijkaardige verplichtingen zijn de volgende: (In duizenden EUR)

2013 Totaal toegezegd

Andere LT

830 143

64 437

Reële waarde van de fondsbeleggingen

-471 548

In de balans opgenomen verplichting

358 595

Contante waarde van de brutoverplichting

32

2012 Totaal

Totaal

Totaal toegezegd

Andere LT

894 580

952 320

75 799

1 028 119

-3 685

-475 233

-434 689

-3 891

-438 580

60 752

419 347

517 631

71 908

589 539

De wijziging gedurende de verslagperiode 2013 van de contante waarde van de bruto verplichting en de reële waarde van de fondsbeleggingen kan als volgt worden gedetailleerd: WIJZIGING VAN DE CONTANTE WAARDE VAN DE BRUTOVERPLICHTING 2013

(In duizenden EUR)

2012

Totaal op 1 januari .....................................................................................................

1 028 119

915 466

Aan het dienstjaar toegerekende kosten ...............................................................

22 396

23 701

Rentekosten ...............................................................................................................

24 541

35 580

Bijdragen van de deelnemers ..................................................................................

1 511

1 542

Verandering demografische gegevens ...................................................................

10 087

0

Verandering financiële hypotheses .........................................................................

-35 213

134 167

Ervaringsaanpassingen ............................................................................................

-84 200

0

Pensioenkosten van verstreken diensttijd .............................................................

2 348

0

Belastingen op betaalde bijdragen . . .......................................................................

-5 923

-2 076

Betaalde vergoedingen .............................................................................................

-73 253

-82 941

Kosten vervroegde pensionering ............................................................................

4 167

2 680

Totaal op 31 december ..........................................................................................

894 580

1 028 119

WIJZIGING VAN DE REELE WAARDE VAN DE FONDSBELEGGINGEN (In duizenden EUR)

2013

2012

Totaal op 1 januari .....................................................................................................

-438 580

-429 092

Rentebaten .................................................................................................................

-11 599

-15 759

Rendement op de fondsbeleggingen (excl. rentebaten) ......................................

-12 610

-18 666

Bijdragen van de werkgever .....................................................................................

-73 609

-45 934

Bijdragen van de deelnemers ..................................................................................

-1 511

-1 542

Betaalde vergoedingen .............................................................................................

62 677

72 413

Totaal op 31 december ..........................................................................................

-475 232

-438 580

Voornaamste actuariële veronderstellingen Volgende actuariële veronderstellingen werden gebruikt bij de bepaling van de voorzieningen voor pensioenen en gelijkaardige vergoedingen: 31/12/2013

31/12/2012

Disconteringsvoet .....................................................................................................

3,05 %

2,60 %

Verwachte gemiddelde salarisstijging (zonder inflatie) ........................................

0,75 %

1,75 %

Verwachte inflatie ......................................................................................................

2,00 %

2,00 %

Verwachte stijging van de ziektekosten (inclusief inflatie) ..................................

1,00 %

1,00 %

Verwachte stijging van de tariefvoordelen

............................................................

0,25 %

0,25 %

Gemiddeld verwachte pensioenleeftijd ..................................................................

62

62

Sterftetafels ................................................................................................................

MR(-5)/FR

MR/FR

- Man ........................................................................................................................

22,5

22,5

- Vrouw .....................................................................................................................

22

22

Levensverwachting uitgedrukt in jaren van een gepensioneerde op 65 jaar: Voor een 65 jarige op datum van afsluiting

33

Indeling van de fondsbeleggingen De indeling van de fondsbeleggingen met betrekking tot pensioenregelingen in functie van de belangrijkste categorie van activa is de volgende: Categorie

Munt

Elgabel

Pensiobel

Verzekerings-

Totaal

%

%

ondernemingen

%

% Aandelen

Eurozone

17,21

20,55

3,41

14,53

Aandelen

Buiten eurozone

13,81

13,22

4,15

11,52

Staatsobligaties

Eurozone

1,20

1,15

14,71

4,28

Andere obligaties

Eurozone

39,89

38,17

59,27

44,07

Andere obligaties

Buiten eurozone

6,44

6,17

4,93

Onroerend goed Cash Andere Totaal in % Totaal (in duizenden EUR)

34

1,55

1,72

1,67

1,60

19,90

19,02

16,79

19,07

100,00

100,00

100,00

100,00

237 280

86 629

151 323

475 232

Betrekkingen met verbonden ondernemingen en met ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat Codes

Boekjaar

Vorig boekjaar

VERBONDEN ONDERNEMINGEN Financiële vaste activa ................................................................................

(280/1)

2 466 205,26

2 466 205,26

Deelnemingen ..............................................................................................

(280)

2 466 205,26

2 466 205,26

Achtergestelde vorderingen ......................................................................

9271 5 899 541,10

6 439 265,82

5 899 541,10

6 439 265,82

3 430 604,69

4 041 897,19

3 430 604,69

4 041 897,19

28 539,32

62 471,79

9,93

48,13

Andere vorderingen.....................................................................................

9281

Vorderingen op verbonden ondernemingen ..........................................

9291

Op meer dan één jaar .. ...............................................................................

9301

Op hoogstens één jaar . . .............................................................................

9311

Geldbeleggingen ...........................................................................................

9321

Aandelen ......................................................................................................

9331

Vorderingen ..................................................................................................

9341

Schulden ..........................................................................................................

9351

Op meer dan één jaar .. ...............................................................................

9361

Op hoogstens één jaar . . .............................................................................

9371

Persoonlijke en zakelijke zekerheden Door de onderneming gestelde of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden of verplichtingen van verbonden ondernemingen .........

9381

Door verbonden ondernemingen gestelde of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden of verplichtingen van de onderneming ....

9391

Andere betekenisvolle financiële verplichtingen...................................

9401

Financiële resultaten Opbrengsten uit financiële vaste activa ..................................................

9421

Opbrengsten uit vlottende activa .............................................................

9431

Andere financiële opbrengsten .................................................................

9441

Kosten van schulden ..................................................................................

9461

Andere financiële kosten ...........................................................................

9471

Realisatie van vaste activa Verwezenlijkte meerwaarden ....................................................................

9481

Verwezenlijkte minderwaarden .................................................................

9491

35

Codes

Boekjaar

Vorig boekjaar

ONDERNEMINGEN WAARMEE EEN DEELNEMINGSVERHOUDING BESTAAT Financiële vaste activa ..............................................................................

(282/3)

4 650,00

4 650,00

Deelnemingen ............................................................................................

(282)

4 650,00

4 650,00

Achtergestelde vorderingen ....................................................................

9272

Andere vorderingen ..................................................................................

9282

Vorderingen ...................................................................................................

9292

2 505 416 673,77

1 774 986 863,10

Op meer dan één jaar .. .............................................................................

9302

2 130 500 000,00

1 505 500 000,00

Op hoogstens één jaar . . ...........................................................................

9312

374 916 673,77

269 486 863,10

Schulden ........................................................................................................

9352

347 031,68

273 575,91

Op meer dan één jaar .. .............................................................................

9362

Op hoogstens één jaar . . ...........................................................................

9372

347 031,68

273 575,91

TRANSACTIES MET VERBONDEN PARTIJEN BUITEN NORMALE MARKTVOORWAARDEN Vermelding van dergelijke transacties indien zij van enige betekenis zijn, met opgave van het bedrag van deze transacties, de aard van de betrekking met de verbonden partij, alsmede andere informatie over de transacties die nodig is voor het verkrijgen van inzicht in definanciële positie van de vennootschap: Nihil

36

Boekjaar

Financiële betrekkingen

MET BESTUURDERS EN ZAAKVOERDERS, NATUURLIJKE OF RECHTSPERSONEN DIE DE ONDERNEMING RECHTSTREEKS OF ONRECHTSTREEKS CONTROLEREN ZONDER VERBONDEN ONDERNEMINGEN TE ZIJN, OF ANDERE ONDERNEMINGEN DIE DOOR DEZE PERSONEN RECHTSTREEKS OF ONRECHTSTREEKS GECONTROLEERD WORDEN

Codes Uitstaande vorderingen op deze personen ..............................................................

Boekjaar

9500

Voorwaarden betreffende de uitstaande vorderingen Waarborgen toegestaan in hun voordeel ..................................................................

9501

Voornaamste voorwaarden van de toegestane waarborgen Andere betekenisvolle verplichtingen aangegaan in hun voordeel ...................

9502

Voornaamste voorwaarden van deze verplichtingen Rechtstreekse en onrechtstreekse bezoldigingen en ten laste van de resultatenrekening toegekende pensioenen, voor zover deze vermelding niet uitsluitend of hoofdzakelijk betrekking heeft op de toestand van een enkel identificeerbaar persoon Aan bestuurders en zaakvoerders ..............................................................................

9503

Aan oud-bestuurders en oud-zaakvoerders .............................................................

9504

55 496,10

MET DE COMMISSARIS(SEN) EN DE PERSONEN MET WIE HIJ (ZIJ) VERBONDEN IS (ZIJN) Codes Bezoldiging van de commissaris(sen) .......................................................................

Boekjaar

9505

44 133,00

Andere controleopdrachten ........................................................................................

95061

87 915,00

Belastingadviesopdrachten .........................................................................................

95062

Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten ..............................................

95063

Bezoldiging voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd binnen de vennootschap door de commissaris(sen)

Bezoldiging voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd binnen de vennootschap door personen met wie de commissaris(sen)verbonden is (zijn) Andere controleopdrachten ........................................................................................

95081

Belastingadviesopdrachten .........................................................................................

95082

Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten ..............................................

95083

Vermeldingen in toepassing van het artikel 133, paragraaf 6 van het Wetboek van vennootschappen In de toepassing van artikel 133, paragraaf 6, heeft het audit comité een voorafgaandelijke gunstige beslissing gegeven tot de uitvoering van de andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten.

37

VERKLARING BETREFFENDE DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING INLICHTINGEN TE VERSTREKKEN DOOR ELKE ONDERNEMING DIE ONDERWORPEN IS AAN DE BEPALINGEN VAN HET WETBOEK VAN VENNOOTSCHAPPEN INZAKE DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING De onderneming heeft een geconsolideerde jaarrekening en een geconsolideerd jaarverslag opgesteld en openbaar gemaakt* De onderneming heeft geen geconsolideerde jaarrekening en een geconsolideerd jaarverslag opgesteld, omdat zij daarvan vrijgesteld is om de volgende reden(en)* De onderneming en haar dochterondernemingen overschrijden op geconsolideerde basis niet meer dan één van de in artikel 16 van het Wetboek van vennootschappen vermelde criteria* De onderneming is zelf dochteronderneming van een moederonderneming die een geconsolideerde jaarrekening, waarin haar jaarrekening door consolidatie opgenomen is, opstelt en openbaar maakt* In voorkomend geval, motivering dat aan alle voorwaarden tot vrijstelling, opgenomen in artikel 113, paragrafen 2 en 3 van het Wetboek van vennootschappen, is voldaan: Naam, volledig adres van de zetel en, zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft, het ondernemingsnummer van de moederonderneming die de geconsolideerde jaarrekening opstelt en openbaar maakt, op grond waarvan de vrijstelling is verleend:

INLICHTINGEN DIE MOETEN WORDEN VERSTREKT DOOR DE ONDERNEMING INDIEN ZIJ DOCHTERONDERNEMING OF GEMEENSCHAPPELIJKE DOCHTERONDERNEMING IS Naam, volledig adres van de zetel en, zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft, het ondernemings­ nummer van de moederonderneming(en) en de aanduiding of deze moederonderneming(en) een geconsolideerde jaarrekening, waarin haar jaarrekening door consolidatie opgenomen is, opstelt (opstellen) en openbaar maakt (maken)**:

Indien de moederonderneming(en) (een) onderneming(en) naar buitenlands recht is (zijn), de plaats waar de hiervoor bedoelde geconsolideerde jaarrekening verkrijgbaar is**

* Schrappen wat niet van toepassing is. ** Wordt de jaarrekening van de onderneming op verschillende niveaus geconsolideerd, dan worden deze gegevens verstrekt, enerzijds voor het grootste geheel en anderzijds voor het kleinste geheel van ondernemingen waarvan de onderneming als dochter deel uitmaakt en waarvoor een geconsolideerde jaarrekening wordt opgesteld en openbaar gemaakt.

38

Sociale balans Nummers van de paritaire comités die voor de onderneming bevoegd zijn:

Staat van de tewerkgestelde personen Werknemers waarvoor de onderneming een dimona-verklaring heeft ingediend of die zijn ingeschreven in het algemeen personeelsregister

Tijdens het boekjaar

Codes

Totaal

1. Mannen

2. Vrouwen

Gemiddeld aantal werknemers Voltijds.......................................................................................

1001

3 899,6

3 070,3

829,3

Deeltijds....................................................................................

1002

587,7

211,6

376,1

Totaal in voltijds equivalenten (VTE)....................

1003

4 352,5

3 237,7

1 114,8

Voltijds.......................................................................................

1011

5 757 251

4 546 954

1 210 297

Deeltijds....................................................................................

1012

628 336

223 947

404 389

Totaal..........................................................................................

1013

6 385 587

4 770 901

1 614 686

370 679 246,33

306 589 737,46

64 089 508,87

Aantal daadwerkelijke gepresteerde uren

Personeelskosten Voltijds.......................................................................................

1021

Deeltijds....................................................................................

1022

43 531 340,27

17 733 994,44

25 797 345,83

Totaal..........................................................................................

1023

414 210 586,60

324 323 731,90

89 886 854,70

Bedrag van de voordelen bovenop het loon

1033

Tijdens het boekjaar

Codes

P. Totaal

1P. Mannen

2P. Vrouwen

Gemiddeld aantal werknemers in VTE

1003

4 199,5

3 126,9

1 072,6

Aantal daadwerkelijk gepresterde uren

1013

6 411 331

4 799 914

1 611 417

Personeelskosten.............................................................

1023

415 445 048,17

326 913 908,04

88 531 140,13

Bedrag van de voordelen bovenop het loon

1033

39

Op de afsluitingsdatum van het boekjaar

Codes

Aantal werknemers ...........................................................................

105

2. Deeltijds

3. Totaal in voltijdse equivalenten

3 859

584

4 302,5

1. Voltijds

Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd ....................................

110

3 713

582

4 155,2

Overeenkomst voor een bepaalde tijd .........................................

111

146

2

147,3

Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk ................

112

Vervangingsovereenkomst ............................................................

113 3 203,1

Volgens het geslacht en het studieniveau Mannen .............................................................................................

120

3 042

209

Lager onderwijs ..........................................................................

1200

317

42

348,1

Secundair onderwijs ..................................................................

1201

1 493

106

1 575,8

Hoger niet-universitair onderwijs .............................................

1202

1 052

57

1 096,3

Universitair onderwijs..................................................................

1203

180

4

182,9

121

817

375

1 099,4

Vrouwen ............................................................................................ Lager onderwijs ..........................................................................

1210

6

4

8,6

Secundair onderwijs ..................................................................

1211

293

179

428,0

Hoger niet-universitair onderwijs .............................................

1212

432

177

565,3

Universitair onderwijs ................................................................

1213

86

15

97,5

Volgens de beroepscategorie Directiepersoneel ............................................................................

130

861

46

896,9

Bedienden ........................................................................................

134

2 998

538

3 405,6

Arbeiders ..........................................................................................

132

Andere ..............................................................................................

133

40

Uitzendkrachten en ter beschikking van de onderneming gestelde personen

Tijdens het boekjaar

Codes

2. Ter beschikking van de onderneming gestelde personen

1. Uitzendkrachten

Gemiddeld aantal tewerkgestelde personen ......................................

150

8,9

1,0

Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren .............................................

151

13 407

220

Kosten voor de onderneming ...............................................................

152

265 727,23

18 959,00

Tabel van het personeelsverloop tijdens het boekjaar

1. Voltijds

2. Deeltijds

3. Totaal in voltijdse equivalenten

205

181

2

182,6

INGETREDEN

Codes

Aantal werknemers waarvoor de onderneming tijdens het boekjaar een DIMONA-verklaring heeft ingediend of tijdens het boekjaar werden ingeschreven in het algemeen personeelsregister ...................................................................................... Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd ..............................................

210

84

1

84,8

Overeenkomst voor een bepaalde tijd ...................................................

211

97

1

97,8

Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk ..........................

212

Vervangingsovereenkomst ......................................................................

213

1. Voltijds

2. Deeltijds

3. Totaal in voltijdse equivalenten

305

244

15

254,0

UITGETREDEN Codes Aantal werknemers met een DIMONA-verklaring aangegeven of een in het algemeen personeelsregister opgetekende datum waarop hun overeenkomst tijdens het boekjaar een einde nam..... Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd ..............................................

310

138

13

146,3

Overeenkomst voor een bepaalde tijd ...................................................

311

106

2

107,7

Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk ..........................

312

Vervangingsovereenkomst ......................................................................

313

94

8

99,5

Volgens de reden van beëindiging van de overeenkomst Pensioen ....................................................................................................

340

Werkloosheid met bedrijfstoeslag .........................................................

341

Afdanking ..................................................................................................

342

25

1

25,5

Andere reden ............................................................................................

343

125

6

129,0

Waarvan: het aantal werknemers dat als zelfstandige ten minste op halftijdse basis diensten blijft verlenen aan de onderneming......

350

41

Inlichtingen over de opleiding voor de werknemers tijdens het boekjaar

Codes

Mannen

Codes

Vrouwen

Totaal van de formele voortgezette beroepsopleidingsinitiatieven ten laste van de werkgever Aantal betrokken werknemers ....................................................................

5801

Aantal gevolgde opleidingsuren ................................................................. Nettokosten voor de onderneming ............................................................

2 877

5811

5802

87 856

5812

25 494

5803

11 831 201,00

5813

3 417 157,00

waarvan brutokosten rechtstreeks verbonden met de opleiding .......

58031

11 489 515,00

58131

3 318 469,00

waarvan betaalde bijdragen en stortingen aan collectieve fondsen

58032

341 686,00

58132

98 688,00

waarvan ontvangen tegemoetkomingen (in mindering) .......................

58033

1 007

58133

Totaal van de minder formele en informele voortgezette beroepsopleidingsinitiatieven ten laste van de werkgever Aantal betrokken werknemers ....................................................................

5821

3 115

5831

1 153

Aantal gevolgde opleidingsuren .................................................................

5822

71 296

5832

22 661

Nettokosten voor de onderneming ............................................................

5823

4 653 038,00

5833

1 451 874,00

Totaal van de initiële beroepsopleidingsinitiatieven ten laste van de werkgever Aantal betrokken werknemers ....................................................................

5841

5851

Aantal gevolgde opleidingsuren .................................................................

5842

5852

Nettokosten voor de onderneming ............................................................

5843

5853

42

Waarderingsregels Waarderingsregels Eandis ACTIVA Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden geboekt aan aanschaffing- of kostprijs met inbegrip van alle toerekenbare kosten en verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen.

Afschrijvingen Afschrijvingen worden maandelijks ten laste van de resultatenrekening gebracht volgens de lineaire methode vanaf de maand volgend op de ingebruikname. De afschrijvingen worden berekend over de verwachte economische gebruiksduur van ieder onderdeel van het materieel vast actief. De jaarlijkse afschrijvingspercentages op basis van de initiële verwachte gebruiksduur zijn als volgt : Proeftuin EVA (Elektrische Voertuigen in Actie): 50 % Oplaadpalen voor elektrische voertuigen: 10 % (Motor)fietsen: 20 % Herstelling- en instandhoudingkosten die de toekomstige economische voordelen niet vergroten, worden in de resultatenrekening genomen.

Financiële vaste activa De deelnemingen worden geboekt tegen aanschaffingsprijs. De bijkomende kosten worden onmiddellijk ten laste van het resultaat genomen. Waardeverminderingen worden geboekt en ten laste van het resultaat genomen wanneer blijkt dat, rekeninghoudend met het eigen vermogen, de rentabiliteit en de toekomstverwachtingen van de betrokken vennootschap, er zich een duurzame waardevermindering voordoet. Terugnemingen van waardeverminderingen worden geboekt en in het resultaat opgenomen wanneer de evolutie van de betrokken vennootschap dit rechtvaardigt. Voor andere deelnemingen en vorderingen worden dezelfde regels toegepast.

Vorderingen op meer dan een jaar en op ten hoogste een jaar Deze vorderingen worden tegen hun nominale waarde geboekt. In het geval van een faillissement of concordaat wordt de vordering onmiddellijk afgeschreven en de belasting over de toegevoegde waarde teruggevorderd. Voor vorderingen welke meer dan een jaar vervallen zijn, en in behandeling van de juridische dienst, wordt een waardevermindering ten belope van 100% exclusief belasting over de toegevoegde waarde geboekt. Ook op andere vorderingen kunnen waardeverminderingen worden toegepast die aan elk afzonderlijk geval zijn aangepast.

43

Voorraden Voorraden worden gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde welke wordt bepaald aan de hand van de methode van het voortschrijdend gewogen gemiddelde. Een waardevermindering wordt toegepast op voorraadartikelen die, gezien hun verouderde staat, niet meer voor exploitatie bruikbaar zijn of waarvan de geraamde verkoopwaarde lager ligt dan de boekwaarde. Indien voorraadartikelen meer dan één jaar niet gebruikt worden, wordt een waardevermindering van 100 % toegepast. Deze afschrijvingen worden opgenomen als kost in de resultatenrekening.

Geldbeleggingen De geldbeleggingen worden gewaardeerd aan marktwaarde.

Liquide middelen Liquide middelen omvatten geld en tegoeden bij kredietinstellingen. Ze worden gewaardeerd aan nominale waarde die overeenstemt met de reële waarde.

Overlopende rekeningen De tijdens het boekjaar of vorige boekjaren gemaakte lasten die behoren tot één of meerdere latere boekjaren, worden prorata gewaardeerd tegen het bedrag dat betrekking heeft op latere boekjaren. De gedeelten van opbrengsten waarvan de inning pas plaats zal vinden tijdens één of meer komende boekjaren, worden gewaardeerd tegen het bedrag dat betrekking heeft op het lopende boekjaar.

44

PASSIVA Kapitaalsubsidies Overheidssubsidies worden opgenomen in de balans van zodra er een redelijke zekerheid bestaat dat ze zullen ontvangen worden en dat aan de voorwaarden voldaan wordt die eraan verbonden zijn. Subsidies die aan een actief zijn verbonden, worden onder Kapitaalsubsidies opgenomen en worden systematisch in de winst- en verliesrekening opgenomen tijdens de verwachte gebruiksduur van het bijhorend actief. Subsidies als compensatie voor gemaakte kosten worden systematisch in de resultatenrekening opgenomen onder de Overige bedrijfsopbrengsten in dezelfde periode waarin de kosten worden opgenomen.

Voorzieningen voor risico’s en lasten Pensioenregelingen en andere vergoedingen toegekend na uitdiensttreding De bijdragen voor toegezegde-bijdragenregelingen worden als last opgenomen op het moment dat ze verschuldigd zijn alsook eventuele tekorten ten opzichte van het minimum gegarandeerd rendement. De verplichtingen van de Groep betreffende de toegezegd-pensioenregelingen en de kosten die eruit voortvloeien, worden gewaardeerd op basis van de ‘Projected Unit Credit’-methode. Het in de balans opgenomen bedrag vertegenwoordigt het verschil van de contante waarde van de omschreven pensioenverplichtingen (Defined Benefit Obligation) en de reële waarde van de fondsbeleggingen. Herwaardering omvat actuariële winst en verlies en het rendement op fondsbeleggingen (exclusief interest) welke direct worden opgenomen in de balans en als winst of last in de periode waarin ze zich voordoen. Ze worden opgenomen in het overzicht van niet-gerealiseerde resultaten, die niet kunnen verplaatst worden naar de winst- en verliesrekening. De pensioenkosten van verstreken diensttijd worden opgenomen in de winst-en verliesrekening gedurende de periode waarin de wijziging van het pensioenplan plaatsvond. Netto rentekosten worden berekend op de netto personeelsverplichtingen door toepassing van de disconteringsvoet bij het begin van de periode. Het bedrag in de winst-en verliesrekening bestaat uit de pensioenkosten (de aan het boekjaar toegerekende pensioenkosten, pensioenkosten van verstreken diensttijd, actuariële winst of verlies op andere langetermijnpersoneelsbeloningen alsook eventuele inperkingen en afwikkelingen), de netto rentekosten en de herwaardering.

Andere langetermijnpersoneelsbeloningen Deze voordelen worden op dezelfde wijze behandeld als pensioenregelingen doch de actuariële winsten en verliezen worden onmiddellijk opgenomen in de winst-en verliesrekening. De aandeelhouders hebben hun akkoord gegeven om de werkelijke bedragen, waarvan sprake in deze rubriek, ten laste te nemen. In de overlopende rekeningen van het actief worden deze geraamde door te rekenen verplichtingen geactiveerd.

Schulden op meer dan één jaar en ten hoogste één jaar Schulden op meer dan één jaar en ten hoogste één jaar worden gewaardeerd aan nominale waarde. (Dis)agio en belangrijke kosten m.b.t. de uitgifte van leningen worden verrekend met die waarde en lineair gespreid over de levensduur van de lening. De fiscale en sociale voorzieningen worden vastgesteld door evaluatie van de meest waarschijnlijke schuld.

Overlopende rekeningen De toe te rekenen kosten worden prorata gewaardeerd tegen de bedragen die betrekking hebben op het lopende boekjaar. De over te dragen opbrengsten worden prorata gewaardeerd tegen de bedragen die betrekking hebben op komende boekjaren.

45

46

Financieel verslag geconsolideerde jaarrekening

47

Verslag van de Commissaris

48

49

Geconsolideerde balans na winstverdeling ACTIVA

Codes

VASTE ACTIVA .........................................................................................

20/28

OPRICHTINGSKOSTEN .........................................................................

(1)

Boekjaar

Vorig boekjaar

7 163 775,64

8 971 129,70

20

0,00

0,00

IMMATERIELE VASTE ACTIVA .............................................................

21

1 590 718,58

0,00

POSITIEVE CONSOLIDATIEVERSCHILLEN ......................................

9920

MATERIELE VASTE ACTIVA ..................................................................

22/27

0,00

0,00

4 344 626,58

7 769 373,99 0,00

Terreinen en gebouwen ........................................................................

22

0,00

Installaties, machines en uitrusting ....................................................

23

0,00

0,00

Meubilair en rollend materieel .............................................................

24

3 749 199,78

6 714 538,87

Leasing en soortgelijke rechten ..........................................................

25

0,00

0,00

Overige materiële vaste activa ............................................................

26

595 426,80

1 054 835,12

Activa in aanbouw en vooruitbetalingen ...........................................

27

0,00

0,00

FINANCIELE VASTE ACTIVA .................................................................

28

1 228 430,48

1 201 755,71

Vennootschappen waarop vermogensmutatie is toegepast ..........

9921

4 650,00

4 650,00

Deelnemingen ...................................................................................

99211

4 650,00

4 650,00

Vorderingen .......................................................................................

99212

0,00

0,00

Andere ondernemingen .......................................................................

284/8

1 223 780,48

1 197 105,71

Deelnemingen, aandelen en deelbewijzen ...................................

284

987 698,92

987 698,92

Vorderingen .......................................................................................

285/8

236 081,56

209 406,79

VLOTTENDE ACTIVA ..............................................................................

29/58

2 999 076 125,43

2 432 249 531,24

VORDERINGEN OP MEER DAN EEN JAAR ......................................

29

2 130 544 000,00

1 505 544 000,00

Handelsvorderingen .............................................................................

290

0,00

0,00

Overige vorderingen .............................................................................

291

2 130 544 000,00

1 505 544 000,00

Actieve belastingslatenties ..................................................................

292

0,00

0,00

VOORRADEN EN BESTELLINGEN IN UITVOERING .......................

3

32 008 348,86

38 293 668,99

Voorraden(2) ............................................................................................

30/36

32 008 348,86

38 293 668,99

Grond- en hulpstoffen .....................................................................

30/31

32 008 348,86

38 293 668,99

Goederen in bewerking ...................................................................

32

0,00

0,00

Gereed product ................................................................................

33

0,00

0,00

Handelsgoederen .............................................................................

34

0,00

0,00

Onroerende goederen bestemd voor verkoop ............................

35

0,00

0,00

Vooruitbetalingen ..............................................................................

36

0,00

0,00

Bestellingen in uitvoering .....................................................................

37

0,00

0,00

385 103 127,13

279 430 344,94

VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR ..............................

40/41

Handelsvorderingen .............................................................................

40

17 114 515,20

27 335 023,54

Overige vorderingen .............................................................................

41

367 988 611,93

252 095 321,40

7 857 098,80

8 003 831,85

GELDBELEGGINGEN ..............................................................................

50/53

Eigen aandelen ......................................................................................

50

0,00

0,00

Overige beleggingen ............................................................................

51/53

7 857 098,80

8 003 381,85

LIQUIDE MIDDELEN ...............................................................................

54/58

1 614 460,83

1 952 795,59

OVERLOPENDE REKENINGEN ............................................................

490/1

441 949 089,81

599 024 889,87

TOTAAL DER ACTIVA .............................................................................

20/58

3 006 239 901,07

2 441 220 660,94

(1)

Artikel 124 van het koninklijk besluit van 30 januari 2001 tot uitvoering van het Wetboek van vennootschappen.

(2)

De voorraadposten kunnen worden samengevoegd (artikel 158, § 1, tweede lid van voormeld koninklijk besluit).

50

PASSIVA

Codes

EIGEN VERMOGEN ................................................................................

10/15

KAPITAAL .................................................................................................

Boekjaar

Vorig boekjaar

262 213,07

629 848,12

10

18 550,00

18 550,00

Geplaatst kapitaal ................................................................................

100

18 550,00

18 550,00

Niet-opgevraagd kapitaal ...................................................................

101

0,00

0,00

UITGIFTEPREMIES ................................................................................

11

0,00

0,00

HERWAARDERINGSMEERWAARDEN ..............................................

12

0,00

0,00

GECONSOLIDEERDE RESERVES ............................................... (+)(-)

9910

1 855,00

1 855,00

NEGATIEVE CONSOLIDATIEVERSCHILLEN ....................................

9911

0,00

0,00

TOEREKENING POSITIEVE CONSOLIDATIEVERSCHILLEN........

99201

0,00

0,00

OMREKENINGSVERSCHILLEN ................................................... (+)(-)

9912

KAPITAALSUBSIDIES.............................................................................

15

0,00

0,00

241 808,07

609 443,12

1 078 933,82

1 078 933,82

BELANGEN VAN DERDEN Belangen van derden ...............................................................................

9913

VOORZIENINGEN, UITGESTELDE BELASTINGEN EN BELASTINGLATENTIES ..................................................................

16

419 348 000,00

584 767 587,19

VOORZIENINGEN VOOR RISICO’S EN KOSTEN ............................

160/5

419 348 000,00

584 767 587,19

Pensioenen en soortgelijke verplichtingen ......................................

160

419 348 000,00

584 767 587,19

Belastingen ...........................................................................................

161

0,00

0,00

Grote herstellings- en onderhoudswerken ......................................

162

0,00

0,00

Overige risico’s en kosten ..................................................................

163/5

0,00

0,00

UITGESTELDE BELASTINGEN EN BELASTINGLATENTIES ........

168

0,00

0,00

SCHULDEN ..............................................................................................

17/49

2 585 550 754,18

1 854 744 291,81

SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR ............................................

17

2 115 450 839,75

1 495 596 029,61

170/4

2 115 450 839,75

1 495 596 029,61

Financiële schulden ............................................................................. Achtergestelde leningen .................................................................

170

0,00

0,00

Niet-achtergestelde obligatieleningen .........................................

171

2 115 450 839,75

1 495 596 029,61

Leasingschulden en soortgelijke schulden .................................

172

0,00

0,00

Kredietinstellingen ...........................................................................

173

0,00

0,00

Overige leningen ..............................................................................

174

0,00

0,00

Handelsschulden .................................................................................

175

0,00

0,00

Leveranciers .....................................................................................

1750

0,00

0,00

Te betalen wissels ...........................................................................

1751

0,00

0,00

Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen .................................

176

0,00

0,00

Overige schulden .................................................................................

178/9

0,00

0,00

SCHULDEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR .....................................

42/48

436 335 450,54

340 255 887,30

Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen ......

42

0,00

0,00

Financiële schulden .............................................................................

43

226 317 164,08

111 907 942,09

Kredietinstellingen ...........................................................................

430/8

226 317 164,08

111 907 942,09

Overige leningen ..............................................................................

439

0,00

0,00

44

135 975 430,21

148 208 865,19

Leveranciers .....................................................................................

440/4

135 975 430,21

148 208 865,19

Te betalen wissels ...........................................................................

0,00

Handelsschulden .................................................................................

441

0,00

Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen .................................

46

0,00

0,00

Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en sociale lasten .....

45

70 599 862,83

75 584 562,12

Belastingen .......................................................................................

450/3

4 518 179,84

2 367 054,61

Bezoldigingen en sociale lasten ....................................................

454/9

66 081 682,99

73 217 507,51

Overige schulden .................................................................................

47/48

3 442 993,42

4 554 517,90

OVERLOPENDE REKENINGEN ...........................................................

492/3

33 764 463,89

18 892 374,90

TOTAAL DER PASSIVA ..........................................................................

10/49

3 006 239 901,07

2 441 220 660,94

51

Commentaar bij de activa IMMATERIELE VASTE ACTIVA

Deze rubriek bevat de boekwaarde van de softwarelicenties en de bijkomende kosten met betrekking tot het configureren van de eigen IT-infrastructuur. De evolutie wordt verder gedetailleerd in de Toelichting.

MATERIELE VASTE ACTIVA

Deze rubriek bevat de boekwaarde van de investeringen. De evolutie per categorie wordt gedetailleerd in de Toelichting.

FINANCIELE VASTE ACTIVA

Vennootschappen waarop vermogensmutatie is toegepast: betreft 93/93 aandelen Atrias (4 650,00/4 650,00). Andere ondernemingen: betreft vnl. participaties in de bedrijvencentra op het grondgebied van Gaselwest, Imewo en Iveka (968 398,92/968 398,92), in KIC-InnoEnergy (10 000,00/10 000,00), in Synductis (9 300,00/9 300,00) en diverse betaalde borgtochten (263 081,56/209 406,79).

VORDERINGEN OP MEER DAN EEN JAAR

Overige vorderingen: vnl. doorlening aan de distributienetbeheerders van obligatie- en andere leningen.

VOORRADEN EN BESTELLINGEN IN UITVOERING

Voorraden: betreft voornamelijk materialen bestemd voor investeringen elektriciteit en gas voor rekening van de distributienetbeheerders.

VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR

Handelsvorderingen: betreft hoofdzakelijk factureringen (5 004 766,86/2 244 954,24) en nog op te maken facturen (9 238 023,43/22 584 011,74) vnl. aan de distributienetbeheerders. Deze rubriek bevat verder leveranciers met debetsaldo (1 286 160,91/1 074 837,07), te ontvangen creditnota’s leveranciers (1 581 713,89/1 428 604,55) en dubieuze vorderingen na aftrek van de geboekte waardeverminderingen (3 850,11/2 615,94). Overige vorderingen: deze rubriek bevat terug te vorderen btw (2 560 617,93/1 532 861,16), terug te vorderen belastingen (0,00/3 010 380,26), de rekening-courant met de distributienetbeheerders m.b.t. de cashpool (363 002 078,51/246 157 763,38), kortetermijnleningen aan Atrias (485 974,00/208 690,00) en te innen subsidies (346 808,22/486 238,81) en diverse bij derden terug te vorderen bedragen (1 593 133,27/699 387,79).

GELDBELEGGINGEN

Betreft fund option plans (4 475 098,80/3 331 831,85) en een korte termijn belegging (3 382 000,00/4 672 000,00).

LIQUIDE MIDDELEN

Betreft de saldi op de bankrekeningen evenals de R/C Sociaal Fonds.

OVERLOPENDE REKENINGEN

Over te dragen kosten: betreft vnl. een betaald voorschot aan het Fonds voor Aanvullende Vergoedingen (287 373,30/340 741,12), verzekeringen (1 538,86/1 538,86), Ethias Fonds (420 397,83/420 397,83), debetsaldi te ontvangen facturen (4 652 706,51/2 606 255,97), onkostennota’s kaders (74 254,60/106 385,34). Verkregen opbrengsten: betreft voornamelijk nog aan de distributienetbeheerders door te rekenen bedragen m.b.t. verplichtingen aan het personeel inzake pensioenen, voorzorgsstelsels enz. (419 348 000,00/584 767 587,19) te ontvangen intresten m.b.t. de kortetermijnleningen aan Atrias (728,96/300,40) en te ontvangen intresten van de distributienetbeheerders m.b.t. de doorlening van de obligatieleningen (16 519 211,69/10 249 557,55).

52

Commentaar bij de passiva KAPITAAL

Geplaatst kapitaal: het kapitaal is vertegenwoordigd door 348 431 aandelen op naam van de distributienetbeheerders.

GECONSOLIDEERDE RESERVES

Wettelijke reserve: bedraagt 10 % van het kapitaal.

KAPITAALSUBSIDIES

Subsidies i.v.m. investeringen ‘Proeftuin EVA’.

BELANGEN VAN DERDEN

Aandeel van de minderheidsaandeelhouders, vnl. T.M.V.W, Synductis en ORES.

VOORZIENINGEN VOOR RISICO’S EN KOSTEN

Pensioenen en soortgelijke verplichtingen: betreft verplichtingen aan het personeel inzake pensioenen, voorzorgsstelsels enz.

SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR

Financiële schulden: obligatie- en andere leningen na aftrek van het (dis)agio en belangrijke uitgiftekosten welke over de resterende looptijd van de leningen ten laste worden genomen.

SCHULDEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR

Financiële schulden: vast voorschot (100 000 000,00/50 000 000,00) en zichtrekening (126 317 164,08/61 907 942,09). Handelsschulden: betreft voornamelijk openstaande schulden van facturen (81 278 325,53/ 109 816 913,87) evenals nog te ontvangen facturen en creditnota’s (53 017 901,11/36 833 558,04). Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten: Belastingen: betreft provisie vennootschapsbelasting (1 939 828,81/79 350,30), te betalen btw (270 779,99/171 424,71), bedrijfsvoorheffing (2 234 619,97/2 094 414,26), te storten roerende voorheffing m.b.t. cashpoolintresten (72 951,07/21 865,34). Bezoldigingen en sociale lasten: betreft voorzieningen voor vakantiegeld (40 717 671,54/ 39 806 052,93), te betalen RSZ (10 393 168,65/12 792 883,18), bezoldigingen (1 578 999,57/ 1 471 918,83) en andere sociale schulden (13 391 843,23/19 146 652,57). Overige schulden: betreft voornamelijk de R/C Sociaal Fonds (1 543 997,06/1 904 663,57), lening op korte termijn (1 470 000,00/2 100 000,00) en toe te wijzen ontvangsten aan de distributienetbeheerders (236 283,35/372 143,62).

OVERLOPENDE REKENINGEN

Toe te rekenen kosten Diensten en diverse goederen: (16 321 597,90/7 762 485,37) vnl. m.b.t. ITS. Financiële kosten: intresten en uitgiftekosten m.b.t. obligatieleningen (17 054 842,45/10 792 808,35) en korte termijn kredieten (346 895,82/91 238,12). Over te dragen opbrengsten: subsidies proeftuin EVA en Ecogrid (41 108,99/245 843,06).

53

Geconsolideerde resultatenrekening (uitsplitsing van de bedrijfsresultaten naar hun aard)

Codes BEDRIJFSOPBRENGSTEN .........................................................................

Boekjaar

Vorig boekjaar

70/74

1 298 838 086,26

1 317 447 361,76

Omzet ...........................................................................................................

70

1 283 549 889,84

1 303 625 307,59

Toename (afname) in de voorraad goederen in bewerking en gereed product en in de bestellingen in uitvoering ..................................... (+)(-)

71

0,00

0,00

Geproduceerde vaste activa .....................................................................

72

0,00

0,00

Andere bedrijfsopbrengsten ......................................................................

74

15 288 196,42

13 822 054,17

BEDRIJFSKOSTEN .......................................................................................

60/64

1 294 918 051,52

1 317 651 594,92

60

134 650 963,00

144 296 803,46

Aankopen ................................................................................................

600/8

128 516 863,30

150 353 937,80

Afname (toename) van de voorraad ............................................ (+)(-)

609

Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen ...............................................

6 134 099,70

-6 057 134,34

Diensten en diverse goederen ..................................................................

61

705 427 595,77

712 453 348,83

Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen ........................................

62

449 716 023,58

455 798 797,07

Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa .....................................................

630

4 510 981,61

5 027 643,05

Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen - Toevoegingen (terugnemingen) .................. (+)(-)

631/4

157 107,15

-83 448,63

Voorzieningen voor risico’s en kosten - toevoegingen (terugnemingen) ................................................................................................................(+)(-)

653/7

-6 587,19

-11 513,97

Andere bedrijfskosten ................................................................................

640/8

461 967,60

169 965,11

Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten ................ (-)

649

0,00

0,00

Afschrijvingen op positieve consolidatieverschillen ..............................

9960

0,00

0,00

BEDRIJFSWINST (BEDRIJFSVERLIES) ............................................ (+)(-)

9901

3 920 034,74

-204 233,16

FINANCIËLE OPBRENGSTEN ....................................................................

75

64 582 510,73

42 369 934,74

Opbrengsten uit financiële vaste activa ..................................................

750

0,00

435 093,24

Opbrengsten uit vlottende activa .............................................................

751

63 405 997,71

40 604 176,60

Andere financiële opbrengsten .................................................................

752/9

1 176 513,02

1 330 664,90

FINANCIËLE KOSTEN ..................................................................................

65

66 469 121,93

41 504 404,91

Kosten van schulden ..................................................................................

650

66 449 623,53

41 478 769,62

Afschrijvingen op positieve consolidatieverschillen ..............................

9961

0,00

0,00

Waardeverminderingen op vlottende activa andere dan voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsgoederen Toevoegingen (terugnemingen) ......................................................... (+)(-)

651

0,00

0,00

Andere financiële kosten ...........................................................................

652/9

19 498,40

25 635,29

2 033 423,54

661 296,67

WINST (VERLIES) UIT DE GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING, VOOR BELASTING ................................................................................ (+)(-)

54

9902

Codes UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN ............................................................

76

Boekjaar

Vorig boekjaar

165 413 000,00

86 613 000,00

Terugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa ........................................................

760

0,00

0,00

Terugneming van afschrijvingen op consolidatieverschillen ...................

9970

0,00

0,00

Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa ....

761

0,00

0,00

Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten....

762

165 413 000,00

0,00

Meerwaarden bij realisatie van vaste activa ..............................................

763

0,00

0,00

Andere uitzonderlijke opbrengsten .............................................................

764/9

0,00

86 613 000,00

165 413 000,00

86 613 000,00

UITZONDERLIJKE KOSTEN ..........................................................................

66

Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa .................

660

0,00

0,00

Uitzonderlijke afschrijvingen op positieve consolidatieverschillen ........

9962

0,00

0,00

Waardeverminderingen op financiële vaste activa ...................................

661

0,00

0,00

Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten Toevoegingen (terugnemingen) ............................................................ (+)(-)

662

0,00

86 613 000,00

Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa .....................................

663

Andere uitzonderlijke kosten ........................................................................

664/8

Als herstructureringskosten geactiveerde uitzonderlijke kosten ........ (-)

669

0,00

0,00

165 413 000,00

0,00

0,00

0,00

2 033 423,54

661 296,67

WINST (VERLIES) VAN HET BOEKJAAR VOOR BELASTING ................

9903

ONTTREKKING AAN DE UITGESTELDE BELASTINGEN EN BELASTINGLATENTIES ..................................................................................

780

0,00

0,00

OVERBOEKING NAAR DE UITGESTELDE BELASTINGEN EN DE BELASTINGLATENTIES ............................................................................

680

0,00

0,00

BELASTINGEN OP HET RESULTAAT ................................................... (+)(-)

67/77

2 033 423,54

661 296,67

Belastingen .....................................................................................................

670/3

2 033 423,54

664 315,24

Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen vóór belastingen .............................................................................................

77

129,29

3 018,57

WINST (VERLIES) VAN HET BOEKJAAR ....................................................

9904

0,00

0,00

AANDEEL IN HET RESULTAAT VAN DE VENNOOTSCHAPPEN WAAROP VERMOGENSMUTATIE IS TOEGEPAST ...................................

9975

0,00

0,00

Winstresultaten ..............................................................................................

99751

0,00

0,00

Verliesresultaten .............................................................................................

99651

0,00

0,00

9976

0,00

0,00

AANDEEL VAN DERDEN ......................................................................... (+)(-)

99761

0,00

0,00

AANDEEL VAN DE GROEP ..................................................................... (+)(-)

99762

0,00

0,00

GECONSOLIDEERDE WINST (VERLIES) ............................................ (+)(-) WAARVAN:

55

Commentaar bij de resultatenrekening BEDRIJFSOPBRENGSTEN

Omzet: betreft vnl. beheersfacturen aangerekend aan de distributienetbeheerders (1 269 082 980,06/ 1 289 301 205,78), facturen aan derden (14 451 750,49/14 315 292,19), aan de distributienetbeheerders nog door te rekenen verplichtingen aan het personeel (-6 587,19/-11 513,97) en transitvergoedingen (21 746,48/20 323,59). Andere bedrijfsopbrengsten: diverse recuperaties bij derden en personeelsleden, exploitatiesubsidies, evenals niet door te storten bedrijfsvoorheffing in het kader van onderzoek en ontwikkeling en van de crisismaatregelen.

BEDRIJFSKOSTEN

Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen: betreft aankopen voor magazijn en wijziging in de voorraad. Diensten en diverse goederen: de belangrijkste posten zijn werken voor vaste activa, onderhoud en herstellingen (325 538 950,75/340 066 430,59) evenals diverse aankopen (84 932 665,92/109 682 568,87) voornamelijk voor rekening van de distributienetbeheerders. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen: omvat de bezoldigingen, werkgeversbijdragen, bovenwettelijke verzekeringen, andere personeelskosten en pensioenen. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa : de evolutie per rubriek wordt gedetailleerd in de Toelichting. Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen: betreft toevoegingen en terugnemingen m.b.t. voorraden en handelsvorderingen. Voorzieningen voor risico’s en kosten: provisies voor verplichtingen aan het personeel. Andere bedrijfskosten: vnl. diverse belastingen en heffingen.

FINANCIËLE OPBRENGSTEN

Opbrengsten uit financiële vaste activa: meerwaarde bij overname/dividenden Bedrijvencentrum Rupelstreek (0,00/435 093,24). Opbrengsten uit vlottende activa: voornamelijk intresten i.v.m. cashpool (461 085,80/996 479,33), intresten m.b.t. kortetermijnleningen aan Atrias (2 405,29/2 555,62) en IKA (0,00/60 210,34), intresten m.b.t. de doorlening aan de distributienetbeheerders van de obligatieleningen (62 846 904,14/39 467 863,57) en bankintresten (95 602,48/77 067,74). Andere financiële opbrengsten: vnl. kortingen van leveranciers voor snelle betaling (788 885,44/ 1 125 613,86) en kapitaalsubsidies (367 635,05/163 118,88).

FINANCIËLE KOSTEN

Kosten van schulden: vnl. intresten m.b.t. korte termijn kredieten bij de banken (1 521 942,48/1 370 286,79) en intresten m.b.t. obligatieleningen inclusief ten laste name deel (dis)agio en uitgiftekosten (64 609 537,34/39 978 248,61). Andere financiële kosten: vnl. bankkosten.

UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN

Andere uitzonderlijke opbrengsten: aan de distributienetbeheerders nog door te rekenen verplichtingen aan het personeel inzake pensioenen, voorzorgsstelsels enz.

UITZONDERLIJKE KOSTEN

Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten: provisies voor verplichtingen aan het personeel inzake pensioenen, voorzorgsstelsels enz.

BELASTINGEN OP HET RESULTAAT

Belastingen, vnl. m.b.t. verworpen uitgaven 2013 en correcties belastingen vorige boekjaren.

56

Toelichting LIJST VAN DE GECONSOLIDEERDE DOCHTERONDERNEMINGEN EN VAN DE VENNOOTSCHAPPEN WAAROP DE VERMOGENSMUTATIEMETHODE WORDT TOEGEPAST

NAAM, volledig adres van de ZETEL en, zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft, het ONDERNEMINGSNUMMER INDEXIS cvba

Toegepaste methode (I/E/V1/V2/V3/ V4) (1)(2)

Gehouden deel van het kapitaal (3) (in %)

Wijziging in het % van het gehouden kapitaal (t.o.v. het vorig boekjaar) (4)

I

70,00

0,00

I

64,03

0,00

V1

25,00

0,00

Ravensteingalerij 4, bus 2 1000 Brussel 1 België 0477.884.257 De Stroomlijn cvba Brusselsesteenweg 199 9090 Melle België 0886.337.894 ATRIAS cvba Ravensteingalerij 4, bus 2 1000 Brussel 1 België 0836.258.873

(1) I Integrale consolidatie E Evenredige consolidatie met opgave, in de eerste kolom, van de gegevens waaruit het gezamenlijke bestuur blijkt V1 Vermogensmutatiemethode toegepast op een geassocieerde vennootschap (artikel 134, eerste lid, 3° van het koninklijk besluit van 30 januari 2001 tot uitvoering van het Wetboek van vennootschappen) V2 Vermogensmutatiemethode toegepast op een dochteronderneming waarover de consoliderende vennootschap een controle in feite bezit indien de consolidatie zou indruisen tegen het beginsel van het getrouwe beeld (artikel 108 jo. 110 van voormeld koninklijk besluit) V3 Vermogensmutatiemethode toegepast op een dochteronderneming in vereffening of die heeft besloten haar bedrijf stop te zetten of waardoor er niet meer kan van worden uitgegaan dat zij haar bedrijf zal voortzetten (artikel 109 jo. 110 van voormeld koninklijk besluit) V4 Vermogensmutatiemethode toegepast op een gemeenschappelijke dochteronderneming waarvan het bedrijf niet nauw geïntegreerd is in het bedrijf van de vennootschap die over de gezamenlijke controle beschikt (artikel 134, tweede lid van voormeld koninklijk besluit) (2) Indien een wijziging in het percentage van het gehouden deel van het kapitaal een wijziging met zich meebrengt van de toegepaste methode, wordt de aanduiding van de nieuwe methode gevolgd door een sterretje. (3) Deel van het kapitaal van deze ondernemingen dat wordt gehouden door de in de consolidatie opgenomen ondernemingen en door de personen die in eigen naam optreden maar voor rekening van deze ondernemingen. (4) Indien de samenstelling van het geconsolideerde geheel in de loop van het boekjaar een aanmerkelijke wijziging heeft ondergaan door wijzigingen in dit percentage, worden bijkomende inlichtingen verstrekt in de sectie CONSO 4.5. (artikel 112 van voormeld koninklijk besluit).

57

Consolidatiecriteria en wijzigingen in de consolidatiekring Aanduiding van de criteria die worden gehanteerd voor de toepassing van de integrale consolidatie, de evenredige consolidatie en de vermogensmutatiemethode en van de gevallen, met motivering ervan, waarin van deze criteria wordt afgeweken (in toepassing van artikel 165, I. van het koninklijk besluit van 30 januari 2001 tot uitvoering van het Wetboek van vennootschappen). Criterium gehanteerd voor toepassing van de integrale consolidatie: aandeel in het kapitaal van de dochtermaatschappijen. Inlichtingen die een zinvolle vergelijking mogelijk maken met de geconsolideerde jaarrekening over het vorig boekjaar, indien de samenstelling van het geconsolideerde geheel in de loop van het boekjaar een aanmerkelijke wijziging heeft ondergaan (in toepassing van artikel 112 van voormeld koninklijk besluit).

58

Waarderingsregels Waarderingsregels en methodes voor de berekening van de fiscale latenties Opgave van de gehanteerde criteria voor de waardering van de verschillende posten van de geconsolideerde jaarrekening inzonderheid:

voor de vorming en aanpassing van afschrijvingen, waardeverminderingen en voorzieningen voor risico’s en kosten, alsmede voor de herwaarderingen (in toepassing van artikel 165, VI.a van het Koninklijk Besluit van 30 januari 2001 tot uitvoering van het Wetboek van vennootschappen). voor de omrekeningsgrondslagen van de bedragen die in een andere munt zijn, of oorspronkelijk waren uitgedrukt dan de munt waarin de geconsolideerde jaarrekening is opgesteld en van de boekhoudstaten van dochterondernemingen en van geassocieerde vennootschappen naar buitenlands recht (in toepassing van artikel 165, VI.b. van voormeld Koninklijk Besluit).

Waarderingsregels Eandis ACTIVA Immateriele vaste activa Deze rubriek bevat de geactiveerde bedragen in verband met de aankoop van softwarelicenties en de bijkomende kosten met betrekking tot het configureren van de eigen IT-infrastructuur. Dit is aan kostprijs gewaardeerd en wordt afgeschreven over een periode van 5 jaar volgens de lineaire methode.

Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden geboekt aan aanschaffings- of kostprijs met inbegrip van alle toerekenbare kosten en verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen. Afschrijvingen worden maandelijks ten laste van de resultatenrekening gebracht volgens de lineaire methode vanaf de maand volgend op de ingebruikname. De afschrijvingen worden berekend over de verwachte economische gebruiksduur van ieder onderdeel van het materieel vast actief. De jaarlijkse afschrijvingspercentages op basis van de initiële verwachte gebruiksduur zijn als volgt: - Computerapparatuur, hardware: 20,00 % - 34,00 % - Meubilair: 10,00 % - 20,00 % - Proeftuin EVA ( Elektrische Voertuigen in Actie ): 50 % - Oplaadpalen voor elektrische voertuigen: 10 % - (Motor)fietsen: 20 % Herstelling- en instandhoudingkosten die de toekomstige economische voordelen niet vergroten, worden in de resultatenrekening genomen.

59

Financiële vaste activa De deelnemingen worden geboekt tegen aanschaffingsprijs. De bijkomende kosten worden onmiddellijk ten laste van het resultaat genomen. Waardeverminderingen worden geboekt en ten laste van het resultaat genomen wanneer blijkt dat, rekeninghoudend met het eigen vermogen, de rentabiliteit en de toekomstverwachtingen van de betrokken vennootschap, er zich een duurzame waardevermindering voordoet. Terugnemingen van waardeverminderingen worden geboekt en in het resultaat opgenomen wanneer de evolutie van de betrokken vennootschap dit rechtvaardigt. Voor andere deelnemingen en vorderingen worden dezelfde regels toegepast.

Vorderingen op meer dan een jaar en op ten hoogste een jaar Deze vorderingen worden tegen hun nominale waarde geboekt. In het geval van een faillissement of concordaat wordt de vordering onmiddellijk afgeschreven en de belasting over de toegevoegde waarde teruggevorderd. Voor vorderingen welke meer dan een jaar vervallen zijn, en in behandeling van de juridische dienst, wordt een waardevermindering ten belope van 100 % exclusief belasting over de toegevoegde waarde geboekt. Ook op andere vorderingen kunnen waardeverminderingen worden toegepast die aan elk afzonderlijk geval zijn aangepast.

Voorraden Voorraden worden gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde welke wordt bepaald aan de hand van de methode van het voortschrijdend gewogen gemiddelde. Een waardevermindering wordt toegepast op voorraadartikelen die, gezien hun verouderde staat, niet meer voor exploitatie bruikbaar zijn of waarvan de geraamde verkoopwaarde lager ligt dan de boekwaarde. Indien voorraadartikelen meer dan één jaar niet gebruikt worden, wordt een waardevermindering van 100 % toegepast. Deze afschrijvingen worden opgenomen als kost in de resultatenrekening.

Geldbeleggingen De geldbeleggingen worden gewaardeerd aan marktwaarde.

Liquide middelen Liquide middelen omvatten geld en tegoeden bij kredietinstellingen. Ze worden gewaardeerd aan nominale waarde die overeenstemt met de reële waarde.

Overlopende rekeningen De tijdens het boekjaar of vorige boekjaren gemaakte lasten die behoren tot één of meerdere latere boekjaren, worden prorata gewaardeerd tegen het bedrag dat betrekking heeft op latere boekjaren. De gedeelten van opbrengsten waarvan de inning pas plaats zal vinden tijdens één of meer komende boekjaren, worden gewaardeerd tegen het bedrag dat betrekking heeft op het lopende boekjaar.

60

PASSIVA Kapitaalsubsidies Overheidssubsidies worden opgenomen in de balans van zodra een redelijke zekerheid bestaat dat ze zullen worden ontvangen en dat aan de voorwaarden wordt voldaan die er aan verbonden zijn. Subsidies die aan een actief zijn verbonden, worden onder Kapitaalsubsidie opgenomen en worden systematisch in de winst- en verliesrekening opgenomen tijdens de verwachte gebruiksduur van het bijhorend actief. Subsidies als compensatie voor gemaakte kosten worden systematisch in de resultatenrekening opgenomen onder de Overige bedrijfsopbrengsten in dezelfde periode waarin de kosten worden opgenomen

Voorzieningen voor risico’s en lasten Pensioenregelingen en andere vergoedingen toegekend na uitdiensttreding De bijdragen voor toegezegde-bijdragenregelingen worden als last opgenomen op het moment dat ze verschuldigd zijn alsook eventuele tekorten ten opzichte van het minimum gegarandeerd rendement. De verplichtingen van de Groep betreffende de toegezegd-pensioenregelingen en de kosten die eruit voortvloeien, worden gewaardeerd op basis van de ‘Projected Unit Credit’-methode. Het in de balans opgenomen bedrag vertegenwoordigt het verschil van de contante waarde van de omschreven pensioenverplichtingen (Defined Benefit Obligation) en de reële waarde van fondsbeleggingen. Herwaardering omvat actuariële winst en verlies en het rendement op fondsbeleggingen (exclusief interest) welke direct worden opgenomen in de balans en als winst of last in de periode waarin ze zich voordoen. Ze worden opgenomen in het overzicht van niet-gerealiseerde resultaten, die niet kunnen worden verplaatst naar de winst- en verliesrekening. De pensioenkosten van verstreken diensttijd worden opgenomen in de winst- en verliesrekening gedurende de periode waarin de wijziging van het pensioenplan plaatsvond. Netto rentekosten worden berekend op de netto personeelsverplichtingen door toepassing van de disconteringsvoet bij het begin van de periode. Het bedrag in de winst- en verliesrekening bestaat uit de pensioenkosten (de aan het boekjaar toegerekende pensioenkosten, pensioenkosten van verstreken diensttijd, actuariële winst of verlies op andere langetermijnpersoneelsbeloningen alsook eventuele inperkingen en afwikkelingen), de netto rentekosten en de herwaardering. Andere langetermijnpersoneelsbeloningen Deze voordelen worden op dezelfde wijze behandeld als pensioenregelingen doch de actuariële winsten en verliezen worden onmiddelijk opgenomen in de winst- en verliesrekening. De aandeelhouders hebben hun akkoord gegeven om de werkelijke bedragen, waarvan sprake in deze rubriek, ten laste te nemen. In de overlopende rekeningen van het actief worden deze geraamde door te rekenen verplichtingen geactiveerd.

Schulden op meer dan één jaar en ten hoogste één jaar Schulden op meer dan één jaar en ten hoogste één jaar worden gewaardeerd aan nominale waarde. (Dis)agio en belangrijke kosten m.b.t. de uitgifte van leningen worden verrekend met die waarde en lineair gespreid over de levensduur van de lening. De fiscale en sociale voorzieningen worden vastgesteld door evaluatie van de meest waarschijnlijke schuld.

Overlopende rekeningen De toe te rekenen kosten worden prorata gewaardeerd tegen de bedragen die betrekking hebben op het lopende boekjaar. De over te dragen opbrengsten worden prorata gewaardeerd tegen de bedragen die betrekking hebben op komende boekjaren.

61

Staat van de materiële vaste activa

CONCESSIES, OCTROOIEN, LICENTIES, KNOWHOW, MERKEN EN SOORTGELIJKE RECHTEN Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar...........................................

Codes

Boekjaar

8052P

xxxxxxxxxxxxxxx

Vorig boekjaar

150 777,00

Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa ..............

8022

Overdrachten en buitengebruikstellingen .........................................................

8032

Overboekingen van een post naar een andere ....................................... (+)/(-)

8042

Omrekeningsverschillen .............................................................................. (+)/(-)

99812

Andere wijzigingen ....................................................................................... (+)/(-)

99822

Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ..........................................

8052

Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar .....

8122P

844 293,67 2 929 085,88

3 924 156,55 xxxxxxxxxxxxxxx

Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt ..................................................................................................................

8072

Teruggenomen .......................................................................................................

8082

Verworven van derden .........................................................................................

8092

Afgeboekt ...............................................................................................................

8102

Overboekingen van een post naar een andere ....................................... (+)/(-)

8112

Omrekeningsverschillen .............................................................................. (+)/(-)

99832

Andere wijzigingen ....................................................................................... (+)/(-)

99842

624 722,82

1 557 938,15

Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar .....

8122

2 333 437,97

NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ...........................

211

1 590 718,58

62

150 777,00

MEUBILAIR EN ROLLEND MATERIEEL Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar...........................................

Codes

Boekjaar

8193P

xxxxxxxxxxxxxxx

Vorig boekjaar

69 662 257,95

Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa ..............

8163

1 563 275,24

Overdrachten en buitengebruikstellingen .........................................................

8173

3 379 874,26

Overboekingen van een post naar een andere ....................................... (+)/(-)

8183

Omrekeningsverschillen .............................................................................. (+)/(-)

99853

Andere wijzigingen ....................................................................................... (+)/(-)

99863

Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ..........................................

8193

Meerwaarden per einde van het boekjaar..........................................................

8253P

67 845 658,93 xxxxxxxxxxxxxxx

Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt ..................................................................................................................

8213

Verworven van derden .........................................................................................

8223

Afgeboekt ...............................................................................................................

8233

Overboekingen van een post naar een andere ....................................... (+)/(-)

8243

Omrekeningsverschillen .............................................................................. (+)/(-)

99873

Andere wijzigingen ....................................................................................... (+)/(-)

99883

Meerwaarden per einde van het boekjaar

8253

Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar .....

8323P

xxxxxxxxxxxxxxx

62 947 719,08

Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt ..................................................................................................................

8273

Teruggenomen .......................................................................................................

8283

Verworven van derden .........................................................................................

8293

Afgeboekt ...............................................................................................................

8303

Overboekingen van een post naar een andere ....................................... (+)/(-)

8313

Omrekeningsverschillen .............................................................................. (+)/(-)

99893

Andere wijzigingen ....................................................................................... (+)/(-)

99903

3 128 124,34

1 979 384,27

Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar .....

8323

64 096 459,15

NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ...........................

(24)

3 749 199,78

63

OVERIGE MATERIELE VASTE ACTIVA Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar...........................................

Codes

8195P

Boekjaar

xxxxxxxxxxxxxxx

Vorig boekjaar

1 412 011,71

Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa ..............

8165

Overdrachten en buitengebruikstellingen .........................................................

8175

Overboekingen van een post naar een andere ....................................... (+)/(-)

8185

Omrekeningsverschillen .............................................................................. (+)/(-)

99855

Andere wijzigingen ....................................................................................... (+)/(-)

99865

Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar.......... .................................

8195

Meerwaarden per einde van het boekjaar..........................................................

8255P

298 726,13

1 710 737,84 xxxxxxxxxxxxxxx

Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt .................................................................................. ................................

8215

Verworven van derden ......................................................... ................................

8225

Afgeboekt ...............................................................................................................

8235

Overboekingen van een post naar een andere ....................................... (+)/(-)

8245

Omrekeningsverschillen .............................................................................. (+)/(-)

99875

Andere wijzigingen ....................................................................................... (+)/(-)

99885

Meerwaarden per einde van het boekjaar..........................................................

8255

Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar .....

8325P

xxxxxxxxxxxxxxx

Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt .................................................................................. ................................

8275

Teruggenomen .......................................................................................................

8285

Verworven van derden ......................................................... ................................

8295

Afgeboekt ...............................................................................................................

8305

Overboekingen van een post naar een andere ....................................... (+)/(-)

8315

Omrekeningsverschillen .............................................................................. (+)/(-)

99895

Andere wijzigingen ....................................................................................... (+)/(-)

99905

Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar .....

8325

NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ............................

(26)

64

758 134,45

1 115 311,04 595 426,80

357 176,59

Staat van de financiële vaste activa

VENNOOTSCHAPPEN WAAROP VERMOGENSMUTATIEMETHODE IS TOEGEPAST - DEELNEMINGEN Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar .........................................

Codes

8391P

Boekjaar

xxxxxxxxxxxxxxx

Vorig boekjaar

4 650,00

Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen ......................................................................................................

8361

Overdrachten en buitengebruikstellingen .........................................................

8371

Overboekingen van een post naar een andere ....................................... (+)/(-)

8381

Omrekeningsverschillen .............................................................................. (+)/(-)

99911

Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar .........................................

8391

Meerwaarden per einde van het boekjaar ........................................................

8451P

4 650,00 xxxxxxxxxxxxxxx

Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt ..................................................................................................................

8411

Verworven van derden .........................................................................................

8421

Afgeboekt ...............................................................................................................

8431

Omrekeningsverschillen .............................................................................. (+)/(-)

99921

Overboekingen van een post naar een andere ....................................... (+)/(-)

8441

Meerwaarden per einde van het boekjaar ........................................................

8451

Waardeverminderingen per einde van het boekjaar ......................................

8521P

xxxxxxxxxxxxxxx

Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt ..................................................................................................................

8471

Teruggenomen .......................................................................................................

8481

Verworven van derden .........................................................................................

8491

Afgeboekt ...............................................................................................................

8501

Omrekeningsverschillen .............................................................................. (+)/(-)

99931

Overboekingen van een post naar een andere ....................................... (+)/(-)

8511

Waardeverminderingen per einde van het boekjaar ......................................

8521

Niet-opgevraagde bedragen per einde boekjaar ............................................

8551P

Mutaties tijdens het boekjaar...................................................................... (+)/(-)

8541

Niet-opgevraagde bedragen per einde boekjaar ............................................

8551

Wijzigingen in het eigen vermogen per einde boekjaar ....................... (+)/(-)

9994P

Aandeel in het resultaat van het boekjaar .........................................................

99941

Eliminatie van de dividenden m.b.t. deze deelnemingen ...............................

99942

Andere wijzigingen in het eigen vermogen .......................................................

99943

Wijzigingen in het eigen vermogen per einde boekjaar ................................

9994

NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ............................

99211

xxxxxxxxxxxxxxx

xxxxxxxxxxxxxxx

4 650,00

VENNOOTSCHAPPEN WAAROP VERMOGENSMUTATIEMETHODE IS TOEGEPAST - VORDERINGEN NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ............................

99212P

xxxxxxxxxxxxxxx

Mutaties tijdens het boekjaar Toevoegingen ........................................................................................................

8581

Terugbetalingen .....................................................................................................

8591

Geboekte waardeverminderingen ......................................................................

8601

Teruggenomen waardeverminderingen .............................................................

8611

Omrekeningsverschillen .............................................................................. (+)/(-)

99951

Overige .......................................................................................................... (+)/(-)

8631

NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ............................

(99212)

GECUMULEERDE WAARDEVERMINDERINGEN OP VORDERINGEN PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ........................................

(8651)

65

Staat van de financiële vaste activa

Codes

Boekjaar

8392P

xxxxxxxxxxxxxxx

Vorig boekjaar

ANDERE ONDERNEMINGEN - DEELNEMINGEN Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ...............................

987 698,92

Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen ............................................................................................

8362

Overdrachten en buitengebruikstellingen ...............................................

8372

Overboekingen van een post naar een andere ............................. (+)/(-)

8382

Omrekeningsverschillen .................................................................... (+)/(-)

99912

Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ...............................

8392

Meerwaarden per einde van het boekjaar ..............................................

8452P

987 698,92 xxxxxxxxxxxxxxx

Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt ........................................................................................................

8412

Verworven van derden ...............................................................................

8422

Afgeboekt .....................................................................................................

8432

Omrekeningsverschillen .................................................................... (+)/(-)

99922

Overboekingen van een post naar een andere ............................. (+)/(-)

8442

Meerwaarden per einde van het boekjaar ..............................................

8452

Waardeverminderingen per einde van het boekjaar ............................

8522P

xxxxxxxxxxxxxxx

Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt

.......................................................................................................

8472

Teruggenomen .............................................................................................

8482

Verworven van derden ...............................................................................

8492

Afgeboekt .....................................................................................................

8502

Omrekeningsverschillen .................................................................... (+)/(-)

99932

Overboekingen van een post naar een andere ............................. (+)/(-)

8512

Waardeverminderingen per einde van het boekjaar ............................

8522

Niet-opgevraagde bedragen per einde boekjaar ..................................

8552P

Mutaties tijdens het boekjaar............................................................ (+)/(-)

8542

Niet-opgevraagde bedragen per einde boekjaar ..................................

8552

NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ..................

(284)

xxxxxxxxxxxxxxx

987 698,92

ANDERE ONDERNEMINGEN - VORDERINGEN NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ..................

285/8P

xxxxxxxxxxxxxxx

Mutaties tijdens het boekjaar Toevoegingen ..............................................................................................

8582

32 001,54

Terugbetalingen ...........................................................................................

8592

5 326,77

Geboekte waardeverminderingen ............................................................

8602

Teruggenomen waardeverminderingen ...................................................

8612

Omrekeningsverschillen .................................................................... (+)/(-)

99952

Overige ................................................................................................ (+)/(-)

8632

NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ..................

(285/8)

GECUMULEERDE WAARDEVERMINDERINGEN OP VORDERINGEN PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ..............................

(8652)

66

236 081,56

209 406,79

Staat van de geconsolideerde reserves

Geconsolideerde reserves per einde van het boekjaar ......................

Codes

Boekjaar

9910P

xxxxxxxxxxxxxxx

Vorig boekjaar 1 855,00

Wijzigingen tijdens het boekjaar: Aandeel van de groep in het geconsolideerde resultaat ............ (+)/(-)

99002

Andere wijzigingen ............................................................................ (+)/(-)

99003

Andere wijzigingen: (uit te splitsen voor de betekenisvolle bedragen die niet zijn toegewezen aan het aandeel van de groep in het geconsolideerde resultaat)

Geconsolideerde reserves per einde van het boekjaar ......................

(9910)

1 855,00

67

Staat van de schulden

UITSPLITSING VAN DE SCHULDEN MET EEN OORSPRONKELIJKE LOOPTIJD VAN MEER DAN EEN JAAR, NAARGELANG HUN RESTERENDE LOOPTIJD

Codes

Boekjaar

Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen Financiële schulden ...................................................................................................................

8801

Achtergestelde leningen .......................................................................................................

8811

Niet-achtergestelde obligatieleningen ...............................................................................

8821

Leasingschulden en soortgelijke rechten ..........................................................................

8831

Kredietinstellingen .................................................................................................................

8841

Overige leningen ....................................................................................................................

8851

Handelsschulden .......................................................................................................................

8861

Leveranciers ...........................................................................................................................

8871

Te betalen wissels .................................................................................................................

8881

Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen .......................................................................

8891

Overige schulden .......................................................................................................................

8901

Totaal van de schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen ................

(42)

Schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar doch hoogstens 5 jaar Financiële schulden ...................................................................................................................

8802

Achtergestelde leningen ......................................................................................................

8812

Niet-achtergestelde obligatieleningen ..............................................................................

8822

Leasingschulden en soortgelijke rechten .........................................................................

8832

Kredietinstellingen ................................................................................................................

8842

Overige leningen ...................................................................................................................

8852

Handelsschulden .......................................................................................................................

8862

Leveranciers ..........................................................................................................................

8872

Te betalen wissels ................................................................................................................

8882

Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen .......................................................................

8892

Overige schulden .......................................................................................................................

8902

Totaal van de schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar doch hoogstens 5 jaar ................................................................................................................

8912

150 089 331,25

Financiële schulden ...................................................................................................................

8803

1 965 361 508,50

Achtergestelde leningen ......................................................................................................

8813

Niet-achtergestelde obligatieleningen ..............................................................................

8823

Leasingschulden en soortgelijke rechten .........................................................................

8833

Kredietinstellingen ................................................................................................................

8843

Overige leningen ...................................................................................................................

8853

Handelsschulden .......................................................................................................................

8863

Leveranciers ..........................................................................................................................

8873

Te betalen wissels ................................................................................................................

8883

Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen .......................................................................

8893

Overige schulden .......................................................................................................................

8903

Totaal van de schulden met een resterende looptijd van meer dan 5 jaar ....................

8913

150 089 331,25 150 089 331,25

Schulden met een resterende looptijd van meer dan 5 jaar

68

1 965 361 508,50

1 965 361 508,50

SCHULDEN (OF GEDEELTE VAN DE SCHULDEN) GEWAARBORGD DOOR ZAKELIJKE ZEKERHEDEN GESTELD OF ONHERROEPELIJK BELOOFD OP DE ACTIVA VAN DE IN DE CONSOLIDATIE OPGENOMEN ONDERNEMINGEN

Codes

Boekjaar

(begrepen in de posten 17 en 42/48 van de passiva) Financiële schulden .....................................................................................................................

8922

Achtergestelde leningen ...........................................................................................................

8932

Niet-achtergestelde obligatieleningen ....................................................................................

8942

Leasingschulden en soortgelijke rechten ...............................................................................

8952

Kredietinstellingen .....................................................................................................................

8962

Overige leningen ........................................................................................................................

8972

Handelsschulden ..........................................................................................................................

8982

Leveranciers ...............................................................................................................................

8992

Te betalen wissels ......................................................................................................................

9002

Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen ......................................................................

9012

Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten ................

9022

Belastingen .................................................................................................................................

9032

Bezoldigingen en sociale lasten ..............................................................................................

9042

Overige schulden .........................................................................................................................

9052

Totaal van de schulden gewaarbord door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk beloofd op de activa van de in de consolidatie opgenomen ondernemingen .............................................................................................................................

9062

69

Resultaten

Codes

Boekjaar

Vorig boekjaar

99083

1 283 549 889,84

1 303 625 307,59

Gemiddeld personeelsbestand ........................................... ...................

90901

4 750

4 775

Arbeiders ..................................................................................................

90911

Bedienden ............................................................................. ...................

90921

3 811

3 873

Directiepersoneel ....................................................................................

90931

939

902

Anderen ....................................................................................................

90941

BEDRIJFSRESULTATEN Netto-omzet Uitsplitsing per bedrijfscategorie Uitsplitsing per geografische markt Totale omzet van de groep in België ................................. ................... GEMIDDELD PERSONEELSBESTAND EN PERSONEELSKOSTEN Consoliderende onderneming en integraal geconsolideerde dochterondernemingen

Personeelskosten Bezoldigingen en sociale lasten ...........................................................

99621

427 705 456,92

428 320 400,05

Pensioenen ..............................................................................................

99622

22 010 566,66

27 478 397,02

Gemiddeld aantal personeelsleden tewerkgesteld in België door de betrokken ondernemingen ................................... ..................

99081

4 750

4 775

0,00

86 613 000,00

165 413 000,00

0,00

Evenredig geconsolideerde dochterondernemingen Gemiddeld personeelsbestand .............................................................

90902

Arbeiders ..................................................................................................

90912

Bedienden ................................................................................................

90922

Directiepersoneel ....................................................................................

90932

Anderen ....................................................................................................

90942

Personeelskosten Bezoldigingen en sociale lasten ...........................................................

99623

Pensioenen ..............................................................................................

99624

Gemiddeld aantal personeelsleden tewerkgesteld in België door de betrokken ondernemingen ................................... ..................

99082

UITZONDERLIJKE RESULTATEN Uitsplitsing van de andere uitzonderlijke opbrengsten, indien het belangrijke bedragen betreft Nog door te rekenen dotaties aan de provisie voor toekomstige personeelsverplichtingen .................................................... .................. Uitsplitsing van de andere uitzonderlijke kosten, indien het belangrijke bedragen betreft Nog door te rekenen terugnemingen van de voorziening voor toekomstige personeelsverplichtingen ................................................

BELASTINGEN OP HET RESULTAAT Invloed van de uitzonderlijke resultaten op de belastingen op het resultaat van het boekjaar en het vorig boekjaar

70

NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN Persoonlijke zekerheden die door de in de consolidatie opgenomen ondernemingen werden gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden of verplichtingen van derden ..................................................................................................................................................

Codes

Boekjaar

9149

Zakelijke zekerheden die door de in de consolidatie opgenomen ondernemingen werden gesteld of onherroepelijk beloofd op de eigen activa, als waarborg voor schulden en verplichtingen: van de in de consolidatie opgenomen ondernemingen .............................................................................

99086

van derden ....................................................................................................................................................................................

99087

Goederen en waarden gehouden door derden in hun naam maar ten bate en op risico van de in consolidatie opgenomen ondernemingen, voor zover deze goederen en waarden niet in de balans zijn opgenomen .................................................................................................

9217

Belangrijke verplichtingen tot aankoop van vaste activa .......................................................................

9218

Belangrijke verplichtingen tot verkoop van vaste activa ........................................................................

9219

Rechten uit verrichtingen: op rentestanden .......................................................................................................................................................................

99088

op wisselkoersen .....................................................................................................................................................................

99089

op prijzen van grondstoffen of handelsgoederen ............................................................................................

99090

op andere gelijkaardige verrichtingen ......................................................................................................................

99091

Verplichtingen uit verrichtingen: op rentestanden .......................................................................................................................................................................

99092

op wisselkoersen .....................................................................................................................................................................

99093

op prijzen van grondstoffen of handelsgoederen ............................................................................................

99094

op andere gelijkaardige verrichtingen ......................................................................................................................

99095

Verplichtingen voortvloeiend uit technische waarborgen verbonden aan reeds gepresteerde verkopen of diensten Belangrijke hangende geschillen en andere belangrijke verplichtingen Rust- en overlevingspensioenverplichtingen ten gunste van personeelsleden of ondernemingsleiders, ten laste van de in de consolidatie opgenomen ondernemingen AARD EN ZAKELIJK DOEL VAN BUITENBALANS REGELINGEN Mits de risico’s of voordelen die uit dergelijke regelingen voortvloeien van enige betekenis zijn en voor zover de openbaarmaking van dergelijke risico’s of voordelen noodzakelijk is voor de beoordeling van de financiële positie van de ondernemingen die in de consolidatie als één geheel zijn opgenomen; de financiële gevolgen van deze regelingen voor de ondernemingen die in de consolidatie als één geheel zijn opgenomen moeten eveneens worden vermeld: Overzicht toekomstige huur - huur wagens: 12 769 620,23 € - huur gebouwen, parkings en andere: 15 618 493,23 € - huur cabines: 1 320 761,34 € - huur andere materialen: 1 917 970,97 €

71

Bijkomende informatie Pensioenen en andere vergoedingen Toegezegde-bijdragenregelingen Het uitvoerend personeel aangeworven vanaf 1 januari 2002 en het kaderpersoneel aangeworven vanaf 1 mei 1999 genieten van toegezegde-bijdragenregelingen: deze regelingen voorzien in een kapitaal bij pensionering voortvloeiend uit de betaalde bijdragen en de rendementen toegekend door de pensioeninstellingen, alsook een kapitaal en wezenrente bij overlijden voor pensionering. De financiering gebeurt door werknemersbijdragen en werkgeversbijdragen, die worden gestort aan pensioenfondsen (O.F.P. Enerbel en O.F.P. Powerbel) en groepsverzekeringen. Voor de bijdragen gestort vanaf 1 januari 2004 voorziet de Belgische wetgeving een minimaal gemiddeld rendement : momenteel 3,75 % op de werknemersbijdragen en 3,25 % op de werkgeversbijdragen. Eventuele tekorten dienen door de werkgever te worden gefinancierd. Per 31 december 2013 werden geen individuele tekorten opgetekend.

Toegezegd-pensioenregelingen De collectieve overeenkomst van 2 mei 1952 voorzag een bijkomend pensioen gelijk aan 75 % van het laatste jaarinkomen na aftrek van het paritair wettelijk pensioen na een volledige loopbaan, alsook een overlevingspensioen en wezenrente. Deze toegezegd-pensioenregeling werd volledig gefinancierd door de werkgever en de pensioenen werden rechtstreeks door de werkgever aan de begunstigden uitgekeerd. De eruit voortvloeiende resterende verplichtingen hebben voornamelijk betrekking op lopende pensioenen. De meerderheid van het uitvoerend personeel aangeworven vóór 1 januari 2002 en het kaderpersoneel aangeworven vóór 1 mei 1999 genieten van toegezegd-pensioenregelingen die voorzien in de uitkering van een kapitaal bij pensionering, en een kapitaal en wezenrente bij overlijden voor pensionering. Deze voordelen worden berekend rekening houdend met het laatste jaarinkomen en de diensttijd. De financiering gebeurt door werknemersbijdragen en werkgeversbijdragen, die gestort worden aan pensioenfondsen (O.F.P. Elgabel en O.F.P. Pensiobel) en groepsverzekeringen. Andere vergoedingen De Groep verstrekt eveneens vergoedingen toegekend na uitdiensttreding, zijnde terugbetaling van gezondheidszorgen en tarifaire voordelen.

Andere langetermijnpersoneelsbeloningen bevatten afscheids- en jubileumpremies. Financieringswijze pensioenfonds Elgabel Definities: ABO: (Accrued Benefit Obligation) Huidige en waarschijnlijke waarde van de verbintenissen met betrekking tot het verleden loopbanen en berekend op basis van de niet-geprojecteerde elementen (salaris, wettelijk pensioen…), t.t.z. met de waarde op de berekeningsdatum. PBO: (Projected Benefit Obligation) Huidige en waarschijnlijke waarde van de verbintenissen met betrekking tot de verleden loopbanen en berekend op basis van de geprojecteerde elementen (salaris, wettelijk pensioen…), t.t.z. met hun geschatte waarde op de uitkeringsdatum (vertrek met pensioen…) TPB: (Total Projected Benefit) Huidige en waarschijnlijke waarde van de verbintenissen met betrekking tot de volledige loopbanen en berekend op basis van de geprojecteerde elementen (salaris, wettelijk pensioen…), t.t.z. met hun geschatte waarde op de uitkeringsdatum (vertrek met pensioen…).

72

Er worden twee grenzen gedefinieerd, vertrekkend van de 3 voormelde indicatoren: a) een ondergrens, waaronder het financieringsniveau niet mag dalen. Deze grens ligt tussen de ABO en de PBO en wordt berekend als volgt: Ondergrens = PBO - (PBO-ABO) * 65 % b) een bovengrens, waarboven het financieringsniveau niet mag stijgen. Deze grens ligt tussen de PBO en de TPB en wordt berekend als volgt: Bovengrens = PBO + (TPB - PBO) * 65 % Derhalve kunnen zich drie verschillende situaties voordoen ten opzichte van de twee grenzen: 1. Het financieringsniveau ligt hoger dan de bovengrens :

De patronale dotaties van de aggregate cost worden stopgezet tot aan de volgende herberekening en kunnen slechts worden hervat indien het financieringsniveau zich weer onder de bovengrens bevindt.

2. Het financieringsniveau ligt tussen de twee grenzen :

De patronale dotaties van de aggregate cost worden normaal toegepast.

3. Het financieringsniveau ligt onder de ondergrens :

Een eenmalige premie gelijk aan het verschil (Ondergrens - Vermogen) wordt opgevraagd om de financiering terug te brengen tot een niveau dat dichter bij de PBO ligt.

Verplichtingen van Eandis De huidige verplichtingen worden gerapporteerd op basis van IAS19 Revised i.p.v. IAS19 wat een extra kost met zich mee brengt van 4 778 kEUR. De pensioenverplichtingen en de gelijkaardige verplichtingen zijn de volgende: (In duizenden EUR)

2013 Totaal toegezegd

Andere LT

830 143

64 437

Reële waarde van de fondsbeleggingen

-471 548

In de balans opgenomen verplichting

358 595

Contante waarde van de brutoverplichting

2012 Totaal

Totaal

Totaal toegezegd

Andere LT

894 580

952 320

75 799

1 028 119

-3 685

-475 233

-434 689

-3 891

-438 580

60 752

419 347

517 631

71 908

589 539

73

De wijziging gedurende de verslagperiode 2013 van de contante waarde van de bruto verplichting en van de reële waarde van de fondsbeleggingen kan als volgt worden gedetailleerd: WIJZIGING VAN DE CONTANTE WAARDE VAN DE BRUTOVERPLICHTING (In duizenden EUR)

2013

2012

1 028 119

915 466

Aan het dienstjaar toegerekende kosten

22 396

23 701

Rentekosten

24 541

35 580

1 511

1 542

Totaal op 1 januari

Bijdragen van de deelnemers

10 087

Verandering demografische gegevens Verandering financiële hypotheses

-35 213

Ervaringsaanpassingen

-84 200

134 167

2 348

Pensioenkosten van verstreken diensttijd Belastingen op betaalde bijdragen Betaalde vergoedingen Kosten vervroegde pensionering Totaal op 31 december

-5 923

-2 076

-73 253

-82 941

4 167

2 680

894 580

1 028 119

WIJZIGING VAN DE REELE WAARDE VAN DE FONDSBELEGGINGEN (In duizenden EUR)

2013

2012 -438 580

-429 092

Rentebaten

-11 599

-15 759

Rendement op de fondsbeleggingen (excl. rentebaten)

-12 610

-18 666

Bijdragen van de werkgever

-73 609

-45 934

Totaal op 1 januari

Bijdragen van de deelnemers

-1 511

-1 542

Betaalde vergoedingen

62 677

72 413

-475 232

-438 580

Totaal op 31 december

Voornaamste actuariële veronderstellingen Volgende actuariële veronderstellingen werden gebruikt bij de bepaling van de voorzieningen voor pensioenen en gelijkaardige vergoedingen: In %

31/12/2013

31/12/2012

Disconteringsvoet

3,05 %

2,60 %

Verwachte gemiddelde loonstijging (zonder inflatie)

0,75 %

1,75 %

Verwachte inflatie

2,00 %

2,00 %

Verwachte stijging van de ziektekosten (incl. inflatie)

1,00 %

1,00 %

Verwachte stijging van de tariefvoordelen

0,25 %

0,25 %

62

62

MR(-5)/FR

MR/FR

22,5

22,5

22

22

Gemiddeld verwachte pensioenleeftijd Sterftetafels Levensverwachting uitgedrukt in jaren van een gepensioneerde op 65 jaar: Voor een 65 jarige op datum van afsluiting: - Man - Vrouw

74

Indeling van de fondsbeleggingen De indeling van de fondsbeleggingen met betrekking tot pensioenregelingen in functie van de belangrijkste categorie van activa is de volgende: Categorie

Munt

Elgabel

Pensiobel

Verzekerings-

Totaal

%

%

ondernemingen

%

% Aandelen

Eurozone

17,21

20,55

3,41

14,53

Aandelen

Buiten eurozone

13,81

13,22

4,15

11,52

Staatsobligaties

Eurozone

1,20

1,15

14,71

4,28

Andere obligaties

Eurozone

39,89

38,17

59,27

44,07

Andere obligaties

Buiten eurozone

6,44

6,17

4,93

Onroerend goed Cash Andere Totaal in % Totaal (in duizenden EUR)

1,55

1,72

1,67

1,60

19,90

19,02

16,79

19,07

100,00

100,00

100,00

100,00

237 280

86 629

151 323

475 232

75

Betrekkingen met verbonden ondernemingen en met ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat en die niet in de consolidatie zijn opgenomen

VERBONDEN ONDERNEMINGEN

Codes

Boekjaar

Vorig boekjaar

Financiële vaste activa Deelnemingen en aandelen ................................................ ......................

9261

Vorderingen ....................................................................................................

9291

Op meer dan één jaar ................................................................................

9301

Op hoogstens één jaar ..............................................................................

9311

Geldbeleggingen ..... ......................................................................................

9321

Aandelen ......................................................................................................

9331

Vorderingen .................................................................................................

9341

Schulden ...........................................................................................................

9351

Op meer dan één jaar ................................................................................

9361

Op hoogstens één jaar ...............................................................................

9371

2 692 701,57

548 500,50

2 692 701,57

548 500,50

639 533,04

1 005 363,44

639 533,04

1 005 363,44

1 470 000,00

2 100 000,00

25 856,10

26 033,56

Persoonlijke en zakelijke zekerheden die werden gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden of verplichtingen van verbonden ondernemingen ................ Andere betekenisvolle financiële verplichtingen .................................

9381 9401

Financiële resultaten Opbrengsten uit financiële vaste activa .................................................

9421

Opbrengsten uit vlottende activa ............................................................

9431

Andere financiële opbrengsten ................................................................

9441

Kosten van schulden .................................................................................

9461

Andere financiële kosten ..........................................................................

9471

ONDERNEMINGEN WAARMEE EEN DEELNEMINGSVERHOUDING BESTAAT Financiële vaste activa Deelnemingen en aandelen ......................................................................

9262

Vorderingen ...................................................................................................

9292

2 504 430 029,53

1 775 129 929,45

Op meer dan één jaar ...............................................................................

9302

2 130 500 000,00

1 505 500 000,00

Op hoogstens één jaar .............................................................................

9312

373 930 029,53

269 629 929,45

Schulden ................................................................................... .....................

9352

347 031,68

275 599,74

Op meer dan één jaar ................................................................................

9362

Op hoogstens één jaar .............................................................................

9372

347 031,68

275 599,74

BETREKKINGEN MET VERBONDEN ONDERNEMINGEN EN MET ONDERNEMINGEN WAARMEE EEN DEELNEMINGSVERHOUDING BESTAAT EN DIE NIET IN DE CONSOLIDATIE ZIJN OPGENOMEN TRANSACTIES MET VERBONDEN PARTIJEN BUITEN NORMALE MARKTVOORWAARDEN Vermelding van dergelijke transacties, met uitzondering van transacties binnen de groep, indien zij van enige betekenis zijn, met opgave van het bedrag van deze transacties, de aard van de betrekking met de verbonden partij, alsmede andere informatie over de transacties die nodig is voor het verkrijgen van inzicht in de financiële positie van de ondernemingen die in de consolidatie als één geheel zijn opgenomen : Nihil

76

Boekjaar

Financiële betrekkingen

MET DE BESTUURDERS OF ZAAKVOERDERS VAN DE CONSOLIDERENDE ONDERNEMING

Codes

Totaal bedrag van de toegekende bezoldigingen uit hoofde van hun werkzaamheden in de consoliderende onderneming, haar dochterondernemingen en geassocieerde vennootschappen, inclusief het bedrag van de aan de gewezen bestuurders of zaakvoerders uit dien hoofde toegekende rustpensioenen....................................................

99097

Totaal bedrag van de voorschotten en kredieten toegekend door de consoliderende onderneming, door de dochteronderneming of een geassocieerde vennootschap ..........

99098

Boekjaar

55 496,10

MET DE COMMISSARIS(SEN) EN DE PERSONEN MET WIE HIJ (ZIJ) VERBONDEN IS (ZIJN) Bezoldiging van de commissaris(sen) Bezoldigingen voor de uitoefening van een mandaat van commissaris ...................................

9505

53 269,17

87 915,00

Bezoldigingen voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd voor de groep Andere controleopdrachten .......................................................................................................

95061

Belastingadviesopdrachten .......................................................................................................

95062

Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten ..............................................................

95063

Bezoldigingen van personen met wie de commissaris(sen) verbonden is (zijn) Bezoldigingen voor de uitoefening van een mandaat van commissaris ...................................

9507

Bezoldigingen voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd voor de groep Andere controleopdrachten .......................................................................................................

95081

Belastingsadviesopdrachten .......................................................................................................

95082

Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten ..............................................................

95083

VERMELDINGEN IN TOEPASSING VAN HET ARTIKEL 133, PARAGRAAF 6 VAN HET WETBOEK VAN VENNOOTSCHAPPEN In toepassing van artikel 133, paragraaf 6, heeft het auditcomité een voorafgaandelijke gunstige beslissing gegeven tot de uitvoering van de andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten.

77

78

Financieel verslag

geconsolideerde jaarrekening IFRS

79

Verslag van de Commissaris

80

81

Geconsolideerde winst- en verliesrekening (In duizenden EUR) Bedrijfsopbrengsten

Toelichting 3

Opbrengsten Overige operationele bedrijfsopbrengsten Geactiveerde, intern uitgevoerde werkzaamheden Bedrijfskosten Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen

2013

2012 Herzien *

1 241 299

1 301 688

1 225 940

1 287 267

15 288

13 822

71

599

-1 237 380

-1 301 893

-134 803

-144 223

Diensten en diverse goederen

4

-704 559

-711 060

Personeelsbeloningen

5

-393 039

-441 422

-4 517

-5 018

-462

-170

3 919

-205

Afschrijvingen en waardeverminderingen, wijziging in voorzieningen

8, 9,15

Overige operationele bedrijfskosten Bedrijfswinst (verlies) Financiële baten

6

64 583

42 370

Financiële lasten

6

-66 469

-41 504

2 033

661

-2 033

-661

0

0

2013

2012 Herzien *

0

0

Winst vóór belasting Belastingen op het resultaat

7

Resultaat over de verslagperiode

Geconsolideerd overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten (In duizenden EUR)

Toelichting

Resultaat over de verslagperiode Baten en lasten rechtstreeks verwerkt in het eigen vermogen Elementen die niet kunnen worden verplaatst naar de winst- en verliesrekening Actuariële winst (verlies) te bereiken doel toegezegd-pensioenregeling

20

112 581

-107 749

Actuariële winst (verlies) restitutierecht op te bereiken doel toegezegdpensioenregeling

20

-112 581

107 749

Netto elementen die niet kunnen verplaatst worden naar de winst- en verliesrekening

0

0

Totaalresultaat over de verslagperiode

0

0

* M.b.t. IAS 19 (Herzien)

82

Geconsolideerde balans Toelichting

2013

2012 Herzien *

2 557 057

2 104 061

(In duizenden EUR) Vaste activa Immateriële activa

8

1 591

0

Materiële vaste activa

9

4 345

7 769

Investeringen in geassocieerde deelnemingen Overige beleggingen

10 11, 23

5

5

988

988

Restitutierecht op lange termijn pensioenverplichtingen

12

419 348

589 546

Langetermijnvorderingen, andere

13

2 130 780

1 505 753

449 183

341 938

32 008

38 294

Vlottende activa Voorraden

14

Handels- en overige vorderingen

15, 23

49 177

47 851

Vorderingen cashpoolactiviteiten

15

363 002

246 158

Actuele belastingvorderingen

16

0

3 010

4 996

6 625

3 006 240

2 445 999

1 099

1 099

Geldmiddelen en kasequivalenten

17, 23

TOTAAL ACTIVA EIGEN VERMOGEN Eigen vermogen toe te rekenen aan de aandeelhouders van de vennootschap

20

20

Aandelenkapitaal en reserves

18

20

20

Minderheidsbelangen

18

1 079

1 079

VERPLICHTINGEN

3 005 141

2 444 900

Langlopende verplichtingen

2 534 799

2 085 142

2 115 451

1 495 596

20

419 348

589 546

470 342

359 758

19, 23

226 317

111 908

Leningen en overige financieringsverplichtingen Voorzieningen voor personeelsbeloningen

19, 23

Kortlopende verplichtingen Leningen en overige financieringsverplichtingen Kapitaalsubsidies

21

242

609

Handels- en overige schulden

22

241 843

247 162

Actuele belastingverplichtingen

22

1 940

79

3 006 240

2 445 999

TOTAAL PASSIVA * M.b.t. IAS 19 (Herzien)

Aangezien de aanpassingen naar IAS 19 (Herzien) voor de Groep minimaal zijn, werden de aanpassingen verwerkt in de resultaten en de balans van 2012. De beschrijving van de aanpassingen en het effect hiervan werd opgenomen in de toelichting ‘Samenvatting van de wijzigingen in de waarderingsregels’.

83

Geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen (In duizenden EUR)

Toelichting

Aandelenkapitaal

Reserves

Eigen vermogen toe te rekenen aan de aandeelhouders van de vennootschap

Minderheidsbelangen

18

2

20

1 079

1 099

Resultaat over de verslagperiode

0

0

0

0

0

Niet-gerealiseerde resultaten

0

0

0

0

0

Totaalresultaat over de verslagperiode

0

0

0

0

0

18

2

20

1 079

1 099

Resultaat over de verslagperiode

0

0

0

0

0

Niet-gerealiseerde resultaten

0

0

0

0

0

Totaalresultaat over de verslagperiode

0

0

0

0

0

18

2

20

1 079

1 099

Totaal op 1 januari 2012

Totaal op 31 december 2012 Herzien *

Totaal op 31 december 2013 * M.b.t. IAS 19 (Herzien)

84

18

18

Totaal

Geconsolideerd kasstroomoverzicht (In duizenden EUR)

Toelichting

2013

2012

0

0

Afschrijvingen immateriële activa

8

625

0

Afschrijvingen materiële vaste activa

9

3 886

5 028

Waardevermindering op vlottende activa (terugname -; toevoeging +)

15

6

-10

Resultaat over de verslagperiode

Min-/meerwaarde op realisatie handelsvorderingen Nettofinancieringslasten

6

Winst en verlies op vaste activa

12

1

2 255

-703

5

0

Wijzigingen kapitaalsubsidies

21

-368

-163

Belastingkosten (opbrengsten)

7

2 033

661

8 454

4 814

Bedrijfskasstroom vóór wijziging in bedrijfskapitaal en personeelsbeloningen Mutatie voorraden

14

6 286

-6 127

Mutatie handels- en overige vorderingen

15

4 915

55 764

Mutatie handels- en overige schulden

22

-11 886

23 146

Netto bedrijfskasstroom

-685

72 783

Betaalde financiële lasten

-58 816

-36 994

57 166

36 927

789

1 126

2 837

8 052

9 745

86 708

Ontvangen financiële baten Financiële korting op inkomende facturen Ontvangen (betaalde) winstbelastingen

7

Netto kasstroom uit operationele activiteiten Ontvangsten uit de verkoop van materiële vaste activa

9

24

394

Verwerving immateriële activa

8

-844

0

9

-1 862

-2 879

Verwerving van materiële vaste activa Verwerving van overige beleggingen, geassocieerde deelnemingen

10, 11

0

-9

Ontvangsten uit verkoop van overige beleggingen

11

0

515

Ontvangsten (verwerving) langetermijnvorderingen

13

-27

-21

Ontvangsten kapitaalsubsidies

21

0

618

-2 709

-1 382

618 770

677 650 -142 711

Netto kasstroom uit investeringsactiviteiten Opgenomen leningen

19

Mutatie financiële kortetermijnschulden

19

114 409

Mutatie cashpool

15

-116 844

65 917

Verstrekking van langetermijnleningen

13

-625 000

-685 500

Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten

-8 665

-84 644

Netto beweging geldmiddelen en kasequivalenten

-1 629

682

Geldmiddelen en kasequivalenten - begin van de verslagperiode

6 625

5 943

Geldmiddelen en kasequivalenten - einde van de verslagperiode

4 996

6 625

85

Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening Inhoud 1.

Informatie over de onderneming

2.

Samenvatting van de belangrijkste opname- en waarderingsregels



2.1. Conformiteitsverklaring en presentatiebasis



2.2. Consolidatiecriteria



2.3. Gesegmenteerde informatie



2.4. Belangrijkste waarderingsregels



2.5. Samenvatting van de wijzigingen in de waarderingsregels



2.6. Gebruik van ramingen en veronderstellingen



2.7. Standaarden die werden gepubliceerd, maar die nog niet van kracht zijn

3. Bedrijfsopbrengsten 4.

Diensten en diverse goederen

5. Personeelsbeloningen 6.

Financiële resultaten

7.

Belastingen op het resultaat

8.

Immateriële activa

9.

Materiële vaste activa

10. Investeringen in geassocieerde deelnemingen 11. Overige beleggingen 12. Restitutierecht 13. Langetermijnvorderingen, andere 14. Voorraden 15. Handels- en overige vorderingen, vorderingen cashpoolactiviteiten 16. Actuele belastingvorderingen 17. Geldmiddelen en kasequivalenten 18. Eigen vermogen 19. Leningen op lange en korte termijn 20. Voorziening voor personeelsbeloningen 21. Kapitaalsubsidies 22. Handelsschulden en overige schulden 23. Financiële instrumenten: risico’s en reële waarde 24. Verbonden partijen 25. Verplichtingen en onzekerheden 26. Gebeurtenissen na balansdatum 27. Lijst van de ondernemingen opgenomen in de consolidatie

86

1. Informatie over de onderneming Eandis, coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (cvba) is gevestigd in België, Brusselsesteenweg 199, 9090 Melle en is ingeschreven in het ondernemingsregister van Gent onder het nummer 0477.445.084. Samen met haar dochterondernemingen De Stroomlijn cvba, Indexis cvba, Atrias cvba en Synductis cvba vormt ze de ‘Groep’. De aandeelhouders van Eandis cvba zijn zeven distributienetbeheerders (DNB’s) in het Vlaams Gewest (Gaselwest, IMEA, Imewo, Intergem, Iveka, Iverlek en Sibelgas) die zowel elektriciteit als gas verdelen (de ‘Vlaamse gemengde DNB’s’). De opdracht van Eandis cvba is beperkt tot het ontwikkelen, beheren en onderhouden van de distributienetten voor elektriciteit op midden- en laagspanning en de distributienetten voor gas op midden- en lagedruk voor de Vlaamse gemengde DNB’s. De netinfrastructuur zelf blijft eigendom van de Vlaamse gemengde DNB’s. Ze zijn eveneens de houders van de erkenningen als netbeheerder voor elektriciteits- en gasdistributie uitgereikt door de Vlaamse energieregulator VREG. Eandis cvba is actief in 234 steden en gemeenten, overwegend in het Vlaams Gewest (België). De Groep stelde gedurende 2013 gemiddeld 4 750 personen tewerk. De onderneming voert haar exploitatietaken uit aan kostprijs zonder enige commerciële marge aan te rekenen aan de DNB’s. Dat betekent dat alle kosten worden doorgerekend aan de Vlaamse gemengde DNB’s volgens afgesproken toewijzingsregels. Elke maand factureert Eandis cvba elk van de Vlaamse gemengde DNB’s voor de geleverde operationele diensten. Het resultaat van de Groep is hierdoor zonder winst of verlies. De Vlaamse gemengde DNB’s hebben Eandis cvba aangewezen als hun werkmaatschappij in toepassing van het Vlaamse Energiedecreet van 8 mei 2009 en het Besluit van de Vlaamse Regering van 19 november 2010. Alle zeven Vlaamse gemengde DNB’s ontvingen de toelating om een beroep te doen op de diensten van Eandis cvba als hun werkmaatschappij bij beslissing van de VREG van 29 oktober 2009. Voor meer informatie bezoek onze website: www.eandis.be De geconsolideerde jaarrekening van Eandis voor het jaar dat werd afgesloten op 31 december 2013 bevat de informatie van de onderneming en haar dochterondernemingen (Zie toelichting ‘Lijst van de ondernemingen opgenomen in de consolidatie’). Dit financieel verslag voor het jaar afgesloten op 31 december 2013 werd op 26 maart 2014 goedgekeurd door de Raad van Bestuur.

87

2. Samenvatting van de belangrijkste opname- en waarderingsregels

2.1. Conformiteitsverklaring en presentatiebasis

De geconsolideerde jaarrekening werd opgesteld in overeenstemming met International Financial Reporting Standards (IFRS), zoals gepubliceerd door de International Accounting Standard Board (IASB) en goedgekeurd door de Europese Unie op 31 december 2013. De Groep heeft geen enkele nieuwe IFRS-vereiste vroegtijdig toegepast die pas na 2013 moet worden toegepast. De geconsolideerde jaarrekening werd uitgedrukt in duizenden euro, zijnde de functionele valuta en de presentatievaluta van de Groep. Ze werd opgesteld in de veronderstelling dat de bedrijfsvoering werd verdergezet en volgens de historische kostprijsmethode behoudens anders vermeld.



2.2. Consolidatiecriteria

De geconsolideerde jaarrekening omvat alle dochterondernemingen waarover de Groep zeggenschap heeft. Zeggenschap bestaat wanneer de Groep de macht heeft om het financiële en operationele beleid van de entiteit te sturen teneinde voordelen te verkrijgen uit haar activiteiten. Dergelijk zeggenschap wordt verondersteld te bestaan wanneer Eandis cvba, direct of indirect, houder is van meer dan de helft van de stemrechten van de entiteit. Het bestaan en effect van potentiële stemrechten die op dat moment uitoefenbaar of converteerbaar zijn, worden in overweging genomen bij de beoordeling of de Groep de macht heeft om het financiële en operationele beleid van een andere entiteit te sturen. Dochterondernemingen worden volledig geconsolideerd vanaf de datum waarop de Groep feitelijk zeggenschap verkrijgt tot de datum waarop de zeggenschap eindigt. De financiële verslaggeving van de dochterondernemingen wordt opgesteld voor hetzelfde boekjaar als dat van de moederonderneming, gebruikmakend van dezelfde boekhoudprincipes. Alle transacties tussen de ondernemingen van de Groep, balansposten en niet-gerealiseerde winsten en verliezen op transacties binnen de Groep worden geëlimineerd. Minderheidsbelangen in de netto activa van de geconsolideerde dochterondernemingen worden in het eigen vermogen afzonderlijk van het eigen vermogen van de moedermaatschappij opgenomen. Minderheidsbelangen bestaan uit het bedrag van die belangen op de overnamedatum van de bedrijfscombinatie en het aandeel van de minderheid in de wijzigingen in het eigen vermogen sinds de datum van de bedrijfscombinatie. Verliezen die van toepassing waren op de minderheid welke hoger liggen dan de minderheidsbelangen in het eigen vermogen van de dochteronderneming worden toegerekend aan de groepsbelangen met uitzondering van het geval waarin de minderheid een bindende verplichting heeft om aanvullende investeringen te doen om de verliezen te compenseren en hiertoe in staat is. Een lijst van de dochterondernemingen is opgenomen in de toelichting ‘Lijst van de ondernemingen opgenomen in de consolidatie’.



2.3. Gesegmenteerde informatie

De Groep onderscheidt geen verschillende segmenten, noch op het vlak van de activiteiten, noch op geografisch vlak aangezien de Groep opbrengsten genereert als werkmaatschappij voor de Vlaamse gemengde DNB’s.

88



2.4. Belangrijkste waarderingsregels

De toegepaste waarderingsregels zijn in overeenstemming met de principes van vorige boekjaren. a) Opbrengsten Opbrengsten worden geboekt wanneer het waarschijnlijk is dat de economische voordelen verbonden aan de transactie naar de onderneming zullen vloeien, op voorwaarde dat de opbrengsten op een betrouwbare wijze kunnen worden ingeschat en de inning van de verschuldigde vergoeding waarschijnlijk is. Verkoop van goederen en geleverde diensten De opbrengsten uit de verkoop van goederen en de levering van diensten worden opgenomen in de winst- en verliesrekening wanneer de belangrijkste risico’s en voordelen van eigendom aan de koper zijn overgedragen. De financiële baten omvatten intresten voornamelijk gerealiseerd uit het doorlenen van gelden afkomstig van de obligatieleningen en uit de cashpoolactiviteiten. Die intresten worden geboekt wanneer ze verworven zijn en worden opgenomen over de periode waarop ze betrekking hebben (rekening houdend met de effectieve rentevoet van het actief) tenzij er twijfel bestaat over de invorderbaarheid. Ontvangen dividenden worden opgenomen in de winst- en verliesrekening op het moment waarop ze worden toegekend. Kapitaalsubsidies Overheidssubsidies worden opgenomen in de balans van zodra er een redelijke zekerheid bestaat dat ze zullen ontvangen worden en dat aan de voorwaarden wordt voldaan die eraan verbonden zijn. Subsidies die aan een actief zijn verbonden, worden in de balans als Kapitaalsubsidies opgenomen en worden systematisch in de winst- en verliesrekening opgenomen tijdens de verwachte gebruiksduur van het bijbehorend actief. Subsidies als compensatie voor gemaakte kosten worden systematisch in de winst- en verliesrekening opgenomen als Overige operationele bedrijfsopbrengsten in dezelfde periode waarin de kosten worden opgenomen. b) Kosten De financiële lasten omvatten intresten van leningen, berekend volgens de effectieve rentevoetmethode en bankkosten. Alle intresten en andere gemaakte kosten in verband met leningen of andere financiële transacties zoals indekkingsopties worden als financiële kosten geboekt wanneer ze zich voordoen. De belastingen op het resultaat van het boekjaar omvatten de verschuldigde belastinglast. De belasting op het resultaat wordt geboekt in de winst- en verliesrekening. De courante belastinglasten zijn de verwachte belastingschulden op het belastbaar inkomen van het jaar, gebaseerd op belastingtarieven die gelden op de balansdatum, en elke aanpassing aan belastingschulden aangaande voorgaande jaren.

89

c) Immateriële activa Immateriële activa worden gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met eventuele gecumuleerde afschrijvingen en eventuele gecumuleerde bijzondere waardeverminderingen. Immateriële activa met een bepaalde gebruiksduur worden afgeschreven volgens de lineaire afschrijvingsmethode over hun verwachte gebruiksduur. Het jaarlijks afschrijvingspercentage op basis van de geschatte gebruiksduur is als volgt: Software 20,00 % d) Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden gewaardeerd aan historische kostprijs verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingsverliezen. De historische kostprijs omvat de initiële aankoopprijs vermeerderd met rechtstreeks toerekenbare kosten om het actief operationeel te maken zoals beoogd door het management. Afschrijvingen Afschrijvingen worden maandelijks ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht volgens de lineaire methode vanaf de maand volgend op de ingebruikname. De afschrijvingen worden berekend over de verwachte economische gebruiksduur van ieder onderdeel van het materieel vast actief. De jaarlijkse afschrijvingspercentages op basis van de initiële verwachte gebruiksduur zijn als volgt: Meubilair 10,00 % en 20,00 % Inrichtingskosten gehuurde gebouwen 10,00 % Computerapparatuur en hardware 20,00 % en 33,33 % Proeftuin EVA (Elektrische Voertuigen in Actie) 50,00 % Oplaadpalen voor elektrische voertuigen 10,00 % (Motor)fietsen 20,00 % Kosten voor herstelling en instandhouding, die de toekomstige economische voordelen niet vergroten, worden als lasten in de winst- en verliesrekening opgenomen. Meer- en minderwaarde op verkopen Netto winsten en verliezen gerealiseerd op de verkoop van materiële vaste activa worden opgenomen in de winst- en verliesrekening. Ze worden opgenomen, wanneer de wezenlijke risico’s en voordelen van eigendom worden overgedragen aan de koper, het waarschijnlijk is dat de economische voordelen met betrekking tot de transactie naar de onderneming zullen vloeien, de reeds gemaakte of nog te maken kosten met betrekking tot de transactie op betrouwbare wijze kunnen worden gewaardeerd en er geen feitelijke zeggenschap meer is over de materiële vaste activa. Leasing Leasing van activa waarbij de voordelen en de risico’s substantieel bij de leasinggever blijven, worden beschouwd als operationele leasing. Betalingen van operationele leasing worden op tijdevenredige basis ten laste van de winst- en verliesrekening opgenomen gedurende de leaseperiode, tenzij een andere systematische wijze van toerekening meer representatief is voor het tijdspatroon van de voordelen die de gebruiker geniet. Bijzondere waardeverminderingen Voor de materiële vaste activa wordt op elke balansdatum beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat een actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig zou kunnen zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, moet de realiseerbare waarde van het actief worden geschat. Een bijzondere waardevermindering wordt opgenomen indien de boekwaarde hoger is dan de verwachte realiseerbare waarde. Bijzondere waardeverminderingen worden direct opgenomen in de winst- en verliesrekening.

90

e) Beleggingen Elk type belegging wordt geboekt op de transactiedatum. Beleggingen in eigen-vermogensinstrumenten omvatten deelnemingen in ondernemingen waarin de Groep noch zeggenschap noch een belangrijke invloed heeft. Dit is het geval bij ondernemingen waarin de Groep minder dan 20 % van de stemrechten bezit. Die beleggingen worden geklasseerd als voor verkoop beschikbare financiële activa, en worden initieel gewaardeerd tegen reële waarde, tenzij deze niet op een betrouwbare wijze kan worden bepaald. In dat geval worden ze geboekt aan aanschaffingswaarde. Een bijzondere waardevermindering wordt opgenomen indien de boekwaarde hoger is dan de verwachte realiseerbare waarde. f) Voorraden Voorraden worden gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde die wordt bepaald aan de hand van de methode van het voortschrijdend gewogen gemiddelde. Een waardevermindering wordt toegepast op voorraadartikelen die, gezien hun verouderde staat, niet meer voor exploitatie bruikbaar zijn of waarvan de geraamde verkoopwaarde lager ligt dan de boekwaarde. Indien voorraadartikelen meer dan één jaar niet gebruikt worden, wordt een waardevermindering van 100,00 % toegepast. Die afschrijvingen worden opgenomen als last in de winst- en verliesrekening. g) Handels- en overige vorderingen Die vorderingen worden tegen hun nominale waarde geboekt. In het geval van een faillissement of concordaat wordt de vordering onmiddellijk afgeschreven en de belasting over de toegevoegde waarde teruggevorderd. Voor vorderingen die meer dan een jaar vervallen zijn, en in behandeling van de juridische dienst, wordt een waardevermindering ten belope van 100,00 % exclusief belasting over de toegevoegde waarde geboekt. Ook op andere vorderingen kunnen waardeverminderingen worden toegepast die aan elk afzonderlijk geval zijn aangepast. De waardeverminderingen worden opgenomen als last in de winst- en verliesrekening. h) Geldmiddelen en kasequivalenten Geldmiddelen en kasequivalenten omvatten contanten, direct opvraagbare tegoeden bij kredietinstellingen en andere kortlopende, uiterst liquide beleggingen (maximale looptijd van drie maanden) die onmiddellijk kunnen worden omgezet in geldmiddelen. Ze worden gewaardeerd aan nominale waarde die overeenstemt met de reële waarde. In het kasstroomoverzicht worden deze middelen gepresenteerd als geldmiddelen en kasequivalenten. i) Personeelsbeloningen Pensioenregelingen en andere vergoedingen toegekend na uitdiensttreding De bijdragen voor toegezegde-bijdragenregelingen worden als last opgenomen op het moment dat ze verschuldigd zijn alsook eventuele tekorten ten opzichte van het minimum gegarandeerd rendement. De verplichtingen van de Groep betreffende de toegezegd-pensioenregelingen en de kosten die eruit voortvloeien worden gewaardeerd op basis van de ‘Projected Unit Credit’-methode. Het in de balans opgenomen bedrag vertegenwoordigt het verschil van de contante waarde van de omschreven pensioenverplichtingen (Defined Benefit Obligation) en de reële waarde van fondsbeleggingen. Herwaardering omvat actuariële winst en verlies en het rendement op fondsbeleggingen (exclusief intrest) welke direct worden opgenomen in de balans en als winst of last in de periode waarin ze zich voordoen. Ze worden opgenomen in het overzicht van niet-gerealiseerde resultaten, die niet kunnen worden verplaatst naar de winst- en verliesrekening.

91

Pensioenkosten van verstreken diensttijd worden opgenomen in de winst- en verliesrekening gedurende de periode waarin de wijziging van het pensioenplan plaatsvond. Netto rentekosten worden berekend op de netto personeelsverplichtingen door toepassing van de disconteringsvoet bij het begin van de periode. Het bedrag in de winst- en verliesrekening bestaat uit de pensioenkosten (de aan het boekjaar toegerekende pensioenkosten, pensioenkosten van verstreken diensttijd, actuariële winst of verlies op andere langetermijnpersoneelsbeloningen alsook eventuele inperkingen en afwikkelingen), de netto rentekosten en de herwaardering. De Groep rapporteert de eerste twee kosten in de winst- en verliesrekening op de lijn Personeelsbeloningen. Andere langetermijnpersoneelsbeloningen Deze voordelen worden op dezelfde wijze behandeld als pensioenregelingen doch de actuariële winsten en verliezen worden onmiddellijk opgenomen in de winst- en verliesrekening. j) Leningen Opgenomen rentedragende leningen worden initieel opgenomen tegen reële waarde. Na de eerste opname worden rentedragende leningen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, waarbij het verschil tussen de kostprijs en het aflossingsbedrag op basis van de effectieve-rentemethode in de winst- en verliesrekening wordt opgenomen over de looptijd van de lening. k) Handels- en overige schulden Handels- en overige schulden worden gewaardeerd aan nominale waarde. l) Belastingen Belastingen op het resultaat van het boekjaar omvatten de verschuldigde belastingen. Die belasting bevat de verwachte belastingverplichting op het belastbaar inkomen van het jaar en aanpassingen aan de belastingschulden van vorige jaren. Voor de berekening van de belastingen op het belastbaar inkomen van het jaar worden de op het ogenblik van afsluiting van kracht zijnde belastingtarieven (of belastingtarieven waarvan het wetgevingsproces materieel werd afgesloten) gebruikt.

92



2.5. Samenvatting van de wijzigingen in de waarderingsregels

De Groep past voor de eerste maal bepaalde standaarden, interpretaties en wijzigingen toe voor het boekjaar beginnend op 1 januari 2013. Zoals vereist worden die aanpassingen op de financiële verslaggeving hieronder gedetailleerd. IFRS 13 Waardering tegen reële waarde IFRS 13 behandelt de toepassing van de reële waardebepaling en de informatieverschaffing over de reële waardebepaling wanneer dit door een andere standaard wordt verplicht of is toegestaan. IFRS 13 heeft niet de intentie om te bepalen in welke omstandigheden activa of verplichtingen aan reële waarde dienen te worden verwerkt of waarover informatie moet verstrekt worden. De toepassing van deze standaard heeft geen belangrijke invloed gehad op de reële waardebepalingen van de Groep. De standaard vereist eveneens specifieke informatieverschaffingen over de reële waarden. Aanpassingen van IAS 1 Presentatie van de jaarrekening - Presentatie van de andere elementen van het totaalresultaat Deze aanpassing vereist een presentatieaanpassing met de opsplitsing en groepering van de elementen in de overige gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten die op een toekomstig tijdstip al dan niet kunnen worden opgenomen in het resultaat. Deze wijziging heeft enkel een invloed op de presentatie en geen invloed op de balans of de resultaten van de Groep. IAS 1 Verduidelijking van de vereisten rond vergelijkende cijfers De wijzigingen verduidelijken dat een openingsbalans (derde balans genoemd) dient te worden opgenomen wanneer de onderneming een grondslag voor financiële rapportering met terugwerkende kracht toepast, of het vorige boekjaar aanpast of de presentatie in de overzichten wijzigt, op voorwaarde dat deze wijzigingen een belangrijke invloed hebben op de openingsbalans van de voorafgaande periode. De wijzigingen verduidelijken dat voor deze derde balans geen vergelijkende informatie in de toelichtingen dient te worden opgenomen. Deze wijziging heeft enkel een invloed op de presentatie en geen invloed op de balans of de resultaten van de Groep. Aanpassingen van IAS 19 Personeelsbeloningen (Herzien 2011) Deze herziene standaard bevat tal van wijzigingen. Aangezien de Groep reeds de actuariële verschillen verwerkte via de niet-gerealiseerde resultaten, zijn de volgende aanpassingen voor de Groep van belang: het verwachte rendement op fondsbeleggingen kan niet langer worden opgenomen in winst of verlies maar in plaats hiervan wordt het rendement op de netto toegezegd-pensioenverplichting erkend in de winst- en verliesrekening. Het rendement wordt bepaald op basis van de disconteringsvoet die eveneens van toepassing is voor de waardering van de pensioenverplichting. Verder moet de verwerking van de nog niet verworven kosten van verstreken diensttijd in de winst- en verliesrekening worden opgenomen op de datum waarop de wijziging in het pensioenplan plaatsvond. Er moeten eveneens meer uitgebreide toelichtingen worden verstrekt. IAS 19 (Herzien 2011) vereist toepassing met terugwerkende kracht. Dienovereenkomstig werden de vergelijkbare cijfers m.b.t. 2012 herzien.

93

Het effect van deze aanpassing is als volgt: Op de winst- en verliesrekening (In duizenden EUR)

31 december 2012

Bedrijfsopbrengsten Stijging van de opbrengsten

2 656

Bedrijfskosten Stijging van de personeelsbeloningen Netto impact op de winst- en verliesrekening Actuariële winsten (verliezen) te bereiken doel toegezegd-pensioenregeling Actuariële winsten (verliezen) restitutierecht op te bereiken doel toegezegd-pensioenregeling Netto impact op de niet-gerealiseerde resultaten

-2 656 0 -2 122 2 122 0

Op de balans (In duizenden EUR)

2012

Vaste activa Stijging van het restitutierecht op lange termijn personeelsverplichtingen

4 778

Langlopende verplichtingen Stijging van de voorzieningen voor personeelsbeloningen Netto impact op het eigen vermogen

4 778 0

De overgang naar IAS19 (Herzien 2011) heeft geen effect op het kasstroomoverzicht. Verschillende andere aanpassingen zijn van toepassing voor het boekjaar beginnend op 1 januari 2013. Ze hebben echter geen belangrijke invloed op de jaarrekening van de Groep. • •

Verbeteringen aan IFRS (2009-2011) (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2013) Aanpassing van IFRS 7 Financiële instrumenten: Informatieverschaffing - Saldering van financiële activa en verplichtingen (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2013) • Aanpassing van IAS 12 Winstbelastingen - Uitgestelde belastingen: Realisatie van onderliggende activa (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2013) • IFRIC 20 Afgravingskosten tijdens de productiefase van een dagbouwmijn (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2013)

94



2.6. Gebruik van ramingen en veronderstellingen

Het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening in overeenstemming met IFRS vereist dat het management beoordelingen, inschattingen en veronderstellingen maakt die een invloed kunnen hebben op de gerapporteerde cijfers, zowel in de balans als de winst- en verliesrekening. De inschattingen en hiermee verbonden veronderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en verschillende andere factoren die gegeven de omstandigheden als redelijk worden beschouwd. De hieruit voortvloeiende resultaten dienen als basis voor het nemen van beslissingen over boekwaarden van activa en verplichtingen welke niet op eenvoudige wijze blijken uit andere bronnen. De uiteindelijke resultaten kunnen afwijken van de gemaakte inschattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend herzien. Herzieningen van boekhoudkundige inschattingen worden opgenomen in de periode waarin de herziening plaatsvindt in zover de herziening enkel die periode betreft, of in de periode van de herziening en toekomstige periodes indien de herziening zowel huidige als toekomstige periodes betreft. Toegezegd-pensioenregelingen en andere langetermijnpersoneelsbeloningen De kosten van de toegezegd-pensioenregelingen en andere langetermijnpersoneelsbeloningen en de contante waarde van de pensioenverplichting worden bepaald door actuariële berekeningen. Hiervoor worden verschillende veronderstellingen gebruikt die van de werkelijke ontwikkelingen in de toekomst kunnen afwijken. Als gevolg van de complexiteit van de actuariële berekeningen en het lange termijn karakter van de verplichtingen zijn de personeelsverplichtingen zeer onderhevig aan veranderingen in de veronderstellingen. De belangrijkste actuariële veronderstellingen worden vermeld in de toelichting ‘Voorziening voor personeelsbeloningen’.



95



2.7. Standaarden die werden gepubliceerd, maar die nog niet van kracht zijn

De volgende standaarden en interpretaties werden gepubliceerd, maar waren nog niet van toepassing voor het boekjaar beginnend op 1 januari 2013. • IFRS 9 Financiële Instrumenten en de daaropvolgende aanpassingen (nog niet goedgekeurd binnen de Europese Unie) Deze standaard werd uitgevaardigd in het kader van een breder project ter vervanging van IAS 39. IFRS 9 behoudt maar vereenvoudigt het gemengde waarderingsmodel en stelde twee primaire waarderingsklassen voorop voor financiële activa: afgeschreven kost en reële waarde. • IFRS 10 Geconsolideerde jaarrekening (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2014) biedt een consolidatiemodel dat het concept van controle als een beslissende factor ziet bij het beoordelen of een entiteit in de geconsolideerde jaarrekening van de moederonderneming dient opgenomen te worden. • IFRS 11 Gezamenlijke overeenkomsten (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2014) legt beginselen vast voor de financiële verslaggeving door de partijen van een gezamenlijke regeling en vervangt de huidige proportionele consolidatiemethode door de vermogensmutatiemethode. • IFRS 12 Informatieverschaffing over belangen in andere entiteiten (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2014): aanpassing van de informatieverschaffingen voor alle vormen van minderheidsbelangen, met inbegrip van gezamenlijke regelingen, geassocieerde deelnemingen, voor een bijzonder doel opgerichte entiteiten en andere entiteiten die niet in de balans werden opgenomen. • IAS 27 Enkelvoudige jaarrekening (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2014) • IAS 28 Investeringen in geassocieerde deelnemingen en joint ventures (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2014) • Verbeteringen aan IFRS (2010-2012) (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2014, maar nog niet goedgekeurd binnen de Europese Unie) • Verbeteringen aan IFRS (2011-2013) (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2014, maar nog niet goedgekeurd binnen de Europese Unie) • Aanpassing van IFRS 10, IFRS 12 en IAS 27 Geconsolideerde jaarrekening en informatieverschaffing - Investeringsentiteiten (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2014) • Aanpassing van IAS 19 Personeelsbeloningen - Werknemersbijdragen (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 juli 2014, maar nog niet goedgekeurd binnen de Europese Unie) • Aanpassing van IAS 32 Financiële instrumenten: presentatie - Saldering van financiële activa en verplichtingen (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2014) • Aanpassing van IAS 36 - Bijzondere waardevermindering van activa - Informatieverschaffing over de realiseerbare waarde van niet-financiële activa (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2014) • Aanpassing van IAS 39 - Financiële instrumenten - Novatie van derivaten en voortzetting van hedge accounting (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2014) • IFRIC 21 - Heffingen (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2014, maar nog niet goedgekeurd binnen de Europese Unie) De Groep zal de nieuwe standaarden en interpretaties die van toepassing zijn op haar rekeningen volgen zodra ze van kracht worden. De Groep koos ervoor om deze standaarden en interpretaties niet vroegtijdig toe te passen. De toepassing van deze standaarden, interpretaties en wijzigingen aan gepubliceerde standaarden en hun impact op de resultaten van de Groep worden verder onderzocht.

96

3. Bedrijfsopbrengsten (In duizenden EUR) Doorrekening van kosten Facturatie werken derden Opbrengsten Overige operationele bedrijfsopbrengsten Geactiveerde, intern uitgevoerde werkzaamheden Totaal

2013

2012 Herzien *

1 211 488

1 272 943

14 452

14 324

1 225 940

1 287 267

15 288

13 822

71

599

1 241 299

1 301 688

* M.b.t. IAS19 (Herzien)

De totale bedrijfsopbrengsten zijn gedaald ten opzichte van 2012 (Herzien) met 60 389 k euro tot 1 241 299 k euro. De Groep behaalde het gros van haar opbrengsten uit beheersfacturen aan voornamelijk de distributienetbeheerders. De doorrekening via beheersfacturen is een weerspiegeling van alle kosten die noodzakelijk zijn om haar opdrachten uit te voeren als onafhankelijk dienstverlenend bedrijf voor de exploitatie van de netten voor elektriciteit en gas. De ‘Facturatie werken derden’ omvat voornamelijk het grondverzet bij synergiewerken, waarbij aan de andere nutsbedrijven hun respectievelijk aandeel wordt doorgerekend. De ‘Overige operationele opbrengsten’ omvatten voornamelijk terugbetalingen van algemene onkosten van aannemers, verzekeringen en andere instanties. Bepaalde uitgevoerde werkzaamheden en gerelateerde kosten werden geactiveerd via de rubriek ‘Geactiveerde, intern uitgevoerde werkzaamheden’.

4. Diensten en diverse goederen (In duizenden EUR)

2013

2012

325 539

340 072

Directe aankopen voor exploitatie

82 298

107 404

Vergoedingen waaronder gebruik installaties en retributie

57 109

57 800

Advertentie, informatie, documentatie, receptie e.d.

12 192

13 423

Premies voor rationeel energiegebruik (REG)

82 909

56 745

Aannemerskosten voor aanleg en onderhoud netten

Contracten en beheerskosten

7 217

6 519

Consultancy en andere prestaties

85 170

78 016

Andere

52 125

51 081

Totaal

704 559

711 060

De diensten en diverse goederen dalen met 6 501 k euro tegenover 2012 tot 704 559 k euro. De kosten voor rationeel energiegebruik (REG) bedragen 82 909 k euro in 2013, een stijging met 26 164 k euro tegenover 2012. De rubriek ‘Andere’ bevat kosten voor huur, communicatie, vervoer, verzekering, seminaries en dergelijke. Al deze kosten werden doorgerekend aan voornamelijk de distributienetbeheerders.

97

5. Personeelsbeloningen (In duizenden EUR)

2013

2012 Herzien *

265 931

261 448

Sociale zekerheidsbijdragen

77 105

71 981

Lasten voor pensioenregelingen en bovenwettelijke verzekeringen

33 452

88 902

Andere personeelskosten

16 551

19 091

393 039

441 422

Bezoldigingen

Totaal *M.b.t. IAS 19 (Herzien)

De personeelskosten bedragen 393 039 k euro in 2013, een daling met 48 383 k euro ten opzichte van 2012 (Herzien) voornamelijk als gevolg van de daling van de pensioenkosten. Het gemiddeld aantal personeelsleden bedroeg 4 750 personen in 2013.

6. Financiële resultaten (In duizenden EUR) Rentebaten distributienetbeheerders Rentebaten banken Andere financiële baten Financiële baten Rentelasten distributienetbeheerders Rentelasten banken Rentelasten obligatieleningen Andere financiële lasten Financiële lasten

2013

2012

63 308

40 464

96

77

1 179

1 829

64 583

42 370

292

104

1 533

1 396

62 847

39 468

1 797

536

66 469

41 504

De rentebaten werden hoofdzakelijk gerealiseerd via intresten op toegestane leningen en de cashpoolactiviteiten met de distributienetbeheerders. De andere financiële baten bevatten voornamelijk ontvangen financiële kortingen en de compensatie voor afschrijvingen in het kader van ontvangen kapitaalsubsidies. De rentelasten waren het gevolg van de rente op de obligatieleningen, de leningen aangegaan met de banken en gedeeltelijk uit de cashpoolactiviteiten met de distributienetbeheerders. De andere financiële lasten bevatten voornamelijk kosten van schulden en diverse bankkosten.

98

7. Belastingen op het resultaat (In duizenden EUR) Actuele belastingen

2013

2012

345

480

Belastingaanpassingen

1 689

181

Totaal belastingkosten

2 033

661

(In duizenden EUR)

2013

2012

Winst (verlies) voor belasting Effect van niet-aftrekbare kosten Effect van aftrekbare kosten Aanwending Belastbare grondslag Belastingen op het resultaat *

2 033

661

14 487

13 469

-37 091

-23 489

21 586

10 772

1 014

1 413

345

480

* aan het wettelijk Belgisch belastingtarief van 33,99 %

8. Immateriële activa (In duizenden EUR)

Licenties en soortgelijke rechten

Totaal

Aanschaffingswaarde op 1 januari 2013

151

151

Aanschaffingen

844

844

Andere

2 929

2 929

Aanschaffingswaarde op 31 december 2013

3 924

3 924

Gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen op 1 januari 2013

151

151

Afschrijvingen

625

625

Andere

1 558

1 558

Gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen op 31 december 2013

2 334

2 334

Netto boekwaarde op 31 december 2013

1 590

1 590

99

9. Materiële vaste activa (In duizenden EUR)

Aanschaffingswaarde op 1 januari 2013

Meubilair en rollend materieel

Overige

Totaal

69 663

1 412

71 075

1 563

299

1 862

Andere

-3 380

0

-3 380

Aanschaffingswaarde op 31 december 2013

67 846

1 711

69 557

Gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen op 1 januari 2013

62 948

357

63 305

Aanschaffingen

3 128

758

3 886

Andere

-1 979

0

-1 979

Gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen op 31 december 2013

64 097

1 115

65 212

3 749

596

4 345

Afschrijvingen

Netto boekwaarde op 31 december 2013

(In duizenden EUR)

Meubilair en rollend materieel

Overige

Totaal

68 468

122

68 590

1 195

1 290

2 485

Aanschaffingswaarde op 31 december 2012

69 663

1 412

71 075

Gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen op 1 januari 2012

58 263

15

58 278

4 685

342

5 027

62 948

357

63 305

6 715

1 055

7 770

Aanschaffingswaarde op 1 januari 2012 Aanschaffingen

Afschrijvingen Gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen op 31 december 2012 Netto boekwaarde op 31 december 2012

Op 31 december 2013 en 2012 bestonden er geen beperkingen op eigendom en op materiële vaste activa die als zekerheid dienen voor verplichtingen. Er waren geen verbintenissen voor de verwerving van materiële vaste activa op eind 2013 en 2012.

100

10. Investeringen in geassocieerde deelnemingen Op 9 mei 2011 werd Atrias cvba opgericht. Atrias is een centraal clearing house ten behoeve van de DNB’s en belast met het ontwikkelen van een Message Implementation Guide (MIG), de ontwikkeling van een clearing house toepassing en het beheer en onderhoud van deze toepassing. MIG beschrijft hoe de communicatiestroom tussen de verschillende spelers op de energiemarkt dient te gebeuren. De Groep heeft 25 % van de aandelen genomen. Het bedrag van 5 k euro werd opgenomen als een investering in geassocieerde ondernemingen. Atrias is een niet-beursgenoteerde onderneming en heeft geen officiële prijsnotering. Hieronder de samengevatte financiële informatie van Atrias op 31 december: (In duizenden EUR)

2013

2012

Vaste activa

2 648

1 155

Vlottende activa

1 934

2 659

Verplichtingen

4 563

3 795

19

19

5

5

4 343

2 658

Resultaat over de verslagperiode

0

0

Aandeel in het resultaat

0

0

Eigen vermogen Aandeel in eigen vermogen

Opbrengsten

De Groep ontvangt haar aandeel van de werkingskosten van Atrias. Aangezien deze onderneming eveneens aan kostprijs werkt, is haar resultaat zonder winst of verlies. De Groep verleent aan Atrias financiering en voorziet in huisvesting (zie toelichting ‘Verbonden partijen’).

101

11. Overige beleggingen (In duizenden EUR) Bedrijvencentra

2013

2012

969

969

Andere

19

19

Totaal

988

988

Sinds 2007 heeft de Groep participaties genomen in bedrijvencentra op uitdrukkelijk verzoek van haar aandeelhouders. De bedrijvencentra bevinden zich op het grondgebied van Gaselwest (bedrijvencentra Kortrijk, Roeselare, Vlaamse Ardennen, Waregem en Westhoek), Imewo (bedrijvencentra Brugge, Gent, Meetjesland en Oostende) en Iveka (bedrijvencentra Kempen). In 2011 werd een participatie (1 aandeel) genomen in een Europese vennootschap KIC InnoEnergy ten belope van 10 k euro. Deze onderneming heeft als doel het ontwikkelen van verschillende componenten voor midden- en laagspanning in stations, en de noodzakelijke logistieke en communicatiesystemen. Op 21 december 2012 werd Synductis cvba opgericht waarin Eandis een participatie heeft opgenomen voor de sector Elektriciteit (3  100 euro), sector Gas (3  100 euro) en tijdelijk voor de sector Telecom (3 100 euro). Hierdoor heeft Eandis tijdelijk een participatie van 50 %. Synductis is een samenwerkingsverband van de nutsmaatschappijen voor de sector DrinkWater, de sector Riolering en de sector Wegenis met Tussengemeentelijke Maatschappij der Vlaanderen voor Watervoorziening (TMVW), Intercommunale Waterleidingsmaatschappij van Veurne-Ambacht (IWVA), Intercommunale voor Waterbedeling in Vlaams-Brabant (IWVB) en Eandis die de infrastructuurwerken in de Vlaamse steden en gemeenten op elkaar wensen af te stemmen. Naar de toekomst is verdere samenwerking met andere nutsmaatschappijen mogelijk om een verruiming en optimalisatie van het minder-hinder-beleid en de kostenefficiëntie mogelijk te maken. Op contractuele basis is Belgacom voorlopig één jaar betrokken bij Synductis en vaardigt een waarnemer af in het directiecomité van Synductis.

102

12. Restitutierecht De kosten met betrekking tot de voorzieningen voor personeelsbeloningen zijn terugvorderbaar van de distributienetbeheerders. Eind 2013 bedroeg het restitutierecht betreffende deze personeelsbeloningen 419 348 k euro en 589 546 k euro volgens IAS19 (Herzien) eind 2012 (zie toelichting ‘Voorzieningen voor personeelsbeloningen’).

13. Langetermijnvorderingen, andere (In duizenden EUR) Vordering t.o.v. DNB’s n.a.v. doorlenen van obligatieleningen aan particuliere beleggers (retail)

2013

2012

320 000

320 000

Vordering t.o.v. DNB’s n.a.v. doorlenen van obligatieleningen aan institutionele beleggers

100 000

50 000

Vordering t.o.v. DNB’s n.a.v. doorlenen van obligatieleningen aan Europese institutionele beleggers (EMTN programma)

1 710 500

1 135 500

280

253

2 130 780

1 505 753

Andere Totaal *Euro Medium Term Note (EMTN) programme - zie toelichting ‘Financiële instrumenten’

De andere langetermijnvorderingen stegen in 2013 met 625 027 k euro tot 2 130 780 k euro. De voorwaarden van de leningen op lange termijn aan de distributienetbeheerders waren dezelfde als die van de respectievelijke obligatieleningen (zie toelichting ‘Leningen op korte en lange termijn’).

14. Voorraden (In duizenden EUR) Grond- en hulpstoffen Gecumuleerde waardeverminderingen op voorraden Totaal

2013

2012

32 380

38 515

-372

-221

32 008

38 294

Het bedrag van de waardevermindering dat toegevoegd werd bedroeg 151 k euro in 2013 en in 2012 werd een terugname geboekt van 73 k euro. Deze bedragen werden opgenomen in de winst- en verliesrekening.

103

15. Handels- en overige vorderingen, vorderingen cashpoolactiviteiten (In duizenden EUR)

2013

2012

17 133

27 347

-18

-12

Handelsvorderingen - netto

17 115

27 335

Overige vorderingen

32 062

20 516

Totaal handels- en overige vorderingen

49 177

47 851

363 002

246 158

Handelsvorderingen - bruto Gecumuleerde waardeverminderingen op vorderingen

Vorderingen cashpoolactiviteiten

De handelsvorderingen bestonden voornamelijk uit vorderingen op de distributienetbeheerders en bedroegen 9 143 k euro in 2013 versus 22 129 k euro in 2012. De ‘Overige vorderingen’ bevatten voornamelijk te ontvangen belasting, andere vorderingen, over te dragen kosten en verkregen opbrengsten. In de overige vorderingen werd een bedrag van 347 k euro opgenomen als nog te ontvangen subsidies in het kader van onder meer het EVA-project (486 k euro in 2012). De stijging is voornamelijk toe te schrijven aan te ontvangen intresten van de distributienetbeheerders m.b.t. het doorlenen van de opgenomen leningen. De rubriek ‘Vorderingen cashpoolactiviteiten’ bevat de saldi op de rekeningen van de distributienetbeheerders m.b.t. de cashpool. Het aandeel van de geassocieerde deelneming werd opgenomen in de toelichting ‘Verbonden partijen’.

16. Actuele belastingvorderingen Op eind 2013 werd geen vordering voor belasting opgenomen (3 010 k euro in 2012).

17. Geldmiddelen en kasequivalenten De liquide middelen ter waarde van 4 996 k euro in 2013 (6 625 k euro in 2012) bevatten banktegoeden, kasgelden en beleggingen in fondsen die omzetbaar zijn in gelden. Alle middelen zijn uitgedrukt in euro.

104

18. Eigen Vermogen De diverse componenten van het eigen vermogen en de bewegingen van 1 januari 2012 tot 31 december 2013 worden weergegeven in het ‘Mutatieoverzicht van het Eigen Vermogen’. Het aandelenkapitaal bedroeg € 18 550 en was volledig geplaatst en volgestort. Het was vertegenwoordigd door 348  431 maatschappelijke aandelen zonder vermelding van nominale waarde. Ieder aandeel vertegenwoordigt 1/348 431ste van het kapitaal. De maatschappelijke aandelen zijn op naam van de distributienetbeheerders en zijn als volgt verdeeld: Distributienetbeheerder

Aantal aandelen

%

Gaselwest

57 830

16,60

IMEA

47 944

13,76

Imewo

78 105

22,42

Intergem

38 139

10,94

Iveka

49 976

14,34

Iverlek

67 701

19,43

8 736

2,51

348 431

100,00

Sibelgas Totaal

De wettelijke reserve bedraagt € 1 855. Deze wettelijke reserve werd aangelegd bij een te bestemmen winst, ten belope van 5,00 % tot een maximum van 10,00 % van het geplaatst kapitaal. De resultaten van de Groep zijn steeds zonder winst of verlies aangezien alle werkingskosten kunnen doorgerekend worden aan de distributienetbeheerders. Er werd een minderheidsbelang erkend van 35,97 % of 93 k euro ten opzichte van TMVW voor de participatie aangehouden in De Stroomlijn. Op 17 juni 2013 heeft Synductis het aandelenpakket in De Stroomlijn van 77 aandelen t.w.v. 7,7 k euro overgenomen van AWW. Eandis cvba bezit 70,00 % van de aandelen van de onderneming Indexis cvba; de overige aandelen worden aangehouden door Ores, de werkmaatschappij voor de Waalse gemengde distributienetbeheerders voor elektriciteit en gas en door Fernand Grifnée, CEO van Ores (1 aandeel). Het minderheidsbelang bedraagt hierdoor 30,00 % of 986 k euro. Het totaal minderheidsbelang bedraagt dus 1 079 k euro.

105

19. Leningen op lange en korte termijn (In duizenden EUR)

2013

2012

2 115 451

1 495 596

Vaste voorschotten

100 000

50 000

Fixed loans/Bankschulden

126 317

61 908

Leningen op korte termijn

226 317

111 908

2 341 768

1 607 504

Leningen op lange termijn

Totaal

Leningen op lange termijn Alle uitstaande leningen zijn uitgedrukt in euro en hebben een vaste intrestvoet. Voor alle leningen stellen de DNB’s zich elk garant op een niet-hoofdelijke en niet-solidaire basis maar beperkt tot het proportioneel aandeel in het kapitaal van Eandis. (In duizenden EUR)

2013

2012

Oorspronkelijk bedrag

Coupon %

Rendement bij uitgifte %

Vervaldatum

Obligatielening - juni 2010

150 089

150 115

150 000

4,00

3,672

2017

Obligatielening - december 2010 EMTN - november 2011

169 905

169 891

170 000

4,25

4,013

2020

498 092

497 850

500 000

4,50

4,542

EMTN - juli en september 2012

2021

134 883

134 849

135 500

3,95

3,985

2032

48 961

48 886

50 000

3,50

3,700

2027

494 610

494 005

500 000

2,75

2,890

2022

1 496 540

1 495 596

1 505 500

EMTN - maart 2013

54 292

0

54 500

3,50

3,535

2028

EMTN - maart 2013

20 404

0

20 500

3,75

3,785

2033

Obligatielening privaat - juni 2013

48 203

0

50 000

3,50

3,704

2043

496 011

0

500 000

2,88

2,971

2023

2 115 451

1 495 596

2 130 500

Obligatielening privaat - september 2012 EMTN - november 2012 Totaal op 31 december 2012

EMTN - oktober 2013 Totaal op 31 december 2013

De uitgifte van private obligatieleningen betreffen uitgiftes volgens Duits recht: Schuldschein en Namensschuldverschreibung. Het rendement bij uitgifte geeft het bruto actuarieel rendement weer bij uitgifte. Het kapitaal van de leningen is terugbetaalbaar op vervaldatum.

106

Leningen op korte termijn (In duizenden EUR)

Vervaldag opnames

Commercial paper

Beschikbaar bedrag

Opgenomen bedrag

Niet gebruikt bedrag

522 000

0

522 000

Gemiddelde intrestvoet*

Vaste voorschotten

7/01/2014

150 000

100 000

50 000

0,81%

Fixed loans/bankschulden

Dagelijks

200 000

126 317

73 683

1,39%

Fixed loans

100 000

0

100 000

Totaal op 31 december 2013

972 000

226 317

745 683

Beschikbaar bedrag

Opgenomen bedrag

522 000

0

522 000

(In duizenden EUR)

Vervaldag opnames

Commercial paper

Niet gebruikt bedrag

Gemiddelde intrestvoet*

Vaste voorschotten

4/01/2013

225 000

50 000

175 000

1,09%

Fixed loans/bankschulden

Dagelijks

150 000

61 908

88 092

0,64%

897 000

111 908

785 092

Totaal op 31 december 2012

* De gemiddelde intrestvoet van de opgenomen bedragen op het einde van de periode

De leningen op korte termijn werden opgenomen door Eandis in naam van de distributienetbeheerders die zich garant stellen voor hun aandeel en solidair als mededebiteur optreden met uitzondering van de bankschulden.

107

20. Voorziening voor personeelsbeloningen Toegezegde-bijdragenregelingen Het uitvoerend personeel aangeworven vanaf 1 januari 2002 en het kaderpersoneel aangeworven vanaf 1  mei 1999 genieten van toegezegde-bijdragenregelingen: deze regelingen voorzien in een kapitaal bij pensionering voortvloeiend uit de betaalde bijdragen en de rendementen toegekend door de pensioeninstellingen, alsook een kapitaal en wezenrente bij overlijden voor pensionering. De financiering gebeurt door werknemersbijdragen en werkgeversbijdragen, die gestort worden aan pensioenfondsen (O.F.P. Enerbel en O.F.P. Powerbel) en groepsverzekeringen. Voor de bijdragen gestort vanaf 1 januari 2004 voorziet de Belgische wetgeving een minimaal gemiddeld rendement: momenteel 3,75 % op de werknemersbijdragen en 3,25 % op de werkgeversbijdragen. Eventuele tekorten moeten door de werkgever gefinancierd worden. Per 31 december 2013 werden geen individuele tekorten opgetekend. Toegezegd-pensioenregelingen De collectieve overeenkomst van 2 mei 1952 voorzag een bijkomend pensioen gelijk aan 75 % van het laatste jaarinkomen na aftrek van het paritair wettelijk pensioen na een volledige loopbaan, alsook een overlevingspensioen en wezenrente. Deze toegezegd-pensioenregeling werd volledig gefinancierd door de werkgever en de pensioenen werden rechtstreeks door de werkgever aan de begunstigden uitgekeerd. De eruit voortvloeiende resterende verplichtingen hebben voornamelijk betrekking op lopende pensioenen. De meerderheid van het uitvoerend personeel aangeworven vóór 1 januari 2002 en het kaderpersoneel aangeworven vóór 1 mei 1999 genieten van toegezegd-pensioenregelingen die voorzien in de uitkering van een kapitaal bij pensionering, en een kapitaal en wezenrente bij overlijden voor pensionering. Die voordelen worden berekend rekening houdend met het laatste jaarinkomen en de diensttijd. De financiering gebeurt door werknemersbijdragen en werkgeversbijdragen, die worden gestort aan pensioenfondsen (O.F.P. Elgabel en O.F.P. Pensiobel) en groepsverzekeringen. Andere vergoedingen De Groep verstrekt eveneens vergoedingen toegekend na uitdiensttreding, zijnde een tussenkomst in de gezondheidszorgen en tarifaire voordelen. Andere langetermijnpersoneelsbeloningen bevatten de afscheid- en jubileumpremies. Vermits de kosten met betrekking tot de personeelsbeloningen terugvorderbaar zijn van de distributienetbeheerders werd een restitutierecht, gelijk aan de in de balans opgenomen personeelsverplichtingen, erkend. De toegezegd-pensioenregelingen stelt de Groep onderhevig aan verschillende actuariële risico’s: Beleggingsrisico De contante waarde van de toegezegd-pensioenregelingen is berekend aan de hand van een disconteringsvoet waarvan de opbrengst is afgestemd met deze van hoogwaardige bedrijfsobligaties. Indien het rendement op fondsbelegging lager ligt dan deze disconteringsvoet, dan zal er een tekort ontstaan. Door het lange termijn karakter van de verplichtingen acht de Raad van bestuur van de pensioenfondsen het passend dat een redelijk deel van de fondsbeleggingen wordt geïnvesteerd in aandelen om het verwacht rendement op de fondsen te behalen. Renterisico Een daling van de rente op obligaties zal een stijging van de verplichting tot gevolg hebben. Dit zal echter gedeeltelijk gecompenseerd worden door een stijging van het rendement op de fondsbeleggingen van het plan.

108

Levensverwachting De contante waarde van de toegezegd-pensioenregelingen wordt berekend rekening houdend met de beste schatting van de levensverwachting van deelnemers aan het plan zowel tijdens als na hun tewerkstelling. Een toename van de levensverwachting van de deelnemers aan het plan zal een toename van de verplichting tot gevolg hebben. Een studie is uitgevoerd in 2013 om de sterftetafels te bepalen die het best de historische weergave van de portefeuille benaderen. De resulterende sterftetafels zijn de MR/FR tabellen voor de gepensioneerden en de MR (gecorrigeerd met 5 jaar)/FR (zonder correctie) voor de actieven. Loonsverhogingen De contante waarde van de toegezegd-pensioenregelingen wordt berekend op basis van de toekomstige lonen van de deelnemers aan het plan. Een verhoging van het loon van de deelnemers zal een toename van de verplichting tot gevolg hebben. De voornaamste actuariële veronderstellingen die werden gebruikt op de balansdatum bij de bepaling van de voorzieningen voor pensioenregelingen en andere vergoedingen: 2013

2012

Disconteringsvoet

3,05 %

2,60 %

Verwachte gemiddelde salarisstijging (zonder inflatie)

0,75 %

1,75 %

Verwachte inflatie

2,00 %

2,00 %

Verwachte stijging van de ziektekosten (inclusief inflatie)

1,00 %

1,00 %

Verwachte stijging van de tariefvoordelen

0,25 %

0,25 %

Gemiddeld verwachte pensioenleeftijd Sterftetafels

62

62

MR(-5)/FR

MR/FR

22,5

22,5

22

22

Levensverwachting uitgedrukt in jaren van een gepensioneerde op 65 jaar: Voor een 65 jarige op datum van afsluiting - Man - Vrouw

Er werden geen prospectieve sterftetafels gebruikt. Hierdoor is er geen aanpassing in de levensverwachting van een gepensioneerde die op de leeftijd van 65 met pensioen gaat binnen twintig jaar.

109

Bedragen opgenomen in het overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten (In duizenden EUR)

2013

2012

Pensioenkost Aan het dienstjaar toegerekende pensioenkosten

-23 908

-25 243

Kosten van vervroegde pensionering

-4 165

-2 680

Kosten van verstreken diensttijd

-2 348

0

9 354

-7 752

-24 541

-35 580

11 599

15 759

-34 009

-55 496

veranderingen in demografische veronderstellingen

-9 610

0

veranderingen in financiële veronderstellingen

33 206

-126 507

ervaringsaanpassingen

76 077

0

12 909

18 758

112 581

-107 749

78 573

-163 245

Actuariële winst/(verlies) op andere langetermijnpersoneelsbeloningen Netto rentekosten op de netto voorziening voor personeelsverplichtingen Rentekosten Rentebaten op de fondsbeleggingen Kosten van toegezegd-pensioenregelingen opgenomen in winst of verlies Actuariële winsten/(verliezen) van toegezegd-pensioenregelingen ontstaan door

Rendement van de fondsbeleggingen (exclusief rentebaten) Herwaardering - Personeelsbeloningen opgenomen in niet-gerealiseerde resultaten Totaal

Bedragen opgenomen in de balans (In duizenden EUR)

Contante waarde van de brutoverplichting

Reële waarde van de fondsbeleggingen

Totaal

Pensioenen

657 474

-471 548

185 927

Gezondheidszorgen en tarifaire voordelen

172 669

0

172 669

Totaal toegezegd-pensioenregelingen

830 143

-471 548

358 595

64 437

-3 685

60 752

Totaal toegezegd-pensioenregelingen en andere langetermijnpersoneelsbeloningen op 31 december 2013

894 580

-475 232

419 348

Pensioenen

781 806

-434 689

347 118

Gezondheidszorgen en tarifaire voordelen

170 514

0

170 514

Totaal toegezegd-pensioenregelingen

952 320

-434 689

517 632

75 799

-3 891

71 908

7

0

7

1 028 126

-438 580

589 546

Andere langetermijnpersoneelsbeloningen

Andere langetermijnpersoneelsbeloningen Overige Totaal toegezegd-pensioenregelingen en andere langetermijnpersoneelsbeloningen op 31 december 2012

De ‘Overige’ personeelsverplichtingen hadden betrekking op loopbaanonderbreking.

110

Wijziging van de contante waarde van de brutoverplichting (In duizenden EUR)

2013

2012

1 028 119

915 466

Aan het dienstjaar toegerekende kosten

22 396

23 701

Rentekosten

24 541

35 580

Bijdragen van de deelnemers

1 511

1 542

Kosten van vervroegde pensionering

4 167

2 680

Totaal op 1 januari

Herwaardering - (winst) verlies in niet-gerealiseerde resultaten ontstaan door veranderingen in demografische veronderstellingen

10 087

0

veranderingen in financiële veronderstellingen

-35 213

134 167

ervaringsaanpassingen

-84 200

0

-5 923

-2 076

2 348

0

Betaalde vergoedingen

-73 253

-82 941

Totaal op 31 december

894 580

1 028 119

2013

2012

-438 580

-429 092

Rentebaten

-11 599

-15 759

Rendement op de fondsbeleggingen (exclusief rentebaten)

-12 610

-18 666

Bijdragen van de werkgever

-73 609

-45 934

Bijdragen van de werknemer

-1 511

-1 542

Betaalde vergoedingen

62 677

72 413

-475 232

-438 580

-24 209

-34 425

Belastingen op betaalde bijdragen Pensioenkosten van verstreken diensttijd

Wijziging van de reële waarde van de fondsbeleggingen (In duizenden EUR) Totaal op 1 januari

Totaal op 31 december

Totaal rendement op de fondsbeleggingen

111

Indeling van de fondsbeleggingen op de balansdatum De indeling van de fondsbeleggingen met betrekking tot pensioenregelingen in functie van de belangrijkste categorie van activa op eind 2013. Categorie

Munt

Beursgenoteerde beleggingen

Elgabel %

Pensiobel %

Verzekeringsondernemingen %

Totaal %

78,55

79,26

81,54

79,33

3,41

14,53

Aandelen

Eurozone

17,21

20,55

Aandelen

Buiten eurozone

13,81

13,22

4,15

11,52

Eurozone

1,20

1,15

14,71

4,28

Andere obligaties

Eurozone

39,89

38,17

59,27

44,07

Andere obligaties

Buiten eurozone

6,44

6,17

0,00

4,93

21,45

20,74

18,46

20,67

1,55

1,72

1,67

1,60

19,90

19,02

16,79

19,07

100,00

100,00

100,00

100,00

237 280

86 629

151 323

475 232

Staatsobligaties

Niet-beursgenoteerde beleggingen Cash Andere Totaal (In %) Totaal (In duizenden EUR)

De indeling van de fondsbeleggingen met betrekking tot pensioenregelingen in functie van de belangrijkste categorie van activa op eind 2012. Categorie

Munt

Beursgenoteerde beleggingen

Elgabel %

Pensiobel %

Verzekeringsondernemingen %

Totaal %

75,95

76,55

82,67

77,79

Aandelen

Eurozone

10,77

10,36

2,98

8,69

Aandelen

13,26

Buiten eurozone

16,53

15,91

4,22

Staatsobligaties

Eurozone

6,84

6,58

17,34

9,47

Andere obligaties

Eurozone

41,81

43,70

58,13

46,37

24,05

23,45

17,33

22,21

2,06

2,29

1,78

2,04

21,99

21,15

15,55

20,17

100,00

100,00

100,00

100,00

233 513

87 814

117 254

438 580

Niet-beursgenoteerde beleggingen Cash Andere Totaal (In %) Totaal (In duizenden EUR)

112

Detail van de toegezegd-pensioenregeling per type deelnemer en per soort voordeel (In duizenden EUR)

2013

2012

Detail van de toegezegd-pensioenregeling per type deelnemer

894 580

1 028 119

Actieve deelnemers

592 235

680 641

Niet-actieve deelnemers met uitgestelde voordelen

26 003

29 885

276 342

317 593

Detail van de toegezegd-pensioenregeling per voordeel

894 580

1 028 119

Pensioenen

657 474

781 806

Andere vergoedingen

172 669

170 514

64 437

75 799

Gepensioneerden en begunstigden

Afscheid- en jubileumpremies

Om de schattingsonzekerheden toe te lichten zijn hieronder de resultaten van de gevoeligheidsanalyse opgenomen. (In duizenden EUR)

Stijging

Disconteringsvoet (0,5 %)

-35 873

Verwachte gemiddelde loonstijging - zonder inflatie (0,5 %)

38 556

Inflatie (0,25 %)

16 997

Verwachte stijging van de ziektekosten (1 %)

19 770

Verwachte stijging van de tariefvoordelen (0,5 %)

3 310

Levensverwachting - man (1 jaar) Levensverwachting - vrouw (1 jaar)

6 530 10 735

De jaarlijkse balans van de toegezegd-pensioenregelingen wordt door de Groep gefinancierd door een bijdrage, uitgedrukt als een percentage van het totale salaris. Dit percentage wordt gedefinieerd door de geaggregeerde kost methode en wordt jaarlijks herzien. Deze methode van financiering bestaat erin dat toekomstige kosten worden opgenomen over de resterende looptijd van het plan. De kosten worden geraamd op verwachte basis (salarisgroei en de inflatie in aanmerking genomen). De veronderstellingen met betrekking tot salarisverhoging, inflatie, personeelsverloop en sterfte worden gedefinieerd op basis van historische statistieken van de Groep. De gebruikte sterftetafels zijn degene die overeenkomen met de waargenomen ervaring binnen de pensioenfondsen. De disconteringsvoet werd afgestemd op de investeringsstrategie van de ondernemingen. Deze veronderstellingen worden herzien op een regelmatige basis. Uitzonderlijke gebeurtenissen (zoals wijziging van het plan, verandering van veronderstellingen, een te korte indekkingsperiode...) kunnen uiteindelijk leiden tot bijkomende stortingen door de Groep. De gemiddelde duur van de toegezegd-pensioenregelingen op 31 december 2013 bedraagt 8 jaar (2012: 8 jaar). De Groep schat dat in 2014 een bedrag van 39 913 k euro zal worden bijgedragen aan toegezegd-pensioenregelingen en 5 520 k euro aan toegezegde-bijdragenregelingen.

113

21. Kapitaalsubsidies (In duizenden EUR) Totaal op 1 januari Ontvangen gedurende het jaar Opname in de winst- en verliesrekening Totaal op 31 december

2013

2012

609

0

0

772

-367

-163

242

609

In het kader van de deelname aan voornamelijk het EVA-project werden door het Agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie (IWT) kapitaalsubsidies toegezegd.

22. Handelsschulden en overige schulden (In duizenden EUR)

2013

2012

Gewone handelsschulden

82 957

111 375

Te ontvangen facturen

53 018

36 834

135 975

148 209

Subtotaal Btw en belasting op personeelskosten

2 579

2 288

Schulden m.b.t. personeelsbeloningen

66 082

73 218

Andere kortlopende schulden

37 207

23 447

241 843

247 162

1 940

79

Totaal handelsschulden en overige schulden Actuele belastingverplichtingen

De posten met betrekking tot handelsschulden en overige schulden dalen met 5 319 k euro ten opzichte van 2012. De andere kortlopende schulden bevatten hoofdzakelijk de nog toe te rekenen kosten voornamelijk met betrekking tot de financiële kosten voor de obligatieleningen, het wagenpark en projecten over informatie- en communicatietechnologie. De termijn en de voorwaarden voor de schulden waren als volgt: Voor de standaard handelsschulden bedroeg de betaaltermijn gemiddeld 50 dagen na factuurdatum en voor aannemers 30 dagen na factuurdatum. De schulden aan de belasting over de toegevoegde waarde en van de bedrijfsvoorheffing werden betaald respectievelijk 20 en 15 dagen na het einde van de maand. Alle schulden werden betaald op de vervaldag.

114

23. Financiële instrumenten: risico’s en reële waarde Risico’s Het is de bedoeling van de Groep om alle risico’s afzonderlijk te begrijpen alsook hun onderlinge verbanden, en om strategieën te definiëren teneinde de economische impact op de resultaten van de Groep te beheersen. Het auditcomité heeft de verantwoordelijkheid voor het nazicht van de risicoanalyse, het goedkeuren van de aanbevolen risicobeheersingsstrategieën, het doen naleven van de richtlijnen inzake risicobeheer en voor het rapporteren. Het functioneren van de Groep als werkingsmaatschappij voor de distributienetbedrijven beperkt in sterke mate de risico’s en eventuele negatieve gevolgen. Vermogensstructuur De vermogensstructuur van de Groep bestaat uit het eigen vermogen en de financiële verplichtingen. Naast de wettelijke vereiste minima voor eigen vermogen die van toepassing zijn op Eandis en haar dochterondernemingen, is de Groep niet onderworpen aan enige extern opgelegde vereisten voor haar vermogensstructuur. De Groep doet een beroep op korte termijn financiering ter ondersteuning van het bedrijfskapitaal. De lange termijn leningen worden opgenomen door Eandis ter financiering van de DNB’s en worden doorgerekend aan dezelfde voorwaarden als de opgenomen leningen. Kredietrisico Het kredietrisico omvat het risico dat de ene partij bij een financieel instrument haar verplichtingen niet zal nakomen, waardoor bij de andere partij een financieel verlies kan ontstaan. Het maximale kredietrisico is de balanswaarde van elk financieel actief. De Groep rekent de kosten door aan vnl. haar aandeelhouders, haar minderheidsaandeelhouders en geassocieerde deelnemers en beperkt hierdoor het kredietrisico. Ouderdomsanalyse van handelsvorderingen waarvoor geen bijzondere waardevermindering werd opgenomen. (In duizenden EUR) 0 - 30 dagen

2013

2012

1 040

955

31 - 60 dagen

93

12

61 - 90 dagen

107

67

91 - 120 dagen

22

91

> 120 dagen

44

232

1 306

1 357

Totaal vervallen

115

Beweging gecumuleerde waardeverminderingen op handelsvorderingen (In duizenden EUR)

2013

2012

-13

-23

-9

-2

Bedragen afgeschreven wegens niet invorderbaar

0

6

Gerecupereerde bedragen tijdens het jaar

3

6

-19

-13

Totaal op 1 januari Waardeverminderingen op vorderingen

Totaal op 31 december

Ouderdomsanalyse van de afgewaardeerde handelsvorderingen Voor 2013 zijn er geen bedragen die werden afgewaardeerd en die langer dan 365 dagen openstonden (2012: 6 k euro). Valutarisico De Groep is niet wezenlijk blootgesteld aan valutarisico’s, aangezien zij bijna geen transacties heeft in andere valuta dan de euro. Liquiditeitsrisico Het liquiditeitsrisico houdt het risico in dat de Groep haar financiële verplichtingen niet zou kunnen nakomen. De Groep beperkt dit risico door de kasstromen op een continue basis te bewaken en ervoor te zorgen dat er voldoende kredietfaciliteiten aanwezig zijn. De Groep doet een beroep op verscheidene banken om op korte termijn gelden aan te trekken. In het kader van een opgezet thesauriebewijzenprogramma werden commercial papers (thesauriebewijzen) uitgegeven. Vaste voorschotten kunnen worden opgevraagd met een looptijd van 1 week tot 12 maanden en ook fixed loans (straight loans) met een looptijd tussen 1 dag tot 1 jaar. Alle leningen hebben een vaste intrestvoet. De Groep neemt langetermijnleningen op ter financiering van de DNB’s. Deze langetermijnleningen worden doorgerekend aan dezelfde voorwaarden als de opgenomen leningen. In 2010 zijn voor het eerst obligatieleningen uitgegeven voor de particuliere belegger in België en het Groot-Hertogdom Luxemburg. Om de financieringsbronnen te diversifiëren en te verbreden zodat een veilige, betrouwbare, efficiënte en innovatieve distributie van energie aan de afnemers kan worden verzekerd, heeft Eandis een rating gevraagd bij Moody’s Investors Service (‘Moody’s’). Moody’s kende voor het eerst in oktober 2011 aan Eandis een ‘A1’ rating toe ‘met een negatieve outlook’. Deze rating werd op 20 december 2013 door Moody’s herbevestigd. Als basis voor deze kredietwaardigheid werd een ‘hoge Baa’ toegekend aan de DNB’s omwille van het lage risicoprofiel van gereguleerde bedrijven voor de distributie van elektriciteit en gas in de Vlaamse energiemarkt. De verhoging naar de A1 rating met negatieve outlook van Eandis spruit voort uit de potentiele steun door het Vlaams Gewest (Aa2 negatief).

116

Eandis geeft met succes obligaties uit in het kader van haar € 5 miljard EMTN-programma. De interesse bij Europese investeerders voor de uitgiftes was steeds zeer groot. Er was eveneens interesse van private beleggers bij wie verscheidene obligatieleningen werden geplaatst. In het kader van het € 5 miljard EMTN programma werden op eind 2013 voor een bedrag van € 1 710,5 miljoen of 34,21 % aan obligatieleningen uitgegeven en op eind 2012 voor een bedrag van € 1 135,5 miljoen of 22,71 % . Alle gelden van die obligatieleningen werden volledig doorgeleend aan de DNB’s aan dezelfde voorwaarden als de uitgegeven obligatieleningen. De hieruit ontstane vorderingen voor de Groep worden opgenomen in de rubriek ‘Langetermijnvorderingen, andere’. Een overzicht van de leningen wordt opgenomen in de toelichting ‘Leningen op lange en korte termijn’. Renterisico De Groep heeft alle leningen op lange termijn opgenomen aan een vaste rentevoet. De ontstane financiële lasten voor Eandis worden alle doorgerekend aan de DNB’s en worden gerapporteerd als een financiële opbrengst. De intrestaflossingen voor de volgende jaren, berekend op basis van de coupon intrestvoet is als volgt: (In duizenden EUR)

2013

2012

In 2013

0

56 577

In 2014

75 379

56 577

In 2015

75 379

56 577

in 2016 tot 2018

220 136

163 732

in 2019 en volgende

373 863

227 632

Totaal

744 757

561 095

Andere Meer informatie omtrent risico’s van de Groep en haar aandeelhouders is opgenomen in het prospectus van 17 september 2013 en het Supplement van 27 september 2013 m.b.t. het gegarandeerd Euro Medium Term Note programma dat kan worden geraadpleegd op de website www.eandis.be.

117

Reële waarde De reële waarde van de financiële activa en passiva wordt gedefinieerd als het bedrag waartegen het instrument zou kunnen worden geruild in een lopende transactie tussen bereidwillige partijen, en niet in een gedwongen verkoop of liquidatieverkoop. (In duizenden EUR)

Niveau 1

Overige beleggingen

1 186

Geldmiddelen en kasequivalenten

4 996

Totaal

6 182

Leningen op lange termijn

2 215 344

Leningen op korte termijn

226 317

Totaal

2 441 661

De reële waarde hiërarchie De Groep gebruikt de volgende hiërarchische classificatie voor het bepalen en toelichten van de reële waarde van financiële instrumenten door middel van een waarderingstechniek: Niveau 1: genoteerde (niet-aangepaste) prijzen op liquide markten voor identieke activa of passiva Niveau 2: andere technieken waarvoor alle input met een significante weerslag op de opgenomen reële waarde hetzij direct, hetzij indirect kan worden waargenomen Niveau 3: technieken die gebruik maken van input met een significante weerslag op de opgenomen reële waarde die niet gebaseerd is op waarneembare marktgegevens. De volgende methodes en veronderstellingen worden gebruikt voor het schatten van de reële waarde: Geldmiddelen en kortetermijnleningen, handelsvorderingen, handelsschulden en overige schulden benaderen hun nettoboekwaarde grotendeels wegens de korte looptijd van deze instrumenten. De reële waarde van de beleggingen uit een niet genoteerde markt is gebaseerd op de laatste beschikbare jaarinformatie. De reële waarde van genoteerde obligatieleningen is gebaseerd op de indicatieve noteringen op Bloomberg (Bloomberg is een vooraanstaande nieuwssite voor zakelijke en financiële markten, het levert wereldwijd economisch nieuws, koersen van futures, aandelenkoersen e.a.) op datum van rapportering. De reële waarde van de genoteerde obligatieleningen, uitgegeven voor een totaal bedrag van € 2 030,5 miljoen evolueert in functie van de marktrente. De reële waarde op 31 december 2013 bedraagt € 2 115,3 miljoen en verschilt van de terugbetalingswaarde en de boekwaarde.

118

24. Verbonden partijen Transacties tussen Eandis cvba en haar dochtermaatschappijen (de verbonden ondernemingen) werden in de consolidatie geëlimineerd en werden dus niet opgenomen in deze toelichting. De vergoedingen aan het managementcomité en de bestuurders bedroegen € 3  223  563 voor 2013 en € 3  309 945 voor 2012. Hiervan bedroeg de pensioenkost € 741  358 voor 2013 en € 891 871 voor 2012. Er werden geen andere voordelen in natura, opties op aandelen, kredieten of voorschotten gegeven ten gunste van de bestuurders. Transacties van de Groep met de ondernemingen die een minderheidsbelang (TMVW, AWW en Ores) aanhouden, waren als volgt: (In duizenden EUR)

2013

2012

Doorrekening van kosten aan de minderheidsbelangen

11 194

10 372

Doorrekening van kosten van de minderheidsbelangen

2 705

2 927

Bedrag van de transacties

Bedrag van uitstaande saldi Handelsvorderingen

2 693

691

641

1 007

1 470

2 100

Handelsschulden Verstrekken van financiering

Transacties van de Groep met de geassocieerde deelneming (Atrias) waren als volgt: (In duizenden EUR)

2013

2012

Bedrag van de transacties Doorrekening van kosten aan de geassocieerde onderneming

133

109

Doorrekening van kosten van de geassocieerde onderneming

2 106

1 302

1 786

1 202

341

267

Bedrag van uitstaande saldi Handelsvorderingen Handelsschulden

119

Transacties van de Groep met de aandeelhouders (distributienetbeheerders) waren als volgt: (In duizenden EUR)

2013

2012 (herzien)

Doorrekening van kosten aan de distributienetbeheerders

1 210 671

1 272 943

Doorrekening van kosten van de distributienetbeheerders

26 443

31 824

Rentebaten distributienetbeheerders

63 308

40 464

Rentelasten distributienetbeheerders

292

104

Bedrag van de transacties

Bedrag van uitstaande saldi Restitutierecht op lange termijn personeelsverplichtingen Langetermijnvorderingen, andere Handelsvorderingen, op te maken facturen Vorderingen cashpoolactiviteiten Overige vorderingen, verkregen financiële opbrengsten obligatieleningen Overige kortlopende schulden

419 348

589 546

2 130 500

1 505 500

9 143

22 129

363 002

246 158

16 519

10 250

6

6

Alle facturen aan of van de distributienetbeheerders zijn betaalbaar binnen de 30 dagen na factuurdatum. Lidmaatschap van professionele organisaties Eandis is lid van Synergrid vzw, een gemeenschappelijke belangenvereniging van de beheerders van netten in België van transmissie van elektriciteit, van vervoer van aardgas en van de distributie van elektriciteit en aardgas. Eandis is lid van de Europese vereniging van Europese distributienetbeheerders voor Slimme Netten (EDSO for smart Grids).

120

25. Verplichtingen en onzekerheden (In duizenden EUR) Huurwaarborgen gebouwen Andere bankwaarborgen Gegeven waarborgen Ontvangen waarborgen van aannemers en leveranciers Goederen in consignatie

2013

2012

1 482

1 331

125

125

1 607

1 456

21 334

21 321

1 538

118

Uitstaande bestellingen in 2013 bedroegen 28 482 k euro. De Groep huurde verschillende gebouwen en bijhorende parkings voor een waarde van 5 678 k euro in 2013 en 5  299 k euro in 2012 alsook wagens voor een waarde van 6  006 k euro in 2013 en 5 602 k euro in 2012. De huurverplichtingen (opgenomen als operationele huurverplichtingen) hebben betrekking op gebouwen, wagens en andere materialen. De contracten met betrekking tot gebouwen bevatten verlengingsclausules en hebben een gemiddelde looptijd van twee jaar. De toekomstige huurverplichtingen kunnen als volgt worden uitgesplitst: (In duizenden EUR)

2013

In 2014

11 675

In 2015 en 2016

17 167

In 2017 en 2018

4 817

In 2019 en volgende

400

Totaal

34 059

De Groep is betrokken in een juridisch geschil en werd in deze geadviseerd om hiervoor de nodige provisies op te nemen als gevolg van een ongunstige uitspraak door de Rechtbank. De kosten voor deze provisie werden verwerkt in de resultatenrekening (diverse) alsook in de balans (schulden) van 2013. Er is nog niet concreet vastgelegd wanneer een definitieve uitspraak hieromtrent kan worden verwacht en bijgevolg zal het eventueel te betalen bedrag afhankelijk zijn van deze uitspraak. De exacte termijn kon nog niet worden bepaald.

121

26. Gebeurtenissen na balansdatum Op 20 februari 2014 gaf Eandis cvba een obligatielening uit voor € 52 miljoen met een looptijd van 30 jaar en een coupon van 3,55 %. Op 25 februari 2014 gaf Eandis cvba bijkomend een obligatielening uit voor € 23 miljoen met een looptijd van 22 jaar en een coupon van 3,55 %. Deze beide leningen betreffen private plaatsingen en werden op 5 maart 2014 opgenomen. Op 13 maart 2014 bevestigde het ratingagentschap Moody’s Investors Service (‘Moody’s’) de A1-rating van Eandis, maar bracht het de vooruitzichten (‘outlook’) van negatief op stabiel.

27. Lijst van de ondernemingen opgenomen in de consolidatie Onderneming

Maatschappelijke zetel

Aandelen

Stemrecht

in bezit (%)

(%)

Moederonderneming Eandis cvba

Brusselsesteenweg 199, 9090 Melle

Dochterondernemingen De Stroomlijn cvba

Brusselsesteenweg 199, 9090 Melle

64,03

64,03

Indexis cvba

Ravensteingalerij 4, bus 2, 1000 Brussel

70,00

70,00

Atrias cvba

Ravensteingalerij 4, bus 2, 1000 Brussel

25,00

25,00

De dochteronderneming Synductis cvba (met maatschappelijke zetel te Brusselsesteenweg 199, 9090 Melle), opgericht op 21 december 2012 werd opgenomen als een ‘Overige belegging’ in de consolidatie. Eandis bezit 50 % van de aandelen.

122

Informatie met betrekking tot de moedervennootschap De statutaire niet-geconsolideerde jaarrekening van de moedervennootschap Eandis cvba wordt hierna in verkorte vorm weergegeven. In overeenstemming met de Belgische vennootschapswetgeving zullen het jaarverslag en de jaarrekening van Eandis cvba samen met het verslag van de Commissaris worden neergelegd bij de Nationale Bank van België. Deze verslagen zijn beschikbaar vanaf 10 april 2014 op de website www.eandis.be of op het adres: Brusselsesteenweg 199, 9090 Melle. De Commissaris heeft een verklaring zonder voorbehoud gegeven met betrekking tot de statutaire jaarrekening van Eandis cvba. VERKORTE BALANS

2013

2012

4 212

4 723

In duizenden EUR, op 31 december Vaste activa Materiële vaste activa

517

1 055

3 695

3 668

Vlottende activa

2 998 173

2 432 705

Vorderingen op meer dan één jaar

2 130 544

1 505 544

Financiële vaste activa

32 009

38 294

388 347

285 200

5 944

5 115

441 329

598 552

Totaal der activa

3 002 385

2 437 428

Eigen vermogen

262

630

Kapitaal

19

19

Reserves

2

2

Voorraden Vorderingen op ten hoogste één jaar Geldbeleggingen en liquide middelen Overlopende rekeningen

Kapitaalsubsidies

241

609

419 348

584 767

Schulden

2 582 775

1 852 031

Schulden op meer dan één jaar

2 115 451

1 495 596

434 103

337 908

33 221

18 527

3 002 385

2 437 428

2013

2012

Voorzieningen voor risico’s en kosten

Schulden op ten hoogste één jaar Overlopende rekeningen Totaal der passiva

VERKORTE RESULTATENREKENING In duizenden EUR, op 31 december Omzet

1 274 856

1 294 692

Bedrijfswinst (verlies)

3 657

-490

Financiële resultaten

-1 869

898

Uitzonderlijke resultaten Belasting op het resultaat Winst (verlies) van het boekjaar

0

0

1 788

408

0

0

123

Financieel verslag 2013

9010025 - April 2014 - v.u. Luc Desomer, Public affairs en Communicatie - Eandis - Brusselsesteenweg 199, 9090 Melle - Gedrukt op 100 % gerecycleerd papier

Financieel verslag 2013