MR. C. ASSER'S HANDLEIDING TOT DE BEOEFENING VAN HET NEDERLANDS BURGERLIJK RECHT
ERFRECHT EN SCHENKING BEWERKT DOOR
MR. S. PERRICK ADVOCAAT EN NOTARIS TE AMSTERDAM
DERTIENDE DRUK
KLUWER - DEVENTER - 2002
INHOUD
Enige afkortingen Lijst van enige verkort aangehaalde werken
XI XIII
/ §1 §2 §3
Inleiding Begripsbepalingen De plaats van het erfrecht in een burgerlijk wetboek Grondslagen van het erfrecht
// §1 §2 §3 §4
Van opvolging na overlijden in het algemeen Vereiste voor de erf opvolging aan de zijde van de erflater Vereisten voor de erfopvolging aan de zijde van degene, die opvolgt Commorienten De stichting als erfgenaam of legataris
11 22 26
/// §1 §2
De erfopvolging bij versterf Erfopvolging uit eigen hoofde of bij plaatsvervulling De orde der erfopvolging
30 30 37
IV
Het erfrecht bij versterf van de langstlevende echtgenoot en de kinderen Inleiding De wettelijke verdeling ten aanzien van de goederen van de nalatenschap De opeisbaarheid van en de verhoging van de geldvorderingen op de echtgenoot. Voldoening van geldvorderingen op de echtgenoot. Paulianeus handelen van de langstlevende De wettelijke verdeling en de schulden van de nalatenschap Vaststelling van de omvang van de geldvorderingen op de echtgenoot. Boedelbeschrijving Ongedaanmaking van de wettelijke verdeling Wilsrechten De goederen ten aanzien waarvan de wilsrechten kunnen worden uitgeoefend
§1 §2 §3
§4 §5 §6 §7 §8
1 1 2 2 10 10
57 57 63
66 70 79 92 96 103 VII
INHOUD
§9
Gevolgen van de uitoefening van een wilsrecht voor de omvang van de geldvordering op de echtgenoot. Wijze van uitoefening van een wilsrecht. Overgang en overdracht van een wilsrecht. . . . § 10 Het vruchtgebruik dat de echtgenoot zich kan voorbehouden . . . § 11 Een stiefkind kan in de wettelijke verdeling worden betrokken. De wilsrechten die aan een stiefkind toekomen V § 1 §2 §3 §4 §5
De uiterste wilsbeschikking Geschiedenis van de uiterste wilsbeschikking Rechtskarakter van de uiterste wilsbeschikking Onderscheiden soorten van uiterste wilsbeschikkingen De bekwaamheid om bij uiterste wil te beschikken De invloed van dwang, bedrog en dwaling op de geldigheid van uiterste wilsbeschikkingen §6 Uitlegging van uiterste wilsbeschikkingen §7 Aanvulling van de uiterste wilsbeschikking §8 Uiterste wilsbeschikkingen onder een voorwaarde, een tijdsbepaling of een last §9 De making over de hand § 10 Vernietiging van een uiterste wilsbeschikking VI §1 §2 §3
Beperkingen Beperkingen Beperkingen kan worden Beperkingen worden
van de testeervrijheid. Algemeen ten aanzien van de aard der beschikkingen ten aanzien der personen, te wier voordeel beschikt
106 112 124 127 127 129 144 150 156 160 170 184 199 205 208 208 211
ten aanzien van goederen, waarover beschikt kan 218
VII §1 §2 §3 §4 §5 §6 §7 §8
Schenking Inleiding Gift in het algemeen De schenking De gift De totstandkoming en herroeping van de gift en schenking Rechten en verplichtingen van de schenker en de begiftigde Vernietigbaarheid schenking Bewind
228 228 230 237 241 250 258 259 263
VIII § 1 §2 §3 §4 §5
Beperkingen van de testeervrijheid. De legitieme portie Geschiedenis Het rechtskarakter van de legitieme portie De vraag naar de wenselijkheid van de legitieme Legitieme versus verzorgingsrecht voor de langstlevende Personen gerechtigd tot een legitieme
265 265 268 269 271 276
VIII
INHOUD
§6 §7 7.1 7.2 §8 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 §9
IX §1 §2 §3 §4 §5 §6 §7 X §1 §2 §3 §4 §5
§6 §7 §8
Berekening van de legitieme portie Toerekening van giften en van hetgeen een legitimaris krachtens erfrecht verkrijgt en kan verkrijgen Toerekening van giften Toerekening van hetgeen een legitimaris krachtens erfrecht verkrijgt en kan verkrijgen Het geldend maken van de legitieme Legitimaris kan een vorderingsrecht verkrijgen Opeisbaarheid van de vordering van de legitimaris en de verhoging Inkorting op makingen Inkorting op giften Inkorting op makingen en giften aan stiefkinderen Overgang, overdracht en uitoefening van bevoegdheden van een legitimaris Beperkingen van de testeervrijheid. Andere wettelijke rechten . . . Inleiding Het recht van de langstlevende op voortgezet gebruik van woning en inboedel Het recht van de langstlevende op vestiging van vruchtgebruik .. Het recht op een som ineens terzake van verzorging en opvoeding en levensonderhoud en studie Het recht op een som ineens als billijke vergoeding voor verrichte arbeid Het recht op overdracht van aan beroep of bedrijf dienstbare goederen Algemene bepalingen betrerfende andere wettelijke rechten De vormen van de uiterste wil. Het centraal testamentenregister . Geschiedkundig overzicht Gewone vormen van uiterste willen Buitengewone testamentsvormen Gemeenschappelijke voorschriften voor alle vormen van uiterste willen Verdrag inzake de wetsconflicten betreffende de vorm van testamentaire beschikkingen (Trb. 1980, 54) (Haags Testamentenverdrag 1961) De internationale uiterste wil De plicht tot geheimhouding van de notaris en de kenbaarheid van de erfopvolging Het Centraal Testamentenregister
278 294 294 295 306 306 309 315 320 323 325 331 331 332 334 357 359 363 366 368 368 372 379 381
383 385 385 388
IX
INHOUD
XI
Herroeping van uiterste wilsbeschikkingen
390
XII §1
De gevolgen van de erfopvolging Overgang van alle rechtsbetrekkingen van vermogensrechtelijke aard De bijzondere rechtsvordering van de erfgenaam Overgang der rechten en schulden door het overlijden van de erflater De schulden van de nalatenschap Verhaal door schuldeisers van de nalatenschap van hun vorderingen op de goederen van de nalatenschap Onderlinge rangorde van de schulden der nalatenschap Verplichting van een erfgenaam een schuld der nalatenschap ten laste van zijn overig vermogen te voldoen Opschorting van recht van verhaal op goederen der nalatenschap De schulden van de door het overlijden van de erflater ontbonden huwelijksgemeenschap, waarvan de nalatenschap deel uitmaakt De nalatenschap is insolvent De enige erfgenaam is insolvent Schuldeisers van de nalatenschap in geval van een vruchtgebruik van de nalatenschap De bevoegdheid van een erfgenaam om of zuiver te aanvaarden of te aanvaarden onder het voorrecht van boedelbeschrijving of te verwerpen Het boedelregister en de boedelnotaris De verklaring van erfrecht
394
§2 §3 §4 §5 §6 §7 §8 §9 § 10 § 11 § 12 § 13 § 14 § 15
Zakenregister Wetsartikelenregister Jurisprudentieregister
X
394 401 405 414 416 417 424 432 433 437 439 440 441 457 459 465 491 509
