Informatie voor land- en tuinbouwbedrijven www.oogst-en-opbrengst.be November 2012 | nr. 42
Familie Darras – Maréchal, Patrijzenkweker uit Bovekerke
“Meer dan 100 000 patrijzen per jaar!”
En verder: Familiebedrijven die doorgegeven worden van generatie op generatie, ze bestaan nog! Een perfect voorbeeld is de patrijzenkwekerij van Tom Darras. Samen met twee broers leidt hij een uniek bedrijf. Lees meer op pagina 10.
04 K BC en BRS,
samen naar Rwanda
06 10 tips voor
een optimale bedrijfsoverdracht
12 Afspraak op
Agriflanders 2013
KBC. Wij spreken uw taal.
02
03
Innovatie | De Kijfelaar
In dit nummer
We willen zo milieuvriendelijk mogelijk produceren. Uw geldzaken
Bavo Verwimp De Kijfelaar
06 Vroeger melkveebedrijf produceert nu biologische groenten en vlees
Achter de schermen
10
03 Innovatie De Kijfelaar
04 Dossier
KBC en BRS, samen naar Rwanda
12
Evenement
Agriflanders 2013
14 Verzekeren
Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ)
15 Leven met KBC
• Boerenburenplan 2012 • Vakantiesalon • Schoonste Boerin van Vlaanderen
Oogst & Opbrengst is een uitgave/publicitaire mededeling voor alle KBC-cliënten die actief zijn in de land- en tuinbouw • Jaargang 2012 nummer 42 • Redactieraad: Daniël Cromphout, Sonia Decoster, Jo De Jonckheere, Jan Leyten, Rik Uyttebroeck, Rita Van Gasse • Verantwoordelijke uitgever: KBC Global Services NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, België • Concept en realisatie: www.propaganda.be Zetel van de vennootschap: KBC Bank NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, België. RPR-nr. 0403 227 515 – BTW BE 462 920 226 – Bankrekening 734-0051374-70. KBC Bank NV, inschrijvingsnummer CBFA 26 256. KBC Verzekeringen NV, onderneming toegelaten voor alle takken onder code 0014 (K.B. 4 juli 1979, B.S. 14 juli 1979) • Redactieadres: KBC Bank & Verzekering, Dienst CSP, Brusselsesteenweg 100, B-3000 Leuven, tel. 016 86 54 16, fax 016 86 32 07 • Alle briefwisseling m.b.t. Oogst & Opbrengst of de daarin behandelde onderwerpen stuurt u naar bovenstaand adres. Overname uit Oogst & Opbrengst is alleen geoorloofd na schriftelijk akkoord van de uitgever. • KBC Bank & Verzekering is niet verantwoordelijk voor gebeurlijke wijzigingen en/of veranderingen aan de in deze uitgave besproken producten, diensten of prijzen. D/2010/7434/01 – SAP 2514 – 06w.2012 KBC is een onderneming van de KBC-groep
Oogst & Opbrengst | november 2012
Bavo gaat bio 16 000
land- en tuinbouwers in ons land, of zowat 60% van het totale aantal, zijn vandaag ouder dan 60 jaar. Dat betekent dat duizenden van uw collega’s, en misschien ook u, de volgende jaren hun bedrijf zullen overdragen aan de volgende generatie of zullen verkopen. De generatiewissel is dan ook een bijzonder actueel onderwerp. KBC zal hier als land- en tuinbouwspecialist de komende tijd veel aandacht aan besteden. Vooral omdat het in uw sector, met zijn soms ingewikkelde regelgeving, uitermate belangrijk is dat de overdracht of verkoop van een land- of tuinbouwbedrijf tijdig en grondig wordt voorbereid. Onze land- en tuinbouwadviseurs geven u in dit nummer alvast enkele tips over hoe u dit sleutelmoment in uw loopbaan het best kunt aanpakken. Een ander typisch kenmerk van de land- en tuinbouw is dat van de meewerkende echtgenoot. Die hoeft na een ongeval of ziekte niet op veel steun te rekenen van de sociale zekerheid. KBC Bank & Verzekering heeft enkele oplossingen die niet alleen zorgen voor een extra bescherming van de partner, maar ook nog een interessant fiscaal voordeel bieden. Ten slotte wijs ik graag op een tweejaarlijks evenement dat begin 2013 wordt georganiseerd. Ik heb het over Agriflanders, de Vlaamse land- en tuinbeurs die plaatsvindt in Flanders Expo van 10 tot 13 januari. Opnieuw is KBC, als hoofdsponsor, op deze beurs aanwezig met een grote stand. En even traditiegetrouw bent u er van harte welkom, voor een gesprek met een van onze LTB-specialisten of gewoon voor een drankje. We kijken uit naar uw bezoek. Tot binnenkort.
In 2008 nam Bavo Verwimp het melkveebedrijf van zijn ouders over. Hij voerde onmiddellijk enkele grondige wijzigingen door. De boerderij werd een gemengd bedrijf met uitsluitend biologische producten. En er kwam een winkel! ‘De Kijfelaar’, gelegen in Noorderwijk, is de naam van de boerderij die al vier generaties lang door dezelfde familie wordt uitgebaat. Het is een vrij klein, gemengd bedrijf met een 30-tal hectare akkerbouw en ongeveer 25 stuks vleesvee van het type Blonde d’Aquitaine. In 2008 koos Bavo Verwimp resoluut voor de biologische productiewijze met verkoop in een eigen winkel. Over het waarom van deze ingrijpende omschakeling zegt hij: “We willen om te beginnen zo milieuvriendelijk mogelijk produceren. Ten tweede is het bedrijf niet zo groot. Door onze producten rechtstreeks te verkopen aan de consument kunnen we de rentabiliteit verhogen. Voor biologisch geteelde producten krijg je ook een meerprijs, zodat we beter beloond worden voor de inspanningen die we doen. En ten slotte spreken we dankzij de biologische teelt een extra publiek aan, wat op zijn beurt voor meer omzet zorgt.”
Meer omzet, meer plantaardige producten Guido Poffé Algemeen directeur Retail & Private Bankverzekeren
Oogst & Opbrengst | november 2012
De belangstelling voor biologische producten neemt toe, dat blijkt onder meer uit de opkomst van supermarkten
met een exclusief biologisch aanbod. Merkt Bavo Verwimp dat in zijn bedrijf? “Absoluut. Onze verkoop stijgt, we blijven groeien. De vraag naar ons vlees is dermate groot, dat we zelfs te kort hebben. Toch willen we de vleesproductie beperken tot zijn huidig niveau. Het is zeker niet de bedoeling om terug te gaan naar een volledig vleesveebedrijf. Het vee zetten we alleen op stukken grond die we niet kunnen gebruiken als akkerland, op percelen die in rust zijn of die in agrarisch natuurbeheer zijn. Op termijn willen we het aandeel van plantaardige producten in ons assortiment nog vergroten. We willen de ecologische voetafdruk van het vlees dat we produceren zo klein mogelijk houden.”
Het tuinbouwaanbod verder uitbreiden Kiezen voor een werkwijze zonder chemische meststoffen en gewasbescherming en met bijzondere aandacht voor de kringlopen binnen het bedrijf, heeft natuurlijk gevolgen. Zo is het werk veel arbeidsintensiever. Er moet bijvoorbeeld meer geschoffeld worden, want chemische onkruidbestrijding is in de biologi-
sche landbouw absoluut uit den boze. Bovendien is ook het risico voor gewasziekten groter. Bavo Verwimp: “Het blijft inderdaad altijd een beetje spannend. Nu ja, echt helemaal nieuw is het nu ook weer niet. Vroeger beperkten we het gebruik van kunstmest ook al, onder meer om economische redenen. Maar inderdaad, er is wel iets meer risico. Dat proberen we op te vangen door het risico te spreiden over meer producten en door ze zelf te verkopen in de winkel, die overigens alleen op vrijdagnamiddag en zaterdagvoormiddag open is. Hoe dan ook, we gaan op de ingeslagen weg verder. Zoals gezegd is het onze ambitie om onze groenteteelt verder uit te breiden met meer soorten. En ook willen we nieuwe markten aanboren. Zo zijn we onlangs gestart met leveringen aan twee kinderkribben.” ● Meer informatie over De Kijfelaar vindt u op www.dekijfelaar.be.
BioForum informeert en adviseert BioForum is een ledenorganisatie voor land- en tuinbouwers die actief zijn in de biolandbouw. De vereniging informeert en adviseert over bijvoorbeeld financiële ondersteuning, is actief als belangenbehartiger van zijn leden en bevordert de kennisuitwisseling tussen de leden onderling. Alle informatie op www.bioforumvlaanderen.be.
Oogst & Opbrengst | november 2012
04
05
Dossier | BRS
Dossier | BRS
KBC en BRS, samen naar Rwanda Op 8 uur vliegen van Brussel ligt Rwanda, een land zo groot als België en met evenveel inwoners. In ‘94 was er de genocide op de Tutsi’s en de gematigde Hutu’s. Op 100 dagen tijd werden toen 800 000 mensen vermoord. En toch tracht dit prachtige ‘land van de duizend heuvels’ zich moeizaam te herstellen. Deze reportage bewijst dat er met de juiste ondersteuning heel wat mogelijk is. Thomas Leysen (Voorzitter Raad van Bestuur KBC Groep) en Francky Depickere (Gedelegeerd bestuurder Cera) op bezoek bij een lokale ondernemer.
Een rode weg tussen groene heuvels brengt ons naar het huisje van Alphonsine. Omringd door nieuwsgierige kinderen maken we kennis met een kleine, stevige vrouw, die ons verwelkomt in de deuropening van haar boerderij. “Ik had erg weinig geld en kon de mutuelle de santé niet betalen. Maar in 2000 ging ik in een solidariteitsgroep met vier anderen om samen te sparen. Duterimbere gaf ons een opleiding om dieren te kweken. Ik leende geld, kocht kippen en eenden en ik verkocht ze toen ze groot waren. Daarna heb ik een koe gekocht.”
Studiereis BRS en KBC Met een studiereis wilden BRS en KBC inzicht krijgen in het rijke landschap van microfinanciering in Rwanda. Ze bezochten niet alleen de partnerorganisaties van BRS, maar ook de microfinancieringsbanken, de cliënten van microfinanciering en instellingen die instaan voor de regulering (nationale bank, ministerie van financiën). Thomas Leysen en Franky Depickere, respectievelijk voorzitter van de KBC-Groep en voorzitter van BRS, gingen mee. Verder waren er ook leden van het BRS-Instituut, een aantal pas gepensioneerde KBC’ers die zich engageren om kleine banken in het Zuiden te coachen.
Oogst & Opbrengst | november 2012
Ze wijst naar de open stallen achter haar. De namen van de koeien staan op een bordje: Bernadete, Inka Y’Imana (koe van god), ... Ze verkoopt de melk van intussen negen koeien in een winkeltje aan de grote weg. Ze kweekt ook aardappelen, maïs en bonen. In de keuken kookt ze met methaangas, afkomstig van koeienmest.
Een voorbeeld voor anderen Duterimbere – letterlijk “vooruitgaan” – is gegroeid uit een vrouwenorganisatie. Hun missie? Sleutel zijn voor de ontwikkeling van vrouwelijke ondernemers, overal in het land. 95% van hun cliënten zijn vrouwen met een klein inkomen, die geen kredietgaranties kunnen geven. Het verhaal van Alphonsine is uitzonderlijk succesvol, een combinatie van trouw sparen, krediet opnemen, trouw aflossen en vooral durven ondernemen. Ze heeft drie mensen vast in dienst en werd onlangs gehuldigd door de president als voorbeeld van ondernemende vrouw.
“De mentaliteit wijzigt”, zegt Alphonsine, “mensen zien hier hoe ze zich kunnen ontwikkelen.” Ze is stil, spreekt over haar kinderen, maar haar man wordt op geen enkel moment genoemd. Niemand stelt de vraag, maar in haar kleine, donkere woonkamer zien we een foto van haar man die in ’94 werd vermoord.
Vol bewondering Onderweg naar Nyamata praten we over dit complexe land en zijn geschiedenis, de grote behoefte aan specifieke landbouwfinanciering, het gebrek aan professionalisme en de versnippering van de banksector. Nyamata is een bekende naam voor wie de genocidegeschiedenis kent. In 1994 viel de Interahamwe hier een kerk binnen. De 10 000 gevluchte Tutsi’s die er schuilhielden, werden bijna allen vermoord. Binnen liggen op lage bankjes hun roodbruine kleren, achter de kerk is een massagraf. We worden er allemaal stil van. En toch leven de mensen hier verder en nemen ze hun leven in handen. De school is net uit: overal kinderen in bruine of blauwe schooluniformpjes, met een stralende glimlach of juist erg verlegen. De jeugd is de redding van dit land. 50% van de bevolking is jonger dan 20 jaar. We bezoeken een coöperatie van boeren die gezamenlijk een stockageruimte voor hun graan beheren. De oogst dient als onderpand om een krediet te krijgen (warrantagekrediet) bij de MFI RIM, Réseau Interdiocésain de Microfinance. Na ongeveer 6 maanden – wanneer de marktprijzen gestegen zijn – beslist de coöperatie om de stock te verkopen. We kunnen hun inventiviteit en samenwerking alleen maar bewonderen... ●
Wat doet BRS?
KBC als partner
Ontwikkelingsorganisatie BRS helpt om de levenskwaliteit van de armere bevolking in het Zuiden duurzaam te verbeteren via microfinancieren en microverzekeren. Niet alleen met geld, maar vooral met advies en in dialoog. Een klein krediet kan de start betekenen van een nieuw leven. Arme mensen die economisch actief zijn, krijgen eerlijke kansen om uit de armoede te geraken en zelf hun leven te verbeteren. BRS steunt microfinancieringsinstellingen in Afrika en Latijns-Amerika.
KBC voelt zich sterk betrokken bij de kansarme medemens in het Zuiden en is dan ook partner van BRS. We bieden financiële ondersteuning en expertise. In de BRS-projecten herkennen we een unieke, kleinschalige, eerlijke manier van werken. Hier kunnen we onze eigen vakervaring en knowhow inbrengen. Het helpt ons een bredere blik te ontwikkelen op de wereld en andere waarden te leren zien in en naast ons werk bij bank of verzekeraar.
Meer verhalen over Rwanda en de kracht van microkredieten vindt u op www.brs.coop of www.facebook.com/brs.coop.
Oogst & Opbrengst | november 2012
06
07
Uw geldzaken | Generatiewissel
10
tips voor een optimale bedrijfsoverdracht KBC-land- en tuinbouwadviseurs delen hun ervaringen
Uw geldzaken | Generatiewissel
Van de 27 000 land- en tuinbouwers actief in ons land is vandaag zo’n 60% ouder dan 50 jaar. Minder dan een kwart zegt met zekerheid een opvolger te hebben. De anderen zeggen vooralsnog geen opvolger te hebben. Sommige bedrijven zullen dus overgedragen worden naar de volgende generatie, andere zullen worden verkocht. De tien adviseurs van het KBC Land- en tuinbouwcenter geven u enkele tips over hoe u dat het best kunt aanpakken.
De financiële structuur van onze land- en tuinbouwbedrijven is de laatste decennia ingrijpend veranderd. Technologische ontwikkelingen dwingen tot schaalvergroting, want de investeringen moeten maximaal renderen. Dat heeft ervoor gezorgd dat de land- en tuinbouwsector vandaag in vele gevallen zeer kapitaalsintensief is geworden. Als we daar, voor de grondgebonden bedrijven, ook nog eens de hoge aanschafwaarde van de landbouwgronden aan toevoegen dan resulteert dat in een ingewikkelde financiële puzzel. Bedrijfsleiders die de pensioenleeftijd naderen, moeten daaraan denken, of er nu sprake is van familiale opvolging of niet. Of om het anders uit te drukken: de overdracht of verkoop van een land- en tuinbedrijf is meestal een vrij complexe zaak die men best heel goed voorbereid.
Verkoop liever op het hoogtepunt Bij bedrijven zonder familiale opvolging die verkocht zullen worden moet de bedrijfsleider zich ook andere vragen durven stellen. Hoe lang wil ik nog doorgaan? Is mijn bedrijf in de huidige situatie verkoopbaar voor de prijs die ik ervoor wil? Wil of moet ik nog extra investeringen doen om zo extra meerwaarde te creëren? Een ding is zeker: het is financieel veel interessanter
om een goed uitgebouwd en bloeiend land- of tuinbouwbedrijf in zijn totaliteit over te laten aan een externe koper dan diverse deelaspecten van een afbouwend bedrijf stapsgewijs te gelde te maken. Voor een optimale financiële compensatie na jarenlang hard werken, geldt eigenlijk hetzelfde principe als voor topsporters. U stopt het best op uw hoogtepunt, dus als het bedrijf in economische en financiële topconditie is.
Goed advies is onontbeerlijk Aan de overdracht of verkoop van een land- of tuinbouwbedrijf zijn vele aspecten verbonden, zowel financiële, fiscale als juridische. Een beroep doen op een of zelfs meerdere adviseurs is dan ook een noodzaak. Zij geven niet alleen goed onderbouwde raad in hun soms complexe vakgebied, maar zorgen ook voor een externe, neutrale kijk op het bedrijf, los van alle emotionele aspecten. En dat is soms nodig om de juiste beslissingen te kunnen nemen. De land- en tuinbouwadviseurs van KBC kunnen u hierbij begeleiden. Niet alleen omdat zij de land- en tuinbouwsector door en door kennen, maar ook omdat ze kunnen doorverwijzen naar de juiste specialisten.
Op basis van hun ruime ervaring geven de LTB-adviseurs van KBC u alvast deze tips:
1 v.l.n.r. : Ann De Meyer, Linda De Smet, Christian Tits, Annelies Van De Moortel, Patrick Schelfhout, Lieselot Vankeerberghen, Jan Leyten, Bart Verstrynge, Marc Haesendonck, Frederik De Mol
Oogst & Opbrengst | november 2012
Begin op tijd De eerste en misschien wel belangrijkste tip: begin de bedrijfsoverdracht op tijd te plannen, het liefst enkele jaren vooraf. Op die manier kunt u rustig de tijd nemen om uw bedrijf en uw verAnn De Meyer mogen optimaal te structureren en hebt u ook minder kans om bepaalde aspecten uit het oog te verliezen. En die kunnen financieel toch wel een groot verschil maken. Zo bestaat, binnen de nieuwe wet op de schenking van familiale ondernemingen, de mogelijkheid om de bedrijfsactiva te schenken tegen een 0%-tarief. Daarvoor moet u wel aan een aantal voorwaarden voldoen. Door op tijd na te denken over de toekomstige bedrijfsoverdracht kunt u onaangename verrassingen voorkomen, bijvoorbeeld dat u niet meer aan die voorwaarden voldoet.
2
Opgepast voor een eventuele meerwaardebelasting
Linda De Smet
Wanneer u de bedrijfsexploitatie overdraagt, kan de fiscus een extra belasting onder de vorm van stopzettingsmeerwaarden heffen. Deze belasting kan trouwens niet alleen verschuldigd zijn bij de verkoop van een bedrijf, maar ook bij een schenking of bij inbreng in een andere vennootschap. Er bestaan wel uitzonderings gevallen waarbij deze belasting niet verschuldigd is.
Oogst & Opbrengst | november 2012
08
09
Uw geldzaken | Generatiewissel
Uw geldzaken | Generatiewissel
3
Heb als starter aandacht voor de randvoorwaarden van land- en tuinbouw
Haal het maximum uit uw appeltje voor de dorst
4
Christian Tits
8
Het bedrijf dat u gedurende vele jaren met hart en ziel hebt opgebouwd, is uw garantie voor een zorgeloze oude dag en de toekomst van de volgende generatie. Maar hoe kunt u het opgebouwde bedrijfsvermogen maximaal in stand houden? Een fiscaal-juridisch adviesgesprek kan heel wat tips opleveren waarmee u financieel uw voordeel doet.
Verlies de successieplanning niet uit het oog
Wat kunt u nu al doen om een toekomstige successiedruk te verlichten? Heel wat. En dat is ook nodig wilt u uw erfgenamen niet met minder aangename fiscale verrassingen confronteren. Via een goede successieplanning kunnen er voor het overlijden al een aantal maatregelen genomen worden, die ervoor zorgen dat er kan worden bespaard op successierechten en dat het vermogen dus zo intact mogelijk bij de erfgenamen terechtkomt.
5
Met randvoorwaarden bedoelen we zaken als vergunningen, pacht, productierechten, enz. Starten in de land- en tuinbouw is geen evidente keuze. De noodzakelijke investeringen worden steeds groter en de rendementen worden kleiner. Toch kan een beginnende land- of tuinbouwer bepaalde bedrijfsrisico’s aanzienlijk verminderen. Wie zich tijdig en deskundig laat informeren, kan op die manier heel wat zekerheden inbouwen. Denken we bijvoorbeeld aan de pachtwet. Dat is een vrij ingewikkelde Bart Verstrynge materie, maar de pachtwetgeving kan u de zekerheid bieden dat u gronden, bedrijfsgebouwen, enz. gedurende langere tijd kunt exploiteren zonder dat u ze moet aankopen. En dan de productierechten: hoe kunt u met zo weinig mogelijk inkortingen de exploitatie van het over te nemen bedrijf voortzetten? Ten slotte zijn er nog de vergunningen. Hoe groot is de kans dat de bestaande milieuvergunning verlengd wordt? Vraagt u het best onmiddellijk een nieuwe vergunning aan? Zijn er mogelijkheden om op termijn een ruimere vergunning te krijgen? De randvoorwaarden in land- en tuinbouw zijn van levensbelang voor een gezonde exploitatie.
9
Annelies Van De Moortel
Denk aan de fiscale aspecten
Patrick Schelfhout
6
Schenkings-, successie- en registratierechten, meerwaardebelasting, BTW-regeling, mogelijke herkwalificaties, ... Allemaal fiscale aspecten waarmee u rekening moet houden bij de overdracht van uw landbouwbedrijf. Want afhankelijk van de wijze waarop de overdracht gebeurt, kunnen de fiscale gevolgen sterk verschillen. Deskundig advies vanaf het begin kan heel wat onaangename verrassingen voorkomen en een flink financieel voordeel opleveren, zowel voor de overdrager als voor de overnemer.
Wat met de gelijkberechtiging van de kinderen?
Wie meerdere kinderen heeft, wil meestal elk van hen in gelijke mate bevoordelen. U kunt natuurlijk elk kind een actief met dezelfde waarde toebedelen, maar dat is in de praktijk vaak niet mogelijk. Gelukkig bestaan er ook alternatieven zoals een schenking-deling, het gelijk toebedelen van aandelen via een vennootschapstructuur, een schenking bij voorschot op erfenis, enz. Afhankelijk van de situatie valt te bekijken welke optie het meest geschikt is.
Lieselot Vankeerberghen
Oogst & Opbrengst | november 2012
7
Blijven werken na Jan Leyten het pensioen? Wie zijn hele leven hard heeft gewerkt, heeft het soms moeilijk om te stoppen. Vast staat in elk geval dat het leven niet stopt bij het pensioen. Maar wie wil blijven werken, moet zich toch enkele vragen stellen. Wanneer ga ik het best met pensioen en welke uitkering mag ik verwachten? Hoeveel kan of mag ik nog bijverdienen? Ook hier geldt: denk er op tijd over na.
De subsidiemogelijkheden
Investeren in land- en tuinbouw is vaak een dure aangelegenheid. Naast een gunstig bankkrediet is het even belangrijk te bekijken welke subsidies u kunt krijgen en wat u daarvoor moet doen. KBC zal u graag begeleiden bij het kiezen van de juiste financierings- en subsidievormen en maakt u onder meer ook wegwijs in de VLIF-procedures. Marc Haesendonck
Starten via een eenmanszaak of een vennootschap?
10
Frederik De Mol
Een starter die een bedrijf overneemt, kunnen we alleen maar aanraden de verschillende bedrijfseconomische, juridische en fiscale voor- en nadelen van een vennootschap af te wegen. We vermelden maar enkele vragen die hij of zij zich zeker zou moeten stellen. Vanaf wanneer wordt een vennootschap interessant en welke vennootschapsvorm is in mijn geval aan te raden? Wat is het fiscale statuut van de zaakvoerder, werkend vennoot of bestuurder? Is een extralegale pensioenopbouw via een vennootschap interessant en hoe kan ik deze optimaliseren? Stop ik onroerende goederen in de vennootschap of is het interessanter deze privé te houden? Kan ik lenen aan of van mijn vennootschap?
Oogst & Opbrengst | november 2012
10
11
Achter de schermen | Patrijzen
Achter de schermen | Patrijzen
Uniek in Europa! Patrijzen zijn een ware delicatesse, dat hoeven we u zeker niet te vertellen. Maar wist u ook dat zowat alle grijze patrijzen die in Europa verkocht en gegeten worden afkomstig zijn van het West-Vlaamse Bovekerke? Drie broers leiden er een letterlijk uniek bedrijf. De moeite waard voor een blik achter de schermen! “We zijn de tweede generatie”, zegt Tom Darras. “Samen met mijn broers Bart en Bram heb ik het bedrijf overgenomen van onze vader die 35 jaar geleden met de kweek van patrijzen is gestart. Hij was begonnen met fazanten en is later overgeschakeld op patrijzen, omdat niemand anders het nog deed. Dat bedrijf is dan blijven groeien, zodat we vandaag ongeveer 100 000 patrijzen per jaar grootbrengen. En voor zover ik weet zijn wij de enige kwekers van grijspootpatrijzen in Europa.”
In maart hebben we 100 000 kuikentjes zitten. Dan werken we eigenlijk bijna dag en nacht.
later. Opmerkelijk, het pluimen gebeurt in een ander bedrijf, ook met de hand. Tijdens het slachten krijgt het bedrijf gemiddeld 3 keer per dag het bezoek van controleurs van het FAVV. De rest van het jaar is dat beperkt tot 3 tot 4 keer per week.
Moeilijke dieren 100 000 patrijzen per jaar kweken, slachten en verkopen. Het is vlugger gezegd dan gedaan. Patrijzen zijn niet alleen slimme en listige dieren (vraag dat maar aan de jagers), ze zijn ook bijzonder veeleisend. Tom Darras: “Het zijn inderdaad een van de moeilijkste dieren om te kweken. Alles moet perfect zijn: de temperatuur, het water, de voeding. De kuikentjes, die bij de geboorte echt piepklein zijn, moeten bijvoorbeeld 4 tot 5 weken in een temperatuur van 37° C gehouden worden. Als er een gasbrander uitvalt, is de helft dood. We hebben dat spijtig genoeg allemaal al eens meegemaakt. En de opgroeiende dieren mag je niet zomaar wat te eten geven. Het is een heel speciaal voedingmengsel van een tiental ingrediënten dat we alleen kunnen verkrijgen bij een Franse leverancier.”
13.00
Geen tijd voor hobby’s
10.00
Patrijzen grootbrengen, is ook hard werken. Om maar een voorbeeld te geven: alle 100 000 patrijzen die elk jaar het bedrijf van de gebroeders Darras verlaten, moeten met de hand worden geringd. “Gelukkig valt die ringperiode in de vakantie, zodat onze zonen een handje kunnen toesteken”, zegt Cindy, de echtgenote van Tom. En wanneer alle dieren de deur uit zijn, rond oktober-november, worden alle stallen met de hand, de schop en de kruiwagen schoongemaakt. Een taak die gemiddeld vier maanden in beslag neemt. Tom Darras: “Voor vakantie of hobby’s blijft er meestal geen tijd over.” De dagen van de familie Darras zijn dan ook goed gevuld.
Tom en zoon Thibaut controleren de dieren die buiten in volières zitten en geven ze eten en water. Ongeveer 25% van de patrijzen die bij Europe Hunting gekweekt worden, is bestemd voor de jacht, vooral in Frankrijk en Engeland. Deze dieren worden elke dag buiten gezet in volières, zodat ze daar kunnen verwilderen. ’s Avonds moeten ze allemaal weer naar binnen. Het zijn de vroegst geboren dieren die bestemd zijn voor de jacht, want ze moeten volwassen zijn in september. In België begint de jacht in Wallonië op 1 september. In Vlaanderen twee weken later, op 15 september. De dieren worden steeds één maand op voorhand uitgezet.
Schoonmaken is een vast onderdeel van bijna elke werkdag, het hele jaar door. Na het slachten bijvoorbeeld wordt het slachthuis grondig schoongemaakt, ontsmet en klaargemaakt voor de volgende dag. Bart brengt intussen de geslachte dieren naar het bedrijf dat instaat voor de verdere verwerking of naar andere afnemers. Ook tijdens het eierseizoen, in maart, wordt er intensief gereinigd. De 3 500 koppels leggen 2 500 eieren per dag. Die moeten allemaal gereinigd en ontsmet worden. Hier helpen ook de echtgenotes aan mee.
18.00 07.00
Tom Darras en zijn zoon Thibaut
Oogst & Opbrengst | november 2012
Elke werkdag begint om 7u, ook tijdens het drukke slachtseizoen. Die periode vangt aan in september en loopt door tot half november. Driekwart van de patrijzen wordt door Tom Darras en zijn broers zelf geslacht. De rest wordt levend verkocht voor de jacht. Per dag slachten de drie broers 1 000 tot 2 000 patrijzen, behalve op vrijdag en zaterdag. In piekperiodes gebeurt dat de hele dag door, soms tot 20u ’s avonds en
12.00 ’s Middags wordt er gemiddeld een uur uitgetrokken voor de lunch en een kop koffie. Tijd om even de benen te strekken en de planning voor de rest van de dag te bespreken. Af en toe staat er ook patrijs op het menu. Cindy bereidt die het liefst puur natuur, met boter, peper en zout en soms met Calvados. Tip: na de bereiding laat ze de patrijs een nacht rusten. Ze serveert er witloof of champignons bij, en kroketten.
Als er na de middag wat tijd is, onderhoudt Tom de contacten met de leveranciers en de klanten. Dat zijn poeliers, restaurants en de groothandel in binnen- en buitenland. Een van de Engelse klanten is zelfs hofleverancier.
19.00
De normale werkdag op het bedrijf van de gebroeders Darras loopt op zijn einde. We zeggen wel ‘normaal’. Tom Darras: “Als we in maart met 100 000 kuikentjes zitten, ben je daar constant mee bezig. Dan werken we eigenlijk bijna dag en nacht.” ●
Oogst & Opbrengst | november 2012
12
13
Evenement | Agriflanders
Evenement | Agriflanders
Afspraak op Agriflanders 2013 Land- en tuinbouwbeurs met dieren in de hoofdrol
De beurs is bestemd voor groot en klein, professioneel en amateur.
“Agriflanders richt zich in de eerste plaats tot de familiale bedrijven”, zegt Georges Van Keerberghen, voorzitter van Agriflanders. “Daarnaast willen we ook een breed publiek aantrekken met interesse voor land- en tuinbouw. Omdat de veehouderij 60% vertegenwoordigt van de totale eindproductiewaarde in Vlaanderen, ligt de nadruk van het evenement vooral op de dieren. Zo zijn er twee hallen gereserveerd voor tentoonstellingen van groot- en kleinvee, worden er onder meer 20 paardenrassen en vele andere dieren gedemonstreerd en zijn er prijskampen voor koeien, trekpaarden, varkens, shetlandpony’s, minipaardjes en schapen. Dankzij het brede aanbod van exposanten en de vele randactiviteiten die er plaatsvinden, is er op Agriflanders 2013 dus ongelooflijk veel te zien en te beleven. De beurs is dan ook bestemd voor groot en klein, voor de professioneel en amateur en voor iedereen die geïnteresseerd is in dieren, planten en materiaa.”
Meer dan 300 exposanten
Georges Van Keerberghen, voorzitter van Agriflanders
Oogst & Opbrengst | november 2012
Op Agriflanders 2013 kunt u inderdaad kennismaken met de producten en diensten van meer dan 300 exposanten uit een brede waaier van sectoren. Toeleveringsbedrijven van de veeteelt (veevoeders, diergeneeskunde, omheiningen, hygiëne, slachthuizen, ...), bedrijven die actief zijn in de bouw en inrichting van stallen en machineproducenten nemen een belangrijke plaats in. Maar ook andere organisaties zoals landbouwverenigingen, media, onderwijsinstellingen en de overheid stellen er hun dien-
Van 10 tot 13 januari 2013 vindt in Flanders Expo te Gent de 8ste editie van Agriflanders plaats. Deze Vlaamse land- en tuinbouwbeurs richt zich niet alleen tot land- en tuinbouwers, maar ook tot het grote publiek. Traditiegetrouw zorgt hoofdsponsor KBC voor een warm onthaal op zijn stand.
sten voor. Zo zijn bijvoorbeeld de Vlaamse Landmaatschappij en het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie van de Vlaamse regering aanwezig op een gemeenschappelijke stand in hal 4.
Betere koeien, beter leven Zoals gezegd is de hoofdrol op deze beurs weggelegd voor de dieren. Liefst twee hallen zijn ervoor gereserveerd. In hal 6 is er de kleine piste en zijn er tentoonstellingen van varkens, schapen en geiten, minipaardjes, shetlanders en minizeboes. In hal 8 is er de grote piste en worden rundvee en paarden tentoongesteld. Tijdens de beurs vindt ook een nieuwe editie van CRV-Koe Expo plaats, de fokkerijhoogdagen van de melk- en vleesveehouders. Onder het thema ‘Better cows, better life’ kunnen veehouders en koeienliefhebbers in hal 8 kennismaken met de fokkerij en het dierenmanagement van de toekomst en ook met enkele echte kampioenen. Zo worden op 10 januari zes kampioenstitels uitgereikt aan de fraaiste zwart- en rondbonte dieren. Meer dan 100 dieren nemen het tegen elkaar op. Een dag later is het dan de beurt aan het Belgischwitblauwras. Deze laatste keuring is overigens uniek omdat er, in tegenstelling
78 000 Op de vorige editie van Agriflanders in 2011 waren er in totaal 78 000 bezoekers.
tot andere keuringen, alleen zelfgefokte dieren aan mogen deelnemen.
De mooiste boerin van Vlaanderen Agriflanders staat ook bekend om de vele randactiviteiten die er plaatsvinden. Dat is dit jaar niet anders. Zo houdt de Vlaamse overheid zeven studiedagen over onderwerpen gaande van ‘Landbouw en Markten’, via ‘E-loket landbouw en visserij’ tot ‘Bedrijfseconomische boekhouding als basis voor kostprijsanalyse’. De VDAB houdt er een jobbeurs, het Vlaams Paardenloket organiseert een studiedag over paardenhouderij en ILVO Landbouw en Maatschappij verwelkomt geïnteresseerden op een symposium over duurzaamheid. Ook de verschillende Vlaamse Hogescholen die landbouw- en voedingsgerelateerde opleidingen organiseren, zullen aanwezig zijn met informatie. Niet alleen over hun opleidingen zelf, maar ook over de vele onderzoeken die in deze instellingen plaatsvinden. Ten slotte nog dit: tijdens Agriflanders 2013 wordt ook de ‘schoonste boerin’ verkozen. Meer daarover leest u op pagina 15. ●
Als hoofdsponsor van Agriflanders 2013 is KBC aanwezig met een opvallende, open stand (stand 1310) waar iedereen welkom is. Elke bezoeker krijgt er een drankje aangeboden en kan er deelnemen aan een behendigheidsspel waarmee een leuk gadget te winnen is. Daarnaast zorgt KBC ook nog voor een warm onthaal voor alle bezoekers door elke ochtend koffiekoeken aan te bieden. Tijdens de beurs zal KBC ook uitpakken met enkele nieuwigheden. Redenen genoeg dus om even langs te gaan op de stand. U bent van harte welkom.
Agriflanders 2013 praktisch Datum: 10-13 januari 2013, van 9 tot 18u Plaats: Flanders Expo, Maaltekouter, Gent Toegang: 11 euro, -12 jaar gratis, speciaal tarief voor studenten van landbouwscholen Parking: aan Flanders Expo en ook aan Sint-Pieters-station met shuttle naar de ingang van het beurscomplex Openbaar vervoer: tram 1 aan Sint-Pieters-station (10 minuten), bussen 76, 77, 78
Oogst & Opbrengst | november 2012
14
15
Verzekeren | VAPZ
Leven met KBC
Twee aantrekkelijke formules bieden de partner meer zekerheid
Hoe kan ik mijn meewerkende partner beter beschermen?
Fiscaal voordeel Het VAPZ zorgt voor een mooie reserve als aanvulling voor het lage wettelijke pensioen dat de zelfstandige later zal krijgen. De formule biedt ook nog heel wat andere voordelen. U betaalt geen verzekeringstaks op de gestorte premies, u kunt het VAPZ combineren met het pensioensparen en langetermijnsparen, u betaalt geen belasting op de winstdeling en het gewaarborgd kapitaal op het einde van de looptijd geniet een interessante fiscaliteit (fictieve rente1). Maar het belangrijkste voordeel is: de premie wordt beschouwd als beroepskost en is dan ook 100% fiscaal aftrekbaar. En daar blijft het niet bij. 1
Sofie Teugels, Senior productbeheerder Leven Ondernemers en Marino Van Compernolle, productbeheerder groepsverzekering
Sociaal voordeel Kiezen voor het VAPZ betekent ook minder sociale bijdragen betalen. Die bijdragen worden immers berekend op het beroepsinkomen nà aftrek van de VAPZ-premie. Het inkomen wordt dus lager en de zelfstandige bespaart op zijn sociale bijdragen. Uiteraard zijn aan deze aantrekkelijk formule voorwaarden verbonden. Zo moet ook de meewerkende partner zelfstandige worden.
hoeft niet op veel steun te rekenen van de sociale zekerheid. Bovendien loopt hij ook nog het gevaar dat zijn onderneming in waarde vermindert of zelfs moet stopgezet worden. Een aanvullend Gewaarborgd inkomen is dan ook noodzakelijk wil een zelfstandige of meewerkende partner zijn opgebouwde levensstandaard behouden, wat er ook gebeurt. De polis waarborgt immers een uitkering aan de verzekerde die arbeidsongeschikt wordt ten gevolge van een ziekte of ongeval waardoor hij zijn beroep niet meer kan uitoefenen. Zowel de gedeeltelijke als volledige arbeidsongeschiktheid worden vergoed. De uitkering hangt af van de graad van ongeschiktheid.
De partner wordt zelfstandige Om een VAPZ-contract te kunnen afsluiten, moet de meewerkende partner toetreden tot het zogenaamde maxistatuut, of anders gezegd volledig toetreden tot het sociale en fiscale statuut van zelfstandige. Dat betekent ook verplicht aansluiten bij hetzelfde sociaalverzekeringsfonds van de hoofdzelfstandige. Hier wordt wel een onderscheid gemaakt tussen een beginnende en een gevestigde partner. De eerste betaalt een lagere minimale sociale bijdrage dan de tweede.
Nog meer zekerheid met het Gewaarborgd inkomen Een zelfstandige die door een ziekte of ongeval een tijd niet meer kan werken,
anneer een ouder renteloos leent aan de kinderen, ziet de fiscus dit als een schenking waarbij de ouders 6% rente ‘schenken’ W aan hun kinderen. Fictieve rente heet dit.
Oogst & Opbrengst | november 2012
35
Gezocht:
Na een geslaagde eerste editie lanceren Cera en het Innovatiesteunpunt, in samenwerking met diverse partners waaronder KBC, dit jaar voor de tweede keer het Boerenburenplan. Het boerenburenplan is een project oproep naar zowel boeren als naar buren van boeren om creatieve initiatieven op te zetten waarbij ze samen aan de slag gaan.
Verlangt u naar een ontspannende vakantie, maar weet u nog niet hoe en wat? Wat u ook zoekt, het Internationaal Vakantiesalon Vlaanderen zal u zeker niet teleurstellen. Van 24 januari tot en met 28 januari 2013 vindt in Antwerp Expo het Vakantiesalon Vlaanderen plaats. Het salon is elke dag doorlopend open van 10u tot 18u.
Op 12 januari 2013 geeft Cindy Declercq haar lint door aan één van de tien kandidates die strijden om de titel ‘Schoonste Boerin van Vlaanderen 2013-2014’. Zij geven het beste van zichzelf tijdens de verkiezingsshow in Flanders Expo te Gent, op de slotavond van Agriflanders 2013.
Boeren en buren: steek de koppen bij elkaar en werk samen een verfrissend project uit. Download het deelnemingsformulier op www.cera.be/special/ boerenburenplan en bezorg het ons voor 1 februari 2013. Een professionele jury beloont de tien beste projecten met 2 500 euro steun. Zo kunnen jullie meteen aan de slag voor de uitwerking van jullie plan. Bovenop de financiële steun kunnen de winnende projecten ook rekenen op hulp van Cera en het Innovatiesteunpunt bij de realisatie van hun initiatief!
Meer dan 500 exposanten staan voor u klaar om u te helpen bij het zoeken naar uw ideale vakantie-invulling. Speciale aandacht gaat naar India, het gastland voor deze 35ste editie. DAt doet het steeds beter als vakantiebestemming. Vorig jaar boekten bijna 40 000 Belgen een reis naar India. Ook KBC zal aanwezig zijn met een stand. Kom dus zeker eens langs!
2012
De pensioenen en andere sociale uitkeringen zijn voor zelfstandigen heel bescheiden. Voor de echtgenote of partner die meehelpt in het bedrijf zijn ze zelfs zo goed als onbestaande. Het VAPZ en het Gewaarborgd inkomen bieden extra bescherming. Het Vrij Aanvullende Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ) is een pensioenspaarverzekering die de zelfstandige de mogelijkheid biedt om op een fiscaal voordelige manier een extra pensioen op te bouwen. Alle zelfstandigen en helpers in hoofd- of bijberoep komen voor een VAPZ-contract in aanmerking. En dat geldt ook voor de meewerkende echtgenote, waarmee zowel de wettelijke echtgenote wordt bedoeld als de wettelijk samenwonende partner.
Boeren burenplan
Met aanvullende waarborg ‘invaliditeit’ De zelfstandige of meewerkende partner kan de polis Gewaarborgd inkomen ook uitbreiden met een aanvullende waarborg ‘invaliditeit’. In dat geval wordt ook een vergoeding uitgekeerd als er sprake is van vermindering van de ‘lichamelijke gaafheid’, zonder rekening te houden met de mogelijkheid om het beroep uit te oefenen. ●
Hebt u innovatieve ideeën om lokale ontmoeting en samenwerking te stimuleren? Om in te spelen op uitdagingen in uw omgeving? Deel ze via onze Facebook-pagina ‘Boerenburenplan’ of via www.cera.be/special/boerenburenplan. Er zijn tal van leuke prijzen te winnen!
ste
Internationaal Vakantiesalon van Vlaanderen
Bovendien krijgt u met uw KBC-bankkaart gratis toegang voor 2 personen. Voor meer informatie kunt u terecht op www.vakantiesalon-vlaanderen.be.
Vlaanderens
Schoonste Boerin
De verkiezing ‘Schoonste Boerin van Vlaanderen’ is toe aan haar vijfde editie. De bedoeling is het algemene beeld van de hedendaagse boerin bij te sturen. Boerinnen zijn namelijk moderne, ondernemende vrouwen. De verkiezing draait niet alleen rond pure schoonheid, maar ook rond gezond verstand en de nodige ondernemingszin. Onze Schoonste Boerin heeft een hart voor de sector en weet van aanpakken. KBC is hoofdsponsor van Agriflanders en nodigt u dus graag uit om kennis te maken met de kandidates op de KBC-stand bij Agriflanders. Meer info over de kandidates op www.schoonsteboerin.be.
boeren buren plan
KBC. Wij spreken uw taal. Voor meer info, ga langs bij uw KBC-verzekeringsagent of bij uw relatiebeheerder in het KBC-bankkantoor. Hij kan u meer vertellen over beide formules die we elke zelfstandige alleen maar kunnen aanbevelen.
win Buren gaan de boer op. Jij toch ook?
2500 euro
Oogst & Opbrengst | november 2012
Zorg dat uw levenswerk in goede handen blijft. Met hart en ziel hebt u gewerkt om uw bedrijf te maken tot wat het vandaag is. Maar hebt u er al over nagedacht wat er met uw levenswerk gebeurt als u er niet meer bent? Zorg ervoor dat het in goede handen komt. En kom tijdig eens praten met ons. Wij loodsen u door de complexe materie en geven u advies dat u heel wat geld kan besparen. Zo bent u zeker dat uw levenswerk zich kan voortzetten in de beste omstandigheden. KBC. Wij spreken uw taal.
www.kbc.be/generatiewissel