Grip op Financiën
13 januari 2015 Sector Control
Opbouw presentatie • Inzicht in ontwikkeling leningenportefeuille en rente • Normenkader van de gemeente Eindhoven • Beheersmaatregelen
Huidige leningenportefeuille (x € 1 miljoen)
01-01-2014 Mutatie 2014
31-12-2014
Opgenomen leningen (lang)
379
+2
381
Waarvan: Verstrekte leningen aan derden (lang)
-78
+5
-73
Netto opgenomen leningen (lang) voor eigen financiering
301
+7
308
Opgenomen kasgeldleningen
110
-17
93
Netto opgenomen leningen (lang + kasgeld)
411
-10
401
Historie Bron: Rapport Financiën Helder en op orde (2013) reserves, activa en schulden reserves activa/bezit bruto schuld: lang + kort netto schuld: lang + kort - tegoeden 800 700 x €1 miljoen
600 500 400 300 200 100 0 1982
1992
2002
2012
Totaalfinanciering We tellen dagelijks alle inkomsten- en uitgavenstromen bij elkaar voordat we de geld- en kapitaalmarkt op gaan. Voorbeeld: Bijv. 8 januari
Uitgaven Inkomsten
Bijv. 12 juli
Uitgaven Inkomsten
personeelskosten
10
personeelskosten
10
subsidies
20
subsidies
20
onderhoud openbare ruimte
btwcompensatiefonds
30
20
algemene uitkering
20
20
Totaal
30
per saldo aflossen
20
5
algemene uitkering Totaal
35
per saldo lenen
15
50
Actuele rentekosten x €1 miljoen Netto langlopende leningen Kortlopende leningen
Bedrag
Gemiddelde rente %
Werkelijke rentekosten
308
2,5%
7,6
93
0,2%
0,2
Totaal
De rentekosten zijn structureel gedekt in de begroting. Rentedruk is minder dan 1% van begrotingstotaal.
7,8
Marktrente: historisch laag 4
Ontwikkeling marktrente-curve voor gemeenten 3, 5
jan 2014 aug 2014 dec 2014
3
rente%
2, 5
2
1, 5
1
0, 5
0 0
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11 12 looptijd lening in jaren
13
14
15
20
Marktrente voor een lening van 1 jaar: 0,19% Marktrente voor een lening van 10 jaar: 1,19%
25
30
40
50
Normenkader van gemeente Eindhoven Medio 2013 introductie: Sturen met normen 4 Domeinen Indicatoren: hulpmiddel om beslissingen te nemen
Normenkader en indicatoren • • • •
Stabiliteit: Structureel sluitende begroting Flexibiliteit: Kapitaallastennorm Weerbaarheid: Weerstandsvermogen Wettelijke kaders: kasgeldlimiet en renterisiconorm
Structureel sluitende begroting • Structurele lasten gedekt door structurele baten • Provincie houdt toezicht • Brief: beoordeling begroting 2015
Kapitaallastennorm Definitie kapitaallastennorm = rente en afschrijving exploitatie uitgaven Begroting 2015 Norm
<7%
Rente en afschrijving
58 miljoen
Totaal uitgaven
870 miljoen
Kapitaallasten%
6,7%
Jaarlijks ontstaat ruimte in kapitaallasten voor vervangingsinvesteringen door dalende rentecomponent: - Afschrijving: lineair => jaarlijks gelijk - Rente: berekend over restant boekwaarde en neemt elk jaar af
Kapitaallasten investering €100.000 in 10 jaar 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Weerstandsvermogen Weerstandsvermogen = buffer voor risico’s en onvoorziene omstandigheden.
Norm voor minimaal benodigd weerstandsvermogen: 10% van begrotingstotaal Aansluiting gezocht bij de definitie van de adviescommissie VNG Takenpakket gemeente groter in 2015 door decentralisaties minimaal vereist weerstandsvermogen is in lijn toegenomen van 80,6 miljoen in 2014 naar 87,0 miljoen in 2015.
→
Wettelijke kaders Kasgeldlimiet = maximum aan netto kortlopende leningen 8,5% van begrotingstotaal 2014: 64 miljoen 2015: 74 miljoen Overschrijding maximaal 3 kwartalen; daarna verplicht omzetten naar lange leningen. Verwachting: overschrijding kasgeldlimiet in 1e kwartaal 2015 → in de loop van 2015 dus weer lang lenen! Renterisiconorm = maximum aan aflossingen (die geherfinancierd moeten worden) per jaar 20% van begrotingstotaal 2014: 152 miljoen 2015: 174 miljoen Herfinancieringen in begroting 2015: 47 miljoen
Kasgeldlimiet in de praktijk Beleid: kasgeldlimiet zo goed mogelijk benutten vanwege de lage korte rente 140
Kasgeldlimiet en ontwikkeling gemiddelde vlottende schuld 120
Mln Euro
100 80 60
realisatie gemidd. vlottende schuld aangetrokken lange financiering kasgeldlimiet
40 20
kasgeldlimiet 2015
0 1ekw 2012
2ekw 2012
3ekw 2012
4e kw 2012
1ekw 2013
2ekw 2013
3ekw 2013
4e kw 2013
1ekw 2014
kwartalen
2ekw 2014
3ekw 4e kw 2014 2014
1ekw 2015
2ekw 2015
3ekw 2015
4e kw 2015
Renterisiconorm in de praktijk Beleid: evenwicht tussen enerzijds renterisico bij herfinanciering en anderzijds een lage te betalen rente: - Maximaal 50 miljoen herfinanciering per jaar om renterisico te beperken. - Looptijd nieuwe leningen tussen 5 en 10 jaar om optimaal gebruik te maken van rentestructuur.
Vervalkalender 60
miljoen EUR
50 40
aflossingen vrijval beleggingen herfinanciering
30 20 10 0 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024
Beheersmaatregelen: Spelregels lenen
Schuldpositie landelijk VNG: jaarlijks publicatie over de schuldpositie van gemeenten
Bron VNG 24/9/2014
Netto schuld gecorrigeerd voor Netto schuld als % verstrekte leningen begrotingstotaal als % (inkomsten) begrotingstotaal
Landelijk gemiddelde
79%
63%
Eindhoven
59%
50%
Beheersing Liquiditeitsprognose: meerjarig en op dagbasis Monitoren renteontwikkelingen op de geld- en kapitaalmarkt
Treasuryparagraaf in begroting en jaarrekening Volgen van spelregels t.a.v. lenen: we lenen in principe alleen voor investeringen die leiden tot een toename van ons bezit
Constateringen van derden Provincie Noord-Brabant is toezichthouder -
Structureel sluitende begroting
-
Kasgeldlimiet en renterisiconorm
Accountant -
Goedkeurende verklaring over 2013
-
Interim rapportage 2014
