Gevaarlijke stoffen op het werk Met een goede implementatie van het 4-stappenplan kan REACH u niet verrassen

Gevaarlijke stoffen op het werk

Met een goede implementatie van het 4-stappenplan kan REACH u niet verrassen Landelijke Stoffendag 2015 Ermelo, do 1 oktober 2015

dr. Joost van Rooij arbeidshygiënist/toxicoloog

drs. Stan de Poot arbeidshygiënist

Onderwerpen Beoordeling gevaarlijke stoffen op de werkplek  Beroepziekten door gevaarlijke stoffen in NL  Aanpak volgens 4-stappenplan Inspectie SZW (nationaal)  Verplichtingen bedrijven in het kader van REACH (Europees)  Relatie tussen 4-stappenplan en REACH  Good practice uit eigen praktijk: ChemRADE®

Landelijke Stoffendag - 1 okt 2015 - Ermelo

2

Beroepsziekten door gevaarlijke stoffen in NL

3

Werkgerelateerde sterfte per 4 jaar

Conservatieve schatting

Ruimere schatting

1.700

3.000

Long/luchtwegaandoeningen

300

1.200

Hart- en vaatziekten

300

800

Ongevalslachtoffers

110 4,2 %

110 2,0 %

Suïcide

100

250

Aandoeningen zenuwstelsel

90

> 90

Infectieziekten

20

80

Geweld

15

15

Totaal

2.635

5.545

•

Kanker


4

Popma J. Werkgerelateerde sterfte in Nederland – een verkenning. Hugo Sinzheimer Instituut/FNV, april 2005

Met dank aan dr. Remko Houba, NKAL

Beroepsziekten in NL Sterfte door ongevallen versus beroepsziekten

44

Met dank aan dr. Remko Houba, NKAL

Beroepsziekten in NL Ziektelast uitgedruk in DALY’s Arbeidsrisico / type belasting

Ziektelast toewijsbaar aan arbeidsrisico’s

Fysieke werkbelasting

60.000

Psychosociale werkbelasting

50.700

Schadelijke stoffen

47.300 47.300

Lawaai

12.400

Letsel als gevolg van arbeidsongevallen

9.000

Verdere uitsplitsing schadelijke stoffen naar ziektebeeld: Totaal

47.300

COPD 15.700 Longkanker 12.500 Contacteczeem 8.000 Mesothelioom 5.600 Astma 2.900 Huidkanker 1.300 Allergische rhinitis 700 Coronaire hartziekten 600

DALY (disability adjusted life year) = aantal verloren jaren door ziekte

Eysink PED, Dekkers S, Janssen P, Poos MJJC, Van der Noordt M, Meijer SM. Ziektelast van ongunstige arbeidsomstandigheden in Nederland. RIVM Rapport 270231002/2014. Bilthoven: RIVM, 2014


5 5

Beroepsziekten in NL Trend in aantal dodelijke arbeidsongevallen: 2000-2012

81 76 61 60

Dalende trend!


Houben & Smit. Arbeidsongevallenrapport 2013. Inspectie SZW,, 2013 Klauw et al. Monitor arbeidsongevallen in Nederland 2010. TNO, Hoofddorp, 2012

2009: 2010: 2011: 2012:

66

Beroepsziekten in NL Trend in aantal gemelde beroepsziekten: 2000-2014

Geen trend!


NCvB, Beroepsziekten in cijfers 2009 & 2014

Aantal gemelde beroepsziekten

77

Beroepsziekten in NL Wat leren we hieruit? 

in NL vijf maal meer werkgerelateerde doden dan verkeersslachtoffers



het aantal fatale arbeidsongevallen is relatief beperkt en daalt



ziektelast door beroepsziekten is zeer hoog (geen daling)



schadelijke stoffen op werkplek dragen sterk bij aan ziektelast



focus-shift nodig: van veilige -> gezonde werkplekken Zorg voor veilige maar vooral gezonde werkplekken!


8

Aanpak volgens 4-stappen traject I-SZW (nationaal)

9

Aanpak volgens 4-stappen plan I-SZW 4-stappen traject

‘Register gevaarlijke stoffen’


http://gevaarlijkestoffen.zelfinspectie.nl/

‘RI&E gevaarlijke stoffen’

10

Aanpak volgens 4-stappen plan I-SZW Waar staat uw bedrijf?

Vul de zelfinspectietool van I-SZW in! http://gevaarlijkestoffen.zelfinspectie.nl/

Zijn er kankerverwekkende, mutagene of reprotoxische stoffen aanwezig binnen uw bedrijf?


11

Aanpak volgens 4-stappen plan I-SZW Enkele tips & tricks – stap 1 inventariseren 1.

Neem in register gevaarlijke stoffen tevens informatie op over:  Dampspanning van componenten (in Pa)  H-zinnen van zowel producten als componenten  Molecuulgewicht van componenten

2.

Kankerverwekkende, mutagene en/of reprotox stoffen?  vertrouw niet alleen op MSDS maar check CMR-lijst SZW  neem monitoring op in (P)AGO onderzoek

3.

Neem in register gevaarlijke stoffen tevens op:  intermediates (lasrook, houtstof, dme),  hulpstoffen (reiniging, laboratorium, technische dienst),  natuurlijke ‘producten’ (kwartsstof, houtstof) etc.

Geef op uw hand-out aan of tip een aandachtspunt is in uw bedrijf. Landelijke Stoffendag - 1 okt 2015 - Ermelo

12

Aanpak volgens 4-stappen plan I-SZW Enkele tips & tricks - stap 1 inventariseren - data issues Ontbrekende stofeigenschappen? ECHA Registered Substances Database: http://www.echa.europa.eu/ IFA GESTIS-Database: http://www.dguv.de/ Royal Society of Chemistry’s ChemSpider: http://www.chemspider.com/

Andere eenheden nodig? Dampspanning in mbar i.p.v. Pa : http://www.unit-conversion.info/ Dampspanning bij 25˚C i.p.v. 20˚C: http://calculator.tutorvista.com/ Concentratie in ppm i.p.v. mg/m3: http://www.skcinc.com/converter/


13

Aanpak volgens 4-stappen plan I-SZW Enkele tips & tricks – stap 2 beoordelen

Geef op uw handout aan of tip een aandachtspunt is in uw bedrijf.

4.

Stel blootstellingsniveau vast met erkend en ‘universeel’ schattingsmodel:  ECETOC-Tra, evt. aangevuld met Stoffenmanager of ART

5.

Zorg voor een goede inventarisatie van werkhandelingen en werkplekken :  Overweeg inhuur deskundige arbeidshygiënist (1 dag)

6.

Toets blootstelling aan:  Wettelijke NL of EU grenswaarde, en/of  REACH grenswaarden: DNELs (inhalatie en huid), of  tentatieve (bedrijfs) grenswaarde (op basis H-zinnen)

7.

Taak versus dagblootstelling: let op combinatie van werkzaamheden


14

Aanpak volgens 4-stappen plan I-SZW Enkele tips & tricks – stap 2 beoordelen - bronnen Informatie over schattingsmodellen? Compleet overzicht van tools en bronnen op website Caesar Consult: http://caesar-consult.nl/tools-3/

Informatie over grenswaarden en CMR-stoffen? Compleet overzicht van bronnen op website Caesar Consult http://caesar-consult.nl/grenswaarden-en-cmr-stoffen-2/


15

Verplichtingen bedrijven in het kader van REACH (Europees)

REACH = Registration Evaluation Authorization of Chemicals 16

Verplichtingen bedrijven in het kader van REACH (Europees) Regelgeving en uitgebreide veiligheidsinformatiebladen 



REACH de ‘nieuwe’ EU chemische stoffen wetgeving 

Alle chemische stoffen in de EU worden opnieuw beoordeeld op risico’s voor worker, consumer en environment



Dossiers voor alle stoffen met H-zin(nen): 2010-2013-2018



Chemical Safety Assessment van stoffen door de gehele keten



voor duizenden stoffen worden alle mogelijke exposure scenario’s doorgeschat met modellen (veelal met ECETOC-Tra model)

Extended -Safety Data Sheet (Ext-SDS) – uitgebreid VIB 

Exposure Scenarios (ES) in de annex



bevatten Safe Use Instructions – instructie voor veilige werkwijze


17

Verplichtingen bedrijven in het kader van REACH 1. Introduction Check of product in uw bedrijf veilig wordt gebruikt Bij ontvangst van een uitgebreid VIB checkt u binnen 12 maanden het volgende: 

Staat uw gebruik in lijst van Exposure Scenario’s?



Staan uw werkhandelingen in lijst van Contributing Scenario’s?



Komen uw Operational Conditions (OCs) en Risk Management Measures (RMMs) overeen met voorschriften van leverancier?



Zo niet, pas werkwijze aan of bewijs veilig gebruik (door middel van SCALING of met meetgegevens)



Leg de bevindingen vast: documenteer Dit heet in het jargon: use compliance check


18

Verplichtingen bedrijven in het kader van REACH Use compliance check: SCALING SCALING

= Herbeoordeling van de blootstelling en herberekening van de

Risk Characterization Ratio, (RCR) gebaseerd op de werkelijke OCs en RMMs in uw bedrijf

Welke schattingsmodel mag je gebruiken bij scaling? 

het schattingsmodel dat door uw leverancier is gebruikt  is vaak het ECETOC-Tra schattingsmodel! (in > 95% van REACH dossiers)

Welke informatie heb je nodig voor de herbeoordeling? 

de werkelijke Operational Conditions (OCs) en Risk Management Measures (RMMs) in uw bedrijf

Welke info heb je nodig voor herberekening van Risico Ratio? 

de Derived No Effect Levels (DNELs)


19

REACH trainingen op 14 en 15 oktober 2015 Leden VNCI/VHCP/NRK/NOGEPA krijgen 50% korting Meer leren over REACH? - Hoe omgaan met inkomende ext-SDS - Organisatie voor bereiden op REACH - Leren werken met ECETOC-tra - Risicobeoordeling worker, consumer, environment - Uitvoeren van REACH compliance checks

14 oktober 2015 Practical & Ready to use (ext-)SDS Assessment Aanmelden op: solution on site www.jongeriusconsult.com, of www.caesar-consult.nl

15 oktober 2015 Exposure Scenario (ES) Compliance Check Landelijke Stoffendag - 1 okt 2015 - Ermelo

20

Relatie 4-stappenplan I-SZW en REACH

21

Relatie tussen 4-stappenplan I-SZW en REACH Vergelijkbaar maar toch anders 

Verplichting om te voldoen aan Arbowet én REACH 



Handhaving via I-SZW en/of Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT)

Risicobeoordeling vergelijkbaar, maar toch anders:  Dezelfde geaccepteerde schattingsmodellen, echter Stoffenmanager-model vooral in NL (4-stappenplan) en ECETOC-Tra model vooral in EU (REACH)

 ‘Bottum-up’ (Arbowet, 4-stappenplan) -> ieder bedrijf doet voor zijn werksituaties zelf de risicobeoordeling (toetsing aan (bedrijfs)grenswaarden)  ‘Top-down’ (REACH) -> leverancier heeft voor jou de risicobeoordeling uitgevoerd. Jij moet checken of je werkt volgens zijn safe use instructions-> use compliance check let op: - gebaseerd op toetsing aan DNELs, - niet voor stoffen zonder eigenaar zoals: lasrook, dieselmotoremissies. Landelijke Stoffendag - 1 okt 2015 - Ermelo

22

Relatie tussen 4-stappenplan SZW en REACH Strategische keuzes Voorkom dubbel werk en laat je niet verrassen door REACH: 8.

Zorg voor centrale ontvangst van Veiligheidsinformatiebladen (VIBs):  Registreer datum van ontvangst

9.

Zorg dat je register gevaarlijke stoffen ook informatie bevat over:  DNELs (‘REACH grenswaarden’ voor inhalatie en huid)

10. Zorg dat je werkplekken en handelingen (ook) zijn beschreven conform  REACH Use Desctriptor Systeem (PROCs)  ECETOC-Tra werkplekkarakteristieken (duration, ventilation, LEV etc.) 11. Zorg dat de blootstellingsbeoordelingen (ook) zijn uitgevoerd met:  ECETOC-Tra schattingsmodel De onder REACH verplichte use compliance check wordt dan een simpele administratieve handeling en scalen, mocht dat nodig zijn, heb je al gedaan. Landelijke Stoffendag - 1 okt 2015 - Ermelo

23

Good practice uit eigen praktijk: ChemRADE® Database-applicatie voor registratie en risicobeoordeling van gevaarlijke stoffen op de werkplek

is powered by

24

Good practice uit eigen praktijk: ChemRADE® Wat doet ChemRADE®?

ChemRADE® helpt bedrijven bij:  het op orde brengen van het Register Gevaarlijke stoffen  het afleiden van (bedrijfs)grenswaarden

 de beoordeling van risico’s met zowel het EcetocTRA model als het stoffenmanager model en/of meetgegevens  het maken van werkplekinstructiekaarten

 het voldoen aan de Arbowet (4-stappenplan) én REACH verplichtingen Bedrijf X (700 grondstoffen en 500 producten) had binnen 6 weken de registratie en risicobeoordeling op orde Landelijke Stoffendag - 1 okt 2015 - Ermelo

25

Good practice uit eigen praktijk: ChemRADE® Wie gebruiken ChemRADE®?

ChemRADE® wordt gebruikt door bedrijven in meerdere sectoren, zoals:  Chemie, zoals producenten van grondstoffen en halffabricaten, overslagbedrijven  Formuleerders van producten voor professionele en consumentenmarkt, zoals lijmfabrikanten, verffabrieken smeermiddelenleveranciers  Food sector, zoals snoepjesfabriek, tabakverwerker  Pharmacie


26

27

Caesar Consult bestaat 5 jaar: wie jarig is trakteert Gratis lustrumtrainingen! *

Dinsdag 1 december 2015  Training: Werken met ChemRADE® (09:00–12:00) Lunch  Training: Afleiden van (bedrijfs)grenswaarden (13:00-16:00) Locatie:

Jachtslot Mookerheide

Plaats:

Molenhoek (bij Nijmegen)

Aanmelden: via onze website www.caesar-consult.nl * Gratis voor relaties Caesar Consult, voor gebruikers ChemRADE en voor deelnemers aan onze workshop op Landelijke Stoffendag 2015 - Maximaal aantal deelnemers bedraagt 35 per training - Op volgorde van inschrijving – U kunt één of beide trainingen volgen . Landelijke Stoffendag - 1 okt 2015 - Ermelo

28

Gevaarlijke stoffen op het werk

Met een goede implementatie van het 4-stappenplan kan REACH u niet verrassen Landelijke Stoffendag 2015 Ermelo, do 1 oktober 2015

dr. Joost van Rooij arbeidshygiënist/toxicoloog

drs. Stan de Poot arbeidshygiënist

Dank voor uw aandacht! www.caesar-consult.nl www.chemrade.nl [email protected] of [email protected] 024-352 88 40

Achtergondinformatie: - Caesar Consult - ChemRADE®

www.caesar-consult.nl

Over ons Caesar Consult is een gespecialiseerd adviesbureau op het gebied van arbeidshygiëne en arbeidstoxicologie Onze missie Veilige en gezonde werkomstandigheden voor iedereen die met gevaarlijke stoffen werkt

31

Opdrachtgevers Caesar Consult periode 2010 - 2015

32

ChemRADE® - Chemical Risk Assessment Database Wilt u:    

aan de wet voldoen, ook in toekomst REACH compliance een kosten- en tijdsefficiënte aanpak niet afhankelijk zijn van externe consultants heldere en inzichtelijke voortgangsrapportages?

en voor uw HSE-specialist    

een degelijke methodiek conform stand der kennis een gebruiksvriendelijk en geautomatiseerd systeem geen moeilijke leercurve, maar snel aan de slag kunnen geen dubbel werk, dus optimaal gebruik van beschikbare informatie?

Neem dan een kijkje op onze web portal: www.chemrade.nl of neem direct contact op voor verdere toelichting, (web)demo of gratis proefversie: 024-352 8840 is powered by

33

Gevaarlijke stoffen op het werk Met een goede implementatie van het 4-stappenplan kan REACH u niet verrassen

Recommend Documents