HOOFDSTUK 7 Schulden op meer dan één jaar Blz. 149 tot 189
ACTIVA
BALANS per --/--/--
PASSIVA
I. KAPITAAL A. Geplaatst kapitaal B. Niet-Opgevraagd kapitaal (-) II. UITGIFTEPREMIES III. HERWAARDERINGSMEERWAARDEN IV. RESERVES A. Wettelijke reserves B. Onbeschikbare reserves 1. voor eigen aandelen 2. andere C. Belastingsvrije reserves D. Beschikbare reserves V. OVERGEDRAGEN WINST VERLIES VI. KAPITAALSUBSIDIES
10 100 101 11 12 13 130 131 1310 1311 132 133 14 15
VII.A. VOORZIENINGEN VOOR RISICO’S EN KOSTEN 16 A. Pens. en soortgel. verpl. 160 B. Belastingen 161 C. Grote herst. en onderh. 162 D. Ov. risico’s en kosten 163/165 B. UITGESTELDE BELAST. 168
BALANS per --/--/--
ACTIVA
PASSIVA
VIII. SCHULDEN OP > 1 JAAR 17 A. Financiële schulden 170/4 1. Achtergestelde leningen 170 2. Niet-achtergestelde leningen 171 3. Leasingschulden en soortgelijke schulden 172 4. Kredietinstellingen 173 5. Overige leningen 174 B. Handelsschulden 175 1. Leveranciers 1750 2. Te betalen wissels 1751 C. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 176 D. Overige schulden 178/9 IX. SCHULDEN OP < 1 JAAR 42/48 A. Schulden op méér dan één jaar die binnen het jaar vervallen 42
SCHULDEN OP MÉÉR DAN ÉÉN JAAR • méér dan één jaar: - contractuele duur > 1 jaar - niet tijdens het boekjaar vervallen • Voorbeeld 1:
15/03/20N0, lening van 100 000,00, jaarlijkse vervaldag.
100 000,00 1/1/N0
15/3/N0
31/12/N0
Schuld > 1 j. 100 000,00 Schuld 1 j. -
• Voorbeeld 2:
90 000,00
90 000,00 10 000,00
15/3/N0
31/12/N1
90 000,00 -
80 000,00 10 000,00
enz.
15/03/20N0, lening van 100 000,00, zesmaandelijkse vervaldag.
100 000,00 1/1/N0
15/3/N0
Schuld > 1 j. 95 000,00 Schuld 1 j. 5 000,00
15/9/N0 95 000,00 -
31/12/N0 85 000,00 10 000,00
15/3/N1
15/9/N1
85 000,00 5 000,00
85 000,00 -
SCHULDEN OP MÉÉR DAN ÉÉN JAAR ACHTERGESTELDE LENING • in geval van faling/vereffening als laatste schuld terugbetaald (juist vóór het eigen vermogen). • rangorde bij vereffening: · activa te gelde maken · bevoorrechte schulden uit actief in waarborg · bij wet bevoorrecht (bezoldigingen, sociale lasten, belastingen) · gewone schuldeisers · achtergestelde schuldeisers · eigenaars
CONVERTEERBARE LENINGEN • lening die omzetbaar is in kapitaal • bij start gewone lening met rente, met terugbetalingstermijn • speciale clausule nl.: • mogelijkheid voor de schuldeiser de lening op bepaald moment, tegen bepaalde voorwaarden om te zetten in Eigen Vermogen • het is de schuldeiser die kiest
LENINGEN MET WARRANT • Gewone lening waaraan een speciaal recht gehecht is • Recht om bij voorrang tegen een bepaalde prijs in te tekenen op kapitaalverhoging • dus geen omzetting schuld in eigen vermogen • Wel additioneel vermogen door “recht op kapitaalverhoging”
OBLIGATIELENING • Speciale vorm van lening • De lening wordt vertegenwoordigd door titels (effecten)
LEASINGSCHULDEN • Schuld ontstaan uit huurfinanciering • Relatie tussen leasinggever en leasingnemer
gespecialiseerde maatschappij die vaste activa inkoopt en ter beschikking stelt van leasingnemer
onderneming die vaste activa kiest en permanent gebruikt, mits termijnbetalingen
LENINGEN • Algemene term • Actief van een onderneming: leningen u/g (uitgegeven geld) • onderneming heeft aan derden een lening verstrekt VORDERING • Passief van een onderneming: lening o/g (opgenomen geld) • onderneming ontvangt van derden een lening: SCHULD
ONDERSCHEID EIGEN VERMOGEN - SCHULDEN Eigen vermogen
Schulden
Niet opeisbaar
Contractueel eisbaar
Vermogen van de onderneming
Vermogen van derden
Geen zekerheid van opbrengst
Contractuele interest
BASISKENMERKEN VAN SCHULDEN • Waardeuitdrukking: NOMINALE WAARDE bedrag dat men moet terugbetalen • tijdsaspect: looptijd van de lening • interestvoet: contractueel vastgelegd ofwel: - postnumerando = na vervallen termijn - prenumerando = voor vervallen termijn • interest steeds pro-rata temporis
belang voor inventaris toe te rekenen
1 jaar t 1/1/N0
1/4/N0
31/12/N0
1/4/N1
9 maanden “Toe te rekenen intrest”
31/12/N1 intrest betalen voor de voorbije 12 maanden
BASISSCHEMA LENING - PRENUMERANDO - JAARMETHODE Voorbeeld: Een onderneming heeft 01/09/20N0 een lening bekomen van 500 000,00 EUR, terugbetaalbaar in vjif jaarlijkse schijven van 100 000,00, eerste maal op 01/09/20N1. De intrest bedraagt 8% en is betaalbaar vóór vervallen termijn (prenumerando) op 01/09 en 01/03. De kosten met betrekking tot de lening bedragen 12 085,00 EUR en worden ingehouden bij de terbeschikkingstelling van het geld. De kosten worden geactiveerd en afgeschreven over 5 jaar. 01/09/20N0: • ontvangst leningsbedrag: 500 000,00 EUR • betaling zesmaandelijkse intrest voor vervallen termijn: TE BOEKEN (1) 500 000,00 x 0,08 x 6/12 = 20 000,00 EUR • kosten worden geactiveerd: 12 085,00 EUR 31/12/20N0: • overboeking deel lening dat in de loop van het volgende boekjaar vervalt: 100 000,00 EUR • overdragen van deel intrest dat betrekking heeft op N1: 500 000,00 x 0,08 x 2/12 = 6 666,67 EUR • afschrijven kosten aan 20%: 0,20 x 12 085,00 = 2 417,00 EUR TE BOEKEN (2) 01/01/20N0: • tegenboeken over te dragen kosten TE BOEKEN (3) 01/03/20N1: • betaling zesmaandelijkse intrest voor vervallen termijn: TE BOEKEN (4) 500 000,00 x 0,08 x 6/12 = 20 000,00 EUR 01/09/20N1: • eerste aflossing leningsbedrag: 100 000,00 • betaling zesmaandelijkse intrest voor vervallen termijn: TE BOEKEN (5) 400 000,00 x 0,08 x 6/12 = 16 000,00 EUR Enz...
Boekingen voor 20N0 en 20N1 423 Binnen het jaar verv. KI : schulden op rekening D C 100 000,00
173 KI: Schulden op rekening D C (2) 100 000,00 (6) 100 000,00 500 000,00 100 000,00 100 000,00
(1)
(5) (4) (5)
650 R., C. en K. verD bonden a. schulden C 20 000,00 6 666,67 6 666,67 5 333,33 20 000,00 16 000,00
(3)
20109 Geboekte afschrijv. op kosten bij D uitgifte van leningen C (2) 2 417,00 (6) 2 417,00
65010 Afschrijv. op kosten bij uitgife D van leningen C 2 417,00 2 417,00
100 000,00 16 000,00 201 Kosten bij uitD gifte van leningen C 12 085,00
(2) (6)
55 KI: R/C D C 467 915,00 20 000,00
D
490 Over te dragen kosten C 6 666,67 6 666,67 5 333,33
BASISSCHEMA LENING - POSTNUMERANDO - JAARMETHODE Voorbeeld: Een onderneming heeft op 01/10/20N0 een lening bekomen van 400 000,00 EUR, terugbetaalbaar in vier jaarlijkse schijven van 100 000,00 EUR, te beginnen op 01/10/20N1. De kosten met betrekking tot de lening bedragen 11 500,00 EUR en worden ingehouden bij het ter beschikking stellen van het leningsbedrag. De kosten worden onmiddellijk ten laste van het resultaat genomen. De intrest bedraagt 7% en is jaarlijks betaalbaar op 1/10 na vervallen termijn. 01/10/20N0: • ontvangst leningsbedrag: 400 000,00 • kosten worden ten laste genomen: 11 500,00
TE BOEKEN (1)
31/12/20N0: • overboeking deel lening dat in de loop van het volgende boekjaar vervalt: 100 000,00 EUR • toerekenen van deel intrest dat betrekking heeft op N0: 400 000,00 x 0,07 x 3/12 = 7 000,00 EUR TE BOEKEN (2) 01/01/20N0: • tegenboeken overlopende rekening TE BOEKEN (3) 01/10/20N1: • eerste aflossing leningsbedrag: 100 000,00 • betaling intrest vervallen termijn: 400 000,00 x 0,07 = 28 000,00 EUR
TE BOEKEN (4)
31/12/20N1 • overboeking deel lening dat in de loop van het volgende boekjaar vervalt: 100 000,00 EUR • toerekenen van het deel intrest dat betrekking heeft op N1: 300 000,00 x 0,07 x 3/12 = 5 250,00 EUR TE BOEKEN (5)
Boekingen voor 20N0 en 20N1 423 Binnen het jaar verv. KI : schulden op rekening D C 100 000,00
173 KI: Schulden op rekening
D C (2) 100 000,00 100 000,00 400 000,00 (4) 100 000,00
(5)
D
388 500,00
100 000,00 (1) 650 R., C. en K. verbonden a. schulden D C 11 500,00 7 000,00 28 000,00
55 KI: R/C
C
100 000,00 28 000,00
(4) 7 000,00 (2)
5 250,00
D (3) (5)
492 Toe te rekenen kosten C 7 000,00 7 000,00 5 250,00
MAANDELIJKS VERREKENEN VAN DE INTREST Voorbeeld: Een lening op 10 jaar met een waarde van 100 000,00 EUR aangegaan per 1 februari 20N0, rente 6,25% driemaandelijks betaalbaar vóór vervallen termijn. De termijnen vervallen per 30 april, 31 juli, 31 oktober en 31 januari. De intrestbetalingen zullen echter respectievelijk verricht moeten worden op 1 februari, 1 mei, 1 augustus en 1 november. De terugbetaling gebeurt integraal op vervaldag. De rente wordt maandelijks verrekend. Verdeelstaat: jaarrente januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december
6 250,00 520,83 520,83 520,83 520,83 520,83 520,83 520,83 520,83 520,83 520,83 520,83
MAANDELIJKS VERREKENEN VAN DE INTREST Boekjaar 20N0:
D
55000 KI: R/C
100 000,00
C
1 562,50 1 562,50 1 562,50 1 562,50
1/2
D174 Overige leningen C 100 000,00
1/2 1/5 1/8 1/11
49903 Over te dragen 65000 R., C. en K D financiële kosten C Dverbonden a. schulden C 28/02 520,83 1 562,50 520,83 31/03 520,83 520,83 30/04 520,83 1 562,50 520,83 31/05 520,83 1 562,50 520,83 30/06 520,83 520,83 1 562,50 31/07 520,83 520,83 31/08 520,83 520,83 30/09 520,83 520,83 31/10 520,83 520,83 30/11 520,83 520,83 31/12 520,83 520,83 520,83 31/12 0,04 0,04 490 Over te dragen 31/12 kosten D C 520,83
MAANDELIJKS VERREKENEN VAN DE INTREST Boekjaar 20N1:
D
55000 KI: R/C
65000 R., C. en K 49903 Over te dragen financiële kosten C D verbonden a. schulden C 31/01 520,83 520,83 520,83 28/02 520,83 520,83 31/03 520,83 520,83 30/04 520,83 1 562,50 520,83 31/05 520,83 1 562,50 520,83 30/06 520,83 520,83 1 562,50 31/07 520,83 520,83 31/08 1 562,50 520,83 520,83 30/09 520,83 520,83 31/10 520,83 520,83 30/11 520,83 520,83 31/12 520,83 520,83 520,83 31/12 0,04 0,04 490 Over te dragen 31/12 kosten D C 1/1 520,83 520,83 520,83
C
1 562,50 1 562,50 1 562,50 1 562,50
D
1/2 1/5 1/8 1/11
D 174 Overige leningen C 100 000,00
VOORBEELD OBLIGATIELENING O/G - PRIVATE PLAATSING Voorbeeld: Op 1 oktober 20N0: private emissie van een obligatielening aan 8% over 5 jaar. Bedrag: 100 000,00 EUR, 1 000 obligaties van 100,00 EUR. Aflossing via uitloting 1/5 per jaar, eerste maal op 1/10/20N1. Rente verbonden aan de coupons 8%, jaarlijks te betalen na vervallen termijn op 1 oktober. Volledig ingetekend door NV INVESTCO tegen de prijs van 100% en per bank ontvangen. Aflossingstabel: Datum
Schuld op > 1 jaar op < 1jaar
intrest op 1/10
aflossing (via uitloting)
Toe te rekenen intrest
1/10/N0
100 000,00
-
-
-
-
31/12/N0 1/10/N1 31/12/N1 1/10/N2 31/12/N2 1/10/N3 31/12/N3 1/10/N4 31/12/N4 1/10/N4
80 000,00 80 000,00 60 000,00 60 000,00 40 000,00 40 000,00 20 000,00 20 000,00 -
20 000,00 20 000,00 20 000,00 20 000,00 20 000,00 -
8 000,00 6 400,00 4 800,00 3 200,00 1 600,00
20 000,00 20 000,00 20 000,00 20 000,00 20 000,00
2 000,00 1 600,00 1 200,00 800,00 400,00 -
VOORBEELD OBLIGATIELENING O/G - PRIVATE PLAATSING Uitwerking: 1/10/20N0 • Beslissing tot private uitgifte obligatielening: 100 000,00 er worden obligaties gecreëerd die nog niet geplaatst zijn. TE BOEKEN (1a) • De obligaties zijn volledig ingetekend => er onstaat een vordering op korte termijn op de intekenaars (NV INVESTCO). TE BOEKEN (1b) • De intekenaars voldoen hun vordering en storten het verschuldigde bedrag op de bankrekening van de onderneming. TE BOEKEN (1c) 31/12/20N0 • Aanduiden dat in het boekjaar 20N1 1/5 van obligaties (door uitloting) zullen terugbetaald worden. TE BOEKEN (2a) • Toerekenen van de intrest: 3/12 x 0,08 x 100 000,00 = 2 000,00 TE BOEKEN (2b) 01/01/N1 • Tegenboeken overlopende rekening TE BOEKEN (2c) 1/10/20N1 • Rente-uitbetaling (via de bank) bij indienen van de coupons. De onderneming is verplicht bij betaalbaarstelling 15% roerende voorheffing in te houden. TE BOEKEN (3a en 3b) Indien coupons niet worden aangeboden zal men dit afzonderlijk registreren • Terugbetaling van 1/5 van de obligaties met een totale waarde van 20 000,00 TE BOEKEN (3c en 3d) enz...
VOORBEELD OBLIGATIELENING O/G - PRIVATE PLAATSING Boekingen van 01/10/20N0 t.e.m. 1/10/20N1 17111 Niet-geplaatste 17110 Niet-achtergestelde niet-achterg., nietOL: niet-conver41611 Obligatiehouders teerbaar. nog te storten D converteerbare oblig. C D C D C (1b) (1a) 100 000,00 100 000,00 100 000,00 100 000,00 100 000,00 20 000,00 42110 Binnen het jaar vervallende niet conv. OL D C
(2a) 48000 Vervallen obligaties D C 20 000,00 20 000,00
20 000,00 20 000,00 (3c) (3d) 65000 R., C. en K. D verbonden a. schulden C
D 49200 TTR kosten C 2 000,00
2 000,00
(1c) D 55000 KI: R/C C 100 000,00 8 000,00 20 000,00 (3b)
(2b) (2c)
D
2 000,00 2 000,00
45310 Ingehouden R.V. C 1 200,00 1 200,00
(3a)
8 000,00 D
48020 Vervallen coupons 6 800,00
6 800,00
C
VOORBEELD OBLIGATIELENING O/G - PRIVATE PLAATSING Boekingen van 31/12/20N1 t.e.m. 1/10/20N2 17110 Niet-achtergestelde OL: niet-converteerbaar. D C 20 000,00
80 000,00 42110 Binnen het jaar vervallende niet conv. OL D C
(4a) 48000 Vervallen obligaties D C 20 000,00 20 000,00
20 000,00
(5d) 65000 R., C. en K. Dverbonden a. schulden C
1 600,00
(4b) (4c)
D
1 600,00 1 600,00
55000 KI: R/C BS
20 000,00 (5c)
D 49200 TTR kosten C 1 600,00
D
C
6 800,00 20 000,00 (5b)
45310 Ingehouden R.V. 960,00 960,00
C
(5a)
6 400,00 D
48020 Vervallen coupons 5 440,00
5 440,00
C
