GEMEENTE NOORD-BEVELAND WINKELVERBETERPLAN PERIODE

Noord-Beveland * 2011 – 2012 Winkelverbeterplan

GEMEENTE NOORD-BEVELAND WINKELVERBETERPLAN

PERIODE 2011 - 2012

1

Adviesburo Kardol


‘Kan ik straks in mijn dorp nog mijn dagelijkse boodschappen doen’? Dit is een vraag die de inwoners van vele kleinere dorpen zich regelmatig stellen. In veel dorpen is het een punt van zorg dat winkeliers geleidelijk hun deuren sluiten. Voor veel dagelijkse boodschappen worden de bewoners dan gedwongen met de auto, fiets of met openbaar vervoer naar de dichtstbijzijnde grotere plaats te gaan. Met het sluiten van de winkels verdwijnt vaak ook een deel van de levendigheid uit het dorp. Het in stand houden van winkels (ook als sociaal ’bronpunt’) heeft alles te maken met het behoud van de leefbaarheid en economische vitaliteit in de dorpen! Winkels in kleinere dorpen - achtergrond In totaal zijn er in Nederland 102.728 verkooppunten1. Hiervan zijn er circa 10.058 winkels in de kleinere dorpen tot 5.000 inwoners gesitueerd, dit wil zeggen dat ca. 10% van alle winkels in Nederland gevestigd is in de kleinere dorpen tot 5.000 inwoners. Het aantal winkels in kleine kernen is derhalve een substantieel aantal winkels van het totale winkelareaal in Nederland. Het aantal winkelmeters in Nederland anno 2012 bedraagt ongeveer 27.813.000 m². In de kleine kernen bedraagt dit in totaal 2.446.000 m², hetgeen een aandeel van ca. 9% oplevert. Opvallend is dat ten opzichte van 2011 het aantal winkels in kleine kernen slechts met 251 winkels, ofwel 2,5%, is afgenomen. De afname is met name te zien bij de kleinste dorpen (onder de 1.000 inwoners) en de dorpen tussen de 2.000 en 2.500 inwoners. De dorpen boven de 2.500 inwoners kennen overigens een lichte toename van het aantal winkels. Weliswaar lijkt de afname in de dorpen tot 1.000 inwoners met 173 winkels beperkt op het totaal aantal winkels onder de dorpen onder de 5.000 inwoners. Dit betreft echter wel een afname van ca. 16% van het aantal winkels in deze dorpen. Vaak betreft dit ook de laatste winkel in een dorp. De zes dorpen van de gemeente Noord-Beveland (totaal ca. 7.512 inwoners) vallen allen onder het begrip ‘kleine kernen’. Het is dan ook niet vreemd dat deze gemeente fors inzet op de problematiek van de instandhouding van winkelvoorzieningen in de kleine kernen. Afstand tot supermarkten Het thema ‘winkels in de nabijheid van de eigen woonomgeving’ is al jaren een belangrijk maatschappelijk onderwerp. De afstand van de woning tot de dagelijkse winkelvoorzieningen loopt zeker voor inwoners in kleinere dorpen, met name in de dorpen met minder dan 1.000 inwoners, echter steeds meer op. Het op loopafstand aanwezig zijn van dagelijkse boodschappenwinkels zoals vroeger is zeker in deze dorpen niet meer mogelijk. Een compleet aanbod van dagelijkse boodschappenwinkels in een kleinere dorpskern zelf is tegenwoordig beslist geen vanzelfsprekendheid meer. De dagelijkse boodschappenwinkels in de kleinere dorpen ondervinden steeds vaker concurrentie van het

1

bron: Locatus Retail Facts 2012) 2

Adviesburo Kardol


winkelaanbod in de omliggende grotere plaatsen, maar ook door de aankopen via internet. Overigens blijkt ook dat naast factoren van buitenaf, ook door de consumenten steeds meer eisen aan de ruimtelijke condities van dorpswinkels én het assortiment worden gesteld. Landelijk bedraagt de gemiddeld afstand van de woning tot de supermarkt 0,9 km.2. Acht op de tien Nederlanders hebben binnen een afstand van 1 kilometer minimaal één supermarkt. De bevolking van de provincie Zeeland behoort, samen met de inwoners van de provincies Groningen, Friesland en Drenthe, tot de groep consumenten die rekening dienen te houden met een gemiddelde afstand van meer dan één kilometer tot de supermarkt. De gemiddelde afstanden tussen de woonplek en de supermarkt (per provincie)

De gemiddelde afstand tussen de woonplek en de supermarkt in de gehele gemeente Noord-Beveland ligt, met 1,1 km., hoger dan de landelijke ‘0,9 km-grens’. De gemiddelde afstand van de woonplek naar de supermarkt in de dorpen Colijnsplaat en Wissenkerke bedraagt slechts ca. 0,5 km. De gemiddelde afstand van de woonplek naar de supermarkt in Kortgene bedraagt ca. 0,7 km. en de bewoners van het meer uitgestrekte Kamperland wonen gemiddeld op ca. 1,1 km. afstand van de supermarkt.

Kleine kernen - winkels & krimp In grote delen van het landelijk gebied in Nederland staat de bevolkingsontwikkeling onder druk. De geplande woningbouwprogramma’s zijn veelal bescheiden van omvang en kunnen nauwelijks de ‘gezinsverdunning’ in de kleinere dorpen compenseren. Dit betekent dat de winkeliers in die kleine dorpen rekening moeten houden met een afname van de bevolkingsomvang, in het gunstigste geval met een stabilisatie van het inwonertal. Om positief in te spelen op de vraag van bewoners, maar ook van dorpsraden en gemeenten om

2

bron: CBS – cijfers 2011 3

Adviesburo Kardol


de winkels in stand te houden, dienen deze winkeliers te investeren in een niet-groeiende markt. Dit vereist vergaande inventiviteit, creativiteit en ondernemerskwaliteiten. De gemeente Noord-Beveland verkeert, wat betreft de bevolkingsprognoses, in een gunstige uitgangspositie. De ‘Primos-prognoses’3 gaan, tot het jaar 2015, uit van een verdere lichte toename van de bevolkingsomvang. Nadien in de richting van het jaar 2020 zet de bevolkingsgroei door, overigens in een wat afgevlakte vorm. De maatschappelijke context Handhaving van de dagelijkse boodschappenwinkels in de kleinere dorpen draagt niet alleen bij tot instandhouding van de verzorgende functie (het doen van de dagelijkse boodschappen in het dorp - ‘nabijheid & gemak’), maar draagt tevens bij aan de maatschappelijke en sociale setting van het dorp. De maatschappelijke context hiervan is evident! Direct na de presentatie van het winkelonderzoek / distributie - planologisch onderzoek (DPO) in het voorjaar van 20114 heeft de gemeenteraad van de gemeente Noord-Beveland besloten om de aanbevelingen in dit DPO ter harte te nemen. Dit betekent dat de gemeenteraad besloten heeft om de mogelijkheden te onderzoeken voor een beleid gericht op de versterking van de fijnmazige winkelstructuur op het eiland. Het ‘winkelverbeterplan’ Het fundament van het ‘winkelverbeterplan’ voor Noord-Beveland is het creëren van een toekomstbestendige winkelsetting van met name de dagelijkse boodschappenwinkels binnen de gemeente.

Colijnsplaat: SPAR-supermarkt aan de Kruisstraat

In het Winkelonderzoek / DPO uit 2011 werd aangegeven dat duidelijkheid verschaft dient te worden over de haalbare mogelijkheden of er én in welke mate, naar de toekomst gezien, 3

ABF Research monitort de woningmarkt en verzorgt woningbehoefte-onderzoeken, bevolkingsprognoses, migratieanalyses of marktverkenning. Daarnaast stelt ABF scenario's en woonvisies op en berekent zij de financiële aspecten van projecten en beleid. Op basis van de te verwachten bevolkingsontwikkeling worden scholen gepland, voorzieningen aangelegd, woningen gebouwd, etc. Om deze reden stelt ABF Research elk jaar een Primos-prognose op. Deze prognose voorspelt voor alle gemeenten in Nederland de ontwikkeling van de bevolking en het aantal huishoudens (http://www.abfresearch.nl/) 4 bron: Noord-Beveland * 2011 – Winkelstudie – DPO (Adviesburo Kardol – februari 2011) 4

Adviesburo Kardol


mogelijkheden zijn voor een toekomstbestendige verbeterslag van het winkelaanbod in de gemeente Noord-Beveland. Hierbij is met name de nadruk gelegd op de verbetering van de positie van de dagelijkse boodschappenwinkels in de dorpen. De nieuwe multifunctionele dorpssupermarkt De ouderwetse dorpswinkel met een beperkt assortiment en veelal een gedateerd in-/ exterieur redt het niet meer. Weliswaar kennen winkels in dorpen veelal een hoge ‘gunfactor’ én het voordeel van de factor ‘nabijheid & gemak’, door de aanlokkende moderne winkels in de omliggende grotere plaatsen zal er door de dorpswinkelier een extra slag gemaakt moeten worden. Dit betekent veelal dat er een omslag in de denkwijze bij de ondernemer moet plaatsvinden, veelal gecombineerd met een forse investering (in een niet-groeiende markt). De omslag in die denkwijze zal zich vooral moeten uiten in het toekomstgericht denken: ‘hoe, en met welke middelen, kan ik mijn winkel(setting) toekomstbestendig maken waardoor mijn concurrentiepositie wordt verbeterd’. Overigens zal het dorpswinkelaanbod altijd een aanvullende functie blijven vervullen. De consument zal altijd een deel van de boodschappen (de weekendboodschappen) elders gaan doen. Dit doet de consument niet alleen voor het ‘winkelen’, maar vaak ook om factoren als ‘prijs’ & ‘assortiment’. De afgelopen jaren is er bij de klassieke dorpswinkels, en dat geldt zeker voor de supermarkten, een verandering opgetreden. Dit betreft zowel qua assortiment als de diensten die worden aangeboden. Er is steeds meer sprake van een multifunctionele dorpswinkel, die inspeelt op een groter assortiment voor de dagelijkse versboodschappen (een compensatie voor het verdwijnen van andere winkels). Daarnaast worden er ook steeds meer diensten toegevoegd aan nieuwe multifunctionele dorpswinkels. Deze nieuwe ontwikkeling geldt vooral voor de dorpen die aan de ondergrens van het inwoneraantal zitten. Qua assortiment wordt er door De nieuwe multifunctionele dorpssupermarkt: Het basisassortiment ondernemers veelal ingespeeld op • aardappelen, groenten en fruit de specifieke samenstelling van de • brood & banket bevolking in het dorp. Bijvoorbeeld • vlees & vleeswaren gebeurt dit door het aanbieden van • kruidenierswaren eenpersoonsmaaltijden of juist • zuivel & zuivelproducten • kant & klaarmaaltijden maaltijden voor gezinnen én de • streekgebonden producten toevoeging van een assortiment • diepvriesartikelen ‘kant & klaarmaaltijden’. In het • biologische producten kader van de basisfunctie (de • ‘zelfzorggeneesmiddelen’ en drogisterij-artikelen (eventueel gecombineerd met apotheekservice) dagelijkse boodschappen) wordt • een basisassortiment gericht op huishoudelijke artikelen én het basisassortiment van een huishoudtextiel, speelgoed, een slijterij-afdeling, dorpssupermarkt steeds meer bloemisterij-afdeling verlegd naar de versgroepen. • gebakservice • diverse services & diensten: Daarnaast wordt er binnen de - foto & kopieerservice dorpen steeds meer een combinatie - internetverkoop/gecombineerd met bezorging gelegd met andere functies zoals: - post- & bankzaken school, bibliotheek, prikpost, - schoenenservice - stomerij-afhaalpunt apotheekservice en/of andere - bezorgservice zorgfuncties, etc. - de ‘taxi of boodschappenbus’

5

Adviesburo Kardol


De winkelverbeterplannen Aan de hand van de uitkomsten van het Winkelonderzoek / DPO is in de loop van 2011, in opdracht van het College van B&W, gestart met het inventariseren van de mogelijkheden voor de winkelplannen in Colijnsplaat, Kortgene en Kamperland. Van de drie deelprojecten bleek dat het verbeterplan voor de SPAR-supermarkt in Colijnsplaat al redelijk gevorderd was. De plannen/ideeën voor een winkelverbeterplan in Kortgene en Kamperland waren nog niet gestart. De gemeente Noord-Beveland heeft zich vervolgens, via Adviesburo Kardol, actief ingezet voor een praktische winkelverbeterslag in de dorpen Colijnsplaat, Kortgene en Kamperland. Colijnsplaat – verplaatsing SPAR-supermarkt De plek Omdat er blijkbaar nog geen volledige duidelijkheid was over de meest efficiënte winkelplek voor de SPAR-supermarkt in Colijnplaat is een hernieuwde locatiestudie voor de nieuwe en grotere SPAR uitgevoerd. Dit vond plaats op verzoek van de gemeente Noord-Beveland, in nauwe samenwerking met de supermarktondernemer én de toekomstige belegger van het nieuwe supermarktpand. Aan het eind van het jaar 2011 is (thans definitief) gekozen voor de locatie van de voormalige garage Van Gilst, aan de Havenstraat aan de westzijde van het dorp Colijnsplaat.

Colijnsplaat: Havelaarstraat- locatie voormalige garage Van Gilst

De stand van zaken Nadat de nieuwe plek voor de supermarkt in Colijnsplaat definitief was vastgesteld is gestart met het kiezen van de uiteindelijke winkelmaat. De keuze voor de nieuwe winkelmaat voind plaats op basis van markttechnische aspecten (de toekomstige marktruimte). Hierbij is gekozen voor een moderne multifunctionele dorpssupermarkt met een specifiek op de dagelijkse boodschappen afgestemd assortiment van ongeveer 4.500 artikelen. Deze moderne dorpssupermarkt vergt een oppervlakte van ca. 410 m² w.v.o.5 (ca. 500 à 510 m² b.v.o.6). Vervolgens zijn de overige relevante ruimtelijke condities voor de nieuwe supermarkt, zoals een logische bereikbaarheid en voldoende parkeerplaatsen, aan de orde geweest. 5 6

w.v.o.: winkelvloeroppervlakte; de voor het publiek zichtbare en toegankelijke winkelruimte b.v.o.: bedrijfsvloeroppervlakte - bestaande uit de verkoopruimte en/of alle voor de bedrijfsvoering benodigde overdekte ruimte 6

Adviesburo Kardol


Zo is bijzondere zorg besteed aan de toegankelijkheid van de SPAR-supermarkt vanuit de richting van de jachthaven én de recreatieconcentratie in de Paadekuup . Dit betekent dat er een directe voetgangers- en fietsontsluiting zal komen vanaf de Havenstraat naar de achterzijde van de SPAR-supermarkt. Nadat alle ruimtelijke condities waren bepaald is het ontwikkelingsplan voor de nieuwe SPAR-supermarkt verder gedetailleerd. Direct daarna is de fase van de financiële haalbaarheid gestart. Op dit moment wordt de laatste hand gelegd aan de nieuwe exploitatie. Vervolgtraject Ten aanzien van het financiële plaatje resteert nog één stap, het traject van de financiering. Deze stap zal rond de jaarwisseling gezet gaan worden. Zodra dit onderdeel is afgewikkeld zal de gemeente Noord-Beveland weer aan zet zijn. Dan zal namelijk het planologisch traject (inclusief de grondsanering) gestart kunnen gaan worden. Vooralsnog wordt ervan uitgegaan dat de bodemsanering volgend voorjaar zal plaatsvinden en de start bouw vanaf het najaar van 2013. Gezien het feit dat het winkelplan voor Colijnsplaat plaatsvindt binnen het demografisch perspectief van een niet of nauwelijks groeiend marktgebied is, alles overziende, het voortraject van de verplaatsing van de SPARsupermarkt in Colijnsplaat redelijk soepel en snel verlopen. Kortgene – verplaatsing SPAR-supermarkt De plek De situatie voor de SPAR-supermarkt in Kortgene is niet te vergelijken met de situatie in Colijnsplaat. Waar in Colijnsplaat de afgelopen jaren al veel voorbereidende werkzaamheden waren verzet, was men in Kortgene nog niet veel verder gekomen dan het uitspreken van een schaalvergrotingswens voor deze zeer verzorgde maar te kleine dorpssupermarkt.

Kortgene: SPAR-supermarkt aan de Hoofdstraat

7

Adviesburo Kardol


Wel waren de afgelopen 15 jaar meerdere potentiële locaties voor de SPAR-supermarkt de revue gepasseerd. Tot op heden was het echter niet mogelijk gebleken om een efficiënt winkelverbeterplan voor deze SPAR tot stand te brengen. Wel was intussen duidelijk geworden dat de nieuwe plek voor de SPAR bij voorkeur direct nabij de andere winkelvoorzieningen in Kortgene zou moeten liggen, zodat er meer combinatieaankopen tussen de food-winkels kan plaatsvinden. Met andere woorden: een min of meer solitaire winkelplek lag niet meer voor de hand. In september 2011 is op verzoek van de gemeente Noord-Beveland gestart met een uitgebreide locatiestudie. In nauwe samenwerking met de SPAR-ondernemers in Kortgene en de gemeentelijke stedenbouwkundige is, op basis van een programma van eisen (PvE), deze locatiestudie uitgevoerd. Een vijftal locaties, waaronder de huidige locatie, is onderzocht op de haalbaarheid van de vestiging van een grotere dorpssupermarkt. Uiteindelijk is onlangs, als de meest voor de hand liggende nieuwe SPAR, de gezamenlijke keuze gevallen op een locatie in het gebied Kaaistraat / Ooststraat in Kortgene.

De stand van zaken Na de principekeuze voor de nieuwe SPAR-locatie is, op basis van markttechnische aspecten (de toekomstige marktruimte), gestart met het bepalen van de uiteindelijke winkelmaat. Ook hier is gekozen voor een moderne multifunctionele dorpssupermarkt met een specifiek op de dagelijkse boodschappen afgestemd assortiment van ongeveer 4.500 artikelen. Deze moderne dorpssupermarkt in Kortgene vergt een oppervlakte van ca. 400 m² w.v.o. (ca. 500 m² b.v.o.). De meest recente stap in dit ontwikkelingstraject is het uitvoeren van een globale financiële haarbaarheidsstudie. Deze stap is positief afgerond en geeft thans aanleiding tot het uitzetten van de vervolgstappen. Vervolgtraject De komende maanden zullen de ruimtelijke en financiële aspecten voor de nieuwe SPARsupermarkt uitgewerkt gaan worden. Dit proces vergt een nauwkeurige afstemming tussen de initiatiefnemers en de gemeente Noord-Beveland. Als de ruimtelijke aspecten verder uitgekristalliseerd zijn én de financiële haalbaarheid van dit schaalvergrotingsplan positief blijft, dan kunnen de stedenbouwkundige en planologische trajecten afgewikkeld gaan worden. Verwacht dat dit niet vóór 2014 zal plaats gaan vinden. 8

Adviesburo Kardol


Kamperland – winkelconcentratie De plek Op zich zijn er voldoende positieve aspecten te benoemen over een spreiding van de winkels binnen het dorp Kamperland. Echter, men kan er niet omheen dat de ligging van kleinere winkels direct nabij de grootste winkeltrekker van dit dorp, de C1000-supermarkt7, ontegenzeggelijk meer bezoekers voor deze winkels kan bieden. Deze extra traffic levert vrijwel altijd per saldo meer omzet op, hetgeen de toekomstbestendigheid van een kleinere winkel aanzienlijk kan verhogen. Vanuit die gedachte is in de winter van 2011 / 2012 met meerdere ondernemers in Kamperland over dit onderwerp gesproken. Opvallend was dat meerdere ondernemers vooralsnog een voorkeur uitspraken over de instandhouding van de huidige verspreide winkelsetting in Kamperland, slechts één ondernemer toonde directe belangstelling van een verplaatsing naar het gebied van de C1000-supermarkt.

Kamperland: C1000-supermarkt aan de Ruiterplaatweg

De stand van zaken Ondanks enige gereserveerdheid bij enkele ondernemers in Kamperland is, op basis van particulier initiatief, een eerste verkenning uitgevoerd naar de haalbaarheid van een klein compact winkelcentrum rond de C1000-supermarkt. Deze eerste verkenning heeft tot een positief resultaat geleid. Vervolgtraject De komende maanden zullen de ruimtelijke en financiële aspecten voor het nieuwe compacte winkelcentrum rond de C1000-supermarkt verder uitgewerkt gaan worden. Ook dit proces vergt een nauwkeurige afstemming tussen de initiatiefnemers en de gemeente Noord-Beveland. Als de ruimtelijke aspecten verder uitgekristalliseerd zijn én de financiële haalbaarheid van dit schaalvergrotingsplan positief blijft, dan kunnen straks de stedenbouwkundige en planologische trajecten afgewikkeld gaan worden.

7

binnenkort gaat deze C1000-supermarkt qua formule switchen naar de Albert Heijn-formule 9

Adviesburo Kardol


Kortgene samenhang dorpswinkels en de jachthaven Een belangrijke doelgroep voor de detailhandel in de gemeente Noord-Beveland is, naast de inwoner van deze gemeente, de toeristische en recreatieve bezoeker. Een groot deel van de winkels heeft, gezien het strandtoerisme, watersportrecreatie en de aanwezigheid van ‘Neeltje Jans’, een sterke aantrekkingskracht op de toeristische bezoekers. De gemeente zet nadrukkelijk in op de versterking van de toeristische kansen van de dorpen Colijnsplaat, Kortgene en Kamperland, met name door het stimuleren van meer samenhang tussen de kernen en de havens.

Kortgene bezien vanuit het havengebied

Tijdens de individuele gespreksessies is, wat Kortgene betreft, zowel vanuit de plaatselijke ondernemersgroep in Kortgene als vanuit de exploitanten van het jachthavencomplex Delta Marina in Kortgene de wens geuit om gezamenlijk de mogelijkheden te onderzoeken voor een ruimtelijke en functionele koppeling tussen het stadje Kortgene en het jachthavencomplex. Dit zou gecombineerd kunnen wordenmet een intensievere onderlinge samenwerking. De wensen van de ondernemers in Kortgene en de exploitanten van Delta Marina sluiten, zo is gebleken uit de recente gesprekssessies, goed op elkaar aan en biedt de gemeente Noord-Beveland een aandachtsgebied aantrekkelijke kans om een zinvol vervolg te geven aan het stimuleren van de beoogde samenhang tussen de kernen en de havens. Een belangrijke drijfveer hierbij is dat de gewenste stimulering direct kan leiden tot een verbeterd toekomstperspectief van de winkels in Kortgene én de aantrekkelijkheid van de jachthaven kan verhogen. Naar de direct betrokkenen (de ondernemers van Kortgene en de exploitanten van Delta Marina) én de gemeente Noord-Beveland is tijdens de gespreksessies geadviseerd om gezamenlijk een tweetal brainstormsessies te organiseren. In deze beide brainstormsessies kunnen dan over en weer concrete werkafspraken gemaakt worden voor een praktisch plan van aanpak voor het verbeteren van de samenhang tussen Kortgene en de jachthaven, gecombineerd met een verbeterde onderlinge samenwerking. Een dergelijk plan van aanpak voor Kortgene zou uiteindelijk als voorbeeld kunnen dienen voor gelijkwaardige toekomstige initiatieven in Colijnsplaat en Kamperland. 10

Adviesburo Kardol


Wissenkerke Het nieuwe supermarktplan voor Wissenkerke biedt vele nieuwe kansen. Daarom is, in het kader van het winkelverbeterplan, met een drietal ondernemers uit Wissenkerke uitgebreid gesproken hoe zij het beste kunnen inspelen op de meerwaarde van de komst van de Aldiharddiscountsupermarkt in dit dorp. Deze nieuwe winkelontwikkeling zal straks, door de grotere stroom nieuwe wekelijkse consumenten, vele nieuwe winkelinitiatieven mogelijk gaan maken. De betrokken ondernemers werken thans hun planideeën verder uit.

De individuele ondernemersgesprekken Omdat de plannen van de individuele winkeliers en ondernemers veelal het fundament kunnen vormen voor een winkelverbeterplan heeft, in opdracht van de gemeente NoordBeveland, in de periode van oktober 2011 t/m november 2012 een reeks van individuele gesprekken met ondernemers plaatsgevonden. Er is met 24 ondernemers uit Colijnsplaat, Geersdijk, Kamperland, Kortgene en Wissenkerke gesproken. Het primaire doel van deze vertrouwelijke één op één gesprekken was om samen met de geïnteresseerde ondernemers de mogelijkheden te onderzoeken voor een toekomstbestendig en attractief voorzieningenareaal in de gemeente Noord-Beveland. In totaal hebben 24 ondernemers gebruik gemaakt van de vertrouwelijke gesprekken. Met een aantal ondernemers is, gezien de complexe materie, besloten voor twee of meerdere gesprekken. In de periode oktober 2011 tot en met november 2012 hebben in totaal 45 individuele gesprekken met ondernemers plaatsgevonden alsmede één groepssessie (in Kortgene) en één overleg met het bestuur van de GON. De meest relevante gespreksonderwerpen bij de vertrouwelijke gesprekken waren: • verplaatsing (en/of schaalvergroten) van het (winkel)bedrijf; • hergebruik bij vrijkomende winkelruimte; • het starten van een nieuwe winkel; • het beëindigen van de exploitatie van een winkel; • het uitbreiden van de exploitatie met aanvullende assortimenten; • toetsing marktpositie & raming maximaal haalbaar omzetvolume; • verbetering bereikbaarheid, toevoeging parkeerplaatsen; • mogelijkheden tot verruiming detailhandelsbestemming; • verbreding van de bedrijfsvoering; • vragen ten aanzien van gemeentelijk beleid; • praktische vragen ten aanzien van gemeentelijke contactpersonen; • beoordeling van de particuliere plannen van de betrokken ondernemer.

11

Adviesburo Kardol


Het resultatenoverzicht De ene kleine kern is letterlijk de andere niet, dit geldt ook voor de kleine kernen op NoordBeveland. Hierbij speelt niet alleen de belangrijke factor van het aantal inwoners, maar ook aspecten zoals de afstand tot grotere kernen, de kwaliteit van het zelfstandig ondernemerschap, de geschiedenis van een dorp, trekkracht op andere kleine kernen, etc. Een cruciaal moment in het traject bij een winkelverbeterplan is de faciliterende overheid die de mogelijkheid biedt om individuele plannen van de ondernemer(s) in een wat groter winkelverbeterplan in te passen. De in totaal 45 gevoerde individuele (vervolg)gesprekken hebben in veel gevallen vrijwel direct geleid tot opvallend veel nieuwe particuliere initiatieven. Hierbij dient bijvoorbeeld gedacht te worden aan (verdere) uitwerking van de plannen voor uitbreiding van het (winkel)bedrijf (7x), aanpassing assortimenten (5x), verzoeken tot aanpassing planologisch kader (2x), verbetering buitenruimte rond winkel (2x), beëindiging bedrijfsvoering (3x), verplaatsing van het (winkel)bedrijf (3x) en start nieuw (winkel)bedrijf (2x). Naast de individuele advisering zijn de drie verbeterplannen ‘op de rails gezet’, in Colijnsplaat, Kortgene en Kamperland. Een gemiddeld winkelverbeterplan in een kleinere kern vergt gemiddeld een totaal tijdsbestek van zeven à tien jaar. In dat licht bezien heeft in ieder geval het winkelplan voor Colijnsplaat beslist een snelle voortgang gemaakt. Boodschappen doen in eigen dorp Winkels in kleinere kernen zijn kwetsbaar. Factoren zoals bijvoorbeeld te kleine verzorgingsgebieden, veranderende bevolkingssamenstelling (vergrijzing en/of ontgroening), stagnatie van de bevolkingsomvang of zelfs bevolkingskrimp en een gebrek aan nieuwbouwwoningen zetten een zware druk op de omzet en het inkomen van de ondernemers. Maar ook ontwikkelingen in de winkelsector zelf, zoals de schaalvergroting, de verkopen via internet en de toenemende slagkracht van de winkels in de grotere steden, dragen hieraan bij. Voor de ondernemers ontstaat op een gegeven moment de vraag: is er nog voldoende toekomstperspectief? De inwoners van diezelfde kleine dorpen zien regelmatig winkels sluiten. De vraag van veel bewoners is dan ook begrijpelijk: ‘kan ik in de toekomst in mijn dorp nog mijn dagelijkse boodschappen doen’? Kansen Het toekomstbeeld is echter niet alleen maar negatief. Met moderne winkels en een efficiënte winkelsetting zijn er, ook voor de kleinere kernen in de landelijke gebieden, ruime mogelijkheden en voldoende kansen voor de instandhouding van de winkels voor de dagelijkse boodschappen. De praktijk bewijst dit, gezien de vele verbeterplannen in meerdere kleine kernen. De dorpsbevolking heeft over het algemeen een grotere verbondenheid met de kleine kern en met elkaar. Het probleem van de instandhouding van de winkel(s) wordt daardoor sneller onderkend én er is vaak de wil om die problemen gezamenlijk op te lossen. De gemeente Noord-Beveland heeft tijdig het probleem van de instandhouding van de winkelvoorzieningen in de kleine kernen onderkend en maatregelen genomen om deze lastige problematiek gezamenlijk met de ondernemers aan te pakken. Het fundament van het winkelverbeterplan voor Noord-Beveland, dat thans in uitvoering is, werd gevormd door de resultaten van het in het jaar 2011 uitgevoerde winkelstudie / DPO. De basis van deze aanpak is uitsluitend maatwerk, toegespitst op de instandhouding van de 12

Adviesburo Kardol


winkel, en rekening houdend met de achtergronden van het betrokken dorp (het verzorgingsgebied). Van belang is hierbij dat het draagvlak voor een dergelijk winkelverbeterplan goed gefundeerd is.

Weerselo (gemeente Dinkelland): publicatiebord bij starthandeling voor het winkelverbeterplan (2012)

Respect De opsteller van dit rapport heeft respect voor de ondernemers in de kleinere dorpen in de gemeente Noord-Beveland. Beseft wordt dat deze ondernemers, in een nauwelijks of niet groeiende lokale markt en met een toenemende slagkracht van de concurrerende winkels in de stedelijke gebieden, steeds opnieuw inventief en creatief moeten zijn om de exploitatie van hun winkel in hun dorp positief te houden. Dit vergt een grote mate van ondernemerschap! Met het uitbrengen van deze slotrapportage heeft de gemeente Noord-Beveland het fundament gelegd voor een praktisch winkelverbeterplan. Thans ligt het ‘estafettestokje’, wat het winkelverbeterplan betreft, in handen van de ondernemers en andere marktpartijen. Zij zullen nu de winkelplannen en verbeterinitiatieven verder moeten uitwerken en realiseren. Hengelo (Gld.), 27 november 2012 ADVIESBURO KARDOL

COLOFON Titel rapport Opdrachtgever Uitgevoerd door Auteur Datum Status Trefwoorden Aantal blz. Nummer document Informatie

Noord-Beveland – Winkelverbeterplan - slotnotitie * 2012 Gemeente Noord-Beveland Adviesburo Kardol, adviseurs winkelplanologie S.H. Kardol 27 november 2012 Definitieve rapportage Noord-Beveland / winkelverbeterplan 13 Nb.162.docx. Adviesburo Kardol De Heurne 9 postbus 16 7255 ZG Hengelo gld tel. 0575 46 33 98 fax. 0575 46 37 24 e-mail [email protected] Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron wordt vermeld

13

Adviesburo Kardol

GEMEENTE NOORD-BEVELAND WINKELVERBETERPLAN PERIODE

Recommend Documents