Prijsuitreiking Gelders Nieuws foto 2008 Prijsuitreiking door de Commissaris van de Koningin in de provincie Gelderland, de heer C.G.A. Cornielje, op woensdag 18 maart in Arnhem Toespraak 18 maart 2009 Wijzigingen voorbehouden. Alleen de gesproken tekst geldt.
Geachte heer van Vollenhoven, geachte juryleden en fotografen, dames en heren, Wat is er mooier dan dat vrijheid van pers zegeviert in het hart van de Gelderse democratie? Ik heet u dan ook van harte welkom bij de prijsuitreiking van de Geldersnieuwsfoto 2008. Vandaag vindt hier op het Huis der Provincie voor de tweede maal de uitreiking plaats. Het begint al een aardige traditie te worden! In het bijzonder wil ik Prof. mr. Pieter van Vollenhoven welkom heten die hier aanwezig is om als voorzitter van de vakjury de prijs uit te reiken. Ik weet dat hij zelf ook een fervent fotograaf is, dus ik twijfel er niet aan dat er uitvoerig gewikt en gewogen is. Verleden jaar mocht ik de prijs uitreiken en ik weet nog goed dat Flip Franssen toen won met de foto: ‘de strijd van overgebleven “troostmeisjes” van de Japanners in Indonesië, voor erkenning en excuses van de Japanse regering’. Een emotioneel thema, fraai vastgelegd op de gevoelige plaat. Het beeld zelf was gecamoufleerd, maar legde het onderwerp op een indringende wijze bloot. Zoals de transparantie van beelden aan duidelijkheid niets te wensen overlaat, zo open en transparant willen wij in dit Huis zijn. Na een grondige verbouwing vorig jaar is het nu nog opener en toegankelijker geworden. Het beleid om van buiten naar binnen te werken, en aldus Gelderland vaker in Huis te
halen,
werpt
zijn
vruchten
af.
Wat
te
denken
van
deze
prachtige
fototentoonstelling. Behalve tentoonstellingen worden er in het Huis der provincie ook - en met succes - lezingen, symposia, concerten, en rondleidingen gehouden. Het is een Huis van en voor de inwoners en het moet wat mij betreft vooral een Huis zijn waar iets te beleven is. Een Huis van verwondering, maar vooral ook van ontmoeting en debat. 1
Het debat in dit Huis moet in alle vrijheid en openheid kunnen plaatsvinden. Alle Statenvergaderingen zijn dan ook openbaar en live te volgen via onze provinciale website. Ook voor deze bijeenkomsten bent u allen van harte uitgenodigd! Het is maar dat u het weet. Vorig jaar heb ik bij de uitreiking van de Geldersnieuwsfoto gezegd dat het thema “media en democratie” mij zeer bezighoudt. De tijd ontbrak weliswaar om er toen lang bij stil te staan, maar ook vandaag wil ik er iets over kwijt. Een volwassen, stevige democratie kan niet zonder kritische, onafhankelijke pers. Wie anders moet politici scherp houden, doorzagen over het realiteitsgehalte en de consistentie van hun gedachtegoed? Wie anders moet de brei aan intentieproza die de overheden bij tijd en wijlen uitstorten, uitleggen en duiden? Ik maak me wel zorgen over de bezuinigingen die de media meer en meer moeten doorvoeren. De democratie gedijdt het best met een pluriforme pers. Steeds minder journalisten moeten echter steeds meer terreinen bestrijken, zodat ze straks over heel veel onderwerpen een beetje weten. Is dat nog genoeg om die kritische waakhond te blijven? Of gaan ze voor de gemakkelijke onderwerpen, de vlotte quotes? Punt er achter en volgende onderwerp. Onlangs zag ik dat de schrijvende pers ook zelf foto’s moest gaan maken. Uitgerust met pen, microfoon en fototoestel ging de journalist op stap, om én woord én beeld vast te leggen. Dit is geen goede ontwikkeling, want fotojournalistiek is een vak apart. Een goede foto is meer dan alleen maar een illustratie bij een verhaal. Een goede foto is het verhaal. Een goede foto beeldt uit wat de schrijvende pers met woorden wil weergeven. Inderdaad, “paints a thousand words” zoals het lied wil. Het grijpt ons bij de keel en dwingt ons het beeld te begrijpen en daarna het artikel te lezen. Dan de relatie tussen pers en politiek. We kunnen denk ik gerust spreken van een ‘haat-liefde verhouding’. Men kan niet zonder elkaar en heeft soms ook een hekel aan elkaar. Journalisten hebben politici nodig voor de verhalen, voor de harde feiten, voor de meningen en weten dat ze soms gebruikt worden ter meerdere eer en glorie van de individuele politicus; politici hebben journalisten nodig om bekend te worden 2
of te blijven. Zonder bekendheid geen positie. Maar wee de journalist die een ballon van een politicus doorprikt. Politici klagen dan ook regelmatig over de kritische bejegening door de pers: “weer zo’n negatieve kop boven een artikel; weer een rel”. En het zijn de journalisten die klagen over de publiciteitslust van de politici: “weer zo’n loze kreet, weer een leeg gebaar”. Maar toch: we leven (gelukkig) in een democratie, waarin volksvertegenwoordigers het voor het zeggen hebben en waarin de kiezers hun vertegenwoordigers kiezen. Om de kiezer te helpen bij deze keuze is de pers onmisbaar, een pers die niet onafhankelijk en kritisch genoeg kan zijn. Het lichte zuurtje over en weer moeten we daarbij voor lief nemen. Ook voor Gelderland is de pers onmisbaar, als medium om onze inwoners te informeren en als toetssteen. Niet voor niets hanteren we de slogan “Gelderland, dichterbij dan je denkt”. Daar hebben we het journaille hard bij nodig. Dames en heren, Ik kom tot een afronding. Het gaat vandaag om beelden. Het leidt geen twijfel dat in de media meer en meer ruimte komt voor beeldmateriaal. Ik kan me de tijd nog heugen dat een foto op de voorpagina van een krant uitzonderlijk was. Nu is deze niet meer van de cover weg te denken. Ook onze eigen media, onze nieuwsbrieven en de pagina’s in de huis-aan-huisbladen krijgen steeds meer foto’s. Reden te over om kritisch te blijven kijken naar de kwaliteit van deze foto’s. Want waar een plaatje staat, had ook een praatje kunnen staan. Laat dat plaatje dan minstens net zo goed zijn als het praatje. Neen laat het beter zijn! Ik ben reuze benieuwd of dat gelukt is en voordat ik het woord geef aan de kinderjury, wil ik graag alle juryleden bedanken voor hun geweldige inzet en hun vakbekwaamheid. Zij hebben dit bovendien vrijwillig gedaan om deze uitverkiezing mogelijk te maken. En zonder al die mooie inzendingen was er natuurlijk geen uitverkiezing geweest. Dus ook een woord van waardering aan alle fotografen die het hebben aangedurfd deze jury onder ogen te komen. Zij hebben het hen naar mijn stellige overtuiging behoorlijk lastig gemaakt.
3
En voordat ik het vergeet: dit jaar stelt de provincie wederom een prachtig kunstwerk ter beschikking voor de winnaar. Het is gemaakt door Kim ten Oever.
4
Achtergrondinformatie Gelders nieuwsfoto 2008 De verkiezing van de Gelderse Nieuwsfoto wordt dit jaar voor de derde maal georganiseerd. Het is een initiatief van ' Foto 21'i.s.m. dagbladen De Gelderlander en De Stentor en de provincie Gelderland. Behalve een prijs van de vakjury wordt ook een publieksprijs uitgereikt en een prijs van de kinderjury. Het publiek kan een stem uitbrengen op de tentoonstellingslocaties Bredevoort (‘Foto 21’), Apeldoorn (CODA) en Arnhem (Huis der Provincie). Ook kan via De Stentor en De Gelderlander een stem worden uitgebracht. De kinderjury bestaat uit 15 kinderen van 15 verschillende Gelderse basisscholen. Voor de verkiezing van de Gelderse Nieuwsfoto 2008 zijn door 30 fotojournalisten 135 foto’s ingezonden. De foto’s die meedingen naar de prijzen zijn gepubliceerd in dagbladen en/of andere media. Gedeputeerde Staten hebben vanaf 2008 voor vijf jaar een prijs ter beschikking gesteld voor beste nieuwsfoto. Glaskunstenares Kim ten Oever (1971) is na selectie van aantal kunstenaars (m.m.v. Hans Esmeijer) uitgekozen om deze prijs te maken. Waarde rond 1200,Vakjury De vakjury wordt dit jaar voorgezeten door prof. mr. Pieter van Vollenhoven en bestaat verder uit de leden: Gerlo Beernink, Laurence Delderfield en Rosa Verhoeve. Gerlo Beernink Gerlo Beernink is geboren in Almelo en sinds 1981 werkzaam als freelance fotograaf. In 2003/2005 als docent fotojournalistiek werkzaam op de School voor Journalistiek in Utrecht. Vanaf 2004 tot heden werkzaam als docent aan de Emerson College, Boston, USA. Prijzen: World Press Photo 1991, categorie ' Daily Life' , derde prijs en een nominatie voor serie over psychiatrische inrichting op het eiland Leros in Griekenland. De Zilveren Camera 1991, categorie buitenland, eerste prijs voor serie over psychiatrische inrichting op het eiland Leros in Griekenland. Laurence Delderfield Creatieve en sfeervolle buitenfotografie. Landen,- en stedenreportages. Dynamische bedrijfsfotografie. Bijzondere natuur-en landschapsfoto' s met een oog voor detail. Sfeer, vorm , esthetiek, kleur en grafiek zijn bepalend voor zijn werk. Gespecialiseerd in sfeervolle ' buitenfotografie'en werkt in opdracht voor diverse mediabedrijven en uitgeverijen. Laurence Delderfield woont in Gelderland en verzorgt regelmatig workshops voor Stichting Foto 21 Bredevoort. Rosa Verhoeven Fotografe Rosa Verhoeven kreeg de Zilveren Camera 2005 voor de foto’s die ze maakte toen ze drie jeugdcircussen, verspreid over Ethiopië, volgde. De tentoonstelling Salto Vitale is een ode aan de grote bevlogenheid, moed en inventiviteit waarmee de jonge acrobaten en dansers ondanks de grote armoede en de harde werkelijkheid hun eigen weg volgen en hun dromen willen verwezenlijken.
5
6
